„რეზონანსი“: კრემლთან თანამშრომლობის კვალი ევროსაბჭოში // საპარლამენტო ასამბლეის პრეზიდენტის საქციელი ევროპის პოლიტელიტის სახეში შეფურთხებად შეფასდა
„რეზონანსი“: ინტერვიუ კორნელი კაკაჩიასთან: „სკანდალი, რომლის მსგავსი ევროპის საბჭოს არ ახსოვს“
„რეზონანსი“: ბათუმელი უფლებადამცველები: „არ ვართ დაზღვეული, რომ 11-12 მარტი არ განმეორდება“ // რა ხდება ბათუმში მარტის არეულობის შემდეგ
„რეზონანსი“: ტელევიზიებში „დახურვები“ გრძელდება
„რეზონანსი“: მამუკა მდინარაძე: „პრეზიდენტი საკონსტიტუციო კომისიას ჯიბრში ჩაუდგა, რადგან თანათავმჯდომარეობაზე უარი ეთქვა“
„რეზონანსი“: ინტერვიუ პეტრე მამრაძესთან: „კონსტიტუციას ცვლიან ისე, როგორც უნდა „პატრონს“
„ახალი თაობა“: ინტერვიუ დავით ლორთქიფანიძესთან: „კონსტიტუცია საყოველთაო შეთანხმების შედეგი უნდა იყოს“
„ახალი თაობა“: ინტერვიუ სოსო ცინცაძესთან: „დავით სერგეენკო ან კახა კახიშვილი თბილისის მერის არჩევნებს უპრობლემოდ მოიგებენ” // „ოპოზიციის შანსი გაერთიანებაში და ერთ ლიდერშია”
„ახალი თაობა“: ინტერვიუ რევაზ არველაძესთან: „გაუგებარია, რას დავობს „ინტერ რაო“ // „ყაზტრანსგაზს” ბიუჯეტის 130 მილიონი ვალი აქვს“
„ახალი თაობა“: ინტერვიუ კობა ხაბაზთან: „ირაკლი ჩხვირკია თბილისში ჩემთან ერთად იყო, ბათუმის ამბები რომ დაიწყო“ // „ეროვნული მოძრაობიდან დღემდე რა არ ვნახე და არ გამოვიარე და ირაკლი ჩხვირკიას და მერაბ ღოღობერიძის ერთ განსასჯელის სკამზე ჯდომას ნამდვილად ვერ წარმოვიდგენდი“
„ახალი თაობა“: ინტერვიუ ლადო სადღობელაშვილთან: „სოსო გოგაშვილს კომპრომატები „ოცნების“ ერთ-ერთმა დაჯგუფებამ გამოუქვეყნა” // „აუცილებლად უნდა მოხდეს თანამდებობის პირების ნათესავების ქონების შესწავლა“
„ვერსია“: ინტერვიუ ამირან სალუქვაძესთან: „გირჩი“ კანონს არ არღვევს, მაგრამ ფუნდამენტურ ფასეულობებს ებრძვის“ // როგორ აფასებს „ბიბლიური თავისუფლების“ ქმედებებს ბრიგადის გენერალი
„რეზონანსი“: ლარის სწრაფი გაუფასურება ეროვნულ ბანკს ბრალდება // „სებ-მა ექვსდღიან შუალედში 20 მლნ დოლარი ამოიღო ბაზრიდან, რამაც დოლარზე დეფიციტი წარმოშვა“
„რეზონანსი“: პროდუქტების გაიაფებაზე უკვე აღარავინ ფიქრობს // ლარის მორიგი დაცემის გამო იმპორტიორები გაძვირებაზე ალაპარაკდნენ
——————–
„რეზონანსი“, 27 აპრილი, 2017 წელი
კრემლთან თანამშრომლობის კვალი ევროსაბჭოში
საპარლამენტო ასამბლეის პრეზიდენტის საქციელი ევროპის პოლიტელიტის სახეში შეფურთხებად შეფასდა
ეკატერინე ბასილაია
ევროსაბჭოში დიდი სკანდალია. საპარლამენტო ასამბლეის პრეზიდენტი პედრო აგრამუნტი იძულებულია, თანამდებობიდან გადადგეს, მიზეზი – რუსეთთან თანამშრომლობის ბრალდება. ის ადრეც იყო შემჩნეული არცთუ ზნეობრივ ქცევებში, მაგრამ მაშინ თავის დაძვრენა შეძლო. თუმცა ახლა, როგორც ჩანს, მისმა საქციელმა ყოველგვარ ზღვარს გადააჭარბა და, სავარაუდოდ, თავის მაღალ სავარძელს დაემშვიდობება.
საუბარია იმაზე, რომ ევროპელი მაღალჩინოსანი 20 მარტს რუს დეპუტატებთან ერთად სირიაში იმყოფებოდა და შეხვდა ბაშარ ალ ასადს, თან ისე, რომ ამის შესახებ ევროპაში მხოლოდ პოსტფაქტუმ, რუსული საინფორმაციო საშუალებებით შეიტყვეს.
საპარლამენტო ასამბლეის წევრები სწორედ რუსებთან და სირიის პრეზიდენტთან გვერდით დგომის გამო აიძულებს აგრამუნტს, დატოვოს თანამდებობა “საკუთარი ნებით”.
ევროსაბჭოს საპარლამენტო ასამბლეის პრეზიდენტი ამბობს, რომ გადადგომაზე განცხადებას პარასკევს, 28 აპრილს გააკეთებს, მხოლოდ ერთი პირობის შესრულებით, 27 აპრილს პრეზიდენტის რანგით საპარლამენტო ასამბლეაში უმასპინძლოს თანამემამულე ესპანეთის მეფის ვიზიტს.
ესპანელი პოლიტიკოსის თანამდებობიდან გაშვებით ევროპის საბჭოს საპარლამენტო ასამბლეა აკეთებს ერთგვარ პრინციპულ განაცხადს, რომ რუსეთთან ასეთი სახის მეგობრობა არის ზღვარს გადასული საქციელი, რომლის პატიებაც არ შეიძლება.
ბოლო წლებია, დასავლეთში ძალიან გამწვავდა რუსული მესამე ძალის საკითხი და, ანალიტიკოსების თქმით, ევროპელი პოლიტიკოსების რუსების მიერ მოქრთამვაც ახალი არ არის, თუმცა ევროპის საბჭოში, თან მაღალი თანამდებობის პირის მიმართ ამგვარი სკანდალი პირველად მოხდა, რაც იმაზე მიუთითებს, რომ მოსკოვი ძალიან აქტიურად მუშაობს და ეს დამაფიქრებელია.
პოლიტოლოგი ნიკა ჩიტაძე აცხადებს, რუსეთი რომ საკუთარი ინტერესების დასაცავად ევროპელ პოლიტიკოსებთან აქტიურად მუშაობს და მოქრთამვებიც ხდება, კულუარულად ამაზე ბევრს ლაპარაკობენ, მაგრამ ასე პირდაპირ დაედანაშაულებინოთ რუსეთთან თანამშრომლობაში მაღალჩინოსანი, თანაც ასეთი რანგის, ამგვარი სკანდალური რამ არ მომხდარაო.
„რუსეთი აქტიურად მუშაობს დასავლეთში. ევროსაბჭოში ადრეც იყო ცოტა განსხვავებული პრეცედენტი, როდესაც რუსეთმა მოახერხა, ევროსაბჭოში საკუთარი ინტერესები გაეტანა. ეს ეხებოდა ჩეჩნეთის ომში. მაშინ, როდესაც რუსეთის სამხედრო ოპერაციების გამო ჩეჩნეთში 200 000-მდე მშვიდობიანი მოქალაქე დაიღუპა, ევროპის საბჭოს საპარლამენტო ასამბლეაში რუსეთს, გადამეტებული ძალის გამოყენების გამო, ხმის უფლება შეუწყდა, თუმცა 2002 თუ 2003 წელს რუსეთმა შეძლო, აქტიურად ემუშავა, გარიგებებით დეპუტატებში მომხრეები ეპოვა და მას ხმის უფლება აღუდგა. რუსები ასე მარტო ევროპის საბჭოში არ მუშაობენ, ეს ყველა დასავლურ სტრუქტურაში ხდება. კონკრეტულად კრემლი ვისთან მუშაობს, ეს პიროვნულ დონეზე არასდროს გახმაურებულა, მაგრამ ფაქტები აჩვენებს, რომ გარიგებები ხდებოდა და ხდება. რიგ შემთხვევაში ამ აქტიურობას რუსებისთვის შედეგი მოაქვს, რიგ შემთხვევაში ვერ ახერხებენ. როგორც ჩანს, მოსკოვი ახლა ძალებს არა რიგით დეპუტატებზე, არამედ პირდაპირ მაღალი თანამდებობის პირებზე სინჯავს და ეს სკანდალიც ამაზე მეტყველებს,” – აღნიშნავს ნიკა ჩიტაძე. იგი იხსენებს იმას, რომ წლების წინ საქართველოსაც ჰქონდა პრობლემა ავსტრიელ დიპლომატ ვალტერ შვიმერთან (რომელიც უფრო ადრე ევროსაბჭოს გენერალური მდივანი იყო) და ის მაშინდელმა პრეზიდენტმა მიხეილ სააკაშვილმა აჭარის მეთაურ ასლან აბაშიძესთან თანამშრომლობაში დაადანაშაულა, თუმცა ამ პრეტენზიებს მაშინ არანაირი შედეგი არ მოუტანია.
აღსანიშნავია, რომ სირიის ისტორიის გამო სკანდალი 21 მარტს დაიწყო, როდესაც რუსეთის “პირველი არხის” ცნობით, 20 მარტს დამასკოში ჩავიდა “ევროპის საბჭოს საპარლამენტო ასამბლეის დეპუტატებისა და რუსეთის სახელმწიფო სათათბიროს დელეგაცია”, რომელსაც პედრო აგრამუნტი ხელმძღვანელობდა. დელეგაცია სირიაში რუსული სამხედრო თვითმფრინავით ჩაფრინდა. ასამბლეაში ამ ვიზიტის შესახებ არაფერი იცოდნენ. უფრო მეტიც, აგრამუნტი ცალკე შეხვდა სირიის პრეზიდენტ ბაშარ ალ ასადს და, რა თქმა უნდა, რუსულმა საინფორმაციო საშუალებებმა ეს შეხვედრა სირიის მთავრობისადმი საერთშორისო მხარდაჭერად შეაფასეს.
სირიაში ამ სკანდალურ მოგზაურობას მოჰყვა საპარლამენტო ასამბლეაში დიდი პროტესტი და ორშაბათს, როგორც კი საგაზაფხულო სესია გაიხსნა, პარტიებმა აგრამუნტის გადაყენებაზე კენჭისყრის ჩატარება მოითხოვეს. იმდენად მწვავე გამოსვლები იყო, რომ აგრამუნტი იძულებული გახდა, სესიის თავმჯდომარეობაზე დროებით უარი ეთქვა.
საპარლამენტო ასამბლეის წევრები აცხადებენ, რომ აგრამუნტის ვიზიტი რუსეთის დელეგაციასთან ერთად არის ევროპის პოლიტიკური ელიტის სახეში შეფურთხება, რადგან ის არ წასულა, როგორც ინდივიდუალური დეპუტატი, ესპანელი კანონმდებელი, არამედ როგორც პასეს პრეზიდენტი. ასადი კი მშვიდობიან მოქალაქეებს ხოცავს და ამ ვიზიტიდან რამდენიმე დღის შემდეგ ქიმიური თავდასხმა განახორციელა. ამიტომაც ასადის გვერდით დგომა პრეზიდენტს არ უნდა ეპატიოს. მართალია, აგრამუნტმა ბოდიშიც მოიხადა და შეცდომა უწოდა ამ ისტორიას, თუმცა ასამბლეის წევრები მის გადაყენებას კატეგორიულად ითხოვენ.
აგრამუნტის გადაყენება მოითხოვა ყველამ, მათ შორის – საქართველოს დელეგაციამაც. მიუხედავად იმისა, რომ საპარლამენტო ასამბლეა არ ითვალისწინებს იმპიჩმენტის პროცედურას, მაინც იძულებული გახდა, დაჰყოლოდა ევროპელი პოლიტიკოსების მოთხოვნას და თანამდებობიდან წასვლაზე ნებით ეთქვა თანხმობა.
საგულისხმოა ის, რომ პედრო აგრამუნტის საეჭვო რეპუტაციაზე საუბარი გასულ წელს უკრაინის დელეგაციამ დაიწყო, იმის გამო, რომ აგრამუნტი ღიად აცხადებდა რუსეთის პოლიტიკოსებისათვის სანქციების მოხსნის აუცილებლობაზე, რომელიც ასამბლეის მიერ იყო დაწესებული. მაშინ ეს პროტესტი უშედეგოდ დასრულდა. უფრო მეტიც, აგრამუნტს იანვარში მანდატი გაუგრძელეს კიდეც.
ესპანელი პოლიტიკოსის მიმართ კრიტიკა მანამდეც არსებობდა. ის მთავარი ფიგურანტი იყო ასამბლეაში პოლიტიკური კორუფციის გამოძიების საქმეში, რომელიც აზერბაიჯანიდან ქრთამის აღებასა და რუსეთის ინტერესებს ეხებოდა, თუმცა ის ამ სკანდალიდან დიპლომატიის წყალობით გამოძვრა, ახლა კი კულმინაციას აგრამუნტმა თავი ვერ დააღწია.
“რეზონანსი“, 27 აპრილი, 2017 წელი
ინტერვიუ კორნელი კაკაჩიასთან: „სკანდალი, რომლის მსგავსი ევროპის საბჭოს არ ახსოვს“
ეკატერინე ბასილაია
“რუსები ბოლო წლებში ცდილობდნენ, ყველაზე პრობლემატურ ორგანიზაციებში შეეღწიათ და რაღაცნაირად ანტირუსული განწყობები განეიტრალებულიყო. სწორედ ამის გამოხატულებაა ის, რაც ახლა ევროსაბჭოს საპარლამენტო ასამბლეაში გასკდა. ეს არის სკანდალი, რომლის მსგავსი ევროპის საბჭოს არ ახსოვს,” – აცხადებს “საქართველოს პოლიტიკის ინსტიტუტის” დამფუძნებელი კორნელი კაკაჩია.
კორნელი კაკაჩია: საერთაშორისო ორგანიზაციების მხრიდან რუსეთს ყველაზე მეტი პრობლემა ევროპის საბჭოში ჰქონდა. ეს არის ორგანიზაცია, რომელიც მათ ბოლო ათწლეულების განმავლობაში აკრიტიკებდა, ჩეჩნეთის კონფლიქტიდან დაწყებული. ყველაზე მკვეთრი, ადეკვატური რეაქციები ევროპის საბჭოს ჰქონდა და რამდენჯერმე საკითხიც კი დაისვა რუსეთის ამ ორგანიზაციიდან გარიცხვის შესახებ. როდესაც რუსეთის გარიცხვის საკითხი დადგა, ევროპის საბჭო ორ ბანაკადაც გაიყო. მისი გარიცხვის მოწინააღმდეგეები აცხადებდნენ, რომ რუსეთზე კონტროლს საბოლოოდ დაკარგავდნენ და რუსეთი უფრო თვითნებურად მოიქცეოდა. საბოლოოდ ამ ლიბერალურმა ფრთამ გაიმარჯვა.
ბოლო წლებში, როგორც ჩანს, რუსეთის ხელისუფლებამ იმუშავა კონკრეტულად თითოეულ დეპუტატზე, სხვადასხვა ქვეყნის წარმომადგენლებზე. რუსები, ასე ვთქვათ, ამ გადაბირებაში ხშირად იყენებენ ან პრორუსულ პარტიებს, ან უკიდურესად მემარჯვენე, ან უკიდურესად მემარცხენე პარტიების წარმომადგენლებს. ასევე ხშირად მოსყიდვის მეშვეობით ახერხებენ გავლენის მოხდენას.
ასევე წინა წლებში გვახსოვს სხვადასხვა საერთაშორისო ორგანიზაციაში რუსებს რამდენიმე თანაშემწე ჰყავდა, ისეთები, რომლებიც რუსეთის მოქალაქეები იყვნენ, რუსულ დაზვერვასთან თანამშრომლობდნენ და ეს მოგვიანებით გაირკვა.
რუსული დიპლომატია მონდომებით მუშაობს ასევე ნატო-შიც და სკანდალებიც არის, როდესაც აძევებენ რუს დიპლომატებს და მათ უკანონო საქმიანობაზე მტკიცებულებებს მოიპოვებენ. ძირითადად, როდესაც რუსი დიპლომატები ცდილობენ ვიღაცის გადაბირებას. ნატო-ს დონეზე ამ გაძევებას ხანდახან ჩუმად აკეთებენ, მაგრამ განცხადებებიც ყოფილა. იგივე გაერო-შიც, სხვადასხვა მისიაშიც არის მსგავსი ფაქტები.
რუსები ბოლო წლებში ცდილობდნენ, ყველაზე პრობლემატურ ორგანიზაციებში შეეღწიათ და რაღაცნაირად ანტირუსული განწყობები განეიტრალებულიყო. სწორედ ამის გამოხატულებაა ის, რაც ახლა ევროსაბჭოს საპარლამენტო ასამბლეაში გასკდა. ჩანს, რომ რუსული დიპლომატია ამ ორგანიზაციაში საკმაოდ ნაყოფიერად მუშაობდა და ბოლოს ეს დაგვირგვინდა საპარლამენტო ასამბლეის პრეზიდენტის, პედრო აგრამუნტის სკანდალით, რაც დიდ ლაქას აყენებს ევროპის საბჭოს. დეპუტატების განცხადებებიც ცხადყოფს ამას, როდესაც პირდაპირ ამბობენ, რომ რუსეთის თავდაცვის სამინისტროს ვერტმფრენით სირიაში ჩაფრენა და ბაშარ ასადთან შეხვედრა მიუღებელია. ეს არის სკანდალი, რომლის მსგავსი ევროპის საბჭოს არ ახსოვს.
ეს კიდევ ერთხელ მოუთითებს იმაზე, თუ რაოდენ ძლიერია რუსული დიპლომატია და სადაზვერვო სამსახური, როდესაც მათ აქვთ კონკრეტული მიზანი. ხშირად ისინი წარმატებას მეტ-ნაკლებად ახერხებენ. სხვადასხვა მეთოდით ახერხებენ პარლამემტარების თუ სხვადასხვა ქვეყნის საკუთრ მხარეზე გადაყვანას.
- ევროპის საბჭოში ადრე არასდროს ყოფილა ბრალდებები იმაზე, რომ ვიღაც პოლიტიკოსი რუსულ ინტერესებს ატარებს?
- იქ ყოველთვის იყო სხვადასხვა ქვეყნიდან წარმომადგენლები, რომლებიც რუსულ პოზიციას ლობირებდნენ ხშირად, მაგრამ ისინი იმდენად უმცირესობაში იყვნენ, რომ ფაქტობრივად ამინდს ვერ ქმნიდნენ. ბოლო პერიოდში კი რუსებმა, როგორც ჩანს, მაღალ ეშელონებში გასვლა შეძლეს, რომ ორგანიზაციის ხელმძღვანელობაზე მოეხდინათ ზეგავლენა, რომ ეს ორგანიზაცია ნაკლებად კრიტიკული გამხდარიყო რუსეთის პოზიციების მიმართ.
- საუბარია იმაზე, რომ წინა წლებში იყო ერთგვარი გამოძიება პოლიტიკურ კორუფციაზე, რომელიც აზერბაიჯანიდან ქრთამს და რუსეთთან კავშირს ეხებოდა, სადაც მთავარი ფიგურანტი იყო სწორედ პედრო აგრამუნტი, მაგრამ ეს სკანდალი ჩაიფარცხა. გამოდის, ამ ორგანიზაციისთვის ნაცნობია ამგვარი კორუფციის თემა?
- კორუფციაზე ეჭვი ევროპის საბჭოში იყო ადრეც, განსაკუთრებით აზერბაიჯანთან დაკავშირებით იყო ლაპარაკი, რადგან, როგორც რუსეთს აკრიტიკებენ, ისე საკმაოდ მკვახედ აკრიტიკებენ აზერბაიჯანსაც წლების განმავლობაში. აზერბაიჯანის მხრიდან მოქრთამვებზეც ბევრი საუბრობს და ამას “ხიზილალის დიპლომატიას” უწოდებენ. იწერება კიდეც, თუ როგორ მოქმედებს ეს საერთაშორისო ორგანიზაციებში, მათ შორის – ევროპის საბჭოში, რომ ესა თუ ის დეპუტატი გააჩუმონ და აზერბაიჯანზე ხისტი პოზიციები არ დააფიქსირონ. ეს “ხიზილალის დიპლომატია” კი უფრო დიდი მასშტაბებით რუსეთს ახასიათებს. არ არის გამორიცხული, რომ თუ რომელიმე დეპუტატი აზერბაიჯანთან მუშაობს, უფრო ადვილია რუსეთისთვის მას მიადგეს და თანამშრომლობა შესთავაზოს, რადგან თუ ერთხელ აიღე ქრთამი, მეორედაც არ გაგიჭირდება.
ამხელა ორგანიზაციაში 4-5 ადამიანი რომ რუსეთის პოზიციებს ატარებდეს, ეს საკვირველი არ არის, მაგრამ ასეთ მაღალ დონეზე პრორუსულ ინტერესებს ლობირებდეს და ეს გახმაურებულიყო, აქამდე არ მომხდარა. ამიტომაც ამ ფაქტზე ევროპის საბჭოს მწვავე რეაქცია აქვს. ეს სკანდალი ასე არ დასრულდება და ალბათ, ეს ძალიან დეტალური ანალიზის საგანი გახდება, ამ ორგანიზაციის პრესტიჟიდან გამომდინარე. ყველაზე ცუდი ის არის, რომ ორგანიზაციას ჩრდილი მიადგა. ევროპის საბჭოს მიადგა ჩრდილი და არა – რუსეთს.
„რეზონანსი“, 27 აპრილი, 2017 წელი
ბათუმელი უფლებადამცველები: „არ ვართ დაზღვეული, რომ 11-12 მარტი არ განმეორდება“
რა ხდება ბათუმში მარტის არეულობის შემდეგ
ნინო ქეთელაური
“შესაძლოა, ერთი ყოფითი პრობლემით დაწყებული კონფლიქტი კიდევ ერთხელ გადაიზარდოს მასობრივ დაპირისპირებაში. ჩვენ არ ვართ დაზღვეული, რომ 11-12 მარტი არ განმეორდება. და თუ ასე მოხდა, მერწმუნეთ, ძალიან ცუდად დასრულდება,” – ასეთია ბათუმელი უფლებათადამცვლების პროგნოზი. ისინი აცხადებენ, რომ ადგილობრივების პროტესტი არ ჩამცხრალა, რადგან საპატრულო პოლიციის “უხეში დამოკიდებულება” ისევ გრძელდება. მათთვის მიუღებელია ისიც, რომ ბათუმის საპატრულო პოლიციის უფროსი ისევ როტაციის წესით მივლენილი კახა ბუხრაძეა, რასაც მარტის მოვლენების დროს აპროტესტებდნენ. თუმცა, როგორც ირკვევა, მათთვის ზოგადად მივლენილი კადრებიც მიუღებელია.
უფლებათადამცველი თამაზ ბაკურიძე აცხადებს, რომ აჭარის მოსახლეობაში პროტესტი არ ჩამცხრალა, რადგან საპატრულო პოლიცია ისევ აგრძელებს “აგრესული დამოკიდებულების გამოვლენას”.
„საუბარი არ არის, რამდენად კანონიერი და სამართლიანია ჯარიმა, საქმე ისაა, საპატრულო პოლიცია რამდენად ადეკვატურად ურთიერთობს მოქალაქეებთან. ისინი არიან ძალიან მკაცრები, დაუნდობლები და უხეშები, რაც აჭარელი მოსახლეობის პროტესტის მიზეზია. ბოლო პერიოდში, აჭარის მოსახლეობიდან ძალიან ბევრი საჩივარი შემოდის ჩემთან იმასთან დაკავშირებითაც, რომ ისინი ვერ ხვდებიან ბათუმის მთავარ პროკურორს. არც ის არის ადგილობრივი კადრი. ხულოდან 3-ჯერ ჩამოვიდა მოხუცი ადამიანი, რომელსაც პროკურორთან შეხვედრა უნდოდა და სამივეჯერ უარი უთხრეს იმ მიზეზით, რომ ხან თბილისშია, ხან გასულია და ა.შ. ეს, რა თქმა უნდა, მოსახელობაში იწვევს გაღიზიანებას. თანაც ეს იმ ფონზე, როდესაც საზოგადოებაში ისედაც არის პროტესტი, საპატრულო პოლიციისა და მისი ხელმძღვანელობის აგრესიულობისა და უხეშობის გამო. ფაქტობრივად, ადგილობრივების ფინანსური ტერორი ხდება,” – ამბობს თამაზ ბაკურიძე და ამის მაგალითი მოჰყავს. ერთი კვრის განმავლობაში ერთი ადამიანი სამჯერ დააჯარიმეს, წარმოუდგენელი რამეა და ეს ტენდენცია დღესაც გრძელდება. ეს დამოკიდებულება მოსახლეობაში იწვევს აგრესიას ზოგადად ჩამოსული კადრების მიმართ“, – ამბობს თამაზ ბაკურიძე. მისი თქმით, ხელისუფლებამ პრობლემის მიზეზები უნდა გააანალიზოს და მარტის მოვლენების მსგავსი შემთხვევის პრევენცია მოახდინოს, რადგან ამის რისკები არსებობს.
„ხელისუფლება უნდა დაჯდეს და გააანალიზოს, რამ გამოიწვია ბათუმის მოვლენები. აქ პრობლემა მხოლოდ დაჯარიმებაში არ არის, სხვა ბევრი პრობლემაა, რასაც ადგილობრივ ხელისუფებაში ვერავინ ხედავს ან არ ძალუძთ, რომ მოაგვარონ. აჭარის მთავრობას აქამდე რა უფლებებიც ჰქონდა, ისიც კი წართმეული აქვს და მოსახლეობა რეგიონის მეთაურსაც ვეღარ ირჩევს. დანიშნულ ხელმძღვანელს კი არანაირი ძალა არ აქვს.
ეს პრობლემები დაგროვილია მოსახლეობაში და შესაძლოა, ერთი ყოფითი პრობლემით დაწყებული კონფლიქტი, მასობრივ დაპირისპირებაში გადაიზარდოს. ჩვენ არ ვართ დაზღვეული, რომ 11-12 მარტი არ განმეორდება. და თუ ასე მოხდა, მერწმუნეთ, რომ ძალიან ცუდად დასრულდება,” – ამბობს თამაზ ბაკურიძე, რომლის თქმითაც, აჭარის მოსახლეობაში საპროტეტსო მუხტი არ ჩამცხრალა.
„საპროტესტო მუხტი არ ჩამცხრალა. იმიტომ, რომ არავინ საუბროს საპატრულო პოლიციის ხელმძრვანელობის დანაშაულზე, რომლებმაც იმ დღეს მოვლენების პროვოცირება მოახდინეს და არ შეეცადნენ კონფლიქტის იმ წუთშივე აღკვეთას. არავინ დააყენა მათი პასუხისმგებლობის საკითხი, იმ ფონზე, როდესაც აჭარის საზოგადოებაში მყარდება ის აზრი, რომ ბუხრაძეს ნამდვილად აქვს გაკეთებული განცხადება, აჭარლების თათრებთან გაიგივებასთან დაკავშირებით. რაც დაადასტურეს მისმა იმ თანამშრომლებმა, რომლებიც მან გაათავისუფლა. სწორედ მათ გაასაჯაროვეს, თუ როგორ ეუბნებოდნენ ბუხრაძე და მისი მოადგილე აჭარლებს – თქვენი ენა არ ვიცით და ჩვენ ენაზე უნდა ილაპარაკოთო. ეს არის შეურაცხმყოფელი და შეიძლება ხელისუფლება ფიქრობს, რომ ყველაფერი კარგადაა, მაგრამ დამიჯერეთ, ეს აუცილებლად იფეთქებს. თუ ბუხრაძის უფლებამოსილების შეჩერება არ უნდათ, ის მაინც გააკეთონ, რომ თავის მოადგილეებთან ერთად გადაიყვანონ სხვაგან. სხვა შემთხვევაში, აჭარის მოსახლეობა ამას მიიღებს, როგორც მათი აზრის არგათვალისწინება და არ ვიცი, ამას რა მოჰყვება,” – ამბობს თამაზ ბაკურიძე.
თუმცა, აღსანიშნავია, რომ ბათუმელების ნაწილი მოგვარებულ პრობლემებზეც საუბრობს. მათი თქმით, ჯარიმებმა ამ მხრივ ქალაქში პრობლემა მოაგვარა.
„მარტის მოვლენების შემდეგ, ავტომობილებისთვის ისევ პრობლემას წარმოადგენს გასაჩერებელი ადგილების არარსებობა. რამდენიმე წრე უნდა დაარყა ქუჩებს, რომ როგორმე მანქანა გააჩერო. თუმცა, ფეხით მოსიარულეები თავისუფლად გადავაადგილდებით და ამ მხრივ პრობლემა მოხსნილია,” – აცხადებენ მოქალაქეები.
შსს-ს აჭარის პოლიციის დეპარტამენტში აცხადებენ, რომ პატრულის თანამშრომლები კანონის დაცვით მოქმედებენ და მათი მხრიდან მოქალაქეების მიმართ უხეშ მოპყრობას არ ადასტურებენ. „პატრულ-ინსპექტორები მოქმედებენ კანონის სრული დაცვით. ჯარიმების გამოწერა ხდება მოქმედი კანონმდებლობის შესაბამისად. შსს არ ადასტურებს პატრულების მხრიდან მოქალაქეების მიმართ უხეში მოპყრობის ფაქტებს. მსგავსი შეტყობინება შსს-ში არ შემოსულა. თუ რომელიმე პირს პატრულის მხრიდან სამსახურებრივი უფლებამოსილების გადაცდომის შესახებ ექნება რაიმე პრეტენზია, შეუძლია მიმართოს შსს-ს გენერალურ ინსპექციას,” – აცხადებენ პოლიციის დეპარტამენტში.
„რეზონანსი“, 27 აპრილი, 2017 წელი
ტელევიზიებში „დახურვები“ გრძელდება
თიკო ოსმანოვა
თვითმმართველობის არჩევნებამდე რამდენიმე თვით ადრე ქართულ მედიასივრცეში მორიგი ძვრები დაიწყო. “მაესტრომ” ბევრი გადაცემა უკვე დახურა, იგივე იგეგმება “პირველ არხსა” და “მეორე არხზე”, ასევე რეორგანიზაცია მიმდინარეობს ტელეკომპანია “იმედში”. გადაცემა “იმედის დილა” დაიხურა და მისი ერთ-ერთი წამყვანი სოფო ნარჩემაშვილი მაყურებელს დაემშვიდობა. მედიასივრცეში განვითარებულ მოვლენებს ერთიან ჯაჭვად აფასებენ ექსპერტები და ამაში ხელისუფლების ინტერესს ხედავენ.
“მეორე არხზე” ოპოზიციისთვის დათმობილმა ტრიბუნამ – გადაცემა “ბრიფინგის დრომ” ფორმატი შეიცვალა, რასაც ოპოზიცია პრაქტიკულად დახურვად აფასებს და აპროტესტებს. ივლისიდან კი ყველა გადაცემა დაიხურება. ჟურანლისტთა ნაწილი “მოამბეში” უკვე გადაანაწილეს. „ბრიფინგის დრო” დარჩა ვითომ ეთერში, მაგრამ სთავაზობენ კვალიფიციურ პოლიტიკურ პარტიებს, რომ შენ გადაიღე და შენ მომაწოდე ან ჩემს პრესკლუბში მოდიო. რა თქმა უნდა, ეს შეზღუდვაა, მაგრამ ამათი პოზიცია ისეთია, ჩვენ არ გვაქვს ეს ვალდებულებაო. ესეც ივლისამდე იქნება, ივლისიდან კი ყველა გადაცემა იხურება. გვიმრაძეა ამ ყველაფრის შემოქმედი და მიაჩნია, რომ მას არანაირი ვალდებულება არ აქვს. ყველა გადაცემა დაიხურება, არაფერი არ იქნება, არაფერი, გარდა პარლამენტისა და სპორტისა. პოლიტიკური არხი, “მეორე არხი” აღარ იქნება, მიაჩნიათ, რომ ეს საჭირო აღარ არის,” – განუცხადა “პირველ რადიოს” ანონიმურად “მეორე არხის” წარმომადგენელმა.
საზოგადოებრივი მაუწყებლის გენერალური დირექტორის მრჩევლის ია ანთაძის თქმით, ოპოზიციას ტრიბუნას დაუთმობენ “მოამბეში” და ისიც იმ შემთხვევაში, თუ ხელმძღვანელობა ამას საინტერესოდ ჩათვლის.
„არხზე ჯერჯერობით არ დახურულა არც ერთი გადაცემა, დაიხურება 17 ივლისს, როგორც გამოცხადებული იყო. ჟურნალისტებთან იყო საუბარი, თუ როგორ აპირებენ სამომავლოდ კარიერის აწყობას, რა არის მათთვის უფრო საინტერესო თემები, ვგეგმავთ, სიუჟეტები იყოს სიღრმისეული, ამიტომ ვცდილობთ, რომ ყველას ვკითხოთ კონკრეტული სფერო და მიმართულება, რა არის მათთვის მეტად საინტერესო, რომ შემდეგ სიღრმისეული და ექსპერტული ცოდნა შეიძინონ იმ მიმართულებით, რასაც თვითონ აირჩევენ. “მეორე არხზე” ამ ეტაპზე საპარლამენტო ცხოვრება ჩვეულებრივ გადაიცემა და შეიძლება, სპორტის რაღაც ნაწილი გადავიდეს, სპორტული თემებით დაიტვირთოს, დანარჩენი მექანიკური პროდუქცია იქნება. რაც შეეხება ოპოზიციისთვის განკუთვნილ ტრიბუნას, ის, რაც ჩვენთვის იქნება საინტერესო, გაშუქდება ახალ ამბებში. სხვა ფორმატი იქ აღარ იქნება – ეს არის ჩვენი გადაწყვეტილება,” – ამბობს “რეზონანსთან” საუბრისას ია ანთაძე.
შეგახსენებთ, რომ გუშინ ორგანიზაციამ “რეპორტიორები საზღვრებს გარეშე” მორიგი ყოველწლიური ანგარიში გამოაქვეყნა. “პრესის თავისუფლების მსოფლიო ინდექსში” საქართველო, წინა წლის მსგავსად, 180 ქვეყანას შორის 64-ე ადგილზეა. საქართველოს 27,76 ქულა აქვს. ანგარიშში აღნიშნულია, რომ ბოლო წლების განმავლობაში საქართველოში მედიაგარემო გაუმჯობესდა, თუმცა ორგანიზაციის განცხადებით, პრობლემებად რჩება მედიის პოლარიზება და მედიამფლობელების გავლენა სარედაქციო საქმიანობაზე. ანგარიშის ავტორები აღნიშნავენ, რომ ძირითადი სატელევიზიო არხების ფლობასთან დაკავშირებული დავა შეშფოთებას იწვევს მედიაპლურალიზმის მომავალთან მიმართებაში. ანგარიშში ნახსენებია “რუსთავი 2″-ის საქმე, რომლის ბედი, ავტორების თქმით – “ტესტი იქნება”.
ქართულ მედიასივრცეში ბოლო დროს განვითარებულ მოვლენებს კი ერთიან ჯაჭვად აფასებენ ექსპერტები და ამაში ხელისუფლების ინტერესს ხედავენ, რათა ნაკლებად ისმოდეს ხელისუფლების კრიტიკა.
ჟურნალისტთა ასოციაციის თავმჯდომარე ზვიად ფოჩხუას თქმით, არ ხდება ტელევიზიებში შევარდნები, თუმცა მედიაპლურალიზმის თვალსაზრისით ბოლო 10 წლის განმავლობაში არაფერი შეცვლილა.
„პირველი არხი“ რჩება სახელმწიფო ტელევიზიად, მისი სახელწოდების მიუხედავად.
რაც შეეხება “იმედს”, ის არის ასოცირებული ხელისუფლებასთან, ცდილობს, იდეალური იყოს და თავის ტკივილის არიდების გამო ფიქრობს, დააკორექტიროს გადაცემები იმ სახით, რომ გართობაზე იყოს ორიენტირებული. ასე რომ, წინა წლებთან შედარებით ვითარება არც გაუარესებულა და არც გაუმჯობესებულა. მიხეილ სააკაშვილის ხელისუფლების დროს არ იყო სიტყვის თავისუფლება და არც ახლა გვაქვს. საბედნიეროდ, ახლა ტელევიზიებში აღარ უცვივდებიან, მაგრამ მედიისა და სიტყვის თავისუფლებას ზღუდავენ სხვა მეთოდით. პრობლემა ზუსტად ისაა, რომ ბეჭდური მედია და რადიო არის მაქსიმალურად ხელოვნურად გაწეული გარეთ, რათა მოსახლეობაზე მედიით ზემოქმედება იყოს გამარტივებული რამდენიმე ტელევიზიის მეშვეობით”, – ამბობს “რეზონანსთან” საუბრისას ზვიად ფოჩხუა.
ტელევიზიებში მიმდინარე პროცესებს საგანგაშო სიგნალად მიიჩნევს ყოფილი ჟურნალისტი ანი მიროტაძე. მისი თქმით, ეს არის “ქართული ოცნების” პოლიტიკის ნაწილი, რომ მედიიდან ნაკლები კრიტიკა ისმოდეს ხელისუფლების მისამართით.
„ბევრად პრობლემურია “მეორე არხი”, იმიტომ, რომ წლების წინ ეს იყო ერთ-ერთი მთავარი მონაპოვარი. ოპოზიციისა და სამოქალაქო სექტრორის აქციების შემდეგ პოლიტიკური ძალებისთვის გამოიყო ტრიბუნა, სადაც ოპოზიციურ ძალებს მიეცათ შესაძლებლობა, მათი ხედვები მიეწოდებინა საზოგადოებისთვის. ძალიან ცუდია, რომ ეს ფორმატი აღარ იქნება. ხელმძღვანელობას თუ უნდოდა, რამე შეეცვალა, შეეძლო, რაღაც ახალი ფორმატი შეეთავაზებინა მაყურებლისთვის.
რაც შეეხება იმას, რაც “მაესტროსა” და “იმედში” მიმდინარეობს, ეს მოსალოდნელი იყო, ვინაიდან ამათ ერთი მენეჯმენტი ჰყავთ და ეს ყველაფერი კანონის ფარგლებში კეთდება. თუმცა, საბოლოო ჯამში, ეს არის ერთი დიდი მთლიანი პოლიტიკის ნაწილი, რომელსაც “ქართული ოცნება” ახორციელებს, რომ რაც შეიძლება, ნაკლები კრიტიკა ისმოდეს. მიხეილ სააკაშვილის მთავრობის დროს ჟურნალისტებსა და ყველა იმ ადამიანს, ვისაც შეიძლებოდა განსხავებული აზრი ჰქონოდა, ქუჩაში დევნიდნენ და ზოგს იჭერდნენ. ახლა ასეთი რამ არ ხდება, მაგრამ სულისკვეთება აქვთ ერთნაირი – რაც შეიძლება მეტი ტელევიზია ჰყავდეთ მართული. ეს უნდოდა სააკაშვილის მთვარობას და იგივე სურვილი აქვს “ოცნებას”. საბოლო ჯამში, მთლიანობაში რომ განვიხილოთ, საგანგაშო სიგნალია, რომლის განვითარების შემთხვევაში შეიძლება, ჟურნალისტები არ დაატერონონ, მაგრამ რაც დრო გავა, მით ნაკლები კრიტიკული ტელევიზია გვექნება“, – გვითხრა ანი მიროტაძემ.
„რეზონანსი“, 27 აპრილი, 2017 წელი
მამუკა მდინარაძე: „პრეზიდენტი საკონსტიტუციო კომისიას ჯიბრში ჩაუდგა, რადგან თანათავმჯდომარეობაზე უარი ეთქვა“
თიკო ოსმანოვა
პრეზიდენტი გიორგი მარგველაშვილი საკონსტიტუციო კომისიის მიერ მომზადებულ კონსტიტუციის პროექტს უარყოფითად აფასებს და ამბობს, რომ პრეზიდენტის უფლებების შეკვეცა ცუდად აისახება ქვეყნის უსაფრთხოებასა და თავდაცვისუნარიანობაზე. მარგველაშვილის შენიშვნებს არ იზიარებს “ქართული ოცნება” და მიაჩნიათ, რომ გიორგი მარგველაშვილი მათ ჯიბრში უდგას.
ფრაქცია “ქართული ოცნების” თავმჯდომარე მამუკა მდინარაძის თქმით, რაც უფრო წინ მიდის პროცესი და იხვეწება კონსტიტუციის პროექტი, მით უფრო მძაფრდება პროტესტი ოპონენტების მხრიდან.
„რაც უფრო წინ მიდის პროცესი და იხვეწება კონსტიტუციის პროექტი, მით უფრო მძაფრდება პროტესტი ჩვენი ოპონენტების მხრიდან. პრეზიდენტი, მხოლოდ იმის გამო, რომ კომისიის თანათავმჯდომარეობაზე უარი ეთქვა და ამას დასაბუთებული იურიდიული არგუმენტიც ჰქონდა, თავიდანვე ამ პროტესტის მონაწილე გახდა და ჯიბრში ჩაუდგა კომისიას. მისი ადმინისტრაცია უკვე პირდაპირ ტყუილსაც აღარ ერიდება. გუშინ მათ განაცხადეს, რომ ცვლილებების გატანა კომისიის შემადგენლობის ცვლილების გზით მოხერხდა. შეგახსენებთ, რომ კენჭისყრაზე დაფიქსირდა 43 მომხრე 8-ის წინააღმდეგ და ხმების ეს რაოდენობა ნებისმიერ შემთხვევაში იყო გამსვლელი. რაც შეეხება შემადგენლობაში ცვლილებას, ეს სხვადასხვა პარტიის წარმომადგენლების კომისიიდან გასვლის სამართლებრივად ასახვამ გამოიწვია. ამან ერთადერთი რამ შეცვალა – არასამთავრობოებისა და ექსპერტების მიერ დაყენებულ ალტერნატიულ წინადადებებს გაუჩნდათ მხარდაჭერის მოპოვების მეტი შანსი და რამდენიმე შემთხვევაში ეს ასეც მოხდა,” – განაცხადა მამუკა მდინარაძემ.
ცნობისთვის: კონსტიტუციის პროექტთან დაკავშირებით შენიშვნები სამშაბათს ტრადიციულ ბრიფინგზე პრეზიდენტის სახელით მისმა პრესსპიკერმა ეკა მიშველაძემ გააჟღერა. პრეზიდენტის აზრით, კონსტიტუციის ახალი ვერსია არ უწყობს ხელს ხელისუფლების შტოებს შორის ბალანსისა და გაწონასწორების პოლიტიკას.
“შემოთავაზებულ მოდელში ბლოკების შექმნის აკრძალვითა და ამ ფონზე 5%-იანი ბარიერის შენარჩუნებით, გამარჯვებული პარტიის მიერ გადაუნაწილებელი ხმების სრულიად უსამართლო მითვისებით, რეალურად ყალიბდება არაკონკურენტული საარჩევნო სისტემა, რაც მომავალში მარავალპარტიული პარლამენტის შექმნის შესაძლებლობას კრიტიკულად ამცირებს, ხალხის განწყობის პროპორციულად ასახვას არ უზრუნველყოფს, საბოლოოდ კი, ქვეყანა ყალიბდება ფსევდოსაპარლამენტო რესპუბლიკად, სადაც იმის ნაცვლად, რომ პარტიები და პარლამენტი იყოს ძლიერი, ორივე შესუსტებულია. ახალი კონსტიტუციით არ არის უზრუნველყოფილი ორპალატიანი პარლამენტის შემოღებაც, რაც ასევე წარმოადგენს საპარლამენტო რესპუბლიკის ერთ-ერთ მთავარ მახასიათებელს,” – აცხადებს გიორგი მარგველაშვილი.
პრეზიდენტი ფიქრობს, რომ წარმოდგენილ პროექტში უგულებელყოფილია ამომრჩევლის უფლება – ხალხისთვის პრეზიდენტის საყოველთაო არჩევის ნების წართმევით.
გიორგი მარგველაშვილის აზრით, კიდევ უფრო საგანგაშოა ის, რაც პრეზიდენტის უფლებების შეკვეცის შედეგად, უარყოფითად აისახება ქვეყნის უსაფრთხოებასა და თავადცვისუნარიანობაზე. მისი შეფასებით, ქვეყანაში, რომელსაც დარღვეული აქვს ტერიტორიული მთლიანობა, რომელიც დგას ურთულესი რეგიონული გამოწვევების წინაშე, აღარ არსებობს ქვეყნის თავდაცვისუნარიანობისა და სამხედრო აღმშენებლობისთვის შექმნილი კონსტიტუციური ორგანო – უშიშროების საბჭო. შესაბამისად, ვიღებთ შესუსტებულ თავდაცვასა და არაინფორმირებულ, უფუნქციო უმაღლეს მთავარსარდალს.
გიორგი მარგველაშვილი მიიჩნევს, რომ კონსტიტუციის წარმოდგენილ ვერსიაში ასევე გაუარესებულია სასამრთლოს დამოუკიდებლობის ხარისხი, რაც გამოიხატება უზენაესი სასამართლოს მოსამართლეების წარდგენის წესის შეცვლასა და მოსამართლეთა გამოსაცდელი ვადის შენარჩუნებაში.
„რეზონანსი“, 27 აპრილი, 2017 წელი
ინტერვიუ პეტრე მამრაძესთან: „კონსტიტუციას ცვლიან ისე, როგორც უნდა „პატრონს“
ია აბულაშვილი
„წესითა და რიგით, მისაღებია კლასიკური საპარლამენტო რესპულიკის კონსტიტუცია. შესაბამისი ცვლილებების შეტანა იყო საჭირო, ამ მხრივ არაფერი გაკეთდა“, – აცხადებს ექსპერტი პეტრე მამრაძე, რომელსაც „რეზონანსი“ საკონსტიტუციო ცვლილებებთან დაკავშირებით გაესაუბრა.
- მაისის ბოლოს საკონონსტიტუციო ცვლილებათა პროექტი პარლამენტში უნდა შევიდეს, თუმცა კომისიაში შემავალი არასამთავრობოები და ექსპერტთა ნაწილი კონსტიტუციაში შესატან ცვლილებებს არ ეთანხმება. რამდენადაც ვიცი, თქვენ მონაწილეობდით 1995 წლის კონსტიტუციის შექმნაში და როგორ შეაფასებდით დღეს არსებულ ვითარებას?
- 1995 წლის აგვისტოში კონსტიტუციის მიღება ჭეშმარიტად ისტორიული მოვლენა იყო საქართველოს ისტორიაში. საქართველოს მტრებს ეს კარგად ესმოდათ. კონსტიტუციის მიღება მოასწავებდა მართლწესრიგის, კანონის უზენაესობის დამკვიდრებას საქართველოში, რაც ნიშნავდა, რომ კრიმინალების თარეში და ზეობა აღიკვეთებოდა. ამიტომაც არ დააყოვნეს და კონსტიტუციის მიღებიდან 4 დღეში, 29 აგვისტოს შევარდნაძეზე განხორციელდა ტერაქტი. შევარდნაძე მაშინ სასწაულებრივად გადარჩა. ბოლო რამდენიმე თვის განმავლობაში კი კრიმინალების თარეში მართლაც აღიკვეთა. ამის შემდეგ კონსტიტუციაში ცვლილებები კარგა ხანია, არ შესულა, მე მგონი, კონკორდატამდე. ვითარება მკვეთრად შეიცვალა “ვარდების რევოლუციის” შემდეგ. კონსტიტუციონალისტები მაშინ მწარედ ხუმრობდნენ, რომ სააკაშვილი კონსტიტუციის ჭრა-კერვას შეუდგა თავისი იმწუთიერი მოთხოვნილებებისა თუ ახირებების შესაბამისად.
განსაკუთრებით ბევრი ცვლილება შევიდა სააკაშვილის რეჟიმის ბოლო წლებში, როცა ის უნიკალურ საპრემიერმინისტრო რესპულიკას ქმნიდა, ვინაიდან თავის თავს პრეზიდენტის ვადის ამოწურვის შემდეგ პრემიერად მოიაზრებდა.
მაშინ მართლაც ბევრი რამ დაზიანდა, განსაკუთრებით – ხელისუფლების სხვადასხვა შტოებს შორის დამოკიდებულების უზრუნველყოფის თვალსაზრისით. სააკაშვილი ზრუნავდა საკუთარი ძალაუფლების განმტკიცებისთვის; რად ღირს ჩანაწერი კონსტიტუციაში, რომ რეგიონებში პრემიერ-მინისტრს გუბერნატორები ეყოლებოდა. დღეს, სამწუხაროდ, ამჟამინდელმა მმართველმა დაჯგუფებამ, “ოცნებამ” არ იზრუნა კონსტიტუციის გამოსწორებაზე.
- ოპოზიციაც და ექსპერტებიც თვლიან, რომ ცვლილებები საჭიროა, თუმცა ისეთ პრინციპულ საკითხებს, როგორებიცაა მანდატების გადანაწილება, ბლოკების გაუქმება, ბარიერის არდაწევა და პრეზიდენტის არჩევის წესი, მხარს არ დაუჭერენ. თქვენ იზიარებთ მათ მოსაზრებას?
- წესითა და რიგით, მისაღებია კლასიკური საპარლამენტო რესპულიკის კონსტიტუცია, შესაბამისი ცვლილებების შეტანა იყო საჭირო, ამ მხრივ არაფერი გაკეთდა. ერთადერთი, პრეზიდენტის არჩევნების წესს ცვლიან. მე მივესალმები ამ წესს, მაგრამ კარგად მესმის, უმრავლესობა ამას აკეთებს მხოლოდ იმიტომ, რომ მიაჩნია – ასე უნდა პატრონს. ივანიშვილს რომ კარგი ურთიერთობა ჰქონოდა დღესაც მარგველაშვილთან და მარგველაშვილი ირაკლი კობახიძისა და სხვების მსგავსად პატრონყმური სისტემის მორჩილი შემსრულებელი ყოფილიყო, დარწმუნებული ვარ, პრეზიდენტის არჩევის წესს არც შეცვლიდნენ. საერთოდ არ ახლეს ხელი გუბერნატორების კონსტიტუციით გამაგრებულ ინსტიტუტს, არადა, ეს მძიმე ტვირთია ერის კისერზე, რომელიც განვითარებას ხელს უშლის.
გარდამავალ დებულებაში შეიტანეს ევროპულ და ევროატლანტიკურ სტრუქტურებში ინტეგრაცია. მე მხარს ვუჭერდი და ვუჭერ იმას, რომ საქართველომ ღირსეული ადგილი დაიმკვიდროს ევროპის განვითარებულ პროგრესულ სახელმწიფოთა შორის, ბევრიც მიმუშავია ამისთვის. მაგრამ, კონსტიტუციაში ჩაწერა ყბადაღებული პროვინციალიზმის ნიშანია, ვინაიდან ნებისმიერი სტრუქტურა შეიძლება შეიცვალოს ან სულაც გაუქმდეს. დღეს ევროპის რიგ ქვეყნებში ნაციონალიზმის აღზევებაა, ვითარდება არალიბერალური ტენდენციები, იკლებს ქვეყნების დემოკრატიისა და თავისუფლების ხარისხის ინდექსი. კონსტიტუციაში ასეთი რაღაცის დაფიქსირება საკუთარი თავის გამასხარავების ტოლფასია.
რაც შეეხება ოპოზიციას, ვფიქრობ, რომ მთლიანობაში ოპოზიციამ არასაკმარისად იმუშავა, კომპეტენციაც არ ეყო. ამ მხრივ ოპოზიციამ, უპირველესად ყოვლისა, თავის თავს უნდა დააბრალოს დამდგარი შედეგი. კიდევ ერთხელ გამოჩნდა, რომ ოპოზიცია არის დაქსაქსული და სუსტი.
- თუმცა ოპოზიციას იმედი აქვს, რომ სახალხო განხილვებში მოახდენს იმ მოქალაქეების მობილიზებას, რომლებიც მათ პოზიციას იზიარებენ. ამბობენ, რომ ეს ერთგვარი ტესტი იქნება, რომელიც ხელისუფლებამ უნდა გაიაროს. უმრავლესობა კი აცხადებს, რომ განხილვები ჩატარდება არსებული პრაქტიკით, რაც იმის გაგების საშუალებას მისცემთ, თუ რა ცვლილებები მოსწონს და რა არა საზოგადოებას...
- რაც შეეხება კონსტიტუციის საერთო სახალხო განხილვას, ეს, რა თქმა უნდა, ფორმალობაა, ვინაიდან საქართველოში კონსტიტუცია გინდაც ადრემოქმედი თუ ამჟამინდელი პროექტი ძალიან ცოტას თუ წაუკითხავს, ხოლო წაკითხულის გააზრება მხოლოდ პროფესიონალ კონსტიტუციონალისტებს შეუძლიათ. რა თქმა უნდა, დიდი მნიშვნელობა აქვს იმას, რომ ხელისუფლებამ უზრუნველყოს კონსტიტუციის ძირითადი დებულებებისა და მთლიანი ტექსტის პროპაგანდირება. ეს უნდა ისწავლებოდეს სკოლებსა და უმაღლეს სასწავლებლებში, უნდა ეძღვნებოდეს შესაბამისი კონკურსები, ოლიმპიადები. მასმედიით გადაცემების ცალკე ციკლი უნდა მიეძღვნას, მაგრამ ლაპარკი იმაზე, რომ ხალხმა რეფერენდუმზე ან პლებისციტით უნდა გადაწყვიტოს, როგორი კონსტიტუცია უნდა ან თუნდაც ის, თუ როგორი წესით უნდა ირჩეოდეს პრეზიდენტი საქართველოში, არის მხოლოდ და მხოლოდ პოპულიზმი და დემაგოგია.
„ახალი თაობა“, 27 აპრილი, 2017 წელი
ინტერვიუ დავით ლორთქიფანიძესთან: „კონსტიტუცია საყოველთაო შეთანხმების შედეგი უნდა იყოს“
პარლამენტის ყოფილი და „ქართული ოცნების“ წევრი დავით ლორთქიფანიძე „ახალ თაობასთან“ აცხადებს, რომ კონსტიტუცია არის პოლიტიკური დოკუმენტი და აუცილებელია, რომ პოლიტიკური კონსენსუსი იყოს მიღწეული.
- ბატონო დავით, ბოლო პერიოდში ძალიან გააქტიურდა ანტისახელისუფლებო გამოსვლები საკონსტიტუციო ცვლილებებთან დაკავშირებით. თქვენ როგორ აფასებთ საკონსტიტუციო ცვლილებებს?
- საკონსტიტუციო ცვლილებების საკითხი ბოლო პერიოდში ძალიან ცხელი თემაა. ეს ყველაფერი იმით არის განპირობებული, რომ საზოგადოების ინტერესი დიდია კონსტიტუციის, საპრეზიდენტო მმართველობის მიმართ. პოლიტიკური ჯგუფები, რომლებიც ამაზე ბოლო დროს ძალიან ხმაურიან განცხადებებს აკეთებენ, ცდილობენ თავისი რეიტინგის აწევას. მათ საზოგადოებაში სერიოზული მხარდაჭერა არ აქვთ.
- თუმცა, არის საკითხები, რომლებიც აზრთა სხვადასხვაობას იწვევს და შეთანხმების საგანი უნდა იყოს...
- გეთანხმებით. კონსტიტუცია არის პოლიტიკური დოკუმენტი და აუცილებელია, რომ პოლიტიკური კონსენსუსი იყოს მიღწეული. საკონსტიტუციო კომისიამ დაასრულა მუშაობა. ამ შემთხვევაში მე ვეყრდნობი კომისიის თავმჯდომარის ოფიციალურ განცხადებას, შენიშვნების 80% არასამთავრობო ორგანიზაციებისა და ექსპერტების მიერ იყო გამოთქმული, რომლის 75% გათვალისწინებული იქნა. ივნისში უნდა მოესწროს კანონპროექტის სახით ცვლილებების შეტანა. ივნისში ტვირთი გადავა საყოველთაო განხილვებზე. ამ პოლიტიკურმა ძალებმა, რომლებიც ბოიკოტის რეჟიმში გადავიდნენ და კომისიის მუშაობაში არ მონაწილეობდნენ, პარლამენტის დარბაზში მაინც უნდა იაქტიურონ. პარლამენტის სხდომის პირდაპირი ტრანსლაცია მიმდინარეობს და თუ რაიმე არგუმენტირებულ საკითხს დასვამენ, არა მგონია, ხელისუფლებამ საღი აზრის იგნორირება მოახდინოს. მსჯელობის გარეშე არც ერთი ცვლილება არ უნდა იქნას მიღებული.
- გიორგი მარგველაშვილმა თქვა, პრეზიდენტი მთავარსარდალი და სახელმწიფოს მეთაური აღარ იქნებაო...
- გიორგი მარგველაშვილმა ეს განაცხადა მანამდე, სანამ კომისია მუშაობას დაამთავრებდა. საბოლოო ვარიანტით პრეზიდენტი არის მთავარსარდალი და ის იქნება საგარეო ურთიერთობებში პოლიტიკის გამტარებელი. მე ასე ვიცი. ჯერ დოკუმენტი მიღებული არ არის, საჯილდაო ქვაა, რომელზეც უნდა გაიმართოს სერიოზული დისკუსიები. მესმის, რომ გიორგი მარგველაშვილს სურს საზოგადოებაში გამოჩნდეს, ჰქონდეს აქტიობების მაღალი ხარისხი. ეს ჩემთვის აბსოლუტურად მისაღები პროცესია, პოლიტიკური ბრძოლის ფორმაა, რომ პრეზიდენტმა, როგორც სახელმწიფოს მეთაურმა, თავისი პოზიცია წარმოადგინა. თუმცა, პრეზიდენტს არ აქვს და ვერც ექნება ის უფლებები, რაც სააკაშვილის დროს ჰქონდა.
- მიწის გაყიდვაზე რა აზრის ხართ? საზოგადოებაში დიდი მღელვარებაა, მიწის გაყიდვას ეწინააღმდეგებიან...
- სასოფლო-სამეურნეო მიწის დათქმისა და ფილტრის გარეშე გაყიდვის სასტიკი წინააღმდეგი ვარ. აქაც ოქროს შუალედია საპოვნი. ჩვენ გასაჩუქებელი მიწები არ გვაქვს. თუ იქნება სახელმწიფოს დიდი ინტერესი და შემოთავაზებული ისეთი გარანტიები, რომ ქვეყნისთვის სასიცოცხლოდ აუცილებელი იქნება, ამ შემთხვევაში შეიძლება კანონმდებლობაში გათვალისწინებული იყოს ფორმა მიწის გამოყენებისთვის. საკონსტიტუციო კომისიაში განხილვების დროს გადაწყდა, რომ მიწის საკითხზე ცალკე კანონი იქნას მიღებული.
- კონსტიტუცია არ უნდა იყოს პოლიტიკური ბრძოლის ელემენტი, არამედ უნდა იყოს შეთანხმების საკითხი. თუმცა, დღეს ჩანს, რომ არსებული პოლიტიკური სპექტრი ერთ აზრზე ვერ თანხმდება. რატომ?
- იმ პოლიტიკური ძალების უმეტესობას, რომლებიც საწინააღმდეგო პოზიციას აფიქსირებენ, ერთი დავალების მიმცემი ჰყავთ. ეს არის ნაციონალური მოძრაობა. სხვა პოლიტიკური ძალების ბევრი მოსაზრება არის რაციონალური და ყურადღებას იმსახურებს. ამიტომ მათი მოსაზრებები განხილული უნდა იყოს საერთო-სახალხო განხილვების დროს.
- არ შეიძლება ისეთი საარჩევნო კანონი შემუშავდეს, რომ მანდატები გადასანაწილებელი არ იყოს?
- დღეს ყველა პოლიტიკური ძალა ერთ ხმაში აღიარებს, რომ მოახლოებულ არჩევნებში გამარჯვებული იქნება „ქართული ოცნება“. მერე ამბობენ, შენ კი გაიმარჯვებ, მაგრამ დარჩენილი მანდატები გაგვინაწილეთო. აქ არის პოლიტიკური შეთანხმება მისაღწევი. ვფიქრობ, მომავალი განხილვების შემდეგ კონსტრუქციული გადაწყვეტილება იქნება მიღებული. თუმცა, არჩევნებამდე ორი თვით ადრე რომ აღიარებენ, „ქართულ ოცნებას“ ალტერნატივა არ ჰყავსო, ფაქტია.
- ბატონო დავით, ხომ არ იცით, დიდგორობის აღნიშვნასთან დაკავშირებით თურქეთის ხელისუფლებამ მართლა გამოთქვა უკმაყოფილება?
- არ ვიცი, საიდან გავრცელდა ეს აზრი. სოციალურ ქსელში გავრცელდა ინფორმაცია, თითქოს ბატონმა ნუკრი ქანთარიამ გააკეთა განცხადება, თითქოს თურქეთის საელჩომ გამოთქვა უკმაყოფილება. ამასთან დაკავშირებით მე მაქვს ჩემი პოზიცია.
- რა პოზიცია?
- მიმაჩნია, რომ დიდგორის ბრძოლა იყო ჩვენს ისტორიაში ქართველების ყველაზე თვალსაჩინო წარმატება. მაშინ თურქული სახელმწიფო არ იდგა წინააღმდეგ. მაშინ საქართველოს წინააღმდეგ თურქ-სელჩუქები იბრძოდნენ. თურქეთის იმპერია მაშინ ჯერ კიდევ არ იყო. 1121 წლის 12 აგვისტოს გამარჯვებას მოჰყვა თბილისის დაბრუნება 1122 წელს, დმანისის დაბრუნება 1123 წელს. ამიტომ ერთმნიშვნელოვნად მხოლოდ ერთ თარიღზე აქცენტის გაკეთება სწორი არ იქნება. ჩვენ ვართ დამოუკიდებელი ქვეყანა და გვაქვს უფლება, როგორც საჭიროდ ჩავთვლით, ისე მივიღოთ გადაწყვეტილება. თუ რაღაც სიახლეა დიდგორობის აღნიშვნაში, ამით არც ერთი სახელმწიფო გაღიზიანებული არ უნდა იყოს. დღეს ჩვენ თვისობრივად სხვა გარემოში ვართ.
„ახალი თაობა“, 27 აპრილი, 2017 წელი
ინტერვიუ სოსო ცინცაძესთან: „დავით სერგეენკო ან კახა კახიშვილი თბილისის მერის არჩევნებს უპრობლემოდ მოიგებენ” // „ოპოზიციის შანსი გაერთიანებაში და ერთ ლიდერშია”
პოლიტოლოგი სოსო ცინცაძე „ახალ თაობასთან“ ინტერვიუში ადგილობრივი თვითმმართველობის არჩევნებზე საუბრობს.
- ბატონო სოსო, ადგილობრივ არჩევნებზე როგორ შეიძლება მოვლენები განვითარდეს? პოლიტიკურად წონიან კანდიდატებს ელოდებით?
- არჩევნების ბედს დედაქალაქი წყვეტს. უფრო კრიტიკულად და ობიექტურადაც არის განწყობილი თბილისში მოსახლეობა ხელისუფლებისადმი, ეს ასე იყო წინა ხელისუფლების დროს და ასეა ახლაც. აქ მოსახლეობა ნაკლებად ემორჩილება ზეწოლას.
რაც შეეხება თქვენი კითხვის მეორე ნაწილს, წონიან კანდიდატებს, ოპოზიცია ვერ განთავისუფლდა რომანტიკული ამბიციებისგან. საინტერესო მომენტი დგება: თუ საარჩევნო ბლოკები აიკრძალება, ამით ერთი მხრივ მმართველმა ძალამ ხაფანგი დაუგო ოპოზიციას, მაგრამ მეორე მხრივ, არ არის გამორიცხული, რომ ოპოზიცია მიხვდეს, რომ სხვა ალტერნატივა არ აქვთ, გარდა გაერთიანებისა. თითო-ორკაციანი პარტიების ლიდერები უნდა მიხვდნენ, რომ ჩაატარონ შიდა პრაიმერიზი და ერთ დიდ გაერთიანებად გაერთიანდნენ და ერთი ლიდერი ჰყავდეთ. წინააღმდეგ შემთხვევაში ოპოზიციას არაფერი გამოუვა, მაგრამ, სამწუხაროდ, ამ ორკაციანი პარტიების ლიდერებს ურჩევნიათ, ლიდერი ერქვათ და ცნობადი სახე იყვნენ. ალბათ, ეს ადამიანები არც კი ფიქრობენ გამარჯვებაზე, ესეც აკმაყოფილებთ. პირველობის მანიისგან სანამ არ განთავისუფლდება ოპოზიცია, მანამდე არაფერი არ ეშველება. ურჩევნიათ, მარგინალებში იყვნენ და არიან კიდეც.
- თბილისის მერის არჩევნებში ოპოზიციის შანსია გაერთიანება და ერთი კანდიდატის დაყენება?
- ეს არათუ შანსი, სხვა ალტერნატივა უბრალოდ არ აქვს ოპოზიციას.
- თუმცა, ეს ჩვენს რეალობაში წარმოუდგენელია.
- დიახ, სრულიად წარმოუდგენელია და ამიტომ ვამბობ, რომ მარგინალებში ყოფნა ურჩევნიათ. ხელისუფლებამ ოპოზიციას თითქოს ხაფანგი დაუგო, როდესაც ბლოკების აკრძალვაზეა საუბარი, მაგრამ თეორიული შანსია, რომ ამ ხაფანგში თავად გაებას.
- როგორ?
- როდესაც ოპოზიცია მიხვდება, რომ უნდა გაერთიანდეს და ერთი ძლიერი კანდიდატი დააყენოს.
- რა შანსები აქვს დავით უსუფაშვილს, შეიძლება ოპოზიციის ლიდერი იყოს?
- არა მგონია. დათო უსუფაშვილის აქტივში რაც არის დღეს, იმაზე საქართველოში მოთხოვნილება არ არის. ინტელექტუალური, ბრძენი, უკვე ჩამოყალიბებული ცივილიზებული პოლიტიკოსი არავის სჭირდება.
- პოლიტიკური დაძაბულობა მოიმატებს?
- დაძაბულობა არ მოიმატებს, მაგრამ ხელისუფლების გასაგონად უნდა ვთქვა, რომ მოიმატებს უკმაყოფილება. ოპოზიცია კი საუბრობს, რომ მოთმინების ფიალა წვეთ-წვეთობით ივსება და დაძაბულობა მოიმატებს, მაგრამ ასე არ მოხდება.
- ხელისუფლება ადეკვატურ ნაბიჯებს გადადგამს?
- მხოლოდ ამაში არ არის საქმე, დაძაბულობამ რომ ამოხეთქოს, ამისთვის საჭირო არის ლიდერი. ლიდერი კი არ არსებობს. დღეს საქართველოში არ არის ქარიზმატული, ბარიკადებზე ამსვლელი ლიდერი, რომელსაც ხალხი გაჰყვება. კომუნისტური რეჟიმის დროს ასეთი ლიდერი ნამდვილად იყო ზვიად გამსახურდია, თავის დროზე მიხეილ სააკაშვილსაც გაჰყვა ხალხი, ქარიზმატული იყო, მაგრამ დღეს ასეთი ქარიზამტული ლიდერები არ არიან. დღეს მომრავლდნენ შემგუებლები და ნარცისები, რომლებიც საკუთარი ლიდერობით ტკბებიან, მეტი არც არაფერი ადარდებთ.
- ხელისუფლების სავარაუდო კანდიდატები სახელდებიან, ყველაზე მეტი შანსი მაინც ვის აქვს?
- დავით სერგეენკო თუ ჯანდაცვის მინისტრის პოსტიდან გადადგება და კენჭს იყრის თბილისის მერობაზე, უალტერნატივო იქნება. იგივეს ვიტყოდი სასჯელაღსრულების მინისტრ კახი კახიშვილზე. ეს ადამიანები ხელისუფლების ის სახეები არიან, რომლების მიმართ არ ყოფილა პრეტენზია და მე მჯერა, რომ ისინი გაიმარჯვებენ. თუმცა, თუ ბიძინა ივანიშვილი იტყვის, რომ ნარმანია კარგი მერი იყო, მერწმუნეთ, ნარმანიაც გაიმარჯვებს. ნარმანიამ თქვა, თუ ჩემი პარტია გადაწყვეტს, რომ მე ვიყარო კენჭი, ვიყრიო. ეს განცხადება არ მიანიშნებს მაინცდამაინც დამოუკიდებლობის ეფექტზე. უცხოელ ვიზიტორებში გამოკითხვა ჩატარდა და იცით, თბილისში რა არ მოსწონთ? გზები, ტრანსპორტი და ქუჩები რომ დაბინძურებულია. ეს ის პრობლემებია, რომლებიც კვლავ აქტუალური რჩება.
- ხშირად ამბობენ, რომ მერი უნდა იყოს მეურნე და არა - პოლიტიკოსი. ეთანხმებით ამ შეხედულებას?
- პოლიტიკოსიც შეიძლება იყოს, მაგრამ ამავდროულად უნდა იყოს საქმის მცოდნე, ადეკვატური გადაწყვეტილებების მიმღები, პროფესიონალი, რომელიც ქალაქისთვის იღებს საუკეთესო გადაწყვეტილებას, რომლისთვისაც პრიორიტეტი არის თბილისი და სხვა არაფერი. სამწუხაროდ, თბილისისთვის ყველაზე კარგი მერი ეროვნებით სომეხი იყო.
„ახალი თაობა“, 27 აპრილი, 2017 წელი
ინტერვიუ რევაზ არველაძესთან: „გაუგებარია, რას დავობს „ინტერ რაო“ // „ყაზტრანსგაზს” ბიუჯეტის 130 მილიონი ვალი აქვს“
„ინტერ რაო“ საქართველოს ხელისუფლებისგან ლარის გაუფასურების შედეგად მიყენებული ზარალის ანაზღაურებას ითხოვს. საუბარია 10 მილიონ ლარზე. შესაძლოა დავა არბიტრაჟამდე მივიდეს. საარბიტრაჟო სასამართლოში ჩვენს ხელისუფლებას კომპანია „ყაზტრანსგაზიც“ უჩივის. კომპანია „ინტერ რაოს“ გადაწყვეტილებასთან დაკავშირებით გაოცებას ვერ მალავს ენერგეტიკოსი, უმრავლესობის წევრი რევაზ არველაძე, რომელიც „ახალ თაობასთან“ ინტერვიუში აცხადებს, რომ მისთვის ამ კომპანიის პრეტენზიები გაუგებარია, რადგან როდესაც ტარიფის მატება მოხდა 4 თეთრით, იქ სწორედ ლარის ინფლაცია იყო გათვალისწინებული.
- ბატონო რევაზ, რა ხდება, რა ზარალზეა საუბარი?
- ალბათ რაღაც დასაბუთება აქვთ, თუმცა მე არა მგონია, მათ რაიმე სახის ზარალი მიეღოთ. „ყაზტრანსგაზს“ რომელიც გაზის სექტორში იყო შემოსული, რამდენჯერმე საქართველოს მთავრობამ დაუყენა წინადადება, რომ დაბრუნებულიყო და გაეგრძელებინა საქმიანობა შესაბამისი პირობებით. როდესაც კომპანიას სახელმწიფოს დიდი ვალი აქვს და თუ გითმობს სახელმწიფო, შენც რაღაცა უნდა გააკეთო ამ მიმართულებით. მათ პრინციპში არაფერი არ გაუკეთებიათ გარდა იმისა, რომ ვალები იზრდებოდა. რატომ ჩივიან და რისთვის ჩივიან, ჩემთვის ეს გაურკვეველია.
- „ინტერ რაოზე“ რას იტყვით?
- ესეც წარმოუდგენელი ამბავია. იმიტომ, რომ მე თვითონ ვიღებდი მაშინ მონაწილეობას მარეგულირებელი კომისიის სხდომებში 2015 წელს, როდესაც დაყენებული იყო საკითხი ტარიფების ცვლილების თაობაზე. იმ პერიოდში რაც განიხილა მარეგულირებელმა კომისიამ, ყველა მიმართულებით, იქნებოდა ეს დანაკარგები, დანახარჯები, ინვესტიცია, ყველა ხარჯი კარგად დათვალა და შესაბამისი გადაწყვეტილება მიიღო ტარიფის გაზრდის თაობაზე. ტარიფი 4 თეთრით გაიზარდა. სხვა განაცხადი, როგორც მე ვიცი, თელასს არ შეუტანია ტარიფების ცვლილების თაობაზე და ახლა რას ჩივიან, ან რა ზარალი მიიღეს, ჩემთვის ეს ამბავი ნამდვილად გაურკვეველია.
- 10 მილიონ ლარზეა საუბარი, რითაც, როგორც თავად ამბობენ, ლარის გაუფასურების შედეგად დაზარალდნენ…
- სწორედ ამ გაუფასურების შედეგად იყო, 2015 წელს 1 დოლარი 2,4-ზე რომ გადაანგარიშდა და ტარიფშიც ასეა ჩადებული. მარეგულირებელმა მათი განაცხადი გაითვალისწინა და ახლა რაღაზე დავობს?! ენერგეტიკის სამინისტროს „ინტერ რაო“-სთან მოლაპარაკებები და განხილვები დაწყებული აქვს და როგორც სამინისტროში აცხადებენ და მეც ასე მგონია, საქმე არბიტრაჟამდე არ მივა. „თელასს“ საკმაოდ ბევრი რაღაცები ჰქონდათ გასაკეთებელი, რაც არ გააკეთა და შეიძლება სადავო საქართველოს იქითკენ უფრო ჰქონდეს, ვიდრე თელასს. ვფიქრობ, რომ მოხერხდება პოზიციების შეჯერება და საქმე არ მივა არბიტრაჟამდე.
- „ყაზტრანსგაზთან“ დაკავშირებით მივა საქმე არბიტრაჟამდე და რამდენად დაზარალდება ჩვენი ქვეყნის ინტერესები?
- ქვეყნის ინტერესები არ უნდა დაზარალდეს, იმიტომ, რომ ჩვენმა სახელმწიფომ რამდენჯერმე შესთავაზა „ყაზტრანსგაზს“, რომ მმართველობა გაეგრძელებინა თბილისის გაზგამანაწილებელი ქსელისა. რადგან ისინი ამაზე არ მოდიოდნენ, მმართველი დანიშნა საქართველოს მარეგულირებელმა კომისიამ. დღეს რას ჩივის, ეს ნამდვილად არ ვიცი. 130 მილიონი ვალი აქვს „ყაზტრანსგაზს“ სახელმწიფო ბიუჯეტის.
- მაშინ რას დავობს?
- მეც ამას ვკითხულობ, აქეთ რაღას გვედავება?! როგორც ჩანს, ამ თანხის გადახდა არ უნდათ. ხოლო რაც შეეხება „ინტერ რაოს“, ტარიფში ყველა ის ხარჯია ასახული, რაც მან გასწია. არც რაიმე განაცხადი აქვს შეტანილი თელასს მარეგულირებელში, რომელიც არ გაითვალისწინა და არ განიხილა მარეგულირებელმა კომისიამ. მაშინ შეიძლება სადავო ჰქონოდათ, მაგრამ ასეთი რაღაც არ არსებობს. რა განაცხადიც შეიტანა თელასმა, მარეგულირებელმა ის დადგენილ ვადებში განიხილა და ამ ვადებში დაუდგინა ახალი ტარიფი თელასს. 4 თეთრის მატება ცოტა ნამდვილად არ არის! ეს იყო ტარიფის მატების ძირითადი მიზეზი. ძველი ტარიფი ნაანგარიშევი იყო ერთი დოლარი – 1,7 ლარი და გადაანგარიშებული იქნა ერთი დოლარი 2,4 ლარზე. დღესაც ხომ იგივეა? ერთი დოლარი 2,4 ლარია. რა უნდა იყოს სადაო?
„ახალი თაობა“, 27 აპრილი, 2017 წელი
ინტერვიუ კობა ხაბაზთან: „ირაკლი ჩხვირკია თბილისში ჩემთან ერთად იყო, ბათუმის ამბები რომ დაიწყო“ // „ეროვნული მოძრაობიდან დღემდე რა არ ვნახე და არ გამოვიარე და ირაკლი ჩხვირკიას და მერაბ ღოღობერიძის ერთ განსასჯელის სკამზე ჯდომას ნამდვილად ვერ წარმოვიდგენდი“
11-12 მარტს ბათუმის მოვლენებში ბრალდებულ ირაკლი ჩხვირკიას და მერაბ ღოღობერიძეს სასამართლომ წინასწარი პატიმრობა შეუფარდა. მოსამართლის გადაწყვეტილებას დარბაზში სერიოზული ხმაური და პროტესტი მოჰყვა. ჩხვირკიას ახლობლები აცხადებდნენ, რომ ის უდანაშაულოა და მოსამართლემ უსამართლო გადაწყვეტილება მიიღო. სასამართლო პროცესს „ნაციონალური მოძრაობის“ წევრი კობა ხაბაზიც ესწრებოდა, რომელიც ირაკლი ჩხვირკიას პოლიტპატიმარს უწოდებს და აცხადებს, რომ ბათუმის მოვლენების დროს ირაკლი მის გვერდით იყო თბილისში და მხოლოდ მაშინ ჩავიდა ბათუმში, როცა პროცესები დამთავრებული იყო.
„ახალი თაობა“ კობა ხაბაზთან ინტერვიუს გთავაზობთ.
- ბატონო კობა, თქვენ სასამართლო პროცესის დასრულების შემდეგ განაცხადეთ, რომ მოსამართლემ უსამართლო გადაწყვეტილება მიიღო. რატომ თვლით, რომ უკანონო იყო ჩხვირკიას დაპატიმრება?
- ირაკლი ჩხვირკიას ბრალი წაუყენეს ბათუმში მიმდინარე მოვლენების ორგანიზებისთვის. როგორ შეიძლება ირაკლი ორგანიზატორი ყოფილიყო, როდესაც ამ აქციის შესახებ მან ჩემთან ერთად გაიგო. ვიყავით თბილისში, პარტიის ოფისში. იქ ჩვენ გარდა იყო უამრავი ადამიანი და ყველამ იქ გავიგეთ ბათუმში მიმდინარე აქციის შესახებ.
- მან ხომ გააკეთა ბათუმის მოვლენების დროს განცხადებები ბათუმიდან, ის „ნაციონალებმა“ პარტიიდანაც ხომ გარიცხეთ ამის გამო?
- ირაკლი ჩხვირკია თბილისიდან გავიდა ღამის პირველ საათზე. ეს ძალიან იოლად გადამოწმებადია და ეს ისედაც ძალიან კარგად იცის პროკურატურამ. ირაკლი ჩხვირკია ბათუმში ჩავიდა გამთენიას დაახლოებით ხუთის ნახევარზე. მაშინ, როდესაც მანქანებიც დამწვარი იყო, ყველა პროცესი დასრულებული იყო ფაქტობრივად. როგორ შეიძლება ირაკლი ჩხვირკია ყოფილიყო ამ აქციის ორგანიზატორი?!
- ეს ინფორმაცია პროკურატურასაც ხომ ექნებოდა?
- რასაკვირველია, იციან ამის შესახებ. ჩვენ გავაკეთეთ განცხადებები ამის თაობაზე. წარმოუდგენელი იყო ის, რაც გააკეთეს. აქ საუბარი არ არის ყურით მოთრეულ ამბავზე, აქ არის საუბარი ფაქტობრივ მტკიცებულებებზე. მარტო მე ხომ არ ვამბობ, რომ ის თბილისში იყო და ჩემ გვერდით იყო, რომ ერთად ვიყავით თბილისში, ამას დაახლოებით 30 კაცი დაადასტურებს. ამის შემდეგ, როდესაც ადამიანს ბრალს წაუყენებ ორგანიზატორობაზე, რა შეფასებები უნდა გავაკეთო გარდა იმისა, რომ ეს უნამუსობაა!
- მას ხომ შეეძლო თბილისიდან ემართა პროცესები, როგორც ორგანიზატორს, ამისთვის აუცილებელი იყო ბათუმში ყოფნა?
- თუ ასეა, ეს სატელეფონო ზარით ხომ უნდა განეხორციელებინა თბილისიდან?! ხომ შეეძლოთ ამოეღოთ სატელეფონო საუბრები და ეთქვათ, ირაკლი ჩხვირკიამ დაურეკა ვინმეს და მითითებები მისცა. გაეკეთებინათ ეს სატელეფონო ამონაწერები, მაგრამ რაც არ იყო, რას ამოიღებდნენ?! ვიმეორებ, ეს ყველაფერი ირაკლიმ თბილისში გაიგო.
- რატომ გადაწყვიტა ბათუმში წასვლა?
- ირაკლი დაიბადა, გაიზარდა იმ მხარეში, ირაკლი არის პოლიტიკურად აქტიური. ირაკლის რომ არ უნდა გაეკეთებინა ის განცხადება, რაც ბათუმში გააკეთა, ეს ვიცით ჩვენ და აქვე გიპასუხებთ ზემოთ დასმულ კითხვაზე, რომ ამის გამო ის დაისაჯა და პარტიიდან გაირიცხა. თუმცა ირაკლი რომ ორგანიზატორი არ არის, ირაკლი რომ კრიმინალი არ არის, ესეც ყველამ ვიცით! ის ზედმეტად ემოციური ადამიანია, მოჭარბებულად აქვს პატრიოტიზმი და ეს არ შეიძლება ადამიანს დანაშაულად ჩაეთვალოს!
- ის დასაჯეთ მისი განცხადებების გამო, პარტიიდან გარიცხეთ, მაგრამ მაინც გვერდით უდგახართ და იცავთ?
_ ის გაირიცხა პარტიული დისციპლინის გამო, თორემ მას დანაშაული არ ჩაუდენია. პარტიული დისციპლინა სხვა არის, როდესაც შენ განცხადებებს აკეთებ, ეს უნდა შეათანხმო პარტიასთან. ირაკლი ჩხვირკიამ თავის სატელევიზიო გამოსვლებში და სასამართლო პროცესზეც თქვა, რომ მან პარტია არ ჩააყენა საქმის ყურში, რადგან იცოდა, რომ პარტია ამის წინააღმდეგი იქნებოდა, მაგრამ ეს ხომ არ არის არანაირი დანაშაული?!
- ანუ გარიცხვას და ამ ბრალდებას ერთმანეთთან კავშირი არ აქვს?
- აბსოლუტურად სხვა არის პარტიული დისციპლინა, რის გამოც ჩვენ ის დავადანაშაულეთ და სულ სხვაა, რის გამოც ის დააპატიმრეს, ბათუმის მოვლენების ორგანიზატორობისთვის. მას ამასთან კავშირი არ აქვს. ეს ყველაფერი აბსურდის თეატრია! ის, რაც გააკეთა პროკურატურამ და სამწუხაროდ ის, რაც გააკეთა მოსამართლემ, ყოველგვარ საზღვრებს სცდება! მოსამართლის აკანკალებული ხმა იყო ნათელი მაგალითი იმის, რომ მასზე განხორციელდა ძალიან დიდი ზეწოლა. მან ძლივს წაიკითხა თავისი სიტყვა. მოსამართლეს შეეძლო მოკლედ ეთქვა, ირაკლი ჩხვირკიას პატიმრობას ვუსჯი იმის გამო, რომ მე ვერ გავუძელი ზეწოლასო.
- ფიქრობთ, რომ მოსამართლეზე ზეწოლა განხორციელდა?
- კი არ ვფიქრობ, დარწმუნებული ვარ! ხმის კანკალით წაიკითხა განაჩენი. მან ძალიან კარგად იცოდა, რომ დიდ უსამართლობას და უსინდისობას სჩადიოდა.
- ირაკლი ჩხვირკიასთან ერთად პატიმრობა მერაბ ღოღობერიძესაც მიესაჯა. რაც უნდა პარადოქსული იყოს, ერთი „ნაციონალური მოძრაობის“ წევრი იყო, მეორე - „ოცნების“ მხარდამჭერი. ამას რით ხსნით?
- მთელი ჩემი ცხოვრება აქტიურ პოლიტიკაში ყოფნა მიხდება. დაწყებული 1987 წლიდან დღემდე. მე თუ რამე გამაკვირვებდა, ნამდვილად აღარ მეგონა. ეროვნული მოძრაობიდან დღემდე რა არ ვნახე და არ გამოვიარე და ირაკლი ჩხვირკიას და მერაბ ღოღობერიძის ერთ განსასჯელის სკამზე ჯდომას ნამდვილად ვერ წარმოვიდგენდი. ნახევრად იუმორისტულად მინდა ამ ყველაფერს შევხედო, იმიტომ, რომ ასეთი აბსურდის თეატრი შეიძლება დაედგა მხოლოდ და მხოლოდ ქოცების ხელისუფლებას.
- მერაბ ღოღობერიძის ბრალეულობაზე რას იტყვით?
- რაც შეეხება მერაბ ღოღობერიძეს, არის თუ არა ის დამნაშავე? არ ვიცი! არის თუ არა ის ორგანიზატორი? არ ვიცი! იმიტომ, რომ მასთან არანაირი შეხება არ გვქონია. მე ვიცი ზუსტად ის, რომ ირაკლი ჩხვირკია ამის ორგანიზატორი არ არის! ჩვენ ერთად ვიყავით, როდესაც ეს ამბავი გავიგეთ თბილისში.
- მაშინ ვინ არის ორგანიზატორი? თავიდანვე გაკეთდა განცხადებები და მინიშნებები, რომ ამის უკან „ნაციონალური მოძრაობა“ იდგა...
- ძალიან დიდი გამოცდილება მაქვს და შემიძლია დაზუსტებით გიპასუხოთ. აქცია წარმოიშვა სპონტანურად. ეს განაპირობა იმან, რომ მართლაც უპრეცედენტოდ მაღალი იყო დაჯარიმებულთა რაოდენობა. ხოლო რაც შეეხება მანქანების დაწვას, რაც შეეხება მოლოტოვის კოქტეილებს, დარწმუნებული ვარ, რომ ეს იყო ხელისუფლების ორგანიზებული ღონისძიება.
- ეს რისთვის სჭირდებოდა?
- იმისთვის, რომ ჩვენი დისკრედიტაცია მოეხდინა და ეს გადმოებრალებინა „ნაციონალური მოძრაობისთვის“! ასევე ამით საპროტესტო ტალღის დისკრედიტაცია მოეხდინა! ნებისმიერი აქცია ბათუმში მცხოვრები ადამიანისთვის ამის შემდეგ ასოცირებული იქნება ძალადობასთან და ასე შემდეგ. გარდა ამისა, ის ადამიანები, რომლებიც დახტოდნენ მანქანებზე, რომლებიც ამტვრევდნენ და ლეწავდნენ, ამის არაერთი ვიდეო კადრი არსებობს, მიუხედავად იმისა, რომ მათ სახეზე ნიღბები ჰქონდათ, ვერავინ დამაჯერებს, რომ მათი ამოცნობა რთული იყო. რატომ არ არიან ეს ადამიანები დაკავებულები?! ამის რესურსი პოლიციას ნამდვილად აქვს. ეს ადამიანები კი დღემდე თავისუფლად დადიან.
- ეს კითხვებს აჩენს?
- რადგან ეს ადამიანები დღემდე არ არიან დაკავებულები, არავის უთქვამს მათი სახელები და გვარები, ეს კიდევ უფრო მიმტკიცებს რწმენას, რომ ის ნიღბიანები სპეციალურად ხელისუფლების მიერ იყო შემოგზავნილი!
- იმის თქმა გინდათ, რომ ეს აქცია ხელისუფლების ინტერესში შედიოდა?
- აქცია არა, ხელისუფლების ინტერესში შედიოდა აქციის დისკრედიტირება! მათ სწორედ აქციის დისკრედიტირება მოახდინეს და ასევე ეს ყველაფერი ოპოზიციას გადააბრალეს. ჩვენ ბრძოლას გავაგრძელებთ, დაწყებული დიპლომატიური კორპუსებიდან, დამთავრებული საპროტესტო გამოსვლებით, მის მხარდასაჭერად ყველა ღონეს მივმართავთ. ყველაფერს გავაკეთებთ, რომ ირაკლი ჩხვირკია არ იყოს პატიმრობაში! ამ საქმეში კითხვის ნიშანიც კი არ არის, გონივრული ეჭვის საფუძველიც კი არ არსებობს. ეს ხელისუფლებამაც მშვენივრად იცის. ირაკლი ჩავიდა მაშინ, როდესაც პროცესები იყო დასრულებული.
- რა იყო ირაკლის შეცდომა, არ უნდა ჩასულიყო ბათუმში? თუ მისმა განცხადებებმა განაპირობა ეს შედეგი?
- როდესაც ხელისუფლებას რაღაც ბინძური ღონისძიება აქვს დაგეგმილი, არანაირი მნიშვნელობა არ აქვს, შენ ჩახვალ თუ არ ჩახვალ. ხელისუფლებას, რომელსაც შეუძლია, რომ ადგეს და ჩაგიდოს ნარკოტიკი, ჩაგიდოს იარაღი, ხელისუფლებას, რომელსაც შეუძლია იქ არ იყო და ორგანიზატორობა დაგაბრალოს, ასეთ დროს არანაირი აზრი არა აქვს იმაზე ფიქრს, მე რომ ეს განცხადებები არ გამეკეთებინა, ეს არ მოხდებოდა. ჩვენ უნდა ვიფიქროთ იმაზე, როგორ შევცვალოთ ეს სამარცხვინო ხელისუფლება, რადგან სხვა გზა აღარ გვრჩება!
„ახალი თაობა“, 27 აპრილი, 2017 წელი
ინტერვიუ ლადო სადღობელაშვილთან: „სოსო გოგაშვილს კომპრომატები „ოცნების“ ერთ-ერთმა დაჯგუფებამ გამოუქვეყნა” // „აუცილებლად უნდა მოხდეს თანამდებობის პირების ნათესავების ქონების შესწავლა“
რატომ უნდა მოხდეს მაღალი თანამდებობის პირების ნათესავების შემოწმება, ვის უნდა „ოცნებიდან“ გოგაშვილის ჩამოცილება, ვის აშანტაჟებს ხელისუფლებაში? ამ თემებზე „ახალ თაობას“ პატრიოტთა ალიანსის წევრი ლადო სადღობელაშვილი ესაუბრება.
- ბოლო რამდენიმე დღეა თქვენ პროკურატურისგან სუსის უფროსის მოადგილის სოსო გოგაშვილის საქმის შესწავლას ითხოვთ. ანალოგიური მოთხოვნით მიმართეს პროკურატურას ნაციონალური მოძრაობის წევრებმაც. რამაც რაღაც ეჭვები გააჩინა. როგორ აღმოჩნდით თქვენ და „ნაციონალები“ ერთ მხარეს?
- მართლა ძალიან უხერხულ მდგომარეობაში ვარ იმის გამო, რომ ჩემი და „ნაციონალების“ პოზიცია ერთმანეთს დაემთხვა. ვისაც ეჭვები გაუჩნდა, მათ გასაგონად მინდა ვთქვა, რომ მე სოსა გოგაშვილის წინააღმდეგ ბრძოლა ჯერ კიდევ მაშინ დავიწყე, როცა მთელი ნაცმოძრაობა გასუსული იყო. მათ ხმაური მხოლოდ მას შემდეგ ატეხეს, რაც „რუსთავი-2“-ის ეთერით გავიდა სიუჟეტი იმის შესახებ, თუ როგორ გადააფორმა სოსო გოგაშვილმა ქონება თავის ნათესავებზე. მე კი მის წინააღმდეგ უკვე რამდენიმე წელია, რაც ვიბრძვი. მის შესახებ ისეთი ინფორმაციები მაქვს, ნაციონალებს რომ არც დასიზმრებიათ. ასევე ძალიან კარგად ვიცი იმ შეხვედრის დეტალები, ბიძინა ივანიშვილის სახლში რომ შედგა.
- რა შეხვედრაზეა საუბარი და როდის შედგა ეს შეხვედრა?
- ეს შეხვედრა ჯერ კიდევ მაშინ შედგა, ზვიად ჯანყარაშვილი შსს-ს გენინსპექციის უფროსი რომ იყო. ამ შეხვედრიდან ძალიან მოკლე ხანში გოგაშვილმა დაიკავა გენინსპექციის უფროსის თანამდებობა. ჯანყარაშვილი „ქართული ოცნების“ აღმასრულებელ მდივნად დანიშნეს, საიდანაც მალევე გაუშვეს.
- მაშინ ამბობდნენ, რომ გოგაშვილი თამაზ თამაზაშვილის კადრი იყო...
- როგორ გეკადრებათ. თამაზაშვილის კადრი კი არა, მაგათი ჩაძირვით იყო დაკავებული. მე გასულ წელსაც ვთქვი და ახლაც გავიმეორებ, რომ ირაკლი ღარიბაშვილის ნათესავებზე კომპრომატებს მედიას გოგაშვილი აწვდიდა. ამას ის ხელისუფლების ერთ-ერთი წარმომადგენლის დავალებით აკეთებდა. ეს ადამიანი კახა კალაძე იყო. ირაკლი ღარიბაშვილის მოშორების შემდეგ დაახლოებით ასეთივე ტიპის ინფორმაციები ჩნდება გოგაშვილის ნათესავებზე.
- თუმცა ჯერ დადასტურებული არაა, რომ ეს ინფორმაცია ნამდვილია და ნამდვილად გოგაშვილმა გადააფორმა ნათესავებზე ქონება..
- ამის შესახებ საჯარო რეესტრიდან ამოღებულ დოკუმენტაციაში წერია კარგად. ეს უზარმაზარი ქონება სოსო გოგაშვილის ნათესავების საკუთრებაა.
- არ შეიძლება, მას რომ მდიდარი ნათესავები ჰყავდეს?
- როგორ არ შეიძლება, მაგრამ საქმე ისაა, რომ მისი ნათესავები მას შემდეგ გამდიდრდნენ, როცა გოგაშვილის კარიერული წინსვლა დაიწყო. ჩვენ ნორმალური ქვეყანა რომ ვიყოთ, ამ სკანდალის შემდეგ მარტო გოგაშვილი და გომელაური კი არა, პრემიერი კვირიკაშვილიც უნდა გადამდგარიყო. სამწუხაროდ, ჩვენი ქვეყანა არ არის ნორმალური ქვეყანა. ამის მიუხედავად, დარწმუნებული ვარ, ეს ამბავი ასე არ ჩაივლის.
- თქვენ ფიქრობთ, რომ მას თანამდებობიდან გაათავისუფლებენ?
- ჩათვალეთ, რომ უკვე თავისუფალია.
- რანაირად?
- ამ ინფორმაციების გამოქვეყნება ამას ნიშნავს.
- რამდენიმე კვირის წინ გომელაურმა თქვა, რომ გოგაშვილს თანამდებობიდან არ გაათავისუფლებს.
- მაშინ მის ნათესავებზე გადაფორმებულ ქონებაზე სკანდალი არ იყო აგორებული. დამიჯერეთ, ეს ინფორმაცია შემთხვევით არ გაჟღერებულა.
- რას გულისხმობთ?
- იმას, რომ „ქართულ ოცნებაში“ ვიღაცას ძალიან უნდა მისი მოშორება. ის ყველას ყელში ჰყავს ამოსული. სახელისუფლებო ძალის ერთ-ერთმა დაჯგუფებამ გადაწყვიტა, ის ისეთივე მეთოდით მოიშოროს, როგორც მისი დახმარებით ჩამოაცილეს თავის დროზე ღარიბაშვილი პრემიერის პოსტს.
- თუ მართლაც „ოცნების“ ნაწილი ებრძვის გოგაშვილს, ეს ღარიბაშვილის ხალხი ხომ არ არის? თავად ამბობთ, რომ ყოფილი პრემიერი სუსის უფროსის მოადგილის დახმარებით ჩამოაცილეს ხელისუფლებას...
- არა, ირაკლი ღარიბაშვილი ამას არ იკადრებს, მას ასეთი მეთოდებით ბრძოლა არ სჩვევია. მას „ოცნების“ სხვა ფრთა ებრძვის. გოგაშვილმა ძალიან ბევრი მტერი შეიძინა. ეს ადამიანი ყველას უთვალთვალებს და იწერს, ყველაზე ყველაფერი იცის და ყველაფრის საქმის კურსშია.
- თუ ყველაფრის საქმის კურსშია, გამოდის, რომ მაგარი ყოფილა, სპეცსამსახურების დანიშნულებაც ინფორმაციის მოპოვებაა...
- ინფორმაციის მოპოვებას თავისი წესები აქვს, ეს ბატონი კი ყველა წესს არღვევს. მას თითქმის ყველა მეოცნებეზე აქვს კომპრომატი და მათ აშანტაჟებს კიდევაც. ამათაც ამოუვიდათ ყელში ეს და გადაწყვიტეს მისი მოშორება. რამდენადაც მე ვიცი, გოგაშვილი ამ ინფორმაციების გამომზეურებას ჟურნალისტ ელისო კილაძეს აბრალებს. მის მიმართ მკვეთრად უარყოფითად ვარ განწყობილი, მაგრამ ამ შემთხვევაში ის არაფერ შუაში არ არის. სუსის უფროსის მოადგილემ კომპრომატების გამავრცელებლები გასუსულ „ოცნებაში“ მოძებნოს. ამის გაკეთება, წესით, არ უნდა გაუჭირდეს. ელისო კილაძეს თუ დავუჯერებთ, ბატონი სოსო ბიძინა ივანიშვილსაც კი უსმენს.
- ეს შესაძლებელია?
- ბიძინა ივანიშვილი ისევ პრემიერი რომ ყოფილიყო, ალბათ მის კაბინეტსაც მოუსმენდა, მაგრამ მეეჭვება, საცხოვრებელი სახლის მოსმენა შეძლოს. იმაში კი ნამდვილად არ მეპარება ეჭვი, რომ ბიძინა ივანიშვილმა მას უკვე წითელი ბარათი აჩვენა.
- ეს რაში გამოიხატება?
- თუნდაც ხელისუფლების რეაქციაში.
- რა რეაქციაზე საუბრობთ, საერთოდ არ ჰქონიათ მათ რეაქცია...
- სწორედ ეს არის რეაქცია. სუს-ის უფროსის დასაცავად ხელისუფლების არც ერთი წარმომადგენელი არ გამოსულა. ასეთი სიჩუმე შემთხვევით არ ჩამოვარდება ხოლმე. განცხადება საპარლამენტო უმრავლესობის ერთ-ერთმა ლიდერმა ზვიად კვაჭანტირაძემ გააკეთა. იმანაც ისეთი რამე თქვა, ჯობდა, საერთოდ გაჩუმებულიყო. ეს საყოველთაო გასუსულობა მაფიქრებინებს იმას, რომ მას ივანიშვილმა უკვე წითელი ბარათი აჩვენა. ის აუცილებლად წავა თანამდებობიდან. წავა და ოფიციალურად გაფორმდება ეს გადაწყვეტილება, თორემ ჩათვალეთ, რომ ბატონი სოსო სუსში აღარ მუშაობს.
ამ შემთხვევაში მისი გადაყენება საკმარისი არ იქნება. აუცილებლად უნდა მოხდეს მისი საქმის შესწავლა. სათანადო ორგანოებმა უნდა დაადგინონ, საიდან იშოვა მან ამხელა ფული. ასეთი ქონების დაგროვება 3-4 წელიწადში წარმოუდგენელია. არა მგონია, ძალოვან უწყებებში ასეთი მაღალი ხელფასი იყოს. მას არც მემკვიდრეობით მიუღია რაიმე ქონება. ძალოვან სტრუქტურებში სანამ მუშაობას დაიწყებდა, ხორცის ბიზნესით იყო დაკავებული.
- ხორცის ბიზნესი საკმაოდ შემოსავლიანი საქმეა და იქნებ მაშინ იშოვა ფული?
- ხორცის ბიზნესი მართლა შემოსავლიანია, მაგრამ მის მასშტაბებს გააჩნია. ეს პიროვნება რესტორნებში აბარებდა ხორცს, ამით კი დიდ ფულს ვერ იშოვი. თან თუ ამ ხორცით ამხელა ფულს შოულობდა, სოციალურ დახმარებას რატომ ღებულობდა?! აშკარაა, რომ სხვა გზებით იშოვა ფული და საგამოძიებო უწყებებმა აუცილებლად უნდა შეისწავლონ მისი საქმე. პროკურატურა ახლავე უნდა დაინტერესდეს მინისტრებითაც. განსაკუთრებით იმ მინისტრებით, რომლებიც ხელისუფლებაში `ოცნების~ მოსვლის დღიდან თანამდებობებზე არიან.
- მათით რატომ უნდა დაინტერესდეს პროკურატურა?
- გოგაშვილმა თუ ამ წლების მანძილზე რამდენიმე ათეული მილიონის ღირებულების ქონება დააგროვა, როგორ გგონიათ, სხვა მინისტრები გულხელდაკრეფილები იქნებოდნენ? წარმოდგენაც კი არ მინდა, რამდენ ფულს იშოვიდნენ ბიუჯეტის ხარჯზე კახა კალაძე, დავით სერგეენკო. დიმიტრი ქუმსიშვილი ანდა თეა წულუკიანი. შეიძლება მე სუბიექტური ვარ და ვცდები მათ შეფასებებში და ტყუილად მგონია, რომ ისინი ბიუჯეტს ხრავენ. ამიტომაც შეისწავლოს პროკურატურამ მათი ქონება და ბიზნესები. ცალ-ცალი კალოშით რომ მოდიან ხელისუფლებაში და მილიონერები ხდებიან, ეგ დრო უნდა დასრულდეს. კარგი იქნება, თუ იარსებებს რაღაც სამსახური, რომელიც თანამდებობაზე დანიშნული პირების ნათესავების ქონებასაც შეისწავლის. აუცილებლად უნდა მოხდეს იმის აღრიცხვა, თუ რა ქონებას ფლობდნენ ისინი ნათესავის თანამდებობაზე დანიშვნამდე.
კარგი იქნება, თუ ეს წესი დეპუტატების და დაბალი რანგის მოხელეების ოჯახობასაც შეეხება. ფაქტებით დასტურდება, რომ ისინიც კარგად შოულობენ ფულს.
„ვერსია“, 26-29 აპრილი, 2017 წელი
ინტერვიუ ამირან სალუქვაძესთან: „გირჩი“ კანონს არ არღვევს, მაგრამ ფუნდამენტურ ფასეულობებს ებრძვის“ // როგორ აფასებს „ბიბლიური თავისუფლების“ ქმედებებს ბრიგადის გენერალი
თათია გოჩაძე
„გირჩის“ მიერ „ბიბლიური თავისუფლების“ შექმნას ვნებათაღელვა მოჰყვა. კანონის დაცვით, რელიგიურმა ორგანიზაციამ, ზოგის შეფასებით კი სექტამ 100-მდე ახალგაზრდას ,,მღვდლის” სტატუსი უკვე მიანიჭა, რაც მათ ჯარისგან იხსნის. ესეც არ იკმარეს და საჯაროდ საზოგადოებისგან შემოწირულობას ითხოვენ. ზოგი მიიჩნევს, რომ ,,რელიგიური შემოწირულობა” პარტიისთვის სჭირდებათ და ,,გირჩი” ორი კურდღლის დაჭერას ცდილობს – ფინანსებსაც მოიზიდავს და ელექტორატსაც… რაც უნდა იყოს, ცალსახაა, ,,გირჩი” ელექტორატს სასურველ მესიჯებს აწვდის. მარიხუანას ლეგალიზებისა არ იყოს, საქართველოში არაერთი ახალგაზრდა, დიდი ალბათობით, ჯარიდან გათავისუფლებაზე ოცნებობს და ამ ,,სატყუარას” მარტივად წამოეგება… უქმნის თუ არა საფრთხეს საქართველოს თავდაცვას ეს ქმედება? დადგება თუ არა კითხვისნიშნის ქვეშ ქართული არმიის სიძლიერე? უნდა გაუქმდეს თუ არა სამხედრო სავალდებულო სამსახური? ამ კითხვებით ,,ვერსიამ” ბრიგადის გენერალ ამირან სალუქვაძეს მიმართა.
- ბატონო გენერალო, ,,გირჩის” ინიციატივა ანტისახელმწიფოებრივი ქმედებაა?
- შეიარაღებულ ძალებს ამგვარი ინიციატივებით ზიანს ხშირად აყენებენ. პრობლემები მაშინ დაიწყო, როცა ,,რეფორმების” შედეგად კვალიფიციური ხალხი გამოყარეს ჯარიდან. იყო პერიოდი, როცა რესურსი არ ჰქონდა სახელმწიფოს, რაც ისე გამოიყვანეს, თითქოს მაშინდელი ჯარი არ ვარგოდა. სინამდვილეში, იმდენს ვაკეთებდით, რასაც ბიუჯეტი ჰყოფნიდა. შემდეგ გამოჩნდა რესურსი და ის ხალხი, ვინც ქართული არმია 1992-დან 2005 წლამდე მოიტანა, სახლში გაუშვეს. ვიცით, ჯარში ბევრი რამ მოსაგვარებელია, სამხედრო მომზადება სათანადო დონეზე არ დგას, მაგრამ სწორედ ამიტომ უნდა ვიმუშაოთ ერთად ხელისუფლებამ, თავდაცვის სამინისტრომ და საზოგადოებამ, რომ ეს პრობლემები გამოსწორდეს. ზოგმა ხელზე დაიხვია, ჯარისკაცები მხოლოდ ,,ყარაულში” დადიანო…
- დიახ, ,,გირჩში” აცხადებენ, სამხედრო სამსახური მხოლოდ ,,ვიშკაზე” დგომას არ უნდა ნიშნავდესო…
- თავდაცვის სამინისტრომ ახლახან მიიღო გადაწყვეტილება, რომ ჯარისკაცებისთვის 3-თვიანი მოსამზადებელი პროგრამა ჩამოყალიბდეს. საბაზისო კურსს, რომელსაც აქამდე მხოლოდ ხელშეკრულებით მომსახურე სამხედრო პირები გადიოდნენ, სავალდებულო სამსახურში გაწვეული ახალგაზრდებიც გაივლიან. დანარჩენი 9 თვის განმავლობაში, რა თქმა უნდა, ,,ყარაულშიც” ივლიან, რადგან სამხედრო ობიექტებს დაცვა სჭირდება. როცა თინა ხიდაშელმა სამხედრო სავალდებულო სამსახურის გაუქმების გადაწყვეტილება მიიღო, ფაქტობრივად, კონტრაქტორებზე გადავიდა დატვირთვა და მივიღეთ რეალობა, სადაც საყარაულო და შიდაგანაწესში ხელშეკრულებით მიღებული სამხედრო მოსამსახურეები დადიოდნენ, რაც თავდაცვისუნარიანობაზე ცუდად მოქმედებს. ეს საკითხი იმ ხალხის გადასაწყვეტი არაა, ვისაც სამხედრო სამსახურის არაფერი გაეგება და ჯარში ერთი დღეც არ უმსახურია. ,,საყარაულო” სამსახური მშვიდობიან და საომარ ვითარებაშიც საბრძოლო ამოცანის შესრულებაა. მათ გასაგონად კიდევ ერთხელ გავიმეორებ, ავღანეთში ჩვენი სამხედროების ძირითადი ამოცანა სწორედ ,,საყარაულო” სამსახურია. რაღაც რელიგიას იგონებენ! მაშინ ისეთი რელიგიაც მოვიგონოთ, რომლითაც გადასახადებს ავირიდებთ თავიდან. განვაცხადოთ, რომ გადასახადების გადახდა ჩვენს რელიგიას ეწინააღმდეგება. გადასახადების გადახდის ვალდებულებით ხომ სახელმწიფოს ვინახავთ? საქართველოს კონსტიტუციაში წერია, რომ სახელმწიფოს დაცვა ყველა მოქალაქის ვალია. ამ წინადადებას სიტყვა ,,საპატიოსაც” დავამატებდი. არ მინდა, ამ იდეის ინიციატორები სახელმწიფოს საწინააღმდეგო ქმედებაში ან კანონის დარღვევაში დავადანაშაულო, მაგრამ კონსტიტუციას ეწინააღმდეგებიან…
- კონსტიტუციაში ისიც წერია, რომ სასულიერო პირისთვის სამხედრო სავალდებულო სამსახურის გადავადება ხდება ანუ კანონს არ არღვევენ…
- გამოდის, რადგან ასეთი „გაძრომის“ საშუალება აქვთ, კანონმდებლობაა დასახვეწი.
- „გირჩი“ ითხოვს, სამხედრო სამსახური სავალდებულო კი არა, ნებაყოფლობითი იყოს. არ სჯერათ, რომ ადამიანი სამშობლოს იძულებით დაიცავს. ჯარისკაცობა პროფესია უნდა იყოს?
- მათი აზრი ჩემთვის გადამწყვეტი არაა. თავად თუ არ უნდათ, თქვან უარი სამხედრო სამსახურზე, მათი სამსახური არავის სჭირდება. ავიტანთ რამდენიმე ათეული ადამიანის არარსებობას. რატომ აყალიბებენ რაღაც რელიგიურ ორგანიზაციას, რაშიც ახალგაზრდებს ითრევენ?! აქ მნიშვნელოვანი პროპაგანდაა, იურიდიულად გამართული წესებით ფუნდამენტურ ფასეულობებს ებრძვიან. კანონს არ არღვევენ, მაგრამ ჩვენს ფასეულობებს უპირისპირდებიან ჯარის საწინააღმდეგოდ. ეს საშიში ვირუსია.
- თუ ამ ,,ვირუსმა” მასობრივი ხასიათი მიიღო, საქართველოს ჯარს საფრთხე დაემუქრება? ,,გირჩი” აცხადებს, რომ საქართველოს არმია გაწვეულ ჯარისკაცებზე კი არა, კონტრაქტორებზე დგას, არ ეთანხმებით?
- არ ესმით, არ იციან სახელმწიფოს მართვა ომიანობის დროს. არც სამხედრო თეორიის გაეგებათ რაიმე, ეს კი მეცნიერების ნაწილია. სხვათა შორის, კონსტიტუციის ახალი პროექტიც ამ მხრივ გაუმართავია, უამრავი ხარვეზია… ერთმანეთში ერევათ სამხედრო და შეიარაღებული ძალები, დაქვემდებარების საკითხები, თავდაცვის საბჭო არასწორადაა გაწერილი. ბევრი ნიუანსია შესასწორებელი. შევთავაზე დახმარება, მაგრამ როგორც ჩანს, გადავავიწყდი. ეს მხოლოდ ჩემი აზრი არაა, ახლახან მქონდა კონსულტაციები გენერლებთან, ყოფილ გენშტაბის უფროს გენერალ ნიკოლაიშვილთან. გავაანალიზეთ, რომ აბსურდული რაღაცები ეწერა წინა კონსტიტუციაში და იგივე გადაიტანეს ახალ პროექტშიც. რაც შეეხება, სამხედრო სამსახურის სავალდებულოდან ნებაყოფლობით სისტემაზე გადასვლას, მხოლოდ კონტრაქტორი ჯარისკაცები საკმარისი არ არის. ომს მოქმედი შეიარაღებული ძალები იწყებს და რეზერვი აგრძელებს. აზერბაიჯანს 300 000 რეზერვისტი ჰყავს და 60 000-იანი არმია. ცოტა ნაკლებია სომხეთში. თურქეთის არმია ევროპაში ერთ-ერთი უძლიერესია. რუსეთის არმია კი აშშ-ს შემდეგ მსოფლიოში მეორე ადგილზეა სიძლიერით. ამ ფონზე ჩვენ საკუთარ სახელმწიფოს ვებრძვით.?! გარდა ამ მეზობელი სახელმწიფოებისა, არის თუ არა შესაძლებელი, საქართველოში სირიის მსგავსი ომი დაიწყოს? ჩვენი სახელმწიფო გეოპოლიტიკური მდებარეობიდან და არსებული სიტუაციიდან გამომდინარე ყოველთვის მზად უნდა იყოს ტოტალური თავდაცვისთვის. ანდა აფხაზეთზე და სამაჩაბლოზე ვინმე ფიქრობს?! ზოგს არ სტკივა, ალბათ! არ აწუხებს და არ ადარდებს დაკარგული ტერიტორიები! ჩვენ ყველა მოქალაქე, თანამდებობის მიუხედავად, ვალდებულნი ვართ, სახელმწიფოს უსაფრთხოება დავიცვათ.
- სახელმწიფო თანხის უქონლობას მართლა იმიზეზებს, რათა ჯარისკაცები უფასო დაცვად გამოიყენოს?
- ტყუილია. თავდაცვის სამინისტროს ობიექტები და ტექნიკა სახელმწიფოს ქონებაა. მას დაცვა ესაჭიროება და დაცვის სამსახურები ვერ დაიცავენ. ჯარისკაცმა თავად უნდა დაიცვას ტექნიკა და საბრძოლო მასალები, რომლითაც უნდა იომოს.
- სასჯელაღსრულების დაწესებულებები?
- მომხრე ვარ, ჯარისკაცებს შეხება არ ჰქონდეთ ციხესთან, მაგრამ „საყარაულო“ სამსახური თითზე დასახვევი თემა არაა.
- ახალი რელიგიური ორგანიზაციის „მღვდელმთავარი“ კი აცხადებს, რომ ჯარისკაცები უფასო მონები არიან…
- საკონსტიტუციო მოვალეობის მოხდა მონობა არ არის. მაშინ ამოიღონ კონსტიტუციიდან დამოუკიდებლობაც და რუსეთის გუბერნია გავხდეთ. მათთვის რელიგიურად ეს მისაღებია?! ორმილიონიანი ჯარი ჰყავს რუსეთს და ,,დაგვიცავს”. დავთმოთ მაშინ სახელმწიფო! ჩვენი საქართველო დამოუკიდებელი სახელმწიფოა და ჩვენთვის ეს ყველაზე ძლიერი ფასეულობაა, უნდა გვახსოვდეს, რომ ამ დამოუკიდებლობას დაცვა სჭირდება. საზოგადოების გარყვნა პირდაპირ ურტყამს სახელმწიფოებრიობას.
- სახელმწიფომ რა ზომები უნდა მიიღოს ,,გირჩის” სა-პასუხოდ?
- კანონმდებლობაში ასეთი ხვრელები უნდა ამოქოლონ, რათა შემდგომში არავის გაუჩნდეს მსგავსი იდეა. ყველა კონფესიის წარმომადგენელმა უნდა მოიხადოს ვალი ქვეყნის წინაშე.
- იმისთვის რა უნდა გაკეთდეს, რომ სამხედრო სამსახური მიმზიდველი იყოს ახალგაზრდისთვის? სკოლაში ხომ არ უნდა გააქტიურდეს ამ საკითხის პროპაგანდა?
- რა თქმა უნდა, სკოლაში უნდა იყოს საგანი, რაშიც უსაფრთხოების ელემენტარული ნორმებიდან დაწყებული სამხედრო საქმის პოპულარიზება უნდა ხდებოდეს. დამოუკიდებლობა და მისი დაცვა განუყოფელია, ამის პროპაგანდას უნდა ეწეოდეს სახელმწიფო სკოლებში. წარმოიდგინეთ, ვიღაც მოქალაქემ რაღაც რელიგია გამოიგონა და ამბობს, ომის დროს ბუნკერში ჩავძვრები და შენ დამიცავიო. ისე საინტერესოა, ამ დაცვისთვის თანხის გადახდა უნდათ?! თუმცა სიცოცხლე შეუფასებელია… თავდაცვის სამინისტრო გავაფრთხილე, როცა სავალდებულო სამსახურის საკითხთან დაკავშირებით შეხვედრები მქონდა, რომ გაწვევის განახლებას მომზადება ესაჭიროებოდა, როგორც საზოგადოების მომზადების, ასევე მისი უხარვეზოდ გავლის შესახებ. ღონისძიებები სავალდებულო სამსახურის პოპულარიზაციასთან დაკავშირებით, ჩვენ ვერ ვიხილეთ. სამაგიეროდ, ანტირეკლამა წარმატებით მიმდინარეობს სხვადასხვა ძალის მიერ. მოკლედ, სამხედრო სავალდებულო სამსახურს თავისუფლების შეზღუდვად არ მიიჩნევთ… როგორ შეიძლება, ჯარში სამსახური საკანში ყოფნას შეადარო?!
- ხელისუფლება სწორად მოიქცევა თუ ამ ორგანიზაციას უჩივლებს?
- კი. როცა სახელმწიფოს სისტემურად ებრძვიან, ასე უნდა მოიქცეს. გამორიცხული არაა, მათი ქმედება კანონგარეშედ შეფასდეს.
- ის, რომ ,,ბიბლიური თავისუფლების“ „მღვდელმთავარი“ მარიხუანას ლეგალიზებას ითხოვს, თქვენი აზრით, პრობლემაა თუ ნორმალური დემოკრატიული პროცესი?
- არ ვიცი, რატომ აკეთებენ ამას. ისე, მოიძიეთ, ვის წიგნებსა და პროგრამებში წერია მარიხუანას ლეგალიზება. მაინც იმედი მაქვს, რომ ბოლომდე წაშლილები არ ვართ და საქართველოს საზოგადოება ამას არ მიიღებს, არ შეეგუება. თუ ამ მავნე ვირუსმა წაგვაქცია, ღირსები ვყოფილვართ, მაშინ არც ჯარი გვინდა და არც თავისუფლება. ზოგადად, ქართული პოლიტიკური სპექტრი ორ რამეში უნდა შეთანხმდეს _ ტერიტორიულ მთლიანობასა და საგარეო ვექტორზე. ხშირად უნდა იკრიბებოდნენ და მსჯელობდნენ, როგორ გამოვიდეთ ამ ვითარებიდან და როგორ დავიბრუნოთ დაკარგული ტერიტორიები. რუსეთთან ურთიერთობა უნდა დავალაგოთ. მიუხედავად იმისა, რომ ოკუპანტია, თუ სალაპარაკოა, უნდა დავსხდეთ და ვესაუბროთ, ერთმანეთს კი არ უნდა ვჭამდეთ. არავინ ამბობს, რომ მუხლებზე დამდგარი უნდა ველაპარაკოთ, ისე უნდა ვესაუბროთ, როგორც ჩვენს ღირსებას შეესაბამება. ჩვენ კი იმის ნაცვლად, სახელმწიფოს უსაფრთხოება და თავდაცვისუნარიანობა განვამტკიცოთ, ახალ ვირუსებს ვიგონებთ და სისტემურად ვებრძვით მას.
„რეზონანსი“, 27 აპრილი, 2017 წელი
ლარის სწრაფი გაუფასურება ეროვნულ ბანკს ბრალდება
„სებ-მა 6-დღიან შუალედში 20 მლნ დოლარი ამოიღო ბაზრიდან, რამაც დოლარზე დეფიციტი წარმოშვა“
ნათია ლომიძე
ლარის ელვისებური გაუფასურება უკვე რამდენიმე დღეა, მიმდინარეობს. კურსი, აღდგომიდან მოყოლებული, 9 დღეში 10 პუნქტით დაეცა. ეროვნული ვალუტის დევალვაცია მიმდინარეობს იმ პერიოდში, როდესაც მსოფლიო ბაზარზე დოლარი სუსტდება, ხოლო ჩვენი მეზობელი ქვეყნების ვალუტები მყარდება. ფინანსისტები საქართველოში შექმნილ ვითარებას არასწორ მონეტარულ პოლიტიკას უკავშირებენ. ისინი მთავარ პრობლემად ეროვნული ბანკის მიერ ბაზრიდან 20 მლნ დოლარის ამოღებას მიიჩნევენ.
წინასააღდგომო პერიოდში ლარის გამყარებამ ბიზნესსა და მოსახლეობას იმედი ჩაუსახა, რომ ბაზარზე სტაბილურობა გარკვეული პერიოდის განმავალობაში მაინც შენარჩუნდებოდა. უკვე მერამდენედ ეს იმედიც გაქარწყლდა. გაუფასურების ახალმა ტალღამ ბაზარს დასტაბილურების საშუალება არ მისცა.
ვალუტის გადამცვლელ პუნქტებში პროგნოზის გაკეთება უჭირთ, რადგან ლარი ყოველდღიურად ეცემა. სპეციალისტების აზრით კი, მთავარი პრობლემა კურსის მეყეობა და ზოგადად ეროვნული ვალუტის არასტაბილურობაა.
ახალგაზრდა ფინანსისტთა და ბიზნესმენთა ასოციაციის ვიცე-პრეზიდენტი პაატა ბაირახტარი ხაზს უსვამს, რომ ქართული ლარი რეგიონში ყველაზე არასტაბილური ვალუტაა. იგი გაუფასურების ტენდენციას ეროვნული ბანკის მიერ განხორციელებულ ინტერვენციას უკავშირებს, რომელმაც სადღესასწაულო დღეებში ბაზარს ერთბაშად 20 მილიონი დოლარი ამოაცალა.
“რეგიონის ვალუტებს შორის ლარი ყველაზე არასტაბილურია როგორც გაუფასურების, ასევე გამყარების კუთხით. წინასააღდგომო დღეებში, ვიდრე მიმდინარეობდა სადღესასწაულო მზადება, როგორც წესი, ეროვნული ვალუტა მყარდება ხოლმე. ამის შემდეგ იწყება ჩვეულებრივი რეჟიმი, რამაც, გარკვეულწილად, მოახდინა ზეგავლენა ეროვნული ვალუტის გაუფასურებაზე.
აქ ყველაზე მნიშვნელოვანია ეროვნული ბანკის ქმედება, რომელმაც რამდენიმე ინტერვენცია განახორციელა და მიმოქცევიდან ამოიღო ათეულობით მილიონი დოლარი, რათა ეროვნული ვალუტის სწრაფი გამყარება აეცილებინა თავიდან. გამოჩნდა, რომ ეს არ იყო სწორი ნაბიჯი. სწორედ სებ-ის მიერ 20 მლნ დოლარის შესყიდვის შემდეგ ეროვნული ვალუტა ისევ დაეცა.
ზოგად სურათს თუ შევხედავთ, ჩვენი მთავარი პრობლემა ლარის გამყარება ან გაუფასურება კი არა, არამედ მისი არასტაბილურობაა. 2 თვე არ გავა მიყოლებით, რომ კურსმა მკვეთრი რყევა არ განიცადოს”, – განუცხადა “რეზონანსს” ბაირახტარმა.
ბოლო დღეებში ლარის 10 პუნქტით გაუფასურებას უშუალოდ ეროვნული ბანკის გადაწყვეტილებას უკავშირებს საბანკო სფეროს ექსპერტი გოჩა თუთბერიძეც. საქართველოს მთავრობა და სებ-ი ვალდებულნი არიან, შეთანხმებულად იმოქმედონ, რაც ვალუტას თავიდან ააცილებს როგორც სწრაფ გაუფასურებას, ასევე გამყარებას, თუმცა ასე რატომღაც არ ხდება.
“მიუხედავად იმისა, რომ მსოფლიო ბაზარზე დოლარი სუსტდება და ჩვენი რეგიონის ვალუტებიც მეტ-ნაკლებად განაგრძობენ გამყარებას, ლარი კვლავ უფასურდება. აღდგომის შემდგომ პერიოდში ლარის ვარდნის მიზეზად შეიძლება ჩაითვალოს ის ქმედება, რაც საქართველოს ეროვნულმა ბანკმა განახორციელა. სებ-მა 6-დღიან შუალედში 20 მლნ დოლარი ამოიღო ბაზრიდან, რამაც დოლარზე დეფიციტი წარმოშვა. შეიძლება, სწორედ ამ პერიოდში მოუწია იმ ვალდებულებების (უცხოურ ვალუტაში) დაფარვის პერიოდი, რომელიც საფინანსო და არასაფინანსო სექტორს გააჩნია.
ფაქტი ერთია, როდესაც კურსი ეცემა, ჭარბი ლარია მიმოქცევაში, რაც შეიძლება გამოწვეული იყოს სამთავრობო ხარჯების, ეროვნული ბანკის პოლიტიკის ან მსხვილი ფინანსური ოპერაციების განხორციელების შედეგად. ეროვნულმა ბანკმა და საქართველოს მთავრობამ ერთობლივად უნდა შეიმუშაონ გეგმა გაცვლითი კურსის შესახებ და გადაწყვეტილება ერთმანეთთან შეთანხმების საფუძველზე მიიღონ. ასე რომ ხდებოდეს, მსგავს ნახტომისებურ ცვლილებებს გაუფასურების ან თუნდაც გამყარების კუთხით, ადგილი არ ექნებოდა”, – აღნიშნა თუთბერიძემ “რეზონანსთან” საუბრისას.
„რეზონანსი“, 27 აპრილი, 2017 წელი
პროდუქტების გაიაფებაზე უკვე აღარავინ ფიქრობს
ლარის მორიგი დაცემის გამო იმპორტიორები გაძვირებაზე ალაპარაკდნენ
თამუნა მუკბანიანი
ბოლო დროს დაწყებული სურსათის გაიაფების პროცესი, რომელიც ზოგიერთი დასახელების პროდუქციაზე 10%-საც კი აღწევდა, ლარის კურსის ბოლოდროინდელმა მკვეთრმა მარდნამ შეაჩერა. იმპორტიორები ამბობენ, რომ გაიაფების პროცესი ნამდვილად დასრულდა, მათი ნაწილი კი ფასების ზრდასაც პროგნოზირებს.
ეროვნული ბანკის მიერ გატარებულმა მონეტარულმა პოლიტიკამ შედარებით გამყარებული ლარი ისევ სწრაფად გააუფასურა, რამაც ბიზნესმენებს სტაბილურობის განცდა გაუქარწყლა. ეროვნული ბანკის ოფიციალურმა კურსმა ლამის 2,48-ს მიაღწია, ხოლო გარე სავალუტო ბაზარზე 2,49-საც კი გადააჭარბა. სულ რაღაც 7-8 დღის წინ ლარი 2,38-ის ფარგლებში ტრიალებდა.
ბოლოდროინდელმა მოვლენებმა გააჩინა იმედი, რომ იმპორტირებულ პროდუქციაზე ფასები ნელ-ნელა დაიკლებდა და ხალხსაც გარკვეული შეღავათი მიეცემოდა. ასეთივე პროგნოზი ჰქონდათ იმპორტიორებსაც, რომლებიც ძლივს დაწყებული სურსათის გაიაფების პროცესის გაგრძელების იმედს იძლეოდნენ. უმსხვილესი სადისტრიბუციო ქსელის წარმომადგენლები ვარაუდობდნენ, რომ ტენდენცია გაგრძელდებოდა და უკვე მაისის ბოლოს მომხმარებელი პროდუქტის გაიაფებას აშკარად იგრძნობდა. ამის მთავარ პირობად კი ლარის კურსს ასახელებდნენ. მათი პროგნოზით, პირველ ეტაპზე ყოველდღიური მოხმარების პროდუქტი გაიაფდებოდა და ამას ტენდენციის ხასიათი ექნებოდა. რაც შეეხება დანარჩენ პროდუქტს, ცვლილება ეტაპობრივად, ლარის კურსის შესაბამისად უნდა განხორციელებულიყო.
ვითარება სულ რაღაც 1 კვირაში რადიკალურად შეიცვალა. ბოლო დღეებში ლარი მკვეთრად გაუფასურდა და გაიაფების პროცესი დიდი ხნით გადაიდო. მეტიც, შესაძლოა, 10%-ით შემცირებული ფასები ისევ გაიზარდოს.
კომპანია “დუს” ხელმძღვანელი დავით გოგიჩაიშვილი ამბობს, რომ თუკი ეროვნული ვალუტის გაუფასურება გაგრძელდება, ფასის ზრდას შეუქცევადი ხასიათი ექნება.
“საერთაშორისო ბაზარზე ყველაფრის ფასი აწეულია, დოლარის შესუსტების გამო. ლარის გაუფასურება თუკი ამ ტემპით გაგრძელდა, ეს სერიოზულ გაძვირებას გამოწვევს, რაც, რა თქმა უნდა, მოსახლეობასთან ერთად ჩვენც დაგვაზარალებს. გაიაფების პროცესი, ფაქტობრივად, არც კი დაწყებულა, უბრალოდ, დოლარში ფასი შედარებით დაბალი იყო და ლარი დიდად ვერ მოქმედებდა. ფასების კლების მხოლოდ მოლოდინი იყო, ახლა კი, თუ ჩვენი ვალუტა ისევ გააგრძელებს გაუფასურებას, გაძვირების პროცესს ვეღარაფერი შეაჩერებს.
სახელმწიფოს ერთადერთი მოვალეობა ახლა ის არის, რომ ბიზნესს ხელი არ შეუშალოს, დახმარებით ისედაც ვერ დაგვეხმარებიან. დამაბრკოლებელი ფაქტორები დღეს ისედაც სახეზეა”, – განუცხადა “რეზონანსს” დავით გოგიჩაიშვილმა.
შპს “არჯევანის” გენერალური დირექტორი გია არჯევანიშვილი ამბობს, რომ სავალუტო რყევა ყოველთვის პრობლემაა ბიზნესისთვის, თუმცა ბიზნესმენი ვითარების მკვეთრად გაუარესებას არ ელოდება.
“მკვეთრი მერყეობა, რასაკვირველია, პრობლემაა და ხშირად ნგრევას იწვევს. ჯერჯერობით ლარის კურსის გაუფასურება იმდენად კატასტროფული არ არის, რომ უიმედოდ ვიყოთ. ძნელი სათქმელია, გრძელვადიან პერსპექტივაში ეს რას გამოიწვევს. ვიმედოვნებ, ქვეყანში მდგომარეობა უკეთესობისაკენ შეიცვლება. ვფიქრობ, იმპორტიორები მოვახერხებთ და გადავრჩებით”, – აღნიშნა გია არჯევანიშვილმა.
სადისტრუბუციო კომპანია “გრანდის” პრეზიდენტი ივა ჭყონია ფასების ზრდას არ ვარაუდობს იქამდე, თუ ლარი დოლართან მიმართებით 2.70-მდე არ მივიდა. თუმცა, ეს არ ეხება პირველადი მოხმარების პროდუქტებს.
“გარდა პირველადი მოხმარების პროდუქტებისა, როგორებიცაა ზეთი, ფქვილი შაქარი და ა.შ. ფასი არ უნდა გაიზარდოს. ამის წინაპირობა ჯერ არ არსებობს, ვიდრე კურსი კატასტროფულ ნიშნულს არ მიაღწევს. როცა ეროვნული ვალუტის გამყარება დაიწყო, ეს პერიოდი მცირე ხანს გაგრძელდა. ალბათ გახსოვთ, შარშან ზაფხულშიც ასე მოხდა, დაახლოებით 2.14-მდე ჩამოვიდა და მერე, წლის ბოლოს 2.80-ს გადასცდა. ეს გამოცდილება, რა თქმა უნდა, გროვდება და იმპორტიორებს რაღაც მარჟა დაჭერილი აქვთ და როცა ლარი მყარდება, ფასის დაწევის ნაცვლად, ისინი მომხმარებელს აქციებს სთავაზოებენ (მაგალითად, რომელიმე პროდუქტის შეძენა 8 ლარის ნაცვლად, 6 ლარად შეუძლიათ და ა.შ.). ასეთი ლავირების საშუალებას სწორედ მცურავი კურსი იძლევა.
დღევანდელი მდგომარეობით, სავალუტო ცვლილება არ უნდა აისახოს მომხმარებელზე, ვიდრე 2.70-ს არ მიაღწევს ლარი. იმპორტიორებს რაღაც ნიშნული უკვე აქვთ, რომლის ფარგლებშიც პროდუქციას არ აძვირებენ. იმავეს თქმა, რა თქმა უნდა, არ შეიძლება პირველადი მოხმარების პროდუქტებზე, სადაც მცირე რყევაც კი მოქმედებს.
გარდა ამისა, ბაზარი ძალიან კონკურენტულია. შეუძლებელია, დღეს რომელიმე იმპორტიორი ფასს თვითონ ადგენდეს იმიტომ, რომ ასე უნდა. 50-80%-იან მოგებაზე მუშაობდეს ვინმე, ეს გამორიცხულია, როგორც ეს ზოგიერთ მომხმარებელს ჰგონია. ყველა ფაქტორის გათავლისწინებით, ფასების ზრდას არ ველოდები. იმპორტიორები, მთელი წლის განმავალობაში დავაკვირდებით ლარის კურსს. გაიაფებაზე ახლა ვერ ვიფიქრებთ, მაგრამ ამ ეტაპზე გაძვირებაც მოსალოდნელი არ არის”, – განუცხადა “რეზონანსს” ივა ჭყონიამ.
