„რეზონანსი“: ვაჭრობა მაჟორიტარული სისტემით
„რეზონანსი“: ინტერვიუ თამარ კორძაიასთან: „ოცნებას“ მაჟორიტარული არჩევნების გაუქმება რომ სდომებოდა, ამას ადრე, წინა პარლამენტში გააკეთებდა“
„რეზონანსი“: უნდა გაუქმდეს თუ არა მაჟორიტარული სისტემით არჩევნები? (გამოკითხვა)
„რეზონანსი“: პარლამენტი თბილისში გადმოაქვთ? // საკონსტიტუციო კომისიაში ამ იდეას მხოლოდ ერთი მოწინააღმდეგე ჰყავს
„რეზონანსი“: რა შეიცვლება საკონსტიტუციო სასამართლოს ბათუმიდან თბილისში გადმოტანით // საკონსტიტუციო კომისიაში სასამართლოს ბათუმიდან დედაქალაქში გადმოტანის საკითხზე მსჯელობენ
„რეზონანსი“: „კაბელების საქმე“ და შეწყალება პატიმრობის ვადის გასვლამდე ორი თვით ადრე // ინტერვიუ ნინო გოგუაძესთან: „ეს არის პრეზიდენტის ექსკლუზიური უფლება, მან იხელმძღვანელა ჰუმანურობის და სამართლიანობის პრინციპით“
„რეზონანსი“: ბრიტანული „ეკონომისტის“ მონაცემებით, საქართველოს „არასრულ დემოკრატიამდე“ 0.07 ქულა დააკლდა
„რეზონანსი“: ნატოს სამიტზე პრეზიდენტი წავა // „უშიშროების საბჭოს სხდომა, რომელიც უახლოეს პერიოდში გაიმართება, ერთ-ერთ საკითხად სწორედ საქართველოს ნატოს სამიტისთვის მზადებას განიხილავს“
——
„ვერსია“: როგორ იქცნენ ძმები ახალაიები მიხეილ სააკაშვილის „მესაფლავეებად“ // „ნაცები“ და ექს-„ნაცები“ ერთმანეთს კომპრომატებით აშანტაჟებენ?
„ვერსია“: ინტერვიუ გიორგი ვაშაძესთან: იბრძოლებს თუ არა იგი თბილისის მერობისთვის, ვის მიიჩნევს ფსევდოპატრიოტებად, რატომ ემხრობა სამინისტროების გაუქმებას და დაბრუნდება თუ არა ნაციონალურ მოძრაობაში „ახალი საქართველოს“ ლიდერი
——
„ახალი თაობა“: ინტერვიუ გია ხუხაშვილთან: „ნაციონალების“ გაერთიანება გამორიცხული არ არის“ // „ყოფილი ხელისუფლება „ქართულ ოცნებას“ მუდმივ პოლიტიკურ ჩოქბჯენში ამყოფებს“
„ახალი თაობა“: ინტერვიუ თორნიკე შარაშენიძესთან: „კახა კალაძის გაძლიერება ბიძინა ივანიშვილს არ აწყობს“ // „ოცნების“ ლანძღვა ახლა უფრო ადვილია“
„ახალი თაობა“: ინტერვიუ კონსტანტინე გამსახურდიასთან: „თუ ოპოზიცია ერთიანი იქნება, არსებულ საარჩევნო სისტემას შეცვლის“
——
„რეზონანსი“: კრემლმა აფხაზეთსა და ცხინვალის რეგიონს ახალი კურატორი დაუნიშნა // აფხაზეთის „საპარლამენტო“ და სამხრეთ ოსეთის „საპრეზიდენტო“ „არჩევნებისათვის“ მოსკოვში განსაკუთრებულად ემზადებიან
„რეზონანსი“: სომხეთს ტვირთის გატარება ე.წ. სამხრეთ ოსეთზე სურს // საქართველოს მთავრობა: ალტერნატიული გზა მხოლოდ შავ ზღვაზე გადის
—————————–
„რეზონანსი“, 28 იანვარი, 2017 წელი
ვაჭრობა მაჟორიტარული სისტემით
ეკატერინე ბასილაია
“ქართული ოცნება” მაჟორიტარული სისტემის გაუქმებაზე ვაჭრობას იწყებს. ერთი ნაწილი, უმეტესად პროპორციული სიით გასული დეპუტატები, ამბობენ, რომ გარკვეული დათქმით მხარს დაუჭერენ საარჩევნო სისტემის ამ ნაწილის შეცვლას, თუმცა თავად მაჟორიტარები “რეზონანსთან” საუბრისას აცხადებენ, რომ ისინი მაჟორიტარობის გაუქმებას არ ემხრობიან. ხოლო რადგანაც მაჟორიტარი 73-ია, სწორედ მათ ხმას აქვს გადამწყვეტი მნიშვნელობა, მათ გარეშე 150-კაციან პარლამენტში საკონსტიტუციო ცვლილების აუცილებლობისთვის საჭირო 113 ხმის მოგროვება შეუძლებელია.
“მმართველი პარტია ყოველთვის მაჟორიტარების იმედზეა. ახლაც, რომ არა მაჟორიტარები, “ოცნების” საქმე არც თუ ბრწყინვალედ იქნებოდა და საკონსტიტუციო უმრავლესობას სიზმარშიც ვერ ნახავდნენ”, – ამბობს პოლიტიკის ანალიტიკოსი სოსო ცინცაძე და ელოდება, რომ “ოცნების” მაჟორიტარები დაიწყებენ დემაგოგიას, თუ რატომ არ უნდა გაუქმდეს მაჟორიტარული სისტემა.”
საგულისხმოა, რომ 2012 წელს მაჟორიტარული სისტემის გაუქმება იყო კოალიცია “ქართული ოცნების” დაპირება და 2015 წელს, ოპოზიციის დიდი ბრძოლის შედეგად, “ოცნების” 81 დეპუტატის ხელმოწერით პარლამენტში ამ თემაზე საკონსტიტუციო ცვლილების პროექტიც შევიდა იმ დათქმით, რომ თუკი ცვლილება მოხდებოდა, ის უნდა ამოქმედებულიყო არა 2016 წლის საპარლამენტო არჩევნებზე, არამედ 2020 წლისთვის.
“ოცნებას” მაშინ საკონსტიტუციო უმრავლესობა არ გააჩნდა და წინასწარვე ცნობილი იყო, რომ საპარლამენტო უმცირესობის მხარდაჭერის გარეშე ამ წინადადებისთვის საჭირო ხმები ვერ მოგროვდებოდა. “ნაციონალური მოძრაობა” კი ცვლილებებს სწორედ 2016 წლისთვის ითხოვდა და ამოქმედების თარიღზე კამათის გამო ჩავარდა ეს პროექტი.
“ოცნებამ” მაშინ განაცხადა, რომ ისინი მაჟორიტარობის გაუქმების მომხრეები არიან, მაგრამ ამაში ხელი “ნაციონალებმა” შეუშალეს. ახლა კი, როდესაც საკონსტიტუციო უმრავლესობა მათ ხელშია, ოპოზიციისკენ ხელის გაშვერას და მათზე რაიმეს დაბრალებას აზრი არ აქვს. თუმცა, როგორც უკვე განცხადებებიდან იკვეთება, მმართველმა პარტიამ შეიძლება მაჟორიტარობაზე უარი ახლა საკუთარი მაჟორიტარების “დამოუკიდებელ ნებას” გადააბრალოს და ხელი მათკენ გაიშვიროს.
გუშინ, საკონსტიტუციო კომისიის თემატურ ჯგუფში საარჩევნო სისტემის რეფორმა განიხილეს. ამ კომისიაში ოპოზიციის ნომერ პირველი და პრინციპული მოთხოვნა მაჟორიტარული სისტემის გაუქმებაა. ოპოზიციის წარმომადგენლების თქმით, ხელისუფლება პოზიციას ხშირად ცვლის და თუ ახლა იტყვის, რომ მაჟორიტარული საარჩევნო სისტემა არ შეიცვლება, მაშინ საკონსტიტუციო კომისიის არსებობას აზრი ეკარგება და ეს იქნება საკონსტიტუციო კომისიის დასასრულის დასაწყისი.
„ოცნების“ მაჟორიტარების უარი
ის, რომ 2015 წლისგან განსხვავებით, წელს მაჟორიტარული საარჩევნო სისტემის გაუქმებაზე განსხვავებული პოზიციებია მმართველ პარტიაში, ამას ფრაქცია “ქართული ოცნების” თავმჯდომარე მამუკა მდინარაძე არ მალავს. მისი თქმით, პროპორციულ საარჩევნო სისტემაზე გადასვლას შესაძლებელია მხარი დაუჭიროს, ოღონდ გარკვეული დათქმებით.
“ახლა როგორც საზოგადოებაში, ისე მმართველ გუნდში მაჟორიტარულიდან პროპორციულ სისტემაზე გადასვლასთან დაკავშირებით აზრთა სხვადასხვაობაა. პირადად ჩემი აზრია, რომ გარკვეული დათქმებით შესაძლებელია მხარი დავუჭიროთ პროპორციულ სისტემას, მაგრამ ამან გარკვეული პრობლემები არ უნდა შექმნას, არ უნდა შექმნას საკონსტიტუციო კრიზისი, სახელისუფლებო კრიზისი და ა.შ. საბოლოო ჯამში, გადაწყვეტილება მიღებული იქნება კომისიის მიერ და საბოლოოდ, კომისიის რეკომენდაციების საფუძველზე იმსჯელებს საქართველოს პარლამენტი”, – განაცხადა მამუკა მდინარაძემ.
“რეზონანსთან” საუბრისას მაჟორიტარები არ მალავენ, რომ 150-ვე დეპუტატის პროპორციული სისტემით არჩევა და 73 მაჟორიტარისთვის უარის თქმა მათთვის მიუღებელია. თანაც, მაჟორიტარობის გაუქმების მოწინააღმდეგე დეპუტატების საკმაოდ დიდი ნაწილი დღეს საკონსტიტუციო კომისიის წევრია და ისინი საკუთარ პოზიციას კომისიაშიც დაიცავენ.
“ვფიქრობ, რომ მაჟორიტარული სისტემა, ის, რომელიც ახლა არსებობს, საკმაოდ დემოკრატიულია, იმიტომ, რომ პირადი პასუხისმგებლობის შეგრძნება ძალიან მაღალია ამომრჩევლებისადმი. ამიტომ ვფიქრობ, რომ ჯობია დარჩეს. ამას იმიტომ არ ვამბობ, რომ მაჟორიტარი ვარ, თუმცა ამას ვგრძნობ უფრო მეტად. მაჟორიტარის პირადი ავტორიტეტი ძალიან მნიშვნელოვანია,” – ამბობს ხელვაჩაურის მაჟორიტარი და საკონსტიტუციო კომისიის წევრი ილია ნაკაშიძე.
ხაშურის მაჟორიტარი და საკონსტიტუციო კომისიის წევრი სიმონ ნოზაძეც მაჟორიტარობის გაუქმებისა და მთლიანად პროპორციულზე გადასვლის წინააღმდეგია.
„მიმაჩნია, რომ მაჟორიტარი დეპუტატი ძალიან კარგად წარმოაჩენს თავის სამოქმედო ტერიტორიაზე მცხოვრები მოსახლეობის ინტერესებს და იზრუნებს მათ დასაცავად. ამიტომ, პირადად მე მაჟორიტარული არჩევნების გაუქმებას მხარს არ ვუჭერ… ეს სისტემა მარტო საქართველოშია? აშშ-ში სენატორებს როგორ ირჩევენ?” – ამბობს ხაშურის მაჟორიტარი სიმონ ნოზაძე, რომელმაც საპარლამენტო მანდატი როგორც “მრეწველების” მაჟორიტარმა მოიპოვა, თუმცა პარლამენტში “ოცნების” 5 დეპუტატთან ერთად აქვს ფრაქცია და უმრავლესობის რიგებში ირიცხება.
მაჟორიტარული სისტემის გაუქმების წინააღმდეგია ასევე საკონსტიტუციო კომისიის წევრი კახა ოქრიაშვილი, რომელიც 2012 წელს “ნაციონალების”, ახლა, 2016 წელს კი “ოცნების” სახელით იყარა კენჭი მაჟორიტარად და ის საკუთარ დამოკიდებულებას არც მალავს. ასევე თიანეთისა და ყაზბეგის გაერთიანებული ოლქის მაჟორიტარ ზაქარია ქუცნაშვილს არაერთხელ აქვს ღიად განცხადებული, რომ ის მაჟორიტარული სისტემის გაუქმებას მხარს არც ადრე უჭერდა და არც მომავალში დაუჭერს. ქუცნაშვილიც კომისიის წევრთა შორისაა.
ზუსტად არ აქვს ჩამოყალიბებული პოზიცია “ქართული ოცნებიდან” მაჟორიტარ ზაზა ხუციშვილს, თუმცა ის დღეს არსებულ საარჩევნო სისტემაში პრობლემას ხედავს და მაჟორიტარებს “ფეოდალებსაც” უწოდებს. „ის, რომ თბილისის რამდენიმე რაიონი ირჩევს თავის მაჟორიტარს, როგორც პარლამენტში მის ხმას, ეს ერთის მხრივ ეს ყველაფერი კარგია. თუმცა სულ არის ლაპარაკი იმაზე, რომ როგორც წესი, მუდმივად მმართველი გუნდის წევრი იმარჯვებს, ეს მეორე პრობლემაც დგას. წლების განმავლობაში, სანამ დღევანდლამდე მოვიდა ეს სისტემა, როგორც წესი, შეძლებულ, ე.წ. ფეოდალებს აყენებდნენ ამ პოზიციაზე, რომლებიც ხშირ შემთხვევაში პირადი თანხით ეხმარებოდნენ მოსახლეობას. ამან დაამახინჯა ამის მცნება,” – ამბობს ზაზა ხუციშვილი.
„ოცნების“ ძველი სახეები: ახლა სულ სხვა რეალობაა
საკონსტიტუციო კომისიაში არ არის, მაგრამ დეპუტატი ვიქტორ ჯაფარიძე არ აპირებს კენჭისყრისას მაჟორიტარობის გაუქმებისთვის მხარის დაჭერას, მიუხედავად იმისა, რომ კანონპროექტის ინიცირებაზე 81 დეპუტატს შორის მისი ხელმოწერაცაა. როგორც თავად ხსნის, ეს გუნდური თამაშის პრინციპების გამო მოხდა.
“ჩემი აზრით, პირიქით, მთელ ქვეყანაში მხოლოდ მაჟორიტარული არჩევნები უნდა ტარდებოდეს და პროპორციული გაუქმდეს,” – აღნიშნავს ვიქტორ ჯაფარიძე და დასძენს, რომ 2015 წელს იძულებულები იყვნენ ამ კანონპროექტის ინიცირება მომხდარიყო: “მაშინ სხვა რეალობა იყო, ახლა სხვა რეალობაა”.
„სხვა რეალობაზე“ საუბრობს ალექსანდრე ქანთარიაც. მისი თქმით, მართალია 2015 წელს “ქართულ ოცნებას” ჰქონდა კანონპროექტი მაჟორიტარული სისტემის გაუქმებაზე, მაგრამ დღეს კანონპროექტის მომხრე პოლიტიკოსები დეპუტატები აღარ არიან, პარლამენტში აბსოლუტური უმეტესობა და თან მაჟორიტარი “ოცნების” ახალი სახეა და მათ რა თქმა უნდა საკუთარი დამოუკიდებელი შეხედულებები აქვთ.
“უმრავლესობაში ახლა თვისობრივად განახლებული შემადგენლობაა, მათ შორის უმრავლესობა მაჟორიტარია, ისინი წინა მოწვევის პარლამენტში არ ყოფილან და მათი აზრი როგორია, ამის განხილვა არ ყოფილა, ამ ახალი შემოსული ხალხის დამოკიდებულება უნდა გავითვალისწინოთ,” – ამბობს ალექსანდრე ქანთარია. მისი თქმით, არასწორია პოზიცია, რომ ხელისუფლებას არ ეთმობა მაჟორიტარები და ამიტომ ამ სისტემას არ გააუქმებს.
“ყველანი ვამბობთ, რომ სისტემა შესაცვლელი და დასახვეწია, მაგრამ ის, რომ ახლა უცებ დავდგეთ და მთლიანად მაჟორიტარული სისტემის უარყოფა დავიწყოთ, არ ვარგა, ასე არ არის. იმიტომ, რომ სხვა ქვეყნებში სრულად მაჟორიტარული სისტემაა. რომელი მოერგება, როგორ დაიხვეწება, ამას სერიოზული მსჯელობა სჭირდება,” – დასძენს ალექსანდრე ქანთარია.
„მაჟორიტარების გარეშე „ოცნება“ საკონსტიტუციო უმრავლესობას ვერ მიაღწევდა“
პოლიტოლოგ სოსო ცინცაძის თქმით, მაჟორიტარები ქართულ პოლიტიკაში ჯადოსნური ჯოხია, რომელიც ნებისმიერი ხელისუფლებისთვის გაუჭრელი კოზირია და პროგნოზირებს, რომ ხელისუფლება ყველანაირად ეცდება ეს სისტემა შეინარჩუნოს. ამისთვის კი თავად მაჟორიტარებს გამოიყენებს და მათ ათქმევინებს მაჟორიტარობის გაუქმებაზე უარს.
“არ მჯერა, რომ რომელიმე მმართველი ძალა ამ სისტემის გაუქმებაზე წავა. სანამ საქართველო ღარიბი და დაბალი პოლიტიკური კულტურის ქვეყანაა, მაჟორიტარები დარჩებიან. ძალიან კარგად მახსოვს 2012 წლის არჩევნებზე, როდესაც ცნობილი გახდა, რომ “ნაცმოძრაობა” პროპორციული სიით აგებდა, გამოვიდა გოკა გაბაშვილი და განაცხადა – კი ვაგებთ პროპორციულად, მაგრამ არა უშავს, მაჟორიტარებით ამოვქაჩავთ და მაინც გავიმარჯვებთო. ასე, რომ მმართველი პარტია ყოველთვის მაჟორიტარების იმედზეა. ახლაც, რომ არა მაჟორიტარები, “ოცნების” საქმე არც თუ ბრწყინვალედ იქნებოდა და საკონსტიტუციო უმრავლესობას სიზმარშიც ვერ ნახავდნენ”, – ამბობს სოსო ცინცაძე.
მისი თქმით, არჩევნებში “ქართული ოცნებამ” პროპორციულად მხოლოდ 48% მიიღო, მაჟორიტარებში კი – ყველა მანდატი. ამდენად, პარტია არ დათმობს ამ “ჯადოსნურ ჯოხს”.
“ქართულმა ოცნებამ” მაჟორიტარული არჩევნები აბსოლუტურად უცნობი ხალხით მოიგო პირწმინდად. “ზრდილობის გულისთვისაც” კი არ დაუთმო ოპოზიციას თუნდაც 2 მანდატი. ამით კიდევ ერთხელ მოხდა ლუსტრირება, რა არის მაჟორიტარები. “ქართული ოცნება” მაჟორიტარებს ათქმევინებს იმას, რომ ამ სისტემის გაუქმება არ სურთ. მაგათ ვინმე დემაგოგიას ასწავლის? ზოგიერთმა მაჟორიტარმა ლაპარაკიც არ იცის, ადგებიან, დაუწერენ ტექსტს, გამოვლენ ესენი და იტყვიან – როგორ, ჩემს რაიონს, ჩემს კუთხეს წარმომადგენელი არ უნდა ჰყავდეს პარლამენტშიო? ათას დემაგოგიას იტყვიან. ამრიგად, მაჟორიტარებს არავინ შეელევა“, – დასძენს სოსო ცინცაძე.
„რეზონანსი“, 28 იანვარი, 2017 წელი
ინტერვიუ თამარ კორძაიასთან: „ოცნებას“ რომ მაჟორიტარული არჩევნების გაუქმება სდომებოდა, ამას წინა პარლამენტში გააკეთებდა“
გვანცა ღვედაშვილი
“რესპუბლიკური პარტიის” ერთ-ერთი ლიდერის თამარ კორძაიას თქმით, მას არ აქვს მოლოდინი, რომ არჩევნების “ქართული ოცნება” მაჟორიტარულ სისტემას გააუქმებს. როგორც “რეზონანსთან” ინტერვიუში განაცხადა, “ოცნებას” რომ ამის სურვილი ჰქონოდა, წინა მოწვევის პარლამენტში კანონის მიღების შესაძლებლობა არსებობდა და მას გამოიყენებდა.
თამარ კორძაია: გეტყვით, რომ საკონსტიტცუციო ცვლილებებთან დაკავშირებით, რომელიც 2016 წელს ჩვეულებრივი სისტემით არჩევნების ჩატარებას ითვალისწინებდა, ხოლო 2020 წლიდან რეგიონულ-პროპორციულ სისტემაზე გადასვლას, “ქართული ოცნების” უმრავლესობამ თავის დროზე ხელი მოაწერა. თქვენ იცით, რომ საკონსტიტუციო ცვლილებების ინიცირება შეუძლებელია 76 პირის ხელმოწერის გარეშე, აქედან გამომდინარე ეს პროექტი ინიცირებულია. თავის დროზე მას დაეთანხმა “ოცნება”, მაგრამ შემდგომ გადაიფიქრეს და ეს პროექტი დღემდე გაჭედილია პარლამენტში, რადგან კენჭს არ უყრიან.
“ქართულმა ოცნებამ” 2012 წელს, როცა ის კოალიციის წევრი იყო, გაიზიარა “რესპუბლიკური პარტიის” პოზიციები, მისი ხედვა საპარლამენტო რესპუბლიკაზე გადასვლასთან და მრავალპარტიულობასთან დაკავშირებით, ხოლო შემდგომ ყველა ამ იდეას უღალატა და სწორედ პარლამენტის პოლიტიკური გადაწყვეტილებაა ის, რომ ამ კანონპროექტს კენჭი არ ეყაროს. დღესაც იგივე ვითარება გვაქვს, როდესაც “რესპუბლიკელები” ისევ მოითხოვენ, რომ რეგიონულ-პროპორციული სისტემით არჩევნებით უზრუნველყოფილი იყოს მრავალპარტიული წარმომადგენლობა საქართველოს პარლამენტში, “ოცნება” კი თვლის, რომ ეს არ არის კარგი, რადგან 48%-ით პარლამენტში 73% მიღება უნდა და ის მხარს სწორედ ამ უსამართლო სისტემას უჭერს, ისევე როგორც თავის დროზე “ნაციონალური მოძრაობა” უჭერდა ამას მხარს. ხოლო პოლიტიკური პარტიები, რომლებიც ვამბობთ, რომ აუცილებელია რეგიონულ-პროპორციული სიები, ვთვლით, რომ პარლამენტში მრავალფეროვანი წარმომადგენლობა უფრო მნიშვნელოვანია, ვიდრე რომელიმე ერთი კონკრეტული პარტიის სურვილი, მუდმივად იყოს ხელისუფლებაში.
-სისტემის გაუქმების საკითხი. რამდენად ელოდებით, რომ ამ ფორმატის საშუალებით მაინც მოხდება აღნიშნული სისტემის გაუქმება?
- არ ვიცი, მე არ ვარ ოპტიმისტურად განწყობილი. ამის სურვილი რომ ჰქონოდათ, შესაძლებლობა უკვე ჰქონდათ 2008 წლის პარლამენტში, რადგან ამ ინიციატივას თავის დროზე “ნაცმოძრაობაც” უჭერდა მხარს. შემდგომ გერმანული მოდელიც კი შევთავაზეთ, რომელიც უფრო კომპრომისული ვარიანტი იყო და მთელი საქართველო უჭერდა მხარს, მაგრამ “ქართული ოცნება” ერთადერთი პოლიტიკურ სუბიექტი იყო, რომელმაც ეს არ დაიჯერა. ახლა რატომ უნდა მჯეროდეს, რომ გაუნათდებათ მომავლის ხედვის კუთხით გონება და მიიღებენ ამ გადაწყვეტილებას?!
- ანუ, აღნიშნულ საკითხზე საკონსტიტუციო კომისიის მუშაობამ შესაძლოა, შედეგი არ გამოიღოს?
- არ ვიცი, ასეთი ტიპის კომენტარს ვერ გავაკეთებ. უბრალოდ წარსულის კონტექსტის გათვალისწინებით, არსებული კომისია არ იძლევა ოპტიმისტურად განწყობის საშუალებას. იქნებ სასწაული მოხდეს და მიიღონ ეს პროექტი, მაგრამ თუ გავითვალისწინებთ “ქართული ოცნების” პოზიციებს – თუ როგორ ღალატობდა ნელ-ნელა თავის დანაპირებს, რომელიც 2012 წელს მისცა ამომრჩეველს და ეტაპობრივად ყველაფერზე უარი თქვა, ახლა რატომ უნდა გვჯეროდეს, რომ მაინცდამაინც ეს საკონსტიტუციო კომისია შეცვლის რაიმეს, როცა აქვთ აბსოლუტური უმრავლესობა?! კი, დღეს ხალხს ალაპარაკებენ და ბოლოს იტყვიან, რომ ეს არის ყველაზე ოპტიმალური გადაწყვეტილება, დანარჩენზე ვერ შევთანხმდითო და მიიღებენ იმას, რაც უნდათ. ვნახოთ, მე არ მინდა მოვლენებს გავუსწრო, მაგრამ წარსული გამოცდილებიდან გამომდინარე ამ პროცესს ოპტიმისტურად ვერ ვუყურებ.
- კომისიის წევრთა ნაწილი მიიჩნევს, რომ რეგიონულ-პროპორციული სისტემა არაფერს შეცვლის და აუცილებელია ერთიან პროპორციულ სისტემაზე გადასვლა…
- პარტიების უმეტესობა მიიჩნევს, რომ რეგიონულ-პროპორციული სისტემა უკეთესია, ვიდრე ჩვეულებრივ პროპორციული. რადგან რეგიონლური სისტემის შემთხვევაში რეგიონულებიდან წარმოდგენილი კანდიდატებიც იქნებიან და არა ერთიანი სიით წარმოდგენილნი.
„რეზონანსი“, 28 იანვარი, 2017 წელი
უნდა გაუქმდეს თუ არა მაჟორიტარული სისტემით არჩევნები?
გვანცა ღვედაშვილი
(შემოკლებით)
უნდა გაუქმდეს თუ არა მაჟორიტარული სისტემით არჩევნები? – ამ კითხვით “რეზონანსმა” საზოგადოების ცნობილ წევრებს მიმართა.
ავთო სულაბერიძე (დემოგრაფი): “ვფიქრობ, უნდა გაუქმდეს, რადგან რაიონს დამატებითი მჭამელი უჩნდება. როგორ გითხრათ, არაფერს არ აკეთებენ. თან მაჟორიტარებში შედიან ისინი, ვინც პარლამენტში ნაკლებად მუშაობენ. ამიტომ ჯობს ეს სისტემა გაუქმდეს.”
ნანა კაკაბაძე (უფლებათდამცველი): “მაჟორიტარულ სისტემასთან დაკავშირებით, მე განსხვავებული აზრი მაქვს, რადგან სანამ პარტიული კულტურა ჩამოყალიბებეული არ არის ამ ქვეყანაში, ძნელია ცალსახად ვთქვათ, რომ ეს სისტემა უნდა გაუქმდეს. არ ვიცი ამ ეტაპზე რამდენად მიზანშეწონილი იქნება, თუმცა მესმის რომ ამ სისიტემას სხვა თავალსაზრისით იყენებენ.”
გია ბუღაძე (ფერმწერი): “ქოცები” იქნებიან თუ “ნაცები”, მაჟორიტარული სისტემა ყოველთვის გამოყენებული იქნება საკუთარი ინტერესებისთვის. ამიტომ რეალურად ვფიქრობ გაუქმება უკეთესია, მაგრამ რადგანაც ეს თითქმის შეუძლებელია, ალბათ პროპორციულის შერეული სისტემა თუ იქნება, ეს ყველაზე კარგი ვარიანტი იქნება.”
ირმა სოხაძე (მუსიკოსი): “მგონია, რომ უმჯობესი იქნება, თუ გაუქმდება, რადგან არაპროპორციული და არარეალური სურათი იხატება მაჟორიტარული სისტემით. არ დგება ის კონფიგურაცია, რომლითაც მოსახლეობა ნდობას უცხადებს ამა თუ იმ პოლიტიკურ ძალას. თან, ამდენი ლაპარაკი რომ არ იყოს, ჯობია გაუქმდეს. ვფიქრობ, რომელი პარტიაც, ხელიუფლებაც გააუქმებს, ბევრს მოიგებს, რადგან არჩევნებზე მათკენ ხელს აღარ გაიშვერენ და ყველა მადლიერი იქნება.”
„რეზონანსი“, 28 იანვარი, 2017 წელი
პარლამენტი თბილისში გადმოაქვთ?
საკონსტიტუციო კომისიაში ამ იდეას მხოლოდ ერთი მოწინააღმდეგე ჰყავს
თიკო ოსმანოვა
პარლამენტის ქუთაისიდან დედაქალაქში გადმოტანა პრაქტიკულად გადაწყვეტილია. ყველა ერთის წინააღმდეგ – კონსტიტუციიდან, დიდი ალბათობით იმ მუხლს ამოიღებენ, რომელიც პარლამენტის ადგილსამყოფლად ქალაქ ქუთაისს განსაზღვრავს. კომისიის ფარგლებში ასევე გამოითქვა მოსაზრება, რომ ყველა კონსტიტუციური ორგანო იყოს დედაქალაქში და ეს თავად კონსტიტუციით განისაზღვროს.
შეგახსენებთ, რომ გუშინ საკონსტიტუციო კომისიის მორიგი სხდომა გაიმართა, სადაც საკანონმდებლო ორგანოს ადგილმდებარეობზე მსჯელობდნენ.
ამ ეტაპზე კომისიის წევრების მხრიდან პოზიციის დაფიქსრება მოხდა და როგორც აღმოჩნდა, პრაქტიკულად ყველა პარლამენტის თბილისში გადმოტანას ემხრობა წინააღმდეგი იყო მხოლოდ ერთი კომისიის წევრი ზურაბ ჭიაბერაშვილი. რომელიც კონსტიტუციაში არსებული ჩანაწერის უცვლელად დატოვებას ითხოვს. დანარჩენი კი ამ ჩანაწერის შეცვლის მომხრეა და პარლამენტის ადგილსმაყოფელის განსაზღვრად თბილისის, ან დედაქალაქის ჩაწერას ითხოვს.
“პარლამენტის ადგილსამყოფლის საკითხთან დაკავშირებით კომისიის თითქმის ყველა მონაწილე იყო ერთ აზრზე, გარდა კომისიის ერთი წევრისა. დასახელდა რამდენიმე ვარიანტი, თუ როგორ შეიძლება საკითხი მოწესრიგდეს. კერძოდ, ერთია ის, რომ კონსტიტუციიდან საერთოდ ამოვიღოთ ნორმა, რომელიც პარლამენტის ადგილსამყოფელს განსაზღვრავს და ადგილსამყოფლის საკითხი განისაზღვროს პარლამენტის რეგლამენტით.
“მეორე მოსაზრებაა ის, რომ პირდაპირ კონსტიტუციაში გაიწეროს, რომ პარლამენტის ადგილსამყოფელია ქალაქი თბილისი. იყო ასეთი მოსაზრებაც, ხომ არ გაიწეროს კონსტიტუციაში, რომ პარლამენტის ადგილსამყოფელი არის ქვეყნის დედაქალაქი. თუ ყველა ამ მოსაზრებას მოვუყრით თავს, ერთადერთი, ვინც გამოთქვა მოსაზრება, რომ პარლამენტი ქუთაისში უნდა დარჩეს, “ნაციონალური მოძრაობის” ყოფილი წევრი ზურაბ ჭიაბერაშვილი იყო”, – განუცხადა ჟურნალისტებს სახელმწიფო საკონსტიტუციო კომისიის წევრმა, დეპუტატმა გიორგი კახიანმა.
კომისიის კიდევ ერთი წევრი, ფრაქცია “ქართული ოცნების” თავმჯდომარე მამუკა მდინარაძე ამბობს, რომ პარლამენტის ადგილმდებარეობის კონსტიტუციაში განსაზღვრა სწორი პრაქტიკა არ არის.
“კომისიის ერთი წევრის გარდა, ძალიან დიდი უმრავლესობა აყენებდა საკითხს, რომ პარლამენტის ადგილმდებარეობად განისაზღვროს თბილისი. აღნიშნულ საკითხზე იქნება ცხარე კამათი, მსჯელობა. ჩემი პირადი მოსაზრებაა, რომ კონსტიტუციით არ იყოს განსაზღვრული პარლამენტის ადგილსამყოფელი და მოხდეს შესაბამისი მუხლის კონსტიტუციიდან ამოღება”, – აცხადებს მამუკა მდინარაძე.
საპარლამენტო უმცირესობის წევრის ზურაბ ჭიაბერაშვილის თქმით, მისთვის მიუღებელია კოლეგების აზრი, რომ პარლამენტის ქუთაისში ყოფნა რეგიონის განვითარების თვალსაზრისით არაფერს ცვლის.
“პარლამენტის ქუთაისიდან თბილისში გადმოტანას მხოლოდ მე ვეწინააღმდეგები. დანარჩენი წევრები ითხოვდნენ, კონსტიტუციაში პარლამენტის ადგილსამყოფელი ჩაიწეროს თბილისი ან დედაქალაქი. მათი მოსაზრება იყო, რომ პარლამენტის ყოფნა ქუთაისში რეგიონის განვითარების თვალსაზრისით არაფერს ცვლის. ამ მიდგომასთან მაქვს სერიოზული პრეტენზია, იმიტომ, რომ თავის დროზე, როცა გადატანა მოხდა, არავინ ფიქრობდა, რომ ეს იქნებოდა იმერეთის რეგიონის ქუთაისის განვითარების ერთადერთი გარანტია. საუბარი იყო კომპლექსურ ღონისძიებებზე, მათ შორის სახელმწიფო ინსტიტუტების გადატანაზე სხვადასხვა რეგიონებში, მაგალითად, საკონსტიტუციო სასამართლოს გადატანა ბათუმში, პარლამენტის ქუთაისში. ამას ასევე ახლდა ქვეყნის სწრაფი ეკონომიკური ზრდა აქტივობა და ინფრასტრუქტურული მშენებლობები რეგიონებში და მათ შორის გავიხსენებ ქუთაისის აეროპორტის მშენებლობას. მაშინ ზუსტად ის ხალხი, ვინც დღეს გადმოტანას უჭერს მხარს, აბუჩად იგდებდა ქუთასის აეროპორტის მშენებლობას, ახლა კი ამ პროექტს დადებითად აფასებენ და ამბობენ ტურისტული თვალსაზრისით ძალიან კარგი რამ გაკეთდა”, – უთხრა “რეზონანსს” ზურაბ ჭიაბერაშვილმა.
საპარლამენტო უმრავლესობის წევრის ზაზა გაბუნიას თქმით კი, თუ სად იქნება პარლამენტი, ეს საკითხი ჯერ გადაწყვეტილი არ არის. მისი თქმით, ამასთან დაკავშირებით აზრთა სხვადასხვაობაა თავად უმრავლესობის წევრებში.
“პარლამენტის თბილისში გადმოტანასთან დაკავშირებით უმრავლესობაში არ არის ერთიანი პოზიცია. მაგალითად, ჩემი კოლეგა კობა ნარჩემაშვილი კატეგორიულად ეწინააღმდეგება პარლამენტის თბილისში გადმოტანას. მომდევნო შეხვედრისას ალბათ უფრო მეტი კონტურები გამოჩნდება და ვნახავთ კენჭისყრაზე რა შედეგი დადგება. ჯერ გადაწყვეტილი არაფერი არ არის. შეიძლება ჩვენ ამ საკითხზე შევთანხმდეთ, მაგრამ მერე უნდა განისაზღვროს ვადა. შესაძლოა ეს იყოს მომავალი საპარლამენტო არჩევნები, ან ამოქმედების დღიდან. ასე რომ, ჯერ ყველაფერი გასარკვევია”, – გვითხრა ზაზა გაბუნიამ.
„რეზონანსი“, 28 იანვარი, 2017 წელი
რა შეიცვლება საკონსტიტუციო სასამართლოს ბათუმიდან თბილისში გადმოტანით
საკონსტიტუციო კომისიაში სასამართლოს ბათუმიდან დედაქალაქში გადმოტანის საკითხზე მსჯელობენ
სალომე სარიშვილი
საკონსტიტუციო სასამართლო შესაძლოა ბათუმიდან თბილისში გადმოიტანონ. ამის შესახებ გუშინ პარლამენტში გამართულ საკონსტიტუციო კომისიის სხდომაზე აღინიშნა. ამასთან, სხდომაზე ისიც ითქვა, რომ პარლამენტის შენობის დედაქალაქში სრულად გადმოტანის პარალელურად, კონსტიტუციაში ყველა საკონსტიტუციო ორგანოს დედაქალაქში განთავსება უნდა განისაზღვროს.
სასამართლოს გადმოტანის იდეას კომისიის წევრთა ერთი ნაწილი არაერთგვაროვნად აფასებს, ხოლო იურისტებს მიაჩნიათ, რომ საკონსტიტუციო სასამართლო ბათუმში უნდა დარჩეს, რადგან არ შეიძლება ყველა სახელწიფო დაწესებულება მხოლოდ თბილისში იყოს განთავსებული. მაგალითად, საკონსტიტუციო კომისიის დამოუკიდებელი ექსპერტი და კონსტიტუციონალისტი ვახტანგ ხმალაძე ფიქრობს, რომ საკონსტიტუციო სასამართლოს დედაქალაქში გადმოტანის იდეას აქვს როგორც დადებითი მხარე, ისე უარყოფითი მხარეები. მისივე თქმით, საზოგადოდ მიჩნეულია, რომ როდესაც საკონსტიტუციო სასამართლო სახელმწიფო ხელისუფლებისგან მოშორებულია, ეს მის დამოუკიდებლობას უსვამს ხაზს, რადგან რაღაც ნაწილში საერთო პოლიტიკურ პროცესებს მოწყვეტილია და შესაბამისად, ის მასში არ მონაწილეობს. ვახტანგ ხმალაძე ამ მოსაზრებას დადებით ნაწილში მოიაზრებს, თუმცა ამბობს, რომ ხაზგასმა მხოლოდ ფორმალურია, რადგან სასამართლო შორს ტერიტორიულადაა.
ვახტანგ ხმალაძემ სასამართლოს ბათუმში არსებობის უარყოფით მხარეებზეც გაამახვილა ყურადღება და გვითხრა, რომ თუკი საკონსტიტუციო სასამართლო თბილისში იქნება, ის მუშაობის თვალსაზრისით უფრო ხელმისაწვდომი გახდება. “ცხადია, ასეთ შემთხვევაში გაცილებით უფრო კომფორტული და ხელისუფლების წარმომადგენლებისთვის ნაკლებად პრობლემური იქნება. მოგეხსენებათ, საკონსტიტუციო სასამართლოს ძირითადი მოპასუხე პარლამენტია, ზოგიერთ შემთხვევაში მთავრობა და ზოგიერთ შემთხვევაში სხვადასხვა ადმინისტრაციული ორგანო, თუმცა ძირითადად მაინც პარლამენტი. მაგალითად, პარლამენტის წარმომადგენლებმა შარშან მთელი წლის განმავლობაში ალბათ 200 დღეზე მეტი გაატარეს ბათუმში. აქედან გამომდინარე, სამივლინებო ხარჯებიც მეტი იყო,” – ამბობს “რეზონანსთან” საუბრისას კომისიის წევრი და დამოუკიდებელი ექსპერტი. მისი თქმით, თუ გავითვალისწინებთ იმასაც, რომ ბათუმი საქართველოს ერთ ბოლოშია, ხოლო თბილისი უფრო ცენტრალურ ადგილასაა, მაშინ საშუალო ხემისაწვდომობით თბილისი უფრო ხელმისაწვდომია, ვიდრე ბათუმი.
„ამასთან, გავითვალისწინოთ ისიც, რომ აქტიური პოლიტიკური თუ საზოგადოებრივი ორგანიზაციების ლომის წილი თბილისშია და ჩვეულებრივ მოსარჩელეები სწორედაც რომ ისინი არიან. ამ კუთხითაც თბილისში სასამართლოს არსებობა უფრო ადვილი და ნაკლებხარჯიანი იქნებოდა,” – ამბობს კონსტიტუციონალისტი და იქვე დასძენს, რომ მიუხედავად ამ მოსაზრებისა, ეს არ არის ისეთი პრინციპული საკითხი, რომლის გადაუწყვეტლობაც ქვეყანას დააქცევს.
საკონსტიტუციო კომისიის კიდევ ერთი წევრი, დამოუკიდებელი ექსპერტი და კონსტიტუციონალისტი ვახუშტი მენაბდე კი მიიჩნევს, რომ საკონსტიტუციო სასამართლო უნდა დარჩეს იქ, სადაც არის. მისი თქმით, ტრადიცია, რომელიც საკონსტიტუციო სასამართლოს ადგილმდებარეობასთან დაკავშირებით ჩამოყალიბდა, დადებითი და მისასალმებელია.
“რა თქმა უნდა, საკონსტიტუციო სასამართლო გარკვეულ პრობლემებს აწყდება და ამაზე თვალს ვერ დავხუჭავთ, მაგრამ ამ პრობლემების გადასაჭრელად ჩვენ შეგვიძლია სხვა ნაბიჯები გადავდგათ. მაგალითად, გავუზარდოთ სასამართლოს დაფინანსება, რომელიც საკმაოდ მწირია და 4 მილიონ ლარს შეადგენს. ასეთი თანხა შესაძლოა სამინისტროს რომელიღაც სსიპ-ს ან დედაქალაქის მერიის აიპ-ს გააჩნდეს. სწორედ ამის გათვალისწინებით, ჩვენ შეგვილია პრობლემები დაფინანსების გაზრდით აღმოვფხვრათ, ვიდრე მისი ადგილმდებარეობის შეცვლაზე ვიფიქროთ,” – განუცხადა “რეზონანსს” ვახუშტი მენაბდემ.
რაც შეეხება დამოუკიდებელი იურისტების პოზიციას, მათი ნაწილი მიიჩნევს, რომ არ შეიძლება სახელმწიფო დაწესებულებები მხოლოდ დედაქალაქში იყოს განთავსებული და შესაბამისად, საკონსტიტუციო სასამართლოს ბათუმიდან თბილისში გადმოტანის იდეასაც არ იწონებს. უფლებადამცველი ლია მუხაშავრია ფიქრობს, რომ თავის დროზე შექმნილი კონცეფცია, რის გამოც საკონსტიტუციო სასამართლო ბათუმში გადავიდა, მოსაწონი იყო.
“ეს იყო იდეა, რომ ხელისუფლებისთვის, ქვეყნისთვის და სახემწიფოსთვის მნიშვნელოვანი დაწესებულებები მთელი ქვეყნის მასშტაბით გადანაწილებულიყო, რაც კარგი და სასიკეთოა. მითუფრო, თუ გავითვალისწინებთ, რომ საკონსტიტუციო სასამართლოში ადამიანებს ყოველდღიურად მისვლა არ უწევთ, ეს დაწესებულება იქ უნდა დარჩეს. ტერიტორიული მოწყობისთვის და კერძოდ ბათუმისთვის სასამართლოს იქ არსებობა, მგონია, რომ ჯანსაღი და გამართლებულია,” – ამბობს “რეზონანსთან” საუბრისას უფლებადამცველი და სასამართლოს შესაძლო გადმოტანის უარყოფით მხარეებზეც საუბრობს.
“რა თქმა უნდა, არ მივიჩნევ, რომ ყველაფერი თბილისში უნდა იყოს თავმოყრილი და მითუმეტეს იმ ფონზე, რომ დედაქალაქი ამ ბოლო დროს საცობების ქალაქს დაემსგავსა, სადაც დღის 11 საათიდან საღამოს ამ დრომდე მუდმივი საცობებია. გარდა ამისა, უკვე დიდი ხანია საკონსტიტუციო სასამართლო ბათუმში მდებარეობს, ხოლო მისი თანამშრომლებისთვის იქ ყოფნა და მუშაობა უკვე დადგენილი ნორმაა. შესაძლოა ვიღაცამ ამის გამო ბინაც კი გაყიდა და იქ დასახლდა. ამიტომ ამ ხალხს ხელახლა ცხოვრება არ უნდა ავურიოთ. ვფიქრობ, ეს უფრო ორი ან ერთი ადამიანის ახირებაა, რომელსაც აქვს შესაძლებლობა და ბერკეტები, რომ თავისთვის უფრო კომფორტული ცხოვრება მოიწყოს, მიუხედავად იმისა, რომ ამით შესაძლოა ძალიან ბევრ ადამიანს დისკომფორტი შეუქმნას,” – აღნიშნავს ლია მუხაშავრია.
„რეზონანსი“, 28 იანვარი, 2017 წელი
„კაბელების საქმე” და შეწყალება პატიმრობის ვადის გასვლამდე ორი თვით ადრე // ინტერვიუ ნინო გოგუაძესთან: „ეს არის პრეზიდენტის ექსკლუზიური უფლება, მან იხელმძღვანელა ჰუმანურობის და სამართლიანობის პრინციპით“
თიკო ოსმანოვა
“თავისუფალი დემოკრატების” ერთ-ერთი ლიდერის, ნინო გოგუაძის განცხადებით, პრეზიდენტის მიერ ე.წ. კაბელების საქმეზე დაკავებული მსჯავრდებულების შეწყალება არის ჰუმანური და სამართლიანი გადაწყვეტილება. მისი თქმით, მას ყოველთვის ჰქონდა იმედი, რომ გიორგი მარგველაშვილი ამასთან დაკავშირებით თავის სიტყვას იტყოდა.
შეგახსენებთ, რომ თავდაცვის სამინისტროს 5 ყოფილი მაღალჩინოსანი – გიზო ღლონტი, გიორგი ლობჟანიძე, არჩილ ალავიძე, ნუგზარ კაიშაური და დავით წიფურია – გიორგი მარგველაშვილმა გუშინ შეიწყალა.
დაკავებულებმა საპატიმრო გვიან ღამით დატოვეს. ყოფილ მსჯავრდებულებს დაწესებულებასთან მათი ახლობლები, ოჯახის წევრები და პარტია “თავისუფალი დემოკრატების” ლიდერები დახვდნენ.
აღსანიშნავია, რომ სააპელაციო სასამართლოს 26 იანვრის გადაწყვეტილებით მუხლი, რომლითაც მსჯავრდებულები გასამართლდნენ, გადაკვალიფიცირდა სამსახურებრივი უფლებამოსილების ბოროტად გამოყენებით, რის საფუძველზეც მოხდა მსჯავრდებულებისათვის სასჯელის ვადა შემცირება. სასამართლომ 7 წლის ნაცვლად სასჯელის სახით ერთი წლითა და 6 თვით თავისუფლების აღკვეთა შეუფარდა, საიდანაც 1 წელი და 4 თვე უკვე მოხდილი ჰქონდათ.
შეგახსენებთ, რომ თავდაცვის სამინისტროს 5 მაღალჩინოსანი ირაკლი ალასანიას მინისტრობის დროს – 2014 წლის 28 ოქტომბერს დააკავეს. მათ ბრალად ოთხ მილიონ ლარზე მეტი საბიუჯეტო თანხის გაფლანგვა ედებოდათ. თუმცა დაკავებიდან 8 თვის შემდეგ პროკურატურამ სასამართლოს აღკვეთის ღონისძიების შეცვლის შუამდგომლობით მიმართა და პატიმრობის ნაცვლად 10 000-ლარიანი გირაო მოითხოვა. მაშინ მოსამართლე დავით ჯუღელმა თავდაცვის სამინისტროს მაღალჩინოსნები თავდებობის საფუძველზე გაათავისუფლა. 2016 წლის 16 მაისს კი თავდაცვის სამინისტროს 5 ყოფილი მაღალჩინოსანი თბილისის საქალაქო სასამართლომ წარდგენილ ბრალში დამნაშავედ სცნო და 7-7 წლით თავისუფლების აღკვეთა შეუფარდა, რის შედეგადაც ისინი სასამართლოს დარბაზიშვე დააპატიმრეს.
ნინო გოგუაძე: პრეზიდენტმა გამოიყენა ექსკლუზიური უფლება და შეიწყალა ეს ადამიანები, რომელთა მიმართაც 2 წელი მიმდინარეობდა პოლიტიკური პროცესი და ეს გუშინ კიდევ ერთხელ სასამართლოს პოლიტიკური გადაწყვეტილებით, დასრულდა.
პრეზიდენტმა ჰუმანურობისა და სამართლანობის პრინციპიდან გამომდინარე იხელმძღვანელა ეს ადამიანები შეიწყალა და ასევე მოუხსნა ნასაამართლეობა და კიდევ დამატებითი დანაშაული, რაც გუშინ სააპელაციომ წაუყენა ამ ადამიანებს ვგულისხმობ, 2 წლიან შეზღუდვას საჯარო სამსახურში მუშაობის. გარდა ამისა, მინდა გითხრათ, რომ მთელი ამ ხნის განმავლობაში გვქონდა იმედი, რომ პრეზიდენტი, როგორც სახელმწიფოს მეთაური, თავის სიტყვას იტყოდა და მან ეს სიტყვა თქვა. ამიტომაც არის ძალიან მნიშვნელოვანი ამ ქვეყანაში დამოუკიდებელი პრეზიდენტის ასეთი მაღალი ლეგიტიმაციის ინსტიტუტის არსებობა.
- თქვენი აზრით, რატომ არ შეიწყალა პრეზიდენტმა აქამდე ეს ადამიანები მაშინ, როდესაც “თავისუფალი დემოკრატები” მათ გასათავისუფლებად პერმანენტულ აქციებს მართავდით?
- პრეზიდენტმა თავიდანვე თქვა, რომ იგი, როგორც სასამართლოს ძალიან დიდი გულშემატკივარი და დამოუკიდებელი სასამართლოს გარანტი, დაელოდებოდა სასამართლოს გადაწყვეტილებას. სასამართლო პროცესი დამთავრდა გუშინ ამ განაჩენით და ამიტომაც გადადგა მარგველაშვილმა ეს ნაბიჯი.
- მაგრამ იგი მესამე ინსტანციის დასრულებას ელოდებოდა…
- დიახ, მაგრამ, ჩემი აზრით, ალბათ თვითონაც დარწმუნდა, რომ სააპელაციო სასამართლოთი მისი ე.წ. ლოდინის ლიმიტი ამოიწურა და გადაწყვიტა აღარ დალოდებოდა უზენაეს სასამართლოს.
- თუმცა, ეს ადამიანები საპატიმროს მარტში ისედაც დატოვებდნენ. აქედან გამომდინარე გაჩნდა მოსაზრება, რომ პრეზიდენტმა ამით პოლიტიკური ქულები დაიწერა…
- როგორ გეკადრებათ… ეს არის პრეზიდენტის ექსკლუზიური უფლება, მან იხელმძღვნელა ჰუმანურობის და სამართლიანობის პრინციპით.
„რეზონანსი“, 28 იანვარი, 2017 წელი
ბრიტანული „ეკონომისტის“ მონაცემებით, საქართველოს „არასრულ დემოკრატიამდე“ 0.07 ქულა დააკლდა
ია აბულაშვილი
ბრიტანული ჟურნალის “ეკონომისტის” კვლევითმა და საკონსულტაციო კომპანიამ უკვე გამოაქვეყნა “დემოკრატიის ინდექსი-2016″-ის ყოველწლიური კვლევის შედეგები, სადაც აღნიშნული ინდექსით 167 ქვეყანას შორის საქართველო ჰიბრიდული რეჟიმების მქონე ქვეყნებს შორის დასახელდა და 5.93 ქულით 78-ე პოზიციაზიას იკავებს. კვლევის ავტორები ინდექსის შედგენისას ქვეყნებს ოთხ კატეგორიად ყოფენ – “სრული დემოკრატია”, “არასრული დემოკრატია”, “ჰიბრიდული რეჟიმი” და “ავტორიტარული რეჟიმი”.
ინდექსი ქვეყნის შიგნით დემოკრატიის ხარისხს განსაზღვრავს და კონკრეტული ქვეყნებიდან საზოგადოებრივი გამოკითხვის შედეგებს და ექსპერტების შეფასებას ეყრდნობა. ინდექსი 60 ძირითადი მაჩვენებლით არის შედგენილი, რომელიც ხუთ კატეგორიას ითვალისწინებს – საარჩევნო პროცესი და პლურალიზმი, მთავრობის მუშაობა, პოლიტიკური მონაწილეობა, პოლიტიკური კულტურა და სამოქალაქო თავისუფლება.
ინდექსის თანახმად, საქართველო რეგიონში მე-14 პოზიციაზეა. ასევე, ინდექსის თანახმად, საქართველო მოლდოვასთან, უკრაინასთან და ყირგიზეთთან ერთად მეტწილად “ჰიბრიდული რეჟიმების” ქვეყნებს შორის შედის.
რაც შეეხება გასული წლის შედეგებს, საქართველო 82-ე პოზიციას იკავებდა 5. 88 ქულით და ასევე ჰიბრიდული რეჟიმების ქვეყნებს შორის იყო. ამ კატეგორიის პირველ ხუთეულში საქართველოს გარდა ზამბია, ჰონდურასი, გვატემალა და ალბანეთი შედიოდა.
სრული დემოკრატიის მქონე ქვეყნების პირველ ხუთეულში კი არიან ნორვეგია, ისლანდია, შვედეთი, ახალი ზელანდია და დანია. არასრული დემოკრატიის მქონე ქვეყნებს შორის პირველ ხუთეულში არიან: იაპონია, აშშ, იტალია, საფრანგეთი; ხოლო ავტორიტარული რეჟიმის პირველ ხუთეულში: მავრიტანია, იორდანია, ნიგერია, სომხეთი და ქუვეითი. ავტორიტარული რეჟიმის კატეგორიაში მოხვდა ასევე რუსეთი, ბელორუსი და აზერბაიჯანი.
“ეკონომისტის” ეგიდით ჩატარებული კვლევის შედეგებზე და იმაზე, თუ რა არის მიზეზი, რომ წლევანდელ მაჩვენებლებშიც საქართველო კვლავ რჩება “ჰიბრიდული რეჟიმის” ქვეყნებს შორის, “რეზონანსი” ქართველ ექსპერტებს ესაუბრა.
ზაალ ანჯაფარიძის თქმით, ამ კვლევებში სიახლე არაფერია და კვლავ ვრჩებით იმ კატეგიორიაში, რომელშიც ვიყავით.
“საქართველო უკვე მერამდენე წელია სახელდება ჰიბრიდული რეჟიმების ქვეყნებს შორის და ეს სიახლეს არ წარმომადგენს. არც შეფასებებში არის რაიმე ახალი და განსაკუთრებული. ჩვენ ვართ ჰიბრიდული ქვეყანა, დემოკრატიული კუთხით არც წინ მივდივართ და არც უკან; დავრჩით იმ კატეგორიაში, რომელშიც ვიყავით. მართალია, 2012 წლის შემდეგ გარკვეულ წარმატებებს მივაღწიეთ, მაგრამ ეს არ არის საკმარისი მაჩვენებელი, რომელიც მოგვცემს საშუალებას გადავიდეთ შემდეგ საფეხურზე. მომავალი წლის მაჩვენებელები უკეთესი რომ იყოს, ეს დამოკიდებულია იმაზე, თუ როგორ იმუშავებს მთავრობა. ასევე სამოქალაქო სექტორისა და საზოგადოების აქტივობაზე”, – განაცხადა “რეზონანსთან” ზაალ ანჯაფარიძემ.
პეტრე მამრაძის თქმით, მიუხედავად იმისა, რომ მსგავსი ინდექსები ქვეყნის შიგნით დემოკრატიის ხარისხს განსაზღვრავს, რომელიც ეყრდნობა საზოგადოებრივი გამოკითხვის შედეგებს და ექსპერტების შეფასებას, გამოკვლევების მეთოდები ყოველთვის სრულყოფილი არ არის.
„ეკონომისტი“ გავლენიანი, მაღალი პრესტიჟის მქონე ჟურნალია, რომელსაც მსოფლიოში ბევრი პოლიტიკოსი, მეცნიერი, ბიზნესმენი ეცნობა. ამიტომ გარკვეული დოზით ის გავლენას ახდენს საზოგადოებრივ აზრზე. თუმცა პროფესიონალებმა იციან, რომ მსგავსი გამოკვლევების მეთოდები სრულყოფილი არ არის და ესა თუ ის ინდექსი ზოგ შემთხვევაში უფრო ინფორმაციის ნაკლებობას ასახავს, ვიდრე სინამდვილეს. “2016 წელს საქართველო შეფასდა ისევ ჰიბრიდული რეჟიმის მქონე ქვეყანად, როგორც ეს იყო 2015 წელს, თუმცა მცირე გაუმჯობესება არის და საქართველოს სულ შვიდი მეასედი ქულა აკლია, რომ შევიდეს არასრული დემოკრატიის მქონე ქვეყნებში, სადაც არიან აშშ, იაპონია, საფრანგეთი და სხვა ქვეყნები. “აღსანიშნავია, რომ განსაკუთრებით მაღალი ქულა საქართველოს აქვს საარჩევნო პროცესის და პლურალიზმის კატეგიორიაში – 8.67, რაც ცხადია დიდად არის განპირობებული შარშანდელი საპარლამენტო არჩევნებით.
„ყველაზე დაბალი ქულა კი მთავრობის მუშაობას მიენიჭა – 4.29; ეს არ არის გასაკვირი მთავრობის მუშაობა დაბალი ქულით რომ შეფასდა, ვინაიდან მართვის პატრონყმური სისტემა ყველაზე უფრო სწორედ მთავრობის მუშაობაში ვლინდება. მაგალითისთვის, თუნდაც “გაზპრომის” ხელშეკრულების მსგავსი მოვლენები მომავალშიც დაბალ ინდექსს მოგვცემს. ასევე დაბალი ქულაა პოლიტიკურ კულტურაში – 5, მაგრამ ეს ის ფრიადი არ არის კომუნისტების დროს რომ წერდნენ სკოლებში. თუმცა, აღსანიშნავია ისიც, რომ რუსეთი, სომხეთი და აზერბაიჯანი – ჩვენი მეზობლები – ავტორიტარული რეჟიმების ჯგუფში მოხვდნენ, ანუ საქართველო ამ ინდექსითაც, ისევე როგორც სხვა გამოკვლევების შედეგად, ყველაზე დემოკრატიული ქვეყანაა უშუალო მეზობლებთან შედარებით”, – განაცხადა პეტრე მამრაძემ.
„რეზონანსი“, 28 იანვარი, 2017 წელი
ნატოს სამიტზე პრეზიდენტი წავა
„უშიშროების საბჭოს სხდომა, რომელიც უახლოეს პერიოდში გაიმართება, ერთ-ერთ საკითხად სწორედ საქართველოს ნატოს სამიტისთვის მზადებას განიხილავს“
ნინო ქეთელაური
“2017 წლის ნატოს სამიტი, რომელიც ბრიუსელში ჩატარდება, იქნება იმ ფორმატით, რომელიც მხოლოდ წევრი ქვეყნებისვისაა განსაზღვრული. თუმცა, ეს იმას არ ნიშნავს, რომ საქართველო ძალიან მნიშვნელოვნად არ არის ჩართული ევრუპულ, კერძოდ, შავი ზღვის უსაფრთხოებაში და აქტიურად არ იყოს წარმოდგენილი დღის წესრიგში”, – ამის შესახებ უშიშროების საბჭოს მდივნის მოადგილემ, ვანო მაჭავარიანმა “რეზონანსს” განუცხადა.
შეგახსენებთ, რომ საქართველოს მთავრობის წარმომადგენლების განცხადებით, ნატოს მომავალ სამიტში საქართველო მონაწილეობას ალბათ არ მიიღებს, ვინაიდან, როგორც ხელისუფლებაში აცხადებენ, ეს სამიტი ნაკლებად მასშტაბური და ტრამპი-ნატოს გაცნობითი ხასიათის იქნება. ამის პარალელურად კი პრეზიდენტის ადმინისტრაციაში მოსამზადებელი სამუშაოები იწყება, რათა ნატოს სამიტის ფარგლებში დაგეგმილ მინისტერიალებზე საქართველო აქტიურად იყოს წარმოდგენილი.
“შავი ზღვის უსაფრთხოება მნიშვნელოვანია ნატოსთვის, შავი ზღვის წევრი ქვეყნებისთვის და თავისთავად, ეს არის საკითხი, სადაც საქართველოც ჩართულია ამ დისკუსიებში. შესაბამისად, ნატოს სტრატეგიის შემუშავებაში უფრო აქტიურად უნდა იყოს წარმოდგენილი. ამისთვის მნიშვნელოვანია, რომ ვიმუშაოთ ჩვენს სტრატეგიულ პარტნიორებთან, აშშ-სთან და ასევე, ორმხრივ ფორმატებშიც.
პრეზიდენტის, როგორც ნატოს სამიტებზე დელეგაციების ხელმძღვანელის, დავალებაც სწორედ ის არის, რომ აქტიურად ვიმუშაოთ და თვითონაც იყოს ჩართული. ამიტომ, უშიშროების საბჭოს სხდომა, რომელიც უახლოეს პერიოდში გაიმართება, ერთ-ერთ საკითხად სწორედ საქართველოს ნატოს სამიტისთვის მზადებას განიხილავს”, – აცხადებს ვანო მაჭავარიანი და განმარტავს, რომ პრეზიდენტის ნატოს სამიტზე წასვლის საკითზე საუბარი არ არის.
“იმ საკითხებში, რომელიც და ნატოს და შავი ზღვის წევრი ქვეყნების უსაფრთხოებას შეეხება, ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ საქართველო ამ დისკუსიებში იყოს ჩართული და ამ ეტაპზე სწორედ ეს არის ის ამოცანა, რომელსაც ვსვამთ ჩვენს მათავრობასთან და პარტნიორ ქვეყნებთან – რა უნდა გაკეთდეს იმისთვის, რომ მომავალი სამიტისთვის საქრთველოს თემატიკა აქტიურად იყოს წამოდგენილი. მონაწილეობა-არ მონაწილეობა არის ის გადაწვეტილება, რომელსაც იღებენ წევრი ქვეყნები და ჩვენ რა თქმა უნდა, ხელი მაქსიმალურად უნდა შევუწყოთ, რომ ამ მიმართულებით ჩვენი საკითხი აქტიურად იყოს წარმოჩენილი”, – აცხადებს ვანო მაჭავარიანი.
კითხვაზე, თუ სამიტი მხოლოდ წევრი ქვეყნებისთვისაა, ნატოს სამიტში საქართველოს დელეგაცია რა სახით შეიძლება, რომ ჩაერთოს, ვანო მაჭავრიანი პასუხობს, რომ დაგეგმილია მთელი რიგი მინისტერიალები, სადაც საუბარი იქნება რუსეთის აგრესიის შედეგებზე და საქართველო ჩართულობა მაქსიმალური უნდა იყოს.
პრეზიდენტი პირადად მიიღებს თუ არა მონაწილეობას დაგეგმილ მინისტერიალებზე, მაჭავარიანი აცხადებს, რომ ამ შემთხვევაში მხოლოდ მოსამზადებელ სამუშაოებზეა საუბარი. “საქართველოს პრეზიდენტი მზად არის, რომ მუშაობაში ჩაერთოს. ამ ეტაპზე ჩვენ მხოლოდ უნდა ვიმუშაოთ იმისთვის, რომ საქართველო ნატოს სამიტზე იყოს, როგორც ერთიანი ევროპული უსაფრთოების მნიშვნელოვანი კომპონენტი, შავი ზღვის უსაფრთხოების ორმხრივი თანამშრომლობის ფარგლებში”, – აცხადებს ვანო მაჭავარიანი.
“საქართველოს ატლანტიკური საბჭოს” აღმასრულებელი დირექტორი გიორგი მუჩაიძე “რეზონანსთან” საუბრისას აცხადებს, რომ საქართველოს დელეგაციის ნატოს სამიტში ჩართულობა მხოლოდ წევრი სახელმწიფოების გადასაწვეტია, თუმცა სამიტამდე არის მინისტერიალები, რომელში მონაწილეობაც ძალიან მნიშვნელოვანია.
“პირველ რიგში უნდა აღინიშნოს, რომ ამის შესახებ გადაწყვეტილება ნატოს მისაღებია. ჩვენ საკუთარი ინეტერსი გვაქვს და მაქსიმალური აქტიურობა უნდა გამოვიჩინოთ, რომ უმაღლესი დონის შეხვედრებში ვიყოთ ჩართული. სხვადასხვა დონეზე შეხვედრები სამიტამდეც არის დაგეგმილი. მათ შორის თავდაცვის მინისტერიალი, რომელიც თებერვალში გაიმართება. აქ იხილება ძალიან მნიშვნელოვანი საკითხი, რომელიც შავი ზღვის უსაფრთხოებაში ნატოს ჩართულობას შეეხება და მის მიერ წამოყენებული სხვადასხვა ინიციატივები განიხილება. მათ შორის, ნატოს სტრატეგია და მიდგომები, რაც უახლოეს მომავალში უნდა განხორციელდეს. „ქართული მხარის მონაწილეობა ძალიან მნიშვნელოვანია, რადგან ის წინადადებები, ინეტერსები, რომელიც ქვეყნის თავდაცვისუნარიანობის ამაღლებას წაადგება, მაქსიმალურად მივაწოდოთ და ვეცადოთ, რომ ნატოს ახალ მიდგომაში გათვალისწინებული იყოს”, – აცხადებს გიორგი მუჩაიძე.
სამხედრო-ანალიტიკური ჟურნალი “არსენალის” მთავარი რედაქტორი ირაკლი ალადაშვილი “რეზონანსთან” საუბრისას ყურადღებას შავი ზღვის უსაფრთხოების საკითხების გახილვაში საქართველოს ჩართულობაზე ამახვილებს.
„შავი ზღვის აუზში სტრატეგიული ბალანსის დაცვა – ეს ძალიან სერიოზული თემაა, რადგან დღეს ამ ბალანსის დარღვევა ხდება. რუსეთმა შავი ზღვაზე თავის ფოლოტი სერიოზულად გააძლიერა, ასევე, ანექსირებულ ყირიმის ნაეხვარკუნძულზე და ოკუპირებულ აფაზეთშო თავის სამხედრო პოტენციალიც გააძლიერა და ეს ყველაფერი, რა თქმა უნდა, შავ ზღვაში ბალანსს არღვევს. იქ ყველაზე ძლიერ მხარეს რუსეთი წარმოადგენს.
„შემიძლია გითხრათ, რომ ყველა იმ ღონიძიებაში, რომელიც ნატოსთან, ევროპასთან დაახლოებას, მითუმეტეს, შავი ზღვის აუზის ფარგლებში თანამშრომლობას ეხება, საქართველოს ჩართულობა ძალიან მნიშვნელოვანია. მაგრამ ერთია, ასეთი შეხვედრები, საუბრები და დადგენილებების გამოტანა, მეორეა პრაქტიკული საქმე. რუსეთის ხელისუფლება ნაკლებს საუბრობს, მეტს აკეთებს. ის აძლიერებს თავის გავლენას ყველა მიმართულებით. ნატო კი ჯერ-ჯერობით მხოლოდ საუბრობს ამ საფრთხეებზე”, – ამბობს ირაკლი ალადაშვილი.
———————–
„ვერსია“, 27 იანვარი, 2017 წელი
როგორ იქცნენ ძმები ახალაიები მიხეილ სააკაშვილის „მესაფლავეებად“
„ნაცები“ და ექს-„ნაცები“ ერთმანეთს კომპრომატებით აშანტაჟებენ?
ნინო დოლიძე
მართალია, ამ თემაზე ბევრი ითქვა და დაიწერა, მაგრამ მიუხედავად ამისა, ნაცმოძრაობის დაშლა კარგა ხანს იქნება განსჯა-გაანალიზების საგანი. რეალურად, რა მოხდა ყოფილ მმართველ პარტიაში და რატომ აქციეს ძირძველმა მეგობრებმა ზურგი პრეზიდენტყოფილ მიხეილ სააკაშვილს? – ამ კითხვაზე ყველას, ვისაც არ ეზარება, საკუთარი პასუხი აქვს, მაგრამ რეალობა მხოლოდ ე.წ. ახირებულებმა და ცხადია, მიხეილ სააკაშვილმა იციან. ასეა თუ ისე, ფაქტია: ერთ დროს ძლევამოსილი პოლიტიკური გაერთიანების დაშლა მომგებიანი ყველაზე მეტად „ოცნებისთვის“ არ უნდა იყოს, რამეთუ 2012 წლის პირველი ოქტომბრიდან ანუ იმ დღიდან მოყოლებული, როცა ივანიშვილის გუნდმა ხელისუფლება გადაიბარა, მისი დარტყმის მთავარი ობიექტი სწორედ ნაცმოძრაობა გახლდათ, რაც იმას ნიშნავდა, რომ ყველაფერ ცუდს ექსმმართველ გუნდს აბრალებდა და ხშირად მისგან მოწყობილი საბოტაჟითაც აპელირებდა. ახლა კი აბსოლუტურად განსხვავებული მოცემულობაა და აი, რატომ: მიშას აუგად მხოლოდ „ქართული ოცნება“ კი არა, თავად მეგობარყოფილებიც მოიხსენიებენ. ყოველ შემთხვევაში, პატიმრობიდან ათავისუფლებულმა თბილისის ყოფილმა მერმა გიგი უგულავამ სააკაშვილს, პრაქტიკულად, პოლიტიკური ჯართი უწოდა.
როგორ იქცა მიხეილ სააკაშვილი „პოლიტიკურ ჯართად“?
იმ მონაცემების მიხედვით, რომელიც „ვერსიამ“ სხვადასხვა კონფიდენციალური წყაროსგან შეაგროვა, ერთ დროს ქართული პოლიტიკის ვარსკვლავად სახელდებული ოდესის ყოფილი გუბერნატორი „გაჯართებისკენ“ ეტაპობრივად მიდიოდა.
„ის, რაც დაემართა, მე თუ მკითხავთ, მიშამ საკუთარ თავს უნდა დააბრალოს. კი ბატონო, პარტიული ორგანიზაცია შეინარჩუნა, მაგრამ რაც უნდა იძახონ, განსაკუთრებული არაფერი მომხდარაო, ყველამ კარგად იცის, რომ გიგას თუნდაც იგივე გიგის გამიჯვნა ნაცმოძრაობისთვის დიდი დანაკლისია. საერთოდ, მიშა ცოტა უფრო ჭკვიანურად რომ მოქცეულიყო, დღეს ყოფილი მმართველი პარტია ისევ ერთიანი იქნებოდა და არც ვანო მერაბიშვილი გაემიჯნებოდა“, – ეუბნება „ვერსიას“ ადამიანი, რომელიც „ნაციონალების“ შიდა სამზარეულოს კარგად იცნობს და რომელიც აქვე იმ წერილსაც იხსენებს, რომელიც სააკაშვილმა 2006 წლის ზაფხულში სოციალურ ქსელში გამოაქვეყნა. „დეტალებს არ ჩავუღრმავდები, ამ წერილში ვანო მერაბიშვილი პიროვნულად ნახსენები არ იყო, მაგრამ სააკაშვილი მასზე ბევრ უსიამოვნო მინიშნებას აკეთებდა. ჰოდა, ვითარებაში გასარკვევად, როგორც ვიცი, გიგა ბოკერია კიევში გადაფრინდა და მიშასთან არასასიამოვნო საუბარიც ჰქონდა. მოკლედ, სწორედ აქედან დაიწყო ნაცმოძრაობის დაშლა“, – აღნიშნავს „ვერსიის“ კონფიდენტი, რომელიც ასევე, ხაზგასმით ამბობს, რომ ყოფილი მმართველი პარტიის დაშლაში ლომის წვლილი ე.წ. „ახალაიების კლანს“ მიუძღვის.
„ზოგადად, ჯერ კიდევ მაშინ, როცა ხელისუფლებაში იყვნენ, პერიოდულად ვრცელდებოდა ხმა, რომ „ნაციონალები“ რამდენიმე ბანაკად იყვნენ დაყოფილნი. მიშას კარზე სხვადასხვა დროს სხვადასხვა კლანი წინაურდებოდა, მაგრამ ახალაიების ფრთამ გავლენა მიხეილ სააკაშვილის პრეზიდენტობის შემდეგაც შეინარჩუნა ანუ სხვა სიტყვებით რომ გითხრათ, ის, რაც ნაცებში მოხდა, პრაქტიკულად, ინტელექტუალებისა და „პლებეების“ დაპირისპირებაა და მეტი არაფერი. ისე, თუ დააკვირდებით, ნაცებს უმეტესად ინტელექტუალები გამოეყვნენ, თუმცა პარტიაში თითო-ოროლა ინტელექტუალიც დარჩა. ავიღოთ, მაგალითად, გია ბარამიძე ან პეტრე ცისკარიშვილი. გიორგი ბარამიძეზე ვერ გეტყვით, მაგრამ თავდაპირველად პეტრე ცისკარიშვილიც წამოსვლას აპირებდა, თუმცა ახალაიების კლანმა, რომელსაც ამჯერად მამა ახალაია ანუ როლანდი უდგას სათავეში, როგორც მითხრეს, კომპრომატების გამოქვეყნებით დააშანტაჟა. სავარაუდოდ, კომპრომატების გამოქვეყნების მუქარით დარჩა „ნაცმოძრაობაში“ ნიკანორ მელიაც“.
„რაც შეეხება გია ბარამიძეს, იგი ზურაბ ჟვანიას გუნდის ერთადერთი ყოფილი წარმომადგენელია, რომელიც ბოკერია-უგულავასთან არ წავიდა და აქაც, ალბათ, ისევ მამხილებელ მასალებთან მივდივართ“, – გამოთქვამს ვარაუდს „ვერსიასთან“ ოპერატიულ კავშირზე მყოფი სუბიექტი, რომელიც კომპრომატების კონტექსტში 2005 წლის 3 თებერვლის ღამესაც იხსენებს, – „გია ბარამიძე ის ადამიანია, რომელსაც ზურაბ ჟვანიას გარდაცვალების თაობაზე პირველს აცნობეს. ჰოდა, არავინ იცის, საბურთალოს ქუჩაზე მისულ გია ბარამიძეს რა ანახეს. გარდა ამისა, იგი ე.წ. „აფრასიძეების საქმის“ მთავარი ფიგურანტიც არის.
მოკლედ, იმის თქმა მინდა, რომ ამ პიროვნების გასაფუჭებლად იგივე ახალაიების კლანს, ალბათ, საკმარისზე მეტი მასალა აქვს. გია ბარამიძე გამოცდილი პოლიტიკოსია – 1990-იანი წლებიდან მოყოლებული, მას ბევრი აქვს ნანახი და, წესით, ისიც ეცოდინება, რომ ურჩობას რა შეიძლება მოჰყვეს. ამიტომ, ჩემი ვარაუდით, შეიძლება, ძალიანაც არ უნდოდა, რომ მიხეილ სააკაშვილთან დარჩენილიყო, მაგრამ მეტი გზა არ ჰქონდა“.
ერთ-ერთი პირველი, ვინც თამაშიდან გავიდა, მიხეილ მაჭავარიანი გახლდათ – მან ჯერ კიდევ 8 ოქტომბრის არჩევნების დამთავრებისთანავე განაცხადა, რომ პოლიტიკურ ტაიმ-აუტს იღებდა, მაგრამ საბოლოოდ, იგი მაინც ბოკერია-უგულავასთან ვიხილეთ, რასაც „ვერსიის“ კონფიდენციალური წყარო „ლოგიკურს“ უწოდებს: „იმაზე, რასაც ახლა ვიტყვი, საავტორო უფლება მე არ მეკუთვნის – მიშა მაჭავარიანს „ქართველ გებელსს“ ჯერ კიდევ მოქკავშირის დროს ეძახდნენ ანუ ეს არის ადამიანი, რომელსაც ნებისმიერი ინტრიგის დაგეგმვა კარგად შეუძლია, თან იმის უნარიც აქვს, ამ ინტრიგიდან სუფთა გამოვიდეს. სწორედ ამ ნიუანსის გათვალისწინებით, რატომღაც მგონია, რომ დიდ ნაციონალურ ბუნტში თვისი სიტყვა მიშა მაჭავარიანსაც ექნება ნათქვამი“, – აღნიშნავს წყარო.
„ნაცმოძრაობის“ მეშვიდე ყრილობაზე ნათელი გახდა, რომ დაშლილ პარტიას საგარეო საქმეთა ექსმინისტრი გრიგოლ ვაშაძე, ასევე ნიკა რურუაც შეუერთდა. მას შემდეგ, რაც „ნაცმოძრაობამ“ ხელისუფლება დაკარგა, გრიგო ვაშაძემ, ნიკა რურუამ და კიდევ რამდენიმე ადამიანმა საზოგადოება „ივერია“ დააფუძნეს, რომელიც პოლიტიკაში არ ერეოდა, მაგრამ აშკარად ყოფილი მმართველი გუნდის პოზიციებს ამაგრებდა. არცთუ დიდი ხნის წინ, „ივერია“ დაიშალა და ნიკა რურუა „ნაცმოძრაობის“ მთაწმინდის მაჟორიტარობის კანდიდატად მოგვევლინა. აქედან გამომდინარე, გასაკვირი არ არის, რომ ნიკა რურუა, რომელსაც თავის დროზე კულტურის მინისტრის პოსტი ეკავა და რომლის სახელსაც 90-იანი წლების არაერთი შავ-ბნელი საქმე უკავშირდება, მიხეილ სააკაშვილის გვერდით დარჩა, მაგრამ საზოგადოების ნაწილი ნაცების მე-7 ყრილობაზე გრიგოლ ვაშაძის გამოჩენამ გააკვირვა, თუმცა „ვერსიის“ წყარო ამბობს, რომ ამაში გასაკვირი არაფერია. „შეიძლება, ეს ღიად არ ჩანდა, მაგრამ გრიგოლ ვაშაძე ყოველთვის ახალაიების კლანთან ასოცირდებოდა და მიშა სააკაშვილთან მისი დარჩენაც, უფრო სწორად, აქტიურ პოლიტიკაში ჩაბმაც იმის ნათელი დასტურია, რომ მიშა ახალაიებმა დაღუპეს“, – გამოთქვამს თავის ვარაუდს „ვერსიის“ კონფიდენტი.
ყოველივე ზემოთქმულიდან გამომდინარე, შეიძლება ითქვას, ახალაიები მიხეილ სააკაშვილის პოლიტიკური მესაფლავეები არიან. ახლა, ეს შესაძლოა, გადაჭარბებული შეფასებაა, მაგრამ ,,ვერსიის” წყაროების ვერსიებს, რომ სააკაშვილი ახალაიების ტყვეობაშია, კიდევ ერთი გარემოება ადასტურებს: „ნაცმოძრაობას“ ყველაზე ბოლოს პატიმრობაში მყოფი შინაგან საქმეთა მინისტრი გაემიჯნა, უფრო კონკრეტულად, ვანო მერაბიშვილმა, რომელსაც მე-7 ყრილობაზე პარტიული თანამდებობა შეუნარჩუნეს, მოგვიანებით გაავრცელა ინფორმაცია, რომ „ნაცმოძრაობის“ გენმდივნად დარჩენაზე თანხმობა არ განუცხადებია.
ადამიანები, ვინც „ნაცმოძრაობის“ კულუარებში კარგად ერკვევიან, ამბობენ, რომ მერაბიშვილსა და ახალაიებს ,,მეგობრული და თბილი ურთიერთობა” არც მაშინ ჰქონიათ, როცა ქვეყანას ნაცმოძრაობა ერთპიროვნულად მართავდა. ამ დაპირისპირებაზე ხმა იმ ყბადაღებულ და ავადსახსენებელ 9 წელშიც არაერთხელ გავრცელებულა. ბოლოს კი, ისიც ითქვა, რომ იგივე ,,ციხის კადრები” სწორედ ამ ,,ორთაბრძოლის” შედეგი იყო ანუ თითქოს მერაბიშვილმა ახალაიებს ,,გაუჩალიჩა”, თუმცა ამ საკითხზე მტკიცებით ფორმაში ლაპარაკი, ცხადია, შეუძლებელია.
ისე, ერთი კია: იმ დროს, როცა ქვეყანაში კედლებსაც ყურები ჰქონდა და, როგორც ამბობენ, მერაბიშვილი ყველას საძინებელს აკონტროლებდა, ,,ციხის კადრები” გლდანის ციხის ჯურღმულებიდან დღის სინათლეზე როგორ მოხვდა? ასეა თუ ისე, ვანო მერაბიშვილი, რომელიც საპყრობილეს, სავარაუდოდ, მალე დატოვებს (ამის თაობაზე ,,ვერსია” წინა ნომერში წერდა), მიხეილ სააკაშვილისთვის, როგორც იტყვიან, მოსიარულე ბომბი იქნება, რადგან ვანო მერაბიშვილი ის ადამიანია, რომელმაც ექსპრეზიდენტსა და, ზოგადად, ყოფილ მმართველ გუნდზე, იგივე ახალაიებზე ძალიან ბევრი რამ იცის. ყველაფერ აქედან გამომდინარე, უნდა ვივარაუდოთ, რომ „ნაცებისა“ და ექს-„ნაცების“ ომი მალე კულმინაციას მიაღწევს და შესაძლოა, დიდი ბატალიების მოწმენიც გავხდეთ.
„ვერსია“, 27 იანვარი, 2017 წელი
ინტერვიუ გიორგი ვაშაძესთან: იბრძოლებს თუ არა იგი თბილისის მერობისთვის, ვის მიიჩნევს ფსევდოპატრიოტებად, რატომ ემხრობა სამინისტროების გაუქმებას და დაბრუნდება თუ არა ნაციონალურ მოძრაობაში „ახალი საქართველოს“ ლიდერი
თათია გოჩაძე
პარტია ,,ახალი საქართველოს” ლიდერი გიორგი ვაშაძე აშშ-დან ახლახან დაბრუნდა და როგორც განაცხადა, ვიზიტი ნაყოფიერი აღმოჩნდა. ,,ინოვაციებისა და განვითარების ფონდის” დამაარსებელმა აშშ-ს რამდენიმე შტატს თავისი ინოვატორული გეგმები წარუდგინა. საინტერესოა, საქართველოში რა გეგმები აქვს, მიიღებს თუ არა თბილისის მერის არჩევნებში მონაწილეობას და ხომ არ უნდა ველოდეთ მის დაბრუნებას ნაციონალურ მოძრაობაში მას შემდეგ, რაც პარტიას გიგა ბოკერიას გუნდი გამოეყო. ამ საკითხების გასარკვევად და პოლიტიკური პროცესების შესაფასებლად ,,ვერსია” გიორგი ვაშაძეს დაუკავშირდა.
- ბატონო გიორგი, ვის შეხვდით აშშ-ში და რა საკითხები განიხილეთ?
- ვაშინგტონში, ჩიკაგოში, ილინოისის დედაქალაქში, სან-ფრანცისკოში… გახლდით. ვაშინგტონში მქონდა პოლიტიკური შეხვედრები სახელმწიფო დეპარტამენტში უკრაინასა და საქართველოსთან დაკავშირებით. ასევე ვისაუბრე ახალი თაობის რეფორმების, ჩვენს რეგიონში მიმდინარე პოლიტიკური მოვლენების, საქართველოს, უკრაინის, რუსეთის როლის, ოკუპაციისა და იმის შესახებ, თუ რა მოხდება ადმინისტრაციაში ტრამპის მოსვლის შემდეგ.
- და რა ინფორმაცია მიიღეთ, დონალდ ტრამპის გაპრეზიდენტება საქართველოზე როგორ იმოქმედებს?
- ჯერ ცოტა დაბნეული სიტუაციაა. რთულად გათვლადია, ხვალ-ზეგ რა იქნება, თუმცა ოპტიმისტურად ვარ განწყობილი. აზრი, რომ დონალდ ტრამპს ნაკლები ინტერესი ექნება ჩვენ რეგიონთან დაკავშირებით, არასწორია. მისი გუნდის წარმომადგენლებთანაც მქონდა დახურული შეხვედრები. ვფიქრობ, რაღაც პერიოდში უფრო მძლავრი გახდება აშშ-ს წარმომადგენლობა ჩვენს რეგიონში. ყველაფერი დამოკიდებულია საქართველოსა და უკრაინის მთავრობებზე, რამდენად აქტიურები იქნებიან და ბევრი ინიციატივა ექნებათ.
- როგორ გგონიათ, ჩვენი ხელისუფლება იქნება აქტიური?
- ჩვენი ხელისუფლების მთავარი პრობლემაა, რომ აქვს კომპეტენციის ნაკლებობა და არ იცის, როგორ იმუშაოს ვაშინგტონში, ბრიუსელში და სხვა ქვეყნებში. ჩვენი მთავარი ამოცანაა, მივახვედროთ საქართველოს მთავრობა, გახდეს ინიციატორი და არა უბრალოდ გამყოლი ინიციატივებზე. როცა მიყვები დინებას, განსაკუთრებული პრეტენზია განვითარებასა და მხარდაჭერაზე არ უნდა გქონდეს. რაც შეიმჩნევა კიდეც _ კონგრესმა შარშან მიიღო აკრძალვა რუსეთთან სამხედრო თანამშრომლობაზე, რომლის პირობაც გახდა მინსკის შეთანხმების შესრულება უკრაინის დეოკუპაციასთან დაკავშირებით და არა საქართველოს 2008 წლის ცეცხლის შეწყვეტის შეთანხმების შესრულება.
- რადგან რუსეთი ახსენეთ, ,,გაზპრომთან” დადებულ ხელშეკრულებაზე გკითხავთ. როგორ აფასებთ ხელისუფლების ამ ნაბიჯს?
- ვფიქრობ, ამ მოლაპარაკებებში ისეთი რამაა, რისი საჯაროდ თქმაც ხელისუფლებას არ აწყობს. იცის, რომ ამას უფრო დიდი ნეგატიური ტალღა მოყვება, თორემ რა უნდა იყოს საიდუმლო? შეთანხმება ხომ მარტივია, გაზი გავატაროთ და საქართველოს გავლით რუსეთიდან სომხეთში ჩავიდეს. საქართველო აბსოლუტურად ენერგოდამოუკიდებელია, რუსეთის გაზი არაფერში გვჭირდება. პუტინი ამბობდა, ომის მიუხედავად, საქართველოს გაზს ვაძლევთო და მეორე დღეს საქართველოს მხარემ თქვა, არ გვჭირდება თქვენი გაზი, გათიშეთო, უბრალოდ მერე სომხეთი ჩაერთო ამ პროცესებში…
- რუსეთის მიმართ მაშინდელი ხელისუფლების სწორედ ასეთმა დამოკიდებულებამ ხომ არ მიგვიყვანა აგვისტოს ომამდე?
- არა, ეს მოხდა აგვისტოს ომის შემდეგ. არ ვამბობ, რუსეთთან დავძაბოთ ურთიერთობა; უნდა დავიცვათ ჩვენი სახელმწიფო ინტერესები, რაც პრაგმატული პოლიტიკაა რუსეთთან და სადაც გვაქვს შესაძლებლობა, ზეგავლენა მოვახდინოთ გარკვეულ გადაწყვეტილებებზე, უკან არ დავიხიოთ.
- ანუ არ უნდა დათანხმებულიყო ქართული მხარე „გაზპრომის“ ახალ პირობას?
- დიახ, რადგან რუსეთი არაა ამ შემთხვევაში იმ პირობებში, როცა ულტიმატუმი შეუძლია წაუყენოს საქართველოს. ამ ხელშეკრულების მიზეზი შეიძლება იყოს კორუფციული კომპონენტი, ვიღაცამ ფული გააკეთოს ამით; მეორე მიზეზი შესაძლოა იყოს ფარული წნეხი რუსეთის მხრიდან საქართველოზე, არა უშუალოდ ამ კონტრაქტთან დაკავშირებით, არამედ ზოგადად.
- ფიქრობთ, საქართველოს ხელისუფლება რუსეთისგან წნეხს განიცდის?
- დიახ, რუსეთი ყოველთვის შეეცდება, საკუთარი რესურსი წნეხის კუთხით გამოიყენოს. აი, მაგალითად, ზუსტად ვიცი, 2012 წლამდე, ,,გაზპრომთან” მოლაპარაკების პროცესი და სტრატეგია როგორი იყო. საქართველოს მხარე ჩადიოდა და რუსეთს ეუბნებოდა – ჩვენ გვინდა 15% და არა 10% ნატურის სახით. კი არ ველოდებოდით რუსეთის შეთავაზებას, პირიქით ვითხოვდით გაზის გატარებისთვის მეტს. ამაზე პანიკაში ვარდებოდა ,,გაზპრომი”, ჩვენ გარკვეულ კომპრომისზე მივდიოდით და ისევ 10%-ზე ვთანხმდებოდით.
- ბატონო გიორგი, ახლა თქვენი პარტიის, „ახალი საქართველოს“ გეგმებზე მოგვიყევით…
- ჩვენ გვყავს ძალიან მაგარი გუნდი, ახალი თაობა, რომელიც სჭირდება ქართულ პოლიტიკას. გვყავს ადამიანები, რომლებიც არიან ჰიპერაქტიურები, აქვთ იდეები, შეთავაზებები… მიღებული აქვთ განათლება დასავლურ უნივერსიტეტებში და უნდათ, ეს გონებრივი პოტენციალი დახარჯონ საკუთარი ქვეყნის განვითარებისთვის. ვაპირებთ, აქტიურად მივიღოთ საარჩევნო პროცესებში მონაწილეობა, თუმცა აქვე გეტყვით, რომ თანამედროვე განვითარების პირობებში სტანდარტული, ძველი თაობის პოლიტიკური პარტიები უკვე საკუთარ როლს კარგავენ. ვართ არჩევანის წინაშე, როგორ ვიმუშაოთ ხვალ, ჩავიციკლოთ ძველებურ საარჩევნო პოლიტიკურ სისტემებზე, თუ საერთოდ ახალი თაობის მიდგომები შევთავაზოთ, რადგან, ადრე თუ გვიან, ტექნოლოგიების განვითარების გამო, პოლიტიკური პარტიები წაიშლებიან ჩვენი ყოველდღიური ცხვრებიდან.
- „პოლიტიკური პარტიების წაშლაში“ რას გულისხმობთ?
- იარსებებს მხოლოდ თანამოაზრეთა გაერთიანებები, ასოციაციები, რადგან ხალხს ყელში ამოუვა წინასწარ კორუფციისთვის განწირული პოლიტიკოსების არჩევა და მოუნდება, თავად იღებდეს გადაწყვეტილებას. ნაკლები გადასახადი იხადოს პოლიტიკოსების შენახვისთვის და მეტი დაიტოვოს საკუთარი ჯიბისთვის. პოლიტიკა დღევანდელი გაგებით მოკვდება. ჩვენი ორგანიზაცია, ,,ინოვაციების და განვითარების ფონდი” სახელმწიფო მართვის ახალ მოდელს სთავაზობს ყველას. ესაა მოდელი, სადაც სამინისტროები, დეპარტამენტები და ამდენი შტატი აღარ იქნება საჭირო. ტექნოლოგიების გამოყენებით სამოქალაქო და კერძო სექტორი აიღებს ძირითად სერვისის განხორციელებაში მონაწილეობას. სახელმწიფო, როგორც შუამავალი ჩვენ შორის, მაგალითად ქონების გაყიდვისას, ან საგადასახადო ადმინისტრი¬რების დროს, საჭირო აღარ იქნება და ფულს აღარ დახარჯავენ ადამიანები უაზრო რაღაცებში. ჩათვალეთ, ნახევარი ბიუჯეტი აღარ დაგვჭირდება და ეს ფული სხვა რამეს მოხმარდება.
- რომელიმე ქვეყანაში ხდება ასეთი რამ?
- არსად არაა რეალიზებული და აშშ-ში ახლა ვაწერთ კონტრაქტს ხელს ამის თაობაზე. ეს ჩვენი ,,ნოუ ჰაუა”, რომლის განხორციელება სწრაფად შეიძლება, უბრალოდ გვჭირდება ადამიანები, ვინც ამას ხედავენ.
- და არიან დღეს საქართველოში ასეთი ადამიანები?
- ძალიან ცოტაა და ისინიც ცდილობენ, საქართველოდან წავიდნენ და თვითრეალიზების შესაძლებლობა სხვა ქვეყნებში ნახონ. ხალხი მიხვდება, რომ სამინისტროები არიან წურბელები და ამდენი ბიუროკრატი არაა საჭირო. ეს ადამიანები გაცილებით მაღალანაზღაურებად სამსახურს ნახავენ კერძო და სამოქალაქო სექტორში, ანუ უმუშევრობა პირიქით შემცირდება. ეს ნიშნავს მილიარდობით ინვესტიციას ნებისმიერ ქვეყანაში, რაც ეკონომიკის განვითარებას შეუწყობს ხელს.ქართველი ადამიანის მენტალობა ინოვატორია. მაგალითად, როცა განათლების მინისტრი ნაცარქექიას ზარმაც და ნეგატიურ ადამიანს უწოდებს, მასში ვხედავ ინოვატორს, რომელმაც დევი 3 მარტივი მექანიზმით დაამარცხა. სულ ტყუილად გვინერგავენ, რომ ჩვენ ჩაკეტილები ვართ.
- ვინ გვინერგავს ამას?
- პოპულისტები, ის პოლიტიკური ძალები, რომლებიც აცხადებენ, რომ მიწა მარტო ქართველს უნდა ჰქონდეს. რატომ, მიწას შეგვიჭამს უცხოელი თუ ზურგზე მოიკიდებს და წაიღებს?
- არა, მაგრამ ჩამოიყვანს თავისი ქვეყნიდან ადამიანებს და აქ დაასახლებს, დაასაქმებს…
- ჯერ მოდი, ის ინტერესი შევქმნათ ქვეყანაში, რომ ბევრი ადამიანი ჩამოვიდეს და მერე ვისაუბროთ ამის პრევენციაზე. თუ უცხოური კომპანიები არ გვინდა, მაშინ ვიყოთ ღარიბები, გვიხმებოდეს კუჭი. 90-იანი წლების გამონათქვამი, ოღონდ დამოუკიდებელი ვიყო და ბალახს შევჭამო, დაახლოებით 3 წელიწადში შეიცვალა, როცა ადამიანებს მოშივდათ და ამის გამო, მზად იყვნენ, რუსეთს შეერთებოდნენ.
- ისე, საზოგადოების ნაწილის განწყობა, რომ უკან მიდის ქვეყანა და არ ვითარდება, საფუძვლიანი გგონიათ?
- ქვეყანა ერთ ადგილზეა გაყინული და ყველა კარგი რეფორმის ლპობა იწყება. მეტი შიმშილი და სიღარიბე დაიწყება საქართველოში, თუ დავიწყეთ ასეთ პოპულისტურ იდეებზე მიყოლა, რომ მიწას არ ვყიდით სხვაზე და რომელიღაც ინვესტორი ჩვენთვის მიუღებელია. ეს არაა ქართული კულტურა. ქართული კულტურა მასპინძლობის, ღია, გახსნილი კულტურაა, აბსოლუტურად ყველა ეთნოსის, რელიგიის, კონფესიის წარმომადგენლისთვის. უბრალოდ ფსევდოპატრიოტები სხვაგვარად საუბრობენ…
- ხელისუფლებას გულისხმობთ?
- მხოლოდ ხელისუფლებას არა. ხელისუფლება, მგონია, რომ გაბრუებულია… ფსევდოპატრიოტებში ვგულისხმობ პატრიოტთა ალიანსს და ასეთ ორგანიზაციებს. ისინი თამაშობენ და მათი ელექტორატი სწორედ ის 5%-ია, რაც ვერასდროს გაიზრდება და პირიქით, შემცირდება. გვაძალებენ, ვიყოთ ეთნოცენტრისტები, გულზე მჯიღდარტყმული ქართველები მაშინ, როცა ჩვენი ისტორია, კულტურა, საქართველოს მთელი კონცეფცია სხვა არის.
- წინააღმდეგობის მოძრაობა ჩამოაყალიბეთ, აქციებსაც გეგმავთ გაზაფხულზე ხომ?
- დიახ, ამ მოძრაობის შექმნის ინიციატორი ვართ, რასაც ბევრი ორგანიზაცია შემოუერთდა. მთავარი მიზანი არაძალადობრივი გზით ქვეყნის მდგომარეობის რეალური სურათის წარმოჩენა და სწორი მიმართულებების, გადაწყვეტილებების ჩვენებაა საზოგადოებისა და ხელისუფლებისთვის.
- ენმ-დან დიდი ხანია წამოხვედით. ახლა კი ეს პარტია ორად გაიყო. თქვენი აზრით, რატომ?
- ენმ 2012 წლიდან დინების წინააღმდეგ მიდიოდა, არ გადადგა ნაბიჯები რეფორმის კუთხით. ის უნდა გამხდარიყო პლატფორმა ყველა პროდასავლური ადამიანისა და ლიბერალურად მოაზროვნე ჯგუფისთვის. ამის მიუხედავად, ნაციონალური მოძრაობა ჩაიკეტა, გახდა ვიწრო ანკლავური ჯგუფის დიდი სისტემა და ამოხეთქა ამ ყველაფერმა. ეს არის 2012 წლის პირველი ოქტომბრის შემდეგ პარტიის არასწორი მენეჯმენტის საბოლოო შედეგი. სამწუხაროდ, გავლენა ჰქონდათ კლანურ-კულუარისტული მმართველობის წარმომადგენლებს.
- გიგა ბოკერიას გულისხმობთ?
- რა თქმა უნდა, ბოკერია არის ადამიანი, რომელიც თამაშობს ლიბერალობანას, მაგრამ მის გონებაში დღემდეა კომუნისტური მართვის სისტემა. პარტიის შიდა განხილვებზე ყველაზე ხშირად მისგან მოისმენდით პარტიულ დისციპლინას, ასეთი სიტყვაც კი არასდროს მომსვლია გონებაში, ასევე გაიგებდით ტერმინს – პარტიული ვერტიკალი. ასეთი ტერმინები კი კომუნისტურ პარტიას ჰქონდა. მათი მენტალობა არის კომუნისტური მართვის სტილი პარტიებში და დღემდე არ აქვთ გააზრებული, რაზე დგას ამერიკული დემოკრატია. მათი რესურსი იყო მიხეილ სააკაშვილი თავისი არასტანდარტული მიდგომებით და ამიტომაც მოხვდნენ ეს ადამიანები ხელისუფლებაში და წარმატებასთან ასოცირდებიან, თორემ ისინი ვერ შეძლებდნენ ამ გარღვევას მით უმეტეს, თავისი კომპლექსებით… ამიტომ, მოხდა ის, რაც უნდა მომხდარიყო.
- თავის დროზე გავრცელდა ინფორმაცია, რომ პარტიიდან სწორედ ბოკერიასთან დაპირისპირების გამო წამოხვედით. ხომ არ აპირებთ სააკაშვილთან დაბრუნებას?
- არა, წარსულს ვერ დავუბრუნდები. ვფიქრობ, ეს ჩემთვის განვლილი დროა. მე ჩემი გზა და გაცილებით დიდი გეგმები მაქვს, ვიდრე რომელიმე პარტიასთან გაერთიანებაა.
- ისე, ამბობენ, რომ მიხეილ სააკაშვილს ხშირად ხვდებით უკრაინასა და აშშ-ში, მართალია?
- 5 მაისის შემდეგ მასთან სატელეფონო საუბარიც კი არ მქონია.
- თუმცა იდეოლოგიურად სააკაშვილის პარტიასთან უფრო ახლოს ხართ, არა?
- ყოველ შემთხვევაში, რაც განაცხადეს, სამი წელიწადი მაგაზე ვიკლავდი თავს – ნაცმოძრაობაში ყოფილიყო დებიუროკრატიზაცია, პროექტულ მართვაზე გადასვლა. ვფიქრობ, პარტიების მართვის სტილი ასეთი უნდა გახდეს. თუ ნაციონალური მოძრაობა ამ რეფორმებს გაატარებს, მათთვისვეა უკეთესი, თუმცა ვიმეორებ, ახლა არც კი განვიხილავ საკითხს, ენმ-სთან რამენაირად ვითანამშრომლო.
- საკონსტიტუციო კომისიაში ვერ მოხვდით. მის მუშაობას როგორ აფასებთ?
- კვალიფიციური სუბიექტი ვართ და მაინც ვერ მოვხვდით ამ კომისიაში. კანონი დაწერეს ისე, ბლოკიდან მხოლოდ ერთი, სიით პირველი უნდა შესულიყო კომისიაში. მთავარი პრობლემა ისაა, რომ საკონსტიტუციო ცვლილებები ჩარჩოშია მოქცეული. თუ გვინდა, ფუნდამენტური სიახლეები შევიტანოთ ქვეყანაში, ახალი თაობის ცვლილებების ფუნდამენტი უნდა ჩავდოთ კონ¬სტიტუციაში. გვაქვს შეთავაზებები და თებერვალში გვექნება პრეზენტაცია, სადაც ამ ინოვაციურ იდეებს შევთავაზებთ.
- ადგილობრივი თვითმმართველობის არჩევნებში მონაწილეობას მიიღებთ?
- კი.
- თბილისის მერის პოსტზე საკუთარი კანდიდატურის დაყენებას ხომ არ აპირებთ?
- არ ვიცი, ამაზე ჯერ არ მიფიქრია. რადგან უკვე შემუშავებული მაქვს კონცეფცია, როგორ კარგავს ფუნქციებს სამინისტროები და პოლიტიკური თანამდებობები, ინტერესი მიქრება მათ მიმართ. ჩვენი პარტია იმის ძიებაშია, სრულიად ახალი თაობის მექანიზმი გავხდეთ ქვეყნის განვითარებაში მონაწილეობის კუთხით.
- არჩევნების წინ პაატა ბურჭულაძის პარტიასთან გაერთიანება ახლა თქვენს პოლიტიკურ შეცდომად მიგაჩნიათ?
- არა, იმ დროისთვის გარკვეული გამოსავალი იყო ამ კოალიციის ჩამოყალიბება, თუმცა გავედით იმ შედეგზე, გადავფურცლეთ ეს გვერდი და ახლა სხვა რაღაცებზე ვფიქრობთ… „სტარტაპ პარტიისთვის“ კარგი გამოცდილება იყო. სამი თვის პარტია კვალიფიციური სუბიექტი გახდა. ეს მიღწევა და გამარჯვებაა, მომავალში კი მეტი გვექნება.
————————-
„ახალი თაობა“, 28 იანვარი, 2017 წელი
ინტერვიუ გია ხუხაშვილთან: „ნაციონალების“ გაერთიანება გამორიცხული არ არის“ // „ყოფილი ხელისუფლება „ქართულ ოცნებას“ მუდმივ პოლიტიკურ ჩოქბჯენში ამყოფებს“
რატომ ვერ სთავაზობს ხელისუფლება ოპოზიციას პოლიტიკურ დღის წესრიგს, რა პრობლემებს უქმნის „ოცნებას“ დაშლილი „ნაციონალური მოძრაობა“, ვინ დაიწერა ქულები გია ცერცვაძის საქმეზე? – ამ თემებზე „ახალ თაობას“ ექსპერტი გია ხუხაშვილი ესაუბრება.
- გია ცერცვაძის საქმესთან დაკავშირებით ყოფილი ხელისუფლების წარმომადგენლები ძალიან აქტიურობდნენ. ექსპერტთა ნაწილის შეფასებით, მათ ძალიან კარგი სპექტაკლი დადგეს. თქვენ რას ფიქრობთ?
- როდესაც ორი ჭეშმარიტება ეჯახება ერთმანეთს, ასეთ დროს რეალობა დისკუსიის მიღმა რჩება. გია ცერცვაძის შემთხვევაშიც ასე მოხდა. ვერ გავიზიარებ იმ მოსაზრებას, რომ ეს იყო „ნაციონალების“ მიერ დადგმული სპექტაკლი. ამასთან ვერც იმ პრეტენზიებს დავეთანხმები, რომელსაც ხელისუფლებას „ნაციონალები“ უყენებენ. არც ერთი თეორია არ არის სწორი. ეს იყო ერთი კონკრეტული ადამიანის პრობლემა. ხელისუფლება, ბუნებრივია, ვალდებულია, რომ თავისი მოქალაქის პრობლემა მოაგვაროს. ჩემი აზრით, ხელისუფლება მეტ-ნაკლებად ცდილობდა რაღაცის გაკეთებას. სხვა საკითხია, რომ წინა პროცედურებში რაღაც შეცდომები იქნა დაშვებული.
- ბევრი სწორედ ამ შეცდომების გამო საყვედურობს ხელისუფლებას...
- ეს მათი უფლებაა, მაგრამ ხელისუფლებას პოლიტიკური შეცდომა არ დაუშვია. საქმე გვაქვს მხოლოდ პროცედურულ შეცდომებთან, რაც პოლიტიკური დისკუსიის საგანი არ უნდა გახდეს. სამწუხაროა, რომ გია ცერცვაძის საქმე პოლიტიკური დისკუსიის საგანი გახდა. პოლიტიკური დისკუსიის დროს, როგორც წესი, კონკრეტული ადამიანი ყველას ავიწყდება. არავის უფიქრია იმაზე, რომ ამ პოლიტიკური სპეკულაციებით საბოლოოდ ზარალდება ესა თუ ის პიროვნება.
- თქვენ თქვით, რომ ხელისუფლება მეტ-ნაკლებად ცდილობდა ამ პრობლემის მოგვარებას. ბევრი ფიქრობს, რომ „ნაციონალებმა“ ამ საქმეშიც აჯობეს პიარით ხელისუფლებას. ამაზე რას იტყვით?
- ამ საკითხზე ხელისუფლების მიმართ გამოთქმული პრეტენზიები გადაჭარბებული იყო. რაც შეეხება პოლიტიკურ ტექნოლოგიებს – „ჭიქაში ატეხილ ქარიშხალს“, აქ „ნაციონალები“ თავის სტიქიაში აღმოჩნდნენ და ხელისუფლება კიდევ ერთხელ ჩააყენეს თავის მართლების პოზიციაში. ყოფილ ხელისუფლებას ეს ძალიან კარგად გამოსდის და „ქართული ოცნების“ გადაუჭრელ პრობლემად იქცა ის, რომ პოლიტიკური დღის წესრიგს ნაციონალები ან „ევროპული საქართველო“ ქმნიან. როცა ყველაფერი მათი დღის წესრიგით მიდის, ასეთ დროს „ქართული ოცნება“ ან თავის მართლების რეჟიმში გადადის, ან არაადეკვატურად აგრესიული ხდება.
- თავის მართლება უფრო წამგებიანია თუ აგრესიულობა?
- ორივე შემთხვევაში პოლიტტექნოლოგიურად ყოფილი ხელისუფლება რჩება მოგებული. ეს მარტივი მიზეზის გამო ხდება – ხელისუფლება ვერ ახერხებს თავისი დღის წესრიგის შეთავაზებას. პოლიტიკური შიმშილის ფონზე დაცარიელებულ ველს „ნაციონალები“ ძალიან კარგად ავსებენ და „ოცნება“ მუდმივად პოლიტიკურ ჩოქბჯენში ჰყავთ.
- ხელისუფლებას არ შეუძლია რაიმე მოიმოქმედოს იმისთვის, რომ მუდმივად ამ მდგომარეობაში არ იყოს?
- მთელი პრობლემა მათი უუნარობაა, მათ არ შესწევთ იმის უნარი, რომ ოპონენტებს სწორად უპასუხონ, მეორე უბედურება ისაა, რომ თავად ვერ ქმნიან დღის წესრიგს. ყველას კარგად მოეხსენება, რა არის დღეს მთავარი პრობლემა ქვეყანაში. ესაა უმუშევრობა და სოციალური სფერო. ამ ველზე ხელისუფლება ვერაფერს აკეთებს და როგორც უკვე გითხარით, ან უაზრო აგრესიაზე გადადიან, ანდა იწყებენ თავის მართლებას.
- ბოლო დღეებში განვითარებულმა მოვლენებმა გამოაჩინა, რომ „ნაციონალები“ და მათგან გამოყოფილი „ევროპული საქართველო“ ერთ პოზიციაზე იყვნენ. თქვენი აზრით, არის იმის ალბათობა, რომ ისინი ისევ ერთ გუნდად ჩამოყალიბდნენ?
- ამ ეტაპზე მათ შერიგებას არ ველოდები, თუმცა პოლიტიკა ისეთი რამეა, რომ არაფერი არ უნდა გამორიცხო. არც ის დაგვავიწყდეს, თუ რა აკავშირებთ მათ ერთმანეთთან. ნაციონალების ორივე ფლანგი ახლა ერთმანეთს მწვავედ აკრიტიკებს, მაგრამ მათ ისეთი წარსული აქვთ, რომელიც ერთმანეთთან საბოლოოდ დაშორების საშუალებას არ მისცემს.
ცნობილია, რომ ადამიანებს ერთმანეთთან ისე არაფერი არ აკავშირებს, როგორც ერთად ჩადენილი დანაშაული. ეს სიყვარულზე უფრო მეტი შემადუღაბებელი ფაქტორია. ყოფილი ხელისუფლების წარმომადგენლებს კი ერთად ბევრი რამ აქვს ჩადენილი. აქედან გამომდინარე, მათი შერიგება გამორიცხული არ არის, მაგრამ ახლო მომავალში ამას არ ველოდები.
- რა შემთხვევაში შეიძლება მოხდეს მათი გაერთიანება?
- ერთად ყოფნის შემთხვევაში ხელისუფლების დამარცხების შანსი თუ გაუჩნდებათ, მათ შორის კოორდინაციას არ გამოვრიცხავ. ამ ხალხს დიდი და სერიოზული წარსული აქვთ ერთად გამოვლილი. „ქართული ოცნების“ დასამარცხებლად მათ შესაძლოა გაერთიანება არც კი დასჭირდეთ. ყველა ხედავს, რომ ისინი ცალ-ცალკეც კი ახერხებენ უუნარო ხელისუფლებისთვის დიდი ზიანის მიყენებას.
- არადა ამბობენ, რომ „ნაციონალები“ ხელისუფლებამ დაშალა და ამით „ოცნების“ ბევრი მხარდამჭერი აღფრთოვანებულია...
- ამ აღფრთოვანებას ვერ გავიზიარებ და არ მესმის, რატომ ითვლება „ნაციონალების“ დაშლა გენიალურ სპეცოპერაციად. მე ეჭვი მეპარება, რომ ეს ხელისუფლების ჩარევით მოხდა. ხოლო თუ მართლა მათი ხელი ურევია ამაში, გამოდის, რომ არასწორად მოიქცნენ. მეტიც, ვიტყვი, რომ ისინი პოლიტიკის აზრზე არ არიან. „ნაციონალების“ ორნაწილად დაშლით, მათი პრობლემები გაორმაგდა. ერთ მონოლითურ პარტიასთან ბრძოლა ბევრად უფრო იოლი იყო, თანაც ეს ბრენდი სერიოზულად იყო დაზიანებული. ახლა კი ორ ფრონტზე მოუწევთ ბრძოლა. აქამდე თუ ერთი პარტია უწესებდა დღის წესრიგს, ახლა ორი დაუწესებს.
„ახალი თაობა“, 28 იანვარი, 2017 წელი
ინტერვიუ თორნიკე შარაშენიძესთან: „კახა კალაძის გაძლიერება ბიძინა ივანიშვილს არ აწყობს“ // „ოცნების“ ლანძღვა ახლა უფრო ადვილია“
„ახალი თაობის“ კითხვებს ექსპერტი თორნიკე შარაშენიძე პასუხობს.
- ბატონო თორნიკე, საკონსტიტუციო ცვლილებები როგორც ოპოზიციის, ისე საზოგადოების დიდ ნაწილში უკმაყოფილებას იწვევს. აცხადებენ, რომ ეს არ არის ჯანსაღი პროცესი, რომ „ოცნება“ კონსტიტუციას ჯიბეში იდებს. რას იტყვით თქვენ?
- ჩვეულებრივ პროცესთან გვაქვს საქმე. აქ საუბარია ძალაუფლების აბსოლუტურ კონცენტრაციასთან. რეალურად მეტი არაფერი ხდება. ამას ყველა ძალიან კარგად ხვდება. ამის უკან დგას მხოლოდ ერთი სურვილი – ძალაუფლების აბსოლუტური კონცენტრაცია! სხვა კომენტარი ალბათ ზედმეტია. ეს არ არის ჯანსაღი პროცესი! ჯანსაღი პროცესი ხელისუფლების დეცენტრალიზაციაა, ხოლო როცა ყველაფერი მიმართულია ამის საწინააღმდეგოდ, ეს კარგი ვერ იქნება.
- ხელისუფლება აცხადებს, რომ ამ პროცესში აქტიურადაა ჩართული ვენეციის კომისია, რომ არც ერთ ცვლილებას არ შეიტანენ კონსტიტუციაში მათი დასკვნების გარეშე. შექმნილია საკმაოდ დიდი ჯგუფი, რომელიც ამ ცვლილებებზე მუშაობს და ამ პროცესს მაინც უნდობლობას უცხადებთ?
- ჯგუფი, რომელიც ამ ცვლილებებზე მუშაობს, კომპეტენტური არ არის და ეს მხოლოდ ჩემი აზრი არაა. ამ ჯგუფში საზოგადოების წარმომადგენლები ჩართულები არ არიან იმ დოზით, რა დოზითაც ეს საჭიროა. ყველაფერი კი მაინც ისე გადაწყდება, როგორც „ქართულ ოცნებას“ უნდა.
- ფიქრობთ, რომ ვენეციის კომისიის დასკვნები გაზიარებული არ იქნება?
- ჩვენ უკვე მიჩვეულები ვართ ამას, რომ საერთაშორისო ორგანიზაციების აზრს უკეთებენ იგნორირებას. როცა გასდით, გასდით, როცა არ გასდით, მაშინ ჩუმად არიან. ახლა როცა სტრასბურში ჩააგდეს მოსამართლეების კანდიდატები, მიხვდნენ, რომ არ გაუვიდათ. ახლა ამასაც ოპოზიციას აბრალებენ. ახალი არაფერი ხდება. 9 წელს პლუს 5 წელი უკვე ერთსა და იმავეს ვუყურებთ და მივეჩვიეთ კიდეც. საერთაშორისო ორგანიზაციები ცდილობენ, კარგი გირჩიონ. ისინი ხვდებიან, რომ ამ ხელისუფლების ქმედებები კრახს მოიტანს. სამწუხაროდ, ამას ჩვენი ხელისუფლება ვერ ხვდება.
- ექსპერტები ურჩევენ ხელისუფლებას, რომ თუკი შეიცვლება პრეზიდენტის არჩევის წესი, ეს ცვლილება ძალაში 2020 წლიდან შევიდეს. რამდენად გაითვალისწინებს ხელისუფლება ამ რჩევებს?
- რა თქმა უნდა, არ გაითვალისწინებს. 2020 წელსაც გეგმავენ არჩევნების მოგებას და უნდათ, რომ ამ დროისთვის პრეზიდენტიც იყოს მათ მიერ მართული. რატომ არ შეცვალეს საარჩევნო კოდექსი 2016 წლისთვის?! იმიტომ, რომ ეს საარჩევნო კოდექსი აწყობს იმას, ვინც ხელისუფლებაშია. 2012 წელს ნაცმოძრაობა ვერ წარმოიდგენდა, რომ წააგებდა არჩევნებს, თორემ შეცვლიდა. ამათაც ვერ წარმოუდგენიათ, რომ არჩევნებს წააგებენ, ამიტომ კოდექსს არ ცვლიან.
- ოპოზიციურ ფლანგზე შექმნილია ჯგუფი, რომელიც განიხილავს საარჩევნო კანონმდებლობას და ცვლილებების შეტანას ითხოვს. არ წავა დათმობაზე ხელისუფლება?
- ჯერჯერობით ვერ ვხედავ საიმისო მზადყოფნას, რომ დათმობაზე წავიდეს.
- აქვს „ოცნებას“ იმის შანსი, რომ მესამე ვადით მოვიდეს ხელისუფლებაში?
- ჩვენთან მმართველი ჯგუფი ორი ვადით არის ხოლმე ხელისუფლებაში და წესით, 2020-ში მათ არჩევნები უნდა წააგონ. თუმცა ისიც სერიოზული პრობლემაა, რომ ოპოზიციაში კატასტროფა ხდება! ამიტომ ეს მათ მცირე შანსს აძლევს. თუმცა ჩვენ ვნახეთ ისიც, რომ როცა მმართველი გუნდი აღწევს ძლიერების პიკს, მერე იწყება ხოლმე დაღმა სვლა. ის, რაც დაემართა სააკაშვილს 2011 წლიდან მოყოლებული. პიკზე ადიხარ, ყველაფერი შენია, მერე იწყება დაღმა სვლა.
- ამით რისი თქმა გინდათ?
- იმის, რომ შესაძლოა ოპოზიცია დღეს დაქუცმაცებულია და ძალიან სუსტია, ამის მიუხედავად, თუ ხელისუფლება საქმეს აფუჭებს, ის ხელისუფლება არჩევნებს აგებს. მადლობა ღმერთს, რომ ეს არის ქართული დემოკრატიის ერთ-ერთი კარგი დაუწერელი წესი.
- თუკი „ოცნებამ“ იცის, რომ ორი ვადის შემდეგ მას აღარ აირჩევს ქართველი ხალხი, მაშინ რატომ არ მიდის საარჩევნო ცვლილებებზე?
- მათი დიდი სურვილია, რომ 2020-იც მოიგონ და სწორედ ამიტომ ცდილობენ ამ მახინჯი სისტემის შენარჩუნებას, რომელიც მმართველ გუნდს ხელს უწყობს ხელისუფლებაში დარჩენაში.
- ვინ დაუპირისპირდება „ოცნებას“? ან რა ხდება დღეს ოპოზიციურ ველზე?
- ერთი პარტია, რომელიც იყო დარჩენილი და ისიც რომ დაიშალა, ამაზე კომენტარიც ზედმეტია. მიმდინარე ორი წელი ახალს არაფერს უნდა ველოდოთ. იქნება მდორე პროცესი ყველა მიმართულებით. ხელისუფლებაშიც და ოპოზიციაშიც გაგრძელდება ეს მძიმე პროცესები.
- წინ ხომ ადგილობრივი თვითმმართველობის არჩევნებია?
- „ოცნება“ დიდი უპირატესობით მოიგებს ამ არჩევნებსაც. ყველაფერი აქეთკენ მიდის. ხოლო იმის შემდეგ, როცა ამ არჩევნებსაც გაიფორმებს და ყველგან ექნება აბსოლუტური უმრავლესობა, მერე დაიწყება მისი დაღმა სვლა. ეს გარდაუვალი იქნება, თუ გუნდში ვინმე ჭკვიანი არ გამოჩნდა და სიტუაცია არ შეცვალა. მათ გუნდში კი ჭკვიანებს ვერ ვხედავ. ყველაფერს მართავს ერთი კაცი. ის რაც უნდა ჭკვიანი იყოს და ფაქტია, რომ ძალიან ჭკვიანია, შეცდომას აუცილებლად დაუშვებს.
- ამ ერთ კაცში ბიძინა ივანიშვილს გულისხმობთ?
- რა თქმა უნდა! აბა, გიორგი კვირიკაშვილს ხომ არ ვიგულისხმებ. ადგილობრივ არჩევნებამდე „ოცნების“ შიგნით ცვლილებებსაც არ გამოვრიცხავ. ესეც მოემსახურება იმას, რომ არჩევნების წინ გამოჩნდეს თითქოს წინ მიდიან და გუნდი განაახლეს. ღარიბაშვილის შეცვლა კვირიკაშვილით აღქმულ იქნა, როგორც პროგრესი და რეალურადაც ასე იყო. ახლაც იპოვნიან ისეთ ვიღაცას, რომ თქვან, ეს გაცილებით უკეთესია, ვიდრე კვირიკაშვილი. თუმცა თუ სიტუაცია არ გამოსწორდა, პერსონალური ცვლილებები ვერ უშველის „ოცნებას“.
- ვინ იქნება გიორგი კვირიკაშვილის შემცვლელი? კახა კალაძის დაწინაურებაზე რას ფიქრობთ? ზოგი მომავალ პრეზიდენტადაც განიხილავს.
- ეს დაწინაურება თავისი შეზღუდვებით იქნება. კახა კალაძე დამოუკიდებელი ფიგურაა. ყველაზე ნაკლები მას მართებს ბიძინა ივანიშვილის, განსხვავებით ღარიბაშვილისა და კვირიკაშვილისგან. ასე რომ, მისი გაძლიერება დიდად არ აწყობს ბატონ ბიძინას. ამიტომ ყველაფერი იქნება შეზღუდვებით. თუ კახა კალაძე პრეზიდენტი იქნება, ექნება სერიოზული შეზღუდვები, ისედაც შეზღუდულია კონსტიტუციურად.
- საუბარია, რომ „გაზპრომის“ თემამ მის იმიჯს დარტყმები მიაყენა. ასეა?
- „გაზპრომის“ თემაზე კახა კალაძეს მთელი სახელისუფლო გუნდი გადაეფარა. როგორც ყოველთვის, ყველა ერთ ხმაში ყვიროდა, რომ არაფერი ცუდი არ მომხდარა. რეალურად შესაძლოა კატასტროფა მართლაც არ მომხდარა, მაგრამ როდესაც ისინი ვერ ახერხებენ აუხსნან საზოგადოებას, რაშია საქმე, რატომ წავიდნენ დათმობაზე, მერე კითხვები ჩნდება ხოლმე. როცა კითხვები ჩნდება, „ოცნება“ აგრესიული ხდება. ესაა მათი პრობლემა და, პირველ რიგში, კალაძის პრობლემა. კითხვები მასში აგრესიას იწვევს. ეს ცუდია.
- დღეს ოპოზიციური ველი თავისუფალია. არის ძალა, ვინც ამ ცარიელ ადგილს დაიკავებს? დღეს „ნაციონალები“ მთავარ ოპოზიციად აღარ მოიაზრებიან. გამოჩნდება სერიოზული ოპოზიციური ძალა?
- გეთანხმებით, „ნაცმოძრაობა“ დაიშალა. ის აღარაა მთავარი ოპოზიციური ძალა. შესაძლოა, ერთი შეხედვით „ოცნების“ ინტერესებში იყო დაშლილი ნაციონალური მოძრაობა, მაგრამ თუ დაფიქრდებიან, ეს მათ ინტერესებში არ შედის.
- რატომ?
- „ოცნებას“ აქამდე ჰქონდა ძალიან კომფორტული სიტუაცია, ლანძღავდა ნაციონალებს. პირველი ოთხი წელი ამ ლანძღვამ გაამართლა. დღეს ნაცმოძრაობა დაიშალა და მათ ველი მოუსუფთავეს ახალ პოლიტიკურ ძალას. ხელისუფლებამ კომფორტული ოპონენტი დაასუსტა. თუ ახალი პოლიტიკური ძალა გამოჩნდა, კივილი 9-წლიან რეჟიმზე აღარ გაჭრის. ახალს კი „ოცნება“ ასე მარტივად ვეღარ მოიფიქრებს. მათ წინააღმდეგ საზოგადოებაში ბევრი ნეგატივი დაგროვდება. ბოლო ერთ თვეში უკვე ორი სალანძღავი გაჩნდა მათ წინააღმდეგ, გაზპრომი და ცერცვაძის საქმე. რაც დრო გავა, ეს სალანძღავი უფრო მოიმატებს.
- ხელისუფლება აცხადებს, რომ ეს თემები ზედმეტად პოლიტიზებული იყო...
- კი ბატონო, „გაზპრომის“ თემაც და გია ცერცვაძეც იყო ნაწილობრივ პოლიტიზებული, ეს ფაქტია, მაგრამ ხელისუფლებაში რომ ხარ, ეს ნეგატივად გიგროვდება. უფრო მარტივია შენი ლანძღვა. ბოლოს ხომ გახსოვთ, რა ხდებოდა, რაც უნდა დაგებრალებინათ მიხეილ სააკაშვილისთვის, ხალხს ყველაფრის სჯეროდა – ვიღაცას მკერდი მოაჭამა, ვიღაცას ფეხი მოამტვრიაო და მსგავსი სისულელეების ხალხს სჯეროდა. უკვე იგივე ხდება „ოცნების“ შემთხვევაშიც. ნეგატივი დაგროვდა და მათი ლანძღვა იქნება გაცილებით იოლი, ვიდრე ეს იყო თუნდაც ორი წლის წინ. სწორედ რომ დროა ახალი ოპოზიციური ძალის გამოჩენის, ველი თავისუფალია, მაგრამ აქ ერთი მთავარი პრობლემაა.
- რა პრობლემა?
- საიდან მოვა ფული, დაფინანსება. ეს ყველაზე დიდი პრობლემაა. ამ ქვეყანაში დაფინანსების წყარო პოლიტიკოსებისთვის პრაქტიკულად გადაკეტილია. აშკარაა, რომ ფინანსურად „ნაციონალებსაც“ გაუჭირდათ და ასეც იქნებოდა. ჩვენ არ ვართ დამოუკიდებელი ქვეყანა. ჩვენ ვართ ჰიბრიდული რეჟიმი. ჰიბრიდულ რეჟიმში კი ბიზნესი კონტროლდება ხელისუფლების მიერ. ასეთ სიტუაციაში ხელისუფლება მკაცრად აფრთხილებს ბიზნესს, რომ ოპოზიციური ძალები არ დააფინანსოს.
„ახალი თაობა“, 28 იანვარი, 2017 წელი
ინტერვიუ კონსტანტინე გამსახურდიასთან: „თუ ოპოზიცია ერთიანი იქნება, არსებულ საარჩევნო სისტემას შეცვლის“
ოპოზიციის ერთ-ერთი ლიდერი კონსტანტინე გამსახურდია „ახალ თაობასთან“ ინტერვიუში საარჩევნო სისტემაზე საუბრობს.
- ბატონო კონსტანტინე, საკონსტიტუციო კომისიის ფარგლებში საარჩევნო სისტემის ცვლილებასთან დაკავშირებით მსჯელობა მიმდინარეობს. როგორც ცნობილია, ხელისუფლებაში აზრთა სხვადასხვაობაა პროპორციულ საარჩევნო სისტემაზე გადასვლასთან დაკავშირებით. არსებული მოდელის დათმობა გაუჭირდება მმართველ ძალას?
- ცხადია, გაუჭირდება. ძალიან მეეჭვება, რომ ხელისუფლება ახალ მოდელზე გადავიდეს. ალბათ, არ გადავა.
- რატომ?
- რადგან არსებული საარჩევნო სისტემა არის ხელისუფლების, ძალაუფლების შენარჩუნების წყარო. ამიტომ მეეჭვება, თუმცა ყველაფერი შეიძლება მოხდეს. რა თქმა უნდა, ეს პროცესზე და პოლიტიკურ ნებაზეა დამოკიდებული. თუ ეს ნება იარსებებს, მაშინ დათმობს, თუ არა, არ დათმობს. ვნახოთ, როგორ განვითარდება მოვლენები. მაჟორიტარული სისტემა წყალივით არის საჭირო ხელისუფლებისთვის, რომ შემდგომ არჩევნებშიც მათ გარანტირებული ჰქონდეთ საკონსტიტუციო უმრავლესობა. მაჟორიტარული სისტემის ყველაზე მახინჯი ფორმაა ჩვენთან, მაჟორიტარები იქცევიან, როგორც ფეოდალები. მათ აქვთ უზარმაზარი ფინანსური რესურსი. პირადად დგანან ამა თუ იმ სახელისუფლებო გუნდის, არ აქვს მნიშვნელობა, ვინ იქნება წარმატების უკან. პირადად არიან ამ წარმატების გარანტორები. რა თქმა უნდა, ეს არის უპირობო გამარჯვების საწინდარი. ამიტომ ვამბობთ ჩვენ, ოპოზიციის წარმომადგენლები, რომ ეს არ არის სამართლიანი თამაშის წესები. ქვეყანაში არის მაჟორიტარ დეპუტატთა კლასი, პირდაპირ წოდებაა, რომლებიც პარლამენტიდან პარლამენტამდე, ოთხწლიან ციკლში რაღაცნაირი ფორმით არსებობენ. არ აქვს მნიშვნელობა, ვინ მოვა ხელისუფლებაში, ყველასთან ალაგებენ ურთიერთობას. ერთი სიტყვით, ხელისუფლების ჩრდილქვეშ კარგად გრძნობენ თავს.
- კონსტიტუციონალისტთა ნაწილი ამბობს, რომ რეგიონულ-პროპორციულ სისტემაზე გადასვლა, რომელიც ოპოზიციას აქვს წარდგენილი, არსებულ პრობლემებს სრულად მაინც ვერ მოხსნის. არ ეთანხმებით?
- ეს გახლავთ ინტერპარტიული ჯგუფის მიერ წარდგენილი ვარიანტი, რომელიც წინა ფორმატში იქნა შემუშავებული არასაპარლამენტო ოპოზიციის მიერ. თითქოს ამაზე მაინც წამოვიდოდა ხელისუფლება და ეს ერთგვარი გამოსავალი იქნებოდა. თუმცა, მე ვფიქრობ, რომ პრობლემის გადაჭრის ერთადერთი გზა არის სენატის ამოქმედება, რაც ჩვენს კონსტიტუციაში წერია კიდეც. ცხადია, ვგულისხმობ ორპალატიან პარლამენტს. მსოფლიოს არცერთ ქვეყანაში მაჟორიტარული და პროპორციული სისტემა ერთად არ მოქმედებს. ეს 1990 წელს იყო პროგრესული და დიდი შრომის ფასად მიღწეული, დღეს ეს არ არის პრორუსული, პირიქით.
- ორპალატიანი პარლამენტის მომხრე ხართ?
- დიახ, მიმაჩნია, რომ ორპალატიანი პარლამენტისთვის ჩვენ ვართ მზად. ეს არის პროგრესული და დასავლური ტიპის დემოკრატიისთვის აუცილებელიც კი. სენატი, სადაც წარმოდგენილი იქნებიან მაჟორიტარები, თავისუფლად შეიძლება იყვნენ ქუთაისში და ეს ქუთაისის პარლამენტის შენობის პრობლემასაც გადაჭრიდა.
- თუმცა სიახლის შიშის ფაქტორზეა საუბარი...
- ფედერალიზაციასა და ასეთ რაღაცებზე საუბრობენ, მაგრამ ჩვენ ეს ეტაპი უკვე გავიარეთ და არა მგონია, ეს რეალური საფრთხე იყოს. ფედერალიზაცია ბუნებრივად უნდა ხდებოდეს და არა ზევიდან. რეალურად ყველა რეგიონს აქვს თავისი ბუნებრივი მოთხოვნილება, მისწრაფებები, თუმცა მე არავითარ შემთხვევაში არ ვგულისხმობ სეპარატიზმს, გამოყოფას, განდგომას და ა.შ. არავითარ შემთხვევაში, ეს სრულიად დაუშვებელია. აქ საუბარია იმაზე, რომ რეგიონმა თავისი ელემენტარული პრობლემა, საკითხი თვითონ უნდა გადაწყვიტოს და არ უნდა უკარნახოს თბილისიდან ვიღაც ბიუროკრატმა.
- თქვენ საუბრობთ დეცენტრალიზაციაზე?
- დიახ, ბუნებრივ დეცენტრალიზაციაზე და არა მითითებით, ვიღაცის გადაწყვეტილებით.
- ორპალატიანი პარლამენტის იდეის საწინააღმდეგოდ ერთ-ერთი არგუმენტი მეტი ბიუჯეტია. ეს არ დააწვება სახელმწიფო ბიუჯეტს?
- არავითარ შემთხვევაში, თუ პარლამენტართა რაოდენობა იგივე დარჩება და მხოლოდ გაიყოფა. არავითარი დამატება, შეიძლება, მხოლოდ 5 სენატორი დაემატოს. მე აბსოლუტურად მესმის, რომ ბიუჯეტი არის ძალიან მნიშვნელოვანი და უქნარების შენახვა, მით უფრო მოხელეების, რომლებიც ქვეყნის მოქალაქეების კმაყოფაზე არიან, სრულიად მიუღებელია, მაგრამ ამ შემთხვევაში ჩვენ ამ გზით გადავჭრით ბევრ პრობლემას, ერთხელ და სამუდამოდ გადავალთ არსებული მახინჯი მოდელიდან სრულყოფილი დემოკრატიული ტიპის ქვეყნების მართვის მოდელზე. ადამიანები, რომლებსაც აქვთ ქვეყნის წინაშე პოლიტიკური დამსახურება, შეიძლება გახდნენ სენატორები.
- საარჩევნო ბარიერთან დაკავშირებით მაინტერესებს თქვენი პოზიცია: 5% ბარიერი, ფიქრობთ, მაღალია?
- შეიძლება, 4% დაიწიოს. ამაში მე ვერანაირ პრობლემას ვერ ვხედავ, პირიქით, ოქტომბრის არჩევნებზე რომ ყოფილიყო 4% ბარიერი, ბევრად უფრო ფართო სპექტრი იქნებოდა საქართველოს პარლამენტში წარმოდგენილი. აუცილებლად შევიდოდნენ თავისუფალი დემოკრატები და, ალბათ, ლეიბორისტებიც. მრავალსუბიექტიანი პარლამენტი უფრო არის რეალური პარლამენტის სახე და არა ორსუბიექტიანი. პარლამენტი არის ის ადგილი, სადაც პარტიები უნდა იყოს წარმოდგენილი და აზრთა ჭიდილი უნდა იყოს. ერთი და ორი აზრი არაფერს მოიტანს.
- რამდენად წავა ხელისუფლება დათმობაზე და ეს რამდენად არის დამოკიდებული ოპოზიციის ნებაზე?
- ეს ორი რამ მართლაც არის ერთმანეთზე გადაჯაჭვული. თუ ძლიერი და ერთიანი იქნება ოპოზიცია, შედეგს მიაღწევს, თუ არა, დარჩება იგივე მახინჯი საარჩევნო სისტემა, რაც გვაქვს. თუ საზოგადოებაც იქნება მოწოდების სიმაღლეზე და, თუ საჭირო გახდა, გამოვა ქუჩაში, მაშინ ხელისუფლებას სხვა გზა არ დარჩება და დათმობაზე წავა.
————————-
„რეზონანსი“, 28 იანვარი, 2017 წელი
კრემლმა აფხაზეთსა და ცხინვალის რეგიონს ახალი კურატორი დაუნიშნა
რუსული მედიის ვარაუდით, წელს აფხაზეთის „საპარლამენტო“ და სამხრეთ ოსეთის „საპრეზიდენტო“ „არჩევნებისათვის“ მოსკოვში განსაკუთრებულად ემზადებიან
სალომე სარიშვილი
კრემლის ადმინისტრაციის წარმომადგენელმა და რუსეთის პრეზიდენტის თამაშემწემ ვლადისლავ სურკოვმა აფხაზეთსა და სამხრეთ ოსეთში ახალი კურატორი დანიშნა. ამის შესახებ ცნობას რუსული საინფორმაციო სააგენტო “ერბეკა” საკუთარ წყაროზე დაყრდნობით არცელებს.
სააგენტოს მიერ გრცელებულ სტატიაში ასევე ნათქვამია, რომ ძველ კურატორს ივან ბოლტენკოვს გარკვეული “ჩავარდნები” ჰქონდა, რის გამოც ის შეიცვალა. ახალი კურატორი კი თათრეთის პრეზიდენტის რუსტამ მინიხანოვის გუნდის წარმომადგენელი და გამოცდილი მენეჯერი რუსლან ტემირბულატოვია.
რუსული მედიის ცნობთ, ტემირბულატოვი აქტიურ და ენერგიულ მუშაკად ითვლება. ამ ინფორმაციას “ერბეკას” საკუთარი წყარო უდასტურებს და იმასაც ამბობს, რომ ახალ კურატორი აფხაზეთის დე ფაქტო პრეზიდენტს რაულ ხაჯიმბასაც უკვე შეხვდა. ემურბულატოვი პროფესიით ეკონომისტია, მუშაობდა მაღალ თანამდებობეზე, ბოლოს კი ყაზახეთში თათრეთის წარმომადგენლის პოსტს იკავებდა.
აღსანიშნავია, რომ ეს გაზაფხული ორივე სეპარატისტულ რეგიონში დაძაბული იქნება და კურატორის შეცვლა შესაძლოა სწორედ ამას უკავშირდებობეს. მარტში აფხაზეთში “საპარლამენტო არჩევნები”, აპრილში ცხინვალში კი – საპრეზიდენტო.
კონფლიქტოლოგ მამუკა არეშიძე ტემირბულატოვის შესახებ საუბრობს და ამბობს, რომ ამ თანამდებობაზე იგი მაღალი დონის მენეჯერული თვისებების გამო გადაიყვანეს.
მამუკა არეშიძის ინფორმაციით, აფაზეთის დე ფაქტო პრეზიდენტ ხაჯიმბასთან ახალი კურატორის შეხვედრა პირველ რიგში გაცნობითი ხასიათი იყო. მისი თქმით, მთავარი საკითხი, რაც ახლა აფხაზეთში აღელვებთ, ესაა რუსეთიდან თანხების გადმორიცხვის დინამიკა, რომელიც მუმდიმავდ ფერხდება. მისი ინფორმაციიით, დე ფაქტო პრეზიდნეტსა და ახალ კურატორს შორის საუბაი ამ საკითხზეც შედგა.
“ჯერ კიდევ 2016 წელს აფხაზეთში 7 მილიარდი უნდა გადარიცხულიყო, რომელიც ბოლომდე ჯერ კიდევ არაა გადარიცხული. ახალი თანხა კი, რომელიც 10 მილიარდ რუბლს აღწევს, კაცმა არ იცის როდის გადაირიცხება. ჩემი ინფრომაციით, ხაჯიმბასა და ახალ კურატორს შორის პირველ რიგში ამაზე იყო საუბარი. რამდენადაც ჩემთვის ცნობილია, მათ აგრთვე ისაუბრეს იმ საფრთხეებზე, რაც შიდა პოლიტიკას ემუქრება. აქ იგულისხმება საფრთხეები, რომელიც ერთობლივია რუსეთსა და აფხაზეთს შორის და რაც ნატოს შავ ზღვაზე აქტიურობას უკავშირდება,” – აღნიშნავს მაუკა არეშიძე “რეზონანსთან” საუბრისას და ამბობს, რომ ტემირბულატოვის დანიშვნა საქართველოსთან მიმართებაში არაფერს შეცვლის.
“საქმე ისაა, რომ ტემურბილატოვი იქნება ეს თუ სხვა ნებისმიერი, ის ჩვეულებრივი ჩინოვნიკია, რომელმაც ამ რეგიონში კრემლის დავალება უნდა შეასრულოს. ეს გახლავთ მოსკოვის დავალება. რაც შეეხება აფხაზური მხარის ინტერესებს, ეს უნდა იყოს ადამიანი, რომელიც, ასე ვთქვათ, აფხაზეთის სატკივარს გულთან ახლოს მიიტანს და გადმორიცხვების ციკლს მოაწესრიგებს. სხვა ფუნქცია ამ ადამიანს, რაც არ უნდა გენიოსი იყოს, არ აკისრია,” – გვითხრა კონფლიქტოლოგმა.
რაც შეეხება მისი წინამორბედის ივან ბოტენკოვის “ჩავარდნებს,” არეშიძის ინფორმაციით, ის არაფერ განსაკუთრებულ ფიგურას არ წარმოადგენდა. თუმცა კრემლს მის მიართ გარკვეული და კონკრეტული შენიშვნები ჰქონდა.
“სხვათა შორის უნდა მივაქციოთ ყურადღება იმას, რომ 2010 წლიდან მოყოლებული კურატორები ძალიან მაღალი სიჩქარით იცვლებიან. ჩემი პირადი შეხედულებით, კრემლი მათ ადანაშაულებს იმაში, რომ ისინი განსაკუთრებით აფხაზეთში რუსული ინტერესების დაცვას ვერ ახერხებენ. გარდა ამისა, ვერ იცავენ იმ თანხებს, რომელიც მოსკოვიდან ირიცხება. ყოველ შემთხვევაში რუსულ მედიაში გაკვრით ასე ისმოდა,” – ამბობს მამუკა არეშიძე და ყურადღებას მნიშვნელოვან გარემოებაზე ამახვილებს.
“რუსული ინტერესები ვერ დაცვა და განსაკუთრებით აფხაზეთში ნიშნავს იმას, რომ პრინციპში რუსებმა ვერაფრით მოახერხეს ზოგიერთი იმ გადაწყვეტილების იძულება აფხაზეთის ხელისუფლებისთვის, რაც რუსეთისთვის სტრატეგიულად მნიშვნელოვანია. ეს არის მიწების საკითხი, კოდორის ხეობაში გამავალი გზის საკითხი და სხვა. ვფიქრობ ახალი კურატორის არჩევისას ყურადღება მის მენეჯერულ თვისებებს მიაქციეს, ასევე ორგანიზაციულ ნიჭს. როგორც მას კოლეგები ახასიათებენ, ეს გახლავთ ადამიანი, რომელიც საკუთარი მიზნის მისაღწევად ან დავალების შესასრულებლად უკან არაფერზე იხევს. კიდევ ერთი ძალიან მნიშვნელოვანი დეტალია – ითვლება, რომ ტემირბულატოვი კორუფციაში მონაწილეობას არ მიიღებს. საქმე ისაა, რომ მისი წინამორბედები, როგორც ასევე ყრუდ ისმის, ხშირ შემთხვევაში აფხაზეთის ზოგიერთი მმართველი ხელისუფალის მხრიდან გამოყოფილ საჩუქრებზე თავს ვერ იკავებდნენ და კორუფციაში იყვნენ ჩართულნი,” – დასძენს კონფლიქტოლოგი.
„რეზონანსი“, 28 იანვარი, 2017 წელი
სომხეთს ტვირთის გატარება ე.წ. სამხრეთ ოსეთზე სურს
საქართველოს მთავრობა: ალტერნატიული გზა მხოლოდ შავ ზღვაზე გადის
მარი ჩიტაია
სომხეთი რუსეთში ტვირთების გატანის ალტერნატიულ მარშრუტს ეძებს. ასეთი საჭიროება, როგორც სომხეთის ტრანსპორტის სამინისტრომ განაცხადა, სტეფანწმინდა-ლარსის მონაკვეთზე არსებულმა კლიმატურმა პრობლემამ წარმოშვა. სომხებს თვალი ე.წ. სამხერთ ოსეთისკენ უჭირავთ, მაგრამ საქართველოს მთავრობა აცხადებს, რომ სომხური ტვირთებისთვის ალტერნატიული გზა მხოლოდ შავ ზღვაზე გადის.
მეზობელი ქვეყნის პრემიერ-მინისტრმა კარენ კარაპეტიანმა დაავალა ტრანსპორტის მინისტრს, რომ ეს საკითხი ქართულ და რუსულ მხარესთან ერთად განიხილოს და სატრანსპორტო გადაზიდვის ალტერნატიული მარშრუტებით განხორციელების შესახებ წინადადება პირველ მარტამდე წარადგინოს.
საქართველოს მთავრობის ადმინისტრაციის პრესსამსახურში აღნიშნავენ, რომ ოფიციალურ ერევანს საქართველოსთვის ჯერ არ მიუმართავს. როგორც სააგენტო “პირველს” განუცხადეს, მომართვის შემთხვევაში ქართული მხარე ქვეყნის კანონმდებლობისა და ინტერესების შესაბამისად იმოქმედებს.
“სომხური მხრიდან აღნიშნული საკითხი დღის წესრიგში შარშან ივლისში, მეწყრის ჩამოწოლის გამო ლარსის გამშვები პუნქტის დაკეტვის დროსაც დადგა. საქართველოს პრემიერ-მინისტრის მიერ გაკეთებული განცხადების მიხედვით, ერთ-ერთ ვარიანტად განიხილებოდა ტვირთების დროებით გატარება ოკუპირებული ტერიტორიების შესახებ კანონის შესაბამისად, რომელიც ფორსმაჟორულ სიტუაციაში ნეიტრალური სტატუსით ოკუპირებულ ტერიტორიაზე ტვირთის გატარებას ითვალისწინებს. თუმცა, რუსეთის პოზიციის გამო, რომელიც ოკუპირებული ტერიტორიის სტატუსს შეეხებოდა, ტვირთების გადასატანად არჩევანი საზღვაო მარშრუტზე შეჩერდა.
რაც შეეხება მასმედიით გავრცელებულ ბოლო ინფორმაციას, გაცნობებთ, რომ სომხურ მხარეს საქართველოსთვის აღნიშნულ საკითხთან დაკავშირებით ჯერ არ მოუმართავს. მიმართვის შემთხვევაში, მთავრობა შეისწავლის, კონკრეტულად რომელ ალტერნატიულ მარშრუტებზეა საუბარი და იმოქმედებს ქვეყნის კანონმდებლობისა და ინტერესების შესაბამისად”, – აცხადებენ მთავრობის ადმინისტრაციის პრესსამსახურში და დასძენენ, რომ მაქსიმალურად უნდა შეეწყოს ხელი სატრანსპორტო-სატრანზიტო ნაკადს შესაბამისი პირობების არსებობის შემთხვევაში.
სომხური მედიის მიერ გავრცელებულ ცნობებს თუ გავითვალისწინებთ, ალტერნატიული გზის ძიების პროცესში არჩევანი ტვირთების ე.წ. სამხრეთ ოსეთის გავლით გადაზიდვაზე კეთდება, ნაწილობრივ კი საჰაერო და სარკინიგზო ხაზიც მოიაზრება.
სომხეთის ტრანსპორტის მინისტრ ვაან მარტიროსიანის განცხადებით, ეს საკითხი მუდმივად ხელისუფლების ყურადღების ცენტრში იქნება.
“სამხრეთ ოსეთის” მარშრუტთან დაკავშირებით ჩვენ ვატარებთ ინტენსიურ მოლაპარაკებას რუსეთთან და საქართველოსთან. ვცდილობთ გავაკეთოთ ყველაფერი იმისთვის, რომ მხარეები შეთანხმდნენ ამ საკითხზე. იხილება სხვადასხვა ვარიანტი. მაგალითად, ზემო ლარსის გამტარუნარიანობის ზრდა, ასევე ალტერნატივად მიიჩნევა “სამხრეთ ოსეთის” ვარიანტი და საქართველოს მიერ ახალი გზებისა და ხიდების მშენებლობა. ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ ეს პრობლემა განიხილება რუსეთს, საქართველოს და სომხეთს შორის, რადგანაც ტვირთბრუნვა ქვეყნებს შორის მუდმივად იზრდება”, – აღნიშნა კარენ კარაპეტიანმა.
შეგახსენებთ, რომ ყაზბეგი-ზემო ლარსის სასაზღვრო-გამშვები პუნქტის მეშვეობით საქართველო და რუსეთი უკავშირდებიან ერთმანეთს. სწორედ აღნიშნული გამშვები პუნქტით სარგებლობს სომხეთი თავისი ტვირთების გადასაზიდად, რომელსაც რუსეთთად სახმელეთო კომუნიკაციის ერთადერთი გზა საქართველოს გავლით აქვს.
