„რეზონანსი“: ინტერვიუ სოსო ცინცაძესთან: „დონალდ ტრამპმა შეუსრულებადი დაპირებების ყველა რეკორდი მოხსნა“
„რეზონანსი“: დონალდ ტრამპის გაპრეზიდენტება მნიშვნელოვნად შეცვლის თუ არა ამერიკის პოლიტიკას საქართველოსთან მიმართებით?
—–
„ახალი თაობა“: ინტერვიუ შოთა მალაშხიასთან: „დონალდ ტრამპის არჩევა, მიხეილ სააკაშვილის ახალი გეგმები და სანდრა რულოვსის პროტესტი ერთი დიდი ჯაჭვის რგოლებია“ // „პოლიტიკოსები ხალხს ვეღარ ატყუებენ“
„ახალი თაობა“: ინტერვიუ ზაალ კასრელიშვილთან: „ნაციონალებს 6 მილიარდი რომ დაებრუნებინათ, პრობლემები არ შეექმნებოდათ“ // „დონალდ ტრამპის გაპრეზიდენტებით საქართველოში პრორუსული ძალები გააქტიურდებიან“
„ახალი თაობა“: ინტერვიუ მამუკა გამყრელიძესთან: „მიხეილ სააკაშვილი დიდ პოლიტიკაში წავიდა“
„ახალი თაობა“: ინტერვიუ რამაზ საყვარელიძესთან: „მანანა კობახიძეს სკამი არ აინტერესებს“ // „ქართული ოცნების“ ახალგაზრდა მაჟორი-ტარებმა სტერეოტიპი დაამსხვრიეს“
„ახალი თაობა“: ინტერვიუ ვახტანგ მაისაიასთან: „თავდაცვის სამინისტროს დაფინანსება მცირდება“ // „ლევან იზორია სამხედრო ტერმინებში ვერ ერკვევა“
—–
„ვერსია“: ინტერვიუ მარჩინ ოლეინიკთან: პოლიტიკური ანალიზი და რეკომენდაციები ქართველი პოლიტიკოსებისათვის // როგორ აფასებს პოლონელი ექსპერტი „ქართულ ოცნებას“, რას ფიქრობს ბიძინა ივანიშვილზე, რატომ ვერ ჩაწერა ინტერვიუ სააკაშვილთან და რატომ წერს წიგნს საქართველოზე
——————-
„რეზონანსი“, 10 ნოემბერი, 2016 წელი
ინტერვიუ სოსო ცინცაძესთან: „დონალდ ტრამპმა შეუსრულებადი დაპირებების ყველა რეკორდი მოხსნა“
(ამონარიდები)
სოსო ცინცაძე: „ამერიკის ისტორიაში ეს იყო უპრეცედენტოდ დაძაბული და პრაქტიკულად გაურკვეველ შედეგიანი წინასაარჩევნო კამპანია. მიუხედავად იმისა, რომ თითო-ოროლა “წინასწარმეტყველი” ვარაუდობდა ტრამპის გამარჯვებას, არც ერთი სერიოზული ექსპერტი, არც ერთი ტელეკომპანია თუ გაზეთი არ ელოდა ტრამპის გამარჯვებას – ყველა მონაცემით კლინტონი აშკარად უსწრებდა ტრამპს. ახლა უკვე შეგვიძლია ვივარაუდოთ, რა გავლენა იქონია საბოლოო შედეგზე გამოძიების ფედერალური ბიუროს დირექტორის, კომის უჩვეულო გადაწყვეტილებამ არჩევნებამდე ზუსტად 10 დღით ადრე განეახლებინა კლინტონის წინააღმდეგ ძიება მისი ელექტრონულ ფოსტასთან დაკავშირებით. ისიც საინტერესოა, რომ იუსტიციის სამინისტროც და პოლიტიკოსთა უმრავლესობაც ურჩევდა გამოძიების ფედერალურ ბიუროს არ განეახლებინა ძიება წინასაარჩევნო კამპანიის კრიტიკულ მომენტში, ვინაიდან ეს შეიძლებოდა შეფასებულიყო სახელმწიფო დაწესებულების მხრიდან წინასაარჩევნო კამპანიაში ჩარევად, რაც სისხლის სამართლის დანაშაულად აღიქმება ამერიკის კანონმდებლობით. კომიმ ყურად არ იღო ეს გაფრთხილება, რამაც უცებ დასცა კლინტონის რეიტინგი, მაგრამ, რა თქმა უნდა, რამდენიმე დღეში გამოძიების ფედერალური ბიურო იძულებული გახდა საჯაროდ ეღიარებინა, რომ ვერავითარი კრიმინალი ვერ აღმოაჩინა, თუმცა კლინტონის მთელ კამპანიას გამოძიების ფედერალური ბიუროს დირექტორის ინიციატივა ძვირად დაუჯდა.
(…)
მიუხედავად იმისა, რომ წარმომადგენელთა პალატაში უმრავლესობა რესპუბლიკელებმა შეინარჩუნეს, ტრამპს მაინც მოუწევს მის მიმართ არცთუ ლოიალურად განწყობილ კონგრესთან ურთიერთობა. ამას დაუმატეთ უმაღლესი სასამართლო თავისი მძლავრი ბერკეტებით და ადვილად დარწმუნდებით, რომ ამერიკის პრეზიდენტისა და რუსეთის, ყაზახეთის, თურქმენეთის, ტაჯიკეთის პრეზიდენტების უფლებამოსილებებს შორის სერიოზული განსხვავებაა. გარდა ამისა, თავად ამერიკელ მიმომხილვეთა აზრით, ტრამპმა შეუსრულებადი დაპირებების აქამდე არსებული ყველა რეკორდი მოხსნა. ის ვერც ამერიკის სამრეწველო სიმძლავრეებს დააბრუნებს ქვეყანაში ჩინეთიდან, ვიეტნამიდან თუ მექსიკიდან და ვერც ვერანაირ კედელს ვერ ააშენებს. ისიც სათუოა, შეძლებს თუ არა ტრამპი ამერიკა გამოიყვანოს ახლო აღმოსავლეთში არსებული კოალიციიდან.
(…)
ჩემთვის ძალზე საინტერესო იყო რუსეთის ფედერაციის საბჭოს საგარეო ურთიერთობათა კომიტეტის თავმჯდომარე ბატონ კოსაჩოვის გამაფრთხილებელი განცხადება – მან თავისი რუსი კოლეგები გააფრთხილა, რომ თავი შეეკავებინათ მოსალოდნელი ეიფორიისგან და ობამას გამარჯვების შემდეგ გაჩენილი და გაცრუებული იმედების მსხვერპლად არ ქცეულიყო ხელმეორედ რუსეთი. რუსეთისთვის არც ის უნდა უყოს საჩუქარი, რომ ყველა გათვლებით და პროგნოზით ტრამპის გამარჯვებას მოჰყვება ნავთობსა და სხვა ნედლეულზე ფასების დაცემა.
- რაც შეეხება საქართველოს, ახალი ადმინისტრაცია თავის საგარეო-პოლიტიკურ კურსში რამე ცვლილებებს ხომ არ შეიტანს?
- შეიძლება ეს, ერთის მხრივ კარგიც იყოს, ვინაიდან უკვე ნაკლები იმედი გვქონდეს უცხოელი მარჩენალ-მეგობრების და ქართული დიპლომატია იძულებული გახდეს კრეატიული გადაწყვეტილებები ეძებოს, უფრო დაბალანსებული კურსი გამოიმუშაოს და უარყოს “ნაციონალების” მიერ დამკვიდრებული “ყველა კვერცხის ერთი კალათით ტარების” პრაქტიკა”.
„რეზონანსი“, 10 ნოემბერი, 2016 წელი
დონალდ ტრამპის გაპრეზიდენტება მნიშვნელოვნად შეცვლის თუ არა ამერიკის პოლიტიკას საქართველოსთან მიმართებით?
ამერიკის შეერთებულმა შტატებმა ახალ პრეზიდენტად დონალდ ტრამპი აირჩია, რასაც საქართველოშიც არაერთგვაროვანი შეფასებები მოჰყვა. საზოგადოების ნაწილი თვლის, რომ აშშ-ის პოლიტიკა საქართველოსთან მიმართებით მნიშვნელოვნად შეიცვლება, ნაწილის თქმით, კი ეს გაზვიადებული შეფასებაა. “რაც არ შეიცლება – ეს არის ძლიერი ურთიერთობა საქართველოსთან”, – ამის შესახებ საქართველოში ამერიკის ელჩმა იან კელიმ განაცხადა. მან აღნიშნა, რომ საქართველოს მიმართ მხარდაჭერა უფრო გაძლიერდება იმის მიუხედავად, აშშ-ში რესპობლიკელები გაიმარჯვებენ თუ დემოკრატები – “ჩვენი მხარდაჭერა უფრო გაძლიერდება, რადგან საქართველო მართლაც განსაკუთრებულ ნაბიჯებს დგამს რეგიონულ გამოწვევებთან გასამკლავებლად” – დასძინა ამერიკისელჩმა. ტრამპის გაპრეზიდენტება მნიშვნელოვნად შეცვლის თუ არა ამერიკის პოლიტიკას საქართველოსთან მიმართებით? – ამ კითხვით “რეზონანსმა” საზოგადოების წარმომადგენლებს მიმართა.
ია ანთაძე, მედიაექსპერტი: გამომდინარე იქიდან, რომ ამერიკაში ინსტიტუციები არის ძლიერი, პარტნიორების მიმართ დამოკიდებულება ასე ადვილად ვერ შეიხვლება. განსაკუთრებით საქართველოსთან, რადგან ეს არის ის ქვეყანა, რომელთან ურთიერთობაც ამერიკისთვის რამე მნიშვნელოვანს წყვეტდეს, მისი საგარეო ორიენტაციის თვალსაზრისით. მე ვფიქრობ, ეს კითხვა რომელიმე სხვა ქვეყანასთან მიმართებით უფრო ლეგიტიმურია. მაგალითად, იქნება თუ არა უკეთესი ურთიერთობა რუსეთ-ამერიკას შორის, ამერიკა ირანს შორის და ა.შ. საქართველოსთან მიმართებით, დარწმუნებული ვარ არაფერი შეიცვლება.
ლადო ვარდოსანიძე, ურბანისტი: მხოლოდ ჩვეულებრივი მოქალაქის პოზიციიდან შემიძლია გიპასუხოთ: მე ვფიქრობ საქართველოს მიმართ პოლიტიკა შეიცვლება, რადგან ამ კაცს რადიკალაური განცხადებები აქვს. შესაძლოა გავლენის სფეროების გადანაწილება მოხდეს.
თემურ ნანეიშვილი, ფიზიოლოგი: ვფიქრობ, რომ საერთოდ არ შეიცვლის პოლიტიკას და დარჩება ის, რაც აქამდე იყო , რადნა ეს არ არის ერთი კაცის გადასაწყვეტი. ამერიკა დემოკრატიული ქვეყანაა, სადაც სენატი და კონგრესი მუშაობს და ასე ხელაღებით პოლიტიკის შეცვლა მხოლოდ მასზე არ შეიძლება იყოს დამოკიდებული. და მეორეც – რატომ უნდ აშეიცვალოს , როდესაც ჩვენ სტრატეგიული პარტნიორები ვართ? ალბათ, დარჩება ისე, როგორც აქამდე იყო.
ქეთი ბექაური, იურისტი: ასეთ სიტუაციაში უპრიანი იქნება, რომ საქართველომ თავისი პოზიცია დაიკავოს. ანუ სტრატეგიული პარტნიორობა, რაც ამერიკა-საქართველოს იუო უნდა შენარჩუნდეს. ჩვენმა ქვეყანამ არ უნდა გადაუხვიოს იმ ევროპულ ღირებულებებს, რასაც აქამდე მივყვებოდით. სხვა მხრივ, ცოტა ნაადრევი მეჩვენება ამაზე განცხადებების გაკეთება – რადგან იანვარშია ინაუგურაცუა და ჯერ არავინ იცის რა პოლიტიკას გაატარებს დონალდ ტრამპი. ამიტომ მოვლენებს წინ ნუ გავუსწრებთ და მკაფიოდ დავრჩეთ ჩვენს პოზიციაზე.
———————
„ახალი თაობა“, 10 ნოემბერი, 2016 წელი
ინტერვიუ შოთა მალაშხიასთან: „დონალდ ტრამპის არჩევა, მიხეილ სააკაშვილის ახალი გეგმები და სანდრა რულოვსის პროტესტი ერთი დიდი ჯაჭვის რგოლებია“ // „პოლიტიკოსები ხალხს ვეღარ ატყუებენ“
„ახალი თაობა“ ესაუბრა ქრისტიან-კონსერვატიული პარტიის ლიდერ შოთა მალაშხიას.
- ევროპარლამენტის დელეგაცია, რომელიც აკვირდებოდა საპარლამენტო არჩევნებს საქართველოში, გამოთქვამს იმედს, რომ მომავალი არჩევნებისთვის გამოსწორდება საარჩევნო სისტემის ხარვეზები. ამის გამოსწორება მოსალოდნელია?
- საქართველოში მოქმედი საარჩევნო სისტემა რომ ხარვეზიანია, ამას ყველა აღიარებს. ოფიციალური მონაცემების მიხედვითაც კი, ბოლო არჩევნების დროს არჩეული პარლამენტი არ ასახავს ხალხის ნებას. ამ ციფრებით, არჩევნებზე მივიდა მოსახლეობის დაახლოებით 50%. აქედან ნახევარმა დაუჭირა მხარი „ქართულ ოცნებას“. ეს იმას ნიშნავს, რომ საკონსტიტუციო უმრავლესობა ამ ძალამ მიიღო მხოლოდ 25-%-იანი მხარდაჭერით. ეს ოფიციალური ციფრებია. არაოფიციალურად, მმართველ პარტიას უფრო ნაკლები აქვს მიღებული. ბევრად სამართლიანი იქნებოდა, რომ იყოს მხოლოდ პროპორციული სისტემა და პარლამენტში პარტიები შევიდნენ იმ პროპორციით, როგორ მხარდაჭერასაც რეალურად მიიღებენ.
- არჩევნების შემდეგ გაისმის განცხადებები იმაზე, რომ მაჟორიტარული წესი უნდა შენარჩუნდეს. არადა, 8 ოქტომბრის წინ ცესკოს თავმჯდომარემაც კი აღნიშნა, რომ მომავალი საპარლამენტო არჩევნებისთვის მაჟორიტარული სისტემა აღარ იქნება...
- მაჟორიტარების შენარჩუნება ისეთივე წარმოუდგენელია, როგორც პარლამენტის მიერ პრეზიდენტის არჩევა. „ქართული ოცნების“ წევრები ამ იდეითაც გამოდიან. ზოგ ქვეყანაში პრეზიდენტს პარლამენტი ირჩევს, მაგრამ იქ მრავალპარტიულობაა. ჩვენთან პრეზიდენტი უნდა აირჩიოს 25%-იანმა ერთპარტიულმა საკონსტიტუციო უმრავლესობამ. ხალხს ართმევენ პრეზიდენტის არჩევის უფლებას. პრეზიდენტად დასვამენ იმას, ვინც პირადად ბიძინა ივანიშვილს უნდა. თუ პრეზიდენტი პარლამენტიდან ირჩევა, იქ მრავალპარტიული შემადგენლობა უნდა იყოს.
- ბოლო დროს მრავალპარტიულობაზე კი არა, პარტიების გაქრობაზე საუბრობენ. პოლიტიკიდან სუბიექტების გასვლა თქვენ ადრევე ივარაუდეთ...
- მართლაც, ჩვენ გავხდით პარტიების გაქრობისა და დაშლის მოწმე. პოლიტიკური მინდორი ცარიელია. მსოფლიოში გავრცელდა ტენდენცია, რომ ხალხი აღარ უჯერებს დავარცხნილ და ყალბ პოლიტიკოსებს. ადამიანებს გაუჩნდათ მოთხოვნა გულწრფელ ლიდერებზე. ჩვენმა პოლიტიკოსებმა ბოლო არჩევნების წინ ბევრი ტყუილი დაპირება გასცეს. ეგონათ, რომ შეცდომაში შეიყვანდნენ პენსიონერებს, მაგრამ მოტყუვდნენ.
დღეს ყველგან არის მოთხოვნა არადაშტამპულობაზე, უშუალობაზე, პასუხისმგებლიან ნაციონალიზმზე. დონალდ ტრამპი ამერიკელებმა ასეთად მიიჩნიეს და მას მიანიჭეს უპირატესობა. ამის პროგნოზს ადრევე ვაკეთებდი. არადა, თავიდანვე ძნელი დასაჯერებელი იყო, რომ ტრამპი იქნებოდა რესპუბლიკური პარტიის პრეზიდენტობის კანდიდატი, შემდეგ კი წარმატებას მიაღწევდა. დონალდ ტრამპმა, ფაქტობრივად, მოუგო არა მარტო ამერიკას, არამედ მსოფლიოს. ნურავის ეგონება, რომ ის რუსეთისთვის სასარგებლო პოლიტიკას გაატარებს.
- დონალდ ტრამპი რუსეთის მიმართ მკაცრიც შეიძლება იყოს?
- რასაკვირველია. წარმოუდგენელია, რომ პუტინმა აუხსნას კაცს, რომელმაც მსოფლიოს მოუგო, რატომ არ გადის სირიიდან, უკრაინიდან ან რატომ აქვს ოკუპირებული საქართველოს ტერიტორიები! ტრამპს ასე იოლად ვერ დაუპირისპირდებიან. საყურადღებო მოვლენები ხდება უკრაინაში. იქაც სხვაგვარ პოლიტიკოსებზეა მოთხოვნა.
- უკრაინის პოლიტიკაში ყოფნა სურს გუბერნატორის თანამდებობიდან გადამდგარ სააკაშვილს...
- ეს არის ჭაობიდან ამოსვლის სურვილი. ბოლო დროს უკრაინის მაღალჩინოსნებმა ელექტრონული დეკლარაციები შეავსეს. აღმოჩნდა, რომ ლამის ყველა უკრაინელი ჩინოსანი მილიონერია. ამით გამოიკვეთა, რომ უკრაინა კორუფციაში იხრჩობა. მიხეილ სააკაშვილმა არ მოისურვა ამ ჭაობში დარჩენა.
- შეკითხვები უკრაინულ მედიას სააკაშვილის შემოსავლების მიმართაც აქვს...
- სააკაშვილი არ შედის იქაური კორუმპირებული და ყალბი პოლიტიკოსების სიაში. მას შეუძლია, დაიწყოს მძლავრი ანტიკორუფციული მოძრაობა. ალბათ, შეუდგება მუშაობას ახალი სახელმწიფო სტრუქტურების, მაგალითად, საბაჟოს, პოლიციის შესაქმნელად. ერთი სიტყვით, ყველგან დიდი მოძრაობა და ახალი ტენდენციებია. ამის ფონზე საქართველოში გვაქვს პარლამენტი, რომლის უმრავლესობა ივანიშვილის ხუშტურებზე დადის. საკითხავია, „გააპრავებს“ თუ არა მის სურვილებს ნაციონალური მოძრაობის დეპუტაცია.
- თქვენ მათ პარლამენტში შესვლას თავიდანვე არ ურჩევდით...
- დიახ. ბოიკოტი იქნებოდა სამართლიანი რეაქცია იმაზე, რაც ქვეყანაში ხდება. პარლამენტზე უარს ამბობს სანდრა რულოვსი. ეს სწორი გადაწყვეტილებაა. შეიძლება ვთქვათ, რომ ტრამპის არჩევა, სააკაშვილის ახალი გეგმები და რულოვსის პროტესტი ერთი დიდი ჯაჭვის რგოლებია. სიყალბეს და კორუფციას ყველგან ებრძვიან. პოლიტიკოსებს, რომლებიც ერთს ფიქრობენ, მეორეს ამბობენ და მესამეს აკეთებენ, მომავალი არ გააჩნიათ.
“ახალი თაობა“, 10 ნოემბერი, 2016 წელი
ინტერვიუ ზაალ კასრელიშვილთან: „ნაციონალებს 6 მილიარდი რომ დაებრუნებინათ, პრობლემები არ შეექმნებოდათ“ // „დონალდ ტრამპის გაპრეზიდენტებით საქართველოში პრორუსული ძალები გააქტიურდებიან“
გამონახავს თუ არა სააკაშვილი ტრამპთან საერთო ენას, ვინ მოსთხოვა ნაციონალებს 6 მილიარდის დაბრუნება, დათბება თუ არა ურთიერთობები მოსკოვსა და ვაშინგტონს შორის, შეიცვლება თუ არა საქართველოს საგარეო კურსი? – ამ თემებზე „ახალ თაობას“ ანალიტიკოსი უსაფრთხოების საკითხებში ზაალ კასრელიშვილი ესაუბრება.
- ჩვენი პოლიტიკოსების ნაწილი ვარაუდობდა, რომ აშშ-ს პრეზიდენტად ტრამპის არჩევის შემთხვევაში ვაშინგტონი რუსეთთან ურთიერთობების დალაგებას დაიწყებდა. ტრამპი პრეზიდენტია. დაიწყება გადატვირთვის ახალი ეტაპი?
- სანამ რუსეთ-ამერიკის ურთიერთობებზე ვისაუბრებდეთ, ისიც ვთქვათ, რატომ გააკეთა ამერიკამ ასეთი არჩევანი. ამერიკაში მოხდა ის, რაც აუცილებლად მოხდება პოსტსაბჭოურ სივრცეში. ეს იყო საშუალო ფენის არჩევანი. ვინმემ თუ არ იცის, შევახსენებ, რომ საშუალო ფენა არის საზოგადოების ის ნაწილი, რომელიც განათლებასა და შრომაზეა ორიენტირებული. ძალიან მალე პოსტსაბჭოურ სივრცეშიც იგივე მოხდება და საშუალო ფენა თავის არჩევანს გააკეთებს. საზოგადოების ეს ნაწილი არჩევნებს ბოიკოტს უცხადებს და ამიტომაც არის, რომ პოსტსაბჭოთა სივრცის ქვეყნებში არჩევნებზე ამომრჩევლის მხოლოდ 50% მიდის. დონალდ ტრამპმა სწორედ საშუალო ფენაზე დადო ფსონი და გაიმარჯვა.
- თქვენი პასუხიდან გამომდინარე თუ ვიმსჯელებთ, აშკარად მოგწონთ ამერიკელების მიერ გაკეთებული არჩევანი...
- მომწონს თუ არ მომწონს, ეს არავის აინტერესებს. ეს არის ამერიკის არჩევანი და ის ამ ქვეყანას უნდა გამოადგეს.
- გამოადგება ტრამპი ამერიკას? მისი და ვლადიმერ პუტინის თბილ ურთიერთობებზე ბევრს საუბრობენ...
- აშშ-ს ახალი პრეზიდენტი აუცილებლად გადახედავს ქვეყნის საგარეო კურსს, თუმცა საგარეო საფრთხეების მიმართ ამერიკის კურსი არ შეიცვლება. ამ საქმეში რამდენად იქნება რუსეთი ამერიკის პარტნიორი, მათი ურთიერთობები მთლიანად ამაზეა დამოკიდებული. ჩვენ ეჭვი გვეპარება, აშშ რუსეთს მარტო იმიტომ გაურიგდეს, რომ მას ატომური ბომბი აქვს.
- პუტინს და ტრამპს რომ ერთმანეთი ესიმპათიურებათ, ეს არაფერს ნიშნავს?
- ერთმანეთი მართლაც ესიმპათიურებათ, მაგრამ სიმპათია-ანტიპათია პოლიტიკაში ძალიან პირობითია. სიყვარულიდან სიძულვილამდე ერთი ნაბიჯია, ასე რომ, ადვილად შესაძლებელია, ერთმანეთი შესძულდეთ. ახლა ყველაფერი პუტინის საგარეო პოლიტიკურ კურსზეა დამოკიდებული. რუსეთი თუ ძველ კურსს გააგრძელებს, მაშინ არაორდინარული ტრამპისგან, შესაძლოა, კიდევ უფრო მწარე პასუხი მიიღოს.
- ტრამპის მიმართ სიმპათიებს საქართველოს ყოფილი პრეზიდენტიც ამჟღავნებდა და ერთხელ საქართველოშიც კი ჩამოიყვანა. სააკაშვილის მომხრეები ამბობენ, რომ ტრამპის გაპრეზიდენტება ექსპრეზიდენტის პოზიციებს გაამყარებს. ამაზე რას იტყვით?
- ამერიკაში არჩევნების შედეგები ჯერ დასრულებული არ იყო, რომ სააკაშვილმა ტრამპის სურათები გამოაქვეყნა თავისი ფეისბუქის გვერდზე და გაიძახის, ტრამპი ჩემი მეგობარიაო. ეს არაფერს ნიშნავს, რადგანაც ტრამპს არსად უთქვამს, მიშა ჩემი მეგობარიაო. ასეც რომ იყოს, ეს არაფერს შეცვლიდა, რადგანაც, როგორც უკვე გითხარით, პოლიტიკაში სიმპათია-ანტიპათია არაფერს ნიშნავს. სააკაშვილს რაც შეეხება, მისი ფსონი იდო ნაციონალების მიერ აღებულ პროცენტებზე. ჩვენთვის გაუგებარია, რატომ ჰქონდა მას ან მის მომხრეებს გამარჯვების იმედი. ისინი შეცდნენ, დამარცხდნენ და ახლა ექსპრეზიდენტი ნელ-ნელა ემიჯნება თავისავე დაარსებულ პარტიას. მას ნაციონალებიც ემიჯნებიან, მაგრამ ცოტა დააგვიანდათ, კარგი იქნებოდა, ეს ადრე გაეკეთებინათ. ვიღაცებს აქვთ მოლოდინი, რომ სააკაშვილი ახალ პარტიას გააკეთებს, მაგრამ ეს გამორიცხულია. საქართველოში არ არსებობს ადამიანთა ჯგუფი, არც სოციალური ფენა, რომელიც მას გაჰყვება. ამას ისიც კარგად გრძნობს და ამიტომაც გადაწყვიტა, მთლიანად უკრაინულ პოლიტიკაში წავიდეს. ის იქ არა მარტო თანამდებობას, არამედ ფიზიკურ გადარჩენასაც ცდილობს.
- ასე ცუდად აქვს საქმეები?
- ძალიან ცუდად აქვს საქმე. მისი სიცოცხლე სერიოზულ საფრთხეშია. მან თავის ჭკუით კორუფციას გამოუცხადა ბრძოლა. კორუფცია ვერ დაამარცხა, სამაგიეროდ, ერთმანეთთან დაპირისპირებული უკრაინელი პოლიტიკოსები და ოლიგარქები თავის წინააღმდეგ გააერთიანა. ის განცხადებები, რასაც ის აკეთებს, უკრაინის მოსახლეობას მოსწონს, მაგრამ ეს არაფერს შეცვლის, რადგან სააკაშვილს მეთოდები მოუძველდა.
- ტრამპის გაპრეზიდენტებაც ვერ უშველის?
- სააკაშვილი ერთადერთ შემთხვევაში გახდება ტრამპის ინტერესის საგანი, თუ ის უკრაინაში იგივეს გააკეთებს, რაც 2003 წელს საქართველოში მოაწყო. ახლავე შემიძლია გითხრათ, რომ უკრაინაში ვარდების რევოლუცია არ მოხდება. სააკაშვილი ხალხის აყოლიებას ვეღარ შეძლებს. მილიარდერ ტრამპს მილიარდერ პოროშენკოსთან უფრო გაუადვილდება საუბარი, ვიდრე პოლიტიკურად გაკოტრებულ სააკაშვილთან.
- მილიარდერობა თუ იქნება გადამწყვეტი, მაშინ პუტინთანაც გამონახავს საერთო ენას...
- ამ შემთხვევაში ბიზნესით ნაშოვნ მილიარდებზე ვსაუბრობ, თორემ პუტინის მსგავსად სააკაშვილსაც კი აქვს ნაშოვნი დიდი ფული. საერთოდ, თუ გაინტერესებთ, სააკაშვილის ქონებასთან დაკავშირებით ერთ საინტერესო ინფორმაციას მოგაწვდით _ არც მას და არც ნაცმოძრაობას არანაირი პრობლემა არ ექნებოდათ, არც საქართველოში დარჩენის და არც პოლიტიკური კარიერის გაგრძელების, მათ რომ 6 მილიარდი დაებრუნებინათ. მათ ეგ ამბავი არ ქნეს და ახლა თავის თავს დააბრალონ.
- ვინ მოსთხოვა მათ ამ თანხის დაბრუნება?
- ეგ ძნელი მისახვედრი არ უნდა იყოს. მოპარული ფულის დაბრუნება არ მოინდომეს და მიიღეს ის, რაც მიიღეს. ასე რომ, სააკაშვილი ძალიან მძიმე მდგომარეობაშია.
- ტრამპის პრეზიდენტად არჩევას საქართველოში პრორუსული ძალები დიდი სიხარულით შეხვდნენ. ეს არჩევანი მათ პოზიციებს ხომ არ გაამყარებს?
- ჩვენი ქვეყნის, ჩვენი პოლიტიკოსების და წარჩინებულების უბედურება ყოველთვის იყო და იქნება ის, რომ სულ ვიღაცის მოლოდინში ვართ. ხან იმას ვუყურებდით, ირანის შაჰი ვინ გახდებოდა, ხან კიდევ ოსმალეთის სულთნის არჩევას ველოდით გულისფანცქალით. ჩვენ თუ რაიმე მიზანი გვაქვს, უნდა მოხდეს მისი დეკლარირება და მის გარშემო უნდა მოხდეს გაერთიანება. ხალხის ნება ნებისმიერი ტიპის სახელმწიფო ლიდერებისთვის ხელშეუხებელია. ჩვენ ჩვენს ინტერესებს არ უნდა ვუღალატოთ და მარჯვნიდან მარცხნივ ცრუ მოძრაობები არ ვაკეთოთ. ასე თუ არ ვიმოქმედებთ, აუცილებლად დავინგრევით.
- თქვენი აზრით, იქ უნდა დავრჩეთ, სადაც ვართ?
- უნდა დავრჩეთ იქ, სადაც ვართ და კიდევ უნდა განვამტკიცოთ პოზიციები. მოვიდა დრო, როცა ერთი კონკრეტული მიზნის გარშემო უნდა გავერთიანდეთ. პრორუსული ძალების გაძლიერებას რაც შეეხება, ეს პროცესი აუცილებლად დაიწყება, მაგრამ არ უნდა დავუშვათ. მით უმეტეს ახლა, როცა მსოფლიოში პოლიტიკური პროცესები ჩვენ სასარგებლოდ ლაგდება.
- ჩვენ სასარგებლოდ რა ხდება?
- თუნდაც რუსეთის და თურქეთის დაახლოება. რაც უფრო მჭიდროდ დაუახლოვდება ანკარა მოსკოვს, საქართველო მით უფრო ღირებული გახდება დასავლეთისთვის. დასავლეთი ყველაფერს გააკეთებს, რომ დამოუკიდებელ საქართველოსთან იმეგობროს, რომლის მოსახლეობაც თავის მხრივ დასავლურ კურსს უჭერს მხარს.
- მოსახლეობის დიდი ნაწილი კი უჭერს დასავლურ კურსს მხარს, მაგრამ ევრაზიული კავშირის მომხრეებიც ხომ არიან...
- ევრაზიული კავშირის მომხრეები ძალიან ცოტანი არიან და ისინი პოლიტიკურ ამინდს ვერ შექმნიან. მომიყვანეთ ევრაზიული კავშირის ყველაზე დიდი მომხრე და დებატებში რამდენიმე წუთში დავუმტკიცებ, რომ არაფრის აზრზე არ არის.
- კონკრეტულ პიროვნებას დებატებში შესაძლოა კიდევ ბევრი რამე დაუმტკიცოთ, მაგრამ იმ ფაქტს როგორ ხსნით, რომ საქართველოში ევრაზიული კავშირის მომხრეების რაოდენობა სულ უფრო იზრდება. ამას საერთაშორისო ორგანიზაციების ჩატარებული გამოკითხვებიც ადასტურებს...
- მაგ ხალხის რაოდენობა იმიტომ იზრდება, რომ აზრზე არ არიან, რა არის ევრაზიული კავშირი. ხელისუფლება არაფერს აკეთებს დასავლური სიკეთეების პროპაგანდისთვის. ისიც კარგად უნდა გვესმოდეს, რომ ვერც რუსი და ვერც ამერიკელი ჩვენს ცხოვრებას ვერ გააუმჯობესებს, თუ ჩვენ არ ავაშენებთ ქართულ სახელმწიფოს. დადგა ის დრო, რომ ჩვენი თავი ჩვენადვე უნდა გვეყუდნოდეს.
- ქართველების უმეტესობას არ უნდა, რომ თავისი თავი თავადვე ეყუდნოდეს, ზემოთ თავად თქვით, ხან შაჰის არჩევის მოლოდინში ვიყავით და ხანაც სულთნისო. ახლა ისინი აშშ-ს და რუსეთის პრეზიდენტებმა ჩაანაცვლეს...
- სამწუხაროდ, ბევრია ჩვენთან ასეთი ხალხი. მათ მე პუტანკებს ვეძახი, რა მნიშვნელობა აქვს, ვინმესთან 1.000 რუბლის სანაცვლოდ დაწვება თუ 100 დოლარად მიუშვერს უკანალს. პუტანკა არის პუტანკა და მანამდე ვიქნებით პუტანკებივით, სანამ საკუთარ, ქართულ სახელმწიფოს არ შევქმნით.
„ახალი თაობა“, 10 ნოემბერი, 2016 წელი
ინტერვიუ მამუკა გამყრელიძესთან: „მიხეილ სააკაშვილი დიდ პოლიტიკაში წავიდა“
მიხეილ სააკაშვილის სამომავლო პოლიტიკურ გეგმებზე, უკრაინაში განვითარებულ ბოლო პერიოდის პროცესებსა და ნაციონალურ მოძრაობაში არსებულ განხეთქილებაზე „ახალ თაობას“ მამუკა გამყრელიძე ესაუბრება.
- ბატონო მამუკა, რატომ გადადგა მიხეილ სააკაშვილი? რამდენად ცუდად აქვს საქმე უკრაინაში?
- დავიწყოთ იქიდან, უკრაინაში რა ხდება. როგორც ყოველთვის, მიხეილ სააკაშვილმა მიიღო სწორი გადაწყვეტილება. მიშას ეს ახასიათებს, გადადგომა იცის ხოლმე ძალიან კრიტიკულ და სწორ მომენტში.
- ამით რისი თქმა გსურთ?
- გახსოვთ ალბათ, თავის დროზე მინისტრობიდანაც გადადგა, შემდეგ პრეზიდენტობიდანაც გადადგა და მერე ამ გადადგომით აუცილებლად იგებს ხოლმე.
- ფიქრობთ, რომ მოიგებს?
- ჯერჯერობით ასე იყო. ჩემის აზრით, სწორი ნაბიჯი გადადგა, იმიტომ, რომ ვიცი, ოდესაში რაც ხდება. ვაკვირდები ამ პროცესებს.
- და ასეთი რა ხდება?
- ღრმად კრიმინალიზებული მხარეა. სისტემურად კორუმპირებული და კრიმინალიზებული. ოდესის მერი საერთოდ ბანდიტია! ჩვეულებრივი ბანდიტი და ამას ოდესელებიც არ მალავენ. ეს მარტო ოდესას არ ეხება. ეს სიტუაციაა მთლიანად უკრაინაში. ეს არის ღრმად კრიმინალიზებული, ბანდიტური დაჯგუფებების მქონე ქვეყანა. ყველა მსხვილი კორპორაციის ხელმძღვანელს და ზოგიერთ გუბერნატორსაც თავისი სამხედრო დაჯგუფება ჰყავს. ვერ მოახერხა პოროშენკომ ვითარების შეცვლა. ის კომპრომისული ფიგურაა და იმ დროისთვის ყველას აწყობდა. მაიდანიც სპონტანურად მოხდა, იმ დროისთვის ლიდერი არ იყო, საზოგადოება კი ლიდერს ითხოვდა. პოროშენკო ვეღარ მართავს სიტუაციას.
- თავად სააკაშვილს რატომ შეექმნა პრობლემები სამართალდამცავ უწყებებთან?
- დანამდვილებით ვიცი ჩემი მეგობრებისაგან, რომლებიც უკრაინაში მუშაობენ, რომ ოდესის მერს და სხვა ბანდიტებს სურდათ, მიშასთან დაელაგებინათ ურთიერთობა. მათ ძალიან გაუკვირდათ, რომ მიშამ ფული არ აიღო. მთავარს მოუწერია ქალაქის მერისთვის, რატომ ვერ ალაგებ ურთიერთობას, ეტყობა, არასაკმარისი თანხა შესთავაზეო. მათთვის წარმოუდგენელი ამბავია, რომ მიშამ ფული არ აიღო. გაიხსენეთ, რა იყო შევარდნაძის დროს, ზუსტად იგივე სიტუაციაა დღეს უკრაინაში.
- რამდენად მოიგებს ამ გადადგომით სააკაშვილი?
- სააკაშვილი დაიწყებს პოლიტიკურ ბრძოლას. სააკაშვილი აქამდე იქ იყო მეურნე და მეურნის ფუნქციებს ასრულებდა. ის ოლქის ხელმძღვანელი იყო. რაც მან გააკეთა ოლქში, ეს არის ძალიან სერიოზული წინგადადგმული ნაბიჯი.
- ანუ ის დიდ პოლიტიკაში მოსვლას გეგმავს?
- რა თქმა უნდა. ამ პროცესს ჩვენ უფრო ფართო ჭრილში უნდა შევხედოთ. სააკაშვილმა იქ შექმნა ჯგუფი ახალგაზრდებისა, რომლებიც ძალიან განათლებულები არიან. ისინი არიან გამგებლები და პირველი პირები ამ ოლქში. რასაკვირველია, ისინი იმუშავებენ და წინ წავლენ. სააკაშვილის გადადგომა მათთვის ცელის გამოსმაა, მაგრამ ოლქში პროგრესული ნაბიჯები იქნება. ოდესას რაც შეეხება, ის ჭაობშია, მას არაფერი ეშველება.
- რამდენად აქვს სააკაშვილს დასავლეთის მხარდაჭერის იმედი? საუბარია, რომ სააკაშვილი კლინტონს უჭერდა მხარს...
- ეს არის საქართველოს მიდგომა – უი, დასავლეთი რას იტყვის, სამხრეთი რას იტყვის. ეს სისულელეა. საბოლოო ჯამში, გადამწყვეტი მნიშვნელობა აქვს საზოგადოებრივ აზრს. იგივეა საქართველოში, იგივეა უკრაინაში. უკრაინაში თუ შეიცვლება საზოგადოების განწყობა, მაშინ ყველაფერი შეიცვლება. სააკაშვილმა თავი დაანება მეურნეობას და წავიდა პოლიტიკაში. მას აქ სრულიად განსხვავებული და ფართო ასპარეზი ექნება. იქ რეალურად პარტიაც არსებობს უკვე, ამისთვის საფუძველი შემზადებულია.
- აქვს სააკაშვილს უკრაინაში საზოგადოების მხარდაჭერა? ან მოახერხებს ამ მხარდაჭერის მოპოვებას?
- მოახერხებს. იქაურ საზოგადოებას სჭირდება ჯანსაღად პოპულისტური პოლიტიკოსი, რომელმაც უნდა გამოაფხიზლოს ეს ღრმად კრიმინალიზებული და კორუფციული საზოგადოება.
- თქვენ აცხადებთ, რომ სააკაშვილი მიდის დიდ პოლიტიკაში, ოღონდ უკრაინაში?
- რა თქმა უნდა, დიდ პოლიტიკაში და, რა თქმა უნდა, უკრაინაში! თუმცა ეს იმას არ ნიშნავს, რომ საქართველოში არ იქნება აქტიური.
- რა ხდება ამ დროს საქართველოში? საუბარია ნაციონალური მოძრაობის შუაზე გახლეჩვაზე, სააკაშვილის ჩამოშორებაზე პარტიიდან...
- არა, ეს არ არის სწორი. იქ დაპირისპირება სხვადასხვა ჯგუფებს შორის არის. ოთხი არჩევნები წააგო პარტიამ. თავი ჩაქინდრეს, ხმა არ ამოიღეს ათასგვარ გაყალბებაზე, შევიდნენ წყნარად პარლამენტში, ვითომ არაფერი მომხდარა. ეს ხომ არანორმალურია?! პარტიას სჭირდება გადახალისება, ახალი სახეები, ახალი ენერგია, ახალი იდეები და ახალი დრაივი.
- ვინ უნდა მოუტანოს პარტიას ეს ახალი დრაივი?
- სააკაშვილს შესწევს ძალა იმისა, რომ ეს დრაივი და მუხტი მისცეს ხალხს. ამ 500.000 კაცს რომ იფარებენ ფარივით ის ადამიანები, ვინც დღეს პარლამენტში შევიდნენ, აქედან 25 კაციც არ არის მაგათი მომხრე.
- ანუ სააკაშვილის რეიტინგია ის, რაც ნაცმოძრაობამ აიღო?
- აქ არის იდეის რეიტინგი. სააკაშვილი ამ ყველაფრის მუხტია. რეალურად ხალხი მისდევს იდეას.
- შეძლებს ორ ფლანგზე ბრძოლას სააკაშვილი?
- სააკაშვილმა შეიძლება ნაპერწკალი მისცეს ამ ყველაფერს, თორემ დანარჩენს საზოგადოება გადაწყვეტს. მთავარი საზოგადოების განწყობაა, ის, თუ რა მოთხოვნაა საზოგადოებაში.
- დღეს არ არის მოთხოვნა ნაციონალურ მოძრაობაზე...
- თუ შეიძლება, დაწყებულს დავამთავრებ. თუ მოხდება ფართო ყრილობის მოწვევა, ამ ყრილობაზე თუ იქნება 6-7 ათასი ადამიანი, სრულიად სხვა კონსტრუქციას მივიღებთ პარტიაში და პარტია იქნება აბსოლუტურად გაჯანსაღებული. ეს მოძრაობა უკვე დაწყებულია და გარკვეული ნაბიჯები გადადგმულია. ის ადამიანები, ვინც 12 წლის განმავლობაში ისხდნენ სავარძლებში, მოძველდნენ! მათ დიდი დამსახურება აქვთ და ამას არავინ უკარგავს. თუმცა ნებისმიერ პროცესს შეჯანჯღარება სჭირდება, ისე არაფერი გამოვა. პროცესი მდორე გახდება. ხოლო მდორე პროცესი ნაციონალური მოძრაობისთვის არ შეიძლება! ნაციონალური მოძრაობა არის მოძრაობის, ენერგიის და პროგრესის პარტია. მდორედ ამ პარტიაში ვერაფერს გააკეთებ. როდესაც ნაცმოძრაობის წამყვანი ფიგურები გველაპარაკებიან დემოკრატიულ პროცესებზე, მაშინ დახურულ კაბინეტებში გადაწყვეტილებებს ნუ იღებენ.
„ახალი თაობა“, 10 ნოემბერი, 2016 წელი
ინტერვიუ რამაზ საყვარელიძესთან: „მანანა კობახიძეს სკამი არ აინტერესებს“ // „ქართული ოცნების“ ახალგაზრდა მაჟორიტარებმა სტერეოტიპი დაამსხვრიეს“
„ახალი თაობის“ კითხვებს ექსპერტი, ფსიქოლოგი რამაზ საყვარელიძე პასუხობს.
- საპარლამენტო უმრავლესობაში დაპირისპირებაა და თანამდებობებს ვერ იყოფენ. მანანა კობახიძე გაუნაწყენდა „ოცნებას“. რა ხდება „ოცნების“ შიგნით?
- თუ ამოვალთ ფსიქოლოგიიდან და მე სხვა საიდან უნდა ამოვიდე, ვიტყოდი, რომ მიმდინარეობს ბუნებრივი პროცესები.
- ერთმანეთს რომ ჭამენ სკამებისთვის, ეს ბუნებრივია?
- როდესაც რაღაცაა გასაყოფი, ძმა ძმას უპირისპირდება ხოლმე. საპარლამენტო თანამდებობების დაკომპლექტებაც იწვევს ბუნებრივ დაძაბულობას, რადგან თითოეულ ადამიანს თავის თავზე აქვს გარკვეული შეხედულება, მიაჩნია, რომ იმსახურებს რაღაც სხვას, ვიდრე მას სთავაზობენ და ასე შემდეგ. ეს პირველი არ არის, არც უკანასკნელია და ბუნებრივიც არის, რომ ასეთი ემოციები არსებობდეს. პირიქით, ეს რომ იყოს წყნარი, ემოციური მორჩილება შეთავაზებული თანამდებობისადმი, ეს იქნებოდა პრობლემა, ეს იქნებოდა არასასურველი და ეს იქნებოდა ავტორიტარიზმის ნიშანი.
- რისი თქმა გინდათ, რომ ეს დემოკრატიული პროცესია?
- რახან ადამიანები თავს უფლებას აძლევენ, რომ პრეტენზიები გამოხატონ, ესე იგი მათ აქვთ თავისუფლება საკუთარი პრეტენზიების წარმოჩენასა და გამოხატვაში. დემოკრატიის საფუძველი ხომ დაპირისპირებაა და არა _ მორჩილება?! მორჩილება ავტოკრატიას ახასიათებს. თუ ასეთი ემოციებია, ესე იგი პარლამენტი დემოკრატიულია.
- რამ გაანაწყენა მანანა კობახიძე? უფრო მაღალ თანამდებობას ელოდა პარლამენტში თუ ვიცესპიკერობას ვერ ელევა?
- ასე ხელაღებით ვერ ვიტყვი, შეიძლება ბევრი მიზეზი იყოს. ვიცესპიკერობა კომიტეტის თავმჯდომარეობიდან იმდენად განსხვავებული პატივი არ არის, რომ ამაზე ჰქონდეს რეაქცია. არა მგონია, რომ ეგ იყოს მიზეზი. ის არ არის ორიენტირებული სკამის სიმაღლეზე. შეიძლება განაწყენების უამრავი სხვა მიზეზი იყოს და ამას ნუ დავაბრალებთ თანამდებობას.
- ბევრი ახალი სახე დაიკავებს საპარლამენტო თანამდებობებს. როგორია ამ კუთხით თქვენი შეფასებები?
- ახალი სახეების თანამდებობებზე წარმოდგენა სასიამოვნო მოულოდნელობა იყო ჩემთვის, რადგან გულის სიღრმეში ვფიქრობდი, რომ ეს განახლება იქნებოდა დეკორატიული. გვინახავს ასეთი განახლებები, როცა ახალ სახეებს საარჩევნოდ გამოაფრიალებენ, მაგრამ მართვის პულტთან მაინც ძველები რჩებიან. აი, მართვის პულტთან ახალი სახეების მიშვება ნიშნავს იმას, რომ `ოცნებას~ განახლების რეალური განზრახვა აქვს. ახალმა სახეებმა მაჟორიტარულ არჩევნებში გაიმარჯვეს და მათ დაანგრიეს სტერეოტიპი.
- რომელი სტერეოტიპი?
- ჩვენთან იყო სტერეოტიპი, რომ მაჟორიტარულ არჩევნებში იმარჯვებენ ფულის ტომრები, ადგილობრივი ბიზნესმენები, რომლებიც ფქვილს და შაქარს დააყრიან მოსახლეობას. აი, ეს სტერეოტიპი დაირღვა. მაჟორიტარულ არჩევნებში გაიმარჯვეს ენერგიულმა, განათლებულმა და განახლებაზე ორიენტირებულმა ახალგაზრდებმა. ამ სტერეოტიპის დარღვევა ძალიან ბევრ რამეს ნიშნავს. ამ ბრძოლა გამოვლილი ახალგაზრდების დასმა სამართავ პულტთან ამა თუ იმ კომიტეტში პოზიტიური მოვლენაა. ვნახოთ, საპარლამენტო მუშაობაში როგორ გამოავლენენ თავს.
- დასაკომპლექტებელია მინისტრთა კაბინეტი. როგორია ბიძინა ივანიშვილის როლი ამ პროცესებში? საზოგადოების დიდ ნაწილს მიაჩნია, რომ პროცესებს ის მართავს და მასთან შეთანხმებით წყდება ყველა საკითხი. ასეა?
- რა გითხრათ. ჩემი დაკვირვებით, მას ჩარევის სურვილი არ აქვს. ბევრ პუნქტში თვალსაჩინოდ ჩანს, რომ პროცესები ისე არ მიდის, როგორც ივანიშვილს სურს. მან თქვა კიდეც, სხვა აზრის ვიყავი პრეზიდენტის და მთავრობის ურთიერთობებზე, მაგრამ კვირიკაშვილის პოზიციას გავუწიე ანგარიშიო. ჩვენ ვიცით, რა მძაფრი რეაქცია აქვს ივანიშვილს მარგველაშვილის მიმართ დღემდე, მაგრამ ეს არ აღმოჩნდა გადამწყვეტი.
- ამით რისი თქმა გსურთ, რომ კვირიკაშვილი დამოუკიდებლად იღებს გადაწყვეტილებებს?
- არც მთლად ისეა საქმე, რომ ივანიშვილი დირიჟორია და საითაც გაიქნევს ჯოხს, ორკესტრიც ისე იმღერებს. ივანიშვილი ერთ-ერთი მოქმედი პირია იმ სამზარეულოში, სადაც მიიღება პოლიტიკური გადაწყვეტილებები, მაგრამ იშვიათად ერთვება ამ სამზარეულოში. მას დიდად არ ეხალისება პოლიტიკა. მას ბიზნესის მიხედვა ურჩევნია, ვიდრე პოლიტიკურ ლაბირინთებში გარკვევა. ამიტომ ივანიშვილის როლზე მითი გადამეტებულია, თუმცა, რადიკალური გადაწყვეტილებების დროს ის ერთვება. სავარაუდოა, რომ ის ღარიბაშვილის შეცვლაში ჩაერთო. ღარიბაშვილის ერთგულება მისდამი ეჭვს არასდროს იწვევდა, არც დღეს იწვევს. უბრალოდ, ღარიბაშვილმა თავი ვერ გაართვა ნეპოტიზმის ინფექციას.
- ოპოზიციურ ფლანგზე განვითარებულ პროცესებზე რას იტყოდით? რა ხდება ნაციონალურ მოძრაობაში? საუბარია, რომ მიშისტებად და გიგისტებად იყოფა პარტია. გიგისტებში გიგა ბოკერიას გულისხმობენ. სანდრა რულოვსმა უარი თქვა დეპუტატის მანდატზე, სააკაშვილმა ოდესის გუბერნატორის პოსტი დატოვა. რა პროცესები იწყება ნაციონალებში?
- კარგი დაზუსტება გქონდათ, რადგან ნაციონალებში ორი გიგაა, გიგი უგულავასაც თუ ჩავთვლით. გიგიზმი ადრე რომ დაწყებულიყო, ნაციონალებისთვის უკეთესი იქნებოდა. მარცხმა თავისი ქნა. ვერ ვიტყვით, რომ ეს მოულოდნელი მარცხი იყო, მაგრამ ერთი დასკვნა გამომდინარეობს ასეთი მძაფრი რეაქციიდან არჩევნების შედეგზე. ესე იგი ისინი ილუზიებით იკვებებოდნენ. ნაციონალებს ობიექტური შეფასება სიტუაციისა არ ჰქონდათ. ამ ილუზიების ფონზე საწინააღმდეგო რომ ხდება, მერე არის ხოლმე შოკისმაგვარი რეაქცია. აი, ასეთი შოკისმაგვარი რეაქცია ჰქონდა ამ პოლიტიკურ პარტიას.
„ახალი თაობა“, 10 ნოემბერი, 2016 წელი
ინტერვიუ ვახტანგ მაისაიასთან: „თავდაცვის სამინისტროს დაფინანსება მცირდება“ // „ლევან იზორია სამხედრო ტერმინებში ვერ ერკვევა“
ექსპერტი სამხედრო, პოლიტიკურ და უსაფრთხოების საკითხებში ვახტანგ მაისაია „ახალ თაობასთან“ აცხადებს, რომ თავდაცვის სამინისტროში დაგეგმილი ოპტიმიზაცია სხვა არაფერია თუ არა სეკვესტრი.
- ბატონო ვახტანგ, თავდაცვის სამინისტრო გენშტაბის, სახმელეთო ჯარებისა და სამხედრო პოლიციის მიმართულებით ოპტიმიზაციას გეგმავს. რას უნდა ველოდოთ?
- როგორც სამხედრო სტრატეგიისა და თავდაცვის პოლიტიკის სპეციალისტმა შემიძლია გითხრათ, რომ თავდაცვის უწყებაში ხდება ჩვეულებრივი სეკვესტრი.
- სეკვესტრი თავდაცვის ბიუჯეტის სიმცირით არის გამოწვეული?
- დიახ, თავდაცვის ბიუჯეტის სიმცირით არის გამოწვეული.
- გამორიცხავთ, რომ თავდაცვის უწყებაში არასაჭირო შტატებია?
- შეიძლება. მაგრამ ფაქტია, რომ თავდაცვის ხარჯები მცირდება. როგორც ჩანს, თავდაცვის ბიუჯეტთან დაკავშირებით არის პრობლემები.
- თავდაცვის ბიუჯეტის სეკვესტრი რას გამოიწვევს?
- არაფერ კარგს. ეს არის მხოლოდ მექანიკური ტიპის თავდაცვის ხარჯების შემცირება – სეკვესტრი. ეჭვი მეპარება, ამას რაიმე სერიოზული კონცეპტუალური საფუძველი ჰქონდეს. თავდაცვის პოლიტიკა გადადის ნაკლებად მნიშვნელოვან პრიორიტეტულ მიმართულებაზე.
- ლევან იზორია მინისტრად რომ დაინიშნა, განაცხადა, რომ საღი გონების პოლიტიკაა საჭირო. იქნებ ახლა საღი გონების პოლიტიკით მოქმედებს მთავრობა და მინისტრი?
- არ ვიცი, მთავრობა როგორ მოქმედებს, მაგრამ თავდაცვის მინისტრის გამოსვლაში საღი აზრი ვერ დავიჭირე.
- რატომ ფიქრობთ ასე?
- რაც ილაპარაკა სამხედრო მინისტრმა მისი 100-დღიანი მუშაობის შეჯამებისას, ეს იყო მიუღებელი მოხსენება. თავდაცვის ძირეულ რეფორმებზე საუბრის ნაცვლად, ისეთი რაღაცები თქვა, რაც მიუღებელია სამხედრო სტრატეგიული დაგეგმარებისთვის.
- რა თქვა?
- მან თქვა, რომ ისეთი ქვეყანა, როგორიც არის საქართველო – შავი ზღვის თალასოკრატიული სახელმწიფო, რომელსაც გააჩნია 220 კმ-იანი საზღვაო სანაპირო ზოლი – არ უნდა ჰყავდეს სამხედრო ფლოტი. სამხედრო-საზღვაო ფლოტსა და სამხედრო-საზღვაო ძალებს შორის განსხვავება ელემენტარულია. ეს იგივეა, რომ საქართველოს ჰყავდეს სტრატეგიული დანიშნულების ძალები. საქართველოს ფლოტის არსებობა გამორიცხულია. ფლოტი არის დიდი სახელმწიფოების ხვედრი.
- იგივე თქვა თავდაცვის მინისტრმაც...
- გასაგებია, მაგრამ ტერმინებით ლავირება ძალიან კარგია არაპროფესი-ონალებისთვის. თავდაცვის მინისტრი პროფესიონალური ტერმინებით უნდა საუბრობდეს. როცა თავდაცვის მინისტრი ელემენტარულად ვერ ერკვევა ტერმინებში, ეს არის საშინელება.
- კონკრეტულად რა ტერმინი არ იცოდა თავდაცვის მინისტრმა?
- არსებობს სამხედრო-საზღვაო ძალები, რომელიც ოპტიმალური ვარიანტია ისეთი ქვეყნისთვის, როგორიც არის საქართველო. არის სამხედრო-საზღვაო ფლოტი, არის სამხედრო-საზღვაო ძალები და სამხედრო-საზღვაო დაჯგუფება. დავუშვათ, ქვეყანას შეიძლება ჰყავდეს მცირე დახურული ტიპის სამხედრო-საზღვაო შენაერთები. სამხედრო-საზღვაო ძალები ნიშნავს, რომ მცირე და საშუალო სამხედრო ტიპის გემების ყოლის შემთხვევაში, ქვეყანა შეძლებს იმ ამოცანების შესრულებას მინიმალურ დონეზე, რომელიც ნიშნავს მტრის მოგერიებას ზღვიდან, რაც აუცილებელია ნებისმიერი ქვეყნის შეიარაღებული ძალებისთვის.
- მინისტრმა განაცხადა, ფლოტის შექმნა შეუძლებელია...
- დიახ, ფლოტის შექმნა საქართველოსნაირი ქვეყნისთვის არარეალურია. ფლოტს, ელემენტარულად, ვერ შევქმნით იმის გამო, რომ ჩვენ ამის ბიუჯეტი არ გაქვს, მაგრამ იმის თქმა, ფლოტი კატეგორიულად არ უნდა გვყავდესო, იმას ნიშნავს, სამხედრო-საზღვაო კომპონენტი არ უნდა გვყავდეს. სამხედრო-საზღვაო კომპონენტის არ არსებობა არასწორია. ჩვენ ვართ საზღვაო სახელმწიფო და სამხედრო-საზღვაო ძალები გვჭირდება.
- შეიძლება რაღაც ტერმინოლოგიური აცდენა იყო, მაგრამ რაღაც სახის სამხედრო-საზღვაო კომპონენტის ყოლა მინისტრმაც არ გამორიცხა...
- შეიძლება. შეიძლება მისმა მრჩევლებმა არასწორად ურჩიეს. გასაგებია, თავდაცვის მინისტრი ახალი ფიგურაა. არ ჰქონია შეხება თავდაცვის პოლიტიკასა და სტრატეგიასთან. ამიტომ ასეთი გადაცდომები ბუნებრივ მომენტად მიმაჩნია. მთავარია, რა მესიჯებზეა საუბარი.
- თქვენ რა მესიჯი არ მოგეწონათ?
- სამწუხაროდ, ვერ დავინახე ფუნდამენტური მიდგომები, რაც წინა მინისტრებიდან მოყოლებული მომდინარეობს. წინა მინისტრების პერიოდიდან ქვეყნის თავდაცვის პოლიტიკა არ იყო დამყარებული სწორი, რაციონალური მიდგომების პრინციპებზე.
- როდესაც იზორია მინისტრად დანიშნა, პრემიერ-მინისტრმა გიორგი კვირიკაშვილმა განაცხადა, რომ მთავარია თავდაცვის უწყება არ იყოს პოლიტიზირებული. ამ კუთხით როგორ აფასებთ სიტუაციას?
- პრემიერ-მინისტრის მოსაზრება აბსოლუტურად სწორი, ადეკვატური და ლოგიკურია. ჩვენ უკვე ვნახეთ, მაკრო და მიკრო-დიქტატორების ქმედებამ რა მოგვიტანა. ჩვენ გვაქვს მიხეილ სააკაშვილის მაგალითი, რომელმაც წარმოშვა ისეთი პრობლემები, რომელიც საქართველოსთვის მთავარ გამოწვევას წარმოადგენს. მან შეიარაღებული ძალები გამოიყენა პოლიტიკური მანიპულაციებისთვის, დემოკრატიის წინააღმდეგ. იმედია, თავდაცვის ახალი ხელმძღვანელობის პირობებში თავდაცვის უწყების პოლიტიზირება ისტორიას ჩაბარდება. ამაში ვეთანხმები ბატონ გიორგი კვირიკაშვილს. ის სწორად ხედავს და სწორი მიმართულებით ავითარებს თავის ხედვას. არ მიმაჩნია სწორად თავდაცვის უწყებაში ძალოვანი სტრუქტურების კადრების დანიშვნა. ეს კარგად გამოჩნდა წინა მინისტრების ალასანიასა და ჯანელიძის პირობებში. ასევე კეზერაშვილი და ახალაია იყვნენ ყველაზე ოდიოზური პირები მინისტრის თანამდებობაზე და რა მდგომარეობამდე მიიყვანეს მათ ქვეყანა, ვიცით.
- როდესაც ლევან იზორიამ რეფორმები დააანონსა, თქვა, რომ უწყება თავდაცვის მაღალ ხარისხს უნდა ემსახურებოდესო...
- ეს იმას ნიშნავს, ქვეყნის თავდაცვისუნარიანობა უნდა გაიზარდოს. თავდაცვის მაღალი ხარისხი იქნება მაშინ, როცა ქვეყანა აქცენტს აკეთებს თავდაცვის სტრატეგიაზე, რომელიც ორიენტირებულია გარე საფრთხეებზე.
———————-
„ვერსია“, 10 ნოემბერი, 2016 წელი
ინტერვიუ მარჩინ ოლეინიკთან: პოლიტიკური ანალიზი და რეკომენდაციები ქართველი პოლიტიკოსებისათვის // როგორ აფასებს „ქართულ ოცნებას“, რას ფიქრობს ბიძინა ივანიშვილზე, რატომ ვერ ჩაწერა ინტერვიუ სააკაშვილთან და რატომ წერს წიგნს საქართველოზე პოლონელი ექსპერტი
მაკა ლომაძე
მარჩინ ოლეინიკი დამოუკიდებელი ექსპერტია პოლიტოლოგიისა და კულტურის დარგში. დაამთავრა პოზნანის ადამ მიცკევიჩის სახელობის უნივერსიტეტი. გამოცემული აქვს წიგნი საქართველოზე, რომლის გაგრძელებაზეც ახლა მუშაობს. ჩვენს ქვეყანაში პირველად 2008 წელს ჩამოვიდა და კულტურითა და ხალხით მოიხიბლა. „ვერსია“ ამ საინტერესო, თავმდაბალ და ინტელიგენტ ადამიანთან ექსკლუზიურ ინტერვიუს გთავაზობთ.
- ბატონო მარჩინ, რით დაგაინტერესათ საქართველომ?
- პირველად, ომის შემდეგ, 2008 წლის ოქტომბერში, ჰუმანიტარული მისიით ჩამოვედი. მეგობრებთან ერთად გორში ჩავედი, შემდეგ კი, თბილისსაც ვესტუმრეთ. ძალიან მომეწონა აქაური ხალხი, მშვენიერი ბუნება… მანამდე არც ისე ბევრი მსმენოდა თქვენზე. აგვისტოს ომის შემდეგ, დიდი მხარდაჭერა წამოვიდა თქვენდამი, რადგან თქვენი წარმატება ევროპის წარმატებას ნიშნავდა. საქართველოში არის წმინდა გრიგოლ ფერაძის სახელობის პოლონელ ექიმთა საზოგადოება. ჩამოსვლისთანავე მათ კონფერენციაზე დამპატიჟეს. მასაუბრეს პოლონეთის რეფორმებზე. თანდათანობით დავმეგობრდით. გავაკეთეთ რამდენიმე ერთობლივი პროექტი, მაგალითად, ერთი ეხებოდა არტ-თერაპიას დევნილი ბავშვებისთვის.
- საქართველოთი მოხიბლულმა, როგორც ვიცი, ჩვენს ქვეყანაზე წიგნის დაწერაც გადაწყვიტეთ…
- პროფესიით კულტუროლოგი ვარ. საქართველოს პოლიტიკური კულტურით დავინტერესდი. ჩემი პირველი წიგნი 2012 წელს გამოვიდა სათაურით „თანამედროვე საქართველოს დილემები“. ახლა მეორე ნაწილზე ვმუშაობ. ბევრი წლის წინ, პოლონეთში პრემიერ-მინისტრის აპარატში ვმუშაობდი. იქ იყო სამთავრობო საკითხთა განყოფილება, რომელსაც ვხელმძღვანელობდი. რაც პოლონეთში მოხდა, საქართველოსთვის ძალიან საინტერესოა იმ კუთხით, როგორ შეცვალოთ სისტემა ყოფილი კომუნისტური წყობიდან დემოკრატიულით. ჩემთვის, როგორც კულტუროლოგისთვის, საინტერესო იყო მაქს ვებერის პოლიტიკური ფილოსოფია. ამდენად, ჩემი ყურადღება 2009 წელს, რუსთაველის მოედანზე, თბილისის ცენტრში, ოპოზიციის წევრების გალიებმა მიიპყრო, რომლებშიც ისინი თვეობით ცხოვრობდნენ. თქვენი დემოკრატიის ფორმები განსხვავებულია. საქართველოში ახალგაზრდა დემოკრატიაა, მაგრამ რაც მთავრობაში ხდება, ყველაფერი საინტერესოა მთელი ქვეყნისთვის. აქ საერთოდ მოვლენების თეატრალიზება ხდება, რაც კარგიცაა და ცუდიც, მაგრამ ვფიქრობ, დემოკრატიისთვის კარგია – როცა პროტესტია, მაშინვე ჩანს, ხელისუფლებაში რაღაც ისე ვერ არის. დაუყოვნებლივ ხდება პიკეტირება, მანიფესტაცია, მიტინგი… საინტერესო იყო „ვარდების რევოლუციის“ კვლევა. მაგალითად, ისეთი საკითხების – რაც თვითონ ქართველებისთვისაც დიდ ინტერესს იწვევს: როგორ მოხდა ეს რევოლუცია, ვინ მოიგონა თავად ეს სახელი და სხვა. ნაბიჯ-ნაბიჯ დავიწყე თანამდებობის პირებთან შეხვედრა. პირველად შევარდნაძესთან ჩავწერე ინტერვიუ, შემდეგ ჩავწერე ყველა – მემარცხენეებიც, მემარჯვენეებიც, ცენტრისტებიცა და ისტორიული ფიგურებიც.
- მიხეილ სააკაშვილსაც შეხვდით?
- სამწუხაროდ, არა, შევხვდი ყოფილ პირველ ლედის. მას სურდა, დახმარებოდა მეუღლეს, რომელიც საქართველოში ვერ ჩამოდის, მაგრამ ჯერ კიდევ სხვა სტანდარტებია და ქალბატონი რულოვსის მოსვლა პარლამენტში არარეალური იყო… სააკაშვილს აქამდე ვერ შევხვდი, მაგრამ ოდესაში გამგზავრებას ვაპირებ. ვნახოთ. „ვარდების რევოლუციის“ შესახებ, ნინო ბურჯანაძე მყავს ჩაწერილი. პოლონელებს შორის პირველმა დავწერე, რომ ბიძინა ივანიშვილი პოლიტიკაში მოდიოდა. გამიმართლა.
- როგორი გამოხმაურება მოჰყვა წიგნს საქართველოზე?
- ის პოლონეთში დაბეჭდილ, თუ არ ვცდები, 50 წიგნს შორის, 2012 წლის ერთ-ერთი ყველაზე საინტერესო პოლიტიკური წიგნი გახდა. რამდენიმე წლის შემდეგ კი, „დილემები თანამედროვე საქართველოზე“, სტუდენტებისა და ექსპერტებისთვის ძალიან კარგი წყაროა.
- ჩვენი უახლესი ისტორიის თითქმის ყველა მნიშვნელოვან მოთამაშეს შეხვედრიხართ. ქართულ საზოგადოებაში ზოგჯერ არის ერთგვარი სტაგნაციის შეგრძნება. როგორია უცხოელი ექსპერტის თვალით დანახული ქართული პოლიტიკური ცხოვრების დინამიკა და ზოგადად, ქვეყნის განვითარება თვალსაჩინოა?
- სწორად აღნიშნეთ, რომ ქართველები მოუთმენლები ხართ. ჩემი რეკომენდაცია იქნებოდა, ეს შეცვალოთ. თუ წარმოიდგენთ 20 წლის წინანდელ ვითარებას, ნამდვილი კრიზისი სწორედ მაშინ იყო. ახლა, შეხედეთ ქუჩებს… რამდენი მანქანა დადის, როგორ შეიცვალა ქალაქი. პროგრესის არდანახვა შეუძლებელია.
თუ დამოუკიდებელი საქართველოს ისტორიას თავიდან მოვყვებით, ჩემთვის ყველაზე დიდი ოპოზიციონერები მერაბ კოსტავა, ზვიად გამსახურდია, თამარ ჩხეიძე, გია ჭანტურია და ირაკლი წერეთელი იყვნენ. ეს იყო პერიოდი, როცა საქართველო რეალურად გაჩნდა მსოფლიო რუკაზე. შევარდნაძის პერიოდს მაინც პოსტსაბჭოთა გადმონაშთად ვაფასებ. მიშას რეფორმებიც ძალიან საინტერესო იყო ჩვენთვის. პოლიტიკური კულტურა განსხვავებული იყო სამივე პრეზიდენტის დროს.
სტაგნაცია ახსენეთ, მე კი 2012 წლის საპარლამენტო არჩევნებიდან მოყოლებული, მოვლენებს არა სტაგნაციას, არამედ სტაბილიზაციას დავარქმევდი. ახლა უკვე აღარ გყავთ პოლიტიკური პატიმრები. ეკონომიკა სწრაფად არა, მაგრამ მაინც წინ მიდის. ვფიქრობ, საქართველო ევროკავშირისკენ მიმავალ გზას ადგას. პოლიტიკური პატიმრებით კი ევროპის წევრი ვერანაირად გახდებოდით. სადავოა საკითხი, ნატო კარგია თუ არა საქართველოსთვის, თუმცა ეს თქვენი შიდაპრობლემაა. განვითარებას კი ნამდვილად ვამჩნევ.
- როგორ შეაფასებდით 2016 წლის საპარლამენტო არჩევნებს?
- გილოცავთ! იყო რაღაც შეხლა-შემოხლა, ერთი აფეთქებაც, ამომრჩეველთა მოსყიდვაზეც საუბრობენ, მაგრამ ჯამში, ეს არის დემოკრატიისკენ გადადგმული ძალიან დიდი ნაბიჯი. ასეთივე იყო საერთაშორისო ორგანიზაციებისა და დამოუკიდებელი ექსპერტების შეფასებაც. თუმცა, შედეგის თვალსაზრისით, ჩემი აზრით, ნაციონალურმა მოძრაობამ 27%-ის სახით, მაინც დიდი მხარდაჭერა მიიღო.
- არ მიგაჩნიათ, რომ ქართული საზოგადოება ზედმეტად პოლიტიზებულია?
- ეს ახალი დემოკრატიის ავადმყოფობაა… ასე იყო პოლონეთშიც. გვყავდა უამრავი პარტია, თუმცა დრო მოვა, ყველა თავის საქმეზე იფიქრებს, აღარ დაინტერესდება პოლიტიკური დეტალებით და ყველაფერი ნორმაში ჩადგება.
- ხელისუფლებას რას ურჩევთ?
- პირველ რიგში, ეკონომიკას უნდა მიხედონ, რადგან უამრავი უმუშევარია; ასევე ვიტყოდი, რომ სახელმწიფო უნივერსიტეტებში სწავლა უფასო უნდა იყოს. თუ თანამედროვე მსოფლიოზე ვსაუბრობთ, ამერიკაშიც კი მიდის საუბარი, უფასო გახდეს სწავლა; ევროპაშიც, საუკეთესოა სწორედ სახელმწიფო უნივერსიტეტები, რაც ეს დაკავშირებულია რენომესთან, ისტორიასთან, ტრადიციასთან…
- მაგრამ ამ შემთხვევაში, ალბათ, გამოცდებიც უნდა გამკაცრდეს...
- ჩვენთან სხვა სისტემაა. მაგალითად, ლექტორებს პოლონეთში ე.წ. სენატი, დამოუკიდებელი სტრუქტურა ირჩევს, რაც თვითმმართველობისთვის მეტ სივრცეს ქმნის… მეორე პრიორიტეტი უნდა იყოს ჯანდაცვა. არასწორი იყო სააკაშვილის ლიბერტარიანული და არალიბერალური მიდგომა – ყველაფრის ყიდვა და გაყიდვა შეიძლებოდა. ჩემი აზრით, ეს შეცდომაა _ კარგია ბიზნესისთვის, მაგრამ არა ხალხისთვის. შეცდომა იყო ისიც, რომ ყურადღება არ ექცეოდა პენსიონერებს.
- მიხეილ სააკაშვილი რამდენჯერმე ახსენეთ. წინა და ახლანდელ ხელისუფლებას როგორ აფასებთ?
- დემოკრატია წინ მიდის, მაგრამ როგორც ექსპერტმა, შემიძლია გითხრათ, რომ „ქართულმა ოცნებამ“, საკონსტიტუციო უმრავლესობის პირობებშიც კი, ოპოზიციის პატივისცემა უნდა შეინარჩუნოს. უმრავლესობა არ ნიშნავს, რომ ყველაფრის გაკეთების უფლება გაქვს. ისევ პოლიტიკურ კულტურამდე მივედით, რაც ოპოზიციის პატივისცემას ითვალისწინებს. ჭკუასმოკლებული არ არის, გვქონდეს განსხვავებული აზრის მოსმენის უნარი.
- არც ის ეჭვია ჭკუასმოკლებული, რომ საკონსტიტუციო უმრავლესობის მქონე ხელისუფლება შეიძლება ავტორიტარულ რეჟიმად ჩამოყალიბდეს, ასე არაა?
- ავტორიტარული რეჟიმი თვალშისაცემი იყო გასულ წლებში. დღეს ვერც ერთ პოლიტიკოსს ვერ ვხედავ, რომელსაც ავტორიტარული იდეები აწუხებს. ვითარება სახარბიელო არც ახლაა. გვყავს ლიდერი, რომელიც პარლამენტში არ ზის, მაგრამ რეალურად, მართავს. შევხვედრივარ ივანიშვილს, ძალიან საინტერესო პერსონაა. როგორც მსმენია, მფარველობდა ქართულ კულტურასა და მის მოღვაწეებს. თუ პოლიტიკურ თეატრსა და სცენას შევხედავთ, შეიძლება ამას პოლიტიკური პროექტი დავარქვათ. მას გაუმართლა, ჩანაფიქრმა იმუშავა, ახლა მთავარია, მათი გეგმები განხორციელდეს და მხოლოდ პიართამაშად არ დარჩეს. ძველ და ახალ ხელისუფლებას შორის ერთ-ერთი მთავარი განსხვავება ისაა, რომ ნაციონალური მოძრაობის დროს ყველაფერს, რასაც აკეთებდნენ ან არ აკეთებდნენ, კარგად აპიარებდნენ. დღეს კი, რაც კეთდება, არ პიარდება. ეს შეცდომად მიმაჩნია.
- როგორ აფასებთ იმ ფაქტს, რომ პროდასავლური პარტიები იშლებიან, მათი ლიდერები კი პოლიტიკას ტოვებენ?
- ვაფასებ ამ პროდასავლურ ძალებს და ვფიქრობ, შეცდომაა, რომ მიდიან. ბატონ უსუფაშვილსაც და ბატონ ალასანიასაც ძალიან კარგი პოლიტიკური გამოცდილება აქვს. ორივემ ემოციური გადაწყვეტილება მიიღო. შეხვედრა შევთავაზე და ველი დასტურს. ვფიქრობ, მათი წასვლა ცუდია ქართული პოლიტიკისთვის, თუმცა ამით ყველაფერი არ სრულდება. ალბათ დაფიქრდებიან და ქვეყნისთვის კიდევ შეძლებენ კარგი პროექტების განხორციელებას. ვიტყოდი, რომ „ქართულ ოცნებასაც“ საინტერესო პროევროპული პროგრამა აქვს. მათი ხედვა რეალისტური მგონია.
- საგარეო კურსი როგორია?
- ქართული პოლიტიკა მულტივექტორული უნდა იყოს. მთავრობის პოზიცია ასეთია – საქართველოს ბევრი რამ აკავშირებს აღმოსავლეთთანაც და არ შეიძლება მხოლოდ დასავლეთი ვიძახოთ. საინტერესო პროექტია „აბრეშუმის გზასთან“ დაკავშირებით. ევროკავშირიც არ არის იდეალური და ეს უნდა ვიცოდეთ.
- როგორია ქართულ-პოლონური ურთიერთობები?
- არაჩვეულებრივი… ყოველწლიურად, საქართველოში უამრავი პოლონელი ჩამოდის. ეს დადებითი მოვლენაა, რადგან ტურიზმი თქვენი ეკონომიკის მნიშვნელოვანი ნაწილია; როგორც ვიცი, ირანიდანაც ბევრი სტუმარი გყავთ. ეს კარგია, რადგან საქართველო ჩვენთვის განიხილება, როგორც მულტიკულტურული პუნქტი. აქ დასავლეთიცაა, აღმოსავლეთიც, რაც სხვაგან არ ხდება და ევროპელისთვის ძალიან მიმზიდველია. ეს, თქვენი ტოლერანტობის გარდა, იმ ისტორიული გამოცდილების დამსახურებაა, რომელიც ევროპული ცივილიზაციის სახით, მე-19 საუკუნეში შემოდიოდა რუსეთიდან, ხოლო აღმოსავლური კულტურული ნაკადების სახით _ თქვენი დამპყრობლებისგან. მძიმე და უსიამოვნო პერიოდები იყო ქვეყნისთვის, რაც დაპყრობასა და უდიდეს მსხვერპლს უკავშირდება, მაგრამ ამ ყველაფერმა საინტერესო მულტიკულტურული კვალი დატოვა.
- ბატონო მარჩინ, ჟურნალისტადაც მუშაობდით. ქართულ ჟურნალისტიკას როგორ შეაფასებთ?
- საქართველოში ყველაფრის თქმა შეიძლება. ეს მეტისმეტია, რადგან ყველაფერი საინტერესო არ არის, თუმცა ჭკვიანი ჟურნალისტები გყავთ. ისინი ყველაფერს ინტერესით ეკიდებიან. საჭიროა, შეიცვალოს მენტალიტეტი, უნდა შევიგნოთ, რომ ქვეყანა მხოლოდ მთავრობის კი არა, ზოგადად, ჩვენი ასაშენებელია!
