„რეზონანსი”: ბიძინა ივანიშვილმა “რესპუბლიკელები” შეინარჩუნა
„რეზონანსი”: როგორ უნდა დარეგულირდეს კოალიციაში არსებული კონფლიქტი?
„რეზონანსი”: ინტერვიუ გია ხუხაშვილთან: „პრემიერი თინა ხიდაშელს განთავისუფლებით დაემუქრა“
„ვერსია“: სკანდალური ინტერვიუ გია ხუხაშვილთან: „ვურჩევ ბიძინა ივანიშვილს, კოალიცია დაშალოს!“
„რეზონანსი”: ინტერვიუ კახა კუკავასთან: “ოცნებაში” მიმდინარეობს ვაჭრობა კვოტებზე – ეს არის ამ დავის არსი”
„რეზონანსი”: ინტერვიუ რამაზ საყვარელიძესთან: «გიორგი კვირიკაშვილს “რესპუბლიკელების” მიმართ, შესაძლოა, რადიკალური დამოკიდებულება გაუჩნდეს”
„ახალი თაობა“: ინტერვიუ რამაზ საყვარელიძესთან: „მიხეილ სააკაშვილი ნაციონალებზე დიქტატს აგრძელებს”
„ახალი თაობა“: ინტერვიუ სოსო შატბერაშვილთან: „მომავალი პარლამენტი მრავალსუბიექტიანი იქნება“
„ახალი თაობა“: ინტერვიუ ლია მუხაშავრიასთან: „ხელისუფლებამ დანაშაულში შემჩნეული ადამიანები უფრო გააძლიერა“
„რეზონანსი”: რეგიონში ვითარება იცვლება, იაფი იმპორტის ხანა მთავრდება // „თუ მთავრობამ ლარის გამყარებაზე არ იფიქრა, ფასების მნიშვნელოვანი ზრდა გარდაუვალი იქნება”
„ვერსია“: ექსკლუზიური ინტერვიუ ესტონეთის ელჩთან: „სასიამოვნო სიახლეს გაგანდობთ, ტარტუს უნივერსიტეტში უკვე ქართული ენა ისწავლება“
————————-
„რეზონანსი”, 04 მარტი, 2016 წელი
ბიძინა ივანიშვილმა “რესპუბლიკელები” შეინარჩუნა
ეკატერინე ბასილაია
პრემიერის გამაფრთხილებელი განცხადების გამო პრემიერსა და “რესპუბლიკელებს” შორის საგანგებოდ ჩანიშნული შეხვედრა შედგა და ახალი არაფერი თქმულა – კოალიცია ისევ ერთიანიაზ: არც თინა ხიდაშელი ტოვებს მინისტრობას, არც “რესპუბლიკელები” კოალიციას და, დიდი ალბათობით, გოგი თოფაძეც მათ თანაგუნდელად რჩება.
განიმუხტა თუ არა ამ შეხვედრით პრემიერის განცხადების გამო “რესპუბლიკელებში” დაძაბული სიტუაცია და მიიღეს თუ არა მათ ამომწურავი პასუხი მთავრობის მეთაურისგან, ამაზე ღიად არავინ საუბრობს. თინა ხიდაშელმა და დავით ბერძენიშვილმა კანცელარია უკომენტაროდ დატოვეს. მედიასთან არ გამოსულა არც პრემიერი. დავით უსუფაშვილის განცხადებით, შეხვედრა კონსტრუქციული იყო და “რესპუბლიკელები” და პარტია “ქართული ოცნება” სტრატეგიულ პარტნიორებად რჩებიან, თუმცა დავით უსუფაშვილს არ დაუკონკრეტებია რამე ცვლილებას გულისხმობს თუ არა ეს სტრატეგიული პარტნიორობა. პალმანენტის სპიკერის განცხადებით, შეხვერაზე საუბარი არ ყოფილა საარჩევნო კვოტებზე და თინა ხიდაშელის ან გიგლა აგულაშვილის მიერ მთავრობის დატოვებაზე. რაც შეეხება “მრეწველებს”, უსუფაშვილის განცხადებით, მათზე კოემენტარს პრემიერი გააკეთებს.
პოლიტოლოგების თვალსაზრისით, ის, რომ ამ შეხვედრიდან გამოსვლის შემდეგ ახალი არაფერი ითქმებოდა, ეს თავიდანვე პროგნოზირებადი იყო იმის გამო, რომ კოალიციიდან ამ დაპირისპირების ფონზე ვინმეს გაშვება წამგებიანია და არც გიორგი კვირიკაშვილს და არც “რესპუბლიკელებს” ეს არ სურთ.
გიორგი კვირიკაშვილს იმიტომ, რომ წინასაარჩევნოდ ისედაც რეიტინგდაცემულ მმართველ გუნდს დაშლა დიდ ზიანს აყენებს, ხოლო “რესპუბლიკელებს” იმის გამო, რომ ცალკე კენჭისყრით პარლამენტში მოსვლის შანსი თითქმის არ აქვთ.
ეს შეხვედრა “რესპუბლიკელებისთვის” მხოლოდ პოლიტტექნოლოგიური ნაბიჯი იყო სახის შესანარჩუნებლად, გიორგი კვირიკაშვილის მიერ დილით გავრცელებული გამაფრთხილებელი განცხადების შემდეგ, სადაც პრემიერი თინა ხიდაშელს გოგი თოფაძესთან დაპირისპირებაში ღიად ჩართვის გამო აკრიტიკებდა და ირიბად თანამდებობიდან გაშვებითაც კი დაემუქრა.
პრემიერ-მინისტრმა გიორგი კვირიკაშვილმა გუშინ დილით გაავრცელა გამაფრთხილებელი განცხადება, რომ კოალიციაში დაპირისპირებამ მიუღებელი ფორმა მიიღო, რის გამოც მან როგორც გოგი თოფაძე, ისე თინა ხიდაშელი გააკრიტიკა, თუმცა განსაკუთრებით ხიდაშელი.
გიორგი კვირიკაშვილის “ფეისბუქზე” გავრცელებულ განცხადებაში ნათქვამი იყო, რომ მიუღებელია საბჭოთა კავშირის წიაღიდან წამოსული სტალინისტური სენტენციები და ასევე კოალიციის წევრების მხრიდან თავდაცვის მინისტრის მისამართით საჯარო ბრალდებები, თუმცა ასევე ხაზგასმული იყო ის, რომ თავდაცვის მინისტრი პირველ რიგში მთავრობის წევრია და მხოლოდ ამის შემდეგ არის საკუთარი პარტიის ერთ-ერთი ლიდერი და “სწორედ სტატუსიდან გამომდინარე მიუღებელია მისი მხრიდან მსგავს დაპირისპირებაში ჩართვა”.
“დაუშვებელია, რომ ჩვენთვის საამაყო ჯარისკაცები და ოფიცრები პოლიტიკაში აღმოჩნდნენ ჩართული”, – ნათქვამი იყო განცხადებაში, რომელიც სრულდებოდა მოწოდებით, რომ “ქართული ოცნება” მზად არის, ითანამშრომლოს ყველა პოლიტიკურ ძალასთან, ვინც შეძლებს, დაძლიოს ვიწროპარტიული და ჯგუფური ინტერესები და რომ ნებისმიერი სადავო საკითხი მხოლოდ კოალიციის შიგნით უნდა განიხილონ, წინააღმდეგ შემთხვევაში ქვეყნის პრემიერ-მინისტრი და კოალიციის ლიდერი, აუცილებლად განახორციელებს ცვლილებებს, “რომლებიც უზრუნველყოფს მთავრობის სტაბილურ ფუნქციონირებას და პოლიტიკური პროცესის ჯანსაღ ჩარჩოებში მოქცევას”.
სწორედ განცხადების ასეთმა აქცენტმა დაძაბა სიტუაცია “რესპუბლიკელებში”. როგორც პარტიის თავმჯდომარე ხათუნა სამნიძემ განაცხადა, “მოულოდნელად შექმნილ სიტუაციაში სიცხადის შესატანად” მათ პრემიერთან საგანგებოდ შეხვედრა ჩანიშნეს. მათ შეკითხვები აქვთ და მხოლოდ შეხვედრის შემდეგ გააკეთებენ შეფასებებს. შეხვედრა კი 9 საათზე მთავრობის კანცელარიაში შედგა, სადაც თავდაცვის მინისტრიც იყო მისული.
“რესპუბლიკელებისგან” განსხვავებით “მრეწველები” პრემიერის მიმართვით ძალიან კმაყოფილები დარჩნენ და ფრაქციის თავმჯდომარე გოგი თოფაძეც კი, რომელიც ჟურნალისტებს ხშირ შემთხვევაში უხეშად იშორებს ხოლმე, გუშინ ყველას მოკლედ პასუხობდა, რომ ძალიან სწორი და დიპლომატიური განცხადება გაკეთდა და მალე, როდესაც იქნება პოლიტსაბჭოს სხდომა, იქ გამოჩნდება, ვინ არის მართალი და ვინ – დამნაშავე.
პოლიტოლოგ ვახტანგ ძაბირაძის თქმით, პრემიერმა მინიშნება გააკეთა, როგორც თინა ხიდაშელის შესაძლო გადაყენებაზე, ასევე თოფაძის კოალიციიდან გაშვებაზეც, თუმცა მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუკი ისინი დაპირისპირებას გააგრძელებენ. ძაბირაძე თვლის, რომ წინასაარჩევნოდ ვინმეს ასე სკანდალურად გაშვება ისედაც რეიტინგდაცემულ კოალიციას ძალიან დიდი ზიანს მოუტანს და ამიტომაც მიიჩნევს, რომ კვირიკაშვილი ორივე ძალის შენარჩუნებას ბოლომდე შეეცდება.
“ეს განცხადება ცოტა უფრო ადრე უნდა გაკეთებულიყო და პოლიტიკური საბჭოც უნდა შეკრებილიყო, რადგან არ შეიძლება ასეთი პრობლემის გადადება. განცხადება ზედმეტი რადიკალიზმისგან დაცლილია და მიმართულია იქითკენ, რომ პრობლემა კოალიციის ფარგლებში მოგვარდეს და კოალიციამ ერთობა შეინარჩუნოს”, – ამბობს ვახტანგ ძაბირაძე. მისი თქმით, რაც ხდება, ეს არ არის მხოლოდ ორ პოლიტიკურ სუბიექტს შორის დაპირისპირება, ეს ვნებს კოალიციასაც და ხელისუფლებასაც და, უპირველესად, ეს უნდა იყოს გააზრებული. თუ “ქართული ოცნება” თვლის, რომ არჩევნები უნდა მოიგოს, მაშინ კოალიციის დაშლაზე ფიქრი გვიანია.
არც ერთ მხარეს არავინ ეხვეწება, რომ ჩახუტებულებმა იარონ, მაგრამ ორივე მხარეს აქვს ვალდებულება საზოგადოების წინაშე, მით უმეტეს პრემიერს, რომ ქვეყანაში პოლიტიკური სტაბილურობა უზრუნველყოს და თუკი ამას ვერ ხვდებიან, მაშინ იძულებული იქნება გამოვიდეს პრემიერი და თქვას, რომ ერთიანობა არ გამოვიდა. ყველას კარგად ესმის, რომ ახლა ხიდაშელის გადაყენება, თუნდაც დროებით, ან “რესპუბლიკელების” გასვლა კოალიციიდან, არასწორი იქნებოდა. კონფლიქტი უნდა ამოიწუროს. ერთ კოალიციაში “მრეწველების” და “რესპუბლიკელების” დარჩენაში პრობლემას ვერ ვხედავ. თოფაძის წასვლაც კი ამ ეტაპზე არ იქნება კოალიციისთვის სწორი. თუკი ვთანხმდებით იმაში, რომ კოალიციის დაშლა ხელს აძლევს ოპოზიციას, მაშინ თოფაძის ახლა წასვლაც კოალიციის დაშლად გამოცხადდება. როგორც უნდა რთული იყოს, პოლიტიკური საბჭო უნდა შეიკრიბოს და საბოლოო პოზიცია დაფიქსირდეს. ყველა ელოდება, რომ საკითხს ვიღაც გადაწყვეტს, ეს ვიღაც ან კვირიკაშვილი უნდა იყოს, რომელმაც განცხადება გააკეთა, ან უფრო მეტი – ივანიშვილი. რეალურად ივანიშვილი დღეს ყველაზე და ყველაფერზე მაღლა დგას და მას უნდა თუ არა ჩარევა, მაინც მოუწევს. საბოლოოდაც ყველაფერი ისე იქნება, როგორც ივანიშვილს აძლევს ხელს”, – ამბობს ვახტანგ ძაბირაძე «რეზონანსთან“ საუბარში.
პოლიტოლოგი კორნელი კაკაჩია აცხადებს, რომ კვირიკაშვილის განცხადების ტონი ძალიან დაბალანსებული იყო, რაც იმას მიანიშნებს, რომ მისი მთავარი სტრატეგია იმიჯკონტროლია, ანუ ის, რომ არჩევნებამდე ნაკლები ზარალით მივიდნენ და შეინარჩუნონ ყველა – თოფაძეც, ხიდაშელიც, “რესპუბლიკელებიც” და “მრეწველებიც”. იგი ამბობს, რომ საარჩევნო პროცესის წინ რომელიმე ძალის გაშვება ამომრჩევლის თვალში ბლოკის იმიჯზე ცუდად აისახება. ამიტომ არის მცდელობა, რომ არავინ გაუშვან. კვირიკაშვილის განცხადებაც მკაცრი გაფრთხილება იყო იმაზე, რომ თუკი საერთო ენის გამონახვას ვერ მოახერხებენ, მზად იქნებოდა ერთ-ერთ მათგანს შელეოდა.
“ქართული ოცნება” საკმაოდ ეკლექტური ბლოკია და ამომრჩეველიც ასეთი ჰყავს – პროდასავლურიც, პრორუსულიც და ნაციონალისტური იდეოლოგიისაც. ეს კოალიციაში იციან და ამიტომაც მათ სჭირდებათ პროდასავლურ პარტიად აღქმული “რესპუბლიკელებიც” და ასევე რუსეთთან სიახლოვეზე მოლაპარაკე “მრეწველებიც”. “მრეწველების” თუ თოფაძის გაშვება ცუდი სიგნალი იქნება ამ მეორე სეგმენტისთვის და ხმები ინაშვილის პარტიისკენ წავა. დღეს სწორედ თოფაძეა ამ სეგმენტების სურვილების გამხმოვანებელი და ამ ყველაფრის გათვალისწინებით მოსალოდნელია, რომ ერთიანობა შენარჩუნდება, თოფაძე კი მომავალ სიაში არ იქნება და კოალიცია თვლის, რომ პრობლემა არ იქნება. ახლა საუბარია იმაზე, რომ თოფაძე ისე გაუშვან, სახე შეუნარჩუნდეს”, – მიიჩნევს კორნელი კაკაჩია.მისი თქმით, პრემიერის განცხადებამ “რესპუბლიკელების” წინაშე გარკვეული დილემა დააყენა. რადგან თუ “რესპუბლიკელები” ამბობენ, რომ თოფაძესთან იდეოლოგიური დაპირისპირება აქვთ და თოფაძე ისევ კოალიციაში რჩება, მაშინ არჩევანი ორ რამეს შორისაა გასაკეთებელი – ან ფასეულობები და აქიდან გამომდინარე კოალიციიდან გასვლა; ან უფრო პრაგმატული გადაწყვეტილება და რადგან ცალკე გასვლით პარლამენტში მოხვედრის შანსი მინიმალური აქვთ, აქიდან გამომდინარე ბლოკში დარჩენა.
კორნელი კაკაჩია აცხადებს, რომ “რესპუბლიკელებმა” არჩევანი პრაგმატული კუთხით გააკეთეს და კოალიციაში დარჩენა და სტაბილურობა არჩიეს, რაც პროგნოზირებადი იყო.
„რეზონანსი”, 04 მარტი, 2016 წელი
როგორ უნდა დარეგულირდეს კოალიციაში არსებული კონფლიქტი?
გვანცა ღვედაშვილი
(შემოკლებით)
“როგორ უნდა დარეგულირდეს კოალიციაში არსებული კონფლიქტი”? – ამ კითხვით, “რეზონანსმა” საზოგადოების ცნობილ წარმომადგენლებს მიმართა.
მიხეილ ცაგარელი (ასტროლოგი): “ერთმანეთთან ორივე მხარე უნდა მორიგდეს, რა პრიორიტეტები აქვთ, საზოგადოებაში რისი თქმა შეიძლება და რისი არა. ეს არის კოალიცია, რაც იმას ნიშნავს, რომ გარკვეული საკითხები პარტიის შიგნით უნდა გაარკვიონ და არ გამოიტანონ გარეთ, საზოგადოებაში და ამით არ გამოიწვიონ მათი აღშფოთება. ასე ხდებოდა ყოველთვის, ყველა ცივილიზებულ ქვეყანაში და, მგონი, აქაც უნდა გაკეთდეს. კოალიციაში, რომ შესაძლოა გარკვეული დაპირისპირება და აზრთა სხვადასხვაობა არსებობდეს, ეს არახალია, მსგავსი რამ ისტორიას ნამდვილად ახსოვს, მაგრამ საჭირბოროტო საკითხები პარტიის შიგნით უნდა გაირკვეს.”
თაკო ჩარკვიანი (პუბლიცისტი): “ეს საკითხი ძალიან მარტივად გადასაწყვეტია, რადგან საქართველოში მუშაობს ოკუპაციის კანონი, ცოტა ხნის წინ მე წარმოვადგინე სქემა, თუ როგორ მიდის დასავლური ძალების გვერდზე გაწევა, როგორც ჟურნალისტიკიდან, ისე პოლიტიკიდან.
როცა პირდაპირ ეთერში გამოდიან ადამიანები, ამ შემთხვევაში გოგი თოფაძეს ვგულისხმობ და ასახელებენ იმ ქვეყანას, რომლის მიერაც ოკუპირებულია ჩვენი ტერიტორიები მაინტერესებს, ოკუპაციის კანონის მიხედვით არის თუ არა ეს დასჯადი, თუ ჩვენი ქვეყნის კურსი არის დასავლური, მაშინ კოალიციიდან უნდა გავიდეს ის ჯგუფები, რომლებიც არ მიჰყვებიან ამ კურსს. მე არასდროს ვყოფილვარ “რესპუბლიკური” პარტიის წევრი, განცხადებას რომელსაც ვაკეთებ, ობიქტურობიდან გამომდინარეობს, ადამიანი, რომელიც ანტისახელმწიფოებრივ განცახდებებს აკეთებს, ვგულისხმობ გოგი თოფაძეს, და გუნდი ამ ყველაფერს კვერს უკრავს, თავის გუნდიანად უნდა გავიდეს კოალიციიდან, წინააღმდეგ შემთხვევაში გამოდის, რომ ხელისუფლება თამაშობს და თავად მას არ სურს დასავლეთი. ახლა არ არის კეკლუცობის დრო. ნუ ეკეკლუცება ხელისუფლება გვერდით მყოფ მონსტრს, თორემ არაფერი აღარ დარჩება საქართველოსგან. ზომიერად და თანმიმდევრულად უნდა მოგვარდეს ურთიერთობა, მაგრამ არა ისე, როგორც თოფაძე აკეთებს. ეს არის ქვეყნის მიყიდვა, სხვა არაფერი. მომავალმა თაობამ ის მაინც უნდა იცოდეს, რომ ვიღაც შემოვარდა და მიგიერთა და არა ის, რომ შენ მიუერთდი.”
გივი სიხარულიძე (მწერალი, მსახიობი): “თევზი რომ გაფუჭდება, ყოველთვის თავიდან ყროლდება და შემდეგ გადმოდის სხეულზე. თავიდანვე უნდა გადაწყდეს ეს ამბავი. ვიღაცას ძალიან აწყობს “ოცნებაში” დაპირისპირება, ისევ სწორედ “ოცნების” მესვეურებს და არა ვიღაც უბრალოებს. ამიტომ კოალიციაში სიტუაციის დასალაგებლად და იმისთვის, რომ ყველაფერი დაეწყოს, ეს ისევ იმ ადამიანმა უნდა მოინდომოს, ვისაც ეს აურზაური აწყობდა.
ყველაფერი მიდის იქითკენ, რომ არჩევნებში მათ ერთმანეთს ხელი ჩამოართვან, თუმცა არ მგონია, ეს მშვიდობიანად მოხდეს და ეს ყველაფერი აურზაურის ფონზე იქნება.”
ლაშა ჩხარტიშვილი (ეკოლოგი): “ეს არ არის საერთო ღირებულებებზე დამყარებული გაერთიანება. მათ არაფერი აქვთ საერთო. უბრალოდ, ტაქტიკური მოსაზრებებიდან გამომდინარე, ალბათ კოალიციაში შეეცდებიან არჩევნებამდე მაინც მოაგვარონ მდგომარეობა, რადგან სხვაგვარად მათ გაუჭირდებათ იმ მცირე წარმატების მიღწევაც, რომელიც არ იქნება დიდი, რადგან კოალიციამ დაარღვია დაპირებათა აბსულუტური უმრავლესობა.
იური მეჩითოვი (ფოტოგრაფი): “თოფაძის განცახდება არ არის უბრალო ბრალდება და ამ საკითხზე გამოძიება უნდა დაიწყოს. კოალიციაში სხვადასხვა პარტიები არიან და არ შეიძლება ყველა ერთ აზრზე იყოს. ეს ბრალდება, რომ თინა ხიდაშელმა არჩევნები გააყალბა, საკმაოდ სერიოზულია და ამას შესაბამისი რეაქცია უნდა მოჰყვეს. რაც შეეხება იმაზე საუბარს, ვინ არის პროდასავლური და პრორუსული მხარე, ამაზე საუბარი, ჩემი აზრით, არასერიოზულია.”
„რეზონანსი”, 04 მარტი, 2016 წელი
ინტერვიუ გია ხუხაშვილთან: „პრემიერი თინა ხიდაშელს განთავისუფლებით დაემუქრა“
თაკო მათეშვილი
(შემოკლებით)
პოლიტოლოგი გია ხუხაშვილი პრემიერ-მინისტრის საკმაოდ მწვავე განცხადებას, კოალიციაში არსებული დაპირისპირების თაობაზე, დროულს უწოდებს და ამბობს, რომ კვირიკაშვილი ვალდებულიც კი იყო ასეთი განცხადება გაეკეთებინა. გია ხუხაშვილის აზრით, მან “რესპუბლიკურ პარტიას” და “მრეწველებს” დაპირისპირების არასაჯარო განცხადებებით მოგვარების შანსი უკვე მისცა, მაგრამ მათ ეს არ გამოიყენეს და ამიტომ, ამგვარი გაფრთხილებები დაიმსახურეს კიდეც.
(…)
„პრემიერის განცხადებას პოზიტიურად ვაფასებ. ვფიქრობ, რომ მას არათუ უფლება ჰქონდა ასეთი განცხადების გაკეთების, არამედ ვალდებულიც კი იყო, რადგან ეს კონფლიქტი კოალიციის ფარგლებს გასცდა. თუ თოფაძის არაკორექტული გამოთქმები კოალიციის შიგნით მიმდინარე პროცესებს ასახავდა, თავდაცვის მინისტრმა ეს თამასა ძალიან მაღლა ასწია. მან ამ ყველაფერს ფაქტობრივად ნაციონალური და შეიძლება ითქვას, საერთაშორისო პრობლემის სახე მისცა, რადგან ეს კონფლიქტი ქვეყნის გეოპოლიტიკურ არჩევანთან დააკავშირა. საკუთარ თავი კი ამ არჩევანის გარანტად წამოადგენდა. რა თქმა უნდა, ეს არასწორი და სახიფათოა. ყველაფერს რომ თავი დავანებოთ, თავდაცვის სამინისტრო დეპოლიტიზებული უწყებაა და მისი ხელმძღვანელის მხრიდან ასეთი მძიმე პოლიტიკური განცხადებების გაკეთება კონკრეტულ საფრთხეებს შეიცავს, რადგან ამ ყველაფერს ოფიცრები და ჯარისკაცები უსმენენ და ამ პოლიტიკურ იწილო-ბიწილოში უნებლიეთ მათაც ითრევენ. ეს კი ძალიან სახიფათოა. საერთოდ, თავდაცვის უწყების ხელძღვანელი, როგორც წესი, პოლიტიკისგან შორს უნდა დადგეს. მან თავისი პოლიტიკური მოღვაწეობა უნდა დააკონსერვოს. სხვათა შორის, ასე იქცეოდნენ წინა მინისტრები. მათ შორის ირაკლი ალასანიაც. მინისტრობისას მან პარტიული მოღვაწეობა შეიჩერა და პოლიტიკურ განცხადებებს ყველანაირად არიდებდა თავს. როცა გადადგა, მერე კი გააკეთა, მაგრამ მინისტრობის პერიოდში იგი ამ მხრივ საკმაოდ კორექტული იყო», – ამბობს გია ხუხაშვილი.
- ანუ, “რესპუბლიკელები” პირდაპირ მიუთითებდნენ იმაზე, რომ მათი კოალიციიდან წასვლით ქვეყნის ევროპული კურსი საფრთხის ქვეშ აღმოჩნდებოდა?
- თინა ხიდაშელი თავის პიროვნებასთან, პარტიასთან ქვეყნის არჩევანს აიგივებდა. ეს, ჩემი აზრით, ყველა ჩვენგანის შეურაცხყოფა იყო, რადგან “რესპუბლიკური პარტია” კი არაა პროდასავლური კურსის გარანტი, არამედ ქართული სახელმწიფო და ქართული საზოგადოება. ისე ნამდვილად არაა, რომ თუკი თინა ხიდაშელს პრობლემები შეექმნება, ჩვენ ყველა რუსეთში გავიქცევით. ეს ჩვენი შეურაცხყოფაა. რატომ ფიქრობს, რომ სამყარო მასზე დგას და ქვეყნის განვითარების პროცესი მასთანაა დაკავშირებული?
შეიძლება ითქვას, რომ ხიდაშელმა ყველას წითელი ხაზი გადაგვისვა. არა მხოლოდ “მრეწველებს”, არამედ ქართულ სახელმწიფოს. “რესპუბლიკურმა პარტიამ”, ფაქტობრივად, შანტაჟის ენაზე დაიწყო ლაპარაკი, რაზეც პრემიერ-მინისტრს რეაგირება უნდა მოეხდინა. ერთია, როცა იგი თოფაძეს აკრიტიკებს, თანაც სწორად, მაგრამ მეორე მხრივ, იგი, როგორც პრემიერი, ვალდებული იყო თავისი მინისტრისათვის ასეთი შენიშვნა და გაფრთხილება მიეცა. მან ეს ვალდებულება შეასრულა. მეტი არაფერი მომხდარა.
- წინა განცხადებისას, როცა კვირიკაშვილი ამ დაპირისპირებას შეეხო, დარჩა შთაბეჭდილება, რომ მან “რესპუბლიკური პარტიის” მხარე დაიჭირა და თოფაძე გააკრიტიკა. ახლა კი პირიქით…
- დიახ, ასეა. თუმცა, საქმე ისაა, რომ ჩვენ პროცესს დინამიკაში უნდა შევხედოთ. მაშინ “რესპუბლიკურ პარტიას” უკვე ჰქონდა ამ ტიპის განცხადებები გაკეთებული, მაგრამ ძალიან შორსაც არ იყო წასული. ახლა კი, სიტუაცია ბევრად გამწვავდა. განსაკუთრებით, თინა ხიდაშელის ბოლო სატელევიზიო გამოსვლა იყო ძალიან მძიმე. ანუ, “რესპუბლიკური პარტია” არ ჩერდებოდა და ცდილობდა ამ პრობლემის მასშტაბები შეეცვალა. იმის ნაცვლად, რომ შიდა კოალიციურად მოეგვარებინათ, ხიდაშელმა ამას საერთაშორისო ხასიათი მისცა და ქვეყნის გეოპოლიტიკას დაუკავშირა. ეს პარტია დაპირისპირებას ყოველდღიურად სულ უფრო და უფრო ამძაფრებდა და მასშტაბებს ზრდიდა. თავის დროზე პრემიერმა მათ შანსი მისცა – მეორე მხარე გააკრიტიკა და დაწყნარების შესაძლებლობა მისცა, მაგრამ არ დაწყნარდნენ. სწორედ ამის შემდეგ გახდა კვირიკაშვილი იძულებული, რომ ასეთი განცხადება გაეკეთებინა.
- გიორგი კვირიკაშვილის განცხადებიდან განსაკუთრებით საყურადღებო იყო ის, რომ მან მხარეები გააფრთხილა ნებისმიერი სადავო საკითხი მხოლოდ კოალიციის შიგნით განიხილონ. წინააღმდეგ შემთხვევაში კი ცვლილებების განხორციელებით დაიმუქრა. რა იგულისხმა თქვენი აზრით?
- მან მარტივი რამ იგულისხმა. თოფაძის დეპუტატობიდან მოხსნა პრემიერს არ შეუძლია. მითუმეტეს არ შეუძლია მისი “მრეწველთა პარტიიდან” გარიცხვა, რასაც “რესპუბლიკელები” აბსოლუტურად გაუგებრად ითხოვენ. რა უფლება აქვთ სხვა პარტიას უკარნახოს თუ ვინ გარიცხოს და ვინ მიიღოს? პრემიერს ერთადერთი ინსტრუმენტი აქვს – მინისტრის განთავისუფლება. ეს მისი ექსკლუზიური უფლებაა და რა თქმა უნდა, მისი ეს ნათქვამი თინა ხიდაშელისადმი იყო გაკეთებული.
- მან სხვა პოლიტიკურ პარტიებთან თანამშრომლობის მზაობაც გამოთქვა. ეს რას ნიშნავს თქვენი აზრით, კოალიციის სხვა პარტიებით შევსებას ცდილობენ?
- ასეთ განცხადებებს დროდადრო ყველა ხელისუფალი აკეთებს. ეს პოლიტიკური ჟესტია – თანამშრომლობის მზაობას ყველა გამოთქვამს ხოლმე. ამიტომ, არ მგონია, რომ ამ ნაწილს განსაკუთრებული მნიშვნელობა უნდა მივანიჭოთ.
„ვერსია“, 04 მარტი, 2016 წელი
სკანდალური ინტერვიუ გია ხუხაშვილთან: „ვურჩევ ბიძინა ივანიშვილს, კოალიცია დაშალოს!“
ნინო კომახიძე
გოგი თოფაძესა და თინა ხიდაშელს შორის ცივი ომი გრძელდება, თუმცა მინისტრსა და დეპუტატს ,,ყვითელი ბარათი” უკვე პრემიერ-მინისტრმა გიორგი კვირიკაშვილმაც აუწია. სავარაუდოდ, დავის ორივე მხარემ მოსასწრები უკვე მოასწრო, ვიწროპარტიული დავა რუსეთ-დასავლეთის დაპირისპირებად გამოიყვანა და ბოლოს, საქმე იქამდე მივიდა, რომ ერთმანეთს შეახსენეს, ვინ პირველი მივიდა კოალიციაში, ვის მხარესაა ბიძინა ივანიშვილი, ვის მეტი პოლიტიკური წონა და რეიტინგი აქვს. რაკი ეს თემა თავად პოლიტიკოსებმა წამოწიეს, გადავწყვიტეთ ყველაზე კომპეტენტურ და მაშინდელი მოვლენების ეპიცენტრში მყოფ ადამიანთან ერთად გაგვეხსენებინა, როგორ იქმნებოდა კოალიცია და დღეს როგორ აღმოჩნდა რეალური დაშლის საფრთხის წინაშე. ივანიშვილის ყოფილი მრჩეველი, ექსპერტი გია ხუხაშვილი ,,ვერსიისთვის” კოალიციის პირველ ნაბიჯებზე ექსკლუზიურ დეტალებს იხსენებს და ბიძინა ივანიშვილს ღიად მიმართავს.
- ალბათ, თქვენ ყველაზე უკეთ გახსოვთ, როგორ შეიქმნა კოალიცია, ვინ იყო პირველი, ვისაც ბიძინა ივანიშვილმა დაუძახა და საერთოდ, პარტიები ივანიშვილის კარზე რიგითობას ამხელა მნიშვნელობას რატომ ანიჭებენ?
- მე და ივანიშვილი ერთმანეთს ინდივიდუალურად ჯერ კიდევ მის ცნობილ განცხადებამდე შევხვდით. მითხრა, რომ უახლოეს დღეებში განცხადების გაკეთებას აპირებდა და შემომთავაზა, ამ პროცესში ვყოფილიყავი. პირდაპირ გეტყვით, მაშინ ჩვენ რესპუბლიკურ პარტიასა და თავისუფალ დემოკრატებზე ვისაუბრეთ. ეს განცხადება მათთვის სიურპრიზი და რაღაც გაუგებრობის მიზეზი რომ არ გამხდარიყო, ირაკლი ალასანიასა და დავით უსუფაშვილს ჯერ კიდევ განცხადების გაკეთებამდე შევხვდი და ივანიშვილის შეთავაზება დავუანონსე.
- ანუ, მხოლოდ ეს ორი პარტია იყო თავიდან დაზუსტებული?
- დიახ, მხოლოდ ეს ორი პარტია იყო ყველაზე მნიშვნელოვანი, ბევრი მიზეზის გამო. თუმცა ახლა ამ მიზეზების გაშიფვრა არ მინდა. ბუნებრივია, ეს იმას არ ნიშნავდა, რომ კოალიციაში მხოლოდ ეს ორი სუბიექტი იქნებოდა ან მათ რაიმე შეიძლება ჰქონოდათ. ამის მერე უკვე დაიწყო კოალიციის შენების პროცესი და ამ პროცესში ზოგიერთი პარტია თვითონ მოვიდა, ზოგს _ სთავაზობდნენ და მივიღეთ ის, რაც მივიღეთ. თუმცა თქმა, რომ რადგან პირველს რესპუბლიკურ პარტიას დაუძახეს, ამიტომ ისაა სამყაროს ცენტრი, პოლიტიკური პროცესის არასწორი გაგებაა. ყველას ესმის, რომ ეს არ იყო ჩვეულებრივი არჩევანი. ეს იყო რეჟიმთან ბრძოლა, რომელიც პოლიტიკური ძალების მაქსიმალურ კონსოლიდაციას საჭიროებდა. ივანიშვილის განცხადებაში ,,შუა მართლა გაიკრიფა” და იმათ გარდა, ვინც მას კონკრეტულად ჰყავდა დასახელებული, ყველა დანარჩენთან პარტნიორობის შანსი არსებობდა. ასე რომ, ყალბი ისტორიაა, თითქოს რესპუბლიკელებზე ან თავისუფალ დემოკრატებზე აიგო ყველაფერი. კოალიცია იყო პოლიტიკური მაგიდა, სადაც პარტიასაც და ინდივიდუალურ მონაწილესაც თანაბარი ხმა ჰქონდა – მათ შორის მეც.
- ამის მიუხედავად, დღეს მაინც იმაზე საუბრობენ, რომ როცა გოგი თოფაძე ბიზნესპრობლემებს აგვარებდა, სხვებმა შექმნეს კოალიცია და ის უკვე გამზადებულ ბლოკში მივიდა.
- არც გასაკვირია და არც დასაძრახი, რომ ნებისმიერი ბიზნესმენი, ვისაც რაღაც აქვს დასაკარგი, თავს იზღვევს. გოგი თოფაძეს თავისი ცოდვები ეყოფა, რომ კიდევ რაღაცები არ დავუმატოთ. რაც შეეხება ხიდაშელის შეფასებას, რომ ის განასახიერებს პროდასავლურ მხარეს, თოფაძე კი _ პრორუსულს, ეს მძიმე განცხადებაა. როცა ადამიანი ცდილობს, თავი დასავლურ გარანტად ჩათვალოს და სამყარო თავის ირგვლივ დაატრიალოს, ამით სწორედ პროდასავლურ ფრონტს აყენებს ზიანს. რა დასამალია, რომ ხალხს დიდად არ უყვარს რესპუბლიკური პარტია. ამიტომ თუ დასავლური ვექტორის გარანტი თინაა და ის ვიღაცას არ მოსწონს, შესაბამისად, მისდამი ეს დამოკიდებულება შეიძლება, დასავლეთზეც გადავიდეს. ასე იყო მიშა სააკაშვილის დროსაც. მის დროს ანტიდასავლური განწყობის მთავარი მიზეზი სააკაშვილის განცხადებები იყო, რომ ის თუ არ იქნა, ქვეყანა საგარეო ორიენტირს შეიცვლის. მერე იყვნენ თავისუფალი დემოკრატები, ჩვენ რომ არა, დაიქცევა ქვეყანაო. ახლა ხიდაშელი აკეთებს იგივეს. რბილად რომ ვთქვათ, თავისი უგნური განცხადებებით, ის დასავლურ ვექტორს უფრო დიდ ზიანს აყენებს, ვიდრე გოგი თოფაძე, რომელიც მიუღებელი განცხადებებით გამოდის, მაგრამ ალალია კაცი! ჰოდა, დღეს რომაა საუბრები, რატომ გაიზარდა ანტიდასავლური განწყობაო, ამაში დამნაშავე გოგი თოფაძე ან ის ხალხი კი არაა, ვისაც საბჭოთა კავშირის ნოსტალგია აქვს, პროდასავლელი რადიკალები არიან. ბევრჯერ მიუთითა საზოგადოებამ ხიდაშელსაც და სხვებსაც, ნუ გაქვთ ამბიცია, რომ თქვენ ხართ რაღაცის გარანტიო, მაგრამ ამის მიუხედავად, რესპუბლიკური პარტია მაინც იგივე თამაშს აგრძელებს.
- მიხეილ სააკაშვილმა დათმო ხელისუფლება, ირაკლი ალასანიამაც, მოვლენების განვითარების ლოგიკა თინა ხიდაშელის ბედს ხომ არ გკარნახობთ?
- ეს საზოგადოების შანტაჟია ან იმ ადამიანის, ვინც, როგორც ხიდაშელს ჰგონია, პროცესებში გადამწყვეტ როლს ასრულებს. შანტაჟის ენაზე საუბარი ისაა, რომ თუ მე არ ვიქნები, დაგაბრალებთ, რომ თქვენ ხართ პრორუსებიო.
- ანუ ბიძინა ივანიშვილს აშანტაჟებენ?
- ფაქტია, რესპუბლიკელები არ აპირებენ ლეგიტიმაციის ბიძინა ივანიშვილისგან მიღებას. პოლიტიკაში დარჩენა ისევ უკანა კარიდან სურთ, სხვის მხრებზე ამხედრებულებს. ესეც არაა პრობლემა, ასეც ხდება პოლიტიკაში, მაგრამ შე კაი ადამიანო, თუ ამაზე აწერ ხელს, იცი, რომ სხვისი რესურსებით უნდა მიიღო შედეგი და ხალხთან კომუნიკაციას ვერ ახერხებ, მაგრამ რაღას აშანტაჟებ, კაცო! შანტაჟი, რომ შენ ხარ სამყაროს ცენტრი და შენ ხარ ნატო, რა საჭიროა?! რესპუბლიკელებიც აუცილებლად უნდა მოხვდნენ შემდეგ პარლამენტში და მოხვდებიან კიდეც, უბრალოდ, არც ერთ პარტიას იმაზე მეტი ამბიცია არ უნდა ჰქონდეს, ვიდრე ლეგიტიმაცია აქვს. ლეგიტიმაციას კი მხოლოდ ხალხი იძლევა.
- რომელ პარტიას აქვს კოალიციაში იმხელა ლეგიტიმაცია, გულზე მჯიღისცემით ისაუბროს, თოფაძეს?
- მაშინ ჯერ გაზომონ, რა უღირს ესა თუ ის პარტია ხალხს. იყვნენ კოალიციაში, ხომ არ ვამბობ, ვინმე არ უნდა იყოს-მეთქი. უბრალოდ, იმაზე მეტი არ უნდა მოითხოვონ, ვიდრე ღირან. ასე კი ზიანს ისევ კოალიციას აყენებენ. ვინც ამომრჩეველს არ უყვარს, ის კოალიციისთვის პლუსად კი არ იქცევა წინასაარჩევნოდ, არამედ ბალასტად! რატომ გვაყენებენ შეურაცხყოფას რესპუბლიკელები, რომ მათ გარეშე, ყველანი ავდგებით და რუსეთში გავიქცევით, რა დამსახურების გამო გველაპარაკებიან ასე? მე ვიცი მათი ფასი და ამდენი არ ღირან.
- აბა, რამდენი ღირან?
- არც მათი შეფასების ინტერესი მაქვს, ყოველ შემთხვევაში, იმდენი არ ღირან, რამდენიც თავად უნდათ.
- ფაქტია, დღეს ამ პარტიებს ლეგიტიმაციას ხალხი კი არა, ივანიშვილი ანიჭებს. მისგან ელოდებიან სიის დაკომპლექტებასაც. თქვენი აზრითაც ასეთია მოცემულობა?
- დიახ, ოღონდ იმიტომ კი არა, რომ ეს სწორი ან არასწორია, იმიტომ, რომ მართლა ასეთი მოცემულობაა. სამწუხაროდ, ძალაუფლებაში ყოფნის ეს წლები ამ პარტიებმა გაფლანგეს. არათუ თავიანთი პოლიტიკური კაპიტალი დააგროვეს, ხალხთან კომუნიკაციაც საერთოდ შეწყვიტეს, აბსოლუტურ პარაზიტებად ჩამოყალიბდნენ ივანიშვილის მხრებზე და მისი რესურსებისა და გადაწყვეტილებების ამარა დარჩნენ. სხედან ახლა ივანიშვილის მხრებზე და აღარ უნდათ იქედან ჩამოსვლა. ამიტომაც ვამბობ, თუ ლეგიტიმური ხელისუფლების მიღება გვინდა, კოალიცია უნდა დაიშალოს, ყველა პარტია ცალ-ცალკე გავიდეს არჩევნებზე, მიიღოს მანდატი ხალხისგან და ამ მანდატით, უკვე პარლამენტში შექმნან რეალური კოალიცია. აი, ეს იქნება ჯანსაღი პროცესი.
- დღეს ამაზე თავად პარტია ,,ოცნების” რამდენიმე წევრის გარდა, არავინ ლაპარაკობს. ისმის კულუარული საუბრები ასევე ,,ფორუმის” ცალკე მონაწილეობაზე. მართლაც, ,,ფორუმი” კოალიციაში განსხვავებულად მივიდა, გვახსოვს ივანიშვილის შეფასება კახა შარტავას მასტერკლასის შესახებ, ამიტომ საინტერესოა, ვის რა შანსი ექნება არჩევნებში მართლა ცალ-ცალკე მონაწილეობის შემთხვევაში?
- ეროვნული ფორუმი და თავად კახა შარტავა ძალიან საინტერესო ძალაა. შარტავა ერთ-ერთი უწესიერესი კაცია ქართულ პოლიტიკაში. საქმე ისაა, რომ თავად შარტავა არ გაეკარა ძალაუფლებას, ფაქტობრივად, ერთადერთი პოლიტიკოსია, რომელიც დღეს იმ დივიდენდებით არ სარგებლობს, რითაც ხელისუფლებაში მოხვედრილი სხვა პოლიტიკოსები. ის პარტიის ლიდერია, მაგრამ არც დეპუტატია და არც საჯარო სივრცეში აქტიურობს. თუკი მან მართლა მოამზადა პარტიის სტრუქტურები და არჩევნებისთვის ემზადება, სხვა პარტიებსაც იგივე საქციელისკენ მოვუწოდებ. ახლა, კოალიციაში შემავალ სუბიექტებს ცალ-ცალკე არ ჩამოვყვები. რეალურად, დღეს ყველას ძალიან მცირე შანსი აქვს, მინიმალური ბარიერი გადალახოს და პარლამენტში აღმოჩნდეს _ პარაზიტული ცხოვრების გაგრძელება სურს. პარტიებს არ აქვთ განცდა, რომ არჩევნებში ძალაუფლების წყარო არ არის ხალხი. მათთვის ძალაუფლების წყარო ივანიშვილია და ამიტომაც არავინ ლაპარაკობს ცალკე მონაწილეობაზე. ივანიშვილის არჩევანი კი არაა, ზურგზე პარაზიტები ესხდნენ, პარაზიტების არჩევანია. წარმოვიდგინოთ, რომ ივანიშვილმა ხელი ჩაიქნია და გაერიდა პროცესს – დიდი საშინელება დატრიალდება, ესენი ხომ ერთმანეთს ბოლომდე დაჭამენ? ახლა სტაბილურობის გარანტი ივანიშვილია. მაგალითად, რა ფაზაში შეიძლება გადასულიყო რესპუბლიკელებისა და მრეწველების კონფლიქტი და კიდევ რამდენი მხარე ჩაერთვებოდა მასში. ერთადერთი, რაც ამ ხალხის უგნურებას აკავებს, ისაა, ეშინიათ, ივანიშვილმა მხრებიდან არ ჩამოსვას. ამით ივანიშვილი აზღვევს სახელმწიფოებრივ რისკებს.
- მერე, არჩევნებში პარტიების ცალ-ცალკე მონაწილეობა ამ რისკებს არ უკაშირდება?
- ვურჩევ ბიძინა ივანიშვილს, ამ რისკების მიუხედავად, ერთადერთი სწორი, სახელმწიფოებრივი პოზიცია კოალიციის დაშლა და ამით მულტიპარტიული დემოკრატიის ხელშეწყობაა. დაახლოებით შედეგიც შეგვიძლია ვივარაუდოთ: პირველ ადგილზე გავა პარტია ,,ქართული ოცნება”, რადგან ის უფრო მეტად ასოცირდება ივანიშვილთან და მისგან მეტი რესურსი აქვს, მეორეზე _ ნაციონალური მოძრაობა, ასევე, შევლენ თავისუფალი დემოკრატები, ლეიბორისტებს აქვს შანსი, პატრიოტთა ალიანსისა და ბურჯანაძის ფრთაც შევა, გარკვეული შანსი აქვს ,,გირჩს”, ასევე პაატა ბურჭულაძეს, თუკი პოლიტიკაში ჩართვას რეალურად გადაწყვეტს. თუ აქტიურად იმუშავებენ, კიდევ ვიღაცებსაც აქვს შანსი. ასე ჩვენ მივიღებთ პარლამენტში 7-8 პარტიას, ალბათ ,,ოცნება” მარტო ვერ დააკომპლექტებს უმრავლესობას. თუმცა უკვე პარლამენტში შეუძლია, ნამდვილი, ერთნაირ სტრატეგიულ მიზნებსა და მსოფლმხედველობაზე დაფუძნებული კოალიციის შექმნა. სხვათა შორის, ასე ხდება ევროპაშიც. ამიტომ ივანიშვილს მე ამას ვურჩევ და ვფიქრობ, ეს იქნება ყველაზე დიდი საქმე, რაც მას შეუძლია ქვეყანას გაუკეთოს.
- ფიქრობთ, ბიძინა ივანიშვილი ამ გადაწყვეტილებას მიიღებს?
- ეს ნაკლებად სავარაუდოა. ახლა უბრალოდ, სურვილების დონეზე ვსაუბრობ. დღეს კოალიციაში ყველას ერთმანეთი ეზიზღება, რა საერთო ფასეულობებზეა საუბარი. დღეს მათ მხოლოდ ორი რამ აერთიანებთ – უსუსურების განცდა, რომ ცალკე არანაირი პოლიტიკური პერსპექტივა არ აქვთ და მეორე, ივანიშვილის რესურსები. აი, ასეთ არაჯანსაღ პოლიტიკურ ვითარებაშია დღეს კოალიცია და ამ ვითარების შეცვლის ერთადერთი გამოსავალი სწორედ კოალიციის დაშლაა.
„რეზონანსი”, 04 მარტი, 2016 წელი
ინტერვიუ კახა კუკავასთან: “ოცნებაში” მიმდინარეობს ვაჭრობა კვოტებზე – ეს არის ამ დავის არსი”
თიკო ოსმანოვა
გარე ძალებზე საუბარი სისულელეა. ახლა “ოცნებაში” ჩვეულებრივი ფინანსურ-კლანური დაპირისპირება მიდის”, – ამბობს “რეზონანსთან” საუბრისას “თავისუფალი საქართველოს” ლიდერი კახა კუკავა “რესპუბლიკურ პარტიასა” და “მრეწველებს” შორის არსებულ დაპირისპირებაზე. მისი თქმით, კოალიაციის დატოვების შემთხვევაში “რესპუბლიკელებს” არჩევნებზე ბარიერის გადალახვა გაუჭირდება, ამიტომ კუკავა ფიქრობს, რომ ისინი კვოტების მცირე რაოდენობასაც დათანხმდებიან, რომელსაც ბიძინა ივანიშვილი შესთავაზებს.
“ქართული ოცნება” არის კორუმპირებული წარმონაქმნი, სადაც პარტიები გაერთიანდნენ არა საერთო იდეოლოგიის და ხედვების გამო, არამედ მატერიალური ინტერესის გამო. კოალიაცია შეიქმნა ასე – ბიძინა ივანიშვილმა მილიონი გადაურიცხა პარტიებს და ვინც გამოთქვა თანხმობა, ისინი შევიდნენ კოალიციაში. ხოლო მას შემდეგ, რაც მოვიდნენ ხელისუფლებაში, ვერ აუდიოდნენ ტენდერების გაყალბებას, საქმეების ჩაწყობას, თანამდებობაზე თავიანთი გაუნათლებელი ნათესავების დასაქმებას, და მთელი 3 წელი ამით იყვნენ დაკავებულნი. ხოლო როდესაც მოახლოვდა არჩევნები, მოვიდა 2016 წელი და დაიწყეს ერთიანი პარტიული სიის შედგენაზე მსჯელობა, ამან გამოიწვია უთანხმოება და დაძაბულობა “ქართულ ოცნებაში”, თორემ მანამდე არანაირი აზრთა სხვადასხვაობა არ ჰქონიათ. დღეს მიმდინარეობს ვაჭრობა კვოტებზე – ეს არის ამ დავი-დარაბის ძირითადი არსი. ის, რომ თოფაძეს სტალინი შეუყვარდა და ხიდაშელი ამაზე გაცხარდა, არის საზოგადოების თვალის ასახვევად არიფებისთვის მოგონილი ისტორია“, – აღნიშნავს კახა კუკავა.
- თინა ხიდაშელის განცხადებით, ეს დაპირისპირება “გარე ძალებით” არის მართული…
- თავიანთი კორუმპირებული ინტერესები ახლა ამით უნდათ გადაფარონ და მიაბან ევროატლანტიკურ კურსს. საკუთარი თავის გადასარჩენად ან გარე ძალას, ან ჯვაროსნულ ომებს დააბრალებენ. გარე ძალებზე საუბარი სისულელეა. ახლა “ოცნებაში” ჩვეულებრივი ფინანსურ-კლანური დაპირისპირება მიდის.
- პრემიერ-მინისტრის გიორგი ვირიკაშვილი პარტნიორებს მოუწოდებს, სადავო საკითხი კოალიციის შიგნით განიხილონ, წინააღმდეგ შემთხვევაში, ცვლილებებს განახორციელებს…
- თინა ხიდაშელმა თქვა, რომ ალასანიას ნერვებმა უმტყუნაო. ახლა კი ვნახავთ, მას როგორ გაუძლებს ნერვები, ჩემი აზრით, ივანიშვილს აქვს გეგმა – “რესპუბლიკელებს” ეტყვის, რომ დასჯერდნენ კვოტების მცირე რაოდენობას და თან მიაყოლებს, გაწყობთ დარჩით, თუ არა და კარგადო, შეგიძლიათ წახვიდეთ სახლშიო.
- ანუ ამ არჩევნებზე “რესპუბლიკელებს” არ მიეცემა კოალიაციაში წამყანი ძალის წარმოჩინების საშუალება?
- ეტყვიან დათანხმდნენ 10% ან 5%-ს, გაწყობთ დარჩით, თუ არა კარგადო. თამაზ მეჭიაური ბიძინა ივანიშვილის რუპორია და იგი ახმოვანებს მის პირად მოსაზრებებს, მან ეს უკვე გაახმოვანა.
- და თქვენი აზრით, რა გადაწყვეტილებას მიიღებენ “რესპუბლიკელები”?
- ისინი კოალიაციაში “ლეღვის ფოთლები” არიან, ანუ იმ კოალიაციაში, სადაც დანარჩენები უსწავლელები არიან, ევროპაში არ გამოისვლებიან. “რესპულიკელები” კი, როგორც სკოლაში გამოზრდილი ხალხი, ინგულისური ენა იციან კარგად და შეუძლიათ სტრასბურგში და ბრიუსელში ინტერვიუების მიცემა. როდესაც საქართველოში ბიძინა ივანიშვილი, ან ღარიბაშვილი რამეს დააშავებდნენ, ევროპაში “რესპუბლიკელები” აპრავებდნენ. ამიტომ, ვფიქრობ, “რესპუბლიკელებს” მოუწევთ შეზღუდულ კვოტებზე დათანხმება. არჩევნებზე დამოუკიდებლად თუ გავიდნენ, ვფიქრობ, ბარიერის გადალახვა გაუჭირდებათ.
- და “თავისუფალ დემოკრატებთან” თუ გაერთიანდნენ…
- არა მგონია. “თავისუფალი დემოკრატები”, არის პროდასავლური ძალა და “ლეღვის ფოთოლი” არ სჭირდება.
- თვითონ “თავისუფალ დემოკრატებს” თუ აქვთ შანსი არჩვენებზე წარმატების მიღწევის?
- “თავისუფალ დემოკრატებს” აქვს გარკვეული რეიტინგი. მე ალასანიას მომხრეები მინახავს სადღაც, რომელიღაც ქალაქებში. “რესპუბლიკელების” მხარდამჭერი კი არსად მინახავს.
„რეზონანსი”, 04 მარტი, 2016 წელი
ინტერვიუ რამაზ საყვარელიძესთან: «გიორგი კვირიკაშვილს “რესპუბლიკელების” მიმართ, შესაძლოა, რადიკალური დამოკიდებულება გაუჩნდეს”
ელზა პაპოშვილი
პოლიტოლოგი და ფსიქოლოგი რამაზ საყვარელიძე აცხადებს, რომ “რესპუბლიკელებმა” გიორგი კვირიკაშვილის მიერ დადგენილი შეთანხმება დაარღვიეს, რაც მისი გაღიზიანების მიზეზი გახდა და ფიქრობს, რომ “რესპუბლიკელები” ამ განცახდების შემდეგ თუკი კოალიციას დატოვებენ, ეს მათივე ინტერესებს დააზარალებს. მას მიაჩნია, რომ “ქართული ოცნება” დაშლის შემთხვევაშიც მიიღებს იმ ხმებს, რომელსაც ხალხი ბიძინა ივანიშვილის გამო აძლევს.
- როგორ ფიქრობთ, პრემიერ-მინისტრ გიორგი კვირიკაშვილის განცხადებამ “რესპუბლიკლურ” პარტიაში გაურკვევლობა გამოიწვია?
- პერემიერ-მინისტრის განცხადებისთანავე, “რესპუბლიკელებმა” მასთან შეხვედრა მოითხოვეს. რა თქმა უნდა, ეს იმას ნიშნავს, რომ დაბნეულები არიან. თორემ კვირიკაშვილის განცახდებაში გაუგებარი და უცნაური არაფერი ყოფილა. მან ორივე მხარე გააფრთხილა, რომ დაპირისპირება საჯაროდ კიდევ თუ გაგრძელდება, მაშინ გადაწყვეტილებას მიიღებს. რატომ უნდა მოჰყოლოდა ამას შეხვედრის ინიციატივა, სიმართლე გითხრათ, ჩემთვის გაუგებარია. მაშინ ანალოგიურად ხომ შეიძლება პრემიერთან შეხვედრა თოფაძემაც მოითხოვოს? ეს კი პრემიერთან შეხვედრების ციკლში გადაიზრდება.
- შესაძლებელია, რომ პრემიერის განცხადების შემდეგ “რესპუბლიკელებმა” კოალიციიდან წასვლის გადაწყვეტილება მიიღონ?
- შესაძლოა, ეს “რესპუბლიკელების” ერთგვარი განცხადებაც იყოს, რომ თუ სიტუაცია ასე გაგრძელდა, “ქართულ ოცნებას” დატოვებენ. არ არის გამორიცხული, რომ მათი შეხვედრის მიზანიც ამის გადამოწმება იყოს. ისინი პრემიერს პირს უსინჯავენ, განცხადების უკან მათი კოალიციიდან გასვლა ხომ არ იგულისხმება. მაგრამ მეეჭვება, რომ ამ შეხვედრით რამე მოიგონ, რადგანაც პრემიერის განცხადება სხვა არაფერს ნიშნავდა, გარდა იმისა, რომ რაზეც შევთანხმდით, ის შეასრულეთო. რა არის ამაში უცნაური და საწყენი, ჩემთვის გაუგებარია.
- პრემიერ-მინისტრმა გააკეთა მინიშნება, რომ თუ სიტუაცია არ ჩაწყნარდება, მაშინ ის ცვლილებას განახორციელებს. ეს ნიშნავს იმას, რომ ხიდაშელს თავდაცვის მინისტრობიდან გადააყენებს, ამ განცხადებამ “რესპუბლიკელები” ხომ არ გაანაწყენა?
- “რესპუბლიკელები” ამ განცხადებამ თუ გააბრაზა, მე არ მგონია, რომ ეს მათთვის სასარგებლო იყოს, რადგანაც კვირიკაშვილი პრემიერ-მინისტრია, ამიტომაც მას უფლება აქვს მოითხოვოს იმის შესრულება, რაზეც შეთანხმდნენ. არ გამოვრიცხავ, რომ “რესპუბლიკელების” მიმართ კვირიკაშვილს უფრო რადიკალური დამოკიდებულება გაუჩნდეს. თუკი აღმოჩნდება, რომ პარტიამ, რომელმაც საკმაოდ ბევრი მინისტრის პორთფელი მიიღო, ახლა პრეტენზიებით გამოვიდნენ, ამით კარგ შედეგს ვერ მოიმკიან.
- თქვენ ფიქრობთ, რომ თავდაცვის მინისტრმა დადებული შეთანხმება დაარღვია, რაც პრემიერ-მინისტრის გაღიზიანების მიზეზი გახდა?
- ვფიქრობ “რუსთავი 2″-ზე თავდაცვის მინისტრმა თავისი განცხადებებით დადებული პირობა დაარღვია, რომელიც ორ პარტიას შორის არსებულ გაუგებრობას კოალიციის შიგნით განხილვას ეხებოდა. სავარაუდოა, რომ ეს არის მიზეზი, რის გამოც კვირიკაშვილმა საგანგებო განცახდების გაკეთება გადაწყვიტა.
- პრემიერ-მინისტრის ეს განცახდება, ხომ არ მიუთითებს იმაზე, რომ “ქართულ ოცნებაში” კრიზისია?
- არა მგონია, რომ სიტუაცია, რომელიც ახლა კოალიციაშია, კრიზისად უნდა შევაფასოდ. თუნდაც ეს დაპირისპირება კიდევ უფრო გამწვავდეს, არ მგონია, რომ “ქართული ოცნებისთვის” რამე პრობლემის მომტანი იყოს, რადგანაც “ოცნებას” რესურსი აქვს, რომელიც არც ერთ სხვა პარტიას არა აქვს – ეს არის ბიძინა ივანიშვილი. კოალიცია თუ დაიშლება, მოსახლეობის ის ნაწილი, ვინც ამ პარტიას ივანიშვილის გამო ხმას აძლევს, ის ხმები “ქართულ ოცნებას” ისედაც მიუვა. კრიზისი მხოლოდ კოალიციაში შემავალი პარტიებისთვის იქნება, თუკი ისინი “ოცნებას” დატოვებენ.
„ახალი თაობა“, 04 მარტი, 2016 წელი
ინტერვიუ რამაზ საყვარელიძესთან: „მიხეილ სააკაშვილი ნაციონალებზე დიქტატს აგრძელებს”
„ნაციონალურმა მოძრაობამ“ საარჩევნო სამზადისი უკვე დაიწყო. ამბობენ, რომ ისინი სერიოზულ რებრენდინგს გეგმავენ. ცნობილი გახდა ისიც, რომ საარჩევნო სიას სათავეში ყოფილი პირველი ლედი, სანდრა რულოვსი ჩაუდგება. რა ჩაიფიქრეს ნაციონალებმა? მათი გეგმების გაანალიზებას „ახალი თაობა“ ექსპერტ და ფსიქოლოგ რამაზ საყვარელიძესთან ერთად შეეცადა.
- ბატონო რამაზ, ამბობენ, რომ ნაციონალების სიას სათავეში სანდრა რულოვსი ჩაუდგება. ეს რა ტაქტიკაა ან რამდენად მოიგებენ ამით?
- სანდრა რულოვსის სიის თავში დასმით, გარკვეული თვალსაზრისით, განაცხადია იმის თაობაზე, რომ „ნაციონალური მოძრაობისთვის“ ჩვეული პოლიტიკური სახეები საზოგადოებისთვის მიუღებელია. რულოვსი არ არის პოლიტიკაში ჩართული ისე, რომ, ასე ვთქვათ, პოლიტიკური მოტივებით იყოს გამართლებული მისი პირველ ნომრად ჩასმა. სწორედ იმიტომ, რომ პოლიტიკაში არ არის ჩართული და საზოგადოების სიმპათია მისდამი ყოველთვის იყო და არსებობს, აი, ამ სიმპათიის და არა პოლიტიკის ხარჯზე სურთ, მიიღონ ხმები. ეს უკვე აღიარებაა იმისა, რომ მათი პოლიტიკა წამგებიანია და ეს პოლიტიკური ფიგურები ამ საზოგადოებისთვის მიუღებელია.
- სანდრა რულოვსი სააკაშვილის მეუღლეა, საზოგადოების თვალში ისიც ასოცირდება იმ 9-წლიან რეჟიმთან. ამისთ რას მოიგებენ?
- სიმპათია არის მის მიმართ იმ თვალსაზრისით, რომ ქართულად მღერის, მეგრულად მღერის, საქართველოს მიმართ პოზიტიურად განწყობილია, მომხიბვლელი ქალბატონია და ასე შემდეგ. წმინდა ადამიანური ნიშნებით დადებით განწყობას ხშირად იღებს საზოგადოებაში. ალბათ, ამ ადამიანურ პოზიტივზეა აგებული მათი სტრატეგია.
- რებრენდინგს ვაწარმოებთო და რამდენად არის ეს ნაციონალური მოძრაობის რებრენდინგი?
- რებრენდინგი იქნებოდა მაშინ, ძველი პოლიტიკური ფიგურები ახლით რომ ჩანაცვლებულიყო, თორემ ეს დეკორაციაა, ბოლოს და ბოლოს.
- ანუ სახეების სიმცირეს განიცდიან?
- ალბათ. მიუხედავად იმისა, რომ ბოლო პერიოდში აქტიური სახეები შეემატათ, როგორც ჩანს, მათი წინ წამოწევა მაინც არ არის მისაღები და სხვა უფრო მიზანშეწონილად მიაჩნიათ.
- ამ ხუთეულში ასევე სახელდება ეროვნული ბანკის ყოფილ პრეზიდენტ გიორგი ქადაგიძის სახელი და გვარი. ამაზე რას იტყოდით?
- ეს თუ რეალური იქნა, ამით ძალიან ცუდ სამსახურს გაუწევენ გიორგი ქადაგიძეს.
- რატომ?
- სულ იმაზე იყო ბრალდება, პოლიტიკური ინტერესია, პოლიტიკაში ჩართული ხარ და პოლიტიკურ ინტერესს ატარებს ეროვნული ბანკიო და ახლა უკვე ამ ბრალდებას არგუმენტად დაემატება მისი სიაში ჩასმა. ეს ამ მხრივ ძალიან ცუდი სამსახურია. ამიტომ, არა მგონია, რომ ეგ ვერსია გამართლდეს. ამ უხერხულობაზე არ წავლენ.
- სანდრა რულოვსმა განაცხადა, მე ბუნებით რეჟისორი ვარ, მე ვუკვეთ, სხვები ასრულებენო. როგორ გაიგეთ მისი ეს ნათქვამი?
- პირველი ნომერი თუ იქნება სანდრა რულოვსი, ზოგადად, ვინც პირველი ნომერია, ის უკვეთს და სხვები ასრულებენ. დავუშვათ, გაიმარჯვა „ნაციონალურმა მოძრაობამ“, თეორიული დაშვება გავაკეთოთ, მაშინ სანდრა რულოვსი ან პარლამენტის თავმჯდომარე, ან პრემიერ-მინისტრი უნდა იყოს. ეს ნომერი ამის ნიშანია. შესაბამისად, მან უნდა დაუკვეთოს და სხვებმა უნდა შეასრულონ. ასეთია თამაშის წესი.
- ამბობენ, რომ „ნაციონალები“ მიხეილ სააკაშვილის თამაშის წესებით თამაშობენ. ითქვა ისიც, რომ მიშა ძველ სახეებს იშორებს. რას ფიქრობთ ამის თაობაზე?
- მიხეილ სააკაშვილის დიქტატი კვლავაც გრძელდება ამ პარტიაზე. თვითონ რულოვსის ამოტივტივებაც ამითაა განპირობებული. ეს მიხეილ სააკაშვილის იდეა უნდა იყოს. საერთოდ, ბევრ პროცესს ეტყობა მისი ხელი და მისი ხასიათი. ის, რომ პარტიამ რებრენდინგი ვერაფრით ვერ მოახერხა ისეთი, რომ რაღაც სიახლე შემოიტანოს. არ არიან ახალი პოლიტიკური სახეები, ისინი ყველაფერს ძველს იმეორებენ. ეს კი იმის მანიშნებელია, რომ არაფორმალურად მაინც გრძელდება ერთისა და იმავე გუნდის მართვა. თითქმის ყველა პარტიაში გვაქვს ერთი და იგივე მდგომარეობა, რომ მმართველი არ იცვლება. ჩვენ განწირული ვართ ერთისა და იმავე პარტიების ყურებისათვის.
- მიუხედავად ამ ცვლილებებისა, რისი შანსი აქვს არჩევნებში „ნაციონალურ მოძრაობას“?
- მე მაინც სოციოლოგიაზე ვარ ორიენტირებული და ვენდობი იმ მონაცემებს, რომლებიც 10-დან 15%-მდე პროგნოზირებდა „ნაციონალური მოძრაობის“ მხარდამჭერების რიცხვს. სწორედ ამ ზონაში მოძრაობს მისი რეიტინგი და სწორედ რეიტინგის შესაბამისი შანსი აქვს არჩევნებზე.
- რამდენად შეძლებენ „ნაციონალები“, რომ წინასაარჩევნოდ სიტუაცია დაძაბონ? ითქვა ისიც, რომ ეს აქციები, გაფიცვები სწორედ მათი მხრიდან არის მართული. რას ფიქრობთ თქვენ?
- შეუძლებელი არაფერია, მით უმეტეს, აგრესიული სიტუაციის შექმნა. კონფლიქტური სიტუაციის შექმნა საქართველოში დიდ სირთულეს არ წარმოადგენს, მაგრამ მე მაინც მგონია, რომ ეს კონფლიქტები ისეთი მასშტაბური ვეღარ იქნება, რომ სახელმწიფოსთვის შექმნას სირთულეები. პატარა კონფლიქტებს მოერევა ქვეყანა, ხოლო დიდი კონფლიქტი, რომლის მოგვარებაც ქვეყანას გაუჭირდება, „ნაციონალურ მოძრაობას“ რომც სურდეს, ამის პოტენციალი აღარ აქვს. მათ მიერ გამართულ აქციებზეც კი ხალხია არაა იმ რაოდენობის, რამდენიც საქართველოში სერიოზულ აქციებზე გამოდის ხოლმე. მცირე მხარდამჭერთა ჯგუფი ჰყავთ, მაგრამ არა იმდენი, რომ პროცესები კატასტროფული მიმართულებით წაიყვანონ.
- კოალიციის შექმნას ხომ არ შეეცდებიან რომელიმე ოპოზიციურ ძალასთან?
- ამას მეტ-ნაკლებად გამოვრიცხავ, იმიტომ რომ, როგორც ვხედავთ, მათ ყველა ოპოზიციური ძალა ერიდება. ამიტომ მათ თვითონ შეიძლება სურდეთ, რომ ასეთი ალიანსი შეიქმნას, თუმცა ამის მსურველები ნაკლებად არიან, რადგან საზოგადოების თვალში ნაციონალებთან გაერთიანებული ადამიანი პრაქტიკულად პასუხისმგებლობას იღებს ყველა იმ ბრალდებაზე, რომლებსაც მათ საზოგადოება უყენებს.
„ახალი თაობა“, 04 მარტი, 2016 წელი
ინტერვიუ სოსო შატბერაშვილთან: „მომავალი პარლამენტი მრავალსუბიექტიანი იქნება“
არსებობს მოსაზრება, რომ მომავალ პარლამენტში გადაწყვეტილებებს ისევ „ქართული ოცნება“ და ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა მიიღებენ. საუბრობენ იმაზეც, რომ „ქართული ოცნების“ მთავარი ოპოზიცია მისივე რიგებიდან იქმნება. ამ ვარაუდებს არ იზიარებს მემარცხენე ალიანსის გენერალური მდივანი სოსო შატბერაშვილი. „ახალ თაობასთან“ ინტერვიუში იგი ამბობს, რომ მომავალი პარლამენტი რამდენიმესუბიექტიანი იქნება.
„გამოვრიცხავ, რომ მომავალ პარლამენტში მხოლოდ „ქართული ოცნება“ და ნაციონალური მოძრაობა მოხვდნენ. მომავალ საკანონმდებლო ორგანოში ერთი რომელიმე სუბიექტი ვერ გახდება გადაწყვეტილებების მიმღები. „ქართული ოცნება“ რომც დაიშალოს, ეს მნიშვნელოვნად არ აისახება პოლიტიკურ სიტუაციაზე. მომავალი პარლამენტი პლურალისტული იქნება. აქედან გამომდინარე, მთავრობა გახდება კოალიციური. პირველად საქართველოს ისტორიაში მივიღებთ კოალიციურ მთავრობას”, – ამბობს სოსო შატბერაშვილი.
- ანუ „ქართულ ოცნებაში“ მიმდინარე კონფლიქტი ვერ შეცვლის ძალთა მოსალოდნელ განლაგებას?
- როცა ერთ ბლოკში გაერთიანებულ პარტიებს ჭირივით სძულთ ერთმანეთი, მაშინ ჯობია, ისინი ერთმანეთისაგან გაცალკევდნენ. ამ კოალიციის დაშლა არ ნიშნავს იმას, რომ პარლამენტში არ მოხვდებიან სხვა ძალები. არჩევანს ხალხი გააკეთებს. მოსახლეობას არ უნდა, რომ გადაწყვეტილებებს ერთი ძალა იღებდეს, მთავარი ოპოზიცია კი ნაციონალური მოძრაობა იყოს. 2012 წელს საპარლამენტო არჩევნების დროს ხალხმა ერის გადასარჩენად და საძულველი ნაცმოძრაობის დასამარცხებლად ცხელ გულზე მისცა ხმა ბიძინა ივანიშვილსა და მის მიერ შექმნილ გაერთიანებას. ეს სწორი იყო, მაგრამ მალევე უნდა გამართულიყო ვადამდელი არჩევნები, სადაც უფრო გააზრებული არჩევანი გაკეთდებოდა. „ქართული ოცნება“რომ შეიქმნა, მაშინვე ვაცხადებდით, რომ მასში გაწევრიანებული პარტიები ერთმანეთს დაჭამდნენ.
- რატომ?
- იმიტომ, რომ არც ერთ პარტიას მეორესთან არაფერი აქვს საერთო. თავიდანვე ცხადი იყო, რომ ისინი ერთ გუნდად ვერ ჩამოყალიბდებოდნენ. ჩვენი პროგნოზი გამართლდა.
- საგარეო ორიენტაციის მხრივაც არის განსხვავებები?
- საგარეო ორიენტაციის მხრივ, პირიქით, შეიძლება ითქვას, რომ საქართველოში თითქმის ყველა პარტია პროდასავლურია. ჩვენ ყოველთვის ქრისტიანული ქვეყანა ვიყავით და დასავლეთი ჯერ კიდევ მაშინ ავირჩიეთ, როცა ბიზანტიასთან დავამყარეთ ურთიერთობა. დასავლური ღირებულებები საქართველომ კარგა ხნის წინ აირჩია. პროდასავლურობა რესპუბლიკელებს არ შემოუტანიათ. სხვათა შორის, რესპუბლიკური პარტია ერთადერთია, რომელიც რუსეთის მიერ ოკუპირებული ტერიტორიების დამოუკიდებლობის განხილვას შესაძლებლად მიიჩნევს. დანარჩენი საქართველოსთვის ეს თავზარდამცემია. ჩვენ მიგვაჩნია, რომ ოკუპირებული ტერიტორიების დაბრუნების თემაზე უნდა დაველაპარაკოთ რუსეთს.
- ბოლო დროს საქართველოში არაერთი სოციალური პროტესტი იყო. ხელისუფლების სოციალური პოლიტიკა არასწორია?
- მემარცხენეები ყველა გაფიცულს გვერდით ვუდგავართ. ზესტაფონის ფეროშენადნობთა ქარხნის მუშებს ადგილზე გამოვუცხადეთ სოლიდარობა. ტყიბულელი მაღაროელების თხოვნით ტყიბულში არ ჩავსულვართ, რომ გაფიცვას პოლიტიკური ელფერი არ მისცემოდა. სოციალური პოლიტიკა სწორი როგორ იქნება, როცა შრომის კოდექსიც არ არის კარგი.
- ცვლილებებმა საქმეს ვერ უშველა?
- შესწორებების მიუხედავად, ბევრი რამ ისევ მოსაგვარებელია. ყველაზე ცუდ დღეში, ფაქტობრივად, მონურ მდგომარეობაში დღეს არიან კერძო სექტორში დასაქმებულები. მათთან შედარებით, სახელმწიფო დაწესებულებებში მომუშავეები სამოთხეში იმყოფებიან. შრომის კოდექსში გასაწერია დეკრეტული შვებულების გაუმჯობესების, ანაზღაურებადი შვებულების გაცემის პირობები. ხელშეკრულებები უნდა გახდეს სამუდამო. შრომითი დავები სპეციალურმა კოლეგიამ უნდა განიხილოს. სტუდენტების მდგომარეობაც გასაუმჯობესებელია. “ახალ თაობას” ექსკლუზიურად გავუმხელ ერთ ინიციატივას, რომელიც 8 მარტს უნდა გავახმაუროთ. ესაა იმ სტუდენტი გოგონების სწავლის გადასახადისაგან გათავისუფლება, რომლებიც დედები გახდნენ. ასევე ჩვენ მოვითხოვეთ სტუდენტების ანაზღაურებადი სტაჟირება და წარჩინებული დოქტორანტებისა და მაგისტრანტების სახელმწიფო სამსახურებში ტესტებისა და გამოცდების გარეშე მიღება.
„ახალი თაობა“, 04 მარტი, 2016 წელი
ინტერვიუ ლია მუხაშავრიასთან: „ხელისუფლებამ დანაშაულში შემჩნეული ადამიანები უფრო გააძლიერა“
სამართლის ექსპერტი ლია მუხაშავრია “ახალ თაობასთან” ინტერვიუში სასამართლო სისტემაში მიმდინარე პროცესებზე საუბრობს.
„მიხეილ სააკაშვილის პრეზიდენტობის დროს, ცხრა წლის განმავლობაში მოსამართლეთა კორპუსი ბოთლში გამომწყვდეული ჯინი იყო. ახლა, როგორც ჩანს, ბოთლიდან ჯინის ამოხეთქვის დრო დადგა. ზეწოლის, დაშინების შემდეგ თავისუფლების შეგრძნება იწვევს ხოლმე ასეთ პროცესებს. ქვეყანაში სასამართლო ხელისუფლების ყველაზე მნიშვნელოვანი შტოა. დაგროვილია უამრავი პრობლემა გასული წლებიდან მოყოლებული დღემდე და მათი გადაჭრა აღარ ითმენს. ცხადია, ეს ყველაფერი ამ სკანდალების ფონზე მიმდინარეობს, რომელსაც საზოგადოება ყოველდღე თვალყურს ადევნებს. როდესაც ხელისუფლება სასამართლოს კონტროლს იწყებს, ეს დიდხანს ვერ გრძელდება და შემდეგ უკვე ასეთ პროცესებს იწვევს“, – ამბობს ლია მუხაშავრია.
- რა პროცესის მოწმენი ვართ დღეს, რა ხდება სასამართლო სისტემაში, ეს არის თავისუფლებისთვის ბრძოლა თუ, პირიქით, ვინ უკეთ მოერგება ხელისუფლებას?
- ნაწილი ცდილობს თავისი უფლებებისა და სტატუსისთვის ბრძოლას, მის აღდგენას, რომელიც სისტემის მსხვერპლი იყო, აქ არ ვგულისხმობ მურუსიძეს, ამ საკითხზე ივანიშვილის პოზიციას ვერ გავიზიარებ. მეორე ნაწილი კი, რომელსაც დანაშაული აქვს ჩადენილი, ცდილობს, რომ არ დაკარგოს პოზიციები. ასევე უნდა აღვნიშნო, რომ ეს არის ჩვენი ქვეყნის ყველაზე უფრო განსწავლული და ყველაზე უფრო კვალიფიციური იურისტების ძალიან დიდი ნაწილი. ამიტომ იმთავითვე ცხადი იყო, რომ ასე მარტივად ეს პროცესი არ წავიდოდა.
- რა დააკლო ხელისუფლებამ ამ პროცესს?
- ხელისუფლება ამ ვითარებისთვის მზად არ აღმოჩნდა. მას არ ჰყოფნის არც გამოცდილება და არც კვალიფიკაცია, მე ვიტყოდი, არც კომუნიკაციის უნარი, რომ სწორად წარმართოს მოსამართლეთა კორპუსთან საუბარი. სკანდალები კიდევ უფრო გაღრმავდება და შეიძლება კიდევ უფრო გამწვავდეს.
- რა არის გამოსავალი?
- ჩვენ ხელისუფლებას ვაფრთხილებდით, რომ სამართლიანობის აღდგენის ლოზუნგით მოსვლა და შემდეგ მისი წაყრუება ძალიან საშიში იყო. საშიში იყო პირველ რიგში ხელისუფლებისთვის. სამართლიანობის აღდგენა კომპლექსური საკითხია და ის მოიცავს სასამართლო სისტემაში არსებული ვითარების შეცვლასა და მის სრულ გათავისუფლებას. ეს არ მოხდა და ამან გამოიწვია ვულკანური პროცესები. თუ ამის ქვეშ ხელისუფლება მოჰყვება, ეს მისი დამსახურებაც იქნება. ახლა ძალიან გვიან არის, ვფიქრობ, ისინიც ხვდებიან ამას და დაიწყო სრულიად არაკეთილსინდისიერი გარიგებები და რეაგირება, როდესაც ხელისუფლება ცდილობს, დააშოშმინოს ეს პროცესი.
- ამის გამოვლინება იყო საქალაქო სასამართლოს ყოფილი თავმჯდომარის გადაყენება პოსტიდან?
- არა მხოლოდ ეს. ის, რაც აუხსნელია ჩემთვისაც და საზოგადოებისთვისაც, რა ხდება სასამართლო კორპუსის შიგნით, როგორ იქცევა იუსტიციის უმაღლესი საბჭო, რატომ იქცევა ასე, რა იწვევს ამ პროცესებს, ეს არის მორევი, რომლის ახსნაც ძალიან რთულია. ჩვენ ვართ სამკვდრო-სასიცოცხლო ბრძოლის მოწმენი. ამიტომ ხელისუფლებას არ დარჩენია რესურსი, რომ ამ საკითხს გზა მოუნახოს. საზოგადოების საყურადღებოდ უნდა ვთქვა, რომ ამ არჩევნებზე პოლიტიკურმა ძალამ, რომელიც სამართლიანობის აღდგენაზე, სასამართლო სისტემის რეფორმაზე დაიწყებს საუბარს, ძალიან ყურადღებით უნდა მოუსმინოს და ძალიან მკვეთრი მექანიზმები უნდა დაგვისახოს, თუ როგორ აპირებს ამის მიღწევას.
- რამდენად იქნებოდა გამოსავალი არაკანონიერი განაჩენის, უკანონობაში მხილებული მოსამართლეების სისტემიდან დათხოვნა, როგორც თავის დროზე სააკაშვილი მოიქცა?
- საკითხის ასე დასმა, ვფიქრობ, სწორი არ არის.
- სწორედ ამას ითხოვენ გარკვეული არასამთავრობო ორგანიზაციები, ადვოკატთა ასოციაციის თავმჯდომარე...
- ბევრი ვიმუშავეთ ამ საკითხზე უცხოელ ექსპერტებთან და რამდენიმე მოდელი იქნა შემუშავებული. მაგალითად, თუ მოხდებოდა გადასინჯვა და ამ საჩივრებში მოსამართლეები იქნებოდნენ მოხსენიებულნი, რომლებმაც უსამართლობას ხელი შეუწყვეს, ამ მოსამართლეებს ეს უნდა ეღიარებინათ და საჯაროდ მოენანიებინათ. ამ შემთხვევაში პატიება მოხდებოდა მათ მიმართ და ისინი თავიანთი ნებით დატოვებდნენ თანამდებობას. ამ შემთხვევაში არ იქნებოდა არანაირი სისხლის სამართლის დევნა. ეს იქნებოდა საყოველთაო შერიგების ძალიან კარგი პროცესი. ყველას დაპატიმრება შეუძლებელი იყო და არც იქნებოდა გამართლებული. ამ გზით ბუნებრივად მოხდებოდა გაწმენდა. 2012 წლის 2 ოქტომბერს ბევრ მათგანს მართლაც ჰქონდა მოლოდინი, რომ დაიჭერდნენ, მაგრამ დაინახეს, რომ არავინ იჭერს, მერე ნახეს, რომ არავინ ერჩის, მეტიც, განმარტებასაც კი არ სთხოვენ, მერე უკვე ამოქმედდა დამნაშავის ფსიქოლოგია, რომ აქეთ შემოგიტიოს. სწორედ ამ ლოგიკით განვითარდა მოვლენები.
ხელისუფლების ბრალეულობა ის არის, რომ დანაშაულში შემჩნეული ადამიანები უფრო გააძლიერა, რომლებიც შეიარაღებული არიან ცოდნით, გამოცდილებით და, რაც მთავარია, მოსამართლის მანტიით, იმუნიტეტით. ახლა ამ ჯგუფის დამარცხება გაცილებით რთულია, ვიდრე თავის დროზე იქნებოდა.
- ქალბატონო ლია, ხელისუფლება ვერ აცნობიერებს, რომ სამართლიანი სასამართლოს განცდის გარეშე მისი წარმატება შეუძლებელია?
- “არა არს მშვიდობა სამართლიანობის გარეშე“. ეს არის სენტენცია, რომელიც არცერთ დროსა და სივრცეში არ იცვლება. პირველ რიგში, სამართლიანობა სასამართლოში უნდა იგრძნობოდეს. მოქალაქისთვის სახელმწიფო, პირველ რიგში, არის სამართლიანი სასამართლო და სხვა არაფერი. მე მიმუშავია დასავლეთ ევროპასა და ამერიკის შეერთებულ შტატებში, როგორც იურისტს და ძალიან კარგად მესმის იქაური მოქალაქეების მაღალი შეგნება და ლიბერალობა, რომელიც ეყრდნობა ურყევ განცდას, რომ მისი უფლება სასამართლოშია დაცული. მერწმუნეთ, დიდი ბრიტანეთის სასამართლოში რომ შეხვალთ, კედლებიც კი ასხივებენ სამართლიანობას, რომ აქ ადამიანი არ დაიჩაგრება. იქაურ მოსამართლეს რომ შეხედავ, რომელსაც ხმაც კი არ ამოუღია, გიტოვებს განცდას, რომ ყოველგვარი უკანონობისგან დაგიფარავს, რომ ის არის სამართლიანობის გარანტი. სამწუხაროდ, ჩვენთან მსგავსი განცდა წარმოუდგენელია მაშინაც კი, როდესაც მოსამართლე კანონიერ გადაწყვეტილებას იღებს. ერთადერთი კარგი ამ პროცესში ის არის, რომ საზოგადოებამ გააცნობიერა მოსამართლისა და სამართლიანი სასამართლოს მნიშვნელობა. დარწმუნებული ვარ, საზოგადოება ხელიდან არ გაუშვებს პროცესს, რომ მან მოიპოვოს სამართლიანი სასამართლოს უფლება. ვფიქრობ, ამას თავად სისტემაც გააცნობიერებს. წინააღმდეგ შემთხვევაში, ჩვენ, როგორც დემოკრატიული საზოგადოება, ვერ შევდგებით.
„რეზონანსი”, 04 მარტი, 2016 წელი
რეგიონში ვითარება იცვლება, იაფი იმპორტის ხანა მთავრდება
“თუ მთავრობამ ლარის გამყარებაზე არ იფიქრა, ფასების მნიშვნელოვანი ზრდა გარდაუვალი იქნება“
ელზა წიკლაური
საქართველოს სავაჭრო-პარტნიორ ქვეყნებში ინფლაციის მაჩვენებელი დიდი სისწრაფით გაიზარდა. უკრაინასა და რუსეთში ორნიშნა მაჩვენებელი დაფიქსირდა, ფასების მატება საკმაოდ შესამჩნევი იყო აზერბაიჯანსა და თურქეთშიც. საქართველოსა და სომხეთში კი წლიურ ინფლაციას 5 პროცენტისთვისაც არ გადაუჭარბებია.
სპეციალისტები ამბობენ, რომ პარტნიორი ქვეყნების ვალუტების დევალვაცია ძალიან საყურადღებოა. სტატისტიკოსის, სოსო არჩვაძის თქმით, ამ ეტაპზე დოლარმა გამყარების, სხვა მეზობელი ქვეყნების ვალუტებმა კი დევალვაციის რესურსი უკვე ამოწურეს და შესაბამისად, თუკი ქართული ლარი არ გამყარდება, იაფი იმპორტის ხანა, შესაძლოა, მალე დასრულდეს.
2015 წელს საქართველოს სავაჭრო-პარტნიორ და მეზობელ ქვეყნებში დაწყებული ინფლაციური პროცესები 2016-შიც გაგრძელდა. ყველაზე მეტად ფასები უკრაინაში გაიზარდა. იქ ინფლაციის მაჩვენებელმა 43,3% შეადგინა. უკრაინაში ინფლაციის მაღალ მაჩვენებელზე ძირითადი გავლენა ბუნებრივი აირის 3,7-ჯერ გაძვირებამ, ცხელი წლისა და გათბობის ტარიფის 78,4%-იანმა ზრდამ, ელექტროენერგიის 66,7%-ით გაძვირებამ გამოიწვია. ამას დაემატა თითქმის ზეთზე, კვერცხსა და უალკოჰოლო სასმელებზე ფასის 60%-ით მატებამ.
იანვარში უკრაინაში ინფლაციის მაჩვენებელმა 0,9% შეადგინა. კიევში ვარაუდობენ, რომ წლეულს ფასების ზრდის საერთო მაჩვენებელი შარშანდელის ანალოგიური აღარ იქნება და 2016-ში ინფლაციის მაჩვენებელი 12-13%-ის ფარგლებში იმერყევებს.
შედარებით ოპტიმისტური მოლოდინი აქვთ რუსეთშიც. მოსკოვში ვარაუდობენ, რომ წლეულს ინფლაციის საერთო მაჩვენებელი 7-7,5%-ის ფარგლებში დაფიქსირდება მაშინ, როცა შარშან რუსეთში ფასების საერთო დონე 12,9%-ით გაიზარდა. როგორც ადგილობრივი მედია წერს, ასეთი მაღალი ინფლაციის მიზეზი გაიაფებული ნავთობი, დევალვირებული რუბლი და დასავლეთის მიერ დაწესებული სანქციები გახდა.
9,5%-იანი ინფლაცია დაფიქსირდა თურქეთშიც. როგორც ადგილობრივი მედია აღნიშნავს, ფასების ზრდაზე განსაკუთრებული გავლენა ლირას დევალვაციამ მოახდინა.
ფასები სწრაფად იზრდება აზერბაიჯანშიც. მანათის დევალვაციისა და ასევე ნავთობის გაიაფების გამო, შარშან ინფლაციის საერთო მაჩვენებელმა 7,6% შეადგინა. 2016 წლის იანვარში კი, დეკემბერთან შეადრებით, ფასების საერთო დონე უკვე 5,8%-ით გაიზარდა. დევალვაციის შედეგად ყველაზე მეტად მეზობელ რესპუბლიკაში თამბაქო და სასმელები გაძვირდა, ზრდამ თითქმის 170%-ს მიაღწია. 25,5%-ით გაძვირდა პური და პურპროდუქტები, ზეთი და ცხიმი კი თითქმის 38%-ით.
გაცილებით უკეთესი მდგომარეობაა სომხეთში. იქ არც დრამის დევალვაცია მომხდარა და არც ინფლაციის მაჩვნებელი იყო მაღალი. სომხეთში შარშან ფასების საერთო დონე მხოლოდ 3,7%-ით გაიზარდა, იანვარში კი წლიურმა ინფლაციამ 2,2% შეადგინა.
რაც შეეხება საქართველოს, 2016 წლის იანვარში, წინა წლის ანალოგიურ პერიოდთან შედარებით, ინფლაციის დონემ საქართველოში 5,6%-ს მიაღწია, ხოლო 2015 წლის დეკემბერთან შედარებით 0,9 პროცენტი დაფიქსირდა. შარშან კი წლიურმა ინფლაციამ 4,8% იყო.
როგორც ამ მონაცემებიდან ჩანს, საქართველოში ფასების ზრდის თვალსაზრისით შედარებით კარგი მდგომარეობაა, რაც ძირითადად იაფი იმპორტითაა გამოწვეული. იმ შემთხვევაში, თუკი ქართული ლარი სხვა პარტნიორი ქვეყნების ვალუტების ანალოგიურად სტაბილურობას არ შეინარჩუნებს, ან არ გამყარდება, “იაფი ომპორტის” ხანაც დასრულდება და გამორიცხული არ არის, რომ წლეულს ინფლაციამ მიზნობრივ მაჩვენებელს გადააჭარბოს.
სტატისტიკოსი სოსო არჩვაძე მიიჩნევს, რომ ქვეყანაში მოსახლეობის მსყიდველუნარიანობაზე გავლენას შიდა ინფლაცია ახდენს, ხოლო სხვა ქვეყნებთან დამოკიდებულებაში ჩვენთვის უფრო საინტერესოა არა მათთან დაფიქსირებული ინფლაცია, არამედ ვალუტის პარიტეტი დოლართან მიმართებაში. ამაზეა დამოკიდებული შემდეგში რა ფასად შემოვა მათი პროდუქცია საქართველოში.
“ჩვენ თვალყური უნდა ვადევნოთ არა იმდენად ინფლაციას, არამედ ამ ქვეყნების ვალუტების თანაფარდობას დოლართან მიმართებაში და ამაზე ავაგოთ ჩვენი სტრატეგია. ეს კი გამოიწვევს იმპორტის ან გაიაფებას, ან გაძვირებას და შესაბამის გავლენას მოახდენს ჩვენს სამომხმარებლო ბაზრის ფასებზე. ადგილობრივი ბაზრის 3/4-ზე მეტი ხომ იმპორტირებულ პროდუქციას უკავია.რაც შეეხება დეფლაციას, ჩვენს სავაჭრო პარტნიორებში გრძელვადიან ტენდენციას თუ შევხედავთ, ვნახავთ, რომ ქართული ლარი არ ისე ცუდ მდგომარეობაშია. ევროც კი 2015 წელს 2014-თან შედარებით დაახლოებით 17%-ით გაუფასურდა, ეს კი იმას ნიშნავს, რომ ევროპული საქონელი სხვა თანაბარ პირობებში დოლარულ განზომილებაში ჩვენთან უფრო იაფად შემოდის. ამიტომ დევალვაცია ქვეყნის შიგნით არა მარტო ჩვენი ეროვნული ბანკის და ეკონომიკის საერთო მდგომაროების ნაკლებად ეფექტური საქმიანობის გამოხატულებაა, არამედ ეს ობიექტური აუცილებლობაცაა. ჩვენ რომ ძველი კურსი, ფაქტობრივად, დავკარგავდით გასაღების ბაზარს და ექსპორტის კლებაც უფრო მეტი იქნებოდა”, – განაცხადა სოსო არჩვაძემ.
სტატისტიკოსის თქმით, სავაჭრო პარტნიორ ქვეყნებში ეროვნული ვალუტების გაუფასურება მოსალოდნელი აღარ არის და შესაბამისად, იაფი იმპორტის ხანაც მალე დასრულდება. “ამიტომ, კარგი იქნება, თუ ახლა ჩვენ ვიფიქრებთ ეროვნული ვალუტის სტაბილურობაზე ან მის გამყარებაზე იმის გათვალისწინებით, რომ სხვა ქვეყნებშიც ანალოგიური პროცესები დაიწყება. სხვა შემთხვევაში, ფასების მნიშვნელოვანი ზრდა გარდაუვალი იქნება”, – დასძინა სოსო არჩვაძემ.
„ვერსია“, 04 მარტი, 2016 წელი
ექსკლუზიური ინტერვიუ ესტონეთის ელჩთან: „სასიამოვნო სიახლეს გაგანდობთ, ტარტუს უნივერსიტეტში უკვე ქართული ენა ისწავლება“
მაკა ლომაძე
პრიიტ ტურკი უკვე მეოთხე წელია, ესტონეთის საგანგებო და სრულუფლებიანი ელჩია საქართველოში. მისია ზაფხულში უსრულდება. ის „ვერსიასთან“ ერთგვარად აჯამებს საკუთარ მუშაობას, ასევე ბოლო დროს ჩატარებულ ოფიციალურ ვიზიტებსა და ორმხრივი ურთიერთობის ასპარეზზე მიღწეულ შედეგებზე საუბრობს.
- საქართველო-ესტონეთს შორის მეგობრული ურთიერთობაა. ეს ესტონეთში საქართველოს საგარეო საქმეთა მინისტრის ოფიციალური ვიზიტის დროსაც დადასტურდა. ჩვენ საქართველოს ევროპული და ევროატლანტიკური მისწრაფების მხარდამჭერად ვრჩებით. ამ მიმართულებით, ვიზიტისას, დეტალებში მხარეებმა განიხილეს ვიზა-ლიბერალიზაციის საკითხი, მისი პროცესი და წარმატებით დაგვირგვინებისთვის საჭირო ნაბიჯები. ვიზიტის მეორე ნაწილი დაეთმო ბიზნესსექტორს, რადგან საქართველოდან ჩვენ ქვეყანაში ბიზნესდელეგაციაც ჩამოვიდა – დაახლოებით 15 კომპანიის წარმომადგენლების შემადგენლობით. ბიზნესსემინარს, რომელიც ასევე წარმომადგენლობითი იყო, ესტონეთის მხრიდან ეკონომიკის მინისტრიც დაესწრო. მესამე ნაწილი კი ელექტრონულ მართვას და სერვისებს ეხებოდა. მოკლედ, მრავალი მიმართულებით, სხვადასხვა უწყების დონეზე ვთანამშრომლობთ.
- ვიზალიბერალიზაციასთან დაკავშირებით რა საკითხები განიხილეთ?
- ვფიქრობთ, კითხვის ნიშნები აღარ არის, რომ ვიზალიბერალიზაციას მიიღებთ, რადგან საქართველომ საშინაო დავალება შეასრულა. დარჩა პოლიტიკური გადაწყვეტილება, რომელსაც ევროკავშირის 28 ქვეყანამ უნდა მისცეს დასტური. სავარაუდოდ, ეს ზაფხულის დასაწყისში მოხდება, თუმცა დრო დაზუსტებით არ არის ცნობილი.
- როგორია და სამომავლოდაც რა პერსპექტივა აქვს ბიზნესურთიერთობებს?
- საქართველოდან ღვინო, მინერალური წყლები და თხილი გაგვაქვს, მაგრამ დღეისთვის სავაჭრო ბრუნვა ორ ქვეყანას შორის მაინც ძალიან მცირეა. ბევრად მეტი პროდუქციის გატანა შეიძლება. ესტონეთიდან, სხვადასხვა სახის მანქანა-დანადგარები ჩამოგვაქვს. ექსპორტ-იმპორტის ზრდის ტენდენცია არის, მაგრამ არასაკმარისი. მეტი კომუნიკაცია და ლოჯისტიკაა საჭირო.
- ესტონეთი ერთ-ერთ ყველაზე ,,ბიზნესმეგობრულ” ქვეყნადაა აღიარებული…
- დიახ, ასეა. პატარა ქვეყანა ლიბერალური ეკონომიკით _ ეს მოდელი საქართველოსთვისაც მომგებიანი იქნება როგორც დასავლეთის, ისე აღმოსავლეთის ქვეყნებთან კომუნიკაციისთვის. ბედნიერები ვარ, რომ თქვენი ქვეყანა ესტონეთის მოდელს იწონებს და მისდევს. ახალი საგადასახადო მოდელიც, რომელიც ღარიბაშვილმა შემოიღო, ესტონეთის გამოცდილებას ეყრდნობა.
- ელექტრონული სერვისები ახსენეთ. ესტონეთში იმდენად განვითარებულია ეს სფერო, რომ ტერმინი „ელექტრონული ესტონეთიც“ კი არსებობს. ამ მიმართულებით თუ ხდება ნოუ-ჰაუს გაზიარება?
- ამ მიმართულებით, ამერიკასთან შედარებით, ევროპა საკმაოდ ჩამორჩენილია. საქართველოსაც აქვს შანსი, წინ წაიწიოს და ეს უპირატესობა ისე გამოიყენოს, როგორც ესტონეთმა. თუ პატარა ქვეყანა ხარ, მალე მიაღწევ ამას. ბევრმა ახალგაზრდამ საინტერესო ,,სტარტაპი” შემოგვთავაზა. საქართველოს პრემიერმა არაერთხელ გაახმოვანა, რომ სურს ამ შესაძლებლობების გამოყენება. სურვილი არსებობს, ახლა ჯერი უწყებებს შორის კოორდინაციაზეა. ამ მხრივ საქართველოს ვეხმარებით. მომიჯნავე სფეროა კიბერუსაფრთხოება, რომლის გარეშეც, ელექტრონული სერვისები გამართულად ვერ იმუშავებს. ესტონეთში, რეცეპტების გამოწერა, საბანკო ტრანზაქციები – ყველაფერი ელექტრონიზებულია.
- დიახ, მაგრამ თქვენი მოსახლეობის 88% პროცენტს აქვს ინტერნეტზე წვდომა, საქართველოში კი ეს რიცხვი ალბათ ბევრად დაბალია...
- არ ვიტყოდი, რომ ბევრად. თანაც, ახლა ყველას ტელეფონში აქვს ინტერნეტი. ასე რომ, კომპიუტერიც კი აღარ არის საჭირო. როცა ელექტრონული სერვისების განვითარებისთვის ბიზნესი და მთავრობა მჭიდროდ ითანამშრომლებს, პროგრესიც არ დააყოვნებს. მაგალითად, ასაკოვანი ადამიანებისთვის, ესტონეთში უფასო ტრენინგები ჩატარდა, რომლებიც არ იყვნენ მიჩვეულნი კომპიუტერის გამოყენებას, რაც კერძო და სამთავრობო სექტორის თანადაფინანსების კარგი მაგალითია.
- რას იტყვით გაცვლით პროგრამებზე?
- ეს ის სფეროა, რომლითაც შეგვიძლია ვიამაყოთ. ჩვენ უამრავი ქართველი სტუდენტი გვყავს ესტონეთში _ დაახლოებით ორასი. უმეტესობა მაგისტრანტები არიან, თუმცა არიან სტუდენტებიც და დოქტორანტებიც. ბუნებრივია, საქართველოშიც გვყავს ესტონელი სტუდენტები. აქვე, სიახლეს გაგანდობთ: ამ სემესტრიდან, ტარტუს უნივერსიტეტში, ქართული ენა ისწავლება.
- ეს ყველაფერი კი ტურიზმის განვითარებასაც დაეხმარება…
- ასეა. ზუსტ რიცხვებს ვერ მოგაწვდით, თუმცა დანამდვილებით შემიძლია ვთქვა, რომ ბოლო წლებში, ტურისტების რაოდენობა იზრდება. ამ პროცესს ის აფერხებს, რომ ჯერჯერობით პირდაპირი ფრენები არ არის. უზარმაზარი პოტენციალია, რომ მეტი ჩამოვიდეს. ამასწინ გუდაურში იმდენი ესტონელი ვნახე, სასიამოვნოდ გაოცებული დავრჩი. ბევრი ვიცი, ვინც დიდ ჯგუფებად ჩამოდიან მხოლოდ იმისთვის, საქართველოს მთები მოინახულონ და დაბადების დღე აქ აღნიშნონ. მოსწონთ ქართული ურთიერთობები, რომელიც კულტურასთან, ისტორიასთან, ბუნებასთან ერთად, საუკეთესო სინთეზს ქმნის. მეც უამრავი კარგი მოგონება გამყვება აქედან, თუმცა ჯერ სენტიმენტებს თავს ვარიდებ. ჩემ ორ პატარა ბიჭს ძალიან უყვარს აქაურობა. ერთმა ესტონეთის ნაციონალური დღისადმი მიძღვნილ მიღებაზე ორივე ქვეყნის ჰიმნი შეასრულა. მთელი ოჯახი ვიყავით ოპერისა და ბალეტის თეატრის გახსნაზე. ჩემი ცოლი „ქართული ბალეტის მეგობართა“ რიცხვშია.
- განახლებული ოპერა მოგეწონათ?
- თქვენ გამო მიხარია _ ქართული ოპერისა და ბალეტის სკოლა მსოფლიოში სახელგანთქმულია. უამრავი უმაღლესი რანგის მომღერალი გყავთ სხვადასხვა ქვეყანაში. ნინო ანანიაშვილი კი თქვენი კულტურის ნამდვილი ელჩია. შენობა ისტორიული და დიდებულია. თანაც, თეატრი უკვე საუკეთესო ტექნიკითაა აღჭურვილი, რაც საშუალებას მოგცემთ, თქვენი მაღალი ხელოვნება ჯეროვნად წარმოაჩინოთ.
- საქართველო და ესტონეთი კულტურის სფეროშიც თანამშრომლობენ?
- ინტენსიურად ვმუშაობთ შემოქმედებითი ინდუსტრიის განვითარებისთვის, რომელსაც შეუძლია თქვენი ექსპორტის ნაწილი გახდეს. ეს მიდგომა გულისხმობს, რომ კულტურა არის არამარტო ის დარგი, რომელიც უნდა დააფინანსო, არამედ შეიძლება მომგებიანი იყოს ეკონომიკისთვის. თქვენი კლასიკური მუსიკის შემსრულებლები, ისტორია, ტურიზმი, კერძები _ საუკეთესო სახით უნდა წარმოჩინდეს და ნოვაციური უნდა იყოს ახალი მექანიზმების გამოყენების საშუალებით. ეს მიდგომა სკანდინავიელებისგან ვისწავლეთ. მაგალითად: არ არის აუცილებელი, ესტონური სამზარეულო ძალიან ტრადიციული დარჩეს, ამიტომ უამრავ ექსპერიმენტს ვაკეთებთ. ტრადიციებს არ ვეხებით, უბრალოდ თანამედროვე კონტექსტში ვსვამთ. მაგალითად: როგორც სუხიშვილები აკეთებენ. ესტონეთში ამ ბოლოს კონცერტი ჩაატარეს და იმდენი აღფრთოვანების წერილი მომივიდა, ვერ დაითვლიდი. თქვენი ისტორიული მემკვიდრეობაც სასიკეთოდ უნდა იქნას ათვისებული. ბევრ თქვენ კუთხეში ამოუწურავი შესაძლებლობებია. მაგალითად, კახეთში არის უამრავი მარანი, ხელნაკეთი ნივთები და საუკეთესო სიმღერები, რასაც სწორი მიმართულება სჭირდება, რომ სისტემაში მოიყვანონ და მეტი ტურისტიც მოიზიდონ, ექსპორტიც კი აწარმოონ. საოცარი რეჟისორები გყავთ… მთავარი მაინც იდეაა და არა თანხები თუნდაც ფილმის გადასაღებად, რაც თქვენ ლამაზ ქვეყანაში დეფიციტს ნამდვილად არ წარმოადგენს. მიხარია, საქართველოს კულტურის სამინისტრო აქტიურია ისევე, როგორც პრემიერი. ჩვენი საელჩო ნოვაციური მიდგომების გაზიარებას ცდილობს ქართულ სკოლებში, ინსტიტუტებში… თუმცა, ეს თანდათანობითი პროცესია. სამინისტრო მარტო ვერაფერს გახდება, ხალხმა უნდა ისწავლოს. ახლა, „შემოქმედებითი ევროპის“ წევრიც ხართ. თქვენი უზარმაზარი პოტენციალის გათვალისწინებით, ღრმად მწამს, რომ საქართველოს დიდი მომავალი აქვს.
