„კვირის პალიტრა“: ინტერვიუ გია ხუხაშვილთან: “საქართველოს გამოყენებას პუტინიც შეეცდება და ერდოღანიც”

„რეზონანსი//მთელი კვირა“: ინტერვიუ მაია ფანჯიკიძესთან: „ევროპული კურსი კვლავ საფრთხეშია“

„რეზონანსი//მთელი კვირა“: რატომ ნიშნავს მაჟორიტარული სისტემა “ოცნების” მიერ არჩევნების ავტომატურ მოგებას

„ვერსია“: ინტერვიუ მამუკა არეშიძესთან: ,,რევანშის სურვილი მაქვს!”

„კვირის ქრონიკა“: ინტერვიუ მამუკა არეშიძესთან: ვინ ვერ მოხვდება ბიძინა ივანიშვილის ახალ სიაში?

„კვირის ქრონიკა“: ინტერვიუ გიგლა ბარამიძესთან: რა ხდება „ქართული ოცნების“ კულუარებში, კოალიციის რომელი წევრები დაუპირის-პირდნენ ერთმანეთს, ვის არ იღებს მოლაპარაკებაზე „შუშის სასახლეში“ ბიძინა  ივანიშვილი და რომელი 5 მინისტრი დატოვებს პოსტს?

„კვირის ქრონიკა“: ინტერვიუ ომარ ნიშნიანიძესთან: „ირაკლი ღარიბაშვილი კოალიციის გარეთ არ იქნება… მას რაღაც გათვლები აქვს“

„ახალი თაობა“: ინტერვიუ თამაზ მეჭიაურთან: „გიორგი მარგველაშვილთან ურთიერთობა დარეგულირდა… „თავისუფალი დემოკრატებიც“ შეიძლება კოალიციაში დაბრუნდნენ“

„ახალი თაობა“: ინტერვიუ მამუკა არეშიძესთან: „პანკისში ბევრად სტაბილური მდგომარეობაა, ვიდრე ვიღაცას ჰგონია“

„ახალი თაობა“: ინტერვიუ ჯემალ გამახარიასთან: „რეჯებ ერდოღანის შეკითხვა ვლადიმირ პუტინისადმი ჩვენს წისქვილზე ასხამს წყალს“

„კვირის ქრონიკა“: ინტერვიუ სოსო ცინცაძესთან: რა ელის საქართველოს, თუ შენგენის ზონა გაუქმდება?

„რეზონანსი//მთელი კვირა“: ინტერვიუ ზურაბ ჭიაბერაშვილთან: „სახელმწიფომ მდიდრების ჯანმრთელობის დაზღვევაზე უარი უნდა თქვას“

„რეზონანსი//მთელი კვირა“: ემხრობით საყოველთაო ჯანდაცვის სისტემის გაუქმებას?

—————————-

„კვირის პალიტრა“, 11 იანვარი, 2016 წელი

ინტერვიუ გია ხუხაშვილთან: “საქართველოს გამოყენებას პუტინიც შეეცდება და ერდოღანიც”

ნათია დოლიძე

სადღესასწაულო დღეების მიუხედავად, 2016 წლის პირველი კვირა საზოგადოებრივ-პოლიტიკური ცხოვრებით გამორჩეული იყო. კვლავაც გრძელდებოდა და ალბათ კიდევ კარგა ხანს გასტანს გაუგებრობა სასამართლო სისტემის სხვადასხვა ინსტანციის წარმომადგენელთა შორის; ძალას იკრებს დებატები ეროვნული ბანკის პრეზიდენტობის კანდიდატების თაობაზეც. მოგეხსენებათ, გიორგი ქადაგიძეს ა.წ. თებერვალში ვადა ეწურება. პრეზიდენტ გიორგი მარგველაშვილის განცხადებით, ახალი კანდიდატურის შერჩევის პროცესი ღია იქნება, თუმცა, საპარლამენტო უმრავლესობაში არ გამორიცხავენ, რომ პრეზიდენტის წარდგენილი კანდიდატურა ჩააგდონ და მისი არჩევა წლის ბოლოსთვის გადაიდოს. კვლავაც რთულია ვითარება ჩვენს რეგიონში – რუსეთ-თურქეთის დაპირისპირება ახალ ფაზაში შედის, რაც ჩვენს ქვეყანაზეც აისახება. მიმდინარე პოლიტიკურ პროცესებსა და 2016 წლის გამოწვევებზე გვესაუბრება ექსპერტი გია ხუხაშვილი:

- ვფიქრობ, რთული წელი გველოდება. ხელისუფლების სწრაფ და ეფექტიან გადაწყვეტილებებზე იქნება დამოკიდებული იმ გამოწვევების განეიტრალება, რაც ქვეყნის წინაშე დგას. უპირველესად, აღსანიშნავია პრობლემები მსოფლიოსა და ჩვენს რეგიონში, რაც, ბუნებრივია, ჩვენს ქვეყანაზეც მოახდენს გავლენას. ბევრი იმ ქვეყნის ინტერესი, რომსლებიც დღეს ამ პროცესებში აქტიურად არიან ჩართული, საქართველოშიც იკვეთება, რაც ეკონომიკურის გარდა, პოლიტიკურ საფრთხესაც მოასწავებს­. გამოვყოფდი რუსეთ-თურქეთის კონფლიქტს, რაც ცხელ ომამდე არ მივა, მაგრამ უკვე ცხადად ჩანს ჰიბრიდული ომის ნიშნები. ამგვარი ომის ერთ-ერთი მახასიათებელია არა პირდაპირი შეჯახება, არამედ ომში ჩართული სუბიექტების ინტერესთა არეალებში მოქმედების დაგეგმვა და განხორციელება. ასეთი თურქეთისთვის ჩრდი­ლოეთ კავკასიაა, რუსეთისთვის – ქურთების მოძრაობა თურქეთში, შუაში კი საქართველოა, რომლის გამოყენებასაც დაპირისპირებისას პუტინიც შეეცდება და ერდოღანიც. ამიტომ არ გამოვრიცხავ, საქართველოს ზოგიერთ რეგიონში სცადონ დაძაბულობის კერების გაჩენა, თუმცა, იმედი მაქვს, რომ ამ ამოცანებს ჩვენი სპეცსამსახურები თავს ღირსეულად გაართმევენ. გარე ფაქტორებით გამოწვეულ ობიექტურ პრობლემებს ემატება ბევრი სუბიექტური პრობლემა ქვეყნის შიგნით. 2016 წელი საარჩევნო წელია, რაც უფრო ზრდის სერიოზული რყევების საფრთხეს. სამწუხაროდ, თვალსაჩინოა როგორც შიდა, ასევე გარე ფაქტორებით გამოწვეული საფრთხეებიც და მათი გაღრმავების ნეგატიური პერსპექტივაც.

ეს შეეხება ეკონომიკასაც. ვფიქრობ, პირველ კვარტალში ეროვნულ ვალუტაზე ინფლაციური დაწოლა ძლიერი იქნება, რაც გაზრდის სოციალურ საფრთხეს. სამწუხაროდ, ეკონომიკური გაჯანსაღების სისტემური ნიშნები ქვეყანაში ჯერ არ ჩანს და ვერც ამ პროცესების შემაკავებელ ბარიერებს ვხედავ. ამ ნეგატიურ პროცესებს ისიც აღრმავებს, რომ საარჩევნო პროცესი ისე დავიწყეთ, ელექტორატი პოლიტიკურ ელიტას დაახლოების ნაცვლად უფრო დაშორდა. ამომრჩეველთა ნაწილი ფიქრობს, რომ ხელისუფლება არ ვარგა, მაგრამ ოპოზიცია უარესია. სამწუხაროდ, ხელისუფლება ამ საფრთხეს ვერ აცნობიერებს და ვერც მის პრევენციას ახერხებს.

- გიორგი კვირიკაშვილის პრემიერმინისტრობას ბევრი პოზიტიური შეფასება მოჰყვა: მას უწოდეს “ქართული ოცნების” “ჟანგბადის ბალიში” და “მაშველი რგოლი“…

- ამ ეპითეტებითაც კარგად ჩანს, რომ მმართველ კოალიციას სერიოზული პრობლემები აქვს. რაც შეეხება გიორგი კვირიკაშვილს, მის დანიშვნაში ნამდვილად არის პოლიტტექნოლოგიური ლოგიკა – ხელისუფლებას, რომელსაც შელახული აქვს ავტორიტეტი, წინასაარჩევნოდ

სჭირდება საზოგადოების გარკვეული წრეების კონსოლიდაცია, ხიდების გადება…
ღარიბაშვილი, ძირითადად, ხიდების დაწვით იყო ცნობილი, კვირიკაშვილი კი ყოველთვის გამოირჩეოდა კორექტულობით. პრემიერად დანიშვნის შემდეგ მისი პირველი გზავნილებიც მეტყველებს, რომ ის ეცდება, საერთო ენა გამონახოს კოლეგებთან, პრეზიდენტთან, პოლიტიკურ ოპოზიციასთან, სხვადასხვა სამოქალაქო ჯგუფთან და ა.შ.
თუმცა, მე მაინც მგონია, რომ მას, ძირითადად, მეურნეობა ჩაბარდება, ასე ვთქვათ, ის იქნება ტექნიკური პრემიერი და არა – რეალური პოლიტიკის გამტარებელი. ის, მიუხედავად საინტერესო ბიოგრაფიისა, აქტიური პოლიტიკოსი არასდროს ყოფილა და ამ მიმართულებით რა შეუძლია, არ ვიცით. სხვათა შორის, აქტიურ პოლიტიკურ პროცესში ის 2012 წელსაც არ ყოფილა ჩართული. ამის გათვალისწინებით, ღიმილის მომგვრელია კოალიციის ზოგიერთი წევრის განცხადება, რომ მიესალმება კვირიკაშვილის ლიდერობას. მათ სხვა რამის იმედი აქვთ – ფიქრობენ, რომ კვირიკაშვილს პოლიტიკის არაფერი გაეგება, ამიტომ იოლად მოახერხებენ მის მართვას, ანუ პოლიტიკას ისინი წარმართავენ, კვირიკაშვილს კი განზე დატოვებენ. დაახლოებით წარმომიდგენია, რა ელოდება ახალ პრემიერს… რა თქმა უნდა, მას წარმატებას ვუსურვებ, მაგრამ ვფიქრობ, ეს ერთი წელიწადი მისთვის ურთულესი იქნება…

- ფაქტობრივად, დაანონსებულია სამთავრობო ცვლილებები. თქვენი აზრით, რამდენი ხანი დასჭირდება კვირიკაშვილს მთავრობის გადასახალისებლად და ვის მოუწევს მინისტრის პორტფელთან გამომშვიდობება?

- სამთავრობო ცვლილებები პირველი ტესტი იქნება კვირიკაშვილისთვის. ამ გამოცდაში ღარიბაშვილი ჩაიჭრა. ის ვერ გამოვიდა ივანიშვილის ჩრდილიდან. მისი პრემიერობისას მიღებული ყველა გადაწყვეტილება ივანიშვილთან ასოცირდებოდა. კვირიკაშვილმა უნდა მოახერხოს და დაანახოს ყველას, როგორც ქვეყნის შიგნით, ისე – გარეთ, რომ დამოუკიდებლად იღებს გადაწყვეტილებებს. ერთ-ერთი პირველი ნაბიჯი, რაც დაგვარწმუნებს მის დამოუკიდებლობაში, იქნება სამთავრობო ცვლილებები. ეს თვალნათელს გახდის, შეუძლია თუ არა მას საკუთარი გუნდის ჩამოყალიბება და სამთავრობო ვერტიკალის დალაგება… ამიტომ ველი, რომ ცვლილებები უახლოეს მომავალში განხორციელდება. ეს, ალბათ, არ იქნება მასშტაბური, მაგრამ მნიშვნელოვანი კი უნდა იყოს…

- ბრძანეთ, რომ კვირიკაშვილი ტექნიკურ პრემიერად დარჩება, რეალურად პოლიტიკის წარმართვას კი სხვები შეეცდებიან. წინასაარჩევნოდ კოალიციის რომელმა ჯგუფმა შეიძლება აიღოს ეს პასუხისმგებლობა საკუთარ თავზე და რა როლს შეასრულებს ამაში ბიძინა ივანიშვილი?

- უმთავრესს! ჩემი აზრით, ივანიშვილის გარეშე ეს ეკლექტური კოალიცია ერთიანობასაც ვერ შეინარჩუნებს. ეს ერთობა დღემდე მის მხრებზე დგას. კოალიციის სუბიექტებს შორის ფუნდამენტური მსოფლმხედველობრივი დაპირისპირებაა და ამ ყველაფრის მოდერაციას ივანიშვილის გარდა ვერავინ შეძლებს. სამწუხაროდ, 2012 წლის გამარჯვებიდან მოყოლებული, კოალიციის წევრთაგან ვერც ერთმა პოლიტიკოსმა თუ ჯგუფმა ვერ დააგროვა პოლიტიკური კაპიტალი, ამიტომაც ცდილობენ, ივანიშვილი ისევ ჩართონ აქტიურ პოლიტიკაში.

- თუმცა, არც ივანიშვილი უნდა ამბობდეს უარს პოლიტიკურ პროცესში არაფორმალურად მონაწილეობაზე…

- ის რეალობას ხედავს. ნათელია, რომ მის გარეშე კოალიციას მომავალი არა აქვს და ამიტომაც აპირებს საარჩევნო პროცესებ­ში ჩართვას. ქვეყნისთვის, დემოკრატიის გან­ვითარებისთვის აჯობებდა, მისი მონა­წილეობა ლეგალური ყოფილიყო, მაგ­რამ­ რა გაეწყობა… მომეწონა მისი განცხადება, რომ აპირებს, მონაწილეობა მიიღოს სიების შედგენაში და აქტიურად ჩაერთოს საარჩევნო პროცესში! კარგია, რომ აღარ ამტკიცებს, ქვეყნის მართვაში არ ვერევიო. ვიმეორებ, აჯობებს მისი პოლიტიკაში მონაწილეობა აშკარა იყოს და ბელადის სტატუსი არ ჰქონდეს.

- ივანიშვილის განცხადებით, საარჩევნო სიის გადახალისებაზე კონსულტაციები დაწყებულია. მაინც სად ეძებს “ქართული ოცნება” ახალ კადრებს?

- ძებნა ყველგან შეიძლება… ვიცი რა კოალიციის სამზარეულო, ვეჭვობ, ბიძინა ივანიშვილმა საპარლამენტო სიის მნიშვნელოვანი გადახალისება მოახერხოს. ეს უფრო მის კეთილ სურვილად დარჩება, რადგან “ქართულ ოცნებაში” გაერთიანებული პერსონები ლამის ერთმანეთის მძევლებად არიან ქცეული და მათგან გათავისუფლება ადვილი არ იქნება…

- ე.წ. შეწყალების კომისიის სკანდალი გრძელდება. გავრცელდა ინფორმაცია, რომ ეკა ბესელიამ ალეკო ელისაშვილსა და ელისო კილაძეს მათ მიერ გაკეთებული განცხადებების გამო უჩივლა. საქმე აღძრულია პოლიტიკური ზეგავლენით ვაჭრობის მუხლითაც…

- ვეჭვობ, ამ საქმეს სამართლებრივი პერსპექტივა ჰქონდეს, ამიტომაც არ ველი, რომ რამე გაირკვევა. რაც შეეხება პოლიტიკურ მხარეს, აქ ყველაფერი დასრულებულია. მიუხედავად იმისა, რა და ვინ დგას ამ პროცესის უკან, მანანა კობახიძესა და ეკა ბესელიას ეს პოლიტიკური პარტია წაგებული აქვთ. როგორც უნდა განვითარდეს მოვლენები, მათი პოლიტიკური რეაბილიტაცია შეუძლებელია. მათი პოლიტიკური აქტიურობა “ქართულ ოცნებას” მხოლოდ ზიანს მოუტანს. მერწმუნეთ, ამას ნამდვილად გულდაწყვეტით ვამბობ.

- ანუ მათ ვერ ვიხილავთ კოალიციის საარჩევნო სიაში?

- პოლიტიკური პროცესის ლოგიკით, არ უნდა ვიხილოთ, თუმცა, ჩვენში პოლიტიკური გადაწყვეტილებები ხშირად ამ ლოგიკას არ ექვემდებარება. ჩემთვის დაუჯერებელია, რომ ამ პროცესში ფულზე ყოფილიყო ლაპარაკი. ერთი წუთით თავი დავანებოთ ამ კონკრეტულ ამბავს და დავფიქრდეთ… ხომ ყველამ კარგად ვიცით, რომ საქართველოში აქამდეც და ახლაც ზეგავლენით ვაჭრობა “მოსული ამბავია”. ეს მხოლოდ ამ პარლამენტს არ ეხება – ასე ხდებოდა წინა ხელისუფლებების დროსაც. რამდენი ადამიანი ვიცით, რომელთაც სამსახურიც კარგი ჰქონდათ, არც უფულობას უჩიოდნენ, მაგრამ პარლამენტში მაინც მიდიოდნენ, ჩემი აზრით, სწორედ ამ ზეგავლენით ვაჭრობის პერსპექტივის ხიბლით. ამ ე.წ. შეწყალების სკანდალს ერთადერთი სიკეთე მოჰყვა – ამის შემდეგ თუ ვინმე დააპირებს ზეგავლენით ვაჭრობას, ალბათ, ჯერ კარგად დაფიქრდება, უღირს თუ არა ასე გარისკვა…

- უახლოესი თვეების მთავარ განსახილველ საკითხად, ალბათ, იქცევა ეროვნული ბანკის პრეზიდენტის არჩევა. ცხადად ჩანს, რომ ამ საკითხზე პრეზიდენტსა და მმართველ კოალიციას შორის კვლავ გაუგებრობაა. უმრავლესობაში აცხადებენ, შესაძლოა, ახალი პრეზიდენტის არჩევა წლის ბოლოსთვის გადაიდოსო, პრეზიდენტის ადმინისტრაციამ კი უკვე გააკეთა განცხადება, რომ კანდიდატურის ასარჩევად ღია პროცესი უახლოეს მომავალში დაიწყება…

- ჩემთვის სრულიად გაუგებარი და მიუღებელია მოსაზრება პროცესის წლის ბოლოსთვის გადადების თაობაზე. რატომ, რას უნდა ველოდოთ? მით უფრო, რომ დარწმუნებული ვარ – პრეზიდენტი გიორგი მარგველაშვილი ღია კონკურსის საფუძველზე მოახერხებს ღირსეული, პოლიტიკურად არაანგაჟირებული კანდიდატურის შერჩევას. რატომ უნდა აძლევდეს ხელს “ქართულ ოცნებას”, რომ წლის ბოლომდე ეს უმნიშვნელოვანესი ობიექტი მართოს “ნაციონალური მოძრაობის” დატოვებულმა კადრმა, რომელიც მოვალეობის შემსრულებელი იქნება? თუ პარლამენტმა ჩააგდო პრეზიდენტის მიერ ღია კონკურსით შერჩეული კანდიდატურა, მაშინ ერთადერთი დასკვნის გამოტანა შეიძლება: “ქართული ოცნება” და “ნაციონალური მოძრაობა” მოქმედებენ ერთად და უერთმანეთოდ ყოფნა ვეღარ წარმოუდგენიათ.

- როგორ ფიქრობთ, ვის განიხილავს ხელისუფლება ეროვნული ბანკის პრეზიდენტობის კანდიდატად? ხომ არ არის შექმნილი ვითარება იმის მაჩვენებელი, რომ პრეზიდენტთან კანდიდატურაზე შეთანხმება ვერ ხერხდება?

- ჯერჯერობით ლაპარაკი არავისზე მსმენია. ეს არც შეიძლება მოხდეს, რადგან პრეზიდენტის განცხადებით, პროცესი იქნება გამჭვირვალე. სხვადასხვა ჯგუფი, ამ სფეროში მომუშავე არასამთავრობო ორგანიზაციები დაასახელებენ კანდიდატურებს; მათგან გამოიკვეთება რამდენიმე, რომელთაგან პრეზიდენტი ერთს შეარჩევს.
პროცესი იქნება დაახლოებით ისეთივე, როგორიც იყო ნინო გვენეტაძის არჩევის შემთხვევაში. დღეს უკვე შეგვიძლია ვთქვათ, რომ გვენეტაძე ვერ გამოდგა კარგი მენეჯერი, მაგრამ ვაღიაროთ – ის ისეთი ღირსეული კანდიდატურა იყო, რომ თავის დროზე “ქართულმა ოცნებამაც” ვერ თქვა მასზე უარი. თუ “ქართულ ოცნებას” ჰყავს თავისი კანდიდატი, დაასახელონ. საზოგადოება იმსჯელებს და პრეზიდენტიც მიიღებს შესაბამის გადაწყვეტილებას.

შესაძლოა, “ქართულ ოცნებას” მართლაც ჰყავს შერჩეული კანდიდატურა, მაგრამ მისი თავს მოხვევა არ გამოვა. ეროვნული ბანკის პრეზიდენტის კანდიდატურასთან დაკავშირებით ახსენეს მიხეილ დონდუა, მაგრამ არა მგონია, პროცესის მხოლოდ პარტიულ ჭრილში დანახვა სწორი იყოს. ისეთი კანდიდატურა უნდა შეირჩეს, რომ მომდევნო ხელისუფლებასთანაც მოახერხოს ნორმალური ურთიერთობა და მეორე ქადაგიძედ არ იქცეს. თავის დროზე, როდესაც “ქართულმა ოცნებამ” გაიმარჯვა, ველოდით, რომ ქადაგიძე გადადგებოდა. მის ადგილზე ჩვენი კანდიდატურა ნოდარ ჯავახიშვილი უნდა ყოფილიყო. მე ახლაც მიმაჩნია, რომ ნოდარ ჯავახიშვილი ეროვნული ბანკის კარგი პრეზიდენტი იქნება და ვურჩევ პრეზიდენტ მარგველაშვილს, ამაზე დაფიქრდეს, თუ რა თქმა უნდა, თვითონ ჯავახიშვილს სურს ეს და მეტისმეტად არ მოსწონს მინისტრობა…

- საარჩევნო კოდექსში შესატან ცვლილებებს პრეზიდენტმა ხელი მოაწერა, თუმცა, ბევრი ელოდა, რომ ის კვლავაც ვეტოს უფლებას გამოიყენებდა. მარგველაშვილი კრიტიკული იყო. მისი თქმით, ეს ცვლილებები საკმარისი არ არის… უმრავლესობიდან პრეზიდენტს მალევე გამოეხმაურნენ. გია ვოლსკიმ მას საარჩევნო საკითხების ცოდნა დაუწუნა, ეკა ბესელიას თქმით კი, არჩევნები კარზეა მომდგარი და ახლა ცვლილებების დრო

არ არის…

- დრო ბევრი ჰქონდათ, მაგრამ პროცესი კრიტიკულ წერტილამდე მიიყვანეს… ნებისმიერი პროცესი შეიძლება გაწელო და მერე თქვა, დრო არ გვყოფნისო… ვოლსკის რაც შეეხება, მგონი, არც ესმის, რაზეა ლაპარაკი. საარჩევნო კოდექსის ცვლილებების პრინციპზე არავინ დაობს. მაჟორიტარული სისტემა რომ გასაუქმებელია, ამაზე ყველა თანხმდება, ოღონდ გაურკვეველია, როდის შედის ეს ცვლილება ძალაში, ანუ კანონი 2016 წლის არჩევნებზე ამოქმედდება თუ 2020 წელს? ხელისუფლების მთავარი არგუმენტი ის არის, რომ თურმე მაჟორიტარები ახლა ამას ხმას არ მისცემენ და ამიტომ 2020 წლისთვის უნდა გადაიდოს! ეს არგუმენტი სასაცილო იქნებოდა, სატირალი რომ არ იყოს…

- თქვენი აზრით, არჩევნების მოახლოებასთან ერთად პრეზიდენტსა და მმართველ გუნდს შორის დაპირისპირება განელდება თუ უფრო გაღრმავდება?

- ეს დამოკიდებულია მმართველ გუნდზე. იმედი მაქვს, გიორგი კვირიკაშვილის დანიშვნის შემდეგ ურთიერთობის ფორმა მაინც შეიცვლება და ურთიერთპატივისცემას არ გასცდება. ამ საარჩევნო წელს პრეზიდენტის როლი, მოგეხსენებათ, ძალიან იზრდება – რაც უფრო მივუახლოვდებით არჩევნებს, აღმასრულებელი ხელისუფლებისა და პარლამენტის ლეგიტიმაცია შესუსტდება. ამ დროს პრეზიდენტის როლი, როგორც კრიზისმენეჯერის და კონსტიტუციის გარანტის, იზრდება. ასე რომ, თუ ხელისუფლება საღად შეხედავს ყველაფერს, მიხვდება, რომ აუცილებელია, ეს ურთიერთობა დაარეგულიროს.

„რეზონანსი//მთელი კვირა“, 11 იანვარი, 2016 წელი

ინტერვიუ მაია ფანჯიკიძესთან: „ევროპული კურსი კვლავ საფრთხეშია“

თიკო ოსმანოვა

საგარეო საქმეთა მინისტრის მოადგილის პოსტზე დავით ზალკალიანის დანიშვნას მისი ყოფილი თანაგუნდელი, “თავისუფალი დემოკრატების” ერთ-ერთი ლიდერი მაია ფანჯიკიძე ეხმაურება და ყოფილ თანაგუნდელს გადაწყვეტილებას უწუნებს. ფანჯიკიძის თქმით, რომელიც საგარეო საქმეთა მინისტრობისას ზალკალიანის უშუალო ხელმძღვანელი იყო, ამ უკანასკნელმა გადაწყვეტილება ინდივიდუალურად მიიღო და პარტიასთან არანაირი კავშირი არ აქვს. მისივე თქმით, ევროპული კურსი კვლავაც საფრთხეშია და არ ეთახნმება ზალკალიანს, რომ თითქოს მან მიიღო მყარი პასუხები იმ კითხვებზე, რომელიც შეეხებოდა ევროპული გზიდან გადახვევის საფრთხეს. პარტიის სამომავლო გეგმებზე და დავით ზალკალიანის დანიშვნაზე “მთელი კვირა” საგარეო საქმეთა ყოფილ მინისტრს, მაია ფანჯიკიძეს ესაუბრა.

„დავით ზალკალიანმა “თავისუფალი დემოკრატები” გასული წლის თებერვალში დატოვა, როდესაც გახდა ლევან მიქელაძის სახელობის ფონდის დირექტორი. ხოლო იურდიულად ჩვენი პარტიის რიგები დატოვა ზაფხულში, როდესაც იგი გავიდა პარტიიდან და გამგეობიდან. აქედან გამომდინარე, მისი ეს გადაწყვეტილება არანაირ კავშირში არ არის “თავისუფალ დემოკრატებთან”. მას ამ საკითხზე ჩვენთან არანაირი კონსულტაციები არ ჰქონია. მან მიიღო ინდივიდუალური გადაწყვეტილება, რომელსაც ჩვენ შეიძლება ვეთანხმებოდეთ, შეიძლება არა. ეს სულ სხვა თემაა, მაგრამ ყოველ შემთხვევაში, ეს იყო ერთი ადამიანის, დავით ზალკალიანის გადაწყვეტილება და არანაირ კავშირში არ არის ჩვენს პარტიასთან“, – ამბობს მაია ფანჯიკიძე..

- თქვენ პირადად რას ფიქრობთ მის ამ გადაწყვეტილებაზე?

- მე, რასაკვირველია, არ ვეთანხმები, განსაკუთრებით არ ვეთანხმები მის განცხადებას იმის შესახებ, რომ მიიღო მყარი პასუხები იმ კითხვებზე, რომელიც ჰქონდა და შეეხებოდა ევროპული გზიდან გადახვევის საფრთხეს. მე სხვანაირი შეხედულება მაქვს ამაზე. მიმაჩნია, რომ ევროპული გზა იმაზე მეტია, ვიდრე ვიზალიბერალიზაციის სამოქმედო გეგმის ტექნიკური შესრულება ან ნატოს პაკეტის რომელიმე პუნქტის ნაწილობრივი შესრულება.

ჩემთვის ევროპული გზა არის ღირებულების გზა და ეს ღირებულებები მოიცავს თავისუფალ სასამართლოს, პროკურატურას, მედიას, წესიერ საარჩევნო კანონს და ა.შ. აი, სწორედ ეს არის ჩემთვის ევროპული გზა. და, როდესაც ჩვენ გადადგომა გადავწყვიტეთ ერთი წლის წინ, სწორედ ამ ღირებულებებიდან გადახვევაზე გავაკეთეთ აქცენტი და არა იმაზე, როგორ შესრულდება ევროკავშირთან ან ნატოსთან არსებული რომელიმე სამოქმედო გეგმა.

- ანუ, მიგაჩნიათ, რომ ქვეყნის დასავლური კურსი ისევ საფრთხეშია?

- საქართველო დღეს უარეს მდგომარეობაშია ყველა ამ ღირებულების თვალ-საზრისით, ვიდრე იყო ერთი წლის წინ. მაშინ, როდესაც განცხადება გავაკეთეთ, ეს ეხებოდა პოლიტიზებულ პროკურატურას, რომელმაც 5 ადამიანი უკანონოდ დააკავა. ეს არის ჩემთვის ევროპული ღირებულებებიდან გადახვევა და არა ამა თუ იმ გეგმის ნაწილობრივი ან სრული შესრულება. ამ მიმართულებით კი ნამდვილად ვერ ვხედავ წინსვლას, პირიქით, გასული ერთი წლის განმავლობაში ბევრჯერ დამტკიცდა, რომ ჩვენ მართლები ვიყავით, იმიტომ, რომ ჩვენ მივიღეთ მურუსიძის სასამართლო, პროკურატურის სასამართლო, გავხდით მედიაზე ზეწოლის მოწმეები და მივიღეთ სრულიად მახინჯი საარჩევნო კოდექსი. ამიტომ დღეს კიდევ უფრო დარწმუნებული ვარ, რომ ჩემი გადაწყვეტილება 1 წლის წინ იყო სწორი და, შესაბამისად, ეს იმას ნიშნავს, რომ ზალკანიანის გადაწყვეტილება სწორი არაა.

- როდესაც დატოვეთ თანამდებობა, თქვენთან ერთად წამოვიდნენ თამარ ბერუჩაშვილი და დავით ზალკალიანი, თუმცა ბოლოს ორივე მათგანი ისევ დაუბრუნდა თავის თანამდებობას.

- თამარ ბერუჩაშვილი ჩვენი გუნდის წევრი არასდროს არ ყოფილა, შესაბამისად, მასთან მე არანაირი საუბარი არ მქონია. დავით ზალკალიანი ჩვენი თანამოაზრე იყო და მისგან არასოდეს არ გამიგია, რომ ამას ნანობდა, თუმცა შემდეგ მოვლენები სულ სხვანაირად განვითარდა. მან გადაწყვიტა, რომ წასულიყო პარტია “თავისუფალი დემოკრატებიდან.” ასე, რომ ეს უკვე ერთი წლის ამბავია, ეს იყო მისი ინდივიდუალური გადაწყვეტილება და ამ გადაწყვეტილებას ჩვენთან საერთო არაფერი არ აქვს. “თავისუფალი დემოკრატები” ვართ ნამდვილი ოპოზიციური პარტია, რომელიც იცავს ღირებულებებს და რომლისთვისაც ძალიან მნიშვნელოვანია ამ ქვეყნის წინსვლა ჩვენ ოპოზიციური ფლანგიდან ყველაფერს გავაკეთებთ ქვეყნის წინსვლისთვის და, აი, ასე მივალთ არჩევნებამდე. დარწმუნებული ვარ, 2016 წლის არჩევნებში წარმატებას მივაღწევთ.

- პრემიერ-მინისტრის პოსტზე კვირიკაშვილის დანიშვნას თქვენი პარტიის მხრიდან დადებითი შეფასება მოჰყვა. ხომ არ არის მოსალოდნელი კვირიკაშვილისა და “თავისუფალი დემოკრატების” თანამშრომლობა?

- გამორიცხულია “თავისუფალი დემოკრატების” თანამშრმლობა ვინმესთან. დამოუკიდებლად მივდივართ არჩევნებზე. რაც შეეხება მთავრობას, ჩვენ მათ მივეცით ასდღიანი ვადა. ასი დღის შემდეგ კი ძალიან გულდასმით შევისწავლით მათ საქმიანობას და ამის შესაბამისად იქნება კრიტიკაც ამ მთავრობისა.

- რას გულისხმობთ?

- იმას, თუ რას გააკეთებს ეს ახალი მთავრობა 100 დღის განმავლობაში, რა ტენდეციები გამოიკვეთება და ა.შ.

- მაგრამ მთავრობის წევრები ხომ არ შეცვლილან?

- მაგრამ ახლა ხომ შეიცვლებიან. თანაც პრემიერ-მინისტრი ერთ-ერთი მთავარი ფიგურაა. მას ძალიან ბევრი მიმართულების მიცემა შეუძლია. 100 დღეში თუ მდგომარეობა არ გამოსწორდება, ყველაფერი ცხადი გახდება. უკვე არის იმის ნიშნები, რომ არაფერი განსაკუთრებული არ იცვლება, მაგრამ ყოველ შემთხვევაში ჩვენ მივეცით გონივრული ვადა და მერე მოვკითხავთ, რა შეასრულა და რა ვერ შეასრულა. იმიტომ, რომ მანაც გასცა დაპირებები, როდესაც იდგა პარლამენტის ტრიბუნასთან.

- და მერე რა იქნება?

- ასი დღის მერე ვილაპარაკოთ. პირველ რიგში ჩვენს ფრაქციას ექნება შეხვედრა და იქ დასვამენ კითხვებს, რა გაკეთდა და რა ვერ გაკეთდა.

- რაც შეეხება სხვა სამომავლო გეგმებს, რას აპირებს პარტია უახლოეს მომავალში?

- ჩვენ ძალიან სერიოზულად ვემზადებით არჩევნებისთვის. ძალიან მალე უკვე გვეცოდინება, ვინ სად იყრის კენჭს და ა.შ. და ვართ მზად პოლიტიკური ბროძლისთვის, რომელიც აუცილებლად წარმატებით დაგვირგვინდება 2016 წლის ოქტომბერში.

„რეზონანსი//მთელი კვირა“, 11 იანვარი, 2016 წელი

რატომ ნიშნავს მაჟორიტარული სისტემა “ოცნების” მიერ არჩევნების ავტომატურ მოგებას

ეკატერინე ბასილაია

2016 წლამდე მმართველი ძალისათვის ხელისუფლების შესანარჩუნებლად მაჟორიტარული სისტემა ისევ მთავარ საშუალებად დარჩა და ამდენად, წლევანდელ საპარლამენტო არჩევნებზე მაჟორიტარების პოლიტიკური ფასიც ძალიან მაღალია. წინასწარ კეთდება პროგნოზები, რომ არჩევნებს მოიგებს ის ძალა, ვინც მაჟორიტარებში მეტ მანდატს მოაგროვებს.

მაჟორიტარები ყველა ხელისუფლებისთვის მნიშვნელოვან გარანტირებულ მანდატებს წარმოადგენდნენ, თუმცა ახლა, როდესაც მმართველ “ქართულ ოცნებასაც” ძალიან დაბალი რეიტინგი აქვს და ასევე მხარდამჭერების მატება რეიტინგით მეორე ადგილზე მყოფი “ნაციონალური მოძრაობის” მიმართაც არ შეინიშნება, ვარაუდია, რომ პარტიული რეიტინგით ბევრი დეპუტატის გაყვანას ვერც ერთი პარტია ვერ ახერხებს, ამიტომაც მთავარი ფსონი მაჟორიტარების გაყვანაზე გაკეთდება.

მიუხედავად იმისა, რომ თავად პრეზიდენტ გიორგი მარგველაშვილის განცხადებით, საარჩევნო კოდექსში შეტანილი ცვლილებები არანაირად არ არის რეალური რეფორმა და ის მხოლოდ ტექნიკური ხასიათის ცვლილებებია, ამ გარეგნულად მცირედ შეცვლილ საარჩევნო კოდექსს პრეზიდენტმა ხელი მაინც მოაწერა და მაჟორიტარული წესის ცვლილებაც უკვე ძალაშია.

ახალი კანონით, 2016 წლის არჩევნებისათვის იქნება 73 ერთმანდატიანი მაჟორიტარული ოლქი – გაერთიანდა რამდენიმე მცირემანდატიანი და გაიყო რამდენიმე მსხვილმანდატიანი ოლქი. მანდატების რაოდენობა გაიზარდა თბილისში, სადაც 10-ის ნაცვლად, 22 ოლქი იქნება. საარჩევნო კოდექსში კიდევ ერთი ცვლილება შევიდა, ეს არის მმართველი გუნდის ინიციატივა, რომლის მიხედვითაც, მაჟორიტარისთვის ბარიერი 50%-მდე გაიზარდა.

ოპოზიციის მტკიცებით, ყველა ხელისუფლებას აძლევს ხელს მაჟორიტარული სისტემის არსებობა, რადგან მას მმართველი ძალისთვის გარანტირებული ადგილები მოაქვს.

“თავისუფალი დემოკრატების” წევრის, ვიქტორ დოლიძის განცხადებით, ცუდია ის, რომ მაჟორიტარული მანკიერი სისტემა, დაპირების მიუხედავად, არ შეიცვალა. დამაჯერებელი არგუმენტიც ვერ მოვისმინეთ, რატომ არ ცვლიან მაჟორიტარულ სისტემას ახლა. გვეუბნებიან მხოლოდ იმას, რომ ახლა სხვა გზა არ გვაქვს, მაგრამ 2020-ში შევცვალოთო. ქართულმა ოცნებამ” იცის, რომ რეიტინგი ძალიან დაბალი აქვთ და ცდილობენ, იქნებ მაჟორიტარებით ამოქაჩონ მოსაპოვებელი ხმები. ამ არჩევნებზე რომ არ ეთმობათ მაჟორიტარული სისტემა, ამის მთავარი მიზეზი პარტიის დაბალი რეიტინგია. გარდა ამისა, მაჟორიტარული სისტემის არსებობა ხელისუფლებაში დარჩენის უფრო მყარი გარანტიაა და ეს ბერკეტი არ ეთმობათ. ეს არის წინა ხელისუფლების მანკიერი პრაქტიკის შენარჩუნება, რომ უფრო მეტნი მოვიდნენ არჩევნების შემდგომ,” – აღნიშნავს ვიქტორ დოლიძე.

“საქართველოს ევროპელი დემოკრატების” თავმჯდომარე პაატა დავითაია ამბობს, რომ ოპოზიციაში ყოფნისას დღევანდელი ხელისუფლების წარმომადგენლები მაჟორიტარული სისტემის უსამართლობაზე მუდმივად ხმამაღლა გაჰყვიროდნენ, როგორც სახელისუფლებო ხმების ბეღელზე და, მის შეცვლას ითხოვდნენ, თუმცა ხელისუფლების სათავეში მოსვლის შემდეგ მაჟორიტარების არსებობა კიდევ 4 წლით გაახანგრძლივეს, რადგან “ოცნებას” გარანტირებული მანდატები ახლა უკვე საკუთარი ძალაუფლების შესანარჩუნებლად დასჭირდა.

“ჩვენ დღეს გაუმჯობესებული საარჩევნო სისტემის ნაცვლად გაუარესებული მივიღეთ და გეტყვით რატომ. ახალი საარჩევნო სისტემით რამდენიმე ოლქი გაერთიანდა. მაგალითად მარტვილი და აბაშა. ამ გაერთიანებით შეუძლებელია აბაშელმა ძალიან კარგმა ოპოზიციონერმა გაიმარჯვოს, რადგან მარტვილში უფრო მეტი ამომრჩეველია და ის აბაშელ კანდიდატს ხმას ნაკლებად მისცემს. ამას ემატება ის, რომ ხელისუფლებას ადგილობრივი რესურსის გაორმაგებულად გამოყენება შეუძლია – თუკი ადრე მარტო ერთი რაიონის, მაგალითად მარტვილის, გამგეობა და სუს-ი მუშაობდა, ახლა მარტვილისა და აბაშის გამგეობა და სუს-ი იმუშავებს ოპოზიციური კანდიდატის წინააღმდეგ. ასევე ძალიან ძნელია ორ ოლქს გაწვდე ფინანსურად. თითო ოლქში დაახლოებით 100-200 ათასი ლარი სჭირდება კანდიდატს, დღეს ფული კი მხოლოდ ივანიშვილს კლანს აქვს. ამ ყველაფერს ემატება ის, რომ ხელისუფლებამ მაჟორიტარულ ნაწილში 50%-იანი ბარიერი შემოიტანა. ნაწილი ფიქრობს, რომ ეს დემოკრატიის მაღალი საფეხურია. დიდი ალბათობით, პირველ ტურში 50%-იან ბარიერს ვერც ერთი სახელისუფლებო კანდიდატი ვერ აიღებს და ძალიან ბევრ ოლქში მეორე ტური იქნება. პირველ ტურში 50%-ზე მეტის აღების ალბათობა 30-35%-ია. რამდენიმე ოლქში ერთად მეორე ტურს ფინანსურად ვინ გაუძლებს?! ფინანსური შესძლებლობითა და ადმინისტრაციული რესურსის გათვალისწინებით მეორე ტურში გამარჯვების შანსი ძირიადად მხოლოდ ხელისუფლებას აქვს,” – მიიჩნევს პაატა დავითაია და თავისი მოსაზრების არგუმენტად ის მოჰყავს, რომ 2014 წლის თვითმმართველობის არჩევნების მეორე ტურში ყველა ოლქში “ქართულმა ოცნებამ” გაიმარჯვა.

პაატა დავითაიას განცხადებით, რადგანაც “ქართული ოცნების” რეიტინგი კატასტროფულად დაეცა, მმართველ ძალას პარტიული სიით გამარჯვების მოპოვება ძალიან ურთულდება, ამიტომაც კოალიცია მთელ ფსონს მაჟორიტარებზე დადებს და 50%-იანი ბარიერის დაწესებასაც სათავისოდ გამოიყენებს. იგი ამბობს, რომ ხელისუფლება 2016 წელს არა გამარჯვებისათვის, არამედ ხელისუფლების მითვისებისათვის ემზადება.

პაატა დავითაია: “ამ საარჩევნო კოდექსით 73 მაჟორიტარული ოლქიდან ხელისუფლება თუ 100%-ს არა, მინიმუმ 60 მანდატს აიღებს. მის პარალელურად კი თუ პროპორციული სისტემით 35%-დან 40%-მდე აიღო, ეს ნიშნავს, რომ “ქართული ოცნება” პარტიული რეიტინგით მხოლოდ დაახლოებით 25-30 დეპუტატს გაიყვანს. როდესაც ხელისუფლებაში ხარ და ფლობ ადმინისტრაციულ რესურსს, 35%-ის აღება ყველაზე დაბალი რეიტინგის მაჩვენებელია, მაგრამ ამ 25-30 დეპუტატს რომ მაჟორიტარებიდან მინიმუმ 60 ადამიანი მიემატება 85-90 დეპუტატი მმართველ ძალას მაინც გარანტირებულად ეყოლება პარლამენტში და უმრავლესობასაც მოიპოვებს. საარჩევნო კოდექსის აბსურდულობაც იმაში მდგომარეობს, რომ პარტია, რომელსაც შესაძლოა მხოლოდ 35%-იანი ნდობა აქვს, რაც წესით წაგებას უნდა ნიშნავდეს, უმრავლესობით მოსვლას უპრობლემოდ მაინც ახერხებს. პროპორციული სისტემით ჩატარებული არჩევნებისას კი სხვა სურათს მივიღებდით.

დღევანდელი “ქართული ოცნების” რეიტინგი უფრო დაბალია, ვიდრე ედუარდ შევარდნაძის ხელისუფლების რეიტინგი იყო 2003 წელს, მაშინ როდესაც ის ვარდების რევოლუციით შეიცვალა, მაგრამ დღევანდელი საარჩევნო კოდექსი “ოცნებას” იმის საშუალებას აძლევს, რომ არჩევნები მიითვისოს. სწორედ ასე, მაჟორიტარების საშუალებით აპირებდა “ნაციონალური მოძრაობა” ხელისუფლების შენარჩუნებას 2012 წელსაც, თუმცა მაშინ “ნაციონალებმა” ის ვერ გათვალეს, რომ არჩევნებზე ძალიან ბევრი ადამიანი მივიდოდა. მაშინ მათ იმდენი ხმა მიიღეს, რასაც სხვა წლებში იღებდნენ, მაგრამ მოვიდა 200 ათასით მეტი ამომრჩეველი და ყველამ “ოცნებას” მისცა ხმა. ამიტომაც წააგეს “ნაციონალებმა”.

პაატა დავითაია ამბობს, რომ დღეს ფინანსები, ადმინისტრაციული რესურსი და საარჩევნო კოდექსი მხოლოდ “ქართული ოცნების” მხარესაა, ამიტომაც ამ სიტუაციის გარღვევის ერთადერთი შანსი სრული ოპოზიციური სპექტრის გაერთიანებაა და ოპოზიციის ნაწილში ამ მიმართულებით კონსულტაციები უკვე მიმდინარეობს.

“ვერ დაგისახელებთ, კონკრეტულად რომელ პარტიებს შორისაა კონსულტაციები, რომ ამ საარჩევნო კოდექსის გარღვევა მოხდეს ერთიანი ფრონტით. “ნაციონალები” არ შემოუერთდებიან, ყველა პარტია არ იქნება, მაგრამ მაგალითად, შესაძლოა, ინტერპარტიული ჯგუფის 15 პარტიიდან გაერთიანდეს 12. მნიშვნელობა არ აქვს პარტიების განსხვავებულ პოლიტიკურ იდეოლოგიას, მთავარია, გავარღვიოთ ეს საარჩევნო კოდექსი და მერე ჩავატაროთ რეალური საარჩევნო რეფორმა და არჩევნები. ეს არის თეორიული შანსი,” – დასძენს პაატა დავითაია.

კონსულტაციებში არ მონაწილეობენ “თავისუფალი დემოკრტატები” და “ნაციონალური მოძრაობა”. “თავისუფალი დემოკრატების” წევრი ვიქტორ დოლიოძე ამბობს, რომ ისინი არჩევნებზე ცალკე პარტიად გასვლას გეგმავენ.

“ნაციონალური მოძრაობის” აღმასრულებელ მდივან სერგო რატიანის განცხადებით, მიუხედავად იმისა, რომ არსებული საარჩევნო კოდექსი უსამართლოა, ისინი ვიღაცის ან რაღაცის დამარცხებისათვის მათგან განსხვავებული იდეოლოგიის პოლიტიკურ პარტიებთან გაერთიანებას არ აპირებენ.

სერგო რატიანის თქმით, მათი შეცდომა იყო მაჟორიტარული სისტემის არსებობა, თუმცა “ნაციონალურ მოძრაობას” გაცხადებული ჰქონდა, რომ 2012 წელს მაჟორიტარული სისტემით არჩევნები ბოლოჯერ ტარდებოდა და მერე შეცვლას აპირებდნენ, თუმცა არ დასცალდათ.

“ყველა პოლიტიკური პარტია თანხმდება იმაზე, რომ სამართლიანი არის პროპორციული საარჩევნო სისტემა. მაგალითად, პროპორციულ სისტემაში როდესაც ერთი ძალა იღებს 60%-ს, მეორე 40%-ს, 77 მანდატი ამ პროცენტების მიხედვით ნაწილდება. მაჟორიტარულში კი ასე არ არის, შესაძლოა ერთმა კანდიდატმა მიიღოს 51%, დანარჩენი პროცენტი იკარგება. ეს სერიოზული პრობლემაა. შესაძლოა პარტიამ პროპორციული სისტემით აიღოს 40% და მეორე ადგილზე გავიდეს, მაგრამ მაჟორიტარებით შეძლოს მეტი მანდატის გაფორმება და ისევ უმრავლესობის შენარჩუნება, ამან შესაძლოა სამოქალაქო დაპირისპირებაც კი გამოიწვიოს. წარმოვიდგინოთ, 2012 წელს ასეთი სურათი ყოფილიყო: “ნაციონალურმა მოძრაობამ” პროპორციული არჩევნები წააგო, მაჟორიტარებში კი სხვაობა მინიმალური მიგვეღო და ვიღაცას ჰქონოდა ცდუნება, მაჟორიტარების საშუალებით მაინც შეენარჩუნებინა უმრავლესობა. ეს სამოქალაქო დაპირისპირების სერიოზულ საფუძველს შექმნიდა. დღეს კი ვხედავთ იმას, რომ ხელისუფლება სხვა თამაშს თამაშობს და ფაქტობრივად გვეუბნება, ამჯერად მომაგებინეთ არჩევნები და 2020-ში შევცვალოთ წესები, ეს კონფრონტაციაზე წასვლაა,” – ამბობს სერგო რატიანი.

„ვერსია“, 11 იანვარი, 2016 წელი

ინტერვიუ მამუკა არეშიძესთან: ,,რევანშის სურვილი მაქვს!”

ნინო კომახიძე

ახალი წელი საარჩევნო სამზადისით დაიწყო - 2015 წლის მიწურულს, გარდაბნის გამგებელი, გარსევან ნიორაძე გარდაიცვალა და 28 იანვარს რაიონში გამგებლის არჩევნები ჩატარდება. ახალ წლამდე გამგებლის „ოცნების“ შესაძლო კანდიდატად გარდაბნის მაჟორიტარობის ყოფილი კანდიდატი, კავკასიოლოგი მამუკა არეშიძე სახელდებოდა, თუმცა 2016 წლის 3 იანვარს გაირკვა, რომ მას ფეხბურთელი, კახა კალაძის მეგობარი გოჩა ჯამარაული ჩაანაცვლებს. რატომ შეცვალა გამგებლობის კანდიდატი ,,ოცნებამ”, რა კავშირი აქვს ამ ცვლილებას ირაკლი ღარიბაშვილის გადადგომასთან, რა პირობა წაუყენა არეშიძემ კალაძესა და ,,ოცნების” ლიდერებს, რატომაა ნაციონალებისთვის გადამწყვეტი გარდაბნის არჩევნები და მოსალოდნელია თუ არა რელიგიური და ეთნიკური უმცირესობებით დასახლებულ რაიონში წინასაარჩევნო „აფეთქებები“?

„ვერსია“ მამუკა არეშიძეს ესაუბრა.

_ ბატონო მამუკა, ,,ოცნებამ” გარდაბნის გამგებლის პოს¬ტზე, თქვენს ნაცვლად, ფეხბურთელი გოჩა ჯამარაული დაასახელა. რა მოხდა, რატომ შეიცვალა თქვენი კანდიდატურა?

_ ორი სიტყვით გავიხსენებ, რომ 2012 წელს გარდაბანში არჩევნები სერიოზული დარღვევებით ჩატარდა. მასში ძალიან აქტიურად მონაწილეობდა მაშინდელი კუდ-ის ხელმძღვანელობა, მათ შორის ვაჟა ლილუაშვილი, რომელთაც ახლა უკვე ,,ოცნებასთან” ჩახუტებული ფეიქრიშვილი მაჟორიტარად გაიყვანეს. სხვათა შორის, ნაციონალებმა გარდაბანში არჩევნები მაშინაც ისე მოიგეს, როგორც ახლა ხელისუფლებამ საგარეჯოში მოიგო – 4 000 ჯარისკაცის ხმით, თუმცა 200-მდე ხმის წამოღება მაინც შევძელით. ჯამში, „ოცნების“ წაგებულ მაჟორიტარებს შორის ყველაზე მაღალი, 43% ავიღე. ჩემი არაერთი საჩივრის მიუხედავად, პროკურატურას არაფერი გაუკეთებია. ფეიქრიშვილის მმართველობის 4 წელიც იგივენაირია, რაც გარდაბანში 20 წელია, ხდება და ეს რაიონი აუღებელ ციხე-სიმაგრედ იქცა. გარდაბანი, როგორც მარნეული, ქვემო ქართლის ერთგვარი გასაღებია. ამიტომ ზოგიერთი კლანისთვის მისი არდათმობა ძალიან მნიშვნელოვანია. 2012 წლამდე ეს ნაციონალების კლანი იყო, მანამდე _ ლევან მამალაძის, სახეები ახლაც იგივეა, რომლებიც ყოველ მომდევნო არჩევნებზე ახალ რეალობას ერგებიან და თავიანთ მომსახურებას ახალ ხელისუფალს სთავაზობენ. ამიტომ ნებისმიერი ხელისუფალი მათთან ურთიერთობის განსაკუთრებულ ფორმას ირჩევს, მათ შორის, „ოცნებაც“.

- რამდენიმე თვის წინ, გარდაბნის საკრებულოს დეპუტატის მანდატი, როგორც მახსოვს, იმიტომ დატოვეთ, რომ ამ ხალხის წინააღმდეგ ვერაფერს გახდით, არა?

- დიახ, ასე იყო, თან მაშინ ჩემთვის ცნობილი გახდა, რომ ეს ჯგუფი ძალიან დაუახლოვდა კოალიციაში შემავალ კონსერვატორებს – ფეიქრიშვილი ლამის ძიძიგურის პარტიაში გაწევრიანდა, თუმცა, როგორც ჩანს, ძიძიგური საზოგადოების აღშფოთებამ აიძულა, ასე არ მომხდარიყო. ასეა თუ ისე, გარდაბნის მოსახლეობა ყოველთვის ცდილობდა, რაიონში მიმდინარე პროცესებში რაღაც ფორმით ჩართული ვყოფილიყავი. ახლაც მოსახლეობამ გამგებლის პოსტზე ჩემი კანდიდატურის დაყენება მოითხოვა. ამის წინააღმდეგ არც მე წავედი და ხალხთანაც ვთქვი და პარტიასთანაც, რომ ერთი პირობა მქონდა: ჩემი სურვილი იყო, ამ ეტაპზე, გამგებელად, ოქტომბრის არჩევნებისთვის კი მაჟორიტარობის კანდიდატად ყოფნა. არც მოტივს ვმალავ და ღიად გეტყვით: ჯერ ერთი, მართლა მინდა, იქ ვითარება შევცვალო და მეორეც, ადამიანურად, რევანშის სურვილი მაქვს. მინდა, ყველას დავუმტკიცო, რომ არჩევნების ნორმალურად ჩატარების შემთხვევაში, ამ რაიონში გამარჯვება შემიძლია.

- მერე, „ოცნების“ პასუხი როგორი იყო?

- როცა პარტიის ხელმძღვანელობასთან გაიმართა შეხვედრა, კახა კალაძემ და ირაკლი კობახიძემ მითხრეს, პარტია თანახმაა, გამგებლად კენჭი იყაროო. პირველ შეხვედრაზე სხვა არაფერი თქმულა, მეორე შეხვედრაზე კი მითხრეს, არ გვაწყობს, მხოლოდ 7 თვე გვყავდეს გამგებელი და 7 თვის მერე, საპარლამენტო არჩევნების დროს, როცა მაჟორიტარად წახვალ, კიდევ ახალი გამგებელი ავირჩიოთო. ეს ახსნა ლოგიკურია.

- ანუ, პირობა მიიღეთ, რომ მაჟორიტარი იქნებით?

- არა, პირობა არ მიმიღია. ირაკლი კობახიძემ თქვა, ამ თემაზე გაზაფხულზე ვიფიქრებთო.

- ბუნებრივია, ამას ირაკლი კობახიძე არ წყვეტს. როგორია ბიძინა ივანიშვილის პოზიცია?

- სხვათა შორის, მითხრეს, რომ ამ თემაზე ბიძინა ივანიშვილთან იმსჯელეს და გამგებლის პოსტზე ჩემს კანდიდატურას ისიც დაეთანხმა, თუმცა მაჟორიტარობის თემაზე მაშინ თავადაც არაფერი იცოდნენ და მხოლოდ ჩემთან შეხვედრის შემდეგ გაიგეს.
რაც შეეხება გოჩა ჯამარაულის კანდიდატურას, ის გარდაბანში დაბადებულ-გაზრდილია, იქაური კაცია და, სხვათა შორის, 2012 წლის არჩევნებში კულუარულადაც მეხმარებოდა, ღიად არ გამოჩენილა. ახლა უკვე ამის თქმა შეიძლება. ჯამარაულს 2012 წელს შევხვდი, ოღონდ არა _ ,,ოცნების” ოფისში და დახმარება აღმითქვა. ჩემზე საკმაოდ ნორმალური შთაბეჭდილება დატოვა…

- ჯამარაული, ალბათ, კახა კალაძის მეგობარი და მისი კანდიდატია…

- დიახ, ის კალაძის მეგობარია და ალბათ, ამან განაპირობა მისი კანდიდატურის დაყენება, თუმცა ვშიშობ, ჯამარაულს, რომელსაც ადმინისტრაციული საქმიანობის გამოცდილება არ აქვს, ამ მაფიასთან ბრძოლა ძალიან გაუჭირდება. შეიძლება, კარგი საფეხბურთო მენეჯერია, მაგრამ გარდაბანი სხვა ბრძოლის ველია. ალბათ, ჯამარაული ისევ პარტიის ხელმძღვანელობის, კალაძისა და თავისი პირადი ურთიერთობების იმედად უნდა იყოს.

- ისე, თქვენი კანდიდატურის მოხსნა და ღარიბაშვილის წასვლა ერთმანეთს დაემთხვა. ამბობენ, კალაძე ღარიბაშვილის კადრებს შუა და ქვედა რგოლებში აქტიურად ათავისუფლებსო.

- ღარიბაშვილთან შეხება ბოლო 7 თვეა, არ მქონია. როგორც ვხვდები, მასთან არც ეს საკითხები იყო შეთანხმებული და ზოგადად, არჩევნებთან დაკავშირებულ თემებს ახლაც კახა კალაძე ალაგებს. სხვათა შორის, მის წასვლას უკვე ოქტომბერში ვვარაუდობდი.

- ბატონო მამუკა, კალაძის ცოლი, ანუკი არეშიძე თქვენი ნათესავია?

- ძალიან ახლობელი ნათესავები არ ვართ, მაგრამ კალაძის სიმამრი ჩემთვის ძალიან ახლობელი პიროვნებაა. თავად კალაძეს კი, 2012 წლამდე დიდი ხნით ადრე ვიცნობდი და როცა წინა ხელისუფლებისგან სერიოზულ წნეხში იმყოფებოდა, მისთვის დახმარების ხელიც გამიწვდია. კალაძესა და ღარიბაშვილს შორის გარკვეულ დაპირისპირებას არ უარვყოფ, მაგრამ ერთიცაა, ყველას, ვინც პარტიაში იცვლება და ახალი მოდის, რატომღაც „კალაძის კაცი“ ჰქვია, არადა, რეალურად არის თუ არა, სხვა თემაა. ვიცი, რამდენიმე ადამიანი იმერეთში, ვისთანაც კალაძეს პირდაპირი კავშირი არ აქვს და ისინი სხვების შერჩეულია, არადა, კალაძის ხალხი ჰქვია. ზოგადად, კადრების ცვლილება პარტიაში ინტენსიურად მიმდინარეობს და ეს კარგია. რაც შეეხება გარდაბანს, პარტიის ხელმძღვანელობამ იქ პირდაპირ დაასახელა რამდენიმე ჩინოვნიკი, ვინც მუდმივად შეუცვლელია, ვერცერთმა გამგებელმა ვერაფერი მოუხერხა და ახლა უნდა შეიცვალოს. მათ გვარებს არ დავასახელებ, რადგან არ მინდა, ამ ამბავს მომზადებულნი შეხვდნენ. როგორც ჩანს, ახლა ირაკლი კობახიძეს სურს, პორტირებული ხალხისგან გაწმინდოს გამგეობა. ,,ოცნებასთან” ჩემი გაუცხოების მთავარი მიზეზიც სწორედ ეს იყო – სამართლიანობის აღდგენა, რაც გარდაბანში მარტო მიწების დაბრუნების კი არა, ღირსების აღდგენის ტოლფასი იყო. ახლა კი რაიონი ღვთის ანაბარაა მიტოვებული. გამგეობაში ზოგიერთი ჩინოვნიკი შეიცვალა, მაგრამ მოვიდნენ „აწყვეტილი“ ნაციონალები, აქტივისტები, ვინც მაშინ ჩინოვნიკთა გუნდში საერთოდ არ იყვნენ, ახლა კი არიან.

- აი, იმ პირობებში, როცა გარდაბნის საოლქო ორგანიზაცია, რეალურად, 2 დღეა მუშაობს, როგორ უნდა მოიგოს არჩევნები ჯამარაულმა, თუ წინასწარაა გადაწყვეტილი, რომ გამგებელი იქნება?

- წინასწარ გადაწყვეტილი არაფერია. მოიგებს თუ არა, მაგასაც ვერ ვიტყვით, რადგან ძალიან მძიმე არჩევნები ელის. ნაციონალებმა თავიანთ კანდიდატად კახაბრიშვილი დაასახელეს, რომელიც ცნობადი და გავლენიანი ფიგურაა როგორც ქართულ, ისე აზერბაიჯანულ სოფლებში და მის უკანაც გავლენიანი ძალები დგას. გარდა ამისა, ნაციონალებს აქვთ სერიოზული ორგანიზაცია, რამინ ბაირამოვის მეთაურობით და უამრავი აზერბაიჯანელი, ვინც კორუფციაში იყო ჩაფლული და წლების განმავლობაში ლილუაშვილი მფარველობდა, სწორედ ამ მოძრაობის წევრია. იმასაც მოვკარი ყური, ნაციონალები ამ არჩევნებს იმხელა მნიშვნელობას ანიჭებენ, იქ შტაბის უფროსად დავით ბაქრაძე უნდა დაინიშნოსო. თუ ასე არ მოხდა, ე.ი. გეგმა შეცვალეს. ნებისმიერ შემთხვევაში, გარდაბანი ის რაიონია, სადაც ნაციონალებს ყოველთვის გავლენის ჯგუფები ჰყავდათ, თან ეს ოქტომბრის არჩევნების ერთგვარი რეპეტიციაა და თუ იქ არჩევნებს წააგებენ, ერთ ამბავს ატეხენ, რომ არჩევნები გაყალბდა და მთელ მსოფლიოს გააგებინებენ.

- ასეთი ცხელი წერტილები საჯილდაო ქვად რომ იქცა? გარდაბანში გამგებლის კანდიდატად არაკომპეტენტურ, ეთნო და რელიგიურ კონფლიქტებში ჩაუხედავ ჯამარაულს რომ ასახელებენ, ეს, შეიძლება თუ არა, საფრთხის მომტანი იყოს?

- რა თქმა უნდა. ვფიქრობ, არ შეიძლება, მაჟორიტარი და მით უმეტეს, გამგებელი საქმეში ჩაუხედავი ადამიანი იყოს. გარდაბანში, ერთი მხრივ, რელიგიური ფაქტორია მნიშვნელოვანი: იქ, ისევე, როგორც მთელ ქვემო ქართლში, ფეხმოკიდებულია სალაფიზმი და, სულ მცირე, 2 ახალგაზრდა ვიცი, ვინც გარდაბნიდან სირიაში წავიდა და დაიღუპა. ვიცი კიდევ რამდენიმე კაცი, ვინც სირიის პროცესებში მონაწილეობს. გარდაბანი სასაზღვრო ზონაა. წლების განმავლობაში, ცნობილი იყო, როგორც კონტრაბანდისა და ნარკოტიკების გამტარი ზოლი. როგორც ამბობენ, ახლა ეს მოძრაობა შემცირებულია, მაგრამ პრობლემა მაინც არსებობს. გარდა ამისა, გარდაბანში ადგილობრივ ქართველებსა და აზერბაიჯანელებს შორის საყოფაცხოვრებო საკითხებზე ყველა დაპირისპირებას ეროვნებათშორისი დავის სახე მიეცა, რაც ასევე საფრთხის მომტანი იყო. ასე რომ, ეს თბილისთან ახლოს მდებარე რაიონი თბილისისთვისაც გარკვეულ საფრთხეებს ქმნის. არსებობს დაპირისპირება შიიტებსა და სალაფიტებს შორის. ამ რაიონის ნებისმიერი ადმინისტრაციული ხელმძღვანელი ყოველთვის ცდილობს, ეს დაპირისპირება რეპრესიული მეთოდებით ჩაახშოს, რაც არასაკმარისია და მხოლოდ ამ გზით სალაფიზმს ვერ მოვერევით. ამისთვის სახელმწიფოს პოლიტიკა, კომპლექსური მიდგომაა საჭირო, თორემ რეპრესიული მეთოდები პრობლემას კი არ გააქრობს, უბრალოდ, იატაკქვეშ გადაიტანს.

- რა საფრთხეს ქმნის ეს ყველაფერი თბილისისთვის, წინასაარჩევნოდ?

- ვერ გეტყვით, რომ საფრთხე მაინცდამაინც წინასაარჩევნოა, მაგრამ ერთი სამწუხარო პროგნოზი მაქვს: 1995 წლიდან მოყოლებული, პანკისზე განგაშის ზარები ჩამოვკარით, მაგრამ ყურადღება არავინ მოგვაქცია. დღეს პანკისის გარდა, კიდევ 5 რაიონია, საიდანაც ხალხი სირიაში მიდის. თუ ამ პროცესების ლოკალიზება დროზე არ მოხდა, გამორიცხული არაა, ჩრდილოკავკასიასა და აზერბაიჯანში მყოფმა ხალიფატის მხარდამჭერებმა ბრძანება მიიღონ და საქართველოს ტერიტორიაზე რადიკალური ნაბიჯები გადადგან.

- სხვათა შორის, ეს თემა წინასაარჩევნო კონტექსტში იმიტომ ვახსენე, რომ დიდი ხანია, ხმა დადის, არჩევნების წინ, ყურადღების გადასატანად, ნაციონალები გარდაბანში თითქოს კონფლიქტს ამზადებენ. ეს რამდენად რეალურია?

- სიმართლე გითხრათ, ნაციონალების იმხელა მუხტს ვერ ვხედავ, რაც თუნდაც 2 წლის წინ იყო, რადგან ახლა გუნდში სერიოზული დაპირისპირებაა, თუმცა ისინი მსგავს კონფლიქტებზე წამსვლელები არიან და თუ დასჭირდათ, ახლაც წავლენ. ოქტომბრის საპარლამენტო არჩევნების წინ მათგან უფრო მასშტაბურ მოქმედებებს ველოდი. თუ 28 იანვარს ვერ მოახერხებენ სასურველი შედეგის დადებას, აუცილებლად მოაწყობენ ექსცესებს. ამისთვის 28 იანვრის არჩევნები ნამდვილად იქნება ლაკმუსის ქაღალდი.

„კვირის ქრონიკა“, 11 იანვარი, 2016 წელი

ინტერვიუ მამუკა არეშიძესთან: ვინ ვერ მოხვდება ბიძინა ივანიშვილის ახალ სიაში?

ნინო სამხარაძე

გარდაბნის რიგგარეშე თვითმმართველობის არჩევნები 28 იანვარსაა დაგეგმილი, „ქართულმა ოცნებამ“, უფრო კონკრეტულად კი კახი კალაძემ, ამ პოსტზე მოულოდნელად მამუკა არეშიძის კანდიდატურა შეცვალა ფეხბურთელ გოჩა ჯამარაულის კანდიდატურით.

ვინ შესთავაზა მამუკა არეშიძეს გარდაბნის გამგებლობა და რატომ ჩაანაცვლა ის ვიცე-პრემიერმა კახი კალაძემ ფეხბურთელ გოჩა ჯამარაულით?.. რა კულუარულ ინფორმაციებს ფლობს მამუკა არეშიძე მმართველ გუნდში მიმდინარე საარჩევნო სიებთან დაკავშირებით და რისი მომსწრენი გავხდებით უახლოეს მომავალში. ამ და სხვა მნიშვნელოვან თემებზე „კვირის ქრონიკას“ ესაუბრება ექსპერტი კავკასიის საკითხებში მამუკა არეშიძე.

- ბატონო მამუკა, გავრცელებული ინფორმაციით, „ქართულ ოცნებას“ გარდაბანში გამგებლად უნდა დაენიშნეთ, თუმცა მოულოდნელად ამ პოსტზე კახი კალაძემ ჯამარაულის კანდიდატურა წარადგინა. რა მოხდა რეალურად?

- გარდაბნის რაიონის გარკვეულ მაცხოვრებლებს უნდოდათ მაჟორიტარი მე ვყოფილიყავი, მიუხედავად იმისა, რომ 2012 წლის არჩევნებში დავმარცხდი. „ქართული ოცნების“ დამარცხებულ მაჟორიტარებს შორის ყველაზე მეტი ხმა – 43%, მე ავიღე. ამასობაში გარდაიცვალა გარდაბნის გამგებელი გარსევან ნიორაძე. გაჩნდა იდეა, ვყოფილიყავი ჯერ გამგებელი და მერე მაჟორიტარი. უფრო სწორად, კენჭი მეყარა ორივე პოზიციაზე.

როდესაც „ქართული ოცნების“ ხელმძღვანელობამ, კერძოდ, კალაძემ და კობახიძემ შემომთავაზეს, კენჭი მეყარა ამ თანამდებობაზე, დავთანხმდი იმ პირობით, რომ ჯერ გამგებელი ვიქნებოდი, ხოლო შემდეგ ოქტომბრის არჩევნების დროს მაჟორიტარად მეყარა კენჭი. მათ ეს პირობა არ მიიღეს, ლოგიკურად ახსნეს, არჩევნებამდე რამდენიმე თვით გამგებლის არჩევა არ გვაწყობს, რადგან ჩვენ გვინდა, ადგილობრივ თვითმმართველობის არჩევნებამდე გარდაბნის რაიონში მუდმივად იყოს ერთი კონკრეტული ადამიანიო.

- რა პასუხი მიიღეთ პარტიის ხელმძღვანელობისგან, წარგადგენენ თუ არა ხელახლა გარდაბნის მაჟორიტარ დეპუტატად?

- როგორც ირაკლი კობახიძემ მითხრა, ეს საკითხი გაზაფხულზე გადაწყდება…

- გასაგებია… ბიძინა ივანიშვილმა წლის შემაჯამებელ ინტერვიუში თქვენ მიერ მრავალჯერ მოწოდებული ინფორმაცია დაადასტურა და თქვა, რომ ახალი სახეების ძიებით არის დაკავებული, ძველ სახეებს სთავაზობს, დარჩნენ მის გუნდში და სხვადასხვა პოსტზე გადანაწილდნენ. არის თუ არა სია საბოლოოდ ჩამოყალიბებული?

- სია არ გახლავთ ჩამოყალიბებული, ერთგვარი მოთელვის პროცესია, ვიცი რამდენიმე ჩემი კოლეგა მოხვდა „ქართული ოცნების“ ხელმძღვანელობის თვალსაწიერში, ვიცი, რომ 30 წლის ზევით კანდიდატებს არჩევენ, ვისაც აქვს შესაბამისი გამოცდილება. როგორც ვხედავ, „ქართული ოცნების“ სიაში არ იქნებიან სახეები, ესენი იქნებიან ის ადამიანები, რომელთაც გარკვეულ წრეებში იცნობენ იმ ბიოგრაფიით და იმ მიღწევებით, რაც აქვთ საკუთარ სფეროებში. ისეთი შემთხვევითი ფიგურები, რომლებიც ამა თუ იმ სფეროში წარმატებას მიაღწიეს და რბილად რომ ვთქვათ, კანონშემოქმედებითი საქმიანობით არ გამოირჩევიან, ასეთი ფიგურები აღარ იქნებიან „ქართული ოცნების“ საარჩევნო სიაში.

ყოველ შემთხვევაში პარტიის აღმასრულებელი მდივნისთვის ასეთი დავალებაა მიცემული. რასაკვირველია, დაახლოებით ვიცი, ვინ არ იქნება სიაში, მაგრამ არ მინდა გაზეთის ფურცლებზე მათი გვარები მე დავასახელო, ხშირად საყვედურობენ „ქართულ ოცნებას“, რომ სპორტსმენებით გადაჭედა ივანიშვილმა სია. საქმე სპორტსმენში კი არ არის, საქმე ის გახლავთ, რამდენად შეუძლია გაწიოს ადამიანმა კანონშემოქმედებითი საქმიანობა. ამ თვალსაზრისით, შეიძლება სპორტსმენიც იყოს „ოცნების“ სიაში და კულტურის სფეროს წარმომადგენელიც, მაგრამ უმრავლესობა იქნება ეკონომიკური, იურიდიული და სამეურნეო სფეროს წარმომადგენელი, რომელთაც აქვთ გამოცდილება, სერიოზული ცოდნა და შეუძლიათ, კანონშემოქმედებითი მუშაობა. ძალიან სერიოზულად აკვირდება მტერიც და მოყვარეც „ქართული ოცნების» სიის შემადგენლობას და თუ ვნახეთ, სია არ იქნება იმ პრინციპით შედგენილი, რაც თვითონ გამოაცხადეს, მაშინ სერიოზული კრიტიკის ქარცეცხლში გაეხვევა ეს ყველაფერი. რაც შეეხება ძველ  დეპუტატებს, დაპირება იყო ასეთი, მათ შესთავაზებენ სხვადასხვა მდგომარეობას აღმასრულებელ ხელისუფლებაში, მაგრამ არიან ისეთები, რომლებიც ამის მიღმა დარჩებიან, ასეთი კატეგორია ცოტაა. ყველაფერი დამოკიდებული იქნება იმაზე, ვინ როგორ იმუშავა ამ წლების განმავლობაში.

- ბატონო მამუკა, რამდენად რეალურია ინფორმაცია, რომ უმრავლესობის ზოგიერთი წარმომადგენელი, ვისაც პროცესის მიღმა დარჩენის საშიშროება ემუქრება, კიევის ყოფილ მერთან, ლეონიდ ჩერნოვეცკისთან მისასვლელ გზებს ეძებს?

- შევეცადე ამ ინფორმაციის გადამოწმება, საკმაოდ ძლიერი სამეგობრო მყავს ქობულეთში, მაგრამ ჯერჯერობით ვერ გავიგე, ვინ ეძებს ლეონიდ ჩერნოვეცკისთან მისასვლელ გზებს არა მარტო „ქართული ოცნებიდან“, არამედ სხვა პოლიტიკური პარტიიდან.

- ჩამოყალიბდა თუ არაკოალიცია, ვინ იქნება საარჩევნო სიის პირველი ნომერი, ვისზე აკეთებს აქცენტს ბიძინა ივანიშვილი?

- სიის პირველი ნომრის კანდიდატურა რამდენიმე კაცში გადაწყდება, ამ სიაში იქნება კვირიკაშვილიც და კალაძეც. სხვებს ვერ დავასახელებ, იმიტომ, რომ არ ვიცი.

- რა ხდება ივანიშვილის „შუშის სასახლის““ კულუარებში?

- ბიძინა ივანიშვილმა პოლიტიკური გამოცდილება მიიღო და ცდილობს, მაქსიმალური თავისუფლება მისცეს ახალ პრემიერ-მინისტრს. სხვათა შორის, არც პარტიის ხელმძღვანელობას ზღუდავს, თუმცა, აკონტროლებს. რაც არ უნდა ითქვას, მისი ფორმალური თუ არაფორმალური მმართველობის შესახებ, ფაქტია, რომ მმართველ ძალაზე კონტროლს არ კარგავს. ამაში განსაკუთრებულ ცუდს ვერ ვხედავ, რადგან ამ ეტაპზე ქვეყანას ასე სჭირდება. ივანიშვილი ცდილობს, სიტუაცია მიიყვანოს იმ კონდიციამდე, როცა სიის პირველი ათეულის გამოცხადება საზოგადოებისთვის სასიამოვნო მოულოდნელობა იქნება. ამ მიმართულებით მუშაობს ის, თუ რამდენად გამოუვა „სასიამოვნო მოულოდნელობა“, ეს სხვა საკითხია, მაგრამ საქმე აქეთკენ მიდის.

- ბატონო მამუკა, საკმარისი დრო გავიდა, მეტი კულუარული ინფორმაცია მოგეპოვებინათ, რატომ გადააყენეს ირაკლი ღარიბაშვილი პრემიერ-მინისტრობიდან?

- დაგროვდა გარკვეული შეცდომები, იგივე კახელების თემა, კონკრეტული გადაცდომები, რაც ირაკლის გამოუცდელობით მოუვიდა, ეს არის გადადგომის მიზეზის ერთი პაკეტი. მაგრამ არის მეორეც, ახლოვდება არჩევნები, საჭიროა ახალი სახეები, რომელ-თაც არა აქვთ გადაცდომები. ირაკლი ღარიბაშვილის საახლობლოს თემა, სამწუხაროდ, ჯერ დახურული არ არის, იგივე ინფრასტრუქტურის ექს-მინისტრის შავლიაშვილის საკითხი და ზოგიერთი სხვა. მოგეხსენებათ, „ქართული ოცნების“ აღმასრულებელი ხელისუფლების წარმომადგენლები ხშირად აჟღერებენ ინფრასტრუქტურაში გამქრალ 40 მილიონს, ეს დაკავშირებულია შავლიაშვილთან, „წყალკანალის“ საკითხთან, სადაც მოიაზრებოდნენ ღარიბაშვილის სანაცნობო წრის წარმომადგენლები. არჩევნებამდე რეპრესიებს სხვადასხვა ფორმით აუცილებლად ვიხილავთ, რეპრესიები განხორციელდება როგორც „ნაცმოძრაობის“ ყოფილი აღმასრულებელი ხელისუფლების და ძალოვანი სტრუქტურების წარმომად-გენლების მიმართ, ასევე „ქართული ოცნების“ წარმომადგენელთა მიმართაც.

- ბიძინა ივანიშვილმა წლის შემაჯამებელ ინტერვიუში განაცხადა, რომ ირაკლი ღარიბაშვილს შეუძლია, შექმნას პოლიტიკური პარტია, ეს იყო სურვილი თუ რეალური სამზადისი?

- მე ვერ ვხედავ პერსპექტივას, რომ ღარიბაშვილმა პოლიტიკური პარტია შექმნას, ეს გამორიცხულია. სხვათა შორის, ზოგიერთს ამ ინტერვიუს მოსმენის შემდეგ დარჩა შთაბეჭდილება, რომ ბიძინა ივანიშვილი საქმის კურსში არ არის და საერთოდ არ იცის, რა ხდება ქვეყანაში. ეს ასე არ არის, ივანიშვილმა ძალიან კარგად იცის, რა ხდება, ოღონდ მას აქვს თავისი მიდგომები და თავისი ფილოსოფია, მაგრამ ზოგიერთ შემთხვევაში მისი ფილოსოფია და შეხედულება ზოგიერთ საკითხზე მცდარია, თუნდაც მურუსიძის საკითხთან დაკავშირებით. აქ იყო შეცდომა დაშვებული, რაც ხელისუფლებას ძვირად დაუჯდება.

- „თავისუფალი დემოკრატების“ ერთ-ერთმა ლიდერმა ვიქტორ დოლიძემ განაცხადა, რომ კვირიკაშვილის პრემიერობის პირობებში მზად არიან, ითანამშრომლონ „ქართულ ოცნებასთან“, რასაც მოჰყვა ზალკალიანის საგარეო საქმეთა მინისტრის მოადგილედ დაბრუნება. რა ხდება, „თავისუფალი დემოკრატები“ «ქართულ ოცნებასთან“ ვაჭრობენ? შესაძლებელია, ისინი კვლავ კოალიციაში ვიხილოთ?

_ ალასანიასთვის სასარგებლოა, დღეს უფრო ღრმა და გაშლილი კონსულტაციები ჰქონდეს „ქართულ ოცნებასთან“, თუნდაც იმიტომ, რომ არც მის მეგობრებს მოსწონთ დასავლეთში ეს კონფრონტაციული მდგომარეობა და არც „ქართულ ოცნებას“ უწონებენ იმას, რომ ალასანიას პარტიასთან აქვს ასეთი გართულებული ურთიერთობა. ეს ყველაფერი ახლა დაბრალდება ირაკლი ღარიბაშვილს, მთლად დამნაშავე ამ საქმეში ის ნამდვილად არ იყო, მაგრამ „ქართული ოცნება“ და «თავისუფალი დემოკრატები“ შეეცდებიან, მონახონ საერთო ენა, სხვა შემთხვევაში არ არის გამორიცხული, რომ ირაკლი ალასანიას პარტიის წევრები უცებ აღმოჩნდნენ „“ქართული ოცნების“ აღმასრულებელი ხელისუფლების სადავეებთან, ან დაახლოებულნი „ქართულ ოცნებასთან“. დავით ზალკალიანის თანამდებობაზე დაბრუნება იყო აბსოლუტურად სწორი გადაწყვეტილება, ის გახლავთ კვალიფიციური, პროფესიონალი დიპლომატი, მისი დანიშვნა არის მსუყე მესიჯი დასავლეთისთვის. ის გახლავთ ლევან მიქელაძის ფონდის ხელმძღვანელი და ამ ფონდს ძალიან კარგი სახელი აქვს ამერიკის შეერთებულ შტატებში. გარდა ამისა, დავით ზალკალიანს ნაყოფიერად აქვს ნამუშევარი დსთ-ს სივრცეში, ბელორუსსა და აშშ-ში. ასევე, აქვს ძალიან კარგი გავლენები დასავლეთში. ასე რომ, მისი დანიშვნა იყო სწორი და კარგი მესიჯი დასავლეთისთვის.

- ბატონო მამუკა, გიორგი კვირიკაშვილმა განაცხადა, რომ პრეზიდენტთან არ შევა კონფრონტაციაში და არ იკადრებს სასახლიდან მის გამოძევებას, რის გამოც ბიძინა ივანიშვილმა გააკრიტიკა. როგორ ფიქრობთ, შეძლებს გიორგი კვირიკაშვილი, იყოს დამბალანსებელი და არ შევიდეს კონფრონტაციაში პრეზიდენტთან?

- როცა კვირიკაშვილი საგარეო საქმეთა მინისტრად გადაიყვანეს, მას ნათლად აუხსნეს და გააგებინეს, რომ ამზადებდნენ პრემიერ-მინისტრის თანამდებობაზე. მიუხედავად ამისა, კვირიკაშვილი ბოლო მომენტამდე არ ნებდებოდა და უარს აცხადებდა ამ თანამდებობაზე. საქმე ისაა, რომ კვირიკაშვილს სხვა ტიპის ხასიათი აქვს. ის შეეცდება, საკითხი საკუთარი შეხედულებიდან გადაწყვიტოს, ბუნებით არ არის ეს ადამიანი კონფრონტაციული, ყველანაირ არგუმენტს გამოიყენებს იმისთვის, რომ კონფრონტაციული სივრცე არ შექმნას. ამ საკითხთან დაკავშირებით კვირიკაშვილსა და ივანიშვილის საკუთარი აზრი გააჩნიათ. გიორგი კვირიკაშვილი ხმამაღლა არ დაიწყებს იმაზე საუბარს, რომ პრეზიდენტმა დატოვოს რეზიდენცია, მაგრამ არ არის გამორიცხული, კულუარულად ამაზე პრეზიდენტს მოელაპარაკოს. მერწმუნეთ, პრეზიდენტთან დაპირისპირებას სანახაობად კვირიკაშვილი არ აქცევს. ასევე, დარწმუნებული იყავით, რომ კვირიკაშვილი აუცილებლად განახორციელებს საკადრო პოლიტიკას.

„კვირის ქრონიკა“, 11 იანვარი, 2016 წელი

ინტერვიუ გიგლა ბარამიძესთან: რა ხდება „ქართული ოცნების“ კულუარებში, კოალიციის რომელი წევრები დაუპირისპირდნენ ერთმანეთს, ვის არ იღებს მოლაპარაკებაზე „შუშის სასახლეში“ ბიძინა ივანიშვილი და რომელი 5 მინისტრი დატოვებს პოსტს?

ნინო სამხარაძე

პარლამენტსგარეთ ოპოზიციას ერთადერთი გზა რჩება, გაერთიანებული კოალიციით წარდგეს 2016 წლის საპარლამენტო არჩევნებზე. სხვა შემთხვევაში გათითოკაცებულ ოპოზიციას ბარიერის გადალახვის ნულოვანი შანსი აქვს. მაიმუნობით დაწყებული მაიმუნის წელიწადი ამომრჩეველსა და პოლიტიკურ პარტიებს ბევრ სიურპრიზს უმზადებს. მაიმუნობაა ის, რომ 2015 წლის მიწურულს აბსოლუტურად აუხსნელი მიზეზებით მოულოდნელად, მაშინ, როცა ახალგაზრდა პრემიერმინისტრი საზოგადოებას უმტკიცებდა, რომ საკუთარ შესაძლებლობებზე მეტი გააკეთა, რამდენიმე დღეში კამერების წინ დააყენეს და აიძულეს, გადამდგარიყო. მაიმუნობაა, როდესაც ყველაზე დიდ დამნაშავეს რეჟიმის მსხვერპლად გისახავენ და ბიძინა ივანიშვილი საზოგადოებას აიძულებს, დამნაშავე მოსამართლე ლევან მურუსიძე სამუდამოდ დაგვასვას თავზე მოსამართლის მანტიით. მაიმუნობაა, ამტკიცებენ, რომ მაჟორიტარული სისტემა მანკიერია, ივანიშვილი აცხადებს, რომ მაჟორიტარები ფეოდალებად იქცნენ, პრეზიდენტი ვეტოს ტრადიციას ღალატობს, აცხადებს, რომ მისთვის გაუგებარია, რატომ უნდა გაკეთდეს 2020 წელს კარგი საქმე მაშინ, როცა მაჟორიტარების გაუქმება შესაძლებელია 2016 წლის არჩევნებზეც და იმის შიშით, რომ შესაძლოა, „ქართული ოცნება“ უმრავლესობის გარეშე აღმოჩნდეს, თუკი მაჟორიტარულ არჩევნებს გააუქმებს, საკუთარი თავის გადარჩენის მიზნით 2016 წელსაც მაჟორიტარულ სისტემას ტოვებს.

„გაერთიანებული დემოკრატიული მოძრაობის“ პოლიტიკური მდივანი გიგლა ბარამიძე „კვირის ქრონიკასთან“ საუბარში ამ თემების განხილვისას ხუმრობის ხასიათზე დგება და ინტერვიუს ცნობილ სპექტაკლთან „ჰოპლა, ჩვენ ვცოცხლობთ“ პარალელის გავლებით იწყებს:

- ამ ყველაფერს, რაც მათ გაითამაშეს, სხვა სახელს ვერ დავარქმევ. გასაგებია, რომ ისეთი სახელი არ ჰქონდა ყოფილ პრემიერ-მინისტრს, მაგრამ შესაძლებელი იყო, ცვლილებები ისე განეხორციელებინათ, ამისთვის ფორმა მოეძებნათ. ვის დასცინიან ესენი, საკუთარ თავს, თუ ჩვენ?! წარმოიდგინეთ, რა სცენარის მომსწრენი აღმოვჩნდით, ორშაბათს ეს ახალგაზრდა ყმაწვილი, რომელიც გულით ცდილობდა, საქმე ეკეთებინა დიდი ზარ-ზეიმით და ბათქიბუთქით, ისე, როგორც „ნაციონალებს“ სჩვეოდათ, გასული წლის ანგარიშით წარდგა და უამრავი რამ ჩამოთვალა, რაც გააკეთა. დღე-ნახევარში კი კაცი გააქრეს. ეს არის ძალიან სამარცხვინო, ტოტალური უპასუხისმგებლობაა სახელმწიფოს მხრიდან და დღემდე ოფიციალურად არავის უთქვამს რეალური მიზეზი, რატომ გაუშვეს პრემიერი. რა, დაიღალა და მობეზრდა?!. ზენიტში ყოფნისას თანამდებობის დატოვება, რას ნიშნავს? ის, რაც პრემიერის გადადგომით გააკეთეს, იყო საზოგადოების უპატივცემულობა, რადგან ახსნაგანმარტება და რეალურიმიზეზი ამისა არ მოგვისმენია. დღეს კოალიცია „ქართულ  ოცნებას» რეიტინგი პრაქტიკულად არ აქვს, იქ შემავალი პარტიების გახსენებაც კი არ უნდა ხალხს… იფიქრეს, არჩევნების წინ, ფინიშის სწორზე, მოდით, ყველა ცოდვა ამ ახალგაზრდა პრემიერს ავკიდოთ. პრინციპში, ვერ გავიგე, რა დააშავა ირაკლი ღარიბაშვილმა, რომ ამხელა ცოდვა აკიდეს და გადაწყვიტეს, გამოეყენებინათ, როგორც განტევების ვაცი და ილუზორული გარემო შექმნეს, თითქოს, ცვლილებები დაიწყეს.

კულუარებში არის საუბარი, რომ კვირიკაშვილი ძალიან მოსწონს დასავლეთის გარკვეულ ჯგუფს, ამერიკის საელჩოს და ამერიკასა და ევროპაში რამდენიმე ჩინოსანს. სწორედ მათ უთხრეს ივანიშვილს, კარგი იქნება, თუ ღარიბაშვილს კვირიკაშვილით ჩაანაცვლებთო. სწორედ არაფორმალურმა ლიდერმა ივანიშვილმა აღნიშნა ეს, რომ ამ ხელისუფლებისათვის მთავარია, გაითვალისწინოს დასავლეთის აზრი და არა ქართველი საზოგადოების. არაფორმალურ ლიდერთან მაქვს კითხვა, – თუ ირაკლი ღარიბაშვილმა დრო მოჭამა და აუცილებელი იყო მისი გადადგომა, კი მაგრამ, გიორგი კვირიკაშვილი ციდან ჩამოიყვანა თუ სამეცნიერო წრიდან მოძებნა?!. ირაკლი ღარიბაშვილის პრემიერობის დროს კვირიკაშვილი არ იყო ვიცე-პრემიერი?!. ანდა, ეს სამარცხვინო საქციელი რას ნიშნავს, როცა იმ ხალხს ნიშნავ კვლავ თანამდებობაზე, ვინც პროტესტის ნიშნად საგარეო საქმეთა სამინისტრო დატოვა და საქართველოს ხელისუფლება ბნელი კურსის გამო დაადანაშაულა, თითქოს ევროატლანტიკურ გზას გადაუხვიაო. „სოლიდარულ-ემოციურ გაუგებრობაში» ჩავარდნილ ადამიანებს თანამდებობებზე აბრუნებ. ჰოდა, ასევე, მინდა მივმართო „ოცნების» ხელისუფლებას, – ბატონო, სახლობანა ეთამაშეთ თქვენი ოჯახის წევრებს, ცოლიკოებს, შვილიკოებს, საქართველოს დაანებეთ თავი, თორემ კოვზი ნაცარში ჩაგივარდებათ.

- დავით ზალკალიანის საგარეო საქმეთა მინისტრად დანიშვნის შემდეგ ირაკლი ალასანია „გონორზე“ მოვიდა და ბაქიბუქი დაიწყო. ხელისუფლება ფონს ჩვენი კადრებით გადის და მალე ეს ხელისუფლება ჩვენი გახდებაო. რა ხდება კულუარებში, ხომ არ იცით?

- საერთოდ, პოლიტიკოსებს პირზე არაფერი ადგებათ, ჩვენთვის ცნობილი გახდა ინფორმაცია, რომ გარკვეული პოლიტიკური ძალები ცდილობენ, კვლავ დაბრუნდნენ კოალიცია „ქართულ ოცნებაში“, ამიტომ ზალკალიანის დანიშვნა ერთგვარი ფონის შექმნა და გზის გაკაფვაა, დაბრუნდნენ კოალიციაში. ისინი ბევრს ფიქრობდნენ, როგორ შეიძლება გაემართლებინათ კოალიციაში მათი სავარაუდო დაბრუნების საკითხი, რადგან ხალხს გაუჩნდება კითხვები, რაღას მიდიოდით, თუკი უკან ბრუნდებოდითო. ჩემი სიტყვები დაიმახსოვრეთ, „თავისუფალი დემოკრატები“ გამოვლენ და იტყვიან, – ირაკლი ღარიბაშვილის პრემიერობის დროს ევროატლანტიკური კურსი ეჭვქვეშ დადგა, მაგრამ კვირიკაშვილმა ეს ეჭვები გაგვიქარწყლაო. თუ თქვენ ერთმანეთს ატყუებთ, ღმერთმა ხელი მოგიმართოთ, მაგრამ იცოდეთ, ხალხი არ ტყუვდება და ჩვენ ძალიან კარგად ვიცით, რაშია საქმე. უბრალოდ, აქ არის მცდელობა მოძებნონ ფორმები, რითაც გაამართლებენ კოალიციაში დაბრუნების თემას. რამენაირად მონახონ მორალური გამართლება, რომ ახლა ჩვენ გვყავს ჭეშმარიტად პროდასავლური მთავრობა, მათთან შესაძლებელია თანამშრომლობა და არ გამორიცხოთ, „თავისუფალმა დემოკრატებმა“ და კოალიცია „ქართულმა ოცნებამ“ ერთად მიიღონ არჩევნებში მონაწილეობა, ისევ ბიძინას მილიარდების მხარდაჭერით. აი, ამის სუნი ასდის ამ ყველაფერს, მაგრამ ეს არის ძალიან ცუდად შეფუთული. თითქოს კვირიკაშვილი დიდი ევროპული ფასეულობების დამფუძნებელი და მამა იყოს…

- ირაკლი ღარიბაშვილის წასვლა იმდენად გაუგებარი აღმოჩნდა საზოგადოებისთვის, რომ ამ თემაზე დღემდე მიდის დისკუსია, ვითარებას ამძაფრებს ის ფაქტი, რომ მინისტრთა კაბინეტი კვირიკაშვილმა ხელუხლებელი დატოვა. რატომ? ზრდილობის გულისთვის მაინც მოეშორებინათ ის მინისტრი, ვინც საზოგადოებას აღიზიანებს?!

- მინისტრთა კაბინეტის ცვლილება თავიდანვე იყო გადაწყვეტილი, მაგრამ კოალიციაში ერთმა კოალიციურმა სუბიექტმა, კერძოდ, „რესპუბლიკურმა პარტიამ“ დამატებით იმდენი პორტფელი მოითხოვა, რომ დროში აღარ ესწრებოდა ამ საკითხების განხილვა, რადგან არაფორმალურ ლიდერს რეალურად არ აწყობს „რესპუბლიკელების“ ასე გაძლიერება. ამიტომ დროებით გადადეს მინისტრთა კაბინეტის ცვლილება, თორემ გადაწყვეტილია, რომ 4-5 მინისტრი მოიხსნება, ამჟამად ისინი ტყუილად დადიან სამსახურში და ძალიან მალე გაჰყვებიან ირაკლი ღარიბაშვილს. გარდა ამისა, ძალიან სერიოზულად განიხილებოდა თბილისის მერის დავით ნარმანიას გადადგომის საკითხი. ეს საკითხი განა იმიტომ გაიწელა და გადაიდო, რომ არ არიან ჩამოყალიბებული იმ საკითხზე, რომ დღევანდელი მერი ყველაფერია მერის გარდა, უბრალოდ, აქაც ტექნიკურ-პოლიტიკური საკითხებია გადასაწყვეტი. გაქაჩავენ თუ არა ხელმეორედ მერის არჩევნების ჩატარებას და მხოლოდ ამიტომ შეაჩერეს ნარმანიას წასვლის საკითხი. რაც იქ ხდება, ეს არის რეალობა და კიდევ ერთი, – ლამის ტყვიამფრქვევებით დაიწყონ ბრძოლა, სიების დაკომპლექტების გამო, ძალიან სერიოზული დაპირისპირებაა შიგნით, „ქართული ოცნების» უმრავლესობა პანიკაშია, ნაწილი ითხოვს თანამდებობებს, ვინც ვეღარ მოხვდება სიაში, ნაწილი კი ბიძინა ივანიშვილთან მისასვლელ გზებს ეძებს, რამენაირად დაუმტკიცოს, რომ კვლავ აღმოჩნდნენ სიაში, მაგრამ ივანიშვილი მათ არ იღებს. ერთმანეთს ემეგობრებიან და თან ინფორმაციას ერთმანეთს უმალავენ, ნაწილმა იცის, ვინ მოხვდება სიაში და ვინ – არა, ივანიშვილთან რიგები დგას, როგორც გითხარით, ის არ იღებს უმრავლესობის წევრებს და არის ერთი ამბავი…

- ირაკლი ღარიბაშვილის წასვლის რა ხდება „ქართული ოცნების“ კულუარებში, კოალიციის იღებს მოლაპარაკებაზე „შუშის სასახლეში“ ბიძინა შემდეგ საგრძნობლად გაძლიერდა კახი კალაძე, რჩება შთაბეჭდილება, რომ კვლავ ის იქნება სიის პირველი ნომერი, ასევე აქტიურობს საარჩევნო სიის დაკომპლექტებაშიც. რას ფიქრობთ მასზე?

_ სხვებთან შედარებით კახი კალაძე აღმოჩნდა საკმაოდ ფრთხილი, გათვითცნობიერებული კულუარულ ურთიერთობებში და საერთოდ, ურთიერთობებში. ის ძალიან კარგად იყენებს პირად კონტაქტებს, აღარ დავაკონკრეტებ, ვის ოჯახთან მეგობრობს, თავისი სიფრთხილით პოზიციებს ინარჩუნებს. მაგრამ გეტყვით, რომ არც კახის, არც პავლეს და არც პეტრეს არ შეეკითხება ბიძინა ივანიშვილი, ისე დააკომპლექტებს საარჩევნო სიას. მაგრამ აქ საკითხი არის შემდეგში, ვინ მოიპოვებს უფლებას, ელაპარაკოს ივანიშვილს ამ საკითხებზე, ვინც ურჩევს, ვინ უნდა ჩასვას სიაში და ვინ – არა, საბოლოო გადაწყვეტილების მიღებამდე. რა თქმა უნდა, საელჩოები საკუთარ პოზიციას გააცნობენ ივანიშვილს, რამე რომ არ   მოხდეს ისეთი, რაც მათთვის მიუღებელი იქნება. საუბედუროდ, ისე არიან გადართულები ხელისუფლებაში საკუთარი ადგილის შენარჩუნებაზე, მათ გარშემო რა ხდება, ვერ ხედავენ… ამ ხელისუფლებამ იმდენი იხტუნავა, რომ 21-ე საუკუნეში პატარა წყალდიდობის დროს ვეფხვს შეაჭმევინა საკუთარი მოქალაქე…

ხალხს ჩაამწარეს ახალი წელი – არ იყო შუქი, არ იყო გზები, ხალხი იყინებოდა ამ ახალ წელს და მხოლოდ წყევლაკრულვა იყო ამ მთავრობის მიმართ. დიდთოვლობის გამო მიცვალებულებს საკუთარ ეზოებში კრძალავდნენ, ზამთარში თოვლს არ უნდა ელოდოს ხელისუფლება?!. რომ გამოდის ერთ-ერთი რაიონის გამგებელი და აცხადებს, – არ ველოდით, ამხელა თოვლი თუ მოვიდოდაო, იმ გამგებელს ნორმალური ხელისუფლება იმ განცხადების გაკეთებიდან ერთ საათში გაათავისუფლებდა. ზამთარში თოვლი რომ მოდის, ამას არ უნდა ელოდო გამგებელი და არ უნდა იყო მზად?!. რაში იღებთ ხელფასებს! ღმერთმა არ ქნას და აქ რომ სერიოზული პრობლემები მოხდეს, ეს „ჩაჩნები“ რის გამკეთებლები არიან?!. აღარაფერს ვამბობ იმ საარჩევნო კანონზე, როგორ უტიფრად ცდილობენ, გაიხანგრძლივონ ყოფნა 2020 წლამდე. ერთადერთი ამ მკვდრების ოცნება არის ის, რომ ხელი არ ჰკრათ მილიარდერმა ივანიშვილმა. ეს მკვდრები ისევ აიკიდოს ტომარასავით და გაათრიოს არჩევნებზე, მეტი საფიქრალი მაგათ არაფერი აქვთ, არც საშველია და არც იმედი აქვთ, რომ ბიძინას გარეშე არჩევნებს მოიგებენ. ამიტომ, ახლა მაინც არ უნდა შეცდეს არჩევანში მოსახლეობა.

- ინტერპარტიული ჯგუფი ითხოვს კვირიკაშვილთან შეხვედრას საარჩევნო სისტემის შეცვლასთან დაკავშირებით. რა აზრი აქვს ამ ფონზე, როცა ხელისუფლება ჯიუტად არ აპირებს, გააუქმოს მაჟორიტარულისაარჩევნო სისტემა და რას ელით კვირიკაშვილისგან?

- კვირიკაშვილს არავინ არაფერს ეკითხება, ეს კაცი უფრო ფრთხილია,  წინამორბედთან შედარებით მეტ-ნაკლებად მდიდარი ბიოგრაფია აქვს, ნაკლებად ემოციურია, მაგრამ აჰა, შევხედოთ მეორე კუთხით კვირიკაშვილს და დავსვათ კითხვა, – ეს კაცი არ იყო სამი წელი ეკონომიკის მინისტრი, ეკონომიკა თავზე რომ დაგვამხო?!. ეგ არ იყო საგარეო საქმეთა მინისტრი, თითითითზე რომ არ დაუდია?!. ან საგარეო საქმეთა მინისტრად რომ მოგყავს კაცი, რომელსაც კონსულის ბიოგრაფიაც არა აქვს, დამოუკიდებელ საგარეო საქმეთა მინისტრად, საკუთარი დახლიდარობის ადგილია საქართველოს მთავრობა?!. ვინ დაელაპარაკა ამ გამოუცდელ ახალგაზრდას?! ისიც ვერ გამიგია, პრეზიდენტმა ვეტო რომ არ დაადო საარჩევნო კანონპროექტს, ყველაფერზე ვეტოს ადებს ეს ადამიანი და ამაზეც დაედო.

მრჩება შთაბეჭდილება, რომ პრეზიდენტი განცხადებებს აკეთებს იმისთვის, რომ ხალხს თავისი არსებობა შეახსენოს.

- არის ინფორმაცია, რომ არასაპარლამენტო ოპოზიციის კოალიციური გაერთიანება იგეგმება საარჩევნოდ. ეს რამდენად რეალურია?!.

- თეორიულ დონეზე საუბრები მიდის, მაგრამ ჯერჯერობით ჩამოყალიბებული საკითხები არ არის… არ გამოვრიცხავ, თუკი აუცილებლობა მოიტანს, დიდი კოალიციური გაერთიანება გაკეთდეს

„კვირის ქრონიკა“, 11 იანვარი, 2016 წელი

ინტერვიუ ომარ ნიშნიანიძესთან: „ირაკლი ღარიბაშვილი კოალიციის გარეთ არ იქნება… მას რაღაც გათვლები აქვს“

გელა ზედელაშვილი

„ქართულ ოცნებას“ ან ჯადო აქვს გაკეთებული, ან კიდევ თვალი აქვს ნაკრავი. ამას საპარლამენტო უმრავლესობის წევრი, ომარ ნიშნიანიძეც ადასტურებს და გამოლოცვის პროცედურას საკუთარ თავზე იღებს: „ბებიაჩემმა იცოდა ნახშირით და შავტარიანი დანით გამოლოცვა, ამ ხერხს მივმართავ. ხანდახან ეჭვიც კი მიჩნდება, უნდათ თუ არა საერთოდ პარტია „ქართული ოცნება». პარტიის საქმე კარგად ნამდვილად არ არის. ჩვენ დიდი ხნის წინ უნდა გავაქტიურებულიყავით“.

2012 წლის შემდეგ ბატონი ომარი სულ პარტიის გააქტიურებაზე ლაპარაკობს, მაგრამ ჯადოს ახსნა დღემდე ვერ მოხერხდა. ახლა კი იმედი აქვს, რომ მარტიდან მოხდება სასწაული და აიხსნება. თუმცა აქვე უნდა გავიხსენოთ, რომ პარტიის გარდა, ასევე, არ მოქმედებს არასამთავრობო ორგანიზაცია „მოქალაქე“, ჟურნალისტთა გადამზადების კურსები, ახალი ექსპერტების გამოსაჩეკი ინკუბატორი და ასე შემდეგ. მოკლედ, ამ ქვეყანაში ძალიან ბევრ რამეს სჭირდება ნახშირი, მიწის ქონი, ყვავის ბუმბული და შავტარიანი დანა:

- ბატონო ომარ, ისეთი რა ჯადო გაქვთ გაკეთებული, რომ სამი წლის განმავლობაში ვერ ახსენით?

- ჯადო თითქოს ავხსენით, საგაზაფხულოდ ვემზადებით, ყრილობა უნდა ჩავატაროთ.

- უკვე გადაწყვიტეთ, რომ პარტიის თავმჯდომარე კვირიკაშვილი იქნება?

- არა, ჯერ საბოლოოდ გადაწყვეტილი არ არის, ამაზე საბოლოო პასუხი არ გვაქვს. არ არის გამორიცხული, კვირიკაშვილი იყოს, შეიძლება კახი კალაძეც დასახელდეს.

- თქვენ რა ინფორმაცია გაქვთ, რატომ გადადგა ირაკლი ღარიბაშვილი ასე მოულოდნელად?

- რა თქმა უნდა, ეს ჩვენთვისაც მოულოდნელი იყო, მაგრამ, როგორც შემდგომში გაირკვა, ამაზე ივანიშვილთან მოლაპარაკებები კარგა ხნით ადრე მიდიოდა. თუმცა გადადგომა ამ ეტაპზე არ იგეგმებოდა, ირაკლიმ იჩქარა. ჩემი აზრით, აქ საარჩევნო გათვლები იყო. მე კარგს ველოდები, ირაკლის არ ვემდუროდი, საკმაოდ წარმატებული პრემიერ-მინისტრი იყო და გული დამწყდა.

- თუ აქ საარჩევნო გათვლებია, მაშინ რატომ მიდის პარტიიდან?

- ჯერ ეგეც არ არის გადაწყვეტილი, პარტიიდან წავიდაო, ვერ ვიტყვით. ის სერიოზულ ნაბიჯებს გადადგამს პოლიტიკაში და ნუ გამოვრიცხავთ, რომ ეს მოხდეს ჩვენი პარტიის კუთხიდან. ირაკლი ღარიბაშვილს აქვს საკმაო რესურსი, რომ პოლიტიკაში თავისი სიტყვა თქვას. თუ “ქართული ოცნება” ამ პოტენციალს ხელიდან გაუშვებს, ეს იქნება ძალიან საწყენი, არ იქნება სწორი. არც იმას გამოვრიცხავ, რომ შექმნას ახალი პარტია, რომელიც ახლოს იქნება “ქართულ ოცნებასთან”. ყოველ შემთხვევაში, ირაკლი კოალიციის გარეთ არ იქნება. დარწმუნებული ვარ, ირაკლი ღარიბაშვილი “ქართული ოცნების” ერთგული დარჩება ბოლომდე. ერთი რამის მჯერა და დარწმუნებული ვარ, რომ მას რაღაც გათვლები აქვს. ეს პროცესები საქმეს უკეთესობისკენ წაიყვანს, ირაკლი პოლიტიკაში გააქტიურდება და იქნება მეორე ძალა არჩევნებში. შეიძლება ამ დღეებში ბევრი რამ გაირკვას, მოვლენებს ვერ დავასწრებ, ვნახოთ.

- ქართულ ოცნებაში” რა ხდება, მიდის უკვე არჩევნებისთვის მზადება? უკვე ითქვა, რომ დეპუტატების უმრავლესობა ვეღარ მოხვდება მომავალ პარლამენტში, ამას როგორ უყურებთ ფრაქციაში?

- ბუნებრივია, პარლამენტში იგივე ხალხი არ დარჩება, ყოველ შემთხვევაში, ნაწილი შეიცვლება. ზოგს ბიზნესი აქვს, ასეთებისთვის წასვლა უკეთესიც კი იქნება, დაისვენებენ. თუმცა ზოგს მიაჩნია, რომ სულ პარლამენტში უნდა იჯდეს და ამისთვის არის დაბადებული. გააჩნია, ზოგი წავა თავისი ნებით, ზოგს ურჩევენ, ზოგი დარჩება და ასე შემდეგ. მე ყოველთვის მომხრე ვარ, რომ ადამიანებს ღვაწლი არ დავუკარგოთ, 2012 წელს თითებზე ჩამოსათვლელები ბედავდნენ ბიძინა ივანიშვილთან მისვლას. გაიხსენე, ბევრი ბედავდა „ქართული ოცნების“ ოფისში მისვლასაც კი? აი, მერე და მერე, კი… როდესაც მიხვდნენ, რომ მოგება შეიძლებოდა, უკვე უხვად იყო ხალხი.

- მერე კი, ძალიან ბევრი მედროვე შემოგიერთდათ.

- მოგვიანებით „ნაციონალებიდანაც“ ბევრი გადმოპორტირდა, მაგრამ თავიდან სიტუაცია მარტივი არ იყო. ამიტომ იმ ხალხის გულწრფელი სურვილი, ვისაც თავიდანვე გამარჯვება უნდოდა, არ უნდა დაიკარგოს. თუმცა არ არის სავალდებულო, ყველა პარლამენტში იჯდეს, ყველა მინისტრი იყოს. მთავარია, ქუჩაში არ დავტოვოთ არავინ. ვნახოთ, რაღაც კონსულტაციები მიმდინარეობს კიდეც, ჯერ ჩვენ ამაში ჩართულები არ ვართ, მაგრამ, ალბათ, ჩაგვაყენებენ საქმის კურსში. გარდა ამისა, რეალურად ავწონ-დავწონოთ, ვინ იყო აქტიური და ვინ – პასიური? ბოლოს და ბოლოს, ვინ აკეთებდა საქმეს? ახლა, მთლად მაჩანჩალები, ალბათ, წავლენ.

- ესე იგი, აღიარებთ პარლამენტში მთლად მაჩანჩალებიც გვყვანან, ხომ?

- არა, ზოგადად, ასეთები ყველგან არიან. მაჩანჩალებს ცუდი გაგებით არ ვგულისხმობ, ალბათ, გამოცდილება ვერ ჰქონდათ, ვერ იაქტიურეს და ასე შემდეგ. ყოველ შემთხვევაში, ცუდი არავის არაფერი გაუკეთებია.

- არც ცუდი გაუკეთებიათ, არც კარგი, უბრალოდ, ჩვენი ფული კარგად აითვისეს...

- რაღაც კარგი ყველამ გააკეთა, შეიძლება ზოგი საპარლამენტო ცხოვრების ბობოქრობაში არ იყო, თორემ, მე ყველაზე დამწყდება გული.

- მე არ დამწყდება გული, ბატონო ომარ, ამ პარლამენტმა ვერ გადალახა უამრავი ბარიერი… აი, თუნდაც საფინანსო სააგენტოსთან დაკავშირებით, რომლის მუშაობაც საკონსტიტუციო სასამართლომ შეაჩერა და ახლა მისი შეფები ხელფასებს ითხოვენ. აღარაფერს ვამბობ ლარის კურსის ვარდნაზე და ეროვნული ბანკის პრობლემებზე. _ კი, ამ შემთხვევაში ცოტა რადიკალური ნაბიჯების გადადგმა იყო საჭირო.

- იგივე ლევან მურუსიძის ამბავი, რომელიც ისევ მოსამართლედ დაგვინიშნეთ. ახლა ბიძინა ივანიშვილი აქებს, კარგი ბიჭია, უბრალოდ, სისტემის მსხვერპლი იყოო. ეგ თუ სისტემის მსხვერპლი იყო, მაშინ სანდრო გირგვლიანი რა იყო?

- ეს ყველაფერი არ არის ბიძინა ივანიშვილის ბრალი, სხვების ბრალი უფრო მეტია, ისევ ჩვენიანების. არაუშავს, ამასაც მოევლება. ზოგადად, მე მიმაჩნია, რომ სასამართლო უნდა იყოს დამოუკიდებელი, მაგრამ თავიდან მაინც საჭირო იყო გარკვეული წმენდა.

- დამოუკიდებელი ვისგან?

- აი, ესეც საკითხავია, დამოუკიდებელი ვისგან?

- დამოუკიდებლობა და ხელშეუხებლობა სხვადასხვა რამეა. ჟურნალისტიც არის, ყოველ შემთხვევაში, უნდა იყოს დამოუკიდებელი, მაგრამ არ არის ხელშეუხებელი. როდესაც შენ ამდენი ადამიანი დასაჯე უკანონოდ, რატომ რჩები ხელშეუხებლად?

- დამოუკიდებლობა არ ნიშნავს იმას, რომ შენ მორალურ და ზნეობრივ გზას უნდა გადაუხვიო, გეთანხმები. თუმცა არიან ჟურნალისტები, რომლებიც ყველაფერს კადრულობენ.

- ასე ყველაფერს მოსამართლეებიც კადრულობენ და პარლამენტარებიც...

- აქ საუბარია ხელისუფლებისგან დამოუკიდებლობაზე. ჩვენ ვიხსენებთ იმ პერიოდს, როცა სააკაშვილმა ხელისუფლების ყველა შტო ჯიბეში ჩაიდო. ამაზეა ლაპარაკი, თორემ პასუხისმგებლობა ხალხის წინაშე ყველას მართებს. რაც შეეხება ლარის გაუფასურებას, ეს ჩვენს სამეზობლოშიც მოხდა. თუმცა მე ვფიქრობ, რომ რაღაც მომენტში პრობლემებს ჩვენმა აღმასრულებელმა ხელისუფლებამ წაუყრუა. ვთქვათ სიმართლე, ჩვენს ქვეყანაში ყველაზე მახინჯი სისტემა არსებობს საბანკო სფეროში. 13-14 პროცენტი ძალიან მაღალია, ევროპული სტანდარტი ამის ნახევარს ითვალისწინებს. ესენი ეროვნულ ბანკთან არიან გარიგებულები და ანტიკონსტიტუციურ საქმიანობას ეწევიან, დოლარში გასცემენ სესხებს. ჩვენი კანონმდებლობით ეს აკრძალულია. ბანკებს ერთი ნაბიჯი რომ უკან გადაედგათ, მოსახლეობას ცხოვრება შეუმსუბუქდებოდა.

- როცა არ დგამენ ნაბიჯს უკან, უნდა გადაადგმევინო...

- ვერ გადავადგმევინეთ, ბანკებს არაფერი არ გაუკეთებიათ. თუნდაც საფინანსო სააგენტო ავიღოთ, ისიც კი დაგვიბლოკა ჯერ პრეზიდენტმა, შემდეგ კი საკონსტიტუციო სასამართლომ. ხალხისკენ არავინ არ იხედება.

- ეს თქვენი საფინანსო სააგენტო ძალიან ყოფილა გაბერილი, 10 მილიონით მეტის დახარჯვას აპირებენ და კიდევ 67 ადამიანი უნდა დაიმატონ. ახლა ამათ რა უნდა გამიკეთონ ამის საფასური, ბანკში პროცენტს დამიკლებს თუ ლარს გამიმყარებს?

- გაბერილი შტატების მომხრე არც მე ვარ. ზოგადად, იდეა კარგი იყო და, ალბათ, გარკვეულწილად შეკვეცა მოგვიწევს. ჯერ ველოდებით საკონსტიტუციო სასამართლოს გადაწყვეტილებას, რომელიც თებერვალში გახდება ცნობილი, სხვანაირად არ გამოდის.

- ესე იგი, თქვენ ფიქრობთ, რომ გაზაფხულიდან ჯადო აიხსნება, ხომ?

- აუცილებლად, მე დარწმუნებული ვარ.

- რომ არ აიხსნას?

- არა, მე დიდი იმედი მაქვს. ჩემი სურვილია, რომ აქტიურობა და პრობლემების მოგვარება მარტიდანვე დაიწყოს. რაც მალე იქნება, მით უკეთესი, ჩვენ გაგვიადვილდება არჩევნებამდე მისვლა.

„ახალი თაობა“, 11 იანვარი, 2016 წელი

ინტერვიუ თამაზ მეჭიაურთან: „გიორგი მარგველაშვილთან ურთიერთობა დარეგულირდა… „თავისუფალი დემოკრატებიც“ შეიძლება კოალიციაში დაბრუნდნენ“

რატომ დაუტკბნენ ერთმანეთს პრეზიდენტი და მმართველი გუნდი, ვისი ან რისი დამსახურებაა ეს, როდის უნდა გასაჯაროვდეს „გაზპრომთან“ მიმდინარე მოლაპარაკებების დეტალები, როდის შეხვდება საპარლამენტო უმრავლესობა ბიძინა ივანიშვილს? – ამის შესახებ „ახალ თაობას“ „ქართული ოცნების“ ერთ-ერთი ლიდერი, დეპუტატი თამაზ მეჭიაური ესაუბრება.

- ბატონო თამაზ, ყველა ელოდება, რომ გიორგი კვირიკაშვილი პრეზიდენტ მარგველაშვილთან ურთიერთობას დაარეგულირებს. თქვენი აზრით, გამოვა თანამშრომლობა?

- რატომ არ უნდა გამოვიდეს? ჩვენ შორის უფრო დარეგულირდა ურთიერთობა, რასაც აუცილებლად მოჰყვება შედეგი. მარგველაშვილი უფრო ზომიერი გახდა და იმ უფლებამოსილების ჩარჩოებიდან აღარ გამოდის, რაც მას კანონით აქვს განსაზღვრული.

- პრეზიდენტის ზომიერება და ურთიერთობის დარეგულირება რისი ბრალია, მოახლოებული არჩევნების, გიორგი კვირიკაშვილის შერბილებული ტონის თუ საახალწლო განწყობის?

- ყველაფერი ერთად უნდა ავიღოთ. მარგველაშვილი უკვე 2 წელიწადზე მეტია, რაც პრეზიდენტის სავარძელში ზის და გამოცდილება მიიღო. თავიდან ის ცდილობდა, ისეთივე პრეზიდენტი ყოფილიყო, როგორიც მისი წინამორბედი იყო, მაგრამ ავიწყდებოდა ის, რომ წინა ხელისუფლებამ შეცვალა კანონმდებლობა. შესაბამისად, პრეზიდენტის ფუნქციებიც შეიკვეცა და მარგველაშვილი ამას, როგორც იქნა, შეეგუა. ახალმა პრემიერმა ოპონენტების მიმართ შედარებით რბილი პოლიტიკა აირჩია. ამასთან, არ შეიძლება არ აღვნიშნო ერთი გარემოებაც – პრეზიდენტს საპატრიარქოსთან ურთიერთობები დალაგებული აქვს.

- თქვენთვის საპატრიარქოსთან ურთიერთობის დალაგება ასეთი მნიშვნელოვანია?

- რა თქმა უნდა.

- ეს სიამტკბილობა სადამდე გასტანს?

- ვერ გეტყვით, გააჩნია, პრეზიდენტის ამბიციები სადამდე მიდის.

- თქვენ ფიქრობთ, რომ ეს სიამტკბილობა პრეზიდენტის ამბიციებზე იქნება დამოკიდებული?

- მარტო პრეზიდენტის ამბიციებზე არ იქნება დამოკიდებული. როცა ადამიანი მისი პოლიტიკური წონის შესაბამის ამბიციებს ამჟღავნებს, მაშინ ბევრად იოლია ურთიერთობის დალაგება. როდესაც ამბიციები პოლიტიკურ წონას არ შეესაბამება, იქ კონფლიქტი წარმოიშვება.

- გასული წლის მიწურულს ითქვა, რომ “ქართული ოცნების“ საარჩევნო სიის ფორმირება იანვარში დაიწყება. დაიწყო ამ მიმართულებით რაიმე სამუშაოები?

- ამის შესახებ ვერაფერს გეტყვით, მართლა არ ვიცი, დაიწყო თუ არა საარჩევნო სიის დაკომპლექტება. შესაძლოა, რაღაც მონახაზები აქვთ. დეტალურად არაფრის თქმა არ შემიძლია, რადგან ამ პროცესებში ჩართული არ ვარ.

- იანვარში დაგეგმილია საპარლამენტო უმრავლესობის შეხვედრა ივანიშვილთან. როდის გაიმართება ეს შეხვედრა?

- ზუსტი თარიღი არ ვიცი, მაგრამ მასთან შეხვედრები აუცილებლად იქნება, სადაც გადაწყდება კოალიციის ძირითადი მიმართულებები და საარჩევნო სიასთან დაკავშირებული საკითხები.

- არჩევნებამდე ცოტა ხნით ადრე მთავრობაში დააბრუნეს დავით ზალკალიანი, რომელმაც 2013 წლის შემოდგომაზე თავისუფალ დემოკრატებთან ერთად ხმაურით დატოვა კოალიცია. მისი მინისტრის მოადგილედ დანიშვნა არის თუ არა იმის წინაპირობა, რომ, შესაძლოა, თავისუფალი დემოკრატები უკან დაბრუნდნენ?

- ამ ქვეყანაზე არაფერი გამორიცხული არ არის. სავსებით შესაძლებელია, რომ ისინი კოალიციაში დაბრუნდნენ, თუ სჯერათ, რომ „ქართულმა ოცნებამ“ საგარეო კურსი არ შეიცვალა. როცა აქედან წავიდნენ, ამბობდნენ, საგარეო კურსი შეიცვალაო.

- თქვენი აზრით, შეცვალა “ქართულმა ოცნებამ“ საგარეო კურსი?

- ეს რაღაცით ხომ უნდა გამოიხატებოდეს? მე ამის ნიშანს ვერ ვხედავ და თამამად ვაცხადებ, რომ ჩვენი საგარეო კურსი არ შეცვლილა.

- „გაზპრომთან“ დაწყებულ მოლაპარაკებებზე რას იტყვით, არც ეს ნიშნავს კურსის ცვლილებას? საზოგადოების შეშფოთებას ის ფაქტი იწვევს, რომ მოლაპარაკების დეტალები გასაიდუმლოებულია.

- მთელი ევროპა „გაზპრომზე“ ზის და ვინმემ თქვა, რომ მათი საგარეო კურსი შეიცვალა? მოლაპარაკების დეტალების გასაიდუმლოებაში დიდ ტრაგედიას ვერ ვხედავ. არ ვამბობ, რომ ყველაფერი დაფარული უნდა იყოს, დეტალები იმ დოზით გასაჯაროვდება, რითაც ამას ჩვენი კანონმდებლობა ითხოვს.

- რა სტადიაშია ეს მოლაპარაკება?

- არ ვიცი და ვერც იმას ვიტყვით, რა შედეგი დადგა. როცა საქმე უკვე შეთანხმებამდე მივა, მერე პარლამენტიც დაინტერესდება და დეტალებიც გაირკვევა. ამ მოლაპარაკებაში მართლა ვერ ვხედავ პრობლემას. ამასთან, არც იმათ პატრიოტიზმში მეპარება ეჭვი, ვინც ამ მოლაპარაკებას აწარმოებს. დარწმუნებული ვარ, ისინი არანაირ ანტისახელმწიფოებრივ ხელშეკრულებას არ მოაწერენ ხელს.

- თქვენ ამბობთ, რომ გაზპრომთან საიდუმლო მოლაპარაკების წარმოება ტრაგედია არ არის, მაგრამ, როცა საქმე რუსულ კომპანიას ეხება, იქ ცოტა მეტი სიფრთხილე არ არის საჭირო?

- სიფრთხილის გამოჩენა ყველა დიდ კომპანიასთან არის საჭირო. ყველა ასეთ კომპანიას თავისი ინტერესები ექნება. ვიღაცას სურს, რომ ამ მოლაპარაკების დაწყების შემდეგ ჩვენ კურსის ცვლილება დაგვაბრალოს, მაგრამ ასე არაა. ამ შემთხვევაში მე ჩემი სახელით ვილაპარაკებ და ვიტყვი, რომ ჩემთვის კურსი არის ქვეყნის ტერიტორიული მთლიანობა და ერთიანობა, მისი ტრადიციების შენარჩუნება. ამ ტრადიციებში შედის მართლმადიდებლობა და ეროვნული იდენტობა.

- ფილოსოფოსმა გიგი თევზაძემ განაცხადა, რომ 7 იანვარს შობის აღნიშვნა რუსი ოკუპანტების მხარდაჭერაა. ამაზე რას იტყვით?

- სამარცხვინოა, რომ ამ განცხადებას ილიას უნივერსიტეტის ყოფილი რექტორი აკეთებს. სხვა თუ არაფერი, ის მაინც უნდა იცოდეს, რა დაუბარა ილია ჭავჭავაძემ მემკვიდრეობას. მისთვის მთავარი იყო მამული, ენა და სარწმუნოება. გიგი თევზაძე და მისი თანამოაზრეები ამ 3 მცნებას ხშირად აყენებენ შეურაცხყოფას. მამულის მიმართ ცუდი გამოხდომები აქვთ. ენასთან მიმართებაშიც ცნობილია მათი დამოკიდებულება. გიგი თევზაძე ილიას უნივერსიტეტის ტრიბუნას ხშირად უთმობდა საეჭვო წარმომავლობის „ცოცხალ კლასიკოსებსა და მწერლებს“. სარწმუნოებაც არ დაუტოვებიათ შეურაცხყოფის გარეშე. რა შუაშია შობის თარიღი რუსეთთან. ქართველები, ოკუპანტებთან შედარებით, 7-8 საუკუნით ადრე აღვნიშნავდით ამ დიდებულ დღესასწაულს. ამხელა პროფესორმა, წესით, ეს კი უნდა იცოდეს.

„ახალი თაობა“, 11 იანვარი, 2016 წელი

ინტერვიუ მამუკა არეშიძესთან: „პანკისში ბევრად სტაბილური მდგომარეობაა, ვიდრე ვიღაცას ჰგონია“

ისლამური სახელმწიფოდან მომდინარე საფრთხეებზე ექსპერტი მამუკა არეშიძე არაერთხელ საუბრობდა. სიტუაცია ამ კუთხით მეტად საფრთხილოა. ექსპერტს ამის დამადასტურებლად ქვემო ფონიჭალაში მომხდარი ფაქტი მოჰყავს, სადაც რელიგიურ ნიადაგზე ახალგაზრდა მამაკაცი მოკლეს. „ასეთ ნიადაგზე მოკლული ადამიანების რიცხვი უკვე სამამდე ავიდა. ორი შემთხვევა იყო ფონიჭალაში და ერთი – სართიჭალაში. ორი წლის წინაც მოხდა მკვლელობა. მაშინ სალაფიტებმა მოკლეს შიიტი ახალგაზრდა და მერე შიიტებმა გადაწვეს სალაფიტების სამლოცველო სახლი. პრინციპში, ეს პროცესი გრძელდება“, – განაცხადა მამუკა არეშიძემ „ახალ თაობასთან“ საუბარში.

- და ეს ხდება აზერბაიჯანულ მოსახლეობაში?

- დიახ, ეს აზერბაიჯანელ მოსახლეობაში ხდება. სხვაგან არ ხდება სალაფიტებისა და ტრადიციონალისტების დაპირისპირება ასეთი ფორმით. ეს სიტუაცია მისახედია. უკვე რამდენი წელია, ჩვენ ამაზე ვლაპარაკობთ, მაგრამ ამას არ ექცევა შესაბამისი ყურადღება. ხელისუფლების მხრიდან ყურადღების არმიქცევის ფაქტმა მიგვიყვანა სწორედ ამ მდგომარეობამდე.

- დღევანდელ ხელისუფლებას გულისხმობთ?

- არა. მე ვგულისხმობ ხელისუფლებებს 1995 წლიდან. 1995 წელს იმიტომ ვამბობ, რომ მაშინ გამოჩნდა პირველი სალაფიტი მოლა პანკისის ხეობაში და მთელი 10 წლის განმავლობაში პანკისი იყო მთელი საქართველოს სატკივარი.

- ახალ სხვა რეგიონებიც დაემატა?

- ახლა ამას დაემატა ქვემო ქართლი, გურია, აჭარა, კახეთის ზოგიერთი რეგიონი. ბოლოს ფონიჭალაში მოხდა ეს ყველაფერი და არ დაგავიწყდეთ, ფონიჭალა თბილისია!

- რამდენად სახიფათოა ეს ყველაფერი?

- პირველი დაპირისპირების ფორმატი არის ტრადიციონალისტებსა და სალაფიტებს შორის. ის, რაც ხდებოდა 90-იან წლებში ჩრდილოეთ კავკასიაში, ზუსტად მეორდება დღეს საქართველოში. იქაც ეგრე იყო.

- რას გულისხმობთ?

- თავიდან არ იყო ფედერალური ცენტრის წინააღმდეგ ბრძოლა. თავიდან იყო დაპირისპირება ტრადიციონალისტებსა და სალაფიტებს შორის. პირველი, ვინც მოკლეს სალაფიტებმა, იყო დაღესტნის მთავარი მუფტი. მერე მოკლეს გროზნოს მუფტი და მერე ამას მოჰყვა დაპირისპირების მთელი ჯაჭვი, რომელიც პრაქტიკულად დღემდე გრძელდება. დღეს ეს ვითარება გადმოდის საქართველოში და ძალიან ფხიზლად უნდა ვიყოთ. შესაბამისი ზომებია მისაღები უშიშროების მხრიდან.

- რა სახის ზომებზე საუბრობთ?

- არა მხოლოდ რეპრესიული, არამედ საგანმანათლებლო, კულტუროლოგიური, ჰუმანიტარული, სხვადასხვა ტიპის ღონისძიებებია ჩასატარებელი იმისთვის, რომ ამ დაპირისპირებას თავი ავარიდოთ და ქვეყანა დავალაგოთ.

- ხომ არ მოხდა ისე, რომ რაღაც საკითხები გამოეპარა უშიშროებას, სპეცსამსახურებს?

- არა. სპეცსამსახურების და უშიშროების საქმე არის სიტუაციის შესწავლა, ანალიტიკური დასკვნის გაკეთება და დაცვა. დაცვა გულისხმობს რეპრესიულ მომენტებს. არ შეიძლება, მარტო უშიშროების იმედზე იყოს მიტოვებული ეს საქმე. არავითარ შემთხვევაში! უშიშროებას ამდენი რესურსი არ გააჩნია, იმიტომ, რომ კონსტიტუციურად მისი სამოქმედო არეალი შეზღუდულია.

- კიდევ რა არის საჭირო, ვისი პასუხისმგებლობა იკვეთება?

- დანარჩენი ხელისუფლების გასაკეთებელია. მაგალითად, აუცილებელია საგანმანათლებლო დაწესებულებების კონტროლი და შექმნა. საქართველოში არსებობს უამრავი საგანმანათლებლო დაწესებულება საკვირაო სკოლების სახით, მუსლიმანური ტაძრების სახით, რომელთაც საქართველოს განათლების სამინისტრო ვერ აკონტროლებს.

- ამით რა გამოდის?

- გამოდის ის, რომ საქართველოში არსებობს სოციალური დაწესებულება, სადაც, რას ასწავლიან, კაცმა არ იცის.

- სწორედ ეს ხომ არ იყო შეცდომა, რომ მათ მიეცათ საშუალება, ამდენი მეჩეთი და სასწავლო ცენტრი აშენებულიყო?

- ხშირ შემთხვევაში ნებართვას არ ითხოვდნენ, ისე შენდებოდა ეს ცენტრები. მეჩეთებზე არ მაქვს ლაპარაკი, ეს კიდევ სხვა თემაა. მიაქციეთ ყურადღება, რომ საქართველოში, ზოგ შემთხვევაში, გაუაზრებლად შენდება საკულტო დაწესებულება, არა მარტო მეჩეთები, არამედ ეკლესიებიც.

- ამ ყველაფრის აკრძალვას არასამთავრობო სექტორის მხრიდან მწვავე რეაქცია მოჰყვებოდა ხოლმე. ესეც ხომ გვახსოვს?

- სახელმწიფომ უნდა იცოდეს, როგორ მიხედოს საზოგადოებრივ აზრს, როგორ გაუწიოს ანგარიში და რა მოიმოქმედოს იმისთვის, რომ ქვეყნის მდგომარეობა გააძლიეროს. თუ საზოგადოებრივ აზრსა და არასამთავრობოებზე ვილაპარაკებთ, მაგალითად, ფონიჭალელი არასამთავრობოები და საზოგადოების წარმომადგენლები 2010 წლიდან ითხოვდნენ, რომ არ აშენებულიყო იქ სალაფიტური მეჩეთი.

- თუმცა მაინც აშენდა...

- მაშინდელმა ხელისუფლებამ წაუყრუა. თბილისის მერიამ, უგულავას მეთაურობით, გასცა მეჩეთის აშენების ნებართვა და ეს მშენებლობა მაინც დაიწყო, თუმცა შიიტებმა ბოლომდე არ ააშენებინეს. შენობა დგას, მაგრამ გუმბათი არ აქვს, თუმცა, ხომ მაინც ააშენეს.

- დღესაც ხომ სთხოვენ ხელისუფლებას გარკვეული ზომების მიღებას?

- დღესაც სთხოვენ. უკვე მეხუთე წელიწადია, ერთსა და იმავეს ითხოვს ეს ხალხი და, ვიდრე ურემი არ გადაბრუნდა, მანამდე მისი დანახვა არავინ მოინდომა.

- რამდენად სახიფათოა, როდესაც თბილისში რელიგიურ ნიადაგზე მკვლელობა ხდება?

- რასაკვირველია, სახიფათოა. მართალია, იქ იყო ძველი საყოფაცხოვრებო თემაც. დაპირისპირება ადრეც იყო ამ ადამიანებს შორის, მაგრამ ამ ყველაფერმა მერე რელიგიური სახე მიიღო. რადგან ვიცით, რა მოტივითაც მოხდა ამ ადამიანის მკვლელობა _ ის იმედის ეთერში სალაფიტების წინააღმდეგ გამოვიდა.

- არის საშიშროება, რომ ამ ყველაფერს გაგრძელება მოჰყვეს?

- ეს უკვე გაგრძელებული პროცესია. აკი გითხარით, რომ ეს უკვე მესამე მკვლელობაა. თუკი ამას არ მიექცა სერიოზული ყურადღება, მაშინ ეს კვლავაც გაგრძელდება.

- რა მდგომარეობაა ამ მხრივ პანკისის ხეობაში?

- პანკისში ამ მხრივ არის ბევრად სტაბილური მდგომარეობა, ვიდრე ვიღაცას ჰგონია. იქ ისეთი ჯგუფები გაძლიერდა, რომელთაც პანკისის ხეობის დესტაბილიზაცია არ აწყობს. ეს ჯგუფები წლების განმავლობაში იყვნენ დასუსტებულნი, მიტოვებული და, როგორც ჩანს, ახლა წელში გაიმართნენ. პანკისიდან ბოლო თვეების განმავლობაში ერთი ახალგაზრდაც აღარ წასულა სირიაში საომრად.

- რასაც სხვა რეგიონებზე ვერ ვიტყვით...

- დიახ, ასეა. აჭარასა და გურიაში ამ თვალსაზრისით ბევრად რთული მდგომარეობაა.

- რატომ?

- პანკისში გააზრება მოხდა მთელი ამ ვითარებისა, რომელიც დაკავშირებულია სალაფიზმთან, ისლამის ამ ახალ მიმდინარეობასთან. ამ კუთხით სიტუაცია გადალაგდა და დაპირისპირების ფორმატი შემსუბუქდა. გურიასა და აჭარაში ეს უფრო ახალი ხილია და ბევრად უფრო აგრესიულად ხდება ახლის დამკვიდრება, სალაფიზმის იმ სახეობისა, რომელიც თურქეთიდან შემოვიდა აჭარაში.

- სხვა რა ღონისძიებებია ხელისუფლების მხრიდან გასატარებელი?

- საგანმანათლებლოს შესახებ უკვე მოგახსენეთ. გარდა ამისა, არის კლასიკურად ინფრასტრუქტურული თემები.

- კონკრეტულად?

- პანკისელები წლებია, საჭიდაო დარბაზს ითხოვენ, მეტად სპორტული ადამიანები არიან. ამის გაკეთებას 25 წელი დასჭირდა და, როგორც იქნა, გაკეთდა. ეს ინფრასტრუქტურული პროექტის კლასიკური ნიმუშია. იმავე უზარმაზარ ქვემო ქართლში სპორტული დაწესებულებები მინიმალურია. ეს თემა სერიოზულად მისახედია. სპორტული რესურსი არსებობს და ამას სჭირდება სერიოზული მიხედვა, ისევე, როგორც კულტურულ რესურსს და ეს ყველაფერი ხელისუფლების გასაკეთებელია. ასევე რეგიონის ეკონომიკაც მისახედია. ორივე ხელით მივესალმები კანონს, რომელიც მიიღო საქართველოს ხელისუფლებამ მთიანი რეგიონების განვითარებასთან დაკავშირებით. დიდ გარდატეხას შეიტანს ეს ყველაფერი საქართველოს ეკონომიკური განვითარების საქმეში. ეს შედეგი ხვალ და ზეგ აუცილებლად გამოჩნდება.

„ახალი თაობა“, 11 იანვარი, 2016 წელი

ინტერვიუ ჯემალ გამახარიასთან: „რეჯებ ერდოღანის შეკითხვა ვლადიმირ პუტინისადმი ჩვენს წისქვილზე ასხამს წყალს“

„რატომ გააგზავნეთ საკუთარი ძალები საქართველოში? იმიტომ, რომ მიგიწვიეს?“ – ამ კითხვებით თურქეთის პრეზიდენტმა რეჯეპ ტაიპ ერდოღანმა ვლადიმერ პუტინს მიმართა.

„რუსეთი აცხადებს, რომ მისი სამხედროები სირიაში სირიის მთავრობის მიწვევით არიან, თუმცა სირიის მთავრობა არ არის ლეგიტიმური. მაშინ რატომ გააგზავნეთ რუსეთმა საკუთარი ძალები საქართველოში? იმიტომ, რომ მიგიწვიეს? იმიტომ გააგზავნეთ უკრაინაში ჯარები, რომ მიგიწვიეს?“, – ასეთი განცხადება ერდოღანმა სირიაში რუსი სამხედროების მოქმედებებზე საუბრისას გააკეთა.

აფზახეთის უმაღლესი საბჭოს თავმჯდომარის მოადგილე ჯემალ გამახარიას განცხადებით, თურქეთი ჩვენი სტრატეგიული პარტნიორია, რუსეთი კი ხელოვნურად რთავს რუსულ-თურქულ დაპირისპირებაში საქართველოს თემას პროვოკაციის მიზნით.

- ბატონო ჯემალ, რეჯებ ერდოღანის ამ განცხადებიდან რა იკვეთება?

- ძალიან ბევრი საკითხი იკვეთება. ეს არის გამოვლინება იმ დიდი დაპირისპირებისა, რომელიც გამომჟღავნდა მას შემდეგ, რაც თურქეთმა რუსეთის თვითმფრინავი ჩამოაგდო. აქ ყურადღებას იპყრობს რუსეთის რეაქცია ამ ფაქტზე. რუსეთი ზესახელმწიფოა და მისი თვითმფრინავის ჩამოგდება მას არ გაუხარდებოდა და გარკვეული რეაქცია უნდა ჰქონოდა, მაგრამ რეაგირება აშკარად არაპროპორციულია. შთაბეჭდილება იქმნება, რომ რუსეთი საბაბს ეძებდა.

- ამჟამად ღია დაპირისპირება საქართველოსა და ამ ორ ქვეყანას შორის არ არსებობს, მაგრამ ორივე მხარე ურთიერთბრალდებებისთვის იყენებს იმ ფაქტს, რომ ორივე სახელმწიფოს ჩვენი ტერიტორიები აქვს მიტაცებული და როცა დასჭირდებათ, ერთმანეთს აძახებენ. ჩვენთვის ეს რას ნიშნავს?

- ჩანს, რუსეთი ელოდა მისთვის ამ ბედნიერ შემთხვევას, რომ გაერთულებინა ურთიერთობა თურქეთთან და დაპირისპირება მომხდარიყო.

- რაში აწყობდა რუსეთს თურქეთთან ურთიერთობის გამწვავება?

- რუსეთი დიდი ხანია გაღიზიანებულია თურქეთის აქტიურობით აფხაზეთსა და ყირიმში. რუსეთის მიერ ყირიმის მიერთებას თურქეთი მხარს არ უჭერს, ყირიმელ თათრებს იცავს, რომლებიც რუსეთთან მიერთების ასევე წინააღმდეგი არიან. თურქეთი აქტიურობს ჩრდილოეთ კავკასიასა და ყაზანში, რუსეთს კი აღიზიანებს თურქეთის აქტიურობა ამ რეგიონებში.

- ანუ თურქეთი იჭრება რუსეთის კონტროლირებად ტერიტორიულ სივრცეებში?

- რუსეთს ასე მიაჩნია. გარდა ამისა, რუსეთში ეკონომიკური ვითარება რთულდება. არავინ იცის, რა იქნება 2016 წელს. ამიტომ რუსეთს ძალიან სჭირდება სერიოზული მტერი. უკრაინასა და საქართველოს რუსეთის საზოგადოების მხოლოდ ნაწილი აღიქვამს მტრად. ამიტომ საჭირო იყო ძალიან დიდი მტერი, რომ ერი და ბერი შეკრას პუტინის გარშემო ანუ რუსეთს თურქეთთან დაპირისპირება შიდაპოლიტიკურ ვითარებაზე ზემოქმედების მოსახდენად სჭირდება. ამ სიტუაციაში ქართული თემის შემოგდებაც ბუნებრივია. რუსეთს ჩვენი სახით მოკავშირის პოვნა სურს. საქართველოს ტერიტორიების დიდი ნაწილი ბრესტის ზავით სწორედ რუსეთმა აჩუქა თურქეთს. საერთაშორისო სამართლის მიხედვით, ეს ტერიტორიები თურქეთის ნაწილად ითვლება. საბჭოთა კავშირმაც აღიარა თურქეთის ტერიტორიებად.

- საქართველოს დამოუკიდებელ სახელმწიფოს არ უღიარებია.

- კი მაგრამ, საბჭოთა საქართველომ და საბჭოთა სომხეთმა იოსებ სტალინის გარდაცვალების შემდეგ გააკეთეს განცხადება, რომ ისინი ხსნიან ტერიტორიულ პრეტენზიებს თურქეთის მიმართ. დამოუკიდებელ საქართველოს ამასთან დაკავშირებით განცხადება არ გაუკეთებია, მაგრამ…

- მაგრამ არც პრეტენზიას გამოთქვამს ამ ეტაპზე...

- დიახ. ჩვენ თურქეთთან გვაქვს მეგობრული ურთიერთობა. ჩვენი ერთადერთი თხოვნაა, თურქეთში ქართველ მოსახლეობას მშობლიურ ენაზე განათლების მიღების საშუალება ჰქონდეს. სხვაა აფხაზეთისა და ცხინვალის რეგიონი, რომლებსაც რუსეთის ტერიტორიებად არავინ აღიარებს და იქიდან მოსახლეობა გამოდევნილია. რუსეთის მხრიდან ამგვარ განცხადებებს პროვოკაციული ხასიათი აქვს, რასაც საქართველო არ წამოეგება და არ დაუპირისპირდება თავის სტრატეგიულ მოკავშირე თურქეთს. ბოლო დროს რუსეთის პრესაში გააქტიურებული და გაზვიადებულია აჭარის თემაც – თურქები იპყრობენ და ვუშველოთო. თითქოს რუსები გვშველიან ახლა აჭარის გამოხსნაში.

- თითქოს პუტინმა წარმოთქვა ფრაზა, საქართველომ და რუსეთმა ჩავჭიდოთ ხელი და ერთად ვიმოქმედოთო. სანამ დეოკუპაცია არ მოხდება, რუსეთისთვის ხელის ჩაჭიდება ვერ წარმომიდგენია...

- რა თქმა უნდა. სანამ რუსეთი არ წავა საქართველოდან და ოკუპირებულ ტერიტორიებს არ დააბრუნებს, რუსეთთან რაიმე სერიოზულ ურთიერთობაზე საუბარი ზედმეტია. ასეთია ხელისუფლებისა და საზოგადოების პოზიცია. რუსეთ-თურქეთის დაპირისპირებაში საქართველოს თემა ხელოვნურადაა ჩაკვეხებული პროვოკაციული მიზნით.

- ტრადიციულად, რუსეთი და თურქეთი ხან თანამშრომლობდნენ, ხანაც უპირისპირდებოდნენ ერთმანეთს. მათ შორის დაპირისპირება საქართველოსთან დაკავშირებითაც ხომ იყო?

- რა თქმა უნდა. რუსეთსა და თურქეთს შორის დაპირისპირება საქართველოსთან დაკავშირებითაც ხდებოდა და ბალკანეთის ქვეყნების, ყირიმის გამოც, რაც საუკუნეებს მოიცავდა. 1877-78 წლების რუსეთ-თურქეთის ომის დროს, როცა აჭარა დაბრუნდა მაშინდელი რუსეთის იმპერიის შემადგენლობაში, თურქებმა ერთ პერიოდში სოხუმის დაკავებაც შეძლეს მათ მხარეზე გადასული აფხაზების დახმარებით. არც ისე დიდი ხნის წინ დასრულდა ეს დაპირისპირება, რომელიც საქართველოსაც ეხებოდა.

- ამდენად, საქართველოს მიმართ რუსეთიც სცოდავს და თურქეთიც სცოდავდა, რის შედეგებიც დღემდე არ აღმოფხვრილა...

- ცხადია. საქართველო ორივეს თავისთვის უნდოდა. არცერთი არ იბრძოდა დამოუკიდებელი საქართველოსთვის.

- დღეს რუსეთს თურქეთი აღიზიანებს, როგორც ნატოს წევრი და ევროპული მისწრაფების სახელმწიფო…

- გასაგებია, მაგრამ ბოლო წლებში რუსეთს თურქეთთან ძალიან კარგი ურთიერთობა ჰქონდა, მიუხედავად იმისა, რომ ნატოს წევრი იყო და დიდი ხანია ევროპისკენ მიისწრაფვის. დღეს, როგორც ჩანს, რუსეთს თურქეთთან კარგი ურთიერთობა არ სჭირდება. ის ხელოვნურად ამწვავებს ურთიერთობას თურქეთთან. რუსეთს ძალიან ეშინია თურქეთის, ეშინია, რომ თურქეთი უფრო მეტ გავლენას მოიპოვებს აფხაზეთში, ყირიმში, ჩრდილოეთ კავკასიაში, თათრეთში (ყაზანში), ვოლგისპირეთში და ა.შ.

- რეჯებ ერდოღანის მიმართვა ვლადიმირ პუტინისადმი და ვლადიმირ ჟირინოვსკის განცხადება რა შედეგის მომტანი იქნება ჩვენთვის?

- რაც უფრო ბევრი ისეთი ლიდერი, როგორიც ბატონი რეჯებ ერდოღანია, შეახსენებს პუტინს, რომ ის არავის მიუწვევია საქართველოში, რომ მას ოკუპირებული აქვს ეს ტერიტორიები, ბუნებრივია, ჩვენს წისქვილზე ასხამს წყალს. ცხადია, ვლადიმირ პუტინი საქართველოში არავის მოუწვევია.

„კვირის ქრონიკა“, 11 იანვარი, 2016 წელი

ინტერვიუ სოსო ცინცაძესთან: რა ელის საქართველოს, თუ შენგენის ზონა გაუქმდება?

გელა ზედელაშვილი

საფრანგეთის ყოფილი პრეზიდენტი, ნიკოლა სარკოზი შენგენის ზონის გაუქმებასთან დაკავშირებით უკვე მეორედ აბობოქრდა. პირველად მან ევროპას პრეტენზიები 2012 წლის მარტში წაუყენა, როცა საპრეზიდენტო არჩევნებს აგებდა. მან პირობაც კი დადო, საფრანგეთი შენგენის ზონას დატოვებს, თუ მომდევნო ერთი წლის განმავლობაში ევროკავშირი არალეგალურ იმიგრაციასთან ბრძოლაში პროგრესს ვერ მიაღწევსო. მიუხედავად ასეთი მწვავე განცხადებებისა, მაშინ სარკოზი ფრანსუა ოლანდთან დამარცხდა.

ახლა მას გაუჩნდა შანსი, მომავალ არჩევნებში რევანში აიღოს და ამ კუთხით ისევ გააძლიერა შენგენის ზონაზე თავდასხმა. პრინციპში, ახლა სხვა დროა, პარიზის ტერაქტის შემდეგ საფრანგეთის მოსახლეობა უფრო მეტად დაფიქრდა და არ არის გამორიცხული, მხარი სარკოზის იდეას დაუჭიროს. მისი თქმით, შენგენის ზონა (რომელზეც ჩვენ ვოცნებობთ) მოკვდა და ახლა საჭიროა მისი გაუქმება-დამარხვა. ამასობაში რუსეთის პრეზიდენტი, ვლადიმერ პუტინი ხელს აწერს ახალ სამოქმედო დოქტრინას, სადაც პირდაპირ თუ ირიბად ჩვენი ქვეყნის მომავალიც არის გათვალისწინებული. ამ მნიშვნელოვან თემებზე „ქრონიკას” პოლიტოლოგი სოსო ცინცაძე ესაუბრება:

- დავუშვათ, შენგენის ზონა დახურეს, 26-მა ქვეყანამ ისევ აღადგინა თავისი საზღვრები, რა მოხდება?

- ამაზე ადრე ბერლუსკონიც „შუხურობდა“, ევროპაში ესენი ძირითადად შედიან რუმინეთიდან, რომელიც შენგენის ზონის წევრია. ადრე ლაპარაკი იყო ბოშებზე, გამოყრიდნენ, ისევ შედიოდნენ. ახლა ბოშების ამბავი აღარავის ახსოვს, ეგ მუსლიმანების შესვლასთან შედარებით არაფერია. ახლა სარკოზიმ დრო იხელთა, მაგას ძველი ჯავრი აქვს, როცა შინაგან საქმეთა მინისტრი იყო, როცა არაბებმა პარიზში მანქანები დაწვეს. მაშინ თქვა, მე „პილესოსით“ გამოვასუფთავებ არაბების დასახლებასო. ამაზე ატყდა ერთი ამბავი, რას ჰქვია „პილესოსი“, ეს ხომ ფაშიზმიაო? მაშინ სარკოზი მაინც გახდა პრეზიდენტი, მაგრამ ეს სიტყვები მაინც არ დაუვიწყეს და მეორე არჩევნებში არაფრანგებმა ხმა სოლიდარულად მისცეს სოციალისტების ლიდერს, ოლანდს, რომელიც ამბობდა, ჩვენ ყველას მივიღებთ და დავასაქმებთო. ვიმეორებ, ახლა სარკოზის დრო დგება, თუ ასე განვითარდა მოვლენები, ის შეიძლება ხელახლა გახდეს პრეზიდენტი. რაც ახლა ხდება, ეს არ არის მხოლოდ საფრანგეთისა და გერმანიის პრობლემა, მაგალითად, სამი დღის წინ გამოქვეყნდა მონაცემები, ბელგიაში ყოველი მეხუთე ადამიანი არაბელგიელია. ევროპა უკვე კარგავს თავის იდენტურობას, ასეულობით კვლევა ტარდება, წიგნები იწერება, მაგათმა ტოლერანტობამ კრახი განიცადა, ჩვენ შემოვუშვით მუსლიმანები, რომლებიც ვერ გახდნენ ცივილიზებული ევროპელებიო.

იგივე ხდება ამერიკაშიც და ობამა უკვე ალაპარაკდა იარაღის შეძენის გამკაცრებაზე. კონგრესი მხარს არ დაუჭერს, ეგ გამორიცხულია. თუმცა ადმინისტრაციული განკარგულებით უკვე გაამკაცრა. საერთოდ, ამერიკაში აქვთ ასეთი იდეოლოგია: „ადამიანები დაიბადნენ სხვადასხვანაირები, იარაღმა ისინი გაათანაბრა“. ახლა ამერიკელები იძახიან, ობამა გიჟია, ჩვენ იარაღი უნდა გვქონდეს, პოლიცია ვერ გვიცავსო. ამას მოჰყვა დიდი აჟიოტაჟი, ობამას განკარგულების მიხედვით, თუ იარაღის ყიდვა გინდა, უნდა მიიტანო ცნობა, რომ ფსიქიკურად არ ხარ დაავადებული, არ გაქვს საეჭვო წარსული და ასე შემდეგ. რაც აქამდე არ გაყიდულა ამერიკაში იარაღი, ახლა იყიდება, შეიძლება კონგრესმა დაამტკიცოს, მოვასწროთო. მთავარი ის არის, რომ ისლამი ევროპისთვის და ამერიკისთვის მხოლოდ რელიგია არ აღმოჩნდა, ეს უფრო მეტია, სულ სხვა მენტალობაა, რომელიც ვერასოდეს ვერ გახდება ევროპული ფასეულობების ნაწილი. ამ დროს რა ხდება ჩვენთან? ხელისუფლების ძირითადი საპროპაგანდო საგანი არის ევროპაში უვიზო მიმოსვლის საკითხი და ასოცირების ხელშეკრულება.

- ანუ ვძვრებით იქ, რომლის დაშლაზე ევროპელები ოცნებობენ?

- შეიძლება ვიზალიბერალიზაცია მოგვცენ, მაგრამ ევროპამ ძველი ხიბლი დაკარგა, უკვე საშიში ხდება. მაგალითად, დღეს ნორმალური ადამიანი თავის შვილებს გაუშვებს იქ, სადაც ასე ღიად ხალხს აუპატიურებენ და განმკითხავი არ ჩანს? ახლა ნახე, რა ხდება გერმანიაში, მეორე მსოფლიო ომის შემდეგ, 2015 წელს, პირველად გამოიცა ჰიტლერის „მაინ კამპფ“ („ჩემი არჩევანი“. – გ.ზ.), რაც უკვე რაღაცაზე მეტყველებს.

- არა მგონია, გერმანელებმა ის დამცირება გადაფრთხეებში ნახსენებია ნატოს გაფართოება, „ისლამური სახელმწიფო“… რა ქნან? რუსებს აქვთ შიში. რუსეთი ყლაპონ. როგორც ჩანს, მაგათ გენში აქვთ მსოფლიოზე ბატონობის სურვილი, თორემ ერთი ჰიტლერი ამდენ ხალხს ვერ გაასულელებდა...

- ჰიტლერის წიგნის მეორე გამოცემა მზადდება, პირველი სულ გაიყიდა. როგორც ჩანს, ტევტონური სული უკვდავია, მაგრამ ჩვენ რა? რაც უფრო გადის დრო, უფრო ძლიერად ვუჯახუნებთ კარს რუსეთს. აგერ, მიიღეს თავდაცვის ახალი დოქტრინა. რუსები ჭკვიანები არიან, მათ მშვენივრად იციან, რომ ნატოში ჩვენი მიმღები არავინ არ არის და რეალურ საფრთხეს არ წარმოვადგენთ. ახლა ჩვენმა პოლიტიკოსებმა დაიწყეს, ვაიმე, რუსეთმა ახალი დოქტრინა მიიღოო. არადა, ასეთ დოქტრინას პუტინი იღებს ყოველ 6 წელიწადში. ეს არ არის რაღაც საგანგებო ღონისძიება. საამერიკასავით ორი ოკეანით არ არის დაცული და არც ინგლისივით არის კუნძული, ეს არის დაბლობი ქვეყანა, სადაც ორჯერ წამოვიდა ევროპიდან რეალური საფრთხე, ერთხელ საფრანგეთიდან, მეორედ – გერმანიიდან.

- ორჯერვე რუსეთი ყინვამ გადაარჩინა...

- კი, გენერალმა „მოროზმა“, ამინდმა. როდემდე იქნება რუსეთი ამინდის იმედზე? ეშინიათ. მაგალითად, ამ დოქტრინას თუ გადავხედავთ, ჩვენდამი აგრესია არ იგრძნობა. სამწუხაროდ, ჩვენ გვაქვს ძალიან მოკლე მეხსიერება, უკვე დავივიწყეთ ძველი ოკუპანტები და მივდექით მხოლოდ რუსეთს. ძველები უკვე ჩვენი მოყვარეები გახდნენ, თურქეთთან ვთანამშრომლობთ, სტრატეგიულ მოკავშირესაც ვეძახით. ყოველ შემთხვევაში, ასე იყო მიშას დროს.

- მიშას დროს თურქეთი არა მხოლოდ სახელმწიფო მოკავშირე იყო, გიული ალასანიას ოჯახური მოკავშირეც გახდა...

- კი, სააკაშვილმა რამდენ თურქს მისცა საქართველოს მოქალაქეობა, ეშმაკმა იცის, ჩადიოდა იქ და არიგებდა ნაურაზე. ვითომ წარმოშობით ქართველებს აძლევდა, მაგრამ ჯერ კიდევ ბისმარკი ამბობდა, ეთნიკურ წარმოშობაზე უფრო ძლიერია რელიგიური წარმოშობაო. ეს დაამტკიცა ევროპულმა პრაქტიკამ. ჩემი ნება რომ იყოს, ხვალვე აღვადგენდი რუსეთთან დიპლომატიურ ურთიერთობას. ასე ტერიტორიებს ვერ დავიბრუნებთ, ყოველი დღე ჩვენთვის დაკარგულია

„რეზონანსი//მთელი კვირა“, 11 იანვარი, 2016 წელი

ინტერვიუ ზურაბ ჭიაბერაშვილთან: „სახელმწიფომ მდიდრების ჯანმრთელობის დაზღვევაზე უარი უნდა თქვას“

თაკო მათეშვილი

ჯანდაცვის ყოფილი მინისტრი, “ერთიანი ნაციონალური მოძრაობის” სამოქალაქო საზოგადოებასთან ურთიერთობის მდივანი ზურაბ ჭიაბერაშვილი საყოველთაო ჯანდაცვის მიზნობრივით შეცვლის ინიციატივით გამოდის და ამბობს, რომ სახელმწიფო მდიდრისა და ღარიბისთვის ფულს თანაბრად არ უნდა ხარჯავდეს. მისი თქმით, 2016 წლის ბიუჯეტიდან, 8 იანვრის მდგომარეობით, პროგრამისთვის განსაზღვრული 570 მილიონი ლარიდან 18 მლნ უკვე დახარჯულია. ეს კი წინა წლის დავალიანებამ განაპირობა, რაც სამინისტროს საავადმყოფოებთან დაუგროვდა. როგორც ჭიაბერაშვილი აღნიშნავს, ხარჯვის ამ ტემპით გაგრძელების შემთხვევაში, 570 მილიონი აგვისტოს ბოლოს უკვე ამოწურული იქნება.

სწორედ ამიტომ უნდა დაეხმაროს, მისი აზრით, სახელმწიფო მხოლოდ გაჭირვებულებს და არა ყველას. სანაცვლოდ კი მათი პაკეტები უნდა გაუმჯობესდეს და ზოგ შემთხვევაში პაციენტი წამლებითაც კი უნდა უზრუნველყოს. „თუ სამინისტროს მომავალი წლის გეგმებს გავითვალისწინებთ, იანვრის დასაწყისში ერთბაშად ამდენი თანხა არ უნდა გადაეხადათ. თუმცა ეს იმის გამო უწევთ, რომ წინა წლის დავალიანება დაფარონ. 2015 წელს, ოქტომბრიდან მოყოლებული, თანხები უკვე ქრონიკულად არ ჰყოფნიდათ და მუდმივად ცეცხლის ჩაქრობის რეჟიმში მოქმედება უწევდათ. ყველა დავალიანება ვერ გაისტუმრეს, რაოდენობა ახლაც დიდია და სამინისტრო აპირებს იანვარ-თებერვალში ასეთი დიდი თანხების ჩარიცხვით აღმოფხვრას დავალიანებები. თუმცა, პრობლემები რჩება და შემდეგში მდგომარეობს: პირველ რიგში, როცა ხარჯვა ასე არასისტემურად მიმდინარეობს არა მხოლოდ ჯანდაცვის სფეროში, არამედ ყველგან, ეს ლარის კურსზე უარყოფითად აისახება. შეიძლება ეს ახლა ასე მკაფიოდ არ ჩანს, მაგრამ დროთა განმავლობაში აუცილებლად გამოჩნდება.

გარდა ამისა, თუ ბიუჯეტის ხარჯვა ამ ტემპით გაგრძელდა, გამოდის, რომ ის არასწორადაა დაგეგმილი და საყოველთაო ჯანდაცვისათვის გამოყოფილი თანხა დაახლოებით აგვისტოსთვის ამოიწურება. ეს ყველაფერი იმაზე მიუთითებს, რომ სამინისტრომ და მთავრობამ არ იციან, თუ რა მუხლში რამდენი დასჭირდებათ. ფულის ასე ბრმად ხარჯვას ეკონომიკა მძიმე მდგომარეობამდე მიჰყავს. ეს კი ყველას კეთილდღეობაზე აისახება.

ყველაზე მთავარი ისაა, თუ რამ გამოიწვია წინა წლებში დავალიანების წარმოშობა. ყოველწლიურად დაგროვილი დავალიანების გადაფარვა მომდევნო წლის ბიუჯეტიდან ხდებოდა, მაგრამ სამწუხაროდ, ვალი სულ უფრო იზრდება. ეს საყოველთაო ჯანდაცვის სისტემური პრობლემაა და იგი ორ რამეში მდგომარეობს:

პირველი ისაა, რომ დაზღვევა საყოველთაოა და არა მიზნობრივი. როცა ფულს ერთნაირი პრინციპით, თანაბრად ხარჯავ მდიდარზეც და ღარიბზეც, მას ძირითადად შედარებით შეძლებული მოიხმარს. ღარიბი კი შესაძლოა, ექიმთან საერთოდაც არ მივიდეს, რადგან კონსულტაცია რად უნდა, თუ ექიმის გამოწერილი წამლის ყიდვის საშუალება არ ექნება. ამიტომ,ეს საყოველთაოობა, სინამდვილეში, ღარიბებისთვის სულაც არაა. ამიტომაც საჭიროა, სახელმწიფო მიზნობრივად ყველაზე მოწყვლად ჯგუფებს ეხმარებოდეს. ეს ჯგუფებია პენსიონერები, სოციალურად დაუცველები, ქრონიკული დაავადებების მქონენი, შშმ პირები და ა.შ.

მეორე სისტემური ხარვეზი კი ისაა, რომ ეფექტური ხარჯვის მექანიზმი არ არსებობს. სამინისტროს არანაირი მექანიზმი არ გააჩნია იმისათვის, რომ შეამოწმოს რამდენად ყაირათიანად გაიხარჯა თანხა და რამდენად ადეკვატური სამედიცინო მომსახურებისათვის გამოიყენეს. ამაზე ყველა საუბრობს. ამიტომ, თუ თავად პროგრამის დიზაინი არ შეიცვალა, პრობლემები უფრო და უფრო გაღრმავდება. ზაფხულის ბოლოს ბიუჯეტი ისევ ამოიწურება და სამინისტროს საგანგებო რეჟიმში მოუწევს მუშაობა. თანაც ასეთ პირობებში, როცა ეკონომიკა არ იზრდება იმ ტემპით, რა ტემპითაც ხარჯები იზრდება, თუნდაც ჯანდაცვაში.

- გარდა ჩამოთვლილი სამიზნე ჯგუფებისა, თქვენი აზრით, შემოსავლების მიხედვით როგორ უნდა განისაზღვროს ოჯახს სახელმწიფო დაზღევა უნდა ჰქონდეს თუ არა?

- ყველას ეშინია არ მოუწიოს ჯანმრთელობისათვის იმხელა ხარჯის გაღება, რასაც ვერ გადაიხდის. სახელმწიფოს ფუნქცია სწორედ ისაა, რომ ადამიანები კატასტროფული ხარჯისგან დააზღვიოს. თუმცა, პრობლემა ისაა, რომ სხვადასხვა შემოსავლის მქონე ადამიანებს კატასტროფული ხარჯიც სხვადასხვა აქვთ. ანუ, ზოგისთვის შესაძლოა კატასტროფული ხარჯი 50 ლარიდან იწყებოდეს, ზოგისთვის კი – 50 ათასიდან. ადამიანთა მდგომარეობა სხვადასხვაა და დღეს საყოველთაო ჯანდაცვა ამას არ ასხვავებს, ყველას თანაბრად ეხმარება. მნიშვნელოვანია, რომ სახელმწიფომ მაღალშემოსავლიანი ადამიანების ჯანმრთელობის დაზღვევაზე უარი თქვას, რადგან მათ თავადაც შეუძლიათ ჯანმრთელობის დაზღვევა კერძო სადაზღვევო კომპანიაში იყიდონ.

ამავდროულად, სახელმწიფომ უნდა განსაზღვროს თუ ვის როგორი დახმარება სჭირდება და ყველას შესაბამისად დაეხმაროს. მაგალითად, ზოგს წამლითაც უნდა დაეხმარონ. თუნდაც ქრონიკული დაავადებების მქონეებს. მათ ყოველთვიურად ძალიან მაღალი ხარჯი აქვთ, რადგან წამლები რეგულარულად სჭირდებათ. თუ სახელმწიფო მათ არ დაეხმარა, გამოდის, რომ კატასტროფული ხარჯების წინაშე ტოვებს.

ჩვენ მხოლოდ ის გვესმის, რომ სახელმწიფომ დაფინანსება გაზარდა და ყველას ეხმარება. ეს ძალიან კარგია, მაგრამ სისტემა დახვეწილი არაა. გამოდის, რომ ამ ფულს უყაირათოდ ვხარჯავთ. თუკი სახელმწიფო მდიდარია, შეიძლება მან თანხა შეძლებულ მოქალაქეებზეც დახარჯოს, მაგრამ ქვეყნის ეკონომიკური მდგომარეობა ხომ უნდა გავითვალისწინოთ. საქართველო ღარიბი ქვეყანაა, შემოსავლებმა დოლარებში მნიშვნელოვნად დაიკლო და არ მგონია საზოგადოება მდიდრისა და ღარიბის თანაბრად დაფინანსებას ემხრობოდეს. ამიტომაცაა მნიშვნელოვანი მიზნობრიობის განსაზღვრა.

- როგორ შეაფასებთ 2015 წელს ჯანდაცვის სისტემის მუშაობას? რა წარმატებები და ჩავარდნები ჰქონდა?

- იყო პლუსებიც და მინუსებიც. პლუსებში ჩავწერდი იმას, რომ, ამერიკელი პარტნიორების დახმარებით, დაავადებათა კონტროლის ამერიკული ცენტრის მხარდაჭერით, საქართველოში ცე-ჰეპატიტის პროგრამა ხორციელდება, რაც უარავი ოჯახისათვის შვებაა.

კარგია ისაც, რომ ჯანდაცვის დაფინანსება ზოგადად გაზრდილია. თუმცა ამ თანხით, კარგი სისტემის პირობებში, გაცილებით მეტი დადებითი ეფექტის მიღება შეიძლებოდა, ვიდრე ამ არასწორი მენეჯმენტის პირობებში გვაქვს. იმის გამო, რომ საყოველთაო ჯანდაცვა ამ მთავრობის ღირსების საკითხია და მიაჩნიათ, რომ მთელი ფული იქითკენ უნდა მიმართონ, სამინისტროს კომპეტენციაში შემავალი ბევრი საკითხი უყურადღებოდაა დარჩენილი. მაგალითად, ფსიქიატრიაში დაფინანსება არ გაზრდილა. ეს მაშინ, როცა ლარის კურსის გამო წამლები საგრძნობლად გაძვირდა. ფსიქიატრიული საავადმყოფოები არცთუ სახარბიელო მდგომარეობაშია.

სამინისტროს კომპეტენციაზე საუბრისას კიდევ ერთი ძალიან მნიშვნელოვანი სფერო – სოციალური სფეროც – უნდა ვახსენოთ. ჩემი აზრით, აქ კატასტროფული მდგომარეობაა, რადგან თანხების საყოველთაო დაზღვევისაკენ გადასროლამ ეს სფეროც შემოსავლის გარეშე დატოვა. სოციალური დაცვა პრიორიტეტი აღარაა. სოციალური შემწეობის მიმღებთა რიცხვი დაახლოებით 150 ათასი ადამიანითაა შემცირებული. თუ გავითვალისწინებთ იმას, როგორ მოიმატა ქვეყანაში გაჭირვებამ, დავასკვნით, რომ სახელმწიფომ არასწორი პრიორიტეტები დაისახა. ამიტომ, ამ საკითხში მე სამინისტროს დიდ მინუსს დავუწერდი.

- საკმაო დრო გავიდა რეცეპტული სისტემის შემოღებიდან და მოგვარდა თუ არა სააფთიაქო ნარკომანიის პრობლემა, რაც რეცეპტების შემოღების ერთ-ერთი მთავარი მიზეზი იყო? არსებობს თუ არა რაიმე სახის კვლევა, რაც სისტემის წარმატებაზე ან წარუმატებლობაზე მეტყველებს?

- ყველამ იცის, რომ აფთიაქში წამლის ყიდვა რეცეპტის გარეშეც შესაძლებელია. აფთიაქებში სხედან ექმიები, რომლებიც ყოველგვარი გასინჯვის, დიაგნოზის გარეშე, ხელის ერთი მოწერით გაძლევენ რეცეპტს და რასაც გინდა, იმას შეიძენ. მაშინ ისმის კითხვა – რა აზრი აქვს რეცეპტს და როგორ უნდა შეამციროს მან სააფთიაქო ნარკომანია?

ნათელია, რომ რეცეპტმა პრობლემა ვერ გადაჭრა და წამლის მოხმარება ვერ შეამცირა. ის უბრალოდ ფარატინა ფურცელი და ბიუროკრატიული ბარიერია. რეცეპტს არსებითი ზეგავლენა არაფერზე მოუხდენია. მედიკამენტების მოხმარების წილი ჯანდაცვის საერთო დანახარჯებში 50 პროცენტზეა ასული. ამ პრობლემების გადაჭრას ასეთი ბიუროკრატიული მიდგომა კი არ სჭირდებოდა, არამედ ამ სფეროში მომუშავე კომპანიების, სამედიცინო დაწესებულებების, პაციენტების მოტივაციისა და ინტერესების სწორად განსაზღვრა და მათი ისე დალაგება, რომ მათ ეთანამშრომლათ და ერთმანეთისათვის ხელი არ შეეშალათ. ასეთი სამინისტროს პირობებში, ეს ჯერ-ჯერობით მიუღწევადია.

„რეზონანსი//მთელი კვირა“, 11 იანვარი, 2016 წელი

ემხრობით საყოველთაო ჯანდაცვის სისტემის გაუქმებას?

ლიკა ამირაშვილი

ჯანდაცვის ყოფილი მინისტრი, “ერთიანი ნაციონალური მოძრაობის” სამოქალაქო საზოგადოებასთან ურთიერთობის მდივანი ზურაბ ჭიაბერაშვილი საყოველთაო ჯანდაცვის მიზნობრივით შეცვლის ინიციატივით გამოდის და ამბობს, რომ სახელმწიფო მდიდრისთვისაც და ღარიბისთვისაც ფულს თანაბრად არ უნდა ხარჯავდეს.

მისი თქმით, სახელმწიფო მხოლოდ გაჭირვებულებს უნდა დაეხმაროს და არა ყველას. სანაცვლოდ კი, მათი პაკეტები უნდა გაუმჯობესდეს და ზოგ შემთხვევაში პაციენტი წამლებითაც კი უნდა უზრუნველყოს. აღსანიშნავია, რომ ამავე თემაზე მსგავსი ინიციატივით “თავისუფალი დემოკრატებიც” გამოდიოდნენ და აღნიშნავდნენ, რომ სამედიცინო დამხრება ყველა მოქალაქემ თანაბრად არ უნდა მიიღოს.

ემხრობით საყოველთაო ჯანდაცვის სისტემის გაუქმებას და მის შეცვლას სახელმწიფო დაზღვევის დიფერენცირებული სისტემით? – ამ კითხვით “მთელმა კვირამ” საზოგადოებისთვის ცნობილ ადამიანებს მიმართა.

თაკო ჩარკვიანი  (პუბლიცისტი): ეს მთავრობა რასაც აკეთებს, ყველაფერი არ მომწონს. თუმცა ჯანდაცვის რეფორმა წარმოუდგენლად კარგია. რაღაცები გვავიწყდება ხოლმე. ცე-ჰეპატიტით დაავადებული ადამიანები სიკვდილისთვის იყვნენ გადადებული, რადგან მისი მკურნალობა წარმოუდგენელ ხარჯებს უკავშირდება.

ამიტომ მაიცდამაინც ახლა ამ ჯანდაცვის რეფორმის შერყევა მიზანშეწონილად არ მიმაჩნია. ერთადერთი სფეროა, რაც “ქართულმა ოცნებამ” ძალიან წარმატებულად განახორციელა, რასაც სხვა რაღაცებზე ვერ ვიტყვი. ეს ის სფეროა, რომლის ხელის ხლება რყევას გამოიწვევს, ამიტომ ჯერჯერობით ნაადრევი იქნება. თუმცა უცხოეთში ეს საკითხი მართლაც ასეა მოგვარებული და ზოგადად ვეთანხმები, მაგრამ ახლა არა.

გოგი თორაძე (რეჟისორი): ამ ქვეყანას ჯანდაცვის სფეროში ძალიან დიდი წარმატება აქვს და მაინცდამაინც აქ მიდის ქექვა. რამდენიმე წლის წინ, როდესაც ეს პატივცემული ჯანდაცვის მინისტრი თავად ბრძანდებოდა, საერთოდ ჯანდაცვაზე არ იყოს საუბარი. ადამიანი სამკურნალოდ იმის გამო ვერ მიდიოდა, რომ ფული არ ჰქონდა.

ახლა სერგეენკომ ისე გააკეთა, რომ ადამიანს ამ კუთხით ყოფა ცოტა შეუმსუბუქა. ამ ხალხს კიდე არაფერი არ მოსწონს. ვფიქრობ, ყველაფერი ძალიან კარგად მიდის. რაც შეეხეება დიფერენციაციას მდიდრებად და ღარიბებად, ამას თვითონ ეს მთავრობა გადაწყვეტს. ადამიანს საშუალება უნდა მივცეთ, რომ ეს საკითხი ბოლომდე მიიყვანოს.

ნინო ლაპიაშვილი  (ა/ო “სუფთა პოლიტიკა”): თავიდანვე ცხადი იყო, რომ ეს პროგრამა დიდხანს ვერ გაგრძელდებოდა. საქართველო ბრიტანეთი არ არის, რომ ყველაფრის დაფინანსება შეძლოს. ყოველ ჯერზე ახალი სახელმწიფო ვალის აღება წამგებიანია. მთავრობა ამ საკითხს რაციონალურად უნდა მიუდგეს. იმის ნაცვლად, რომ პოპულისტური გეგმები დასახოს და საბოლოო ჯამში ქვეყანა ბანკროტამდე მიიყვანოს, სჯობს ახლავე გამოფხიზლდეს და კონკრეტული ნაბიჯები გადადგას, რომელიც ქვეყანას ამ კრიზისული ვითარებიდან გამოიყვანს. საზოგადოებრივი ორგანიზაციებისა და ოპოზიციის აზრი უნდა გაითვალისწინოს. ზურაბ ჭიაბერაშვილის შემოთავაზება სავსებით რეალურია იმიტომ, რომ არ შეიძლება, ღარიბი ქვეყანა სამედიცინო მომსახურებას მდიდარსაც და ღარიბსაც ერთანირად უფინანსებდეს.

გიორგი შენგელაია რეჟისორი): ვფიქრობ, ცუდი იდეა არ არის. თუმცა მაგას შესაბამისი აღრიცხვა ესაჭიროება. უნდა დადგინდეს კრიტერიუმები, რითაც ხალხს მდიდრებად და ღარიბებად დაყოფენ. საერთოდ სამართლიანია, რომ ვისაც მაღალი შემოსავალი აქვს, სახელმწიფო სამედიცინო დახმარებით ნაკლებად ეხმარებოდეს, ხოლო ვისაც შემოსავალი არ აქვს, უფრო მეტად.