„რეზონანსი“: ინტერვიუ სოსო ცისკარიშვილთან: „შთაბეჭდილება რჩება, რომ ხელისუფლება საკუთარ ხალხს უყურებს, როგორც გონებაჩლუნგებს“

„რეზონანსი“: ინტერვიუ ბექა ნაცვლიშვილთან: „კონსტიტუციაში უნდა გაჩნდეს ჩანაწერი ღირსეული საცხოვრებლით უზრუნველყოფაზე“

„რეზონანსი“: ინტერვიუ ირაკლი ალადაშვილთან: „ჯარში [თავდაცვის სამინისტროში] ბიუჯეტის დიდი ნაწილი სამოქალაქო პირების ხელფასებზე ნაწილდებოდა“

„რეზონანსი“: ყველა მხრიდან გაბერილი ეკონომიკის სამინისტრო // „ძალიან კომფორტულად გრძნობენ თავს, რადგან ანაზღაურებასთან დაკავშირებით არანაირი შეზღუდვა არ აქვთ“

„რეზონანსი“: ინტერვიუ მამუკა ახვლედიანთან: „შპარგალკების საქმეს“ არავინ იძიებს“

„რეზონანსი“: გია ცერცვაძე უკრაინას პოლიტიკურ თავშესაფარს სთხოვს

——

„ახალი თაობა“: ინტერვიუ თორნიკე შარაშენიძესთან: „ნატოსთან დაკავშირებით ხელისუფლება შეგნებულ პოლიტიკას ატარებს“ // „მთავრობა ასე ფიქრობს: ჯობია, ჩუმად ვიყოთ და თავში არ ჩაგვარტყას რუსეთმა“

„ახალი თაობა“: ინტერვიუ მამუკა გამყრელიძესთან: „ჩვენი ხელისუფლება ევროსასამართლოს არასერიოზულად უყურებს“ // „ქვეყანაში აღარ არის კონკურსები, აღარ არის ტენდერები, ხალხს ირჩევენ იმის მიხედვით, ვინ ვისი ნათესავი და ახლობელია“

„ახალი თაობა“: ინტერვიუ ნიკოლოზ მჟავანაძესთან: „ნაციონალები, გიგა ბოკერიას გუნდი, „გირჩი“ და ვაშაძე ბლოკს შექმნიან“ // „ხელისუფლების წამმზომი ჩართულია“ // „საპროტესტო მუხტის მოსაკლავად რამდენიმე პარტიაა მომზადებული“

„ახალი თაობა“: ინტერვიუ ზურაბ აბაშიძესთან: „ნაციონალური მოძრაობის“ მხარდამჭერი არასდროს ვიქნები“ // „მე პარტიული საქმიანობა დავასრულე. რომელი პარტია გაიმარჯვებს არჩევნებში და ვინ იქნება ხელისუფლებაში, საზოგადოების გადასაწყვეტია“

„ახალი თაობა“: ინტერვიუ გიორგი გაჩეჩილაძესთან: „საქართველოს მომავალი დასავლეთთან არის დაკავშირებული“

„ახალი თაობა“: ინტერვიუ გია გვაზავასთან და რაისა ქვარაიასთან: დივერსია დევნილების წინააღმდეგ? // რა საფრთხეებს შეიცავს სოზარ სუბარის სამინისტროს მიერ მომზადებული პროექტი

——

„რეზონანსი“: „მიწა ერის სასიცოცხლო ბაზაა“ // ღია წერილი საქართველოს პარლამენტის თავმჯდომარეს, ბატონ ირაკლი კობახიძეს

———————

„რეზონანსი“,01 თებერვალი, 2017 წელი

ინტერვიუ სოსო ცისკარიშვილთან: „შთაბეჭდილება რჩება, რომ ხელისუფლება საკუთარ ხალხს უყურებს, როგორც გონებაჩლუნგებს“

ეკატერინე ბასილაია

“ჩვენი იმდენი კონსტიტუცია გვაქვს, რამდენი პირველი პირიც არსებობდა საქართველოში. ახლა განსხვავება ისაა, რომ თუ ადრე კონსტიტუციას ცვლიდა სახელმწიფოს პირველი პირი, ახლა კონსტიტუციას ცვლის ადამიანი, რომელიც ერთ რიგით მოქალაქედ წარმოგვიდგენს საკუთარ თავს,” – აცხადებს “დამუკიდებელ ექსპერტთა კლუბის” პრეზიდენტი სოსო ცისკარიშვილი, რომელიც ასევე აკრიტიკებს გია ჟორჟოლიანის იდეას, კონსტიტუციიდან იმ მუხლის ამოღების შესახებ, რომელიც გადასახადის გაზრდისათვის რეფერენდუმის აუცილებლობას ითვალისწინებს. “როგორც კი შევხვდები ბატონ გია ჟორჟოლიანს, რომელსაც მრავალი წელია ვიცნობ, დავუსვამ კითხვას: რა იშოვა ამისთანა, რომ სუყველას მოუწოდებს, უფრო მეტი გადასახადის შემოღებისკენ?” – ამბობს სოსო ცისკარიშვილი.

- საკონსტიტუციო კომისია მუშაობას აქტიურად შეუდგა და “ქართული ოცნება” პრეზიდენტის არაპირდაპირი არჩევისა და მაჟორიტარული სისტემის დატოვების გატანას ცდილობს, მიუხედავად იმისა, რომ 2012 წელს “ოცნების” დაპირება იყო, რომ მაჟორიტარულ სისტემას გააუქმებდა, ახლა კი, როდესაც საკონსტიტუციო უმრავლესობა გაინაღდა და ამ თემაზე ვაჭრობა დაიწყო, “ოცნება” ყველა თავის იდეას გაიტანს და დათმობაზე არ წავა?

- ფაქტი ჯიუტია, კონსტიტუციური უმრავლესობის მოპოვების შემდეგ ისე გალაღდა “ქართული ოცნება”, პრაქტიკულად ოხუნჯობის ხასიათზეა. არავის აქვს იმ ფრაზების სერიოზული ნდობა, რასაც ჩვენ მოდუდუნე სპიკერისგან ვისმენთ. თითქოს მათი ინტერესი დღევანდელი პრეზიდენტის პიროვნებით და მასთან დაპირისპირებით კი არ არის განპირობებული, არამედ ეს მხოლოდ დროის მახასიათებელია.

რეალურად კი, მაშინ, როდესაც ჩვენი კადრებთუხუცესი დამარცხდა პრეზიდენტის პრივატიზაციის ბრძოლაში, “ოცნებაში” თვლიან, რომ პრეზიდენტის არჩევა არ უნდა მოხდეს ქართული საზოგადოების მიერ, რადგან უმრავლესობის უმრავლესობა უკვე არჩეულია ერთი კონკრეტული პირის მიერ, რომელიც აყალიბებს მთავრობას და პარლამენტს და “ოცნება” ყველაფერს იზამს, რომ საკუთარ მამა-მარჩენალს არ აწყენინოს.

გონივრული ეჭვი მაქვს, რომ მომდევნო კონსტიტუცია უკვე დაწერილია, მისი შინაარსი უკვე არა ერთხელ აქვთ გადაკითხული პარლამენტისა და მთავრობის ლიდერებს და მხოლოდ დროის საკითხია, როდის გაასაჯაროვებენ ისინი ამას. დარწმუნებული ვარ, კენჭიც უკვე ნაყარია და შედეგიც დაფიქსირებულია. დარწმუნებული ვარ, რომ სამომავლოდაც შენარჩუნებული იქნება მაჟორიტარული სისტემა და დიქტატორების ლოზუნგი ყველა საუკუნეში ერთი და იგივეა – არც ერთი ნაბიჯი უკან. ეს სურათი გაზაფხულის დამდეგს ნათელი იქნება. ამ ვითარებაში სრულიად უქმად დაკარგულ დროდ მიმაჩნია 70-კაციანი კომისიის არსებობა.

ჩვენ იმდენი კონსტიტუცია გვაქვს, რამდენი პირველი პირიც არსებობდა საქართველოში. ახლა განსხვავება ისაა, რომ თუ ადრე კონსტიტუციას ცვლიდა სახელმწიფოს პირველი პირი, ახლა კონსტიტუციას ცვლის ადამიანი, რომელიც ერთ რიგით მოქალაქედ წარმოგვიდგენს საკუთარ თავს.

- თუ ადრე მიხეილ სააკაშვილზე მორგებული იყო კონსტიტუცია, ახლა ბიძინა ივანიშვილის იდეებზე მორგებული იქნება?

- თუ თავმოყვარეობა აქვს მეოცნებათა ნაწილს, როდესაც კონსტიტუციის საბოლოო ვერსიას გადაიკითხავენ, სიწითლეც მოიცავს მათ, რადგან ეს ყველაფერი პროგნოზირებული იყო უფრო ადრე და მათი გარჯა იყო ზედმეტი.

- პრეზიდენტის მომდევნო არჩევნებზე მარგველაშვილი დიდი ალბათობით ისედაც ვერ გაიმარჯვებს, ამდენად ეს ცვლილება მისი დასჯა ვერ გამოდის და რაში სჭირდება ამ არაპოპულარული ნაბიჯის გადადგმა ივანიშვილს?

- როდესაც ერთი სატელეფონო ზარით შეუძლია გადაწყვიტოს, ვინ იქნება პრეზიდენტი, საყოველთაო არჩევნებით ზედმეტ თავის ტკივილს რატომ გაიჩენს?!

- თქვენი აზრით, “ოცნება” მომავალ საპრეზიდენტო კანდიდატად ვის დააყენებს?

- ბატონი ბიძინა გულწრფელი ადამიანია და გვარებსაც შემთხვევით არ ასახელებს. ირაკლი ღარიბაშვილი მოსკოვის განრისხების გამო გაარიდეს თანამდებობას და თუ ეს სანქცია მოეხსნა, ჩვენი კადრებთუხუცესი მის ერთგულებას თანამდებობით დააჯილოდოვებს. იმასაც ნუ გამოვრიცხავთ, რომ თუ ივანიშვილმა ასეთი საშინაო დავალება მიიღო, საკუთარი სურვილის წინააღმდეგობის მიუხედავად, ის პრეზიდენტი თავად გახდება.

- უმრავლესობის ფრაქცია “სოციალ-დემოკრატები” კონსტიტუციიდან იმ მუხლის ამოღებას ითხოვს, რომლითაც ახალი გადასახადის შემოღება ან არსებულის გაზრდა რეფერენდუმის გზითაა შესაძლებელი. “ოცნება” გადასახადების კიდევ უფრო გაზრდად გეგმავს? და რას მოუტანს ეს საშუალო ფენას, რომელსაც დღეს ახალი რეფორმებითა და ლარის გაუფასურებით ისედაც გაუჭირდა?

- როგორც კი შევხვდები ბატონ გია ჟორჟოლიანს, რომელსაც მრავალი წელია ვიცნობ, დავუსვამ კითხვას: რა იშოვა ამისთანა, რომ სუყველას მოუწოდებს, უფრო მეტი გადასახადის შემოღებისკენ? და რისი მომასწავებელია ასეთი ინიციატივა? ჩვენ გვახსოვს წინა ხელისუფლების დროს ლაშა თორდია იყო გაზსადენის გაყიდვის ინიციატორი. მიუხედავად იმისა, რომ არავის სჯეროდა ამ იდეაზე მისი ავტორობის, ის ჯიუტად იმეორებდა, დიახ ეს ჩემი იდეეაო. ასეთი თორდიები “ქართულ ოცნებაშიც” არ გამოილევიან და ამგვარი იდეები არანაირი სიკეთის მომტანი არ არის.

კონსტიტუციიდან გადასახადის გაზრდაზე რეფერენდუმის გაუქმება კი არა, საერთოდ რეფერენდუმების ინსტიტუტი უნდა აღდგეს. დღევანდელი ჩანაწერი, რომ რეფერენდუმი ვერ შედგება, რადგან ჩვენი ტერიტორიის ნაწილი ოკუპირებულია, ეს შესანიშნავი თავშესაფარია ნებისმიერი უზნეო ხელისუფლებისთვის. ეს ცვლილება ხომ ხელისუფლების სათავეში მყოფ პირებს კი არა, არამედ საშუალო ფენას დააწვება და თურმე უნდა მოიხსნას ტომრის თავი და ვისაც კი სადმე რამე შემორჩენია, გადასახადებში უნდა გადაიხადოს.

- გამოდის, რომ ხელისუფლება სამუშაო ადგილებს ვერ ქმნის და ბიუჯეტის შესავსებად ვინც დასაქმებულია მათ გაძარცვას გეგმავს?

- არგუმენტების გარეშე მხოლოდ სადღეგრძელოს წარმოთქმა შეიძლება. ეს ცალკე ნასროლი ფრაზა ძალიან დიდ დადასტურებას საჭიროებს და ნახევარ წელიწადში ამას ვერც მოიაზრებენ და ვერც არგუმენტებით შესძენენ ნდობას. ამიტომ ეს თემა მახსენებს ნაცნობ პრიმიტიულ ფრაზას – ბიძია, დამეხმარე. გარდა ამისა, ჩემთვის რაც არ უნდა გულდასაწყვეტი იყოს და რაც არ უნდა სიმპათიებით ვიყო განმსჭვალული პრემიერ-მინისტრის მიმართ, მისი მზაობა სახელმწიფოს ძარცვის, ჩემთვის გამაოგნებელია. ვგულისხმობ ახალი მთავრობის დამტკიცებისთანავე გაჟღერებულ პროექტს – სტრატეგიული გაზსადენისა და საქართველოს რკინიგზის 25%-იანი წილების გასხვისებაზე. რა უნდა მოიმოქმედოს ჩვენმა შთამომავლობამ, რომელსაც ასეთი დაუფიქრებელი ნაბიჯის შედეგად ხელში გეოპოლიტიკური უპირატესობების ჩონჩხი შერჩება. როგორ გგონიათ, “გაზპრომი” რაიმეს 25%-ს დაყაბულდება? ის მაინც გვითხრან, “გაზპრომთან” გაზსადენის წილების მიყიდვა განიხილება თუ არა. თუ ესეც სახელმწიფო საიდუმლო აღმოჩნდება, კიდევ უფრო უაღრესად ყოფილა საქმე, ვიდრე წარმოგვიდგენია.

- “ოცნებამ” წარმოადგინა კანონპროექტი, რომლითაც ფარულ მოსმენებზე ახალ საზედამხედველო უწყება უნდა შეიქმნას და ის სუს-თან იქნება ანგარიშვალდებული, რაც სამოქალაქო სექტორის და ექსპერტების დიდ კრიტიკას იწვევს. მესამე სექტორი დამოუკიდებელი ორგანოს შექმნას ითხოვდა, რომელიც ანგარიშვალდებული პარლამენტის წინაშე იქნებოდა. “ოცნება” ფარული მოსმენების კონტროლს ვერ თმობს?

- შთაბეჭდილება რჩება, რომ ხელისუფლება საკუთარ ხალხს უყურებს ისე, როგორც გონებაჩლუნგებს. ამის დამადასტურებელი ჩემთვის ოცნებისშეთავაზებაა, რომფარული მოსმენების პრობლემებს მოგვარება თურმე დამოუკიდებელი სუბიექტის მიერ მოხდება, რომელიც სუს-ზე (უსაფრთხოებისსამსახურზე) იქნებადამოკიდებული.

მიამიტი ჩვენში ბევრია, მაგრამ დეგენერატი -ძალიანცოტა. ვისზეა გათვლილი ეს, ჩემთვის გაუგებარია. წლების განმავლობაში ვერაფერს ვიგებთ, ფარულ მიყურადებაზე რა გამოიძია ვინმემ, ვინ დაისაჯა და თუ დაისაჯა – რატომ. ახლა კი თურმე სუს-სი ჩამოშორდება ამ საკითხს, მაგრამ შეიქმნება დამოუკიდებელი “სუსი-კო”. სუს-ი და “სუსი-კო” მალე ერთი და იგივე ცნება იქნება.

- ის, რომ “ოცნების” გეგმაა, მაჟორიტარული სისტემა არ გააუქმოს, პრეზიდენტიც თავად აირჩიოს და მოსახლეობას გადასახადები კიდევ უფრო მოუმატოს, გაზპრომთანაც წამგებიან ხელშეკრულებას ჩვენი იგნორირებით მოაწერა ხელი – ამგვარი ნაბიჯები ხალხში პროტესტს არ გამოიწვევს?

- ჯერ არ დამდგარა ისეთი აქციების დრო, რომელიც რაიმე სერიოზულ ნიშანს დაატყობდა დღეს არსებულ ნაკლებად მიმზიდველ რეალობას. მოთმინების ფიალა შეიძლება აივსოს იმ შემთხვევაში, თუ ისევ ისეთი ხერხები იქნა გამოყენებული ადგილობრივი არჩევნებისას, რასაც საპარლამენტო არჩევნებში ჰქონდა და დარწმუნდებიან, რომ სუს-ი, რაც არ უნდა გასუსული იყოს, მხოლოდ ერთი პოლიტიკური ძალის წარმატებისთვის არის აქტიურად ჩართული. ამ შემთხვევაში, შესაძლოა, აქტიურობა ვიხილოთ და არ გამოვრიცხავ, მოთხოვნებში ცესკოს თავმჯდომარის შეცვლაც გაჟღერდეს.

„რეზონანსი“,01 თებერვალი, 2017 წელი

ინტერვიუ ბექა ნაცვლიშვილთან: „კონსტიტუციაში უნდა გაჩნდეს ჩანაწერი ღირსეული საცხოვრებლით უზრუნველყოფაზე“ // სოციალ-დემოკრატების ორი საკონსტიტუციო ინიციატივა

ნინო ქეთელაური

ეროვნული საგადასახადო პოლიტიკის პარლამენტის მიერ განსაზღვრა და შესაბამისი საჭიროების მქონე ადამიანების საცხოვრებელი ფართით უზრუნველყოფა – ეს ის ინიციატივებია, რომლებიც ფრაქცია “სოციალ-დემოკრატებმა” უკვე დაარეგისტრირა.

კონრეტულად რას გულისხმობს აღნიშნული საკონსტიტუციო ცვლილებები, ამაზე “რეზონანსი” ფრაქციის წევრს, დეპუტატ ბექა ნაცვლიშვილს ესაუბრა.

ბექა ნაცვლიშვილი: პირველი ინიციატივა გულისხმობს, კონსტიტუციის 94-ე მუხლის მე-4 და მე-5 პუნქტების ამოღებას. ამ პუნქტების მიხედვით, პარლამენტს და მთავრობას არ აქვს უფლება, რომ საერთო ეროვნული ახალი გადასახადი შემოღოს ან არსებული გაზარდოს. ეს არ ეხება აქციზს. ჩვენ დაახლოებით, 55 ქვეყნის კონსტიტუცია შევისწავლეთ და პარლამენტს ეს უფლება არსად არ აქვს წართმეული. პირიქით, 12 კონსტიტუციაში წერია, რომ ისეთი საკითხების, რაც გადასახადის გაზრდას ან ცვლილებას ეხება, რეფერენდუმზე დაყენება არ შეიძლება.

ეს მუხლი კონსტიტუციაში “ნაციონალური მოძრაობის” დროს შეიტანეს და გარკვეული თვალსაზრისით, ეს იყო, პარლამენტის მიზანმიმართული დასუსტებისკენ გადადგმული ნაბიჯი – ეს იყო წარმომადგენლობითი დემოკრატიის დასუსტებისკენ გადადგმული ნაბიჯი. იმიტომ, რომ მთავრობას და პარლამენტს ამ უფლებას თუ წავართმევთ, ეს დემოკრატია აღარ იქნება, რადგან მთავრობას, პარლამენტს ირჩევენ იმისთვის, რომ საგადასახადო პოლიტიკა ჩვენ განვკარგოთ. ეს არის წარმომადგენლობითი დემოკრატიის უგულებელყოფა და პარლამენტის უფლებების შეკვეცა ისეთ მნიშვნელოვან საკითხებში, რომელიც პირდაპირ არის დაკავშირებული ეკონომიკის განვითარებასნ და მის სტიმულირებასთან.

- კონკრეტულად რა ტიპის გადასახადებზეა საუბარი?

- მაგალითად, საშემოსავლო გადასახადებზე, ასევე მოგების გადასახადზე, ან ახალი გადასახადის შემოღებაზე. არ აქვს მნიშვნელობა, ეს ახლა იგეგმება თუ არა, ზოგადად, მომავალში ამის საჭიროება რომ დადგეს, დღევანდელი კონსტიტუციით ეს უფლება მთავრობას და პარლამენტს აქვს ჩამორთმეული და მხოლოდ რეფერენდუმის გზითაა ეს შესაძლებელი. რა თქმა უნდა, ეს დაუშვებელია, რადგან ფისკალური და საგადასახადო პოლიტიკა არის ის მექანიზმები, რომლითაც ეკონომიკა იმართება. ეს არის ძალიან მნიშვნელოვანი ინიციატივა და იმედი გავქვს, რომ ფართო საზოგადოება გაითვალისწინებს და შესაბამისი მხარდაჭერა ექნება.

- რას გულისხმობს მეორე ინიციატივა?

- მეორე ინიციატივა ეხება კონსტიტუციის მეორე კარში (სადაც ადამიანის უფლებები და თავისუფლებებია გაწერილი), ჩვენი მოქალაქეების სოციალური უფლებების უფრო მკაფიოდ წარმოდგენას. ანუ იმის ჩაწერას, თუ ვინ არის ამ უფლების განხორციელებაზე პასუხისმგებელი და უზრუნველმყოფი. აქ იგულისხმება, რომ სახელმწიფო უნდა იყოს პასუხისმგებელი ამ უფლებების განხორციელებაზე.

კონსტიტუციაში არის ჩანაწერები განათლების უფლებაზე, სოციალურ უზრუნველყოფაზე, მაგრამ ჩვენ გვინდა, რომ გაჩნდეს ჩანაწერი ღირსეული საცხოვრებლით უზრუნველყოფაზე. რაც ნიშნავს, რომ საქართველოში ყველა ადამიანი უზრუნველყოფილი იყოს ღირსეული საცხოვრებლით, სადაც ის მოახდენს თავისი სოციალური გარემოს მოწყობას, რაც გახდიდა მათ ცხოვრებას და მომავალს მეტად განჭვრეტადს.

გარდა იმისა, რომ 21-ე საუკუნეში ადამიანს ნორმალური საცხოვრებელი უნდა ჰქონდეს და ეს კითხვის ნიშნის ქვეშ არ უნდა იდგეს, წმინდა დემოგრაფიული თვალსაზრისითაც კარგი იქნება, რადგან არიან ოჯახები, რომლებიც საცხოვრებლის არ ქონის გამო, ოჯახებს ვერ ქმნიან. მაგალითად, ჩემს რაიონში, ისანში, ძალიან მწვავეა ეს პრობლემა, რადგან ადამიანებმა, რომლებისთვისაც ადრე ჯანდაცვის ხელმისაწვდომობა შეზღუდული იყო, სამედიცინო და სხვა საჭიროებების დაკმაყოფილების მიზნით, ბინები იპოთეკით დატვირთეს. მათმა უმეტესობამ ეს სახლები დაკარგა და ისინი იძულებული გახდნენ შეჭრილიყვნენ რიგ შენობებში და იქ მოენახათ საცხოვრებელი ადგილები.

საცხოვრებლით უზრუნველყოფის პოლიტიკას აქვს თავის ეკონომიკური განზომილება, რადგან ამით ხდება ეკონომიკის სტიმულირებაც. თუ ეს ჩანაწერი გაჩნდება სახელმწიფო აღიარებს ამ ტიპის პოლიტიკის შეიმუშავების აუცილებლობას. შედეგად მოხდება სამშენებლო ინდუსტრული სექტორის სტიმულირებაც. ჩვენ ამის საერთაშორისო ვალდებულება გაგვაჩნია: მაგალითად ევროპის სოციალურ ქარტიას, გაეროს ადამინის უფლებათა კონვენციებს, რომლებსაც ჩვენ მიერთებლი ვართ და ვიზიარებთ.

- ამ შემთხვევაში მუდმივ საცხოვრებელზეა საუბარი?

- რა თქმა უნდა, უმჯობესია მუდივი საცხოვრებელი, თუმცა ეს იქნება ამ საკითხის იმგვარად გადაწვეტა, რომ ყველა ადამიანს, ვისაც თავისი სახსრებით არ შეუძლია ღირსეული საცხოვრებლით უზრუნველყოფა, სხვადასხვა მოდელი შევთვაზოთ. ეს იქნება დეველოპერულ კომპანიებთან შეთანხმება, საბინაო ფონდის შექმნა, იაფი სესხებით უზრუნველყოფა, თუ სახელმწიფოს მიერ ქირავნობის ფორმების მოძებნა, რომელიც ხელმისაწვდომი იქნება ამ საჭიროების მქონე ადამიანებისთვის.

- თქვენი ინიციატივის მიხედვით იქნება თუ არა გაწერილი კონკრეტულად რომელი უწყების ვალდებულება იქნება ადამიანების საცხოვრებლით უზრუნველყოფა?

- კონსტიტუციაში ეს უწყებრივი თვალსაზრისით არ იწერება. კონსტიტუციაში უბრალოდ იწერება ვინ არის ამ საკითხზე პასუხისმგებელი.

- როდის მოხდება აღნიშნული ინიციატივის განხილვა?

- ჩვენ ეს ინიციატივა წინა ორშაბათს უკვე შევიტანეთ და განხილვების პროცესში აქტიურად მივიღებთ მონაწილეობას.

- გაქვთ იმედი, რომ აღნიშნული ინიციატივები პარლამენტის მოწონებას დაიმსახურებს?

- პარლამენტმა კენჭი იმ მოდელს უნდა უყაროს, რომელსაც ჩვენ საკონსტიტუციო კომისიის ფარგლებში შევიმუშავებთ. კომისიის ზოგიერთი წევრი იზიარებს ჩვენი მოქალაქეების სოციალური უფლებების გაძლიერებას. ამიტომ, ამ საკითხში ვიქრობთ, რომ მხარდაჭერა იქნება სერიოზული. რაც შეეხება მეორე ინიციატივას, აქაც პირველადი კონსულტაციებით, გვაქვს მხარდაჭერის იმედი.

„რეზონანსი“,01 თებერვალი, 2017 წელი

ინტერვიუ ირაკლი ალადაშვილთან: „ჯარში [თავდაცვის სამინისტროში] ბიუჯეტის დიდი ნაწილი სამოქალაქო პირების ხელფასებზე ნაწილდებოდა“

ელზა პაპოშვილი

სამხედრო ჟურნალ “არსენალის” მთავარი რედაქტორი ირაკლი ალადაშვილი ამბობს, რომ ქართულ ჯარში ცვლილებების დაწყება და გარკვეული სახის გადახალისება აუცილებელი იყო. მისი თქმით, სამხედრო ბიუჯეტის 73%-ი ხელფასებზე და სხვადასხვა სოციალური სახის ხარჯებზე ნაწილდება, რაც გამოდის რომ საბრძოლო დანაყოფების მომზადებისთვის საკმარისი ხარჯები აღარ რჩება. ამიტომაც, ირაკლი ალადაშვილის აზრით, ამ პრობლემებმა თავდაცვის სამინისტრო ოპტიმიზაციის აუცილებლობის წინაშე დააყენა.

- როგორ შეაფასებთ თავდაცვის სამინისტროში მიმდინარე ოპტიმიზაციის პროცესს?

- ქართულ ჯარში ცვლილება და გადახალისება აუცილებელი იყო. სამხედრო ბიუჯეტის 73% ხელფასებზე და სხვადასხვა სოციალური სახის ხარჯებზე ნაწილდება, ამის გამო საბრძოლო დანაყოფების მომზადებისთვის საკმარისი ხარჯები აღარ რჩება. ბიუჯეტში დარჩენილი თანხით ახალი შეიარაღების შესყიდვა კი არა, ძველის კაპიტალური რემონტიც კი შეუძლებელი იქნება. ამიტომაც, ამ პრობლემებმა სამინისტრო ოპტიმიზაციის აუცილებლობის წინაშე დააყენა. სამინისტროში კადრები ხელოვნურად იყო გაბერილი, სადაც ხელფასების დიდი ნაწილი სამოქალაქო პირებზე ნაწილდებოდა.

- რა არის მიზეზი, თავდაცვის სამინისტროში ამდენმა სამოქალაქო პირმა თავი რომ მოიყარა?

- ბოლო წლებში თავდაცვის მინისტრების ხშირმა ცვლამ და ახალი გუნდის მოსვლამ შტატების საკმაოდ გაიზარდა გამოიწვია. პირველ რიგში ეს სამოქალაქო პირებს ეხებათ. თუმცა აუცილებელია, რომ უწყებიდან გათავისუფლებული პირები ხელისუფლებამ სხვა მიმართულებით დაასაქმოს, ვინაიდან მათ უკან ოჯახები დგანან. აღნიშნული ოპტიმიზაცია საქართველოს შეიარაღებულ ძალებზე უარყოფითად არ იმოქმედებს, რადგანაც გათავისუფლებულების უმეტესობა მაინც სამოქალაქო პირია, ნებისმიერი ქვეყნისთვის მთავარი მისი საბრძოლო მოქმედებებია და არა ის, სამინისტროში რამდენი ადამიანი მსახურობს. თუმცა ოპტიმიზაცია ობიექტური განხილვის შედეგად უნდა მოხდეს, რათა ვინმეს უფლებები არ დაირღვას.

- თავდაცვის სამინისტროში მიმდინარე ოპტიმიზაცია სამოქალაქო პირების გარდა, იმ ოფიცრებსა და მაღალი რანგის სამხედრო პირებსაც შეეხო, რომლებსაც სამინისტრომ პენსიაზე გასვლა შესთავაზა. როგორ ფიქრობ, რამდენად მიზანშეწონილია გამოცდილი კადრების, გამოუცდელი კადრებით ჩანაცვლება?

- კი გეთანხმებით, რომ ჯარში მიმდინარე ოპტიმიზაცია მაღალი ჩინის მქონე სამხედრო პიურებსაც შეეხო. 155-დან 100-მდე შემცირდა პოლკოვნიკის საშტატო ერთეული. თუმცა ესეც გარკვეულწილად გასაგებია. უფროსი ოფიცრების რაოდენობა ხელოვნურად იყო გაზრდილი, მაგრამ ამ ოფიცრებს ერთჯერადად სერიოზული კომპესაცია გადაუხადეს. პოლკოვნიკებს 29 ათასი ლარი მისცეს. ეს ცუდ ტენდენციად ნამდვილად არ მიმაჩნია, რადგანაც ახალგაზრდა ოფიცრებს დაწინაურების პერსპექტივა უჩნდებათ და მათი მოტივაცია უფრო გაიზრდება. მიმაჩნია, რომ საბრძოლო დანაყოფებში უფრო მეტი ოფიცერი უნდა იყოს და ძირითადი ყურადღება საბრძოლო დანაყოფების გაძლიერებასა და მომზადებაზე უნდა გამახვილდეს.

- თავდაცვის სამინისტროს მიმართულებით ხშირად ისმის ბრალდებები, რომ ჯარში მაღალ თანამდებობებს არაკვალიფიციური პირები იკავებენ, თქვენ იზიარებთ ამ მოსაზრებას?

- რა თქმა უნდა, რომ ოპტიმიზაციის პროცესით უკმაყოფილო ძალიან ბევრი ადამიანი იქნება. დღეს სამსახურის დაკარგვა მძიმე გადასატანია. ამიტომაც, თუ პრეტენზიები არსებობს, ასეთი კონკრეტული შემთხვევების გამოკვლევა უნდა მოხდეს. რათა დადგინდეს რომელიმე კონკრეტული ადამიანის უფლებები ხომ არ დაირღვა. პრობლემები ყველა ქვეყნის ჯარში არსებობს. არაპროფესიონალიზმი და არაკომპეტენტურობა საქართველოს კი არა სხვა დიდ ქვეყნებსაც აწუხებს. გამოსავლი ის იქნება, რომ კომისია, რომელიც ამ ოპტიმიზაციის პროცეს ხელმძღვანელობს, კომპეტენტური და მიუკერძოებლი ადამიანებით იყოს დაკომპლექტებული, რათა თვითოეული სამხედროს ბედი მისი დამსახურების და უნარ-ჩვევების მიხედვით შეაფასონ და არ მოხდეს გამოცდილი და კვალიფიციური თანამშრომლების სამსახურიდან გაშვება.

„რეზონანსი“,01 თებერვალი, 2017 წელი

ყველა მხრიდან გაბერილი ეკონომიკის სამინისტრო

„ძალიან კომფორტულად გრძნობენ თავს, რადგან ანაზღაურებასთან დაკავშირებით არანაირი შეზღუდვა არ აქვთ“

მარი ჩიტაია

ეკონომიკის სამინისტროს და მის დაქვემდებარებაში მყოფი სსიპ-ების შენახვა, რომელთა მარგი ქმედების კოეფიციენტი ძალიან დაბალია, ბიუჯეტს საკმაოდ ძვირი უჯდება. იმის მაგიერ, რომ ამ სისტემაში დასაქმებულები კუთვნილ შრომის ანაზღაურებას დასჯერდნენ, სახელფასო დანამატების სახით ბიუჯეტის ფულს თვითნებურად ანაწილებენ. ამას ადასტურებს აუდიტის სამსახურის დასკნა, რომელიც ეკონომიკის სამინისტროსა და მის დაქვემდებარებაში მყოფი სსიპ-ებში დასაქმებულთა სახელფასო დანამატებს ეხება.

მართალია, ეკონომიკის სამინისტროში მიიჩნევენ, რომ დასაქმებულებმა სახელფასო დანამატებით დამსახურებულად აიღეს, მაგრამ ნათვამს ვერაფრით ადასტურებენ. როგორც კვლევის ავტორები აცხადებენ, სახელფასო დანამატების მიმღებებმა ვერც იმ დავალებების შესრულების დამადასტურებელი დოკუმენტები წარმოადგინეს. “განსაკუთრებული სირთულისა და მნიშვნელობის დავალებების შესრულების, ასევე იმ დავალებების შესრულების დამადასტურებელი დოკუმენტები, რომლებიც არ შედიოდა დანამატის მიმღებ პირთა მოვალეობაში, უწყებების მიერ წარმოდგენილი ვერ იქნა”, – აღნიშნულია დასკვნაში.

აუდიტის სამსახურმა ეკონომიკის სამინისტროს 2015 წლის 31 დეკემბრის დასრულებული საანგარიშო პერიოდის კონსოლიდირებული ფინანსური ანგარიშში ერთ-ერთ მთავარ პრობლემად სახელფასო დანამატების გაცემა დაასახელა.

მოსახლეობის ჯიბიდან გადახდილი ფულით შევსებული ბიუჯეტი არამიზნობრივად იფლანგება. განსაკუთრებით თვალში საცემია, სახელფასო დანამატის მიმღები ამა თუ იმ სააგენტოს მთელი შემადგენლობაა. ეს კარგად ჩანს სსიპ “საქართველოს სტანდარტებისა და მეტროლოგიის ეროვნული სააგენტოს” მაგალითიდან. ამ სააგენტოში დასაქმებული 80 თანამშრომლიდან 78 თანამშრომელს 2015 წლის მარტში წლის ბოლომდე დაუწესდა ყოველთვიური სახელფასო დანამატი, ჯამურად 29 800 ლარის ოდენობით.

რაც შეეხება უშუალოდ სსიპ-ების ხელმძღვანელებს, მათ ყოველთვიური სახელფასო დანამატები დაუწესდათ საქართველოს ეკონომიკის მინისტრის 2015 წლის 28 იანვრის #1-1/26 ბრძანებით – განსაკუთრებული სირთულის და მნიშვნელობის დავალების შესრულებისათვის. დანამატი არათანაბარია და მათი ოდენობა თანამდებობრივი სარგოს 22%-დან 100%-მდე მერყეობს.

როგორც აუდიტის დასკვნაშია აღნიშნული, სამინისტროსა და მის დაქვემდებარებაში მყოფი ორგანიზაციების თანამშრომლებზე, დანამატები გაიცემა ბრძანებებით, სადაც დანამატების გაცემის საფუძვლად მითითებულია განსაკუთრებით საპასუხისმგებლო ფუნქციური დატვირთვა, ზეგანაკვეთური მუშაობა და სხვა მიზეზები. ამ ფორმულირებით გაიცემოდა დანამატები სსიპ “სახმელეთო ტრანსპორტის სააგენტოში”, სსიპ “საზღვაო ტრანსპორტის სააგენტოში”, სსიპ “სახელმწიფო ქონების ეროვნულ სააგენტოში”, სსიპ “სახელმწიფო ჰიდროგრაფიის სამსახურში”. სპეციალისტები აცხადებენ, რომ ერთხელ და საბოლოოდ გასარკვევია, საქართველოში რამდენად ოპტიმალურად არის კადრები განაწილებული. გვჭირდება თუ არა ამდენი სააგენტო და სტრუქტურა, რომელთა გაკეთებული საქმე, სპეციალისტთა ვიწრო წრისთვისაც კი უცნობია.

ამ ყველაფერთან დაკავშირებით “რეზონანსი” შეეცადა ეკონომიკის სამინისტროს არგუმენტი მოესმინა, თუმცა უყწების წარმომადგენლებმა, როგორც ყოველთვის, ამ თემაზე საუბარი არ ისურვეს.

“ახალი ეკონომიკური სკოლის” პრეზიდენტი პაატა შეშელიძე პირდაპირ ამბობს, რომ საჯარო სტრუქტურებში ხელოვნურად გაბერილი შტატები ქვეყანას რეალურად არ სჭირდება.

“ფაქტია, რომ გვყავს ბევრი ზედმეტი მოხელე, რომელიც ბიუჯეტიდან ფინანსდება. თუ ვინმეს მიაჩნია, რომ გვჭირდება, ეს უნდა გაირკვეს და დასაბუთდეს. ახლა სახელმწიფო სტრუქტურებში რეორგანიზაცია მიმდინარეობს. როგორ დასრულდება ეს პროცესი, მალე გამოჩნდება. ფაქტია, რომ გაბერილი შტატები პრობლემას გვიქმნის, ფუნქციური დეცენტრალიზება გვჭირდება. უნდა დასაბუთდეს, ამა თუ იმ სტრუქტურაში რამდენი კაცია საჭირო და რას უნდა აკეთებდეს. არაფერი გამოვა, თუკი წინასწარ შექმნიან შტატს და შემდეგ დაიწყებენ ფიქრს რა აქვთ გასაკეთებელი, არადა ეჭვი მაქვს, რომ ასე ხდება. ამიტომ ყველაფერი დამოკიდებულია მიდგომაზე, ვინ აკეთებს, როგორი ხედვაა და ა.შ. სახელფასო დანამატისა და პრემიას შორის, ფაქტობრივად, განსხვავება არ არის, თუმცა იურიდიულად შეიძლება სხვადასხვანაირად გაფორმდეს. არც ის შეიძლება, საჯარო სექტორის თანამშრომელს ყოველთვიურად ეძლეოდეს პრემია. რეალურად ეს უნდა იყოს “ჯილდო” განსაკუთრებული საქმისთვის, რის დამადასტურებელი დოკუმენტიც უნდა არსებობდეს”, – აცხადებს პაატა შეშელიძე და დასძენს, რომ აუდიტის ანგარიშში ასახული ფაქტებზე სათანადო რეაგირება უნდა მოხდეს, რადგან თანხების თვითნებური განკარგვის ეჭვი არსებობს.

“პრემიების გაცემისას ხომ არ იყო ფარული გარიგება ვინმესთან, ეს საკითხიც აუცილებლად არის გამოსაკვლევი. თუკი ვინმემ სახელფასო დანამატი სპეციალური დავალების შესრულებისთვის მიიღო, ისიც უნდა ვიცოდეთ რა საქმე გაკეთდა. არ შეიძლება ასეთი დავალების შემსრულებელი მთელი კოლექტივი იყოს. საინტერესოა ისიც, რამდენად საფიროა 80 კაცის დასაქმება იქ, სადაც ხუთიც კი შეიძლება საკმარისი იყოს. ყველაფერი ეს გარკვევით უნდა დაადგინონ, რათა მუდმივად არ არსებობდეს ეჭვი საჯარო სექტორის საქმიანობის შესახებ”, – განმარტავს პაატა შეშელიძე.

სახელფასო დანამატების მიმღებთა მიერ შესრულებული საქმიანობით დაინტერესებულია აფბა-ს ანალიტიკოსი მერაბ ჯანიაშვილიც, რომელიც მხარს უჭერს, რომ საჯარო სექტორში დასაქმებულებს ჰქონდეთ მაღალი შრომის ანაზღაურება, მაგრამ არა სახელფასო დანამატები.

“როგორც ვიცი, 3 მლნ ლარი გამოიყო კვლევის ჩასატარებლად, თუ რამდენად ოპტიმალურად არის კადრები საქართველოში განაწილებული. კვლევის შედეგი არ ვიცით. არც ის, რეალურად ჩატარდა თუ არა კვლევა. რაც შეეხება ხელფასის თემას, მიმაჩნია, რომ საჯარო სექტორში დასაქმებულებს მაღალი შრომის ანაზღაურება უნდა ჰქონდეთ. ცალკე საკითხია, სახელფასო დანამატს რატომ იღებენ, თუკი კარგი ხელფასი აქვთ ან რა დამსახურების გამო აკუთვნებენ. საქართველოში უამრავი სსიპ და დეპარტამენტი არის შექმნილი, ეს უკვე ცუდია. უნდა შემუშავდეს ერთიანი კონცეპტუალური მიდგომა, თუ რომელ სერვისს იტოვებს სახელმწიფო და რომლის განკერძოება არის შესაძლებელი. მთავრობის დადგენილება და ანგარიში არ იძლევა წარმოდგენას იმაზე, რა პრინციპით შეირჩა საჯარო სამართლის იურიდიული პირები ან რა გათვლით განისაზღვრა მათი მომსახურების ტარიფები”, – აცხადებს მერაბ ჯანიაშვილი.

სანამ მთავრობა სისტემურად არ მიუდგება ამ საკითხს და მდგომარეობის გაჯანსაღებაზე არ იზრუნებს, სსიპ-ების ე.წ. დასაქმების ბიუროებად დარჩებიან, რა ფუნქციაც მათ დღემდე აქვთ. ასე ფიქრობს იურისტი ლევან ალაფიშვილი, რომლის შეფასებითაც, კომფორტზე მთავრობა უარს არ ამბობს და აწყობს უსისტემო გარემო, როგორიც საჯარო სექტორში დასაქმების კუთხით არსებობს.

“პრობლემა სისტემურია და ეს არის მიზეზი, რის გამოც ეკონომიკის სამინისტროში თუ სხვა საჯარო უწყებებში დასაქმების თვითმიზანს პირადი კეთილდღეობა წარმოადგენს. ეს ხდება იმიტომ, რომ საჯარო იურიდიული სისტემის მართვის მექანიზმი სახელმწიფომ ვერ ჩამოაყალიბა. როგორც ჩანს, კომფორტულად გრძნობენ თავს, რადგან დასაქმებასთან და ხელფასებთან დაკავშირებით არანაირი შეზღუდვა არ აქვთ და რეალურად დასაქმების ბიუროებს წარმოადგენენ. ახალი კანონით, “საჯარო სამსახურის შესახებ”, მთავრობას დაევალა 2016 წლის შემოდგომისთვის ერთიანი სტრატეგიის შემუშავება, თუმცა მთავრობამ არათუ არ შეასრულა ეს ვალდებულება, მეტიც, კანონის მოქმედება გადაავადდა ივლისამდე.

დიაგნოზი ერთია: კომფორტზე მთავრობა უარს არ ამბობს! ეს ხდება ხალხის ხარჯზე. ფაქტობრივად, ხალხი ინახავს იმ სტრუქტურებს, რომელთა არსებობის საჭიროება ქვეყანაში არ არსებობს. ცხადია, ყველას აწყობს უსისტემობა, ესაა ჩვენი პრობლემა”, – აცხადებს ლევან ალაფიშვილი.

რაც შეეხება კონკრეტულად ეკონომიკის სამინისტროში დასაქმებულთა რაოდენობას, აუდიტის სამსახურის დასკვნაში აღნიშნულია, რომ საანგარიშო წლის განმავლობაში სამინისტროში რეალურად დასაქმებულ მომუშავეთა რიცხოვნობა, მნიშვნელოვნად ჩამორჩებოდა დამტკიცებული ბიუჯეტით განსაზღვრულ საშტატო რიცხოვნობას. მაგალითად, წლის განმავლობაში ვაკანსიების საშუალო ოდენობა შეადგენდა: სამინისტროს ცენტრალურ აპარატში – 80 ერთეულს, სსიპ – სახელმწიფო ქონების ეროვნულ სააგენტოში – 18 ერთეულს, სსიპ – ტექნიკური და სამშენებლო ზედამხედველობის სააგენტოში – 5 ერთეულს, სსიპ – ინოვაციებისა და ტექნოლოგიების ეროვნულ სააგენტოში – 20 ერთეულს. შედეგად, როგორც აუდიტის სამსახურში განმარტავენ, თანამდებობრივი სარგოს მუხლში გამოთავისუფლებული სახსრები პრემიებისა და დანამატების გაცემას ხმარდებოდა.

„რეზონანსი“, 01 თებერვალი, 2017 წელი

ინტერვიუ მამუკა ახვლედიანთან: „შპარგალკების საქმეს“ არავინ იძიებს“

თიკო ოსმანოვა

“ჩვენს ქვეყანაში საქმის წარმოებას ჰქვია “მიმდინარეობს გამოძიება”. შემდეგ გამოვა, რომელიმე თანამდებობის პირი და იტყვის, “აყვანილია პირად კონტროლზე”. პირდაპირ დადასტურებულად გეუბნებით, ტესტების გაცემაში მონაწლეობა მიღებული აქვს ნინო გვენეტაძეს, ლევან მურუსიძეს და კიდევ ბევრ ადამიანს – მათი კანდიდატებია გაყვანილი. ეს ჩემი შიდა გამოძიებით მივაკვლიე”, – ამბობს “რეზონანსთან” საუბრისას საქალაქო სასამართლოს ყოფილი თავმჯდომარე მამუკა ახვლედიანი, რომელმაც თანამდებობაზე აღდგენასთან დაკავშირებით სააპელაციო დავაც წააგო.

მამუკა ახვლედიანი: პრინციპში, სხვა მოლოდინი არც მქონია, იმიტომ, რომ წინააღმდეგ შემთხვევაში უნდა დაედანაშაულებინათ იუსტიციის უმაღლესი საბჭო. იცნობთ ისეთ მოსამართლეს, ვინც ამას გაბედავს?! სხვა შემთხვევაში გამოდიოდა, რომ არა უფლებამოსილი პირის მიერ ვიყავი გათავისუფლებული, რაც შესაბამისად გამოიწვევდა საქმის გამოძიებას და იმაზე საუბარს, რომ საბჭომ თავის უფლებამოსილებას გადააჭარბა.

კიდევ ერთხელ ვიმეორებ, მთავარი პრობლემა მამუკა ახვლედიანთან არ არის. არ მაქვს სურვილი ამ ტიპის სასამართლო სისტემაში ვმუშაობდე და ამას არც აღდგენის შემთხვევაში ვაპირებ. არ დავბრუნდები მანამ, სანამ სისტემურად არ იქნება პრობლემა აღმოფხვრილი. პრობლემა არის სასამართლო რეფომის პირველი, მეორე და მესამე ტალღები. პირველმა გამოიწვია ის საბჭო, რაც დღეს მოქმედებს, მეორემ გამოიწვია ის მახინჯი სისტემა, რაც მოქმედებს და მესამე ტალღა – ეს ყველაფერი არის საბოლოო დადასტურება “გაპრავება” ყველაფერ ამისი, სამუდამოდ დანიშვნის ფორმტაში. ამას კოსმეტიკური საკითხები არ შველის ამას სჭირდება სისტემური ცვლილებები.

რაც შეეხება ჩემს საკითხს, უბრალოდ იმიტომ მივყვები ამას პროცედურულად, რომ სასამართლოს თავმჯდომარემ თუ არ დაიცვა თავის უფლებები და არ მიჰყვა სტრაბურგამდე, აბა ვინ უნდა დაიცვას?! კიდევ ერთხელ ვაჩვენებ სახეს ამ ადამიანებისას როგორ ექცევიან ნებისმიერ მოსამართლეს და განსხავებულ აზრს.

- ანუ სამართლებრივ დავას ბოლომდე გააგრძელებთ?

- აუცილებლად, ჯერ უზენაესში და შემდეგ სტრასბურგში. დარწმუნებული ვარ ამისთვის საქართველოს თანხაც დაეკისრება და დღესვე ვუცხადებ სუყველას, რომ კატეგორიულად მოვითხოვ ეს თანხმები, რომელიც სახელმწიფოს დაეკისრება, ანაზღაურონ იმ ადამიანებმა, ვინც ეს ჩაიდინა. ვგულისხმობ უზენაესი სასამართლოს თავმჯდომარეს გვენეტაძეს, მურუსიძეს და მოქმედი იუსტიციის საბჭოს წევრებს, რომლმებაც ჩემი საკითხის გადაწყვეტაში მიიღეს მონაწილეობა. ყველამ უნდა აგოს პასუხი – ეს არის უფლებამოსილების გადამატება. ამ მუხლით სასჯელს უამრავი ადამიანი იხდის და მათ შორის ესენიც უნდა იხდიდნენ უკვე სასჯელს ჩემი აზრით.

- ზოგადად სააპელაციო სასამართლოში თუ შეძლებით თქვენი უდანაშაულობის დასამტკიცებლად შესაბამისი მტკიცებულებების წარდგენა?

- აი, ეს არის ქვეყანაში ყველაზე დიდი პრობლემა – არაფერი არ მაქვს დასამტკიცებელი. მათ არც კი წარმოუდგენიათ, რაში მდებენ ბრალს. ჯერ მოვისმინე გენერატორი არ ჩაირთო, მერე ვითომ ჩემი გამოსვლით ეთიკა დავარღვიე. თქვენ წარმოიდგინეთ ამხელა სასამართლოში ჩემი პოზიციის დაფიქსირების საშუალება არ მომეცა. ვერ ვხდები უბრალოდ არგუმენტები რაზე გავაკეთო, რა დოკუმენტები უნდა წარვადგინო. რეალური ბრალდება პირადად მე ვერაფერი დავინახე.

- თავის დროზე თქვენ მოსამართლეები მენეჯმენტურ პრობლემაში და ცუდ მართვაში გადანაშაულებდნენ, მათ შორის მივლინებებში ხშირად სიარულს…

- ამას ამბობს რამდენიმე მოსამართლე. პირველივე დღიდანვე მოსამართლეებს ამოჰქონდათ “ქსივები”, რომ გადაწყვეტილებები შეეთანხმებინათ სასამართლოს თავმჯდომარესთან. ერთადერთი, რაც გავაკეთე, ვუთხარი, რომ პასუხისმგებლობა იქნება თქვენზე და არა სასამართლოს თავმჯდომარეზე. მე არ შემითანხმოთ გადაწყვეტილებები ეს თქვენი გადასაწყვეტია. რაც შეეხება მივლინებებს, 20 დღე ვიყავი მივლინებაში. მიწვევას საბჭო ამტკიცებს და ესენი მიშვებენ. ახლა თქვენ შეგიძლიათ ხარჯებით დაინტერესდეთ ჩემი და ახალი თავჯდომარის და ნახავთ, რომ ნახევარი მილიონით მეტს იხდის საქალაქო სასამართლოს ახალი თავმჯდომარე.

შუბლის ძარღვი ამ ადამიანებს ეტყობა დაბადებიდან არ აქვთ, თორემ შემდეგ გაწყვეტილებს ეტყობათ მაინც. ყველაფრის თქმა შეუძლიათ. და რა გავაკეთო ახლა რა არგუმენტაცია წარვადგინო მივლინებაში არ ვყოფილიყავი?! მოწვევა მოდის საბჭოში და შემდეგ თვითონ საბჭო მიშვებდა ამა თუ იმ მივილენებაში. მე ფიზიკურად ვერ მივიღებ ამ გადაწყვეტილებას. უამრავი შიდა მივლინება მქონდა, რომ გამემართა მენეჯმენტი. შექმნილი მაქვს ელექტრონული სისტემა.

- რაც შეეხება თქვენ სკანდალურ განცხადებას ე.წ შპარგალკებთან დაკავშირებით. რა ეტაპზე გამოძიება თუ გაქვთ რამე კონკრეტული ინფორმაცია?

- არაფერი ხდება. სწორედ ეს არის პრობლემა – ადამიანებს შეუძლიათ ყველაფერი დააშავონ გააკეთონ. სად არის გამოძიება, რომელიც დაიწყო?! ჩვენს ქვეყანაში საქმის წარმოებას ქვია “მიმდინარეობს გამოძიება”. შემდეგ გამოვა, რომელიმე თანამდებობის პირი და იტყვის, “აყვანილია პირად კონტროლზე”. პირდაპირ დადასტურებულად გეუბნებით, ტესტების გაცემაში მონაწლეობა მიღებული აქვს ნინო გვენეტაძეს, ლევან მურუსიძეს და კიდევ ბევერ ადამიანს – მათი კანდიდატებია გაყვანილი. ეს ჩემი შიდა გამოძიებით მივაკვლიე. ამას სჭირდება სულ 3-4 დღე და ხომ ხედავთ, რამდენი დრო გავიდა ამ გამოძიებაზე კაციშვილს არაფერი უთქვამს – იუსტიციის უმაღლესო საბჭოს მდივანი თვითონ ატარებს მოკვლევას და, რაც ჩათვალა, საჭიროდ ის მასალები გაუგზავნა, ჩემი აზრით, პროკურატურას.

„რეზონანსი“, 01 თებერვალი, 2017 წელი

გია ცერცვაძე უკრაინას პოლიტიკურ თავშესაფარს სთხოვს

ნინო ქეთელაური

ვიცე-პოლკოვნიკი გია ცერცვაძე, რომელიც საპატიმროდან რამდენიმე დღის წინ გათავისუფლდა, უკრაინას პოლიტიკურ თავშესაფარს სთხოვს. აღნიშნული მოთხოვნით მისმა ადვოკატმა შესაბამის უწყებებს უკვე მიმართა და პასუხი 25 თებერვლამდე იქნება.

“საბუთები შეიტანა ჩემმა ადვოკატმა, როცა ციხეში ვიყავი. საბუთები 25 იანვრიდან შეტანილია, ჯერ განხილვა მიმდინარებს და 25 თებერვლამდე პასუხი იქნება,” – აღნიშნა გია ცერცვაძემ.

აღსანიშავია, რომ ერთ-ერთი რუსული სააგენტოს (პოლიტიკომ.ნეტ) ინფორმაციით, ვიცე პოლკოვნიკ გია ცერცვაძის შემდეგ, რუსეთი 2008 წლის ომსა და უკრაინაში მებრძოლ ქართველ სამხედროებს ეძებს და მათ პირად მონაცემებს აქვეყნებს.

სააგენტო წერს, რომ მათ ყველაფერი იციან იმ ქართველ სამხედროებზე, რომლებსაც ეძებენ. “მრავალ სისხლის სამართლის საქმეში ბრალდებული და ძებნილი სააკაშვილი უკრაინაში ამზადებდა რადიკალური ბოევიკების ორგანიზებულ ბანაკს სახელწოდებით “პატრიოტი,” – წერს სააგენტო. მათივე ცნობით, ამ ბანაკში ინსტრუქტორებად მუშაობდნენ “ქართველი ომის დამნაშავეები”, რომელთაც პასუხისმგებლობა ეკისრებათ 2008 წლის აგვისტოს ომში სამხრეთ ოსეთში განხორციელებულ ეთნიკურ წმნედაზე და სიას პირადი მონაცემებით აქვეყნებს:

“პოლკოვნიკი მერაბ კიკაბიძე, საქართველოს მოქალაქე, ყოფილი ხელმძღვანელი საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს კორდონის მომსახურების, აქვს 18 წლის სამხედრო გამოცდილება, მონაწილეობდა საბრძოლო მოქმედებებში ავღანეთში; პოლკოვნიკი დავით მაყიშვილი, დაბადებული 22.12.1976, საქართველოს მოქალაქე, საქართველოს შეიარაღებული ძალების მომზადებისა და შეფასების დეპარტამენტის ყოფილი ხელმძღვანელი. პოლკოვნიკი მამუკა აბაშიძე, დაბადებული 25.04.1978, საქართველოს მოქალაქე, საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს ანტიტერორისტული ცენტრის ყოფილი ხელმძღვანელი, სწრაფი რეაგირების ბატალიონ “ალგეთის” ყოფილი მეთაური, თავდაცვის სამინისტრო; სერჟანტი დავით მიშველაძე, საქართველოს მოქალაქე; ზაურ ბერიანიძე, საქართველოს მოქალაქე; კახა კვინტრაძე, საქართველოს მოქალაქე; ირაკლი ქურასბედიანი, საქართველოს მოქალაქე; ალექსი დავითაშვილი, საქართველოს მოქალაქე; გიორგი ყუფარაშვილი, საქართველოს მოქალაქე,” – ამ ჩამონათვალს თან ახლავს სამხედროების ფოტოსურათები და პირადობის დამადასტურებელი მოწმობები.

აღნიშულ ინფორმაციას შინაგან საქმეთა მინისტრის მოადგილე შალვა ხუციშვილი გამოეხმაურა, რომელმაც დაადასტურა, რომ გია ცერცვაძის საქმე იყო ერთადერთი ქეისი, რომელზეც ინტერპოლის მეშვეობით კონკრეტულ სისხლის სამართლის საქმეზე ინფორმაცია გაიცა.

“ვადასტურებ, რომ გია ცერცვაძის საქმე არის ერთადერთი ქეისი, რომელზეც ინტერპოლის მეშვეობით არის გაცემული ინფორმაცია კონკრეტულ სისხლის სამართლის საქმეზე, ანუ სხვა მსგავსი ქეისი ჩვენ არ გვაქვს და არ არის საჭირო რაღაც შეთქმულების თეორიებზე საუბარი,” – განაცხადა შალვა ხუციშვილმა. მისივე თქმით, გია ცერცვაძის საქმეში არის ბევრი დეტალი, რომელზეც საჯაროდ საუბარი არ შეიძლება. ფორმატის შემუშავების შემთხვევაში კი შესაძლებელია კონკრეტულ დაინტერესებულ პირებს მიეწოდოთ ინფორმაცია.

აღნიშნულ ფაქტზე განცხადება პრეზიდენტმა გიორგი მარგველაშვილმაც გააკეთა, რომელმაც თქვა, რომ საქართველოს ყველა ჯარისკაცის ინტერესის დაცვა თავმოყვარე ქვეყნის ვალია. “ძალიან მძიმე იყო იმის მოსმენა და გაგება, რომ საქართველოს მხრიდან მოხდა ინფორმაციის გადაცემა. რა თქმა უნდა, ეს არავითარ შემთხვევაში არ უნდა გამეორდეს და თუ არსებობს მსგავსი პრეცედენტები სხვა ჯარისკაცებთან მიმართებაში, საქართველოს ყველა ჯარისკაცის ინტერესის დაცვა არის თავმოყვარე ქვეყნისა და სახელმწიფოს ვალი,” – ნათქვამის პრეზიდენტის განცხადებაში.

————————-

„ახალი თაობა“, 01 თებერვალი, 2017 წელი

ინტერვიუ თორნიკე შარაშენიძესთან: „ნატოსთან დაკავშირებით ხელისუფლება შეგნებულ პოლიტიკას ატარებს“ // „მთავრობა ასე ფიქრობს: ჯობია, ჩუმად ვიყოთ და თავში არ ჩაგვარტყას რუსეთმა“

საერთაშორისო საკითხებში ექსპერტი, „ჯიპა“-ს პროფესორი თორნიკე შარაშენიძე „ახალ თაობასთან“ ინტერვიუში საუბრობს ნატოს ბრიუსელის სამიტზე.

- ნატოს ბრიუსელის სამიტში საქართველო მონაწილეობას არ მიიღებს, რადგან წევრი სახელმწიფოების სამიტია და არა ასპირანტი და მოკავშირე ქვეყნების შეხვედრა. უნდა იყოს თუ არა საქართველო წარმოდგენილი ასეთ მაღალ ტრიბუნაზე, რატომ ამბობს ამ შესაძლებლობაზე უარს ხელისუფლება?

- ეს არის შეგნებული პოლიტიკა, რომელსაც ატარებს დღევანდელი ხელისუფლება. ეს არის ის პოლიტიკა, რომელიც აირჩია მთავრობამ.

- საერთაშორისო ორბიტიდან საქართველოს საკითხის მოხსნა რამდენად არის ჩვენს ინტერესებში?

- ჯობია, ჩუმად ვიყოთ და თავში არ ჩაგვარტყას რუსეთმა – ეს არის მთელი ქვეტექსტი ამ პოლიტიკის. სხვა ახსნა არ არსებობს. ეს პოლიტიკა ტარდება შეგნებულად და აშკარად.

- ეს არის „ნაციონალური მოძრაობის“ ხელისუფლებისგან მკვეთრად საპირისპირო პოლიტიკა. რამდენად გაამართლებს?

- დიახ, ეს არის მკვეთრად საპირისპირო პოლიტიკა წინა ხელისუფლებისგან, მაგრამ რამდენად გაამართლებს ეს პოლიტიკა, ამაზე დღეს საუბარი რთულია, რადგან შედეგები უფრო შორეულ პერსპექტივაშია დასანახი. დღეს არსებული შედეგებით შეგვიძლია მხოლოდ ვთქვათ ის, რომ რუსეთს არ დაურტყამს და ომი არ უწარმოებია ამ ხნის განმავლობაში, მაგრამ აქვე ისიც უნდა ვთქვათ, რამდენად იყო რეალური საფუძველი და საფრთხე იმისთვის, რომ რუსეთს დაერტყა საქართველოსთვის?! ამიტომ ჯერჯერობით ამ კითხვაზე, რამდენად ამართლებს არსებული პოლიტიკა და მიდგომა, რთულია პასუხის გაცემა. ალბათ პასუხი დიდი ხნის შემდეგ იქნება, როდესაც უფრო მეტი გამოჩნდება და სურათი უფრო დალაგდება. აქვე საერთაშორისო ვითარებაც არის გასათვალისწინებელი, რა მდგომარეობა გვაქვს ირგვლივ, როგორ ვითარდება პროცესები, რა როლი აქვს მთელ ამ ყველაფერში რუსეთს და ა.შ.

- წელს ევროპის რამდენიმე ქვეყანაში არჩევნებია, სადაც პრორუსული ძალები ლიდერობენ. რითი შეიძლება ეს აიხსნას?

- მე პრორუსულს ვერ ვუწოდებდი ამ ძალებს. არ მგონია, რომ ისინი ასე პოპულარულები იყვნენ.

- გამოკითხვების შედეგად, საფრანგეთში მარინ ლე პენმა შეიძლება გაიმარჯვოს...

- გასაგებია, რადგან მარინ ლე პენს თავისი ინტერესები აქვს, რადგან აშკარად რუსეთი აფინანსებს და ის აკეთებს განცხადებებს, რომლებიც რუსეთის ინტერესებს ემსახურება. თუმცა, პრორუსული არ მგონია რომელიმე ძალა იყოს სერიოზულად და მოვიდეს რომელიმე ევროპული სახელმწიფოს სათავეში. ამ ეტაპზე რუსეთს ძლიერი ლიდერი და ასევე მობილიზებული საზოგადოება ჰყავს, ასევე აქვს სერიოზული პროპაგანდა ქვეყნის გარეთ თუ შიგნით, რომელიც კარგად მუშაობს, ეს ყველაფერი მიღწეული აქვს იმ მეთოდით, რომელიც 21-ე საუკუნეში მიუღებელი და დაუშვებელია ევროპული საზოგადოებისთვის, მაგრამ აშკარაა, რომ მუშაობს. ვგულისხმობ ტვინის გამორეცხვის მეთოდს.

- ისევ საქართველოს დავუბრუნდეთ. ისევ ფიქრობთ, რომ გამოსავალი მხოლოდ ჩრდილოატლანტიკური ალიანსია, სადაც საქართველოს დაცულობა ყველაზე მეტად იქნება გარანტირებული?

- ნატო არის ყველაზე წარმატებული ალიანსი, რაც კი შექმნილა მსოფლიო ისტორიაში, ამიტომ მივისწრაფვით მისკენ. თუ ნატოში არ შევალთ და ისე გავძლიერდებით, რომ მტერს მოვიგერიებთ, კი ბატონო, არ გვინდა ნატო, მაგრამ ფაქტია, რომ ვერ ვძლიერდებით. თუკი მოხდა ისე, რომ საქართველოს ტერიტორიაზე, როგორც ეს არის იაპონიაში, განთავსდება სამუდამოდ ამერიკული ბაზა, მაშინ შეიძლება ნატოზე არ ვიფიქროთ, მაგრამ ამერიკული ბაზა არ გაიხსნება.

ეს ერთი საკითხი, მეორე ძალიან მნიშვნელოვანი საკითხი არის ის, რომ ნატოსკენ მიმავალ გზაზე ჩვენ არაერთი კარგი რეფორმა გავატარეთ, რომელმაც არგო არა მხოლოდ ქართულ შეიარაღებულ ძალებს, არამედ არგო ქვეყანაში დემოკრატიის განვითარებასა და გაძლიერებას. ამ ეტაპზე, სანამ ვერ ხდება გაწევრიანება, ეს არის ჩვენთვის ყველაზე საინტერესო და მომგებიანი, ეს არის ერთ-ერთი პლუსი ნატოსკენ მიმავალ გზაზე.

- ნიჰილისტური განწყობები, იმედგაცრუება რამდენად სდევს ამ პროცესს?

- ცხადია, რომ სდევს. სამწუხაროდ, ეს რეალობაა, მაგრამ მხოლოდ ამერიკის შეერთებულ შტატებზე არ არის დამოკიდებული ჩვენი გაწევრიანების საკითხი. სხვა გარემოებებზე, სხვა ფაქტორებზეც არის დამოკიდებული. ჯერჯერობით ეს გარემო ფაქტორები ისე არ არის დალაგებული, როგორც ჩვენ გვინდა.

- დონალდ ტრამპის განცხადებები ნატოსადმი ეჭვქვეშ არ აყენებს მის პერსპექტივას?

- დონალდ ტრამპი ამბობს, რომ ევროპელები არ ხარჯავენ იმდენს, რამდენსაც ამერიკელები, ეს არ არის ნორმალური. ამ განცხადებაში ნატოს საწინააღმდეგო არაფერია. მეტიც, შეიძლება დაეთანხმო კიდეც.

- ნატოს შავი ზღვის აკვატორიის გაკონტროლების პროექტში საქართველოც უნდა ყოფილიყო ჩართული. რამდენად რეალურია ამ პროექტში საქართველოს ჩართვა?

- შავი ზღვის აკვატორიის გაკონტროლება ნატოსთვისაც რთული პერსპექტივაა ამ ეტაპისთვის. მით უმეტეს, სანამ დონალდ ტრამპის ადმინისტრაცია გაერკვევა სიტუაციაში, ალბათ დიდი დრო გავა. ამიტომ ვამბობ, რომ ეს შორეული და რთული პერსპექტივაა.

„ახალი თაობა“, 01 თებერვალი, 2017 წელი

ინტერვიუ მამუკა გამყრელიძესთან: „ჩვენი ხელისუფლება ევროსასამართლოს არასერიოზულად უყურებს“ // „ქვეყანაში აღარ არის კონკურსები, აღარ არის ტენდერები, ხალხს ირჩევენ იმის მიხედვით, ვინ ვისი ნათესავი და ახლობელია“

„ახალ თაობა“ ექსპერტთან და დიპლომატთან მამუკა გამყრელიძესთან საუბრობს (იგი საქართველოს ელჩი იყო ჩინეთში, 2011-2012 წლებში):

- ბატონო მამუკა, ევროსასამართლოში მოსამართლეების კანდიდატურების ჩავარდნას პარლამენტის თავმჯდომარე ეხმიანება და ის აცხადებს, რომ მსგავსი რამ აღარ გამეორდება. მათ აუცილებლად ეყოლებათ მოსამართლე ევროსასამართლოში. თქვენ საკმაოდ აკრიტიკებთ ხელისუფლებას. რა შეცდომები დაუშვეს პირველ ჯერზე, რატომ ჩავარდა კანდიდატურები?

- აღნიშნული არასასურველი შედეგი საქართველოსთვის, პირველ ყოვლისა, დადგა იმ პროცედურული ხარვეზის გამო, რომელიც თავიდანვე აშკარა იყო შერჩევის პროცესის სხვადასხვა ეტაპზე. ჩვენ გავაჟღერეთ ეს რეკომენდაციები და, იმედია, გაითვალისწინებს ხელისუფლება. მთავარია, გაითვალისწინონ ის რეკომენდაციები, რომლებსაც ახლა მათ ევროსაბჭო მისცემს. ამის შემდეგ კი აქ აუცილებლად უნდა შეიქმნას ახალი კომისია, რომელიც იქნება მიუკერძოებელი, ყოველგვარი ნეპოტიზმისა და არასერიოზული დამოკიდებულების გარეშე.

- თქვენი აზრით, ვინ უნდა იყოს კომისიის ხელმძღვანელი?

- თავად პარლამენტის თავმჯდომარემ განაცხადა, რომ კარგია, თუ ეს პარლამენტის რომელიმე წევრი იქნება, რადგან მას მეტი პასუხისმგებლობა დაეკისრება.

- რატომ ჩავარდა კანდიდატურები?

- მიმაჩნია, რომ საკმაოდ არასერიოზული დამოკიდებულება იყო ჩვენი ხელისუფლების მხრიდან. რატომღაც გადაწყვიტეს, რომ ევროსტრუქტურებში, შესაძლებელია, ისეთივე დამოკიდებულება იყოს, როგორიც დღეს საქართველოშია. დღეს ჩვენს ქვეყანაში აღარ არის აღარანაირი კონკურსი, ტენდერები. ხალხს ირჩევენ იმის მიხედვით, ვინ ვისი ნათესავი და ახლობელია.

- წინა ხელისუფლების დროს მსგავსი რამ არ ხდებოდა?

- წინა წლებში ასე იყო, ვინ ჩვენია და ვინ – არა, ანუ პოლიტიკური შეხედულების მიხედვით. ახლა პოლიტიკურ შეხედულებებს კიდევ ოჯახის წევრობა დაემატა. დღეს სულ მთლად კლანურ ურთიერთობებში გადავცვივდით. ეს არაფერს კარგს არ მოიტანს. ნამდვილი პროფესიონალები ასეთ დროს ყოველთვის იჩაგრებიან და წამგებიან სიტუაციაში არიან. შესაბამისად, მივიღეთ ეს შედეგი.

- მოითხოვთ, საჯარო განსჯის საგანი გახდეს ეს საკითხი, საზოგადოება აქტიურად ჩაერთოს კანდიდატების არჩევაში?

- არა, ნამდვილად არ ვფიქრობ, რომ ასეთი თემები საჯარო განხილვის საგანი უნდა იყოს. ეს არავითარ საჭიროებას არ წარმოადგენს. ეს არ არის სახელმწიფო მნიშვნელობის საკითხი. უბრალოდ, პროფესიონალურად და კარგად მომზადებულ, მიუკერძოებელ კომისიაში უნდა გადაწყდეს იგი, ისეთ კომისიაში, რომელსაც ხალხი ენდობა. ჩვენ ცხვირში მოგვარტყეს წკიპურტი იმიტომ, რომ სრულიად არასერიოზულად მივუდექით ამ საკითხს.

- ანუ არ იყვნენ შერჩეული შესაფერისი კანდიდატები?

- რასაკვირველია. შეიძლება, ასფალტის დაგებაზე ტენდერი ნარმანიამ თავის ბიძაშვილს ან მამიდაშვილს მოაგებინოს, მაგრამ, როდესაც ასეთ სერიოზულ სტრუქტურაში, ასეთ სერიოზულ თანამდებობაზე უშვებ ქვეყნის წარმომადგენელს, რომელიც შენი სახე უნდა იყოს, შენი სასამართლოს მიუკერძოებლობის, იმის დაშვება, რაც დაუშვეს, ჩვენს ქვეყანას აგდებს სამარცხვინო და უხერხულ მდგომარეობაში!

- არის შანსი, რომ უკეთესი კანდიდატი შეირჩევა?

- იმედია, მიხვდებიან, რომ ეს საკითხი მხოლოდ თეა წულუკიანის ხუშტურებზე არ არის დამოკიდებული.

- რის თქმა გინდათ, რომ თეა წულუკიანმა შეარჩია ცუდი კანდიდატები?

- რა თქმა უნდა, დღეს თუკი რამე, იუსტიციასთან დაკავშირებული, ცუდია საქართველოში, ყველაფერი თეა წულუკიანს მოეკითხება. საშინლად ოდიოზური პიროვნებაა, ყოველგვარ ფარგლებს გაცილებული ადამიანი! თუმცა, სამწუხაროდ, დღეს ვიღებთ იმას, რომ ეს ადამიანი მეორე ვადით არის იუსტიციის მინისტრი. სანამ ეს ბოროტი ძალა არ მოსცილდება იუსტიციის სამინისტროს, ამ მიმართულებით კარგი არაფერი მოხდება! პრემიერი თუ გაითვალისწინებს საზოგადოების რეკომენდაციებს, ცუდი არ იქნება, თუ არადა, კრეტინი წულუკიანების ხელში ვიქნებით!

- ამ ფონზე რამდენად ელახება სახელი საერთაშორისო ასპარეზზე ჩვენს ქვეყანას?

- თქვენ არ იცით, რა ხდება კულუარებში. ამაზე ხმამაღლა საუბარიც კი მიზანშეწონილი არ არის.

- ასეთი რა ხდება?

- ისეთი სამარცხვინო მდგომარეობაა, რომ ამას, უბრალოდ, ვერც გადმოგცემთ. სერიოზული დარტყმები მიაყენეს ჩვენს იმიჯსა და პოზიციებს. არ ვსაუბრობ მხოლოდ ბოლო ფაქტზე. უკვე 4 წელია გრძელდება ასეთი არასერიოზული მიდგომები, არასერიოზული განცხადებები. სირცხვილია, ხალხო! ეკა ბესელიას იმედად რომ იქნება საქართველოს სამთავრობო დელეგაცია, რბილად რომ ვთქვათ, ეს არასახარბიელო მდგომარეობაში აგდებს ქვეყანას. გუგული მაღრაძეები და ეკა ბესელიები წარმოადგენენ დღეს ჩვენს ქვეყანას საერთაშორისო ასპარეზზე. სამწუხაროდ, ის პროფესიონალები, რომლებიც ადრე იყვნენ, ასეთებმა ჩაანაცვლეს.

- თქვენ მაინც ძველ დროს მისტირით?

- ის, რასაც ვერ წაართმევთ წინა ხელისუფლებას, ამ კუთხით იყო ძალიან მაღალპროფესიონალური დამოკიდებულება. შესაძლოა, ბევრი დარღვევა ჰქონდათ, მაგრამ საერთო ასპარეზზე ყველა დეტალს პროფესიონალურად უდგებოდნენ.

- ელჩების შესახებ რის თქმა შეგიძლიათ, ისინიც არაპროფესიონალები არიან?

- ნამდვილად არ მინდა კოლეგებზე საუბარი. ეს ჩემი მხრიდან სწორი არ იქნება. არიან უფრო მეტად პროფესიონალები და ნაკლებად პროფესიონალები, თუმცა კონკრეტიკისგან თავს შევიკავებ.

„ახალი თაობა“, 01 თებერვალი, 2017 წელი

ინტერვიუ ნიკოლოზ მჟავანაძესთან: „ნაციონალები, გიგა ბოკერიას გუნდი, „გირჩი“ და ვაშაძე ბლოკს შექმნიან“ // „ხელისუფლების წამმზომი ჩართულია“ // „საპროტესტო მუხტის მოსაკლავად რამდენიმე პარტიაა მომზადებული“

რატომ არის სახიფათო „ნაციონალების დაშლა“, რა პრობლემების წინაშე დადგება ხელისუფლება გაზაფხულზე, ვინ მართავს რეალურად პარლამენტს, ვინ და როგორ გეგმავს საპროტესტო მუხტის მოკვლას? – ამის შესახებ „ახალ თაობას“ უფლებადამცველთა გაერთიანების თავმჯდომარე ნიკოლოზ მჟავანაძე ესაუბრება.

ნიკოლოზ მჟავანაძე:

- ხელისუფლების წარმომადგენლები ძალიან გახარებულები არიან იმის გამო, რომ ნაციონალების გაყოფა მოხდა, არადა სასიხარულოდ ნამდვილად არა აქვთ საქმე. ბოკერიას გუნდის ერთ-ერთი წარმომადგენლის სიტყვებზე დაყრდნობით გეუბნებით, რომ ეს იყო წინასწარ შემუშავებული გეგმა, რომელიც თვითმმართველობის არჩევნების წინ უნდა განხორციელებულიყო. ამიტომაც მოვუწოდებ ზოგიერთებს, თავი დაანებონ იმაზე საუბარს, რომ ნაციონალური მოძრაობა მათ დაშალეს. ასევე უაზრობაა იმის მტკიცებაც, თითქოს ამ პროცესების უკან ბიძინა ივანიშვილი დგას და მან იყიდა ბოკერია-უგულავას გუნდი.

- თქვენ ფიქრობთ, რომ მათი დაშლა ბიძინა ივანიშვილის ინტერესებში არ შედიოდა?

- ინტერესებში შეიძლება შედიოდა, მაგრამ ივანიშვილს არავინ არ უყიდია. ნაციონალების შიგნით ყოველთვის იყო განხეთქილება და ერთმანეთს აგინებდნენ კიდევაც. მინდა გაგახსენოთ სატელეფონო საუბრების ჩანაწერები, სადაც გოკა გაბაშვილი მიხეილ სააკაშვილს აგინებს. ამ გუნდის შიგნით დაპირისპირება ჯერ კიდევ მაშინ დაიწყო, როცა ხელისუფლებაში იყვნენ, მაგრამ ეს ამბავი სამზარეულოდან არ გამოდიოდა. მას შემდეგ, რაც ოპოზიციაში გადავიდნენ და აღარც სააკაშვილი აღარ არის პრეზიდენტი, ყველას ლიდერობა მოუნდა. ლიდერობის ამდენმა მსურველმა ერთად ბალახი ვერ მოძოვა და ამიტომაც მოხდა მათი გაყოფა და არა დაშლა. აქვე მინდა გაგახსენოთ დავით საყვარელიძის განცხადება. მან 4 წლის წინ თქვა, რომ ჩვენ კი არ უნდა დავიშალოთ, არამედ უნდა გავიშალოთო. სწორედ გაშლასთან გვაქვს საქმე და კიდევ ვიმეორებ, ვიღაცეებმა ნაადრევ ზეიმს დაანებონ თავი.

- რატომ გგონიათ, რომ ნაციონალების დაშლა ხელისუფლებისთვის ცუდია ან რა გეგმა აქვთ მათ, რომლის შესახებაც თავში განაცხადეთ?

- ეს გეგმა პირველ რიგში თვითმმართველობის არჩევნებს უკავშირდება. გიგი უგულავას მიმართ ძალიან ბევრი პრეტენზია არსებობს, მაგრამ ვერავინ უარყოფს იმ ფაქტს, რომ მერად ყოფნის პერიოდში მან თბილისში ბევრი რამე გააკეთა. ეს ხალხს ძალიან კარგად ახსოვს და გაყოფის მიზანიც ეს არის. ნაციონალები ფიქრობენ, რომ თბილისში უგულავას ხალხი აიღებს არჩევნებზე ხმებს, დანარჩენი ნაციონალები კი რაიონებში შეეცდებიან ხმების მოპოვებას. გვინდა თუ არა ჩვენ, სააკაშვილს რეგიონებში საკმაოდ მაღალი რეიტინგი აქვს და სავარაუდოდ, სერიოზული რაოდენობით დააგროვებენ ხმებს. საქმე-საქმეზე რომ მიდგება, უპრობლემოდ შექმნიან ბლოკს. ამის შესაძლებლობას თავადაც არ გამორიცხავენ. ამასთან დაკავშირებით არაერთი განცხადებაა გაკეთებული. აქედან გამომდინარე მართლა ვერ ვხვდები, რა უხარია ამ ხალხს. ყველაფერს რომ თავი დავანებოთ, აქამდე მედია-სივრცე მარტო ერთ პარტიას ეჭირა, ახლა ამ სივრცეს 4 პარტია აკონტროლებს და 4 მხრიდან უტევენ ხელისუფლებას.

- ორი პარტია გასაგებია რომელიც არის და დანარჩენი ორი რომელია?

- ვაშაძის პარტია და გირჩებ-მირჩები. ისინი ნაციონალებს უფრო ადრე გამოეყვნენ. ამათ მთელი პოლიტიკური სივრცე აითვისეს. ოთხივეს აქვს ფული და გარკვეული გავლენები როგორც საქართველოში, ასევე მის ფარგლებს გარეთ. ამათ ფონზე პატრიოტული სულისკვეთების პარტიები მთლიანად ჩაიძირნენ. მათ რაღაც თოქ-შოუებში თუ მიიწვევენ ხოლმე, ამის პარალელურად გარკვეული ძალები მათ გამარგინალებას ცდილობენ. სამაგიეროდ, ნაციონალების ყველა დანაყოფს აქვს გზა გახსნილი.

- თქვენ არ გამორიცხავთ, რომ ნაციონალების განაყოფებმა ბლოკი შექმნან. მას შემდეგ, რაც ერთმანეთზე აქვთ ნალაპარაკები, ეს რამდენად იქნება შესაძლებელი?

- მე გაგახსენებთ იმ პერიოდს, როცა მოქალაქეთა კავშირი დაიშალა. მაშინ ჟვანიას და სააკაშვილის გუნდები ცალ-ცალკე წავიდნენ და ერთმანეთს საკმაოდ ღიად დაუპირისპირდნენ. 2003 წლის ნოემბერში გაერთიანდნენ და ერთად მოაწყვეს ვარდების რევოლუცია. ამ ოთხი პარტიის გაერთიანება გაცილებით იოლი იქნება. მათ სალაპარაკო თემებიც კი ერთნაირი აქვთ. `ზუბრიაშკა~ ბავშვებივით ერთი და იგივეს იმეორებენ. ოთხივე პარტია ითხოვს, რომ რუსეთთან დიალოგი არ დაიწყოს. ოთხივე პარტია მხარს უჭერს ქართული მიწის გაყიდვას. ოთხივე პარტია მხარს უჭერს ერთნაირსქესიანთა ქორწინების დაკანონებას. ოთხივე მათგანისთვის მისაღებია ფსევდოლიბერალური ღირებულებები. ოთხივემ ერთად შექმნა ის სისხლიანი 9 წელი.

აქედან გამომდინარე, ცოტა არ იყოს, გასაკვირია, ყველა ჯოხი მარტო სააკაშვილზე რომ ტყდება. ნაციონალების ფაშისტური იდეოლოგიის ავტორი გიგა ბოკერია იყო. ტერორი მისი მოფიქრებულია სწორედ. ვიღაცას თუ ჰგონია, რომ ბოკერიას ფრთა სახელის გამოცვლით შეიცვალა, ძალიან ცდება. მაგათ გინდა „ევროპული საქართველო“ დაირქვან, გინდა ყინწვისის ანგელოზები, მაინც მოძალადეებად დარჩებიან. ხიბლში ჩავარდნილ ხელისუფლებას კი გაზაფხულზე ძალიან სერიოზული გამოცდის ჩაბარება მოუწევს.

- ნაციონალებს უკავშირდება ეს გამოცდა?

- გაზაფხულზე საქართველოში სერიოზული საპროტესტო აქციები დაიწყება. „ქართული ოცნება“ თუ ეროვნულ იდეოლოგიაზე არ დადგება, ძალიან ცუდად დაასრულებს. ხელისუფლება ფსევდოლიბერალებით არის გაძეძგილი. აქამდე ამას ამერიკის ზეწოლით ამართლებდნენ, მაგრამ ტრამპის მოსვლის შემდეგ ამას ვეღარ იტყვიან. ტრამპმა თავად გამოუცხადა ბრძოლა ფსევდოლიბერალიზმს. მათგან საქართველოც უნდა გათავისუფლდეს, წინააღმდეგ შემთხვევაში აქ დიდი უბედურება მოხდება.

მოდით, ისიც ვთქვათ, რა სიკეთე მოუტანეს ქვეყანას ხელისუფლებაში მოსულმა ფსევდოლიბერალებმა. თამარ ჩუგოშვილი და სოფო ქაცარავა გაუშვეს ევროსაბჭოში, რომელმაც საქართველოს საწინააღმდეგო რეზოლუცია მიიღო. მათ საქართველოს პრეტენზია წაუყენეს იმის გამო, რომ სასამართლო პროცესები მიკერძოებულად ტარდება. სტრასბურში ჩვენი მოსამართლეების კანდიდატურები ჩავარდა, რაც ევროსასამართლოში ძალიან იშვიათად ხდება. ამის შემდეგ თეა წულუკიანმა ისეთი განცხადება გააკეთა, რომ მთლიანად სახელმწიფო ინსტიტუტების დისკრედიტაცია მოხდა.

- რომელ განცხადებაზე საუბრობთ?

- თეა წულუკიანმა აღიარა, რომ არასამთავრობოებს საქართველოში უფრო მაღალი წონა აქვთ, ვიდრე იუსტიციის სამინისტროს.

- ამის შესახებ თქვენც ხომ არაერთხელ გისაუბრიათ?

- მისაუბრია და მართლაც ასეა, მაგრამ სულ სხვაა, როცა ამას იუსტიციის მინისტრი აღიარებს. გამოდის, რომ ქვეყანას არა ხელისუფლება, არამედ ამერიკის ელჩი და არასამთავრობოები მართავენ. მინდა ისიც იცოდეს თქვენმა მკითხველმა, რომ დღეს საქართველოს პარლამენტის თავმჯდომარე სინამდვილეში არა ირაკლი კობახიძე, არამედ საიას გამოზრდილი თამარ ჩუგოშვილია. მე და რამდენიმე პიროვნებას რომ არ გვეაქტიურა, მას ოფიციალურადაც აირჩევდნენ ამ თანამდებობაზე. ჩვენ გამოვაქვეყნეთ მისი განცხადებები, გავიხსენეთ, რომ 26 მაისის დარბევას მან აუნთო მწვანე შუქი. სწორედ ამ დარბევამ გადააწყვეტინა ივანიშვილს პოლიტიკაში მოსვლა და აქედან გამომდინარე, ძალიან იყვირებდა ჩუგოშვილის სპიკერად არჩევა.

- რატომ ფიქრობთ, რომ პარლამენტის რეალური თავმჯდომარე ჩუგოშვილია?

_ მინდა გაგახსენოთ საქართველოში სენატორ მაკეინის ვიზიტი, რომელიც ერთი თვის წინ შედგა. მასთან შეხვედრაზე ირაკლი კობახიძე არ მისულა. მაკეინმა გიორგი კვირიკაშვილიც კი გვერდზე გასწია და ჩუგოშვილს დაუწყო საუბარი. ამის გარდა, ირაკლი კობახიძემ რაც არ უნდა შეხვედრა გამართოს, მას ყოველთვის ესწრება ეს ჩვენი ჩუგოშვილი. დაილია ამ პარლამენტში ვიცე-სპიკერები? შეხვედრას მშვენივრად დაესწრებოდნენ ვოლსკი, ძიძიგური ანდა ინაშვილი, მაგრამ იქ მხოლოდ ჩუგოშვილი შედის.  ასევეა აუდიტის სამსახურში, აქ პირველი „სტრუნა“ არასამთავრობოების წარმომადგენელი ნინო ლომჯარიაა. რა უბედურებაა მართლა? დროა, ხელისუფლებამ განმარტებები გააკეთოს. ცოტა ხნის წინ თავად ამბობდნენ, არასამთავრობოები ქვეყნისთვის ძირგამომთხრელ საქმიანობას ეწევიან და ახლა ამ ხალხს თანამდებობებზე ნიშნავენ? გამოდის, რომ ხელისუფლებაც ასეთია. როგორც უკვე გითხარით, ტრამპის მოსვლის შემდეგ თავს იმით ვეღარ გაიმართლებს, რომ ეს მოთხოვნა ამერიკიდან მოდის.

აქედან გამომდინარე, სრული პასუხისმგებლობით შემიძლია ვთქვა, რომ ხელისუფლებას წამმზომი უკვე ჩართული აქვს. რამე თუ არ შეიცვალა, აქ დიდი ამბები დატრიალდება.

- დიდ ამბებში იმ საპროტესტო აქციებს გულისხმობთ, რომელიც ზემოთ ახსენეთ?

- აქციები აუცილებლად დაიწყება. რამდენადაც ჩემთვისაა ცნობილი, ვიღაცები აქ სპექტაკლის დადგმას აპირებენ. რაღაც ძალები შეეცდებიან, ამ საპროტესტო მოძრაობას თავში ჩაუდგნენ, რომ ის შემდეგ სხვა მიმართულებით წაიყვანონ.

- რომელ ძალებზე საუბრობთ?

- ამას ყველა დაინახავს გაზაფხულზე. ასეთი რამე საქართველოს უახლოეს ისტორიაში ერთხელ უკვე მოხდა. 2009 წლის 26 მაისი გაიხსენეთ, მაშინ ლამის იქამდე იყო საქმე მისული, რომ ხელისუფლება უნდა შეცვლილიყო და ქუჩაში გამოსული ხალხი პატრიარქთან მიიყვანეს. პატრიარქი არავითარ შემთხვევაში არ ეტყოდა ხალხს, წადით და ხელისუფლება ჩამოაგდეთო. ეს წინასწარ იყო განსაზღვრული, რომ ჩაეხშოთ საპროტესტო მუხტი. ახლაც ემზადებიან ამ მუხტის მოსაკლავად.

- თქვენ დარწმუნებული ხართ, რომ აქციები დაიწყება?

- ხალხი ამ აქციების გამო არაერთხელ დარჩა იმედგაცრუებული. ამის მიუხედავად, აქციები მაინც დაიწყება. სოციალურ-ეკონომიკური ვითარება უკიდურესად მძიმეა. ათასობით ადამიანი სამსახურიდან გამოუშვეს. ეს ხალხი აუცილებლად გამოვა ქუჩაში და, შესაძლოა, საქმე ვადამდელ არჩევნებამდე მივიდეს.

„ახალი თაობა“, 01 თებერვალი, 2017 წელი

ინტერვიუ ზურაბ აბაშიძესთან: „ნაციონალური მოძრაობის“ მხარდამჭერი არასდროს ვიქნები“ // „მე პარტიული საქმიანობა დავასრულე. რომელი პარტია გაიმარჯვებს არჩევნებში და ვინ იქნება ხელისუფლებაში, საზოგადოების გადასაწყვეტია“

ირაკლი ალასანიას ყოფილი თანაგუნდელი, „თავისუფალი დემოკრატების“ ერთ-ერთი ლიდერი ზურაბ აბაშიძე ყაზახეთში საქართველოს ელჩად დაინიშნა. ბრძანებულებას პრეზიდენტმა მარგველაშვილმა ხელი 30 იანვარს მოაწერა.

„ახალი თაობა“ ზურაბ აბაშიძესთან ინტერვიუს გთავაზობთ.

- ბატონო ზურაბ, თქვენს დანიშვნას უკვე მოჰყვა კომენტარები და ქვეტექსტები, რომ ირაკლი ალასანიას გუნდის წევრები ხელისუფლებაში გადაბარგდნენ. სწორედ ამიტომ ხომ არ დაიშალა პარტია?

- რამდენადაც ჩემთვის ცნობილია, პარტია საბოლოოდ არ დაშლილა და მეტ-ნაკლებად კიდევ აგრძელებს თავის საქმიანობას. როდესაც ჩვენ, ძირითადი ბირთვი, წამოვედით ამ პარტიიდან, მაშინ ვთქვით, რომ გზას ვუთმობთ ახალ სახეებს, რომლებსაც სურთ, პარტიული საქმიანობა გააგრძელონ, აქვთ მეტი მოტივაცია და წარმატება ვუსურვეთ. იქ რამდენიმე ძველი სახეც დარჩა.

- მოჰყვა რაიმე სახის კონფლიქტი პარტიიდან თქვენს წამოსვლას?

- პირდაპირ გეტყვით, რომ ჩვენ ერთმანეთს დავშორდით ძალიან კორექტულად, ძალიან ცივილიზებულად. ასე რომ, პარტიული საქმიანობა მე უკვე რამდენიმე თვეა შევაჩერე, აღარ ვარ თავისუფალ დემოკრატებში. აქედან გამომდინარე, პოლიტიკურ საქმიანობასაც ჩამოვშორდი და ვიყავი თავისუფალი მოქალაქე გუშინდლამდე. დღეიდან უკვე ვარ დიპლომატიურ სამსახურში.

- პარტიიდან წამოსვლის შემდეგ თქვენ აცხადებდით, რომ არ აპირებდით ხელისუფლებასთან თანამშრომლობას. რა შეიცვალა?

- არა, მე ასეთი რამე არ მითქვამს. თავიდანვე, როცა არჩევნების პირველი ტური დასრულდა, თავისუფალმა დემოკრატებმა ვერ მიიღეს ხმების შესაბამისი რაოდენობა და ვერ გადალახეს ბარიერი, დაინიშნა მეორე ტურები და ამ ფონზე ჩემი პოზიცია იყო საკმაოდ მკაფიო და მკვეთრი. მე გამოვედი და მხარი დავუჭირე ხელისუფლების წარმომადგენელს და ეს იყო ჩემთვის ძალიან მნიშვნელოვანი წყალგამყოფი მაშინ.

- „წყალგამყოფი“ რასთან დაკავშირებით?

- მე მაშინ მკაფიოდ ვთქვი, რომ არასდროს ვიქნები ნაციონალური მოძრაობის მხარდამჭერი და მხარს არ დავუჭერ იმას, რომ ნაციონალური მოძრაობა დაბრუნდეს ამ ქვეყანაში. ეს იყო ძალიან მკაფიო გზავნილი ჩემი მხრიდან. თუ ვინმეს აინტერესებს ჩემი მაშინდელი პოლიტიკური შეხედულებები, ეს ასე იყო. დღეს მე აღარ გახლავართ პოლიტიკაში, ვარ ელჩი, მალე გავემგზავრები ყაზახეთში და ახლა მხოლოდ ამ საკითხით ვარ დაკავებული.

- ხელისუფლების მხარდაჭერა დაუფასესო. ასეა?

- რადგან კითხვა დამისვით, ამიტომ გავიხსენე ჩემი იმდროინდელი პოლიტიკური განცხადებები. ხელისუფლების მხარდაჭერას რაც შეეხება, მე ხელისუფლებასთან მაშინაც ვთანამშრომლობდი, როცა ვიყავი ხელისუფლებაში და მაშინაც, როდესაც აღარ ვიყავი.

- ყოველთვის გამოდიოდა კულუარული ინფორმაციები, რომ თქვენ თავიდანვე წინააღმდეგი იყავით კოალიციის დატოვებისა და იმ კურსის, რომელიც ალასანიამ აირჩია. ამიტომ დაპირისპირება იყო შიგნითო. ასეა?

- აზრთა სხვადასხვაობაზე როდესაც ვსაუბრობთ, ყველა პარტიაშია განსხვავებული პოზიციები, განსხვავებული შეხედულებები და ტაქტიკურად განსხვავებული მიდგომები. თუმცა, ამის მიუხედავად, ჩვენ ბევრი რამ გვქონდა საერთო და იმიტომაც ვიყავით ერთად პარტიაში. მე პარტიული საქმიანობა დავასრულე და დღეს სულ სხვა საქმეს ვაგრძელებ. დანარჩენი, რომელი პარტია გაიმარჯვებს არჩევნებში და ვინ იქნება ხელისუფლებაში – ეს საზოგადოების გადასაწყვეტია. მე ვაპირებ ჩემი საქმის კეთებას.

- დაბრუნდებით აქტიურ პოლიტიკაში?

- დავბრუნდები თუ არა პოლიტიკაში და გავაგრძელებ თუ არა ამ კუთხით აქტიურობას, ამას დრო გვიჩვენებს.

- ეს შემოთავაზება თავიდანვე მიიღეთ ხელისუფლების მხრიდან?

- თავიდან არანაირი შემოთავაზება არ ყოფილა. ამას გულწრფელად გეუბნებით. ეს შემოთავაზება მოგვიანებით იყო. მე გიყვებით ჩემი პოლიტიკური საქმიანობის ისტორიას. სანამ ვიყავი კიდევ პარლამენტის წევრი, გამოვედი და ვთქვი, რომ მხარს ვუჭერ „ქართულ ოცნებას“ და არ ვუჭერ „ნაციონალურ მოძრაობას“. ეს იყო დასასრული ჩემი იმ პერიოდის პოლიტიკური საქმიანობისა.

- დატოვეთ თუ არა პარტია, მაშინვე დაიწყო საუბარი იმის თაობაზე, რომ თქვენ და ვიქტორ დოლიძეს გქონდათ შემოთავაზება ხელისუფლების მხრიდან. არ იყო ასე?

- არა, არანაირი შემოთავაზება არ ყოფილა, პირდაპირ გეუბნებით. ეს ყველაფერი მოხდა მას შემდეგ, რაც საბოლოოდ დასრულდა არჩევნები, დაიწყო კონსულტაციები. დიდი სიამოვნებით მივიღე ეს შემოთავაზება და ვაპირებ, ვიყო ჩვენი ქვეყნის სამსახურში. დღეს ძალიან ბევრი პრობლემა არსებობს ჩვენს ქვეყანაში ეკონომიკურ თვალსაზრისით და სწორედ ყაზახეთია ის ქვეყანა, საიდანაც ძალიან ბევრი კარგი საქმის გაკეთება შეიძლება ეკონომიკური თვალსაზრისით, კომერციული თვალსაზრისით, ენერგორესურსების თვალსაზრისით, ასევე ინვესტიციების მოზიდვის კუთხით. ეს იქნება ძალიან მნიშვნელოვანი ფუნქცია, რომელიც დამეკისრა მე, როგორც საქართველოს წარმომადგენელს ამ ქვეყანაში.

- ვის ჩაანაცვლებთ ყაზახეთში?

- მას შემდეგ, რაც ზურაბ პატარაძემ აჭარაში დაიკავა მთავრობის თავმჯდომარის პოზიცია, ეს თანამდებობა იყო ვაკანტური. გუშინ დამამტკიცა პრეზიდენტმა აღნიშნულ პოსტზე. ეს არის კონსტიტუციით განსაზღვრული წესი, საგარეო საქმეთა სამინისტრო წარუდგენს მთავრობას, მთავრობა განიხილავს და შემდეგ უკვე პრემიერ-მინისტრი წარუდგენს პრეზიდენტს დასამტკიცებლად. პრეზიდენტმაც მოიწონა და დაამტკიცა. ამის მეტს ვერაფერს გეტყვით. დღეს უკვე ვარ დიპლომატიურ სამსახურში, ამიტომ ზედმეტი პოლიტიკური განცხადებებისგან თავს შევიკავებ.

„ახალი თაობა“, 01 თებერვალი, 2017 წელი

ინტერვიუ გიორგი გაჩეჩილაძესთან: „საქართველოს მომავალი დასავლეთთან არის დაკავშირებული“ // „ნატოში ამერიკის პოზიციები არ შესუსტდება“

(შემოკლებით)

პარლამენტის წევრი და „მწვანეთა“ პარტიის ლიდერი გიორგი გაჩეჩილაძე „ახალ თაობასთან“ ინტერვიუში აცხადებს, რომ სირიის ომი დაკავშირებულია იმ პროექტებთან, რომლის მიხედვით ყატარიდან და საუდის არაბეთიდან დიდი რაოდენობის გაზი ევროპაში უნდა წამოსულიყო. ეს კი ევროკავშირის ქვეყნებს რუსეთზე ენერგოდამოუკიდებლობისაგან გაათავისუფლებდა. მისი განცხადებით, ენერგოპროექტებთან არის დაკავშირებული ყირიმის ანექსიაც. ამიტომ რუსეთი ბოლომდე იბრძოლებს.

- ბატონო გიორგი, როგორ აღიქვამთ ამერიკის ახალი პრეზიდენტის ტრამპის განცხადებებს, რომ რუსეთთან ერთად აპირებს პრობლემების მოგვარებას ახლო აღმოსავლეთში?

- სირიაში მიმდინარე პროცესები დაკავშირებულია არსებულ პროექტებთან, რომლის მიხედვითაც ყატარიდან და საუდის არაბეთიდან საკმაოდ დიდი რაოდენობის გაზი ევროპაში უნდა წასულიყო. ეს რუსეთისთვის ძალიან სერიოზული პრობლემაა, რადგან ყატარს უზარმაზარი რესურსი აქვს. ყატარს საუდის არაბეთთან ერთად შეუძლია ევროპაში რუსეთის გაზის იმპორტი ჩაანაცვლოს და, საერთოდ, ამოაგდოს ევროკავშირის ბაზრიდან. ამის ხელისშემშლელი იყო და არის ასადი და მისი რეჟიმი, რომლის არსებობას მხარს უჭერს რუსეთი. ამიტომ სირიის კონფლიქტი არის ასადის ჩამოსაგდებად და ისეთი ხელისუფლების მოსაყვანად, რომელიც საუდის არაბეთსა და ყატარს აწყობთ.

- დონალდ ტრამპის განცხადება ისე უნდა გავიგოთ, რომ შეეცდება, რუსეთი თავის სქემებზე დაიყოლიოს?

- ვფიქრობ, აშშ-ის პრეზიდენტი (არ აქვს მნიშვნელობა, ვინ იქნება, დონალდ ტრამპი თუ სხვა) ყოველთვის იქნება იმ პოზიციის მომხრე, რომელიც ევროკავშირის რუსეთისაგან ენერგოდამოუკიდებლობის მოპოვებას შეუწყობს ხელს. ბუნებრივია, აშშ-სა და რუსეთს შორის თანამშრომლობა არც ისე ადვილი იქნება დღევანდელი თეთრი სახლისათვის. რუსეთის პოზიციაა, შეინარჩუნოს დღევანდელი სირიის ხელისუფლება, არ მისცეს საშუალება ყატარსა და საუდის არაბეთს, აღნიშნული პროექტი განახორციელონ. საუდის არაბეთი და ყატარი ყველაფერს გააკეთებენ იმისათვის, რომ როგორმე ასადის ხელისუფლება ჩამოიშორონ. ამიტომ ეს არის გაუთავებელი პროცესი. ამიტომ არა მგონია, აშშ-მა რუსეთის პოზიციას დაუჭიროს მხარი, რომ ის ხელისუფლება, რომელიც დღეს სირიაშია, შენარჩუნებული იყოს. ეს არის ურთულესი საკითხი.

შეგახსენებთ, რომ ერთადერთი ბაზა, რომელიც რუსეთს აფხაზეთის, ცხინვალის გიურმის გარდა გააჩნია, არის სირიის სამხედრო ბაზა. რუსეთს ახლა ორი ამოცანა აქვს, შეინარჩუნოს სირიის ბაზა და არ მისცეს უფლება საუდის არაბეთსა და ყატარს, ევროკავშირის ქვეყნებს გაზი მიაწოდონ.

- ძალიან არის აცდენილი ერთმანეთს ამერიკისა და რუსეთის ინტერესები...

- დიახ, აცდენილია. ორი დღის წინ ბრიტანეთის პრემიერ-მინისტრმა და აშშ-ის პრეზიდენტმა დონალდ ტრამპმა შეხვედრის შემდეგ განაცხადეს, რომ რუსეთის წინააღმდეგ სანქციები ისევ გაგრძელდება. რასაც აშშ-ის პრეზიდენტი ამბობდა წინასაარჩევნო პერიოდში, ფაქტობრივად, იმის საპირისპირო ითქვა, შემობრუნება ხდება. ყველა ქვეყანას აქვს თავისი ინტერესები. მხოლოდ ტრამპზე არ არის დამოკიდებული აშშ-ის გადაწყვეტილებები. აშშ-ში მოქმედებს მძლავრი ინსტიტუტები, რომელიც ამერიკულ ინტერესებს იცავს. იქ სენატია, კონგრესია.

(…)

- თუკი ამერიკა და რუსეთი გარკვეულ საკითხებში შეთანხმდებიან, საქართველოს ინტერესები დღევანდელი მსოფლიოს ლაბირინთებში როგორ შეიძლება იყოს დაცული?

- საქართველოს დამოუკიდებლობა და ჩვენი მომავალი მჭიდროდაა დაკავშირებული ამერიკის, ნატოსა და ევროკავშირის პარტნიორობასთან. ჩვენი ინტერესები თანხვედრილია. გარედან ისე ჩანს, თითქოს მხოლოდ საქართველოა დაინტერესებული ამ ურთიერთობით. ასევე დაინტერესებულია აშშ და ევროკავშირიც ჩვენი გეოგრაფიული მდგომარეობიდან გამომდინარე. ჩვენს ტერიტორიაზე უნდა გავიდეს ალტერნატიული ხაზი ნავთობსადენებისა და გაზსადენებისა, რომელიც პერსპექტივაში, შეიძლება, ევროკავშირისთვის რუსეთისაგან ენერგეტიკული დამოუკიდებლობის გარანტი გახდეს. პერსპექტივაში საქართველოზე გათვალისწინებულია თურქმენეთის, ყაზახეთისა და სხვა ქვეყნების გაზსადენების გატარება. ამასთან ერთად, ევროკავშირი ძალიანაა დაინტერესებული რუსეთის გვერდის ავლით, აბრეშუმის გზით ტვირთების გადაზიდვით. ამაზე შეთანხმებას ხელი უკვე მოეწერა. რამდენიმე მატარებელმა გაიარა კიდეც. შეიქმნა აბრეშუმის გზის 40-მილიარდიანი ფონდი.

- ე.ი. ორმხრივი ინტერესები არის?

- დიახ, ორმხრივი ინტერესია. ამიტომ გაიხსნა საქართველოში „ნატო-საქართველოს წვრთნისა და შეფასების ერთობლივი ცენტრი“. ახლა ჩვენ ჩავერთეთ შავი ზღვის უსაფრთხოების სისტემაში, როგორც ერთ-ერთი მხარე. ესეც ნატოს პროგრამაა, რომელიც უზრუნველყოფს შავი ზღვის, ნატოსა და ევროკავშირის ქვეყნების უსაფრთხოებას. ძალიან მნიშვნელოვანია ტრამპისა და ბრიტანეთის პრემიერ-მინისტრის განცხადება რუსეთის მიმართ სანქციების გაგრძელებაზე. რუსეთის მიმართ სანქციები მანამდე გაგრძელდება, სანამ უკრაინის პრობლემა არ მოგვარდება. უკრაინის ტერიტორიული პრობლემების მოგვარება საქართველოსთან არის დაკავშირებული.

- საქართველოსთან ომის გამო რუსეთისთვის არც სანქციები დაუწესებიათ და არც ახლა ახსენებენ ჩვენს პრობლემებს. უკრაინის პრობლემები ჩვენთან როგორ არის დაკავშირებული?

- უკრაინის პრობლემები საქართველოსთან არის დაკავშირებული. უკრაინასთან კონფლიქტის წამოწყების მიზანი რუსეთის მხრიდან ყირიმის ანექსია იყო. ყირიმი რუსეთს უნდოდა არა მარტო იმის გამო, რომ იქ ერთ-ერთი ყველაზე დიდი შავი ზღვის სამხედრო ბაზა აქვს, არამედ იკვეთება გაზსადენებთან დაკავშირებული საკითხი. არსებობდა უზარმაზარი გაზსადენის პროექტი „თეთრი ნაკადი“, რომლითაც 32 მილიარდი კუბური მეტრი გაზი უნდა გატარებულიყო შუა აზიიდან, თურქმენეთიდან, აზერბაიჯანიდან, საქართველოს გავლით, შავი ზღვით. მილსადენი უნდა წასულიყო უკრაინაში. უკრაინიდან კი ბულგარეთსა და რუმინეთში, სადაც რუსეთს აქვს 100%-იანი წილი გაზის მომარაგებაში.

უკრაინაზე ამ მილსადენის გატარებით, უკრაინა თავისუფლდებოდა რუსეთის გაზზე დამოკიდებულებისაგან, ბულგარეთსა და რუმინეთშიც შედიოდა ისეთი რაოდენობის გაზი, რომ რუსეთის გაზი საჭირო აღარ იქნებოდა. ამ გზით აღმოსავლეთ ევროპაში რუსეთი კარგავდა თავის ენერგეტიკულ გავლენას. ეს რომ არ მომხდარიყო, ყირიმის ანექსია იყო აუცილებელი.

- რომ ეკონტროლებინა?

- წინააღმდეგ შემთხვევაში რუსეთი კარგავდა მილსადენზე გავლენას. ყველა ქვეყანას აქვს თავისი ეკონომიკური ზონა შავ ზღვაში. სანამ ყირიმი იყო უკრაინის შემადგენლობაში, მას ჰქონდა შავ ზღვაში მილსადენების განლაგების უფლება. როგორც კი ყირიმის ანექსია მოხდა, პროექტის განხორციელება ჩავარდა. ყირიმი იურიდიულად უკრაინის ხელშია, ფაქტობრივად – რუსეთის ხელში. რუსეთს ამ პროექტის ჩაგდების ინტერესი ჰქონდა, რაც მოახერხა კიდევაც ყირიმის ანექსიით.

„ახალი თაობა“, 01 თებერვალი, 2017 წელი

ინტერვიუ გია გვაზავასთან და რაისა ქვარაიასთან: დივერსია დევნილების წინააღმდეგ? // რა საფრთხეებს შეიცავს სოზარ სუბარის სამინისტროს მიერ მომზადებული პროექტი

გასულ კვირას ცნობილი გახდა, რომ საქართველოს ოკუპირებული ტერიტორიებიდან იძულებით გადაადგილებულ პირთა განსახლებისა და დევნილთა სამინისტრომ შეიმუშავა დევნილის შემწეობის რეფორმის მოსამზადებელი ახალი დოკუმენტი (პროექტი), რომელშიც ჩამოთვლილი მუხლების საფუძველზე აფხაზეთიდან დევნილებს შეუწყდებათ დევნილთა შემწეობა. ამასთან დაკავშირებით აფხაზეთის ლეგიტიმურ ხელისუფლებაში გაიმართა მსჯელობა, სადაც პროექტის არსებული ვერსია უარყოფითად შეფასდა.

აფხაზეთის უმაღლესი საბჭოს თავმჯდომარე გია გვაზავა „ახალ თაობასთან“ საუბარში აცხადებს, რომ ამ დოკუმენტმა საქართველოს, შესაძლოა, დიდი ზიანი მოუტანოს.

გია გვაზავა:

_ ძალიან ცუდია, რომ სამინისტრო ამ პროექტში პოლიტიკურ კონტექსტს ვერ ან არ ხედავს. აფხაზეთი თავიდან ბოლომდე პოლიტიკაა, ამიტომაც უფრო მეტი გონიერება გვმართებს. ჩემთვის ამ პროექტის ყველა მუხლი მიუღებელია. თუნდაც ის ფაქტი, რომ ოფიციალურად ეს პროექტი ჩვენთან არც მოსულა, ჩვენ თვითონ მოვიპოვეთ… პროექტის ავტორებს რომ უფრო ღიად ემუშავათ ამ პრობლემებზე, ასე საჯილდაო არ გახდებოდა.

ყოვლად გაუმართლებლად მიმაჩნია ის სტატისტიკური ანალიზი, რომლის საფუძველზეც დათვლილია, თუ რამდენი ადამიანი გამოაკლდება (ბუნებრივი სიკვდილით) ყოველწლიურად სახელმწიფო შემწეობის მიმღებთა რიცხვს, რამდენი „მეორე თაობის“ დევნილით არ გაიზრდება სახელმწიფო შემწეობის მიმღებთა რიცხვი და რა ეკონომიკური ეფექტი მოჰყვება ამ პროცესებს. ეს არ არის მხოლოდ ფისკალური საკითხი. ეს პოლიტიკური დივერსიაა, რომელშიც შორსმიმავალი გეგმებია ჩამალული – უახლოეს მომავალში დასათვლელი დარჩება „ნამდვილი“ დევნილი, ანუ ის ხალხი, რომელსაც კანონიერი საფუძველი და პრეტენზია ექნება საკუთარ სახლებში დაბრუნებისა, რის უფლებასაც მოკლებული იქნებიან მათი შვილები და შვილიშვილები. ეს არის პირველი პრაქტიკული ნაბიჯი დევნილებისთვის პოლიტიკური სტატუსის მოსახსნელად, ანუ, ფაქტობრივად, არის დევნილების საკუთარ სახლებში დაბრუნების პოლიტიკური საფუძვლების ნიველირება! ეს არანაირად არ არის საქართველოს ინტერესებში, არ უნდა იყოს, ყოველ შემთხვევაში. მაშინ, მიჩნდება კითხვა – ვის სჭირდება ეს.

- პოლიტიკური კუთხით გაუმართლებლად მიგაჩნიათ. ფისკალური კუთხით როგორ არის საქმე?

- არც ფისკალური კუთხით არის გამართლებული. არ შეიძლება ღარიბებით ღარიბების რჩენა, ანუ ერთ დევნილს წაართვა და მეორე დევნილს მისცე. აქ ლაპარაკი არ არის მაღალხელფასიან დევნილებზე, თუმცა ოჯახში შეიძლება მხოლოდ ეს ერთი ე.წ. მაღალი ხელფასი იყოს შემოსავალი. მხოლოდ მაღალი ხელფასის დანახვა და სხვა გარემოების გაუთვალისწინებლობა ზერელე მიდგომაა. დამიჯერეთ, ვიცნობ ოჯახებს, 5 და მეტსულიანებს, სადაც სრული უმუშევრობის ფონზე საარსებო წყარო მხოლოდ ეს შემწეობაა, ან, როგორ შეიძლება, შემწეობა წაართვა ადამიანს იმ მოტივით, რომ ამის შემდეგ ის უფრო იაქტიურებს ფინანსების დამოუკიდებლად მოპოვებისათვის. წინა მინისტრსაც შევთავაზეთ სახელმწიფო დახმარების ჩვენი ვარიანტი, მაგრამ მან ყურად არ იღო…

- რას გულისხმობთ?

- რას და სახელმწიფო შემწეობა, როგორც განმასხვავებელი პოლიტიკური დატვირთვის ნიშანი, სიმბოლურად მაინც უნდა შეუნარჩუნდეს ყველა კატეგორიას, ხოლო თუ ნამდვილად გვინდა დევნილთა დახმარება, ვფიქრობ, ჯობდა დევნილთა დახმარების ფონდის შექმნა, სადაც საქართველოს ყველა საჯარო მოხელე, რომელთა ხელფასიც აღემატება 1250 ლარს, წინასწარი შეთანხმებით გადარიცხავდა შემოსავლის გარკვეულ პროცენტს _ 0,1 ან 0,5 ან სხვ… არც ახლაა გვიან ამის გათვალისწინება. შემწეობის მოხსნის ერთ-ერთ მიზეზად დევნილთა ინტეგრირებაა მოყვანილი. ესეც მორიგი აბსურდი! დევნილების ე.წ. ინტეგრაციაზე წინა ხელისუფლებაც იყო „ორიენტირებული“. ისეთ ინტეგრაციაზე ხომ არ არის ლაპარაკი, რომ მერე აფხაზეთში დამბრუნებელი აღარავინ დარჩეს?!

———

ეს პროექტი არც აფხაზეთის უმაღლესი საბჭოს ფრაქცია „ერთიანი საქართველოს“ თავმჯდომარე რაისა ქარაიასათვის არის მისაღები.

რაისა ქარაია:

- კატეგორიულად არ ვეთანხმები დევნილების ხარჯზე ეკონომიასა და ქამრების შემოჭერას. არც ის მუხლია ჩემთვის დამაჯერებელი, რომ გამოთავისუფლებული თანხა დევნილთა საცხოვრებელი კორპუსების აშენებას მოხმარდება. თავის დროზე მონდომება რომ ყოფილიყო, ასეთი სტრატეგია მართლაც განხორციელდებოდა – დონორმა ქვეყნებმა ამ საკითხის მოსაგვარებლად საკმარისი თანხები გაიღეს, თუმცა საქართველომ დევნილთა პრობლემებზე მეტად სხვა საკითხები მიიჩნია პრიორიტეტულად, ახლა კი ისევ სოციალურად დაუცველ დევნილთა ხარჯზე უნდათ ამის განხორციელება.

თითქმის ყველა მუხლი დისკრიმინაციულია ამ პროექტში. რომელი ერთი ვთქვა! ვერ დავეთანხმები პრინციპს, რომლის თანახმადაც, ზღვრული ნორმის ზემოთ შემოსავლის მიღების შემთხვევაში დევნილს ეხსნება შემწეობა, ამ დროს კი არ არის გათვალისწინებული შემოსავლის სტაბილურობა, არ არის გათვალისწინებული შვებულებაში გასვლის ნიუანსიც, როცა ერთბაშად ირიცხება ორი თვის ხელფასი. ცხადია, ხშირ შემთხვევაში ეს თანხა ზღვრულ „ნორმას“ გადასცდება და შემწეობაც იმ თვეში არ ირიცხება! იგივე ხდება საზღვარგარეთიდან გამოგზავნილი თანხის შემთხვევაშიც – ვინ იცის, როგორი წვალებისა და კატორღული შრომის ფასად აწვდის დევნილი ახლობლებს თავის გამომუშავებულ ხელფასს. ეს სწორია? ერთ-ერთ მუხლში შემწეობის გასაცემი ზღვრული ნორმა 165 ლარამდეა დაწეული. როგორ, ომგამოვლილ პენსიონერსაც აღარ ეკუთვნის 45 ლარი? ეს აბუჩად აგდებას უფრო ჰგავს!

ასევე უსამართლობაა, რომ დევნილის შემწეობის ორი წლის წინასწარ აღების შემთხვევაში დევნილმა ამ თანხის ლამის ნახევარი უნდა დაუბრუნოს სახალხო ბანკს, ან კიდევ, შემწეობის მოხსნის შემთხვევაში, დევნილმა უნდა მიმართოს სოციალური დახმარების სააგენტოს. უკაცრავად, მაგრამ რომელ სააგენტოს? რომელიც ძალიან სუბიექტური და მყიფეა და გადახედვას საჭიროებს? ამასწინათ ერთ მარტოხელა დევნილს, ინვალიდ პენსიონერს, რომელიც, ფაქტობრივად, წამლებზე ცხოვრობს, ძველი ტელევიზორი და სამზარეულოს კარადა ვაჩუქე, რის გამოც სოციალური დახმარება მოუხსნეს… როგორ მივანდოთ ამის მერე დევნილები სოციალურ სააგენტოს? გამორიცხულია.

- დევნილების დაყოფას თაობების მიხედვით აპირებენ. ამაზე რას ფიქრობთ?

- ვერ შევეგუები დევნილთა დაყოფას თაობების მიხედვით. როგორ შეიძლება „მეორად“ და „უშუალო“ დევნილებად დიფერენცირება! ჩვენს შვილებსა და შვილიშვილებს რატომ არ ეკუთვნით შემწეობა? დევნილის სტატუსი? დიდი რისკის ფასად სიცოცხლეშენარჩუნებული, დათრგუნული და ფსიქოლოგიურად განადგურებული დევნილის შვილს როგორ უნდა დააყვედრო 45 ლარი? ეს 45 ლარიც ისეა გაუფასურებული, სოციალურ დახმარებასაც ვერ დავარქმევ. ამ მუხლის ამაზრზენობა კი იმაშია, რომ თურმე დევნილის შემწეობის მიმღები ბენეფიციარების რაოდენობა ყოველწლიურად 5000 ადამიანით არ გაიზრდება. აბა, რა უნდა ვუწოდო ამას, თუ არა ცინიზმი?! სირცხვილი იმას, ვინც ასეთი გათვლა გააკეთა!

ან ინტეგრირება რას მიქვია? ჩვენ ისედაც ვართ ინტეგრირებულები, საქართველოში ვცხოვრობთ, უცხოეთში ხომ არა ვართ, რომ რაიმე ახალს შევეგუოთ! რა საჭიროა ამისთვის დევნილის სტატუსის გაუქმება? სტატუსის გარეშე ვინ დაგვაბრუნებს აფხაზეთში? და თუ ჩვენი შვილები და შვილიშვილები არ დაბრუნდებიან, მაშინ ვინ უნდა დაბრუნდეს, ვინ უნდა იცხოვროს იქ? რისთვის გვინდა აფხაზეთის დაბრუნება, თუ აფხაზეთში ქართველის ფეხი ამოიძირკვა? ესეც რომ არა, დევნილის არარსებობით, ფაქტობრივად, დე ფაქტო ხელისუფლებას ვაღიარებთ! ისეთი შთაბეჭდილება მრჩება, თითქოს შორს გამიზნული გეგმაა ჩადებული ამ პროექტში, რომელსაც აფხაზეთის აღიარებამდე მივყავართ. აი, სტრატეგია! რომელი დევნილი დაეთანხმება ამას!

———————–

„რეზონანსი“,01 თებერვალი, 2017 წელი

„მიწა ერის სასიცოცხლო ბაზაა“

ღია წერილი საქართველოს პარლამენტის თავმჯდომარეს, ბატონ ირაკლი კობახიძეს

ბატონო თავმჯდომარევ, საქართველოს სახელმწიფოებრიობის აღდგენიდან მეოთხედი საუკუნის შემდეგ კვლავ გადაუჭრელია ქვეყნისათვის სასიცოცხლო მნიშვნელობის რესურსის – მიწის ფონდის – სახელმწიფოს მიერ რეგულირების ისეთ ძირითად პრობლემურ საკითხი, როგორიცაა სასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწის გასხვისება. ამ დროს ჩვენთვის ცნობილი გახდა, რომ მთავრობაში მსვლელობა მიეცა ერთი წლის წინ შეჩერებული კანონპროექტის – “სასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწის საკუთრების შესახებ საქართველოს კანონში ცვლილების შეტანის თაობაზე” – განხილვას. იმისათვის რომ ადგილი აღარ ჰქონდეს კიდევ ერთ მორიგ (მეთერთმეტე) ცვლილებას მოცემულ კანონში, რომელიც ისედაც რამდენიმე მუხლიღაა დარჩენილი, ჩვენი წინადადებაა:

1. შეჩერდეს ცვლილებების შეტანის საკითხი და პირველ რიგში, გამყარდეს სახელმწიფოს უზენაესი კანონის – კონსტიტუციის – შესაბამისი მუხლი, რომელიც დაარეგულირებს მიწის საკუთრებით ურთიერთობებს უცხოელებთან მიმართებაში ისე, რომ საშუალება აღარ მიეცეს ისეთ დამოკიდებულებებს კანონების მიმართ, როგორიც საკონსტიტუციო სასამართლომ გამოიჩინა მიწის გასხვისებასთან მიმართებაში.

2. კანონისმიერი პირობები და შეზღუდვები განისაზღვროს საყოველთაო-სახალხო განხილვის (სულაც რეფერენდუმის) საფუძველზე, ვინაიდან არ არსებობს სტანდარტული კრიტერიუმები იმის დასადგენად, თუ მიწაზე საკუთრების რეგულირების რომელი ფორმა შეესაბამება ქვეყნის საზოგადოების კეთილდღეობას, მის ინტერესებს. ეს ხალხის გადასაწყვეტია და არა რომელიმე ჯგუფის ან გუნდის, იქნება ეს სამთავრობო, მეცნიერთა თუ პოლიტიკოსთა. გასხვისების უფლებას საკუთრების გარანტირებულობის ბირთვად მიიჩნევენ, ამიტომ გასხვისების აკრძალვების ან/და მისი შეზღუდვების დასაბუთების საფუძველს მხოლოდ საზოგადოების ინტერესი უნდა შეადგენდეს; კანონმდებლისა და აღმასრულებელი ხელისუფლების ამოცანაა მოძებნოს ოპტიმალური თანაფარდობა საკუთრების პოლიტიზებასა და პიროვნების გარანტირებულობას შორის.

კონსტიტუციაში რედაქციული ხასიათის ცვლილებაა საჭირო საკუთრებასთან დაკავშირებული ნორმის ერთმნიშველოვნად გაგებისათვის.

საკუთრების უფლება და მემკვიდრეობის უფლება აღიარებულია და უზრუნველყოფილია საქართველოს კონსტიტუციის 21-ე მუხლით: “დაუშვებელია საკუთრების, მისი შეძენის, გასხვისების ან მემკვიდრეობით მიღების საყოველთაო უფლების გაუქმება”.

მაგრამ იგივე მუხლი ითვალისწინებს ამ საერთო წესიდან გამონაკლისებსაც:

1. “საკუთრების უფლება შეიძლება შეიზღუდოს აუცილებელი საზოგადოებრივი საჭიროებისათვის, მაგრამ მხოლოდ კანონით განსაზღვრულ შემთხვევებში და დადგენილი წესით;

2. საკუთრების უფლება შეიძლება ჩამორთმეულ იქნას აუცილებელი საზოგადოებრივი საჭიროებისათვის, მაგრამ ასევე მხოლოდ კანონით პირდაპირ დადგენილ შემთხვევებში…”

საქართველოს კონსტიტუცია განამტკიცებს საკუთრების უფლებას, მაგრამ არ იძლევა მის ცნებას. იგი მხოლოდ იმ პრინციპებს განსაზღვრავს, რომლებსაც ემყარება საკუთრება – გარანტირებულობა, შეზღუდვის შესაძლებლობა, მესაკუთრის ინტერესების დაცვა სასამართლოს მეშვეობით. ფაქტობრივად, ეს არის იმ სივრცის განსაზღვრა, რომლის შიგნითაც კანონმდებელმა უნდა მოაწესრიგოს საკუთრების ურთიერთობები. საკუთრების ფარგლებს და მის კონკრეტულ შინაარსს ძირითადი კანონი – კონსტიტუცია არ განაზღვრავს, ეს მიმდინარე კანონმდებლის ამოცანაა, საკუთრების დაცვის კონსტიტუციური გარანტიების ფარგლების ხელყოფის გარეშე.

აქედან გამომდინარე, მიმდინარე კანონმდებლისათვის მყარად უნდა ჩამოყალიბდეს ის ფარგლები, რომლიდანაც მას არ შეეძლოს გასვლა. 21-ე მუხლის პირველი და მეორე პუნქტები კი, მიწის მიმართ ბუნდოვნად ასახავენ აუცილებელი საზოგადოებრივი საჭიროებისათვის კანონმდებლის მიერ გამოყენების ფარგლებს. ამიტომ, ნაცვლად ორჯერ გამეორებული სიტყვებისა – “აუცილებელი საზოგადოებრივი საჭიროებისათვის” – პირველი პუნქტი უნდა შეიცვალოს სიტყვებით: “ქვეყნისათვის აუცილებელი საჭიროებიდან გამომდინარე”, რომელსაც უშუალოდ შეესაბამება “შეზღუდვა”; ხოლო “ჩამორთმევა” ყველა შემთხვევისათვის შესაბამისობაში იქნება “აუცილებელ საზოგადოებრივ საჭიროებასთან”.

ამრიგად, ჯერ უნდა იქნას კონსტიტუციურად გარკვევით ჩამოყალიბდეს საკუთრებასთან (მათ შორის, მიწასთან) დაკავშირებული ნორმა, შემდეგ მის საფუძველზე მიღებულ იქნას სრულფასოვანი დარგობრივი კანონი – მიწის კოდექსი და ჩამოყალიბდეს ცივილიზებული სამოქალაქო ურთიერთობები მიწასთან დაკავშირებით.

მიწის კოდექსით განსაზღვრულ მიწის რეგულაციებში გათვალისწინებული უნდა იქნას რთული შემადგენლობის და სტრუქტურის მქონე მრავალი ფაქტორით – ისტორიული მემკვიდრეობის, ტრადიციულის, სოციალურ-ეკონომიკურის, ლანდშაფტურ-ეკოლოგიურის, პოლიტიკურის, ფსიქოლოგიურის და ა.შ. აგრეთვე, საქართველოს ტერიტორიული ადგილმდებარეობის განსაკუთრებულობით განსაზღვრული მიწის რეგულაციები.

აქედან გამომდინარე, მიწის საკუთრების დაცვა კანონმდებლის მხრიდან, ჩვენ შემთხვევაში აუცილებელია ითვალისწინებდეს შეზღუდვების დაწესებას, მაგრამ ამავე დროს, მნიშვნელოვნად არ აზიანებდეს საკუთრების უფლებას.

დღემდე მიწასთან დაკავშირებული კანონები ფრაგმენტულია და ხდება მათში გაუთავებელი ცვლილებები. განსაკუთრებით ბევრია ცვლილებები სასოფლო-სამეურნეო მიწის საკუთრებასთან დაკავშირებით. არსებული ცვლილებები (საკონსტიტუციო სასამართლოს ორჯერ განხორციელებული ცვლილებების ჩათვლით) გამოირჩევა ურთიერთგამომრიცხავი, ნონსესური დასაბუთებით, შექმნილია სახელმწიფო “პიარინნტერესების” დასაცავად და არა საზოგადოების განვითარების სასარგებლოდ.

იმავე გზის გაგრძელებას წარმოადგენს ზემოთ ხსენებული კანონპროექტი “სასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწის საკუთრების შესახებ საქართველოს კანონში ცვლილების შეტანის თაობაზე”. წარმოდგენილი კანონპროექტით გათვალისწინებული ცვლილებების მიზეზი მოცემულია განმარტებით ბარათში, სადაც ნათქვამია, რომ:

“სასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწაზე უცხოელთა საკუთრების უფლების შეზღუდვის მიზანია მიწის, როგორც ამოწურვადი რესურსის, რაციონალური გამოყენების საფუძველზე ორგანიზებული მეურნეობის უზრუნველყოფა და აგრარული სტრუქტურის გაუმჯობესება.” აქ კომენტარის გაკეთებაც კი არ შეიძლება პოზიციის ნონსენსურობიდან გამომდინარე. მიზნის შესახებ კი ნათქვამია:

“ა.ბ) კანონპროექტის მიზანი 2014 წლის 24 ივნისის საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლომ არაკონსტიტუციურად ცნო და ძალადაკარგულად გამოაცხადა “სასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწის საკუთრების შესახებ” საქართველოს კანონის 22-ე მუხლის მე-3 პუნქტის ნორმა, რომლითაც უცხოელებს და საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად უცხოელის მიერ საქართველოში რეგისტრირებულ იურიდიულ პირებს 2014 წლის 31 დეკემბრამდე შეუჩერდათ სასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწაზე საკუთრების უფლება.

მორატორიუმის მოქმედების პერიოდში საქართველოს მთავრობა მიზნად ისახავდა სასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწაზე უცხოელის საკუთრების უფლების ამსახველი ისეთი დაბალანსებული მექანიზმის შემუშავებას, რომელიც უზრუნველყოფდა, ერთი მხრივ, საჯარო ინტერესის დაცვას და სახელმწიფოს ეკონომიკურ სტაბილურობაზე უარყოფითი ზეგავლენის თავიდან აცილებას, ხოლო, მეორე მხრივ, მისაღებ პირობებს შეუქმნიდა საქართველოში სასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწის შეძენის მსურველ უცხოელებს, რომლებიც, საამისოდ აუცილებელი მოთხოვნების დაკმაყოფილების შემთხვევაში, მოიპოვებდნენ ამ კატეგორიის მიწაზე საკუთრების უფლებას და მისი დამუშავებისა თუ ინვესტიციების განხორციელების გზით მონაწილეობას მიიღებდნენ ქვეყნის ეკონომიკის განვითარებაში”.

და, რისი აღიარებაა ყოველივე ეს? – შეუსრულებლობის თუ შეუძლებლობის? პასუხი თვითონვე მოჰყავთ ცოტა ქვემოთ:

“აქვე უნდა აღინიშნოს, რომ შემუშავებული კანონპროექტით უცხოელთა მიერ სასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწაზე საკუთრების უფლების მოსაპოვებლად აუცილებელი პირობების განსაზღვრა ასევე ხელს შეუწყობს საქართველოს მთავრობის მიერ “სასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწის საკუთრების შესახებ” საქართველოს კანონით ნაკისრი ვალდებულების შესრულებას, რომლის მიხედვითაც, ამ უკანასკნელმა 2014 წლის 30 ნოემბრამდე უნდა უზრუნველყოს:

- სასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწის საკუთრების შესახებ ერთიანი სახელმწიფო პოლიტიკის შემუშავება მიწის რესურსების რაციონალურად გამოყენებისა და დაცვის მიზნით;

- სასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწის ფონდის გამოყენებისა და დაცვის სახელმწიფო რეგულირების განსაზღვრა;

- სასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწასთან დაკავშირებული ურთიერთობების საჯარო სამართლებრივი მოწესრიგება და სხვ.”

აღნიშნული არც ვალდებულების შესრულებაა და არც ეს ჩამონათვალი არ არის სრული მიწის კოდექსისათვის.

რაც შეეხება თვით ცვლილებებს:

“1. სასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწის საკუთრების უფლება აქვთ:

ა) სახელმწიფოს, ადგილობრივ თვითმმართველობას, საჯარო სამართლის იურიდიულ პირს, საქართველოს მოქალაქეს, კომლს, საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად საქართველოში რეგისტრირებულ იურიდიულ პირს, საერთაშორისო ფინანსურ ინსტიტუტებს;

ბ) უცხოელს, თუ ის აკმაყოფილებს ჩამოთვლილთაგან ერთ-ერთ პირობას…

კომენტირების ნაცვლად, კითხვა გვებადება კანონშემოქმედთან – საერთაშორისო ფინანსური ინსტიტუტები საერთოდ საქართველოში არიან დარეგისტრირებულები, თუ… რატომ მოხვდნენ ა) ქვეპუნქტშიდა არა ბ-ში?

კანონმდებელი არ განმარტავს საერთაშორისო ფინანსური ინსტიტუტების ქვეშ ვის გულისხმობს. სპეციალურ ლიტერატურაში ასეთად მიჩნეულია აზიის განვითარების ბანკი, არაბეთის სავალუტო ფონდი, ევრაზიის განვითარების ბანკი, საერთაშორისო სავალუტო ფონდი და ა.შ. ამ ინსტიტუტებზე გეგმავს კანოპროექტის ავტორები შეუზღუდავად საქართველოს სასოფლო-სამეურნეო მიწების გაყიდვას? თუ საქართველოში რეგისტრირებულ რომელიმე იურიდიულ პირზე, რომელსაც სათაურში ფორმალურად ექნება დასახელება “საერთაშორისო ფინანსური” და სინამდვილეში იქნება რომელიღაც პირის თუ პირთა ჯგუფის ინტერესების გამტარებელი?

როგორიც არ უნდა იყოს შინაარსი, “ფინანსურ ორგანიზაციებზე” სასოფლო-სამეურნეო მიწების გაყიდვის დაშვება არ შეიძლება და საერთოდ, ამ კანონპროექტის პარლამენტში წარდგენაც კი (არათუ მისი მიღება) იქნება ნაბიჯი სახელმწიფოს წინააღმდეგ.

ყოველივე აღნიშნულიდან გამომდინარე, გთხოვთ, თქვენთ ხელთ არსებული ყველა შესაძლებელი ძალისა და რესურსის გამოყენებით, წინ აღუდგეთ დასახელებული კანონპროექტის მიღებას, დააჩქაროთ მიწის კოდექსის მიღება და საქართველოს კონსტიტუციის ცვლილებების პროექტში ასახოთ შემოთავაზებული ცვლილება.

———-

პროფესორები:

პაატა კოღუაშვილი, ჯუმბერ ფანჩულიძე, ანზორ მესხიშვილი, მიხეილ ჯიბუტი