„რეზონანსი“: ინტერვიუ სოსო ცინცაძესთან: „ზოგიერთ მინისტრს 20 და მეტი მრჩეველი ჰყავს“

„რეზონანსი“: ინტერვიუ ნინო გოგუაძესთან: „ნაციონალების“ მიერ დაანონსებულ აქციაში მონაწილეობას არ მივიღებთ“

„რეზონანსი“: ურთიერთბრალდებები „ბიძინა ივანიშვილის ფარული ჩანაწერების“ გარშემო

„ახალი თაობა“: ინტერვიუ სანდრო ბრეგაძესთან: „ფარული ჩანაწერები ბიძინა ივანიშვილზეც არსებობს“ // „დეპუტატები და მინისტრები ერთმანეთს ჩანაწერებით აშანტაჟებენ“

„რეზონანსი“: ვიზალიბერალიზაციის შემდეგ რეჟიმის გამარტივებაზე რუსეთიც ალაპარაკდა

„რეზონანსი“: „საზმაუ“-დან თანამშრომლების მასობრივი გაშვება იგეგმება

„რეზონანსი“: ინტერვიუ პეტრე მამრაძესთან: „ბორდი მხარს დაუჭერს გენდირექტორის გეგმას, თუ არადა გამოიცვლება…“

„რეზონანსი“: ინტერვიუ არჩილ გამზარდიასთან: „ვიღაცას სურს, საზოგადოებრივ მაუწყებელზე კრიტიკული აზრი ჩაახშოს…“

„ახალი თაობა“: ინტერვიუ მამუკა არეშიძესთან: „ვასილ მაღლაფერიძეს ვურჩევდი, რეფორმები ნაკლები სისხლით გაატაროს“ // „საზოგადოებრივ მაუწყებელში“ ქირურგიული ჩარევა აუცილებელია“

„ვერსია“: „იმედის“, „მაესტროსა“ და GDS-ის გაერთიანების კულუარული დეტალები // „მაესტრო“ მაუწყებლობის შესახებ საქართველოს კანონს არღვევს?!

„ვერსია“: ქალებისთვის სამხედრო სამსახური სავალდებულო გახდება? // მიიღებს თუ არა პარლამენტი კანონს „ჯარისქალის“ შესახებ

„ახალი თაობა“: ინტერვიუ სანდრო თვალჭრელიძესთან: „ეროვნული ვალუტა ქვეყნისთვის ფულზე მეტია“ // „სხვა ვალუტაზე ოპერირებას საერთოდ ავკრძალავდი“

„რეზონანსი“: რა იწვევს ლარის გამყარებას? // ყველაზე კრიზისულ თვეებში ეროვნული ვალუტა, გაუფასურების ნაცვლად, მყარდება

„რეზონანსი“: „თანამედროვე მონები” თითქმის ყველა სავაჭრო ქსელში მუშაობენ // პროფკავშირები: რაც „ფრესკოში“ ხდებოდა, იგივე ხდება „ფურშეტში“, „ფუდმარტში“, „ლა ფემილში“, „ვეჯინსა“ და სხვა სუპერმერკეტებში

———————

„რეზონანსი“, 09 თებერვალი, 2017 წელი

ინტერვიუ სოსო ცინცაძესთან: „ზოგიერთ მინისტრს 20 და მეტი მრჩეველი ჰყავს“

ეკატერინე ბასილაია

„ხელისუფლებას არ უნდა, ყოფილი დეპუტატები მტრად გადაიკიდოს და ამიტომ სასათბურე ადგილები გამოუძებნა. ესენი არიან “ნახლებნიკები”, არაფერს გააკეთებენ და ისე მუთქად მისცემენ ხელფასს. ამგვარი დანიშვნები დასავლეთში რომ მომხარიყო, ეს დიდ ხმაურს გამოიწვევდა“, – ასე აფასებს დიპლომატიური აკადემიის რექტორი სოსო ცინცაძე “ოცნების” ექსდეპუტატების დასაქმებას და მიიჩნევს, რომ საქართველოში მრჩევლის პოსტი მხოლოდ ახლობლებისთვის შექმნილი ე.წ. კარმუშკაა და სხვა არაფერი. მისვე თქმით, ყველაზე მიუღებელი ამ დანიშვნებში ყოფილი “თავისუფალი დემოკრატების” დასაქმებაა.

სოსო ცინცაძე: ხელისუფლება თავის მომხრეებს სასათბურე ადგილებზე უშვებს. ისინი არიან “ნახლებნიკები”. ზვიადაური შეეძლოთ სპორტის გზით დაესაქმებინათ, მაგრამ ეტყობა, იქ არ იყო ადგილი და გაზის კორპორაციაში დაასაქმეს. ეს ყველაფერი ეჭვს იწვევს. ეს ნორმალური არ არის. მაგრამ ჩვენთან საქმე, იცით, რაშია? აქლემს უთხრეს, ფეხები მრუდე გაქვსო და სხვა რა მაქვს სწორი, ფეხები რომ სწორი მქონდესო?! ჩვენთან სხვა რა არის ნორმალური, ეს რომ იყოს?! ირკვევა, რომ ზოგიერთ მინისტრს 20 და მეტი მრჩეველი ჰყავს. მე თვითონ 3 პრეზიდენტის მრჩეველი ვიყავი და ვიცი, ეს რაც არის. მე კი არ მივდიოდი მათთან თხოვნით, თავად მეძახდნენ. შემდგ გამოდიოდა, რომ არავინ არაფერს გვეკითხებოდა და ბოლოს ამომივიდა ყელში. ვინ შეეკითხება მაგალითდ თუნდაც თედო ჯაფარიძეს რამეს? მას, რომელსაც ზვიადაურისგან განსხვავებით, შეუძლია საქმიანი რჩევის მიცემა. თედო ჯარაფიძეს არავინ არაფერს შეეკითხება, იმხელა კომიტეტის თავმჯდომარე იყო და მაშინ არავინ არაფერს ეკითხებოდა.

დღეს მრჩევლის, და კონსულტანტობის ადგილი არის “კარმუშკა”. რატომ გეზარებათ ჟურნალისტებს, დაითვალეთ, რამდენი მრჩეველი არსებობს საქართველოში. ეს საინტერესოა. გამოვა, რომ ჩვენმა მთავრობამ თვითონ არაფერი არ იცის, სულ მრჩეევლების იმედზეა.

- მრჩევლებს არავინ არაფერს ეკითხებაო, თავადაც ამბობთ და რა გამოდის, რა საჭიროა ამდენი მრჩეველი?

- საქმეც მაგაშია, რომ ახლობლების დასაქმების ადგილია. იმიტომ იღებენ ამდენს. მრჩევლებს რომ მართლაც ეკითხებოდნენ რამეს, ისინი ერთმანეთს დაჭამდნენ. თედო ჯაფარიძე პრემიერის მრჩეველია, ხო? ჯვარზე დავიფიცებ, თვეში ერთხელ თუ შეხვდა პრემიერი თედოს, ეს ძალიან დიდი იქნება.

ზოგს ჰგონია, ვიზალიბერალიზაცია მივიღეთ და ევროპელები გავხდითო. მთავარი ფასეულობები და ღირებულებებია. დასავლეთში სხვა პრინციპია. იქ არავინ ნიშნავს სამსახურში ისეთს, ბალასტი იყოს. გამორიცხულია, ისე აძლევდნენ ხელფასს. აგერ ახლა  პრეზიდენტობის კანდიდატის ფრანსუა ფიიონის ცოლი 10 წლის წინ თურმე არაფერში იღებდა ხელფასს და მთელი საფრანგეთი ყურებზე დადგა, მომხრეებიც და მოწინააღმდეგეებიც. კაცს ლამის განაღდებული საფრანგეთის პრეზიდენტობა დააკარგვინეს ჟურნალისტებმა. გამორიცხულია აშშ-ში ყოფილი სენატორები და კონგრესმენები დაასაქმოს პარტიამ. დასავლეთში ამგვარი სასათბურე პოსტები, ე.წ. კარმუშკები დიდ ხმაურს გამოიწვევდა. ეს რომ დასავლეთში მომხდარიყო, გაზის ტრანსპორტის კომპანიაში რომ არაპროფესიონალი, ვინმე სპორტსმენი დაენიშნათ, მედია მთავრობას სკამს აუფეთქებდა.

არ ვიცი, რა სამსახური გაუწიეს ასეთი. პირიქით, ბიძინა ივანიშვილმა გაუწია სამსახური მათ, როდესაც არავის ახსოვდა მათი ყოფნა-არყოფნა. ყველანი უკვე ყოფილები იყვნენ: ყოფილი სპორტსმენები, ყოფილი მწერლები, ყოფილი პოლიტიკოსები და ივანიშვილმა 4 წელი პარლამენტარები გახადა, რომელთაც საპენსიო ასაკის შესრულებისას დიდი პენსიაც ექნებათ. ახლა ეს ადამიანები დაასაქმეს კიდეც. ყველა ვიბრძოდითო, რომ ამბობენ, ერთი კაცი იბრძოდა მარტო და ერთმა კაცმა მოიგო არჩევნები. ახლა გამოდის, რომ საპენსიო ასაკის მიღწევდამდე ამ “ნახლებნიკებს” ისევ ჩვენ უნდა ვუხადოთ ფული. ესენი მმართველი გუნდის წევრები მაინც იყვნენ და ირაკლი ალასანიას პარტიის წევრებს რა დაუფასდათ?!

- და თქვენი აზრით, ყოფილ “თავისუფალ დემოკრატებს” რა დაუფასდათ?

- მათ პარტია დაშალეს. შიგნით რა მოხდა, მე არ ვიცი, შედეგზე ვლაპარაკობ. არ ვიცი პარტია თავისით დაიშალა თუ გარიგება იყო, ამის თქმა ძნელია, მაგრამ ერთი რამ ფაქტია, უხმაუროდ გაქრა ორი ძალზედ პერსპექტიული პარტია – პაატა ბურჭულაძის და ირაკლი ალასანიას პარტიები. რასაც დღეს ყოფილი “თავისუფალი დემოკრატები” აკეთებენ, ეს ყოველგვარ ზღვარს სცილდება. დოლიძე, აბაშიძე და სხვა წასულები გვატყუებდნენ, არავითარი ფასეულობები მათ არ გააჩნდათ. ეს ადამიანები ლაპარაკობენ ევროპასა და ევროპულ ფასეულობებზე?! ევროპაში ასეთ ფაქტებზე თავს იმართლებენ მაინც და ჩვენთან ღირსადაც არ გაგდებენ და აზრადაც არ მოსდით, იგივე აბაშიძეს და დოლიძეს, ბოდიში მაინც მოიხადონ.

გარდა იმისა, რომ მათ საკუთარ თავზე აიღეს ხელი, ამომრჩევლებთან გულწრფელნი ისინიც არ არიან, ვინც პარტიაში დარჩა. მიუხედავად იმისა, რომ მორალური გრძნობა მეტი აღმოაჩნდა იგივე გოგუაძესა და შავგულიძეს, გულწრფელნი არ არიან და მორცხვად დუმან, რატომ წავიდნენ მათი თანაპარტიელები. ეს ღიად მოსყიდვაა. ეს არის სიყალბე, ფლიდობა. მიკვირს, ახალგაზრდა ხალხია ეს დოლიძე და აბაშიძე და ხომ არ ფიქრობენ, რომ 30 წელი იქნებიან ხელისუფლებაში შეფარებულები? მერე როგორ უნდა შეხედონ ხალხს, მით უფრო თუ პოლიტიკაში აპირებენ დარჩენას?! რისი იმედი აქვთ, მთელი ქართული საზოგადოება ისეთი დეგენერატია, რომ 5 წლის შემდეგ დოლიძე და აბაშიძე არჩევნებში ხმების მიღებას შეძლებენ?! ამათ საერთოდ არ ჰქონიათ პრინციპები. გვითხრან რას ებრძოდნენ?! ქვეყნის დემოკრატიული განვითარებისთვის ეს ძალიან ცუდი მაგალითია. ეს გაცილებით უარესია, ვიდრე ის, რომ “ოცნების” ყოფილი პარლამენტარები ინიშნებიან და ინიშნებიან. და, დარჩათ კიდევ ვინმე, ვინც არ დააპურეს?

„რეზონანსი“, 09 თებერვალი, 2017 წელი

ინტერვიუ ნინო გოგუაძესთან: „ნაციონალების“ მიერ დაანონსებულ აქციაში მონაწილეობას არ მივიღებთ“

თიკო ოსმანოვა

„ჩვენ ყოველთვის ვიცავდით და დავიცავთ ხელისუფლებისგან დამოუკიდებელ ტელევიზიას, მათ შორის „რუსთავი-2“-ს. მაგრამ „ნაციონალთა“ მიერ დაანონსებულ აქციაში მონაწილეობას არ მივიღებთ”, – ამბობს “რეზონანსთან” საუბრისას “თავისუფალი დემოკრატების” ერთ-ერთი ლიდერი ნინო გოგუაძე.

ქვეყანაში მიმდინარე პროცესებზე და ხელისუფლებაში ყოფილი „თავისუფალი დემოკრატების“ დასაქმებაზე „რეზონანსი“ ნინო გოგუაძეს ესაუბრა.

„ყოფილ თანაგუნდელებთან დაკავშირებით შეფასება ერთადერთხელ გავაკეთე და მეტ საჯარო კომენტარს არ ვაკეთებ. კითხვებია მთვარობასა და უმრავლესობასთან, თუ რა ნიშნით ხდება და რატომ ხდება ამ ადამიანების შერჩევა“, – ამბობს ნანა გოგუაძე.

- თქვენ თუ გაქვთ კითხვები ამ ადამიანების დასაქმებაზე?

- არა. თუ ვინმეს აინტერესებს, კითხვებით მიმართოს საპარლამენტო უმრავლესობაა და მთვარობას.

- რაც შეეხება გავრცელებულ ფარულს ჩანაწერებს, რას ფიქრობთ ამასთან დაკავშირებით?

- ვცხოვრობთ რაღაც საოცარ ქვეყანაში, ყველა რაღაც ბოდვაში ვართ ჩართული. ყოველდღე რაღაც ჩანაწერები ვრცელდება, რომელიც რომელიღაც უკრაინულ საიტზეა ატვირთული. მერე ამის მიხედვით ხდება საზოგადოებრივი აზრის მომწიფება, რომ ამას აკეთებენ ყოფილი თანამდებობის პირები და ა.შ. ასე რომ, ეს არის სრულიად არანორმალური ვითარება.

- მოსამართლების ზეწოლასთან დაკავშირებით დამაჯერებელია თუ არა პროკურატურის განცხადება, რომ მათზე ზემოქმედებას ყოფილი ხელისუფლების წარმომადგენლები ცდილობენ?

- პროკურატურამ რაც წამოგვიდგინა, ეს სამხილები ლოგიკური ადამიანისთვის ვერანაირ კრიტიკას ვერ გაუძლებს. ამ წერილში ისეთი არაფერი იყო, უბრალოდ საყვარილიძე ჰპირდებოდა რაღაც გაურკვეველ თანამდებობებს. გარდა ამისა ყველამ კარგად ვიცით, როგორ სახელმწიფოში ვცხოვრობთ არა მარტო მოსამართლეების და ყოფილი ხელისუფლების წარმოდგნლების, არამედ ნებისმიერი მოქალაქის ზარები ისმინება. ამიტომ შეუძლებელი მგონია, რომ მათ გამოეგზავნათ და ამით ზეწოლა მოეხდინათ მოსამართლებზე. თვითონ მოსამართლეების განცხადებაში ძალიან ნათლად არის აღწერილი, რომ ეს იყო პროვოკაცია. მართლაც რომ ძალიან ჰგავს პროვოკაციას, რომლის მიზანი იყო ასეთი ხმაურის ატეხვა და საზოგადოებაში მომწიფებული აზრის კიდევ ერთხელ გაღვივება, რომ სააკაშვილი ყველაფერს იკადრებს. გარდა ამისა, მინდა გითხრათ, რომ აქ მთვარი სულ სხვა რამაა – წინა ხელისუფლება არ ფლობს ბერკეტს ვინმეზე ზეწოლა განახორციელოს. მათ ნებისმიერი ქმედება შეიძლება ჩაიდინონ, მაგრამ ეს არის ჩვეულებრივი კრიმინალი და სახელმწიფოს იმიტომ ჰყავს ხელისუფლება, რომ ნებისმიერი კრიმინალური ქმედება აღკვეთოს.

რაც შეეხება სასამართლოს დამორჩილებას და ზეწოლას, ამასთან დაკავშირებით ბერკეტი აქვს ხელისუფლებას. 2 წელია ვუყურეთ თუ როგორ ახდენდა ეს ხელისუფლება სასამართლოს დამორჩილებას მურუსიძის დაწყებულით, როდესაც მას ჩააბარეს სასამართლო. გარდა ამისა, რაც ხდებოდა საკონსტიტუციო სასამართლოზე, როგორ აიღო “ქართულმა ოცნებამ” ეს სასამართლო, ყველამ კარგად ვნახეთ. ამიტომ ერთმანეთისგან უნდა გავმიჯნოთ ხელისუფლების მოქმედება და ოპოზიციისა. ხელისუფლება გაცილებით საშიშია დემოკრატიული სახელმწიფოსთვის, ვიდრე ნებისმიერი სხვა ძალის მოქმედება.

- და მაინც რა მოლოდინი გაქვთ „რუსთავი-2“-ის საქმესთან დაკავშირებით, შეურთდებით თუ არა „ნაციონალური მოძრაობის“ მიერ დაანონსებულ აქციას?

- ჩვენ ყოველთვის ვიცავდით და დავიცავთ ხელისუფლებისგან დამოუკიდებელ ტელევიზიას, მათ შორის „რუსთავი-2“-ს. მაგრამ „ნაციონალების“ მიერ დაანონსებულ აქციაში მონაწილეობას არ მივიღებთ. სხვადასხვა ფორმას გამოვნახავთ, რათა თავისუფალი სიტყვა დავიცვათ.

„რეზონანსი“, 09 თებერვალი, 2017 წელი

ურთიერთბრალდებები „ბიძინა ივანიშვილის ფარული ჩანაწერების“ გარშემო

გვანცა ღვედაშვილი

ბიძინა ივანიშვილის უკანონოდ მოპოვებული სატელეფონო და აუდიო ჩანაწერის რამდენიმე მილიონად გაყიდვის მცდელობაში, მთავარი პროკურორის ყოფილი მოადგილე დავით საყვარელიძე და ტელეკომპანია “რუსთავი 2″-ის გენერალური დირექტორი ნიკა გვარამია ლაშა ნაცვლიშვილს ამხელენ, რომელსაც ასევე მთავარი პროკურორის მოადგილის თანამდებობა ეკავა. ეს უკანასკნელი ბრალდებას “აგონიურ ბოდვას” უწოდებს.

ნიკა გვარამიამ გადაცემა “არჩევანში” საუბრისას განაცხადა, რომ ლაშა ნაცვლიშვილმა ბიძინა ივანიშვილის ფარული ჩანაწერები რამდენიმე მილიონ დოლარად შესთავაზა, თუმცა გვარამიამ თანხის უქონლობის გამო ჩანაწერი ვერ იყიდა. ამასთან, გვარამიამ განაცხადა, რომ ის მზად არის პროკურატურას მიაწოდოს ინფორმაცია, თუ როგორ გადაიტანა ნაცვლიშვილმა ეს ე.წ. “ზეტ” მასალები ერევანში.

“მას ეს მასალები დღემდე შენახული აქვს. ყოველ შემთხვევაში ასე მითხრა, რომ ჩანაწერები ერევანში, მის მეგობართან ინახება. მათ შორის არის ბიძინა ივანიშვილის უკანონო ჩანაწერიც. ერთ-ერთი მათგანი მან მე ნაწილობრივ მომასმენინა, რითაც უბრალოდ დამარწმუნა, რომ ამგვარი მასალები აქვს და მითხრა, რომ ეს რამდენიმე მილიონი დოლარი დაჯდებოდა. ვუთხარი, რომ ჩემს ინტერესში არ შედის, თუმცა როგორც მედიის ინტერესში, ეს შედიოდა, მაგრამ არ მქონდა ფული. მან მთხოვა, რომ დამეკავშირებინა კიევში მყოფ ნაციონალებიუ ლიდერებთან და ერთ-ერთი იყო დავით საყვარელიძე,” – განაცხადა ნიკა გვარამიამ.

თავის მხრივ, დავით საყვარელიძემ განაცხადა, ლაშა ნაცვლიშვილმა მას ბიძინა ივანიშვილის ფარული აუდიო ჩანაწერები რამდენიმე მილიონად შესთავაზა, თუმცა იმის გამო, რომ აუდიო ჩანაწერის გამოსყიდვისთვის საკმარისი თანხა არ გააჩნდა, ეს გარიგებაც არ შედგა.

ამ ბრალდებებს ლაშა ნაცვლიშვილი პასუხს “ფეისბუქზე” სცემს: “როგორც ჩანს, ზუსტად იქ მოვარტყი, სადაც ვუმიზნებდი.” ამასთან აცხადებს, რომ “აგონიურ ბოდვაზე” კომენტარს არ გააკეთებს.

“ემწარათ სიმართლე დანაშაულზე წასწრებულებს და ჭინკების მორიგი შაბაში მოაწყვეს სტუდიაში, თანაც სასწრაფოდ… მოაწყვეს, რათა კიდევ ერთხელ თვალნათლივ გვენახა, რომ სიყალბე და ძალადობა იყო და რჩება “ნაციონალური მოძრაობის” საფირმო ნიშნად; რომ ცილისწამება და მორალური ტერორიღა შემორჩათ მწირი პოლიტიკური არსენალიდან; რომ გარდაუვალი კატასტროფის გაჭიანურებული მოლოდის გამო აგონიაში ჩავარდნილი, ღვარძლით სნეული ბოროტი გონება მხოლოდ სიშლეგეს გამოიმუშავებს,” – წერს ლაშა ნაცვლიშვილი.

შეგახსენებთ, ამ ბრალდება წინ უძღოდა ლაშა ნაცვლიშვილის მიერ ერთ-ერთი ტელეკომპანიის ეთერში გაკეთებული განცხადებდები, სადაც გვარამია-საყვარელიძის ფარულ ჩანაწერზე ისაუბრა და ისინი მოსამართლეებზე ზეწოლაში დაადანაშაულა. ამის შემდეგ “რუსთავი 2″-ის გადაცემა “არჩევანიში” დავით საყვარელიძემ და ნიკა გვარამიამ ის, გარდა ივანიშვილის ჩანაწრებით ვაჭრობის მცდელობისა, ნარკომანობაში და სხვა საქმიანობაში დაადანაშაულეს – კერძოდ, გვარამია-საყვარელიძის მტკიცებით, როდესაც ნაცვლიშვილი თანამდებობიდან გადააყენეს და მის დაჭერას აპირებდნენ, თითქოს ის საქართველოდან გაიქცა და იმ ფარული ჩანაწერებით დაიწყო ვაჭრობა, რომელშიც ბიძინა ივანიშვილი ფიგურირებდა.

„ახალი თაობა“, 09 თებერვალი, 2017 წელი

ინტერვიუ სანდრო ბრეგაძესთან: „ფარული ჩანაწერები ბიძინა ივანიშვილზეც არსებობს“ // „დეპუტატები და მინისტრები ერთმანეთს ჩანაწერებით აშანტაჟებენ“

რატომ იწერენ პოლიტიკოსები ერთმანეთის პირად საუბრებს, ვინ აშანტაჟებს ბიძინა ივანიშვილს, რომელი ქვეყნის სპეცსამსახურები აწარმოებენ საქართველოში მოსმენებს? – ამ თემებზე „ახალ თაობას“ პარტია „ეროვნულობის“ ერთ-ერთი ლიდერი სანდრო ბრეგაძე ესაუბრება.

- თქვენ სოციალურ ქსელში დაწერეთ, რომ პირადად იცნობთ იმ პოლიტიკოსებს, რომლებმაც ბიძინა ივანიშვილის პირადი საუბარი ჩაიწერეს. შეგიძლიათ უფრო დეტალურად გვითხრათ ამის შესახებ?

- ამ ინფორმაციას გიდასტურებთ, ოღონდ მათ სახელებს ახლა არ დავასახელებ. ქართულ პოლიტიკაში პირადი საუბრების ჩაწერა ჩვეულებრივ ამბად იქცა. კონკრეტულად რისთვის სჭირდებათ ეს, ვერ გეტყვით, მაგრამ თავად ასე თვლიან, რომ ეს ჩანაწერები დიდი სიმდიდრეა.

- ის პირები, რომლებმაც ივანიშვილის საუბრები ჩაიწერეს, მოქმედი პოლიტიკოსები არიან?

- პოლიტიკაში მოღვაწე ადამიანები არიან და მათ რაღაც წონაც აქვთ. ჩემი აზრით, სწორედ ფარული ჩანაწერებით აქვთ ეს პოლიტიკური წონა. რამდენადაც მე ვიცი, საუბარი ერთ და ორ ჩანაწერზე არ არის. ყველა ყველას იწერს. იწერენ მეგობრულ და პირად საუბრებს. ეს ყველაზე დიდი უზნეობაა, რაც შეიძლება ადამიანმა მოიფიქროს. ამათ შემხედვარე შეიძლება ვთქვათ, რომ არავის ნდობა აღარ შეიძლება.

- და რატომ მოხდა ასე? ნაციონალების მიმართ ერთ-ერთი მთავარი პრეტენზია ის იყო, რომ ისინი ფარულ მიყურადებებს ახორციელებდნენ...

- პოლიტიკაში 20 წელზე მეტია, რაც ვარ და ვინმეს ჩაწერის სურვილი ერთხელაც არ გამჩენია. წარმოუდგენლად მიმაჩნია იმ ხალხის ჩაწერა, რომელთანაც მეგობრული ურთიერთობა გაქვს, ან რაიმე მოლაპარაკებას აწარმოებ. საუბრების ჩაწერის პრაქტიკა ნაციონალების ხელისუფლებამ დანერგა, მაგრამ ის სხვებმაც კარგად აითვისეს. დაძალებით ასეთ რამეს ვერავის დააძალებ, ეტყობა, ასეთი რამე ამ ხალხის ხასიათში ზის.

ეს ხალხი ამ ზნეს არ მოიშლის და გამოსავალი მათ გარიყვაშია. ისინი საზოგადოებამ უნდა გარიყოს. როცა ეს ხალხი პოლიტიკიდან გაიდევნება, მათ მიერ მოპოვებულ ჩანაწერებს არანაირი ფასი აღარ ექნება. ის ადამიანები, რომლებმაც ივანიშვილის საუბარი ჩაიწერეს, ამ თემაზე ღიად საუბრობენ. ამით ტრაბახობენ კიდეც და მათ საუბრის ფრაგმენტიც კი მომასმენინეს. მართლა არ მესმის, როგორ უნდა ჩაიწერო ადამიანთან შინაურული საუბარი და შემდეგ ის წლების მანძილზე შეინახო. არადა, ისინი ივანიშვილთან დაახლოებულ პირებად ითვლებიან.

- ბიძინა ივანიშვილმა არ იცის, რომ მასთან დაახლოებული პირები მის საუბრებს იწერენ?

- ამდენი უკვე აღარ ვიცი. საუბრის ჩანაწერის ფრაგმენტი კი დაახლოებით ერთი წლის წინ მომასმენინეს. მე და ჩემი მეგობარი ერთ-ერთ ოფისში ვიყავით მისული. იქ რაღაცებზე ვისაუბრეთ. ორმა ადამიანმა განაცხადა, რომ ისინი ფლობენ რაღაც ჩანაწერს და ამის დასამტკიცებლად საუბრის მცირე ფრაგმენტიც მოგვასმენინეს.

- თქვენ შესაძლოა მოგედავონ იმის გამო, რომ ეს ფაქტი სამართალდამცავებს არ აცნობეთ, თან იმ პერიოდისთვის მინისტრის მოადგილე იყავით...

- მინისტრის მოადგილე იმ დროს უკვე აღარ ვიყავი. რაც შეეხება იმას, თუ რატომ არ ვაცნობე სამართალდამცავებს, იმ ფრაგმენტში, რაც მე მოვისმინე, არაფერი განსაკუთრებული არ იყო. ეს ადამიანები პირდაპირ არ ამბობენ, მაგრამ მათი საუბრიდან ჩანს, რომ ისინი ამ ჩანაწერებს შანტაჟისთვის იყენებენ. ამათთან ბრძოლის ერთადერთი ხერხი, როგორც უკვე ვთქვი, პოლიტიკიდან მათი გარიყვაა.

- გარიყვამდე ხომ მათი ვინაობაა დასადგენი? ხალხმა ხომ უნდა იცოდეს, რომელი პოლიტიკოსი იწერს საუბრებს?

- მოდით, პირდაპირ გეტყვით, ქართველი პოლიტიკოსების 95% ფარულად იწერს თავისი კოლეგების საუბრებს. ისინი მოსიარულე ჩამწერები არიან. საუბრების ჩაწერაზე უარს არც ოპოზიცია ამბობს და არც – პოზიცია. დეპუტატები და მინისტრები იწერენ საუბრებს და მერე ერთმანეთს აშანტაჟებენ. ამათთან არც მეგობრობა და არც ახლობლობა არ შეიძლება. პირადი საუბრის დროს შეიძლება ვიღაცა უხეშად ახსენო. ეს მოსიარულე ჩამწერები ამ საუბრებს ასაწყობებენ და საჭირო მომენტში შანტაჟისთვის იყენებენ. ედუარდ შევარდნაძის ხელისუფლების მიმართ ჩემი დამოკიდებულება ყველასთვის ცნობილია, მაგრამ უნდა ვაღიარო, რომ მაშინ ასეთ ბინძურ მეთოდებს არ იყენებდნენ.

- იქნებ იმიტომ, რომ მაშინ სათანადო ტექნიკა არ იყო?

- მონდომების შემთხვევაში მაშინაც შეიძლებოდა პირადი საუბრების ჩაწერა. ეს მიმდინარეობა სააკაშვილის ხელისუფლებამ დანერგა. სამწუხაროდ, ამ გზას ადგას ეს ხელისუფლებაც. ყველამ ხომ ვიცით, რომ ჩვენი ტელეფონები ისმინება. ამაზე ხმას რატომღაც არავინ იღებს. მიხეილ სააკაშვილის რეჟიმს, სხვებისგან განსხვავებით, მე ასეთი უკანონობების გამო ვებრძოდი. ზოგი მას იმიტომ გაებუტა, რომ თანამდებობაზე არ დანიშნა. წითელი ინტელიგენცია იმიტომ დაუპირისპირდა, რომ სააკაშვილმა თავისი ბომონდი შექმნა და ესენი ჩააჩოჩა. საზოგადოების ნაწილი კი მას ადამიანის უფლებების დარღვევისთვის ვუპირისპირდებოდით. თუ უკანონო მოსმენები ახლაც მიდის და ახლაც იწერენ ჩვენს საუბრებს, რა მნიშვნელობა აქვს, ვინ იქნება ქვეყნის სათავეში, სააკაშვილი თუ კვირიკაშვილი.

კიდევ ერთხელ ვამბობ, დღეს ჩვენს საუბრებს უსმენენ და იწერენ. ამას რომელიმე კონკრეტული სამსახური არ აკეთებს. მოსმენებს და ჩაწერებს სხვადასხვა ქვეყნების სპეცსამსახურები ახორციელებენ. პოლიტიკოსები რასაც აკეთებენ, ამაზე თავში უკვე მოგახსენეთ.

„რეზონანსი“, 09 თებერვალი, 2017 წელი

ვიზალიბერალიზაციის შემდეგ რეჟიმის გამარტივებაზე რუსეთიც ალაპარაკდა

სალომე სარიშვილი

რუსეთთან უვიზო მიმოსვლის შესაძლო დაწესების საკითხზე ანალიტიკოსებისა და პოლიტოლოგების შეფასება განსხვავებულია. ნაწილი საქართველოს მოქალაქეებისთვის უვიზო მიმოსვლის აღდგენას მოსალოდნელს უწოდებს ან ფიქრობს, რომ შესაძლოა რუსეთმა გაზაფხულიდან ვიზა არ გააუქმოს, მაგრამ მისი მიღება გაამარტივოს, ზოგს კი მიაჩნია, რომ კარასინის განცხადება სავიზო რეჟიმის გამარტივებაზე, ტექნიკური საკითხების გამარტივებასა და ბიუროკრატიული ბარიერების მოხსნას გულისხმობს, რაც თანდათანობით უკვე შესამჩნევია კიდეც.

ცნობისთვის, საქართველოს მოქალაქეებისთვის სავიზო რეჟიმის გამარტივების საკითხზე განცხადება რუსეთის საგარეო საქმეთა მინისტრმა გრიგორი კარასინმა პრაღაში, ქართულ-რუსული არაფორმალური დიალოგის ფარგლებში, პრემიერის სპეციალურ წარმომადგენელთან, ზურაბ აბაშიძესთან საუბრისას განაცხადა. თქვა, რომ ამ ეტაპზე სავიზო რეჟიმის გამარტივების საკითხზე მუშაობა მიმდინარეობს.

პოლიტოლოგი სოსო ცინცაძე მიიჩნევს, რომ კარასინის ეს განცხადება გასაკვირი რამდენიმე მიზეზით არ იყო. მისი თქმით, ევროკავშირის ქვეყნებში ვიზალიბერალიზაციის შემდგომ, რუსეთი ახლა ალტერნატივის შექმნას ცდილობს.

“როგორც იტყვიან, რუსეთი ცდილობს რბილი ძალა ეძიოს, რაც ნიშნავს, რომ სურს თანდათანობით საიმედო მეზობლად გადაიქცეს. ცხადია, მოკავშირეობაზე ჯერ კიდევ თავად კრემლშიც არ ოცნებობენ, რადგან რეალისტები იქაც სხედან, თუმცა მათთვის მთავარი ისაა, რომ საქართველოს მოსახლეობის რაც შეიძლება დიდმა ნაწილმა რუსეთი კეთილგანწყობილ მეზობლად აღიქვას, ქვეყანად, სადაც უპრობლემოდ შეიძლება მისვლა-მოსვლა,” – ამბობს “რეზონანსთან” საუბრისას სოსო ცინცაძე. მისივე შეფასებით, ამის პარალელურად, არსებობს რისკებიც, რომელსაც ყურადღება არავინ მიაქცია. მაგალითად, ქართული ღვინის გაზრდილი ექსპორტი, რომელსაც პოლიტოლოგის თქმით, რუსეთი პროპაგანდად იყენებს.

“ბოლო დღეების განმავლობაში რუსეთის სოფლის მეურნეობის განცხადებით, ქვეყანა ვენახების გაშენებას აპირებს. ამით იმის თქმა მსურს, რომ არ შეიძლება ჩვენი ექსპორტი მხოლოდ ღვინო იყოს, ვფიქრობ, ჩვენ ეს არეალი უნდა გავაფართოვოთ, რადგან საამისოდ ხელსაყრელ მომენტს თავად რუსეთი გვთავაზობს, როცა ცდილობს დაგვანახოს, რომ თავისუფლად სიარული მხოლოდ ევროპაში კი არა, რუსეთშიც შეგვიძლია,” – მიიჩნევს სოსო ცინცაძე და ფიქრობს, რომ გაზაფხულისათვის რუსეთი ვიზების თემას უფრო გაამარტივებს, რაც ნიშნავს, რომ პროცესი უფრო ხელმისაწვდომი გახდება. „ასეა ევროპის შემთხვევაშიც და ჯამში გამოდის, რომ რუსეთსა და ევროპას შორის ვიზების თემაზე ერთგვარი ვირტუალური შეჯიბრი მიდის,” – დასძემს პოლიტოლოგი.

ანალიტიკოსი ზაალ ანჯაფარიძე კი ამბობს, რომ გრიგორი კარასინის და ზოგადად რუსეთის ოფიციალური პირების განცხადებები ამ საკითხზე ახალი არაა. მისივე თქმით, გრიგორი კარასინი ყოველთვის საუბრობს იმაზე, რომ რუსეთი საქართველოს მოქალაქეებისთვის სავიზო რეჟიმის გამარტივებას აპირებს, თუმცა არასოდეს საუბრობს მის სრულად მოხსნაზე: „კი ბატონო, ვიზების გაცემაზე ტექნიკური დეტალები ბოლო წლების განმავლობაში მართლაც გამარტივდა და ბოლო პერიოდში ვისაც რუსეთში წასასვლელი ვიზა აუღია, ნახავდა, რომ მათ რუსეთის საელჩოსთან მრავალსაათიანი რიგებში დგომა და სხვა ათასი ბიუროკრატიული ბარიერების გავლა აღარ უხდება,” – გვითხრა ანალიტიკოსმა და იქვე დაუმატა, რომ ამ განცხადებით, რუსეთი სავიზო რეჟიმს კი არ გააუქმებს, არამედ შესაძლოა ეს პროცესი უბრალოდ გაარტივოს.

„მაგალითად, შეიძლება მორიგი ბიუროკრატიული ბარიერი მოხსნან და თქვან, რომ აი, საქართველოს მოქალაქეებს ვიზების აღება კიდევ უფრო მარტივად შეუძლიათ. ეს ნიშნავს, რომ ისინი ცდილობენ გააფართოვონ იმ პირთა წრე, რომელთაც სპეციალური ან განსაკუთრებული მოწვევა არ დასჭირდებათ. ვნახოთ რა იქნება, შესაძლოა, ევროპასთან უვიზო რეჟიმის შემოსვლის შემდეგ, რუსეთმა ვიზების მოხსნის საკითხზე პოლიტიკური გადაწყვეტილება მიიღოს, რადგან რეალურად საქართველოში ახლა ინტეგრაციის კონკურენცია მიდის – ერთი მხრივ, ესაა ევროკავშირის აღმოსავლეთი პარტნიორობის პროგრამა, ასევე ასოცირების შეთანხმება და მეორე მხრივ, რუსეთის ევრაზიულ-ეკონომიკური კავშირი,” – უთხრა “რეზონანსს” ზაალ ანჯაფარიძემ.

„რეზონანსი“, 09 თებერვალი, 2017 წელი

„საზმაუ“-დან თანამშრომლების მასობრივი გაშვება იგეგმება

ნინო ქეთელაური

„საზოგადოებრივი მაუწყებლის“ პირველ პრობლემად თანამშრომლების კვალიფიკაცია სახელდება. არხის გენერალური დირექტორის მრჩევლის, ია ანთაძის განცხადებით, “საინფორმაციო სამსახურში მუშაობენ ადამიანები, რომლებიც აბსოლუტურად არაკონკურენტუნარიანები არიან სხვა ტელევიზიის კოლეგებთან შედარებით,” რასაც არხის თანამშრომლები არ იზარებენ და აღნიშნავენ, რომ ეს მათი “უპატივცემულობა და სტრესულ ვითარებაში ჩაყენებაა.”

“როდესაც ჩვენთან იყვნენ საინფორმაციო სამსახურის პროდიუსერები, მათ პირველ პრობლემად თანამშრომლების კვალიფიკაცია დაასახელეს. მასობრივი გათავისუფლება ნიშნავს ერთდროულად 100 ადამიანზე მეტის გათავისუფლებას და თუ საინფორმაციო სამსახურში ტესტირების შემდეგ 100 ადამიანი უნდა გათავისუფლდეს, მაშინ ბევრად უარესად ყოფილა საქმე, ვიდრე მე წარმომიდგენია,” – განაცხადა ია ანთაძემ და აღნიშნა, რომ აუცილებელია თანამშრომლების ტესტირება, რაზეც საუბარი ჯერ კიდევ გასული წლის სექტემბერში იყო.

“მოამბის” თანამშრომლების ნაწილი ეჭვობს, რომ შემცირება საინფორმაციო სამსახურსაც შეეხება. “მოამბის” ჟურნალისტის ლაშა მესხის თქმით, მას და “მოამბის” კიდევ 12 თანამშრომელს ერთთვიანი კონტრაქტები აქვთ პირველ მარტამდე, რაც იმას ნიშნავს, რომ “სწორედ ამ დროს შეიძლება “მოამბეს” პირველი დარტყმა მიადგეს.”

“აქ არ არის საუბარი, რომ ამ 13 ადამიანს, ან ტელევიზიაში ვინმე სხვას ატესტაციის, ტესტირების ან რაიმე მსგავსის ეშინია. ტყულია, რომ ჩვენ რეფორმის წინააღმდეგი ვართ, პირიქით, ჩვენ უფრო გაგვიხარდება თუ საზოგადოებრივი მაუწყებელი უკეთესი იქნება, მაგრამ ეს არ უნდა მოხდეს უბრალო თანამშრომლების ხარჯზე. რეფორმა, რეორგანიზაცია, წინსვლა ჩვენ უნდა ვიგრძნოთ იმით, რომ რეორგანიზაციის პროცესი დაიწყოს იმ ადამიანებით, ვინც მაუწყებელი ცუდ ვითარებაში ჩააყენა. ისინი უნდა ჩადგნენ სტრესულ ვითარებაში, ვინც წლების განმავლობაში მაუწყებელში კრიზისული ვითარება შექმნა და არა უბრალო თანამშრომლები,” – განაცხადა ლაშა მესხმა და აღნიშნა, რომ საკუთარ მოთხოვნებსა და ალტერნატიულ ხედვას ხელმძღვანელობას უახლოეს დღეებში წარუდგენენ.

საზოგადოებრივი მაუწყებლის სამეურვეო საბჭოს თავმჯდომარე გრიგოლ გოგელია ფიქრობს, რომ ატესტაცია სრულებით მისაღებია, რადგან სამუშაოს პროფესიონალები უნდა ასრულებდნენ და რომ ეს “დასჯითი მექანიზმი არ არის.”

შეგახსნებთ, რომ საზოგადოებრივი მაუწყებლის განვითარებისთვის ვასილ მაღლაფერიძემ სამოქმედო გეგმა მოამზადა, რომლის დამტკიცების შემთხვევაში 2018 წლამდე 102 გადაცემა, როგორც პირველ და მეორე არხებზე, ისე საზოგადოებრივი მაუწყებლის რადიოზე შეჩერდება. ამ გადაწყვეტილებით, მენეჯმენტი დარწმუნებულია, რომ 15 მილიონი ლარი გამოთავისუფლდება, რაც მაუწყებლის განვითარებას მოხმარდება.

საზოგადოებრივი მაუწყებლის თანამშრომლებისა და სამეურვეო საბჭოს წევრების ნაწილი მიიჩნევს, რომ ვასილ მაღლაფერიძის მიერ წარდგენილი გეგმა, მიუღებელია და შესაძლოა, საქმე არხის დახურვამდეც მივიდეს.

“საბოლოო ჯამში, ამ ყველაფერმა შეიძლება მიგვიყვანოს საზოგადოებრივი მაუწყებლის გაუქმებამდე, რაც არ არის ევროპული ქვეყნისთვის მახასიათებელი,” – აცხადებს ჟურნალისტი, მედიაექსპერტი ირაკლი ტაბლიაშვილი და აღნიშნავს, რომ საზოგადოებრივი მაუწყებელის გადაცემების შეჩერება საერთაშორისო დონეზეც გახმაურებული იქნება.

არხის კონსულტანტი ფინანსურ საკითხებში ნოდარ ჭიჭინაძე კი აღნიშნავს, რომ “რეალობა, რომელშიც არხს მაყურებელი არ ჰყავს, შეცვლას ითხოვს.” მისი აზრით, მაუწყებელში რეფორმების ჩატარება აუცილებელია.

აზრთა სხვადასხვაობაა მედიაქსპერტებშიც, რომელთა ნაწილი მიიჩნევს, რომ არხზე ძირეული რეფორმებია გასატარებელი, ნაწილის აზრით კი რადიკალიზმი არ არის საჭირო და გეგმის წარდგენამდე ვასილ მაღლაფერიძეს კონსულტაციები შესაბამის წრეებთან უნდა გაევლო.

საზოგადოებრივ მაუწყებელში მიმდინარე მოვლენებს, პარლამენტის საგაზაფხულო სესიის პირველ სხდომაზეც გამოეხმაურნენ.

უმრავლესობის დეპუტატების აზრით, შესაბამისმა უწყებებმა უნდა შეისწავლონ საკითხი, თუ სად გაიფლანგა ის 410 მილიონი ლარი, რაზეც ახალ გენერალურ დირექტორს ჰქონდა საუბარი. ოპოზიცია კი მმართველს გუნდს ურჩევს დაინტერესდნენ, რა პოლიტიკური პროცესები მიმდინარეობს საზოგადოებრივ მაუწყებელში. ფრაქცია ნაციონალური მოძრაობის წევრების თქმით, უმრავლესობამ ვალდებულება უნდა შეასრულოს და ხმა აიმაღლოს იმ პროცესებთან დაკავშირებით, “რასაც ბიძინა ივანიშვილი მაუწყებელში ახორციელებს.”

საზოგადოებრივ მაუწყებელში მიმდინარე მოვლენებით პრეზიდენტი გიორგი მარგველაშვილიც დაინტერესდა. სიტუაციაში გასარკვევად ის სამეურვეო საბჭოს წევრებს შეხვდა. “პრეზიდენტს განვუმარტეთ, რას აკეთებს სამეურვეო საბჭო და რა მდგომარეობაა ამ წუთას. ისიც განვუმარტეთ, რომ ჩვენ ჯერ არ გვქონია შეხვედრა მენეჯმენტთან და გენდირექტორთან,” – განაცხადა მაუწყებლის სამეურვეო საბჭოს წევრმა, ქეთი მსხილაძემ. მისივე ინფორმაციით, არხის მენეჯმენტთან საჯარო შეხვედრა დღეს გაიმართება, რომელსაც ჟურნალისტები არ დაესწრებიან, მაგრამ მთელი შეხვედრა ჩაიწერება და შემდეგ ვებ-გვერდზე დაიდება.

ქეტი მსხილაძის თქმით, შეხვედრები გაიმართება როგორც არასამთავრობო ორგანიზაციების წარმომადგენლებთან, ისე არხის თანამშრომლებთან და ყველას ექნება საშუალება, რომ თავისი მოსაზრება გამოთქვას.

„რეზონანსი“, 09 თებერვალი, 2017 წელი

ინტერვიუ პეტრე მამრაძესთან: „ბორდი მხარს დაუჭერს გენდირექტორის გეგმას, თუ არადა გამოიცვლება…“

ია აბულაშვილი

„დარწმუნებული ვარ, რომ საზოგადოებრივი მაუწყებლის სამეურვეო საბჭო მხარს დაუჭერს საზოგადოებრივი მაუწყებლის გენერალური დირექტორის მიერ წარმოდგენილ გეგმას, თუ არადა გამოიცვლება და გამოცვლილი დაუჭერს მხარს“, – აცხადებს პეტრე მამრაძე, რომელსაც “რეზონანსი” ქართულ სატელევიზიო სივრცეში მიმდინარე პროცესებზე ესაუბრა.

- ექსპერტთა გარკვეული ნაწილი თვლის, რომ სატელევიზიო მედიის გადანაწილება დასასრულს უახლოვდება და იგი პრაქტიკულად ხელისუფლების კონტროლს დაექვემდებარება. ეთანხმებით თუ არა ამ მოსაზრებას და როგორია თქვენი ხედვა?

- ყველა, ვინც კი თვალს ადევნებს სატელევიზიო სივრცეში მიმდინარე მოვლენებს, დარწმუნებულია, რომ სამი ტელევიზიის – “იმედის”, “მაესტროს” და “ჯიდიესის” – ჰოლდინგად გაერთიანება, ასევე ვასილ მაღლაფერიძის „საზოგადოებრივ მაუწყებელში“ მისვლა, „რუსთავი-2“-თან დაკავშირებული პროცესი ყველაფერი ერთი ბუნებისაა – ეს არის მოქმედი პატრონყმური სისტემის მცდელობა დაამყაროს ტელევიზიებზე მაქსიმალური კონტროლი. ეს ახალი მოვლენა არ არის – ყველას გვახსოვს, როგორ გაანადგურა მიხეილ სააკაშვილმა და მისმა თანამზრახველებმა „რუსთავი-2“ 2004 წლის ზაფხულში და როგორ აქცია „გამარჯვებული ხალხის“ „გამარჯვებული ტელევიზია“ თავის პიარ რუპორად, როგორ დაიმორჩილეს „საზოგადოებრივი მაუწყებელი“, როგორ დაარბიეს “იმედი” და შემდეგ სრულად დაიმორჩილეს.

ჰაიდი ტალიავინის კომისიის დასკვნის გამოქვეყნების შემდეგ, “ნიუ-იორკ ტაიმსი” წერდა, რომ საქართველოს მოსახლეობა დიდხანს ვერ გაიგებს, რა მოხდა 2008 წლის აგვისტოში, ანუ მიხეილ სააკაშვილის მიერ ჩადენილ დანაშაულს, ვინაიდან მიხეილ სააკაშვილი მთლიანად აკონტროლებს სამივე ნაციონალურ ტელევიზიასო. ახლაც შინაარსით იგივე მცდელობაა, თუმცა ბევრად უფრო რბილი ფორმებით.

- გაიზიარებს თუ არა საზოგადოებრივი მაუწყელის სამეურვეო საბჭო მაუწყებლის გენერალური დირექტორის რადიკალურ ცვლილებებზე ორიენტირებულ გეგმას?

- ჯერ კიდევ, როცა მაღლაფერიძე “ჯიდიესიდან” წამოვიდა, ყველამ იცოდა, რომ გადაწყვეტილი იყო მისი დანიშვნა საზოგადოებრივ მაუწყებლის ხელმძღვანელად. საქმე ისაა, რომ მაღლაფერიძეს ენდობა ივანიშვილი, რომელსაც პატრონყმური სისტემა თავის პატრონად აღიქვამს და ეს აუცილებელი და საკმარისი პირობაა. გვახსოვდეს სად ვცხოვრობთ. გაიხსენეთ თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტში საგანგებოდ მიყვანილი სამეცნიერო საბჭოს წევრები, რომლებიც დაბნეულად აცხადებდნენ, რომ არ იციან როგორი მეცნიერი და მოღვაწეა სანდრო კვიტაშვილი, მაგრამ ულაპარაკოდ აირჩიეს ის რექტორად. რაც შეეხება ბორდის საბოლოო გადაწყვეტილებას, პრაქტიკულად დარწმუნებული ვარ, რომ ბორდი მხარს დაუჭერს გენერალური დირექტორის მიერ წარმოდგენილ გეგმას, თუ არ დაუჭერს, გამოიცვლება და გამოცვლილი დაუჭერს მხარს.

- ექსპერტთა პროგნოზით, იმ შემთხვევაში თუ მართლაც მოხდა „ოპტიმიზაციით“ შეფუთული მასობრივი საკადრო შემცირებები, პროტესტი გარდაუვალია…

- შეიძლება გზადაგზა გარკვეულ დათმობებზეც წავიდნენ, თუ ეტყვიან, რომ დათმობები მისაღებია. ეს კი დიდად არის დამოკიდებული იმაზე, რამდენად ორგანიზებული და ძლიერი იქნება საზოგადოებრივი მაუწყებლის კოლექტივი და საზოგადოების პროტესტი. ალბათ გახსოვთ, მოსწავლე-ახალგაზრდობის სასახლის წართმევა რომ უნდოდა სააკაშვილს და მისი გადაცემა ანანიაშვილისთვის. საზოგადოების პროტესტი იმდენად მძლავრი იყო, რომ სააკაშვილმა და მისმა სისტემამ უკან დაიხია, მიხვდნენ, რომ არ უღირდათ.

- საზოგადოების დიდი მხარდაჭერის იმედი აქვს „რუსთავი-2“-ის ხელმძღვანელობასაც. მათი თქმით, ხელისუფლების მხრიდან ასეთი მეთოდებით ბრძოლა, რომელიც ტელეკომპანიაზე ხორციელდება, საზოგადოებაში დიდ პროტესტ გამოიწვევს…

- „რუსთავი-2“-ის შემთხვევაში, დარწმუნებული ვარ, რომ მასობრივი პროტესტი არ იქნება, ვინაიდან ყველამ იცის, რომ ეს სააკაშვილის პირადი ქონებაა და პირადი რუპორი, ხოლო “ნაცებს” 10%-ის მეტი მხარდაჭერა არა აქვთ. იქნება ხმაური, იქნება დასავლეთის ნეგატიური შეფასებებიც, მაგრამ მასობრივ პროტესტში არ გადაიზრდება. როგორ განვითარდება მოვლენები „რუსთავი-2“-ის ირგვლით, ვერ გეტყვით, მაგრამ საბოლოო შედეგს გეტყვით – „რუსთავი-2“-ის სარედაქციო პოლიტიკა ისეთი გახდება, პატრონს რომ მოეწონება, მიზანი სწორედ ეს არის, რომ პატრონი არ ღიზიანდებოდეს. რამდენადაც ვიცი, “იმედის” და “მაესტროს” ეთერში კარგა ხანია არაფერი გადის ისეთი, პატრონი რომ გაღიზიანდეს, “ჯიდიესს” აღარც ვახსენებ.

ასე რომ, ცვლილებები უკვე მოხდა. რა თქმა უნდა, მცირე დროის განმავლობაში პატრონყმურმა სისტემამ კონტროლის გაძლიერების გზაზე შეიძლება არა ერთი “გამარჯვება” იზეიმოს, მაგრამ ყველა ეს გამარჯვება ე.წ. პიროსის გამარჯვება იქნება, რომელიც საბოლოოდ ერთ დიდ მარცხში გამოვლინდება.

„რეზონანსი“, 09 თებერვალი, 2017 წელი

ინტერვიუ არჩილ გამზარდიასთან: „ვიღაცას სურს, საზოგადოებრივ მაუწყებელზე კრიტიკული აზრი ჩაახშოს…“

სალომე სარიშვილი

ნამდვილად შეგვიძლია ვთქვათ, რომ საზოგადოებრივი მაუწყებლის ირგვლივ ხელისუფლების ინტერესი იკვეთება, თუმცა ეს არ ეხება ერთ მდგრად სუბიექტს, ამ შემთხვევაში შეიძლება ვივარაუდოთ ხელისუფლების რომელიღაცა გავლენითი ჯგუფი, რომელსაც ტელევიზიის მიმართ ინტერესი აქვს,” – ამბობს “რეზონანსთან” სუბრისას საზოგადოებრივი კომუნიკაციების მართვის სპეციალისტი და ანალიტიკოსი არჩილ გამზადია. მისი აზრით, ამ ჯგუფის დაინტერესება შესაძლოა მედიაგავლენასა და ფინანსურ მოტივებს უკავშირდებოდეს, რაც მომავალში გამოჩნდება.

“ასეთ შემთხვევაში შესაძლოა საზოგადოებრივი მაუწყებელი ზეგ რაღაც ნაწილის მიმართ კრიტიკული გამოჩნდეს, მაგრამ ეს არა ობიექტურობიდან, არამედ “ქართული ოცნების” რომელიღაცა ჯგუფის დაპირისპირებიდან მოდიოდეს,” – ამბობს არჩილ გამზარდია, რომელიც პირველი არხის თემაში ექსპრემიერ ივანიშვილის ინტერესს ყველაზე ნაკლებად სავარაუდოდ მიიჩნევს.

საზოგადოებრივი მაუწყებლის ირგვლივ განვითარებულ მოვლენებზე “რეზონანსი” არჩილ გამზარდიას ესაუბრა.

არჩილ გამზარდია: საზოგადოებრივი მაუწყებელის მისამართით საზოგადოების კრიტიკული შენიშვნები მხოლოდ ამჟამინდელი დირექტორის მიგნება არაა, ამაზე ისედაც ყველა საუბრობდა, მათ შორის აქტიურად საუბრობდნენ თავად ტელეკომპანიის თანამშრომლები. ამით იყო განპირობებული ისიც, რომ არხის დირექტორი საჭიროზე უფრო ხშირად იცვლებოდა. ამდენად, ექსპერტობა ამ საკითხს არ სჭირდება, ისევე როგორც იმას, რომ ადამიანი მაუწყებლის გენერალური დირექტორი გახდეს.

- თავად ახალი დირექტორის მართვის სტილზე რას გვეტყვით, რამდენად მისაღებია ის გეგმა საზოგადოებრივი მაუწყებლის შემთხვევაში, რომელიც ვასილ მაღლაფერიძემ წარმოადგინა?

- ზოგადად, გულწრფელად ვიყავი წინააღმდეგი, რომ პირველი არხის დირექტორი გამხდარიყო პირი, რომლის მიმართაც საზოგადოებაში კითხვები. ისედაც არსებობს. კითხვები, რომელიმე პოლიტიკურ მხარესთან მიკერძოების კუთხით. თავის დროზე ამ ვაკანსიაზე თავადაც დავფიქრდი, მაგრამ ზუსტად ამავე მიზეზით უარი ვთქვი. რა არის სინამდვილე, ერთია, მაგრამ კითხვები საზოგადოებაში მეორეა. აქედან გამომდინარე, არ მიმაჩნია სწორად საზოგადოებრივი მაუწყებლის დირექტორი ასეთი პირი იყოს. იმის შემდეგ რაც მოხდა და ბორდმა გადაწყვეტილება მიიღო, ჩანს, რომ საზოგადოებრივი მაუწყებლის მართვა იდეაშივე უკვე არასწორად მიდის. პირველი ესაა ოპტიმიზაცია, რომელიც საზოგადოებრივ მაუწყებელს ეხება თუ სამინისტროს, სულერთია.

ოპტიმიზაცია ადამიანების სამსახურიდან გაყრას პატივისა და ღირსების აყრით არ ნიშნავს. ოპტიმიზაცია პირველ რიგში კვალიფიციური კადრებისთვის მოტივაციის გაზრდას გულისხმობს. მეორე რიგში კი საშუალო კადრების გადამზადებასა და დამატებითი სტიმულის ხარისხის გაზრდას. რაც მთავარია, სამსახურიდან დათხოვნა უკიდურეს შემთხვევაში იმ კადრებს უნდა შეეხოთ, რომლებიც ვერ ვითარდებიან.

- რაც შეეხება ე.წ გაბერილ შტატებს, რომელზეც არხის გენდირექტორმა ისაუბრა. რამდენად სწორად მიგაჩნიათ ამ ეტაპზე ტელევიზიაში შტატების შემცირება?

- რაც შეეხება ე.წ გაბერილ შტატებს, ეს იდეაშივე გასააზრებელია. ეს არ გახლავთ თემა, რომელზეც ასე ზედაპირულად ვიტყვით, რომ ის გასაშვებია, ამგვარი გაზომვა ძალიან საკამათოა. დავუშვათ, შეთანხმდნენ, რომ შტატები გაბერილია, რატომ უნდა ხდებოდეს ამის გამოსწორება დასაქმებულის ხარჯზე, როდესაც ვიღაცამ ეს ადამიანები დაიქირავა? ასეთ შემთხვევაში საჭიროა იმ ადამიანების სათანადო პატივით გაშვება და სოციალური გარანტიები.

- თქვენი აზრით, რას უნდა უკავშირდებოდეს მმართველობის ასეთი გეგმა?

- ერთ-ერთი მიღწევა, რაც საზოგადოებრივ მაუწყებელს ბოლო წლებში ჰქონდა, იყო ის, რომ ასე თუ ისე, ჟურნალისტებს არ ეტყობოდათ, რომ ის სახელისუფლებო არხი იყო. მე თუ მკითხვათ, ეს ძალიან დიდი ნახტომი იყო, რადგან საზოგადოებრივს მომენტში ერთდროულად ჰქონდა კრიტიკული და აქტუალური გადაცემებიც, რაც ძალიან მნიშვნელოვანია. ბუნებრივია, როგორც მაყურებელს მიჩნდება ეჭვი, რომ ვიღაცას სურს, ეს კრიტიკული აზრი ჩაახშოს. ეს რისკი და შიში ლეგალურია, მითუმეტეს რომ ჩვენ ვხედავთ დღეს თუ ვინაა მართვაში და რა ხალხი ჰყავს მას მიწვეული დამხმარედ. ამასთან, არსებობს ეჭვი იმის შესახებაც რომ მთელი “ჯი-დი-ეს”-ის გუნდი საზოგადოებრივი მაუწყებლის თანამშრომლების შემცირების ხარჯზე პირველ არხზე დასაქმდება, ეს შეკითხვები არსებობს. მნიშვნელოვანია ადამიანების კომპეტენციაც, რომელთა ტესტირებაზეც ტელევიზიაში საუბრობენ. არ მესმის ია ანთაძემ დოდო შონავას ტესტირება რატომ უნდა ჩაუტაროს? ან რომელი გადაცემის რეიტინგი იყო მაღალი, რომელსაც პროდიუსერიც “ჯი-დი-ეს”-ზე ვასილ მაღლაფერიძე იყო?!

- ფიქრობთ, რომ შესაძლოა საზოგადოებრივი არხის ირგვლივ ხელისუფლების ინტერესი იკვეთება?

- ასე ცალსახად ხელისუფლების დადანაშაულებას მოვერიდები. ეს შეიძლება იყოს ხელისუფლების შიგნით, რომელიღაც გავლენიანი ჯგუფი, რომელივ ნამდვილად ცდილობს გამოიყენოს საზოგადოებრივი მაუწყებელი როგორც რესურსი. როგოგც ფინანსური, ისე საკონტაქტო და გარკვეულწილად საზოგადოებრივ აზრზე ზემოქმედების ინსტრუმენტი. შესაძლოა დღეს საზოგადოებრივი მაუწყებლის როლი ადამიანების აზრის ფორმირებაში მაღალი არაა, მაგრამ რამდენადმე ის არის და შესაძლოა ის კიდევ უფრო გაიზარდოს.

„ახალი თაობა“, 09 თებერვალი, 2017 წელი

ინტერვიუ მამუკა არეშიძესთან: „ვასილ მაღლაფერიძეს ვურჩევდი, რეფორმები ნაკლები სისხლით გაატაროს“ // „საზოგადოებრივ მაუწყებელში“ ქირურგიული ჩარევა აუცილებელია“

„ახალი თაობის“ კითხვებს ექსპერტი მამუკა არეშიძე პასუხობს:

- ბატონო მამუკა, „საზოგადოებრივი მაუწყებლობის“ ირგვლივ განვითარებული პროცესები აქტუალურობას არ კარგავს. საკმაოდ ხისტი გადაწყვეტილებებით მოვიდა ახალი ხელმძღვანელობა. თქვენ წლები მუშაობდით ამ არხზე, რისი თქმა შეგიძლიათ აღნიშნულ საკითხთან დაკავშირებით?

- რასაც ახლა მე ვიტყვი, უამრავი კრიტიკოსი ეყოლება ჩემს ნათქვამს და გალანძღვასაც ვერ ავცდები. შემიძლია ვთქვა, არ არის გამორიცხული, რომ ამ ტიპის ნაბიჯზე მეც მეფიქრა.

- ასეთ რადიკალურზე?

- დიახ, ერთი სეზონის განმავლობაში ტელევიზიაში რეფორმები ჩამეტარებინა. თუმცა, ეს იმას არ ნიშნავს, რომ უამრავი დამსახურებული ადამიანი, რომლებმაც ავად თუ კარგად დღემდე მოიტანეს ეს ტელევიზია, დარჩეს მუდმივი ეჭვის ქვეშ და უსაქმოდ.

- მაშინ როგორ უნდა მოიქცეს არხის ხელმძღვანელობა, რომ არც მწვადი დაწვას და არც შამფური? ან რამდენად კომპეტენტურია ახალი ხელმძღვანელი?

- მე ძალიან კარგად მახსოვს გაზეთი „კავკასიონი“, რომლის მთავარი რედაქტორიც იყო ვასილ მაღლაფერიძე და ის ძალიან კარგი გაზეთი იყო. შემდეგ ტელევიზიებში – „მე-9 არხზე“ და „ჯიდიეს“-ში მუშაობითაც აიმაღლა კვალიფიკაცია. ასე რომ, მე მის ჟურნალისტურ კვალიფიკაციაში ეჭვი არ მეპარება. ადმინისტრაციულ მონაცემებთან დაკავშირებით კი არაფრის თქმა არ შემიძლია.

- კეთდება შეფასებები, რომ ის ხელისუფლების ინტერესს გაატარებს ამ არხზე, რომ ბიძინა ივანიშვილთან დაახლოებული პირია და ასე შემდეგ. ამაზე რას იტყვით?

- საქართველო პატარაა, მე მიმანიშნეთ ადამიანზე, რომელსაც საზოგადოება იცნობს და ის რომელიმე პოლიტიკურ ძალასთან არ არის დაკავშირებული. ასეთს ვერ მიმანიშნებთ. სამწუხაროდ, მთელი რესურსი საქართველოში ცნობადი სახეების გადანაწილებულია პოლიტიკურ სპექტრში. კი ასოცირდება მაღლაფერიძე ხელისუფლებასთან, მაგრამ ერთი წუთით ამას დავანებოთ თავი და ვთქვათ, სჭირდება თუ არა ქირურგიული ჩარევა საზოგადოებრივ მაუწყებელს?! ცალსახად სჭირდება! ოღონდ ქირურგიულ ჩარევასაც გააჩნია.

- რას გულისხმობთ?

- ზოგი ერთი ქირურგი ასეთი ოპერაციის დროს ბევრ სისხლს დაღვრის და საქმესაც გააფუჭებს, ზოგი კი ამ ოპერაციას შეასრულებს უზადოდ და უსისხლოდ. მე ვასილ მაღლაფერიძეს ვურჩევდი, რომ რაც შეიძლება ნაკლები სისხლით, ნაკლები წყენით გააკეთოს ეს ყველაფერი, რადგან ამ არხზე ბევრი დამსახურებული ადამიანი მუშაობს.

- არის ამის შანსი, რაზეც თქვენ საუბრობთ?

- არის, რასაკვირველია. პირველ ეტაპზე მე ასეთ ნაბიჯს გადავდგამდი და ტელევიზიებს გავწმენდდი იმ ადამიანებისგან, რომლებიც წლების განმავლობაში არიან ფავორიტები სხვადასხვა პოლიტიკური ძალის, სხვადასხვა პერსონალიების და, მართალი გითხრათ, არც არაფერს აკეთებენ. მე, პირველ რიგში. აუცილებლად გადავხედავდი მენეჯმენტის შემადგენლობას.

- რატომ? ნდობას არ იმსახურებს?

- იმიტომ, რომ ვასილ მაღლაფერიძე იმ ძველი მენეჯმენტით აპირებს ცვლილებების ჩატარებას. იმ ძველი მენეჯმენტის ზოგიერთ წარმომადგენელს დიდი წვლილი მიუძღვის იმაში, რომ ბევრი უსაქმური შეიყარა საზოგადოებრივ მაუწყებელში. ამიტომ, მათთან ერთად ასეთი რეფორმის ჩატარება უკვე იწვევს უნდობლობას არა მარტო საზოგადოების ნაწილში, არამედ ტელევიზიის თანამშრომლებს შორისაც. ნუ დაგავიწყდებათ, რომ ტელევიზიის თანამშრომლები ის ძალაა, რომლებმაც თავის დროზე სერიოზული პრობლემები შეუქმნეს ზვიად გამსახურდიას ხელისუფლებას და მის შეცვლაში გადამწყვეტი როლიც შეასრულეს.

- შესაძლოა, ამ კუთხით დაიძაბოს ვითარება?

- დიახ და არ სჭირდება დღეს ქვეყანას ახალი სოციალური დაძაბულობა, მით უმეტეს, რომ ამ ადამიანების სერიოზულ ნაწილს არც არაფერი დაუშავებია, მხოლოდ კარგი საქმე აქვთ ნაკეთები. იქ არის რამდენიმე გადაცემა, რომელიც საზოგადოებისთვის არის აბსოლუტურად მისაღები.

- რომელ გადაცემებზე საუბრობთ?

- არ ჩამოვთვლი ამ გადაცემებს, რომ ვიღაც არ გამინაწყენდეს. უბრალოდ მინიშნებას გავაკეთებ – იქ არის გადაცემა სოციალურ თემაზე, სოფლის მეურნეობის თემაზე, ისტორიულ თემაზე, რომელიც მე მიმაჩნია ძალიან მნიშვნელოვნად. შეიძლება ეს არ არის რეიტინგული გადაცემები, მაგრამ საზოგადოებრივი მაუწყებელი ცდილობდა, ამ გადაცემებით რაც შეიძლება ფართო სპექტრი მოეცვა საზოგადოების. ამას დიდი მნიშვნელობა აქვს.

- ახალი ხელმძღვანელობის მხრიდან გაკეთდა განცხადებები, რომ არ გატარებულა არანაირი გრძელვადიანი რეფორმა. დიდი ბიუჯეტი ჰქონდა მაუწყებელს. გამოიკვეთება კონკრეტული პირების პასუხისმგებლობის საკითხი?

- რასაკვირველია! ეს აუცილებელია. მე ვეთანხმები მაღლაფერიძის მიდგომას ამ ნაწილში, რომ აუდიტი შევიდეს ტელევიზიაში, გადამოწმდეს მთელი წლების განმავლობაში თანხების ხარჯვის სისტემა, არა მხოლოდ გუშინდელი და გუშინწინდელი, არამედ – იმისწინდელიც. მენეჯმენტი აუცილებლად უნდა შეიცვალოს! ჯობია, მაღლაფერიძემ მარტომ ჩაატაროს ეს რეფორმა, ვიდრე იმ ხალხთან ერთად, რომელთა ნაწილი თვითონ არის მონაწილე იმ უბედურებაში, რაც ტელევიზიაში წლების განმავლობაში ხდებოდა.

- თქვენ როგორ გაიგეთ ეს ყოველივე, ხურავს მაღლაფერიძე გადაცემებს თუ დროებით აჩერებს?

- მაღლაფერიძე არ ხურავს ტელევიზიას, არც გადაცემებს, ის ამბობს, რომ იწვევს დისკუსიას. მე თუ მიმიწვევენ, სიამოვნებით მივიღებდი მონაწილეობას, რადგან მე ზუსტად ის მინდა, რომ არც ტელევიზიის თანამშრომელთა ინტერესები შეილახოს და არც საქმე გაფუჭდეს. ბორდის ზოგიერთი წევრის აზრი ემთხვევა იმას, რაზეც მე ვსაუბრობ. თუ ეს დისკუსიები გაიხსნება, ეს არ იქნება კონტრპროდუქტიული, მაგრამ ამას არ უნდა ჰქონდეს ისტერიკის ფორმა. ეს საქმიანი უნდა იყოს. ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ ამ დისკუსიებმა პოლიტიკურ ჭრილში არ გადაინაცვლოს.

- არხის ხელმძღვანელობის ხედვა იყო ასეთი, რომ ყველა გადაცემა შეჩერებულიყო, გარდა მოამბისა, თუმცა ია ანთაძე აცხადებს, რომ ადამიანები, რომლებიც მოამბეში მუშაობენ, არაკონკურენტუნარიანები არიან სხვა ტელევიზიის კოლეგებთან შედარებით. გაჩნდა ეჭვი, რომ საინფორმაციო ჯგუფშიც სერიოზული შემცირება წავა. თქვენ როგორ ფიქრობთ?

- ალბათ დაიწყება, რასაკვირველია. მე მოამბის რედაქტორი ვიყავი და ბევრს დაამახსოვრდა ეს პერიოდი ზუსტად იმიტომ, რომ გარკვეული რეფორმები ჩატარდა. სხვათა შორის, მტკივნეულიც. 160 კაცი გავუშვით მაშინ ჩვენ მოამბიდან, მაგრამ ისტერიკაში არავინ ჩავარდნილა და ჩხუბი არავის დაუწყია. იმიტომ, რომ სწორი ფორმა იყო შერჩეული. საზოგადოებაში ეს ზოგს მოეწონა, ზოგს არა, მაგრამ რეფორმამ უმტკივნეულოდ ჩაიარა. ეს მთლიანად გადავიდა ჩემს ზურგზე და მე ეს ავიტანე. მთავარია, რომ საქმე გაკეთდეს. რეფორმები აუცილებელია, უნდა შეეცადონ, რომ ეს ნაკლებად მტკივნეული იყოს.

- საუბარია, რომ „რუსთავი 2“-ის გარდა, ყველა არხი ჯიბეში ჩაისვა ხელისუფლებამ და მიადგა „საზოგადოებრივ მაუწყებელს“ და სწორედ ამ პროცესთან გვაქვს საქმე. ამაზე რას იტყვით?

- ეს არის ლაპარაკი ლაპარაკისთვის. ჩემდროინდელი მაუწყებელიც იყო გავლენის ქვეშ, მაგრამ მნიშვნელოვანია, ვინ რა მიმართულებით იხელმძღვანელებს.

- შეძლებს „საზოგადოებრივი მაუწყებელი“, რომ გაემიჯნოს ხელისუფლებას და პოლიტიკურ პროცესებს?

- ძალიან რთული იქნება! ქვეყნის სიმცირის გამო, ტრადიციული მიდგომების გამო. იმაში კი დარწმუნებული ვარ, რომ საზოგადოებრივი მაუწყებელი არავითარ შემთხვევაში არ დაემსგავსება „რუსთავი-2“-ს, რომელიც პარტიულ ტელევიზიად გადაიქცა. მე საზოგადოებრივ მაუწყებელზე არაერთი გადაცემა მინახავს, სადაც მკაცრად არის გაკრიტიკებული ზოგიერთი სფერო სახელისუფლო პოლიტიკისა. ქართული პოლიტიკური ელიტა ნელ-ნელა დაეჩვია კონსტრუქციულ კრიტიკას. პოლიტიკური კულტურის ჩამოყალიბებამდე ჯერ შორს არის, მაგრამ კრიტიკას დაეჩვია და მადლობა ღმერთს, რადგან კრიტიკის გარეშე საქმეს ვერ გააკეთებ.

- თქვენ ფიქრობთ, რომ ამ არხზე ქირურგიული ჩარევა გარდაუვალია?

- გარდაუვალია. დაე, გამაკრიტიკონ, გავილანძღო. ამ ნაწილში მე მაღლაფერიძეს მხარს ვუჭერ, მთავარია, სწორი ფორმა იქნას შერჩეული და ეს იყოს ბევრად უმტკივნეულო და ნაკლებად ექსცესური საზოგადოებისა და ტელევიზიისთვის.

„ვერსია“, 08 თებერვალი, 2017 წელი

„იმედის“, „მაესტროსა“ და GDS-ის გაერთიანების კულუარული დეტალები

„მაესტრო“ მაუწყებლობის შესახებ საქართველოს კანონს არღვევს?!

მაია მიშელაძე

რამდენიმე დღეა, ტელეკომპანია GDS-ის საინფორმაციო გამოშვება 20/30 დაიხურა. 27 იანვრიდან, მას შემდეგ, რაც GDS ტელეკომპანია ,,იმედმა” შეიძინა და ერთ ჰოლდინგში გაერთიანდა, 20/30-ის თანამშრომლებს ხელშეკრულებები ოფიციალურად შეუწყდათ. საინფორმაციო გამოშვება GDS-ზე აღარ აღდგება, რადგან ტელეკომპანია გასართობ არხად გადაკეთდება. საჯარო რეესტრის მონაცემებით, 27 იანვრიდან, GDS-ს შპს „ჯორჯიან მედია პროდაქშენ გრუპი“ ფლობს, რომელიც ტელეკომპანია ,,იმედის” მესაკუთრეა. ამ კომპანიის 100%-იანი წილის მფლობელი გარდაცვლილი ბიზნესმენის, ბადრი პატარკაციშვილის ქვრივი, ინა გუდავაძეა. ჰოლდინგში, რომელსაც ,,იმედი” ქმნის, GDS-ის გარდა, ტელეკომპანია ,,მაესტროც” შედის, მაგრამ ამ არხზე საინფორმაციო გამოშვება ახლაც გრძელდება.

ახალი ჰოლდინგი მედიაბაზარზე

ტელეკომპანიების ,,მაესტროსა” და GDS-ის შესყიდვასთან დაკავშირებით, ,,იმედის” წარმომადგენლებმა მოლაპარაკებები 2016 წლის დეკემბრის შუა რიცხვებიდან დაიწყეს. ვრცელდებოდა ინფორმაცია, რომ ,,მაესტროს” ერთ-ერთი დამფუძნებელი და 55%-იანი წილის მფლობელი გია გაჩეჩილაძე (,,უცნობი”), თავიდანვე თანახმა იყო, კუთვნილი წილი ,,იმედის” მფლობელისთვის მიეყიდა. მოლაპარაკება წარმატებით დასრულდა და იანვრის დასაწყისში, ,,იმედმა” ,,მაესტრო” იყიდა. პარალელურად, ,,ჯორჯიან მედია პროდაქშენ გრუპის” წარმომადგენლები მოლაპარაკებებს GDS-ის მფლობელებთანაც მართავდნენ. 27 იანვარს, ეს გარიგებაც წარმატებით დასრულდა.

„იმედის“, „მაესტროსა“ და GDS-ის ერთ ჰოლდინგად გაერთიანების შემდეგ, ორ არხზე საინფორმაციო მაუწყებლობა უნდა შეჩერებულიყო. მაუწყებლობის შესახებ საქართველოს კანონის მე-60 მუხლის თანახმად, ,,პირს უფლება აქვს დამოუკიდებლად, ან მასთან ურთიერთდამოკიდებულების მქონე პირთან ერთად, თითო მომსახურების ზონაში, არაუმეტეს ერთ საერთო საეთერო სატელევიზიო არხსა და ერთ საერთო საეთერო რადიოარხს ფლობდეს”. კანონით, საინფორმაციო გამოშვება 20/30 ტელეკომპანია GDS-ზე აღარ გადის, მაგრამ ტელეკომპანია ,,მაესტროზე” კვლავ გრძელდება.
მედიაში ტელეკომპანია „იმედის“ სამეურვეო საბჭოს თავმჯდომარის, ირაკლი რუხაძის განცხადება გავრცელდა. მისი თქმით, „მაესტროზე“ საინფორმაციო გამოშვება და პოლიტიკური თოქშოუები არ შეწყდება: „ეს კანონი ბადრი პატარკაციშვილის საწინააღმდეგოდ მიიღეს, რომ მას ტელევიზია არ ჰქონოდა. მისი მიზანია, ქვეყანაში 50-60 დაქუცმაცებული ტელევიზია არსებობდეს და დღეს ეს კანონი არ მოქმედებს. არ ვაპირებ საკონსტიტუციო სასამართლოში სარჩელის შეტანას, აქეთ გვიჩივლოს ვინმემ. მარეგულირებელ კომისიაში არ განუმარტავთ, რომ კანონი ამ შეზღუდვას აწესებს, თუ არადა, მაშინ მარეგულირებელმა მიჩივლოს. კანონი ამბობს, რომ შესაძლოა „იმედი“ და „მაესტრო“ ერთსა და იმავე ადამიანის მფლობელობაში იყოს, მაგრამ ორივეს ჰქონდეს საინფორმაციო გამოშვება. GDS-ს კი საინფორმაციო გამოშვება არ ექნება“.

საქართველოს კომუნიკაციების მარეგულირებელ ეროვნულ კომისიაში ,,ვერსიას” განუმარტეს, რომ თუ ეს საკითხი დღის წესრიგში დადგება, კომისია მაუწყებლობის შესახებ საქართველოს კანონის თანახმად, კონცენტრაციის აკრძალვის საკითხზე იმსჯელებს. საინტერესოა, რა პირობით შეიძინა ,,იმედმა” ტელეკომპანიები _ ,,მაესტრო” და GDS? არღვევს თუ არა ,,იმედი” კონკურენციის შესახებ კანონს, რადგან მედიაბაზარზე საკმაოდ დიდ წილს, სამ ტელეკომპანიას ფლობს? ,,ვერსიას” მარეგულირებელი კომისიის საზოგადოებასთან ურთიერთობის სამსახურის უფროსი, ხატია ყურაშვილი ესაუბრება.

- ხატია, ,,იმედის” წარმომადგენლებმა ,,მაესტროსა” და GDS-ის წილების შესყიდვასთან დაკავშირებით მოგმართათ?

- ორივე ტელეკომპანიამ – „იმედმა“ და GDS-მა, კომისიაში წარადგინა განახლებული შესაბამისობის დეკლარაციები, სადაც ეს ცვლილება აღნიშნულია. ახალი დეკლარაციით, GDS-ის 100%-იანი წილის მფლობელი და დამფუძნებელი ,,ჯორჯიან მედია პროდაქშენ გრუპი” გახდა, რომელიც ,,იმედის” დამფუძნებელიცაა. ,,მაესტროს” ცვლილების შესახებ დოკუმენტაცია კი წარმოდგენილი არ არის.

- თუმცა უკვე დადასტურებულია, რომ „მაესტროს“ ერთ-ერთმა დამფუძნებელმა გია გაჩეჩილაძემ, კუთვნილი წილი გადასცა გუდავაძეს. „იმედი“ „მაესტროსა“ და GDS-ის მფლობელია და ამით კონკურენციის კანონს ხომ არ არღვევს?

- მაუწყებლობის სფეროში მხოლოდ მაუწყებლობის შესახებ საქართველოს კანონი მოქმედებს, რომელიც ადგენს კონცენტრაციის აკრძალვას. ეს ნიშნავს, რომ ერთი მფლობელის ხელში, ერთზე მეტი საერთო საეთერო ტელემაუწყებლობა და საერთო საეთერო რადიომაუწყებლობა არ უნდა იყოს. აქედან გამომდინარე, შესაძლოა, ეს საკითხი კომისიის შესწავლის საგანი გახდეს!

- რა პირობით შეისყიდა „იმედმა“ ტელეკომპანია GDS?

- მაუწყებლობის შესახებ კანონით, ორ კერძო სუბიექტს შორის შეთანხმების საფუძველი და პირობები, კომისიის რეგულირების სფერო არ არის. შესაბამისად, მათ არ აქვთ ვალდებულება, ინფორმაცია კომისიაში წარმოადგინონ. ადრე, როდესაც ტელემაუწყებელი იმავდროულად, ლიცენზიისა და რადიოსიხშირული სპექტრის მფლობელიც იყო, კომისიიდან წინასწარი თანხმობა უნდა მიეღო. მას შემდეგ, რაც საქართველო ციფრულ მაუწყებლობაზე გადავიდა, მაუწყებლობის შესახებ საქართველოს კანონში შესაბამისი ცვლილებები განხორციელდა და ტელემაუწყებლობა დაექვემდებარე ავტორიზაციას. ეს ნიშნავს, რომ ყველა ტელეკომპანია კონტენტის დამამზადებელი სტუდიაა, ხოლო გავრცელებას მესამე სუბიექტი ახორციელებს ამ შემთხვევაში, ციფრული ქსელის მფლობელი მულტიპლექს-ოპერატორი ,,სტერეო პლუსი”. საკანონმდებლო ცვლილების შემდეგ, წინასწარი თანხმობა საჭირო აღარ არის და შესაბამისად, მაუწყებელი ვალდებულია, ცვლილების შესახებ კომისიას 7 სამუშაო დღის ვადაში აცნობოს.

გარიგების კულუარული დეტალები

მართალია, ,,მაესტროს” ერთ-ერთმა დამფუძნებელმა გია გაჩეჩილაძემ, საკუთარი წილის გაყიდვის გადაწყვეტილება უკვე მიიღო, მაგრამ ამ ტელეკომპანიის მფლობელებად ისევ რჩებიან მაკა ასათიანი (25%-იანი წილით), მამუკა ღლონტი (15%) და ეკატერინე აკობია (5%). მარეგულირებელი კომისიის ვებგვერდზე განთავსებული შესაბამისობის დეკლარაციის მიხედვით, ,,მაესტროს” 55%-იან წილს ისევ გია გაჩეჩილაძე ფლობს, ეს ნიშნავს, რომ ტელეკომპანია ,,მაესტრო” მაუწყებლობის შესახებ საქართველოს კანონს არღვევს.
რეალურად, დოკუმენტების მიხედვით, ,,მაესტროზე” თითქოს არაფერი შეცვლილა, თუმცა მარეგულირებელი კომისია ამ ფაქტს უყურადღებოდ არ დატოვებს. მით უმეტეს მაშინ, როცა ახალ ჰოლდინგში გაერთიანებულ ორ არხზე საინფორმაციო გამოშვება ჩვეულ რეჟიმში გრძელდება. თუმცა ფაქტია, რომ მაუწყებლობის შესახებ კანონი ამ ნაწილშიც ირღვევა და შესაბამისად, ,,მაესტროს” ჟურნალისტებისა და პროდიუსერების ბედი გაურკვეველია. ყოველ შემთხვევაში, მარეგულირებელ კომისიას ამ საკითხის განხილვაც მოუწევს.
,,მაესტროსა” და ,,იმედის” ფინანსური პარტნიორობა 2016 წლის დასაწყისიდან დაიწყო. ,,ვერსიაში” ვწერდით, რომ 2016 წლის თებერვალში, სატელევიზიო სარეკლამო ბაზარი ორ თანაბარ ნაწილად გაიყო. „იმედმა“ „მაესტროს“ სარეკლამო დრო იყიდა და ამ გარიგებაში 4 მილიონი აშშ დოლარი გადაიხადა. „მაესტროს“ სარეკლამო დროის შეძენა „რუსთავი-2“-საც სურდა, მაგრამ მათ შორის გარიგება არ შედგა. შარშან „იმედმა“ GDS-ის სარეკლამო დროც შეიძინა. ხელისუფლებაში ნაციონალური მოძრაობის ყოფნისას, ყველა ტელევიზიის სარეკლამო დრო მხოლოდ ერთი კომპანიის ხელში იყო, 2016 წლიდან კი სატელევიზიო სარეკლამო ბაზარზე ორი მსხვილი მოთამაშე ჩამოყალიბდა. ,,რუსთავი 2”-ის, ,,მარაოსა” და ,,კომედი არხის” კომერციული წილი ბაზარზე, დაახლოებით, 45%-ია, უკვე გაერთიანებული ,,მაესტროს”, TV 11-ის, ,,იმედისა” და GDS-ის წილი კი დაახლოებით – 42%.

„ვერსიაში“ ვწერდით, რომ „მაესტროსა“ და „რუსთავი 2“-ის სარეკლამო სივრცის გაერთიანების იდეა პირველად, დღის წესრიგში 2014 წელს დადგა. პროექტის ავტორი მაშინ ირაკლი ბურძგლა იყო. თავის დროზე, ბურძგლა დავით კეზერაშვილის სარეკლამო სახლ „ჯორჯიან მედიას“ ხელმძღვანელობდა, რომელმაც 2012 წლის საპარლამენტო არჩევნების შემდეგ, ფუნქციონირება შეწყვიტა. წინა ხელისუფლების დროს, საქართველოს სარეკლამო ბაზრის დიდ ნაწილს თავდაცვის ყოფილ მინისტრთან, დავით კეზერაშვილთან დაკავშირებული ახლო მეგობრებისა და ნათესავების ქსელი აკონტროლებდა. შესაბამისად, ამ ბაზარზე დომინანტური პოზიციები სწორედ „ჯენერალ მედიასა“ და „აუთდორ.ჯის” ჰქონდა. ,,ჯენერალ მედია” ექსკლუზიურად ანთავსებდა რეკლამებს ნაციონალურ არხებზე, მათ შორის, ,,რუსთავი 2”-ზე, ,,იმედსა” და ,,საზოგადოებრივ მაუწყებელზე”. საჯარო რეესტრის ამონაწერით, ,,ჯენერალ მედია” ბაზრის მონოპოლისტი იყო, რადგან რეკლამის დიდ წილს სწორედ ეს კომპანია ყიდდა. ანალოგიური ვითარება იყო ,,აუთდორ.ჯის” შემთხვევაშიც, რომელიც თბილისში გარერეკლამის განთავსებაზე იყო ორიენტირებული.
,,ვერსიაში” იმასაც ვწერდით, რომ შარშან, ,,იმედის” სამეურვეო საბჭოს თავმჯდომარე ირაკლი რუხაძემ, დაახლოებით, 2 500 000 აშშ დოლარი ასესხა გია გაჩეჩილაძეს, რომლითაც ,,უცნობმა” ,,მაესტროში” კუთვნილი წილი 25%-დან 55%-მდე გაზარდა. ამას დიდი დაპირისპირება, არხის გენერალური დირექტორის, ბაია გადაბაძისა და ჟურნალისტების ნაწილის გაფიცვა მოჰყვა. გადაბაძე შიშობდა, რომ სარეკლამო დროის შეძენით, ,,იმედი” საბოლოოდ, ,,მაესტროს” ჩაიგდებდა ხელთ, რაც დადასტურდა კიდეც.

სატელევიზიო სარეკლამო ბაზრის ,,მონსტრი” კომპანია ,,იმედი”, მედიაბაზრის მონოპოლისტადაც იქცა. მედიაექსპერტები შიშობენ, რომ ბაზარზე მდგომარეობა უფრო გაუარესდება. ეჭვს ისიც ამყარებს, რომ მსხვილ კომპანიებს, მათ შორის, კომერციულ ბანკებს, სარეკლამო დროის შეძენის მიზნით, 2017 წლის ბიუჯეტი ჯერ არც კი გაუსაჯაროებიათ. მსხვილი კომერციული სტრუქტურების ასეთი დამოკიდებულება მედიაბაზარზე არსებული გაურკვეველი ვითარებით იხსნება, თუმცა შესაძლოა, ეს ყველაფერი ლარის კურსის შესაძლო ცვლილების მოლოდინსაც უკავშირდებოდეს. ნებისმიერ შემთხვევაში, ფაქტია, რომ მედიაბაზარზე არასახარბიელო ვითარებაა, რასაც ჩვენი კოლეგების გათავისუფლება ან სავარაუდო გათავისუფლება ამძიმებს.

სად გაქრა 20/30?

ვრცელდება ინფორმაცია, რომ GDS-ის საინფორმაციო სამსახურის 20/30-ის თანამშრომლები ,,საზოგადოებრივ მაუწყებელზე” გააგრძელებენ მუშაობას. სხვათა შორის, 6 თებერვალს, ,,საზოგადოებრივი მაუწყებლის” გენერალურ დირექტორს, ვასილ მაღლაფერიძეს, პრესკონფერენციაზე ჰკითხეს კიდეც, ვინ არის ის ოთხი თანამშრომელი, რომლებიც ამ არხზე GDS-დან მიიღეს. მან განაცხადა, რომ ეს ინფორმაცია ტყუილია, რადგან GDS-დან არავინ გადასულა, თუ არ ჩავთვლით ია ანთაძესა და ნოდარ ჭიჭინაძეს, რომლებიც გენდირექტორის მრჩევლები არიან და ასევე პაატა ქურდაძეს, რომელიც მალე პარიზიდან ჩამოვა და სტრატეგიული განვითარების მიმართულებას უხელმძღვანელებს.

როგორც ამბობენ, კვამლი უცეცხლოდ არ არსებობს. ამიტომ დრო გვიჩვენებს, GDS-ის საინფორმაციო სამსახურის რომელი თანამშრომელი გააგრძელებს მუშაობას „საზოგადოებრივ მაუწყებელზე“. მანამდე, სიტუაციაში უკეთ გარკვევის მიზნით, „ვერსიას“ 20/30-ის ყოფილი პროდიუსერი, მაია ჭუჭულაშვილი ესაუბრება:

- მაია, ,,იმედსა” და GDS-ს შორის მოლაპარაკება 2016 წლის დეკემბერში დაიწყო, თავიდანვე იცოდით, რომ ამ არხზე საინფორმაციო სამსახური დაიხურებოდა?

- ჩემი აზრით, განსაკუთრებული არაფერი მომხდარა. კანონის თანახმად, ჰოლდინგში შემავალ ყველა ტელევიზიას საინფორმაციო გამოშვება ვერ ექნებოდა. თუმცა ცივილურად დაგვემშვიდობნენ, წინასწარ გაგვაფრთხილეს და კომპენსაციაც მოგვცეს. ასეთი მაგარი სამსახური მეორე არ ვიცი, სადაც დასაქმებულს ადამიანურად ექცევიან. რა თქმა უნდა, უმუშევრად ყოფნა არავის გვიხარია, მაგრამ იმდენად ცივილურად მოგვექცნენ, წყენის საფუძველი არ მაქვს.

- საინფორმაციო სამსახური 20/30, ამ ფორმით აღარ იარსებებს?

- არა.

- თანამშრომლები სად წავიდნენ?

- არ ვიცი, თუმცა უკვე ყველა დაიწყებს ახალი სამსახურის ძებნას.

- ვრცელდება ინფორმაცია, ,,საზოგადოებრივ მაუწყებელზე” გადადიანო, ასეა?

- არ ვიცი, ჯერ არაფერი შემოუთავაზებიათ.

————

2016 წლის მაისში, „მაესტროს“ გენერალურმა დირექტორმა ზურაბ ნაყეურმა, არხის სამი მაღალრეიტინგული გადაცემის „საქმიანი დილის“, „ბიზნესკონტაქტისა“ და „ანალიტიკის“ ავტორი და წამყვანი გიორგი ისაკაძე სამსახურიდან გაათავისუფლა. მიზეზი მართლაც ოდიოზური იყო, რადგან წინა დღეს, ისაკაძე და მისი სამი თანამშრომელი, ტელეკომპანია „რუსთავი-2“-ის გადაცემა „არჩევანს“ სტუმრობდნენ. გიორგი ისაკაძის გარდა, ხელშეკრულება მის 32-ვე თანამშრომელსაც შეუწყვიტეს.

ამის შემდეგ, გიორგი ისაკაძე და მისი გუნდი ტელეკომპანია „პირველმა“ შეიფარა. რამდენიმე დღის წინ, სოციალურ ქსელში, გიორგი ისაკაძემ GDS-ის საინფორმაციო სამსახურის თანამშრომლები გაამხნევა და წარმატება უსურვა. „ვერსია” დაინტერესდა, 20/30-ის აწ უკვე ყოფილ თანამშრომლებსა და პროდიუსერებს მის რომელიმე გადაცემაში თუ ვიხილავთ და გიორგი ისაკაძეს დაუკავშირდა:

„არა, თანამშრომლების დამატებას არ ვგეგმავ, მაგრამ მალე, საკმაოდ სერიოზულ ცვლილებას განავახორციელებ. ,,მაესტროსთან” ბრენდის სახელწოდების გამო (,,მაესტროზე” გრძელდება გადაცემა ,,ბიზნესკონტაქტი”, ხოლო ისაკაძის გადაცემა ,,პირველზე” _ ,,ბიზნესკონტრაქტის” სახელით მაუწყებლობს, – ავტ.) ისევ სასამართლო დავის რეჟიმში ვარ. საქმის განხილვას საშველი არ დაადგა. ექსკლუზიურად გეტყვით, რომ მალე ,,ბიზნესკონტრაქტის” ნაცვლად, ,,პირველზე” იხილავთ სრულიად ახალ გადაცემას „საქმის კურსი“. სასამართლო ჯერ არც კი დაწყებულა, მაგრამ სამწუხაროდ, სახელწოდებას შეველევი. „საქმის კურსი“ „პირველის“ ეთერში დღეში ორჯერ გავა. ამას დაემატება სრულიად ახალი გადაცემა „საქმიანი ქალბატონი“, რომელსაც გვანცა ლაღიძე წარუძღვება. ჯამში, ბიზნესმედიის მიერ წარმოებული პროდუქტები, რომელსაც ვხელმძღვანელობ, ტელეკომპანია „პირველზე“ ყოველდღიურად, 6 საათს იკავებს, რაც სერიოზული შედეგია”.

„ვერსია“, 08 თებერვალი, 2017 წელი

ქალებისთვის სამხედრო სამსახური სავალდებულო გახდება?

მიიღებს თუ არა პარლამენტი კანონს „ჯარისქალის“ შესახებ

თათია გოჩაძე

პარლამენტში დარეგისტრირდა საკანონმდებლო წინადადება ,,ჯარისქალი”. ინიციატორის, ირინა ბარბაქაძის მოთხოვნაა, სამხედრო სამსახური არა მარტო მამაკაცებისთვის, ქალებისთვისაც სავალდებულო გახდეს. ,,კანონში წერია, რომ გენდერული თანასწორობა დაცულია, რეალურ ცხოვრებაში კი ქალებს ჩაგრავენ _ ჯარში არ იწვევენ. რატომაც არ უნდა გახდეს სავალდებულო სამსახური ქალებისთვის?! მიუხედავად იმისა, რომ ქართულ მენტალიტეტს ჩემი მოთხოვნა არ ესადაგება (საქართველოში არსებობს ადამიანების კატეგორია, რომელიც ქალს უფლებებს დღესაც უზღუდავს), მაინც ვფიქრობ, სამხედრო სამსახურში ქალების გაწვევით მათი დისკრიმინაცია შემცირდება. თუმცა იმედი არ მაქვს, რომ პარლამენტი ჩემს მოთხოვნას დაეთანხმება, რადგან მსგავს საკითხზე არასდროს უმსჯელიათ და განუხილავთ”, _ განუცხადა ,,ვერსიას” ირინა ბარბაქაძემ. ავტორს საკანონმდებლო წინადადებაში შუშანიკის, თამარ მეფისა და წმინდა ნინოს მაგალითი მოჰყავს და მათი ღირსებებით საკუთარი მოთხოვნის მოტივს ხსნის. რამდენად ადეკვატურად მიიჩნევს პარლამენტის თავდაცვისა და უშიშროების კომიტეტი ამ არგუმენტებს და აქცევს თუ არა ამ წინადადებას განსახილველ კანონპროექტად, მალე გამოჩნდება. მანამდე კი საინტერესოა, რას ფიქრობენ კანონმდებლები თავად იდეის შესახებ:

ემზარ კვიციანი: ,,ვინც დემოგრაფიის განვითარებაში არ იღებს მონაწილეობას და 5 ბიჭზე ნაკლები ჰყავს, ყველა ჯარში უნდა წავიყვანოთ. ვხუმრობ, რა თქმა უნდა… ხან აუქმებენ სავალდებულო ჯარს, ხან აბრუნებენ და ქალებიც მიჰყავთ. ვერ გაიგებ ამ ქვეყანაში ვისი პიანინო ვის როიალშია, იმიტომ რომ თავისუფალი არ ვართ, ჩვენი თავი ჩვენ არ გვეყუდვნის. ერთი ქალიშვილი მყავს, თუ მოინდომებს ჯარში სამსახურს, მივესალმები მის გადაწყვეტილებას. თუმცა, სავალდებულო კი არა, სურვილისამებრ უნდა ხდებოდეს ჯარში ქალების წასვლა და ამის პიარი ისე უნდა კეთდებოდეს, რომ 10-დან 9 ქალს ეს მოუნდეს. ვემხრობი, რომ მამაკაცისთვის სავალდებულო იყოს სამხედრო სამსახური. კაცი კაცად ჯარში ყალიბდება და მარტო ცხოვრებას სწავლობს. ჯარიდან რომ ჩამოვედი, სრულყოფილი მამაკაცი ვიყავი, რომელსაც ოჯახის რჩენა შეეძლო. შეადარეთ ჯარში ნამყოფი და არნამყოფი კაცი ერთმანეთს. რომელი უფრო გაიტანს თავს? მეტიც, პატიმრებსაც კი წავიყვანდი მთებში, გავუშვებდი დაცლილ სოფლებში და მივეხმარებოდი, რომ ოჯახი შეექმნათ. ახალგაზრდას შანსი უნდა მისცე, ერი ამრავლოს”.

ხათუნა გოგორიშვილი: „თავდაცვის სამინისტროდან იმდენი პროფესიონალი გაუშვეს, არ მგონია, ამის საპირწონე გახდეს ქალების ჯარში გაწვევა. არ მივესალმები ამ ინიციატივას და ვფიქრობ, თავდაცვისუნარიანობა ამით არ ამაღლდება. ჩვენ სულ სხვა პრეტენზიები გვაქვს თავდაცვის სამინისტროსთან”.

გუგული მაღრაძე: ,,სამხედრო სამსახური ქალებისთვის სავალდებულო არ უნდა იყოს, ნებაყოფლობით კი ახლაც აქვთ ამის უფლება. საბოლოოდ, მაინც პროფესიულ არმიაზე უნდა გადავიდეთ, თუმცა ამის რესურსი ჯერჯერობით არ არის და საყოველთაო გაწვევა ძალაში რჩება. მომავალში უნდა გვყავდეს მცირერიცხოვანი, მაგრამ კარგად გაწვრთნილი ჯარი, სადაც ქალებიცა და კაცებიც სურვილის მიხედვით იმსახურებენ”.

ირინა ფრუიძე: ,,ეს თემა სერიოზულად არ მიმაჩნია, რადგან საქართველოში არ არის იმის პირობები და მზაობა, ქალები ჯარში წავიდნენ. სხვა მნიშვნელოვანი გამოწვევები აქვთ ქალებს გადასალახი მანამ, სანამ მსგავსი ინიციატივების განხილვაზე მიდგება საქმე”.

ენძელა მაჭავარიანი: ,,ამ საკანონმდებლო ინიციატივაზე ინფორმაცია ჯერჯერობით არ მაქვს, თუმცა საკითხთან დაკავშირებით ჩემი პოზიცია ასეთია – სამხედრო სამსახურში ქალბატონების გაწვევა მათი მოთხოვნის საფუძველზე უნდა ხდებოდეს და არა ვალდებულების გამო. კულტურულ ქვეყნებში სავალდებულო სამსახური უქმდება, თუმცა თუ მამაკაცებისთვის სავალდებულოა, ქალებისთვის მაინც სურვილისამებრ უნდა ხდებოდეს. მე მყავდა მეგობარი ჟურნალისტი ქალი, რომელიც წარმატებული ადამიანი გახდა სამხედრო სფეროში. მეც მაქვს გავლილი სამხედრო კათედრა უნივერსიტეტში, წოდებაც მქონდა და იმის გამო, რომ ეს სავალდებულო იყო, აღფრთოვანებას ნამდვილად არ გამოვთქვამდი. მოკლედ, დილეტანტიც არ ვარ ამ საკითხში. ეს იყო ძალიან მკაცრი სამხედრო მომზადება 4 წლის განმავლობაში, პრაქტიკულად, ჯარში ვიყავი და გამოცდებიც ჩავაბარე, რაც ნამდვილად არ მომწონდა. იმ ქვეყანას შეიძლება სჭირდებოდა ეს, დღეს კი ამის საჭიროებას ნამდვილად ვერ ვხედავ”.

———

როგორც ვხედავთ, გამოკითხულ პარლამენტართა უმრავლესობა იდეას მხარს არ უჭერს და თუ ეს წინადადება კანონპროექტად დარეგისტრირდა შესაძლოა, ვივარაუდოთ, რომ ის კანონის სახეს ვერ მიიღებს.

საინტერესოა, უნდა ისწავლებოდეს თუ არა საჭირო დოზით სამხედრო ელემენტები სკოლასა და უნივერსიტეტში, რომ ადამიანებს საბრძოლო და კრიზისული მდგომარეობისთვის მზაობა ჰქონდეთ; რამდენადაა რეალური ამ კანონპროექტის განხილვა მაშინ, როცა ქვეყანაში ახლახან თავდაცვის რეფორმა განხორციელდა და ერთი საბრძოლო ბრიგადა ფაქტობრივად, გაუქმდა. და ყველაზე მთავარი, უნდა ხდებოდეს თუ ჯარში ქალების გაწვევა – ამ საკითხების გასარკვევად ,,ვერსია” პარლამენტის თავდაცვისა და უშიშროების კომიტეტის ხელმძღვანელს ირაკლი სესიაშვილს ესაუბრა.

- ბატონო ირაკლი, როგორ აფასებთ ამ ინიციატივას და კომიტეტი მას კანონპროექტად თუ აქცევს?

- ამ იდეას არ ვეთანხმები, მაგრამ ყველა პროცედურას გავივლით. ეს ინიციატივა არაა კარგად მომზადებული და ჩამოყალიბებული. კანონით, ქალს აქვს უფლება, მოღვაწეობდეს შეიარაღებულ ჯარებში და სიამაყით ვაცხადებ, რომ მათი რიცხვი ყოველწლიურად იზრდება – საკონტრაქტო სამსახურით არიან დაკავებულნი. რაც შეეხება სავალდებულო სამსახურში ქალების გაწვევას, არ მგონია, დღეს ისეთი მილიტარისტული სახელმწიფო გვქონდეს, რომ ყველა ჯარში წავიდეს. მოკლედ, ჯარში ქალების გაწვევა სწორად არ მიმაჩნია.

- ქართული მენტალიტეტიდან გამომდინარე?

- პირველ რიგში იმიტომ, რომ ჩვენი კანონმდებლობით, ქალები ხელმძღვანელის ნებართვის გარეშე საბრძოლო მოქმედებებში არ მონაწილეობენ. ესეც გარკვეულ პრინციპებს, ისტორიულ ტრადიციებსა და სამხედრო ფილოსოფიას ემყარება. არსებობს არგუმენტები ამის შესახებ, რომელსაც მსოფლიოს მნიშვნელოვანი ნაწილი იზიარებს.

- როგორ ფიქრობთ, ეს გენდერული თანასწორობის დარღვევაა?

- ამაში გენდერული თანასწორობის პრინციპების დარღვევა არ უნდა ვეძებოთ. ქვეყნის უსაფრთხოება და თავდაცვა არ ნიშნავს, აუცილებლად თოფი გვეჭიროს ხელში. ცივილიზებულ სამყაროში ,,აიტიშნიკები” უფრო დიდ როლს ასრულებენ, ვიდრე თოფის ჩხაკუნი. სპეციალისტების შერჩევისას კი ქალებს მნიშვნელოვანი ადგილი უჭირავთ. თავდაცვაა ისიც, რომ ექიმი ადამიანის ჯანმრთელობაზე ზრუნავს და კარგი მასწავლებელი ისტორიას და სამართალს სწორად ასწავლის მოსწავლეს.

- სწორედ ასეთი მიდგომა ხომ არ გახდა თავდაცვის სამინისტროში მასშტაბური შემცირებების და ბრიგადის გაუქმების მიზეზი?

- ბრიგადა არ გაუქმებულა, ეს არასწორი ინტერპრეტაციაა. ხუთივე ბრიგადაში არ იყო სრული კომპლექტაცია. მიგვაჩნია, რომ სჯობს, ეს ბრიგადები იყოს ბოლომდე დაკომპლექტებული, ვიდრე 5 დაუკომპლექტებელი ბრიგადა გვყავდეს.

- სამხედრო ექსპერტების თქმით, რუსეთის გაძლიერების ფონზე, ყველა მისი მეზობელი ქვეყანა აძლიერებს თავდაცვას, ჩვენთან კი პირიქით მოხდა…

- შეიარაღებული ჯარების რიცხოვნობა არ შემცირებულა, კანონით განსაზღვრული იყო 37 000 და ასე დარჩა. შემცირება შეეხო სამოქალაქო პერსონალს, 1900 ადამიანს. ასევე იმ ოფიცრებსა და სერჟანტებს, რომელთა უმრავლესობამაც სურვილი გამოთქვა ჯარიდან წასვლაზე კომპენსაციის სანაცვლოდ.

- რატომ გახდა ეს რეორგანიზაცია საჭირო?

- არსებობს წოდებრივი ე.წ. პირამიდული სისტემა, რაც ჩვენთან ამოტრიალებული იყო. მაღალი წოდების მქონე სამხედრო მეტი გვყავდა, ვიდრე უმცროსი ოფიცრები, რომლებიც ჯარს მეტად სჭირდება. ეს კი ხელს უშლიდა ნებისმიერი ოფიცრის კარიერულ განვითარებას. ჩვენ გადავედით წოდებრივ ანაზღაურებაზე, წოდება კი თანამდებობას უნდა შეესაბამებოდეს. მაგალითად, პოლკოვნიკს ვერ დანიშნავ ასმეთაურად, ის უნდა იყოს სამმართველოს, შტაბის უფროსი ან ბრიგადის მეთაური. როცა ამდენი პოლკოვნიკი გყავს და შესაბამისი საშტატო ერთეული არ გაქვს, სისტემა უკვე დარღვეულია. მაღალი რანგის სამხედროებმა ამიტომ გამოთქვეს წასვლის სურვილი კომპენსაციის სანაცვლოდ ამ რეფორმის ოპტიმიზაციის შედეგად. ფულადი კომპენსაცია ინტერესის გაჩენის გამო შემოვიტანეთ. კარიერული განვითარების შესაძლებლობა გაჩნდა, მოდიან ახალგაზრდები, რომლებსაც არაჩვეულებრივი განათლება აქვთ მიღებული უცხოეთში, მათაც უნდა ჰქონდეთ წინსვლის შესაძლებლობა. რიგითმა ჯარისკაცმა უნდა იცოდეს, რომ შეუძლია, გენშტაბის უფროსი გახდეს. ეს ამობრუნებული პირამიდა გასწორდა ამ მიდგომით.

- თავის დროზე, რა მიზეზით ამობრუნდა ეს წოდებრივი პირამიდა?

- ნაციონალების დროს დარიგდა წოდებები პოლიტიკური ინტერესის გამო. სამწუხაროდ, წლების განმავლობაში სამოქალაქო შტატები გადაიტვირთა. ყველა მინისტრი თანხმდებოდა, რომ ეს სისტემა დასალაგებელი იყო, დავით უსუფაშვილმაც კი განაცხადა, რომ სწორი გადაწყვეტილება იქნა მიღებული. ლევან იზორიას ვუწონებ ამ ნაბიჯს, რაც არაპოპულარული და ძალიან მტკივნეული იყო. ოპტიმიზაცია და რეორგანიზაცია ხომ ყველაზე აუტანელი სიტყვებია ყველა სამინისტროში. ვუთხარი კიდეც ბატონ ლევანს, ამის გაკეთება გარდაუვალი იყო, თუმცა უახლოეს წლებში სიტყვა ოპტიმიზაცია და რეორგანიზაცია აღარ უნდა გავიგოთ-მეთქი.

- თუმცა, არაერთი სამხედრო და პოლიტიკური ექსპერტი აცხადებს, რომ ამ ოპტიმიზაციამ და რეორგანიზაციამ, შესაძლოა, მორალის დაცემა და ბრძოლისუნარიანობის დაქვეითება გამოიწვიოს შეიარაღებულ ძალებში…

- პირიქით, უკვე ვთქვი, რომ კარიერული წინსვლის შესაძლებლობა გაჩნდა. მაიორმა იცის, თუ კარგად ემსახურება ქვეყანას, თანამდებობრივად წინ წავა.

- თუ მაიორი ხედავს, როგორ მარტივად უშვებენ სახლში პოლკოვნიკს, ანუ ზემდგომ პირს, წინსვლის მოტივაცია პირიქით არ დაუქვეითდება?

- მარტივად კი არ უშვებენ, არამედ თავდაცვის სამინისტრომ შესთავაზა მათ კომპენსაცია. ლეიტენანტს მისცეს 10 000 ლარი, პოლკოვნიკს კი – 29 000 ლარი. თანხა წოდების მიხედვით განისაზღვრა. ძალით არავის უშვებენ სახლში.

- სახელმწიფო უნდა ზრუნავდეს მოქალაქეებისთვის სამხედრო ინფორმაციის მიღების ამაღლებაზე. მაგალითად, სკოლაში და უნივერსიტეტში მეტი მნიშვნელობა უნდა ენიჭებოდეს ამ საკითხის სწავლებას?

- სკოლაში სამხედრო სწავლების კატეგორიული წინააღმდეგი ვარ. ამაზე მიუთითებს გაერო-ს კონვენცია და ევროკავშირის რეზოლუციები. მოსახლეობის მილიტარიზაცია არის ძველი, ცივი ომის აზროვნების ნაწილი. პატრიოტების აღზრდა ისტორიის, სამართლის და სხვა საგნების სწავლითაც შეიძლება. სამხედრო საქმისადმი ინტერესის გაზრდა სხვადასხვა ფორმითაა შესაძლებელი. აშშ-ში რეკლამები კეთდება, საქართველოში ჯარში ექსკურსიებზე დაყავთ ბავშვები. ჩვენ მოსახლეობას დიდი მოტივაცია აქვს და ბევრ მოქალაქეს სურს ჯარისკაცობა. ამ ფონზე, არ მგონია სკოლაში სამხედრო სწავლება სწორი იყოს. შეიძლება ისწავლებოდეს პირველადი დახმარება, კრიზისის დროს მოქმედების მეთოდები…

- სამხედრო სამსახური მამაკაცებისთვის სავალდებულო უნდა იყოს?

- დიახ, ამ ეტაპზე უნდა იყოს. ჩვენ ჯარის პროფესიონალიზმისკენ მივდივართ, თუმცა გარდამავალ ეტაპზე საქართველოს სავალდებულო სამხედრო სამსახური სჭირდება.

- ახლა ჯარში ხომ არ მსახურობენ, ისინი ე.წ დაცვის სამსახურში არიან და ობიექტებს იცავენ, ეს მართებულია?

- ქვეყნის უსაფრთხოება სტრატეგიული ობიექტების დაცვას, უშიშროების ჯარებს, პოლიციურ ქვედანაყოფებსაც მოიცავს. 21-ე საუკუნეში ცივილიზებული სამყარო გადადის უსაფრთხოებაზე და არა თავდაცვაზე, რაც ეკონომიკურ, ენერგო, ეკოლოგიურ უსაფრთხოებასაც ნიშნავს.

„ახალი თაობა“, 09 თებერვალი, 2017 წელი

ინტერვიუ სანდრო თვალჭრელიძესთან: „ეროვნული ვალუტა ქვეყნისთვის ფულზე მეტია“ // „სხვა ვალუტაზე ოპერირებას საერთოდ ავკრძალავდი“ // „მარტის ბოლოს ეკონომიკური გეგმის შეჯამება უნდა მოხდეს, რა გვქონდა და რა მივიღეთ“

ეკონომიკის ექსპერტი, პროფესორი სანდრო თვალჭრელიძე „ახალ თაობასთან“ ინტერვიუში ქვეყანაში შექმნილ ეკონომიკურ პროცესებზე საუბრობს.

- ბატონო სანდრო, ხელისუფლების, კონკრეტულად კი პრემიერის გეგმა ლარიზაციასთან დაკავშირებით ბოლო პერიოდში სკეპტიკურ შეფასებებს იმსახურებს. იზიარებთ მოსაზრებას, რომ ლარიზაციის გეგმა ჩავარდა?

- არა, ნამდვილად არ ვიზიარებ.

- რა არგუმენტები გაქვთ?

- ძალიან მარტივად შემიძლია გითხრათ: სახელმწიფოს, რომელიც თავის თავს პატივს სცემს, უნდა ჰქონდეს პრინციპული პოზიცია და უნდა იცავდეს საკუთარ ვალუტას. არ შეიძლება სხვა ვალუტაში ხდებოდეს ანგარიშსწორება, როდესაც გაქვს ეროვნული ვალუტა. ეროვნული ვალუტა ქვეყნისთვის მხოლოდ ფული არ არის, რომელზეც ხდება ანგარიშსწორება. ეროვნული ვალუტა კიდევ უფრო მეტია. ამიტომ, ეს დამოკიდებულება სრულიად მიუღებელია. მე რომ ვიყო აღმასრულებელი, ამ პოლიტიკას უფრო ხისტად გავატარებდი.

- რას გააკეთებდით?

- სხვა ვალუტაზე ოპერირებას საერთოდ ავკრძალავდი. ყველა ჩვენგანი, ამ ქვეყნის მოქალაქეები, სატელეფონო გზავნილებს ვიღებთ ასეთი შინაარსით: იყიდება სახლი ექსკლუზიურ ფასად, მაგალითად, კვადრატული მეტრი 750 დოლარად. წარმოგიდგენიათ, ეს რას ნიშნავს?! ამ კომპანიებს სასტიკად დავსჯიდი.

- რამდენად იქნებოდა ეს გამოსავალი?

- სახელმწიფომ ეროვნული ვალუტის გაძლიერებაზე უნდა იზრუნოს, ეს მისი პირდაპირი მოვალეობაა. შენ თუ ხარ სახელმწიფო, თუ გაქვს საკუთარი თავდაცვა, ასევე უნდა გქონდეს პირველი: ეკონომიკური მაჩვენებელი, რომელიც არის ეროვნული ვალუტა. წარმოგიდგენიათ, ამერიკის შეერთებულ შტატებში რომ ჩახვიდეთ და ევროში დაიწყოთ ანგარიშსწორება, ამას რა მოჰყვება, ეგრევე დაგაპატიმრებენ.

- ბატონო სანდრო, აქ საუბარია, რომ ამ გეგმამ არ გაამართლა...

- ჯერ ამ დასკვნის გაკეთება ნაადრევია. როგორც გითხარით, უფრო ხისტი მიდგომაა საჭირო. არ შეიძლება სახელმწიფო გერქვას, გქონდეს შენი ვალუტა და მის იგნორირებას ახდენდე. ჩვენი ეროვნული ვალუტა ლარია და ნებისმიერი ანგარიშსწორება მხოლოდ ლარში უნდა ხდებოდეს. ლარი არა მხოლოდ ჩვენი ეროვნული სიამაყის ნაწილია, არამედ კონსტიტუციის იმპერატიული მოთხოვნილებაცაა. შესაბამისად, ბანკის კრედიტი ლარში უნდა ფიქსირდებოდეს, ისევე, როგორც ქვეყანაში არსებული დეველოპერული კომპანიები უნდა ოპერირებდნენ ლარში, ბინებს ლარში უნდა ყიდდნენ და არა – დოლარში, როგორც ეს დღეს ხდება.

- პრემიერის ოთხპუნქტიან გეგმაზე მაინტერესებს თქვენი პოზიცია...

- მე ოთხპუნქტიანი გეგმა არ მინახავს, მე ვნახე თეზისები. თუმცა, მე მაინც მომხრე ვარ, რომ მთავრობას მივცეთ დრო.

- ეს დრო განუსაზღვრელი ხომ ვერ იქნება?

- ცხადია, მე ვსაუბრობ მარტის ბოლოზე, როდესაც უნდა მოხდეს ერთგვარი შეჯამება, რა გვქონდა და რა მივიღეთ.

- ლარის კურსთან დაკავშირებით რა მოლოდინები გაქვთ, როგორია თქვენი პროგნოზი?

- თავის დროზე ლარის შესუსტება მიზანმიმართული პროცესი იყო. თუ ეს მიზანმიმართული პროცესი აღარ იარსებებს, მაშინ, ჩემი პროგნოზით, ზაფხულისთვის ლარის გამყარებას უნდა ველოდოთ, რასაც გარკვეული ფაქტორებიც ხელს შეუწყობს. ქვეყნის ეკონომიკური განვითარების პროექტების განხილვაში, რომლებიც ქვეყნის სტრატეგიას უკავშირდება, აქტიურად უნდა ჩაერთოს საზოგადოება, არასამთავრობო სექტორი. არ შეიძლება მსგავსი სტრატეგიული საკითხები ვიწრო წრეებში წყდებოდეს.

- ეროვნული ბანკის მოქმედებას, ახალი დირექტორის სტრატეგიას როგორ შეაფასებთ?

- დადებით შეფასებას ნამდვილად ვერ მივცემ. ეროვნულმა ბანკმა ფულის მასის გაზრდაზე კი არა, მის კარგ მიმოქცევაზე უნდა იზრუნოს. ამისთვის კი ეროვნულ ბანკს ყველა ბერკეტი გააჩნია, თუნდაც დიდი რეზერვები უცხოურ ვალუტაში, მაგრამ აქ საქმე მაღალ პროფესიონალიზმსა და არჩეულ ფულად-საკრედიტო პოლიტიკაშია. კიდევ ერთი მნიშვნელოვანი საკითხი მინდა გამოვყო – ეროვნული ბანკის მოქმედება, პირველ რიგში, ბანკებთან დაკავშირებით უნდა იყოს უფრო ხისტი. ბანკებზე მეთვალყურეობა და ზედამხედველობა უფრო მნიშვნელოვანი უნდა გახდეს ეროვნული ბანკისთვის.

- ეს არ იქნება ბიზნესზე ზეწოლად აღქმული?

- რატომ უნდა იყოს ზეწოლად აღქმული?! არსებობს თამაშის წესები და ყველა უნდა დაემორჩილოს ამ თამაშის წესებს. აბა მიდით და ხელით ითამაშეთ ფეხბურთი, თუ მოგცემენ ამის უფლებას. საქართველოში ბანკები განსაზღვრავენ ბიზნესის თამაშის წესებს და კაპიტალის დაგროვებას უმაღლეს იმპერატივად განიხილავენ. იქმნება შთაბეჭდილება, რომ ქვეყანაში სხვადასხვა ჯგუფებს სურთ, ჩვენი მოსახლეობა სრულად მოაქციონ გადაუხდელობისა და უიმედოდ დავალიანების წნეხის ქვეშ. ალბათ საქართველოში ძნელად თუ მოიძებნება ოჯახი, რომელიც ბანკის კრედიტის მარწუხებში არ იყოს მოქცეული. ქვეყანაში ეკონომიკური აღორძინება შეუძლებელია სახელმწიფოს ჩარევის გარეშე. ევროპაში სახელმწიფო სექტორი ახლაც მნიშვნელოვან როლს თამაშობს ფართო ეკონომიკის სექტორის განვითარებაში.

„რეზონანსი“, 09 თებერვალი, 2017 წელი

რა იწვევს ლარის გამყარებას?

ყველაზე კრიზისულ თვეებში ეროვნული ვალუტა, გაუფასურების ნაცვლად, მყარდება

ნათია ლომიძე

ისეთ კრიტიკულ თვეებში, როგორიც იანვარი და თებერვალია, ლარმა მეტ-ნაკლებად, მაგრამ მაინც დაიწყო გამყარება. პროცესი 5 იანვრიდან დღემდე მიმდინარეობს. ექსპერტთა ნაწილის ვარაუდი, რომ 2017 წლის პირველ 2 თვეში ეროვნული ვალუტა 2,80-ის ნიშნულს გადასცდებოდა, არ გამართლდა. დღესდღეობით ეკონომიკისთვის მისაღებ გაცვლით კურსად 2,20-2,30 სახელდება. ლარის გამყარებას, თავის მხრივ, ხელს უწყობს მიმოქცევაში ნაღდი ფულის მასის შემცირება და რეფინანსირების სესხის შეზღუდვაც. 2016 წლის 31 დეკემბრის მდგომარეობით, მიმოქცევაში 2.999 მლრდ ლარი ბრუნავდა, ხოლო 7 თებერვლის მდგომარეობით, 2.759 მლრდ ლარი. გამოდის, რომ ნაღდი ფულის მასა პირველ იანვრიდან დღემდე 240 მლნ-ით შემცირდა. დაახლოებით ასეთივე მოცულობით დაიკლო რეფინანსირების სესხებმაც.

“რეზონანსთან” საუბრისას საბანკო სფეროს სპეციალისტმა გოჩა თუთბერიძემ აღნიშნა, რომ ლარის გამყარების მთავარი მიზეზი მთავრობის მიერ ბიუჯეტის დეფიციტური ხარჯვის შეზღუდვაა, რაც ერთგვარად პოზიტიური ტენდენციის მიზეზი ხდება.

“ლარის გამყარების ზუსტი მიზეზების დადგენა ცოტა რთულია. საქართველოში არაფინანსურ და ფინანსურ სექტორს აქვს საკმაოდ დიდი ვალდებულებები უცხოურ ვალუტაში. მათ უწევთ გარკვეულ პერიოდში ამ ვალების დაფარვა. შესაბამისად, ეს წარმოშობს მოთხოვნას დოლარზე, თუმცა ჩვენ არ ვიცით, ზუსტად როდის ხდება ამ ვალების გასტუმრება. ეს არის ერთ-ერთი მიზეზი, რომელიც იწვევს სავალუტო ნახტომებს. როგორც ჩანს, ახლა ვალების მომსახურების პერიოდი არ არის.

მეორე ფაქტორი არის მთავრობის მიერ ბიუჯეტის დეფიციტური ხარჯვის შეზღუდვა. თუ დეფიციტური ხარჯვა იზრდება, ლარის კურსი უფასურდება, ხოლო თუ მცირდება, მაშინ მყარდება. რაც შეეხება რეფინანსირების სესხებს, იგი კურსზე მყისიერ გავლენას არ ახდენს”, – განუცხადა “რეზონანსს” გოჩა თუთბერიძემ.

სოციალური და ეკონომიკური საკითხების ექსპერტი პაატა აროშიძე აღნიშნავს, რომ მთავრობის მიერ წარდგენილმა 4-პუნქტიანმა გეგმამ, ლარის გარკვეულწილად გამყარება გამოიწვია. თუმცა, იგი იქვე დასძენს, რომ მთავრობის გეგმა სრულყოფილად ვერ გამართლდა. დღეს ქვეყანაში სტაბილური ეკონომიკური მდგომარეობაა, თუმცა კარგი იქნა თუ გამყარება ეტაპობრივად, ყოველგვარი ხელოვნური ჩარევის გარეშე მოხდება და ლარი დავა იმ ნიშნულზე, რაც საქართველოს ეკონომიკისთვის მისაღებია.

“მთავრობამ ლარის გასამყარებლად გარკვეული ნაბიჯები გადადგა, თუმცა ვერ ვიტყვით, რომ ეს ძალიან შესამჩნევია. საგარეო ბაზარზე არაფერი შეცვლილა. არც ნავთობის ფასი წამოსულ ქვევით, რომელზეც დოლარია მიბმული, ხოლო დოლარის კურსზე ჩვენ ვართ დამოკიდებული. აი, იმ გეგმებს, რომლიც მოიცავდა ლარიზაციას, მონეტარული პოლიტიკის გამკაცრებას და ა.შ. რაღაც შედეგი მოჰყვა. მართალია, ლარიზაციის გეგმა იმ მასშტაბით არ წასულა, რისი მოლოდინიც ჰქონდათ, თუმცა გარკვეულწილად შეცვალა სიტუაცია და ლარის გაცვლით კურსზე აისახა. არავის არ ჰქონდა იმის იმედი, რომ ეროვნული ვალუტა მკვეთრად გამყარდებოდა. ძალიან კარგი იქნება, თუ ეტაპობრივად მოხდება და ლარი დავა იმ ნიშნულზე, რაც ჩვენი ეკონომიკისთვის მისაღებია. ეს ნიშნული კი 2,20-2,30-ის ფარგლებშია.

დღეს გარკვეული სტაბილურობა მიღწეულია. ეროვნული ბანკის მთავარი საზრუნავი უნდა იყოს, მისი შენარჩუნება. შემდგომში კი ეტაპობრივად მოხდეს ლარის კურსის ჩამოყვანა იმ ნიშნულზე, რაც ვახსენე. ეს არ უნდა იყოს ხელოვნურად დაჩქარებული პროცესი. ქვეყნის ეკონომიკური გუნდი გამოფხიზლდა და დაიწყო იმ გეგმების განხორციელება, რომელიც დასახეს, თუმცა, კიდევ ერთხელ ვიმეორებ, ეს პროცესი მთლად ისე არ წარმართულა, როგორი იმედიც დასაწყისში ჰქონდათ. მთავრობა ლარიზაციაზე ძალიან დიდ იმედებს ამყარებდა, თუმცა თავადაც აღნიშნეს (პრემიერმაც და ფინანსთა მინისტრმაც), რომ ტემპი დაბალია”, – განუცხადა “რეზონანსს” პაატა აროშიძემ.

„რეზონანსი“, 09 თებერვალი, 2017 წელი

„თანამედროვე მონები” თითქმის ყველა სავაჭრო ქსელში მუშაობენ

პროფკავშირები: რაც „ფრესკოში“ ხდებოდა, იგივე ხდება „ფურშეტში“, „ფუდმარტში“, „ლა ფემილში“, „ვეჯინსა“ და სხვა სუპერმერკეტებში

მარი ჩიტაია

სავაჭრო ობიექტებში დაბალი რანგის თანამშრომელებზე წნეხი ძალიან ხშირია. “თანამედროვე მონობის” ფაქტები, რომელზეც “ფრესკოდან” დათხოვნილმა თანამშრომლებმა წერილი გაავრცელეს, ერთი სუპერმარკეტის ფარგლებს სცილდება. “ფრესკოში” ამბობენ კიდეც, რომ მათ ქსელში არაფერი ხდება ისეთი, რაც არ ხდება სხვაგან. ეს სრული სიმართლეა – დაბალ პოზიციაზე მომუშავე ადამიანებს სხვაგანაც არადამიანურად ექცევიან. პროფკავშირების ინფორმაციით, იგივე ხდება “ფურშეტში”, “ფუდმარტში”, “ლა ფემილში”, “ვეჯინსა” და სხვა სუპერმერკეტებში. ზოგიერთი მათგანის მიმართ სასამართლო პროცესი ახლაც მიმდინარეობს, ზოგის მიმართაც ახალი საჩივარი მზადდება.

ფაქტებით დასტურდება, რომ გაუგონარ პირობებში უწევთ მუშაობა საქართველოში მოქმედი სუპერმარკეტების უმეტესობაში. თითქმის ყველგან დამსაქმებელზე მორგებული სახელშეკრულებო პირობებია. ეს ეხება როგორც მიზერულ ხელფასს, ასევე სამუშაო გრაფიკს, ზეგანაკვეთური შრომის ანაზღაურებას და პირობებს, რა გარემოშიც ადამიანებს თავიანთი ვალდებულების შესრულება უწევთ.

ასეთი დისკრიმინაციული სამუშაო პირობების ჩამონათვალი კი, როგორც “ფრესკოს” თანამშრომლების სოციალურ ქსელში გაკეთებული განცხადებიდან ჩანს, საკმაოდ ვრცელია: 12-საათიანი სამუშაო გრაფიკი (კვირაში 60 საათი), მობილური ტელეფონით სარგებლობის აკრძალვა შესვენების პერიოდშიც კი, ხელფასის უსამართლოდ დაქვითვა, მაღაზიის დანაკლისისა და ინვენტარიზაციის შემთხვევებში არაადეკვატური ჯარიმები და ზეწოლის სხვადასხვა ფაქტები, რაც თანამშრომელთა მტკიცებით, რეალურად არსებული პრობლემის მხოლოდ მცირე ნაწილია.

სხვადასხვა დროს სუპერმარკეტებიდან დათხოვნილ თანამშრომლებს უფლებების დაცვაში “გაერთიანებული პროფკავშირები” ეხმარება. როგორც ორგანიზაციის თავმჯდომარის მოადგილე გოჩა ალექსანდრია აცხადებს, არსებობს ბევრი დადასტურებული ფაქტი, თუ რა გარემოში უწევთ დაბალი რანგის თანამშრომლებს მუშაობა.

“დასაქმებულები ხშირად მოგვმართავენ სხვადასხვა სავაჭრო ქსელიდან და დარღვეული უფლებების დაცვას გვთხოვენ. გვაქვს კონკრეტული ფაქტები და ჩამონათვალი იმ სუპერმარკეტებისა, სადაც ადამიანებს მონებივით ექცევიან. ასეთია: “ფურშეტი”, “ფუდმარტი”, “ლა ფემილი”, “ვეჯინი”. ეს, რაც ვიცით დადასტურებული ფაქტებით. პრობლემა ყველგან ერთია: დაბალი ხელფასი, უაზრო, დაუსაბუთებელი საჯარიმო სანქციები, ადამიანები აჰყავთ ერთ პოზიციაზე და ავალდებულებენ მინიმუმ ორი, ხანდახან სამი პოზიციისთვის განსაზღვრული მოვალეობა შეასრულონ. ეს თავისთავად ცხადია, იწვევს გაღიზიანებას და განცდას თანამშრომლებში, რომ მათი ექსპლოატაცია ხდება.

“ვეჯინში”დასაქმებულები არიან სრულიად უუფლებონი, ხმის ამოღების უფლებაც არ აქვთ. მაგალითად, გვქონდა შემთხვევა, როდესაც თანამშრომლებს ხელფასი დააკლეს, რადგან მთელ ქსელში ვიღაცამ რაღაც “დააშავა”. ერთ-ერთ თანამშრომელს საკვების მოპარვა დააბრალეს და გამოუშვეს. ჩვენ ჩავერიეთ საქმეში, გამართლდნენ ისინი, კომპენსაცია გავაცემინეთ, თუმცა მათ უკვე არ ისურვეს სამსახურში დაბრუნება.

“ფურშეტში” ხალხი გამოუშვეს ისე, რომ წინასწარ მათთვის არავის უცნობებია, რისი უფლებაც თანამშრომლებს კანონით აქვთ. სასამართლოში ეს საქმე, სხვა საკითხთან ერთად, ახლაც განიხილება. ვამზადებთ ასევე სარჩელს “ლა ფემილის” წინააღმდეგ, სადაც მსგავი პრობლემაა”, – განუცხადა “რეზოანანსს” გოჩა ალექსანდრიამ.

მისი თქმით, დასაქმებულების შრომის უფლებები ირღვევა მაშინაც, როცა კომპანიაში წლობით მომუშავეებთან მოკლევადიან ხელშეკრულებებს აფორმებენ, რაც მასობრივად ხდება.

“თანამშრომლებთან უვადო ხელშეკრულებებს შეგნებულად არ აფორმებენ. ამის გამო ბევრი გამოთქვამს პროტესტს, ჩვენთანაც შემოდის საჩივრები, მაგრამ მთავრობა ამ ადამიანების დასახმარებლად არაფერს აკეთებს. თავიანთ დაწერილ კანონს უგულებელყოფენ. არ მოწმდება, თუ რამდენად იცავენ დამსაქმებლები დასაქმებულთა უფლებებს.

ეს არის უზარმაზარი პრობლემა. თითქმის ყველა სუპერმარკეტში კანონი ირღვევა, მაგრამ ხალხი ხმას ვერ იღებს იმის შიშით, რომ სამსახურიდან დაითხოვენ. სამართალს რომ მიაღწიონ, ამასაც წლები სჭირდება. ამიტომ ითმენენ, სანამ ნებისყოფა არ უმტყუნებთ”, – აცხადებს ალექსანდრია.

“ფრესკოს” შემთხვევაში, თანამშრომლები კონკრეტულ მაგალითებზე დაყრდნობით, კომპანიაში არსებულ ვითარებასა და წნეხზე საუბრობენ. ამ ფაქტს ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის სამინისტრო გუშინვე გამოეხმაურა. შრომის პირობების ინსპექტირების დეპარტამენტის უფროსის, ლევან ჟორჟოლიანის ინფორმაციით, სავაჭრო ქსელი ამჟამად შემოწმების პროცესშია.

“ფრესკო” ამჟამად უკვე მოწმდება და მასში ინსპექტორები შესულები არიან. იძულებითი შრომისა და შრომითი ექსპლოატაციის ნიშნების არსებობის შემთხვევაში საქმე შსს-ს გადაეცემა. ინფორმაციაზე რომელიც გუშინ საღამოს სოციალური ქსელის საშუალებით გავრცელდა და მას დიდი გამოხმაურება მოჰყვა, ჩვენ მყისიერი რეაგირება მოვახდინეთ.

თუკი ეს ყველაფერი დადასტურდა, ანუ შემოწმების შედეგად აღმოჩნდება, რომ შრომითი ექსპლოატაცია ნამდვილად ხდებოდა, საქმეს შსს-ს შემდგომი გამოძიებისთვის და რეაგირებისთვის აუცილებლად გადავცემთ. შემდგომ უკვე მათი პრეროგატივაა ამ თემაზე გამოძიებას დაიწყებენ თუ არა”, – აცხადებს ჟორჟოლიანი.

რაც შეეხება სამუშაო საათებს, ხელფასსა და სხვა საკითხებს. იმ შემთხვევაში, თუკი მართლაც დადასტურდება “ფრესკოს” თანამშრომელთა მდგომარეობა, დეპარტამენტი ეცდება ორივე მხარეს გააგებინოს რა წერია კანონში და როგორ უნდა აღსრულდეს “შრომის კოდექსი”.

“ფრესკოში” ეჭვობენ, რომ სუპერმარკეტის წინააღმდეგ შავი პიარი შეგნებულად ააგორეს. კომპანიის მარკეტინგისა და საზოგადობეასთან ურთიერთობის სამსახურის განცხადებით, პროცესი, სავარაუდოდ, გარედან არის მართული.

“სოციალურ ქსელში ინფორმაცია გავრცელდა გაურკვეველი ადამიანების მხრიდან, სახელი და გვარი არ იყო მითითებული. ისიც არ ვიცით არიან თუ არა “ფრესკოს” ყოფილი თანამშრომლები. ჩვენი მოთხოვნაა, თითოეულმა ადამიანმა მიიღოს მაღალი დონის მომსახურება.

სრული პასუხისმგებლობით ვაცხადებ, რომ ბრალდებები სიმართლეს არ შეესაბამება. ჩვენ გავუშვით რამდენიმე ათეული ადამიანი სხვადასხვა დროს, რადგან მათ ჰქონდათ დისციპლინარული დარღვევები. სისტემატურად აგვიანებდნენ სამსახურში, არასწორად აწვდიდნენ ინფორმაციას მომხმარებელს, პროდუქციას ფასს ადებდნენ არასწორად და სხვა. იცოდნენ, რომ არსებობს შინაგანაწესი, რომელსაც უნდა დაემორჩილონ. ხელი მოაწერეს ხელშეკრულებას და სანქციების შესახებაც საქმის ყურში იყვნენ. ასეა ყველგან, ახალი არაფერი ხდება”, – აცხადებს “ფრესკოს” მარკეტინგისა და საზოგადობეასთან ურთიერთობის სამსახურის წარმომადგენელი მარიამ აფრიდონიძე.

რაც შეეხება ზეგანაკვეთურ სამუშაო გრაფიკს, რომელიც 12 საათს მოიცავს, აფრიდონიძის თქმით, კომპანია იცავს “შრომის კოდექსს” და საქართველოს კანონმდებლობით გათვალისწინებულ ყველა წესს.

“არსებობს სრულგანაკვეთიანი და ნახევარგანაკვეთიანი სისტემა, რასაც თანამშრომლები საკუთარი სურვილით ირჩევენ. არავინ დაგვივალდებულებია ძალით, რომ თუნდაც 1 საათი ზედმეტად ემუშავა. ცხადია, შესაბამის გასამრჯელოსაც იღებდნენ. ყოველთვის ვზრუნავთ თანამშრომლების მოტივაციაზე, ფულად პრემიასაც გავცემთ კარგად შესრულებული სამუშაოსთვის. არაფერი გვაქვს დასამალი, ჩვენი მხრიდან კანონს ზედმიწევნით ვასრულებთ. ამიტომ მზად ვართ, ყველა კითხვას გავცეთ პასუხი, რომელიც ჯანდაცვის სამინისტროს “ფრესკოს” მიმართ აქვს”, – ამბობს მარიამ აფრიდონიძე.