„რეზონანსი“: ინტერვიუ სოსო ცისკარიშვილთან: „რასაც ადრე „ნაციონალები“ აკეთებდნენ, „ოცნებაც“ იმას აგრძელებს
„რეზონანსი“: ინტერვიუ მამუკა არეშიძესთან: „გიორგი პაპუაშვილი რჩება „ნაციონალური მოძრაობის“ გუნდის წევრად
„ახალი თაობა“: ინტერვიუ ოთარ სიჭინავასთან: „საკონსტიტუციო სასამართლოს დღის წესრიგს გარედან ვერავინ დაუდგენს“
„ახალი თაობა“: ინტერვიუ გია ხუხაშვილთან: „დავით უსუფაშვილსა და თინა ხიდაშელს პარტია ჩამოეშლებათ“ // „რესპუბლიკელებს ლივერპულამდე ცოტა უკლიათ“
„ახალი თაობა“: ინტერვიუ პაატა ჯიბლაძესთან: „გიორგი პაპუაშვილი უბადრუკ პროვოკაციებში ჩაერთო“ // „წინასაარჩევნო გარემო წინა ხელისუფლების დროინდელზე ბევრად უკეთესია“
——-
„რეზონანსი“: ქართულ-რუსულ ფორუმზე ჟურნალისტებმა მედიაში არსებულ გამოწვევებზე იმსჯელეს
„საერთო გაზეთი“: „ჩვენ, რა თქმა უნდა, არ ვართ თურქები“, ანუ სად ვეძებოთ ქვეყნის დასანგრევად მზადმყოფი მეხუთე კოლონა? // რატომ არიან ქართველი ტელეჟურნალისტები ხელშეუხებელნი?
——————-
„რეზონანსი“, 03 აგვისტო, 2016 წელი
ინტერვიუ სოსო ცისკარიშვილთან: „რასაც ადრე „ნაციონალები“ აკეთებდნენ, „ოცნებაც“ იმას აგრძელებს
ეკატერინე ბასილაია
სატრაბახო გვაქვს მხოლოდ ის, რომ დღეს ქვეყანაში ცოცხების დეფიციტია,” – ამბობს “რეზონანსთან” საუბრისას დამოუკიდებელ ექსპერტთა კლუბის პრეზიდენტი სოსო ცისკარიშვილი.
- თქვენი აზრით, თავდაცვის მინისტრად უშიშროების კადრის დანიშვნა აპრიორი ნეგატიურია თუ “რესპუბლიკელების” მიერ ატეხილი აჟიოტაჟი მხოლოდ წინასაარჩევნოდ ქულების დაწერას ემსახურება?
- უნდა გავაცნობიეროთ, რომ იზორია 2-თვიან კარიერას შეება და შესაძლოა, ეს არ იყოს საუკეთესო არჩევანი. თავის დროზე იზორია საკმაოდ შედეგიანი ოპოზიციონერი იყო; აქვს როგორც თეორიული, ისე პრაქტიკული გამოცდილება; ავტორია მშვენიერი ნაშრომის, რომელიც შს სამინისტროს, როგორც მონსტრის დაშლას ეხებოდა. გულსატკენია, რომ როგორც კი შს მინისტრის მოადგილე გახდა, საკუთარი ნაშრომით არ დაინტერესდა, მაგრამ თუკი ვინმეს შეიძლება ეს დანიშვნა მივუსამძიმროთ, უპირველესად, სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურია, სადაც პროფესიონალების დეფიციტია და სადაც იზორია წამყვანი ფიგურა იყო, რადგან ბატონი მინისტრი, რაც არ უნდა სიმპათიითაც ვიყო მის მიმართ განწყობილი, ამ დარგის პროფესიონალად აღქმული ვერ იქნება.
ადამიანურად თინა ხიდაშელის დამოკიდებულება გასაგებია, მაგრამ ამჟამად რაიმე კატასტროფას ვერ ვხედავ, ეს მისაღები გამოსავალია. ამ დანიშვნის გამო გადამეტებული წინმსწრები უკმაყოფილება უპირველესად, ქართულ ჯარს არ წაადგება.
- „რუსთავი 2″-მა გაავრცელა ინფორმაცია, რომ მინდია ჯანელიძის მინისტრობისას საიდუმლო სამხედრო ობიექტებზე შეუშვეს წინა ხელისუფლების დროს ღალატისთვის დაპატიმრებული გენერალი ტრისტან წითელაშვილი, რომელმაც ობიექტებს ფოტოები გადაუღო და ის რუსეთს გადასცა. ხიდაშელმა თქვა, რომ საიდუმლო ობიექტზე უცხო პირის შესვლის გამო მან ინფორმაცია გამოსაძიებლად სამართალდამცველებს მიაწოდა. პროკურატურამ განაცხადა, რომ მათ შეტყობინება არ მიუღიათ. როგორ ფიქრობთ, ვინ ტყუის – პროკურატურა თუ ხიდაშელი?
- ეჭვი არ მეპარება, რომ თინა ხიდაშელი არ იტყუება. მის უნარებსა და პროფესიონალიზმზე დიდი წარმოდგენის ვარ. ხოლო თუ რომელიმე უმწიკვლო პროკურორის გვარს მეტყვით, გავიზიარებ. ფაქტი შემაძრწუნებელია, მაგრამ ეს სიმართლე კულუარებში უნდა გაირკვეს და არა მთელი მსოფლიოს კამათის საგანი გახდეს. ასეთი თემების მედიასივრცეში წარმოჩენა დანაშაულია. ეს კრემლისთვის საჩუქარია, ხოლო ჩვენს ინტერესებს ვნებს. გამოდის, რომ ის, რაც რუსეთისთვის ჯაშუშს უნდა გადაეცა, ჩვენ ვაფორმებთ და ვადასტურებთ. უკეთესი იქნება, თუ ასეთ თემებზე გავყუჩდებით და გარკვეული დროის შემდეგ პასუხს მოვთხოვთ ყველა იმ პირს, ვისი ვალდებულებაც იყო, რომ ასეთი დანაშაული არ შემდგარიყო.
მინდია ჯანელიძის მიმართ შეიძლება სუბიექტური ვიყო და ამიტომ არ შევაფასებ, რადგან 2014 წელს უსაფრთხოების საბჭომ, რომლის მდივანიც ის გახდა, მიიღო გადაწყვეტილება, რომ მე სახელმწიფოსთვის საფრთხის შემცვლელი პირი ვარ, რის შემდეგაც რამდენიმე ტელევიზიას და ბეჭდურ მედიას ჩემთან თანამშრომლობა აეკრძალა. ერთ-ერთს შანტაჟით ათქმევინეს უარი. დეტალებს ვერ ვიტყვი.
- თუკი ეს ფაქტი სიმართლეა, რატომ არ ატეხა ხიდაშელმა განგაში ამ ფაქტზე მინისტრობისას მთავრობის სხდომაზე მაინც და მხოლოდ ოპოზიციაში გადასვლისას დაადასტურა? ეს ადეკვატურია?
- მინისტრისგან დუმილი შეცდომა იქნებოდა, მაგრამ თუ მან ინფორმაცია მყისიერად გადასცა დანიშნულებისამებრ, მან ვალდებულება მოიხადა. ის რევოლუციას ვერ დაიწყებდა, რადგან მისთვის უფრო მაღალ საფეხურებზე ეგულებოდა როგორც ლეგალური, ასევე არალეგალური მმართველები.
- პრემიერმა თქვა, გადავამოწმე და პროკურატურაში მიმართვა არ ყოფილაო. ასევე თქვა, ეს ყველაფერი შეიძლება, გაგრძელებაა იმ პოლიტიკის, როდესაც “ნაციონალური მოძრაობა” რაღაცას გვაბრალებს და მერე ჩვენ პასუხის გაცემა გვიწევსო.
- ყველა იგებს თავისი გაფუჭებულობიდან გამომდინარე. ამ პროკურორს შევეკამათებოდი, რომ ხიდაშელის საქმიანობის ფორმა ტყუილები არ არის. ეს არის საშინაო წინასაარჩევნო დავალება, რომ “რესპუბლიკელების” ნებისმიერი გამონათქვამი პოლიტიკურ კონტექსტზე იყოს მიბმული და პასუხი გაეცეს როგორც ოპონენტს, რომელსაც მტრად აღიქვამენ.
- ელოდებით, რომ “რესპუბლიკელები” საგარეო კურსის საფრთხეებზე გააკეთებენ განცხადებებს, როგორც ეს მანამდე ალასანიას გუნდმა გააკეთა?
- არც “რესპუბლიკელებს” და არც “მეოცნებეებს” განსაკუთრებული გავლენა არ ექნებათ საგარეო ვექტორზე, მით უმეტეს იმ ვექტორზე, რომელიც მოსახლეობის დიდი ნაწილის მიერ აღიარებულია, მაგრამ ასეთი ცვლილების საფრთხე არსებობს და ის იმ პოლიტიკოსებისგან მოდის, ზოგი ყოფილისგან, ზოგი არშემდგარისგან, რომლებიც მუდმივი შფოთის დათესვით ხელს უწყობენ იმას, რომ ჩვენს ქვეყანას არც ვიზალიბერალიზაცია შეეხოს, არც ნატო-სთან რაიმე მიახლოება. ცდილობენ, მხოლოდ იმის მოლოდინი იყოს, რომ კარს მომდგარი არჩევნები იმდენად უსამართლოდ ჩატარდეს, რომ იგი არალეგიტიმურად შეფასდეს, რითაც კარგა ხნით დაიხურება ევროკავშირისა და ნატო-ს მიმართულების ყველა თემა. ეს იქნება მხოლოდ კრემლის მიმართ აღებული ვალდებულებების წარმოჩენა.
- ვის სურს ქვეყნისთვის დასავლური გზის დახურვა, ბიძინა ივანიშვილს?
- არა მხოლოდ.
- გიორგი კვირიკაშვილსაც?
- მაგ კაცს თავი დავანებოთ, ძლივს ერთი წესიერი კაცი მოვიდა. თქვენ გგონიათ, მიხეილ სააკაშვილის ინტერესებშია საქართველო მის გარეშე ბედნიერი იყოს?!
- ბიძინა ივანიშვილს? არ უნდა სურდეს ვიზალიბერალიზაცია მის სახელთან დაკავშირდეს?
- როცა დავრწმუნდებით მისი დამოუკიდებლობის უმწიკვლობაში, მას ბოდიშს მოვუხდი. როდესაც ადამიანი წელიწადზე მეტია გაურბის სიტყვა “ნატო”-ს, მას თანავუგრძნობ. თუ ის ჩვენს ქვეყანაში მივლინებითაა, მადლობა უნდა ვუთხრათ ყველა იმ ნაბიჯისთვის, რაც მან წლების განმავლობაში ჩვენი ქვეყნის საამებლად გადადგა, მაგრამ ყველაფერს აქვს თავისი დასასრული, ზოგჯერ – ტკბილი და ზოგჯერ – მწარე. რომელი გზა ურჩევნია, ეს ივანიშვილის გადასაწყვეტია, მაგრამ თავად ჩვენი ევროპული პერსპექტივის წინამძღოლად არ წარმოჩნდება.
- ალბათ, “ქართული ოცნების” ნებისმიერი წევრი დაგისვამდათ შეკითხვას, რა კონკრეტული არგუმენტები გაქვთ, რითაც ივანიშვილის პროდასავლურობაში ეჭვი შეგაქვთ, როდესაც ამ ხელისუფლების დროს მოეწერა ხელი ასოცირების ხელშეკრულებას, ნატო-სკენ სვლა არ შემცირებულა და ფინალში გავიდა ვიზალიბერალიზაცია.
- საპასუხო ბევრი მაქვს, მაგრამ არა მედიის საშუალებით.
- ეს ბოლო კვირებია, დიდი პრობლემებია საკონსტიტუციო სასამართლოშიც. ხელისუფლება აცხადებს, რომ პაპუაშვილი “ნაციონალების” დაკვეთას ასრულებს და იტყუება მოსამართლეების ზეწოლაზე. ოპოზიცია და ექსპერტების ნაწილი აცხადებენ, რომ ხელისუფლებას სურს საკონსტიტუციო სასამართლო გააკონტროლოს სწორედ “რუსთავი 2″-ისა და კაბელების საქმეების მათთვის სასარგებლოდ გადაწყვეტის ინტერესით. თქვენი აზრით, რა ინტერესების ბრძოლას ვხედავთ?
- დღეს სხდომაზე არმისულმა მოსამართლეებმა საკუთარი თავის იდენტიფიცირება მოახდინეს, როგორც ხელისუფლების მხრიდან შანტაჟის მსხვერპლებმა. რასაც ადრე “ნაციონალები” აკეთებდნენ, იმას აგრძელებს “ოცნებაც” და ეს არ არის პირველი მცდელობა. უამრავი მსგავსებაა, თანაც ყველაზე უგვან თემებზე, რომელსაც დღეს “ოცნება” კადრულობს. სატრაბახო გვაქვს მხოლოდ ის, რომ დღეს ქვეყანაში ცოცხების დეფიციტია. დანარჩენი, რაც წინა ხელისუფლებისგან იყო მიუღებელი, ასე თუ ისე გადამუშავებული ან კოპირებული გახლავთ “ქართული ოცნების” ხელში. ყველაფერი დაიწყო მაშინ, როდესაც ტრაქტორების საქმე ააგორეს და მაშინ მას სათანადო შეფასებაც არ მოჰყვა. ამაზე უარესი უსამართლობაა კაბელების საქმე. ასევე პარალელურად პრეზიდენტისთვის შეურაცხყოფის მიყენების მუდმივი მცდელობაც. თუ დააკვირდებით, 4-წლიანი საპარლამენტო სავარძლის მაძიებლები სწორედ ამ თემებზე აკეთებენ აქცენტს. რაც შეიძლება უდიერად უნდა მოიხსენიო “ნაციონალური მოძრაობა”, პრეზიდენტი და რესპუბლიკური პარტია. სამივე თუ არ გალანძღე, შეიძლება, მომავალ პარლამენტში ვერ მოხვდე. ახლებიდან მხოლოდ ერთია გააქტიურებული, მამუკა მდინარაძე და რომ გითხრათ მოხიბლული ვარ მისი ფრაზეოლოგიით, გამიჭირდება.
„რეზონანსი“, 03 აგვისტო, 2016 წელი
ინტერვიუ მამუკა არეშიძესთან: „გიორგი პაპუაშვილი რჩება “ნაციონალური მოძრაობის” გუნდის წევრად“
თიკო ოსმანოვა
პოლიტოლოგ მამუკა არეშიძის განცხადებით, საკონსტიტუციო სასამართლოს თავმჯდომარე გიორგი პაპუაშვილი “ნაციონალური მოძრაობის” დავალებას ასრულებს და ვითარების დესტაბილიზაციას უწყობს ხელს. მისივე თქმით, პაპუაშვილს სურს, “დააყენოს ბუღი”, რაც პრინციპში გამოსდის, თუმცა აბსოლუტურად უშინაარსოდ და ულოგიკოდ.
მამუკა არეშიძე: საკონსტიტუციო სასამართლოს გარშემო საკმაოდ რთული პროცესი ვითარდება. არ ვარ იურისტი და იურიდიული შეფასება გამიჭირდება, მაგრამ, რასაც ვხედავ, ჩანს, რომ საკონსტიტუციო სასამართლოს თავმჯდომარე ცდილობს, რაღაც დავალება შეასრულოს, რომელიც ბოლომდე არ გამოსდის. საბოლოო ჯამში, უარყოფით რეზონასს ქმნის. თან, რაც დრო გადის, ჩანს, რომ არ უნდა, ეს უარყოფითი ფონი მოხსნას და კონსტრუქციულ რეჟიმში გადავიდეს ვითარება. გაუგებარია, იურისტი კაცი რატომ ამბობს უარს პროკურატურასთან თანამშრომლობაზე?! გაურკვეველია მიზეზიც – ხან ერთს ამბობს, ხან მეორეს.
- ვის დავალებას ასრულებს გიორგი პაპუაშვილი, თქვენი აზრით?
- მიმაჩნია, რომ გიორგი პაპუაშვილი რჩება “ნაციონალური მოძრაობის” გუნდის წევრად, მიუხედავად იმისა, რომ დამოუკიდებელი ორგანოს ხელმძღვანელია. ასეთი შთაბეჭდილება მრჩება და ამაში ნელ-ნელა სულ უფრო ვრწმუნდები. საერთოდ, ეს პროცესი არ მიიქცევდა ჩემს, როგორც სხვა მიმართულების სპეციალისტის, ყურადღებას, რომ არა მისი ასეთი ეკლექტური და ქაოსური ქმედება. მას სურს, დააყენოს ბუღი, რაც პრინციპში გამოსდის, თუმცა აბსოლუტურად უშინაარსოდ და ულოგიკოდ. ამიტომ ვამბობ, რომ იგი ვიღაცის დავალებას ასრულებს, თუმცა თავს კარგად ვერ ართმევს.
- არსებულ ვითარებასთან დაკავშირებით აზრი ორადაა გაყოფილი თავად მოსამართლეებს შორის. თქვენი აზრით, ეს ყველაფერი სამართლებრივ პროცესზე რამდენად იმოქმედებს?
- საკონსტიტუციო სასამართლოს ასეთი ქმედება იწვევს ამ ორგანოს დისკრედიტაციას და მისი მუშაობის არევას. პაპუაშვილი სწორედ ამას ცდილობს – ერთმანეთს დაუპირისპირა მოსამართლეების ორი ჯგუფი. იგი მოსამართლეებზე განხორციელებულ ზეწოლაზე საუბრობს, ამ დროს გამოდის მეორე ჯგუფი და ამას უარყოფს. ეს ყველაფერი დაიწყო მას შემდეგ, რაც ყბადაღებული თემა – სარჩევნო კოდექსში შეტანილი ცვლილებების საკითხი ჩავარდა. როცა დაინახა, რომ მოსამართლეებში ერთსულოვნება არ იყო და ეს საკითხი ჩავარდა, მაშინვე ზეწოლაზე დაიწყო საუბარი, თუმცა არ აკონკრეტებს, ვინ ახორციელებს და რა სახის ზეწოლა ხდება. ჩემთვის, როგორც არაიურისტისთვის, გიორგი პაპუაშვილის ქმედება ხასიათდება იმით, რომ ადამიანს უნდა საკონსტიტუციო სასამართლოს მუშაობა სტაგნაციაში მოაქციოს.
- თუმცა მის ამ განცხადებას გამოეხმაურა პრეზიდენტი, რომელმაც ეს დაადასტურა….
- არ მინდა, იმ ადამიანების რიცხვში ჩავდგე, ვინც პრეზიდენტის ინსტიტუტის დისკერდიტაციას ახდენს. თუმცა მრჩება შთაბეჭდილება, რომ პრეზიდენტი ამას იგონებს. თბილისი არ არის დიდი ქალაქი და ყველამ ვიცით, ცნობილი ადამიანების ოჯახებში რა ხდება. მათ შორის, მეც საქმის კურსში ვარ. მეცინება, როცა პრეზიდენტი თავისი ოჯახის წევრების ზეწოლაზე საუბრობს. დაახლოებით ვიცი, რაზეც არის საუბარი, და არა მხოლოდ მე.
- 30 სექტემბერს საკონსტიტუციო სასამართლოს ოთხ მოსამრთლეს უფლებამოსილების ვადა ამოეწურება, რის შემდეგაც აქედან ორ მოსამართლეს პრეზიდენტი გიორგი მარგველაშვილი აირჩევს. თქვენი აზრით, შეიცვლება თუ არა სასამართლოში ძალთა ბალანსი?
- რთული სათქმელია. როგორც გვერდიდან მაყურებელს, მრჩება შთაბეჭდილება, რომ ქვეყანაში მიმდინარე პროცესი წინასაარჩევნოდ ხელისუფლების დისკრედიტაცისკენაა მიმართული. მესმის, რომ გიორგი პაპუაშვილს დავალება აქვს მიღებული, მაგრამ ხომ არსებობს ნორმები?!
- ანუ წინასაარჩევნოდ ვითარების კიდევ უფრო დაძაბვას ვარაუდობთ?
- ამის მცდელობა არის. ახლა ეს დამოკიდებულია საზოგადოებასა და ხელისუფლებაზე, რამდენად აჰყვებიან ზოგიერთი პოლიტიკური ძალის სურვილს, რომ ქვეყნაში ქაოსური ვითარება შეიქმნას.
„ახალი თაობა“, 03 აგვისტო, 2016 წელი
ინტერვიუ ოთარ სიჭინავასთან: „საკონსტიტუციო სასამართლოს დღის წესრიგს გარედან ვერავინ დაუდგენს“
საკონსტიტუციო სასამართლოს მოსამართლე ოთარ სიჭინავა „ახალ თაობასთან“ ინტერვიუში საკონსტიტუციო სასამართლოს ირგვლივ განვითარებულ მოვლენებს აფასებს.
- ბატონო ოთარ, საკონსტიტუციო სასამართლოს მოსამართლეებს შორის დაპირისპირების მიზეზი რა არის? არის მოსაზრება, რომ ეს საკონსტიტუციო სასამართლოს, როგორც ინსტიტუციას, ანგრევს...
- ინსტიტუცია, როგორც ასეთი, გამართულად მუშაობს. გამართულად რომ მუშაობს, ამიტომაც გვაქვს განსხვავებული აზრები. ეს პროცესის ერთ-ერთი შემადგენელი ნაწილია. ყველა მოსამართლეს შეიძლება ჰქონდეს საკუთარი აზრი და ეს აზრი სხვა მოსამართლის აზრისგან განსხვავდებოდეს. წინააღმდეგ შემთხვევაში, კომპარტია გვექნებოდა, ეს კი სასამართლოა.
- დაპირისპირებული აზრები გარეთ გამოვიდა...
- ეს ნამდვილად არ არის ჩვენი ბრალი და ამის სურვილი არ გვქონდა. ჩვენ მეგობრები ვართ და ამ საკითხზე, რაც წერილში წერია, არაერთგზის გვისაუბრია. ცხარე დისკუსიებიც იყო. 10 წელი სრულდება, ნამდვილად არავის ეჭვი არ შეჰპარვია იმაში, რომ ჩვენ დამოუკიდებლები ვართ, მათ შორის იმათ, ვინც ახლა გვაკრიტიკებს. თუ არ ვცდები, მანამდე სწორედ მათი სარჩელები დავაკმაყოფილეთ. ამიტომ, ღმერთმა უწყის, რას ემსახურება ეს ყველაფერი.
- ეს მხოლოდ აზრთა სხვადასხვაობაა, როგორც თქვენ ამბობთ თუ დაპირისპირება?
- რაში უნდა დავუპირისპირდეთ ჩვენ ერთმანეთს, გაუგებარია.
- წერილში რაზეც არის საუბარი, შიგნით იყო განხილული?
- რა თქმა უნდა. ამ საკითხებზე ბევრჯერ გვისაუბრია, მსჯელობა გვქონია. მერაბ ტურავამ ეს საკითხი პლენუმზე წამოსწია.
- გიორგი პაპუაშვილი სანამ ღიად გააკეთებდა განცხადებას ზეწოლასთან დაკავშირებით, იცოდით?
- როდესაც პლენუმი იკრიბება, გვერდიგვერდ ვსხედვართ და ხმამაღლაც ვსაუბრობთ. აშკარად ამაზე არავის არაფერი უთქვამს. ბატონმა გიორგიმ შემოგვთავაზა, თუ რამე ფაქტი იცით, მითხარითო. არავინ დაადასტურა ეს ფაქტი.
- პროკურატურის შუალედურ დასკვნაზე როგორია თქვენი პოზიცია, რომ არცერთ მოსამართლეზე არ იკვეთება ზეწოლის ფაქტები?
- გამოძიება მიმდინარეობს და მე კანონი არ მაძლევს უფლებას, ამ საკითხზე რამე კომენტარი გავაკეთო. მე ვარ საკონსტიტუციო სასამართლოს მოსამართლე და ჩემი უფლებამოსილების ფარგლებში არ შედის პროკურატურის განცხადების შეფასება. გამოძიება რომ დაიწყო, ეს კარგია და მისაღებია. პლენუმი შეიკრიბება და ამ საკითხებს სათითაოდ გავივლით.
- გახმაურებულ საქმეებზე რას იტყვით, შეიძლება, მთელი ეს პროცესი სწორედ ამ საქმეებს უკავშირდებოდეს?
- ჩვენთვის არცერთი საქმე არ არის გახმაურებული და ეს შეუძლებელია. მე 30 სექტემბერს ვადა გამდის და, ალბათ, ამ ვადაში ჩავეტევით, რომ გადაწყვეტილებები იყოს მიღებული და გამოცხადებული. გირჩევთ, სამოტივაციო ნაწილი წაიკითხოთ. პირობითად რომ ვთქვათ, უგულავას ნაცვლად პეტრიაშვილი რომ ყოფილიყო, სამართლებრივ ჭრილში რამე შეიცვლებოდა?! რა თქმა უნდა, არა!
- კაბელების საქმისა და გიგი უგულავას საქმესთან დაკავშირებულ პროცესს თქვენ, რამდენიმე მოსამართლე არ დაესწარით. ეს გამოიწვევს თუ არა პროცესის პარალიზებას?
- საკონსტიტუციო სასამართლოს თავმჯდომარისთვის ცნობილი იყო, რომ ჩვენ დიპლომატიურ კორპუსთან გვქონდა შეხვედრა და ვერ ვიქნებოდით ბათუმში. ვაგრძელებთ სხვა საქმეებზე მართლმსაჯულების განხორციელებას. რაც შეეხება აღნიშნულ საქმეებს, ამ მოვლენების ფონზე მიუღებელი იყო და ჩავთვალეთ საჭიროდ დიპლომატიურ კორპუსთან შეხვედრა. გარკვეული საკითხები მათთვის უფრო ნათელი უნდა იყოს და ჩვენ ეს შევძელით.
- 30 სექტემბრამდე კაბელების საქმე, უგულავასა და რუსთავი 2-ის საქმის განხილვა დასრულდება?
- კანონით, უნდა დასრულდეს. ყველაფერი დანარჩენი სპეკულაციაა. შვებულებაც კი არ ამიღია სწორედ ამიტომ.
- ჩიხში არ შესულა სასამართლოს საქმიანობა?
- მითხარით, რის გამო შევიდა ჩიხში?! ჩვენს დღის წესრიგს სასამართლო განსაზღვრავს და სხვა არავინ. საკონსტიტუციო სასამართლოს გარედან ვერავინ ვერასდროს დაუდგენს დღის წესრიგს. ჩვენი ეს პოზიცია ყველამ უნდა გაიგოს. ჩვენი წინარე საქმიანობით დავამტკიცეთ, რომ დამოუკიდებლები ვართ და მომავალში ასეც იქნება.
- ვისგან მოდის თქვენს საქმიანობაში ჩარევის სურვილი?
- ვერ გეტყვით, მაგრამ სასამართლოს გარშემო შექმნილი ფონი აშკარად არაჯანსაღია. მიუხედავად ამისა, ყველამ იცოდეს, რომ ჩვენს გადაწყვეტილებაზე გავლენას ვერავინ მოახდენს. ვერავინ მიგვითითებს, რა როგორ გავაკეთოთ, მიუხედავად იმისა, თუ ვის რა მოსწონს და ვის რა არ მოსწონს. არც პოლიტიკოსების აზრები გვაინტერესებს და არც მასმედიის დამოკიდებულება.
- კაბელების საქმეზე სარჩელის შეცვლასთან დაკავშირებით, რომელზეც არის საუბარი, როგორია თქვენი პოზიცია? გამოძიება არის საჭირო?
- საკონსტიტუციო სასამართლოს მოსამართლე ვერავის მისცემს რეკომენდაციას, უნდა დაიწყოს თუ არა გამოძიება.
- აქ საუბარია იმაზე, რამდენად კანონიერი იქნება თქვენი გადაწყვეტილება.
- ჩვენი გადაწყვეტილება ყოველთვის კანონიერი, სამართლიანი და დასაბუთებული იყო და ასეც გაგრძელდება. ამაში ნურავინ შეიტანს ეჭვს.
- თქვენი გადაწყვეტილება რამდენად იქნება სამართლიანი, თუ კანონი დაირღვა, ამას გეკითხებით...
- ჩვენ ამას ავსახავთ გადაწყვეტილებაში. წინასწარ როგორ გითხრათ ჩემი აზრი. წინასწარ არავის აქვს უფლება იცოდეს, რა გადაწყვეტილებას მივიღებ. გადაწყვეტილება იქნება მხოლოდ კანონიდან გამომდინარე.
„ახალი თაობა“, 03 აგვისტო, 2016 წელი
ინტერვიუ გია ხუხაშვილთან: „დავით უსუფაშვილსა და თინა ხიდაშელს პარტია ჩამოეშლებათ“ // „რესპუბლიკელებს ლივერპულამდე ცოტა უკლიათ“
არის თუ არა რესპუბლიკური პარტია ლივერპული, რა პროცესები დაიწყება პარტიაში, რატომ გამწარდნენ ასე ხიდაშელი და უსუფაშვილი, ეკუთვნოდა თუ არა იზორიას თავდაცვის მინისტრობა? – ამ თემებზე „ახალ თაობას“ ექსპერტი გია ხუხაშვილი ესაუბრება.
„ქართულ ოცნებაში“ არის რაღაც პრობლემები. ამის მიუხედავად, რესპუბლიკელების მიერ გაკეთებული შეფასებები ნამეტანია. არ შეიძლება, დილით წამოხვიდე მინისტრობიდან და საღამოსთვის ფართოდ გაახილო თვალები. თინა ხიდაშელისა და დავით უსუფაშვილის განცხადებებში პირადი აგრესიისა და ბოღმის ელემენტები შეიმჩნეოდა. განსაკუთრებით გამიკვირდა, როცა ასეთი ელემენტები უსუფაშვილის რიტორიკაში შევნიშნე. ის ჭკვიანი ადამიანია და კარგად გრძნობს, რა როგორ შეიძლება იქნეს შეფასებული“, – ამბობს გია ხუხაშვილი.
- თინა ხიდაშელისგან ელოდით ასეთ რიტორიკას?
- მთლად ასეთს მისგანაც არ ველოდი. მისი რიტორიკა, ჩემი აზრით, ყოველგვარ ზღვარს სცილდებოდა. მისი მხრიდან არალოგიკური იყო იმის მტკიცება, რომ თურმე უშიშროების სამსახურიდან წამოყვანილი კადრის თავდაცვის მინისტრად დანიშვნა არ შეიძლება.
- ასეთი შეფასებები სხვებმაც გააკეთეს. ნორმალურია, როცა თავდაცვის მინისტრად უსაფრთხოების სამსახურის მაღალჩინოსანი ინიშნება?
- თავდაცვაც და უსაფრთხოების სამსახურიც ძალოვან ბლოკს წარმოადგენენ. მუშაობის სპეციფიკიდან გამომდინარე, მათ აქვთ გარკვეული კვეთა. ეს ეხება იმავე კონტრდაზვერვას, უსაფრთხოებას, დისციპლინარულ და საიდუმლო საკითხებს. სპეციფიკიდან გამომდინარე, ეს 2 უწყება ერთმანეთთან ძალიან ახლოს არის. აქედან გამომდინარე, ჩემთვის ხიდაშელის არგუმენტები, რბილად რომ ვთქვა, არადამაჯერებელი იყო. ჩემთვის გასაგები იქნებოდა, ყოფილ თავდაცვის მინისტრს პირადად იზორიას მიმართ რომ გამოეთქვა პრეტენზიები.
- გამოდის, რომ თქვენც არ მოგწონთ თავდაცვის მინისტრად ლევან იზორიას დანიშვნა...
- ეს ცალსახად დადებითი არჩევანი არაა და ლევან იზორიას კანდიდატურაზე კამათი შეიძლება. ხიდაშელს ეს რომ ეთქვა, დავეთანხმებოდი, მაგრამ იმის თქმა ნამდვილად არ შეიძლება, რომ სუს-ის კადრი თავდაცვის მინისტრად არ უნდა დაინიშნოს. ეს არის ხიდაშელის სუბიექტური დამოკიდებულება, პოლიტიკოსს კი ასეთი საქციელი არ ამშვენებს. ყველაფრის მიუხედავად, ლევან იზორიას დანიშვნა სისტემურად სწორი გადაწყვეტილებაა. ვფიქრობ, ხელისუფლება თავიდანვე უშვებდა შეცდომებს, როდესაც თავდაცვის მინისტრად პარტიულ ლიდერებს ნიშნავდა.
იქიდან გამომდინარე, რომ თავდაცვის სამინისტრო არის დეპოლიტიზებული უწყება, პოლიტიკური პერსონისთვის ძალიან რთულია ზღვარის გავლება და დეპოლიტიზაციის ფარგლებში საკუთარი თავის შენარჩუნება. ირაკლი ალასანიასა და თინა ხიდაშელის შემთხვევაში ხარვეზი უკვე გამოვლინდა.
- ლევან იზორიაც იყო „თავისუფალი დემოკრატების“ წევრი. ის მოახერხებს ზღვარის გავლებას?
- ლევან იზორიას შეფასება გამიჭირდება. მასზე ვერც კარგს ვიტყვი და ვერც – ცუდს. აი, პაატა ზაქარეიშვილის შემცვლელად ქეთევან ციხელაშვილის დანიშვნას კი ღიად მივესალმები. ეს ადამიანი თავისი საქმის პროფესიონალია და ეს ჩანდა მის საქმიანობაში. ის საინტერესო კადრია. მე ყოველთვის მქონდა განცდა, რომ რეალური მინისტრი ქეთევან ციხელაშვილი იყო.
- პაატა ზაქარეიშვილი რას წარმოადგენდა?
- პაატა ზაქარეიშვილი უფრო ფეისი იყო.
- მოდით, ისევ რესპუბლიკელების აღშფოთებას დავუბრუნდეთ. პარტია ძალიან აღშფოთებულია იმის გამო, რომ ხარაგაულში მათი თანაპარტიელის თანამდებობიდან გადაყენება სცადეს...
- ჩემი აზრით, ხარაგაულში არაფერი განსაკუთრებული არ მომხდარა. თანამდებობრივი ვერტიკალი უნდა ასახავდეს იმ კონიუნქტურას, რომელიც უმრავლესობა-უმცირესობას შორისაა. უმცირესობაში მყოფი პარტიის წევრი საკრებულოს თავმჯდომარეობიდან თუ გადააყენეს, რატომ ითვლება ეს გადატრიალებად, ჩემთვის გაუგებარია. არაადეკვატურები იყვნენ შეფასებებში. კიდევ ერთხელ ვიმეორებ, განსაკუთრებით დავით უსუფაშვილის გამო დამწყდა გული. მას ასეთი საქციელი არასდროს ახასიათებდა.
- უკვე მეორედ გაუსვით ხაზი, დავით უსუფაშვილს ასეთი რამ არ ახასიათებდაო. აბა, ახლა რატომ მოიქცა ასე? რამ გაამწარა დინჯი და გაწონასწორებული დავითი?
- შესაძლოა, პარტიულ სოლიდარობას ოჯახური სოლიდარობა დაემატა და ამან გაამწარა ასე. შესაძლოა, სულ სხვა მიზეზი იყოს. გამიჭირდება რამის თქმა. ფაქტია, რომ რაც მე ვნახე, ეს არ იყო ის უსუფაშვილი, რომელსაც ამ ქვეყანაში პოლიტიკური წონა აქვს.
- მშობლიური პარტიის შეფასებისას მან განაცხადა, რომ არ არიან „მანჩესტერ იუნაიტედი“, რომელიც ყოველ მეორე წელს ინგლისის ჩემპიონი ხდება, მაგრამ არიან „ლივერპული“, რომელიც კარგად თამაშობს. ამაზე რას იტყვით?
- რესპუბლიკური პარტია და „ლივერპული“? რბილად რომ ვთქვათ, „ლივერპულამდე“ ცოტა უკლიათ. ლევან ბერძენიშვილი სულაც მადრიდის „რეალს“ ადარებდა პარტიას. ამაშიც თუ გაერკვევიან, კარგი იქნება. აქ ფეხბურთის ტერმინოლოგიით ლაპარაკი ძალიან არასერიოზულია. პარტიის პატივი იზომება არა მათი აზრით, არამედ სახალხო ლეგიტიმაციით. ამ მხრივ მათ სისტემური პრობლემები აქვთ. ეს პრობლემა რესპუბლიკურ პარტიას მთელი თავისი არსებობის მანძილზე აწუხებს – მათ პირდაპირ ხალხისგან არასდროს მიუღიათ ლეგიტიმაცია.
- ამის მიუხედავად, ისინი არაერთხელ მოხვდნენ ხელისუფლებაში...
- 2004 წელს ხელისუფლებაში მოხვდნენ, როცა მიხეილ სააკაშვილის მხრებზე პარაზიტირებდნენ. 2012 წელს იმავე მიზანს ბიძინა ივანიშვილის დახმარებით მიაღწიეს. ლივერპულისგან განსხვავებით, მათ ხალხისგან ლეგიტიმაცია არასდროს მიუღიათ.
- თინა ხიდაშელმა „ქართული ოცნების“ წევრებს ბოლშევიკური რიტორიკა დაუწუნა. თქვენც ამჩნევთ მეოცნებეებში მსგავს რიტორიკას?
- „ქართული ოცნების“ წარმომადგენლებს ბევრ რამეს ვამჩნევ და მათი მისამართით ძალიან კრიტიკულად ვარ განწყობილი. როდესაც თინა ხიდაშელი ვიღაცას აკრიტიკებს და რაღაცას ამბობს, ამის თქმის უფლება უახლოესი წარსულით უნდა მოიპოვო.
- თინა ხიდაშელს უახლოესი წარსული არ აძლევს „ოცნების“ გაკრიტიკების უფლებას?
- არ შეიძლება, წინა დღეს წამოხვიდე და მეორე დღეს ასეთი ლაპარაკი დაიწყო. დილით, როცა მინისტრის პოსტზე იყო, საგანგაშოს ვერაფერს ხედავდა, როცა გადადგა, უცბად აღმოაჩინა, რომ მისი კოლეგები ბოლშევიკები არიან. „ქართულ ოცნებას“ მეც ბევრ რამეს ვუწუნებ, მაგრამ მათი მისამართით თინა ხიდაშელის რიტორიკა არასწორია. ამ განცხადებებიდან გამომდინარე, შეგვიძლია ვთქვათ, რომ ხიდაშელი თავს კარგავს.
- უსუფაშვილ-ხიდაშელის წყვილმა ასეთი რიტორიკა ამომრჩევლის გულის მოსაგებად ხომ არ შეარჩია? იქნებ „ოცნებაზე“ განაწყენებული ხალხის მიმხრობას ცდილობენ?
- გამორიცხულია, რესპუბლიკურმა პარტიამ ამომრჩეველში თავისი სეგმენტი მოძებნოს. ამის იმედი თუ აქვთ, დიდ ილუზიებში ყოფილან.
- რატომ გგონიათ, რომ ამომრჩეველში თავიანთ სეგმენტს ვერ იპოვიან?
- რესპუბლიკური პარტია მრავალი წელია არსებობს, მაგრამ აქამდე ვერ მოიპოვა ელექტორატი და დარჩენილ თვე-ნახევარში მოახერხებს ამას? ისინი რეალური ამომრჩევლისგან აბსოლუტურად დისტანცირებული არიან. მე ვერ ვხედავ ამომრჩეველს, რომელმაც შესაძლოა რაღაც არგუმენტის გამო რესპუბლიკელები არჩიოს სხვა პარტიას. მეტსაც გეტყვით, რესპუბლიკური პარტიიდან უახლოეს პერიოდში ხალხის გადინებას ველოდები. მათი პარტიული სტრუქტურა რაიონებში შესაძლოა სრულად ჩამოიშალოს. ამ პარტიის წევრები მასობრივად გადავლენ „ქართულ ოცნებაში“ ანუ დაადგებიან იმ გზას, რომელიც გიგლა აგულაშვილმა გაჭრა.
- რესპუბლიკელები გაცხარებულები არიან. მათ „ოცნებაზე“ ბევრი ინფორმაცია აქვთ და საარჩევნოდ მათი მხრიდან რაიმე სკანდალებს ხომ არ უნდა ველოდოთ?
- მათ მართლა ბევრი ინფორმაცია აქვთ, მაგრამ ამის გასაჯაროება მათი მხრიდან ძალიან არასერიოზული საქციელი იქნება, რადგან „ოცნებას“ მათზე ათჯერ მეტი ინფორმაცია აქვს, ვიდრე მათ „ოცნებაზე“.
„ახალი თაობა“, 03 აგვისტო, 2016 წელი
ინტერვიუ პაატა ჯიბლაძესთან: „გიორგი პაპუაშვილი უბადრუკ პროვოკაციებში ჩაერთო“ // „წინასაარჩევნო გარემო წინა ხელისუფლების დროინდელზე ბევრად უკეთესია“
თავდაცვის მინისტრის ცვლილება მოულოდნელი არავისთვის ყოფილა. არ იყო მოსალოდნელი ისიც, რომ თინა ხიდაშელის შემცვლელზე რაიმე დისკუსია დაიწყებოდა. ოპონენტები მიიჩნევენ, რომ თავდაცვის მინისტრად უშიშროების სამსახურიდან კადრის მოყვანა შეცდომაა. ეს ეწინააღმდეგება ნატოს პრინციპებს. ამ ნაბიჯს უარყოფითად შეხვდებიან დასავლელი პარტნიორები. ამ თემაზე საუბარი გაუგებარია მემარცხენე ალიანსის პოლიტიკური მდივნის პაატა ჯიბლაძისთვის. „ახალ თაობასთან“ ინტერვიუში მან განაცხადა, რომ რესპუბლიკელებს დასჭირდათ ამ თემის წამოწევა.
„ვერ გამიგია, რატომ ატყდა ამაზე ასეთი ამბავი. არჩევნებამდე სულ 65 დღე დარჩა. 8 ოქტომბრის შემდეგ შეიცვლება პარლამენტიც და მთავრობაც. რა უნდა დააშავოს ახალმა თავდაცვის მინისტრმა ამ მოკლე დროში? ის ვერაფერს მოასწრებს. ამიტომ ამ საკითხის წამოწევა სუფთა პოპულიზმია. ეს დასჭირდათ რესპუბლიკელებს“, – ამბობს პაატა ჯიბლაძე.
- ისინი აპროტესტებენ იმას, რომ თავდაცვის მინისტრი სუს-იდან მოვიდა.
- მერე რა მოხდა? იყვნენ მინისტრები, მათ შორის თავდაცვის უწყებაშიც და სხვაგანაც, რომლებიც უშიშროების კადრებს არ წარმოადგენდნენ, მაგრამ ისინი არ ატარებდნენ ეროვნულ ინტერესებს.
- ვის გულისხმობთ?
- გამგებმა გაიგოს. ჩვენ გვყავდა მინისტრები, რომლებიც საქართველოს ინტერესების საწინააღმდეგოდ მოქმედებდნენ. ისინი სუსიდან არ იყვნენ გადმოყვანილი. რესპუბლიკური პარტია გაწიწმატებულია და ცდილობს, აქედანაც დაიწეროს ქულები და უცხოეთშიც გაუშვას რაღაც გზავნილები.
- გაწიწმატებული რატომაა?
- იმიტომ, რომ წინა არჩევნებში რესპუბლიკელებმა უშრომლად, ბიძინა ივანიშვილის სახელით გაიმარჯვეს. ახლა ისინი დამოუკიდებლად მონაწილეობენ არჩევნებში და ბარიერის გადალახვის პრობლემა უდგათ.
- არჩევნებამდე დარჩენილ 65 დღეში რაიმე პროვოკაციებს ხომ არ ელით?
- წინასაარჩევნო პროვოკაციები დაწყებულია. ნაციონალური მოძრაობა ამისთვის სხვადასხვა პატარ-პატარა სეგმენტს იყენებს.
- კერძოდ?
- მაგალითად, საკონსტიტუციო სასამართლოს გარშემო ვითარდება გარკვეული მოვლენები. უფრო ზუსტად თუ ვიტყვი, ნაციონალური მოძრაობა ცდილობს, ააგოროს პროვოკაციები საკონსტიტუციო სასამართლოს თავმჯდომარის საშუალებით.
- ეს მცდელობებია და მეტი არაფერი?
- ეს საცოდავი მცდელობებია. საკონსტიტუციო სასამართლოს თავმჯდომარე პაპუაშვილი ამ უბადრუკ პროვოკაციებში ჩაერთო. ეს ის კაცია, რომელიც წლების განმავლობაში ხმას არ იღებდა.
- რაზე უნდა ამოეღო ხმა?
- 2007 წლის ნოემბრის, 2011 წლის 26 მაისის მოვლენებზე, ქუჩებში ახალგაზრდების დახოცვაზე, ციხეებში წამებაზე, იმაზე, რომ სააკაშვილის რეჟიმის დროს მოქალაქეები სიხარულით ჩუქნიდნენ თავიანთ ქონებას სახელმწიფოს. არაერთი ისეთი დარღვევა ხდებოდა, რაც საკონსტიტუციო სასამართლოს განსჯის საგანი უნდა ყოფილიყო. სხვათა შორის, დედაქალაქში წყლის ტარიფის თითქმის სამჯერ გაზრდაც ანტიკონსტიტუციურია, რაც მოჰყვა თბილწყალკანალის გასხვისებას. პაპუაშვილს ამ პრობლემებზე კრინტი არ დასცდენია. ახლა ახმაურდა, იმიტომ, რომ ნაციონალურ მოძრაობას დასჭირდა.
- დარწმუნებული ხართ, რომ გიორგი პაპუაშვილის განცხადებებს პოლიტიკური სარჩული აქვს?
- რასაკვირველია. ეს აშკარაა. სამართლებრივად დადგინდა, რომ პაპუაშვილი უკანონოდ ცხოვრობს სხვის ბინაში. ბინა უსამართლოდ ჩამოართვეს ბათუმელ ბლადაძეს. მისი უდანაშაულობა დადგენილია, ბინა მისი საკუთრებაა, მაგრამ პაპუაშვილი სხვისი საცხოვრებლიდან არ გამოდის. ასეთი პროვოკაციული მცდელობები აქვს ნაციონალურ მოძრაობას.
- ფიქრობთ, რომ პროვოკაციები არ გამოუვათ?
- ვერ გამოუვათ. „ნაციონალები“ ხალხსაც ვეღარ ატყუებენ. ხელისუფლებას რომ დროულად დაეწყო სამართლიანობის დამყარება და კოაბიტაცია არ გაება ნაცმოძრაობასთან, პაპუაშვილი ამდენს ვერ გაბედავდა. ახლა გიგა ბოკერიაც ბევრს ბედავს და პაპუაშვილიც, დავით ბაქრაძე კი წინასაარჩევნოდ ნიანგის ცრემლებს ღვრის.
- ნიანგის ცრემლებს რაზე ღვრის?
- პენსიონერები და ბიზნესმენები ეცოდება. პენსიონერებს 50 ლარით ჰპირდება პენსიის მომატებას, ბიზნესს კი – ამნისტიასა და შეღავათებს. საინტერესოა, ის ვინ იყო, 9 წელიწადზე მეტი ხნის განმავლობაში ბიზნესს რომ ატერორებდა, პენსიონერებს კი აშიმშილებდა?!
- საარჩევნო გარემოზე რისი თქმა შეიძლება?
- საარჩევნო კანონმდებლობა იდეალური არ გვაქვს, მაგრამ არის დიდი სხვაობა წინა ხელისუფლებასა და „ქართულ ოცნებას“ შორის. ამ დღეებში ვიყავი უწყებათაშორისი კომისიის სხდომაზე. ადრე ამ კომისიას ბოკერია და კინწურაშვილი ხელმძღვანელობდნენ. მაშინდელი წინასაარჩევნო სიტუაციები მახსოვს. იმ დროს გვატერორებდნენ არა მარტო ოპოზიციას, არამედ აშინებდნენ მოსახლეობასაც. ხალხი ვერ ბედავდა იმ პარტიებთან შეხვედრებს, რომლებიც ნაციონალების სატელიტები არ იყვნენ. ახლა უწყებათაშორისი კომისიის თავმჯდომარე თეა წულუკიანია. მისი სხდომები კონსტრუქციულად მიმდინარეობს. ადგილობრივი არჩევნები ნორმალურად ჩატარდა. ხალხს ჩვენთან შეხვედრებს არავინ უშლის. ტერორი აღარ არის. თუ ყველაფერი ასე გაგრძელდა, არჩევნები ნორმალურად უნდა ჩატარდეს. მომავალ პარლამენტში მოსვლის შანსი გაგვიჩნდა სხვა პარტიებსაც.
„რეზონანსი“, 03 აგვისტო, 2016 წელი
ქართულ-რუსულ ფორუმზე ჟურნალისტებმა მედიაში არსებულ გამოწვევებზე იმსჯელეს
საქართველოს რუსი უფლებადამცველები და ჟურნალისტები სტუმრობდნენ
სალომე სარიშვილი
“ქართულ-რუსული ფორუმი თბილისში უკვე მეოთხედ ტარდება და ეს არა მხოლოდ პირადად ჩემთვის, მასში მონაწილე თითოეული ადამიანისთვის თანაბრად მნიშვნელოვანია. წლევანდელი ფორუმი გამორჩეული იყო იმითაც, რომ მასში მონაწილეობას, უფლებადამცველებთან ერთად, ქართველი და რუსი ჟურნალისტები იღებდნენ, ჰქონდათ აზრთა გაცვლა-გამოცვლისა და მედიის ირგვლივ არსებულ გამოწვევებზე, პერსპექტივაზე მსჯელობის შესაძლებლობა,” – ამბობს “რეზონანსთან” საუბრისას ქართულ-რუსული ფორუმის ხელმძღვანელი და უფლებადამცველი თემურ ქობალია, რომელიც წლებია საკუთარ საქმიანობას რუსეთში ეწევა. აღსანიშნავია, რომ თემურ ქობალია, რომელიც წლების მანძილზე აქტიურ უფლებადამცველ მოღვაწეობას ეწევა, რუსეთის სპეცსამსახურებმა თბილისში გამოფრენის წინ დააკავეს, თუმცა მოგვიანებით გაათავისუფლეს.
ქართულ-რუსული ფორუმი თბილისში
ქართულ-რუსული ფორუმი თბილისში 2 კვირის წინ გაიმართა და მასში მონაწილეობას უფლებადამცველებთან ერთად, სხვადასხვა რეგიონიდან ჩამოსული ჟურნალისტები იღებდნენ. ესენი იყვნენ დემოკრატიული და პუტინის ხელისუფლების მიმართ მწვავედ კრიტიკული გამოცემების კორესპონდენტები და რედაქტორები.
ღონისძიებაზე, სხვა მნიშვნელოვან საკითხებთან ერთად, ძირითადი ყურადღება მხარეებს შორის ურთიერთობის გაღრმავებაზე, დიალოგსა და მედიის თავისუფლების მხარდაჭერაზე გამახვილდა. ფორუმის მონაწილეებმა მედიაში არსებულ გამოწვევებზე, საქართველოში რუსულ საინფორმაციო პროპაგანდაზე, კონფლიქტებსა და რუსეთში სიტყვის თავისუფლების კუთხით შექმნილ მძიმე მდგომარეობაზე ისაუბრეს და პერსპექტივაში პრობლემების გადაჭრის შესაძლო გზებზეც იმსჯელეს.
ფორუმის მიწურულს კი ღონისძიების ორგანიზატორებმა საჯარო ღვაწლისა და შრომისთვის ქართველი და რუსი ჟურნალისტები დააჯილდოვეს. “მშვიდობისა და თანხმობის” ჯილდოთი გაზეთ “რეზონანსის” მთავარი რედაქტორი ლაშა ტუღუში და “ეხო მასკვის” ცნობილი პოლიტიკური კომენტატორი იულია ლატინინა დაჯილდოვდნენ.
მოხსენება ფორუმზე დამსწრე საზოგადოებას “რეზონანსის” რედაქტორმა მალხაზ გაგუამაც წარუდგინა, რომელიც საქართველოში რუსულ პროპაგანდასა და მასთან დაკავშირებულ პოლიტიკურ მითოლოგიას ეხებოდა.
ფორუმის მონაწილეები
ფორუმის მნიშვნელობასა და სამომავლოდ მის შესაძლო შედეგზე “რეზონანსთან” შეფასება ღონისძიებაზე დამსწრე ჟურნალისტებმა და არასამთავრობო ორგანიზაციის წარმომადგენლებმა გააკეთეს. ლაშა ტუღუშის თქმით, მიუხედავად რუსეთთან მძიმე ურთიერთობისა, ინტერესი მეზობელ ქვეყანაში არსებულ მდგომარეობაზე ქართულ საზოგადოებასა და მედიაში საკმაოდ დიდია. მისი თქმით, მნიშვნელოვანი და საინტერესოა მხარეებმა შექმნილ მდგომარეობაზე ერთმანეთს საკუთარი აზრი გაუზიარონ, მოისმინონ როგორ აფასებენ ჩვენი კოლეგები მეზობელ ქვეყანაში შექნილ მდგომარეობას, რაც გარკვეულწილად ურთიერთობის გაღრმავების წინაპირობა იქნება.
“დასაწყისისთვის უნდა აღინიშნოს, რომ რუსეთში ახლა ძალიან სერიოზული პრობლემებია შექმნილი. გარდა ამისა, ის ხალხი, რომელსაც თქვენ აქ უყურებთ, უფლებადამცველები არიან, ეს კი მეორე მიზეზია იმისათვის, თუ რატომ შეიძლება მათი მოსმენა გაინტერესებდეს. ცხადია, ყოველთვის სჯობს, ინფორმაცია ცოცხალ რეჟიმში მოისმინო. ღონისძიებას ესწრებოდნენ ისეთი პირებიც, რომლებიც თავიანთი ქვეყნიდან გაძევებულები არიან და ძალიან მკვეთრად აკრიტიკებენ არსებულ მდგომარეობას. შესაბამისად, დასავლეთიდან დანახული პრობლემები ჩვენთვის მეტად საინტერესო და აქტუალურია. არანაკლებ მნიშვნელოვანი იყო ქართველი მომხსენებლებისა და ექსპერტების მოსაზრებები, რადგან ეს შედარებითი ანალიზის გაკეთების საშუალებას იძლევა.
ეს ღონისძიება, პირველ რიგში, არსებული ვითარების ანალიზია, რომელიც ჩვენც გვეხება. ვითარება საკმაოდ დინამიკურია. სამწუხაროდ, რასაც ვუყურებ, რუსეთში მდგომარეობა უფრო და უფრო რთულდება. აქედან გამომდინარე, საინტერესოა რა ხდება იქ. საინტერესოა იმდენად, რამდენადაც რუსეთი საქართველოსთვის ძალიან დიდი პრობლემაა. ხოლო ის ანალიზი, რასაც ღონისძიების მონაწილეები აკეთებენ, პერსპექტივის დანახვის შესაძლებლობას გვაძლევს. ასეთ კონფერენციებზე ეს საკითხი არსებითია,” – გვითხრა ლაშა ტუღუშმა.
ფრიდრიხ ებერტის ფონდის საქართველოს წარმომაგენლობის დირექტორი ია თიკანაძე კი ყურადღებას მეზობელ ქვეყანაში შექმნილ მძიმე ვითარებაზე ამახვილებს და ამბობს, რომ მხარეებისთვის მსგავსი ტიპის კონფერენციები სხვადასხვა თვალსაზრისითაა სასარგებლო. მისი თქმით, ფორუმის შექმნის პირველივე დღიდან სხვა ორგანიზაციებთან ერთად, ებერტის ფონდი ღონისძიებას მხარს აქტიურად უჭერს.
“სხვა შეხვედრებისგან განსხვავებით, წელს რუსულ-ქართულ ფორუმზე ჟურნალისტები იყვნენ მოწვეულნი. მანამდე თბილისს უფრო არასამთავრობო ორგანიზაციები და ექსპერტები სტუმრობდნენ. წლევანდელი ფორუმი მედიის თავისუფლებას, ამ სფეროში არსებულ პრობლემებსა და გამოწვევებზე მსჯელობას დაეთმო. მნიშვნელოვანი ნაწილი იყო ქართველი გამომსვლელების მოხსენებები, მათ იმ პროპაგანდისტულ პოლიტიკაზე ისაუბრეს, რომელსაც მედიის გამოყენებით რუსეთი საქართველოში ეწევა. ჩვენთვის მსგავსი ფორუმები საინტერესოა იმ თვალსაზრისითაც, რომ ასეთი შეხვედრებისას უფრო მეტ ინფორმაციასი იღებ და, რაც მთავარია, პროცესში უშუალოდ ჩართული ჟურნალისტებისგან. ღონისძიებაზე გამართული პრეზენტაციებით თუ ვიმსჯელებთ, რუსული მედია დღეს ისეთი პრობლემების წინაშე დგას, რაც ჩვენთვის უკვე წარსულია.
რუსეთში ჟურნალისტების ჯანმრთელობა, სამუშაო ადგილი, გარემო და სიცოცხლეც კი გარანტირებული რომ არაა, ამაზე საუბარი აღარ ღირს. რუსეთში ერჩიან ურჩ ჟურნალისტებს. მათ, ვინც პირველ რიგში მთავრობას აკრიტიკებს, იქნება ეს ფედერალურ დონეზე თუ რეგიონულზე. ამდენად, ზეწოლა ჟურნალისტებზე იქ ძალიან დიდია და რაც მთავარია, საამისოდ ინსტრუმენტები სხვადასხვანაირია,” – ამბობს “რეზონანსთან” საუბრისას ია თიკანაძე. მისი თქმით, ღონისძიებაზე მნიშვნელოვანი ყურადღება დაეთმო იმ ზეგავლენასა და წნეხზე მსჯელობას, რომელსაც რუსული მედია მთავრობისგან ყოველდღიურად განიცდის. თიკანაძის შეფასებით, ამგვარი ფორუმის მიზანი პირველ რიგში, ერთმანეთის უკეთ გაცნობა და შედარებით დამოუკიდებელ ჟურნალისტებთან დაახლოებაა.
“რუსული მედიასაშუალებების 90% დღეს ზეგავლენის ქვეშაა, რაც ნიშნავს, რომ მათი დიდი ნაწილი ისევ მთავრობის მიერ ფინანსდება, სხვა შემთხვევაში კი დიდი კონტროლია. მათგან მხოლოდ 10% ცდილობს მეტ-ნაკლებად თავისუფალი იყოს. რა თქმა უნდა, ეს ნაწილი საერთო ამინდს ვერ ქმნის, მაგრამ ეს ის კონტინგენტია, რომელთანაც ჩვენ კავშირი უნდა დავამყაროთ, ყველაფერი გავაკეთოთ საიმისოდ, რომ ეს მაჩვენებელი გაიზარდოს. ჟურნალისტებმა თავად განაცხადეს, ეს იყო ერთადერთი ფორმატი, სადაც მათ კოლეგებთან თავისუფლად ისაუბრეს. აქვე მინდა კიდევ ერთხელ გავუსვა ხაზი, რომ ეს სწორედ იმ ჟურნალისტების 10%-ია, რომელიც საქართველოს ევროინტეგრაციისა და დემოკრატიული გარემოს შექმნას მხარს უჭერს. მათთან კონტაქტი კი ძალიან საჭიროა,” – უთხრა “რეზონანსს” ია თიკანაძემ.
ბლიცინტერვიუ ჩეჩენ ჟურნალისტთან
აბდულა დუდუევი საერთაშორისო ორგანიზაცია “კავკასკი ინიციატივის” ხელმძღვანელია. აგრეთვე, დამოუკიდებელი კავკასიურ ჟურნალ “დოშის” მთავარი რედაქტორია. “რეზონანსი” შეეცადა ფორუმისა და სხვა მნიშვნელოვანი საკითხების ირგვლივ აზრი თავად ჟურნალისტისგან მოესმინა.
“მსგავსი ტიპის ფორუმები პირველ რიგში ძალიან კარგი სივრცეა საიმისოდ, რომ კომუნიკაცია და დიალოგი რუსეთ-საქართველოს შორის სამოქალაქო დონეზე უფრო გაფართოვდეს, გაღრმავდეს. იმ ფონზე, როდესაც მსგავსი ტიპის მჭიდრო კომუნიკაცია გარკვეულ მიზეზთა გამო ნაკლებად ხშირია, ეს შეხვედრა ძალიან მნიშვნელოვანია. საქართველოში უკვე მეორედ ვარ და შემიძლია ვთქვა, რომ ფორუმმა თავისი შედეგი გამოიღო, რადგან ღონისძიება კარგ ტრადიციად აქცია,” – ამბობს ჩეჩენი ჟურნალისტი.
- აღნიშნეთ, რომ ფორუმი უკვე კარგ ტრადიციად იქვა. ღონისძიებაზე მედიაში არსებულ გამოწვევებზე ბევრი იმსჯელეთ, თქვენი შთაბეჭდილებით, რამდენად მნიშვნელოვანია მსგავსი ტიპის შეხვედრები მხარეებს შორის და რა შედეგის მომტანი შეიძლება ეს ურთიერთობა გახდეს?
- ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ უკვე რამდენიმე წელია თბილისში სხვადასხვა წრისა და სფეროს წარმომადგენლები იკრიბებიან და აქვთ აზრთა გაცვლა-გამოცვლის შესაძლებლობა. ასეთ შემთხვევებში კომუნიკაციის წყარო ფართოვდება, იქმნება მეტი საშუალება და რგოლი, რათა მხარეებმა ერთმანეთი უკეთ გაიცნონ. რაც შეეხება არსებულ გამოწვევებს, ეს თემა ჩვენთვის, უფლებადამცველებისა და რუსი ჟურნალისტებისთვის, მეტად მნიშვნელოვანია, რადგან საქართველოში სიტყვის თავისუფლების კუთხით გაცილებით უკეთესი მდგომარეობაა. ჩვენთან კი პირიქით ხდება, პრაქტიკულად თავისუფალი სიტყვა შეზღუდულია, რადგან მთავრობა საამისოდ მისთვის სასარგებლო ბერკეტებს იყენებს. მაგალითად, ხშირია ჟურნალისტებზე რეპრესიული პოლიტიკა, წნეხი და ყოველგვარი მოქალაქეობრივი აზრის გამოხატვის შეზღუდვა. ამ საკითხებზე მსჯელობა, რა თქმა უნდა, ძალიან საინტერესო და ამავდროულად ძალიან სასარგებლოც იყო.
- საქართველოში პირველად ხართ? ვიზიტის პერიოდში რაიმე დაბრკოლებას ხომ არ წააწყდით?
- არა, თბილისში უკვე მეორედ ვარ სტუმრად. პირველ რიგში უნდა აღინიშნოს, რომ ეს დახურული ტიპის შეხვედრა იყო, ამიტომაც ჩვენ მოვილაპარაკეთ, რომ ოფიციალურ კომენტარებს არ გავაკეთებთ. საქმე ისაა, რომ საპასპორტო კონტროლის დროს, საქართველოში, როგორც ჩეჩენი ცალკე შემოწმებაზე გამიყვანეს. ვერ გეტყვით, ასე რატომ იქცევიან, მაგრამ ფაქტია, რომ გაურკვეველი მიზეზებით ასეთ სიტუაციაში უკვე მეორედ ჩავვარდი. რუსეთში მსგავს ქმედებას შეჩვეული ვარ, თუმცა გულდასაწყვეტია, რომ მსგავს დამოკიდებულებას საქართველოშიც არაერთხელ წავაწყდი.
როგორც მითხრეს, ეს დამოკიდებულება განპირობებულია იმ ჩეჩნების ქმედებით, რომლებიც სირიაში საბრძოლველად მიდიან. რა შუაში ვარ მე, როცა უწყებას ღიად ვეუბნები, რომ ოფიციალურ შეხვედრაზე ჩამოვედი თბილისში?! ისინი კი ასეთ აბსურდულ პასუხს მაძლევენ, უკან გამგზავრებისასაც ასეთ შემოწმებას ჩამიტარებენ, გაუგებარია, რატომ იქცევიან ასე. სიმართლე გითხრათ, ეს ძალიან არასასიამოვნო საცქერი და მოსასმენია.
- საინტერესოა ჩეჩნეთის რესპუბლიკაში საქართველოს შესახებ რა იციან, როგორი განწყობაა? იქნებ რამდენიმე სიტყვით გვითხრათ…
- ჩეჩნეთში საქართველოსადმი ძალიან კეთილგანწობილი დამოკიდებულებაა და ეს უწინაც ასე იყო. საზოგადოებამ იქ საქართველოს შესახებ ბევრი რამ იცის და ამას ხელს ჩვენი ჟურნალიც უწყობს, სადაც თითქმის ყველა ნომერში საქართველოს შესახებ ინფორმაციას ვაქვეყნებთ. გვაქვს ასეთი რუბრიკა: “კავკასიის პანორამა:, სადაც საქართველოს, აზერბაიჯანისა და სომხეთის შესახებ ვწერთ. გარდა ამისა, ინფორმაცია ინტერნეტშიც თავსდება.
- ინტერესი რამდენად დიდია?
- ინტერესი არსებობს და რაც მთავარია, ჩვენთან ხალხი აკვირდება თუ როგორ ვითარდება საქართველო სხვადასხვა მიმართულებით და ამით ძალიან გახარებულნიც არიან. მოხარულები ვართ, რომ მიუხედავად ბევრი გამოწვევისა და ბარიერისა, საქართველოში ბევრი სასიკეთო რეფორმა გატარდა.
„საერთო გაზეთი“, 03 აგვისტო, 2016 წელი
„ჩვენ, რა თქმა უნდა, არ ვართ თურქები“, ანუ სად ვეძებოთ ქვეყნის დასანგრევად მზადმყოფი მეხუთე კოლონა? // რატომ არიან ქართველი ტელეჟურნალისტები ხელშეუხებელნი?
ირანდა კალანდაძე
(მიმოხილვა)
სტატია მთლიანდ ეთმობა ქართველი ტელეჟურნალისტების კრიტიკას. განსაკუთრებული ყურადღება გამახვილებულია 2007 წლის 7 ნოემბერს „იმედში“ მომუშავე ჟურნალისტებზე, რომლებიც სააკაშვილის ხელისუფლებს დროს მიწაზე ახოხეს, ფიზიკურად გაუსწორდნენ, საშინელ მდგომარეობაში ჩააგდეს, მაგრამ დღეს მათი უმეტესობა „მიშას ჭირს მიწაზე არ აგდებს“ და ხან კიევში დადის შეხვედრებზე, ხან ლონდონში და ა.შ.
„ქვეყნის საწინააღმდეგო ქმედებებში შემჩნეული პირები, მაგალითად, ჩვენს მეზობელ „უკულტურო“ თურქეთში ქვეყნის მოღალატეებად ითვლებიან, კანონმდებლობა სჯის და ვერ შველით ვერც ეს ჩვენში ყბადაღებული ე.წ. ჟურნალისტური პრივილეგურებულობა. საქართველოში კი ერის გენოციდში ეჭვმიტანილებთან ფულის და კეთილდღეობისთვის გარიგებაში შესული ჟურნალისტი, რადგან ჟურნალისტია, არც უნდა დაიკითხოს, ის კი არა, ბუზიც არავინ არ უნდა აუფრინოს!..
ნიკა გვარამიამ, რომელიც ხან პროკურორია, ხან კომპანიის დირექტორი და როცა უნდა ჟურნალისტი, რამდენიმეჯერ გააფრთხილა საზოგადოება და ხელისუფლება შემოდგომაზე არეულობას მოგიწყობთო, თამარ ჩერგოლეიშვილი „ტაბულადან“ იმუქრება, პოლიტიკაშიც რომ ბედი სცადა და არ გამოუვიდა, ინგა გრიგოლია კვლავ კივის და ამ დაზაფრულ ხალხს ისევ გულს იხეთქავს, გაზეთები წერენ, რომ ქვეყანა იქცევა, ბეჭდავენ პრემიერის, ექსპრემიერების და სხვა სახელმწიფო მოხელეთა შარჟებს ხან ნიფხავში, ხან – უნიფხვოდ ისე, რომ „შარლი ებდო“ მონაგონია და ესაა ქართული მედიაპლურალიზმი, რომელიც გამორიცხული არაა, მედია კი არა, სინამდვილეში სპეცსამსახური იყოს…
ამ აღებ-მიცემობაში, სანამ მიხეილ სააკაშვილი და მისი ნაცხროვა სახელმწიფო გადატრიალებას არ მოახდენს, ჩვენ წყნარად ვუყუროთ „კურიერს“, დაველოდოთ გვარამიას რევოლუციურ „ამბოხს“ და თუნდაც სახელმწიფოებრიობის უგულებელყოფის ხარჯზე შევინარჩუნოთ „დასავლური“ მედიასტანდარტები, აბა, ბარბაროს ერდოღანს და ველურ თურქებს ხომ არ დავემსგავსებით?!…“, – ნათქვამია სტატიაში.
