„ახალი თაობა“: გაერთიანდება თუ არა ოპოზიცია პრეზიდენტის გარშემო // ინტერვიუ ოთარ კვირიკაშვილთან: „ხალხი ან გამოიღვიძებს, ან მათ სამუდამოდ მიაძინებს ბიძინა”
„ახალი თაობა“: ინტერვიუ სოსო მანჯავიძესთან: „პრეზიდენტ გიორგი მარგველაშვილთან დაპირისპირება კონსტიტუციაში არ უნდა აისახოს“ // „ქართულმა ოცნებამ“ უნდა შეასრულოს ის, რასაც ხალხს დაჰპირდა“
„ახალი თაობა“: ინტერვიუ კონსტანტინე გამსახურდიასთან: „ხელისუფლება ორპარტიულ სისტემას უჭერს მხარს“
„რეზონანსი“: ინტერვიუ რამაზ საყვარელიძესთან: „არ მიმაჩნია, რომ საპარლამენტო რესპუბლიკა საქართველოსთვის კარგი გადაწყვეტილებაა“ // „პროპორციულ სისტემაზე გადასვლა ხალხის მიმართ უპასუხის-მგებლობის ინსტიტუციონალიზაციას ნიშნავს“
„რეზონანსი“: ეთანხმებით თუ არა საარჩევნო ბლოკების გაერთიანების აკრძალვას? (თვალსაზრისები)
„რეზონანსი“: ინტერვიუ ლევან ბერძენიშვილთან: „მსგავსი რამ საქართველოს ისტორიაში არავის უქნია“ // „ახალი კონსტიტუცია უზრუნველყოფს ერთპარტიულ უმრავლესობას, რაც სამარცხვინოა“ // „დავით უსუფაშვილის პარტიის საკითხი არ გვაინტერესებს“ // „ალეკო ელისაშვილი დამოუკიდებელი კანდიდატია და თვითონ გადაწყვეტს“
„ახალი თაობა“: ინტერვიუ ალეკო ელისაშვილთან: „თუ თბილისის მერად კენჭისყრას გადავწყვეტ, ვფიქრობ იმაზე, რომ ვიყო დამოუკიდებელი კანდიდატი“ // „თბილისი ბიძინა ივანიშვილის შემოღობილი ყანა არ არის!“
„რეზონანსი“: სუს-ის წლის ანგარიში – რატომ დაიხურა სხდომა // სუს-ის უფროსის მოადგილე: „დღეს არცერთი ოფიცერი არცერთ უნივერსიტეტსა და საგანმანათლებლო დაწესებულებაში არ გვყავს“
„რეზონანსი“: ეკონომიკური ზრდა 4%-ზე დაბალი იქნება?! // სავალუტო ფონდის პროგნოზი სპეციალისტებისთვის მოულოდნელი აღმოჩნდა
„რეზონანსი“: ექსპორტი ბოლო სამი წლის მაქსიმუმზეა
„რეზონანსი“: რას მოგვიტანს სავალუტო ფონდთან თანამშრომლობა // პაატა შეშელიძე: სავალუტო ფონდი არის ორგანიზაცია, რომელიც სინამდვილეში წარუმატებელ პროგრამებს ახორციელებს
——————–
„ახალი თაობა“, 14 აპრილი, 2017 წელი
გაერთიანდება თუ არა ოპოზიცია პრეზიდენტის გარშემო
ინტერვიუ ოთარ კვირიკაშვილთან: „ხალხი ან გამოიღვიძებს, ან მათ სამუდამოდ მიაძინებს ბიძინა”
რატომ ცდილობს ხელისუფლება თვითმმართველი ქალაქების გაუქმებას, უნდა მოხდეს თუ არა ოპოზიციის გაერთიანება ვინმეს გარშემო, რატომ დაადგა თვალი „ოცნებამ“ გადაუნაწილებელ მანდატებს? ამ თემებზე „ახალ თაობას“ „თავისუფალი დემოკრატების“ წევრი ოთარ კვირიკაშვილი ესაუბრება.
- პარლამენტის თავმჯდომარე ირაკლი კობახიძე რამდენიმე თვითმმართველი ქალაქის გაუქმებას უჭერს მხარს. ამის არგუმენტად ის ბალტიისპირელების გამოცდილებას ასახელებს, სადაც, როგორც თავად ამბობს, მას 2014 წელს უთხრეს, რომ მათ სისულელე გააკეთეს, როცა ქალაქები და მუნიციპალიტეტები ერთმანეთისგან გაჰყვეს...
- არ ვიცი, ვინ სად და რა უთხრა ირაკლი კობახიძეს. მთელი ხელისუფლება იმაზეა გადასული, როგორმე გაამართლონ ის, რის გაკეთებასაც აპირებენ. თვითმმართველობაში რეფორმების გატარება 2006 წლიდან დაიწყო. ესენი ამის უკან მიდიან და შევარდნაძის პერიოდში გვაბრუნებენ. თვითმმართველი ქალაქების გაუქმებას კონკრეტული მიზეზები აქვს – 2020 წლის საპარლამენტო არჩევნები პროპორციული სისტემით ჩატარდება და ხელისუფლებას ადგილებზე ფეოდალები აღარ ეყოლება მაჟორიტარების სახით. ამიტომ აღარ აწყობთ, რომ მერიც მართავდეს, გამგებელიც, იქით რაიონის საკრებულო იყოს, აქეთ _ ქალაქის. უნდათ, რომ ადგილობრივი ხელისუფლება ისევ ერთი ადამიანის ხელში მოაქციონ და სწორედ ამიტომ მოიფიქრეს თვითმმართველი ქალაქების გაუქმება.
- რატომ არის ასეთი მნიშვნელოვანი „ოცნებისთვის“ თვითმმართველობების ერთ ხელში მოქცევა?
- არ უნდათ, რამდენიმე ადამიანთან ჰქონდეთ საქმე, დავალებას ერთ კაცს მისცემენ. ამის გარდა, რამდენიმე მუნიციპალიტეტის გამგებელმა და საკრებულოს თავმჯდომარემ რაღაც საკითხში ურჩობა გამოიჩინეს. ეს „ოცნებისთვის“ საშიშია და თვითმმართველობების შეზღუდვით უნდათ, ურჩობის ფაქტებიც გამორიცხონ.
- ხელისუფლების ერთ-ერთი არგუმენტია, რომ ამ ცვლილებებით ხარჯებიც შემცირდება. ამაზე რას იტყვით?
- ეს თვითმმართველობების მიმართ ძალიან არასერიოზული მიდგომაა. ხარჯების შემცირება თუ უნდათ, გუბერნიები გააუქმონ. სამხარეო ადმინისტრაციების წესდებას სპეციალურად გადავხედე და ვნახე, რომ რაც გუბერნატორის ფუნქციებში წერია, იგივე ფუნქციები აქვთ გამგეობებსა და საკრებულოებს. გუბერნიები მართლა ხორცმეტია და მათ შენახვაზე ათეულობით მილიონი ლარი იხარჯება. 11-12 მილიონი მარტო ხელფასებში მიდის. აღარაფერს ვამბობ საწვავისა და მივლინებების ხარჯებზე. მილიონები ჰაერში იყრება. ამათი მიზანი, როგორც უკვე გითხარით, თვითმმართველობების ერთი კაცის ხელში მოქცევაა. ირაკლი კობახიძე რუპორის როლში გამოდის და ამბობს იმას, რასაც ბიძინა ავალებს.
- მათ ინიციატივას ოპოზიცია და არასამთავრობო სექტორი უარყოფითად შეხვდა, მაგრამ, თუ გავითვალისწინებთ, რომ საკონსტიტუციო უმრავლესობა ჰყავთ, ამ ცვლილებების მიღება არ უნდა გაუჭირდეთ...
- ამ შემთხვევაში ხელისუფლება თავისას გაიტანს, პარლამენტში მორჩილი უმრავლესობაა. მაჟორიტარობის კანდიდატები თავის დროზე სწორედ მორჩილების ნიშნით აირჩიეს და ათასგვარ ფილტრში ჰყავთ გატარებული. ხელისუფლების შეჩერება მხოლოდ საზოგადოების პროტესტს შეუძლია.
- იქნება საზოგადოების მხრიდან პროტესტი?
- საზოგადოება თავის პრობლემებშია ჩაფლული. ხალხს არ აქვს რეალური ინფორმაცია და ვერ აცნობიერებს, რის გაკეთებას აპირებს ხელისუფლება სინამდვილეში. ხალხს ამაზე უფრო მნიშვნელოვან თემებზე არ ჰქონია პროტესტი და, ვფიქრობ, არც ამას გააპროტესტებენ. უახლოესი 2-3 წელი საზოგადოება ასე ნიჰილისტურად იქნება განწყობილი. მერე ან სამუდამოდ მიაძინებს ბიძინა, ან გამოიღვიძებენ. მჯერა, ხალხი გამოიღვიძებს და ყველაფერს სათანადო შეფასებებს მისცემს.
- საინტერესოა, რას ფიქრობენ იმ ქალაქების წარმომადგენლები, რომლებსაც თვითმმართველი ქალაქის სტატუსის წართმევას უპირებენ. თქვენ თელავთან და გორთან გაქვთ შეხება და რას ფიქრობენ იქაურები?
- თელავში რამდენიმე ჩემი მეგობარი აქტიურად იბრძოდა იმისთვის, რომ თვითმმართველი ქალაქის სტატუსი მოეპოვებინათ. ხელისუფლების ინიციატივით შოკში არიან. იგივე ვითარებაა გორშიც. 13 აპრილს გორში ადგილობრივმა არასამთავრობოებმა შეხვედრები გამართეს ახალგაზრდებთან ამ საკითხზე, უნდათ, რომ რაღაც პრევენციული ზომები მიიღონ. ხალხის პროტესტს ყოველთვის აქვს აზრი, მაგრამ ამ ეტაპზე ხელისუფლება მას ანგარიშს არ გაუწევს. ამ საკითხზე ოპოზიციასთან დაიწყებენ ვაჭრობას. ისეთივე ვაჭრობას დაიწყებენ, როგორც გადაუნაწილებელ მანდატებზე ვაჭრობენ.
- ამ გადაუნაწილებელ მანდატებზეც საინტერესო რამე თქვა პარლამენტის თავმჯდომარემ. მისი თქმით, თუ გადაუნაწილებელ მანდატებს გამარჯვებული ძალა მიიღებს, ეს ქვეყნის სტაბილურობის გარანტია იქნება...
- ყოველი არჩევნების შემდეგ, როგორც წესი, რამდენიმე მანდატი რჩება გადაუნაწილებელი. წესით, ეს მანდატები ყველა პარტიაზე უნდა გადანაწილდეს. ახლა ამ მანდატებს პარლამენტში მოხვედრილი ყველა პარტია ინაწილებს. აქაც უპირატესობა ხელისუფლებას აქვს. მომზადებული ცვლილებების თანახმად კი გადაუნაწილებელ მანდატებს სრულად აითვისებს გამარჯვებული პარტია. „ქართული ოცნება“ კარგად ხვდება, რომ პროპორციული სისტემით ჩატარებულ არჩევნებში დიდ წარმატებას ვეღარ მოიპოვებს. ასეთ შემთხვევაში 4 და 5 მანდატსაც კი დიდი მნიშვნელობა ექნება. ამიტომაც წინასწარ დაიჭირეს თადარიგი და გადაუნაწილებელი მანდატების მიღებას აკანონებენ. ასეთი პრეცედენტი არ არსებობს, მაგრამ ესენი ამაშიც გამორჩეულები არიან – 2020 წელს დაგეგმილი არჩევნებისთვის ახლავე ემზადებიან. მოვლენები ისე ვითარდება, არჩევნები, შესაძლოა, 2 წელიწადშიც ჩატარდეს. ალბათ, ამიტომაც ჩქარობენ, რომ საკუთარ თავზე მოირგონ კონსტიტუცია.
- გამოუვათ კონსტიტუციის საკუთარ თავზე მორგება?
- არ გაუჭირდებათ. თავის დროზე სააკაშვილმაც საკუთარ თავზე მოირგო კონსტიტუცია, რაც შემდეგ ცუდად შემოუტრიალდა. „ოცნებასაც“ ასე მოუვა. ამერიკას რომ გაიძახიან სულ, ამერიკის კონსტიტუცია 1787 წელს დაიწერა. დღემდე იქ სულ 2 ჩასწორება შევიდა, ჩვენთან კი შევარდნაძის დროიდან დღემდე უკვე 33-ჯერ იცვლება კონსტიტუცია. დღეს „ქართული ოცნება” იმ ვითარებაშია, როგორშიც სააკაშვილი იყო 2007 წლის შემდეგ – გადასული არიან ძალაუფლების შენარჩუნებაზე. 1-2 წელი შეძლებენ ხელისუფლების შენარჩუნებას, მერე კი რაღაც აუცილებლად შეიცვლება.
- პარლამენტში გამოსვლისას პრეზიდენტმა მარგველაშვილმა საგანგებოდ მიმართა არასაპარლამენტო ოპოზიციას და თვითმმართველობის არჩევნებისთვის მომზადებისკენ მოუწოდა. მისი თქმით, ოპოზიციამ ხალხს ძლიერი არჩევანი უნდა შესთავაზოს. ეს განცხადება ისე იქნა აღქმული, რომ პრეზიდენტმა გაერთიანებისკენ მოგიწოდათ. თავისუფალი დემოკრატები თუ აპირებთ ვინმესთან გაერთიანებას?
- გაერთიანებაზე საუბარი არ არის, კონსულტაციებს კი სხვადასხვა პარტიის წარმომადგენლებთან ვაწარმოებთ. ეს არჩევნების წინ ჩვეულებრივი ამბავია. ჯერ ადრეა იმაზე საუბარი, მოხდება თუ არა გაერთიანება. თუ მოხდება, იმ პარტიასთან გავერთიანდებით, რომელიც იდეოლოგიურად ჩვენთან უფრო ახლოს არის. ერთ-ერთი ასეთია რესპუბლიკური პარტია. მასთან ძალიან კარგი ურთიერთობა გვაქვს. თვითმმართველობის არჩევნებისგან დიდი და აპოკალიფსური მოლოდინი არ უნდა შევიქმნათ. ხელისუფლებამ ამ არჩევნების გასაყალბებლად ჯერ კიდევ შარშან დაიჭირა თადარიგი – თავისუფალ დემოკრატებს საარჩევნო კომისიაში წევრი წაგვართვა და ეს ადგილი მრეწველებს მისცა. ხელისუფლებას კიდევ უამრავი ბერკეტი აქვს, რომლის გამოყენებითაც მისთვის სასურველი შედეგის დადებას შეეცდება.
- ექსპერტები მიიჩნევენ, რომ ხელისუფლებისთვის წინააღმდეგობის გაწევა მხოლოდ გაერთიანებულ ოპოზიციას შეუძლია. ამაზე რას ფიქრობთ?
- ასეთი დიდი და საყოველთაო გაერთიანება შედეგის მომტანი არ იქნება. ამაში არაერთხელ დავრწმუნდით. ჯერ იყო და ყველა შევარდნაძის წინააღმდეგ გაერთიანდა, მერე – მიხეილ სააკაშვილის წინააღმდეგ. ორივე შემთხვევაში ისინი დამარცხდნენ, მაგრამ, საბოლოო ჯამში, უკეთესობისკენ არაფერი შეიცვალა… ამიტომაც არ მიმაჩნია მიზანშეწონილად „ოცნების“ წინააღმდეგ ყველას გაერთიანება. კარგი იქნება, თუ რამდენიმე ძლიერი პარტია გამოჩნდება და ხალხი მათ შორის გააკეთებს არჩევანს. ეს უკეთესი იქნება ქვეყნისთვისაც და დემოკრატიისთვისაც.
- იმაზეც საუბრობენ, რომ, შესაძლოა, ოპოზიციის დიდი ნაწილი პრეზიდენტის გარშემო გაერთიანდეს. ამაზე რას იტყვით?
- თავად პრეზიდენტმა თქვა, რომ ამის გაკეთებას არ აპირებს. დიდ გაერთიანებას რაც შეეხება, ამაზე ჩემი აზრი უკვე მოგახსენეთ.
„ახალი თაობა“, 14 აპრილი, 2017 წელი
ინტერვიუ სოსო მანჯავიძესთან: „პრეზიდენტ გიორგი მარგველაშვილთან დაპირისპირება კონსტიტუციაში არ უნდა აისახოს“ // „ქართულმა ოცნებამ“ უნდა შეასრულოს ის, რასაც ხალხს დაჰპირდა“
„ახალი თაობა“ თბილისის საკრებულოს დამოუკიდებელ დეპუტატ სოსო მანჯავიძეს ესაუბრა.
- თქვენ იყავით იმ საინიციატივო ჯგუფის ლიდერი, რომელმაც მოსახლეობაში შეაგროვა ხელმოწერები ქორწინების განმარტების თაობაზე. დღეს, როცა ეს საკონსტიტუციო საკითხი დღის წესრიგში დადგა, „ქართული ოცნების“ წარმომადგენლები აცხადებენ, რომ ვენეციის კომისია კონსტიტუციაში ამ ჩანაწერის შეტანას არ იწონებს...
- პრემიერ-მინისტრი გიორგი კვირიკაშვილი რამდენიმე თვის წინ, არჩევნებამდე დაგვპირდა, რომ თუ მომავალ პარლამენტში მმართველ პარტიას საკონსტიტუციო უმრავლესობა ექნებოდა, ხალხის ნება კონსტიტუციაში აისახებოდა. ასეთი უმრავლესობა არსებობს. საზოგადოებამ ჩათვალა, რომ ქორწინება ქალისა და კაცის ერთობაა და ეს უნდა ჩაიწეროს კონსტიტუციაში. ხალხის ნების აღსრულება ხელისუფლების ვალდებულებაა. შეიძლება, ეს არ მოსწონდეს ვენეციის კომისიას, მაგრამ ეს არის საზოგადოების მოთხოვნა. „ქართულმა ოცნებამ“ არჩევანი უნდა გააკეთოს.
- არჩევნებამდე პარტია თავისუფალი დემოკრატები, რომელსაც ირაკლი ალასანია ხელმძღვანელობდა, ამ საკითხში ხალხის პოზიციას იზიარებდა. ახლა იმავე პარტიის ლიდერი შალვა შავგულიძე საპირისპიროს ამბობს. იგი აცხადებს, რომ `ქართული ოცნება~, რომელსაც ამ დეფინიციის ჩაწერა უნდა კონსტიტუციაში, თავისი არასწორი წინასაარჩევნო კამპანიის ტყვეობაში მოექცა...
- თავისუფალი დემოკრატების მაშინდელი მხარდაჭერა მეც მახსოვს. იგივე შალვა შავგულიძე იმ დროს სხვა განცხადებებს აკეთებდა. ქართულ პოლიტიკურ სინამდვილეში ამგვარი რამ არ უნდა გაგვიკვირდეს. ჩვენ ხომ პარტიებიც არ გვყავს!
- კლასიკური პარტიები შეიძლება არ იყვნენ, მაგრამ პარტია ბევრია...
- ეს პოლიტიკური ჯგუფებია, რომლებიც თავს პარტიებს უწოდებენ. შეიძლება, ეს იყოს 4 ან 5-კაციანი ორგანიზაციები. მათგან უპრინციპობა და აზრების ცვლა გასაოცარი არ უნდა იყოს. ქართულ პოლიტიკაში ისეც ხდება, როცა ერის ინტერესების დამცველობასა და რწმენის დარაჯობას იბრალებს ერთი პირი და ის ლანძღავს სხვებს. ასეთ ხალხს უხსნიან პირდაპირ ეთერს. ეს ხდება გარკვეული ორგანოების დავალებით.
- იქნებ, დააკონკრეტოთ?
- დაკონკრეტებას მოვერიდები. სახელებისა და გვარების ხსენება საჭირო არ არის იმ დროს, როცა ყველგან ისედაც ლანძღვა-გინების კორიანტელია.
- პოლიტიკური ჯგუფები, რომლებიც აზრს რადიკალურად იცვლიან ქორწინების საკითხზე, გარკვეულ ზემოქმედებას ხომ არ განიცდიან?
- არა. მათზე ზეწოლა არ მიმდინარეობს. თუ ამაზე რაიმე საუბარია, ისინი ამას თვითონ იგონებენ. მსოფლიოში დიდი ცვლილებებია. ჩვენ ვდგავართ კონსერვატიული რევოლუციის წინაშე. ამჟამად ასეთ საკითხებზე ზეწოლა აღარ ხდება. ეტყობა, ადგილობრივ გარკვეულ ჯგუფებს უნდათ, საქართველო მარგინალური ლიბერალიზმის კუნძულად გადააქციონ.
- ამ თემის მიმართ საზოგადოება მგრძნობიარეა...
- ცხადია. ამიტომ ამ თემაზე ისტერიკები კონტრპროდუქტიულია. ეს არ არის ქვეყნის უმთავრესი პრობლემა. ეს ერთ-ერთი აქტუალური საკითხია. ამ საკითხებზე ავადმყოფური დისკურსი დაუშვებელია. სწორედ ამიტომ ვიაქტიურე ხელმოწერების შეგროვებისას. მინდოდა, ქორწინების განმარტების კონსტიტუციაში შეტანით მოგვეხსნა ის არაჯანსაღი ატმოსფერო, რომელიც ამ თემების ისტერიულად განხილვას ახლავს. ეს სულიერად ამახინჯებს საზოგადოებას, განსაკუთრებით – ახალგაზრდა თაობას. ახლა „ქართული ოცნების“ გადასაწყვეტია, საზოგადოების ნებას შეასრულებს თუ – ვენეციის კომისიის რეკომენდაციას. თუ ეს არ მოეწონება ვენეციის კომისიას, ვიქნებით ვენეციის კომისიისგან არმოწონებულები. მონობა ცუდია. მონები ქვეყანას ვერ ააშენებენ.
- აღნიშნეთ, რომ საქართველოში პარტიების ნაცვლად პოლიტიკური ჯგუფებია. ამავდროულად, გადავდივართ მართვის საპარლამენტო მოდელსა და პროპორციულ არჩევნებზე...
- გეთანხმებით, რომ პარტიების არარსებობისას საპარლამენტო მოდელი და პროპორციული არჩევნები წარმოუდგენელია. ეს ენდემური გამოგონებაა და არანაირად არ შეესაბამება ჩვენს ეკონომიკურ, პოლიტიკურ და გეოპოლიტიკურ რეალობას. პარტიები არ არსებობს, ორიენტირება ისევ ცალკეულ პიროვნებებზე ხდება. კონსტიტუციაში შესატანი ბევრი ცვლილება გაუგებარია.
- ქვეყნის მმართველობასთან და არჩევნებთან დაკავშირებული მოსალოდნელი ცვლილებები გაქვთ მხედველობაში?
- დიახ. პრეზიდენტ მარგველაშვილის იდეოლოგიას არ ვიზიარებ. მისი თანამოაზრე არა ვარ, მაგრამ არ მიმაჩნია სწორად, როცა მას კანონმდებლობით ებრძვიან. პრეზიდენტ მარგველაშვილთან დაპირისპირება არ უნდა აისახოს კონსტიტუციაში. კონსტიტუციური მოწყობა უმნიშვნელოვანესი საკითხია და პოლიტიკურ კინკლაობას არ უნდა დაუკავშირდეს. დარწმუნებული ვარ, საქართველოსნაირ ქვეყანას ძლიერი საპრეზიდენტო მმართველობა სჭირდება. პრეზიდენტი პასუხს უნდა აგებდეს აღმასრულებელ ხელისუფლებაზე. ძალაუფლება და პასუხისმგებლობა ერთმანეთთან შესაბამისობაში უნდა იყოს ყველა დონეზე. ახლა არაეფექტური სიურეალისტური მოდელი გვაქვს. ეს საკონსტიტუციო ცვლილებებიც აბსოლუტურად მოწყვეტილია რეალობას, რაც მომავალში ქვეყანას დიდ პრობლემებს შეუქმნის.
„ახალი თაობა“, 14 აპრილი, 2017 წელი
ინტერვიუ კონსტანტინე გამსახურდიასთან: „ხელისუფლება ორპარტიულ სისტემას უჭერს მხარს“
ოპოზიციის ერთ-ერთი ლიდერი კონსტანტინე გამსახურდია „ახალ თაობასთან“ ინტერვიუში აცხადებს, რომ შემოთავაზებული საკონსტიტუციო ცვლილებები მიუღებელია.
- ბატონო კონსტანტინე, კონსტიტუციის ახალი რედაქციის სამუშაო ვარიანტის მიხედვით, მაჟორიტარული არჩევნები უქმდება და პროპორციული არჩევნები შემოდის, თუმცა პარტიებს ეკრძალებათ საარჩევნო ბლოკების შექმნა, ასევე 5%-იანი ბარიერი რჩება. მისაღები ცვლილებებია?
- თუ ეს ნორმები კონსტიტუციაში იქნება ასახული, ეს ჩემ მიერ უაღრესად ნეგატიურად იქნება აღქმული და შეფასებულიც. მართალია, მაჟორიტარული არჩევნები უქმდება, მაგრამ გადაუნაწილებელი მანდატები მიაქვს პირველ ადგილზე გასულ პარტიას. ეს ნიშნავს, რომ დაუმსახურებელი ბონუსი მიიღო პირველ ადგილზე გასულმა პარტიამ და სხვების ხმები მიისაკუთრა.
- თუმცა პარლამენტის თავმჯდომარე პოლიტიკურ სტაბილურობაზე აკეთებს აქცენტს და ამ ხმებს მცირე ბონუსს უწოდებს...
- ასე ნამდვილად არ არის. როგორ შეიძლება, გადაუნაწილებელი ხმები იყოს მცირე ბონუსი, როდესაც ჩვენ არ ვიცით, რამდენი პროცენტი შეიძლება იყოს ეს ხმები, თანაც აქცენტის დასმა რაღაც გაურკვეველ პოლიტიკურ სტაბილურობაზე სრულიად გაუგებარია. ეს ყველაფერი ემსახურება იმას, რომ „ქართული ოცნების“ ძალაუფლება ჩაცემენტდეს შემდეგი ოთხი წლის განმავლობაში, შეიძლება – კიდევ ოთხი წლით და კიდევ მეტითაც. ადამიანებს, რომლებიც მხარს უჭერენ ამ პროექტს და ცდილობენ მის გატანას, არ აქვთ სხვა მიზანი, გარდა ერთისა – დარჩნენ ხელისუფლებაში რაც შეიძლება დიდხანს.
- ირაკლი კობახიძე აცხადებს, რომ არცერთი ხელისუფლება არ შეხებია საარჩევნო სისტემას, ისინი კი ცვლიან. შემოთავაზებული ცვლილებები არ არის საკმარისი?
- როგორ შეიძლება, იყოს საკმარისი, როდესაც იგივე ხდება და საქმე გვაქვს კვლავ უსამართლობასთან. რა მნიშვნელობა აქვს, ხმებს მაჟორიტარული გზით წაიღებ თუ პროპორციულით, თუ ის ხმები შენ არ გეკუთვნის. ეს არის მოჩვენებითობა. თითქოს მაჟორიტარულიდან პროპორციულზე გადადიან, მაგრამ ბარიერს არ ამცირებენ. ეს ნიშნავს იმას, რომ ძალიან მცირე შესაძლებლობა რჩება დანარჩენი პარტიებისთვის, მათ ბარიერი გადალახონ. რეალურად, დღეს ხელისუფლება ორპარტიულ სისტემას უჭერს მხარს. გვაქვს კიდეც ორპარტიული სისტემა. მათ სხვა პარტია არც სჭირდებათ.
ხელისუფლებას სჭირდება მხოლოდ ერთი ოპოზიციური პარტია, რომელსაც აჩვენებს დასავლეთს, რომ ჩვენ გვაქვს დემოკრატიული სისტემა, გვყავს ოპოზიცია. ოპოზიცია კი არის ისეთი, როგორიც თვითონ აწყობთ.
- „ნაციონალურ მოძრაობაზე“ საუბრობთ?
- დიახ, „ნაციონალურ მოძრაობაზე“, რომელიც დღეს ყველაზე მეტად აწყობს ხელისუფლებას, რომ ოპოზიციაში ჰყავდეს.
- საარჩევნო ბლოკებზე მინდა გკითხოთ. ოპოზიციას გაუჭირდება საარჩევნო ბლოკების გარეშე ბარიერის გადალახვა?
- თუნდაც ბოლო საპარლამენტო არჩევნებზე პატრიოტთა ალიანსმა სწორედ ბლოკის სახით გადალახა ბარიერი და ამ გზით შევიდა პარლამენტში. ამ გადაწყვეტილებაში პირდაპირ იკითხება, რომ დღეს ხელისუფლებას არ აწყობს არც მესამე და არც მეოთხე ძალა.
- ხელისუფლების არგუმენტია, რომ თითოკაციანი პარტიები, რომლებიც სწორედ ასეთი ბლოკების მეშვეობით სახელმწიფოსგან დაფინანსებას იღებენ, ამ აკრძალვის შემდეგ ვეღარ იარსებებენ და იქნება რეალური პარტიები და რეალური ძალთა ჭიდილი არჩევნებზე. არ არის მისაღები არგუმენტი?
- რეალურ პარტიას ისინი მხოლოდ ორ პარტიას უწოდებენ, ნაციონალურ მოძრაობასა და „ქართულ ოცნებას“. აშკარაა, რომ მათ ორპარტიული სისტემა სურთ.
- როგორც ამერიკის შეერთებულ შტატებში?
- არა, რა თქმა უნდა. ამერიკის შეერთებულ შტატებში ორპარტიული სისტემა რეალურად მოქმედი სისტემაა, ჩვენთან კი ეს იქნება სამარცხვინო ფარსი და სხვა არაფერი. ამერიკაში ამ სისტემას დიდი ტრადიციები აქვს, ჩვენთან კი იქნება მხოლოდ იმისთვის, რომ სხვა არავინ გაჭაჭანდეს. ეს არის თავსმოხვეული ორპარტიული სისტემა და მას ბუნებრივობასთან არაფერი აქვს საერთო, თანაც საპარლამენტო რესპუბლიკა პარტიების გარეშე, უბრალოდ, წარმოუდგენელი მგონია. მე „ნაციონალური მოძრაობის“ ადგილას უარს ვიტყოდი ამ სამარცხვინო როლზე და დავტოვებდი მათ მარტო. თუ ეს ცვლილებები საკონსტიტუციო ნორმებად იქცა, მაშინ ოპოზიციამ საერთოდ უარი უნდა თქვას არჩევნებში მონაწილეობაზე.
„რეზონანსი“, 14 აპრილი, 2017 წელი
ინტერვიუ რამაზ საყვარელიძესთან: „არ მიმაჩნია, რომ საპარლამენტო რესპუბლიკა საქართველოსთვის კარგი გადაწყვეტილებაა“ // „პროპორციულ სისტემაზე გადასვლა ხალხის მიმართ უპასუხისმგებლობის ინსტიტუციონალიზაციას ნიშნავს“
გვანცა ღვედაშვილი
„მათ აქვთ უკმაყოფილობის მაღალი ხარისხი, მაგრამ აქვთ თუ არა ამ უკმაყოფილების გამოთქმის პოლიტიკური საფუძველი, ანუ ხალხის მიერ მიცემული პოლიტიკური მანდატი, რომ მათ ქვეყანა მოაწყონ ისე, როგორც თავად მიაჩნიათ, ეს სხვა საკითხია და ვთვლი რომ მათ ასეთი მანდატი არ აქვთ“, – აღნიშნულ შეფასებას პოლიტოლოგი რამაზ საყვარელიძე საკონსტიტუციო კომისიიდან ოპოზიციისა და არასამთავრობოთა შესაძლო გამოსვლასთან დაკავშირებით აკეთებს. როგორც „რეზონანსთან“ ინტერვიუში პოლიტოლოგი ამბობს, კონსტიტუციის პროექტთან დაკავშირებით კონკრეტული შენიშვნები აქვს, თუმცა მიაჩნია, რომ ახალი კონსტიტუცია წინაზე უკეთესი ნამდვილად იქნება.
რამაზ საყვარელიძე: ზოგადად არ ვემხრობი რამდენიმე პრინციპს და აქედან გამომდინარე, კონკრეტულ გადაწყვეტილებებთან მიმართებით კრიტიკული ვარ. არ მიმაჩნია, რომ საპარლამენტო რესპუბლიკა საქართველოსთვის კარგი გადაწყვეტილებაა. ვფიქრობ, საპრეზიდენტო უკეთესი იქნებოდა. საპარლამენტოსთვის ტიპიურია პროპორციული სიები, რაც ასევე არ მიმაჩნია სწორად, რადგან ყველა ქვეყანაში პარტიის გამარჯვება დამოკიდებულია რამდენიმე ადამიანზე, რომლებიც ცნობადები არიან საზოგადოებაში, დანარჩენი ვინ შედის პარლამენტში კაცმა არ იცის.
საქართველოში კი ბოლო პერიოდში საერთოდ ერთ კაცზე, ივანიშვილზე აღმოჩნდა დამოკიდებული თუ ვინ შევა პარლამენტში. ეს უცნობი ნაწილი პარლამენტში შემავალი ადამიანებისა, რომელებიც საზოგადოებისთვის ცნობილნი არ არიან, მიმაჩნია, რომ ხარვეზია. ამიტომ, ვფიქრობ, რომ მაჟორიტარული სისტემა უფრო მისაღებია, რა თქმა უნდა მასაც აქვს ხარვეზები, მაგრამ პროპორციულთან შედარებით უკეთესია.
არაადეკვატურად მიმაჩნია, პროპორციულ სიებზე გადასვლა, რადგან ამით ხალხის მიმართ უპასუხისმგებლობის ინსტიტუციონალიზაციას ვახდენთ. ამით იმარჯვებენ პარტიები, ეს მათი ინიციატივა იყო და მათთვის სასარგებლო გადაწყვეტილება, მაგრამ რამდენად კარგია, პოლიტიკური კულტურის ამაღლებისთვის და ხალხთან დაახლოებული პარლამენტისთვის, ეს სხვა საკითხია და მიმაჩნია, რომ არა.
- როგორც ფიქრობთ, ახალი კონსტიტუცია წინაზე უკეთესი იქნება?
- ალბათ უკეთესი იქნება, რადგან არსებული კონსტიტუცია მრავალი თვალსაზრისით არის ხარვეზიანი. შესაბამისად, მიუხედავად აღნიშნულ პროექტთან დაკავშირებით არსებული შენიშვნებისა, ვფიქრობ, ახალი კონსტიტუცია წინაზე უკეთესი იქნება.
- ოპოზიციური პარტიებისა და არასამთავრობოთა სექტორის ნაწილი აცხადებს, რომ შესაძლებელია დატოვონ საკონსტიტუციო კომისია თუ უმარვლესობა არ გაითვალისწინებს იმ შენიშვნებს, რომლებიც მათ აქვთ. თქვენი აზრით, რა გავლენას მოახდენს კომისიიდან მათი გასვლა?
- მოსალოდნელია, რომ მათ მართლაც დატოვონ კომისია, რადგან ჯერჯერობით რასაც ვუყურებთ, ვიღებთ არაადეკვატურ სურათს. კერძოდ, იგივე ოპოზიციური პარტიები ზრუნავენ, რომ ყველამ იმდენი ხმა მიიღოს, რამდენსაც იმსახურებს და ა.შ. ამ დროს საზოგადოებრივი გამოკითხვებიდან ჩანს, რომ ოპოზიციურ პარტიებს ძალიან დაბალი რეტინგი აქვთ, ენჯეობს კი კიდევ უფრო დაბალი. ეს იმას ნიშნავს, რომ ოპოზიციური პარტიები აღიქმებიან ჯგუფებად, რომლებსაც თავიანთი თავის გარდა სხვა ნაკლებად აინტერესებთ. ანალოგიურად, არც არასამთავრობოები მიიჩნევიან ხალხის ინტერესების გამტარებლად.
საზოგადოებას იმის განცდა რომ ჰონდეს, ერთი ან მეორე მათ ინტერესებზე ზრუნავს და იცავს, გაცილებით მაღალი რეიტინგი ექნებოდათ. გამოდის რომ, თუ ხალხის ინტერესებს არ იცავენ, თავიანთი თავისთვის ზრუნავენ და ამიტომ გაუგებარია, რატომ ეძლევა, საკუთარი ინტერესებისთვის მებრძოლი ჯგუფებს ამხელა მნიშვნელობა, იქნებიან თუ არა საკონსტიტუციო კომისიაში. მათ აქვთ უკმაყოფილობის მაღალი ხარისხი, მაგრამ აქვთ თუ არა ამ უკმაყოფილების გამოთქმის პოლიტიკური საფუძველი, ანუ ხალხის მიერ მიცემული პოლიტიკური მანდატი, რომ მათ ქვეყანა მოაწყონ ისე, როგორც თავად მიაჩნიათ, ეს სხვა საკითხია. მათ ასეთი მანდატი არ აქვთ, მითუმეტეს ენჯეოებს. ამიტომ ლაპარაკი იმაზე, რომ გამოვლენ კომისიიდან და ქვეყანა დაინგრევა, ვთვლი რომ “ჭინჭყლი” ბავშვის ტირილს ჰგავს, რადგან მათი გამოსვლით ქვეყანა არ დაინგრევა. თუ ასე გაგრძელდა მათთვის ანგარიშის გაწევა, რას იტყვიან ან ერთნი ან მეორენი, მაშინ ყოველთვის “იჭინჭყლებენ” და მაქსიმალურად შეურიგებლები იქნებიან ყველაფრის მიმართ, რაც არ უნდა მოხდეს. ამიტომ მგონია, რომ მათი როლი საზოგადოების ცხოვრებაში ცოტა გადაჭარბებულია.
- საკონსტიტუციო ცვლილებებთან დაკავშირებით, საქარველოსთვის მნიშვნელოვანია ასევე ვენეციის კომისიის შეფასებაც. რამდენად მოსალოდნელია, რომ ვენეციის კომისიას კრიტიკული შეფასება ექნება და რა გავლენას იქონიებს ეს ქვეყნის იმიჯზე?
- ვერ გეტყვით რამდენად დადებითი შეიძლება იყოს ეს შეფასება, თუმცა ეს არ არის განაჩენი. ვენეციის კომისია ყოველთვის ცდილობს გაითვალისწინოს ის რეალობა, რომელიც ქვეყანაშია და იმის მიხედვით გააკეთოს შეფასებაც. თუ ვენეციის კომისია გამოიტანს ისეთ შეფასებას, რომ მთლიანად დოკუმენტს მიიჩნევს მიუღებლად, თუმცა მსგავსი მოვლენა მე არ მახსოვს, რადგან მას კონკრეტულ საკითხებთან დაკავშირებით უფრო გამოაქვს ხოლმე შეფასებები, ამაში ხარვეზს მე ვერ ვხედავ. ვენეციის კომისია ძალიან მაღალი კვალიფიკაციის არის და მისი რჩევების გათვალისწინება ძალიან სასარგებლო იქნება. თუმცა ქართული პოლიტიკური ელიტის ავტორიტეტისთვის მსგავსი შეფასება ნამდვილად ხარვეზიანი და საზოგადოების თვალში წამგებიანი იქნება.
„რეზონანსი“, 14 აპრილი, 2017 წელი
ეთანხმებით თუ არა საარჩევნო ბლოკების გაერთიანების აკრძალვას?
გვანცა წულაია
(შემოკლებით)
საპარლამენტო არჩევნების დროს ბლოკებისა და კოალიაციის შექმნა იკრძალება, ამასთან დაკავშირებით, კონსტიტუციის ახალ პროექტშია საუბარი, რასაც ოპოზიცია კატეგორიულად არ ეთანხმება.
საპარლამენტო უმრავლესობის წევრი ზვიად ძიძიგური ამბობს, რომ ამით პარტიებს განვითარების შესაძლებლობას აძლევენ. “ყველა პარტიისთვის, რომელიც დღეს უმრავლესობაში შედის, სურვილის შემთხვევაში, გახდეს დამოუკიდებელი მოთამაშე პოლიტიკურ სცენაზე, ძალიან მაღალი თამასაა აწეული. ეს არის კარგი მოტივატორი პარტიის განვითარებისათვის”, – აღნიშნა ძიძიგურმა.
ეთანხმებით თუ არა ბლოკების გაერთიანების აკრძალვას? – ამ კითხვით “რეზონანსმა” საზოგადოების წარმომადგენლებს მიმართა.
მიხეილ ცაგარელი (ასტროლოგი): ბოლომდე არ ვეთანხმები. სათანადო არგუმენტაცია, თუ რატომ უნდა მოხდეს საბოლოოდ გაუქმება, ვერ მოვისმინე. ზოგადად, ეს პროცესი და ბევრი რამ, რაც დღეს ქვეყანას ცხოვრებისეულ წინსვლაში ხელს უშლის, თუ მეტად იქნება წამოწეული, იქნება კარგი.
ანა რატიანი (ჟურნალისტი): ვეთანხმები, რადგან პარლამენტში ისეთი პარტიები ხვდებიან, რომლებიც უფრო ძლიერად რომ არ შეკავშირებულიყვნენ, ვერასდროს ვერ მოხვდებოდნენ იქ. თუ პარტია ძლიერია, კეთილი ინებოს და ხალხს დაუმტკიცოს, რომ ჰყავს ადამინები, რომელიც მათ მხარში უდგანან. თავდაჯერებულები არიან, მაგრამ 2%-საც ვერ აგროვებენ. უკვე სირცხვლია. არჩევნებში 40-50 პარტია ღებულობს მონაწილეობას.
ქეთი ბექაური (იურისტი): ზოგადად არ ვეთანმხმები. მგონია, პარტიებს ბლოკებად გაერთიანების საშუალება უნდა მიეცეთ. შეზღუდვა არ უნდა იყოს. ეს დემოკრატიული პრინციპია და გაერთიანების უფლება ყველას აქვს.
გია ბუღაძე (მხატვარი): ბლოკების გაერთიანების გაუქმებას ვეთანხმები. “ქოცები” სათავეში ბლოკით მოვიდნენ და ახლა აღარ აწყობთ? ეს არის ერთადერთი საშუალება, რითაც მათ ხელში აღებულ პოლიტიკური მონოპოლისტობას შეარყევს. თორემ, რეალურად ქვეყანაში რამე ცვლილებები და წინსვლა არ იქნება.
ნუცა ჯანელიძე (ხელოვნებათმცოდნე): ვეთანმხები. ყველამ პლიუსი და მინუსი თავის თავზე უნდა აიღოს. თუ ხმებს ვერ დააგროვებენ, მინუსი თავის თავში ეძებონ, თუ პირიქით მოხდა და ბარიერზე მეტიც მიიღეს, მაშინ გამარჯვება თავის თავზე აიღონ და არა ვიღაცის “გადმოდგებულით”.
„რეზონანსი“, 14 აპრილი, 2017 წელი
ინტერვიუ ლევან ბერძენიშვილთან: „მსგავსი რამ კონსტიტუციისთვის საქართველოს ისტორიაში არავის უქნია“ // „ახალი კონსტიტუცია უზრუნველყოფს ერთპარტიულ უმრავლესობას, რაც სამარცხვინოა“ // „უსუფაშვილის პარტიის საკითხი არ გვაინტერესებს“ // „ალეკო ელისაშვილი დამოუკიდებელი კანდიდატია და თვითონ გადაწყვეტს“
თიკო ოსმანოვა
„მთელი საკონსტიტუციო ცვლილება, რომელიც მასში შედის, ყველაფერი მიმართულია ერთპარტიული საბჭოთა ტიპის საზოგადოების ჩამოყალიბებისკენ. ანუ ნაბიჯი უკან წარუსლისკენ და არა ნაბიჯი წინ მომავლისკენ“, – ამბობს “რეზონანსთან” საუბრისას „რესპუბლიკური“ პარტიის ერთ-ერთი ლიდერი ლევან ბერძენიშვილი.
თვითმმართველობის არჩევნებზე და საკონსტიტუციო ცვლილებებზე “რეზონანსი” ლევან ბერძენიშვილს ესაუბრა.
ლევან ბერძენიშვილი: «რესპუბლიკური პარტია“ ალეკო ელისაშვილთან მართავდა კონსულტაციებს, მაგრამ იგი დამოუკიდებელი კანდიდატია და თვითონ გადაწყვეტს უნდა მას პარტიასთან ერთად თუ არა. ჩვენ მოგვწონს ეს კანდიდატი, სხვა რაღაც სერიოზული მოლაპარაკება არ ყოფილა.
- თავად ალეკო ელისაშვილმა რა გიპასუხათ?
- ალეკო ელისაშვილმა განაცხადა, რომ უნდა დამოუკიდებელი რომ იყოს. დანარჩენი ახლა მან იცის – ყველაფერი მისი გადასწყვეტია.
- თავად „რესპუბლიკური“ პარტია რას აპირებს?
- მივიღებთ მონაწილეობას ადგილობრივ არჩევნებში. რაც შეეხება მერის კანდიდატს, ამას მოვიფიქრებთ, გვეყოლება თუ არა ჩვენი კანდიდატი, თუ ვინმეს დავუჭერთ მხარს.
- არსებობს ალბათობა, რომ ალეკო ელისაშვილს დაუჭიროთ მხარი?
- არ არის გამორიცხული, ვნახოთ, არჩევნების წინ რა სიტუაცია იქნება.
- რაც შეეხება „თავისუფალ დემოკრატებს“, კოალიციის შექმნასთან დაკავშირებით მიმდინარეობს თუ არა კონსულტაციები?
- კონსულტაციები “თავისუფალ დემოკრტებთან” ყოველთვის მიმდინარეობდა, ვინაიდან ჩვენ და “დემოკრატები” ვართ ევროპული პარტიის წევრები. კონსულტაციების რეჟიმში ვართ მუდმივად. მაგრამ კონრეტული გადაწყვეტილება, რომელიც არჩევნებს უკავშირდება, მიღებული არ არის.
- ანუ არ არის გამორიცხული, რომ შეიქმნას კოალიაცია, როგორც ეს 2011 წლის არჩევნების შემთხვევაში მოხდა?
- ეს ორმხრივია და ერთი პარტია ამაზე პასუხს ვერ გაგცემთ. იქნება თუ არა ამ არჩევნებზე პოლიტიკური ბლოკი, ამას ვერ გეტყვით. ჯერჯერობით ამაზე საუბარი ნაადრევია.
- სხვა პოლიტიკურ პარტიებთან თუ მიმდინარეობს კონსულტაციები?
- არა. ამ კონკრეტულ პარტიასთან ჩვენ ყოველთვის გვაქვს მოლაპარაკება, იმიტომ, რომ ერთი იდეოლოგიის პარტიები ვართ. სხვებთან ჯერჯერობით არაფერი ხდება, მაგრამ გამორიცხული არაფერია. ბუნებრივია არჩევნების წინ სხვანაირი განლაგება ხდება.
- ოპოზიციას გაერთიანებისკენ თავად პრეზიდენტმაც მოუწოდა…
- ეს არის კარგი ნათქვამი, მაგრამ რას ნიშნავს, მე ვერ გავშიფრავ. რას გულისხმობდა გაერთიანებაში – ერთ პარტია, კოალიაცია, როგორი იქნება კანონი, აიკრძალება თუ არა ბლოკები და ა.შ ეს ამაზეა დამოკიდებული. თავისთავად მშვენიერი ნათქვამია.
- დავით უსუფაშვილის პარტიასთან დაკავშირებით თუ გაქვთ რამე ინფორმაცია. როგორც ცნობილია, გაზაფხულზე უნდა ყოფილიყო პარტიის პრეზენტაცია…
- დავით უსუფაშვილის პარტიაზე მე კი არა, თავად მას არ აქვს ინფორმაცია. ჩვენ არ გვაინტერესებს. თუ ვინმეს აინტერესებს, თავად დავით უსუფაშვილს მიმართოს. ჩვენი თანამებრძოლი იყო ჩვენი პარტიის წევრი იყო და გასაგებია, მანამ ჩვენთან იყო, გვაინტერესებდა. ახლა აბსოლუტურად არ მაინტერესებს რას და როგორ გააკეთებს.
- რაც შეეხება საკონსტიტუციო ცვლილებს, კონსტიტუციის პროექტი უკვე ცნობილია და როგორ აფასებთ მასში განხორციელებულ ცვლილებებს?
- საკონსტიტუციო პროექტი ძალიან ნაკლოვანია. უპირველეს ყოვლისა ეს ეხება საპარალმენტო არჩევნებს, სადაც ლაპარაკია ერთის მხრივ ნორმალურ ნაბიჯზე – მაჟორიტარული წესის გაუქმებაზე, მაგრამ, მეორეს მხრივ ბარიერი კვლავ მაღალია – 5% და გამარჯვებულმა პარტიამ უნდა წაიღოს ყველა გაუნაწილებელი ხმა, რაც იმას ნიშნავს, რომ ეს არის კონსტიტუცია, რომელიც უზრუნველყოფს სტაბილურ ერთპარტიულ უმრავლესობას, რაც არის სამარცხვინო. ესენი პირდაპირ ამბობენ, რომ საბჭოთა კავშირი გვინდაო. მსგავსი რამ საქართველოს ისტორიაში არავის არ უქნია არც შევარდნაძეს, არც სააკაშვილს, თვითონ კომუნისტებსაც კი. პრეზიდენტი შეიძლება აირჩიოს პარლამენტმა, მაგრამ უნდა იყოს უზრუნვეყოფილი პარლამენტის და საკრებულოების მრავალპარტიულობა. მთელი კონსტიტუცია, ყველა ცვლილება, რომელიც მასში შედის, ყველაფერი მიმართულია ერთპარტიული საბჭოთა ტიპის საზოგადოების ჩამოყალიბებისკენ. ანუ, ნაბიჯი უკან წარსულისკენ და არა ნაბიჯი წინ, მომავლისკენ.
„ახალი თაობა“, 14 აპრილი, 2017 წელი
ინტერვიუ ალეკო ელისაშვილთან: „თუ თბილისის მერად კენჭისყრას გადავწყვეტ, ვფიქრობ იმაზე, რომ ვიყო დამოუკიდებელი კანდიდატი“ // „თბილისი ბიძინა ივანიშვილის შემოღობილი ყანა არ არის!“
თბილისის მერობის მსურველთა რაოდენობა ყოველდღე იზრდება. მმართველი გუნდიდან ვინ იქნება კანდიდატი, ჯერ კიდევ უცნობია. თბილისის საკრებულოს დამოუკიდებელი დეპუტატი ალეკო ელისაშვილი, შესაძლოა, რესპუბლიკელების კანდიდატად ვიხილოთ. „ახალ თაობასთან“ ინტერვიუში ალეკო ელისაშვილი არ უარყოფს, რომ ამაზე კონსულტაციები მიმდინარეობს, თუმცა იმასაც აცხადებს, რომ მერის არჩევნებში მას უპარტიოდ მონაწილეობა ურჩევნია.
- ალეკო, ამბობენ, რომ თქვენ მერობის კანდიდატი იქნებით რესპუბლიკური პარტიიდან. რამდენად შეესაბამება სიმართლეს გავრცელებული ინფორმაცია?
- არა, არ შეესაბამება სიმართლეს, იმიტომ, რომ მე ჯერ არ გადამიწყვეტია, ვიყარო თუ არა კენჭი და, შესაბამისად, რაც არ გადამიწყვეტია, ის გადაწყვეტილი როგორ იქნება?!
- შემოთავაზება თუ გქონდათ?
- შემოთავაზებაც იყო და საუბრებიც ამ თემასთან დაკავშირებით, მაგრამ, თუ გადავწყვეტ, რომ ვიყარო კენჭი მერად, პირველ რიგში, ვფიქრობ იმაზე, რომ ვიყო დამოუკიდებელი კანდიდატი და არცერთი პარტიის წარმომადგენელი არ ვიყო.
- თავისუფალ დემოკრატებზე რას იტყვით? მათგანაც გქონიათ შემოთავაზება...
- თავისუფალ დემოკრატებთან, უბრალოდ, საუბარი იყო ამასთან დაკავშირებით. ოფიციალური და საჯარო შემოთავაზება არ ყოფილა. ჩვენ, უბრალოდ, ვისაუბრეთ თვითმმართველობის არჩევნებზე, რა გეგმები გვქონდა, რას ვფიქრობდით. ეს იყო და ეს. რაღაც დიდი და განსაკუთრებული შეხვედრა არ გვქონია. მე ძალიან კარგი ურთიერთობა მაქვს ნინო გოგუაძესთან, ყავას ვსვამდით და ამ თემებზე ვსაუბრობდით. იქ იყო ერთ-ერთი ვერსიის მიმოხილვა და მეტი არაფერი.
- ანუ ოფიციალური შემოთავაზება თავისუფალი დემოკრატებისგან არ ყოფილა?
- არა, უბრალოდ, ვისაუბრეთ ამ თემებზე. რაც შეეხება რესპუბლიკელებს, მათთან უფრო ინტენსიური ურთიერთობა მაქვს, იმიტომ, რომ საკრებულოში მათი ფრაქცია და მე ვმეგობრობთ და ლოგიკურად იქ უფრო ხშირად ვსაუბრობთ ამ თემებზე. იყო საუბრები, მაგრამ საუბრები რჩება საუბრებად, რადგან მე ნამდვილად არ გადამიწყვეტია. ეს არ არის მარტივი საკითხი.
- რა არ გადაგიწყვეტიათ, იყოთ მერობის კანდიდატი თუ დათანხმდეთ თუ არა რესპუბლიკელების შემოთავაზებას?
- არ გადამიწყვეტია მერობის კანდიდატობა, თუმცა, თუ გადავწყვეტ, არ მინდა, პარტიული მერობის კანდიდატი ვიყო. ეს შემიძლია პირდაპირ გითხრათ. პარტიულმა მერებმა რომ ვერ გაამართლეს, ამის შედეგებს ვიმკით ამდენი წლის განმავლობაში. ვერ გაამართლა როგორც გიგი უგულავამ, ისევე დავით ნარმანიამ. ისინი იყვნენ პარტიასთან ანგარიშვალდებულები და პარტიის გამო გაეხვივნენ შარში. ერთმა უკვე აგო პასუხი და მეორეს მოუწევს პასუხისგება.
- რა შანსები შეიძლება ჰქონდეს დამოუკიდებელ კანდიდატს, როდესაც არჩევნებს „ოცნება“ ატარებს? ასე მარტივად დათმობენ თბილისს?
- თბილისი არ არის ხელწამოსაკრავი ქალაქი და ვინმეს შემოღობილი ყანა. მათ შორის, არც ბიძინა ივანიშვილის ყანა არ არის! როგორც ბიძინა ივანიშვილს უნდა და წარმოუდგენია, ისე არ იქნება ყველაფერი! განსაკუთრებით კი ასე არ იქნება თბილისში! შესაბამისად, რაოდენ კმაყოფილნიც არ უნდა იყვნენ „ქართულ ოცნებაში“, მე ვფიქრობ, სერიოზული ბრძოლა იქნება თბილისში. დანარჩენი ვნახოთ.
- დავით ნარმანია არ მალავს სურვილს, რომ მეორედაც იყაროს კენჭი. როგორ ფიქრობთ, ისევ ის იქნება „ოცნების“ კანდიდატი?
- ხან კახა კალაძეს ამბობენ, ხან დავით ნარმანიას, ხან ვის და ხან ვის. დროზე თუ ჩამოყალიბდებიან, უკეთესი იქნება მათთვისაც და ქალაქისთვისაც. ნარმანია რომ მერი არ უნდა იყოს, მეგონა, რომ ამას თვითონაც ხვდებოდა, მაგრამ აღმოჩნდა, რომ სრულიად არაადეკვატური ყოფილა. გამაოგნებლად არაადეკვატურია! არათუ იმას ვერ ხვდება, რომ ცუდი მერია, პირიქით, თავი ძალიან კარგი მერი ჰგონია. ამას არ ველოდი, მეგონა, ცოტას დაიმორცხვებდა მაინც და მიხვდებოდა, რომ ვერაფერს თავი ვერ გაართვა. თუმცა ის არაადეკვატურია!
- დავით ნარმანიას საკრებულოში ანგარიშით გამოსვლისას ბევრს ჰქონდა მოლოდინი, რომ თქვენ მწვავედ დაუპირისპირდებოდით, თუმცა ასე არ მოხდა. თქვენ შემაჯამებელი სიტყვა არჩიეთ. რატომ?
- რეგლამენტი რის საშუალებასაც გვაძლევდა, ისეთი გამოსვლა მქონდა. სამი წუთი მქონდა კითხვების დასმისთვის, როგორც დამოუკიდებელ დეპუტატს და შემდეგ სამი წუთი – შემაჯამებელი სიტყვისთვის. მე შემაჯამებელი სიტყვა მქონდა და ვუთხარი კიდეც ნარმანიას, რომ მისი მმართველობა იყო ხელიდან გაშვებული სამი წელი. უბრალოდ, აივანზე მობილიზებულმა „ნაციონალებმა“ და მელორ ვაჩნაძის გადაძახილებმა გადაიფარა ეს ყველაფერი, თორემ, მე რის თქმასაც ვაპირებდი, ის ვუთხარი კიდეც დავით ნარმანიას. ცხადია, დავით ნარმანია ადეკვატურად ვერ აფასებს თავის მოღვაწეობას…
- რატომ?
- რომ აფასებდეს, ის თავის კანდიდატურაზე არ ილაპარაკებდა. იმის მაგივრად, რომ, პირიქით, ბოდიში მოეხადა მთელი ქალაქისთვის, რომ ვერაფერს თავი ვერ გაართვა, გამოვიდა და რატომაც არა, სიამოვნებით ვიქნები კიდევ თბილისის მერიო.
- თქვენ და ეკა ბესელიას შორის არსებულ დავაზე რას იტყვით? სასამართლოს გადაწყვეტილება სააპელაციოში გაასაჩივრეთ. რისი იმედი გაქვთ, შეიცვლება გადაწყვეტილება?
- არა მაქვს არანაირი იმედი, რადგან ჩვენ ყველანი ვხედავთ, როგორ გადაულოცა ხელისუფლებამ ლევან მურუსიძეს სასამართლო! რა შედეგებიც არის ამ სასამართლოში, კი ვხედავთ ყოველ ჯერზე. ეს მხოლოდ ჩემი და ბესელიას საქმეზე არ ხდება. ლევან მურუსიძეს ჩააბარეს სასამართლო, კაცს, რომელსაც მიჰყავდა სანდრო გირგვლიანის სასამართლო პროცესი. როგორ წაიყვანა ეს პროცესი და რა გადაწყვეტილებები მიიღო, კარგად გვახსოვს. ეს კაცი აიღეს და დასვეს სასამართლოს რეალურ გამგებლად. შესაბამისად, არა მაქვს არანაირი იმედი, მაგრამ მე, როგორც კანონის პატივისმცემელი კაცი, მივყვები ამას და სააპელაციოშიც გავასაჩივრებ და უზენაესშიც. ამას გავყვები ბოლომდე.
- ანუ ეკა ბესელიასთვის ბოდიშის მოხდას არ აპირებთ?
- გამორიცხულია! არავითარ შემთხვევაში!
„რეზონანსი“, 14 აპრილი, 2017 წელი
სუს-ის წლის ანგარიში – რატომ დაიხურა სხდომა
სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის უფროსის მოადგილე: „დღეს არცერთი ოფიცერი არცერთ უნივერსიტეტსა და საგანმანათლებლო დაწესებულებაში არ გვყავს“
თიკო ოსმანოვა
პარლამენტის იურიდიულ საკითხთა, ადამიანის უფლებათა და თავდაცვის კომიტეტების გაერთიანებულ სხდომაზე სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის 2016 წლის ანგარიშის პრეზენტაცია გაიმართა – ალექსადრე ტაბატაძესთან შეხვედრა დახურულ კარს მიღმა მიმდინარეობდა, რასაც საპარლამნეტო ოპოზიციის პროტესტი მოჰყვა და ამისთვის ხელისუფლება კიდევ ერთხელ გააკრიტიკეს.
სუს-ის საქმიანობის ანგარიშის წარდგენისას, უფროსის მოადგილე ალექსანდრე ტაბატაძემ უწყების ძირითად მიმართულებებზე და სამსახურის პრიორიტეტებზე ისაუბრა. მისი ინფორმაციით, სუს-ის უპირველესი მისია – საქართველოს კონსტიტუციური წყობის, სუვერენიტეტის, ტერიტორიული მთლიანობის, სამხედრო-ეკონომიკური პოტენციალის, საშინაო და საგარეო საფრთხეებისგან დაცვა და ქვეყნის მოქალაქეების უსაფრთხო გარემოში ცხოვრების უზრუნველყოფაა. სამსახურის უფროსის მოადგილემ უწყების მთავარ გამოწვევად ოკუპირებული ტერიტორიების არსებობა და ოკუპანტის მიერ მზარდი მილიტარიზაციის საფრთხე დაასახელა.
პარლამენტში ალექსანდრე ტაბატაძესთან შეხვედრა დახურულ კარს მიღმა მიმდინარეობდა, რასაც საპარლამენტო ოპოზიციის პროტესტი მოჰყვა და ამისთვის ხელისუფლება კიდევ ერთხელ გააკრიტიკეს. საპარალმენტო უმრავლესობამ კი პირიქით, შეხვედრა საქმიანად შეაფასა. „როგორც კი სხდომა დაიხურა, მაშინვე ჩვენს ოპონენტებს გაუქრათ სურვილი მოეწყოთ მასკარადი და შოუ, შესაბამისად, პროცესი საქმიან ვითარებაში წარიმართა“, – ამის შესახებ პარლამენტის იურდიულ საკითხთა კომიტეტის თავმჯდომარემ ეკა ბესელიამ განაცხადა.
როგორც ეკა ბესელიამ კომიტეტის სხდომის დახურვის თაობაზე ოპოზიციის განცხადებების შეფასებისას აღნიშნა, „ყველაზე უპასუხისმგებლო დამოკიდებულებაა ის, როდესაც ქვეყნისთვის უმნიშვნელოვანესი სამსახურების მიმართ უპატივცემულობას და ცინიკურ დამოკიდებულებას იჩენ“: „ნებისმიერი ქვეყნის პარლამენტს გააზრებული აქვს, რომ როდესაც ისმენ უსაფრთხოების ანგარიშს და არის ძალიან ბევრი დახურული ინფორმაცია, რომლის საჯარო სივრცეში გაჟღერება საფრთხის შემცველია, მასკარადები არ უნდა მოაწყო კამერების წინ და შოუ კი არ უნდა დადგა, არამედ უნდა დაისვას კითხვები, რომელიც ეხება ოკუპირებულ ტერიტორიებზე არსებულ ვითარებას, ტერორისტულ საფრთხეებს, “ისლამურ სახელმწიფოს” და მასთან დაკავშირებულ ტენდენციებს. ასეთ საკითხებზე არც ღია ეთერებში საუბრობენ, არც ქილიკობენ და არც მასკარადებს აწყობენ. როგორც კი სხდომა დაიხურა, ჩვენს ოპონენტებს მაშინვე გაუქრათ სურვილი მოეწყოთ მასკარადი და შოუ”, – განაცხადა ეკა ბესელიამ. მისივე თქმით, ყველა კითხვაზე, რომელიც დასმული იყო, სუს-ის უფროსის მოადგილემ პასუხები შესაძლებლობიდან გამომდინარე გასცა. „დახურულ ფორმატში რაზეც შეიძლებოდა მიგვეღო უფრო მეტი ინფორმაცია, ვიდრე ეს ანგარიშში წერია, მივიღეთ. რა თქმა უნდა, ჩვენი ოპონენტები, რომლებიც ემზადებოდნენ შოუს მოსაწყობად და არ გამოუვიდათ, იტყვიან იმას, რაც მათ სურთ”, – განაცხადა ეკა ბესელიამ.
ფრაქცია „ევროპული საქართველოს“ ლიდერი სერგო რატიანი კი ჟურნალისტებს ერთ საიდუმლოს უმხელს – „მომხსენებელმა კითხვებზე პასუხის გაცემის განმავლობაში ბევრჯერ მოიხსნა სათვალე, ჩაახველა, უკან გაიკეთა სათვალე, მერე თქვა, რომ დასმულ კითხვებზე პასუხს ვერ გაგვცემდა“, – გვითხრა სერგო რატიანმა. როგორც მან აღნიშნა, დასმულ კითხვებზე ოპოზიციამ პასუხი ვერ მიიღო, ვინაიდან სუს-ის უფროსის მოადგილე აცხადებდა, რომ პასუხები შეიცავდა სახელმწიფო საიდუმლოს.
„სრულიად ცხადი იყო, რატომ გამოყარეს სხდომიდან ჟურნალისტები და არასამთავრობო ორგანიზაციები, სინამდვილეში არანაირ საიდუმლოებაზე არ იყო საუბარი. გეტყვით ერთ საიდუმლოებას – მომხსენებელმა პასუხის გაცემის განმავლობაში ბევრჯერ მოიხსნა სათავალე, ბევრჯერ ჩაახველა, მერე უკან გაიკეთა სათვალე და თქვა, რომ დასმულ კითხვაზე პასუხს ვერ გაგვცემს, რადგან ეს სახელმწიფო საიდუმლოებაა. კომიტეტის სხდომა ერთადერთი მიზეზით დაიხურა, რომ არ შეექმნათ დისკომფორტი სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის უფროსის მოადგილისთვის”, – განაცხადა სერგო რატიანმა.
თავად ალექსანდრე ტაბატაძის განცხადებით კი მან კითხვებზე, კანონმდებლობიდან გამომდინარე ამომწურავი პასუხები გასცა.
„იყო უკანონო მოსმენებზე კითხვა და ამაზე ჩემი პასუხი იყო ასეთი – მითხარით ერთი კონკრეტული შემთხვევა, თუმცა ასეთი ვერ დაასახელეს. რაც შეეხება “ოდეერებს”, ამასთან დაკავშირებით სრული რეორგანიზაცია გავაკეთეთ. შეიქმნა სრულიად ახალი ინსტიტუტი – უსაფრთხოების სამსახურის ოფიცერი, რომელიც მაღალი რისკის მქონე დაწესებულებებში მიავლენს თავის თანამშრომლებს, მაგრამ ამ შემთხვევაში ეს ყველაფერი ხდება ორმხრივი თანამშრომლობის და ხელშეკრულების საფუძველზე. სრული პასუხისმგებლობით შემიძლია გითხრათ, რომ არცერთი ოფიცერი დღეს არც ერთ უნივერსიტეტსა და საგანმანათლებლო დაწესებულებაში არ გვყავს”, – განაცხადა ალექსანდრე ტაბატაძემ.
„რეზონანსი“, 14 აპრილი, 2017 წელი
ეკონომიკური ზრდა 4%-ზე დაბალი იქნება?!
სავალუტო ფონდის პროგნოზი სპეციალისტებისთვის მოულოდნელი აღმოჩნდა
მარი ჩიტაია
საქართველოში ეკონომიკური ზრდის ტემპი წლის დასაწყისიდან გაიზარდა. პირველი 2 თვის მაჩვენებელი უფრო მაღალია, ვიდრე წლიური პროგნოზი. სწორედ ამ დროს საერთაშორისო სავალუტო ფონდმა 2017 წლის მშპ-ს ზრდის მაჩვენებელი 0,5%-ით შეამცირა და იმაზე დაბალ ნიშნულზე დასწია, ვიდრე საქართველოს მთავრობის მიერ დადგენილი 4%-ია. სსფ-ს მაკროეკონომიკურ მაჩვენებლებს უკვე მეორედ ამცირებს, რასაც სპეციალისტების მხრიდან უარყოფითი შეფასება მოჰყვა.
2016 წლის ოქტომბერში ფონდი საქართველოსთვის 5.2%-იან ზრდას ვარაუდობდა, თუმცა უკვე ნოემბერში პროგნოზი 4%-მდე ჩამოიყვანა, ახლა კი ეს მაჩვენებელი 3.5%-მდე დავიდა.
როგორც სავალუტო ფონდის ანგარიშშია აღნიშნული, ინფლაცია სამიზნე მაჩვენებელს 2018 წელს გაუტოლდება. საქართველოს ეკონომიკაზე კი გავლენა ექნება რეგიონსა და მსოფლიო ეკონომიკაში მიმდინარე რთულად პროგნოზირებად მოვლენებს.
სსფ ქვეყნის მთავარ გამოწვევად რამდენიმე ფაქტორს ასახელებს. ფონდის მმართველი დირექტორის მოადგილე და საბჭოს სხდომის თავმჯდომარის მოვალეობის შემსრულებელი ტაო ჟანგი მათ შორის მოიხსენიებს წარმოების სიმცირეს, დეფიციტურ საგარეო და ფისკალურ პოზიციას, ეკონომიკის ზრდის დაბალ ტემპს და მაღალ უმუშევრობას.
“საქართველოს ხელისუფლებამ შეიმუშავა ეკონომიკური პროგრამა, რომელსაც სსფ მხარს უჭერს “გაფართოებული დაფინანსების მექანიზმით”. საქართველოს გამოწვევები შემდეგია: წარმოების სიმცირე, დეფიციტური საგარეო და ფისკალური პოზიცია, ეკონომიკის ზრდის დაბალი ტემპი და უმუშევრობა. ეს განსაკუთრებით საგრძნობი გახდა 2014 წლის საგარეო შოკის ფონზე, როდესაც სავაჭრო პარტნიორების ზრდა შემცირდა ნავთობის დაბალი ფასის გამო”, – აცხადებს იგი.
სავალუტო ფონდის ამ მოსაზრებას ქართველი სპეციალისტები არ ეთანხმებიან. მათ მიაჩნიათ, რომ ბოლო პერიოდში ქვეყანას ეკონომიკური ზრდის საკმაოდ კარგი ტემპი აქვს აღებული, რაც ოფიციალური სტატისტიკითაც დასტურდება.
გავლენიანი საერთაშორისო ფინანსური ორგანიზაციის პოზიცია მიუღებელია სტატისტიკოს სოსო არჩვაძისთვის, რომელიც ამბობს, რომ ფონდის სკეპტიკური პროგნოზი საქართველოს ეკონომიკაში არსებულ ვითარებას რეალურად არ ასახავს.
“რატომ შეამცირეს 2017 წლის ეკონომიკური ზრდის პროგნოზი, არ მესმის. ნამდვილად არ ვფიქრობ, რომ წელს დაბალი ტემპი გვექნება. პირიქით, ვვარაუდობთ, რომ მშპ-ს ზრდა 4%-ს გადააჭარბებს, თუკი რამე ფორსმაჟორული და გეოპოლიტიკური ცვლილებები არ მოხდა. მაგალითად, უკვე გავრცელდა ინფორმაცია, რომ სავალუტო ფონდმა საქართველოს 285-მილიონიანი პროგრამა დაუმტკიცა. ეს ნიშნავს, რომ ჩვენ შეგვიძლია ვისარგებლოთ შეღავათიანი კრედიტით და აღნიშნული სახსრები წარვმართოთ ინფრასტრუქტურული და სხვა რიგი პროექტების განსახორციელებლად. ეს არის სეიოზული საფუძველი, რომ მშპ-ს ზრდამ შეუქცევადი და შედარებით მაღალი ტემპი აიღოს. ამიტომ ცოტა სკეპტიკურად ვუყურებ 3,5%-იან მაჩვენებელს.
გამოდის, რომ სავალუტო ფონდი, ერთი მხრივ, ფინანსური რესურსით მხარს გვიჭერს, რომ მაღალი ეკონომიკური ზრდა გვქონდეს და იმავდროულად გვიმცირებს პროგნოზს. სიმართლე გითხრათ, ასეთმა დამოკიდებულებამ გამაოცა”, – აცხადებს არჩვაძე და დასძენს, რომ რამდენიმე პოზიტიური ფაქტორია, რაც ქვეყანაში მშპ-ს ზრდის მთავარი პირობაა.
„პირველ რიგში, ეს არის რეალური სექტორი, წარმოების ზრდა სოფლის მეურნეობასა და გადამამუშავებელ მრეწველობაში. სერიოზული ცვლილებებია ტურიზმის მიმართულებითაც, განსაკუთრებით, მომსახურების სფეროში. ამ პოზიტიური ფაქტორების თანხვედრით იქნა ეკონომიკური ზრდა მიღწეული. ოპტიმიზმით ვუყურებ დარჩენილ თვეებშიც საინვესტიციო აქტივობას საქართველოში, ასევე ფულადი გზავნილების დინამიკას უცხოეთიდან, რაც მშპ-ს ზრდის მაღალი ტემპის მისაღწევად მნიშვნელოვანი ფაქტორია.
პოზიტიური მოლოდინი მაქვს. შეიძლება უახლოეს 2 თვეში ტენდენცია შეიცვალოს, მაგრამ ოდნავადაც არ მეპარება ეჭვი, რომ მშპ-ს ზრდა იქნება იმაზე მაღალი, ვიდრე ეს სსფ-მ დააანონსა”, – აცხადებს სოსო არჩვაძე.
„რეზონანსი“, 14 აპრილი, 2017 წელი
ექსპორტი ბოლო სამი წლის მაქსიმუმზეა
მარი ჩიტაია
წლის დასაწყისიდან მოყოლებული ექსპორტი შეუჩერებლად იზრდება. ოფიციალური სტატისტიკა ადასტურებს, რომ საქართველომ საექსპორტო მაჩვენებლები წლის პირველ კვარტალში საგრძნობლად გააუმჯობესა. სპეციალისტების შეფასებით, ნეგატიური ფონი შედარებით შესუსტდა ქვეყანაში, რამაც ვითარება სასიკეთოდ შეცვალა. მიუხედავად დადებითი ტენდენციისა, უარყოფითი სავაჭრო ბალანსი კვლავ მაღალია და ამ მდგომარეობის გამოსასწორებლად ქვეყანას, ხანგძლივი დრო დასჭირდება.
ოფიციალური სტატისტიკა ჯერჯერობით იმედისმომცემია. “საქსტატის” მონაცემებით, წლის პირველ 3 თვეში ექსპორტიდან მიღებული შემოსავალი 576.5 მლნ აშშ დოლარია და ბოლო წლების განმავლობაში მხოლოდ 2014 წლის მაჩვენებელს (695.8 მლნ დოლარი) ჩამორჩება.
აღსანიშნავია, რომ მარტში ექსპორტზე 220.8 მლნ აშშ დოლარის პროდუქცია გავიდა. როგორც “საქსტატის” კვლევაშია აღნიშნული, იანვარ-მარტში საგარეო სავაჭრო ბრუნვამ (არადეკლარირებული ვაჭრობის გარეშე) 2.285 მლრდ აშშ დოლარი შეადგინა, რაც წინა წლის შესაბამისი პერიოდის მაჩვენებელს 18%-ით აჭარბებს. აქედან, ექსპორტი 30%-ით მეტია, რაც ჯამში 577 მლნ დოლარს შეადგენს, ხოლო იმპორტი 1.708 მლრდ აშშ დოლარით განისაზღვრა, რაც წინა წლის იანვარ-მარტის მონაცემთან შედარებით, 15%-ით გაიზარდა.
უარყოფითმა სავაჭრო ბალანსმა 2017 წლის იანვარ-მარტში 1.132 მლრდ აშშ დოლარი და საგარეო სავაჭრო ბრუნვის 50% შეადგინა.
საგარეო ვაჭრობის მიმდინარე წლის სტატისტიკას საქართველოს მღავრობის მხრიდანაც დადებითი შეფასება მოჰყვა. ეკონომიკის მინისტრი გიორგი გახარია იმედოვნებს, რომ შემდგომი თვეების მაჩვენებლებიც პოზიტიური იქნება.
“ექსპორტის მონაცემები კარგად აჩვენებს, ძირითად სავაჭრო პარტნიორებთან ბაზარი სტაბილურია, შესაბამისად, მოთხოვნაც აშკარაა და ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ ჩვენი ეკონომიკა ამისთვის მზად იყოს”, – აღნიშნა გახარიამ.
მთავარი გამოწვევა ქვეყნისთვის უარყოფითი სავაჭრო სალდოს შემცირებაა. ამ მიმართულებით სიტუაცია ძალიან რთულია. ერთ-ერთი ფაქტორი, რამაც განვლილ პერიოდში ექსპორტზე გავლენა მოახდინა, აფბა-ს ანალიტიკოსის მერაბ ჯანიაშვილის შეფასებით, ლარის კურსია. მისი გავლენა ექსპორტს საგრძნობლად დაეტყო.
“ექსპორტის ზრდა უაღერესად დადებითი პროცესია, რასაც საქართველოს ეკონომიკაში ბოლო დროს აქვს ადგილი. ლარის კურსის გაუფასურებამ წინა წელს, რამდენადაც იმპორტს პრობლემა შეუქმნა, ექსპორტიორებს სტიმული მისცა. შესაბამისად, წლის დასაწყისიდან ზრდა ფიქსირდება. ევროკავშირთან თავისუფალი ვაჭრობის ხელშეკრულებამაც გარკვეული გავლენა იქონია.
მთავარი მიზანია, რომ ექსპორტის ზრდის ტემპის პარალელურად, შემცირდეს იმპორტზე დამოკიდებულება. ჩვენთვის სასიცოცხლოდ აუცილებელია უარყოფითი სავაჭრო სალდოს შემცირება. ამ მხრივ მდგომარეობა დამაიმედებელი არ არის”, – აცხადებს ჯანიაშვილი.
გამოსავალს ახალი საექსპორტო პროდუქციის შექმნაში ხედავს ეკონომისტი გიორგი ღაღანიძე: “საქართველოს საექსპორტო ბაზრები არ შეცვლილა, პროდუქტებიც არსებითად იგივეა. ზოგადად, უარყოფითი ტენდენციები გარკვეული დოზით შემცირებულია, თუმცა ძნელი სათქმელია ტენდენცია შენარჩუნდება თუ არა, რადგან ჩვენი საექსპორტო პროდუქცია შეზღუდულია. ძირითადად სანედლეულო პროდუქცია გაგვაქვს, ამიტომ მთლიანად საბირჟო ფასებზე ვართ დამოკიდებული. სანამ ასეთი სიტუაციაა, ცოტათი გაიზრდება ექსპორტი, მაგრამ მაინც უზომოდ დიდი უარყოფდითი სალდო გვექნება. წარმოების თვალსაზრისით არაფერი შეცვლილა, არც ახალი ბაზრები აღმოგვიჩენია. ახალი საექსპორტო პროდუქცია უნდა შეიქმნას, მაგრამ ამ მხრივ დიდი პრობლემაა ქვეყანაში”, – აცხადებს გიორგი ღაღანიძე.
„რეზონანსი“, 14 აპრილი, 2017 წელი
რას მოგვიტანს სავალუტო ფონდთან თანამშრომლობა
პაატა შეშელიძე: სავალუტო ფონდი არის ორგანიზაცია, რომელიც სინამდვილეში წარუმატებელ პროგრამებს ახორციელებს
ნათია ლომიძე
სავალუტო ფონდმა საქართველოს 285-მილიონიანი პროგრამა დაუმტკიცა. მის განხორციელებას ეკონომიკური რეფორმის გარანტად მიიჩნევს ფინანსთა მინისტრი დიმიტრი ქუმსიშვილი. ამ მოსაზრებას იზიარებს ეკონომისტთა ნაწილი, ხოლო მეორე ნაწილს კი მიაჩნია, რომ სავალუტო ფონდი არის ორგანიზაცია, რომელიც სინამდვილეში წარუმატებელ პროგრამებს ახორციელებს.
საერთაშორისო სავალუტო ფონდმა საქართველოსთვის 285 მლნ დოლარის მოცულობის სამწლიანი პროგრამა დაამტკიცა. პროგრამის ამოქმედებისთანავე საქართველოსთვის ხელმისაწვდომი გახდება დაახლოებით 40.7 მილიონი დოლარი. გარდა ამისა, გათვალისწნებულია კიდევ ექვსი ტრანში. თითოეული მათგანი ხელმისაწვდომი გახდება ქვეყნისთვის პროგრამის მსვლელობის განმავლობაში, წელიწადში ორჯერ ჩატარებული მიმოხილვის დასკვნის საფუძველზე.
“პროგრამა ხელს შეუწყობს ქვეყნის ამბიციურ სტრუქტურულ რეფორმებს სწრაფი და მეტად ინკლუზიური ზრდის მიმართულებით: განათლების, საგზაო ინფრასტრუქტურის, საჯარო მმართველობის გაუმჯობესების კუთხით”, – აღნიშნულია სსფ-ს განცხადებაში, სადაც ასევე საუბარია, რომ ფისკალური კონსოლიდაცია საშუალოვადიან პერიოდში ემსახურება სახელმწიფო ვალის შენარჩუნებას არსებულ დონეზე.
პრემიერ-მინისტრ გიორგი კვირიკაშვილს მიაჩნია, რომ სავალუტო ფონდის პროგრამა სრულად ეფუძნება მთავრობის რეფორმების ოთხპუნქტიან გეგმას. პრემიერის შეფასებით, პროგრამის დამტკიცება მძიმე, ინტენსიური მუშაობის შედეგია, რომელიც ფინანსთა სამინისტრომ ეკონომიკურ გუნდთან ერთად გასწია. პროგრამა უმნიშვნელოვანესია ყველა იმ რეფორმის განსახორციელებლად, რომელიც მთავრობას ოთხპუნქტიანი გეგმის ფარგლებში აქვს დაგეგმილი.
“პროგრამის დამტკიცება უკვე ნიშნავს, რომ მომავალი 3 წლის განმავლობაში ყველა დაანონსებული გეგმის განსახორციელებლად, საერთაშორისო სავალუტო ორგანიზაციების მხრიდან ანთებული გვაქვს მწვანე შუქი. იგულისხმება, რომ ფისკალური დისციპლინა და ქვეყნის ფინანსების მართვა უნდა იყოს სათანადო დონეზე. მინდა აღვნიშნო ეროვნული ბანკის კარგი, კოორდინირებული მუშაობა ამ მიმართულებით. ეკონომიკის პოზიტიური დინამიკა სახეზეა, როგორც მაკროეკონომიკურ, ისე მიკრო დონეზეც.
ჩვენი ვალია, რომ არსებული დინამიკა შევინარჩუნოთ და კიდევ უფრო გავააქტიუროთ. სავალუტო ფონდის პროგრამის დამტკიცება არის ძალიან პოზიტიური სიგნალი ყველა იმ ინვესტორისთვის, რომელიც საქართველოს მიმართულებით მუშაობს”, – აღნიშნა კვირიკაშვილმა.
საერთაშორისო სავალუტო ფონდთან პროგრამის განხორციელებას მნიშვნელოვნი უწოდა ფინანსთა მინისტრმა დიმიტრი ქუმსიშვილმა. მისი აზრით, ეს არის ჩვენი ეკონომიკური რეფორმების განვითარების და საერთაშორისო საფინანსო დონორი ორგანიზაციების მხარდაჭერის გარანტი.
სსფ-ს პროგრამა ეკონომიკის განვითარებისთვის სასარგებლოდ მიაჩნია საბანკო სფეროს სპეციალისტს მიხეილ თოქმაზიშვილს. როგორც მან “რეზონანსს” განუცხადა, ფონდის მიერ გამოყოფილი თანხა ეკონომიკურ მგომარეობას გააუმჯობესებს და წინა წლების ჩავარდნას გამოასწორებს.
“სავალუტო ფონდის დახმარება მნიშვნელოვანია ჩვენი ქვეყნისთვის. ყოველთვის ისეთ პერიოდში მოდის ეს დახმარება, როდესაც ქვეყანას აქვს ამის საჭიროება. წინა წლებში ეკონომიკა საკმაოდ ნელი ტემპით ვითარდებოდა, რის შედეგადად საგრძნობლად შემცირდა საგარეო ვაჭრობის მაჩვენებელი. მარტო შარშან, შემოდგომა-ზამთრის პერიოდში, 200 მლნ დაიხარჯა სავალუტო ინტერვენციებზე ლარის დევალვაციის შესაჩერებლად. სავალუტო ფონდმა გადაწყვიტა გამოეყო 285 მლნ დოლარი, რომ შემდეგ წლებში თანდათან უფრო გაგვიჯანსაღდეს ეკონომიკური მდგომარეობა”, – აღნიშნა “რეზონანსთან” საუბრისას თოქმაზიშვილმა.
“ახალი ეკონომიკური სკოლის” პრეზიდენტი პაატა შეშელიძე კი სავალუტო ფონდთან ყოველგვარი თანამშრომლობის წინააღმდეგია. მისი აზრით, სსფ არის ორგანიზაცია, რომელიც სინამდვილეში წარუმატებელ პროგრამებს ახორციელებს. მისი რეკომენდაციები და პროექტები, როგორც წესი, არ არის დადებითი შედეგის მომტანი.
“სავალუტო ფონდი მხარს უჭერდა ფინანსური სტაბილურობის პროექტებს. უფრო კონკრეტულად რომ ვისაუბრო, ეროვნულ ბანკს აძლევდა სესხს ფინანსური სტაბილურობის უზრუნველსაყოფად. როგორც ჩანს, ბოლო პერიოდში მათი პოზიცია შეიცვალა. რამდენჯერ უნდა მისცეს ეროვნულ ბანკს სესხი? ამის დასაბუთება ვერ ხერხდება და საქმე ლოგიკას ეწინააღმდეგება (აქ მხოლოდ საქართველოს ეროვნულ ბანკზე არ ვსაუბრობ). ასე უსასრულოდ ვერ გაგრძელდებოდა. ამიტომ აქცენტი შეცვალეს და დაიწყეს სამთავრობო პროექტების მხარდაჭერა, რაც ადრე იყო მსოფლიო ბანკისა და სხვა საერთაშორისო ფინანსური, თუ საბანკო ტიპის ორგანიზაციების საქმიანობის სფერო. ამგვარად იმიტომ იქცევიან, რომ მათი არსებობა გაამართლონ.
საქართველოს მთავრობასაც ურჩევნია ფინანსების მოზიდვაში პარტნიორად სავალუტო ფონდი ჰყავდეს, რომელიც შედარებით იაფად აძლევს სესხს და ამავე დროს ადვილადაც აყალბებს რეპორტებს. სავალუტო ფონდი არის ორგანიზაცია, რომელიც სინამდვილეში წარუმატებელ პროგრამებს ახორციელებს. მისი რეკომენდაციები და პროექტები, როგორც წესი, არ არის დადებითი შედეგის მომტანი. საქართველოში ერთადერთი პროექტი – ლარის შემოღება – იყო წარმატებული და ისიც მოკლევადიან პერსპექტივაში”, – განუცხადა “რეზონანსს” შეშელიძემ.
