„კვირის პალიტრა“: ინტერვიუ ვახტანგ ძაბირაძესთან: „ოცნების“ ლიდერების გასაგონად – ფრთხილად იყვნენ, არ წაუცდეთ ხელი და…“ / „სააკაშვილის ადგილი ქართულ პოლიტიკაში აღარ არის, მით უფრო, „ნაციონალურ მოძრაობაში“. მის ჩანაცვლებაზე ბოკერია და მისი გუნდი იზრუნებენ“
„კვირის პალიტრა“: ინტერვიუ დავით უსუფაშვილთან: „ბიძინა ივანიშვილთან ურჩობისთვის დავისაჯეთ” // „არჩევნების შედეგში საკუთარ შეცდომებსაც ვხედავთ“ // „რესპუბლიკური პარტია 51%-ს ვერც ხვალ მიიღებს, ლიბერალური ღირებულებების პარტია ამ დონეზე პოპულარული ვერ იქნება“
„კვირის პალიტრა“: ინტერვიუ სოსო გალუმაშვილთან: „არჩევნების ანატომია“ // „ნაცმოძრაობის“ მძლავრ პროპაგანდისტულ კამპანიას “ოცნებამ” შიშის ფაქტორისა და მიშას დაბრუნების კამპანია დაუპირისპირა. “თავისუფალ დემოკრატებსა” და “რესპუბლიკელებს” თითქოს გამორჩათ ეს ეტაპი და პროცესებს მიღმა დადგნენ – ვერ აღმოჩნდნენ “თეთრები”, რადგან მათში ამომრჩეველმა “შავებთან” გამმკლავებელი ძალა ვერ დაინახა“
„კვირის პალიტრა“: ინტერვიუ თამარ ჩუგოშვილთან: „ჩემს კანდიდატურას პარლამენტის თავმჯდომარის პოსტზე გამოვრიცხავ”
„კვირის პალიტრა“: რა მოხდა მარნეულის რაიონში // „სიტუაცია უმართავი გახდა და…“ // „მათ ქვები და “მოლოტოვის კოქტეილები“ ჰქონდათ მომარაგებული და რომ არა პოლიცია, მძიმე შედეგს მივიღებდით“ // „პირველი ტურის ასე დამთავრების შემდეგ მარნეულის მოსახლეობას ყურანზე აფიცებენ, რომ ხმას “ოცნებას“ არ მისცემენ“
—–
„რეზონანსი//მთელი კვირა“: გიორგი მარგველაშვილისა და ირაკლი ალასანიას კავშირი, როგორც პოტენციური „მესამე ძალა“
„რეზონანსი//მთელი კვირა“: უნდა შესთავაზოს თუ არა „ქართულმა ოცნებამ“ თანამდებობები „თავისუფალ დემოკრატებს“?
„რეზონანსი//მთელი კვირა“: რომელ მინისტრებს შეცვლის „ოცნება“
„რეზონანსი//მთელი კვირა“: ინტერვიუ გია ხუხაშვილთან: „ბიძინა ივანიშვილს მაგიდის გაკეთება უნდოდა, მაგრამ სკამი გამოუვიდა“
„რეზონანსი//მთელი კვირა“: ინტერვიუ გია ვოლსკისთან: „არ ვფიქრობ, რომ „ნაციონალურმა მოძრაობამ“ დაივიწყა ე.წ. რევოლუციური სცენარი“
„რეზონანსი//მთელი კვირა“: ინტერვიუ ლევან ბერძენიშვილთან: „ვინ ჰკითხავს არჩილ გამზადიას ჩვენი პარტიის დაშლას?!“
—–
„ახალი თაობა“: ინტერვიუ ლევან ხაბეიშვილთან: „ორ თვეში „ქართულ ოცნებას“ საკონსტიტუციო უმრავლესობა ცხვირში მოხვდება“ // „მიმდინარეობს ნაცმოძრაობის ქდმზაცია“
„ახალი თაობა“: ინტერვიუ თენგიზ დიხამინჯიასთან: „მესამე ძალა ვერ ჩამოყალიბდა“
„ახალი თაობა“: ინტერვიუ ვახტანგ ძაბირაძესთან: „საარჩევნო სისტემის შეცვლა არავის აწყობს“
——————-
„კვირის პალიტრა“, 17 ოქტომბერი, 2016 წელი
ინტერვიუ ვახტანგ ძაბირაძესთან: „ოცნების“ ლიდერების გასაგონად – ფრთხილად იყვნენ, არ წაუცდეთ ხელი და…“ / „სააკაშვილის ადგილი ქართულ პოლიტიკაში აღარ არის, მით უფრო, “ნაციონალურ მოძრაობაში“. მის ჩანაცვლებაზე ბოკერია და მისი გუნდი იზრუნებენ“
ნათია დოლიძე
2016 წლის საპარლამენტო არჩევნების წინასწარი შედეგით, პროპორციული სისტემით “ქართულმა ოცნებამ” – 44, “ნაციონალურმა მოძრაობამ” – 27, “პატრიოტთა ალიანსმა” კი 6 მანდატი მიიღო. ამასთან, 53 მაჟორიტარულ ოლქში მეორე ტურია დანიშნული, რომლებშიც “ქართული ოცნების” კანდიდატები ლიდერობენ. დიდი ალბათობით “ქართული ოცნება” მომავალ პარლამენტში საკონსტიტუციო უმრავლესობას მოიპოვებს, რასაც ჩვენში უარყოფითი შეფასებები მოჰყვა. სწორედ არჩევნების შეფასებით დავიწყეთ ინტერვიუ ექსპერტ ვახტანგ ძაბირაძესთან:
- დავიწყოთ იმით, რომ თავისუფალი გარემოს ხარისხით ეს არჩევნები მნიშვნელოვნად განსხვავდებოდა წინა საპარლამენტო არჩევნებისგან – ამომრჩეველმა მიიღო ის გადაწყვეტილება, რაც მიიღო და შეუძლებელია დაეჭვდე, რომ მას გაუყალბეს ეს გადაწყვეტილება. როგორ და რატომ მივიღეთ ასეთი შედეგი? – ამის სრულფასოვან ანალიზს დრო სჭირდება. ჩემი აზრით, ამომრჩევლის დიდმა ნაწილმა, დაახლოებით 30%-მა, არჩევნებამდე ბოლო ორი კვირის განმავლობაში გადაწყვიტა საკუთარი ხმის ბედი. ეს ის ელექტორატია, რომლის მხარდაჭერა არა “ქართულ ოცნებასა” და “ნაციონალურ მოძრაობაზე”, არამედ ე.წ. მესამე არჩევანზე უნდა განაწილებულიყო, მაგრამ ასე არ მოხდა…
ზემოთ დასახელებულმა ორივე ძალამ მოახერხა ისე დაეშინებინა ამომრჩეველი, რომ მას არჩევანი ისევ მათზე შეეჩერებინა. “ქართულმა ოცნებამ” ეს მოახერხა იმის ძახილით, რომ თუ მას არ აირჩევდნენ, ხელისუფლებაში “ნაცმოძრაობა” დაბრუნდებოდა, “ნაციონალურმა მოძრაობამ” კი იმის მტკიცებით, რომ ნებისმიერ ფასად დაბრუნდებოდა ხელისუფლებაში, რითაც დაკარგულ ამომრჩეველს დააჯერა, რომ თუ მხარს დაუჭერდნენ და ძალაუფლების დაბრუნებაში დაეხმარებოდნენ, იმავე პრივილეგიებს მიიღებდნენ, რაც “ნაცმოძრაობის” მმართველობისას ჰქონდათ. აი, ასეთი ვითარება შეიქმნა და ამომრჩეველმაც ბოლო დღეებში, შეიძლება ბოლო საათებშიც კი, მიიღო გადაწყვეტილება. ორიოდე სიტყვა მინდა ვთქვა ამომრჩევლის აქტივობაზე. ჩემი აზრით, რომ არ ყოფილიყო შიში იმისა, ვაითუ “ნაციონალები” დაბრუნდნენო, კიდევ უფრო დაბალი იქნებოდა ამომრჩევლის აქტივობა, იმიტომ, რომ “ქართული ოცნებისადმი” ამომრჩევლის დამოკიდებულება საკმაოდ გაცივებულია.
მიუხედავად მცდელობებისა, “ქართულმა ოცნებამ” ელექტორატს ახალი ვერაფერი შესთავაზა. საბოლოოდ, ადგნენ და ისევ მტრის ხატის შექმნითა და შიშით მიიყვანეს ამომრჩეველი ურნებთან. როცა ვლაპარაკობთ საკონსტიტუციო უმრავლესობისა და არჩევნების შედეგის პრობლემებზე, ამის საფუძველს ის ვარაუდიც იძლევა, რომ “ქართული ოცნებით” იმედგაცრუება საზოგადოებაში გაგრძელდება, თუ ხელისუფლებამ არ მიიღო ძალიან მნიშვნელოვანი და მიზანმიმართული გადაწყვეტილებები. ამის ბაზას და რესურსს კი, სამწუხაროდ, ვერ ვხედავ.
- საკონსტიტუციო უმრავლესობა ახსენეთ და დიდი ალბათობით “ქართული ოცნება” მოახერხებს მის მოპოვებას...
- საკონსტიტუციო უმრავლესობა ტრაგედია არ არის, მაგრამ აქ ერთი სერიოზული პრობლემა იჩენს თავს. კერძოდ, არჩევნებზე მივიდა ამომრჩეველთა 51%, ანუ ნახევარზე ოდნავ მეტი, რომელთაგან “ქართულ ოცნებას” მხარი დაუჭირა ნახევარზე ნაკლებმა, რაც იმას ნიშნავს, რომ ამომრჩევლის ძალიან დიდი უმრავლესობა “ქართული ოცნების” მხარდაჭერის მიღმაა. შესაბამისად, მეორე ტურის შედეგად, როდესაც ეს ძალა, ალბათ, მართლაც მიიღებს საკონსტიტუციო უმრავლესობას, მისი მანდატები არ იქნება ამომრჩევლის მხარდაჭერის ადეკვატური, რამაც შეიძლება დიდი პრობლემები შექმნას.
მალე დაიწყება განხიბვლა და მივიღებთ ხელისუფლებას, რომელსაც ექნება, ერთი მხრივ, საკონსტიტუციო უმრავლესობა, მეორე მხრივ კი, ელექტორატის ნახევრის ნახევრის მხარდაჭერა. ამან შეიძლება ის დიდი პრობლემები შექმნას, რაც საქართველოში ასეთ ვითარებაში ტრადიციულად იქმნებოდა ხოლმე. დიდი იმედი მაქვს, რომ ეს ტრადიცია დაირღვევა, თუმცა ხიფათს ვგრძნობ და ამას უპირველესად “ქართული ოცნების” ლიდერების გასაგონად ვამბობ. მათ ეს უნდა იცოდნენ, კარგად გააანალიზონ და ფრთხილად იყვნენ, არ წაუცდეთ ხელი, როგორც წინა ხელისუფლებას, და არ წაიყვანონ ქვეყანა ისევ ავტორიტარიზმისკენ.
- ბარიერი ვერ გადალახეს პროდასავლურმა ძალებმა, მაგალითად, “თავისუფალმა დემოკრატებმა” და რესპუბლიკურმა პარტიამ, ამ დროს კი პრორუსულ ორბიტას მიკუთვნებულმა “პატრიოტთა ალიანსმა” მოახერხა პარლამენტში შესვლა...
- ძალიან საწყენია, რომ “თავისუფალი დემოკრატები” და რესპუბლიკური პარტია პარლამენტს გარეთ დარჩნენ, მაგრამ ამას მაინცდამაინც საგარეო ორიენტაციის მიმართულებით არ განვიხილავდი. ვერაფრით ვიტყვით, რომ მომავალ პარლამენტში პროდასავლური ძალები ნაკლებად იქნებიან წარმოდგენილი. ოდნავ ობიექტური თუ არის ანალიტიკოსი, ვერ იტყვის, რომ ბოლო ოთხი წლის განმავლობაში “ქართული ოცნება” პროდასავლურ პოლიტიკას არ ატარებდა. არ ვიცი, ხვალ-ზეგ რას გააკეთებს, მაგრამ დღეს ნამდვილად არ არსებობს საფუძველი იმის თქმისა, რომ “ქართული ოცნება” არ არის პროდასავლური ძალა. აღარაფერს ვამბობ “ნაციონალურ მოძრაობაზე”, რომელმაც ლამის ერთადერთ პროდასავლურ ძალად გამოაცხადა თავი. ამ ვითარებაში პროდასავლური ძალების შესუსტებაზე ლაპარაკი, არასწორი მგონია.
კი ბატონო, “პატრიოტთა ალიანსი” საქართველოში იმ ძალად მიიჩნევა, რომელიც უფრო რუსეთისკენ იხრება, მაგრამ ექვსკაციანი ფრაქცია ბევრს ვერაფერს შეცვლის. ჩემი აზრით, “პატრიოტთა ალიანსს” ამომრჩეველთა მხარდაჭერა პრორუსულობის გამო სულაც არ მიუღია. “პატრიოტთა ალიანსი” ბოლო ოთხი წლის განმავლობაში იყო ერთადერთი ძალა, რომელიც მუდმივად აკრიტიკებდა “ნაციონალურ მოძრაობას”, სამართლიანობის აღდგენას მოითხოვდა და თუ ხელისუფლებას უპირისპირდებოდა, მხოლოდ იმიტომ, რომ ის სათანადოდ არ სთხოვდა სააკაშვილის ჩინოსნებს პასუხს.
მათ სწორედ იმ ამომრჩევლის მიმხრობა მოახერხეს, რომელიც “ნაციონალური მოძრაობის” მიმართ რადიკალური ზომების გატარებას მოითხოვდა და ეს რომ არ მოხდა, “ქართულ ოცნებაზე” განაწყენდა. მათი წარმატების მიზეზი ეს მგონია და არა მათი საგარეო ორიენტაცია.
რაც შეეხება “თავისუფალი დემოკრატებისა” და რესპუბლიკური პარტიის მარცხის მიზეზებს, ძნელია ერთმნიშვნელოვანი კომენტარის გაკეთება, რადგან კომპლექსური თემაა და ამას არაერთი ფაქტორი განსაზღვრავს. ცხადია, თავადაც დაუშვეს შეცდომები.
“თავისუფალ დემოკრატებს” პარლამენტში შესვლის დიდი შანსი ჰქონდათ, მაგრამ ვერ შეძლეს და, ჩემი აზრით, ამის უმთავრესი მიზეზი ის არის, რომ ვერ მოახერხეს საკუთარი ამომრჩევლის განსაზღვრა. არ დაუსვეს საკუთარ თავს კითხვა: ვინ დაუჭერდა მათ მხარს? ეს შეცდომა დაუშვეს “რესპუბლიკელებმაც”.
მათ, ფაქტობრივად, მთელ ელექტორატზე იმუშავეს და მიიღეს ის, რაც მიიღეს. მათ “ქართული ოცნებიდან” წამოსულ ამომრჩეველზე უნდა ემუშავათ, უნდა განესაზღვრათ, რატომ თქვა ამ ხალხმა “ქართული ოცნების” მხარდაჭერაზე უარი და რატომ ეძებდა მესამე ძალას. ეს რომ მოეხერხებინათ, ალბათ, ადვილად შეძლებდნენ საჭირო გზავნილების ჩამოყალიბებას და მათ მიმხრობას. უნდა აღინიშნოს ისიც, რომ რესპუბლიკური პარტია გვიან ჩაერთო საარჩევნო პროცესებში, ხოლო “თავისუფალმა დემოკრატებმა” ე.წ. კაბელების საქმის საარჩევნო თემად გადაქცევით დაუშვეს შეცდომა. მათი ადამიანურად მესმის, მაგრამ პოლიტიკურად ეს არ იყო სწორი.
- როგორ აფასებთ ირაკლი ალასანიას პოლიტიკიდან წასვლის გადაწყვეტილებას და იმ პროცესებს, რაც “თავისუფალ დემოკრატებში” განვითარდა? საინტერესოა, თუ ელით ამ პარტიის უკვე ყოფილი ლიდერების ხელისუფლებაში გამოჩენას, მოგეხსენებათ, მითქმა-მოთქმა არ წყდება, რომ ნაწილმა უკვე მიიღო “ქართული ოცნებისგან” შეთავაზებები...
- ალასანიას გადაწყვეტილებას და ამ პარტიაში შექმნილ ვითარებას უკიდურესად უარყოფითად ვაფასებ. ძალიან დამწყდა გული. ჩემთვის “თავისუფალი დემოკრატები” იყო ჩვენს პოლიტიკურ სივრცეში ერთ-ერთი ნათელი წერტილი, რომელსაც ნამდვილად ჰქონდა პერსპექტივა. როდესაც ასეთი პროფესიონალი, განათლებული ადამიანების გუნდი ტოვებს პოლიტიკურ ასპარეზს, ეს სცდება პიროვნულ გადაწყვეტილებას და ქვეყნისთვის ძალიან წამგებიანია. ვიხილავთ თუ არა ყოფილ “თავისუფალ დემოკრატებს” “ქართული ოცნების” ხელისუფლებაში? დიდი ალბათობით, კი, რადგან “ქართულ ოცნებას” აქვს პროფესიონალი კადრების დეფიციტი.
ჩემი აზრით, ეს ადამიანებიც მზად იქნებიან, თავიანთი კარიერა საჯარო ან დიპლომატიურ სამსახურში გააგრძელონ. პირდაპირი მინიშნებები თანამშრომლობაზე უკვე მოვისმინეთ როგორც “ქართული ოცნების” წარმომადგენლებისგან, ასევე “თავისუფალი დემოკრატების” რიგი ექსლიდერებისგან. თუმცა, ჩემი აზრით, ეს არ შეეხება ირაკლი ალასანიას, რომელსაც, ვფიქრობ, უახლოეს მომავალში რომელიმე საერთაშორისო ორგანიზაციაში არცთუ დაბალ თანამდებობაზე ვიხილავთ.
- არჩევნების შემდეგ დაიძაბა ვითარება “ნაციონალურ მოძრაობაშიც“. სულ უფრო აშკარა ხდება, რომ პარტიის აქაური ლიდერები სააკაშვილისგან დისტანცირებას ცდილობენ, რაც აშკარად გამოჩნდა, როდესაც სააკაშვილის მოწოდება, არ მიეღოთ მონაწილეობა მეორე ტურში და უარი ეთქვათ მანდატებზე, პარტიამ არ გაიზიარა...
- თუ ბოლო ოთხ წელს გადავავლებთ თვალს, მიხეილ სააკაშვილი “ნაციონალური მოძრაობისთვის” ერთდროულად იყო ლოკომოტივიც და მუხრუჭიც. ის, რომ “ნაციონალურმა მოძრაობამ” ვერ განახორციელა რებრენდინგი და საფრთხობელად დარჩა, რაც საარჩევნოდ კარგად გამოიყენა ხელისუფლებამაც და თავად “ნაციონალურმა მოძრაობამაც”, ეს მიხეილ სააკაშვილის “დამსახურებაა”. სააკაშვილი ხელისუფლებაში ყოფნისასაც და მერეც იყო ამ პარტიის ერთპიროვნული მმართველი, რომლის სანქციის გარეშეც ვერაფერი გაკეთდებოდა, თუმცა ისიც იგრძნობოდა, რომ პარტიაში დამოუკიდებლად მოქმედების სურვილი და მისგან დისტანცირების აუცილებლობა ნელ-ნელა ფეხს იკიდებდა. ამ პროცესის ლოგიკური დასასრული იყო ის, რომ უთანხმოებამ, რომელზეც კულუარულად იყო ლაპარაკი, აშკარად იჩინა თავი არჩევნების შემდგომ. დღეს შეიძლება უკვე ითქვას, რომ “ნაციონალური მოძრაობის” ადგილობრივმა ლიდერებმა მოახერხეს, არ დამორჩილებოდნენ სააკაშვილის ნებას.
როგორც კი სააკაშვილი ამ ინიციატივით გამოვიდა, მაშინვე ვთქვი, რომ შეუძლებელი იყო, “ნაციონალურ მოძრაობას” ეს გაეზიარებინა და პარლამენტში შესვლაზე უარი ეთქვა. “ნაცმოძრაობაში” არიან ჭკვიანი ადამიანები, რომელთაც ანალიზის უნარიც აქვთ და პოლიტიკურ პროცესებსაც კარგად ხედავენ. პარლამენტში შეუსვლელობა ნიშნავდა ამ ძალის ქუჩაში დარჩენას მაშინ, როდესაც ქუჩაში ყოფნა საზოგადოებას არ სურს. ეს კი იქნებოდა ამ ძალის რეიტინგის საბოლოოდ დაცემის ტოლფასი და პარტიაში სააკაშვილის ერთპიროვნული მმართველობაც შენარჩუნდებოდა. მივიღეთ უნიკალური ვითარება – “ნაციონალურმა მოძრაობამ” საჯაროდ თქვა უარი ლიდერის ასევე საჯაროდ გაცხადებულ რეკომენდაციებზე.
მიხეილ სააკაშვილს არჩევანი არ ჰქონდა – ან უნდა დაჰყოლოდა პარტიის გადაწყვეტილებას, ან წასულიყო ქართული პოლიტიკიდან, და მან, როგორც გამოცდილმა პოლიტიკოსმა, გადაწყვიტა, დაჰყოლოდა თანაპარტიელების ნებას და ეს დემოკრატიის საბურველით შეეფუთა, არადა, რეალურად ეს ურჩობა იყო. სააკაშვილის ხასიათიდან გამომდინარე, ის არ მოისვენებს და შეეცდება, დაიბრუნოს დაკარგული პოზიცია პარტიის კულისებში მუშაობით, რაც გაჩენილ ბზარს, ჩემი აზრით, კიდევ უფრო გააღრმავებს.
ეს პროცესი დასრულებული არ არის, “ნაციონალებს”, რომელთაც მხარი არ დაუჭირეს სააკაშვილს, კიდევ ბევრჯერ მოუწევთ სააკაშვილთან დაპირისპირება. საბოლოოდ კი “ნაციონალური მოძრაობის” ამ ორ ნაწილს, ადრე თუ გვიან, მოუწევს ერთმანეთთან დაშორება. ვფიქრობ, იმ ნაწილს, რომელიც დაუპირისპირდება სააკაშვილს, ამ უკანასკნელის საპირწონედ ახალი ლიდერი დასჭირდება, რომელიც, ჩემი აზრით, მალე გამოჩნდება.
- “ნაციონალური მოძრაობის” მხარდამჭერთა ნაწილი ასეც აყენებს საკითხს: სააკაშვილმა უნდა გადაწყვიტოს, ვინ უნდა იყოს – ოდესის გუბერნატორი თუ ქართული ოპოზიციის ლიდერი...
- სააკაშვილს ყველაფერი ერთად უნდა, თუმცა, ჩემი დაკვირვებით, ის რთულ ვითარებაშია – მას უნდა, შეინარჩუნოს “ნაციონალური მოძრაობის” ლიდერობა, თუმცა ამ ეტაპზე ეს დასრულებული ამბავი მგონია. ღმერთმა გვაშოროს და, თუ ქვეყანაში არ დაიწყო ისევ რევოლუციური პროცესები, სააკაშვილის ადგილი ქართულ პოლიტიკაში აღარ არის, მით უფრო, “ნაციონალურ მოძრაობაში”. მის ჩანაცვლებაზე ბოკერია და მისი გუნდი იზრუნებენ, დარწმუნებული ვარ, კარგადაც. თუმცა ეს არ ნიშნავს, რომ ბოკერია იქნება ლიდერი, რაც თვითონაც მშვენივრად იცის. ვფიქრობ, ის თავად შეუწყობს ხელს სააკაშვილის საპირწონის მოძებნას, აქცევს მას ლიდერად, თვითონ კი კულისებში დარჩება.
- დიდი მსჯელობაა დაწყებული იმაზე, თუ ვინ გახდება პარლამენტის თავმჯდომარე. სახელდება რამდენიმე კანდიდატურა, მათგან ყველაზე ხშირად ირაკლი კობახიძის...
- ჯერ ძნელია რაიმეს თქმა, რადგან საარჩევნო პროცესი არ დასრულებულა. ვფიქრობ, ამ პოსტზე დავით უსუფაშვილის მსგავსი პოლიტიკოსის მოძებნა გაძნელდება, თუმცა პირადად ჩემთვის მისაღებია ირაკლი კობახიძის კანდიდატურაც. მას დიდი ხანია ვიცნობ, მივიჩნევ კარგ კონსტიტუციონალისტად, თუმცა ნამდვილად არა აქვს საკმარისი პოლიტიკური გამოცდილება.
- 8 ოქტომბერს საარჩევნო პროცესს ექსცესების გარეშე არ ჩაუვლია, დაპირისპირება მოხდა მარნეულის რაიონის სოფელ ყიზილაჯლოსა და ზუგდიდის რაიონის სოფელ ჯიხაშკარის რამდენიმე საარჩევნო უბანზე. დღეს უკვე ცნობილია, რომ დაკავებულია როგორც ერთი, ისე მეორე ინციდენტის რამდენიმე მონაწილე, თუმცა ყიზილაჯლოს შემთხვევაში ოპონენტები სვამენ კითხვას, რა საჭირო იყო 6 კაცის დასაკავებლად მასშტაბური სპეცოპერაციის ჩატარება? ამბობენ იმასაც, რომ დაკავებულთაგან სამი ნაცემია...
- ორი აზრი არ არსებობს იმაზე, რომ ვინც კანონი დაარღვია, უნდა დაისაჯოს. არა აქვს მნიშვნელობა, ხელისუფლების მომხრე იქნება თუ მოწინააღმდეგე. როგორც ვიცი, ჯიხაშკარის ამბავზე დაკავებულები “ქართული ოცნების” მხარდამჭერები არიან. რაც შეეხება მარნეულის რაიონს, თუ ძალის გადამეტებითა და კანონის დარღვევით მოხდა იმ პირთა დაკავება, ესეც უნდა გამოიძიონ. გამიჭირდება სხვა შეფასების გაკეთება, ერთს ვიტყვი მხოლოდ – მარნეულის რაიონში განსაკუთრებული სიფრთხილე მართებს ხელისუფლებასაც და ოპოზიციასაც. ეს საქართველოს განსაკუთრებული რეგიონია, ეთნიკური უმცირესობით დასახლებული და არავის უნდა მიეცეს საშუალება, რაიმე პროვოკაციები დაგეგმოს და განახორციელოს. ამ შემთხვევაში დაპირისპირება ორ პარტიას შორის ეროვნული ინტერესების ზღვარზე გადის, მით უფრო, რომ წინ მეორე ტურია და თანაც არ დაგავიწყდეთ, რომ აქ შფოთითა და არეულობით, შესაძლოა, არაერთი შინაური თუ გარეული მტერი იყოს დაინტერესებული.
- ევროსაბჭოს საპარლამენტო ასამბლეაზე უკრაინის თაობაზე მიღებული რეზოლუციების კენჭისყრის შედეგების ნახვისას აღმოჩნდა, რომ ქართული დელეგაციის წევრებმა მასში მონაწილეობა არ მიიღეს. ეს იმით ახსნეს, რომ სხვა საქმით იყვნენ დაკავებული და არ იცოდნენ, როდის იმართებოდა კენჭისყრა. თუმცა გაჩნდა ეჭვი, რომ ეს, შესაძლოა, უკრაინის ხელისუფლების მიმართ განაწყენებითაც იყო განპირობებული...
- მინდა მჯეროდეს, რომ ეს მართლაც შემთხვევით მოხდა და სააკაშვილის გამო არ დაგეგმეს შურისძიება. სააკაშვილზე გაცილებით მნიშვნელოვანია ჩვენი და უკრაინის სტრატეგიული ურთიერთობა. შეიძლება უკრაინის ხელისუფლებასთან გვქონდეს პრეტენზია, მაგრამ ეს უნდა მოგვარდეს დიპლომატიური გზით და არავითარ შემთხვევაში ეს ორი ქვეყნის ურთიერთდამოკიდებულებაზე არ უნდა აისახოს, მით უფრო, საერთაშორისო ორგანიზაციებში მუშაობისას.
- ქართველი საზოგადოება აღაშფოთა საქართველოში ვიზიტად მყოფი ყირგიზეთის პრეზიდენტის განცხადებებმა რუსული ოკუპაციის შესახებ. მართალია, მან განაცხადა, რომ აღიარებს ჩვენი ქვეყნის ტერიტორიულ მთლიანობას, მაგრამ ისიც დაამატა, რომ ოკუპაციაში დამნაშავე მხოლოდ ერთი მხარე არ არის თურმე, ასევე ჭკუა დაგვარიგა, რომ ზოგჯერ სიამაყეზე უნდა ვთქვათ უარი… მისივე თქმით, ის გადაწყვეტილების მიღებისას თურმე არც მოსკოვში რეკავს და არც ვაშინგტონში...
- ამ განცხადებებით მეც აღშფოთებული ვარ, ყირგიზეთის პრეზიდენტმა ატამბაევმა ყველანაირი პოლიტიკური ეთიკა დაარღვია, როდესაც ჭკუის დარიგება დაგვიწყო. კარგად ვიცით, ვინ სად რეკავს და ვინ ვის ორბიტაზე მოძრაობს. ვფიქრობ, მისთვის პასუხი იმ შეხვედრაზევე უნდა გაეცათ, თუმცა, შესაძლოა, ეს ჩვენი ხელისუფლების წარმომადგენლებისთვისაც ისეთი მოულოდნელი იყო, უცებ პასუხი არ გასცეს. თუმცა შემდგომ მაინც უნდა გაკეთებულიყო განცხადებები და განმარტებებიც მოეთხოვათ. სამწუხაროდ, ჯერ არ მინახავს ხელისუფლების პასუხი, როგორც პრეზიდენტმა, ისე მთავრობამ, ეს განცხადებები “გაატარეს”, რაც არასწორია!
„კვირის პალიტრა“, 17 ოქტომბერი, 2016 წელი
ინტერვიუ დავით უსუფაშვილთან: „ბიძინა ივანიშვილთან ურჩობისთვის დავისაჯეთ“ // „არჩევნების შედეგში საკუთარ შეცდომებსაც ვხედავთ“ // „რესპუბლიკური პარტია 51%-ს ვერც ხვალ მიიღებს, ლიბერალური ღირებულებების პარტია ამ დონეზე პოპულარული ვერ იქნება“
რუსუდან შელია
საპარლამენტო არჩევნებზე რესპუბლიკური პარტია 1,55%-იანი მაჩვენებლით პარლამენტს მიღმა აღმოჩნდა, თუმცა “თავისუფალი დემოკრატებისგან” განსხვავებით, ლიდერები აქტიურ პოლიტიკაში რჩებიან და პარტიის გადახალისებასაც გეგმავენ. რა გეგმები აქვთ “რესპუბლიკელებს”, ელოდა თუ არა ლევან გოგიჩაიშვილთან დამარცხებას და რატომ ფიქრობს, რომ ბიძინა ივანიშვილის ურჩობისთვის დაისაჯა, “კვირის პალიტრის” კითხვებს საქართველოს პარლამენტის ჯერ კიდევ მოქმედი თავმჯდომარე დავით უსუფაშვილი პასუხობს:
- პარლამენტში ერთი მარტივი მიზეზის გამო ვერ შევედით – გვჭირდებოდა ბევრი ხმა, მაგრამ მივიღეთ – ცოტა. საარჩევნო ხმები კი იმის გამო დაგვაკლდა, რომ ჩვენი პოტენციური ამომრჩევლის დიდი ნაწილი შეშფოთდა – ერთი მხრივ, მიხეილ სააკაშვილის განცხადებებმა და მეორე მხრივ, ბიძინა ივანიშვილისა და “ქართული ოცნების” კარგად ორგანიზებულმა კამპანიამ ისინი დააშინა, რომ “ნაციონალური მოძრაობის” მკვდრეთით აღდგომის საფრთხე არსებობდა. სწორედ ამ საფრთხობელამ ამომრჩეველს გადააწყვეტინა, რომ “ნაციონალური მოძრაობის” ხელისუფლებაში დაბრუნებას, ისევ “ქართული ოცნების” ძალაუფლების გაძლიერება სჯობია. ხმები იმის გამოც ვერ მივიღეთ, რომ ჩვენი პარტია და პირადად მეც, ივანიშვილთან ურჩობისთვის სამაგალითოდ უნდა დავსჯილიყავით.
- თქვენ არჩევნები ლეგიტიმურად შეაფასეთ… დააკონკრეტეთ, რას ნიშნავს ბიძინა ივანიშვილის ურჩობისთვის დასჯა?
- რა თქმა უნდა, ბიძინა ივანიშვილის ურჩობისთვის დავისაჯეთ და ეს იგრძნობოდა ჩემს ოლქში და ზოგადად, პარტიის მიმართაც. თუმცა, მირჩევნია დავისაჯო, ვიდრე არასწორი ნაბიჯისთვის დამაჯილდოონ.
- სწორედ ამას გეკითხებით – ხმები გაგიყალბეს, თუ წინასაარჩევნო კამპანიის წარმართვის შესაძლებლობა არ გქონდათ?
- გაყალბება ნიშნავს, რომ 80 ხმის ნაცვლად 10-ს გიწერენ, თუმცა მარტივი მეთოდებიც არსებობს – მაგალითად, თუ არჩევნებისთვის პარტიას აქვს ათასი ლარი, მაგრამ იმის ნაცვლად, რომ ეს თანხა ყველა ოლქზე თანაბრად გაანაწილოს, ფინანსების 1/3-ს რატომღაც მხოლოდ ერთ ოლქში ხარჯავს, რადგან ამ ოლქში საკუთარი კანდიდატის გამარჯვება პრინციპის საკითხია.
- ისევ ზოგადად საუბრობთ. ლევან გოგიჩაიშვილის საარჩევნო კამპანიაზე სხვებთან შედარებით მეტი რესურსი იმის გამო დაიხარჯა, რომ თქვენი დამარცხება “ქართული ოცნებისთვის“ პრინციპული საკითხი იყო?
- მხოლოდ იმ მეთოდებზე ვსაუბრობ, რაშიც კონკრეტული ინტერესები გამოიხატა. გარდა ამისა, წინასაარჩევნოდ ივანიშვილმა, როგორც საზოგადოებას, ისე სახელმწიფო სისტემას მითითება მისცა “რესპუბლიკელები” 0%-ს ქვევით არიანო. არ ვამბობ, შედეგი მხოლოდ ამის გამო დადგა, ერთ-ერთი ფაქტორი ჩვენი პოზიციებიც იყო – სახელმწიფო პასუხისმგებლობიდან გამომდინარე, გაერთიანება არც 2 წლის წინ და არც 6 თვის წინ (როდესაც გაირკვა, რომ პარტიები არჩევნებზე დამოუკიდებლად გავიდოდით) არ მივატოვეთ და არც საპარლამენტო უმრავლესობა მივანგრ-მოვანგრიეთ. ამ გადაწყვეტილებას დღესაც არ ვნანობ, მიუხედავად იმისა, რომ სწორედ ამან განაპირობა ჩვენი დაგვიანებული საარჩევნო კამპანია. გვქონდა პარტიული მინუსებიც და შესაძლოა, ჩვენი სათქმელი მკაფიოდ ვერ ჩამოვაყალიბეთ, მეტიც, ზოგჯერ გაფანტულობაც იგრძნობოდა. ასე რომ, შედეგში საკუთარ შეცდომებსაც ვხედავთ. სხვათა შორის, ერთადერთი არ აღმოვჩნდით, ვინც ურჩობისთვის დავისაჯეთ, თუმცა დღეს ამ საკითხზე უფრო დეტალურ საუბარს არ ვაპირებ. “ქართულ ოცნებას” ბევრი პარტია პარლამენტში არ სჭირდებოდა, წინააღმდეგ შემთხვევაში, კონსტიტუციური უმრავლესობის მიღწევა გართულდებოდა.
ჩვენ რომ 15%-იანი მხარდაჭერა გვქონოდა, 5%-მდე ვერ ჩამოგვიყვანდნენ, ჩვენი სტარტი 5%-თან ახლოს იყო, შემდეგ გვქონდა აღმავლობა, თუმცა ყველა ზემოაღნიშნულმა ფაქტორმა დღევანდელ მდგომარეობამდე მოგვიყვანა.
- ისევ გაგიმეორებთ, გაქვთ ფაქტები, თქვენ და სხვა “ურჩი” პარტიები რა საარჩევნო მეთოდებით “დაისაჯეთ“?
- არჩევნების წინა საღამოს არაფორმიანი სპეცსამსახურის წარმომადგენლები გააქტიურდნენ – სტუმრობდნენ მეგობრებს, ნათესავებს, უბნებს… ამ მიმართულებით უზარმაზარი ფულადი სახსრები დაიხარჯა – ერთ სადარბაზოში 3-4 ხელფასიანი კოორდინატორი ჰყავდათ. გააქტიურებული იყო ჭორის პროპაგანდაც, დავაფიქსირეთ, რომ არჩევნებამდე ორი ადამიანი ერთ ავტობუსში იჯდა და მგზავრების გასაგონად ამბობდა – “რესპუბლიკელები” ერთსქესიანთა ქორწინების მომხრეები არიანო. ასეთი ადამიანები ავტობუსებით მთელი დღის განმავლობაში მგზავრობდნენ და ჭორებს ავრცელებდნენ. ჯამში, ეს არჩევნები 2012 წელთან შედარებით, ათჯერ უკეთესად ჩატარდა, თუმცა უარესი იყო 2013 წლის საპრეზიდენტო არჩევნებთან შედარებით. ამასთან, პოლიტიკურად ორკესტრირებული თანამიმდევრობით აქვეყნებდა ცესკო არჩევნების შედეგებს…
- ისევ ბიძინა ივანიშვილზე მიანიშნებთ?
- არ მივანიშნებ, უბრალოდ, სამწუხაროა, როდესაც კულისებს მიღმა მოთამაშეები მეტად განაპირობებენ არჩევნების შედეგებს, ვიდრე ღია და ოფიციალური მოთამაშეები. ამ პროცესის გაგრძელება იყო ეგზიტპოლების საკითხიც. საზოგადოებრივ მაუწყებელს ვეკითხები – ტელევიზია, რომელიც სოლიდურ თანხას ბიუჯეტიდან ხარჯავს ეგზიტპოლებისთვის, თუმცა უხარისხო პროდუქტს იღებს, აპირებს თუ არა კომპანიას ფინანსური სანქცია დააკისროს? ეგზიტპოლის ცდომილება ცესკოს შედეგებთან შედარებით 1,5% უნდა ყოფილიყო, თუმცა 8-14%-ს მიაღწია, თანაც კონკრეტული მიმართულებით – კონკრეტული პარტიის სასარგებლოდ და ვიღაცის საზიანოდ.
- შედეგზე პასუხისმგებლობას პარტია როგორ აპირებს? ირაკლი ალასანია პოლიტიკიდან დროებით წავიდა, თქვენ საბურთალოს რაიონში დამარცხების შემდეგ რეორგანიზაცია ჯერ არ დაგიანონსებიათ...
- ნებისმიერ კონკურენციას შესაძლო მარცხი თან ახლავს, მე ამისთვის მზად ვიყავი – ამ ფაქტს ჩემთვის არაფერი დაუკლია, პირიქით, მომემატა ენერგია, ენთუზიაზმი, პასუხისმგებლობა და აქტიურ პოლიტიკურ ცხოვრებას გავაგრძელებ.
ლევანთან დავმარცხდი თუ პეტრესთან, მე რომ 2012 წელს ჩამეთვალა, საბურთალოს ოლქში მე გავიმარჯვე და მაგარი ვარ-მეთქი, შესაძლოა, ახლა დამარცხების გამო გული დამწყვეტოდა, თუმცა არც მე გამიმარჯვია მაშინ და არც ლევანს გაუმარჯვია ახლა. გაიმარჯვა იმ რესურსმა და ტალღამ, რაც “ქართულ ოცნებას” ორივე არჩევნებისას ჰქონდა. რაც შეეხება რეორგანიზაციას, ჩვენი საარჩევნო ლოზუნგი იყო – “გავთავისუფლდეთ”, რაც ნიშნავს, რომ ჩვენი პარტიული პრობლემებისგან გათავისუფლებაც აუცილებელია. ეს პრობლემები ხშირად უფრო სერიოზულ წინსვლაში ხელს გვიშლის.
- თქვენი ყოფილი თანაგუნდელები ამბიციურობასა და ნარცისიზმს გიწუნებდნენ, პარტიის რომელ რგოლში დაინახეთ პრობლემები არჩევნების შემდეგ?
- ვფიქრობ, ამომრჩეველთან მეტი კონტაქტია საჭირო. რა თქმა უნდა, პოპულისტები არ უნდა გავხდეთ და ხალხი არ მოვატყუოთ, რომ პენსიასა და ხელფასებს რამდენჯერმე გავუზრდით, თუმცა კონკრეტული გეგმა უნდა შევთავაზოთ. რესპუბლიკური პარტია 51%-ს ვერც ხვალ მიიღებს, ლიბერალური ღირებულებების პარტია ამ დონეზე პოპულარული ვერ იქნება. წლების განმავლობაში ჩვენს წინააღმდეგ წარმოებულმა კამპანიამ იარლიყები მოგვაკრა, ჩვენი პასუხი კი, რომ ეს სიმართლეს არ შეესაბამება, არასაკმარისია. ივანიშვილიც კი ჩაერთო კამპანიაში, რომ “რესპუბლიკელები” კულტურულ ღირებულებებს ებრძვიან… ეს გაუგებარი სტერეოტიპები უნდა დავამსხვრიოთ – ხალხი დღეს როგორც შორეულ ნათესავს, ისე გვიყურებს, თუმცა, დიახ, ნაკლები ნარცისიზმითა და ჯანსაღი ამბიციით მათი ახლო ნათესავები უნდა გავხდეთ. სხვათა შორის, ბიძინა ივანიშვილს საერთოდ არ ვიცნობდი, როდესაც 2010 წელს შიდაპარტიული მიმოწერა გვქონდა, რა ცვლილებები სჭირდებოდა პარტიას. შემდეგ მოვიდა ბიძინა ივანიშვილი და ხელისუფლებაში წაგვიყვანა, თორემ აქამდე პარტიული სისტემა გამართული გვექნებოდა.
- კულუარებში ამბობენ, რომ “თავისუფალ დემოკრატებში” დაწყებული ლიდერების გადინების პროცესი შესაძლოა თქვენს პარტიაშიც გაგრძელდეს…
- გია ვოლსკის განცხადება, რომ ჩვენი პარტიის გარკვეულ წევრებთან თანამშრომლობისთვის მზად არიან, დღის წესრიგში ნამდვილად არ დგას.
- დაბოლოს, მმართველი გუნდის ნაწილი უკვე მიანიშნებს, რომ პარლამენტის თავმჯდომარის პოსტზე ირაკლი კობახიძის კანდიდატურას მხარს დაუჭერს. როგორ აფასებთ ამ შესაძლო პოლიტიკურ არჩევანს?
- პარლამენტის თავმჯდომარის სკამს ბატონი კობახიძე დაიკავებს თუ ქალბატონი კობახიძე, საქართველოში კარგი და ძალიან კარგი პარლამენტის თავმჯდომარეები იყვნენ და მომავალშიც იქნებიან. ვინც უნდა დაიკავოს ეს სავარძელი, მზად ვარ, რამდენიმე საათი მასთან დავჯდე და ოთხი წლის განმავლობაში მიღებული გამოცდილება გულწრფელად გავუზიარო. ამ თანამდებობას სპეციფიკური სიმძიმეები ახლავს, მას კოლექტიური გადაწყვეტილებების მიღება და შეთანხმების მიღწევა მოუწევს თითოეულ დეპუტატთან.
- მიუხედავად იმისა, რომ შესაძლოა, “ქართული ოცნება” პარლამენტში საკონსტიტუციო უმრავლესობით შევიდეს?
- ნურავინ იფიქრებს, რომ საკონსტიტუციო უმრავლესობის მართვა კოალიციურ უმრავლესობაზე მარტივია. როგორც კი პარლამენტის თავმჯდომარე მუშტების ბრახუნს დაიწყებს, საკონსტიტუციო უმრავლესობაშიც კი არაფორმალური ჯგუფები დარჩება – ყველა აცნობიერებს, რომ დეპუტატობა, ისევე როგორც პარლამენტის თავმჯდომარის თანამდებობა ოთხი წლით გარანტირებულია. ამიტომ მომავალ ხელმძღვანელს ვურჩევ, მუშტების ბრახუნის ნაცვლად, დარწმუნებითა და ურთიერთობის ჩამოყალიბებით სცადოს სისტემის მართვა.
„კვირის პალიტრა“, 17 ოქტომბერი, 2016 წელი
ინტერვიუ სოსო გალუმაშვილთან: „არჩევნების ანატომია“ // „ნაცმოძრაობის“ მძლავრ პროპაგანდისტულ კამპანიას “ოცნებამ” შიშის ფაქტორისა და მიშას დაბრუნების კამპანია დაუპირისპირა. “თავისუფალ დემოკრატებსა” და “რესპუბლიკელებს“ თითქოს გამორჩათ ეს ეტაპი და პროცესებს მიღმა დადგნენ – ვერ აღმოჩნდნენ “თეთრები“, რადგან მათში ამომრჩეველმა “შავებთან” გამმკლავებელი ძალა ვერ დაინახა“
ეკა ასათიანი
2016 წლის არჩევნებმა პარტიებს რამდენიმე გაკვეთილი შესასწავლად ისევ დაუტოვა. რამ განაპირობა არჩევნებზე პოლიტიკური ძალების წარმატება ან წარუმატებლობა? რისი გათვალისწინება მართებდათ “ოცნებიდან” გამოყოფილ პარტიებს და უნდა ველოდოთ თუ არა პროდასავლური განწყობის გაძლიერებას – ამ და სხვა საინტერესო საკითხებზე ექსპერტი პიარტექნოლოგიების საკითხებში, სოსო გალუმაშვილი გვესაუბრება.
- ხშირად ისმის კითხვა, რატომ ვერ მივიღეთ მრავალპარტიული პარლამენტი? თუ მრავალპარტიულად მივიჩნევთ პარლამენტს, სადაც 10 პარტია უნდა იყოს წარმოდგენილი, ასეთი საკანონმდებლო ორგანო კიდევ დიდხანს არ გვექნება, რადგან ამ ეტაპზე ქართული პოლიტიკური ლანდშაფტი მწირი და განუვითარებელია, პარტიები კი ჩამოუყალიბებელი და ღარიბი, მათი სტრატეგიები და ტაქტიკა არაკრეატიული, არათანამიმდევრული და მოკლევადიან პერიოდებზეა ორიენტირებული. ამიტომ ის, რაც მივიღეთ, აბსოლუტურად ლოგიკურია. ვფიქრობ, სამი პარტიის მიერ ბარიერის გადალახვა არცთუ ცუდი მაჩვენებელია.
- დღემდე წინასაარჩევნო მარათონი “კეთილის” და “ბოროტის” დაპირისპირების რინგად რატომ რჩება?
- ეს არ არის მხოლოდ ქართული ფენომენი. პოლიტიკური კონსულტანტების საყვარელი თემაა “თეთრისა და შავის”, “ბოროტისა და კეთილის”, “ბნელის და ნათელის” დაპირისპირების ჩვენება. ამით გმირი და ანტიგმირი წარმოჩნდება. ამას პოლიტიკური კონსულტანტების ენაზე სარკული სტრატეგია ჰქვია. სხვათა შორის, აშშ-ში მიმდინარე საპრეზიდენტო მარათონიც როგორც კლინტონის, ასევე ტრამპის კამპანიების კონტრასტულობაზეა აგებული. დებატების მესამე ტურამდე გამოჩნდა, რომ ორივე კანდიდატის გზავნილები ურთიერთბრალდებებმა შეცვალა (თურმე ტრამპს არ უყვარს ფერადკანიანები და ქალებს უდიერად მოიხსენიებს, ჰილარი კლინტონი კი ფიზიკურად მოუმზადებელია და ვერ უძლებს თაკარა მზეს… ტრამპი იმიგრანტებს ქვეყნის ტერიტორიიდან გაყრით ემუქრება, რუსეთს აქებს და გადასახადებს მალავს, ჰილარი კი ქმრის სექსუალურ თავგადასავლებს მალავს, ძვირად ღირებული დაცვით სარგებლობს და ა.შ.). ასეთია პოლიტიკური ბრძოლისთვის დაწესებული სტანდარტები და გამარჯვებულის პიედესტალზე ავა ის, ვინც ამ მარათონს გაუძლებს, ფინიშის ხაზს პირველი გადაკვეთს. შემდეგ ყველას დაავიწყდება გამარჯვებულის “შავ-თეთრი” ზოლები…
- “რესპუბლიკელებსა” და “თავისუფალ დემოკრატებს” ივანიშვილის კრიტიკისგან თავი რომ შეეკავებინათ და “ნაცმოძრაობის“ საწინააღმდეგო კამპანია ეწარმოებინათ, უფრო მეტად მოგებულები ხომ არ დარჩებოდნენ?
- ორივე პარტიის შემთხვევაში სტრატეგიულ შეცდომებთან გვაქვს საქმე:
1. არასწორად იქნა განსაზღვრული რესურსები – მათ საარჩევნო ბლოკად ჩამოყალიბება მეტ ხმებს მოუტანდათ.
2. არასწორად იქნა განსაზღვრული სტრატეგიაც – კრიტიკის მთავარ სამიზნედ (ეს შეიძლება გარკვეული კომპლექსიც იყო, რადგან რამდენიმე ხნის წინ ისინი მმართველ კოალიციაში შედიოდნენ) სახელისუფლებო პარტია აირჩიეს. “რესპუბლიკელებმა” კონფლიქტის სტრატეგიაში წონასწორობის წერტილი ვერ მოძებნეს და რაციონალურობიდან ირაციონალურობაში გადავიდნენ (ამის გამოხატულება იყო ბერძენიშვილის ზარი პირდაპირ ეთერში ივანიშვილის ტელეფონზე). ცხადია, ივანიშვილთან ასეთ კინკლაობაში ჩაბმა ტაქტიკური შეცდომის ნაწილი იყო.
3. არასწორად იქნა განსაზღვრული გარემო ფაქტორებისა და ე.წ. მესამე პირების – სახელისუფლებო პარტიისა და “ნაციონალური მოძრაობის” სტრატეგიები.
“ნაცმოძრაობის” გამარჯვების მძლავრ პროპაგანდისტულ კამპანიას, “ოცნებამ” შიშის ფაქტორისა და მიშას დაბრუნების კამპანია დაუპირისპირა. “თავისუფალ
დემოკრატებსა” და “რესპუბლიკელებს” თითქოს გამორჩათ ეს ეტაპი და პროცესებს მიღმა აღმოჩნდნენ. მათ არც ფინანსები ეყოთ და არც საკუთარი მედიასაშუალებები გააჩნდათ, რომ გაბატონებული ტრენდი თავიანთ სასარგებლოდ შეეცვალათ.
მოდი, გავამარტივოთ საარჩევნო ყუთთან ამომრჩევლის გადაწყვეტილების მიღების პროცესი. დავუშვათ, არც ერთ პოლიტიკურ სუბიექტს არც დაპირება გაუცია და არც ხედვები წარმოუდგენია.
ავიღოთ ყველაზე განხილვადი საკითხი, რომელსაც მედია აქტიურად აშუქებდა – ეს იყო ოდესის გუბერნატორის ჩამოსვლა-არჩამოსვლის განხილვა. “ნაცმოძრაობის” წინასაარჩევნო სტრატეგიაში ამ საკითხმა მისი მომხრეების პიკური აქტივობა გამოიწვია. ეს პროცესი დიდი ხნით ადრე მზადდებოდა და მისი მოდელირება ჯერ სანდრა რულოვსის ზუგდიდში “ნაცმოძრაობის” მაჟორიტარობის კანდიდატად გამოცხადებით დაიწყო, შემდეგ “ნაცმოძრაობის” მიერ არჩევნებში გარდაუვალი გამარჯვების გაცხადებით გაგრძელდა.
ამ საკითხზე მთავარი აქცენტის გაკეთების მომენტი “რესპუბლიკელებმა” და “თავისუფალმა დემოკრატებმა” ხელიდან გაუშვეს. ისინი საარჩევნო კოლაიდერში საინფორმაციო ნაკადების გრავიტაციული ცენტრებიდან შორს აღმოჩნდნენ.
ამდენად, ამომრჩეველი ისევ “თეთრსა” და “შავს” შორის ამორჩევის წინაშე დადგა. “რესპუბლიკელები” და “თავისუფალი დემოკრატები” ვერ აღმოჩნდნენ “თეთრები”, რადგან მათში ამომრჩეველმა “შავებთან” გამმკლავებელი ძალა ვერ დაინახა.
- წინასაარჩევნოდ ყოფილი პრემიერის ინტერვიუებმა ან ფილმ “ჰეროკრატიის” ჩვენებამ ამომრჩეველზე გავლენა ხომ არ მოახდინა?
- ორივე მოვლენას ამომრჩეველზე გავლენა ნამდვილად ექნებოდა. პირველ შემთხვევაში, მიზანი “ქართული ოცნების” უკვე არსებული მომხრეების მობილიზება იყო, მეორე – “ნაცმოძრაობასთან” დისტანცირება.
- იმ პროდასავლურ ძალებს (რომლებიც ქუჩაში დარჩნენ) შეუძლიათ თუ არა მთავარი ოპოზიციური ძალის როლის შესრულება?
- ქვეყნის პარლამენტში, რომელსაც ევროპასთან ასოცირების ხელშეკრულება აქვს გაფორმებული და დღე-დღეზე ვიზალიბერალიზაციას ელოდება, მთავარი პროდასავლური ძალა მმართველი პარტია უნდა იყოს, ხოლო ოპოზიციური პროდასავლური ძალა “ნაციონალური მოძრაობა”. პარლამენტს გარეთ დარჩენილებზე მსჯელობა 2017 წლის თვითმმართველობისა და 2020 წლის საპარლამენტო არჩევნების შედეგების შემდეგ შეგვეძლება.
- “თავისუფალი დემოკრატების” პარტიული რებრენდინგი იგეგმება, რომელსაც ლიდერი და რამდენიმე წევრი ტოვებს. საზოგადოებაში როგორ ძალაზეა მოთხოვნა?
- ამ ეტაპზე საზოგადოების მხრიდან ახალ პოლიტიკურ სუბიექტზე მოთხოვნა არ არსებობს. მაგრამ ეს არ ნიშნავს, რომ ასეთი ძალები არ უნდა გაჩნდნენ. ახლებმა საზოგადოებას რაღაცაზე მოთხოვნა თავად უნდა შეუქმნან.
- რით ახსნით “პატრიოტთა ალიანსის” წარმატებას?
- გეგმაზომიერი, გათვლილი და სწორად გააზრებული წინასაარჩევნო კამპანიით, რომელიც პოტენციური ამომრჩევლისკენ იყო მიმართული.
- “ნაცმოძრაობის” წარმომადგენლების მიხეილ სააკაშვილთან დაპირისპირება თვალში საცემი გახდა. მათთვის პარლამენტში შესვლა უფრო მომგებიანია თუ შეუსვლელობა, რისკენაც მათ ყოფილი პრეზიდენტი მოუწოდებდა?
- ვფიქრობ, მათ შორის სერიოზული უთანხმოება არც ყოფილა. არსებობს ტაქტიკური მიდგომები, რომელსაც პარტიის მომხრეების ნაწილი იზიარებს, ნაწილი – ეწინააღმდეგება. სულ ეს არის…
„კვირის პალიტრა“, 17 ოქტომბერი, 2016 წელი
ინტერვიუ თამარ ჩუგოშვილთან: „ჩემს კანდიდატურას პარლამენტის თავმჯდომარის პოსტზე გამოვრიცხავ”
რუსუდან შელია
რა პოლიტიკური კონფიგურაცია მივიღეთ უმაღლეს საკანონმდებლო ორგანოში არჩევნების შემდეგ, როგორ ემზადება მმართველი გუნდი მეორე ტურებისთვის და მიიღებს თუ არა პარტია საკონსტიტუციო უმრავლესობას მომავალ პარლამენტში, “ქართული ოცნების” წევრი თამარ ჩუგოშვილი გვესაუბრება:
- პარლამენტისთვის უკეთესი იქნებოდა მრავალპარტიული ყოფილიყო, თუმცა ამას მხოლოდ ამომრჩევლის ნება წყვეტს, სამი პოლიტიკური ძალის უმაღლეს საკანონმდებლო ორგანოში ყოფნა საზოგადოების არჩევანია და ეს ვითარება უკეთესია, ვიდრე პარლამენტში მხოლოდ ორი მხარის წარმოჩენა – ასეთ შემთხვევაში მეტია შანსი, პოლიტიკური პროცესის პოლარიზება მოხდეს.
- “პატრიოტთა ალიანსი” შეძლებს ამ ორ პარტიას შორის ბალანსის შენარჩუნებას – ეს ძალა ხომ უფრო “ნაციონალური მოძრაობის” მოწინააღმდეგედ აღიქმება.
- პრემიერის ყველა განცხადებაში ხაზგასმით არის მითითებული, რომ ჩვენი ძალა მხოლოდ კონსტრუქციულობისკენ არის მომართული, თუმცა სხვა პოლიტიკური ძალები, ძირითადად, დესტრუქციულად არიან ოპონენტების მიმართ განწყობილი. მრავალპარტიული პარლამენტი უკეთესი იქნებოდა, მაგრამ სამი პოლიტიკური ძალის პარლამენტში წარმოდგენა მნიშვნელოვანი წინგადადგმული ნაბიჯია პოლარიზაციის საწინააღმდეგოდ.
- “თავისუფალი დემოკრატები” ან “რესპუბლიკელები” მომავალ პარლამენტში არ იქნება თქვენთვის დანაკლისი?
- ამ ორ პარტიას პარლამენტში მუშაობის სერიოზული გამოცდილება აქვს, თანაც მათი საგარეო კურსი ჩვენსას ემთხვევა. სამწუხაროდ, მათ მიერ შერჩეულმა სტრატეგიამ და ამომრჩევლის ხმების მოზიდვის ფორმამ არ გაამართლა.
- სტრატეგიის არასწორ შერჩევაში ხელისუფლებასთან დაპირისპირებას გულისხმობთ?
- ჩემგან ამ დეტალებზე საუბარი არასწორი იქნება. მე მხოლოდ არჩევნების შედეგიდან გამომდინარე ვსაუბრობ.
- დავით უსუფაშვილის განცხადებით, პირადად თვითონ და “რესპუბლიკელებიც” ბიძინა ივანიშვილთან ურჩობისთვის დაისაჯნენ. ..
- როგორც ადგილობრივი, ისე საერთაშორისო დამკვირვებლები ერთხმად აცხადებენ, რომ არჩევნები თავისუფალ და სამართლიან გარემოში ჩატარდა. გულდასაწყვეტია, რომ საკუთარი შედეგების სხვისთვის გადაბრალებას ცდილობენ.
- თავად მმართველი გუნდი ისეთივე მობილიზებულია მეორე ტურის არჩევნების წინ, როგორც ეს 8 ოქტომბერს ვიხილეთ?
- “ქართული ოცნება” აშკარად უპირატეს მდგომარეობაშია, თუმცა მთავარი ამოცანა მაინც პროცესის მშვიდობიანად დასრულებაა. მარნეულში მომხდარი ინციდენტი დესტაბილიზაციის მცდელობა იყო, იმედი მაქვს, ყველა პოლიტიკური ძალა გაიაზრებს, რომ მსგავსი შემთხვევები პირველ რიგში, სახელმწიფოს აზიანებს.
- თუ იქნება დამაზიანებელი ხელისუფლებისთვის საკონსტიტუციო უმრავლესობის მოპოვება – ოპოზიცია პარალელს “ნაცმოძრაობასთან” ავლებს და აცხადებს, რომ საკონსტიტუციო უმრავლესობა თავად მმართველი გუნდისთვის იქნება დამაზიანებელი...
- საკონსტიტუციო უმრავლესობის არსებობის პირობებში ქვეყანას საკმაოდ მძიმე გამოცდილება აქვს. თუმცა, ისიც საკითხავია, თავად წინა ხელისუფლების მმართველობის ფორმამ დაამკვიდრა საკონსტიტუციო უმრავლესობა, თუ ჭარბმა ძალაუფლებამ გამოიწვია “ნაციონალური მოძრაობის” მმართველობის მძიმე შედეგები. დღეს მედია და საზოგადოება, სამოქალაქო სექტორი ბევრად ძლიერია და ხელისუფლებაც მათ წინაშე ანგარიშვალდებულებას სრულად აცნობიერებს.
- უკვე ანონსდება, რომ საკონსტიტუციო უმრავლესობის პირობებში მმართველი გუნდი პრეზიდენტის არჩევის წესის, პარლამენტის ადგილსამყოფელის შეცვლასა და ქორწინების ცნების განსაზღვრას გეგმავს...
- ერთპიროვნულად არც ერთ გადაწყვეტილებას არ მივიღებთ. ეს ფართო შეთანხმებით უნდა მიიღწეოდეს, რადგან არც ერთ საკითხზე სუბიექტური დაინტერესება არ გაგვაჩნია.
- გუნდის რამდენიმე წევრმა უკვე ღიად განაცხადა, რომ პარლამენტის თავმჯდომარის პოსტზე მხარს ირაკლი კობახიძეს დაუჭერს. ერთ-ერთ კანდიდატად თქვენც განიხილებით...
- ჩემს კანდიდატურას გამოვრიცხავ, დანარჩენი კი მომავალში გაირკვევა.
„კვირის პალიტრა“, 17 ოქტომბერი, 2016 წელი
რა მოხდა მარნეულის რაიონში
„სიტუაცია უმართავი გახდა და…“ // „მათ ქვები და “მოლოტოვის კოქტეილები“ ჰქონდათ მომარაგებული და რომ არა პოლიცია, მძიმე შედეგს მივიღებდით“ // „პირველი ტურის ასე დამთავრების შემდეგ მარნეულის მოსახლეობას ყურანზე აფიცებენ, რომ ხმას “ოცნებას“ არ მისცემენ“
ნანა ფიცხელაური
8 ოქტომბერს მარნეულის რაიონის სოფელ ყიზილაჯლოს 48-ე საარჩევნო უბანთან გამართული შეხლა-შემოხლის შედეგად რამდენიმე პოლიციელი დაშავდა. სიტუაციის განსამუხტავად სოფელში სპეცრაზმი შეიყვანეს. სამართალდამცველებმა საარჩევნო კომისიის წევრებისთვის ხელის შეშლისა და პოლიციისთვის წინააღმდეგობის გაწევის ბრალდებით “ნაციონალური მოძრაობის” ექვსი აქტივისტი დააკავეს. არც ერთი თავს დამნაშავედ არ ცნობს და დუმილის უფლებას იყენებს. რუსთავის საქალაქო სასამართლომ ექვსივეს პატიმრობა შეუფარდა.
შსს-ს განცხადებაში ნათქვამია: “გამოძიებამ დაადგინა, რომ აღნიშნული პირები საარჩევნო უბნის მიმდებარე ტერიტორიაზე მომხდარი ინციდენტის დროს განსაკუთრებული აგრესიით გამოირჩეოდნენ. ისინი მოქალაქეებს საარჩევნო უბანში შეჭრისა და საარჩევნო ყუთის გატაცებისკენ მოუწოდებდნენ, ხოლო ადგილზე წესრიგის დაცვის მიზნით მობილიზებულ სამართალდამცველებს ქვები დაუშინეს. დაპირისპირების შედეგად რამდენიმე სამართალდამცველი, მათ შორის ქვემო ქართლის პოლიციის დეპარტამენტის დირექტორის მოადგილე დაშავდა. თავდამსხმელებმა საარჩევნო ყუთის გატაცება ვერ შეძლეს. სამართალდამცველთა ჩარევის შედეგად სიტუაცია განიმუხტა… სამართალდამცველები ინციდენტში მონაწილე სხვა პირების დადგენა-დაკავების მიზნით დამატებით ოპერატიულ საგამოძიებო მოქმედებებს ინტენსიურად აწარმოებენ… დაკავების ოპერაცია განხორციელდა კანონთან სრულ შესაბამისობაში და საერთაშორისო სტანდარტების დაცვით. რამდენიმე პირმა დაკავების დროს პოლიციას ფიზიკური წინააღმდეგობა გაუწია და მათ მიმართ გატარდა კანონით გათვალისწინებული ზომები”.
თამაზ ნავერიანი, “ქართული ოცნების” მაჟორიტარი დეპუტატობის კანდიდატი მარნეულში:
- სიტუაცია მას შემდეგ დაიძაბა, რაც უბანთან თანამოაზრეებთან ერთად ახმედ იმამყულიევი გამოჩნდა. ყველაფერი “ნაციონალების” და მათი მომხრეების დადგმულ სცენარს ჰგავს. მათ ქვები და “მოლოტოვის კოქტეილები” ჰქონდათ მომარაგებული და რომ არა პოლიცია, მძიმე შედეგს მივიღებდით. ამ ვანდალური აქტის შედეგად დაზარალდა მოსახლეობა, 30-მდე სამართალდამცველი, მძიმე მდგომარეობაშია სამხარეო პოლიციის უფროსის მოადგილე რამინ ისმაილოვი, დაზიანებულია სკოლა, სადაც იყო საარჩევნო უბანი. დაპირისპირებაში ჩვენი არც ერთი აქტივისტი არ მონაწილეობდა, კენჭიც არ გვისვრია. პირველი ტურის ასე დამთავრების შემდეგ მარნეულის მოსახლეობას ყურანზე აფიცებენ, რომ ხმას “ოცნებას” არ მისცემენ. ყველა ნიუანსი მიანიშნებს, რომ არეულობა “ნაციონალების” პროვოცირებული იყო. “ნაციონალების” კანდიდატი უბანში 20 წუთით ადრე გამოჩნდა. იგი ხალხს აგროვებდა. ამის შემდეგ დაიწყო აყალმაყალი.
ახმედ იმამყულიევი, ენმ-ს მარნეულის მაჟორიტარი დეპუტატობის კანდიდატი:
- არჩევნების დღეს “ქართული ოცნების” წევრი ამომრჩევლებს არ აძლევდა კენჭისყრის ოთახში შესვლის უფლებას. მერე მოვიდნენ მათი კუნთმაგარი ბიჭები, ამომრჩევლებს მიმართეს, რას”ბლატაობთო”და ყუთის გატაცება მოინდომეს.
ჩვენ არ მივეცით ამის საშუალება. “ქართული ოცნება” ცდილობდა არჩევნების გაყალბებას არა მარტო 48-ე უბანზე, არამედ მთელ მარნეულში.
- თვითმხილველთა თქმით, ამ საარჩევნო უბანზე თქვენ აგებდით და მხარდამჭერების მობილიზება თქვენ გადაწყვიტეთ...
- ჯერ უნდა გამოიძიონ, ვინ დაიწყო ჩხუბი და მერე დაკავებულები გაუშვან. რა საჭირო იყო სპეცრაზმის ჩამოსვლა? ახალგაზრდები ისე დააკავეს, თითქოს ტერორისტები იყვნენ. ოთხ უბანზე მოვიგე და ამ მეხუთეზე რატომ უნდა წამეგო? როცა არჩევნებს იგებ, აყალმაყალი რატომ უნდა ატეხო?
- რატომ ხართ დარწმუნებული, რომ იგებდით, ხმები ხომ ჯერ არ იყო დათვლილი?
- ოთხი თვის განმავლობაში, ყოველდღიურად ვხვდებოდი მოსახლეობას, ყიზილაჯლოს მცხოვრებლებს, მარნეულის მუნიციპალიტეტში მომუშავე ადამიანებს და ვიცოდი, რომ არჩევნებს ვიგებდი.
ჟურნალისტი აიდინ გასანოვი იმ სკოლის წინ ცხოვრობს, სადაც 48-ე საარჩევნო უბანი იყო განთავსებული:
- “ნაციონალებს” ტრანსპორტით მოჰყავდათ თავიანთი ამომრჩევლები. მას შემდეგ, რაც შეატყვეს, რომ ხმები აკლდებოდათ, დაიწყეს ხმაური. 2-ის ნახევარზე უბანზე გამოჩნდა ახმედ იმამყულიევი. მას გვერდზე გაჰყავდა მომხრეები და ეუბნებოდა, ყველა ღონე უნდა ვიხმაროთ, რომ არჩევნები ჩაიშალოსო. ცოტა ხანში ატყდა ჩოჩქოლი. იმამყულიევის მომხრეებმა დაიწყეს ქვების სროლა. პოლიცია 10 წუთში მოვიდა, მაგრამ სიტუაცია სპეცრაზმის გამოჩენის შემდეგ განიმუხტა.
ახმედ იმამყულიევს ახლდა ვინმე რაშადი, რომელიც მოუწოდებდა, ჯანდარიდან, გორარხიდან, მარნეულიდან, ალგეთიდან და სარვანდიდან ხალხი ჩამოიყვანეთო. მას ახლდა ანარ ზეინალოვიც, “ნაციონალების” მხარდამჭერი. ისმოდა აგრესიული შეძახილები. ხალხის ჯგუფის აგრესიამ პიკს მიაღწია და შემდგომ დაიწყო შეხლა-შემოხლა. სასწრაფოდ უნდა გამოიძიონ ეს საქმე და საკადრისად დასაჯონ დამნაშავეები.
სამირ კ., სოფელ ყიზილაჯლოს მკვიდრი ქალბატონი:
- “ოცნება” იგებდა და როცა ეს “ნაციონალებმა” გაიგეს, მათი აქტივისტი უბანში შეიჭრა. მერე გამოვიდნენ ეზოში და ქვების სროლა დაიწყეს. უბანზე იმამყულიევთან ერთად იყო ისრაფილ ბაირამოვიც (პაატა ბურჭულაძის პარტიის კანდიდატი). სიტუაცია უმართავი გახდა, საფრთხე დაემუქრა საარჩევნო უბანში მყოფ ადამიანებს. ეთნიკურად აზერბაიჯანელები ამ ხელისუფლების პირობებში ცუდად არ ვცხოვრობთ და იქნებ მოგვცენ მშვიდად ცხოვრების საშუალება. დავინტერესდით, რა სამართლებრივი მექანიზმი შეიძლება ამოქმედდეს, თუკი პარლამენტის წევრობის კანდიდატს დანაშაული ან დანაშაულის ინსპირირება დაუმტკიცდა.
ლელა ტალიური, საია-ს იურისტი:
- საარჩევნო კოდექსით განსაზღვრულია საქართველოს პარლამენტის წევრობის კანდიდატის ხელშეუხებლობის გარანტია, რაც გულისხმობს, რომ პარლამენტის წევრობის კანდიდატი ცესკოს მიერ არჩევნების საბოლოო შედეგების ოფიციალურად გამოქვეყნებამდე (ან ცესკოს მიერ პარლამენტის წევრად გამოცხადებული პირის უფლებამოსილების ცნობამდე) არ შეიძლება დააკავონ, დააპატიმრონ და გაჩხრიკონ, თუ საქართველოს მთავარი პროკურორის წარდგინებაზე არ იქნება ცესკოს თანხმობა. გამონაკლისის – დანაშაულზე წასწრების – შემთხვევაში დაუყოვნებლივ უნდა ეცნობოს ცესკოს და თუ ის გამოსცემს სათანადო განკარგულებას, დაკავებული ან დაპატიმრებული პარლამენტის წევრობის კანდიდატი უნდა გათავისუფლდეს. ანუ ამ შემთხვევაში ეს არის ხელშეუხებლობის გარანტია. ჩვენ კანონმდებლობით მკაცრად გვაქვს განსაზღვრული რეგისტრაციიდან მოხსნის საფუძვლები. როდესაც გამოძიებას აქვს კანდიდატის მიმართ პრეტენზია, სამართალდამცველებისთვის აუცილებელია ცესკოს თანხმობა და თუ ცესკომ გამოძიებას საგამოძიებო მოქმედებების შესრულებაზე თანხმობა განუცხადა, ეს მაინც არ უნდა გახდეს ვინმეს რეგისტრაციიდან მოხსნის საფუძველი, ან წაერთვას კენჭისყრის უფლება აღნიშნულ თანამდებობაზე.
————————
„რეზონანსი//მთელი კვირა“, 17 ოქტომბერი, 2016 წელი
გიორგი მარგველაშვილისა და ირაკლი ალასანიას კავშირი, როგორც პოტენციური „მესამე ძალა“
ეკატერინე ბასილაია
შესაძლოა, სულ მალე ირაკლი ალასანია პრეზიდენტ მარგველაშვილის გუნდში გამოჩნდეს. არაოფიციალური ინფორმაციით, გიორგი მარგველაშვილი უშიშროების საბჭოს მდივნის ვაკანტურ პოსტს ირაკლი ალასანიას სთავაზობს. გარდა ამისა, ასევე საუბარია იმაზეც, რომ „თავისუფალი დემოკრატებისგან“ წასულმა რამდენიმე მისმა ყოფილმა თანაპარტიელმაც შეიძლება, მიიღოს თანამდებობის შეთავაზება, ოღონდ არა პრეზიდენტისგან, არამედ „ქართული ოცნებისგან“ და თუკი ეს ასე მოხდება, ალასანია და მისი ყოფილი თანაგუნდელები აღმასრულებელი ხელისუფლების დაპირისპირებულ ბანაკებში აღმოჩნდებიან.
პოლიტოლოგების თქმით, ალასანიას პრეზიდენტის გუნდში გამოჩენა სასურველია და შესაძლოა, ეს მარგველაშვილის ირგვლივ მომავალი ახალი პოლიტიკური ცენტრის შექმნის მიმანიშნებელიც იყოს. ხოლო თუ პარტიის სხვა ლიდერები ოპოზიციიდან უცებ “ქართული ოცნების” გუნდში თანამდებობებზე გადაინაცვლებენ, ეს არცთუ დადებითად შეფასდება და ამ პოლიტიკოსების იმიჯს დიდი ზიანი მიადგება კიდეც. ალასანიას უშიშროების საბჭოში დანიშვნა კი ცოტა განსხვავებული რამეა, რადგან პრეზიდენტი დღევანდელი ხელისუფლების ოპოზიციად აღიქმება….
ვინ სად შეიძლება წავიდეს “თავისუფალი დემოკრატებიდან”
კონკრეტულად რომელი ყოფილი “თავისუფალი დემოკრატი” სად დაინიშნება, ეს ჯერ არავინ იცის, თუმცა, საუბარია იმაზე, რომ პრეზიდენტსა და პრემიერს შორის შეთანხმება არსებობს და ალასანიას პარტიიდან წასულებს საგარეო საქმეთა სამინისტროში სთავაზობენ დასაქმებას. მაგალითად, ვიქტორ დოლიძეს შესაძლოა, მინისტრის მოადგილის თანამდებობა შესთავაზონ. აღსანიშნავია, რომ პირველი მოადგილე დავით ზალკალიანიც ყოფილი “თავისუფალი დემოკრატია” და მან ეს პოსტი პარტიიდან წასვლის შემდეგ მალევე მიიღო. ასევე საუბარია იმაზეც, რომ უქმდება ევროინტეგრაციის სახელმწიფო მინისტრის აპარატი და ის საგარეო საქმეთა სამინისტროს დეპარტამენტის სახით შეუერთდება და დიდი ალბათობაა, ამ თანამდებობაზე ვიხილოთ რომელიმე ყოფილი “თავისუფალი დემოკრატი”. ასევე ზურაბ აბაშიძეს შესაძლოა შესთავაზონ ელჩის პოსტი, ირაკლი ჩიქოვანს კი ასევე საგარეო უწყებაში რომელიმე დეპარტამენტის უფროსობა.
იმაზე, რომ “თავისუფალი დემოკრატების” ყოფილ წევრებთან თანაშრომლობა “ოცნებისთვის” მისაღებია, “ქართული ოცნების” აღმასრულებელმა მდივანმა ირაკლი კობახიძემაც გააკეთა განცხადება: „სამწუხაროა, რომ რამდენიმე სტრატეგიული შეცდომა დაუშვა ამ პარტიამ წინასაარჩევნო პერიოდში, რის გამოც საბოლოოდ გაუჭირდა ბარიერის გადალახვა. არიან ადამიანები ამ პარტიაში, რომლებიც იმსახურებენ სიმპათიებს და თანამშრომლობას შესაბამისად არ გამოვრიცხავ, თუმცა ვისთან როგორ და ა.შ. – ეს ყველაფერი არის შემდგომი დაზუსტების საგანი,” – განაცხადა ირაკლი კობახიძემ ამ პარტიიდან ლიდერების წასვლის შემდეგ.
ჯერჯერობით “ქართულ ოცნებასთან” რაიმე სახის მოლაპარაკების დაწყებას არ ადასტურებენ ყოფილი “თავისუფალი დემოკრატები”. თუმცა, ნაწილი ამბობს, რომ შეთავაზების შემთხვევაში თანამშრომლობა შესაძლებელია. ვიქტორ დოლიძის თქმით, პრემიერ-მინისტრს არ შეხვედრია და მოლაპარაკება არ ჰქონია, თუმცა პოლიტიკაში ყოფნისას არ გამორიცხავდა “ქართულ ოცნებასთან” თანამშრომლობას და “ბუნებრივია, არც ახლა გამორიცხავს”. ირაკლი ჩიქოვანმა “მთელ კვირას” განუცხადა, რომ ის ამ ეტაპზე პოლიტიკისგან ისვენებს და გეგმებზე არ საუბრობს. ზურაბ აბაშიძის თქმით, “არაფრის გამორიცხვა არ შეიძლება” და მხოლოდ ერთი რამეა გამორიცხული – ის, რომ “ნაციონალურ მოძრაობაში” არასდროს არ იქნება. გია ცაგარეიშვილმა განაცხადა, რომ მას არანაირ განხილვასა და შემოთავაზებაში მონაწილეობა არ მიუღია, სხვამ კი თავისი თქვას.
ირაკლი ალასანიას არჩევანი
ყოფილი თანაპარტიელებისგან განსხვავებით, ირაკლი ალასანიას ჯერ არ გაუკეთებია განცხადება, მიიღო თუ არა გიორგი მარგველაშვილისგან შეთავაზება და ვნახავთ თუ არა მას ჩვენ არა “ქართული ოცნების”, რაც გამორიცხულია ბიძინა ივანიშვილთან მისი დაპირისპირების გამო, არამედ პრეზიდენტის გუნდში.
ირაკლი ალასანია საკუთარ პოლიტიკურ მომავალზე საუბარს ხვალ, 18 ოქტომბერს აპირებს. თუკი იგი პრეზიდენტის გუნდში გამოჩნდება, პოლიტოლოგების ნაწილში იმასაც ვარაუდობენ, რომ ეს იქნება ერთგვარი ნიშანი იმის, რომ მარგველაშვილი ირგვლივ ახალ პოლიტიკურ გუნდს იკრებს, რომლითაც შესაძლოა, პრეზიდენტობის ვადის ამოწურვის შემდეგ მომავალ არჩევნებში ჩაერთოს. თუმცა, მეორე ნაწილის თქმით, პრეზიდენტის სურვილი შესაძლოა იყოს მხოლოდ ის, რომ ალასანიას მსგავსი პოლიტიკური პოტენციალის მქონე ლიდერი არ დარჩეს პოლიტიკის გარეთ და ჯერჯერობით, ახალ პოლიტიკურ ძალაზე საუბარი ნაადრევია.
პოლიტოლოგ რამაზ საყვარელიძის თქმით, არ გაუკვირდება, თუ მარგველაშვილი ალასანიას თანამდებობას შესთავაზებს, თუმცა, ეს შეიძლება სულაც არ ნიშნავდეს იმას, რომ მარგველაშვილი ახალი პოლიტიკური ცენტრის შექმნას იწყებს, რადგან ჯერ ბევრი რამ უნდა “მოიხარშოს” და ეს მხოლოდ შორეული პერსპექტივის თემაა.
“შეიძლება, მარგველაშვილმა ალასანიას ეს თანამდებობა შესთავაზოს. მე თუ მკითხავთ, ალასანია ერთ-ერთი იმათგანი იყო, ვინც ღირსეულად მიიღო მარცხი და მოსახლეობაშიც საკმაოდ კარგი შთაბეჭდილება დატოვა ამ მხრივ. მასთან დაკავშირებით რომ ნებისმიერს და მათ შორის მარგველაშვილს პოლიტიკური პერსპექტივები ჰქონდეს, ეს ლოგიკურია. თუმცა, არ მგონია, რომ ეს ნაბიჯი სამომავლო პოლიტიკური ცენტრის შექმნას მიანიშნებდეს. ამ პერსპექტივით რომ დგამდეს მარგველაშვილი ნაბიჯებს, მაშინ ან ფიქრია ჩიხრაძეს რატომ მიიყვანდა თავისთან, ან ადმინისტრაციის ხელმძღვანელად გიორგი აბაშიშვილს. არც ერთი არ არის არჩევნებისთვის გამოსადეგი პირი, ორივე ჩრდილში მყოფი, ნაკლებად პოპულარული ფიგურაა, რომლებსაც მხოლოდ მუშაობა შეუძლიათ და ამა თუ იმ სფეროში საკუთარი აზრის არგუმენტირებულად წარმოჩენა.
იგივე არგუმენტია ალასანიასთან მიმართებაშიც. ისეთი პოლიტიკური პოტენციალის მქონე ადამიანი, როგორიც ალასანიაა, რა თქმა უნდა, სასურველია, არ დარჩეს პოლიტიკის გარეთ და თუ გიორგი მარგველაშვილმა მას თავის აპარატში ადგილი მიუჩინა, ეს ალასანიას პოლიტიკის გარეთ არდატოვების ნაბიჯად შეიძლება მივიჩნიოთ. მომავალი რაიმე ტიპის არჩევნებისთვის კი, როგორც ფიქრია ჩიხრაძე არ არის რეიტინგული, ისე ალასანიაც და ეს ამ არჩევნებმაც აჩვენა. ამიტომაც ხმების მოსატანად დიდად სასურველ პარტნიორს ალასანია არ წარმოადგენს,” – აღნიშნავს რამაზ საყვარელიძე. თუმცა, მისივე თქმით, საზოგადოებაში ახალი პოლიტიკური ძალის გამოჩენის ინტერესი დიდია და თუ პრეზიდენტს ახალი პოლიტიკური გუნდის შექმნა აქვს გეგმაში, მაშინ ალასანია რომ უნდოდეს გვერდით, ესეც არ არის საკვირველი.
“ახალი გუნდის შექმნაში ალასანია რომ უნდოდეს თავის გვერდით ნებისმიერს, ეს გასაკვირი არ არის. აგერ, ბიძინა ივანიშვილმაც დაინანა, ალასანიამ რომ ვერ მოახერხა გადაებიჯებინა 5%-იანი ბარიერისთვის, მიუხედავად იმისა, რომ ვიცით ალასანია მთლად მშვიდობიანად არ არის დაშორებული ივანიშვილის გუნდს. ალასანია ნამდვილად არის ის ფიგურა, რომლის მიახლოება, არდაკარგვა ყველასთვის იყოს მისაღები,” – მიიჩნევს რამაზ საყვარელიძე. მისი თქმით, ძველი სახეების მიმართ ინტერესი ნაკლებია და საზოგადოება ელის ახალს. ეს იკითხება იმაშიც, რომ შთამბეჭდავი ხმები მიიღო “პატრიოტთა ალიანსმა” და არსებითად იმიტომ, რომ ახალი ძალაა.
“თუმცა, სანამ ახალ ძალას გააკეთებს ვინმე, ბევრი ფიქრია საჭირო – რაში უნდა გამოიხატებოდეს ეს სიახლე და რა უნდა ამ ამომრჩეველს. ამ ფიქრის გარეშე ნებისმიერ ახალ ძალასა და გაერთიანებას აზრი არ აქვს. მთავარი ის კი არ არის, ვინ იდგება მარგველაშვილის გვერდით, არამედ ის, თუ რა სიგნალი წამოვა მისგან. თუ მარგველაშვილმა განაგრძო პოლიტიკისთვის ბრძოლა, ის ჯერ საპრეზიდენტო არჩევნებში ჩაერთვება, ამისთვის შემოიკრებს სამუშაო ჯგუფს. ბევრისთვის, როგორც პრეზიდენტი, ის საინტერესო ფიგურა აღმოჩნდა, ამიტომაც შესაძლოა, მას ამ ბრძოლაში პერსპექტივაც ჰქონდეს. ამ არჩევნების შემდეგ შეიძლება მარგველაშვილის პოლიტიკური გუნდის შექმნაზე საუბარი, რაც დღეს ნაადრევია,” – დასძენს რამაზ საყვარელიძე.
პოლიტოლოგი ვახტანგ ძაბირაძე აცხადებს, რომ “თავისუფალი დემოკრატებიდან” წასული პოლიტიკოსები პროფესიონალები არიან, მათ დასავლეთში კარგად იცნობენ და ამ გუნდის გამოყენებას რომ “ქართული ოცნება” შეეცდება, ეს სრულიად ბუნებრივია. იგი ამბობს იმასაც, რომ ისე სწრაფად მოხდა ამ ლიდერების კოლექტიურად პოლიტიკიდან გასვლა, რამაც ძალიან ცუდ დღეში ჩააგდო თავად პარტია “თავისუფალი დემოკრატები” და ამ დროს თუ ისინი ახლა ხელისუფლებაში თანამდებობებზე აღმოჩნდებიან, ეს მათ იმიჯზე ნეგატიურად იმოქმედებს.
“ამასთან მინდა ვთქვა, რომ თუ ამის შემდეგ ისინი აქტიურ პოლიტიკაში დაბრუნდებიან და თანაც, ოპოზიციურ ფლანგზე დგომა მოუწევთ, მათ აუცილებლად შეახსენებენ, რომ ოპოზიციიდან მეორე დღესვე როგორ მოხვდნენ ხელისუფლების გუნდში. არა ხელისუფლებაში, არამედ ხელისუფლების გუნდში და ეს, რა თქმა უნდა, პრობლემა იქნება. თუმცა, ეს არ ეხება ალასანიას. ალასანია თუ უშიშროების საბჭოში მოხვდება, ეს ცოტა განსხვავებული რამეა, რადგან პრეზიდენტი დღევანდელი ხელისუფლების ოპოზიციად აღიქმება,” – მიიჩნევს ვახტანგ ძაბირაძე. მისი თქმით, სწორი იქნება, თუ პრეზიდენტის ირგვლივ პროდასავლური ძალები გაერთიანდებიან და ახალ პოლიტიკურ ცენტრს შექმნიან, მაგრამ ეს ყველაფერი უნდა მოხდეს სწორად. იგი ამბობს, რომ პრეზიდენტის მიერ ახალი პოლიტიკური ძალის შექმნაზე პროგნოზები ადრეც გაკეთდა და თავად მასაც გაუჩნდა ეს მოლოდინი, თუმცა, აღნიშნავს, რომ სანამ ყველაფერი სერიოზულად არ გამოიკვეთება, საუბარი რთულია.
“თავის დროზე, როდესაც პრეზიდენტმა “ოცნების” საპირისპირო რამდენიმე გადაწყვეტილება მიიღო, ამაში პრეზიდენტის სასახლეში გადასვლას არ ვგულისხმობ, მაშინ გამიჩნდა კითხვა – პრეზიდენტს ხომ არ აქვს პოლიტიკაში ჩართვის ამბიცია. ჩემი აზრით, მაშინ მარტივი იყო სხვაგვარი გადაწყვეტილების მიღება და ამიტომაც მისი ქმედება იყო ან პრეზიდენტის სასახლეში გადასვლის გამო გამოთქმულ კრიტიკაზე რეაქცია, ან მართლაც აქვს ამბიცია, პოლიტიკაში ჩაერთოს. გულწრფელად რომ ვთქვათ, ახალგაზრდა კაცია და რატომ არ უნდა უნდოდეს სახელმწიფოს მართვაში აქტიური მონაწილეობა და ამისთვის დაიწყოს პოლიტიკოსების გვერდით შემოკრება?! მაგრამ აქ მთავარია, რამდენად სწორად გადადგამს ამ მიმართულებით ნაბიჯებს,” – ამბობს ვახტანგ ძაბირაძე, რომელიც თვლის, რომ თუ მარგველაშვილს განზრახვა აქვს პოლიტიკაში აქტიურად შემოვიდეს, მაშინ მას პოლიტიკური ორგანიზაცია სჭირდება და არა რამდენიმე ლიდერი და მარტო ალასანიას წაყვანით შეცდომას უშვებს.
„რეზონანსი//მთელი კვირა“, 17 ოქტომბერი, 2016 წელი
უნდა შესთავაზოს თუ არა „ქართულმა ოცნებამ“ თანამდებობები „თავისუფალ დემოკრატებს“?
ლიკა გურაბანიძე
(შემოკლებით)
ბოლო დღეებში ინტენსიურად საუბრობენ იმაზე, რომ “თავისუფალი დემოკრატების” ზოგიერთი აწ უკვე ყოფილი წევრი შესაძლოა, მთავრობაში სხვადასხვა თანამდებობაზე დაინიშნოს. ამას არც თავად “თავისუფალი დემოკრატები” გამორიცხავენ. (…)
უნდა შესთავაზოს თუ არა “ქართულმა ოცნებამ” თანამდებობები აღმასრულებელ ხელისუფლებაში “თავისუფალ დემოკრატებს”? – ამ კითხვით “მთელმა კვირამ” საზოგადოების წარმომადგენლებს მიმართა.
გელა ნიკოლაიშვილი (იურისტი): “ვფიქრობ, რომ თუ რომელიმე პარტიაში მყოფი ყოფილი კონკრეტული პიროვნება აღმასრულებელ ხელისუფლებაში ქვეყნისათვის გამოსადეგი იქნება, რატომაც არ უნდა შესთავაზოს? არათუ “თავისუფალი დემოკრატების”, ნებისმიერი სხვა პარტიის ყოფილი წევრის ხელისუფლებაში ყოფნის ვერანაირ პრობლემას ვერ ვხედავ. მხოლოდ იმ პირობით, რომ ეს პიროვნება აღმასრულებელი ხელისუფლებისთვისაც და ქვეყნისთვისაც ღირებული უნდა იყო.”
გია მურღულია (ფილოლოგი): “ქართულმა ოცნებამ” თვითონ იცის თავისი საქმის, მთავრობაში ვის შესთავაზოს ადგილი და ვის არა. ანუ, მთავრობა არ გამორიცხავს იმას, რომ გამოიყენოს ყველა ის ადამიანი, ვისაც შეუძლია, რაიმე სარგებელი მოუტანოს ქვეყანასა და საზოგადოებას. ასეთ შემთვევაში პროფესიონალიზმზე აქცენტი მნიშვნელოვანია. თუ ადამიანს გონიერი კაცისა და სახელმწიფოს ერთგული ადამიანის რეპუტაცია აქვს, მას წარსულში რომელიმე პარტიის კუთვნილებამ ხელი არ უნდა შეუშალოს. ჩვენ კადრები ძალიან გვიჭირს და ხელისუფლება ამით სწორ არჩევანს გააკეთებს.”
ლადო ვარდოსანიძე (არქიტექტორ-ურბანისტი): “მე არც პოლიტიკოსი ვარ და არც დიპლომატი, მაგრამ ვფიქრობ, რომ ძალიან სწორი და ჯანსაღი პროცესია, როდესაც შემთხვევითი პარტიები ნელ-ნელა იშლებიან და პროფესიულ სფეროებში ინაცვლებენ. სახელმწიფომ მათი რესურსი უნდა გამოიყენოს, ეს ჩვენ ქვეყანას სჭირდება. ამ პარტიულ თამაშობანას კი თავი უნდა დავანებოთ. კი ბატონო, შევიდნენ აღმასრულებელ ხელისუფლებაში, შეასრულონ თავისი საქმე და ემსახურონ ქვეყანას.”
ნუგზარ კვაშალი (მომღერალი): “აუცილებლად უნდა შესთავაზონ, იმიტომ, რომ უძლიერესი გუნდი სწორედ “თავისუფალ დემოკრატებს” ჰყავდათ. ასეთი მცოდნე და პროფესიონალი ადამიანები არ უნდა დაიკარგონ. ისინი საქართველოსთვის ყველაფერს გააკეთებენ. რაც უფრო მალე შესთავაზებენ თანამდებობებს, ეს ქმედება ქვეყანას მით უფრო სწრაფად წაადგება.”
„რეზონანსი//მთელი კვირა“, 17 ოქტომბერი, 2016 წელი
რომელ მინისტრებს შეცვლის „ოცნება“
თიკო ოსმანოვა
საპარლამენტო არჩევნების საბოლოო შედეგების გამოცხადების შემდეგ ახლად დაკომპლექტებული პარლამენტი მთავრობასაც ხელახლა დააკომპლექტებს, თუმცა, “მთელი კვირის” ინფორმაციით, მმართველი ძალა სავარაუდოდ რადიკალური სამთვარობო ცვლილებების განხორციელებას არ აპირებს. გიორგი კვირიკაშვილი ისევ პოსტზე დარჩება. აღმასრულებელ ხელისუფლებაში ძველ თანამდებობას დაუბრუნდება “ქართული ოცნების” სიის მეორე ნომერი, საარჩევნო შტაბის ხელმძღვანელი კახი კალაძე, რომელიც მანამდე ვიცე-პრემიერისა და ენერგეტიკის მინისტრის პოსტებს იკავებდა. სავარძელს შეინარჩუნებს ასევე ჯანდაცვის მინისტრი დავით სერგეენკო.
მედიაში გავრცელებული ინფორმაციით, ცვლილებები შეეხება სოფლის მეურნეობის მინისტრ ოთარ დანელიას, რომელიც მოპოვებული მანდატით პარლამენტში გააგრძელებს საქმიანობას და ევროინტეგრაციის მინისტრ დავით ბაქრაძეს, რომელიც ცოტა ხნის წინ პრეზიდენტმა აშშ-ში საქართველოს ელჩად დანიშნა. ერთი ვერსიით, მის შემცვლელად “თავისუფალი დემოკრატების” აწ უკვე ყოფილი წევრი ვიქტორ დოლიძე განიხილება.
“ქართული ოცნების” პოლიტსაბჭოს წევრ მამუკა მდინარაძის თქმით, მისი გუნდი პრემიერ-მინისტრის პოსტზე ისევ გიორგი კვირიკაშვილს ხედავს.
“მთავრობაში გარკვეული ცვლილებები მოხდება, თუმცა არა – კარდინალური. საბოლოოდ ამასთან დაკავშირებით გავერკვევით იმის შემდეგ, როდესაც გვეცოდინება, თუ ვინ იქნება პარლამენტში. კონსულტაციები მიმდინარეობს და თუ რა ცვლილება განხორციელდება მთავრობაში, არჩევნების მერე გამოჩნდება. ამ საკითხზე რაიმე კომენტარის გაკეთება არ იქნება სწორი. გუნდი ჯერ არ შეკრებილა და არც უმრავლესობა გვაქვს, ველოდებით არჩევნების დასრულებას”, – ამბობს “მთელ კვირასთან” საუბრისას მამუკა მდინარაძე.
მოსალოდნელ სამთავრობო ცვლილებებთან დაკავშირებით ჯერ რაიმე ინფორმაციას არ ფლობს საპარლამენტო უმრავლესობის წევრი გუგული მაღრაძე. “არ ვიცი, როცა რაღაც გადაწყვეტილება იქნება, მერე გავიგებთ და ჩვენს აზრს გამოვთქვამთ. მე რომ მკითხოთ, ყველა უნდა დარჩეს თუმცა მარტო ჩემი გადასაწყვეტი არ არის”, – გვითხრა გუგული მაღრაძემ.
ცნობისთვის, პარლამენტი საბოლოოდ ჩამოყალიბებული ჯერ არ არის. ამჟამად საკანონმდებლო ორგანოს 150 ადგილიდან დაკავებულია 100. დანარჩენი ადგილები ერთმანდატიან ოლქებში არჩევნების მეორე ტურის შედეგების მიხედვით გადანაწილდება. ბოლო მონაცემების მიხედვით პარტიას “ქართული ოცნება – დემოკრატიული საქართველო” 67 ადგილი აქვს, “ერთიან ნაციონალურ მოძრაობას” – 27 და “პატრიოტთა ალიანსს” – 6.
არჩევნების მეორე ტურის დრო ჯერ დადგენილი არ არის. ცესკო-ში აცხადებენ, რომ თარიღს 27 ოქტომბრამდე გამოაცხადებენ. თუმცა, სანამ საკანონმდებლო ორგანო საბოლოოდ ჩამოყალიბდება, მოსალოდნელ სამთვარობო ცვლილებებს პოლიტოლოგთა ერთი ნაწილი უკვე სკეპტიკურად უყურებს. მეორე ნაწილი კი პირიქით – უკეთესის მოლოდინშია.
ვახტანგ ძაბირაძემ არ იცის, ვინ შეინარჩუნებს და ვინ ვერა სავარძელს, თუმცა, ფიქრობს, რომ მოსალოდნელი სამთავრობო ცვლილებებით რეალურად არაფერი შეიცვლება.
“თუ რა პარამეტრებით ახორციელებს “ოცნება” სამთავრობო ცვლილებებს, ვერაფრით გავარკვიე. შესაბამისად, ახლაც ვერ გეტყვით, რას გეგმავს მმართველი გუნდი – ვის გაუშვებს ან ვის დატოვებს. შეიძლება მთელი გუნდი დარჩეს, ჩემთვის მოულოდნელი არ იქნება, თუმცა, სულ რომ შეიცვალოს, არც ეს იქნება მოულოდნელი. არ ვიცი, როგორ და რის მიხედვით არჩევენ მინისტრებს. ვერ ვნახე პარამატრები, რის მიხედვით ხორციელდება ამ გუნდში ცვლილებები. დარწმუნებული ვიყავი, რომ კვირიკაშვილის მოსვლის შემდეგ, იანვარში თუ არა, მაისში განხორციელდებოდა რაღაც ცვლილებები, მაგრამ ასე არ მოხდა და აბა, ახლა რაღა პროგნოზი გავაკეთო?!
მიუხედავად იმისა, შეიცვლება თუ არ შეიცვლება მთავრობა, ვფიქრობ, მუშაობის ის სტილი, რაც 4 წლის განმავლობაში იყო, არა მგონია, რომ შეიცვალოს და უფრო დინამიკური გახდეს. ვისურვებდი, მაგრამ მეეჭვება. დარწმუნებული ვარ, ასე იქნება და მალე გამოჩნდება ახალი მთავრობის დამტკიცებიდან 3-4 თვეში. არჩევნები ჩამთავრდება და ყველაფერი დაუბრუნდება ძველ კალაპოტს”, – გვითხრა ვახტანგ ძაბირაძემ.
რამაზ საყვარელიძემაც არ იცის, თუ ვინ შეინარჩუნებს მინისტრის სავარძელს და ვინ – ვერა, თუმცა, წინასაარჩევნოდ “ქართულ ოცნებაში” განხორციელებულ ცვლილელებს დადებითად აფასებს და, აქედან გამომდინარე, პოზიტიურ ცვლილელებს ელოდება მთავრობის საქმიანობაშიც.
„მინისტრების მუშაობაზე არ მაქვს დეტალური ინფორმაცია, ამიტომ ვერ ვიტყვი, ვინ არის შესაცვლელი და ვინ – არა. ვფიქრობ, ამ საკითხზე საუბარი ცოტა ნაადრევია, რადგან ჯერ საპარლამენტო კომიტეტებია დასაკომპლექტებელი. კომიტეტები რომ დაკომპლექტდება, არსებითად არა, მაგრამ მთავრობის შემადგენლობის რაღაც კონტურები გამოჩნდება, რადგან მათ, ასე თუ ისე, რაღაც სიტყვა ეთქმით. თუ რატომ არ დაუბრუნდება დანელია თავის სავარძელს, არ ვიცი. შეიძლება ეს მისი სურვილი იყოს. თორემ ზოგადად ცუდ მინისტრად არ აღიქმებოდა, მასზე ქებაც კი ისმოდა”, – უთხრა “მთელ კვირას” რამაზ საყვარელიძემ. მისივე თქმით, ეს არჩევნები ყველასთვის გაკვეთილი იყო, მათ შორის მმართველი ძალისთვისაც. ამიტომ იგი ფიქრობს, რომ “ოცნებას” ბევრი რამის გადახედვა მოუწევს.
“ეს არჩევნები ყველასთვის იყო გაკვეთილი მათ შორის “ქართული ოცნებისთვის”, როგორც მმართველი პარტიისთვის. რეიტინგის თვალსაზრისით საკმაოდ მძიმე დასაწყისი ჰქონდათ, რომ არა ძალიან დიდი შეცდომები ბევრი პარტიის მხრიდან, მათ შორის “ნაციონალური მოძრაობის” მხრიდან, შეიძლება “ქართულ ოცნებას” იმ წარმატებისთვის არ მიეღწია, რასაც ახლა მიაღწია. ამიტომ მე მგონი, ბევრი რამის გადახედვა მოუწევთ და ამას რომ აპირებს, ჩანს კიდეც. არჩევნებამდე ცოტა ხნით ადრე შეიცვალა პრემიერ-მინისტრი, რომელიც საკმაოდ პოზიტიურ შთაბეჭდილებას ტოვებს. თანაც პარალელურად ბევრი სიახლეა საპარლამენტო და პარტიულ გუნდში. დაკომპელქტებულია განათლებული და ახალი სახეებით ვფიქრობ, ეს ყველაფერი მხოლოდ არჩევნებს არ უკავშირდება. მით უმეტეს, მაჟორიტარად ახალი სახების გაშვებისას მმართველმა ძალამ გარკვიულ წილად გარისკა კიდეც. ასე რომ, ამ ცვლილებებმა შედეგი უკვე მოუტანა “ქართულ ოცნებას” და სავარაუდოა, რომ ამ ცვლილებებს გააგრძელებენ სამომავლოდ, რაც გულისხმობს იმას, რომ ისეთი პასიური, მოდუნებული მთვარობა აღარ იქნება”, – განაცხადა რამაზ საყვარელიძემ.
„რეზონანსი//მთელი კვირა“, 17 ოქტომბერი, 2016 წელი
ინტერვიუ გია ხუხაშვილთან: „ბიძინა ივანიშვილს მაგიდის გაკეთება უნდოდა, მაგრამ სკამი გამოუვიდა“
ელზა პაპოშვილი
ანალიტიკოს გია ხუხაშვილის განცხადებით, ბიძინა ივანიშვილს, იმის ნაცვლად, რომ “ნაციონალური მოძრაობა” ქართული პოლიტიკიდან გაეძევებინა, პირიქით გამოუვიდა. მან ამ არჩევნებზე თავისი საჯარო გამოსვლებით ამ პარტიას რეაბილიტაციის საშუალება მისცა და ისინი ქართულ პოლიტიკაში არჩევნების შემედეგ, ახალი სახით დააბრუნა.
გია ხუხაშვილი ფიქრობს, რომ ამით არც ივანიშვილი უნდა იყოს კმაყოფილი, თუმცა, მან ეს შეცდომა დაუშვა და “შუისტების” გაფანტვით ყველა სხვა ოპოზიციურ პარტიებს ხმები წაართვა, რომელიც “ქართულ ოცნებასა” და “ნაციონალურ მოძრაობაზე” გადანაწილდა. მისივე აზრით, “ნაციონალები” ამ ოთხი წლის განმავლობაში “9 – წლიანი რეჟიმის” სტატუსის ჩამორეცხვაზე იმუშავებენ და 2020 წლის არჩევნების რევანშით აღებისთვის მოემზადებიან.
- რაზე შეიძლება მეტყველებდეს არჩევნების ის შედეგი, რაც უკვე მივიღეთ და პარლამენტში ძალთა სავარაუდო გადანაწილება რა ტენდენციებზე საუბრის საშუალებას იძლევა?
- არჩევნების შემდეგ რა შედეგიც მივიღეთ, ეს იმას არ ნიშნავს, რომ ჩვენი ამომრჩეველი “ქართული ოცნების” და “ნაციონალური მოძრაობის” მიმართ პოზიტიურად იყო განწყობილი. წინასაარჩევნო კამპანიის ხასიათიდან გამომდინარე, სადაც ორპოლუსიანობის ინსცენირება ხდებოდა, ჩვენ მივიღეთ სურათი, როდესაც უმცირესობამ ფაქტობრივად ძალაუფლება შეავსო და “ქართული ოცნება” მაქსიმალური ძალაუფლებით ანუ საკონსტიტუციო უმრავლესობით აღჭურვილი აღმოჩნდა. ორივე პარტიამ ფაქტობრივად “შუა გაკრიფა”, მაგრამ ამაში ლომის წილი უფრო “ოცნებას” მიუძღვის. შედეგად კი ის მივიღეთ, რომ ნაცვლად დაპირების შესრულებისა, რომ საზოგადოებას “ნაციონალებისგან” გაათავისუფლებდნენ, სახალხო ლეგიტიმაციის თვალსაზრისით პირიქით, უფრო გააძლიერეს. მხედველობაში მაქვს არა პროცენტები, რომლიც მათ არჩევნებზე მიიღეს, არამედ ამომრჩევლის რაოდენობა.
სტატისტიკის თვალსაზრისით ასეთი რამ მივიღეთ, რომ დღეს ხელისუფლებამ 2016 წელს უფრო ნაკლები ხმა აიღო, ვიდრე 2012 წლის დამარცხებულმა “ნაციონალურმა მოძრაობამ”. ერთი მხრივ, “ოცნებამ” მიუხედავად იმისა, რომ მისი ელექტორატი შემცირდა, აბსოლუტური ძალაუფლება შეიძინა, ხოლო “ნაციონალურმა მოძრაობამ” ნაცვლად იმისა, რომ მხარდაჭერა შემცირებოდა, პირიქით – ერთიორად გაზარდა.
- რა არის ამის მიზეზი, ამომრჩეველმა ასეთი გადაწყვეტილება რატომ მიიღო?
- ეს მოხდა ზუსტად იმის გამო, რომ “ქართული ოცნების” მთელი აგრესიული კამპანია, რომლიც “ნაციონალური მოძრაობის” წინააღმდეგ ჩაატარეს, რეალურად მათ წინააღმდეგ კი არ იყო (“ოცნებამ” ძალიან კარგად იცოდა, რომ ამ პარტიას თავისი სტაბილური ამომრჩეველი ჰყავდა), არამედ მესამე არჩევანის საწინააღმდეგოდ იყო მობილიზებული. ფაქტობრივად, საარჩევნო კონცეფციამ, რომლიც მმართველმა გუნდმა განახორციელა, რომ ჩვენ კეთილები ვართ და “ნაციონალები” ბოროტები და ხმა ამის გამო მესამე ძალას არ უნდა მისცეთ, თავისი შედეგი გამოიღო. ამომრჩეველმა მესამე ძალაზე ყურადღება აღარ გაამახვილა და გადაწყვიტა, რომ ისინი საერთოდ თამაშიდან გაეყვანა. სტაბილურობის დაკარგვის და ვითარების გამწვავების მიზნით, ან სახლში დარჩა ან კიდევ ხმა კვლავ “ქართულ ოცნებას” მისცა.
შესაბამსიად, იმის ნაცვლად, რომ “ოცნებას” დანაპირები შეესრულებინა და “ნაციონალები” ქართული პოლიტიკიდან გაეყვანა, ისინი ერთადერთ ფუნქციონალურ საპარლამენტო ოპოზიციად აქცია და ის 9 – წლიანი რეჟიმი და უსამრთლობა, რომლესაც ამ პარტიას მიაწერდნენ, ერთ დიდ ფარსად იქცა. გარდა ამისა, ვფიქრობ, რომ “ქართული ოცნების” ელიტისთვის ეს სიტუაცია კომფორტული არ არის, რადგანაც მათ ომის დამთავრება უნდოდათ და ვერ დაამთავრეს, პირიქით, ბრძოლის სრულიად ახალ ფაზაში გადავიდნენ. “ნაციონალური მოძრაობა” პოლიტიკურად გადარჩა და მათ ახალი გრძელვადიანი გეგმები აქვთ. ისინი 2020 წელს ხელისუფლებაში დაბრუნებას აპირებენ.
- როგორ ფიქრობთ, ბიძინა ივანიშვილმა თავისი საჯარო გამოსვლებით შეძლო შუისტების გაფანტვა? შესაძლოა ვთქვათ, რომ “ნაციონალების” კვლავ რეაბილიტაცია თავად ივანიშვილმა მოახერხა?
- ფაქტია, რომ მისი მთელი კამპანია და გადაცემების ციკლი იქითკენ იყო მიმართული, რომ მხოლოდ ორ პოლიტიკურ ძალაზე საუბრობდა, ხოლო სხვა ყველა დანარჩენი პოლიტიკური ძალის არარაობად გამოცხადებას ემსახურებოდა. ეს იყო მისი ძირითადი გზავნილი. მართალია, ბოლო გადაცემაში უკვე შეეცედა, რომ ეს ყველაფერი შეეცვალა და მრავალპარტიულობაზე ესაუბრა, თუმცა მანქანა უკვე დაძრული იყო და ბევრს ვერაფერს შეცვლიდა. მე მეჩვენება, რომ არჩევნების შედეგებით კმაყოფილი თავად ბიძინა ივანიშვილიც არ არის. მან თქვა, რომ 2012 წელს ბრძოლა მოიგო, ხოლო ამ არჩევნებით ომი უნდა მოვიგოთო. ის ფიქრობდა, რომ “ნაციონალურ მოძრაობას” ამ არჩევნების შემდეგ საბოლოოდ დაასუსტებდა და ნელ-ნელა გაიყვანდა, მაგრამ ამან ფაქტობრივად სრულიად სხვა შედეგი გამოიღო – “ოცნებამ” “ნაციონალური მოძრაობის” გარდა ყველა დაასუსტა და პოლიტიკიდან გაყარა. ბოლოს “ნაციონალები” სახალხო მხარდაჭერის თვალსაზრისით კიდევ უფრო გაძლიერებული გამოვიდნენ.
ძალიან მიკვირს, როდესაც “ქართული ოცნების” მხარდამჭერები რაღაც ტკბობით არიან დაკავებული და იმ საფრთხეებს, რაც ჩვენ გველოდება, ობიექტურად ვერ აფასებენ. სინამდვილეში, ივანიშვილს ასეთი რამ დაემართა – მოყვარულ დურგალს მაგიდის გაკეთება უნდოდა, მაგრამ სკამი გამოუვიდა და ამის მიუხედავად უხარია, რა მაგარი სკამი გავაკეთეო.
- როგორ ფიქრობთ, ქართულმა საზოგადოებამ რატომ გადაწყვიტა, რომ სხვა ოპოზიციური პარტიებისთვის უარი ეთქვა და ხმა კვლავ “ნაციონალური მოძრაობისთვის” მიეცა?
- ამ ნეგატიური კამპანიის შედეგად, რომელშიც მედიაც აქტიურად მონაწილეობდა, გადაუწყვეტელ ამომრჩეველს მესამე ძალის არჩევანის საშუალება წაართვეს. ამომრჩეველი ასეთი დილემის წინაშე დადგა, რომ ან სახლში უნდა დარჩენილიყო, ან წასულიყო და არჩევანი ცუდსა და უარესს შორის გაეკეთებინა. გადაუწყვეტელი ამომრჩეველის გაყოფა მოხდა. რა თქმა უნდა, ვიღაც სახლში დარჩა, რადგანაც არჩევნებზე 60-61% აპირებდა მისვლას, რომელსაც ორი პარტიის სასარგებლოდ ჰქონდა გადაწყვეტილება მიღებული. გადაუწყვეტელი ამომრჩევლიდან ვინც სახლში არ დარჩა, მათი ხმები მხოლოდ ამ ორ პარტიაზე გადანაწილდა.
სამწუხაროდ, ვიღაცამ ჩათვალა, რომ “ქართული ოცნება” ცუდია და “ნაციონალები” უარესი, მაგრამ ვიღაცამ სრულიად პირიქით გადაწყვიტა. ფაქტობრივად, ამ ორმა პარტიამ სხვა პოლიტიკურ ძალებს ამომრჩეველი მოჰპარა და თავად გადაინაწილა.
რაც შეეხება სხვა ოპოზიციურ პარტიებს, მათ წინასაარჩევნოდ შეცდომების მთელი კასკადი დაუშვეს. “თავისუფალ დემოკრატებზე” საერთოდ არაფერს ვიტყვი, რადგანაც წააგეს თუ არა არჩევნები, ფაქტიურად პარტიიდან ყველა გაიქცა. ეს ჩემთვის უბრალოდ შოკის მომგვრელი იყო, თანაც ალასანიას გარდა ყველა იმას აცხადეს, რომ თუ ხელისუფლებისგან შეთავაზება ექნებათ, ისინი ამ წინადადებას მიიღებენ. მათ პარტია ფაქტობრივად მიატოვეს.
რაც შეეხება პაატა ბურჭულაძეს, მანაც შეცდომები დაუშვა. ერთი მხრივ გზები ვერ იპოვეს, რომ გადაუწყვეტელ ამომრჩევლამდე მისულიყვნენ. თითქოს ძალაუფლება ქუჩაში ეგდო და მის ასაღებად ვერც ერთი პარტია ვერ მივიდა. ეს უნიკალური შანსი ვერავინ გამოიყენა. ამ პროცესებით ქართული პოლიტიკური ელიტის ღრმა კრიზისი ვნახეთ.
- შეიძლება ითქვას, რომ ბიძინა ივანიშვილმა არჩევნების შემდეგ ქართული პოლიტიკური სივრცე გაასაუფთავა?
- არა, მე ასე ნამდვილად არ ვფიქრობ. “მოასუფთავა” შეიძლება იმ შემთხვევაში ითქვას, თუ რამე ძლიერი არსებობს. სინამდვილეში ყველა იმდენად სუსტი აღმოჩნდა, რომ მისი ხელის ჩარევაც კი აღარ იყო საჭირო. რაც შეეხება ბიძინა ივანიშვილის სტრატეგიის, მას სხვა რამე უნდოდა და სხვა მიიღო. ძალაუფლების თვალსაზრისით ამოცანა კი გადაწყვიტა, მაგრამ პოლიტიკური მოზაიკის თვალსაზრისით მან იმის საწინააღმდეგო შედეგი მიიღო, რაც უნდოდა.
როდესაც ძალაუფლების ყველა რესურსი შენს ხელშია, შედეგი ყოველთვის შეიძლება მიიღო. თუმცა, გრძელვადიანი შედეგი რა იქნება, მაგას გააჩნია. ამ თვალსაზრისით ის არ მგონია, კმაყოფილი იყოს.
- რას იტყვით პარლამენტს მიღმა დარჩენილი პარტიების სამომავლო გეგმებზე? ვნახეთ, რომ კეთდება განცხადებები ერთიანი ალიანსის შესახებ.
- ვფიქრობთ, ამ პოლიტკურმა ელიტამ, რომელმაც ვერანაირ გამოწვევებს ვერც ერთ ციკლში ვერ უპასუხა, ცოტა ხანს ამ საზოგადოებას თავი უნდა გაანებოს, რომ ქვეყანაში სრულიად ახალი პოლიტიკური ელიტა წარმოიშვას. მათ იმდენჯერ წააგეს, რომ ახლა მათგან ხალხს ახალი თეორიების წარმოდგენა ნამდვილად აღარ სჭირდება. ცოტა ხანს დაისვენონ და გზა სხვებს გაუხსნან. სანამ ისინი აქტიურობენ, ახალი პოლიტიკური ელიტა ზედაპირზე ვერ ამოდის. ამიტომ საზოგადეობას ყველაზე დიდ საქმეს იმით გაუკეთებენ, რომ ცოტა ხანს თავს დაანებებენ.
- თქვენ როგორ ფიქრობთ, ახალ პარლამენტში მოხდება თუ არა “ქართული ოცნების” და “ნაციონალური მოძრაობის” საქმიან ფორმატში ურთიერთობა, თუ წინა 4 წლის მსგავსად, საზოგადოება მხოლოდ მათ დაპირისპირებასა და ურთიერთბრალდებებს იხილავს?
- გასაგებია, რომ ანტაგონიზმი ისეთივე დარჩება, როგორიც იყო. თუმცა, მეორე მხრივ, 9-წლიან სისხლიან რეჟიმზე საუბარი უკვე ფარსს დაემსგავსება. სავარაუდოდ, “ქართულ ოცნებას” საკონსტიტუციო უმრავლესობა ექნება. შესაბამისად, მათ სერიოზული კომფორტი ექნებათ იმისათვის, რომ ქვეყანა თავისი შეხედულებებისამებრ მართონ. “ნაციონალური მოძრაობა” შეეცდება, რომ 4 წლის განმავლობაში პლატფორმა მოამზადოს და “ქართული ოცნების” აბსოლუტური უმრავლესობა სერიოზულ ზეწოლაში ჰყავდეს იმისათვის, რომ ამომრჩევლის პოლიტიკური განცდა თავის სასარგებლოდ გადახაროს და 2020 წელს რევანშის აღებას შეეცდება. დაახლოებით ასეთი სიტუაცია გვექნება.
- საკონსტიტუციო უმრავლესობის შემთხვევაში რამდენად არსებობს იმის რისკი, რომ, წინა ხელისუფლების მსგავსად, “ოცნების” მხრიდან ძალაუფლების უზურპაცია მოხდეს?
- ზოგიერთმა “ოცნების” პარტნიორმა ისიც კი თქვა, ხმა “ნაციონალებს” მიეცითო, რაც ღიმილის მომგვრელია. საკონსტიტუციო უმრავლესობა კი არ არის სახიფათო, საშიში ისაა, რომ ამ გარემოებამ შეიძლება ხელისუფლების უზურპაციის საფრთხე შექმნას. შესაძლოა ხელისუფლება ხიბლში ჩავარდეს და ძალაუფლების უზურპაცია მოახდინოს. აქედან გამომდინარე, ჩვენ საკონსტიტუციო უმრავლესობის პირობებში უზურპაციის საფრთხეს უნდა ვებრძოლოთ. ხელისუფლებამ ყველაფერი უნდა გააკეთოს იმისთვის, რომ ეს რომც მოინდომოს, ვერ მოახერხოს. დღევანდელი სიტუაციით “ქართულ ოცნებას” არ ეტყობა, რომ შეიძლება უზურპაციისკენ გადაიხაროს, თუმცა, გამორიცხული არაფერია, რადგანაც ძალაუფლება რყვნის. ამიტომ აუცილებელია, რომ პრევენციის მექანიზმები შევქმნათ.
- ამ საფრთხეს როგორ და რა მეთოდებით უნდა ვებრძოლოთ?
- უნდა მოხდეს პრეზიდენტის ინსტიტუტის უფრო გაძლიერება, რადგანაც მას აქვს ახლა გარკვეული უფლებები, რომ პარლამენტს რაღაც საკითხებში ხელი შეუშალოს. მეორე – ოპოზიციური პარტიები, რომლთა ყველა ქმედება ამ კუთხით უნდა იყოს გააქტიურებული. მესამე – სამოქალაო საზოგადოების გააქტიურება, რომელმაც უნდა გაიღვიძოს, რადგანაც საკონსტიტუციო უმრავლესობით მმართველობის პირობებში, რა თქმა უნდა, რისკები არსებობს და მან ამის კონტორლი უნდა შეძლოს. ასევე განსაკუთრებული როლი მედიას ეკისრება, რომელიც ასეთი ტენდენციების განვითარების შემთხვევაში ამ პროცესებს უნდა შეეწინააღმეგოს.
ვიტყოდი კიდევ სასამართლოს, მაგრამ მასთან დაკავშირებით უკვე სავალალო მდგომარეობა ჩამოგვიყალიბდა, რადგანაც საერთო სასამართლოში კოლექტიურმა მურუსიძემ ჩაიბუდა. იქ უკვე სერიოზული კითხვები ჩნდება, რომ ის ამ უზურპაციის წინააღმდეგ არ წავა. ფაქტობრივად, ეს კაცი დიდწილად უკვე ხელისუფლებაშია ინტეგრირებული. პირველი ტესტი, ხელისუფლება თუ რა გზას დაადგება, საკონსტიტუციო სასამართლო იქნება; ამის შემდეგ, თუ როგორ წარიმართება “რუსთავი 2″-ის პროცესი – კანონის ფარგლებში, თუ პოლიტიკურ ჩარჩოებში. ხელისუფელბამ ამით უნდა დაგვიმტკიცოს, რომ ძალაუფლების უზურპაციას არ აპიებს. “ოცნებას” მინდა შევახსენო, რომ ამ ქვეყანაში ძალაუფლების უზურპაცია ხელისუფლების სიცოცხლისუნარიანობას კი არ ახანგრძლივებს, პირიქით, ძალიან სწრაფად უღებს ბოლოს. ამის კლასიკური მაგალითი კი მიხეილ სააკაშვილია. ის, როგორც კი დამცავი ინსტიტუტების კონტროლის ქვეშ მოქცევა დაიწყო, როგორც ხელისუფლება, იქვე დამთავრდა.
„რეზონანსი//მთელი კვირა“, 17 ოქტომბერი, 2016 წელი
ინტერვიუ გია ვოლსკისთან: „არ ვფიქრობ, რომ „ნაციონალურმა მოძრაობამ“ დაივიწყა ე.წ. რევოლუციური სცენარი“
სალომე სარიშვილი
“ახლა ვითარება ახალი განზომილებებითაა შესაფასებელი. ამ არჩევნებმა, შექმნილმა პოლიტიკურმა ატმოსფერომ და ჩვენი საზოგადოების ამ საკითხებისადმი დამოკიდებულებამ ძალიან ბევრი რამ გვიჩვენა. აქედან გამომდინარე, ვითარება უფრო ღრმადაა შესასწავლი,” – აცხადებს “ქართული ოცნების” წევრი გია ვოლსკი დ იქვე დასძენს, რომ ამ ეტაპზე რაიმე ტიპის ცვლილებებსა და პარლამენტში თანამდებობების გადანაწილებაზე საუბარი გაუმართლებელია. იგი ირწმუნება, რომ გუნდში არც პარლამენტის თავმჯდომარის კანდიდატურაზე, არც თანამდებობების გადანაწილების საკითხზე და არც მოსალოდნელ საკონსტიტუციო ცვლილებებზე არ უმსჯელიათ, ვინაიდან პარტია ჯერ კიდევ გამარჯვების მოლოდინშია, რაც, მისი თქმით, არჩევნების მეორე ტურებით განისაზღვრება.
გია ვოლსკი: უპირატესობა თვალნათელია და ვფიქრობ, მეორე ტური ამას კიდევ ერთხელ დაადასტურებს. ახლა ჩვენ წინაშე გაცილებით რთული ამოცანებია, რასაც ვფიქრობ, თავს წარმატებით გავართმევთ. განსაკუთრებით კი იმ ნაწილში, რომ ჩვენი მთავარი დამახასიათებელი ნიშანი მომდევნო 4 წლის განმავლობაში მოლოდინის გამართლება იქნება.
- ამბობთ, რომ არჩევნებმა დემოკრატიულ გარემოში ჩაიარა, თუმცა, რამდენიმე რეგიონში არჩევნებმა დაპირისპირების ფონზე ჩაიარა. კერძოდ მარნეულსა და ზუგდიდში, სადაც “ქართული ოცნების” მხარდამჭერები ფიგურირებდნენ. თქვენ რას გვეტყვით ამ ინციდენტებზე და როგორ ფიქრობთ, ხომ არ იქონიებს ეს ფაქტები მეორე ტურებზე გავლენას?
- მინდა თქვენი მეშვეობით ხალხს კიდევ ერთხელ მივაწვდინო ხმა და ვუთხრა, რომ პოლიტიკური ნიშნით ამ თემის არავითარი გამართლება არ შეიძლება. თუ ვინმე იჩემებს, რომ ამ ინციდენტებში რაღაც “ქართული ოცნების” მხარდაჭერით ჩაიდინა, ამით არა მხოლოდ გუნდს, არამედ სახელმწიფოს აყენებს ზიანს. “ქართული ოცნების” მიღწევად ითვლება ის, რომ ვითარების სტაბილიზაცია მოახდინა და არჩევნებს თანამედროვე, მსოფლიო სტანდარტის დონეზე ატარებს. აქედან გამომდინარე, ნებისმიერი ისეთი ქმედება, რომელიც ამ სტანდარტებს არ შეესაბამება, ჩრდილს აყენებს უპირველესად ყოვლისა ჩვენს ქვეყანასა და შემდგომ საერთაშორისო ასპარეზზე მის იმიჯს.
რაც შეეხება მარნეულს, ვფიქრობ, აქ მოვლენები ყოველგვარი პოლიტიკური ფორმატიდან გასულია. უფრო მეტიც, გარკვეული პოლიტიკური პარტიები და განსაკუთრებით “ნაციონალური მოძრაობის” კანდიდატი ვითარების უფრო გამწვავებას ცდილობს. იმის ნაცვლად, რომ პოლიციელებზე გამეტებულ თავდასხმას რეალური შეფასება მისცეს, უარესს აკეთებს. ამას არანაირი გამართლება არ აქვს და შესაბამისად, მგონია, რომ ეს პოლიტიკური ნიშნით არ უნდა შეფასდეს. განსაკუთრებულ მავნებლობად მიმაჩნია ის, რომ ვიღაცები ეროვნული უმცირესობების თემით სპეკულირებენ და ამ საკითხს ასე ცუდად იყენებენ. მოგეხსენებათ, რომ საქართველოში ყოველთვის ტრადიციად იყო ქცეული ეთნიკურ უმცირესობათა მიმართ ტოლერანტობა. ვფიქრობ, სახეზეა კრიმინალი, რომელსაც პოლიტიკასთან საერთო არაფერი აქვს.
- საკონსტიტუციო ცვლილებებზე მინდა გკითხოთ, რომელიც უახლოეს მომავალში იგეგმება. რას გვეტყვით, კონკრეტულად რა ცვლილებებს უნდა ველოდოთ? მაგალითად, მედიაში უკვე ბევრი ითქვა პარლამენტის დედაქალაქში დაბრუნების თაობაზე…
- ახლა ვითარება ახალი განზომილებებითაა შესაფასებელი. ამ არჩევნებმა, შექმნილმა პოლიტიკურმა ატმოსფერომ და ჩვენი საზოგადოების ამ საკითხებისადმი დამოკიდებულებამ ძალიან ბევრი რამ გვიჩვენა. აქედან გამომდინარე, ვითარება უფრო ღრმადაა შესასწავლი. კიდევ უფრო ღრმადაა შესაფასებელი ის გამოწვევები, რომლის წინაშეც დღეს ჩვენი ქვეყანაა. სწორედ აქედან გამომდინარე, წინასწარ რაიმეს განსაზღვრა მართებული არაა. თუკი საკონსტიტუციო ცვლილებებზეა საუბარი, არ დაგვავიწყდეს, რომ წინ ცვლილებების მთელი პაკეტია. ამიტომაც მიმაჩნია, რომ განყენებულად თუ ცალკეულად რომელიმე ცვლილებაზე მსჯელობა გაუმართლებელია. დაშვებაზე საუბარი შეიძლება, თუმცა, მაინც მგონია, რომ ეს არავითარ სიკეთეს არ მოიტანს.
ნებისმიერი ცვლილება, რომელიც მართლაც საჭიროა, ჩვენი ვალდებულებაა, ვინაიდან “ნაციონალურმა მოძრაობამ” თავის დროზე კონსტიტუცია თავის თავზე მოირგო.
ჩვენი ვალდებულებაა, ერთხელ და სამუდაოდ მივიღოთ ისეთი კონსტიტუცია და დოკუმენტი, რომელიც ფართო საზოგადოებრივ და პოლიტიკურ კონსენსუსს დაემყარება. აქედან გამომდინარე, აღარ გახდება საჭირო მისი ჭრა-კერვა, როგორც ეს 90-იანი წლებიდან მოყოლებული სახეზე გვაქვს.
- როგორ გადანაწილდება პარლამენტში თანამდებობები? ხომ არ ყოფილა გუნდში ამ თემაზე კონსულტაციები?
- რასაკვირველია, ეს საკითხი საზოგადოებასა და მედიას განსაკურთებით აინტერესებს და ეს ასეც უნდა იყოს, თუმცა დამერწმუნეთ, რომ გუნდში ამ თემებზე საუბარი ან კონსულტაციები არ ყოფილა. მით უმეტეს იმ ფორმულირებით, რომ ახლა თანამდებობების გადანაწილება აუცილებლობას წარმოადგენს. დამიჯერეთ, ასეთი ატმოსფერო გუნდში არ სუფევს. ყველა ფიქრობს მუშაობაზე, მეორე ტურების წარმატებაზე და ა.შ. ვფიქრობ, ეს საკითხი თავის დროზე იქნება გარჩეული და საზოგადოებას თქვენი მეშვეობით ყველაფერი ეცოდინება.
- არც პარლამენტის თავმჯდომარის კანდიდატურაზე გიმსჯელიათ?
- არა, არც ამ თემაზე ყოფილა საუბარი. აბსოლუტურად კარგად მესმის, რომ ექსპერტულ ჯგუფებსა და ჟურნალისტებში სხვადასხვა კანდიდატზე ანალიზს აკეთებენ, გვთავაზობენ სხვადასხვა ვერსიას და ამით ჩვენს ყოველდღიურობას საინტერესოს ხდიან, ეს ნორმალურია, მაგრამ მინდა ამ შემთხვევაშიც დაგარწმუნოთ, რომ ამ თემაზე გუნდში მსჯელობა არ ყოფილა. შესაძლოა, ყველას ჰქონდეს საკუთარი მოსაზრება, მათ შორის პოლიტსაბჭოს წევრებს, მაგრამ წინასწარ ამ თემაზე განცხადებების კეთება მიზანშეწონილად მაინც არ მიმაჩნია.
- ბიძინა ივანიშვილმა განაცხადა, რომ პარლამენტს მიღმა დარჩენილი თქვენი თანაგუნდელები სხვადასხვა ადგილას დასაქმდებიან. თუ გაქვთ ინფორმაცია, სად შეიძლება ისინი ვიხილოთ?
- სიტყვა “დასაქმება” პირდაპირი მნიშვნელობით არ ნიშნავს, რომ ამის ვალდებულებებია აღებული. ის პარლამენტარები, რომლებიც საკანონმდებლო სივრცის გარეთ დარჩნენ და აქვთ გამოცდილება, საინტერესო იქნებოდა, სხვადასხვა უწყებაში დასაქმებულიყვნენ, თუმცა ეს ჩემი გადასაწყვეტი ნამდვილად არაა. ვფიქრობ, არავინ ეცდება ხელოვნურად და რაც მთავარია, კანონის დარღვევით რაღაც გადაწყვეტილებები მიიღოს. ბიძინა ივანიშვილმა ხაზი გაუსვა იმას, რომ ვინც ვერ დასაქმდება, შესაძლოა დიდი ალბათობით, სხვადასხვა ბიზნესპროექტში ვიხილოთ.
- თქვენმა თანაგუნდელებმა და პირადად თქვენ რამდენიმე ოპოზიციური ძალის ლიდერები პოზიტიურად დაახასიათეთ და არ გამორიცხეთ, რომ შესაძლოა მათთან თანამშრომლობა კვლავ განაგრძოთ. მაგალითად, საუბარი იყო ვახტანგ ხმალაძესა და ვიქტორ დოლიძეზე. იქნებ უფრო კონკრეტულად გვითხრათ, რა სახის თანამშრომლობაზე გქონდათ საუბარი?
- როდესაც კითხვა დამისვეს, რომელ პარლამენტარებს დაახასიათებდით პოზიტიურადო, ვთქვი და თქვენთაც გავიმეორებ, რომ ასეთებად ვახტანგ ხმალაძე, ნოდარ ებანოიძე და ვიქტორ დოლიძე მიმაჩნია, რომლებმაც ევროსაპარლამენტო სტრუქტურებთან თანამშრომლობის გზაზე საკმაოდ პროდუქტიულად იმუშავეს. მე მხოლოდ ეს ვთქვი და ხაზი გავუსვი, რომ არიან ადამიანები, რომლებიც ოპონირების რეჟიმში თავიანთ სამშობლოზე ფიქრობენ და აქ ჩვენი პოლიტიკური პოზიციები არაფერ შუაშია.
ამ ადამიანების პოზიტიურად დახასიათება არანაირად არ იძლევა იმის საფუძველს, რომ აქ რაიმე კონკრეტულზეა საუბარი. თუმცა კი ჩემი ეს განცხადება სრულად გადაფარა იმ სკანდალურმა აზრმა, რომ შესაძლოა რომელიღაც მათგანი რაიმე თანამდებობაზე დაინიშნოს. არადა ამ დროს მე ბევრად უფრო საინტერესო რამეზე ვსაუბრობდი, როცა ამ ადამიანების პროფესიონალიზმზე მქონდა აქცენტი.
- “პატრიოტთა ალიანსი” ერთადერთი პარტია აღმოჩნა, რომელმაც, “ნაციონალური მოძრაობის” შემდეგ, ბარიერის გადალახვა შეძლო, თუმცა, პარტიის ლიდერმა ირმა ინაშვილმა განაცხადა, რომ “ნაცმოძრაობის” ეს შედეგი ხელისუფლებასა და ამ პარტიას შორის კოჰაბიტაციის შედეგია. თქვენ როგორ აფასებთ მის ამ განცხადებას და როგორ ფიქრობთ, რამდენად შეძლებთ ამ ორ ძალასთან პარლამენტში თანამშრომლობას?
- საერთოდ ეს კოჰაბიტაცია ძალზედ ყბადაღებული თემაა და როცა ამაზე ვსაუბრობთ, მისი თარგმანიც უნდა ვიცოდეთ. ეს სიტყვა ნიშნავს “თანაარსებობას”, რომელიც ყველა პოლიტიკურ ძალას შორის მიმდინარეობს, ვინაიდან ჩვენ უპირველეს ყოვლისა ამომრჩევლის წინაშე ვართ ანგარიშვალდებულნი. თუმცა, როგორც ჩანს, კოჰაბიტაცია დაარქვეს პროცესს, რომელიც თითქოს მთავრობის მხრიდან მისი წინამორბედის მიმართ ნაკლებ სიმკაცრეს ნიშნავს.
ეს სიტყვა ნეგატიურად აქციეს, რეალურად კი ჩვენ ერთ სივრცეში გვიწევს საქმიანობა, ვინაიდან ამომრჩეველმა ამ პარტიას გარკვეული მანდატი მისცა. ასე რომ, პასუხისმგებლიანი მთავრობა ვალდებულია, იყოს იმ ჭერქვეშ, რასაც პარლამენტი ჰქვია და თუ შესაძლებელია, თემატური პოზიციების დაახლოება მოახდინოს.
მიუხედავად 4-წლიანი თანაარსებობისა, ჩვენ მთელი ამ დროის მანძილზე არც ერთ საკითხსა და კანონზე “ნაციონალურ მოძრაობასთან” აზრთა თანხვედრა არ გვქონია. რაც შეეხება სიმკაცრის თემას, არ ვფიქრობ, რომ ხმალამოწვდილი პოზიცია გამართლებულია და ჩვენს პატარა საზოგადოებას ეს სჭირდება. 80-ამდე ადამიანი დაკავებულია, ბევრი სასჯელს იხდის, ძალიან ბევრი ადამიანი გაქცეულია, თუმცა, მიუხედავად ამისა, ჩვენ მსოფლიომ გვაღიარა და ვართ ევროკავშირის ასოცირებული წევრები. აქედან გამომდინარე, თუკი მთავრობამ ქვეყანას გარკვეული საფრთხეები ააცილა, ეს მაინცდამაინც ნეგატივს არ ნიშნავს.
რაც შეეხება თავად “პატრიოტთა ალიანსს”, ვფიქრობ, მათი რეიტინგი იმ განწობების ტალღაზე გაიზარდა, რასაც ოპონენტების მიმართ მკაცრი ზომების გატარება და ამგვარი პოლიტიკა ჰქვია. ვფიქრობ, ზომები ისედაც საკმაოდ მკაცრია, თუმცა ბევრი საკითხი ჯერ კიდევ მოსაგვარებელი და სამსჯელო გვაქვს. არ ვფიქრობ, რომ “ნაციონალურმა მოძრაობამ” დაივიწყა ე.წ. რევოლუციური სცენარის განვითარების შესაძლებლობა; არ ვფიქრობ, რომ ისინი შესაძლოა კონსტრუქციული მუშაობდნენ და რომ პროდასავლური პარტიაა, ვინაიდან მათმა მოღვაწეობამ კონკრეტულ ადამიანთა სიცოცხლეზე, ადამიანთა უფლებებზე გადაიარა და სისხლის კვალი დატოვა.
- თუმცა, მიუხედავად ამისა, თქვენი გუნდის მთავარ ოპონენტად კვლავ “ნაციონალური მოძრაობა” რჩება და შესაბამისად, მათთან მუშაობა მოგიწევთ…
- სწორედ ესაა კოჰაბიტაცია. თანამშრომლობა კიდევ სხვა თემაა და სხვადასხვა თემატურ საკითხზე შეიძლება თეორიულად ორივე პარტიასთან შედგეს, მაგრამ რაც შეეხება რეალურ თანაარსებობას, ჩვენ ვიმოქმედებთ საზოგადოების ინტერესებიდან გამომდინარე.
„რეზონანსი//მთელი კვირა“, 17 ოქტომბერი, 2016 წელი
ინტერვიუ ლევან ბერძენიშვილთან: „ვინ ჰკითხავს არჩილ გამზადიას ჩვენი პარტიის დაშლას?!“
გვანცა ღვედაშვილი
“საზოგადოების პასუხისმგებლობა იზრდება, რადგან სწორედ მათი არჩევანი იყო, რომ “ქართულ ოცნებას” საკონსტიტუციო უმრავლესობა ჰქონოდა”, – განაცხადა “მთელ კვირასთან” ინტერვიუში “რესპუბლიკური პარტიის” წევრმა ლევან ბერძენიშვილმა, რომელმაც ჩვენთან პარტიის მომავალ გეგმებსა და ქვეყანაში მიმდინარე მოვლენებზე ისაუბრა.
ლევან ბერძენიშვილი: “რესპუბლიკური პარტია” მეორე ტურში მონაწილეობას აუცილებლად მიიღებს. ჩვენ რაიმე სპეციალური შეხვედრა ამასთან დაკავშირებით არ გვქონია. ვფიქრობ, თითოეულმა ჩვენგანმა მხარი იმ ადამიანს უნდა დაუჭიროს, ვინც მას მოსწონს. რაიმე სხვა ტიპის მოწოდება თუ კონკრეტულად ვისი მხარდამჭერი უნდა იყო და ვისი არა, ჩვენ არ გვექნება. ერთადერთი შემიძლია გითხრათ, რომ იქ, სადაც “თავისუფალი დემოკრატები” არიან გასული მეორე ტურში, ვგულისხმობ ჭიათურის რეგიონს, ჩვენ შევეცდებით, რომ მხარი აუცილებლად მათ დავუჭიროთ, რადგან ეს მონათესავე და ახლობელი იდეოლოგიის პატია გახლავთ. სხვა შემთხვევაში კი ყველა ინდივიდუალურად გადავწყვეტთ, რომელი პერსონა სჯობს, რადგან, არც ერთ სახელისუფლებო პარტიასთან განსაკუთრებით ახლოს არ ვართ. ხოლო რაც შეეხება კოალიციას, ერთთანაც ვყოფილვართ და მეორესთანაც, ამიტომ ამ პრინციპით ვერ ვიხელმძღვანელებთ.
მგონია, რომ საფრთხე, რომელსაც ვიღაცები ხედავენ, რომ “რესპუბლიკელებმა” ვიღაცას მხარი არ დაუჭირონ, არარეალურია. ჩვენ ვიცით, რამდენი მხარდამჭერი გვყავს. ვიცით, რომ არ ვწყვეტთ ამ ეტაპზე ხელისუფლებაში არაფერს. შესაძლოა, მეორე ტურზე ჩვენი ამომრჩეველი საერთოდ არ მივიდეს, რადგან ინტერესი დაკარგოს, მაგრამ თუ მივა, გადაწყვეტილება იმის მიხედვით უნდა მიიღოს, რომელი კანდიდატიც სჯობს და არა რომელი პარტია, რადგან ჩვენ არც ერთი პარტია არ მოგვწონს.
- რაც შეეხება მომავალ თვითმმართველობის არჩევნებს, რა მოლოდინი გაქვთ და რას აპირებს ამ არჩევნებზე “რესპუბლიკური პარტია”?
- ჩვენ აუცილებლად მივიღებთ ყველა იმ არჩევნებში მონაწილეობას, რომელიც ქვეყანაში ჩატარდება, მათ შორის თვითმმართველობისაშიც. ჩვენ შევეცდებით, მივაღწიოთ წარმატებას და გამოვასწოროთ ის შეცდომები, რომლებიც ახლა დავუშვით. ჩვენი ხაზი იქნება პარტიის იმიჯის გაუმჯობესება, მეტი ქალის, მეტი ახალი სახისა და ახალგაზრდის წარმოჩენა, რათა მოსახლეობას დავანახვოთ, რომ ჩვენ მომავლის პარტია ვართ.
-როგორ ფიქრობთ, ამ არჩევნებში წარმატების მიღწევის უფრო მეტი შანსი გექნებათ?
- ტრადიციულად ყოველთვის ასე იყო. თვითმმართველობის არჩევნებში ყოველთვის უფრო მეტ წარმატებას ვაღწევდით, ვიდრე საპარლამენტო არჩევნების დროს. ფიქრით ჩვენ ვალდებულნი ვართ, ასე ვიფიქროთ. დიახ, ჩვენ ადგილობრივ არჩევნებში შედეგების გაუმჯობესებას ვაპირებთ.
- როგორ შეაფასებდით “ქართული ოცნების” მიერ საკონსტიტუციო უმრავლესობის მოპოვებას?
- ეს არც ერთი პარტიისთვის არ არის სასურველი. “რესპუბლიკური პარტიაც” რომ იყოს კონსტიტუციური უმრავლესობით, ეს თავის თავში მოიცავს ინსტიტუციონალურ საფრთხეს, რომ ესა თუ ის პოლიტიკური ძალა უკონტროლო გახდეს, ვინაიდან მათ ვერავინ ხელს ვერ შეუშლით, შესაძლოა, გადაწყვეტილებები გაუაზრებლად მიიღონ. მაგრამ თუ ასეთ ძალას იღებ, მაშინ, ბუნებრივია, საზოგადოება უნდა დაირაზმოს, რათა ხელისუფლებამ არ დაუშავს შეცდომები და ქვეყანას უფსკრულისკენ არ ვუბიძგოთ. “ქართულ ოცნებას” განსაკუთრებით საზოგადოების იმ ნაწილმა უნდა მოსთხოვოს პასუხი, რომელმაც მას მხარი დაუჭირა, რათა არ გადადგას მძიმე და გაუაზრებელი ნაბიჯები, ვინაიდან მათ ახლა გაცილებით დიდი პასუხისმგებლობა აქვთ და შეუძლიათ ქვეყანა სრულიად შეცვალონ როგორც კონსტიტუციონალურად, ისე სხვა მხრივაც. ამიტომ გასაგებია, რომ საზოგადოების პასუხისმგებლობაც იზრდება, რადგან სწორედ მათი არჩევანი იყო, რომ “ქართულ ოცნებას” საკონსტიტუციო უმრავლესობა ჰქონოდა. ვინც ამ პარტიას მისცა ამხელა უფლებამოსილება, პასუხისგებლობაც მას ეკისრება.
- რაც შეეხება “ქართული ოცნების” მიერ დაანონსებულ საკონსტიტუციო ცვლილებებს, რომლებიც პრეზიდენტის არჩევასა და ოჯახის ინსტიტუტის განსაზღვრას ეხება, ამასთან დაკავშირებით როგორია თქვენი მოსაზრება, რამდენად მისაღებია ეს ცვლიებები?
- ოჯახის ჩანაწერთან დაკავშირებით ჩვენი აზრი თქვენ იცით. მიგვაჩინია, რომ ეს ჩანაწერი არ არის აუცილებელი და მისი კონსტიტუციაში გაჩენით მოსახლეობა უკეთეს ცხოვრებას ვერ დაიწყებს. ეს არის ფუყე საკითხი, რომელიც რეალურად არაფერს ცვლის. თუკი “ქართული ოცნება” ფიქრობს, რომ ამის შემდეგ ყველა იტყვის, რომ ამაზე დიდი ბედნიერება მათ არ ჰქონიათ, ეს ასე არ არის. პრეზიდენტის საკითხზე მე ვერასდროს დავმალავ, რომ ჩვენ, “რესპუბლიკელები” ყოველთვის ვიყავით მომხრე, რომ საპარლამენტო მმართველობის ქვეყანაში პრეზიდენტი ან პარლამენტმა უნდა აირჩიოს, ან პარლამენტმა, აჭარის საბჭომ და სხვა წარმომადგენლობითმა ორგანოებმა ერთობლივად. ანუ, იყოს მოდელი რომელიც ევროპის ბევრ ქვეყანაშია ან ავიღოთ გერმანული მოდელი.
ვიღაცები ამბობენ, რომ ეს ძალიან ცუდია, თუმცა, უნდა გითხრათ, რომ ევროპის ძალიან ბევრ ქვეყანაშია ასეთი მოდელი. საფრთხე არა საპარლამენტო რესპუბლიკაში, არამედ იმაშია, რომ მთელი ძალაუფლება არ ჩაიგდოს ხელში ერთმა პარტიამ. მაგრამ ქართულმა საზოგადოებამ ეს საფრთხე საფრთხედ არ ჩათვალა. ახლა რაც კარგია და ნორმალურია მთელ მსოფლიოში, იმას ნუ ჩავთლით საფრთხედ. დიახ, პრეზიდენტი შესაძლოა პარლამენტმა აირჩიოს და ეს არ არის ტრაგედია. მნიშვნელოვანი ის არის, პარლამენტი ვინ და როგორ აირჩია. ერთპარტიული პარლამენტი ცუდია, თუმცა ეს მე არ გადამიწყვეტია, ეს საზოგადოებამ გადაწყვიტა.
- როგორი იქნება “რესპუბლიკური პარტიის” უახლოესი გეგმები?
- პარტია გააგრძელებს აქტიურ მუშაობას. აქტივობა არ შემცირებულა და არც შემცირდება. “რესპუბლიკური პარტია” გამოცდილი პარტიაა, ჩვენ ყველაფერი გვინახავს – მოგებაც და წაგებაც და არ ვაპირებთ ახლა მასობრივი გადატრიალება მოვაწყოთ, ან მიღებები. ცხადია, ჩვენ გავაგრძელებთ მოღვაწეობას. ვიღაცებს ეს ძალიან აღიზიანებთ, მაგალითად, გამზარდიამ, რომელიც ექსპერტია, თქვა, კარგი იქნება, “რესპუბლიკური პარტია” თუ დაიშლებაო. ვიღაცამ უნდა უთხრას, რომ არ შეიძლება სხვისი ოჯახის დაშლაზე იოცნებოს. ეს არ არის სამართლიანი. ვინ ჰკითხავს გამზადიას ჩვენი პარტიის დაშლას და რატომ იქნება ეს კარგი?! ეს არის ექსპერტობა?! ისე მიკვირს საქართველოში როგორ დაუფიქრებლად ისვრიან აზრებს. მეც ვიცი, ვის უნდა დაეცეს თავში აგური, მაგრამ ამას არ ვლაპარაკობ. ცოტა განათლება ხომ უნდა გქონდეს… არც “რესპუბლიკური” და არც სხვა რომელიმე პარტიის დაშლა არ იქნება კარგი. ძალიან მალე დაინახავს ყველა, რომ უკეთესი იქნებოდა, “ქართული ოცნება” პარტია მაინც ყოფილიყო. ისეთ კრებულს ჩააბარეს ქვეყანა, რომელიც ჯერ არ არის პარტია და ახლა ამბობენ, “რესპუბლიკელები” უნდა დაიშალონო. ასეთი რამ მიუღებელია და არ შეიძლება.
——————–
„ახალი თაობა“, 17 ოქტომბერი, 2016 წელი
ინტერვიუ ლევან ხაბეიშვილთან: „ორ თვეში „ქართულ ოცნებას“ საკონსტიტუციო უმრავლესობა ცხვირში მოხვდება“ // „მიმდინარეობს ნაცმოძრაობის ქდმზაცია“
რაზე გაურიგდნენ ნაცმოძრაობის ლიდერები ბიძინა ივანიშვილს, რა სიურპრიზები ელოდება „ქართულ ოცნებას“, რატომ არის აუცილებელი პროდასავლური პარტიების გაერთიანება? – ამ თემებზე „ახალ თაობას“ „ახალი საქართველოს“ ერთ-ერთი ლიდერი ლევან ხაბეიშვილი ესაუბრება.
- უკვე რამდენიმე პარტიამ გააკეთა განცხადება იმასთან დაკავშირებით, რომ ახალი გაერთიანების შექმნა აუცილებელია. ამ იდეას თქვენი პარტიაც იზიარებს და როგორ წარმოგიდგენიათ ამის გაკეთება?
- არჩევნების შემდეგ პარლამენტს მიღმა დარჩენილი პროდასავლური პარტიები შოკიდან ვერ გამოდიან, არც კომენტარებს იძლევიან და გარეთაც კი არ გამოდიან. ეს ამბავი სასიხარულო ნამდვილი არ არის, მით უმეტეს, რომ, როგორც ბიძინა ივანიშვილი იტყოდა, შუა გაიკრიფა. ამ არჩევნების შედეგებით კმაყოფილნი არც ჩვენ ვართ, მაგრამ პანიკაში არ ჩავვარდნილვართ და უკვე ვიწყებთ სამზადისს თვითმმართველობის არჩევნებისთვის, რომელიც მომავალ წელს უნდა ჩატარდეს. ამ შემთხვევაში მე კონკრეტულად პარტია „ახალ საქართველოს“ ვგულისხმობ. ბლოკი, რომელთან ერთადაც არჩევნებში მონაწილეობა მივიღეთ, მანამდე იარსებებს, ვიდრე არჩევნების საბოლოო შედეგები არ გამოცხადდება.
ახლა რაც შეეხება გაერთიანებას, ჩვენი ცალსახა პოზიციაა, რომ აუცილებლად უნდა მოხდეს პროდასავლური ძალების გაერთიანება. ამის აუცილებლობა ამ არჩევნებზეც გამოჩნდა. საბოლოო ჯამში, პროდასავლურმა პარტიებმა ამომრჩეველთა ხმების 20% აიღეს. ცალ-ცალკე, გაერთიანების გარეშე ძალიან რთულია, ებრძოლო ორ ისეთ მონსტრს, როგორებიც არიან „ქართული ოცნება“ და ნაციონალური მონაწილეობა. უნდა გავითვალისწინოთ ისიც, რომ ისინი ერთმანეთს ეხმარებიან.
- რაში ეხმარებიან?
- იმაში, რომ პოლიტიკური ველი მოსუფთავებული იყოს და მხოლოდ ამ ორ პარტიას შორის კეთდებოდეს არჩევანი. ამიტომ ყველაფერი უნდა გავაკეთოთ, რომ მოხდეს პროდასავლური ძალების გაერთიანება. ამ ძალებშიც არიან ისეთი ადამიანები, რომლებსაც არანაირი ნდობა და რეიტინგი არა აქვთ. მათთან თანამშრომლობას არ ვაპირებთ.
- ვისთან არ გსურთ თანამშრომლობა?
- მოდით, ნუ დამაკონკრეტებინებთ. საზოგადოება ძალიან კარგად ხვდება, თუ ვინ არიან ასეთი ძალები. გაერთიანება უნდა მოხდეს ჯანსაღ ძალებსა და ახალი თაობის პოლიტიკოსებს შორის.
- ზემოთ აღნიშნეთ, რომ ნაციონალები და „ქართული ოცნება“ პოლიტიკური ველის მოსუფთავებას ცდილობენ. თქვენი აზრით, ახალი გაერთიანება, თუ ის შედგა, ხელს შეუშლის ამ პროცესს?
- პოლიტიკური ველი უკვე მოასუფთავა ამ ორმა პარტიამ. იქ შესვლა მხოლოდ გაერთიანების შემთხვევაში შეიძლება. დღეს მიმდინარეობს ყოფილი ხელისუფლების სრული ქრისტიან-დემოკრატიზაცია. მკითხველს შევახსენებ, რომ 2008-2012 წლებში ქრისტიან-დემოკრატების პარტია იყო ნაციონალების სატელიტი. ეს პარტია იყო შირმა ოპოზიცია. ეს შეფასება ყველა იმ ადამიანს არ ეკუთვნის, ვინც ამ პარტიის წევრები იყვნენ, მაგრამ ლიდერიშიფი ნამდვილად ნაციონალებს „აპრავებდა“.
ახლა ზუსტად იგივე ხდება ნაცმოძრაობის მისამართით. ამ პარტიაშიც არიან ისეთები, რომლებსაც არ სურთ, რომ ისინი „ოცნების“ სატელიტები იყვნენ. სამაგიეროდ, ლიდერები სხვანაირად ფიქრობენ. გიგა ბოკერია, დავით ბაქრაძე და თამარ ჩერგოლეიშვილი ამ საქმეში მთავარ როლს ასრულებენ. ყოფილი ხელისუფლების საარჩევნო სიასაც თუ გადავხედავთ, პირველ ადგილებზე ძირითადად ამ სამეულთან დაახლოებული ხალხია. პარლამენტშიც სწორედ ეს ხალხი ხვდება. კიდევ ერთხელ ვამბობ, მიმდინარეობს ამ პარტიის ქდმზაცია. ისინი ერთ საქმეში უკვე დაეხმარნენ „ქართულ ოცნებას“ და არჩევნები „გაუპრავეს“.
- არჩევნების „გაპრავებაში“ პარლამენტში შესვლას გულისხმობთ?
- ესეც „გაპრავებაა“, მაგრამ მე სხვა რამეზე მინდა ყურადღების გამახვილება. არჩევნებზე დარღვევების აღმოჩენის ყველაზე დიდი რესურსი ნაციონალურ მოძრაობას ჰქონდა. მათ ყველგან ჰყავდათ კომისიის წევრები და დამკვირვებლები. მათ ამა თუ იმ დარღვევაზე საჩივრის დაწერა შეეძლოთ. ეს არ გააკეთეს და არჩევნებს „უპრავებს“ ივანიშვილს, როცა მეორე ტურში მონაწილეობაზე თანხმობა განაცხადეს. პარტიის ლიდერებმა გიგა ბოკერიამ და დავით ბაქრაძემ ძალიან კარგად იცოდნენ, რომ პარლამენტში ბევრ ხალხს ვერ გაიყვანდნენ, მაგრამ მომხრეებს ატყუებდნენ, ეუბნებოდნენ, ხელისუფლებაში მოვიდეთო. პარლამენტში შესული ნაცმოძრაობის მთავარი მისია ხელისუფლების „გაპრავება“ იქნება.
- თქვენი აზრით, პარლამენტში შესული ნაცმოძრაობა „გაპრავების“ მეტს ვერაფერს შეძლებს?
- 2012-2016 წლების მოწვევის პარლამენტში 54 კაცი ჰყავდა და რა გააკეთეს? ახლა 25 თუ 27 კაცით რა უნდა გააკეთონ? ადგებიან და თავიანთ ამომრჩეველს მოატყუებენ. ამ ადამიანებისთვის პარლამენტში მოხვედრა იყო პრინციპული პოზიცია. იქნებიან კომფორტში და „გააპრავებენ“ ივანიშვილს.
- რამდენჯერმე ახსენეთ, რომ ყოფილი ხელისუფლების დანიშნულება ივანიშვილის „გაპრავებაა“. ამას პარლამენტს მიღმა დარჩენილი ნაციონალები დაუშვებენ? კი ამბობენ, ჩვენ შორის არანაირი განხეთქილება არ არისო, მაგრამ პარტიიდან სხვა ამბები გამოდის.
- განხეთქილება როგორ არის. სოციალურ ქსელს თუ გადავხედავთ, იქიდანაც ჩანს, რომ პარტიაში მძიმე მდგომარეობაა. ნაცმოძრაობაში არიან ადამიანები, რომელთა მიზანი არა 25 მანდატის მოპოვება, არამედ ივანიშვილის რეჟიმის დასრულება იყო. ბოკერია-ბაქრაძის გუნდმა ხელისუფლებასთან გარიგებაში შევიდა და 25 კომფორტული სკამი მიიღო. მათ გარეთ დარჩენილები ხელს ვეღარ შეუშლიან. ზღაპარი, რომელსაც 4 წელი ყოფილი ხელისუფლება მომხრეებს უყვებოდა, დასრულდა. მოდით, პირდაპირ ვთქვათ, ამ პოლიტიკურ ძალას აღარანაირი პერსპექტივა არა აქვს და ის, ფაქტობრივად, დასრულდა. ისინი „ოცნების“ დამხმარეებად იქცნენ და მათთან ერთად შექმნეს მონსტრი, რომლის დამარცხებაც მხოლოდ პარტიების გაერთიანებით იქნება შესაძლებელი.
- ახალ გაერთიანებაში თუ მოიაზრებთ ნაციონალებს? საუბარია იმათზე, ვინც პარლამენტში შესვლაზე უარს ამბობს?
- ამ გაერთიანებაში მხოლოდ სუფთა წარსულის მქონე ადამიანები წარმომიდგენია. ბაქრაძის, ბოკერიასა და ნადირაშვილის ტიპის პოლიტიკოსებს იქ არაფერი ესაქმებათ.
- ექსპერტებისა და პოლიტიკოსების დიდი ნაწილი შიშით უყურებს „ქართული ოცნების“ მიერ საკონსტიტუციო უმრავლესობის მოპოვებას. თქვენ რას ფიქრობთ ამაზე?
- მე ამასთან დაკავშირებით ჩემი მოსაზრება მაქვს და მაგალითი კონკრეტული ციფრებით მინდა მოგიყვანოთ. 2007 წლის 7 ნოემბრის აქციის დარბევის შემდეგ მიშა სააკაშვილი გადადგა და 2008 წლის 5 იანვრის საპრეზიდენტო არჩევნებში 53% მიიღო. 2008 წლის საპარლამენტო არჩევნებში ერთიანი ნაციონალური მოძრაობის მხარდაჭერამ 59% შეადგინა საქართველოს მასშტაბით და ნაცმოძრაობამ საკონსტიტუციო უმრავლესობა მოიპოვა. 2010 წელი. ხელისუფლების თავზე უკვე დიდი შავი ღრუბელი იყო მომდგარი, მაგრამ გიგი უგულავამ მოსახლეობის 55% მხარდაჭერა მიიღო. ხელისუფლებამ მოიგო ყველა რეგიონი და სოფელი, რითაც კიდევ უფრო მყარი საფუძველი ჩაყარა 2012 წლის გამარჯვებისთვის. 2011 წელს ყველაფერი თავდაყირა დადგა. პოლიტიკაში მოვიდა ბიძინა ივანიშვილი და ოპოზიცია მოძლიერდა. 2012 წელს მათ არჩევნები მოიგეს.
- ამით რის თქმა გინდათ, რომ საკონსტიტუციო უმრავლესობა ბევრს არაფერს ნიშნავს?
- ბევრს როგორ არ ნიშნავს, მაგრამ ხალხის ნდობა მთავარია. ამათ ნაადრევად დაიწყეს ტკბობა საკონსტიტუციო უმრავლესობით. მინდა მივმართო ხელისუფლების წარმომადგენლებს, მაშინ, როცა გგონიათ, რომ საფრთხე გადაიარეთ, ყველაზე მეტი ხიფათი თავად ხართ ერთმანეთისთვის. ვფიქრობ, უნდა გეშინოდეთ. ხალხის მოთმინების ფიალას აღარაფერი აკლია. მინდა შევახსენო ისიც, რომ ნაცმოძრაობაში მათზე ბევრად ჭკვიანი ხალხი იყო. მათ ყველა ბერკეტი ხელში ჰქონდათ, მაგრამ მაინც ჩამოიშალნენ. ახლა იმავე გზას გადის „ქართული ოცნება“. გავითვალისწინოთ ისიც, რომ 2016 წლის არჩევნებზე `ოცნებას~ მხარი მხოლოდ 800.000 ადამიანმა დაუჭირა. ამის მიუხედავად, მათ, ფაქტობრივად, ხელში უჭირავთ საკონსტიტუციო უმრავლესობა, რაც, როგორც ქვეყნისთვის, ასევე თავად ხელისუფლებისთვის არის სახიფათო. დიდ ტაშ-ფანდურსაც ნუ გამართავენ, არაფერი გარანტირებული არა აქვთ, ხალხის მოთმინების ფიალა ივსება.
- სხვებთან შედარებით ძალიან ოპტიმისტურად უყურებთ მომავალს. გულწრფელად გჯერათ, რომ პოლიტიკაში დღეს არსებული სიტუაცია შეიცვლება?
- დარწმუნებული ვარ. დღეს ჩვენი ხელისუფლება განცხრომაშია. ისინი ნაბახუსევიდან მეორე ტურების შემდეგ გამოვლენ. უკვე ნოემბერში მათ წინ დახვდებათ პრობლემები, რომელსაც უნდა გაუმკლავდნენ. იმისათვის, რომ პრობლემას გაუმკლავდე, ამის უნარი უნდა გქონდეს. `ქართულ ოცნებას~ პრობლემებთან გამკლავების არც სურვილი აქვს და არც უნარი. მათ სულ სხვა მიზნები ამოძრავებთ. ამ დროს, კიდევ ერთხელ ვამბობ, მოსახლეობის მოთმინების ფიალა არის ზღვარზე და 800.000 ხმითაც ძალიან ნუ დაიმშვიდებენ თავს. მათ კარგად უნდა იცოდნენ, რომ ამდენივე ამომრჩეველი მისი წინააღმდეგია. ამიტომ ვარ დარწმუნებული, რომ ბევრი რამე შეიცვლება. დაახლოებით ორი თვის თავზე `ოცნებას~ უკვე ცხვირში მოხვდება თავისი საკონსტიტუციო უმრავლესობა. ამ დროისთვის პროდასავლური პარტიები უკვე გაერთიანებული უნდა ვიყოთ. პრანჭიაობისა და დაპირისპირების დრო აღარ არის.
„ახალი თაობა“, 17 ოქტომბერი, 2016 წელი
ინტერვიუ თენგიზ დიხამინჯიასთან: „მესამე ძალა ვერ ჩამოყალიბდა“
ექსპერტი თენგიზ დიხამინჯია „ახალ თაობასთან’ საპარლამენტო არჩევნების შედეგებსა და რიგი პოლიტიკური პარტიების დამარცხების მიზეზებს აანალიზებს.
- ბატონო თენგიზ, თქვენი შეფასებით, როგორ ჩატარდა საპარლამენტო არჩევნები?
- არჩევნები, ჯერჯერობით, დამთავრებული არ არის, მაგრამ უკვე ფაქტია, რომ „ქართულ ოცნებას“ კონსტიტუციური უმრავლესობა ჰყავს. ნაციონალები გავიდნენ ძალიან დიდი პროცენტული შემადგენლობით და ძალიან მოკრძალებული პროცენტებით გადის პატრიოტთა ალიანსი.
- ამომრჩეველთა საკმაოდ დიდი რაოდენობა არ მივიდა არჩევნებზე. მაღალი პროცენტები, იმავე ნაცმოძრაობის, ამის ბრალი არ არის?
- მხოლოდ ამის ბრალი არ არის. დაახლოებით 49% არ მივიდა არჩევნებზე. ეს იმას ნიშნავს, რომ უნდობლობას უცხადებდა არა მარტო „ოცნებას“, არამედ ყველა მოქმედ პოლიტიკურ პარტიას, ვინც ამა თუ იმ სახით იყო წარმოდგენილი. ეს იყო ან ბოიკოტი, ან სასოწარკვეთილება, ან ნიჰილიზმი, ან ინდიფერენტიზმი. ეს იმას ნიშნავს, რომ `ოცნებას~ დიდი პროცენტები კი აქვს, მაგრამ დიდი ლეგიტიმაცია არ გააჩნია.
- თუმცა, ზოგიერთი ოპოზიციონერი ამბობს, რომ მათი რაოდენობა, ვინც არჩევნებზე არ მივიდა, 49% არ იყო...
- 40-ც რომ იყოს, ძალიან მაინც დიდი პროცენტია.
- ოპოზიციურ პარტიებს ძალიან დიდი საშუალება ჰქონდათ, ამომრჩეველი მიემხროთ...
- დიდი საშუალება და თავისუფლება ჰქონდათ, შთამბეჭდავი შედეგები ეჩვენებინათ. ფაქტია, რომ ვერ აჩვენეს.
- მიზეზი რა არის?
- მიზეზი ისაა, რომ მესამე ძალა ვერ ჩამოყალიბდა. მესამე ძალა ნიშნავს რეალურ ალტერნატივას, ვინც უბრალოდ და გასაგებ ენაზე უნდა გააგებინოს ამომრჩევლებს თავისი სტრატეგია და მერე უნდა აიყოლიონ. ეს არის ოპოზიციის უპირველესი ამოცანა.
- ზოგს მიაჩნია, რომ პარტიების უბრალო ეკლექტიკური გაერთიანება დანაშაულია და ნაცების გარდა დანარჩენი ოპოზიციის ამ ფორმით გაერთიანებასაც აზრი არ ჰქონდა. თქვენ როგორ ფიქრობთ?
- ეკლექტიკურ გაერთიანებას მხოლოდ იმ შემთხვევაში ექნებოდა ადგილი, თუ ეს ეკლექტიკური ძალები მთავარ პრინციპზე შეთანხმდებოდნენ, ამ პარლამენტს გარდამავალ პარლამენტად გამოაცხადებდნენ და შემდეგ დაიშლებოდნენ. ეს „ოცნებას“ უნდა გაეკეთებინა 2012 წელს.
- 2012 წელს ბიძინა ივანიშვილს ყველა ვაკრიტიკებდით, 3%-იანი პარტიები, რესპუბლიკელები, ფორუმი და სხვები რატომ დაიყენა გვერდითო. ახლა, როცა „ოცნებამ“ დამოუკიდებლად მიიღო მონაწილეობა, აკრიტიკებენ, ბევრი ხმა რატომ მიიღოო. როგორი პოლიტიკური ველია, ეს 3%-იანი პარტიები რატომ ვერ გაიზარდნენ?
- კლასიკური გაგებით პარტიები საქართველოში არ არსებობენ. ძირითადად არჩევნების წინ იქმნება გაერთიანებები. პარტია პოლიტიკურ მსოფლმხედველობასა და პრინციპებზე უნდა იყოს დამყარებული. უნდა იყოს სტრუქტურა, რომელიც აერთიანებს სხვადასხვა დარგს და ფუნქციები განაწილებულია. „ოცნების“ დღევანდელ სიას გადავხედე. იქაც ისეთი ხალხია, ვერ იტყვი, მემარცხენეა, მემარჯვენეა, ცენტრისტია, რა სახის სახელმწიფო უნდა, საშუალო ფენა რომელი ქვეყნის მოდელს ემყარება. ამ პრინციპებითა და კრიტერიუმებით „ოცნება“ არ არის ჩამოყალიბებული.
- დანარჩენი ოპოზიციური პარტიები ამ კუთხით ჩამოყალიბებული არიან?
- არ არიან. ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული მოწყობა პირდაპირ კავშირშია ცხინვალისა და აფხაზეთის პრობლემასთან. ამ თემებზე პოლემიკა გსმენიათ? არა. ეს შეგნებულად კეთდებოდა. ან არ გესმის ამ საგნის, იდეის მნიშვნელობა, არ გაქვს ჩამოყალიბებული, რას სთავაზობ ცხინვალსა და აფხაზეთს, რა არის საყრდენი.
- ზოგს ეგონა, რესპუბლიკელები, ფორუმელები, ალასანიას თავისუფალი დემოკრატები, გაერთიანებული დემოკრატები, ნათელაშვილის პარტია 5-5%-ს მაინც აიღებდნენ და პარლამენტში შევიდოდნენ. პატრიოტთა ალიანსის გარდა, ბარიერი ვერავინ გადალახა. კრახი რატომ განიცადეს?
- ასეთი შედეგი კანონზომიერია.
- რატომ?
- საზოგადოებას ვერ შესთავაზეს სერიოზული გეგმა, ვერ გაიზარდნენ, ამის შესაბამისი კადრები არ ჰყავდათ და ფინანსურ-ორგანიზაციული პრობლემები ჰქონდათ. ამ მინუსების გარდა, უმთავრესი სქემა მოქმედებდა – პირველი და მეორე ადგილები ვის ერგებოდა, ფაქტობრივად, განაწილებული იყო.
- ვინ გადაწყვიტა?
- გადაწყვიტეს ძლიერმა მოთამაშეებმა, ვისაც შესაბამისი ლობისტები ჰყავს, შესაბამისი ფულიც აქვს და დამსახურებაც ჰქონდათ. ყოველ შემთხვევაში, დღევანდელ ეტაპამდე – ვგულისხმობ ბიძინა ივანიშვილს, რომელმაც 2012 წელს ნაციონალები ჩამოაცილა ხელისუფლებას. ეს, რა თქმა უნდა, დიდი პლუსი იყო.
- ნაციონალები გადაწყვეტილად ამბობდნენ, ჩვენ ვიმარჯვებთო. ხელისუფლებაში დაბრუნების თვითონ თუ სჯეროდათ?
- ორივემ – ნაციონალებმა და „ოცნებამ“ – ძალიან კარგად იცოდა, რომ ნაციონალები ვერ გაიმარჯვებდნენ. ეს იყო შეთანხმებული თამაში.
- შეთანხმებული როგორ?
- შეთანხმებული იყო, რომ პირველ ადგილზე უნდა გასულიყო „ოცნება“, მეორეზე – ნაცები.
- ეს რა, მოლაპარაკების შედეგი იყო?
- ეს არა მარტო მოლაპარაკებას გულისხმობს, არამედ საერთო ხედვაა. გარკვეულწილად, გარკვეული ძალები, ის მოთამაშეები, რომლებიც ამიერკავკასიასა და, კონკრეტულად, საქართველოს კურირებენ, ეტყობა, დაინტერესებული იყვნენ, ამ სახით, ამ პროცენტული თანაფარდობით ყოფილიყვნენ პარლამენტში.
- ვინ არიან ეს მოთამაშეები?
- მათ ვინაობას ნუ დამასახელებინებთ, ზოგი ხილულია, ზოგი _ უხილავი. დარწმუნებული ვარ, სიები სხვადასხვა საელჩოს მიერ იყო დაკომპლექტებული. თბილისში, ბათუმსა და ქუთაისში ეს საკითხი არ წყდება.
- ამაში რა გარწმუნებთ?
- ეს ძალიან მაგონებს ედუარდ შევარდნაძის დროს ასლან აბაშიძის ვითომ ოპოზიციონერობას.
- მთლად ასე როგორ იქნება?
- მე ვსაუბრობ დამოკიდებულებაზე. ვირტუალურად, გარეგნულად და მოჩვენებითად ისინი დაუნდობელი მტრები იყვნენ. უსუფაშვილმა არაერთხელ განაცხადა, რომ ბიძინა ივანიშვილმა სააკაშვილისგან საფრთხობელა შექმნა.
- უსუფაშვილი თვითონ არ უჭერდა მხარს ნაციონალური მოძრაობის შენარჩუნებას?
- უსუფაშვილმა განაცხადა, ოთხი წლის განმავლობაში პარლამენტისა და ჩემი მთავარი ამოცანა ნაციონალური მოძრაობის შენარჩუნება იყოო.
- იმიტომ დარჩა თამაშგარე მდგომარეობაში.
- ამას ამბობს ადამიანი, რომლის თავმჯდომარეობით პარლამენტმა 195 მსჯავრდებულს პოლიტპატიმრის სტატუსი მიანიჭა. თუმცა, ამ საკითხის განვრცობა, პოლიტიკური და სამართლებრივი შეფასება არ მომხდარა.
- გინდათ თქვათ, რომ უსუფაშვილმა, ფაქტობრივად, თავისი პოლიტიკური საფლავი გაითხარა, როცა ნაციონალებს ლობირებდა?
_ რა თქმა უნდა. ეს ბევრჯერ მითქვამს. ცხადი იყო, რესპუბლიკელები რა თამაშს თამაშობდნენ. როდესაც ამას აღიარებ, ყველა შედეგი მოსალოდნელია.
- ბიძინა ივანიშვილის თქმით, უსუფაშვილისთვის მტერი არც ისე ცუდია.
- დიახ, უცხოელებისთვის გაუგებარია, როცა „ოცნებისა“ და ნაცების წარმომადგენლები სტრასბურსა და ნიუ იორკში ერთად დადიან, რუსეთს ერთად უტევენ, სახლში ერთმანეთს რატომ ასამართლებ. ამიტომ ან ერთი უნდა დარჩეს, ან – მეორე.
- როგორც ჩანს, მართლა გარდამავალი პერიოდია...
- ამიტომ გარდამავალი პერიოდი უნდა დამთავრდეს და ქვეყანა ახალ ეტაპზე გადავიდეს. როგორ შეიძლება, 25 წელი ქვეყანა გარდამავალ პერიოდში იყოს და გარდამავალ პერიოდს არ არქმევდე. 62 ათასი ბიულეტენია გაბათილებული. თუმცა, მეტწილად არჩევნები შედგა. პარადოქსულია, რომ ნაცმოძრაობამ, ფაქტობრივად, განაცხადა, პატარ-პატარა დარღვევები იყო, მაგრამ არჩევნები შედგა და შედეგების გადასინჯვას არ მოვითხოვთო. მხოლოდ ბურჯანაძე მოითხოვს ბიულეტენების გადათვლას. ბურჯანაძისთვის მხარი ნაცმოძრაობას, ლეიბორისტებსა და სხვებს უნდა დაეჭირათ. ეს ბევრ რამეზე მეტყველებს.
- რაზე მეტყველებს?
- ეს მეტყველებს იმაზე, რომ აპრიორი ეს არჩევნები შედგა.
„ახალი თაობა“, 17 ოქტომბერი, 2016 წელი
ინტერვიუ ვახტანგ ძაბირაძესთან: „საარჩევნო სისტემის შეცვლა არავის აწყობს“
კონსტიტუციონალისტი ვახტანგ ძაბირაძე „ახალ თაობასთან“ ინტერვიუში საარჩევნო სისტემაზე საუბრობს.
- ბატონო ვახტანგ, „ქართულ ოცნებას“ ჰქონდა გაცხადებული, რომ 2020 წლისთვის საარჩევნო სისტემას შეცვლიდა, თუმცა ირაკლი კობახიძემ განაცხადა, რომ მას ამ საკითხზე ერთმნიშვნელოვანი პასუხი არ აქვს. შეიძლება, რომ ეს სისტემა არ შეიცვალოს?
- სავსებით შეიძლება, რომ არ შეიცვალოს. „ქართული ოცნება“ 2016 წლის არჩევნებისთვის წინააღმდეგი იყო, რომ მოქმედი საარჩევნო სისტემა შეეცვალა. ვნახეთ, თუ რატომაც იყო წინააღმდეგი. ეს სრულიად გასაგებია. ახლა რატომ შეცვლის? სად არის აქ ლოგიკა.
- „ქართულ ოცნებას“ აქვს ნათქვამი, რომ 2020 წლის არჩევნებისთვის შეცვლის. ეს არაფერს ნიშნავს?
- ჩვენ ვართ მზად, ამ ცვლილებას მხარი დავუჭიროთ 2020 წლისთვისო, მაგრამ ახლა იტყვის, რომ მზად არის, 2024 წლისთვის დაუჭიროს. ქართულ პოლიტიკაში ასეთი დათქმები არ მუშაობს. ოპოზიციას დავით უსუფაშვილი ეხვეწებოდა, ეს კანონპროექტი 2020 წლისთვის მაინც მივიღოთო, მაგრამ მაშინ ოპოზიციამ უარი თქვა, არა, ახლავე უნდა შევცვალოთო. არადა, ცხადზე ცხადი იყო, რომ მოქმედ სისტემას ხელისუფლება არ შეცვლიდა, რადგან ეს სისტემა ყველაზე მეტად აწყობს ხელისუფლებას, ვინც არ უნდა იყოს ის. მაშინ ოპოზიციამ ფუჭად დაკარგა დრო და ვერც ვერაფერს მიაღწია. უკეთესი იყო, კანონპროექტისთვის მხარი დაეჭირათ და 2020 წლისთვის მაინც შეიცვლებოდა. ახლა ეს საკითხი კვლავ ღიად რჩება. დიდი ალბათობით, ასევე ღიად დარჩება 2020 წლისთვისაც. მოქმედი სისტემა კრიტიკას ვერ უძლებს, მაგრამ მისი შეცვლა არავის აწყობს.
- ბატონო ვახტანგ, თქვენი პოზიცია როგორია, როგორი საარჩევნო სისტემა უნდა იყოს ჩვენნაირი მოწყობის ქვეყნისთვის, სადაც მხოლოდ ერთპალატიანი პარლამენტია?
- მე დიდი მომხრე არ ვარ პროპორციული სისტემის, თუმცა, უნდა ვთქვა, რომ უფრო სამართლიანი სისტემაა, ვიდრე მოქმედი შერეული სისტემა. ამ საარჩევნო სისტემით არჩევნებზე მისული ამომრჩევლის ნახევარიც კი არ უჭერს ხელისუფლებას მხარს, მაგრამ მას ექნება საკონსტიტუციო უმრავლესობა.
- თქვენ რომელ სისტემას უჭერთ მხარს?
- ჩვენნაირი ქვეყნისთვის ყველაზე მისაღები იქნება, პარლამენტში 150-ვე ადგილი მაჟორიტარული სისტემით დაკომპლექტდეს, ოღონდ ხმის მიცემის სისტემა უნდა შეიცვალოს. ამომრჩეველი უნდა იყოს ვალდებული, რომ 3 კანდიდატს მისცეს ხმა ანუ პირველი, მეორე და მესამე არჩევანი უნდა გააკეთოს, ყველაზე მისაღებს დაუწეროს 10 ქულა, შემდეგ არჩევანს 9 ქულა და მესამეს – 8 ქულა. ჯამში, რომელსაც ექნება ყველაზე მეტი ქულა, ის იქნება გამარჯვებულიც. ეს სისტემა მოხსნის დაპირისპირებას, პარტიულ ავტორიტარიზმს, ასევე ლიდერომანიას, ბევრ რამეს დაარეგულირებს, თუმცა, არა მგონია, ვინმე იყოს ამ სისტემის მხარდამჭერი პოლიტიკურ სპექტრში.
- რატომ?
- არავის აწყობს. 2002 წლიდან ვსაუბრობ ამ სისტემაზე, რომელიც ჩვენთვის ყველაზე მისაღებია. თუ მაინც შერეულ სისტემაზეა საუბარი, მაშინ არსებულ მოდელს ყველა სჯობია, მაგალითად ე.წ. გერმანული მოდელი ან პროპორციული სისტემა. სისტემა, რომელიც მოქმედებს და რომლითაც ჩატარდა თუნდაც 8 ოქტომბრის არჩევნები, არის იმ დროისთვის არსებული ხელისუფლების სასარგებლო სისტემა. ხელისუფლებას აქვს აბსოლუტური ბერკეტი ამ სისტემით, თუ სიტუაცია, რასაკვირველია, რევოლუციამდე არ მივიდა. რევოლუციურ სიტუაციაში კი მუშაობს იმ ძალის სასარგებლოდ, რომელიც რევოლუციურად არის განწყობილი. თუმცა, აქ კიდევ სხვა ბევრი ფაქტორი მოდის წინა პლანზე.
- თქვენ მაჟორიტარულ სისტემაზე საუბრობდით. რა მინუსი შეიძლება მას ჰქონდეს?
- ამ საარჩევნო სისტემის საწინააღმდეგოდ შეიძლება ითქვას ის, რომ ადამიანის უფლებების იდეალურ პირობასთან შესაბამისობაში მთლად ვერ მოდის.
- რატომ?
- გარკვეულწილად, ამომრჩეველს ვზღუდავთ არჩევანში, ვეუბნებით, არა ერთი, არამედ რამდენიმე არჩევანი გააკეთოს. არადა, მას სურს, მხოლოდ ერთი აირჩიოს.
- თუმცა, მოქმედი კანონმდებლობითაც ხომ იზღუდება ამომრჩეველი, როდესაც ის არჩევანს აკეთებს არა გამარჯვებული ძალების, არამედ დამარცხებული პარტიების სასარგებლოდ და მისი ხმა ემატება სწორედ გამარჯვებულებს...
- დიახ, სწორედ ასეა, მაგრამ ასეთია მოქმედი კანონმდებლობა, ამიტომ ვამბობ, რომ უსამართლო სისტემაა.
- თუ „ქართული ოცნება“ პარლამენტში საკონსტიტუციო უმრავლესობას მოიპოვებს, წავა ხელების გადაგრეხის გზით თუ ანგარიშს გაუწევს საზოგადოებრივ აზრს? უკვე საუბრობენ რამდენიმე საკონსტიტუციო ცვლილებაზე.
- ქართული პოლიტიკა სულ სხვა მაგალითებს გვაძლევს და ხიფათიც სწორედ ეს არის. ჩვენი პოლიტიკის ტრადიციიდან გამომდინარე, სწორედ ავტორიტარიზმის გზით წავა, რაოდენ სამწუხაროც არ უნდა იყოს და არა – დემოკრატიული ინსტიტუტების გაძლიერების გზით. არსებული საარჩევნო სისტემიდანაც ჩანს ხელისუფლების დამოკიდებულება. თუ ხელისუფლებას უნდოდა სახელმწიფოს დემოკრატიული განვითარება, მაშინ ის შეცვლიდა ამ კანონს. ამიტომ `ქართული ოცნების~ ლიდერების საუბარი იმაზე, რომ არ გადაუხვევენ დემოკრატიის გზიდან საკონსტიტუციო უმრავლესობის პირობებში, კითხვის ნიშნებს აჩენს. ღმერთმა ქნას, ვცდებოდე და მათი სიტყვები ლიტონად ნათქვამი არ გამოდგეს.
- ბიძინა ივანიშვილმა არჩევნებამდე კარგა ხნით ადრე თქვა, რომ რეფორმების განსახორციელებლად საკონსტიტუციო უმრავლესობაა საჭირო. რას იტყვით?
- ამ 4 წლის განმავლობაში „ქართულ ოცნებას“ საკონსტიტუციო უმრავლესობა არ ჰქონია, მაგრამ უმრავლესობამ დაასახელოს ერთი რეფორმა მაინც, რომლის განხორციელებაც სურდა და ვერ განახორციელა იმიტომ, რომ მას არ ჰყავდა პარლამენტში საკონსტიტუციო უმრავლესობა. თუ ასეთი მაგალითი არ არის, გაუგებარია, მომავალი 4 წლის განმავლობაში რატომ გაჩნდება ეს აუცილებლობა.