„რეზონანსი//მთელი კვირა“: თანამდებობები განაწილებულია: 15 კომიტეტიდან 9-ს ახალი სახე უხელმძღვანელებს, ორი კომიტეტის თავმჯდომარე კი ჯერ შერჩეული არაა

„რეზონანსი//მთელი კვირა“: ინტერვიუ ელენე ხოშტარიასთან: „ვერ ვხედავ პრობლემას, რომ, რაღაც მომენტში, პარტიაში მიმდინარე კამათი გარეთაც გამოდის“

„რეზონანსი//მთელი კვირა“: ინტერვიუ ვახტანგ ძაბირაძესთან: „ნაციონალური მოძრაობა“ ორად გაიყოფა“

—-

„ახალი თაობა“: ინტერვიუ პეტრე მამრაძესთან: „დავით უსუფაშვილისთვის მთავარია, რომ ქალბატონი თინა არ მიატოვებს“ // „ჩვენთან პარტიები არ არსებობს“

„ახალი თაობა“: ინტერვიუ მირიან მირიანაშვილთან: „დავით ბაქრაძე სიმბოლური თავმჯდომარე იქნება“

„ახალი თაობა“: ინტერვიუ მეგი გოცირიძესთან: „მიხეილ სააკაშვილი დარჩება ნაცმოძრაობაში და რუს ოლიგარქ ბიძინა ივანიშვილს დაამარცხებს“ // „ჩატარდეს გაფართოებული ყრილობა და ნახავთ, ვისაც აირჩევენ ლიდერად“

„ახალი თაობა“: ინტერვიუ დემურ გიორხელიძესთან: „ეროვნული ბანკის პოლიტიკა გაუგონარია“

—-

„კვირის პალიტრა“: ვინ არის სუსტი რგოლი?! // „თუ წულუკიანი მინისტრის პორტფელს შეინარჩუნებს, ეს უდიდესი შეცდომა იქნება“ // „ერთ-ერთი სუსტი რგოლი მთავრობაში ფინანსთა­ მინისტრი ნოდარ ხადური იყო“

„კვირის პალიტრა“: ინტერვიუ ზაზა ფირალიშვილთან: „ეროვნული­ „ფეტიშისტები“ და „ნაციონალ-მისტიკო­სები“ // „არ მინდა, ცუდი წინასწარმ­ეტყველი ვიყო, მაგრამ…“

„კვირის პალიტრა“: ინტერვიუ ლადო პაპავასთან: „აქეთ ილანძღებიან, რატომ არ დაგვიჭირე, გვცემე და გვაწამეო…“ // „დავით უსუფაშვილს წინ სხვა პერსპექტივა გაეხსნა, ალასანიამ კი პოლიტიკური მომავალი საკუთარი ხელით დაისამარა“

—-

„რეზონანსი//მთელი კვირა“: აფხაზური “არმია” რუსების დაქვემდებარებაში გადადის

——————-

„რეზონანსი//მთელი კვირა“, 07 ნოემბერი, 2016 წელი

თანამდებობები განაწილებულია

15 კომიტეტიდან 9-ს ახალი სახე უხელმძღვანელებს, ორი კომიტეტის თავმჯდომარე კი ჯერ შერჩეული არაა

თიკო ოსმანოვა

სულ მალე მე-9 მოწვევის პარლამენტი მუშაობას შეუდგება და შესაბამისად, “ქართული ოცნების” დეპუტატებს შორის საპარლამენტო თანამდებობების გადანაწილების პროცესიც დასასრულს მიუახლოვდა. გუშინ გამართულ შეხვედრაზე საბოლოოდ გადაწყდა, თუ ვინ რა თანამდებობას დაიკავებს პარლამენტში. თუმცა, ამ ეტაპზე 2 საპარლამენტო კომიტეტის თავმჯდომარის თანამდებობა ისევ ვაკანტური რჩება.

შეგახსენებთ, რომ გუშინ “ქართული ოცნების” ჯერ პოლიტსაბჭოს სხდომა, შემდეგ კი გაფართოებული შეხვედრა გაიმართა, სადაც საპარლამენტო თანამედებობებზე იმსჯელეს. რაც შეეხება კონკრეტულად თანამდებობებს, სია ასე გამოიყურება:

პარლამენტის თავმჯდომარე – ირაკლი კობახიძე; პარლამენტის თავმჯდომარის პირველი მოადგილე – თამარ ჩუგოშვილი; პარლამენტის თავმჯდომარის მოადგილე – გიორგი ვოლსკი; პარლამენტის თავმჯდომარის მოადგილე – ზვიად ძიძიგური; პარლამენტის თავმჯდომარის მოადგილე აჭარიდან – ილია ნაკაშიძე; საპარლამენტო უმრავლესობის ლიდერი – არჩილ თალაკვაძე; ფრაქცია “ქართული ოცნების” თავმჯდომარე – მამუკა მდინარაძე, თავმჯდომარის მოადგილე – დიმიტრი სამხარაძე.

13 საპარლამენტო კომიტეტი

რაც შეეხება კომიტეტებს, აღსანიშნავია, რომ საკანონმდებლო ორგანოში სულ 15 კომიტეტი არსებობს და ამ ეტაპზე ვაკანტურია 2 კომიტეტი, რომელთა დაკავშირებითაც მმართველი პარტია მსჯელობას აგრძელებს.რაც შეეხება დანარჩენ 13 კომიტეტს, მათთან დაკავშირებით ასეთი გადაწყვეტილებაა მიღებული:

აგრარულ საკითხთა კომიტეტის თავმჯდომარე ოთარ დანელია იქნება, მისი პირველი მოადგილე – გელა სამხარაული, მოადგილე კი – ირაკლი შიოლაშვილი; განათლების, მეცნიერებისა და კულტურის კომიტეტის თავმჯდომარედ მარიამ ჯაში იქნა წარდგენილი, პირველი მოადგილე – გენადი მარგველაშვილი, მოადგილე – გუგული მაღრაძე; გარემოს დაცვისა და ბუნებრივი რესურსების კომიტეტის თავმჯდომარე – კახა კუჭავა, პირველი მოადგილე – ზაზა ხუციშვილი, მოადგილე – ენძელა მაჭავარიანი; დარგობრივი ეკონომიკისა და ეკონომიკური პოლიტიკის კომიტეტის თავმჯდომარე – რომან კაკულია, პირველი მოადგილე – გიორგი ბეგაძე, მოადგილე – რევაზ არველაძე; დიასპორისა და კავკასიის საკითხთა კომიტეტს წინა მოწვევის პარლამენტის წევრი საგარეო ურთიერთობათა კომიტეტის აწ უკვე ყოფილი თავმჯდომარე ზვიად კვაჭანტირაძე უხელმძღვანელებს. მისი პირველი მოადგილე დამოუკიდებელი კანდიდატი სალომე ზურაბიშვილი იქნება, მოადგილე – ირაკლი მეზურნიშვილი; ევროპასთან ინტეგრაციის კომიტეტის თავმჯდომარე – თამარ ხულორდავა, პირველი მოადგილე – ირინა ფრუიძე, მოადგილე – ბექა ნაცვლიშვილი; თავდაცვისა და უშიშროების კომიტეტს კი ისევ ირაკლი სესიაშვილი უხელმძღვანელებს, პირველი მოადგილე – ირაკლი ბერაია, მოადგილე – კობა კობალაძე; იურიდიულ საკითხთა კომიტეტის თავმჯდომარედ კი წინა მოწვევის პარლამენტის ადამიანის უფლებათა კომიტეტის თავმჯდომარე ეკა ბესელია ინიშნება, პირველი მოადგილე – ვანო ზარდიაშვილი, მოადგილე – დავით მათიკაშვილი; რეგიონული პოლიტიკისა და თვითმმართველობის კომიტეტის თავმჯდომარე – გიორგი ლილუაშვილი, პირველი მოადგილე – მერაბ ქვარაია, მოადგილე – კობა ლურსმანაშვილი; საგარეო ურთიერთობათა კომიტეტის თავმჯდომარე – სოფო ქაცარავა, პირველი მოადგილე – ნინო გოგუაძე, მოადგილე დიმიტრი ცქიტიშვილი; საპროცედურო საკითხთა და წესების კომიტეტის თავმჯდომარედ კი ისევ გიორგი კახიანია წარდგენილი, პირველი მოადგილე – გურამ მაჭარაშვილი, მოადგილე – შალვა კიკნაველიძე; საფინანსო-საბიუჯეტო კომიტეტის თავმჯდომარე – ირაკლი კოვზანაძე, პირველი მოადგილე – პაატა კვიჟინაძე, მოადგილე – ირაკლი ბერაია; ჯანმრთელობის დაცვისა და სოციალურ საკითხთა კომიტეტის თავმჯდომარე აკაკი ზოიძე იქნება, მისი პირველი მოადგილე – დიმიტრი ხუნდაძე, მოადგილე – ლევან კობერიძე.

ამასთან, როგორც პარტიის განცხადებაშია ნათქვამი, გრძელდება კონსულტაციები ადამიანის უფლებათა დაცვისა და სამოქალაქო ინტეგრაციის კომიტეტის, ასევე სპორტისა და ახალგაზრდულ საქმეთა კომიტეტის ხელმძღვანელების პოსტებზე წარსადგენ კანდიდატურებთან დაკავშირებით.

პირველი შეფასებები

ფრაქცია “ქართული ოცნების” თავმჯდომარე მამუკა მდინარაძის თქმით, ყველა საპარლამენტო თანამდებობაზე კვალიფიციური და გამოცდილი კადრები არიან დასახელებული. როგორც მდინარაძემ აღნიშნა, მისთვის ეს პოზიცია უდიდესი პასუხისმგებლობაა.

“ვფიქრობ, ჩვენი საქმიანობა იქნება ნაყოფერი. თქვენ ნახეთ, რომ ყველა საპარლამენტო თანამდებობაზე კვალიფიციური, მათ შორის გამოცდილი კადრები არიან დასახელებული. იმედი მაქვს, რომ პარლამენტი დაამტკიცებს, აირჩევს დასახელებულ პირებს და ჩვენი საქმიანობაც ასევე ერთობლივად, ამ გუნდთან ერთად იქნება ნაყოფიერი საპარლამენტო საქმიანობის პირობებში”, – განაცხადა მამუკა მდინარაძემ.

გუშინ დასახელებული კანდიდატურებიდან გამომდინარე, რამდენად ნაყოფიერი იქნება მე-9 მოწვევის პარლამენტის 4 – წლიანი მუშაობა, ამ კითხვაზე პასუხის გაცემა უჭირთ პოლიტოლოგებს, თუმცა არც სკეპტიკურად უყურებენ წარმოდგენილ კანდიდატებს.

გია ხუხაშვილისთვის საპარლამენტო თანამდებობებს მნიშვნელობა არ აქვს. მისი თქმით, მთავარია, როგორ მოხდება ახალი და ძველი სახეების შერწყმა.

“საპარლამენტო თანამდებობები არ მგონია, რაღაც განსაკუთრებული განხილვის საგანი იყოს. ეს მათი გადასაწყვეტია, ვის სად დანიშნავენ. არ მგონია, ამ თანამდებობებს ამ შეთხვევაში რამე განსაკუთრებული მნიშვნელობა ჰქონდეს. თუ მოხდა ახალი სისხლისა და ყოფილი პოლიტიკური ელიტის სწორი შეხამება, მაშინ შეიძლება რაღაც იმედი გვქონდეს, თუმცა, წინასწარ ძნელია რაღაცის თქმა. ზოგადად პოლიტიკური გამოცდილების მქონე ადამიანების რაოდენობამ დაიკლო. სამაგიეროდ ახალი ადამიანები გაჩნდნენ და შესაძლოა, ცოტა გამოაცოცხლონ სიტუაცია. ასე რომ, წინასწარ რაღაცის თქმა არასწორია. ზედმეტი სკეპტიციზმიც ცუდია. ასე რომ, დაველოდოთ და გამოჩნდება”, – უთხრა “მთელ კვირას” გია ხუხაშვილმა.

სოსო ცისკარიშვილი კი იმედოვნებს, რომ ამ მოწვევის პარლამენტი შეხლა-შემოხლით არ გაითქვამს სახელს ამის საფუძველს კი ახალი სახეები აძლევენ, რომლითაც პარლამენტი დაკომპლექტდა.

“პირველ ყოვლისა, მინდა წარმატება ვუსურვო ყველა პარალმენტარს. დიდი მოლოდინი მექნება, რომ 4 წლის განმავლობაში ამომრჩევლები იქნებიან უკეთეს მდგომარეობაში. არ ეშიებათ და არ იქნებიან მიჭირხვნილი. ძირითადად საფრთხეს ვხედავთ ადგილზე გაყინულ ურთიერთობაში “ქართული ოცნებისა” და “ნაციონალური მოძრაობას” შორის. სურვილი იმისა, რომ კიდევ 4 წელი ვისმინოთ მათი არცთუ აკადემიური ფრაზეოლოგია და ვუყუროთ შეხლა-შემოხლას ნაკლებად აქვს საზოგადეობას და რასაკვირველია ძნელად მოსათმენი იქნება. შესაბამისად, საპარლამენტო პარტიებმა პირველ ყოვლისა უნდა შეძლონ წინ გახედვა და იფიქრონ საკუთარი თანამდებობის შენარჩუნებაზე და არ ეჯიბრებოდნენ ერთმანეთს ბილწისტყვაობაში. ცნობიერება უნდა ავუმაღლოთ ამომრჩევლებმა პარლამენტს, რომ ისინი წარმოადგენენ საკუთარ ამომრჩევლებს და არა რომელიმე კერძო პირს. ჩემი იმედი ახალ სახეებს ეყრდნობა და ვიმედოვნებ, ისინი არ აჰყვებიან კოლეგებს, რომლებმაც საზოგადოებას თავი 4 წლის განმავლობაში ცემა-ტყეპით დაამასხსოვრეს და პარლამენტს აკადემიურ სივრცედ აქცევენ პირველ ყოვლისა, “ქართული ოცნება” დაემთხვეს საქართველოს მოსახლეობის ოცნებებს”, – განაცხადა სოსო ცისკარიშვილმა.

„რეზონანსი//მთელი კვირა“, 07 ნოემბერი, 2016 წელი

ინტერვიუ ელენე ხოშტარიასთან: „ვერ ვხედავ პრობლემას, რომ, რაღაც მომენტში, პარტიაში მიმდინარე კამათი გარეთაც გამოდის“

გვანცა ღვედაშვილი

ჯერჯერობით უცნობია, როდის გაიმართება ყრილობა და ვინ განიხილებიან “ნაციონალური მოძრაობის” თავმჯომარის კანდიდატურებად. როგორც “მთელ კვირასთან” პარტიის ერთ-ერთმა წევრმა ელენე ხოშტარიამ განაცხადა, აღნიშნულ საკითხებზე მსჯელობა ჯერ არ დაწყებულა. რაც შეეხება პარტიაში აზრთა სხვადასხვაობას, მისი თქმით, ეს ჯანსაღი და დემოკრატიული პროცესია. როგორც თავად ამბობს, მთავარი ის არის, რომ პარტიაში ყველას ახსოვს, რომ “ნაცმოძრაობა” ახლა თითქმის ერთადერთი ოპოზიციური პარტიაა, რომელმაც ქვეყანა იმ საფრთხეებისგან უნდა დაიცვას, რომლებიც მას, შესაძლოა საკონსტიტუციო უმრავლესობამ მოუტანოს. ამასთან, ელენე ხოშტარიას თქმით, მიუხედავად ყველაფრისა, თუ საჭირო გახდება, ისინი აქტიურ წინააღმდეგობას გაუწევენ “ოცნებას” როგორც პარლამენტში, ისე მის გარეთ.

- როდის იგეგმება ყრილობის დანიშვნა?

- როდის და როგორი ფორმით იქნება ყრილობა, ამის დადგენას პარტიაში გარკვეული პროცედურების გავლა სჭირდება, რათა ეს იყოს ძალიან გახსნილი და დემოკრატიული პროცესი, სადაც აზრის გამოთქმის საშუალება ყველას ექნება. შესაბამისად, ამ ეტაპზე პოლიტსაბჭოს სხდომაზე მივიღეთ გადაწყვეტილება შეიქმნას ჯგუფი, რომელიც ამ ყველაფერს მოამზადებს. რის შემდეგაც მივიღებთ კიდევ ერთ გადაწყვეტილებას. ყველაზე მნიშვნელოვანია ის, რომ საერთო დისკუსიის შედეგად უნდა ჩამოყალიბდეს ფორმები, როგორ გაიმართება ყრილობა. ასე რომ, ამ ეტაპზე სავარაუდო თარიღზე ვერაფერს გეტყვით.

- რაც შეეხება ახალი თავმჯდომარის არჩევას, სავარაუდო კანდიდატებად ვინ განიხილება?

- პარტიაში ამ თემაზეც უნდა ვისმჯელოთ. ახალი თავმჯდომარის კანიდატებზე საუბარი და მსჯელობა ახლა უნდა დავიწყოთ და წინასწარ ვერაფერს გეტყვით. ყველაზე მნიშვნელოვანია, რომ ეს იყოს დემოკრატიული და გამჭვირვალე პროცესი.

- საუბარია, რომ ერთ-ერთი კანდიდატი შესაძლოა სანდრა რულოვსიც იყოს. თქვენ თუ ადასტურებთ ამ ინფორმაციას?

- ჯერჯერობით საერთოდ არ ყოფილა განხილვა, თუ ვინ იქნება კანდიდატი. როგორც კი ეს განხილვა დაიწყება, რა თქმა უნდა ყველაფერს შეგატყობინებთ. გუნდში ჯერ არც ერთი კანდიდატის განხილვა არ ყოფილა.

- რაც შეეხება ბოლო დღეებში “ნაციონალურ მოძრაობაში” განვითარებულ მოვლენებს, გიგი უგულავასა და მიხელ სააკაშვილის განცხადებებს, ასევე პარტიაში გარკვეულ აზრთა სხვადასხვაობას პარლამენტში შესვლა-არშესვლასთან დაკავშირებით, ამ ყველაფერმა გამოიწვია განცდა, რომ შესაძლოა “ნაცმოძრაობა” გაიყოს. თქვენ რას გვეტყვით?

- ეს ყველაფერი ჯანსაღი პროცესია. პარტიაში გარკვეული ცვლილებებისა და განახლების, განხილვა არჩევნებამდე დაიწყო. ეს არის ძალიან ბუნებრივი პროცესი, იმ შედეგების გააზრება, რომლებიც ჩვენ მივიღეთ, რატომ დაგვიჭირა მხარი ამდენმა ადამიანმა და ამავე დროს რატომ ვერ მივიღეთ ჩვენთვის სასურველი შედეგი. ცხადია, თუ ჩვენ ვართ ნორმალური პარტია, ამ ყველაფერმა უნდა დაგვაფიქროს, თუ როგორ შევიცვალოთ და განვვითარდეთ, რათა საზოგადოების გამოწვევებს ვუპასუხოთ. ახლა ამ პროცესში ყველა თანხმდება, სააკაშვილიც, უგულავაც და სხვებიც, რომ ცვლილებები უნდა იყოს. ხოლო იმაზე, თუ როგორი ცვლილებები იქნება, აზრთა სხვადასხვაობა თუ არ გვქონდა, მაშინ რობოტები უნდა ვიყოთ.

ყველაზე მნიშვნელოვანი ის არის, რომ აზრთა სხვადასხვაობის მიუხედავად ჩვენი პარტია იმის საშუალებას იძლევა, რომ ყველას აზრი იყოს გაგებული, მოსმენილი და შეგვეძლოს კამათი. მე იმაშიც ვერ ვხედავ პრობლემას, რომ რაღაც მომენტში ეს კამათი გარეთაც გამოდის, რადგან ჩვენ არ გვეშინია ამ აზრთა სხვადასხვაობის. ასევე ჩვენს პარტიას აქვს იმის უნარი, რომ გარკვეულ საკითხებზე განხვავებული აზრის მიუხედავად ზუსტად გვესმოდეს, რა არის ჩვენთვის პრიორიტეტი. ჩვენი მთავარი ამოცანაა ბიძინა ივანიშვილის, არაფორმალური მმართველის საკონსტიტუციო უმრავლესობის ფარგლებში ქვეყანა იმ საფრთხეებს ავარიდოთ, რომლებიც მოსალოდნელია და ეს ფაქტობრივად უმნიშვნელოვანესია მაშინ, როცა თითქმის ერთადერთი ოპოზიციური ძალა დავრჩით ამ პოლიტიკურ სპექტრში. ჩვენ ამ პასუხისმგებლობას კარგად ვგრძნობთ. ამიტომ ამ კამათის, განხილვის შედეგად ჩვენ აუცილებლად დავდგებით საზოგადოების წინაშე ღირსეულ ძლიერ პარტიად.

- ანუ, შიდა დაპირისპირების ფონზე გამორიცხავთ პარტიის გაყოფას და პარტიიდან გარკვეული ლიდერების წასვლას?

- აქ ერთი მომენტია – ჩვენი ამომრჩევლი ნებისმიერ მომენტში ღელავს, როცა გარკვეული ცვლილებებია და ეს ბუნებრივია. პარლამენტში შესვლის საკითხზეც იყო, რომ ჩვენი ამომრჩეველთა ნაწილი ამას არ უჭერდა მხარს. მეორე მომენტი, რაც მსგავს შეფასებებს იწვევს, არის ბიძინა ივანიშვილის დაინტერესება. მან სხვა პარტიები დაფლითა სუს-ის, სხვადასხვა არალეგიტიმური წესებითა და ზეწოლის მეშვეობით. რა თქმა უნდა, მას ძალიან მოუნდება, რომ ხელი შეუწყოს ამ პროცესებს. თუმცა, ჩვენ ამ მოვლენებთან კავშირი ნამდვილად არ გვაქვს. კიდევ ერთხელ ვიმეორებ, რომ სხვათა შორის, მისი პარტიისგან განსხვავებით, ჩვენთან არის ჯანსაღი კამათის პროცესი, რაც დასრულდება ერთიანი ძლიერი “ნაციონალური მოძრაობით”.

- როგორ წარმოგიდგენით “ნაციონალური მოძრაობის” საქმიანობა პარლამენტში მაშინ, როცა საკონსტიტუციო უმრავლესობა “ქართულ ოცნებას” აქვს?

- ჩვენ ცხადია გვესმის, რომ საკანონმდებლო ბერკეტი არ გვაქვს, რადგან საკონსტიტუციო უმრავლესობა “ქართულმა ოცნებამ” მოიპოვა, თუმცა, რამდენიმე მიმართულებით ძალიან აქტიურები ვიქნებით.

პირველი, ეს იქნება, კონტროლი და საზოგადოებისთვის ახსნა იმ ინიციატივებისა, რომელიც მთავრობას ექნება. ჩვენ ძალიან ღიად ვისაუბრებთ იმ საფრთხეებზე, რისი მომტანიც შესაძლოა იყოს ეს ცვლილებები. დიდ წინააღმდეგობას გავუწევთ პარლამენტში “ოცნებას” და თუ საჭირო გახდა მის გარეთაც.

მეორე – ჩვენ ვაპირებთ წარმოვადგინოთ ჩვენი ინიციატივები, რადგან მკაფიო წარმოდგენა გვაქვს, თუ რა და როგორ გაკეთდეს ქვეყანაში. დაწყებული ეკონომიკით და სამუშაო ადგილების შექმნით, დამთავრებული სხვა საკითხებით. ჩვენი წინასაარჩევნო დაპირებები ყველაზე გააზრებული და შინაარსიანი იყო. ამიტომ, გარდა კონტროლისა, ჩვენ ძალიან აქტიური მუშაობა გვექნება სხვადასხვა ინიციატივების წარსადგენად.

მესამე მიმართულება იქნება საზოგადოებასა და არასამთავრობოებთან მუშაობა. მათი ინტერესის გამოჩენა პარლამენტში.

მეოთხე, ეს იქნება კარდაკარის კამპანია. ზოგადად, საზოგადოებასთან ინტენსიური ურთიერთობა. ანუ, ჩვენ არანაკლებ აქტიურ საქმიანობას ვაპირებთ პარლამენტს გარეთ.

„რეზონანსი//მთელი კვირა“, 07 ნოემბერი, 2016 წელი

ინტერვიუ ვახტანგ ძაბირაძესთან: „ნაციონალური მოძრაობა“ ორად გაიყოფა“

ნინო ქეთელაური

“ქართულ ოცნებას” ნამდვილად აწყობს ისეთი ოპოზიცია, როგორიც “ნაციონალური მოძრაობაა” და მთლად უკეთესი, თუ მის ლიდერად ისევ სააკაშვილი დარჩება. ამ შემთხვევაში “ოცნების” ერთადერთი პოლიტიკური ამოცანა იქნება, რომ გარეთ მესამე ძალის შექმნა არ დაუშვას”, – ამის შესახებ “მთელ კვირასთან” კონსტიტუციონალისტი ვახტანგ ძაბირაძე საუბრობს, რომელიც აღნიშნავს, რომ თუ პოლიტიკური სიტუაცია ასე გაგრძელდება, 2020 წლის არჩევნებშიც “ქართული ოცნება” გაიმარჯვებს. მისი შეფასებით, თუკი “ნაციონალური მოძრაობა” გაიყოფა, იმ ნაწილს, ვინც სააკაშვილის გარეშე გააგრძელებს მოღვაწეობას, შანსი ექნება, რომ, საჭიროების შემთხვევაში, არასაპარლამენტო გაერთიანებულ ოპოზიციასთან ინტეგრირდეს.

ვახტანგ ძაბირაძე: თუ იმით ვიმსჯელებთ, რომ შიდა პარტიული პროცესი საჯარო გახდა, გამოდის, რომ დაპირისპირებამ თუ არა, აზრთა სხვადასხვაობამ იქამდე მიაღწია, რომ ამ პრობლემის შიგნით მოგვარება შეუძლებელი გახდა. ზოგადად, არჩევნების შემდეგ ყველა პოლიტიკურ პარტიაში მიმდინარეობს იმის გადახედვა, რაც 4 წლის განმავლობაში გააკეთა. მარტო “ნაციონალური მოძრაობა” არ აღმოჩნდა გამონაკლისი, სხვა პარტიებშიც ანალოგიური პროცესი მიმდინარეობს. ვგულისხმობ წარსულის შეფასებასაც და გადაფასებასაც.

რა თქმა უნდა, “ნაციონალურ მოძრაობაში” ეს პროცესი უფრო მტკივნეულად მიმდიარეობს გამომდინარე იქიდან, რომ მათი პრობლემა დაკავშირებულია პარტიის ლიდერებსა და აზრთა სხვადასხვაობასთან, რომელიც მთელი პარტიის სამსჯელო საგანი გახდა. ფაქტობრვად, ის ნაწილი, რომელმაც სააკაშვილის წინადადება მანდატებზე უარის თქმასთან დაკავშირებით არ მიიღო, უკვე იმდენად დაუპირისპირდა ლიდერს, რომ ხანგრძლივ პერიოდში მათი პარტიაში დარჩენა შეუძლებელი გახდება. თუმცა, არის მეორე პრობლემაც – სააკაშვილის ბუნებიდან გამომდინარე, მისი მოშორება “ნაციონალურ მოძრაობას” ძალიან გაუჭირდება.

- რამდენად რეალურია, რომ სააკაშვილი “ნაციონალურ მოძრაობას” ჩამოშორდეს?

- ალბათ მაინც ბევრი რამ იქნება დამოკიდებული იმ გუნდზე, რომელიც უფრო პრაგმატულად აფასებს მომავალს. დარწმუნებული ვარ, რომ საქართველოში პოლიტიკური პროცესი როგორც არ უნდა განვითარდეს, იქნება ეს არჩევნების გზა, სტაბილურ და მშვიდ გარემოში, თუ ქუჩაში აქციები, მოსახლეობაში სააკაშვილისადმი დამოკიდებულება არ მგონია, რომ რადიკალურად შეიცვალოს. შესაბამისად, თუ ვინმე ფიქრობს, რომ გარკვეული პერიოდის მერე ხალხი სააკაშვილს ზარ-ზეიმით შეხვდება, ეს ასე არ მოხდება.

ყოველ შემთხვევაში, დღეს, სააკაშვილის ფაქტორის შენარჩუნებას არა მარტო ის ხალხი შეეცდება, ვინც მას გულშემატკივრობს, არამედ გარკვეულწილად “ქართული ოცნებაც”. იმიტომ, რომ თუ არჩვნებს გავაანალიზებთ, “ქართულ ოცნებას” ნამდილად აწყობს ისეთი ოპოზიცია, როგორიც “ნაციონალური მოძრაობაა” და მთლად უკეთესი, თუ მის ლიდერად ისევ სააკაშვილი დარჩება. ამ შემთხვევაში “ოცნების” ერთადერთი პოლიტიკური ამოცანა იქნება, რომ გარეთ მესამე ძალის შექმნა არ დაუშვას. ასე თუ გაგრძელდა, ჩათვალეთ, რომ 2020 წელსაც “ქართული ოცნება” იქნება გამარჯვებული. ამ სიტუაციას საკმაოდ კარგად აცნობიერებს ის გუნდი, რომელმაც მანდატების დათმობაზე უარი განაცხადა და პარლამენტში შესვლას აპირებს. ისინი სააკაშვილთან მუშაობას გააგრძელებენ თუ არა, ამის თქმა გამიჭირდება, მაგრამ, საბოლოო ჯამში, როგორც ჩანს, პარტია მაინც გაიყოფა.

თუმცა, იმ გუნდს, რომელიც პარლამენტში შედის, სახეების თვალსაზრისით პრობლემები აქვს. ვგულისხმობ თუნდაც ბოკერიას ფაქტორს. მაგრამ ის საკმაოდ ჭკვიანია საიმისოდ, რომ საჭირობის შემთხვევაში ერთი ნაბიჯით უკან დაიხიოს და კულისებში გავიდეს.

- სანდრა რულოვსის განცხადებით, მას ჯერ კიდევ არ აქვს გადაწყვეტლი, შევა თუ არა პარლამენტში. რამდენად შესაძლებელია, რომ მას იმ ლიდერებმაც მიბაძონ, ვინც შესვლის წინააღმდეგი იყო?

- თუ ვიღაცები მანდატებზე უარს იტყვიან, პარტიული სია გადაინაცვლებს და ეგ იქნება, სხვა არაფერი მოხდება. როდესაც “ნაციონალურმა მოძრაობამ” ცენტრალურ საარჩევნო კომისიაში განცხადება შეიტანა, მე არ ვიცი, იქ სია როგორ ჰქონდათ გათვლილი – ვინ უარს იტყოდა, ვის ამოღებას ფიქრობდნენ და ა.შ. მაგრამ ზოგადად, მგონია, რომ სანდრა რულოვსიც და ის ლიდრებიც, ვინც მანდატებზე უარს აბობდა, პარლამენტის წევრები გახდებიან. დროთა განმავლობაში გამოჩნდება, რომ მანდატებზე უარის თქმა “ნაციონალური მოძრაობისთვის” სიკეთის მომტანი არ არის. პარტიის ერთი ნაწილი ამას დღეს ხვდება და მეორე ნაწილი ხვალ მიხვდება. თუმცა, შესაძლოა, ეს ყველაფერი პირდაპირ არც უკავშირდებოდეს იმ პროცესს, რაც პარტიაში დაიწყო. იქ გარდა იმისა, რომ აზრთა შეუთავსებლობაა, გარკვეული შიდა პროცესებიც მიმდინარეობს. ანუ, მთლად ისე არ არის, რომ “ნაციონალურ მოძრაობაში” იმ ადამიანებს, ვინც სააკაშვილს ემხრობა ან ეწინააღმდეგება, ერთიანობის შენარჩუნება უნდოდეთ. ეს პარტია გაიყოფა, ოღონდ რას მოიტანს ეს პროცესი, წარმატებას თუ წარუმატებლობას, ეს უკვე იმაზე იქნება დამოკიდებული, ზოგადად პოლიტიკური პროცესი როგორ განვითარდება.

- როგორ ფიქრობთ, მიხეილ სააკაშვილისგან გამიჯვნა “ნაციონალური მოძრაობის” იმიჯს წაადაგება თუ პირიქით?

- მიხეილ სააკაშვილისგან სრულიად გამიჯვნა საკმაოდ რთული იქნება, თუ შეუძლებელი არა. მე ვფიქრობ, ჩამოშორება მთლიანად მაინც ვერ მოხერხდება. უფრო რეალურია, რომ პარტია გაიყოფა, ნაწილი იქნება სააკაშვილის მეთაურობით, რომელიც შეიძლება დარჩეს როგორც “ნაციონალური მოძრაობა”, მეორე ჯგუფი კი სხვა სახელით გააგრძელებს საქმიანობას. ეს ერთი ვარიანტია და მეორე, სააკაშვილი და მისი მომხრე ლიდერები იყვნენ უმცირესობაში და მოუხდეთ პარტიიდან გასვლა. მაშინ იქ შეიქმნება კიდევ ახალი ჯგუფი. მე მგონია, რომ სხვა სცენარი აქ უკვე გამორიცხულია, მაგრამ, ხელისუფლებისთვის ამ ორიდან რომელს ექნება ის ფუნქცია, რაც არჩევნებზე “ნაციონალურმა მოძრაობამ” შეასრულა, ეს ჯერ კიდევ საკითხავია. ალბათ, ის იქნება, რომელი ჯგუფიც სააკაშვილს მიიჩნევს თავის ლიდერად. მაშინ, როდესაც “ნაციონალური მოძრაობა” მაჟორიტარების არჩვნებზე ითხოვდა, რომ “ოცნებას” საკონსტიტუციო უმრავლესობა არ მიეღო, მათმა ამ იდეამ არა მარტო საზოგადოების, არამედ პარტიების მხრიდანაც მარცხი განიცადა. ამით იმის თქმა მინდა, რომ დღეს ხელისუფებისთვის უფრო გამოყენებადია “ნაციონალური მოძრაობა”, ვიდრე დანარჩენი ოპოზიციისთვის.

“ნაცონალური მოძრაობა” გარიყულია პოლიტიკური სპექტრიდან. არსებობს “ქართული ოცნება”, არასაპარლამენტო ოპოზიცია (რაც არის დარჩენილი) და არსებობს “ნაციონალური მოძრაობა”, რომელთანაც არასაპარლამენტო ოპოზიცია კავშირებს გამორიცხავს. თუ “ნაციონალური მოძრაობა” გაიყოფა, იმ გუნდს, რომელიც სააკაშვილის გარეშე გააგრძელებს საქმინობას, შანსი ექნება, რომ საჭიროების შემთხვევაში გაერთიანებულ ოპოზიციაში უპრობლემოდ მოხდეს მათი ინტეგრირება. სააკაშვილთან ერთად ეს გამორიცხულია.

- „ქართული ოცნება“ ჯერ კიდევ თანამდებობების გადანაწილებაზე მსჯელობს. გამოიყო რამდენიმე მინისტრი, ვის შეცვლასაც აპირებენ. როგორ ფიქრობთ, რა პრინციპით შეირჩა შესაცვლელი მინისტრების სია?

- ალბათ უფრო პრემირ-მინისტრის პირადი დამოკიდებულებით იმ ოთხეულისადმი, ვინც დასახელდა. იმიტომ, რომ ქვეყანაში მიმდინარე პროცესებზე პასუხისმგებელი მთლიანად მინისტრთა კაბინეტია და არა მისი ცაკლეული რომელიმე მინისტრი.

რთულია, ობიექტური მიზეზები ვეძებოთ, რომელმა მინისტრმა გაამართლა და რომელმა ვერა. თუ არჩევნებში მიღებული მანდატების რაოდენობით ვიმსჯელებთ, ასეთი სასწაული მინისტრთა კაბინეტი მსოფლიოში არ არის, მაგრამ ეს რეალობა ხომ არ არის?! მანდატები ერთია და მინისტრთა კაბინეტი – მეორე. აქ დიდი მნიშვნელობა აქვს იმას, პრემიერი ვისთან ერთად გრძნობს თავს უფრო კომფორტულად. მე არ ვიცი, შიგნით რა დამოკიდებულებებია, მაგრამ არ მგონია, რომ ქვეყანაში თუ რამე ცუდია, ვინმემ ერთ მინისტრს მიაწეროს. ამიტომ, ძალიან მიჭირს კონკრეტულ პერსონებზე საუბარი. იმ პრობლემატიკაში და საქმიანობაში, რომელსაც ეს კონკრეტული მინისტრები ხელმძღვანელობენ, ასე ღრმად ჩახედული არ ვარ.

რაც შეეხება მთლიანად კაბინეტს, მისი შეფასება შეიძლება. არ ვთვლი, რომ ვარსკვალავებს წყვეტდნენ, მაგრამ არც ის მგონია, რომ ახალი კაბინეტი უკეთესი იქნება და რამე სასწაულს მოახდენს. ღმერთმა ქნას, ვცდებოდე, მაგრამ ის სტილი, როგორც მინისტრთა კაბინეტი მუშაობდა, შენარჩუნებული იქნება. გარდა რიტორიკისა, გულწრფელად რომ გითხრათ, ღარიბაშვილის მერე მოსულ კვირიკაშვილს ბევრი არაფერი შეუცვლია, მიუხედავად იმისა, რომ მისდამი სიმპათიით ვარ განწყობილი.

- სამინისტროების შემცირებაზეც იყო საუბარი…

- მე ვფიქრობ, მთავრობის ოპტიმიზაციასთან დაკავშირებით, გაცილებით რთული მექანიზმის შექმნა და მნიშვნელოვანი რეფორმის გატარებაა საჭირო. ამას იმიტომ ვამბობ, რომ რომელიმე სამინისტროს დაყოფა და სტრუქტურული შეერთება, მთავრობის მუშაობის არანაირ ეფექტს არ მოგვცემს. შეიძლება ხარჯები ოდნავ შემცირდეს, მაგრამ ესეც მიზერული იქნება. პიარის თვალსაზრით ეს გარკვეული ეფექტს მოიტანს, მაგრამ ესეც მხოლოდ რაღაც პეროდი იმუშავებს. მექანიკური შერწყმა, გარდაქმნა, არ გამოვა. თუ გვინდა, რომ მთავრობა ეფექტური იყოს, ჩვენ გვჭირდება მცირე მთავრობა, მაგრამ არა სამინისტროების შემცირების, არამედ გააზრებული კონცეპტუალური ბაზისის ხარჯზე. აქ არა მარტო სამინისტროებსა და ცენტრალურ ხელისუფლებაზეა საუბარი, არამედ მთლიანად მმართველობასა და თვითმმართველობაზე. საკმაოდ მძიმე სამუშაოა და ორ-სამ დღეში ასეთი რამის გაკეთება მხოლოდ მექანიკური შეერთებითაა შესაძლებელი. მაგალითად, დიასპორის სამინისტრო რომ გააუქმო და საგარეო საქმეთა სამინისტროში გადაიტანო, როგორც დეპარტამენტი, ამით რა?! არც არაფერი, აღარ ერქმევა სამინისტრო და იქნება დეპარტამენტი. ასეთი რეფორმები სერიოზულ შედგეს არ იძლევა. თუ ვინმეს მართლა სურს, რომ სახელმწიფო რეფორმა გაატაროს, მაშინ ეს საკმაოდ რთული საქმეა და სჭირდება ინტენსიური მუშაობა, რომ ჯერ ბაზა მომზადდეს და შემდეგ განხორციელდეს.

- რუსეთ-საქართველოს ურთიერთობებზე მინდა გკითხოთ. იმ ფონზე, როდესაც ორივე მხარე პოლიტიკის შერბილებაზე საუბრობდა, სულ ახლახან კარასინმა განაცხადა, რომ რუსეთის მთავრობა საქართველოსთან სავიზო რეჟიმის გამარტივებისთვის მზად არ არის და რომ გაითვალისწინებენ საქართველოს დასავლეთისკენ სწრაფვის და ვიზალიბერალიზაციისა პროცესს. ამ ვითარებაში ამ ორ ქვეყანას შორის ურთიერთობების დასტაბილურება როგორ წარმოგიდგენიათ?

- მე ვფიქრობ, ამ ყველაფერზე ჩვენს მთავრობას ძალიან მშვიდი რეაქცია უნდა ჰქონდეს, რადგან საქართველოს ვიზალიბერალიზაციის პროცესისადმი, რუსეთის დამოკიდებულება ისედაც ცნობილი იყო. არავინ ელოდა იმას, რომ რუსეთი საქართველოს ვიზალიბერალიზაციით გახარებული იქნებოდა. მისთვის ეს არის საკმაოდ მნიშვნელოვანი პრობლემა. უნდა ველოდოთ იმასაც, რომ თუ რუსეთი ასე გააგრძელებს, ის პოზიტიური ნაბიჯები, რაც აქამდე იყო, იგივე სავაჭრო ურთიერთობა, ჩაიკეტოს და რუსულ ბაზარზე ქართულ პროდუქციას წვდომა არ ჰქონდეს.

ჩვენ არანაირი მექანიზმი არ გვავქს, რომ რუსეთის წინააღმდეგ ვიმოქმედოთ. თუ გვინდა, რომ როდისმე თავი დავაღწიოთ მუქარებს და მსგავს ტონს, ერთადერთი საშუალებაა, რომ დასავლეთთან ინტეგრაციის პროცესი რაც შეიძლება დავაჩქაროთ. სხვაგვარად ჩვენ ყოველთვის ვიქნებით ის ლუკმა, რომლის გადაყლაპვაც რუსეთს ან სხვა ვინმეს მოუნდება.

გეოპოლიტიკური მდგომარეობიდან გამომდინარე, მსგავსი პრობლემები ჩვენ ირგვლივ ყოველთვის ტრიალებდა და იტრიალებს კიდეც. სწორედ ამიტომაც გვინდა დასავლეთისკენ წასვლა. საქართველოს მოსახლეობის განწყობები არჩევნებმაც ძალიან კარგად გამოკვეთა და სადღაც 90%-მა იმ პარტიებს დაუჭირა მხარი, რომლებსაც გაცხადებული დასავლური ორიენტაცია აქვს. გამოსავალი არის ის, რომ გავაგრძელოთ დიალოგი, როგორი მძიმეც არ უნდა იყოს და ამასთანავე, აღებულ კურსზე უარი არ უნდა ვთქვათ.

———————-

„ახალი თაობა“, 07 ნოემბერი, 2016 წელი

ინტერვიუ პეტრე მამრაძესთან: „დავით უსუფაშვილისთვის მთავარია, რომ ქალბატონი თინა არ მიატოვებს“ // „ჩვენთან პარტიები არ არსებობს“

პარლამენტის ყოფილი წევრი პეტრე მამრაძე აცხადებს, რომ საკანონმდებლო ორგანოს გარეთ დარჩენილ პარტიებსა და მათ ლიდერებს 2020 წლისთვის არანაირი შანსი არ აქვთ, ქვეყნის მართვის სადავეები ხელში აიღონ. მათ ხალხი მხარს არ დაუჭერს, თუმცა, თუ ეკონომიკური კოლაფსი იქნება, ვითარება შეიცვლება. „მათ პერსპექტივა არ აქვთ, რადგან ისინი არასოდეს ყოფილან პოლიტიკური პარტიები. საქართველოში ჯერჯერობით არცერთი პოლიტიკური პარტია არ შექმნილა, შექმნის კონტურებიც კი არ არის გამოკვეთილი. „ოცნებაც“ კი არ არის პარტია, ისევე, როგორც თავის დროზე „საქართველოს მოქალაქეთა კავშირი“ – სმკ“, – აცხადებს პეტრე მამრაძე.

- რატომ?

- საქართველოს საზოგადოება, მისი სოციალ-ეკონომიკური და პოლიტიკური განვითარება და შრეებად დაყოფა არ არის იმ დონეზე მისული, რომ საზოგადოებამ პოლიტიკური პარტიები შექმნას.

- თუ პარტიები არ გვაქვს, რამდენად მიზანშეწონილია მხოლოდ პროპორციული წესით არჩევნების ჩატარება და მაჟორიტარულის გაუქმება, რასაც მოითხოვენ?

- ეს საკითხი საკამათოა, თუმცა სწორი საარჩევნო სისტემა სწორედ რომ ხელს შეუწყობს პარტიების შექმნას. საარჩევნო მარათონში 43 ე.წ. პოლიტიკური პარტია ჩაერთო. ისეთ ქვეყანაში, სადაც 3,5 მლნ ადამიანია დარჩენილი, ბიუჯეტი კი მსოფლიოს მრავალი უნივერსიტეტის ბიუჯეტზე ნაკლებია, 43 პარტიის ჩართვა არჩევნებში ხომ სრული აბსურდი, მარაზმი და პოლიტიკური ანეკდოტია! დიდ და მდიდარ ქვეყნებში 3-4 მოქმედი პარტიაა, პატარა საქართველოში კი 220-ზე მეტი პარტიაა რეგისტრირებული.

- ეს იმას ხომ არ ნიშნავს, რომ ჩვენ ჯერ კიდევ ვერ შევთანხმდით მთავარ ღირებულებებზე?

- ეს იმას ნიშნავს, რომ არ მოხდა საზოგადოების სეგმენტაცია, როდესაც საზოგადოების ყველა მნიშვნელოვან სეგმენტს შეუძლია, შექმნას ორგანიზაცია, რომელიც მთლიანად ქვეყნისა და საზოგადოების ინტერესებს დაიცავს. ჩვენთან იქმნება პოლიტიკური ჯგუფები მეტ-ნაკლებად ცნობადი ადამიანების გარშემო. შემდეგ ეს დაჯგუფებები ფულის მოპოვებისთვის იბრძვიან. შემდეგ მათი ცნობადობის კაპიტალიზაცია ხდება. ამას ჩვენი კანონმდებლობა უწყობს ხელს. დაფინანსებას მიიღებს ის, ვინც ახლა არჩევნებში 3% მიიღო, მათ შორის, დაფინანსებას მიიღებენ ბლოკებში გაერთიანებული პარტიებიც. ყველა მიიღებს დაფინანსებას და თავისთვის კარგ ხელფასებსაც დაინიშნავენ. დაფინანსება ექნებათ თავისუფალ დემოკრატებს, ბურჯანაძის პარტიას, პატრიოტთა ალიანსს, რომელშიც შედიან აკაკი ასათიანის, კონსტანტინე გამსახურდიასა და კუკავას პარტიები. ისინიც მიიღებენ დაფინანსებას, ვინაიდან ალიანსმა არჩევნებში 5%-იანი ბარიერი გადალახა ანუ დაფინანსებისთვის ბრძოლა შეიძლება. ქვეყანაში, სადაც ამხელა უმუშევრობაა, ეს ბევრისთვის საკმაოდ მომგებიანია, თუმცა პარტიები არ შექმნილა.

- პოლიტიკიდან წასულებს, მაგალითად, ალასანიას, პეტრიაშვილსა და სხვებს პოლიტიკაში დაბრუნების შანსი აქვთ ან ის პარტიები ისევ მიიღებენ ამ ლიდერებს?

- ძნელი წარმოსადგენია, თუ ეკონომიკური კოლაფსი არ მოხდა. თუ ცხოვრება აეწყო, მათ პოლიტიკაში დაბრუნებისა და გამარჯვების შანსი არ ექნებათ. მათ არ აქვთ არც პროგრამები და არც ის ქარიზმა, რომ დამაჯერებლად, გასაგები ენით ესაუბრონ ამომრჩეველს.

- მაშ, რის იმედი აქვს, მაგალითად, უსუფაშვილს, რომელიც აცხადებს, რომ 2020 წლისთვის მოემზადება ანუ პარტიას შექმნის და არჩევნებში მიიღებს მონაწილეობას?

- იმედი მათ ყოველთვის აქვთ. მე ჯერ კიდევ 1995 წელს მომისმენია რესპუბლიკელებისგან, ახლა 20%-ზე ნაკლებს არ ავიღებთო. რომ ვეუბნებოდი, თქვენ ბარიერს ვერ გადალახავთ-მეთქი, ძალიან სწყინდათ. მაშინ პოლიტიკაში აქტიურად ვიყავი ჩართული, პარლამენტის წევრი და შევარდნაძის აპარატის უფროსი გახლდით. რესპუბლიკელებში ძალიან ბევრი ნაკითხი და კანონების მცოდნე ადამიანია. ვახტანგ ხმალაძემ რომ იცის კანონმდებლობა, ცნობილია.

- რესპუბლიკური პარტია ახლა ვახტანგ ხმალაძემაც რომ დატოვა?

- დიახ, პაატა ზაქარეიშვილმა თქვა, უთანხმოება გვაქვს პარტიის მომავალ გეგმებთან დაკავშირებითო. დავით ზურაბიშვილმა (რომელიც პარტიაში დარჩა) დაამატა, წასვლის შეფასებასთან დაკავშირებითაც უთანხმოება გვაქვსო. წლების წინ უფროსი თაობის რესპუბლიკელებს ჩემთვის უთქვამთ (ისე მოხდა, რომ 2012 წლის შემდეგ მათთან კონტაქტი არ მქონია), რა ვქნათ, ჩვენ ვართ პოლიტიკური კლუბი და ვერ გავცდით პოლიტიკური კლუბის ჩარჩოებსო.

- ანუ ამ პოლიტიკური კლუბის ჩარჩოები ვიწრო აღმოჩნდა დავიტ უსუფაშვილისთვის?

- არა, უბრალოდ, შიგნით არის უთანხმოება. უსუფაშვილისთვის მთავარია, რომ ქალბატონი თინა არ მიატოვებს. მან თქვა, რომ უსუფაშვილის პარტია არ იარსებებს. ვნახოთ, რა იარსებებს.

- ხომ არ არის მოსალოდნელი პრეზიდენტთან ერთად პარტიის შექმნა?

- ეს მთლად უიმედო აზრი არ არის, მაგრამ არცერთი მათგანი არ გამოდგება იმისთვის, რომ მეტ-ნაკლებად პოპულარული გახდეს სატელევიზიო გამოსვლებში. საქართველოში და მსოფლიოშიც ტენდენციაა, რომ ადამიანები აფასებენ ლიდერების ტელეგენურობას.

- პრეზიდენტი გიორგი მარგველაშვილი არ არის ტელეგენური?

- ნამდვილად არა. არსებობს ჩვენი თაობის ბომონდის მცირე ნაწილი. მათ შორის არიან მისი ახალგაზრდების ამხანაგები თუ ნაცნობები, რომლებიც მას მხარს დაუჭერენ. ამით ამოიწურება. შეიძლება, ასეთ ადამიანს ჰქონდეს მეტ-ნაკლებად სერიოზული მხარდაჭერა? პრეზიდენტის ადმინისტრაციის განცხადებაც იყო, რომ პრეზიდენტის გარშემო არავითარი პარტიები არ შეიქმნება.

- ე.ი. პარლამენტის გარეთ დარჩენილი პარტიების პერსპექტივას 2020 წლისთვის ვერ ხედავთ და პოლიტიკოსების ახალი ტალღა უნდა მოვიდეს?

- ვნახოთ. ამ ეტაპზე ქართველი ბიზნესმენები არ დააფინანსებენ არცერთ პოლიტიკურ ძალას, თუ არ იქნება მმართველი დაჯგუფების ძალა. ფინანსების გარეშე დღეს პარტიის არსებობა შეუძლებელია. ამიტომ მეცნიერული პროგნოზი ასეთია: ღმერთმა ნუ ქნას, თუ მოხდება ეკონომიკური კოლაფსი, ვთქვათ, ლარის კურსი დოლარის მიმართ ჩამოიშლება, მოხდება ლარის კუპონიზაცია (მე ამის მომხრე არ ვარ), მაშინ იმისთანა დემაგოგი გამოვა ასპარეზზე, შეიძლება, დღეს მისი სახელი და გვარი არ ვიცოდეთ, მაგრამ სააკაშვილი და ნათელაშვილი, ერთად აღებული, ზომიერად შეიძლება მოეჩვენოს ინტელიგენტ ადამიანს.

- ვინმეზე მიგვანიშნებთ?

- ნამდვილად არა. ჰიტლერზე არავის წარმოდგენა არ ჰქონდა გერმანიის პოლიტიკურ სპექტრში. არადა, ეს იყო უძლიერესი პოლიტიკური სპექტრი გერმანიაში, სავსე ცნობილი ფიგურებითა და პოლიტიკური მოღვაწეებით, რომლებსაც ჰიტლერი არც გაეგოთ, ვინ იყო.  ასეთი კანდიდატი ყოველთვის არის. ადოლფ ჰიტლერი მოვიდა პირველი მსოფლიო ომის წაგების შემდეგ, გერმანიაში დაწყებული ჰიპერინფლაციის ფონზე. დილით აღებული ხელფასი საღამოს უკვე განულებული იყო. ამ დროს გამოჩნდა ჰიტლერი, ყველაფერი სხვებს დააბრალა და ხალხი გაუნათლებელ ფსიქოპათს გაჰყვა. წარმოიდგინეთ, ჩვენნაირ ქვეყანაში, სადაც გამოცდილება იმისა, რომ იძახონ: „მიშა, მიშა“, „გრიშა, გრიშა“, დიდია, რა მოხდება, თუმცა, ასეთ ვითარებაშიც კი, ჩვენ მიერ ზემოთ ჩამოთვლილ ადამიანებს, არც ალასანიას, არც უსუფაშვილს და არც სხვებს შანსი არა აქვთ, რომლებიც დარჩნენ 5%-იანი ბარიერის მიღმა ან საერთოდ დაიშალნენ.

- ნინო ბურჯანაძეს?

- არც ნინო ბურჯანაძეს აქვს შანსი. ბურჯანაძეს არც მოუსმენენ ისეთ ვითარებაში, როდესაც დემაგოგია და პოპულიზმი იქნება საჭე. თუ იქნება ეკონომიკური წინსვლა, მათ არც მაშინ აქვთ შანსი.

- ვის აქვს შანსი, ნაცმოძრაობას?

- ნაცმოძრაობას ნულოვანი შანსი აქვს ამ ეტაპზე. განხეთქილების ფონზე უგულავაც ღიად ალაპარაკდა, რომ საჭიროა ახალი თავმჯდომარის არჩევა. ასევე ბოკერია გამოდის და ლაპარაკობს ამაზე. ეს ის ხალხია, რომელიც ხალხის უდიდეს ნაწილს აქტიურად სძულს.

- სააკაშვილის გარეშე რა იქნება ნაცმოძრაობა?

- სააკაშვილის გარეშე მათ საერთოდ არ ექნებათ ცნობადობა საერთაშორისო ასპარეზზე. სააკაშვილი, რომელიც არის ფსიქოპათი და სკანდალური პირი, ერთადერთ ცნობად ფიგურად რჩება საერთაშორისო ასპარეზზე. მას კონტაქტები შენარჩუნებული აქვს იმ ლობისტებთან, რომლებსაც მილიონებს უხდიდა.

- ბოკერიასა და სხვებს არ აქვთ ცნობადობა?

- ბოკერია, ისევე, როგორც ალასანია და უსუფაშვილი, იცნობს 10-15 სენატორს, კონგრესმენსა თუ ევროპული პარტიის წარმომადგენელს.

- ცნობადობა აუცილებელია?

- როცა პოლიტიკოსს შიგნით არ გაქვს მხარდაჭერა, გარე ცნობადობაც არ შველის, მაგრამ ბოკერიას სინდრომი და ყოველი მისი გამოსვლა ტელევიზიით ნიშნავს იმას, რომ ნაცებს არცერთი ხმა არ მოემატებათ. შეიძლება, იმასაც დააკლდეს, რაც არის. ერთხელ დათო ზურაბიშვილმა, რომელიც კარგად იცნობს ბოკერიას, მისი პორტრეტი დახატა. ეს ის შემთხვევაა, როცა ყოველი მისი გამოსვლა იმის შეხსენებაა, რომ ისინი დამნაშავეები არიან. უიმედო თამაშია. მათი შანსები ნულის ტოლია.

- თუ ნორმალური ვითარება იქნება, ახალი პოლიტიკური ძალები არ გამოჩნდებიან?

- თუ ეკონომიკური კოლაფსი არ იქნება და ქვეყანა ნორმალურად განვითარდება, თანდათან შეიძლება, გამოჩნდნენ უცნობი ახალი სახეები, ახალი დაჯგუფებები. ეს ბუნებრივი პროცესია. თუ კოლაფსი იქნება, მაშინ გამოჩნდება პოპულისტი და დემაგოგი. თუ პოპულისტი და დემაგოგი გამოჩნდება, მაშინ ყველა ჩამოთვლილი ადამიანი შეიძლება დასაქმდეს. გაიხსენეთ სააკაშვილის გამოჩენა. მაშინ რესპუბლიკელები სად იყვნენ და სააკაშვილთან ერთად შევიდნენ პარლამენტში. რესპუბლიკელები ასეთ ვითარებებში ახტებიან ხოლმე პოლიტიკური მატარებლის ვაგონში. ჩემთვის უთქვამთ, სჯობს, შიგნით შემოიყვანო, თორემ იმხელა ენას გადმოაგდებენ, დაიწყებენ ჩვენს კრიტიკასო. პარტიას, რომელიც 2%-ს ვერ აგროვებს, აქვს შანსი, ახტეს იმ ვაგონში, რომელიც ლოკომოტივს მიჰყავს.

იგივე იყო ივანიშვილის შემთხვევაშიც. ივანიშვილი ნამდვილად არ არის პოპულისტი და დემაგოგი, ნამდვილად ჰქონდა საერთო-სახალხო მხარდაჭერა 2011 წელს, როცა პოლიტიკაში შემოსვლა გამოაცხადა. მაშინ ივანიშვილს კონკრეტული ადამიანები ურჩევდნენ, რესპუბლიკელები და ალასანია შემოვიყვანოთ, თორემ იტყვიან, პროდასავლური ძალა არ ვართო. თავიდან უცხო სხეულები იყვნენ, მაგრამ პარლამენტში შეიყვანეს და მინისტრების სავარძლები მისცეს.

- თუმცა ახლა რესპუბლიკურ პარტიას დიდი ზიანი მიადგა, ძალიან დიდი ძალა პოლიტიკოსებისა წამოვიდა პარტიიდან. მგონი, მხოლოდ ძმები ბერძენიშვილები დარჩნენ...

- კიდევ დარჩნენ, მაგრამ ფრიდონ საყვარელიძეც კი წამოვიდა პარტიიდან. რესპუბლიკელების რეიტინგი ნულის ტოლია.

„ახალი თაობა“, 07 ნოემბერი, 2016 წელი

ინტერვიუ მირიან მირიანაშვილთან: „დავით ბაქრაძე სიმბოლური თავმჯდომარე იქნება“

ნაციონალურ მოძრაობაში მიმდინარე პროცესებზე „ახალი თაობა“ საქართველოს გადარჩენის მოძრაობის ლიდერს, ერთიანი ნაციონალური მოძრაობის დამფუძნებელ მირიან მირიანაშვილს ესაუბრა.

მირიან მირიანაშვილი:

- გიგი უგულავას წერილი, რომელშიც ის ნაციონალური მოძრაობის თავმჯდომარის არჩევაზე საუბრობს, შეთანხმებული იყო. ჯერ კიდევ მის გასაჯაროებამდე ამის შესახებ საქმის კურსში იყო სააკაშვილიც, რომელმაც საპასუხო მიმართვა გაავრცელა.

- მომავალი ცვლილებები პარტიაში წინასწარ შეთანხმებულია?

- ამ პარტიაში რადიკალური ცვლილებები არ მოხდება. გიგი უგულავას აღშფოთება კი გულწრფელია. ისიც სხვებივით პირში ჩალაგამოვლებული დარჩა. სააკაშვილმა ნაცმოძრაობაც მოატყუა და თავისი სატელიტებიც. ოდესის გუბერნატორი ყველას არწმუნებდა, რომ ამ შემოდგომაზე მოხდებოდა ხელისუფლების გადაბარება, ციხეში მყოფი ნაციონალების ლიდერები კი გათავისუფლდებოდნენ. წერილის ავტორებმა გამოიყენეს გიგი უგულავას უიმედობა და წერილი გავრცელდა მისი სახელით.

- პარტიაზე კონტროლის დამყარების მცდელობა აქვს გიგა ბოკერიას...

- ბოკერიასა და ჩერგოლეიშვილს უნდოდათ და ახლაც უნდათ, იყვნენ შეძლებისდაგვარად დამოუკიდებლები და გავლენიანები, თან სააკაშვილის ფინანსების შენარჩუნებით. ბოკერიას პირადად მიუწვდებოდა ხელი ფულზე. ის განკარგავდა თანხებს. ამის თაობაზე მასთან პარტიაში პრეტენზიებიც არსებობს. ნაციონალური მოძრაობა, მისი სატელიტები, რუსთავი 2, შავი ფულით არსებობენ. ესაა როგორც სააკაშვილის მიერ გამოგზავნილი, ისე ქვეყნის შიგნით მობილიზებული თანხები. მარტო წელს ამ პარტიის დანახარჯებმა 35 მილიონ ლარს გადააჭარბა. სააკაშვილის ჩამოცილების შემთხვევაში ნაციონალურ მოძრაობას მოუწევს საბიუჯეტო ფინანსების კმაყოფაზე ყოფნა, რაც ათჯერ ნაკლებია არსებულ არალეგალურ წყაროებთან შედარებით. ამიტომ არავის უნდა ამის დაკარგვა.

- პარტიის გარდაქმნა თუ უნდათ?

- პარტიაში არიან სააკაშვილის ხელქვეითები. ესაა მორალისაგან დაცლილი ხალხი. ამ ადამიანებს არც გარდაქმნების სურვილი აქვთ და არც რებრენდინგის. გავლენების შენარჩუნების სურვილი ამოძრავებთ ბოკერია-ჩერგოლეიშვილს. მათ სააკაშვილის მიმართ პირადი ბოღმაც დაუგროვდათ. ეს ინტიმური საკითხია და პირად ცხოვრებას ეხება, ამიტომ დეტალებზე საუბრისაგან თავს შევიკავებ. დარწმუნებული ვარ, ოდესმე ხალხი სააკაშვილის აღვირახსნილობაზე სრულ სიმართლეს გაიგებს. ახლა სააკაშვილზე ცოფებს ყრიან არა მარტო ნაცმოძრაობაში, არამედ, მის მიერ მართულ სხვა პარტიებშიც. ნაციონალების არაფორმალურმა ლიდერმა ყველა გააცურა. მან შექმნა შთაბეჭდილება, თითქოს აშშ მის საქართველოში დაბრუნებას ხელს უწყობდა. სინამდვილეში ეს ასე არ ყოფილა. ამერიკის ადმინისტრაციასთან სააკაშვილს კომუნიკაციაც კი არ აქვს. უკრაინაში აშშ-ის ახალი ელჩი ჰყავს. ოდესის გუბერნატორმა აქაურ მომხრეებს მოუთხრო მასთან შეხვედრების შესახებ, თუმცა ის დამალა, რომ აშშ-ის ელჩისგან დამაიმედებელი ვერაფერი მოისმინა. ეს უკრაინის პოლიტიკური ელიტისგან ვიცი. სექტემბერში სააკაშვილმა ამერიკელ დიპლომატთან ბიძინა ივანიშვილი დააბეზღა. მან მოაგროვა ყველაფერი, რასაც ივანიშვილს აბრალებენ და ელჩს წარუდგინა. დიპლომატიური მისიის ხელმძღვანელის პასუხი ასეთი იყო _ თუ საქართველოში 8 ოქტომბრის არჩევნებზე რაღაც საშინელება არ მოხდა, აშშ-ის ადმინისტრაცია ამ არჩევნებზე პოზიტიურ დასკვნას დადებსო. არჩევნები, მართლაც, დადებითად შეფასდა, ნაცმოძრაობას კი დესტრუქციული გეგმები ჩაეშალა.

- ნაციონალურ მოძრაობაში თავმჯდომარე უნდა აირჩიონ.

- თავმჯდომარე, ალბათ, დავით ბაქრაძე იქნება. უსაფრთხო და არაამბიციური ბაქრაძე სააკაშვილს პრობლემებს არ შეუქმნის. ბაქრაძე იქნება სიმბოლური თავმჯდომარე. ბოლო პერიოდში პარტიას თავმჯდომარე არ ჰყოლია, რაც კანონის დარღვევაა. ამ პარტიის წესდება ჩემი დაწერილია. ის არ შეცვლილა. პოლიტსაბჭოს ფუნქციები ნომინალურია. მაშინ ვიცოდი, რომ პარტიის მითვისება სააკაშვილს უნდოდა და, უსაფრთხოებიდან გამომდინარე, პოლიტსაბჭოს ნაკლები უფლებები დავუკანონე, თუმცა, საბოლოოდ, პარტია დავკარგე. ყრილობის მოსაწვევად თავმჯდომარის გადაწყვეტილებაა აუცილებელი. თავმჯდომარე პარტიას არ ჰყავს. პოლიტსაბჭოში გადაწყვეტილების მიღებას ხმების ორი მესამედი უნდა. ბოკერიას ამდენი მომხრე ამ საბჭოში არ ჰყავს. საერთოდ, არ არის გამორიცხული, რომ ყრილობის მოწვევა დარღვევებით მოხდეს და ყრილობის შედეგებიც არალეგიტიმური იყოს.

- დავუშვათ, რომ ყველაფერი ლეგიტიმურად დამთავრდა. ნაცმოძრაობის მართვას ისევ სააკაშვილი გააგრძელებს?

- სააკაშვილი საქართველოს არ შეეშვება. ამ ეტაპზე მან ბევრი გააწბილა, მაგრამ პოლიტიკაში ჩარევასა და გარკვეულ მავნებლობებს არ მოიშლის. მას სჭირდება მოქმედი პოლიტიკოსის იმიჯი და პოლიტიკური დასაყრდენი, ამიტომ მისთვის საჭიროა ნაციონალური მოძრაობა. სააკაშვილი ზრუნავს საკუთარი დიდი ქონების დაზღვევაზე. საეჭვო ქონებაზე რომ არავინ შეედავოს, ის მოქმედი პოლიტიკოსი უნდა იყოს. მის მიერ მობილიზებული შავი ფული სჭირდება ნაცმოძრაობას. პარტიაში არის ეს ინტერესები. იქ ფასეულობები, რებრენდინგი და ქვეყანა არ აინტერესებთ. ზოგიერთი სატელიტი პარტია იმედოვნებს, რომ ნაციონალურ მოძრაობაში კონფლიქტი გაღრმავდება და სააკაშვილი სხვების სპონსორი გახდება. ამ პარტიებს მორიგი იმედგაცრუება ელით.

„ახალი თაობა“, 07 ნოემბერი, 2016 წელი

ინტერვიუ მეგი გოცირიძესთან: „მიხეილ სააკაშვილი დარჩება ნაცმოძრაობაში და რუს ოლიგარქ ბიძინა ივანიშვილს დაამარცხებს“ // „ჩატარდეს გაფართოებული ყრილობა და ნახავთ, ვისაც აირჩევენ ლიდერად“

რა ხდება „ნაცმოძრაობაში“? რამდენი დაჯგუფებაა პარტიაში, ვინ იღებს გადაწყვეტილებებს? ვინ უნდა აირჩიოს ახალი თავმჯდომარე? – ამ თემებზე „ახალ თაობას“ ნაცმოძრაობის წევრი, ყოფილი დეპუტატი მეგი გოცირიძე ესაუბრება.

- თქვენ ყოველთვის უარყოფდით ნაცმოძრაობაში არსებულ დაპირისპირებას. ბოლო პერიოდში განვითარებული მოვლენების შემდეგაც იმავეს იტყვით?

- ბოლო დროს განსაკუთრებული არაფერი მომხდარა. განსხვავებული აზრის დაფიქსირება განხეთქილებას არ ნიშნავს.

- პარტიის ახალი თავმჯდომარის საკითხი რომ დადგა დღის წესრიგში, არც ეს ნიშნავს რამეს?

- პარტიის თავმჯდომარის არჩევა არ არის განსაკუთრებული ტრაგედია. საქართველოს კანონმდებლობითა და პარტიის წესდებითაც პარტიის თავმჯდომარე ვერ იქნება პირი, რომელიც საქართველოს მოქალაქე არ არის. სამარცხვინო ივანიშვილმა სააკაშვილი ჯერ პოლიტდევნილად აქცია, ხოლო შემდეგ საქართველოს მოქალაქეობაც წაართვა. დღეს იძულებით არის ოდესაში და იძულებულია, იყოს უკრაინის მოქალაქე, პარტიის თავმჯდომარედ კი საქართველოს მოქალაქეს აირჩევენ.

- თქვენ ამ გადაწყვეტილებას პარტიის წესდებიდან გამომდინარე ხსნით. ამ დროს ვრცელდება ინფორმაცია, რომ პარტიის გარკვეულმა დაჯგუფებამ სააკაშვილს ნაცმოძრაობა „აახია“. ამაზე რას იტყვით?

- მიშა თავად არის ნაციონალური მოძრაობა და მას პარტიას ვერავინ „აახევს“. მინდა, ყველამ კარგად გაიგოს, რომ ამომრჩეველი, რომელმაც 2016 წლის არჩევნებზე 5 ნომერი შემოხაზა, მხარს, პირველ რიგში, მიხეილ სააკაშვილს უჭერდა.

- რატომ გგონიათ, რომ მათ მხარი მაინცდამაინც მიხეილ სააკაშვილს დაუჭირეს და არა სხვა ვინმეს?

- ჩვენმა მომხრეებმა ძალიან კარგად იციან, თუ რა შეუძლია სააკაშვილს. მათ ძალიან კარგად ახსოვთ, რომ ამ ადამიანმა საქართველო წუმპიდან ამოიყვანა და სახელმწიფოდ აქცია. ჩვენმა მტრებმა ძალიან გაიხარეს იმ პროცესებით, რაც პარტიაში მიდის. მინდა დავამშვიდო ისინი, რაც არ უნდა მოხდეს, სააკაშვილი დარჩება ნაცმოძრაობაში და რუს ოლიგარქ ივანიშვილს დაამარცხებს.

- იმასაც ამბობენ, რომ თანაპარტიელების ნაწილს მისი მითითებების შესრულება მოსწყინდა და ამიტომ გადაწყვიტეს მისი გადაყენება...

- რა მითითებების შესრულება მოსწყინდათ? ამასთან დაკავშირებით რაიმე რომ თქვა, მიხეილ სააკაშვილს კარგად უნდა იცნობდე. მიშა არის ბუნებით დემოკრატი და ის თავის აზრს არავის თავზე არ ახვევდა.

- ოდესიდან მითითებებს არ იძლეოდა?

- ამა თუ იმ თემაზე ის საკუთარ პოზიციას აფიქსირებდა, მაგრამ არასდროს ითხოვდა, რომ მხოლოდ მისთვის დაეჭირათ მხარი. ის თავის მოსაზრებას იტყოდა, სხვები _ თავისას. საბოლოო გადაწყვეტილებას პოლიტსაბჭო იღებდა.

- ამბობენ, რომ პოლიტსაბჭოს ბევრ წევრს სააკაშვილთან ერთად აღარ სურს პარტიაში ყოფნა...

- მეეჭვება, ასეთი რამე იყოს, მაგრამ, თუ ასე ვინმე ფიქრობს, კეთილი ინებოს და პარტიიდან მიბრძანდეს. კიდევ ერთხელ ვიმეორებ, ნაციონალური მოძრაობა მიხეილ სააკაშვილია.

- რატომ არის ნაცმოძრაობა მხოლოდ მიხეილ სააკაშვილი. მას სხვა ლიდერებიც ჰყავს.

- პარტიას რამდენიმე ლიდერი ჰყავს, ჰყავს წევრები და მხარდამჭერები, მაგრამ მიშა არის სულ სხვა. ყველაფერს რომ თავი დავანებოთ, ბრენდი ნაციონალური მოძრაობა მისი შექმნილია. მის გარეშე ეს პარტია არ იარსებებს. თუ ვინმეს იმის ილუზია აქვს, რომ 500.000 ამომრჩეველმა განახლებულ პირველ და განუახლებელ მეორე ათეულს დაუჭირა მხარი, ძალიან შემცდარა. თუ ვინმეს სააკაშვილთან ერთად პარტიაში ყოფნა არ უნდა, შეუძლია მიბრძანდეს და ახალი პარტია დააფუძნოს, როგორც ეს მიხეილ სააკაშვილმა გააკეთა თავის დროზე.

- არის იმის ალბათობა, რომ სააკაშვილმა ახლაც დატოვოს პარტია?

- ის არსად წავა. ის ერთადერთი ადამიანია, რომლისაც საშინლად ეშინია რუს ოლიგარქ ივანიშვილს. რადგან ასე აშინებს მისი სუნთქვაც კი, ეს ოლიგარქს ძალიან ახლოდან უნდა ესმოდეს. მას მხოლოდ სააკაშვილი დაამარცხებს, რომელიც ქართული პოლიტიკიდან არასდროს წავა. სადაც სააკაშვილი იქნება, იქ იქნება ის ნახევარი მილიონი ამომრჩეველი, რომელმაც 8 ოქტომბერს მოგვცა ხმა. „ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა“ არ არის არც სათავო ოფისი, არც ბიუჯეტიდან გამოყოფილი თანხა, არც 27 დეპუტატი და არც პოლიტსაბჭო. ენმ არის ის 500.000, ვინც სააკაშვილს დაუჭირა მხარი.

- პოლიტსაბჭო ვახსენეთ და რას ფიქრობთ მის გადაწყვეტილებაზე? ამბობენ, რომ უნდა მოხდეს დახურული ჯგუფის წევრებთან გამიჯვნა. რა ჯგუფებზეა საუბარი?

- პოლიტსაბჭოს დადგენილება ძალიან არასერიოზული განცხადებაა. ალბათ, არსად ხდება, როცა პარტიის წარმომადგენლები საკუთარ ამომრჩეველს უპირისპირდებიან. ამ გადაწყვეტილებას კატეგორიულად არ ვეთანხმები.

- და რა ჯგუფებთან უნდა მოხდეს გამიჯვნა?

- საუბარია სოციალურ ქსელებში არსებულ ჯგუფებზე. უამრავი ასეთი ჯგუფია, სადაც ყველა თავის აზრს აფიქსირებს. ნაციონალური მოძრაობა არის დემოკრატიული პარტია, სადაც ყველას აქვს საკუთარი აზრის გამოთქმის უფლება. ჩვენ თუ დემოკრატია გვინდა, მაშინ განსხვავებულ მოსაზრებებსაც უნდა ვცეთ პატივი. თუ განსხვავებული მოსაზრებების მოსმენა არ გვინდა, მაშინ გადავკეთდეთ კომუნისტურ პარტიად, სადაც ყველა ერთ აზრზე ვიქნებით.

- პარტიის ახალი თავმჯდომარის არჩევაზე გადავიდეთ. როგორ უნდა მოხდეს მისი არჩევა? ვინ უნდა აირჩიოს, პოლიტსაბჭომ თუ ყრილობამ?

- პოლიტსაბჭომ პარტიის თავმჯდომარე რატომ უნდა აირჩიოს? ჩატარდეს გაფართოებული ყრილობა და იქ გადაწყდება, ვინ ვის აირჩევს.

- ამბობენ, რომ პარტიის ახალი თავმჯდომარის პოსტზე დავით ბაქრაძის კანდიდატურა განიხილება. ამაზე რას იტყვით?

- თქმით კიდევ ბევრ რამეს ამბობენ და მომავალშიც იტყვიან. თუ მოიწვევენ გაფართოებულ ყრილობას, ნახავთ, ვინ ვის აირჩევს.

- ისე დაჟინებით ამბობთ, რომ წინასწარ იცით შედეგი...

- რა თქმა უნდა, ვიცი. პარტიის გაფართოებული ყრილობა პარტიის თავმჯდომარე მიხეილ სააკაშვილს აირჩევს. გავიმეორებ, რომ 8 ოქტომბერს 500.000-მა ადამიანმა მხარი მიხეილ სააკაშვილს დაუჭირა.

- ამ ყველაფრის შემდეგ სააკაშვილს ხომ შეიძლება გაუქრეს პარტიის თავმჯდომარეობის სურვილი?

- სააკაშვილს არასდროს გაუქრება ოლიგარქის დამარცხებისა და ბრძოლის სურვილი.

- მასთან ბრძოლა სხვა პარტიასთან ერთადაც ხომ შეიძლება?

- რატომ უნდა გააკეთოს სხვა პარტია, როცა არსებობს ეს პარტია და ეს პარტია ვართ ჩვენ – 500.000 ადამიანი. მიშას პარტია არ ჰქონდა, შევარდნაძის რეჟიმს რომ დაუპირისპირდა. ის მოქალაქეთა კავშირის ერთ-ერთი ლიდერი იყო და, როცა იქ ადგილი ვერ დაინახა, გამოეყო იმათ და თანამოაზრეებთან ერთად ახალი მოძრაობა შექმნა. ეს მოძრაობა ახლა არის ბრენდი და მას ნაციონალური მოძრაობა ჰქვია. ვისაც მიშა არ უნდა, წავიდნენ ნაცმოძრაობიდან და ახალი პარტია შექმნან.

- ამ ფონზე როგორ აფასებთ გიორგი ვაშაძის გადაწყვეტილებას, რომელმაც რამდენიმე თვის წინ დატოვა თანამდებობა? ის ამბობდა, რომ სააკაშვილის ზურგსუკან რაღაცები ხდებოდა...

- მის გადაწყვეტილებას ახლაც უარყოფითად და ზურგში დანის ჩარტყმად ვაფასებ. თუ მიშას ზურგსუკან რაღაცები ხდებოდა, პარტიიდან კი არ უნდა გაქცეულიყო, პარტიაში თანამოაზრეები უნდა მოეძებნა და ამას შებრძოლებოდა. ან რა გაუხდა თანამოაზრეების მოძებნა? ზურაბ ჯაფარიძემაც კი იპოვა პარტიაში 3 თანამოაზრე და `გირჩი~ შექმნა, ის კი პარტიიდან გაიქცა.

„ახალი თაობა“, 07 ნოემბერი, 2016 წელი

ინტერვიუ დემურ გიორხელიძესთან: „ეროვნული ბანკის პოლიტიკა გაუგონარია“

ეკონომიკის ექსპერტი დემურ გიორხელიძე „ახალ თაობასთან“ ინტერვიუში აცხადებს, რომ ლარის კურსის ყოველდღიური რყევების სტაბილიზაცია შესაძლებელია.

- ბატონო დემურ, ლარის კურსის ასეთი სწრაფი გაუფასურება არჩევნების შემდეგ რას უკავშირდება?

- ლარის კურსის ასეთი რყევები არანაირ კავშირში არ არის არჩევნებთან.

- თუმცა, რიგით მოქალაქეს ვერ დააჯერებთ, რომ წინასაარჩევნოდ ხელოვნურად იყო ეს პროცესი შეჩერებული. ფაქტია, კურსი ასე არ იყო გაქცეული...

- რა მნიშვნელობა აქვს ამას. მთავარი ის არის, რომ ლარს ფუნდამენტური პრობლემები გააჩნია.

- რა არის ეს პრობლემები?

- მთავარი პრობლემები საქართველოს ეკონომიკაშია, ასევე – იმ გაუმართლებელ და არარსებულ მაკროეკონომიკურ პოლიტიკაში, რომელიც მთავრობისა და ეროვნული ბანკის პოლიტიკას მკაცრად განსაზღვრავს. სუსტი ეკონომიკა პლუს არასწორი პოლიტიკა, საბოლოო ჯამში, იძლევა იმას, რომ გარკვეული წრეები შესანიშნავად სარგებლობენ ამ უკონტროლობით და საკმაოდ დიდი ფულსაც აკეთებენ. ამიტომ ვამბობ, რომ არჩევნები აქ არაფერ შუაშია, მით უფრო – ლარის კურსთან.

- გამოსავალი თუ არსებობს და სად არის?

- რასაკვირველია, გამოსავალი არსებობს და ძალიან მარტივიც არის ამის მიგნება. მთავარია სერიოზული და პროფესიონალური მიდგომები.

- კონკრეტულად რა ნაბიჯი უნდა გადადგას მთავრობამ ლარის სტაბილიზაციისთვის?

- საჭიროა განვითარებაზე ორიენტირებული, რეალური დეტალურად გაწერილი საშინაო და განსაკუთრებით მაკროეკონომიკური პოლიტიკა, რომელიც მიმართული იქნება ეკონომიკის სწრაფ ზრდაზე. მაკროეკონომიკური პოლიტიკის უმთავრესი მიზანი სწრაფი ეკონომიკური ზრდა უნდა იყოს. ქართული ეკონომიკის სტრუქტურა დეფორმირებულია, რაც ხელს უშლის ეკონომიკის ზრდას. ლარის „აღმა-დაღმა ხეტიალი“ არსებული მცდარი პოლიტიკის შედეგიც არის. ამას ძალიან სერიოზული, ფუნდამენტური პრობლემები და კიდევ უფრო მეტი სუბიექტური მიზეზები განაპირობებს.

- კონკრეტულად რა?

- ლარის კურსის სტაბილიზაციისთვის საინტერესოა, ეროვნული ბანკი შეძლებს თუ არა სავალუტო დერეფნის დაწესებას თუ ისევ კრიტიკულ მოსაზრებებს მოვისმენთ, რომ ეროვნული ბანკი არ ერევა ლარის კურსის ფორმირებაში და ამას ბაზარი არეგულირებს.

სწორედ ასეთი იდიოტური აზროვნება განაპირობებს იმას, რომ ბლუმბერგზე 2-3 ქართული ბანკი ვაჭრობს და საქართველოს ეროვნული ბანკი დღის განმავლობაში განხორციელებული ტრანსაქციების რაოდენობიდან და თითოეულ ტრანსაქციაში დაფიქსირებული კურსის შეკრებითა და საშუალო არითმეტიკით არის დაკავებული და მხოლოდ პოსტფაქტუმ კურსის დადგენით შემოიფარგლება. კომერციული ბანკების ინტერესებს დაქვემდებარებული ეროვნული ბანკი ყოველთვის იქნება წყარო იმ ძარცვის მექანიზმისა, რომელსაც ლარის გაცვლითი კურსის გაუგონარი ამპლიტუდითა და ძალიან მაღალი სიხშირით რხევები იწვევს. შექმნილ სიტუაციაში ლარის კურსის დაჭერა ახალ დონეზე უნდა მომხდარიყო. ეს არის ერთადერთი სწორი პოლიტიკა, ამის სანაცვლოდ კი გვესმის – „დაეცა, მაგრამ მალე გამყარდება“.

- არ მოგწონთ ეროვნული ბანკის მოქმედება?

- ეროვნული ბანკის პოლიტიკა აბსოლუტურად გაუგონარია, მეტიც, გაუმარ-თლებელია, მაგრამ ეს არ ნიშნავს, რომ ეროვნული ბანკია დამნაშავე. ეროვნული ბანკი აკეთებს იმას, რასაც საჭიროდ თვლის. არ არის კანონის დონეზე დადგენილი ფულადსაკრედიტო პოლიტიკის პარამეტრები. ის არასწორ აქცენტებს აკეთებს და შედეგიც სახეზეა. ის ან შეგნებულად აკეთებს ამ სისულელეს, ან ეს პროფესიული დეფიციტის ბრალია.

- ბატონო დემურ, რეალურ შესაძლებლობას თუ ხედავთ, რომ ლარის კურსი სტაბილური გახდეს და არ იყოს ყოველდღიური რყევები?

- რა თქმა უნდა, სტაბილიზაციის რეალური შესაძლებლობა არსებობს. აქ არ არის უაზრო გამყარებაზე საუბარი. კურსს გამყარება არ სჭირდება. მას სჭირდება გარკვეული პერიოდით წონასწორულ მდგომარეობაზე გაჩერება, მცირე რყევებით.

————————

„კვირის პალიტრა“, 07 ნოემბერი, 2016 წელი

ვინ არის სუსტი რგოლი?!

„თუ წულუკიანი მინისტრის პორტფელს შეინარჩუნებს, ეს უდიდესი შეცდომა იქნება“ // „ერთ-ერთი სუსტი რგოლი მთავრობაში ფინანსთა­ მინისტრი ნოდარ ხადური იყო“

რუსუდან შელია

პრემიერი და ცალკე”"ქართული ოცნე­ბის” პოლიტსაბჭო პარლამენტსა და აღმასრულებელ ხელისუფლებაში ხელმძღვანელი პირების შერჩევის პროცესში არიან ჩართული – მართალია, კულუარული­ ინფორმაციით რამდენიმე­ ცვლილება მინისტრთა კაბინეტში უკვე დაანონსდა, მაგრამ საბოლოოდ არავინ იცის, ვინ შეინარჩუნებს მინისტრის პორტფელს ან ვინ დაიკავებს კომიტეტის თავმჯდომარის სავარძე­ლს ახალარჩეულ პარლამენტში.

———

სანამ ინფ­ორმაცია ოფიციალურად გავრცელდება,­ “ქართული ოცნების” ხელისუფლებაში ყოფნის პირველ ციკლს ექსპერტი დემურ გიორხელიძე აფასებს:

- 2012 წლის 1-ლი ოქტომბრიდან დღ­ემდე შეგვიძლია ვთქვათ, რომ მთავ­რობამ ვერ შეძლო გამოწვევებისთვის ეპას­უხა, რაც განსაკუთრებით თვალსაჩინო­ იყო ირაკლი ღარიბაშვილის პრემიერობისას. გვქონდა განცდა, რომ ის ვერც გუნდის კონტროლს ახერხებდა და ვერც სათანადო ცვლილებ­ების განხორციელებას. ამ მხრივ გიორგი­ კვირიკაშვილს აქვს პერსპექტივა, კარგი პრემ­იერი იყოს. რაც შეეხება კონკრეტულ მინისტრებს, ბუნებრივია, აღმასრულებელი ხელისუფლების ერთ-ერთი სუსტი რგოლი ფინანსთა სამინისტრო იყო – ნოდარ ხადური არ გამოირჩეოდა იმ ინიციატივებით,­ რაც სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანი გახლდათ. მადლობელი ვართ “ქართული ოცნე­ბის”­ მთავრობის, რომ ხელისუფ­ლ­ება პატიმრებს­ არ აუპატიურებს, მოქალაქეებს ქუჩაში არ ხოცავს, თუმცა მხოლოდ ეს არ იყო საზოგად­ოების დაკვეთა 2012 წელს – საჭირო იყო გარდამტეხი ცვლილებები, რაც სწორედ ეკონომიკური ფლანგისგან უნდა გვენახა.

- დააკონკრეტეთ, რა ცვლილებები ვერ განახორციელა თუნდაც ფინანსთა მინისტრმა?

- მთლიანი შიდა პროდუქტი დღეს 14 მილიარდია, რაც 2 მილიარდით ნაკლებია წინა წლებთან შედარებით. ეს სწორედ ფინანსთა სამინისტროს ეფექტიან მუშაობაზე იყო დამოკიდებული. ხადურისგან არ მოგვისმენია ინიციატივა, როგორ უნდა გამოსულიყო ქვეყანა ამ მძიმე კრიზისიდან. მე რომ სიმფონიურ ორკესტრში ჩამ­სვათ და ვიოლინოს დაკვრა შემო­მთავაზოთ, ნამდვი­ლად არ დაგთან­ხმდებით, ან თუ დაგთანხმდით, თავხედი უნდა მიწოდოთ. სამწუხაროდ, ასეთი მინისტრიც ბევრი გვყავდა.

- გაქვთ მოლოდინი, რომ შესაძლოა, ახალ მინისტრთა კაბინეტში ბევრად ეფექ­ტიანი ხელმძღვანელები დასახელდებიან?

- ჩემთვის მისაღებია ყველა მინისტრი, ვინც არსებულ გამოწვევებთან გასამკლავებლად არა მხოლოდ მორალურად, პროფ­ესიული თვალსაზრისითაც მზად არის.

————

უფლებადამცველი ლია მუხაშავრია “კვირის პალიტრასთან” საუბრისას იუსტი­ციის მინისტრისა და ასევე, განათლების ყოფილი მინისტრის, თამარ სანიკიძის მუშაობას არაეფექტიანს უწოდებს:

- მიუხედავად იმისა, რომ იუსტიციის მინისტრი დაგვპირდა, ევროპასთან უვიზო მიმოსვლის საკითხს წარმატებით დავასრულებ და ჩემთვის პრიორიტეტი ევროკავშირთან ინტეგრაცია იქნებაო, დაპირება დაპირებადვე დარჩა და საკანონმდებლო ცვლილებებიც ყველა იმ მიმართულებით, რასაც იუსტიციის სამინისტრო ხელმძღვანელობდა, არაეფექტიანად განხორციელდა. არა მხოლოდ ქვეყნის გარეთ, შიგნითაც თეა წულუკიანმა მართლმსაჯულების სტრუქტურების გამა­რთვა ვერ შეძლო – პირველი მისი წარუმატებლობა ჯერ კიდევ მაშინ გამოჩნდა, როდესაც იუსტიციის საბჭოს არჩევნები სამარცხვინო შემადგენლობით დასრულდა.

თეა წულუკიანი ოთხი წლის განმავლობაში, რბილად რომ ვთქვათ, არაეფექტიანად მართავდა ქვეყნისთვის ერთ-ერთ ყველაზე მნიშვნელოვან სამინისტროს. იგივე შემიძლია ვთქვა თამარ სანიკიძეზეც, რომელთანაც პროფესიული შეხება მქონდა. კერძოდ,­ პოლიტიკური ნიშნით სამსახურიდან დათხოვნილი პედაგოგებისა და პერსონალის საკითხების შემსწავლელ კომისიაში არასამთავრობო ორგანიზაციებთან ერთად ვმუშ­აობდი – მაქსიმალურად ვცდ­ილობდით, მასწავლებლების დარღვეული უფლებების აღდგენას და მნიშვნელოვანი ფაქტებიც მოვიპოვეთ, თუმცა ჩვენი შრომა უნაყოფო გამოდგა, რადგან თამარ სანიკიძემ არც ერთი რეკომენდაცია არ გაითვალისწინა.

- თამარ სანიკიძე მინისტრთა კაბინეტში აღარ არის და არც არის მოლოდინი, რომ ის მთავრობაში დაბრუნდება, თუმცა, როგორც ამბობენ, თეა წულუკიანი პოსტს განახლებულ მთავრობაშიც შეინარჩუნებს.…

- თუ თეა წულუკიანი იუსტიციის მინისტრის პორტფელს შეინარჩუნებს, ეს უდიდესი შეცდომა იქნება. ამ ადამიანმა ვერ მოახერხა ვერც ერთი წარმატებული რეფორმის განხორციელება – იუსტიციის სახლშიც კი რომ შეხვალთ, მიხვდებით, რომ სისტემა ვაშაძის­ დროს უფრო გამართულად მუშაობდა. მისი დამსახურებაა, რომ სასამართლოში მოსამართლეები ერთმანეთს გადაემტერნენ და ჯანსაღი პროცესის ნაცვლად, ისევ კლანური მმართველობა მივიღეთ.

თეა წულუკიანის მინისტრობა, პირველ რიგში, ისევ ხელისუფლებას დააზარალებს…
ეს საზოგადოებისთვის გზავნილი იქნება, რომ რეალურად ქვეყანაში არაფერი იცვლება – მოსახლეობის იმედგაცრუებამ კი, შესაძლოა, ქუჩის მღელვარებამდეც კი მიგვიყვანოს. პრემიერს ვურჩევ, წინა მთავრობის წარუმატებელი მინისტრები ახალ მინისტრთა კაბინეტში აღარ შემოგვთავაზოს და გუნდი პროფესიონალებით დააკომპლექტოს.

„კვირის პალიტრა“, 07 ნოემბერი, 2016 წელი

ინტერვიუ ზაზა ფირალიშვილთან: „ეროვნული­ “ფეტიშისტები“ და „ნაციონალ-მისტიკო­სები“ // „არ მინდა, ცუდი წინასწარმ­ეტყველი ვიყო, მაგრამ…”

რუსუდან შელია

ერთი შეხედვით ყველაფერი გა­რკვეულია: “ქართულ ოცნებას” საკონსტიტუციო უმრავლესობა აქვს, ოპოზიციურ პარტიებში აზრთა სხვადასხვაობის გამძაფრებისა და რღვევის ნიშნები იგრძნობა, ცნობილი ფიგურები პოლიტიკიდან მიდიან ან დროებით მორატორიუმს აცხადებენ… რა პოტენციალი და რესურსი გააჩნია ოპოზიციურ და პარლამენტს მიღმა დარჩენილ ძალებს მომავალში გასააქტიურებლად? უნდა ველოდოთ თუ არა ახალი ლიდერის ან ღირებულებების მქონე პოლიტიკური ძალის გამოჩენას? ამ საკითხებზე “კვირის პალიტრას” ფილოსოფოსი ზაზა ფირალიშვილი ესაუბრა.

- ახალი პოლიტიკური რელიეფის ჩამოსაყალიბებლად ობიექტური ფაქტორები მრავლად არის. სულ რამდენიმე თვეში ყველანი აღმოვაჩენთ, რომ ხელისუფლებას არ ჰყავს საზოგადოების დიდი ნაწილის ნდობით აღჭურვილი ოპონენტი. შეიძლება განმეორდეს ის მდგომარეობა, რომელიც 2011 წლამდე – პოლიტიკაში ივანიშვილის გამო­ჩენამდე გვქონდა.

ამას დაუმატეთ ჩვენი­ პოლიტიკური სპექტრის იდეოლოგიური სნობიზმი და კონცეპტუალური შეზღუდულობა. დღეს არ გვყავს ევროპ­ული ყაიდის მემარცხენე ძალა. ვგულისხმობ­ არა პოპულისტთა ცალკეულ ჯგუფებს, არამედ ისეთ მემარცხენეებს, ვისაც საკმარისი ინტელექტუალური კაპიტალი ექნებათ. ასევე, არ გვყავს ევროპაზე ორიენტირებული­ კონსერვატიული ძალა, რომლის არარსებობაც გლობალიზაციის პირ­ობებში შეიძლება ნებისმიერი მცირე­ ერისთვის სავალალო აღმოჩნდეს. მის ადგილს ეროვნული­ “ფეტიშისტები” და ნაციონალ-მისტიკო­სები იკავებენ. ასეთები კი მხოლოდ ეროვნული იდეის კარიკატურას ქმნიან.

ერთადერთი კონტექსტი, რომელშიც ამ ფსევდონაციონალიზმმა შეიძლება კომფორტულად იგრძნოს თავი, რუსული კონტექსტია და ამიტომაც მივიღეთ უცნაური პრორუსული ქართული პატრიოტიზმი. არადა, კონსერვატიზმი ჩვენს ეპოქაში საკუთარ რაობ­აზე­ უარის თქმის გარშემო გლობალური პროცესების განვითარებას ნიშნავს. ერთად­ უნდა მივიღოთ საკუთარი თვისებრიობა და გლობალური სამყარო – რომელიმეზე უარის თქმა სიკვდილს ნიშ­ნავს. სწორედ ამგვარი კონსერვატიზმის დეფიციტმა შეუქმნა სამოქმედო სივრცე რუსულ “რბილ ძალას”. სამწუხაროდ, ჯერ არ ჩანან­ პერსონები, რომლებიც ამ ფაქტორების ამუშავებას შეძლებენ.

- როგორ შეიძლება გადალაგდნენ პარლამენტს მიღმა დარჩენილი ძალები ისე, რომ მომავალში მეტი მნიშვნელობა შეიძინონ?

- პარლამენტს გარეთ დარჩა: “სახელმწიფო ხალხისთვის”, “თავისუფალი დემოკრატები”, “რესპუბლიკელები”, “ეროვ­ნული­ ფორუმი” და ა.შ. არ მინდა, ცუდი წინასწარმ­ეტყველი ვიყო, მაგრამ ამ ეტაპზე მათ უმრავლესობას მხოლოდ სატელიტების ფუნქ­ციის კისრება შეუძლია. არა მგონია, რამე ახალი პარადიგმა და იდეები შემოგვთავაზონ. არ ვგულისხმობ ზოგ პიროვნებას… მთავარია, ამ პოლიტიკურმა ფიგურებმა კარგად გაიაზრონ, რას მოითხოვს მათგან ეპოქა და საზოგადოება, შემდეგ კი სწორად შეიმუშაონ სტრატეგია. სამოქმედო სივრცე გაჩნდა,­ ჯერი პოლიტიკურ აქტორებზეა!..

- ცხადია, ამ ჯგუფების უმრავლესობა პოლიტიკაში დარჩენას მოისურვებს…

- აქ ერთი რამ უნდა ითქვას: 2012 წლის შემდეგ ჩვენი პოლიტიკური ცხოვრე­ბის ხასიათი მკვეთრად შეიცვალა. თითქოს ისტორია მეორდება, რომელიც შევარდნაძის საქართველოში დაბრუნების შემდეგ გამოვცადეთ. ქართულ პოლიტიკაში გაჩნდა ფიგურა, რომელსაც თავისი გავლენის შესანარჩუნებლად და გასაზრდელად თითქმის ამოუწურავი რესურსები აქვს. ნებისმიერი მცდელობა, უკვე გამოცდილი ფორმებით შეეცადო მის დამარცხებას, ვფიქრობ, ამაოა. გადარჩება და პოლიტიკაში ადგილს შეინარჩუნებს ის, ვინც ამას შეძლებს. ამას კი ძველებს შორის უნარიანებთან ერთად ახალი ადამიანები სჭირდება.

- პრეზიდენტი მარგველაშვილი შეძლებს და შეინარჩუნებს გამაწონასწორებლის ფუნქციას, თუ ოპოზიციურ და პარლამენტს მიღმა­ დარჩენილი ძალების მოკავშირე გახდება?

- გიორგი მარგველაშვილი ქუჩის პოლიტიკოსის შთაბეჭდილებას არ ტოვებს. ვფიქრობ, მან სიტუაციის დასაბალანსებლად საკუთარი როლი აქამდეც შეასრულა, რაც მნიშვნელოვანია. ჩვენი რეალობისათვის ეს იყო სრულიად ახალი ფუნქცია და მან შეძლო გარკვეული ტრადიციის შექმნა. თუმცა, ჩვენთვის ხშირად სიმბოლურ მოვლენებს მეტი მნიშვნელობა აქვს, ვიდრე რეალურ პოლიტიკურს. ასეთი სიმბოლური მოვლენა იყო პრეზიდენტის სასახლის თემა. ორივე მხარის ყურადღება მთლიანად მასზე იქნა გადატანილი, ეს იქცა მთავარ სასინჯ ქვად და განზე დარჩა ის გამაწონასწორებელი როლი, ურომლისოდაც ქვეყანაში შეიძლებოდა არასასურველი პროცესები დაწყებულიყო. ვფიქრობ, გიორგი კვირიკაშვილი, თავისი გაწონასწორებული ხასიათითა და დიალოგზე მზადყოფნით, მარგველაშვილს უკვე საშუალებას აძლევს, უმტკივნეულოდ და თავისი ნებით გადაჭრას ეს პრობლემა (სასახლის თემა), რაც უთუოდ წაადგება, დანარჩენს კი მომავალი გვიჩვენებს.

„კვირის პალიტრა“, 07 ნოემბერი, 2016 წელი

ინტერვიუ ლადო პაპავასთან: „აქეთ ილანძღებიან, რატომ არ დაგვიჭირე, გვცემე და გვაწამეო…“ // „დავით უსუფაშვილს წინ სხვა პერსპექტივა გაეხსნა, ალასანიამ კი პოლიტიკური მომავალი საკუთარი ხელით დაისამარა“

ნათია დოლიძე

საქართველოში კვლავაც პოსტსაარჩევნო ვითარებაა, როდესაც ქვეყანა ახალი მთავრობის დაკომპლექტებას ელის. 8 ნოემბერს კი აშშ გახდება მთელი მსოფლიოს ყურადღების ობიექტი, სადაც ახალ პრეზიდენტს აირჩევენ. ქვეყანაში მიმდინარე პროცესებს პროფესორ ლადო პაპავასთან ერთად შევაფასებთ, რომელთან ინტერვიუც საპარლამენტო არჩევნებზე საუბრით დავიწყეთ:

- უპირველესად უნდა ითქვას, რომ ამ არჩევნებმა აჩვენა საარჩევნო კანონმდებლობის არასრულყოფილება – პარტიას, რომელმაც მიიღო ამომრჩეველთა 48%-იანი მხარდაჭერა, პარლამენტში ეყოლება საკონსტიტუციო უმრავლესობა. კიდევ ერთხელ აქტუალურად წარმოჩნდა მაჟორიტარული სისტემის გაუქმების საკითხი, თუმცა დარწმუნებული ვარ, რომ 2020 წლისთვისაც შეინარჩუნებენ ამ სისტემას. ჩემი პესიმიზმი გამოწვეულია იმ გამოცდილებით, რაც უკვე გვაქვს. როგორც წესი, პარტია, რომელიც ოპოზიციაშია, ითხოვს გაუქმებას, მაგრამ როგორც კი ხელისუფლებაში მოდის, ამას არ აკეთებს. “ქართულ ოცნებაში”, მოგეხსენებათ, იყო ამაზე მსჯელობა, თითქოს გადაწყვიტეს კიდეც, რომ 2020 წლისთვის გააუქმებდნენ, თუმცა მეეჭვება, ეს გააკეთონ. თავისთავად საკონსტიტუციო უმრავლესობაში ცუდს ვერაფერს ვხედავ. ეს არ არის საფრთხე. ყველაზე სასაცილო კი ის არის, რომ ამას “ნაციონალური მოძრაობა” აკრიტიკებს და განგაშს ტეხს – არიქა, “ქართული ოცნება” ამას ბოროტად გამოიყენებსო. არადა, თვითონ გამოიყენეს ბოროტად,
როდესაც შეიტანეს კონსტიტუციაში გაუგებარი ცვლილებები, თუნდაც პრეზიდენტის ინსტიტუტთან, ან პარლამენტის ქუთაისში გადატანასთან დაკავშირებით… ეკონომიკური პრობლემები, რომლებსაც კონსტიტუცია წარმოშობს, “ნაციონალების” ნახელავია. თვითონ კარგად იციან, რა შეცდომები, დანაშაული და ბოროტება ჩაიდინეს, ახლა კი ამ ყველაფერს “ქართულ ოცნებას” აბრალებენ. ერთია, რომ “ნაციონალებს” ამაზე ლაპარაკის მორალური უფლება არ აქვთ, მაგრამ მეორე – მართლაც როგორ გამოიყენებს საკონსტიტუციო უმრავლესობას “ქართული ოცნება”. ჩემთვის გაუგებარი და მიუღებელია მე-2 ტურის წინ კვირიკაშვილის განცხადება, რომ თურმე არ აპირებენ პარლამენტის ქუთაისიდან გადმოტანას. თუ მართლაც ასე მოხდა, ეს დიდი შეცდომა იქნება. ეს არის აბსოლუტურად გაუგებარი და ზედმეტი ხარჯი. პარლამენტი რომ ქალაქს ავითარებდეს, ყველაზე კარგი მოდელი იქნებოდა, ყოველ ოთხ წელიწადში ერთხელ ახალ ქალაქში გადაგვეტანა. ფოთმა, თელავმა ან გორმა რა დააშავა?! ვაპროწიალოთ ასე ეს პარლამენტი… მოკლედ, პარლამენტი უნდა იყოს ქმედუნარიანი და ნაკლებად ხარჯიანი, ამიტომ უნდა დააბრუნონ დედაქალაქში.

- რა შეიძლება იყოს “ქართული ოცნების” მასშტაბური ძალაუფლების შემაკავებელი, რათა მას ხელი არ წაუცდეს კონსტიტუციის იმგვარ ჭრა-კერვაზე, რაც ქვეყანას უფრო დააზარალებს? ექსპერტთა ნაწილის თქმით, ეს შეიძლება ბიძინა ივანიშვილის ფაქტორიც იყოს…

- ჩემი აზრით, ამის ერთადერთი საპირწონე და შემაკავებელი ის საერთაშორისო ორგანიზაციებია, რომელთა წევრი ან უკვე ვართ, ანაც ვაპირებთ, გავხდეთ. რაც შეეხება ბატონ ბიძინას, მან განაცხადა, რომ ის ჩამოსცილდა ხელისუფლებას. მართალია, ეს საზოგადოებამ არ დაიჯერა, მაგრამ ალბათ, მომავალ ოთხ წელს ის ხელისუფლებასა და პარტიას უფრო დაშორდება.

- რაც შეეხება საზოგადოებას… თქვენი აზრით, ჩვენში სამოქალაქო კულტურის ხარისხი იძლევა საშუალებას, რომ საზოგადოებამ შეძლოს ხელისუფლების სრულფასოვანი კონტროლი?

- ამ თვალსაზრისით პროგრესი აშკარად შეიმჩნევა. ყველაზე დიდი პრობლემა გახლავთ ის, რომ პარტიები ვერ განვითარდნენ, ანუ პოლიტიკური მენიუ ქვეყანაში ძალიან მწირია. ვერ შესთავაზეს ამომრჩეველს რაიმე საინტერესო და მნიშვნელოვანი. პარტიებში ისევ და ისევ დაქსაქსულობა, გაუგებარი გადაწყვეტილებები და უფულობაა… არ არის გამორიცხული, კორუფციასაც ჰქონდეს ადგილი, როდესაც ქვეყნის ბიუჯეტიდან პარტიებისთვის გამოყოფილი თანხა არამიზნობრივად იხარჯება. საზოგადოება თანდათანობით ვითარდება, მაგრამ ჩამოყალიბებული არ არის… ამ არჩევნებში მთავარი ფაქტორი ხომ სააკაშვილის დაბრუნებით შეშინება იყო… თვითონ სააკაშვილიც იმუქრებოდა, ჩამოვალო. ისე, გაუგებარი კია, უკრაინის მოქალაქე, ამხელა თანამდებობის პირი, ბოლოს და ბოლოს, სად არის? ფიგაროა, აქაც იყოს და იქაც?!

- მაჟორიტარულ არჩევნებს და პარტიების მწირ შეთავაზებებს დავუბრუნდეთ… ხაშურში გაიმარჯვა “მრეწველების” მაჟორიტარობის კანდიდატმა, რომელმაც სახელისუფლებო კანდიდატი, დიდი ფინანსების პატრონი ვალერი გელაშვილი დაამარცხა. ხომ არ არის პრობლემა მაჟორიტარული არჩევნებისას ისიც, რომ პარტიები სწორად ვერ ირჩევენ კანდიდატებს?

- ნუ დაგავიწყდებათ, რომ ვინც ხაშურში გაიმარჯვა, უშიშროების სამსახურების ყოფილი წარმომადგენელია და ის უფრო სისტემის გაგრძელებად და მის გამარჯვებად შეიძლება მივიჩნიოთ. ვალერი გელაშვილმა კი ყველაფერი თავის თავს დააბრალოს. რამდენი ხანია, ამ რაიონის მაჟორიტარი დეპუტატია. ეტყობა, კარგი სახელი ვერ დატოვა და ამიტომაც არ მისცა ხალხმა ხმა… ერთი საკითხიც. ჩვენ ვნახეთ, რომ, მაგალითად, გორში მე-2 ტურში სახელისუფლებო კანდიდატთან ერთად გავიდა ირაკლი ალასანია, მაგრამ ადგა და ყველას უღალატა. მას ჰქონდა გამარჯვების შანსი, მაგრამ გაუგებარი ნაბიჯი გადადგა და პოლიტიკიდან წავიდა. ირაკლი ალასანიას განცხადება, ერთი კაცი ვერაფერს გავაკეთებო, აბსურდია. რა, ექვსკაციანი ფრაქციით რომ შესულიყო, რას გააკეთებდა?! როგორც ჩანს, თავიდანვე ჰქონდა წასვლა დაგეგმილი და ამომრჩეველი მოატყუა.

დავით უსუფაშვილის ნაბიჯი მესმის, მაგრამ ალასანიას და მისი ყოფილი პარტიის პოლიტიკური ლიდერების გადაწყვეტილებები ჩემთვის გაუგებარია. უსუფაშვილის გადაწყვეტილება სულ სხვაა. მან დაინახა, რა გამოწვევებია ქვეყანაში, რას ელოდება ხალხი და რომ რესპუბლიკური პარტია ამას სრულიად აცდენილია. შესაბამისად, როგორც გამოცდილი პოლიტიკოსი და მოაზროვნე, სხვანაირად მიუდგა საქმეს და გადაწყვიტა, აღარ ყოფილიყო ამ პარტიაზე ჩამოკიდებული. უსუფაშვილი არსად წასულა, მან მიატოვა “რესპუბლიკელთა” პოლიტიკური კლუბი, მაგრამ არ მიუტოვებია ქვეყანა. უსუფაშვილს წინ სხვა პერსპექტივა გაეხსნა, ალასანიამ კი პოლიტიკური მომავალი საკუთარი ხელით დაისამარა.

- იმ საკონსტიტუციო კომისიის წევრი იყავით, რომელმაც თავის დროზე ჩვენი კონსტიტუცია შეიმუშავა. საინტერესოა, რას ფიქრობთ პრეზიდენტის არჩევის წესის თაობაზე, უნდა შეიცვალოს ეს წესი თუ არა?

- დიახ, ვამაყობ, რომ ქვეყნის კონსტიტუციის ერთ-ერთი ხელმომწერი ვარ. ეს კონსტიტუცია, რა თქმა უნდა, ხელახლაა დასაწერი, რადგან იქ არეულ-დარეულია ყველაფერი. ჩვენ გვყავს ხალხის არჩეული პრეზიდენტი, რომელსაც იმდენი უფლება არ აქვს, რამდენიც პარლამენტის არჩეულ პრემიერ-მინისტრს, რაც აბსოლუტურად გაუგებარია. თუმცა არ მივეკუთვნები იმ ადამიანებს, ვინც მიიჩნევენ, რომ საქართველო უნდა იყოს საპარლამენტო რესპუბლიკა. პირიქით, კარგად უნდა დავფიქრდეთ. თუ პრეზიდენტს ის ფუნქციები უნდა ჰქონდეს, რაც დღეს აქვს, სჯობს, მართლაც პარლამენტმა აირჩიოს გაფართოებული ფორმატით. თუ ხალხი აირჩევს, მაშინ პრეზიდენტს ფუნქციები უნდა გაეზარდოს. ერთი მითხარით, ხალხის მიერ ასეთი ლეგიტიმაციით არჩეული პრეზიდენტი პატარა შენობაში რატომ შევა?!

- “ინტერპრესნიუსისთვის” მიცემულ ინტერვიუში ბრძანებთ: “ჩვენში გავრცელებულია მოსაზრება, რომ ივანიშვილმა საქართველოს სააკაშვილი მოაშორა, რაც სინამდვილეში სწორი არაა. ფაქტია, რომ ივანიშვილმა საქართველოს სააკაშვილი კი არ ჩამოაშორა, არამედ დააშორა. სინამდვილეში, სააკაშვილის ძალა – მისი მხარდამჭერები – სამთავრობო და სხვა სახელისუფლებო, მათ შორის, ძალოვან სტრუქტურებში საკმაოდ ბევრნი არიან“. იქნებ, ამ საკითხზე უფრო ვრცლად გვესაუბროთ…

- როდესაც 2012 წლის არჩევნები დასრულდა, ჯერ საბოლოო შედეგები არ იყო გამოცხადებული, “ნაციონალური მოძრაობის” ზოგიერთი ლიდერი ქვეყნიდან რომ გარბოდა. გიორგი არველაძემ კი “იმედი” სასამართლოს გარეშე დაუბრუნა პატარკაციშვილის ოჯახს. ანუ იცოდნენ, რა ბოროტებაც ჰქონდათ ჩადენილი და ამიტომაც გარბოდნენ. არც სააკაშვილმა დაასრულა საპრეზიდენტო ვადა საქართველოში – ქვეყნიდან პრეზიდენტად წავიდა და სხვა ქვეყანაში ამოეწურა პრეზიდენტობის ვადა. არ ვამბობ, რომ ნიურნბერგის პროცესი უნდა მოგვეწყო, რასაც “ჰეროკრატიაში” გვიჩვენებენ და უფრო მეტად გვაღიზიანებენ, მაგრამ არ უნდა მომხდარიყო იმ ხალხის პოლიტიკური შეფასება, ვინც ქვეყნიდან გაქცევით თვითონვე აღიარა დანაშაული?!

პარლამენტს ხომ უნდა შეეფასებინა “ნაციონალების” მმართველობის ცხრა წელი? არ შეაფასეს… დღეს “ნაციონალები” “ქართულ ოცნებას” რომ აკრიტიკებენ, ყველაზე ხშირად უუნაროდ მოიხსენიებენ… ასე იმიტომ მიიჩნევენ, რომ არ დაიჭირეს და იგივე არ გაუკეთეს, რასაც თვითონ უკეთებდნენ ხალხს. უფრო მეტსაც ბედავენ. ხშირად ისეთ რამეს აბრალებენ “ქართულ ოცნებას”, რასაც თვითონ სჩადიოდნენ.

“ქართულმა ოცნებამ” რა ქნა ამის საწინააღმდეგოდ? არაფერი. კი ბატონო, მასობრივად არ უნდა გაეშვათ ხალხი სამსახურებიდან, მაგრამ თუ აშკარად ჩადენილია დანაშაული, დამნაშავე კადრებს კი მაინც ინარჩუნებ, ეს განა შეცდომა არ არის?
ასეთი კადრი განსაკუთრებით ბევრია ძალოვან სტრუქტურებში, მათ შორის – უშიშროებაში. მეტიც – ეს ხალხი უკვე შეერწყა “ქართულ ოცნებას”. კოაბიტაცია დასრულდა. ახლა სრული ინტეგრაციის მოწმენი ვართ.

ცოტა ხნის წინ გახლდით აშშ-ში, სადაც არაერთი კოლეგა ვნახე, რომლებიც განცვიფრებული იყვნენ იმით, რომ არაფორმალურ შეხვედრებზე საქართველოს ხელისუფლების ზოგიერთი წარმომადგენელი აშკარად გამოხატავდა იმედს, რომ ხელისუფლებაში სააკაშვილი დაბრუნდებოდა. ეს არ მიკვირს, რადგან ამ ხელისუფლებაში ბევრი თანამდებობის პირი სწორედ ძველი ხელისუფლებიდანაა. ამიტომაც ვთქვი, ივანიშვილს სააკაშვილი საქართველოსთვის არ ჩამოუცილებია, ის მხოლოდ დააშორა-მეთქი.

- რას ფიქრობთ “ნაციონალურ მოძრაობაში” მიმდინარე პროცესებზე? ლაპარაკია პარტიის შესაძლო დაშლაზე. წერილი გამოაქვეყნა გიგი უგულავამ, რომელშიც პარტიული ცვლილებების აუცილებლობაზე ლაპარაკობს და წერს, რომ სააკაშვილი აღარ უნდა იყოს პარტიის თავმჯდომარე…

- რაღა დაგიმალოთ და არ მაინტერესებს, რა ხდება “ნაციონალურ მოძრაობაში”. მე უფრო ის მაწუხებს, რაც ხდება ჩვენს ქვეყანაში, სადაც პოლიტიკური სპექტრი დაკნინებულია, არაპროფესიონალიზმი ზეიმობს და ასეთი აგრესიაა. რაც უფრო მალე წავა პოლიტიკური სარბიელიდან “ნაციონალური მოძრაობა”, მით უკეთესი იქნება ქვეყნისთვის. ამ ხალხმა აჩვენა – ერთი, რომ არ რცხვენიათ იმის, რაც ცხრა წლის განმავლობაში აკეთეს და მეორე: ეს უნამუსობა ისეთ დონეზე აიყვანეს, აქეთ ილანძღებიან, რატომ არ დაგვიჭირე, გვცემე და გვაწამეო… “ნაციონალური მოძრაობის” რამდენიმე ლიდერთან კარგი ურთიერთობა მაქვს, მაგრამ მათაც რომ ვუსმენ, თმა ყალყზე მიდგება…

- საინტერესო პროცესები გველოდება წინ – დასაკომპლექტებელი მთავრობა და საპარლამენტო თანამდებობები. თქვენი აზრით, რა ცვლილებები უნდა განხორციელდეს მომავალ მინისტრთა კაბინეტში?

- ყველა არჩევნების შემდეგ აუცილებელიც კია ახალი სახეების გამოჩენა. ეს ჩვეულებრივი ამბავია, მაგრამ ჩვენში დგას პრობლემური საკითხი – არაპროფესიონალიზმი და ნეპოტიზმისა და კრონიზმის საფრთხე. ნეპოტიზმის ნიშნები შეიმჩნეოდა ღარიბაშვილის პრემიერობისას, როდესაც თანამდებობებზე ინიშნებოდნენ ნათესავები, კვირიკაშვილის დროს კი გამოჩნდა კრონიზმის ნიშნები, ანუ თანამდებობებზე გამწესებული არიან მეგობრები. არის რამდენიმე მინისტრი, რომლებიც, ჩემი აზრით, ვერ პასუხობენ მოთხოვნებს, მაგრამ მისი მეგობრები არიან…

- თქვენი აზრით, ეკონომიკური მიმართულებით პირველად რა ნაბიჯები უნდა გადადგას ახალმა მთავრობამ?

- მთავრობას აქვს ძალიან კარგი დოკუმენტი: “ქვეყნის ეკონომიკური და სოციალური განვითარების სტრატეგია 20/20″. ცუდია, რომ ეს დოკუმენტი დაივიწყეს და თაროზე შემოდეს; ცუდია ისიც, რომ მისი პატრონები ოთხპუნქტიან გეგმაზე ლაპარაკობენ. ვუსურვებ მომავალ მთავრობას, რაც შეიძლება სწრაფად განაახლოს ეს დოკუმენტი და ამ დოკუმენტის საფუძველზე ყველა სამინისტრომ მოამზადოს სამოქმედო გეგმა, რომლის მიხედვითაც იმუშავებენ.

- გასულ კვირას კვლავ უფასურდებოდა ეროვნული ვალუტა. რას მიიჩნევთ ამის მიზეზად?

- ერთ-ერთი შეცდომა, რაც ახასიათებს მთავრობას, განსაკუთრებით კი – ფინანსთა მინისტრსა და მის მოადგილეებს, არის ის, რომ გამოდიან და ლარის სტაბილურობაზე ლაპარაკობენ. მთავარი ინსტიტუტი, რომელიც ამაზე უნდა ლაპარაკობდეს და რომელსაც ეროვნულ ვალუტაზე მოეთხოვება პასუხი, ეროვნული ბანკია…

მედია, რომელიც მოწადინებულია, შექმნას ქვეყანაში პანიკური ვითარება, არის “რუსთავი 2″. ის მშვენივრად აპიარებს ამას და ისე წარმოაჩენს, თითქოს ქვეყანა ინგრევა… კი, ეკონომიკურად რთული ვითარებაა, მაგრამ თუ გადავხედავთ ჩვენს სამეზობლოს, იქ უარესი მდგომარეობაა. დოლარი მთელ მსოფლიოში მყარდება და ეს ობიექტური პროცესია ჩვენთვის. თუმცა ეროვნულ ბანკს სჭირდება გაძლიერება. ის უნდა იყოს ძლიერი ინსტიტუტი და არ უნდა დადიოდეს ერთი-ორი მსხვილი კომერციული ბანკის ჭკუაზე. ბოლო შესყიდვისას, როდესაც თიბისიმ იყიდა “რესპუბლიკა”, ეროვნულ ბანკს უფრო აქტიურად უნდა ემოქმედა და მასთან შეთანხმებული გეგმით უნდა განეხორციელებინა თიბისის სავალუტო ბაზრიდან ვალუტის შესყიდვა.

დღეს არასასურველი სტრუქტურა ჩამოყალიბდა საბანკო სისტემაში. ორი უმსხვილესი ბანკი – თიბისი და “საქართველოს ბანკი” – განსაზღვრავენ საბანკო ამინდს და არა მხოლოდ განსაზღვრავენ, არამედ მთელ საფინანსო სფეროს უწევენ ზედამხედველობას. ამას სჭირდება სერიოზული რეფორმა, რაც ეროვნულმა ბანკმა თავის თავზე უნდა აიღოს, მით უფრო, რომ მას ახლა მართავს უდავოდ პროფესიონალი კობა გვენეტაძე. ეროვნულმა ბანკმა უნდა შეასრულოს მაკონტროლებლის როლი, უფრო მკაცრად და თანაბარზომიერად წარმართოს ფულად-საკრედიტო პოლიტიკა.

ლარის სიძლიერე ქართულ ეკონომიკაში უნდა ვეძებოთ, რომელიც ძლიერი არასდროს ყოფილა. მან განსაკუთრებული დარტყმა მიიღო “ნაციონალური მოძრაობის” მმართველობისას, როდესაც ქვიშის ფეხებზე შენდებოდა ეკონომიკა. რა სისუსტეებიც დღეს გვაქვს ეკონომიკაში, ეს არის “ნაციონალური მოძრაობის” მმართველობისგან მემკვიდრეობად მიღებული და მათ “ქართულმა ოცნებამ” ვერაფერი მოუხერხა. მთავრობას სჭირდება აქტიურობა ინოვაციური ეკონომიკის შესაქმნელად და ამაში განსაკუთრებული როლი ეკისრება საპარტნიორო ფონდს, რომელმაც უნდა გააფართოოს თავისი მუშაობის მასშტაბიც.

- 8 ნოემბერს აშშ ახალ პრეზიდენტს აირჩევს. ბოლო გამოკითხვებით, დემოკრატების კანდიდატი ჰილარი კლინტონი მცირე უპირატესობით უსწრებს “რესპუბლიკელების” კანდიდატ დონალდ ტრამპს. თქვენი აზრით, როგორ მიაღწია ტრამპის ტიპის ფიგურამ საარჩევნო ფინალამდე, თან ასეთი შანსით, მაშინ, როდესაც ის რესპუბლიკურ პარტიაშიც კი აღარ მოსწონთ?

- მიაღწია იმ პროტესტით, რომელიც მიმართულია გლობალიზაციის წინააღმდეგ. ამ პროტესტს აქამდე ვხედავდით განვითარებად ქვეყნებში, ახლა ეს გამოჩნდა განვითარებულ ქვეყნებშიც. ამის კარგი მაგალითია “ბრექსიტი”, რომელსაც არავინ ელოდა. ეს არის პროტესტი ხელოვნურად დავარცხნილი მსოფლიოსა თუ ამერიკის წინააღმდეგ. მოწოდებებში, რომ დაიცვან ფერადკანიანების თუ სხვადასხვა უმცირესობის ინტერესები, დაავიწყდათ, რომ მილიონობითაა თეთრკანიანი ადამიანი, რომლებიც მძიმე მდგომარეობაში არიან. ეს მათი პროტესტია, ისინი ამით ითხოვენ ყურადღებას.

აშშ-ში ყოფნისას აღმოვაჩინე, რომ ამერიკელებიც ვერ აკეთებენ პროგნოზს, რა შეიძლება მოხდეს. საქართველოსთვის უკეთესი იქნება, რომ კლინტონი გახდეს პრეზიდენტი. მას უკეთესად ესმის საქართველოსი და იცის რუსული პოლიტიკაც, თუმცა დაბეჯითებით თქმა, რომ ის გაიმარჯვებს, შეუძლებელია. ძნელია განსაზღვრა, ტრამპის გამარჯვების შემთხვევაში რა შეიძლება მოხდეს. პოლიტიკურ ასპარეზზე რომ გამოჩნდა და რესპუბლიკური პარტიის კანდიდატი გახდა, ესეც სრულიად მოულოდნელი იყო. მან რომც წააგოს, ეს იქნება ამერიკისთვის არშემდგარი “ბრექსიტი…”

———————–

„რეზონანსი//მთელი კვირა“, 07 ნოემბერი, 2016 წელი

აფხაზური “არმია” რუსების დაქვემდებარებაში გადადის

ნინო ომანაძე

2 ნოემბერს, რუსეთის დუმამ, აფხაზეთის პარლამენტის მიერ 2015 წლის დეკემბერში მიღებული კანონის რატიფიცირება მოახდინა. დოკუმენტი, რომელიც რუსულ-აფხაზური შეიარაღებული ძალების გაერთიანებული დაჯგუფების შექმნას შეეხება, ქართული მხარის, ასევე აფხაზური ოპოზიციის მწვავე განხილვისა და რუსეთთან დაპირისპირების ახალი ტალღის გამომწვევი გახდა.

ამ დოკუმენტის მიხდვით, რუსულ-აფხაზური დანაყოფები ვალდებული არიან, უზრუნველყონ ადეკვატური რეაგირება მესამე ძალის მხრიდან შეიარაღებული თავდასხმის შემთხვევაში და აღკვეთონ აფხაზეთის წინააღმდეგ მიმართული ნებისმიერი სამხედრო აგრესია. დოკუმენტი 10 წლის ვადითაა მიღებული და საჭიროების შემთხვევაში მისი ავტომატურად გაგრძელებაა შესაძლებელი.

ამ დოკუმენტში საინტერესო ფაქტს წარმოადგენს ის ჩანაწერი, რომლის მიხედვითაც ერთობლივ დაჯუფებაში შევა რუსეთისა და დე ფაქტო აფხაზეთის სამხედრო ნაწილები და ქვედანაყოფები. არასაომარი მდგომარეობის დროს მათ ერთობლივი რუსულ-აფხაზური ოპერატიული ჯგუფი უხელმძღვანელებს, ხოლო უშუალოდ შეიარაღებული დაპირისპირების შემთხვევაში, ერთობლივი დანაყოფები რუსეთის თავდაცვის სამინისტროს დაქვემდებარებაში გადავა.

დოკუმენტის მთავარი პუნქტის თანახმად, გაერთიანებაში მყოფი მხარეებიდან ერთ-ერთ მხარეზე თავდასხმა აღქმული იქნება, როგორც მეორე მხარის მიმართაც წარმოებული აგრესია.

მოცემული დოკუმენტის თანახმად, გაერთიანებული დანაყოფის ხელმძღვანელი დაინიშნება რუსული მხარის მიერ, ხოლო მოადგილეს აფხაზური მხარე დანიშნავს, საომარი მოქმედებების შესახებ გადაწყვეტილებას ორივე მხარე ერთობლივად მიიღებს.

“რუსი სამხედროების მონაწილეობა არის ერთ-ერთი უმთავრესი ფაქტორი ქართული ხელისუფლების რევანშისტული ზრახვების აღსაკვეთად, რუსული ბაზები ჩვენს ტერიტორიაზე, არის რეგიონის სტაბილურობის გარანტი, რუსეთთან წარმოებული თანამშრომლობით, მიღწეული იქნა ჩვენი ქვეყნის გარანტირებული უსაფრთხოება”, – აღნიშნა ამ “შეთანხმებაზე” საუბრისას აფხაზეთის დე ფაქტო ლიდერმა რაულ ხაჯიმბამ

რატიფიცირებასთან ერთად აქტიურად მიმდინარეობს რუსულ-აფხაზური შეხვედრები. 4 ნოემბერს, არაღიარებული აფხაზეთის საგარეო საქმეთა მინისტრი რუსეთის საგარეო საქმეთა მინისტრ სერგეი ლავროვს შეხვდა, სადაც განიხილეს ჟენევის ფორმატში მიმდინარე მოლაპარაკებებთან დაკავშირებული საკითხები.

სერგეი ლავროვის განცხადებით, რუსეთი აპირებს გააგრძელოს აფხაზეთის მხარდაჭერა საერთაშორისო არენაზე:

“ამ ეტაპზე ჩვენ 30 ახალ ერთობლივ დოკუმენტზე ვმუშაობთ. ჩვენ შორის უკვე არსებობს 90 ერთობლივი დოკუმენტი, ახლა ჩვენთვის პრიორიტეტს სოციალურ-ეკონომიკური თანამშრომლობის გაღრმავება და აფხაზეთისთვის საერთაშორისო არენაზე მხარდაჭერა წარმოადგენს”.

აფხაზური და რუსული მედია აქტიურად განიხილავს 15 ნოემბერს სოხუმში რუსულ-აფხაზური საქმიანი ფორუმის ჩატარებას, რომელსაც “სტრატეგიიდან მიღწევების ისტორიამდე” უწოდეს, ფორუმის ორგანიზატორები რუსეთის ეკონომიკის სამინისტრო და ე.წ. აფხაზეთის ეკონომიკის სამინისტრო არიან.

ოპოზიციის პროტესტი

აფხაზური ოპოზიციური გაერთიანებების ბლოკის ლიდერ ბჟანიას განცხადებით, რაულ ხაჯიმბამ და მისმა გარემოცვამ ქვეყანა ჩიხში შეიყვანა და 2-3 კვირაში დაგეგმილია შეხვედრები მოსახლეობასთან, რის შემდეგაც ჩატარდება საპროტესტო აქციები პოლიტიკური ოპოზიციური პარტიების, სახალხო მოძრაობების ლიდერების და არასამთავრობო სექტორის მიერ, რომლებიც არ ეთანხმებიან ხაჯიმბას მიერ არჩეულ კურსს:

“ჩვენ ვერ ვხედავთ ვერანაირ პოზიტიურ ცვლილებებს არც ეკონომიკაში და არც სოციალურ სფეროში. განსაკუთრებით ცუდი მდგომარეობაა სამართალდამცავი სტრუქტურების და სასამართლო ხელისუფლების მხრივ. ოპოზიციური ძალები ვაპირებთ, მივმართოთ პრეზიდენტს, გადადგეს დაკავებული თანამდებობიდან”.

ოპოზიციურ პარტია “ამცახარას” ლიდერების ახრა გიბისკირის და დაურ ჭითანავს განცადებით, ამ ხელშეკრულებით აფხაზეთი კარგავს თავის სუვერენიტეტს და რუსეთის ფედერაციის სუბიექტი გახდება:

“რაულ ხაჯიმბამ და მისმა მომხრეებმა არაკვალიფიციური და არაპროფესიონალური საქმიანობით, ქვეყანა ნაციონალურ საფრთხეებამდე მიიყვანეს”.

სოციალურ-ეკონომიკური და პოლიტიკური კვლევების ფონდის ხელმძღვანელის ასლან ბჟანიას განცხადებით, “საზოგადოებრივ-პოლიტიკური სიტუაცია ქვეყანაში კრიტიკული და საშიშია”.

ყველაზე მწვავეა აფხაზი ოპოზიციონერის, პარტია “აინარის” ლიდერის, იურისტ თენგიზ ჯოპუას განცხადებები:

“საერთო პოლიტიკური შეთანხმება, რომელიც ჯერ კიდევ 2014 წელს 18 პარტიასა და 3 საპრეზიდენტო კანდიდატს შორის გაფორმდა, დღემდე შესრულებული არ არის, ხელისუფლებამ უღალატა საკუთარ ხალხს და ძალაუფლების შესანარჩუნებლად რუსეთს მიეყიდა.

“აფხაზეთში არ არსებობს არც ერთი ინსტიტუტი, რომლის ნდობაც საზოგადოებას ექნება. ჩვენ გვაქვს ოფიციალური, ფორმალური სახელმწიფო ინსტიტუტები, რომელთა ნდობაც არ გაგვაჩნია, ქვეყანაში არის სისტემური კრიზისი, ინსტიტუტები გახდნენ ანგაჟირებულები.

“არსებობენ არაფორმალური ინსტიტუტებიც – უხუცესთა საბჭო, ეკლესია, რომელიც არის პოლიტიზირებული. გამოსავალი ერთია – პირველ რიგში ჩვენ გვჭირდება პოლიტიკური სისტემის შეცვლა. არ შეიძლება ერთი ადამიანის ხელში მთელი ძალაუფლების კონცენტრირება, როგორც დღეს ხდება”, – აცხადებს თენგიზ ჯოპუა.

ოფიციალური თბილისის რეაქცია

2 ნოემბერს რუსეთის დუმაში ხელმოწერილ დოკუმენტს წინ უძღოდა რაულ ხაჯიმბასა და რუსეთის უშიშროების მაღალჩინოსნის რაშიდ ნურგალიევის შეხვედრა სოხუმში.

რაც შეეხება 2 ნოემბერს რუსეთის დუმაში ხელმოწერილ დოკუმენტს, საერთაშორისო თანამეგობრობის მხრიდან ამას თითქმის არანაირი რეაგირება არ მოჰყოლია, თუ არ ჩავთვლით ჯო ბაიდენისა და გიორგი კვირიკაშვილის სატელეფონო საუბარს, სადაც აშშ-ის ვიცე-პრეზიდენტმა დაგმო რუსეთის დუმაში ხელმოწერილი რატიფიკაციის დოკუმენტი და განაცხადა, რომ ამერიკა “მხარს უჭერს საქართველოს ტერიტორიულ მთლიანობას საერთაშორისოდ აღიარებული საზღვრების ფარგლებში”.

საქართველოს პრეზიდენტის ადმინისტრაციის მიერ გავრცელებულ განცხადებაში ვკითხულობთ, რომ “საქართველოს ხელისუფლება არასოდეს შეეგუება საქართველოს ოკუპაციას და მცოცავ ანექსიას რუსეთის ხელისუფლების მხრიდან, ჩვენმა ხელისუფლებამ აირჩია დიპლომატიური სტრატეგიული გზა, რომლის მიზანია, გადავწყვიტოთ ჩვენთვის მძიმე პრობლემები დიპლომატიური გზით, საერთაშორისო მექანიზმის გამოყენებით.

“თუ ვინმეს აქვს ილუზია, რომ საქართველოს ხელისუფლება ან ქართველი ხალხი ოდესმე შეეგუება იმ ნაბიჯს, რომელიც გადადგმული იქნა ბოლო პერიოდში რუსეთსა და აფხაზეთს შორის მიღწეული რატიფიკაციით, რაც კიდევ ერთი დასტურია მცოცავი ოკუპაციისა და დაფარული ანექსიისა, რომელსაც ატარებს რუსეთი საქართველოს ტერიტორიაზე”, – აღნიშნულია პრეზიდენტის ადმინისტარციის განცხადებაში.

ამავე ფაქტს საქართველოს საგარეო საქმეთა სამინისტროც გამოეხმაურა. განცხადებაში აღნიშნულია, რომ “აფხაზეთში ე.წ. “შეიარაღებული ძალების გაერთიანებული დაჯგუფების” შექმნა, ოკუპირებული ტერიტორიების მილიტარიზაციისა და რეგულარული სამხედრო წვრთნების ფონზე, კიდევ უფრო ამწვავებს ადგილზე უსაფრთხოების კუთხით არსებულ ისედაც რთულ მდგომარეობას და მნიშვნელოვან საფრთხეს უქმნის რეგიონის სტაბილურობას.

„სამხედრო ძალაუფლება რუსების ხელში გადადის“

ექსპერტის კავკასიის საკითხებში, მამუკა არეშიძის განცხადებით, იმ დოკუმენტის საფუძველზე, რომელიც რუსეთის დუმამ 2 ნოემბერს მიიღო, მთელი სამხედრო ძალაუფლება რუსეთის ხელში გადადის.

„უნდა ითქვას, რომ დოკუმენტის შინაარსის მიხედვით, აფხაზური მხარე კარგავს სამხედრო ძალაუფლებას საკუთარ ტერიტორიაზე და მთელი ძალაუფლება რუსეთის ხელში გადადის. აფხაზებს ფორმალურად რჩებათ 2000 სამხედრო. უნდა ითქვას ისიც, რომ მიუხედავად დოკუმენტში ასახული გარემოებისა, რომ რუსები მხოლოდ ექსტრემალურ სიტუაციაში ჩაიბარებენ ერთპიროვნულ მმართველობას, ეს მუდმივ სახეს მიიღებს. რუსეთმა დიდი ხანია დაიწყო სამხედრო ხელმძღვანელობის ხელში აღების პროცესი, თუმცა, დოკუმენტის ის ნაწილი, სადაც საუბარია აფხაზური მხარის მიერ ენგურის ხიდის ჩაკეტვასა და ფსოუსთან საზღვრის გახსნაზე, ჯერ არ ამოქმედებულა.

თუ გავითვალისწინებთ საქართველოს გეოპოლიტიკურ მდებარეობას, ვითარება საკმაოდ რთულია. არ ვიცით, რა შედეგით დამთავრდება ამერიკის პრეზიდენტის არჩევნები და რა კურსს აირჩევს ამერიკის ახალი ხელმძღვანელობა რუსეთთან მიმართებაში, მით უმეტეს მაშინ, როცა რუსეთი აქტიურად ცდილობს საკუთარი ჯარების განლაგებას ნატოს წევრი სახელმწიფოების საზღვრებთან. ამ სივრცეში პატარა აფხაზეთი თითქოს არაფერს წარმოადგენს, მაგრამ ესაა სივრცე, საიდანაც რუსეთი მთელ ამიერკავკასიას აკონტროლებს.

რაც შეეხება საქართველოს ხელისუფლებას, ის ამ ვითარებაში ძალიან ცუდ პოზიციაში იმყოფება. დღეს არავის სცალია აფხაზეთის თემისთვის. როცა დასავლეთი დაკავებულია უკრაინის პრობლემით, სირიაში მიმდინარე საომარი სიტუაციით, საკუთარი საპრეზიდენტო არჩევნებით, ხელისუფლებას თითქმის არაფრის გაკეთება არ შეუძლია, ისევ საერთაშორისო თანამეგობრობის იმედზე ვართ დარჩენილი. საომარი მოქმედებების განახლებას არ ველოდები, ვინაიდან რუსული ჯარი აქამდეც იდგა აფხაზეთის ტერიტორიაზე და სურვილის შემთხვევაში ხელს ვერავინ შეუშლიდა.

რაც შეეხება პატრიარქის ვიზიტს მოსკოვში, განსაკუთრებით ერთმნიშვნელოვანია ასეთი აქტივობა. ესაა პატარა აგური, რომელიც საერთო საქმეს ადგება. პატრიარქი აკეთებს თავის საქმეს. კარგი იქნება, იყოს საერთო, კონსოლიდირებული მოქმედებები ყველა ძალის მიერ”, – ამბობს მამუკა არეშიძე.

“მთელი კვირა” “აფხაზთა კრების” ლიდერ მალხაზ პატარაიასაც გაესაუბრა, რომელმაც საქართველოს ხელისუფლება უმოქმედობასა და რუსეთთან მაამებლური პოლიტიკის გატარებაში დაადანაშაულა.

„რაც ორ ნოემბერს რუსეთის დუმაში მოხდა, არის რუსეთის მხრიდან საქართველოს ტერიტორიაზე მცოცავი ანექსიის დაკანონება. საქართველოს ხელისუფლება თავისი უმოქმედობით ხელს უწყობს ამ ყველაფერს. რუსულმა მხარემ გაავრცელა ჭორი, თითქოს ქართული მხარე აპირებდა უკრაინიდან 2000 – კაციანი სამხედრო დანაყოფის შემოყვანას და მათი მონაწილეობით აფხაზეთის ტერიტორიაზე საომარი მოქმედებების დაწყებას, თითქოს ამის საწინააღმდეგოდ მოახდინა რუსეთმა აფხაზურ-რუსული არმიის გაერთიანება და ამ დოკუმენტის რატიფიცირება. ასე ატყუებენ აფხაზ ხალხს. რუსეთი გვეუბნება, რომ უნდა შევეგუოთ ახალ რეალობას, რომელსაც ის გვთავაზობს, ხელისუფლება კი აკეთებს ყველაფერს, რათა შეგვაჩვიოს ამ რეალობას. საქართველოს ხელისუფლებას გააჩნია ბევრი ბერკეტი, რომ შეეწინააღმდეგოს რუსეთის ქმედებებს, მაგრამ იმის ნაცვლად, რომ საერთაშორისო თანამეგობრობას მიმართოს, გადასულია მწვანილისა და მინერალური წყლის გაყიდვაზე და საზოგადოებაც თითქოს არ რეაგირებს ამ მეტად მწვავე და ქვეყნისთვის უმნიშვნელოვანეს საკითხზე, მარიხუანას დეკრიმინალიზაცია უფრო რეზონანსულია ქართული საზოგადოებისთვის. “ქართულმა ოცნებამ” შექმნა ის რეალობა, რომ ღირებულებათა სკალასთან გაგვიჩნდა პრობლემა. ხელისუფლების ძალაუფლების წყარო არის კრემლი, მაგრამ გასაკვირია, რატომ არ იწვევს საზოგადოების მაღალ ინტერესს ასეთი უმნიშვნელოვანესი საკითხი. რუსეთი დარწმუნებულია, რომ არავინ დასჯის. ჩვენ კი ჩვენი ლოიალური პოზიციით ქვეყნის საზიანო საქმიანობას ვეწევით.

რაც შეეხება საქართველოს პატრიარქის ვიზიტს მოსკოვში, მე ყოველთვის ვერიდები ასეთ სენსიტიურ თემებზე საუბარს, თუმცა შემიძლია გითხრათ, ამბროსი ხელაია ასე არ მოიქცეოდა”, – განაცხადა “აფხაზთა კრების” ლიდერმა.

ისტორიკოსი გიორგი ანჩაბაძე “მთელ კვირასთან” საუბარში აღნიშნავს, რომ რუსეთის დუმის გადაწყვეტილებას სავარაუდოდ არც არაფერი მოჰყვება: „ეს საკითხი ერთი წლის წინ განიხილა ე.წ. აფხაზეთის პარლამენტმა. არც მეგონა, რომ ამდენი ხნის მერე რუსეთისთვის ისევ აქტუალური გახდებოდა ამ კანონის მიღება და რატიფიცირება. სამწუხაროდ, სხვა არაფერი შემიძლია ამ ეტაპზე გითხრათ”, – განაცხადა გიორგი ანჩაბაძემ.