„ალია“: ინტერვიუ ვახტანგ ძაბირაძესთან: „ნაცმოძრაობამ“ თავი საკმაოდ მძიმე მდგომარეობაში ჩაიგდო“

„ვერსია“: ინტერვიუ ფიქრია ჩიხრაძესთან: „პრეზიდენტი ოპოზიციაში კი არ გადავიდა, მმართველი გუნდის წევრი არაა!“

„ახალი თაობა“: ინტერვიუ მურმან დუმბაძესთან: „ქიბარ ხალვაშს ჯერ სხვა ქონება დაუბრუნონ და მერე მიადგნენ „რუსთავი-2-ს“

„ახალი თაობა“: ინტერვიუ რამაზ საყვარელიძესთან: „მიხეილ სააკაშვილი სანამ ახალ უკრაინას შექმნის, მანამდე აქ პარტია თავზე დაემხობა“

„ახალი თაობა“: ინტერვიუ ზურაბ ჯორბენაძესთან: „საგარეჯოში არჩევნების დღეს მცემეს“

„ალია“: ინტერვიუ დემურ გიორხელიძესთან: „ეს ყველაფერი ხომ ძალიან კარგად იცის ხელისუფლებამ? სად არის პარლამენტი, რას აკეთებს, რა ხდება საერთოდ, რატომაა გაჩუმებული ყველა?“

„ახალი თაობა“: ინტერვიუ ემზარ ჯგერენაიასთან: „გაზი რამდენიმე კომპანიამ უნდა შემოიტანოს… ზამთრობით აზერბაიჯანი ჭუჭყიან გაზს გვაძლევს“

„რეზონანსი“: ლარის გაუფასურებამ ინვესტიციები გააჩერა // ბიზნესმენები ამბობენ, რომ მათ სტაბილური ვალუტა და მყარი ეკონომიკა სჭირდებათ

„ალია“: ინტერვიუ არჩილ გამზარდიასთან: „ხშირად მისაუბრია აფხაზებთან, რომ კრასნოდარის იქით მათი პერსპექტივა არ მიდის“

—————————-

„ალია“, 3 ნოემბერი, 2015 წელი

ინტერვიუ ვახტანგ ძაბირაძესთან: „ნაცმოძრაობამ“ თავი საკმაოდ მძიმე მდგომარეობაში ჩაიგდო“

პოლიტოლოგი და კონსტიტუციონალისტი ვახტანგ ძაბირაძე საქართველოს საშინაო პოლიტიკის აქტუალურ თემებზე საუბრობს (შემოკლებით, წყარო „ინტერპრესნიუსი“):

- ცნობილი ფარული ჩანაწერის არაერთგზის მოსმენის შემდეგ დარჩა შთაბეჭდილება, რომ ექსპრეზიდენტი სერიოზულ თემებზე, თუნდაც იმაზე, რომ თუ სასამართლომ განაჩენის აღსრულება იძულების წესით დაადგინდა, მაშინ “რუსთავი-2″-მა წინააღმდეგობა ბარიკადებით უნდა შეძლოს, საკმაოდ დაბეჯითებით საუბრობდა, ხოლო მის ორიოვე მოსაუბრეს, გვარამიას და ბოკერიას აშკარად არ მოეწონათ ოდესიდან სააკაშვილის გზავნილები. რა უნდა ვიფიქროთ – სააკაშვილმა საქართველოში არსებული რეალობა არ იცის, პოლიტიკური ბრძოლის მეთოდოლოგიაზე “ნაცმოძრაობაში” აზრთა სხვადასხვაობაა? ფაქტია, რომ იგი თანაგუნდელებზე ახდენს ზეწოლას, რათა მათ ხელისუფლებას შეცდომა დააშვებინონ და პროცესები ხელისუფლებისათვის და ქვეყნისათვის არასასურველი სცენარით განვითარდეს…

- შეიძლება ითქვას, რომ გარკვეული თვალსაზრისით სააკაშვილი სამშვიდობოსაა გასული, ბოკერია და გვარამია თბილისში იმყოფებიან, ამიტომ სააკაშვილისთვის ბრძანების გაცემა ძალიან ადვილია. ამ ბრძანების შესრულება კი, თანაც როდესაც საუბარია პროცესების რევოლუციური სცენარით განვითარებაზე და ბარიკადების აღმართვაზე, ძნელიცაა და სახიფათოც.

ბოკერიამ და გვარამიამ მშვენივრად იციან, როგორ ხდება სატელეფონო მოსმენები, შესაბამისად, ისინი ვერ გამორიცხავდნენ იმას, რომ მათი საუბარი სააკაშვილთან, ხაზს ვუსვამ, განსაკუთრებით სააკაშვილთან, შესაძლოა ისმინება. განსაკუთრებით სააკაშვილთან იმიტომ ვამბობ, რომ მისი ქმედებები უკრაინაში სუმბურულ ხასიათს ატარებს და მისი საუბრები დაკვირვების საგანი შეიძლება იყოს იგივე უკრაინის გარკვეული პოლიტიკური ძალების მხრიდან, თუნდაც რუსეთის სპეცსამასხურებიდან. შესაბამისად, მათი რეაქცია, როდესაც ისინი ოდესიდან მიღებულ განკარგულებას ისმენდნენ, არის ადეკვატური. არ გამოვრიცხავ, ისინი ითვალისწინებდნენ, რომ საუბარი ისმინება და იგი საჯარო სივრცეში მოხვედრილიყო.

რაც შეეხება იმას, იცის თუ არა სააკაშვილმა ქვეყანაში არსებული ვითარება. არა მგონია, რომ იგი მოწყვეტილი იყოს საქართველოში არსებულ რეალობას. თუ უკანასკნელი 3 წლის განმავლობაში “ნაციონალების” ქმედებებს გავიხსენებთ, ვნახავთ, რომ მათ ყველაფერი სცადეს. ყოველ წელს ისინი ცდილობდნენ, რომელიმე თემაზე მოეწყოთ აქციები და დაედგინათ საკუთარი რეიტინგი და გავლენა მოსახლეობაში. ენ-დი-აის კვლევებს არ ვგულისხმობ. თუ ამ საკითხს სიღრმისეულად განიხილავთ, სხვაგვარი დასკვნები შეიძლება გაკეთდეს. შეიძლება ითქვას, რომ 3 წლის განმავლობაში “ნაცმოძრაობამ” ვერ შეძლო რებრეიდინგის გაკეთება, დარჩა ისეთივე აგრესიული და მიუღებელი მოსახლეობისთვის, როგორიც იყო. მათ ბევრი რამ მოსინჯეს – რუსული სცენარი, “გაზპრომზე” საუბარი და სხვა, რამაც არ გაჭრა. ამის შემდეგ მათ ჩათვალეს, რომ დარჩათ ერთადერთი ვარიანტი, მოეძებნათ ისეთი თემა, რომელიც საზოგადოებაში, ოპოზიციურ პარტიებში გამოიწვევდა თანადგომას და ქვეყნის გარეთ რეზონანსს. დარჩა “რუსთავი-2″-ის თემა. დასავლეთიდან სიტყვის თავისუფლებისთვის მხარდაჭერა უზრუნველყოფილია, მაგრამ ქვეყნის შიგნით პროცესები ისე არ წავიდა, როგორც ისინი ვარაუდობდნენ. თუ პროცესი მშვიდ გარემოში წავიდოდა, აქ ვერაფერი ვერ მოხდებოდა. გვარამიასა და სააკაშვილის საუბარი არ არის თავისუფალი მედიის წარმომადგენლის საუბარი პოლიტიკოსთან. საუბრის ინტონაციაში იგულისხმება, თუ ვინ ვის ელაპარაკება. შესაბამისად, ცხადია, რომ მათი მიზანი იყო ასეთი – როგორმე გამოეყვანათ ხელისუფლება წონასწორობიდან. თუ ხელისუფლება შეცდომას დაუშვებდა და სპეცრაზმით შევარდებოდა “რუსთავი-2″-ში, ეს თუ დიდ რეზონანს არ გამოიწვევდა ქვეყნის შიგნით, ქვეყნის გარეთ სერიოზული რეაქცია მოჰყვებოდა.

მე არ ვგულისხმობ ქვეყნის შიგნით რამოდენიმე არასამთავრობო ორგანიზაციის აქტიურობას, რომლებიც სწორად სვამენ პრობლემას, მაგრამ პრობლემის სიღრმეზე, მის მნიშვნეოლბასა და გადაჭრის გზებზე მთლად მართებულ დასკვნებს ვერ აკეთებენ. “რუსთავი-2″-ს საკითხმა საზოგადოებაში ვერ გამოიწვია ის რეზონანსი, რომელსაც ელოდნენ. ეს რომ ასეა, დადასტურდა იმით, რომ თუ რა რაოდენობის ხალხი და ვინ მივიდა სასამართლოზე, ვინ მივიდა ტელეკომპანიის შენობასთან. შესაბამისად, მათ დასჭირდათ ახალი რამის მოფიქრება და ეს აღმოჩნდა ის, რაზეც სააკაშვილი ჩანაწერში საუბრობდა. იგი გვარამიასა და ბოკერიას უნდა განეხორციელებინათ, მაგრამ თავად მათ რამდენად აწყობდათ ასეთ სახიფათო თამაშში თავის გაყოფა, ეს უკვე სხვა საკითხია.

არის კიდევ ერთი რამ. შეუძლებელია, სააკაშვილსაც არ სცოდნოდა, რომ არსებობდა ძალიან დიდი ალბათობა იმისა, რომ მისი საუბარი გვარამიასთან და ბოკერიასთან, ვგულისხმოვ საუბრის შინაარს, ცნობილი გახდებოდა სპეცსამსახურებისთვის. შესაბამისად, ბუნებრივად ჩნდება კითხვა – რატომ დაიწყო მან საუბარი მოვლენათა რევოლუციური გზით განვითარებაზე ტელეფონით? რევოლუციები ტელეფონით ხომ არ ხდება? რატომ არ გაითვალისწინა, რომ ბარიკადებზე, “ბოევიკებზე” საუბარი შესაძლოა, გამოყენებული ყოფილიყო არა მარტო მის, არამედ ბოკერიასა და გვარამიას წინააღმდეგ. ჩემი აზრით, საქმე ისაა, რომ სწორედაც რომ გაითვალისწინა. ეტყობა, ჩაითვალა ასე, – თუ ხელისუფლება ამაზე ავარდებოდა, პირველ რიგში უნდა დაეპატიმრებინათ ბოკერია და გვარამია. ჩემი აზრით, ამ სატელეფონო საუბრებში ასეთი მცდელობა აშკარად ჩანს. ამას დასავლეთში სერიოზული აჟიოტაჟი მოჰყვებოდა. საბედნიეროდ, ხელისუფლებამ ძალიან მშვიდად იმოქმედა და ეს პროცესი წაიყვანა ისე, რომ ქვეყანას პრობლემები არ შეჰქმნია. თუმცა, ვფიქრობ, რომ “ნაციონალების” მხრიდან ხელისუფლების პროვოცირების მცდელობები მომავალი წლის არჩევნებამდე და არჩევნებზეც გაგრძელდება.

- გია ნოდიამ სოციალურ ქსელში ასეთი აზრი გამოთქვა – “სააკაშვილი “ნაცმოძრაობის” ძლიერი მხარეცაა და სისუსტეც. პარტიას იმიჯის განახლება სჭირდება. ამას კი ლიდერის გამოცვლა უნდა. პარტიას სხვა ქვეყნიდან ვერ მართავ. ლიდერის დეფიციტი პარტიას აშკარად ეტყობა“. თქვენ როგორ შეაფასებდით გია ნოდიას ამ შეფასებას იმის გათვალისწინებით, რომ ბატონ გიას “ნაციონალების” მიმართ სიმპატიები რომ აქვს, არც არასოდეს დაუმალავს…

- იგი, სწორედაც რომ როგორც “ნაცმოძრაობის” მხარდამჭერი, იმას ლაპარაკობს, რაც აუცილებელია. “ნაცმოძრაობა” ვერ მოახდინა რებრედინგი. ძალიან გულწრფელად ვამბობ – მათ რომ 2012 წელს არჩევნებში დამარცხების შემდეგ მოქმედების სხვაგვარი სტრატეგია აერჩიათ, არ დარჩენილიყვნენ ისეთივე აგრესიულები და შემტევი, როგორც დღეს არიან, მათი საქმე გაცილებით უკეთესად იქნებოდა. როცა “ნაცმოძრაობა” სიტყვის თავისფლებაზე ხმამაღლა ლაპარაკობს, ნორმალურ ადამიანს უცებ “იმედი” ახსენდება და თავს შეურაცხყოფილად იგრძნობს, რადგან მათგან სიტყვის თავისუფლებაზე საუბარს ვერ მიიღებს. სამწუხაროდ, ასეთი თემები ძალიან ბევრია და მათ ეს თემები ჰქონდათ გასააზრებელი და სტრატეგიაც შესაბამისად ასაგები, მაგრამ Mმათ ამის გაკეთება არ მოისურვეს.

საინტერესო აქ სხვა რამაა. რატომ ვერ ახერხებს “ნაცმოძრაობა” სააკაშვილისაგან გათავისუფლებას? ვფიქრობ, “ნაციონალები” ლიდერის პრობლემას როგორმე მოაგვარებდნენ, მაგრამ ჩემი აზრით, ეს უფრო არა ლიდერის, არამედ ფინანსების პრობლემაა, ანუ იმის, თუ ვინ განაგებს მათ ფინანსებს. ვფიქრობ, ისინი სააკაშვილს ვერ იშორებენ. ბატონი გია სწორ დასკვნას აკეთებს. არა მგონია, რომ სააკაშვილი დღეს “ნაციონალების” ძლიერი მხარე იყოს, მაგრამ სუსტი და დამაბრკოლებელი რომ არის, სულ უფრო ცხადი ხდება. მაგრამ, ახლა უკვე საკმაოდ გვიანაა რაიმეს შეცვლა. ამიტომაც ვფიქრობ – “ნაციონალები” არჩევნებამდე დარჩენილ ეტაპს ისევ ჩვეულ სტილში და უკვე განსაზღული სტრატეგიით გააგრძელებენ. მხედველობაში მაქვს ხელისუფლების რამენაირად პროვოცირება და იმის მიღწევა, რომ მან “ნაციონალების” წინააღმდეგ უხეში ძალა გამოიყენოს….

- იუსტიციის მინისტრმა, თეა წულიკიანმა განაცხადა, რომ სამინისტრომ სააკაშვილისთვის საქართველოს მოქალაქეობის შეწყვეტის პროცედურის დაიწყო. სპიკერმა დავით უსუფაშვილმა განაცხადა – “სააკაშვილს ვერ შეუნარჩუნდება ის, რასაც კონსტიტუცია კრძალავს. თავის მხრივ სააკაშვილმა ბრძანა – “რამდენჯერ უნდა წამოვეგოთ რუსული სპეცსამსახურებს“… “მოქალაქეობის ჩამორთმევით ივანიშვილი არჩევნებისკენ გზას მიკეტს“… ამ ისტორიაში უცნაური სხვა რამაა, ეს ჩანაწერი რომ არ ყოფილიყო, ოდესის გუბერნატორის საქართველოს მოქალაქეობის საკითხი დღოს წესრიგში არ დადგებოდა?

- ეს საკითხი დღის წესრიგში კონსტიტუციიდან გამომდინარე თავიდანვე ავომატურად დადგა, როგორც კი სააკაშვილმა უკრაინის მოქალაქეობა მიიღო. სააკაშვილმა უკრაინის მოქალაქეობის მიღებაზე განცხადება ამის შესახებ საჯარო სივრცეში გაკეთდა, მაგრამ სახელმწიფო გადაწყვეტილებას განცხადების საფუძველზე ვერ მიიღებდა. მაშინვე თქვა იუსტიციის მინისტრმა, რომ ამას სჭირდება პროცედურები. ანუ, უკრაინის შესაბამისი უწყებებიდან დასტური, რომ სააკაშვილმა მართლაც მიიღო უკრაინის მოქალაქეობა. როგორც წულუკიანმა თქვა, ეს დასტური თბილისში უკვე მიღებულია და შესაბამისად პროცესი დაიწყო.

„ვერსია“, 3 ნოემბერი, 2015 წელი

ინტერვიუ ფიქრია ჩიხრაძესთან: „პრეზიდენტი ოპოზიციაში კი არ გადავიდა, მმართველი გუნდის წევრი არაა!“

ნინო კომახიძე

პრეზიდენტის მრჩეველთა გუნდს, „ახალ მემარჯვენეებში“ 14-წლიანი მოღვაწეობის შემდეგ გასულ თვეში ფიქრია ჩიხრაძე შეემატა, რომელმაც 17 ოქტომბერს, პარტიის გაფართოებულ სხდომაზე, თავმჯდომარის უფლებამოსილება მოიხსნა… როგორ აღმოჩნდა ოპოზიციური პარტიის ლიდერი პრეზიდენტთან, რატომ ვერ ბედავენ მისდამი საკუთარი დამოკიდებულების საჯაროდ აღიარებას „ოცნების“ წევრები, რას ნიშნავს მუდმივი თავდასხმები და ელის თუ არა იმპიჩმენტი პრეზიდენტს, როგორ აფასებს გვარამია-ბოკერია-სააკაშვილის სკანდალურ საუბრებს, „რუსთავი-2“-ის გარშემო დაანონსებულ გადატრიალებას და რა პარალელს ხედავს ახლანდელ და 2007 წელს არსებულ ვითარებას შორის? - „ვერსიის“ ამ და სხვა კითხვებს, ახალი პოსტიდან, ექსკლუზიურ ინტერვიუში ფიქრია ჩიხრაძე პასუხობს.

- ქალბატონო ფიქრია, ამ დღეების მთავარი თემა ექსპრეზიდენტსა და ბოკერია- გვარამიას სკანდალური ჩანაწერებია. როგორ ფიქრობთ, ეს ხელისუფლებისთვის მორიგი ნაციონალური ხაფანგია თუ საქმე გადატრიალების რეალურ მცდელობასთან გვაქვს?

- ბუნებრივია, პირველად ძალიან მძიმე რეაქცია მქონდა, მაგრამ მერე ყველაფერი ის ამოტივტივდა, რაც 2007 წელს ხდებოდა: იყო ბადრი პატარკაციშვილი, რომელსაც ჰქონდა ბევრი ფული, პოლიტიკური მიზანი და ძლიერი ტელევიზია ,,იმედი”; ვადამდელი არჩევნების მოთხოვნით, ოპოზიცია აქციებს მართავდა და ყველაფერი ეს ნაციონალებმა გადატრიალების ერთიან სცენარად აქციეს – პატარკაციშვილის წინააღმდეგ, რაღაც ჩანაწერები დაიდო და ა.შ., რასაც ჯერ „იმედის“ მხეცურად დარბევა და დახურვა მოჰყვა, მერე კი – მეპატრონის გამოცვლა… ყველაფერ ამას ქვეყანაში დიდი ვნებათაღელვა და საერთაშორისო საზოგადოების მძიმე შეფასებები მოჰყვა.

- მაშინ სააკაშვილმა ხელისუფლებაში ყოფნა კიდევ ერთხელ გაიხანგრძლივა - გადადგა და ვადამდელი საპარლამენტო და საპრეზიდენტო არჩევნები დანიშნა. რაკიღა პარალელს ავლებთ, „ოცნებაც“ ამ გზით ხომ არ მიდის?

- მაშინ სააკაშვილმა გადადგომით, ეს მძაფრი ვნებათაღელვა გააჩერა და 2008 წელს, საპრეზიდენტო არჩევნებში ვადა, მძიმე მეთოდებით, ნამდვილად გაიხანგრძლივა. არ ვიცი, ეს ბედის ირონიაა თუ არა, მაგრამ ახლა, ოდესის მერის არჩევნების დროს, დაახლოებით, იგივე მოხდა – სააკაშვილის მოწინააღმდეგე კანდიდატს პროცენტები აშკარად წაუმატეს და იმ სქემის წინააღმდეგ უწევს ბრძოლა, რომელიც ხელისუფლებაში ყოფნისას ძალიან მოსწონდა. მიუხედავად იმისა, რომ ჩანაწერში სააკაშვილი ძალიან მძიმე აზრებს გამოთქვას და ბოკერია- გვარამია ზანტად ეთანხმებიან, უფრო სწორად, ჩანს, რომ მისგან ინფორმაცია მიიღეს, ვფიქრობ, სახელმწიფო გადატრიალების სცენარზე სასაუბროდ მხოლოდ ეს არ კმარა. რაც შეეხება არხის დაცვის თემას, ისინი დიდი ხანია, ამაზე ლაპარაკობენ. როცა პოლიტიკურ პარტიებთან, მათ შორის ნაციონალებთან, ამ თემაზე კონსულტაციები დავიწყეთ, ამ საფრთხეებზეც მივუთითეთ.

- კონკრეტულად, რა საფრთხეებზე მიუთითეთ?

- ვუთხარით, რომ არსებობს ფიზიკური დაპირისპირების საფრთხე, მათ შორის, მათივე აქტივისტების მხრიდან, განსხვავებული მოსაზრების მქონე სხვადასხვა ჯგუფს შორის. ოპოზიცია კი ერთადერთს ამბობდა, ჩვენთვის წითელ ხაზად „რუსთავი-2“ რჩება, თუკი მოსამართლე დაუყოვნებლივ გამოიტანს განაჩენს, რისი აუცილებლობაც არ არსებობსო.

- „იმედში“ სააკაშვილი ხელისუფლების ძალადობრივი შეჭრა გაიხსენეთ. თქვენი აზრით, ამაზე „ოცნებაც“ წავა?

- ისეთი შთაბეჭდილება შემექმნა, რომ ეს განცხადებები სააკაშვილის აღქმაა, ამ ვითარებაში თვითონ როგორ მოიქცეოდა. იმედია, დღევანდელი ხელისუფლება სააკაშვილივით არ მოიქცევა! ნებისმიერ შემთხვევაში, რაღაც ექსტრემალურ სცენარს ელოდნენ, რომლის განმუხტვაშიც პრეზიდენტ მარგველაშვილის მიერ დაწყებულმა კონსულტაციებმა მნიშვნელოვანი როლი შეასრულა. მთელი ამ ხნის განმავლობაში პირდაპირი მოწოდებები ისმოდა ხელისუფლების წარმომადგენლების მხრიდან, პირდაპირ ვერდიქტებს აცხადებდნენ და ბოლოს, სასამართლოზე ზეწოლის ბრალდებით, როცა თქვა, მოსამართლეს შეუძლია, არ აჩქარდესო, მაინც პრეზიდენტს მოედავნენ.

- პრეზიდენტის ფრაზა, მოსამართლემ ხისტი გადაწყვეტილება არ მიიღოსო, ,,ოცნებაში” ასე გაიგეს - არ მიიღოს გადაწყვეტილება „რუსთავი-2“-ის წინააღმდეგო.

- ასე ნამდვილად არ ყოფილა, გიორგი მარგველაშვილს სასამართლოს წინააღმდეგ ერთი სიტყვაც ვერ დააცდენინეს. როცა „რუსთავი-2“-ის ეთერში იჯდა, ვგრძნობდი, როგორ არ მოსწონდა ჟურნალისტს, პრეზიდენტი სასამართლოს რომ არ აკრიტიკებდა. რაც შეეხება ექსპრეზიდენტ სააკაშვილს, რომლის მეთოდებიც ყველას კარგად გვახსოვს, დღეს ჩვენი პარტნიორი ქვეყნის ხელისუფლების წარმომადგენელია და ამიტომ, როცა ასეთ განცხადებებს აკეთებს, ბევრად ფრთხილად უნდა იყოს, თან ამით, განწყობისა და მხარდაჭერის თვალსაზრისით, საქმე, პირველ რიგში, „რუსთავი-2“-ს გაუფუჭა, თუმცა პოლიტიკურმა პროცესებმა სამართლებრივზე გავლენა არ უნდა იქონიოს.

- რა ინფორმაცია ჰქონდა პრეზიდენტ მარგველაშვილს, როცა განცხადება კონსტიტუციური წესრიგის შესაძლო დარღვევაზე გააკეთა?

- პრეზიდენტმა განცხადება, რომ ქვეყანაში დაძაბულობის ნიშნები არსებობს, ბევრ ინფორმაციაზე დაყრდნობით გაკეთდა – იყო მოწოდებები, ოფისებზე თავდასხმისა და სამართალდამცავი ორგანოების პასიურობის ფაქტები, ე.წ. კასრების ამაზრზენი კადრების ხელახლა დატრიალება და საჯარო ჩვენებების მოწყობა, რაც, ბუნებრივია, ადამიანებში აგრესიას იწვევს და ფეთქებადსაშიშ ვითარებას ქმნის. ამას მოჰყვა პრემიერის გამოსვლა მთავრობის სხდომაზე, რაც პირდაპირ ეთერში გადაიცემოდა და თითქოს, ძალადობრივი ქმედებების წახალისებისკენ იყო მიმართული. სწორედ ამან განაპირობა, რომ კონსულტაციების რეჟიმი ვითხოვეთ – არ გვინდოდა, რაღაც ისეთი მომხდარიყო, რაც საფრთხეს კონსტიტუციურ წესრიგს შეუქმნიდა. ამ ფრაზამ ყური ბევრს მოსჭრა, მაგრამ რეალურად, კონსტიტუციური წესრიგის დარღვევაა, როცა ხელისუფლების წარმომადგენლები, სამართალდამცავები ან ჩვეულებრივი მოქალაქეები სამართლებრივი სივრციდან გადიან, ეს კი, ფაქტობრივად, ყველამ გააკეთა: პოლიცია ოფისების დარბევაზე არ რეაგირებდა, თანამდებობის პირები თავად უჩვენებდნენ კადრებს, მოქალაქეები კი ფიზიკური დაპირისპირებისთვის იყვნენ მზად, ამიტომ პრეზიდენტის ინიციატივა ლოგიკური იყო, „ოცნებას“ კი ამაზე ძალიან უცნაური რეაქცია ჰქონდა, მიუხედავად იმისა, რომ 3 დღის მერე თავად გამოაცხადა გადატრიალების მცდელობა და 315-ე მუხლით საქმეც აღძრა. მთელ სპექტრს პრეზიდენტის მიმართ რატომღაც ახირებული დამოკიდებულება აქვს და ეს ძალიან მაწუხებს, ამიტომ რაც აქ მოვედი, ყველას ვეუბნები, ყველაფერს გავაკეთებ, რომ სახელისუფლო გუნდსა და მთავრობასთან დიალოგი მოხერხდეს- მეთქი. სახელისუფლო შტოებს შორის დაპირისპირების გამღვივებლის როლს ნამდვილად არ შევასრულებ, თუმცა სამწუხაროდ, ძალიან მძიმე რეალობაა, რომლის დაძლევა უფრო და უფრო რთულდება.

- ანუ, ადასტურებთ, რომ პრეზიდენტი ოპოზიციაშია?

- ასე არ არის, პრეზიდენტი ოპოზიციაში კი არა, უბრალოდ, მმართველი გუნდის წევრი არაა! ამ დროს, მთელი პოლიტიკური სპექტრი ჯერ შევარდნაძეს მოუწოდებდა, მოქალაქეთა კავშირის თავმჯდომარე არ ყოფილიყო, მერე – სააკაშვილს, ნაციონალების თავმჯდომარეობაზე ეთქვა უარი. მერე ვცდილობდით, კონსტიტუციაშიც კი ჩაგვეწერა, რომ პრეზიდენტი, ფორმალურად მაინც, ზეპარტიული ყოფილიყო.

- დღეს მარგველაშვილი ,,ოცნების” წევრი არაა, მაგრამ მაინც ყველა უკმაყოფილოა. რატომ?

- უკმაყოფილო მხოლოდ მმართველი გუნდია, დანარჩენი საზოგადოება კი – კმაყოფილი, ამიტომ იმედია, „ოცნება“, მალე მიხვდება, რომ უკეთესია, როცა მთელი სახელმწიფო ვერტიკალი ერთ კაცზე არაა აწყობილი. პირველად გამიჩნდა განცდა, რომ გიორგი მარგველაშვილი ჩემი პრეზიდენტიც იყო და აქ იმიტომ აღმოვჩნდი!

- ისე, ყველას აინტერესებს, რა გაკავშირებთ პრეზიდენტთან, რატომ გააკეთა არჩევანი მაინცდამაინც თქვენზე?

- ჩვენს შორის განსაკუთრებული მეგობრული ურთიერთობა არ ყოფილა. ამას კარგი ნაცნობობა შეიძლება დავარქვათ, ორივე 80-იანელები ვართ, გიორგის სტუდენტური მოძრაობიდან ვიცნობ და ვფიქრობ, დღესაც იგივე იდეალები გვაქვს, რაც ეროვნული მოძრაობის დროს გვქონდა. ეს შეთავაზება ჩემთვისაც მოულოდნელი იყო. ამ ამბის გაჟღერებას კონსულტაციები უძღვოდა. ჯერ ერთი, მინდოდა, ზუსტად მცოდნოდა, რომ ჩვენს შორის ყველა ძირეულ საკითხში ღირებულებათა თანხვედრაა და ასეც არის, მეორეც – ჩემს თანაგუნდელებთანაც უნდა მესაუბრა. მათთან კონსულტაციის გარეშე, პრეზიდენტს თანხმობას ვერ ვეტყოდი. რომ არა მათი დადებითი განწყობა და თანადგომა, ამ ნაბიჯის გადადგმა ძალიან გამიჭირდებოდა.

- ამ სიახლეს „ოცნებაში“ როგორ შეხვდნენ?

- პირადად ან მიწერ- მოწერის დროს ყველა ამბობს, რომ ჩემი აქ მოსვლა გაუხარდა და ეიმედება. უბრალოდ, ამის საჯაროდ გამოხატვა რატომღაც ერიდებათ. ყველანაირად ვეცდები, ეს უხერხულობა ყველას დავაძლევინო. გულწრფელად ვამბობ, ყველა რესურსს გამოვიყენებ, რომ ეს ურთიერთობები შედგეს.

- ერთი გუნდის მიერ მოყვანილ პრეზიდენტთან მრჩევლად ამ გუნდის ოპოზიციური პარტიის თავმჯდომარის ხილვა ჩვენთვის უცხო ხილია ანუ, ფიქრია ჩიხრაძე „ოცნებაში“ გადავიდა თუ პრეზიდენტი ოპოზიციაში „გაფორმდა“?

- არც ერთია და არც მეორე. მე რომ ,,ოცნებაში” არ გადავსულვარ, ეს ყველამ კარგად იცის, არც პრეზიდენტია „ოცნებაში“.

- არ ფიქრობთ, რომ განწყობას მთელ გუნდს ბიძინა ივანიშვილი კარნახობს, რომელიც თვეში ერთხელ მარგველაშვილზე მკვეთრი, აგრესიული განცხადებებით გამოდის? მაგალითად, ახლა აცხადებს, მისი ბიოგრაფია უნდა შევისწავლოო. ეს თავდასხმები რას ნიშნავს?

- ამ თემისადმი მარგველაშვილის დამოკიდებულებას პატივს ვცემ. იგი პერსონალურ საკითხებსა და ივანიშვილთან ურთიერთობაზე კომენტარს არ აკეთებს, ამიტომ როგორც მის მრჩეველი, მეც თავს შევიკავებ, თუმცა ძალიან ცუდია, თუკი ყველაფერი ეს ერთი ადამიანის კარნახით ხდება.

- გასაგებია, ეს მთელ რიგ საკანონმდებლო პროცედურებთანაა დაკავშირებული და ძალიან რთულია, მაგრამ მაინც გაჩნდა კითხვა: ელის თუ რა პრეზიდენტს იმპიჩმენტი და ვადამდელი საპრეზიდენტო არჩევნები?

- არ მგონია, ეს დამოკიდებულება ამაზე მიუთითებდეს. ვინც ჩვენს კანონმდებლობას იცნობს, ძალიან გაუჭირდება ამის წარმოდგენა. ვფიქრობ, ეს პოლიტიკური სიტყვის მასალაა. მინდა, ყველა დავარწმუნო, რომ გიორგი მარგველაშვილი „ქართული ოცნების“ პრეზიდენტიცაა, ახალი მემარჯვენეებისაც, თავისუფალი დემოკრატებისაც და ყველა სხვა პარტიის ამომრჩევლისაც.

- მწერალთა ნაწილის განცხადება ნახეთ, პრეზიდენტის გადადგომას რომ ითხოვენ?

- მიუხედავად იმისა, რომ შორეულ წარსულში მე და გურამ პეტრიაშვილი სხვადასხვა ბანაკში აღმოვჩნდით, ძალიან მიყვარს და მისდამი სიყვარული არ გამნელებია, ამიტომ ახლა გული დამწყდა, როცა ამ განცხადებაზე მისი ხელმოწერაც ვნახე. არ ვისურვებდი, ადამიანი, ვინც საკუთარ თავს მწერალს უწოდებენ, ამ ორკესტრირებულ დაპირისპირებაში ერთვებოდეს. ამიტომ, ამ განცხადებას მოქალაქეთა ერთი ჯგუფის პოზიციას დავარქმევდი, რომლის გამოხატვის უფლება ნამდვილად აქვთ.

- მაშინ იმ განცხადებაზე ვისაუბროთ, რაც ივანიშვილმა თქვენზე გააკეთა: ჩიხრაძე თანამედროვეობის ყველაზე დიდი პოლიტიკოსის მრჩევლად წავიდაო, თან თქვენი კონკურენტები სამი წელია, თურმე, გია ხუხაშვილი და ხათუნა ლაგაზიძე ყოფილან…

- კარგად მიცნობთ, მგონი, ბიძინა ივანიშვილიც უნდა მიცნობდეს და იცოდეს, რომ პოლიტიკაში ყოფნისას ლანძღვა და ცინიზმი არასდროს გამომიყენებია. ხშირად უთქვამთ, რაღაცებს მწარედ ამბობო, მაგრამ ეს ყოველთვის პოლიტიკურ ჩარჩოში იყო მოქცეული და პიროვნულ შეურაცხყოფაზე არასოდეს გადავსულვარ. რაც შეხება განცხადებას, ვინც ივანიშვილს კარგად იცნობს, მათ შორის თავად გია ხუხაშვილი და ლაგაზიძე, ამ განცხადებას მისი იუმორის გამოვლინებად აფასებენ. მე კი მათ შეფასებებს ვენდობი. რაც შეეხება ჩემს ურთიერთობებს ამ ადამიანებთან, ხათუნა ჩემი ძალიან დიდი ხნის მეგობარია, სტუდენტობის წლებიდან, გიას ცოტა ნაკლები ხანია ვიცნობ, მაგრამ ორივეს მოსაზრებები ჩემთვის ყოველთვის მნიშვნელოვანია.

- ანუ თქვენს შორის პრეზიდენტის მრჩევლობისთვის ბრძოლა არ გამართულა?

- არა, რა თქმა უნდა, მით უმეტეს, მე არ მიბრძოლია.

„ახალი თაობა“, 03 ნოემბერი, 2015 წელი

ინტერვიუ მურმან დუმბაძესთან: „ქიბარ ხალვაშს ჯერ სხვა ქონება დაუბრუნონ და მერე მიადგნენ „რუსთავი 2-ს“

შორენა მარსაგიშვილი

რა შეცდომა დაუშვა მიხეილ სააკაშვილმა, არის თუ არა მისი განცხადება ძალადობისკენ მოწოდება, ვინ აპირებს პარტიის დატოვებას, რითი ვაჭრობს ხელისუფლება? – ამის შესახებ „ახალ თაობას“ პარლამენტის ვიცე-სპიკერი მურმან დუმბაძე ესაუბრება.

„ყველა მოსალოდნელი დაპირისპირების მოლოდინშია. ახლა ქვეყნის მთავარი ამოცანა მშვიდობის შენარჩუნებაა, ამიტომაც ყოველგვარ ძალადობას უნდა გავემიჯნოთ. ოღონდ სამართლიანობა თუ არ აღდგა, ყველამ იცოდეს, მშვიდობა არ იქნება. სააკაშვილის ცნობილი განცხადება, რომელიც „რუსთავი-2“-ის დაცვისკენ არის მიმართული, შეიცავს მოწოდებას ძალადობისკენ და ის ჩემთვის მიუღებელია. მეორე მხარეა, რომ ხელისუფლება ფარულ ჩანაწერს შანტაჟისთვის იყენებს. ეს იმაზე მიუთითებს, რომ ამ ხელისუფლებაშიც ვერ არის კარგად საქმე. ორივე მხარე გადის კანონის მიღმა და სიტუაციის დაძაბვაზე ორივეს ეკისრება პასუხისმგებლობა. დანარჩენი პროკურატურამ უნდა გამოიძიოს. რუსთავი 2-ის ამჟამინდელი ხელმძღვანელობის ადგილზე პირადად მე სულ სხვანაირად დავიცავდი ჩემს საკუთრებას. ივანიშვილის და ღარიბაშვილის წყალობით, ჩემს კერძო საკუთრებასაც დაემუქრა საფრთხე“, – ამბობს მურმან დუმბაძე.

- როდის და რა საფრთხე დაემუქრა თქვენს კერძო საკუთრებას?

- როდესაც „ქართული ოცნება“ დავტოვე, ირაკლი ღარიბაშვილმა მოღალატე მიწოდა. იმ პერიოდში კოალიციიდან სხვებიც წამოვიდნენ და ამ ადამიანების კერძო საკუთრებებზე გაჩნდა წარწერები „მოღალატე“. პრემიერის განცხადების შემდეგ დაანონსდა, რომ ჩემს კერძო საკუთრებაზეც აპირებდნენ ანალოგიური წარწერის გაკეთებას. როგორც კი ეს განცხადება გაკეთდა, მივმართე ხელისუფლებას, რომ მომხდარიყო ჩემი საკუთრების დაცვა. ხელისუფლებამ არაფერი რომ არ იღონა, იძულებული გავხდი, შემეძინა ცეცხლსასროლი იარაღი, რომელთანაც ყოველთვის ცივი დამოკიდებულება მაქვს.

- ბატონო მურმან, „რუსთავი 2“-ის დამცველებს იარაღის შეძენისკენ მოუწოდებთ?

- არავითარ შემთხვევაში. სააკაშვილს, თუ მას მართლა „რუსთავი-2“-ის დაცვა სურდა, მის დაცვასთან დაკავშირებით საჯარო განცხადება უნდა გაეკეთებინა. მას ოფიციალურად უნდა მიემართა ხალხისთვის, რომ საკუთარი ძალებით დაეცვათ კერძო საკუთრება.

- საკუთარი ძალებით დაცვაში რას გულისხმობთ?

- ეს არის მიტინგები, ბარიკადები, გამოსვლები. საკუთრების დაცვა ნებისმიერი საშუალებით შეიძლება. ასე რომ მოქცეულიყო, ვერავინ მოედავებოდა. მიზნის მიღწევა თუ სურდა, ჩემსავით საჯაროდ უნდა განეცხადებინა ყველაფერი. მეც ვთქვი, რომ თუ ვინმე შეეხებოდა ჩემს კერძო საკუთრებას, ცეცხლს გავუხსნიდი. ამაზე არც საქმე აღუძრავთ ჩემ წინააღმდეგ და არც პროკურატურაში დავუბარებივარ დაკითხვაზე.

- თქვენი საუბრიდან გამომდინარე, სააკაშვილის განცხადება არ შეიცავდა ძალადობისკენ მოწოდებას.

- სააკაშვილის მომხრე არასოდეს ვყოფილვარ, მაგრამ უნდა ვაღიარო, რომ ის სამოქალაქო დაპირისპირებისკენ არავის მოუწოდებს. ის კერძო საკუთრების დაცვაზე საუბრობს და არავის მოუწოდებს, ვინმეს თავს დავესხათო. მისი აზრით, საჭირო თუ გახდა, საქმეში კუნთმაგარი ბიჭებიც უნდა ჩაერთონ. როცა სახელმწიფო არ იცავს საკუთრებას, მისი დაცვა ხალხის დახმარებით უნდა მოხდეს.

- სროლაზე რომ არის საუბარი ფარულ ჩანაწერში, ამაზე რას იტყვით?

- ის არსად არ ამბობს, ჩვენ უნდა ვისროლოთო. ყოფილი პრეზიდენტის თქმით, როცა „რუსთავი 2“-ში აღსრულების პოლიცია მივა, შესაძლოა, ამას სროლა მოჰყვეს და ჩვენ უნდა გავუძლოთო. ეს განცხადებები მას საჯაროდ რომ გაეკეთებინა, მსგავსი რეაქცია არ იქნებოდა. როცა ასეთი განცხადებები ჩუმად კეთდება, მაშინ, ბუნებრივია, იბადება ეჭვი, რომ განზრახვა ტელეკომპანიის დაცვა არ არის.

- ანუ თქვენც ფიქრობთ, რომ სააკაშვილის განზრახულობა სინამდვილეში სხვა რამე იყო?

- ეს გამოძიებამ უნდა დაადგინოს. აქვთ რაღაც ეჭვები? კეთილი ინებონ და გამოიძიონ. მე მგონია, რომ ის რუსთავი 2-ის დაცვისკენ მოუწოდებდა მომხრეებს.

- თქვენგან განსხვავებული პოზიცია აქვთ ამ საკითხთან დაკავშირებით ყოფილ ნაციონალებს. ზურაბ ჯაფარიძე ამბობს, რომ სააკაშვილის მხრიდან სხვა დროსაც იყო ასეთი მოწოდებები და პარტიიდან წამოსვლის ერთ-ერთ მიზეზად ესეც დაასახელა.

- ზურაბ ჯაფარიძე და კიდევ სამი ყოფილი ნაციონალი პარტიიდან რამდენიმე თვის წინ წამოვიდნენ. მაშინაც ვფიქრობდი და ახლაც იმავე აზრზე ვარ, რომ ისინი სააკაშვილის დაცემულ რეიტინგს გაემიჯნენ. ამაში განსაკუთრებული არაფერი არ არის. თავიდან მათ გადაწყვეტილებას ვიღაც ეჭვის თვალით უყურებდა, მაგრამ ამ ფარული მოლაპარაკებების შემდეგ მათი პოზიცია უფრო გასაგებია. მართალია, კერძო საკუთრების დაცვაზე მიდის საუბარი, მაგრამ იქ ძალის გამოყენებაზეც ლაპარაკობენ.

- ამ ჩანაწერების გავრცელების შემდეგ ნაციონალები დაბნეულები არიან. როგორც ამბობენ, შესაძლოა, კიდევ რამდენიმე ადამიანი გაემიჯნოს პარტიას. თქვენ ამის შესახებ ფლობთ რაიმე ინფორმაციას?

- სააკაშვილს ნაციონალების ნაწილი აუცილებლად გაემიჯნება. არავის არ მოეწონა, როცა ძალის გამოყენებაზე ფარულად მიდიოდა საუბარი. რამდენადაც მე ვიცი, პარტიას კიდევ რამდენიმე დეპუტატი დატოვებს.

- ეს ინფორმაცია საიდან გაქვთ? სანდოა?

- ინფორმაცია თავად ნაციონალებისგან მაქვს.

- ნაციონალებთან მეგობრობთ, ბატონო მურმან?

- ამას მეგობრობას ვერ დავარქმევ. მე ვარ საქართველოს პარლამენტის წევრი. შესაბამისად, ჩემს კოლეგებთან მაქვს ნორმალური ურთიერთობა. ეს ეხება როგორც საპარლამენტო უმრავლესობის წევრებს, ასევე ნაციონალებს. მათგან ვიცი, რომ სააკაშვილის მიერ ფარულად გაკეთებული განცხადებებით უკმაყოფილება დიდია და პარტიას ბევრი ნაციონალი გაემიჯნება.

- თქვენი აზრით, მათი ქმედება გამართლებული იქნება?

- ამის გამო ვერავის გავამტყუნებ. ძალადობისკენ მოწოდება ყველასთვის მიუღებელია.

- თქვენ რამდენჯერმე აღნიშნეთ, რომ სააკაშვილის მოწოდება კერძო საკუთრების დაცვისკენ არის მიმართული. თუ ასეა, რატომ უნდა გაემიჯნონ მას პარტიელები?

- იმიტომ უნდა გაემიჯნონ, რომ ყოფილმა პრეზიდენტმა ეს განცხადება ფარულად გააკეთა. ძალადობისკენ მოწოდება მისასალმებელი არ არის. თუმცა მიმაჩნია, რომ აუცილებლად უნდა მოხდეს „რუსთავი-2“-ის დაცვა.

- ვისგან უნდა მოხდეს მისი დაცვა, ქიბარ ხალვაშისგან?

- ქიბარ ხალვაშის მიმართ არაფერი მაქვს საპრეტენზიო, მაგრამ მაინტერესებს, რატომ მაინცდამაინც „რუსთავი-2“-ს უბრუნებენ? სააკაშვილის ხელისუფლებამ მას სხვა ბიზნესებიც წაართვა. ჯერ ის ბიზნესები დაუბრუნონ და მერე მიადგნენ „რუსთავი-2“-ს. ამ საქმესთან დაკავშირებით კითხვის ნიშნები არ გამიჩნდებოდა, ხელისუფლებას ყველასთვის რომ დაებრუნებინა წართმეული ქონება.

„ახალი თაობა“, 03 ნოემბერი, 2015 წელი

ინტერვიუ რამაზ საყვარელიძესთან: „მიხეილ სააკაშვილი სანამ ახალ უკრაინას შექმნის, მანამდე აქ პარტია თავზე დაემხობა“

ნათია ხურცილავა

პოლიტოლოგი და ფსიქოლოგი რამაზ საყვარელიძე „ახალ თაობასთან“ საუბარში აცხადებს, რომ სააკაშვილმა მისი თანაგუნდელების თვალში ლიდერის პოზიციები დათმო. ის ამბობს, რომ ფარული ჩანაწერები გავლენას იქონიებს არა მხოლოდ ნაციონალური მოძრაობის მხარდამჭერებზე, არამედ გუნდზეც.

- ბატონო რამაზ, მიხეილ სააკაშვილისთვის საქართველოს მოქალაქეობის შეწყვეტის პროცედურა დაიწყო.

- ვერ გეტყვით ეს რამდენად სწორი გადაწყვეტილებაა. მე ვისურვებდი, რომ ამ პროცესს უფრო დაუფიქრდნენ, რადგან ამ მიმართულებით მოძრაობამ შეიძლება სააკაშვილი ანტიგმირიდან ისევ ჩაგრულის, დევნილის პოზიციაზე დააბრუნოს.

- თავის დროზე სააკაშვილის ხელისუფლებამ ივანიშვილს მოქალაქეობა შეუწყვიტა და ამას დიდი პოლიტიკური დატვირთვა ჰქონდა მაშინ.

- ახლა ნამდვილად არ ექნება ასეთი დიდი დატვირთვა, მაგრამ მაშინ ივანიშვილის ფიგურას მოქალაქეობის შეწყვეტამ დიდი ძალა შესძინა. კი არ დაასუსტა, პირიქით, გააძლიერა. ეს იყო სააკაშვილის დიდი შეცდომა. ახლა ანალოგიური შეცდომის განმეორებას ამ ხელისუფლებას არ ვურჩევდი.

- ფარული ჩანაწერები ნაციონალების რეიტინგზე როგორ იმოქმედებს?

- გავლენას უდავოდ იქონიებს, წესით, აღარ უნდა იყოს ისეთი ერთგულება გამოხატული, როგორიც ადრე იყო. მაგრამ მე უფრო სხვა რაღაცაზე მინდა ყურადღება გავამახვილო: ეს ჩანაწერები გავლენას იქონიებს თვითონ პარტიის შიგნითაც.

- შესაძლებელია, ამ მოტივით კიდევ ვინმემ დატოვოს პარტია?

- დიახ, სწორედ ეს ვიგულისხმე. გახსოვთ, ოთხმა წევრმა როდესაც დატოვა ნაციონალური მოძრაობა, ჩვენ ბევრი რამ მაშინ ვერ გავიგეთ. მერე მოგვიანებით ერთ-ერთმა მათგანმა დაწერა, ახლა კიდევ გიკვირთ, რატომ დავტოვე ნაციონალური მოძრაობაო.

- ვინ შეიძლება კიდევ დატოვოს ნაციონალური მოძრაობა?

- ეს რთული სათქმელია, მაგრამ უახლოეს მომავალში მე არ გამოვრიცხავ, რომ სწორედ ასეთი დემარშის მოწმენი გავხდეთ. ეს უკვე სააკაშვილმა საკუთარ თავს უნდა დააბრალოს. სააკაშვილი იქ სანამ ახალ უკრაინას შექმნის, მანამდე შეიძლება აქ პარტია თავზე დაემხოს.

- მთლად ასე შეიძლება მოვლენები განვითარდეს?

- თუ კიდევ გამოქვეყნდება მსგავსი ჩანაწერები, არაფერი არ არის გამორიცხული. თუ გავიხსენებთ ამ ჩანაწერებში არსებულ დიალოგებს, ვნახავთ, რომ გვარამია და ბოკერია ძირითადად მსმენელის როლში არიან და ინიციატივებით არ გამოდიან. ინიციატივა მხოლოდ სააკაშვილისგან მოდის. ყოფილი პრეზიდენტი დიპლომატებს, პარტნიორი ქვეყნების მაღალჩინოსნებს მოიხსენიებს იდიოტ უცხოელებად. არც ბოკერია და არც გვარამია ამის უფლებას საკუთარ თავს არ მისცემდნენ, მაგრამ ამის უფლებას აძლევს თავს სააკაშვილი. ამით იმის ხაზგასმასაც აკეთებს, რომ ის არის ყველაფერი, თუნდაც სახელმწიფო დეპარტამენტის უმაღლესი რანგის მოღვაწეც კი არაფერს წარმოადგენს მისთვის.

- გამოდის, თანხვედრაში არ არიან ლიდერი და პარტიის დანარჩენი წევრები?

- სწორედ ასეა, მაგიტომაც ვვარაუდობ, რომ მათ რიგებს კიდევ ბევრი გამოაკლდება. ეს ადამიანები კარგად ხედავენ, რომ სააკაშვილი სწორედ მათ უშვებს სამსხვერპლოზე და არა – საკუთარ თავს. აქ უკვე ფსიქოლოგიური ფაქტორი ერთვება – თუ ლიდერი უარს ამბობს, თავი გაწიროს და სამსხვერპლოზე სხვას უშვებს, ის უკვე კარგავს ლიდერის პოზიციებს დანარჩენი ადამიანების თვალში. ამ დროს ინგრევა გმირის პორტრეტი და სავსებით სამართლიანადაც. ცხოველებშიც კი, როდესაც ჯოგის ლიდერი შეუფერებლად მოიქცევა, დანარჩენები მას პოზიციებს ათმობინებენ.

- შეიძლება თანაგუნდელებმა ლიდერის ფუნქცია ჩამოართვან სააკაშვილს?

- ეს მოხდება თუ არა, ვერ გეტყვით, მაგრამ ფაქტია, რომ რადგან ის მასზე ქვევით მყოფებს სწირავს, ის უკვე აღარ არის იმ ადამიანებისთვის მისაბაძი ლიდერი. თუმცა, არ გამოვრიცხავ, რომ აქ უკვე ჩაირთოს პოლიტიკისთვის მნიშვნელოვანი ინდიკატორი, როგორიც არის ერთმანეთის მიმართ დამოკიდებულება და საჭიროება.

- ამ ადამიანებსა და სააკაშვილს ერთმანეთი სჭირდებათ?

- ასეა. მათ ერთმანეთი სჭირდებათ. პოლიტიკა სხვა თამაშია. თანაც ეს ადამიანები ხელისუფლებაში იყვნენ, მათ გამოსცადეს ძალაუფლების ხიბლი, რომელიც ასე არ ეთმობათ. ეს აშკარაა.

- ნაციონალური მოძრაობა ვერ ეგუება, რომ ხელისუფლებაში აღარ არის?

- ნაციონალური მოძრაობა ამას ვერც კი უშვებდა. ვერაფრით წარმოუდგენიათ, რომ ოპოზიციაში არიან. დღეს ყველაზე მეტად მაინც სააკაშვილს უჭირს, ამიტომაც არის, რომ ყველანაირი გზით ცდილობს, დაიბრუნოს ძალაუფლება. ასევე უნდა აღვნიშნო, არ გამოვრიცხავ, რომ ფარული ჩანაწერები გაკეთდა არა საქართველოში, არამედ უკრაინაში და ეს უკრაინულმა მხარემ გააკეთა.

- რატომ, მათ რაში აწყობდათ ეს?

- უკრაინაში სააკაშვილის წინააღმდეგ კომპრომატებს რომ ეძებენ, ეს ლოგიკური და გასაგებია. ოდესაში არის საკმაოდ ძლიერი ჯგუფები, რომლებიც სააკაშვილის წინააღმდეგ არცთუ კეთილგანწყობილნი არიან.

„ახალი თაობა“, 03 ნოემბერი, 2015 წელი

ინტერვიუ ია ანთაძესთან: „ხელისუფლება ყველაფერს გააკეთებს, რომ „რუსთავი-2“-ის მფლობელი შეიცვალოს“

(შემოკლებით)

ტელეკომპანია „რუსთავი-2“-ის ირგვლივ გასულ კვირას გავრცელებული ჩანაწერები მედიაექსპერტ ია ანთაძისთვის დიდ სიახლეს არ შეიცავს. „ქართველმა ხალხმა დაინახა, რომ მიხეილ სააკაშვილი, რომელიც არ ცხოვრობს საქართველოში, არის მზად, ხელი შეუწყოს საზოგადოების ერთი ნაწილის კიდევ უფრო გარადიკალურებას მეორე ნაწილის მიმართ. ეს არის პროცესი, რომელიც არ მოსწონს არავის“, – აცხადებს ია ანთაძე „ახალ თაობასთან“ საუბარში. მისი აზრით, საზოგადოების უარყოფითი დამოკიდებულება სწორედ მათ წინააღმდეგ მიემართება, ვინც დაძაბულობისკენ მოუწოდებს: „წინა პერიოდში საზოგადოების უკმაყოფილება ხელისუფლებისკენ იყო მიმართული, სწორედ იმიტომ, რომ მოედნებზე აჩვენებდნენ წამების ამსახველ კადრებს, და ხელისუფლების წარმომადგენლები ამ კადრებს ინტერნეტით აზიარებდნენ. ახლა კი საზოგადოებამ დაინახა, რომ მხოლოდ ხელისუფლების ბრალი არ არის ეს ყველაფერი, აქ არის სააკაშვილიც, რომელიც ცდილობს დაძაბოს ვითარება, შექმნას რევოლუციური სიტუაცია და ადამიანებმა ცხვირ-პირი დაუნაყონ ერთმანეთს“, – აღნიშნავს მედიაექსპერტი.

- გაკეთდა შეფასებები, რომ „რუსთავი-2“ ცდილობს, გაემიჯნოს სააკაშვილს და ნაციონალურ მოძრაობას. თქვენ რამდენად გრჩებათ ეს შთაბეჭდილება და გამოუვათ თუ არა?

- ერთი მხრივ, როდესაც ადამიანი რევოლუციურ სცენარს ქმნის, საზოგადოების ის ნაწილი, ვისაც ეს სცენარი არ მოსწონს, ცხადია, ემიჯნება და ჩვენ ვნახეთ, რომ არა თუ გაემიჯნენ სიტყვით, არამედ ფაქტობრივადაც არ გააკეთეს ის, რაზედაც მიხეილ სააკაშვილი მიუთითებდა. გამოდის, რომ მაშინვე გაემიჯნენ, როდესაც ამ საუბრიდან მეორე და მესამე დღეს არ მოხდა ის, რასაც სააკაშვილი ითხოვდა.

ია ანთაძე სააკაშვილი-გვარამიას საუბრის მეორე პასაჟს იხსენებს, როდესაც გვარამია ეუბნება სააკაშვილს, რომ ფული სჭირდება და ეს ამბავი არ გამოვა დამატებითი რესურსის გარეშე.

- ეს რაზე მიგვანიშნებს?

- ის ამბავი, რომ ფულს სთხოვს ნიკა გვარამია მიხეილ სააკაშვილს, ძალიან მნიშვნელოვანია. კარგი, ემიჯნები და გაემიჯნები, ეს ადვილია, მაგრამ შემდეგ რანაირად უნდა იარსებოს ამ ტელევიზიამ?! ის მითი, რომ ტელევიზია არსებობდა სარეკლამო შემოსავლებით, მე პირადად რეალობად არასდროს მიმაჩნდა! მე ვხედავდი, რომ არც ერთი ტელევიზია ასეთ შედეგს არ დადებს დამატებითი სტიმულების გარეშე.

- ამით რისი თქმა გსურთ?

- ყოველთვის მიმაჩნდა, რომ აქ ფინანსური მონაწილეობა იყო მიხეილ სააკაშვილის.

- ანუ ფინანსები სააკაშვილისგან მოდის?

- ეს მისი ტელევიზიაა და აბა, საიდან წამოვა ფინანსები?! ეს ჩვენ თავიდან ბოლომდე ვიცით, რომ ეს არის მისი ტელევიზია. აგერ ნიკა გვარამია ეუბნება, ფული მომეციო და რომ გაემიჯნები, მერე რა მოხდება?! რაღაცით ხომ უნდა იარსებოს ამ ტელევიზიამ?! მაშინ უნდა ჩანაცვლდეს ფინანსური წყაროები იმ ადამიანებით, ვისაც ეს ტელევიზია მოემსახურება. თუ არა და გაემიჯნებიან და იქნებიან იმ შემოსავალზე, როგორზეც არიან სხვები! ათეულობით მილიონი ჩამოეჭრა და ეპატია „რუსთავი-2“-ს. ეს ცოტა ნამდვილად არ იყო.

- მაშინ რა გამოდის, თვალთმაქცობს ნიკა გვარამია, როცა აცხადებს, ვემიჯნებიო თუ რეალურად ახალ დამფინანსებელს ეძებს?

- არ ვიცი. ამის შესახებ არც ინფორმაცია მაქვს და არც მოსაზრება. ცხადია, რომ როგორც კი გაემიჯნებიან, გინდ გვარამია და გინდ ნაციონალური მოძრაობის წევრები, ეს ადამიანები გარკვეული პრობლემების წინაშე დადგებიან. იმიტომ, რომ სააკაშვილი არის რეალური ლიდერი და რეალურ თანხებს ის აკონტროლებს. ამ შემთხვევაში ისინი კარგავენ როგორც ლიდერს და ესეც მნიშვნელოვანია, ასევე _ შემოსავლებს. როგორ გადაწყვეტენ ამ დილემას, ეს წინასწარ ნამდვილად არ ვიცი.

- არის მოსაზრება, რომ ნაციონალების ერთმა დაჯგუფებამ „გაუჩალიჩა“ სააკაშვილს ეს ყველაფერი.

- ეს არასერიოზული მოსაზრებაა. მე სხვა კითხვა მაქვს – სააკაშვილმა ხომ იცოდა, რომ შესაძლებელია ისმინებოდა მისი ტელეფონი, რატომ დაიწყო საუბარი რევოლუციურ სცენარზე? ასევე ძალიან საინტერესო ამ ყველაფერში ის იყო, რომ ძალიან სწრაფად მოხდა აღიარება თვითონ ფიგურანტების მიერ. ბოკერიამაც, გვარამიამაც და სააკაშვილმაც ძალიან მალე აღიარეს, რომ ეს იყო რეალური ჩანაწერი.

- ეს ყველაფერი რა შთაბეჭდილებას ტოვებს?

- ვფიქრობ, რომ მათ იცოდნენ, რომ ეს ჩანაწერი გამჟღავნდებოდა. წინასწარ იყვნენ მზად და გარკვეული ტაქტიკა ამასთან დაკავშირებით ჩამოყალიბებული ჰქონდათ. იცოდნენ, რომ როგორც კი ეს ჩანაწერი დაიდებოდა, მაშინვე უნდა ეღიარებინათ. თუ გვარამიას დავუჯერებთ, ხელისუფლება სწორედ ამ ჩანაწერებით აშანტაჟებდა. ლოგიკურია დასკვნა, რომ ხელისუფლებამაც უფრო ადრე იცოდა ამ ჩანაწერების არსებობის შესახებ, ვიდრე ისინი გამოქვეყნდებოდა. თუმცა ოფიციალურად ხელისუფლება არ აღიარებს რაიმე კავშირს ამ ჩანაწერებთან.

- ხელისუფლების ინტერესს თუ ხედავთ „რუსთავი-2“-თან დაკავშირებით?

- რასაკვირველია, ვხედავ! ვინ შეიძლება ვერ ხედავდეს ამ ინტერესს, როცა ეს არის ტელევიზია, რომელიც ძალიან ეფექტურად მუშაობს, რომელსაც ჰყავს ყველაზე მეტი მაყურებელი. რომელიც არის არა მარტო ძალიან კრიტიკული, არამედ მანიპულაციის დიდოსტატიც. ცხადია, ხელისუფლებას გარკვეული მიზნები აქვს „რუსთავი-2“-თან დაკავშირებით. რასაკვირველია, ხელისუფლება ყველაფერს გააკეთებს, რომ „რუსთავი-2“-ის მფლობელი და ტელევიზიის შინაარსი შეიცვალოს.

- სხვა სატელევიზიო არხების მიმართ რამდენად იგრძნობა ხელისუფლების გავლენა?

- ჯერ კიდევ ველოდებით ახალ გადაცემებს როგორც საზოგადოებრივ მაუწყებელზე, ისე ტელეიმედში, ახალი გადაცემა უნდა გავიდეს ჯიდიესზეც. საბოლოო სურათზე ვერ ვისაუბრებთ, თუმცა ამის დადასტურება შემიძლია, რომ ზოგადად ტელევიზიების ბადეს რომ გადავხედოთ, რაიმე განსაკუთრებულად კრიტიკულ გადაცემას, რომელიც იქნებოდა საპირწონე „რუსთავი-2“-დან წამოსული კრიტიკისა, ვერ ვხედავ. თუმცა ვერც იმას ვიტყვი, რომ თუ „რუსთავი-2“ არ იქნება, კრიტიკა საერთოდ აღარ იქნება ხელისუფლების. დღევანდელი მონაცემებით, ყველაზე კრიტიკულ ტელევიზიად რჩება „რუსთავი-2“. თუმცა ეს არის ტელევიზია, რომელმაც იცის მანიპულაცია ძალიან კარგად.

„ახალი თაობა“, 03 ნოემბერი, 2015 წელი

ინტერვიუ ზურაბ ჯორბენაძესთან: „საგარეჯოში არჩევნების დღეს მცემეს“

გულიკო ბალაძე

საგარეჯოს შუალედურ არჩევნებში მაჟორიტარი დეპუტატობის კანდიდატს საინიციატივო ჯგუფის წარდგენით, ზურაბ ჯორბენაძეს, არჩევნების დღეს თავს დაესხნენ, რადგან მან გარკვეულ პირებს მიუთითა, რომ მათი მოქმედება სახელისუფლებო რესურსის გამოყენებას ნიშნავდა. „რესპუბლიკელებმა საგარეჯოს არჩევნების პროცესში მარნეულის სოფლების რწმუნებულებიც კი ჩართეს“, – აცხადებს ზურაბ ჯორბენაძე. მისი თქმით, არჩევნების დღეს ზოგიერთ ქართულ სოფელში საარჩევნო უბნის ახლოს იდგნენ მანქანები, რომლებშიც ისხდნენ ადამიანები, ეჭირათ ხელში სია პირადობის მოწმობების მითითებით და ამ სიაში აკეთებდნენ აღნიშვნებს. „ჯგუფები იყო მობილიზებული, რომლებსაც ხალხი   არჩევნებზე მოჰყავდათ. მოყვანილ ხალხს მიუთითებდნენ, რომ ხმა უნდა მიეცათ „ქართული ოცნებისთვის“. ეს აშკარა ზეწოლაა ამომრჩეველზე, – აცხადებს ზურაბ ჯორბენაძე.

- სხვა რა დარღვევები აღმოაჩინეთ?

- გამოყენებული იყო მთელი სახელისუფლებო რესურსი. მასწავლებლებზე ზეწოლა ხორციელდებოდა, რომ ხმა „ქართული ოცნებისთვის“ მიეცათ. მთელი სახელისუფლებო სტრუქტურების წარმომადგენლები, ვინც მუშაობდა საბიუჯეტო ორგანიზაციებში, ჩართული იყვნენ.

- მე მოვისმინე, რომ მხოლოდ რესპუბლიკელი ჩინოვნიკები, მინისტრები და დეპუტატები იმყოფებოდნენ საგარეჯოში. „ოცნების“ სხვა დეპუტატი იქ არ უნახავთო.

- მართალია. ამას ვადასტურებ, მაგრამ მე საგარეჯოში ვნახე „ქართული ოცნების“ მინისტრები. რამ განასხვავა რესპუბლიკელი და არარესპუბლიკელი მინისტრები, მაინც „ქართული ოცნების“ ხელისუფლების მინისტრია გიგლა აგულაშვილი და დანარჩენები ღიად უჭერდნენ მხარს.

- გიგლა აგულაშვილი არჩევნების დღეს ატარებდა აგიტაციას?

- ჩვენ ვნახეთ გიგლა აგულაშვილი, რომელიც ღიად უჭერდა მხარს თამარ ხიდაშელს, რაც საარჩევნო კანონმდებლობის პირდაპირი დარღვევაა. ეს არის სახელისუფლებო რესურსის გამოყენება.

ზურაბ ჯორბენაძე ამბობს, რომ 31 ოქტომბერს დილით ჯერ ქართული სოფლები მოიარა, დღის 12 საათიდან კი აზერბაიჯანელებით დასახლებულ სოფლებში დადიოდა.

- რვა აზერბაიჯანული სოფლის 12 უბანი მოვინახულე. ეს არჩევნები არ იყო. ჯგუფები მანქანებით გადაადგილდებოდნენ და ზოგი ამომრჩეველი თავისი მანქანით მიჰყავდათ საარჩევნო უბნებზე. ამაში სახელისუფლებო რესურსი იყო გამოყენებული.

- თქვენ რით შეატყვეთ იმ მანქანებს, რომ სახელისუფლებო იყო?

- ხელისუფლებას საგარეჯოში ჩაყვანილი ჰყავდა მარნეულის სოფლების რწმუნებულები, ასევე მარნეულის საკრებულოს წევრები – აზერბაიჯანელები.

- საიდან იცით, რომ მარნეულიდან ჰყავდა ჩაყვანილი, იცნობთ?

- რა თქმა უნდა, ვიცნობ. 18 წელია, ადვოკატი ვარ და აზერბაიჯანელებთან ბევრჯერ მქონდა შეხება. იორმუღანლოში მცხოვრები აზერბაიჯანელები მეუბნებოდნენ. საგარეჯოს სოფელ თულარში თვითონ აზერბაიჯანელებმა მაცნობეს, ვინ იყვნენ ჩამოყვანილი მარნეულიდან. ასევე ჩამოყვანილი ჰყავდათ მოლები გარდაბნიდან, მარნეულიდან. რაც მოლა და მუსლიმანი უხუცესია საქართველოში, ყველა იქ იყო ჩაყვანილი. რა თქმა უნდა, ეს შედიოდა სახელისუფლებო რესურსში. ამიტომაც იყო, რომ აზერბაიჯანულ სოფლებში თამარ ხიდაშელს გაამარჯვებინეს.

ზურაბ ჯორბენაძე ამბობს, რომ აზერბაიჯანულ სოფელში თავს დაესხნენ და კინაღამ გაგუდეს.

- თავს როგორ დაგესხნენ?

- წნევა მქონდა 180 120-ზე, საგარეჯოს საავადმყოფოში მოვხვდი და წნევა ძლივს დამიგდეს. სოფელ კარდლარის უბნიდან მოვდიოდი თულარისკენ. გზად შემხვდა თულარის გამგებელი ზაურა, რომელსაც ვიცნობ. მას მივუთითე, ნუ მიჰყავდა ხალხი აქეთ-იქით ხმების მისაცემად. მომივიდა სიტყვიერი შელაპარაკება. ამ სიტყვიერი შელაპარაკებიდან ზუსტად 10 წუთში, როცა მოვდიოდი, მინდორში წინ გადამიდგა ორი მანქანა, გვერდებიდან ჩამიყენეს კიდევ ორი მანქანა. თავდასხმას ორგანიზება გაუკეთა ზაურას ძმამ რაჟდენამ. მას ახლდა რამდენიმე ისეთი პირი, რომელთაც ვიცნობ. ის პირები დავასახელე ჩემს ჩვენებაში – მირზაევები და მისი რამდენიმე მომხრე. მანამდე მოვიარე მთელი აზერბაიჯანული სოფლები. არც ერთ მათგანს პრეტენზია არ გამოუხატავს, სანამ ზაურამ არ დაუკვეთა ჩემზე თავდასხმა.

- მერე რა მოხდა?

- ნაცმოძრაობის დროს პოლიციის აგენტები იყვნენ ის რაჟდენაც და ზაურაც და მისი ძმაც. მათ მოაწყვეს ჩემზე თავდასხმა. შემთხვევის ადგილზე მოსული პოლიცია, რომელიც 112-ით გამოვიძახე, არ რეაგირებდა. პოლიციის თანდასწრებით მაგინებდნენ, მლანძღავდნენ, საცემად იწევდნენ, პოლიციამ კი ისინი არ დააკავა. მანქანას მართმევდნენ. დაზიანებულია, გასაღები წართმეული მქონდა, ნაცემი ვარ. მეტი რა უნდა ექნათ?!

- მარტო იყავით?

- ორი ადამიანი მახლდა, მაგრამ ისინი გაანეიტრალეს და ჩემამდე არ უშვებდნენ. პოლიციამ თვითონ დააბრუნებინა მანქანის გასაღები და უთხრა, ახლა თქვენ წადით, ბატონი ზურაბი წავაო. ამას რეაგირება არ მოჰყოლია. ყველა შემთხვევაში უნდა დაეპატიმრებინათ, რადგან მაჟორიტარობის კანდიდატს თავს დაესხნენ და მათი თანდასწრებითაც მაყენებდნენ შეურაცხყოფას.

„ახალი თაობა“, 03 ნოემბერი, 2015 წელი

ინტერვიუ ემზარ ჯგერენაიასთან: „გაზი რამდენიმე კომპანიამ უნდა შემოიტანოს… ზამთრობით აზერბაიჯანი ჭუჭყიან გაზს გვაძლევს“

შორენა კოწოწაშვილი

ბოლო დროს, გაზის მიწოდებასთან დაკავშირებით, საქართველოს ხელისუფლებამ გაააქტიურა მოლაპარაკება გაზპრომთან. მთავრობამ ეს იმით ახსნა, რომ არ შეიძლება ქვეყანა მხოლოდ ერთი მომწოდებლის, აზერბაიჯანის, იმედად იყოს.

ეკონომიკის ექსპერტი ემზარ ჯგერენაია ამბობს, რომ აზერბაიჯანი დღეის მდგომარეობით არის აბსოლუტური მონოპოლისტი. „12 მოქმედი გაზის ჭაბურღილი აქვს დღეს აზერბაიჯანს. საკმაოდ ღარიბული ჭაბურღილებია. გაზაფხულზე, როდესაც პიკური მოწოდება არ არის, მაშინ აზერბაიჯანი ამოსუნთქულია და თავისუფლად მოდის ხარისხიანი გაზი მოსახლეობისთვის და პარამეტრები დაცულია“, – ამბობს ექსპერტი. მისი თქმით, „ზამთარში, როცა არ ყოფნის გაზი, ამ 12 ჭაბურღილიდან ერთ მილში ყრიან ყველანაირ გაზს და აქ ჭუჭყიანი გაზი მოდის. ჩვენც უხარისხო გაზს ვღებულობთ. მეტის გადახდა გვიწევს, რადგან მეტი უნდა დაიწვას, რათა შესაბამისი კალორია მივიღოთ“.

ემზარ ჯგერენაია ამბობს, რომ კომერციული გაზის მომხმარებელს უნდა ჰქონდეს ალტერნატივა: „სოკარ“-ისგან იყიდოს გაზი, რომელიც მონოპოლისტია, თუ ყაზახეთისგან, თურქმენებისგან ან რუსებისგან. „ბაზარზე უნდა იყოს რამდენიმე მოთამაშე. ჩვენ თუ ამას მოვახერხებთ, ეს არის ფანტასტიკური, რადგან მაშინ მივიღებთ გაზის ნორმალურ ფასს ანუ ოპტიმალურ ფასს. ოპტიმალური ფასი არის მთავარი მიზანი“, – აცხადებს ემზარ ჯგერენაია.

ექსპერტის ინფორმაციით, დღეს მიმდინარეობს მოლაპარაკება კომერციულ ნაწილში, რომ იმ ბაზარზე, რომელიც არის კომერციული, იყოს წარმოდგენილი რამდენიმე მძლავრი მოთამაშე: „ეს არის ინვესტიციასთან მიბმული თემა. ჩვენ თუ კომერციული ბაზარი გვექნება გამართული, თუ თქვენ გექნებათ ალტერნატივის წამოყენების საშუალება, ინვესტორი ჩადებს ქარხნის მშენებლობაში ფულს და შექმნის ახალ სამუშაო ადგილებს. თუ იქნება მონოპოლიური სიტუაცია, როგორც ახლაა, მაშინ ინვესტორს გაუჭირდება გადაწყვეტილების მიღება. ეს მძლავრი პოლიტიკური თემაა“, – ამბობს ექსპერტი.

შეკითხვაზე, „ამ ცოტა ხნის წინ პრესაში დაიწერა, რომ ენერგეტიკის სფეროში ინვესტიციები შეჩერდა, რომ დიდი და საშუალო პროექტები აღარ ხორციელდებაო“, ემზარ ჯგერენაია პასუხობს: „სოკარი“ 350 ლარად აწვდის გაზს კომერციულ მომხმარებლებს, რაც არის უძვირესი ფასი. რუსეთს გაზის გაყიდვის პრობლემა აქვს. იმიტომ იბრძვის ნებისმიერი ბაზრისთვის, იგივე საქართველოს ბაზრისთვის. ჩვენ ეს მომენტი უნდა გამოვიყენოთ“.

„ალია“, 3 ნოემბერი, 2015 წელი

ინტერვიუ დემურ გიორხელიძესთან: „ეს ყველაფერი ხომ ძალიან კარგად იცის ხელისუფლებამ? სად არის პარლამენტი, რას აკეთებს, რა ხდება საერთოდ, რატომაა გაჩუმებული ყველა?“

გელა ზედელაშვილი

რუსული გამოცემა „ვლასტი“ საქართველოს ეროვნული ბანკის პრეზიდენტის სკანდალურ ინტერვიუს აქვეყნებს – გიორგი ქადაგიძის თქმით, ლართან დაკავშირებული პრობლემის ფუნდამენტური მოგვარების შემთხვევაში, ჩვენ, პრინციპში, შეგვიძლია, კურსის ადრინდელ დონეზე დაბრუნება. კი, მაგრამ იყო თუ არა ფუნდამენტურად მოგვარებული ლართან დაკავშირებული პრობლემა 2012 წლამდე და კონკრეტულად რა უნდა მოგვარდეს ამის შემდეგ? ამ შემთხვევაში ქადაგიძე ისევ ლირიკას მიმართავს და რუსულ გამოცემასთან ამტკიცებს, რომ თურმე რეალურად უნდა გავზარდოთ ჩვენი შემოსავლები ექსპორტის, ტურიზმის, ინვესტიციების საშუალებით, ანუ რაც მეტს გამოვიმუშავებთ – უკეთ ვიცხოვრებთ.

ცოდო არ არის, რომ ასეთი მოაზროვნე მხოლოდ ეროვნული ბანკის პრეზიდენტად ფუჭდება? მეტიც, ქადაგიძე ამბობს, ცხოვრება მშვენიერია, თუ ჩვენ შევძლებთ მოვიზიდოთ 1,5 მილიარდი დოლარის პირდაპირი ინვესტიციები, ეს ნიშნავს, რომ ჩვენი საგადამხდელო ბალანსი დაბალანსებულია და არ არის არავითარი ზეწოლა კურსზე. გამოდის, თუ ჩვენ 2014 წლის ნოემბრიდან 2015 წლის ზაფხულამდე გვექნებოდა 1,5 მილიარდი დოლარი, ასეთ მძიმე მდგომარეობაში არ ჩავცვივდებოდით, მაგრამ, მისი აზრით, პრობლემა იყო შემდეგში:

„დაეცა ექსპორტი რუსეთსა და უკრაინაში არსებული ვითარების გამო. გადარიცხვების მოცულობა რუსეთსა და საბერძნეთში არსებული მდგომარეობის შედეგად შემცირდა. საქართველოს ეკონომიკის ერთ-ერთი მთავარი პრობლემა ისაა, რომ ძალიან დოლარიზებულია. ყველაზე პოპულარული და ყველაზე არასწორი მეთოდია, მოითხოვო, ცენტრალური ბანკი ჩაერიოს და თავისი რეზერვები დახარჯოს. ეს საერთოდ არაეფექტურია, რასაც ადასტურებს არა მხოლოდ მრავალწლიანი მსოფლიო ეკონომიკური ისტორია, არამედ ჩვენი მეზობლების მაგალითები – იმ ქვეყნებმაც კი, რომლებიც გაცილებით მდიდრები არიან საქართველოზე ენერგომატარებლების ექსპორტის გამო, მრავალმილიარდიანი ინტერვენციების შემდეგ მაინც მოახდინეს ვალუტების დევალვაცია. როცა საუბარია ფუნდამენტურ დისბალანსზე, რეზერვების ხარჯვა დიდი უაზრობაა. ჩვენ ამას ვერ დავუშვებდით. დღეს საქართველოს ვალები „არ ახრჩობს“, არ არის პრობლემა რეგულაციის თვალსაზრისით, არის ბიზნესკლიმატის კარგი მაჩვენებლები, მაღალი ანტიკორუფციული ინდექსი და არსებობს ყველანაირი პირობა ქვეყნის განვითარებისთვის. თუ ჩვენ შევძლებთ მომავალი 10 წლის განმავლობაში გავიმეოროთ ის წარმატება, რომელიც ბოლო 15 წლის განმავლობაში გვქონდა, მივიღებთ წარმატების კლასიკურ ისტორიას“.

როგორც ეკონომიკის ექსპერტი დემურ გიორხელიძე ამბობს „ალიასთან“ საუბარში, ქადაგიძე არის კლასიკოსი თაღლითი:

- დიახ, მხოლოდ დიდი თაღლითი თუ გააკეთებდა ასეთ განცხადებას!

- ბატონო დემურ, კონკრეტულად მითხარით, რატომ არის გიორგი ქადაგიძე თაღლითი?

- გამოდის, ყველაფერი მოგვარებულა, უამრავი ინვესტიცია შემოსულა, ბიზნესმენები მორბიან, ტომრებით მოაქვთ ფული, ქვეყანაში გაჩენილა შემოსავლები, სრულად აბალანსებს 8-მილიარდიან მასას, ლარი დასტაბილურებულა და ქადაგიძე აპირებს, კურსი ძველ ნიშნულზე დააბრუნოს. კი, მაგრამ სააკაშვილის დროს რომ ხელოვნურად დაიჭირეს ლარის კურსი და ამან უარყოფითად იმოქმედა ეკონომიკის განვითარებაზე, ფაქტობრივად რომ ფული მიუწვდომელი გახადეს, კარგი იყო? მაინტერესებს, ქადაგიძე სადამდე აპირებს კურსის ჩამოწევას, 1,42-ზე ხომ არა? ისე, მივმართავ ამ ჩამოყალიბებულ თაღლითს: 10 შაური ხომ არ გაგვეხადა 1 დოლარი? ჩვენ ხომ ეკონომიკაში წარმატებული შუქურა ვართ და ძალიან მაგარი ფულად-საკრედიტო პოლიტიკა გვაქვს? რატომ არ უნდა გავხადოთ 1 დოლარი 10 შაური, რას იტყვით?

- გავხადოთ, მე მაწყობს, მოსახლეობასაც აწყობს, მაგრამ თქვენ მეტყვით, რომ ამას მოჰყვება მორიგი კატაკლიზმები.

- რა თქმა უნდა, ამით კიდევ ერთხელ მოვთხრით ისედაც მოთხრილ ეკონომიკას. ხელისუფლების სისუსტე იმაშიც მდგომარეობს, რომ იქ არ აღმოჩნდა ერთი ადამიანიც კი, რომელიც გააკეთებდა ანალიზს, რა მოხდა. ქადაგიძე არ არის ერთადერთი, ვისაც ბრალი მიუძღვის ამ დანაშაულში, უფრო მეტი ბრალი მიუძღვის საქართველოს პარლამენტს, რომელიც მიმართულებებს და მაკროეკონომიკურ პოლიტიკას ამტკიცებს. დღემდე არ არსებობს სცენარი, რომლის მიხედვითაც მონეტარული პოლიტიკა იქნებოდა განსაზღვრული მთელი წლის განმავლობაში. თავის ჭკუაზე მიშვებულმა ეროვნულმა ბანკმა თავისი პოლიტიკური თამაშებით შეძლო ის, რაც შეძლო. ქადაგიძე არღვევს კანონს, მისი საქციელი არ ჯდება საკანონმდებლო ჩარჩოში, თებერვლამდე საკმაო დროა და როგორც ჩანს, გადაწყვიტა, კიდევ ერთხელ მოიქნიოს კუდი და ლარის კურსი მკვეთრად დასწიოს უკან. თუ ვინმეს დღეს წარმოდგენა აქვს ფულადსაკრედიტო პოლიტიკაზე, ყველა მიხვდება, რომ საქმე გვაქვს ბლეფთან.

- ბატონო დემურ, კონკრეტულად ამიხსენით, რასთან გვაქვს საქმე, ქადაგიძე ცდილობს, კიდევ ერთხელ გაგვითამაშოს რაღაც სცენარი და თებერვალში გაღიმებულები დაგვტოვოს? არ ვიცი, იქნებ ჩვენი გახარება აქვს გადაწყვეტილი?

- ქადაგიძე ვეღარ გაგვახარებს, ჩვენი ეკონომიკა არ არის შესაბამისობაში მოყვანილი, ფული რჩება კვლავ ხელმიუწვდომელ რესურსად, საბანკო სექტორი კვლავ ფანტასტიკურ მოგებაზე გადის გაღატაკებულ ქვეყანაში. 2016 წელს სიღარიბე კიდევ უფრო მოიმატებს, ვერ შეიქმნება სამუშაო ადგილები, ფული ისევ დარჩება ოცნებად და ამ დროს ქადაგიძე ასეთ თავხედურ განცხადებებს აკეთებს. დღევანდელ ხელისუფლებას რის იმედი აქვს, სიმართლე გითხრათ, არ მესმის. ლარის კურსი უნდა გამყარდეს ეკონომიკური განვითარების ხარჯზე, სამუშაო ადგილების შექმნის ხარჯზე, წარმოების აღორძინების ხარჯზე და ასე შემდეგ. ახლა ქადაგიძეს ასე მოუნდა და სისულელეებს ლაპარაკობს, ეს უკვე არ ჯდება არანაირ ლოგიკაში!

- ქადაგიძე საგარეო ფაქტორებზე ლაპარაკობს და ჩვენც ვიცით, რომ ამ მხრივ შეფერხებები იყო, თუნდაც ის, რომ უკრაინიდან, რუსეთიდან და საბერძნეთიდან გადმორიცხვები შემცირდა. მაგალითად, საბერძნეთიდან ლამის მთელი წლის განმავლობაში 50 ევროზე მეტს ვერ აგზავნიდნენ საქართველოში, ახლა 500 ევროს გამოგზავნა შეუძლიათ. გამოდის, რაღაც ნელ-ნელა დაიძრა.

- უი, საგარეო ფაქტორები გამოსწორდა? გაუმჯობესდა რაიმე? აბა, რომელი გაუმჯობესდა? ააა… საბერძნეთმა გადმორიცხვები გახსნა ნაწილობრივ? ყოჩაღ, ქადაგიძე, აუუუ… ამაზე უკვე ვერაფერს ვეღარ ვიტყვი. აი, ამას იმიტომ ამბობს, რომ მაგ დონის სპეციალისტია, არც კი რცხვენია თავისი უვიცობის! ეროვნული ბანკი დღეს არის ჩაკეტილი სისტემა და ეს არის პარლამენტის ბრალი. ქადაგიძის მიზანი ძალიან მარტივია – ამ ხელისუფლების ძირის გამოთხრა ბოლომდე.

- მაშინ ეს ხელისუფლება რატომ ათხრევინებს ძირს და ქათამივით ხალხს რატომ აკლავს ზედ?

- ეს ადამიანი იყენებს ამ ხელისუფლების სისუსტეს და ეს სისუსტე გადაიზრდება შემდეგ რამეში: არ იქნება ეკონომიკური ზრდა, სიღარიბე გაიზრდება, დანარჩენი მერე უკვე ტექნიკის საქმეა. კი, სწორად ამბობს, საქართველოს ვალები არ ახრჩობს, მაგრამ ასეთი ეკონომიკის პირობებში ვალების ზრდის ტენდენცია ნამდვილად არის. ჰოდა, ყველა რომ ამ ინდექსებით მანიპულირებს, ამიტომ გვაქვს საქმე კარგად. როცა ქადაგიძე ინდექსებზე ლაპარაკობს, უნდა წაიკითხოს „ბლუმბერგის“ მიერ გამოქვეყნებული ანგარიში, სადაც ზუსტად ის წერია, რასაც ახლა მე ვამბობ. თუ ამ ინდექსების იმედი აქვს ჩვენს მთავრობას, მაშინ უფრო ძალიან ცუდად გვქონია საქმე.

- ქადაგიძე რატომღაც ახსენებს კიდევ 10 წელს, რა ხდება, რამე გარიგება ხომ არ არსებობს, თებერვლის შემდეგ ისევ ეროვნული ბანკის პრეზიდენტად ხომ არ ტოვებენ?

- მე არ ვიცი, ვის სად ტოვებენ, მაგრამ ერთი რამ ფაქტია: საკონსტიტუციო სასამართლომ ეროვნული ბანკის საბჭო დატოვა იგივე შემადგენლობით, როცა საფინანსო ზედამხედველობის სააგენტოს შეუჩერა უფლებამოსილება. ახლა როგორ ფიქრობთ, ეს საბჭო ქადაგიძეს თუ არ დატოვებს, „ქადაგიძე 2“-ს ხომ მაინც აირჩევს? მით უმეტეს, შემდეგი პრეზიდენტი უნდა დაამტკიცოს მარგველაშვილმა. ხედავთ, სადამდე მივდივართ? ეს ყველაფერი ხომ ძალიან კარგად იცის ხელისუფლებამ? სად არის პარლამენტი, რას აკეთებს, რა ხდება საერთოდ, რატომაა გაჩუმებული ყველა? თუ ასე გაგრძელდა, 10 წლის შემდეგაც უარესი მდგომარეობა იქნება, შევადაროთ 10 წლის წინანდელი პერიოდი და დღევანდელობა, მაშინაც სიღარიბის დაძლევაზე ვლაპარაკობდით და ახლაც იგივე თემაზე გვიწევს საუბარი.

„რეზონანსი“, 03 ნოემბერი, 2015 წელი

ლარის გაუფასურებამ ინვესტიციები გააჩერა

ბიზნესმენები ამბობენ, რომ მათ სტაბილური ვალუტა და მყარი ეკონომიკა სჭირდებათ

მაკა ხარაზიშვილი

ლარის გაუფასურებამ ბიზნესის განვითარება მკვეთრად შეაფერხა. ბიზნესმენები აღნიშნავენ, რომ მათ ეროვნული ვალუტის დევალვაციის გამო მნიშვნელოვანი პროექტების განხორციელება შეაჩერეს. მომავალ წელს ბიზნესის ბედი და ქვეყნის ეკონომიკური წინსვლა სწორედ სტაბილურ და მყარ ვალუტაზე იქნება დამოკიდებული.

ეროვნული ვალუტის გაუფასურება 2014 წლის ნოემბრიდან დაიწყო. 2015 წლის სექტემბერში დევალვაციის მასშტაბმა 40%-ს მიაღწია. ვალუტის კრიზისმა, მოსახლეობასთან ერთად, მძიმე დღეში ჩააყენა ბიზნესი.

კომპანია “დიოს” ხელმძღვანელი თამაზ დაუშვილი ამბობს, რომ მათი პროექტების განხორციელებას პრობლემა შეექმნა და მენეჯმენტი იძულებული გახდა ბიზნეს გეგმის კორექტირება მოეხდინა. “ეკონომიკური ზრდა შეფერხდა, ვალუტა გაუფასურდა, ამიტომ იძულებულნი გავხდით, ბიზნეს-გეგმის კორექტირება მოგვეხდინა. იმედი გვაქვს, მომავალი წლიდან მშპ უფრო მეტად გაიზრდება, კურსიც დასტაბილურდება და რეალური პროგნოზის გაკეთების შესაძლებლობა მოგვეცემა. თუკი, გაისად მდგომარეობა დასტაბილურდა, შესაფერისად განვსაზღვრავთ საინვესტიციო პოლიტიკას და ახალი პროექტების განხორციელებასაც დავიწყებთ”, – განუცხადა “ბიზნეს-რეზონანსს” თამაზ დაუშვილმა.

ბიზნესმენი თემურ ჭყონია ამბობს, რომ წარმოების განვითარებას არა მხოლოდ არასტაბილური კურსი, არამედ მთავრობის არასწორი განცხადებებიც აფერხებს. მაგალითად, როდესაც ეროვნული ბანკის პრეზიდენტი და მთავრობის წარმომადგენლები ამბობენ, რომ ვალუტის გაუფასურების პიკზეა და შემდგომში ვარდნა აღარ მოხდება, მათ სიტყვას ფასი უნდა ჰქონდეს. ამ განცხადებების შემდეგ ლარის მორიგი დაცემა მთავრობის წევრების მიმართაც უნდობლობას იწვევს და ბიზნესს კიდევ უფრო გაურკვეველ მდგომარეობაში აყენებს.

“ხელისუფლება უნდა ჩამოყალიბდეს სწორ “მესიჯებზე”. როდესაც საუბრობენ, რომ ლარის კურსი ზღვარზეა და მისი შემდგომი გაუფასურება აღარ მოხდება, ამ სიტყვებზე ვიღაცამ პასუხი უნდა აგოს – ეს იქნება ფინანსთა მინისტრი თუ ეროვნული ბანკის პრეზიდენტი. ჩვენ მხოლოდ მათ განცხადებებს ვენდობით და როდესაც მათი პროგნოზი არ მართლდება, აღარ ვიცით ვის დავუჯეროთ. უნდობლობის ფაქტორი კიდევ უფრო მეტად აზიანებს გარემოს”, – ამბობს თემურ ჭყონია და დასძენს, რომ ბიზნესი უნდა დარწმუნდეს, რომ ლარის შემდგომი გაუფასურება აღარ მოხდება და მოქმედებას ამის შემდეგ დაიწყებს.

იგი აღნიშნავს, რომ წლევანდელი წელი ბიზნესისთვის ძალიან მძიმე იყო, რამდენიმე პროექტზე პარტნიორებთან ვალდებულება უკვე აღებული ჰქონდათ, ამიტომ მათი შეჩერება კომპანიას მეტად აზარალებდა.

“სერიოზული პრობლემა შეგვექმნა. რამდენიმე პროექტი დიდი ხნის დაწყებული გვქონდა და მათი გაჩერებით უფრო დიდ ზიანს მივიღებდით. ეკონომიკის სამინისტროს ხელშეწყობით, რუსთავის “მაკდონალდსის” პროექტს ვახორციელებთ. ლარის დევალვაციით შექმნილი რთული ვითარების გამო, სამინისტრომ ანგარიში გაგვიწია და მიწა შეღავათით შეგვასყიდა. შემდეგი პროექტია ახალი ჩეხური ბრენდის შემოსვლა ლუდის ბაზარზე. ესეც დიდი ხნის დაწყებული გვქონდა და გაჩერება არასერიოზული იყო”, – აცხადებს თემურ ჭყონია.

ბიზნესმენი ლაშა პაპაშვილი ამბობს, რომ ყველა პროექტი გააჩერეს, მათ შორის, ისეთი დიდი მეურნეობა, როგორიც არის საქონლის ფერმა.

“მთელი ქვეყნის მასშტაბით ასეთი ინდუსტრიული ფერმა არ არსებობს. 600 სული საქონელია და მსოფლიოს ყველა უმსხვილესი საფინანსო ინსტიტუტი გვაფინანსებდა. ერთ-ერთი თითით საჩვენებელი ფერმა გვაქვს, მაგრამ ლარის გამო გავაჩერეთ გაფართოება, არადა მესამე და მეოთხე ფაზა გვქონდა დაგეგმილი. ვალუტაში ვყიდდით, დოლართან მიბმულია პროდუქციის ფასი, გადამამუშავებელი კი უკვე ვერ აძლევს თავს უფლებას გადაიხადოს ასეთი თანხა. საცალო ვაჭრობაში ვერ ზრდიან ფასს, ამიტომ მოგვიწია პროცესის შენელება. 10 მილიონი დოლარი ჩავდეთ ინვესტციის სახით და კიდევ 10 მილიონს ვაპირებდით”, – ამბობს პაპაშვილი “კომერსანტთან” ინტერვიუში.

ინვესტიციების შეჩერებაზე ამახვილებს ყურადღებას ერთ-ერთი უმსხვილესი ჰოლდინგის “ჯი-თი ჯგუფის” ხელმძღვანელი ლევან გოგსაძე. არსებულმა სავალუტო კრიზისმა და მძიმე ეკონომიკურმა ვითარებამ “ჯი-თი ჯგუფის” მენეჯმენტი აიძულა, რომ წელს დაგეგმილი პროექტები, უკეთესი მომავლის იმედით, 2016 წლისთვის გადაედო.

“ჩვენი კომპანია 11 წლისაა, რომელმაც საქმიანობა მცირე ბიზნესით დაიწყო და ამ დროისთვის დიდ მასშტაბს მიაღწია. სულ მუდამ ახლის ძიებაში ვართ. წელსაც გვინდოდა გარკვეული პროექტების განხორციელება, მაგრამ თავი შევიკავეთ და მომავალი წლისთვის გადავდეთ. მოლოდინი გვაქვს, რომ უკეთესი ეკონომიკური პირობები იქნება.

ვალუტის გაუფასურების გამო, რეფინანსირების განაკვეთის 7%-მდე აწევამ ლარში სესხი გაგვიძვირა. გარდა ამისა, ბანკები უარს ამბობენ ეროვნული ვალუტაში სესხის გაცემაზე, ამასთან მკვეთრად გაიზარდა საპროცენტო განაკვეთები. თუ დოლარში კრედიტის საპროცენტო განაკვეთი 9%-ია, ლარში – 17-18%-ია. ამ შემთხვევაში ინვესტიციებზე საუბარი ზედმეტია”, – განმარტავს ლევან გოგსაძე.

ბიზნესმენ ცეზარ ჩოჩელს, სავალუტო კრიზისთან ერთად, პრობლემას დაყადაღებული კომპანიებიც უქმნის. იგი ამბობს, რომ ყადაღის საკითხი დღემდე ვერ გადაწყდა, რაც ახალი პროექტების განვითარებას კიდევ უფრო აფერხებს.

“ბუნებრივია, ლარის დევალვაცია ახალი პროექტების დაწყებასა და ბიზნესის განვითარებას ხელს უშლის. უშუალოდ ჩვენ სხვა პრობლემებიც გვაქვს. დაყადაღებულია ჩვენი კომპანიები. ჯერჯერობით, მოლოდინის რეჟიმში ვართ და ვფიქრობ, რომ ეს პროცესი დადებითად უნდა გადაწყდეს.

თუკი ყველაფერი კარგად დასრულდა, ახალი წლიდან 3 დიდი პროექტის განხორციელებას ვგეგმავთ. ერთია სამშენებლო მასალის წარმოება, მეორე კერემიკა და მესამე ყავის წარმოება. სამივე საკმაოდ დიდი წარმოებებია თანამედროვე ტექნოლოგიებით. ვნახოთ, რა იქნება”, – ამბობს ცეზარ ჩოჩელი.

ლარის დევალვაციით გამოწვეული რისკის გამო კომპანია “წყალი მარგებელის” მენეჯმენტი ბაზრების დივერსიფიცირებაზე აქტიურად მუშაობს, რათა მონეტარული რეზერვი შექმნას. კომპანიის ხელმძღვანელ ავთანდილ სვიმონიშვილის განცხადებით, ეროვნული ვალუტის გაუფასურებამ ნეგატიურად იმოქმედა კომპანიის ფინანსურ მაჩვენებლებზე, თუმცა ზოგიერთ ფინანსურ პარამეტრზე ამ პროცესს დადებითი გავლენაც ჰქონდა. ასე რომ, თუკი მთავრობა მოახერხებს ეროვნული ვალუტის სტაბილურობასა და გამყარებისკენ სვლას, მომავალ წელს ქვეყანაში სერიოზული პროექტების განხორციელებას უნდა ველოდეთ. წინააღმდეგ შემთხვევაში, ბიზნესმენები ამბობენ, რომ მორიგ გაუფასურებას ვეღარ გაუძლებენ და ბევრი კომპანია ბაზარს დატოვებს.

„ალია“, 3 ნოემბერი, 2015 წელი

ინტერვიუ არჩილ გამზარდიასთან: „ხშირად მისაუბრია აფხაზებთან, რომ კრასნოდარის იქით მათი პერსპექტივა არ მიდის“

აფხაზეთში დღეს ისევ ის სიტუაციაა, რაც ერთი წლის წინ იყო, როცა რაულ ხაჯინბა მივიდა ე.წ. ხელისუფლების სათავეში. როგორც მაშინ, დღესაც დგას ხალხი სოხუმის ცენტრში და ცვლილებებს და კეთილდღეობას ითხოვს. რა შეიცვალა, ან რა არ შეიცვალა ამ ერთი წლის განმავლობაში აფხაზეთში, ვინ როგორ აღიქვამს სოხუმიდან ცენტრიდან საზოგადოების მიერ გაგზავნილ მესიჯებს და რატომ აწყობთ აფხაზებს საქართველოსთან „ორმაგი თამაშის“ თამაში?

საზოგადოებრივი კომუნიკაციების მართვის სპეციალისტი არჩილ გამზარდია აფხაზეთის შესახებ საუბრობს (წყარო: For.ge):

- აფხაზები დღეს, ისევე როგორც ერთი წლის წინ, საპროტესტო აქციებს მართავენ, პრეზიდენტი გადადგომას და ქვეყანაში ცვლილებების გატარებას ითხოვენ. რეალურად რა პრობლემები აწუხებთ მათ და როგორ შეიძლება აფხაზური საზოგადოების მიერ გაგზავნილი მესიჯის აღქმა?

- დიდი ხანია ამ თემებზე ვმუშაობ, მიმოწერაც მაქვს ბევრ მათგანთან. მინდა აღვნიშნო, რომ დღეს მთლიან საქართველოში ყველაზე რთულ მდგომარეობაში აფხაზები არიან. თითქოს, გამარჯვებულები არიან, მოახდინეს ტერიტორიის ოკუპაცია და ქართველებიც დევნილებად აქციეს, მაგრამ სინამდვილეში, ისინი ძალიან მძიმე მდგომარეობაში აღმოჩნდნენ.

პირველი – მათ გააჩნიათ დემოგრაფიული პრობლემა – ვეღარ მრავლდებიან. გააჩნიათ იდენტობის პრობლემა – აღარ იციან ვისთან უნდა იურთიერთონ. აფხაზეთი საკამოდ მსუყე ლუკმაა და მათ ინტერესზე რომ არ იქნება მორგებული ბევრი რამ, ამასაც აცნობიერებენ. მიმდინარეობს მძიმე პროპაგანდა ქართველებთან მიმართებაში. ხშირად მისაუბრია მათთან, რომ მათ საქართველოს გარდა სხვა გზა არ გააჩნიათ მსოფლიოსთან დასაახლოვებლად, რომ კრასნოდარის იქით მათი პერსპექტივა არ მიდის, რომ ახალგაზრდებს ევროპულ უნივერსიტეტებში, მსოფლიოს სხვადასხვა სპორტულ შეჯიბრებებსა თუ კლუბებში მოსახვედრად შანსი არ აქვთ. მათ განვითარება სჭიდებათ, განათლების მიღების შანსი კი არ არსებობს. რეალურად, დრო გადის, ეპოქა თავის მოთხოვნებს ქმნის, ეს კრიზისი ღრმავდება, თუმცა ეს ყველაფერი ჩვენს სასარგებლო სიტუაციას ჯერ არ ქმნის.

დრო სჭირდება იმასაც, რომ მათ საქართველოგან რეალური საფრთხე და საშიშროება არ იგრძნონ. 2000-იანი წლების დასაწყისიში სიტუაცია ბევრად გამოსწორებული იყო და გაუმჯობესებულიც, თუმცა წინა ხელისუფლების პერიოდში ნეგატიურმა დამოკიდებულებამ და საქართველოს მხრიდან საფრთხის განცდის არსებობამ, რაც არ უნდა რეალური და სამართლიანი ყოფილიყო ის, კიდევ უფრო დააშორა ერთიან საქართველოს შემადგენლობაში შესვლის, თუნდაც თეორიული შანსი. პროცესები მიდის, ისინი გრძნობენ უკმაყოფილებას და დისკომფორტს იმის გამო, რომ ვერ ვითარდებიან, რომ პერსპექტივები ძალიან დაბალი აქვთ, რომ ისინი ასიმილირდებიან სხვა ტომებთან და ეს პრობლემები შიდა კონფლიქტებში გადადის. ისინი ვერ ხვდებიან, რომ ეს ყველაფერი ერთმანეთთან წინააღმდეგობრივ კავშირს ქმნის.

- თქვენ ბრძანეთ, რომ 2000-იან წლების დასაწყისში სიტუაცია ბევრად გამოსწორებული და გაუმჯობესებული იყო – რა იგულისხმეთ?

- მე კარგად მახოვს ეს პროცესები, იყვნენ დევნილები, სიტუაციაც დაძაბული იყო, მაგრამ საზოგადოებრივი ურთიერთობები ბევრად უფრო კარგად იყო განვითარებული, ხალხი გადადიოდა და გადმოდიოდა, ბევრად მშვიდობიანი განწყობა იყო. 2003 წლის შემდეგ, ეს შენელდა და 2008 -ის მერე გასაგებია, რაც მოხდა.

- დღეს სოხუმის თეატრალურ მოედანზე დგას ხალხი, რომელიც იგივე მოთხოვნებს უყენებს ერთი წლის წინ არჩეულ პრეზიდენტ ხაჯინბას, რა მოთხოვნებსაც უყენებდა მის წინამორბედ ანქვაბს 2014 წელს. ძირითად მოთხოვნად, კორუფციასთან და დანაშაულთან ბრძოლის გარდა, ისევ რჩება სუვერენიტეტის გამყარების პრობლემა და რეფორმები. რას ელოდებოდნენ აფხაზები, რომ ერთ წელიწადში არსებულ პირობებში, ხაჯინბა სუვერენიტეტის და მათი დამოუკიდებლობის გამყარებას შეძლებდა?

- აი, ამაშია პრობლემა. მათ მართლაც გადაჭარბებული მოლოდინები აქვთ და კარგად უნდა გაიაზრონ ის, რომ შეუძლებელია მათ ეს სუვერენიტეტი მიიღონ. მაგრამ, როცა გაიაზრებენ, მერე მოკავშირედ ვის ხედავენ, თავიანთ გენეტიკურ ერთიანობას დანარჩენ საქართველოსთან და ქართველებთან თუ რუსებთან? ეს არის მათი მთავარი პრობლემა, რომლის კარგად გააზრებაც სჭირდებათ მათ.

- საუბრობენ იმაზე, რომ აფხაზეთიდან საქართველოში ხშირად გადმოდიან, მათ შორის მთავრობის მაღალჩინოსნები, ჯანმრთელობასთან დაკავშირებული პრობლემების მოსაგვარებლად. ხმამაღალა არ აცხადებენ, მაგრამ იმასაც ამბობენ, რომ ჯანდაცვის სამინისტროს თანხებიც აქვს გამოყოფილი მათ დასაფინანსებლად. ორმაგ თამაშს თამაშობენ აფხაზები და სადამდე შეიძლება გაგრძელდეს ის?

- იმის მიუხედავად, რაც ჩვენ გვაქვს გადატანილი, აფხაზეთი დანარჩენი საქართველოა. ქართული სახელმწიფო სთავაზობს მათ ყველა იმ პერსპექტივას, რაც მსოფლიო ასპარეზზე გააჩნია მას – ჯანდაცვა იქნება, განათლება თუ სოციალური მიმართულებები, მაგრამ ამ შემთხვევაში, ეს ჯანდაცვის სფეროში გამოიხატა. თუ ასე გაგრძელდა პროცესები, სავსებით შესაძლებელია, რომ ახალგაზრდა თაობამ მიიღოს ეს შეთავაზებები განათლების მიმართულებით.

- თქვენ გაძლევთ ამის თქმის საფუძველს ის კონტაქტები, რაც აფხაზეთის მოქალაქეებთან გაგაჩნიათ?

- ეს ლოგიკური პროცესია. რუსეთთან მიმართებაში მათ შეიძლება მიიღონ მხოლოდ მინიმალური არსებობის სიკეთეები, საქართველოს მხრიდან მათ ეს ყველაფერი შეიძლება მიიღონ ჯანდაცვის სფეროში, სოციალურ სფეროში, საერთაშორისო განათლების მიმართულებით. მათი ერთადერთი გადარჩენის გზა, იმ ეთნიკური ნიშნით, რასაც წარმოადგენენ, არის საქართველოსთან ურთიერთობაში და საქართველოსთან ერთიანობაში.

- სოხუმში მიმდინარე პროცესებში, ხომ არ მოხდება რუსეთის მხრიდან კიდევ უფრო უხეში ჩარევა, რაც კიდევ უფრო დააზარალებს თვითონ აფხაზების თვითგამორკვევის პროცესს და გაამყარბს რუსეთის პოზიციებს?

- პირველი – ეს ხალხი ამ მდგომარეობამდე მიიყვანა უიმედობის და უპერსპექტივობის განცდამ. მეორე – ლიდერების დამოკიდებულებამ ხალხთან მიმართებაში. ისინი წინააღმდეგობაში მოვიდნენ საზოგადოების ინტერესებთან და ვერ შეინარჩუნეს პოსტი დიდი ხნის განმავლობაში. არძინბა, ბაღაფში… სხვათა შორის, ბაღაფშის გამარჯვება განაპირობა იმანაც, რომ ცოლი ქართველი ჰყავდა და მას გალის მცხოვრებლებმაც მისცეს ხმა, თუმცა შემდეგ სიტუაცია შეიცვალა… ანქვაბი, დღევანდელი ხელმძღვანელი ხაჯინბა, ისინი მოქმედებდნენ და მოქმედებენ საკუთარი კარიერისტული მიზნებითვის და ნაკლებად აინტერესებთ ხალხზე ზრუნვა. ეს ყველაფერი სწორედ წინააღმდეგობრივ კავშირებს იწვევს, იწვევს იმ სიტუაციას, რაც დღეს აფხაზეთშია.

რაც შეეხება რუსეთს, ის ძალიან ფრთხილად მოქმედებს დღემდე და ხისტი მოქმედებებისგან თავს იკავებს. ის თავს აფხაზეთის მფარველად მიიჩნევს, ყოველ შემთხვევაში, ასეთ მანდატს იღებს თავის თავზე, ეს ბრჭყალებში, რა თქმა უნდა, მაგრამ როგორც კი, რუსეთი მათთან დაპირისპირებაში შევა, მაშინ უკვე, სხვა რეალობა იქნება და აბსოლუტურად სხვა პროცესები დადგება.