„კვირის პალიტრა“: ინტერვიუ რამაზ საყვარელიძესთან: „დღეს ხელისუფლება ძალიან ფრთხილად უნდა იყოს!..“ // „მიხეილ სააკაშვილს აქ ჩამოსვლა, შეიძლება, ძალიან ძვირად დაუჯდეს…“ // „დასავლეთი გვაფრთხილებს, რომ ქვეყანაში რუსეთის გავლენა არ უნდა გაიზარდოს“
„კვირის პალიტრა“: ინტერვიუ თამარ ჩუგოშვილთან: „თუ მიხეილ სააკაშვილის ჩამოსვლა მართლაც იგეგმება, სახელმწიფო ინსტიტუტები კანონის ფარგლებში იმოქმედებენ“ // ინტერვიუ მიხეილ მაჭავარიანთან: „თავად ამზადებენ საარჩევნოდ პროვოკაციებს და სურთ, ხელი ჩვენკენ გამოიშვირონ“
„კვირის პალიტრა“: ინტერვიუ ხათუნა ლაგაზიძესთან: „პაატა ბურჭულაძემ პარტია და საკუთარი ავტორიტეტი დიდ ფულზე გაყიდა“ // „სახელმწიფოსგან ვითხოვ, ამ ადამიანებისგან დამიცვას“
——–
„რეზონანსი“: ასცხრა ახალი სახე და მაჟორიტარები „პარაშუტის“ გარეშე // ექსპერტთა ნაწილი „ოცნებას“ პროპორციულ სიაში ახალი სახეების სიმრავლეს უწუნებს
„რეზონანსი//მთელი კვირა“: ხელისუფლება არეულობის მოლოდინში // „არაა გამორიცხული, თვითდაზიანებები მიიყენონ, თავი მსხვერპლად წარმოაჩინონ. არც ისაა გამორიცხული, მიხეილ სააკაშვილი ოდესიდან გვამებსაც კი ითხოვდეს სიტუაციის დასაძაბად”
„რეზონანსი//მთელი კვირა“: ინტერვიუ გია ხუხაშვილთან: „დემოკრატიის დასამკვიდრებლად ხელისუფლება არჩევნების გზით მეორედაც უნდა შეიცვალოს“ // „თუ პარტიაში ასეთი საშინელებები ხდებოდა, მაშინ ხათუნა ლაგაზიძის მიმართაც გაისმის კითხვა – როგორ მოღვაწეობდა ამ პირობებში?“
„რეზონანსი//მთელი კვირა“: ინტერვიუ ივანე კიღურაძესთან: „ოცნების“ საარჩევნო სიაში რომ არ ვიქნებოდი, ეს 4 წლის წინ ვიცოდი“
„რეზონანსი//მთელი კვირა“: ინტერვიუ გოგლა ჟვანიასთან: „მე ჩემი პოლიტიკური მოღვაწეობა დავასრულე“
——–
„ახალი თაობა“: ინტერვიუ კახა გოგოლაშვილთან: „არსებობს შანსი, პოსტსაარჩევნო კოალიცია შეიქმნას“ // „საქართველოს ამოცანა შავი ზღვის აკვატორიის დაცვაში ნატოს ეგიდით მონაწილეობაა“
„ახალი თაობა“: ინტერვიუ დავით დარჩიაშვილთან: „ოცნება“ არჩევნების ჩაშლას აპირებს“
„ახალი თაობა“: ინტერვიუ ნიკოლოზ მჟავანაძესთან: „თამარ ჩუგოშვილი იუსტიციის მინისტრი გახდება“ // „ირაკლი ღარიბაშვილის წასვლაში ამ ქალმა დიდი როლი ითამაშა“
„ახალი თაობა“: ინტერვიუ თენგიზ დიხამინჯიასთან: „აფხაზებს ახალი ლიხნის კრება სჭირდებათ“
——————-
„კვირის პალიტრა“, 12 სექტემბერი, 2016 წელი
ინტერვიუ რამაზ საყვარელიძესთან: „დღეს ხელისუფლება ძალიან ფრთხილად უნდა იყოს!..“ // „მიხეილ სააკაშვილს აქ ჩამოსვლა, შეიძლება, ძალიან ძვირად დაუჯდეს…“ // „დასავლეთი გვაფრთხილებს, რომ ქვეყანაში რუსეთის გავლენა არ უნდა გაიზარდოს“
ნათია დოლიძე
საპარლამენტო არჩევნებამდე თვეზე ნაკლები რჩება და წინასაარჩევნო ბატალიებიც ნელ-ნელა უახლოვდება კულმინაციას. მიუხედავად იმისა, რომ საარჩევნო მარათონში არაერთი სუბიექტია ჩართული, კარგად ჩანს, რომ მთავარი ბრძოლა კვლავინდებურად „ქართულ ოცნებასა“ და „ნაციონალურ მოძრაობას“ შორის მიმდინარეობს“.
გასულ კვირას საარჩევნო სუბიექტებმა პროპორციული წესით არჩევნებისთვის საკუთარი სიები წარადგინეს. სწორედ ამ საკითხზე საუბრით დავიწყეთ ინტერვიუ ექსპერტ რამაზ საყვარელიძესთან:
- სიმართლე გითხრათ, განსაკუთრებული მოულოდნელობა სიების გასაჯაროებისას არ ყოფილა. მეტ-ნაკლებად უკვე ვიცოდით, ვინ რა პრინციპით დაალაგებდა საარჩევნო სიას. მმართველმა პარტიამ კარგა ხანია, დააანონსა, რომ მისი რიგები გადახალისდებოდა, რაც ყველაზე მეტად სწორედ სიის პირველ ათეულში ჩანს. საგულისხმოა, რომ “ქართული ოცნების” მაჟორიტარობის კანდიდატთა ნაწილი სიაში ვერ მოხვდა, ნაწილმა კი სიის ბოლოს გადაინაცვლა, რაც მიუთითებს, რომ ამ კანდიდატებს ზურგს სია არ უმაგრებს და მათ მომავალ პარლამენტში ადგილის მოსაპოვებლად თვითონ უნდა იბრძოლონ. ამ ძალას რომ გადახალისება სჭირდება, ცხადად ჩანს რეიტინგებითაც. მართალია, მმართველი პარტია ყველა გამოკითხვაში ლიდერობს, მაგრამ 2012 წელთან შედარებით მას ნაკლები მხარდამჭერი ჰყავს. ასეთ დროს პარტიამ რაღაც უნდა შეცვალოს – ან ახალი პრინციპები წამოაყენოს, ან ახალი ადამიანები დაიყენოს გვერდით და ა.შ. საკმარისი იქნება თუ არა საარჩევნოდ ამგვარი განახლება, ამას მალე დავინახავთ, თუმცა “ქართული ოცნების” ყველაზე საყურადღებო სიახლე არის პრემიერ-მინისტრი გიორგი კვირიკაშვილი. სწორედ ავანსცენაზე ახალი პოლიტიკური ლიდერის შემოსვლით დაიწყო განახლება პარტიაში. მან იოლად მოახერხა საზოგადოების ნდობის მოპოვება.
ის საინტერესო ფიგურა აღმოჩნდა, რომელსაც, ფაქტობრივად, ჯერ შეცდომა არ დაუშვია. გარდა ამისა, ის ახერხებს და ყალიბდება დამოუკიდებელ პოლიტიკურ ლიდერად, შესაბამისად, მის წარმოდგენილ გუნდსაც უნდა ჰქონდეს მხარდაჭერის იმედი. ვფიქრობ, ახალი ლიდერი, მისი მოყვანილი ადამიანები და უკვე გაკეთებულ საქმეებზე დაფუძნებული დაპირებები ის სამი კომპონენტია, რაც ამ ძალის წარმატების საფუძველი შეიძლება გახდეს. მე ჯერ ვერ ვხედავ სხვა პარტიას, რომელსაც ანალოგიური შესაძლებლობები აქვს.
- სიის პირველი ათეულის მიხედვით, განახლებას ცდილობს „ნაციონალური მოძრაობაც“...
- ეს ძალა ე.წ. რებრენდინგს 2012 წლიდან მოყოლებული ცდილობს, თუმცა რა გამოსდით, ეს სხვა საკითხია. მათ განახლება ძალიან უჭირდათ აქამდეც და უჭირთ ახლაც. აშკარად ვხედავთ, რომ ახალი გვარ-სახელების წამოწევას ცდილობენ, თუმცა ბაქრაძისა და რულოვსის უკან ისევ ძველი ლიდერის – მიხეილ სააკაშვილის ჩრდილი ჩანს.
„ნაციონალებს“ არ ახასიათებთ სიღრმისეული შეცვლა, აი, ზედაპირზე კი საკმაოდ მობილურები არიან და ადვილად იცვლიან გარეგნულ სახეს იმის მიხედვით, ვინ და რა სჭირდებათ კონკრეტულ მომენტში. ამ პარტიის ზეობის ხანაშიც იყო არაერთი ფიგურა, რომლებიც საზოგადოებას განსაკუთრებულად აღიზიანებდნენ. პარტია მაშინაც ცდილობდა საზოგადოების განწყობის გათვალისწინებას და ამ ადამიანებს, ასე ვთქვათ, გადამალავდნენ ხოლმე. მათ ადგილას ჩნდებოდნენ თითქოს ახალი სახეები, თუმცა მალევე ისინიც იმ გადამალულებს ემსგავსებოდნენ. ცოტა რომ დაფიქრდნენ და სტილი და სტრატეგია შეცვალონ, იქნებ პოლიტიკოსების შეცვლა აღარც დასჭირდეთ. ვფიქრობ, სწორედ ამ მოტივით ვერ მოხვდნენ სიაში გოკა გაბაშვილი,
ჩიორა თაქთაქიშვილი, გივი თარგამაძე და სხვანი, თუმცა, არა მგონია, ამით პარტიამ დიდი დანაკლისი განიცადოს. როგორც უკვე აღვნიშნე, “ნაციონალთა” ტრადიციის მიხედვით, ვითომ ახალი სახეებიც ნელ-ნელა ძველს დაემსგავსებიან. ესეც რომ არ იყოს, ფაქტია, რომ ამ პარტიის პოლიტიკას სწორედ ძველი სახეები განსაზღვრავენ სააკაშვილის ხელმძღვანელობით. სიაში რულოვსის მეორე ნომრად ჩასმა სააკაშვილის ნიშანია, მეც მანდ ვარო… თუ მიშა აქ არის, დანარჩენებიც შორს არ წავლენ. უბრალოდ, ის ხალხი, ვინც ამომრჩეველს აფრთხობს, დროებით მოაშორეს ჩვენს თვალსაწიერს.
- სიების წარდგენისას სკანდალს ვერ ასცდა პაატა ბურჭულაძის პოლიტიკური მოძრაობა, რომელიც ხმაურით დატოვა ხათუნა ლაგაზიძემ…
- ერთ-ერთმა პირველმა ხმამაღლა გამოვთქვი ეჭვი, რომ პაატა ბურჭულაძის პოლიტიკაში მოსვლა “ნაციონალურ მოძრაობას” უკავშირდებოდა. მახსოვს, მაშინ პაატა ბურჭულაძის პარტიიდან ერთმა ახლობელმა დამირეკა და მისაყვედურა, მაგ იარლიყს რატომ გვაწებებო… თუმცა მალევე შედგა გაერთიანება “გირჩთან” და ვაშაძესთან და იმ ადამიანმაც, რომელმაც დამირეკა, ბურჭულაძის პარტია დატოვა. სიმართლე გითხრათ, ახლა რა ხდება, ჩემთვის გაუგებარია. ფაქტობრივად, ჩამოყალიბებული პარტია ბურჭულაძემ დაშლის პირას მიიყვანა. ადამიანები, რომლებიც მის შექმნაში მონაწილეობდნენ, მიდიან. ამ გაერთიანების სიაც სრულიად გაუგებარია… გადაჭრით იმის თქმა, რომ ეს “ნაციონალების” სცენარი იყო და სწორედ მათ ლიბრეტოს ასრულებს პაატა ბურჭულაძე, რთულია, რადგან არსებობს ამის კონტრარგუმენტებიც, მაგალითად, მიშა მაჭავარიანმა გამოჩენის დღიდან შესთავაზა თანამშრომლობა, მაგრამ ბურჭულაძემ მისგან თავი შორს დაიჭირა. თუ მათი გაძლიერება იყო მისი მისია, მაშინ ეს უარი გაუგებარია. ვფიქრობ, პაატა ბურჭულაძეს რომელიმე პოლიტიკური ძალის კონკრეტული სცენარით არ უმოქმედია. ის პოლიტიკაში მოვიდა სრულიად მოუმზადებელი. როგორც ჩანს, არც პოლიტიკურ პროცესებს ადევნებდა თვალს და არც მკაფიოდ ჩამოყალიბებული პოზიცია ჰქონდა, თუმცა პოლიტიკური გემოვნებით უფრო “ნაციონალი” იყო და ასე მოხვდა ამ გაუგებრობაში. მგონი, ახლა თვითონაც არ იცის, რა უნდა.
დანარჩენი პოლიტიკური სუბიექტების სიებზე გამიჭირდება რამის თქმა. “თავისუფალი დემოკრატების” პირველი ათეული ყველასთვის კარგად ცნობილი პოლიტიკოსებით არის დაკომპლექტებული; საკმაოდ ეკლექტიკურია “პატრიოტთა ალიანსის” სია. გარდა ამისა, ამომრჩევლისთვის ჯერჯერობით ამოუხსნელი რჩება, რა არის ამ პოლიტიკური ძალის საპროგრამო განაცხადი – ძირითადი გზავნილი. ლაპარაკით ბევრს ლაპარაკობენ, მაგრამ საარჩევნო კამპანიას ერთი კონკრეტული გზავნილი სჭირდება. მათგან განსხვავებით, ბურჯანაძის პარტიის გზავნილი მკაფიოა. ვგულისხმობ უბლოკო სტატუსზე აპელირებას, თუმცა, თავიდანვე ჩანდა, რომ ეს საზოგადოებამ არ მიიღო.
ადვილი მისახვედრია, რომ ჩვენს მდგომარეობაში მყოფი ქვეყნისთვის ამგვარი სტატუსი არაფრის მომცემი არ იქნება. ვერც ერთ პრობლემას, მით უფრო, რუსეთის ფაქტორის გათვალისწინებით, ეს ქვეყანას ვერ გადაუჭრის. არ გამოვრიცხავ, რომ ამ ძალებმა ამომრჩევლის ნაწილი მიიმხრონ რუსეთზე აქცენტის გაკეთებითა და პატრიოტიზმზე გაუთავებელი ლაპარაკით, თუმცა, საკითხავია, ეს საკმარისი აღმოჩნდება თუ არა ბარიერის გადასალახავად…
- ბოლო ხანს ისმის “ქართული ოცნების” წარმომადგენელთა განცხადებები, რომ “ნაციონალური მოძრაობა” წინასაარჩევნოდ დაპირისპირებების პროვოცირებას და არეულობის მოწყობას გეგმავს...
- ასეთი განცხადებები, კარგა ხანია, ისმის. გახსოვთ, ალბათ, ე.წ. უკრაინულ ჩანაწერებშიც ფიგურირებდა ეგ თემა. არის თუ არა ეს ჩანაწერები ნამდვილი, ძნელი სათქმელია, თუმცა, ფაქტია, რომ ამგვარი განცხადებები ჩვენში არავის აკვირვებს. ჩვენში იმას კი არ კითხულობენ, გადადგამს თუ არა “ნაციონალური მოძრაობა” ასეთ ნაბიჯს, არამედ კითხულობენ, აქვს თუ არა მას ამის რესურსი, ანუ ამ ძალისგან დესტრუქციულ ქმედებებს ელიან, რასაც საფუძველი ნამდვილად აქვს. “ნაციონალები” ხელისუფლებაში მოვიდნენ რევოლუციით, მათ ამის გემო იციან. განსხავავება ის არის, რომ მაშინ ამ რევოლუციაში მათ მხარს უჭერდა ერთი მხრივ აშშ და მეორე მხრივ – რუსეთი. ჩვენ გვახსოვს რევოლუციურ პროცესებში ჩართული აშშ-ის იმჟამინდელი ელჩი მაილზი და რუსეთის საგარეო საქმეთა მაშინდელი მინისტრი ივანოვი. იმჟამად მოსკოვშიც და ვაშინგტონშიც ხელს აძლევდათ შევარდნაძის სააკაშვილით შეცვლა. ამგვარ პირობებში რევოლუციის მოწყობა ადვილი იყო, დღეს კი სხვა ვითარებაა. რამდენიმე დღის წინ საქართველოში ჩამოვიდა ნატოს გენერალური მდივანი სტოლტენბერგი, აშშ-ის კონგრესის წარმომადგენლობითმა პალატამ საქართველოს ტერიტორიული მთლიანობის მხარდასაჭერად სპეციალური რეზოლუცია მიიღო და მოვისმინეთ კონგრესმენთა განცხადებები, რომლებშიც ცალსახად იყო ნათქვამი, რომ საქართველო სწორი მიმართულებით ვითარდება და ის აშშ-ის სტრატეგიულ პარტნიორად რჩება. ეს ყველაფერი მიუთითებს, რომ დასავლეთი დღევანდელი საქართველოთი კმაყოფილია. ვნახეთ ხელისუფლებისადმი გამოცხადებული მხარდაჭერა, მოვისმინეთ საქებარი სიტყვებიც… ეს ნიშანი უნდა იყოს რევოლუციის მსურველთათვის! ცხადად ჩანს, რომ საქართველოში დესტაბილიზაცია დასავლეთისთვის მიუღებელია. სტაბილური საქართველო მიიწევს ევროკავშირისა და ნატოსკენ, დესტაბილიზაციის პირობებში კი აქ გააქტიურდება რუსეთი.
დასავლეთი, რომელიც ისედაც შეშფოთებულია მსოფლიოში რუსეთის გავლენის ზრდით, ხედავს ამ საფრთხეს და ამიტომაც მტკიცედ უჭერს მხარს ქვეყნის სტაბილურობას და განვითარების კურსს, რაც მოვისმინეთ სტოლტენბერგისგანაც. მათ კარგად იციან, რომ დესტაბილიზაციის შემთხვევაში აქ რუსეთის შემოჭრის უფრო მყარი საფუძველი შეიქმნება.
დღევანდელ პირობებში დასავლეთი გვაფრთხილებს, რომ ქვეყანაში რუსეთის გავლენა არ უნდა გაიზარდოს და ამისთვის უზარმაზარ თანხებს გამოყოფს.
როდესაც “ნაციონალური მოძრაობის” რევოლუციურ რესურსზე ლაპარაკობენ, უპირველეს ყოვლისა, ასაწონია საგარეო რესურსი, რაც 2003 წელს გადამწყვეტი იყო და დღეს არც ერთ ძალას არა აქვს, მათ შორის, არც – “ნაციონალურ მოძრაობას”. რაც შეეხება საშინაო რესურსს, ამ ბოლო ოთხი წლის განმავლობაში ამ ძალამ ერთი ისეთი მიტინგი ვერ მოაწყო, როგორიც უნდოდა… მოკლედ, შეიძლება სცადონ, მაგრამ ძალიან გაუჭირდებათ რევოლუციის მოწყობა. ასეთ ვითარებაში “ნაციონალებს” ისღა დარჩებათ, როგორმე კადრში ბევრი ადამიანი მოახვედრონ და მერე უცხოელებს უმტკიცონ, არჩევნები გაყალბდა და ქვეყანაში საპროტეტო განწყობააო. ამისთვის ქმნიან საფუძველს NDI -ის და IRI – ის კვლევებით და ჯიუტად ამტკიცებენ, თითქოს ამ ორ პარტიას ერთნაირი რეიტინგი აქვს, რაც, ჩემი აზრით, შეუძლებელია. “ქართულ ოცნებას” უნიათობას აბრალებენ, მაგრამ ვერავინ ამბობს, რომ ეს ძალა ადამიანებს ხოცავს და დამნაშავეა. დანაშაულის გამოა, რომ არ იმატებს “ნაციონალური მოძრაობის” რეიტინგი, მიუხედავად “ქართული ოცნებისადმი”" კრიტიკული დამოკიდებულებისა. შესაბამისად, პერსპექტივა, რომ ხალხი აიყოლიონ და რევოლუცია მოახდინონ, ფაქტობრივად, არ არსებობს.
- შესაძლებელია, რომ არეულობის ინსპირირება სწორედ რუსეთმა დაგეგმოს და განახორციელოს?
- ძნელია დაბეჯითებით მტკიცება, რომ რუსეთს ასეთი გეგმა აქვს, მაგრამ შეგვიძლია ვივარაუდოთ, რომ თუ აქ დესტაბილიზაცია მოხდება, ამით რუსეთი აუცილებლად ისარგებლებს.
- ექსპრეზიდენტი სააკაშვილი ბოლო ხანს ბევრს იქადნება, რომ წელს საქართველოში დაბრუნდება. გამოითქვა ვარაუდიც, რომ მან, შესაძლოა, დესტაბილიზაციის მცირე კერაც კი გამოიყენოს და აქ დაბრუნებით პოლიტიკური ვითარება უკიდურესად დაძაბოს…
- ძალიან მეეჭვება, სააკაშვილმა ეს გაბედოს. ის უკრაინაში მოქმედი და თანაც თვალსაჩინო პოლიტიკური ფიგურაა, აქვს უკრაინული ცხოვრება, რომელიც ჯერჯერობით აშკარად მოსწონს. მეეჭვება, გარისკოს და ამ ყველაფერზე უარი თქვას სრულიად გაუგებარი პერსპექტივის გამო. ვერ ვიტყვით, რომ მას რისკი არ ახასიათებს, მაგრამ, როგორც წესი, არ უყვარს ბრმა რისკი. მან მშვენივრად იცის, რომ თუ აქ ჩამოვა, დაიჭერენ – ამჟამინდელ ხელისუფლებას სხვა გზა არც ექნება… სააკაშვილი ამას არ ჩაიდენს. ოდესის გუბერნატორმა ისიც კარგად იცის, რომ თუ ქვეყანაში პროტესტი გამწვავდა, მისი ობიექტი თვითონაც იქნება. საზოგადოების მნიშვნელოვანი ნაწილი ამჟამინდელ ხელისუფლებას სწორედ იმიტომ აკრიტიკებს, რომ სათანადოდ არ მოსთხოვა წინა ხელისუფლებას პასუხი. სააკაშვილს აქ ჩამოსვლა, შეიძლება, ძალიან ძვირად დაუჯდეს…
- ოპოზიციური ძალები ბევრს ლაპარაკობენ საარჩევნო პროცესში დარღვევებზე, რაშიც ხელისუფლებას ადანაშაულებენ. გამოქვეყნდა “სამართლიანი არჩევნების” მიერ ჩატარებული წინასაარჩევნო პერიოდის მონიტორინგის მესამე შუალედური ანგარიში, რომელშიც არაერთი ფაქტია მოყვანილი…
- დიახ, თუმცა იქვეა აღნიშნული, რომ 2012 წელთან შედარებით, ვითარება გაუმჯობესებულია. დარღვევებს ბევრი სუბიექტი შეიძლება ჰყავდეს, არა მხოლოდ ხელისუფლების წარმომადგენლები, არამედ სხვებიც, მაგრამ აქ უმნიშვნელოვანესია ერთი რამ – ამან არ მიიღოს სისტემური ხასიათი, რაც შედეგებზე აისახება. ჯერჯერობით სისტემურ დარღვევებზე არავინ ლაპარაკობს, თუმცა, ვფიქრობ, ცალკეული შემთხვევები, რაც ვნებათაღელვას გამოიწვევს, არჩევნებამდე კიდევ არაერთი იქნება. სწორედ ამ შემთხვევების გამოყენებას ეცდება”"ნაციონალური მოძრაობა”. არ გამოვრიცხავ, თვითონაც იყვნენ ამის ინიციატორები. დღეს ხელისუფლება უნდა იყოს ძალიან ფრთხილად, რადგან სწორედ მას ევალება, დაიცვას კანონი და არ დაუშვას წესრიგის დარღვევა. თუ ამან სისტემური ხასიათი მიიღო, ეს ყველაზე მეტად მმართველ ძალას დააზარალებს, რომელმაც ოთხი წლის თავზე, როგორც იქნა, მოახერხა და დასავლელი პარტნიორების ნდობა დაიმსახურა.
- საკონსტიტუციო სასამართლოს თავმჯდომარე გიორგი პაპუაშვილსა და მოსამართლე კონსტანტინე ვარძელაშვილს უფლებამოსილების 10-წლიანი ვადა 30 სექტემბერს ეწურებათ. ისინი პრეზიდენტის კვოტით იყვნენ დანიშნულნი, შესაბამისად, მათ ადგილზე პრეზიდენტმა მარგველაშვილმა უკვე წარადგინა ირინა იმერლიშვილი და გიორგი კვერენჩხილაძე…
- ვფიქრობ, კარგი არჩევანია და ეს მისცემს საშუალებას საკონსტიტუციო სასამართლოს, კონფლიქტები კი არ გააჩაღოს, არამედ მათი ჩაწყნარებისთვის იზრუნოს. ამ ორგანოს გარშემო ასეთი არაჯანსაღი ვითარების შექმნა უპირველესად საკონსტიტუციო სასამართლოს ბრალია, რომელიც პოლიტიკურად იყო ანგაჟირებული და თვითონ ამწვავებდა პროცესებს. იმედი ვიქონიოთ, რომ ეს, ბოლოს და ბოლოს, დასრულდება და დამოუკიდებელი საკონსტიტუციო სასამართლო ობიექტურად განსჯის ნებისმიერ სარჩელს.
„კვირის პალიტრა“, 12 სექტემბერი, 2016 წელი
ინტერვიუ თამარ ჩუგოშვილთან: „თუ მიხეილ სააკაშვილის ჩამოსვლა მართლაც იგეგმება, სახელმწიფო ინსტიტუტები კანონის ფარგლებში იმოქმედებენ“ // ინტერვიუ მიხეილ მაჭავარიანთან: „თავად ამზადებენ საარჩევნოდ პროვოკაციებს და სურთ, ხელი ჩვენკენ გამოიშვირონ“
რუსუდან შელია
საარჩევნოდ “ნაციონალური მოძრაობის” მიერ დაგეგმილ შესაძლო რევოლუციურ სცენარზე საუბარი მმართველ პარტიაში ისევ აქტუალურია – ყოფილი პრემიერის გარდა, ამ თემაზე “ქართული ოცნების” ახალი სახეებიც საუბრობენ. სახელდობრ, რა ინფორმაცია აქვთ პარტიაში და რა გეგმის განსახორციელებლად ემზადება ოპოზიციური პარტია, “კვირის პალიტრას” “ქართული ოცნების” წევრი თამარ ჩუგოშვილი ესაუბრა:
- ჩვენი პოლიტიკური პარტიისთვის უმნიშვნელოვანესია არჩევნების თავისუფალ და მშვიდ გარემოში ჩატარება.
- რას გულისხმობდით, როდესაც რამდენიმე დღის წინ “ნაციონალური მოძრაობის” ძალადობრივ გეგმებზე მიანიშნეთ?
- გვაქვს ინფორმაცია ჩვენი აქტივისტებისა და საარჩევნო შტაბებისგან – არსებული მშვიდი საარჩევნო გარემოს შენარჩუნება ყველა პარტიას ხელს არ აძლევს.
ჩემი განცხადება პრევენციული იყო და მისი ადრესატი გახლდათ ყველა საარჩევნო სუბიექტი, მათ შორის, ჩვენი აქტივისტებიც, საერთაშორისო პარტნიორები და სამოქალაქო სექტორის წარმომადგენლები, რომლებიც წინასაარჩევნო პროცესების მონიტორინგს ახორციელებენ. მმართველი პარტია აცნობიერებს, რომ თავისუფალი საარჩევნო გარემოს უზრუნველყოფა, პირველ რიგში, სწორედ ჩვენი პოლიტიკური გუნდის პასუხისმგებლობაა. ამასთან, საჭიროა ყველა პოლიტიკურმა სუბიექტმა აიღოს თავისი წილი პასუხისმგებლობა ქვეყნისთვის ამ უმნიშვნელოვანესი პროცესის მშვიდობიან გარემოში ჩასატარებლად.
- მაინც არ აკონკრეტებთ, რატომ გახდა ამ პრევენციული განცხადების გახმაურება აუცილებელი – თუ საფრთხეებზე საუბარი საზოგადოებაში წინასაარჩევნოდ გარკვეული პოლიტიკური შიშის დანერგვას ემსახურება, მით უმეტეს, რომ მსგავსი „რევოლუცია“ ჯერ კიდევ ჭიკაიძის მინისტრობის პერიოდიდან ანონსდება?
- ჩემი განცხადება შიშის დანერგვას კი არა, პრევენციას ემსახურება.
- და რის პრევენციას ცდილობთ? საარჩევნოდ მიხეილ სააკაშვილის საქართველოში დაბრუნებას ელით, როგორც მან ეს არაერთ საჯარო გამოსვლაში განაცხადა?
- თუ მიხეილ სააკაშვილის ჩამოსვლა მართლაც იგეგმება, სახელმწიფო ინსტიტუტები კანონის ფარგლებში იმოქმედებენ.
- ეს არ დაგაყენებთ დილემის წინაშე, დააკავოთ თუ არა ოდესის გუბერნატორი საქართველოში?
- სახელმწიფო ინსტიტუტები დილემის წინაშე არ აღმოჩნდებიან… სხვადასხვა საარჩევნო ოლქში პროვოკაციები უკვე ვიხილეთ.
- კორცხელის ინციდენტს გულისხმობთ?
- ჩემი განცხადების მიზანი სწორედ კორცხელის ტიპის ინციდენტების პრევენციაა. ყველა პოლიტიკურ პარტიას აქვს პოლიტიკური აქტიურობისთვის თავისუფალი სივრცე, თუმცა ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ დავრჩეთ კანონის ჩარჩოებში.
- თქვენი შეფასებით, დღეს “ნაციონალურ მოძრაობას” აქვს რესურსი, რომ სახელმწიფო გადატრიალება მოგიწყოთ?
- რევოლუციის მოწყობის რესურსი არავის აქვს, განსაკუთრებით “ნაციონალურ მოძრაობას”. ასეთ ვითარებაში კი რევოლუციურ სცენარზე ლაპარაკი გაუგებარია. იმედია, ყველა პოლიტიკური პარტია იხელმძღვანელებს მხოლოდ სახელმწიფოებრივი და არა ვიწროპარტიული ინტერესებით.
—————
მოქმედებს თუ არა პარტიული ინტერესებით “ნაციონალური მოძრაობა”, ამის გარკვევა პარტიის ერთ-ერთ ლიდერთან, მიხეილ მაჭავარიანთან ვცადეთ:
- თამარ ჩუგოშვილისგან მსგავსი განცხადების მოსმენა განსაკუთრებით მაოცებს. თითქოს “ქართული ოცნების” პროგრესული სახე უნდა ყოფილიყო, თუმცა, როდესაც ამ პარტიაში ხარ, ჩუგოშვილიც მაშინვე ბესელიას ტიპის პოლიტიკოსად გარდაიქმნება.
მენიშნა მისი განცხადება – მაქვს ინფორმაცია, რომ თავად ამზადებენ საარჩევნოდ პროვოკაციებს და სურთ, ხელი ჩვენკენ გამოიშვირონ. არადა, შეგახსენებთ, მინისტრი ჭიკაიძე საზოგადოებას ე.წ. საბურავების რევოლუციით აშინებდა, დაახლოებით ცხრა თვის წინ სახელმწიფო გადატრიალების მცდელობაზე გამოძიებაც დაიწყო, თუმცა დასასრული ამ დრომდე არ გვინახავს. ვფიქრობ, მსგავს განცხადებებს მიზანმიმართულად თავად ავრცელებენ, რომ საზოგადოებაში აზრი წინასწარ ჩამოაყალიბონ. ისიც ნიშანდობლივია, რომ როდესაც ბიძინა ივანიშვილს რეგიონებში პოლიციელების კორდონი ხვდება, სანდრა რულოვსს, რომელსაც, როგორც მიხეილ სააკაშვილის მეუღლეს, სახელმწიფო იცავს, ზუგდიდში არავინ ახლდა. როგორც ჩანს,”ქართული ოცნების” სცენარს ჩუგოშვილიც იცნობს. “ქართულ ოცნებას” სხვა გამოსავალი არა აქვს, საზოგადოებას პროგრამაც კი აბსურდული წარუდგინა, რომლის ტექსტი რომ წაიკითხოთ, თავი კომპარტიის ყრილობაზე გეგონებათ.
- რატომ უნდა აწყობდეს დღეს მმართველ პარტიას საარჩევნოდ მსგავსი პროვოკაციები, თუ მოვლენები მართლაც ამ სცენარით განვითარდა, პირველ რიგში ხომ მათი პასუხისმგებლობის საკითხი დადგება?
- თუ რევოლუციას ჩვენ ვამზადებთ, წარმოადგინონ კონკრეტული ფაქტები. იმასაც ვერ ხვდებიან, რომ ოპოზიციაში კი არა, ხელისუფლებაში არიან და საზოგადოებას დასაბუთებულად უნდა ესაუბრონ.
- თქვენი პარტიის ერთ-ერთ სამოქმედო გეგმად განიხილება თუ არა მიხეილ სააკაშვილის საარჩევნოდ დაბრუნება?
- არაერთხელ გვითხრეს, ხელისუფლება მეზობელ ქვეყნებს წერილებს უგზავნის, სააკაშვილს თქვენს ტერიტორიაზე ნუ გამოატარებთო. 2012 წელს “ქართული ოცნება” კოშმარშიც ვერ წარმოიდგენდა, რომ მეოთხე წლისთავზე ისევ “ნაციონალური მოძრაობის” ხელისუფლებაში დაბრუნების შეეშინდებოდა.
- რატომ ვერ მოხვდნენ პროპორციულ სიაში გოკა გაბაშვილი, აკაკი მინაშვილი, გიორგი თარგამაძე, მარიამ საჯაია, ჩიორა თაქთაქიშვილი და სხვა სპიკერები?
- სიის ფორმირება მაისში დავიწყეთ. სწორედ მაშინ შევთანხმდით, რომ რამდენიმე ლიდერი სიაში არ იქნებოდა და საარჩევნო პროცესში დაეხმარებოდა პარტიას. მეც სიაში 32-ე ვარ – ეს ჩემი პრინციპული გადაწყვეტილება გახლდათ. ახალ თაობას უნდა მივცეთ შესაძლებლობა, პარლამენტში საკუთარი თავი მაქსიმალურად წარმოაჩინოს. პარტიაში პრობლემები არ არის, მით უმეტეს, გუნდიდან ვინმეს წასვლაზე ლაპარაკი აბსურდია.
„კვირის პალიტრა“, 12 სექტემბერი, 2016 წელი
ინტერვიუ ხათუნა ლაგაზიძესთან: „პაატა ბურჭულაძემ პარტია და საკუთარი ავტორიტეტი დიდ ფულზე გაყიდა“ // „სახელმწიფოსგან ვითხოვ, ამ ადამიანებისგან დამიცვას“
რუსუდან შელია
პაატა ბურჭულაძის ახალშექმნილი ბლოკი კიდევ ერთმა ლიდერმა – ხათუნა ლაგაზიძემ დატოვა. როგორც ამბობენ, მის გზას მალე პარტიის ერთ-ერთი მთავარი ფიგურა, გიორგი რუხაძე დაადგება. მისგან განსხვავებით, ხათუნა ლაგაზიძე ბურჭულაძის გუნდში არსებულ პრობლემებზე დეტალურად საუბრობს და იმასაც არ გამორიცხავს, ინფორმაციის გასაჯაროების გამო მას და მისი ოჯახის წევრების სიცოცხლეს საფრთხე დაემუქროს:
- პაატა ბურჭულაძესთან ერთ-ერთი პირველი იმ მოტივით მივედი, რომ ქართულ პოლიტიკურ სპექტრში ახალი თაობის შემოყვანა წაგვეხალისებინა – თუ ხელისუფლების შეცვლას ვერ მოვახერხებდით, პოლიტიკური ელიტა, მინიმუმ, გადაგვეხალისებინა. თავდაპირველად, პაატა ბურჭულაძის მთავარი ამოცანა სწორედ ეს გახლდათ და პირადად მეც რამდენიმე თვე მხოლოდ ამისთვის ვმუშაობდი. დროთა განმავლობაში პარტიაში გაუგებარი პრობლემები გაჩნდა – ერთი თვის წინ კი პაატა ბურჭულაძემ ერთპიროვნული გადაწყვეტილება მიიღო და გამყიდველ “ნაციონალებს” შეუერთდა.
- დააკონკრეტეთ, რა ტიპის პრობლემები გაჩნდა პარტიაში?
- არსებობდა ფინანსური პრობლემები, ამასთან, ადამიანებს მოტივაცია უქვეითდებოდათ და პარტიიდან მიდიოდნენ. როდესაც გაერთიანების შესახებ შევიტყვე, პაატასგან განმარტება მოვითხოვე – მან მითხრა, ეს ბლოკი ჩვენი პარტიის გადასარჩენად შევქმენიო.
- „გირჩს“, გიორგი ვაშაძესა და „ახალ მემარჯვენეებს“ პაატა ბურჭულაძე რა ბერკეტით უნდა გადაერჩინათ?
- სწორედ ამ კითხვაზე პასუხი დარჩა ღიად, რის შემდეგაც ამ ადამიანებთან ერთად არც ერთ შეხვედრასა თუ პრეზენტაციაზე არ გამოვჩენილვარ. მივხვდი, რომ პაატა ბურჭულაძემ პარტია და საკუთარი ავტორიტეტი დიდ ფულზე გაყიდა.
- ვისგან მიიღო ფული?
- “გირჩისგან”, თუმცა ვერ გეტყვით, საიდან აქვთ მათ ამდენი ფული. მიხეილ სააკაშვილთან კავშირზე ვერაფერს ვიტყვი, მაგრამ სია თავისთავად ყველაფერზე მეტყველებს – “ნაციონალების” სიაა და არა პაატა ბურჭულაძის გუნდის.
- და როდესაც მსგავსი ეჭვი გაგიჩნდათ, მაშინვე რატომ არ დატოვეთ პარტია?
- არ მინდოდა, პარტია ვინმესთვის საჯიჯგნად მიმეგდო, თანაც მყარი დადასტურება მჭირდებოდა, პაატა ბურჭულაძის გადაწყვეტილება რეალურად პარტიის გადარჩენას ემსახურებოდა თუ პირადი მოტივებით იყო განპირობებული. ვფიქრობდი, საარჩევნო სიაში გამგეობის წევრები, ჩვენი ლიდერები მოხვდებოდნენ, თუმცა პალიკო კუბლაშვილმა სია ყოფილი „ნაციონალებით“ დააკომპლექტა, პაატა ბურჭულაძის თანაგუნდელებისგან კი მხოლოდ სამი „ნარჩენი“ ჩასვა. გარდა „ნაციონალებისა“, სიაში კრიმინალური მენტალიტეტის მქონე პირებსაც ნახავთ. მეტიც, მსგავსი ქუჩური მენტალიტეტის პირებს პარტიაზე დიდი გავლენა აქვთ. ერთ-ერთი გოგა კალაძეა, იგივე „კალოშა“, რომელიც აჭარის უზენაესი საბჭოს არჩევნებში პაატა ბურჭულაძემ სიის პირველ ნომრად დაასახელა.
ეს ადამიანი მარტო არ მოქმედებს, მისი გარემოცვა პარტიაში დისონანსის შემოტანას აქტიურად ცდილობდა.
- ვის გულისხმობთ კალაძის გარემოცვაში და პარტიის მუშაობაზე ზეგავლენის რა ბერკეტი ჰქონდათ მათ?
- ხშირად პარტიის ოფისშიც მოდიოდნენ, დანარჩენ დეტალებზე არაფერს ვიტყვი. სახელმწიფოსგან ვითხოვ, ამ ადამიანებისგან დამიცვას, რადგან არ გამოვრიცხავ, მათ ჩემსა და ჩემი ოჯახის წევრებზე შურისძიება დაგეგმონ. ისინი პარტიაშიც ყველაფერს აკეთებდნენ, რომ გუნდიდან წავსულიყავი.
- უკვე ყოფილი თანაგუნდელები თქვენს წასვლას საარჩევნო სიაში სასურველ პოზიციაზე შეუთანხმებლობას უკავშირებენ…
- აბსურდია და ვფიქრობ, ამას საზოგადოებაც იოლად მიხვდება. დღეს ჩემი მოქალაქეობრივი ვალია საქართველოს თითოეულ მოქალაქეს გავაგებინო, რამდენად დიდ საშიშროებას წარმოადგენს პაატა ბურჭულაძის გაერთიანება – პოლიტიკური ძალა, სადაც “ნაციონალები” და კრიმინალური ავტორიტეტები ბოგინობენ.
————
ირაკლი ყიფიანი, „პაატა ბურჭულაძე – სახელმწიფო ხალხისთვის“ წევრი:
- სიაში სასურველ პოზიციაზე ვერ მოხვდა და ქალი გაბოროტდა. ახლა მე მიწევს მის მოგონილ ისტორიებზე კომენტარების გაკეთება. სიების შეჯერებაზე გადაწყვეტილება ბურჭულაძის პარტიამ მიიღო – ვინ რა გააკეთა, ვის რა პოტენციალი აქვს საკანონმდებლო ორგანოში. შესაბამისად, ხათუნა ლაგაზიძე სიაში მისთვის სასურველ ადგილას ვერ მოხვდა. აქამდე რატომ არაფერს ამბობდა ამ პრობლემებზე? ეს კიდევ ერთხელ ამტკიცებს, რომ ხათუნა ლაგაზიძე სიისთვის იბრძოდა და არა იდეისთვის. გოგა კალაძე დიდი ხანია ჩვენთან ერთად არის, თუმცა ლაგაზიძეს ეს არასოდეს გაუპროტესტებია. მან გადაწყვიტა ყველაფერი თქვას, რაც პირზე მოადგება, ოღონდ ჩვენი გუნდი დააზიანოს.
„რეზონანსი“, 10 სექტემბერი, 2016 წელი
ასცხრა ახალი სახე და მაჟორიტარები „პარაშუტის“ გარეშე
ექსპერტთა ნაწილი „ოცნებას“ პროპორციულ სიაში ახალი სახეების სიმრავლეს უწუნებს
თიკო ოსმანოვა
“ქართული ოცნების” პარტიული სიის სრული შემადგენლობა ცნობილია – აქედან 70% ახალი სახეა. კანდიდატების 14% პროფესიით იურისტია, 7% – სპორტსმენი, 3% – შოუ-ბიზნესის წარმომადგენელი. გარდა ამისა, მანდილოსნები სიის 12%-ს შეადგენენ.
მაჟორიტარი კანდიდატები, ფაქტობრივად, “დაზღვევის” გარეშე არიან – სიის ქვედა ნაწილში მოხვდნენ, რასაც პოლიტილოგები დადებითად აფასებენ. „ჩვენ ვართ დარწმუნებულები, რომ ეს არის დამრტყმელი ძალა, ის ძლიერი კონტინგენტი, რომლებიც აუცილებლად მიაღწევენ გამარჯვებას და აუცილებლად მოიპოვებენ იმ ადამიანების ნდობას, სადაც ისინი კენჭს იყრიან”, – განაცხადა ქართული ოცნების” საარჩევნო შტაბის უფროსმა კახი კალაძემ.
შეგახსენებთ, რომ გუშინ “ქართულმა ოცნებამ” 155-კაციანი პროპორციული სია გამოაქვეყნა. სიის პირველი ათეული ახალი სახეებით არის დაკომპლექტებული. პირველ-მეორე ადგილს პრემიერ-მინისტრი გიორგი კვირიკაშვილი და ენეგეტიკის აწ უკვე ყოფილი მინისტრი კახი კალაძე ინაწილებენ. მესამეზეა პარტიის აღმასრულებელი მდივანი ირაკლი კობახიძე, შემდეგ თამარ ჩუგოშვილი, გიორგი გახარია, აკაკი ზოიძე, თამარ ხულორდავა, რომან კაკულია, სოფიო ქაცარავა და ირინე ფრუიძე. სიაში აღმასრულებელი ხელისუფლების კიდევ ერთი წარმომადგენელია – სოფლის მეურნეობის მინისტრი, მარტვილისა და აბაშის კანდიდატი ოთარ დანელია, რომელიც 115-ეა.
„ოცნების“ ახალი სახეები
მმართველი პარტიის 155-კაციანი სიის 70%-ს ახალი სახეები შეადგენენ, რასაც ექსპერტთა ნაწილი უარყოფითად აფასებს. მაგალითად, პოლიტოლოგ გია ხუხაშვილის თქმით, სიის სათავეში პოლიტიკურად გამოუცდელი ადამიანების გამოყვანა მიუთითებს იმაზე, რომ ხელისუფლებას 4 წლის განმავლობაში არაფერი უკეთებია.
“გასაგებია, რომ წინა პლანზე გამოიყვანეს ადამიანები, რომლებსაც საჯარო სივრცესთან კომუნიკაციის გამოცდილება არ აქვთ, თუმცა, ეს “ოცნებისთვის” კარგი არ არის. ამ ადამიანებს მოუწევთ დებატებში შესვლა ოპონენტებთან, რაც მაინცდამაინც კარგად არ გამოიყურება. მეორე მინუსი, რაც ამას უკავშირდება, არის ის, რომ როდესაც წინა პლანზე გამოგყავს ადამიანები დაბალი ცნობადობით, ამით შენ აღიარებ, რომ პარტიის ლიდერები ყველა მინუსში გყავს და ცდილობ მათ დამალვას. ანუ, 4 წლის თავზე ვერ გაზარდე ვერც ერთი რეიტინგიანი ლიდერი, რომლის წინა პლანზე გამოყვანა შენთვის არ იქნებოდა წამგებიანი. ზუსტად ამაზე მეტყველებს – ის ადამიანები, რომლებიც აქტიურობდნენ “ქართული ოცნების” სახელით, ბუჩქებში დამალეს. ეს საამაყო არ არის. 4 წლის განმავლობაში რას აკეთებდა პარტია?! თუ არ ჰყავთ კარგი ხალხი, რატომ არ მოახდინეს თავის დროზე ცვლილება?!” – ამბობს “რეზონანსთან” საუბრისას გია ხუხაშვილი.
გამოცდილი პოლიტიკოსები
სიის 30% ისევ ძველი სახეებითაა დაკომპლექტებული და ისინი ძირითადად სიის ზედა ნაშილში არიან, გარდა მაჟორიტარი დეპუტატობის კანდიდატებისა, რომლებსაც, როგორც უკვე აღვნიშნეთ, სიის ქვედა ნაწილში მიუჩინეს ადგილი. მაგალითად, დიდუბის მე-15 ოლქის მაჟორატარობის კანდიდატი, მსახიობი ზაზა პაპუაშვილი, სიაში 69-ე ნომრითაა წარმოდგენილი. მოქმედი დეპუტატები მანანა კობახიძე და ეკა ბესელია სიაში მე-12-13 ადგილს ინაწილებენ, ზვიად კვაჭანტირაძე და ზვიად ძიძიგური კი მე-14-15 ადგილებზე არიან. მმართველი პარტიის სიაში ასევე შედიან აჭარის მთავრობის ყოფილი მეთაური არჩილ ხაბაძე და კიდევ 20-ზე მეტი მოქმედი დეპუტატი – ლერი ხაბელოვი, ვიქტორ ჯაფარიძე, ნუკრი ქანთარია, ერეკლე ტრიპოლსკი, გიორგი კახიანი, გიგა ბუკია, თემურ ჭკუასელი, დიმიტრი ხუნდაძე, ოთარ ჩრდილელი, კარლო კოპალიანი, გუგული მაღრაძე, გია ვოლსკი, შოთა ხაბარელი, ირაკლი სესიაშვილი, კახა ოქრიაშილი, ზაქარია ქუცნაშვილი, გედევან ფოფხაძე, პაატა კვიჟინაძე და სხვები.
სიის მიღმა დარჩენილები
ქართული ოცნების” და საპარლამენტო უმრავლესობის რამდენიმე ცნობილი სახე “ოცნების” საარჩევნო სიაში წარმოდგენილი არ არის. მმართველ პარტიას 8 ოქტომბრის საპარლამენტო არჩევნებისთვის არც მაჟორიტარულ ოლქებში წარუდგენია და არც საარჩევნო სიაში შეუყვანია ჯერ კიდევ მოქმედი პარლამენტის შემდეგი დეპუტატები ელისო ჩაფიძე, თედო ჯაფარიძე, გოგლა ჟვანია, ელდარ კურტანიძე, გოგი ქავთარაძე, ზვიად ზვიადაური, დავით ლორთქიფანიძე, ლექსო თამაზაშვილი, ვანო კიღურაძე, გელა გელაშვილი, პაატა ბარათაშვილი, თენგიზ ხუბულური, პაატა ბარათაშვილი, ომარ ნიშნიანიძე და თამაზ ჯაფარიძე. სიაში ასევე ვერ მოხვდა “ქართული ოცნების” ერთი ახალი სახე, რომელიც ცოტა ხნის წინ პრემიერმა საგურამოში წარადგინა. სოფო ჯაფარიძის განმარტებით, “ქართული ოცნების” საარჩევნო სიაში პირადი მიზეზებით არ არის.
„ბუნებრივია, გაგიჩნდათ კითხვები მას შემდეგ, რაც “ქართული ოცნების” საარჩევნო სიაში ვერ მნახეთ. სუბიექტური მიზეზის გამო, რომელიც იმდენად პირადია, რომ ამაზე საუბარი არ მსურს, მივიღე გადაწყვეტილება, რომელსაც აბსოლუტურად გაგებით მოეკიდა პრემიერ-მინისტრი. საჯაროდ ვუხდი მას მადლობას ნდობისთვის, თანადგომისათვის და მხარდაჭერისათვის. ასევე მადლობელი ვიქნები ჟურნალისტების, რომლებიც გაგებით მოეკიდებიან ჩემს გადაწყვეტილებას და ზედმეტი კითხვებით არ მომმართავენ. ეს ის შემთხვევაა, როდესაც ჩემს გადაწყვეტილებას პოლიტიკური სარჩული არ ედო და მხოლოდ პირადმა, სუბიექტურმა მიზეზმა განაპირობა ჩემი გადაწყვეტილება. სადაც და რა პოზიციაზეც უნდა ვიყო, მე გავაგრძელებ საქმიანობას ჩვენი ქვეყნის სასიკეთოდ. მთელი ჩემი შეგნებული ცხოვრება ასე ვიყავი და ვიქნები”, – აცხადებს სოფო ჯაფარიძე და “ქართულ ოცნებას” საპარლამენტო არჩევნებში წარმატებას უსურვებს.
“ქართული ოცნების” საარჩევნო შტაბის ხელმძღვანელის, კახი კალაძის თქმით, სიაში ყველა ვერ მოხვდებოდა. კალაძე მათ მადლობას უხდის და დარწმუნებულია, რომ ეს ადამიანები, სადაც უნდა იყვნენ, ყველაფერს გააკეთებენ ქვეყნის და ხალხის საკეთილდღეოდ. „ყველა სიაში ვერ მოხვდებოდა და, რა თქმა უნდა, ეს სამწუხაროა. მინდა მადლობა გადავუხადო ყველა იმ ადამიანს, ვინც პირველივე დღეებიდან შემოკრებილი იყო პარტია “ქართული ოცნების” ირგვლივ. ჩვენ ძალიან მნიშვნელოვანი წლები გავატარეთ, რთული დღეები გამოვიარეთ. ეს ეხება 2011-2012 წლებს. დღეს ქვეყანაში გვაქვს სრულიად სხვა რეალობა და ეს, რა თქმა უნდა, ჩვენი ქვეყნის მოქალაქეებთან ერთად ამ ადამიანების დიდი დამსახურებაცაა. ეს ადამიანები ყველა თავისი წარსული ცხოვრებით არიან შემდგარი და დარწმუნებული ვარ, სადაც უნდა იყვნენ ისინი, ნებისმიერ ადგილზე ყველაფერს გააკეთებენ ჩვენი ქვეყნისთვის და ხალხისთვის”, – განაცხადა კახა კალაძემ.
„ელისო ჩაფიძე რომ არ არის სიაში გამიკვირდა. ბევრად უფრო დიდი ნეგატივის მატარებელი ადამიანი ვნახე სიაში, ვიდრე ელისო ჩაფიძეა. თუმცა ეს, საბოლოო ჯამში, მათი პრობლემაა”, – განაცხადა გია ხუხაშვილმა.
ისევ სპორტსმენები და შოუ-ბიზნესის წარმომადგენლები
“ქართული ოცნების” პარტიული სიის სრული შემადგენლობის 14% პროფესიით იურისტია, 7% – სპორტსმენი, 3% – შოუ-ბიზნესის წარმომადგენელი.
პოლიტოლოგ გია ხუხაშვილის თქმით, ნებისმიერი სფეროს წარმომადგენელი შეიძლება იყოს პოლიტიკაში, თუ მას საზოგადოებრივი აქტივობის გარკვეული გამოცდილება აქვს. “მაგალითად, ზაზა ხუციშვილი რომ მაჟორიტარად იყრის კენჭს და პოლიტიკაში მოდის, კითხვები არ მიჩნდება. იგი ისედაც აქტიური იყო. შესაბამისად, მასთან მიმართებაში პრობლემა არ მაქვს. მაგრამ ისეთი ადამიანები, რომლებიც აქტიურობით არ გამოირჩეოდნენ არასოდეს და ყოველთვის გულგრილები იყვნენ და სიაში მოხვდნენ მხოლოდ იმიტომ, რომ კარგად მღერიან ან ცეკვანენ – ეს არის მიუღებელი. ინდივიდუალური მიდგომით ვაფასებ ყოველთვის – ესა თუ ის ადამიანი უნდა იყოს თუ არა პოლიტიკაში. ადამიანი, რომელიც მხოლოდ ფეხბურთელია და ამიტომ მოხვდა სიაში და ამას იმით ხსიან, რომ ის მეტ ხმას აიღებს – ეს არასწორი მიდგომაა.
ადამიანმა მანდატი მოიპოვოს და ბუტაფორია იჯდეს იქ, ეს ხომ არასწორია… დეპუტატს აქვს პასუხისმგებლობა და რაღაც პროფესიული ჩვევები სჭირდება და შესაბამისი გამოცდილება. აქედან გამომდინარე პოლიტიკოსი შეიძლება იყოს ფეხბრუთელიც, მოცეკვავეც და მომღერალიც, მაგრამ მხოლოდ იმ შემთხვევაში თუ მათ პოლიტიკაში შესვლის გადაწყვეტილება მიიღეს არა დეპუტატის სკამის დაკავების მიზნით, არამედ ისინი მუდმივად მონაწილეობდნენ ქვეყნის საზოგადოებრივ ცხოვრებაში”, – გვითხრა გია ხუხაშვილმა და დასძინა, რომ პოლიტიკაში ბიზნესმების შემოსვლას ნეგატიურად უყურებს.
“ბიზნესმენებთან დაკავშირებით ნეგატიური განწყობა მაქვს მარტივი მიზეზის გამო – მათი ფსიქლოგია არის მარტივი, მუდმივად მუშაობს მოგებაზე. ნებისმიერი მისი ნაბიჯი ემსახურება გარკვეული კეთილდღეობის მოპოვებას. შესაბამისად, ბიზნესმების მოსვლა პოლიტიკაში ჩემში დიდ ნდობას არ იწვევდა და არ იწვევს. ისინი არიან აპოლიტიკური ადამიანები და ჩვენ ამას ვხედავთ. ეს ის ბიზნესმენები არიან, რომლებიც შევარდნაძის დროიდან მოყოლებული ყველა ხელისუფლებას ეკვრებიან და მერე იყენებენ ამ ყველაფერს საკუთარი კომპანიის ლობირებისთვის. ეს სახელმწიფოებრივად სწორი არ არის”, – უთხრა “რეზონანსს” გია ხუხაშვილმა.
დაბალ კონკურენტუნარიანი კანდიდატები – პოლიტოლოგთა შეფასებები
“ქართული ოცნების” პარტიული სიის სრულ შემადგენლობას პოლიტოლოგები, საერთო ჯამში, იწუნებენ და დარწმუნებულნი არიან, რომ “ოცნებას” მომავალ პარლამენტში უმრავლესობის 76 მანდატის მოპოვება გაუჭირდება.
ანალიტიკოს ვახტანგ ძაბირაძის თქმით, მივიღებთ იმაზე უარეს პარლამენტს, ვიდრე მერვე მოწვევის პარლამენტი იყო. „ვფიქრობ, “ოცნება” საკმაოდ რთულ ვითარებაში აღმოჩნდება, რადგან სიაში ძალიან ბევრი გამოუცდელი ადამიანები ჰყავს. პოლიტიკურ გამოცდილებას უფრო დიდი მნიშვნელობა, აქვს ვიდრე პროფესიას. იურისტებისა და ეკონომისტების წილი საერთო ჯამში 23%-ია, თუმცა, ყველაზე მნიშვნელოვანია, ვის რა პოლიტიკური გამოცდილება აქვს. ვფიქრობ, მივიღებთ იმაზე ცუდს პარლამენტს, ვიდრე წინა იყო. “ქართული ოცნების” პერსონები იქნებიან უფრო დაბალკონკურენტუნარიანი, ვიდრე ეს იყო ალიანსის შემთხვევაში”, – უთხრა “რეზონანსს” ვახტანგ ძაბირაძემ. მისი თქმით, ახალ სახეებს ოპონენტებთან დებატები გაუჭირდებათ.
“იმ პარლამენტში, სადაც “თავისუფალი დემოკრატებიც” და “რესპუბლიკელები” “ოცნების” შემადგენლობაში იყვნენ, კოალიციას “ნაციონალურ მოძრაობასთან” საკმაოდ უჭირდა დებატები. თქვენ წარმოიდგინეთ, ახლა ეს ადამიანები, რომლებსაც ამის ნაკლები გამოცდილება აქვს, როგორ გაუწევენ კონკურენციას. რაც შეეხება მაჟორიტარების უკანა პლანზე გადაწევას, როგორც ჩანს ეს “ქართული ოცნების” სტრატეგიაა. ეტყობა ამით მოტივაცია მისცეს, რომ იბრძოლონ გამარჯვებისთვის. თანაც არ არის გამორიცხული, რომ ვიღაცეების მოშორება ფრთხილად უნდოდეთ. მეორე მხრივ, თუ ადამიანი მაჟორიტარულ ოლქში გაიმარჯვებს, “ქართულ ოცნებას” ვეღარ წამოაყვედრებს ვერავინ, რომ სპორტსმენი გაიყვანეს. იტყვიან, რომ მაჟორიტარი იყო და თავად მოიგო არჩევნები. როგორც ჩანს, “ოცნება” ასეთი ფილოსოფიით იმუშავებს”, – განუცხადა “რეზონანსს” ვახტანგ ძაბირაძემ. მისივე თქმით, “ოცნება” მიიღებს ყველაზე მეტ მანდატს, მაგრამ ეეჭვება უმრავლესობის მოპოვება და პარლამენტში 76 დეპუტატის შეყვანა შეძლოს.
“ოცნების” სია მმართველი პარტიის წარუმატებელ მოღვაწეობაზე მიუთითებს”, – ასე კი პოლიტოლოგია გია ხუხაშვილი აფასებს. მისი თქმით, ამ სიიდან გამსვლელი მხოლოდ პირველი 40 კაცია. „ქართული ოცნების” სიაში 40-ის იქით თუ ვინ წერია, თვლას აღარ აქვს აზრი. იმის იქით გამსვლელი ადგილები აღარ არის. ამ სიის დაკომპლექტებაში მნიშვნელოვანია ის, რომ მაჟორიტარებზე ე.წ. სადაზღვეო პოლისი არ გაიცა. ეს სხვათა შორის ძალიან კარგი პრეცედენტია საარჩევნო მენეჯმენტის თვალსაზრისით. მაჟორიტარები უფრო მეტი ენთუზიაზმით იმუშავებენ. არ ექნებათ იმედი, რომ წინა რიგებში “პარაშუტი” აქვთ. ასე რომ, ჩემი აზრით, ამით “ქართულმა ოცნებამ” სწორი ნაბიჯი გადადგა.
„რაც შეეხება პარტიის პოლიტიკური ელიტის შეცვლას, ეს მეტყველებს მხოლოდ და მხოლოდ ერთ რამეზე, რომ პარტიის ოთხი წლის მოღვაწეობა იყო აბსოლუტურად წარუმატებელი. თუმცა, ახალ სახეებს აქვს გარკვეული პლუსიც – ჩვენთან პოლიტიკურ ელიტას მთლიანობაში ნეგატიურად აფასებენ და აქედან გამომდინარე, პოლიტიკაში ახალი სისხლი კარგია. მაგრამ, კიდევ ერთხელ ვიმეორებ, ეს ნიშნავს მართველი პარტიის წარუმატებელ მოღვაწეობას 4 წლის განმავლობაში”, – გვითხრა გია ხუხაშვილმა.
„რეზონანსი//მთელი კვირა“, 12 სექტემბერი, 2016 წელი
ხელისუფლება არეულობის მოლოდინში
„არაა გამორიცხული, თვითდაზიანებები მიიყენონ, თავი მსხვერპლად წარმოაჩინონ. არც ისაა გამორიცხული, მიხეილ სააკაშვილი ოდესიდან გვამებსაც კი ითხოვდეს სიტუაციის დასაძაბად“
თაკო მათეიშვილი
ხელისუფლება წინასაარჩევნოდ ოპოზიციის მზრიდან დაპირისპირებების, არეულობის მცდელობებისა და სხვადასხვა ტიპის პროვოკაციების მოსაგერიებლად ემზადება და საგანგებო განცხადებებსაც აკეთებს. ამ განცხადებების მთავარი ადრესატი კი “ნაციონალური მოძრაობაა”, რომელიც, მათი შეფასებით, “მაიდნის” მოსაწყობად ხელსაყრელ მომენტს ელის.
საპარლამენტო უმრავლესობაში იმაშიც დარწმუნებული, არიან, რომ სიტუაციის არევის შესახებ განკარგულებებს “ნაცმოძრაობა” ოდესიდან იღებს და რაც უფრო მწვავე, ტრაგიკული და ხმაურიანი იქნება ეს შემთხვევები, მათთვის მით უფრო ხელსაყრელია.
თუმცა, პოლიტოლოგებს ამგვარი მოლოდინი არ აქვთ. ამბობენ, რომ წლევანდელი არჩევნები ჩვენთვის უჩვეულოდ მშვიდია და რომ არც ხელისუფლებას, არც ოპოზიციას და არც ხალხს არ აქვს იმის ინტერესი, რომ სიტუაცია დაძაბონ. მათივე აზრით, პოლიტიკური პარტიების მხრიდან დაინტერესება რომც არსებობდეს, არეულობის მოწყობას მაინც ვერ შეძლებდნენ, რადგან ხალხში სათანადო საპროტესტო მუხტი არაა.
რაც შეეხება შელაპარაკებებისა და მცირე დაპირისპირების ცალკეულ შემთხვევებს, მათი აზრით, ამგვარი რაღაც ყოველთვის და ყველგან ხდება.
შესაძლო პროვოკაციების სავარაუდო სცენარები
საარჩევნო კამპანია სულ უფრო და უფრო აქტიურ სახეს იღებს და მოსალოდნელ პროვოკაციებზე ყურადღება თავდაპირველად ქვეყნის პრემიერ-მინისტრმა გაამახვილა. მან შინაგან საქმეთა მინისტრს დაავალა, ყველაფერი გააკეთოს, რათა ნებისმიერი პროვოკაცია თავიდან იქნას აცილებული.
“გამოიყენეთ კანონით გასაზღვრული ყველა შესაძლო ინსტრუმენტი იმისათვის, რომ ფიზიკურად თავიდან ავიცილოთ ნებისმიერი დაპირისპირება, გააკეთოთ ყველა რესურსის მობილიზაცია ამ მიზნის მისაღწევად, ვისაც არ უნდა ეხებოდეს ეს და უპირველეს ყოვლისა იმ შემთხვევაში, თუ არსებობს რაიმე ძალადობის რისკი ოპოზიციის წარმომადგენლებთან მიმართებაში. რა თქმა უნდა ასეთივე ლეგიტიმური უფლება აქვს მმართველი პარტიის წარმომადგენლეს, რომ იყოს დაცული,” – განაცხადა გიორგი კვირიკაშვილმა და დასძინა, რომ ქვეყანაში წესრგით თავად ყველაზე მეტად არიან დაინტერესებული.
“არავის მივცემ უფლებას, რაიმე რისკის ქვეშ დააყენოს ის უმნიშვნელოვანესი განვითარების პროცესი, რომელსაც დღეს ადგილი აქვს საქართველოში”, – დასძინა კვირიკაშვილმა.
პრემირზე ბევრად მწვავე განცხადებები გააკეთა “ქართული ოცნება – დემოკრატიული საქართველოს” აღმასრულებელმა მდივანმა ირაკლი კობახიძემ. იგი დარწმუნებულია, რომ არჩევნებამდე პროვოკაციები რეალურად არის მოსალოდნელი. ბრიფინგზე მან ისიც აღნიშნა, რომ ჯერჯერობით მასშტაბი დიდი არ არის, თუმცა დინამიკა მზარდია.
“სწორედ აქედან გამომდინარე გვინდა ამ პროვოკაციებზე თქვენი ყურადღების გამახვილება. აქვე ვიტყვი, რომ განსაკუთრებული კონცენტრაცია პროვოკაციების კუთხით შეინიშნება ორ რეგიონში. ეს არის სამეგრელოს რეგიონი, კონკრეტულად ზუგდიდის მუნიციპალიტეტი და ასევე, აჭარის რეგიონი, სადაც ამ ბოლო დღეების განმავლობაში რამდენიმე საკმაოდ მძიმე პროვოკაციას ჰქონდა ადგილი ჩვენი აქტივისტების მიმართ,” – აღნიშნა ირაკლი კობახიძემ. აქვე მან რამდენიმე მაგალითიც მოიყვანა ზუგდიდსა და ბათუმში მომხდარ ინცინდენტებთან დაკავშირებით, რა დროსა, კობახიძის თქმით, “ოცნების” კანდიდატებს მოსახლეობასთან შეხვედრისას “ნაცმოძრაობის” კანდიდატების ახლობლებმა შეურაცხყოფა მიაყენეს.
“ნაციონალური მოძრაობა” არის მარგინალური პოლიტიკური ძალა და ჩვენ ვრწმუნდებით, რომ მხოლოდ მარგინალური ფორმებით შეეძლოთ ქვეყნის მართვა. ასევე, მხოლოდ მარგინალური ფორმებით შეუძლიათ მათ ოპოზიციის რანგში პოლიტიკურ პროცესებში და საარჩევნო პროცესებში მონაწილეობა და თავიანთი კამპანიის წარმოება.
“ჩვენი ამოცანა არის პროვოკაციების პრევენცია და ამისათვის ყველაფერს ვაკეთებთ. მოვუწოდებთ “ნაციონალურ მოძრაობას” თავი შეიკავონ პროვოკაციებისგან. თავი შეიკავონ კონტრაქციების მოწყობისაგან. ჩვენ არც ერთი კონტრაქცია არ მოგვიწყია არც ერთი ოპონენტის, მათ შორის არც “ნაციონალური მოძრაობის” წინააღმდეგ. იგივესკენ მოვუწოდებთ ჩვენს ოპონენტებს ამ საარჩევნო პროცესში”, – დასძინა ირაკლი კობახიძემ.
ოპონენტების ავ ზრახვებში საპარლამენტო უმრავლესობის წევრი ნუკრი ქანთარიაც დარწმუნებულია. ამბობს, რომ თავად მშვიდი კამპანიის ჩატარება უნდათ, მაგრამ “ვიღაცეები” ცდილობენ ყველაფერი აგრესიაში გადავიდეს. იმასაც დასძენს, რომ ეს მცდელობები ძირითადად “ნაცმოძრაობის” მხრიდან მოდის, თუმცა, აქვე არ გამორიცხავს, რომ შესაძლოა სხვა პარტიებისგანაც იყოს.
“ნაცმოძრაობას” კარგა ხანია თავის კალენდარში უწერია, რომ არეულობების მოწყობა სცადონ. ამაზე დიდი ხანია პირადად მეც ვსაუბრობ. უნდათ რაღაც მაიდანის მსგავსი მოახერხონ და ამ ყველაფრის პრევენციისათვის ვამბობთ, რომ საზოგადოება ფხიზლად, მშვიდად იყოს. ეს ყველაფერი არ გამოუვათ, მაგრამ მათი მხირდან მცდელობები ნამდვილად იქნება. აგერ სააკაშვილიც იქადნება, რომ ჩამოვა. თუკი ჩამოვა, ბუნებრივია, კანონი იმოქმედებს და დააკავებენ. ასეთი გეგმები ოდესიდან აქვთ – მაქსიმალურად ცდილობენ მსხვერპლად წარმოჩინდნენ,” – ამბობს ნუკრი ქანთარია. მისივე თქმით, “ნაცმოძრაობის” მიერ მოწყობილი პროვოკაციები სხვადასხა სახის შეიძლება იყოს. მაგალითად, შეიძლება სცადონ “ოცნების” მიერ ორგანიზებული შეკრებების ჩაშლა, ანდა თავიანთ შეკრებებზეც კი მოინდომონ ამგვარი რამის გაკეთება, რათა ეს ყველაფერი შემდეგ ხელისუფლებას დაბრალდეს.
“არაა გამორიცხული, თვითდაზიანებები მიიყენონ, თავი მსხვერპლად წარმოაჩინონ. არც ისაა გამორიცხული, სააკაშვილი ოდესიდან გვამებსაც კი ითხოვდეს სიტუაციის დასაძაბად. ეს აპრობირებული სასტიკი პოლიტიკური მეთოდებია, რომელიც “ნაცმოძრაობას” ხშირად გამოუყენებია. გაიხსენეთ “რუსთავი 2″-თან დაკავშირებით სატელეფონო საუბრები – იქნებ ფეხმძიმე ქალი მოკვდეს, რომ ხალხი აღელდესო. ასე რომ, ეს გეგმები აქვთ და მცდელობები აუცილებლად აღიკვეთება. ამიტომაც ვამბობთ, რომ არც კი სცადონ,” – აღნიშნავს დეპუტატი. მისივე თქმით, დაძაბული წინასაარჩევნო გარემო პირველ რიგში ხელისუფლებას არ აწყობს და ამიტომაც მიმართეს პრევენციას; ამიტომ მოუწოდებენ მხარდამჭერებსაც, რომ პროვოკაციებს არავითარ შემთხვევაში არ აყვნენ. თუმცა, აქვე იმასაც დასძენს, რომ შიგადაშიგ ზოგს ნერვები მაინც ღაალტობს ხოლმე და “უმნიშვნელო” დაპირისპირებები ამიტომაც ხდება. “ამიტომაც ვეუბნებით შსს-ს, რომ მაქსიმალურად მობილიზებულები იყვნენ და არ გაარჩიონ ჩვენი მომხრეა თუ სხვისი. ვინც კი რაიმეს შეეცდება, მყისიერად აღიკვეთოს. ჩვენ უმრავლესობის მოპოვება მშვიდი, სამართლიანი, თავისუფალი არჩევნებით გვინდა,” – დასძენს ქანთარია.
მოწინააღმდეგის დისკრედიტაციის მცდელობა, თუ პრევენცია
პრემიერისა და კობახიძის განცხადებებს პრევენცულ ღონისძიებებად მიიჩნევს პოლიტოლოგი ვახტანგ ძაბირაძე და ამბობს, რომ კარგი იქნება, თუკი განცხადებას შს მინისტრიც გააკეთებს. მისივე თქმით, არც ის იქნება ურიგო, თუკი არჩევნების დღეს საარჩევნო უბნებზე სათვალთვალო კამერები განთავსდება. ამბობს, რომ არჩევნების მშვიდ ვითარებაში ჩატარება ამ დანახარჯად ნამდვილად ღირს.
რაც შეეხება მოსალოდნელ ინცინდენტებს, ძაბირაძე დარწმუნებულია, რომ სერიოზული არაფერი მოხდება და რომ ცალკეულ შემთხვევებში მცირე შელაპარაკებები არ უნდა გავაზვიადოთ.
“გულწრფელად რომ ვთქვათ, ახლანდელი საარჩენო გარემოცა და პროცესიც 2012 წლის გარემოსაგან ცა და დედამიწასავით განსხვავდება. ამ არჩევნების შედარება 2012 წლამდე საქართველოში ჩატარებულ არჩევნებთან არ შეიძლება. ეს არჩევნები ჩვენთვის უჩვეულოა და ამოვარდნილია იმ სტერეოტიპებიდან, რაც 90-იანი წლებიდან მოყოლებული საპარლამენტო არჩევნებთან დაკავშირებით არსებობს. არანაირ დესტაბილიზაციას არ ველოდები. რა თქმა უნდა, ხალხი განაწყენებულია და ა.შ., მაგრამ ეს საერთო სურათს არ ქმნის. საერთო სურათი ძალიან მშვიდი და გახსნილია. ეტყობა ამან ცოტა შეგვაშფოთა, რადგან ასეთ არჩევნებს მიჩვეულები არ ვართ. გვგონია, რომ რაღაც უნდა მოხდეს, რადგან ისე ჩატარება ვერ წარმოგვიდგენია,” – აცხადებს ვახტანგ ძაბირაძე. შესაბამისად, იგი სერიოზულ გართულებებს არ ელის და ფიქრობს, რომ ქუჩის დაპირისპირებამდე საქმე არავითარ შემთხვევაში არ მივა. პატარ-პატარა პროვოკაციები და შელაპარაკებები კი, მისი თქმით, ყოველთვის ყველგან იქნება და გამორცხულია არჩევნებმა ამის გარეშე ჩაიაროს.
მთავარი, ვახტანგ ძაბირაძის თქმით ისაა, რომ ხელისუფლების ან ოპოზიციის მხრიდან ვინმეს მიმსამართით მიზანმიმართული ზეწოლა არ დაფქსირდეს.
“ბოლო 4 წელიწადში ჩატარებული არჩევნებიც ამოვარდნილი იყო საერთო კონტექსტიდან და 2012 წლამდე ჩატარებული არჩევნებისაგან ისინიც განსხვავდებოდა. უფრო მშვიდი იყო და რაც მთავარია, არც ქვეყნის შიგნით და არც მის გარეთ არჩევნების სამართლიანობა ეჭვქვეშ არ დაუყენებია. არც საარჩევნო გარემოზე ყოფილა გართულებები და მთავარი ესაა. განსხვავებული აზრის მქონე ადამიანების შეკამათება კი არაა პრობლემა. პრობლემა ის იქნებოდა, ისეთი დაძაბული პროცესი რომ ყოფილიყო, როგორიც 2012 ან 2008 წლის არჩევნების წინ იყო. ხალხშიც არაა ასეთი განწყობა. ამ ხელისუფლების მნიშვნელოვანი მიღწევა მგონია ის, რომ დღეს საარჩევნო გარემო ძალიან გახსნილი და თავისუფალია. ყოველ შემთხვევაში, ჩვენთვის უჩვეულოდ თავისუფალი,” – აცხადებს პოლიტოლოგი.
ხელისუფლების შემაშფოთებელ განცხადებებს წინასაარჩევნოდ მთავარი ოპოზიციური ძალის – “ნაციონალური მოძრაობის” დისკრედიტაციის მცდელობას აფასებს პოლიტოლოგი ნიკა ჩიტაძე და დასძენს, რომ ეს პირველი შემთხვევა არაა. იგი დარწუნებულია, რომ “ოცნებას” პირველ რიგში სწორედ “ნაცმოძრაობის” სახელის შებღალვა უნდა და არა რომელიმე სხვა ოპონენტის. რეალურად კი, მისი აზრით, პროვოკაციას თავად ხელისუფლება მიმართავს და ამის დამადასტურებელი საბუთად კორცხელის ინცინდენტი მოჰყავს, რომელიც დღემდე არაა გამოძიებული.
“ყოფილი შს მინისტრი თავის დროზე იმასაც აცხადებდა, რომ “ნაცმოძრაობის” წარმომადგენლები მაიდნის მოწყობას და საბურავების დაწვას აპირებდნენ. ასევე, ყოფილი პრემიერი ღარიბაშვილი იმასაც ამბობდა, რომ “ნაცმოძრაობის” წარმომადგენლები მომხრეებს 15-15 ლარს ურიგებდნენ, რათა მიტინგზე მათ ჩხუბი და პროვოკაციები დაეწყოთ. ახლა კი პრემიერი ასეთ განცხადებებს აკეთებს და მასთან ერთად “ქართული ოცნების” სიის ახალი სახეც. არადა იმის დამადასტურებელი, რომ “ნაცმოძრაობა” რაიმე პროვოკაციას გეგმავს, არაფერი აქვთ. “თუკი “ოცნების” ახალი სახეები, რომელთაც უცხოეთში აქვთ განათლება მიღებული ასეთ უსაფუძლო განცხადებებს აკეთებენ, რითი სჯობიან პარლამენტის ახლანდელ წევრებს, რომელთაც იბიარდი საროსკიპო ჰგონიათ?” – ამბობს ნიკა ჩიტაძე.
გარდა ამისა, იგი იმასაც იხსენებს, რომ გასულ წლებში “ოცნების” აქტივისტებმა “ნაციონალური მოძრაობის” 21 ოფისზე მიიტანეს შეტევა და ეს ყველაფერი არათუ გამოიძიეს, არამედ ყოფილმა პრემიერმა მოძალადეები წაახალისა კიდეც, როცა განაცხადა, რომ ხალხი “ნაცმოძრაობას” ადეკვატურად ექცეოდა. “ცოტა ხნის წინ კი სანდრა რულოვსსაც მიაყენეს შეურაცხყოფა და კიდევ ისინი გეგმავენ ინცინდენტებს?!” – ამბობს ნიკა ჩიტაძე.
მიუხედავად ამისა, იგი არ ელის, რომ არჩევნების მოახლოებასთან ერთად დაპირისპირებები ხშირ და მასშტაბურ სახეს მიიღებს და აცხადებს, რომ ამის იმედს უცხოელი დამკვირვებლები აძლევენ, რომლებიც საქართველოში ჩამოდიან. მისი აზრით, ეს ფაქტორი ხელისუფლებას აიძულებს საარჩევნო პროცესის მშვიდ ვითარებაში ჩატარება უზრუნველყოს. “არაფერი გამიკვირდება, მაგრამ ვფიქრობ “ოცნება” იძულებული იქნება თავისი აქტივისტები დააშოშმინოს. შეიძლება იყოს ცალკეულ გმოვლინებების ერთეული ადამიანების მხრიდან, მაგალითად, ოპოზიციის კანდიდატების შეურაცხყოფა, მაგრამ ვიმედოვნებ, რომ კორცხელი ნამდვილად აღარ განმეორდება,” – ამბობს ნიკა ჩიტაძე.
„რეზონანსი//მთელი კვირა“, 12 სექტემბერი, 2016 წელი
ინტერვიუ გია ხუხაშვილთან: „დემოკრატიის დასამკვიდრებლად ხელისუფლება არჩევნების გზით მეორედაც უნდა შეიცვალოს“ // „თუ პარტიაში ასეთი საშინელებები ხდებოდა, მაშინ ხათუნა ლაგაზიძის მიმართაც გაისმის კითხვა – როგორ მოღვაწეობდა ამ პირობებში?“
თაკო მათეშვილი
“ყველას უჭირს იმის დამტკიცება, რომ თვითონ არის კარგი. შესაბამისად, იმის მტკიცებას იწყებენ, რომ სხვები უფრო ცუდები არიან. სამწუხაროდ, როგორც წესი ნეგატივი იმარჯვებს, რადგან ნეგატივზე მოთხოვნილება უფრო მაღალია. ჩვენი მომხმარებელი ამასაა მიჩვეული,” – ასე აფასებს პოლიტოლოგი გია ხუხაშვილი საარჩევნო გარემოსა და კამპანიას, რომელიც უკვე აქტიურად მიმდინარეობს. მისი აზრით, ძლიერ და ეფექტურ საარჩევნო კამპანიას ვერცერთი პარტია ვერ ატარებს და ამიტომ დიდი შანსია ამომრჩეველი ისევ “ქართული იცნებისა” და “ნაცმოძრაობის” ამარა დარჩეს.
პოლიტოლოგი პრეზიდენტის მიერ საკონსტიტუციო სასამართლოს მოსამართლეებად ირინა იმერლიშვილისა და გიორგი კვერენჩხილაძის დანიშვნასაც ეხმაურება და გიორგი მარგველაშვილს არჩევანს უწონებს.
გია ხუხაშვილი: ამ გადაწყვეტილებამ საკონსტიტუციო სასამართლოს სულზე მოუსწრო. ჩვენ ვხედავთ, რომ იგი ქმედუუნარო გახდა და ეს სახელმწიფოებრივად ძალიან სახიფათოა. სამწუხაროდ, ბევრმა მხრემ, როგორც შიგნიდან, ისე გარედან, ამისათვის ყველაფერი გააკეთა. პოლიტიკოსების გადაჭარბებული აქტიურობა, მიუხედავად იმისა ისინი მართალს ლაპარაკობდნენ თუ არა, ძალიან მავნებელი გახდა. ამან ეს სისტემა კოლაფსში ჩააგდო. შესაბამისად, კარგია, რომ ახლა ამ ყველაფრის გამოსწორების კონტურები შეიძლება გამოიკვეთოს. რაც შეეხება პერსონებს, მე ორივეს კარგად ვიცნობ და მათ დანიშვნას მივესალმები. ეს ადამიანები გამოირჩევიან როგორც პროფესიული, ისე ზნეობრივი თვისებებით. შეიძლება ითქვას მორალური ავტორიტეტები არიან ამ ქვეყანაში და ორივეს წარმატებას ვუსურვებ.
- მათი დანიშვნა პრეზიდენტის პრეროგატივა იყო, თუმცა, მაინც არსებობდა მოლოდინი, რომ გარკვეული ძალები ამაში ჩარევას შეეცდებოდნენ. როგორ ფიქრობთ, არ მოინდომეს თუ არ გამოუვიდათ?
- ვფიქრობ, პოლიტიკურ ძალებს, თუნდაც ხელისუფლებას, იმ ურთიერთობიდან გამომდინარე, რაც ჩამოყალიბდა, მცდელობაც კი არ ექნებოდათ. დიდი ხანია აღარავის აღარ აქვს ილუზია, რომ პრეზიდენტის კომპეტენციაში ჩარევა მარტივად მოხერხებადია. თუ ადრე ასეთი მცდელობები შეიძლებოდა ყოფილიყო, დღეს უკვე იციან, რომ აზრი არ აქვს და ამიტომაც არ მგონია ვინმეს ჩარევა ეცადა. თანაც, არ მგონია, რომ პოლიტიკური ძალების მხრიდან ამ კანდიდატურების მიმართ სერიოზული პრეტენზიები ყოფილიყო.
- “ქართული ოცნების” პროპორციული სია უკვე ცნობილია. თქვენი აზრით, რითი შეიძლება იგი ამომრჩევლისთვის მომხიბვლელი იყოს? როგორ ფიქრობთ, ხალხი ამ სიას და კონკრეტულად ამ ადამიანებს დაუჭერს მხარს, თუ გადაწყვეტილებას მათ სასარგებლოდ ისევ პარტიის ხათრით მიიღებენ?
- არ მგონია სია მნიშვნელოვანი იყოს. იგი პირველ ნაწილში შეიძლება ითქვას ნულოვანია, რადგან იქ არიან ადამიანები, რომელთაც ხალხი საერთოდ არ იცნობს. მათ არც პოზიტიური და არც ნეგატიური რეიტინგები არ აქვთ. შესაბამისად, ვერ ვიტყვით, რომ მათ ვინმე განსაკუთრებულად მხარს დაუჭერს ან წინააღმდეგ გამოვა. მეორე-მესამე ათეულში ნეგატიური რეიტინგის ადამიანები არიან განთავსებული. “ქართულმა ოცნებამ” ისინი იქ ჩამალა, რადგან ეს ადამიანები საპარლამენტო მუშაობისას სჭირდება, თუმცა ესმის, რომ ისინი საზოგადოებას თვალში არ უნდა მოხვედროდნენ და უკანა რიგებში ამიტომაც გადამალეს. ასე რომ, სიას დიდი მნიშვნელობა არ აქვს. მეტსაც გეტყვით, თავად პარტია “ქართულ ოცნებასაც” არანაირი მნიშვნელობა არ აქვს. აქ გასათვალისწინებელი მხოლოდ რესურსებია – რაზე დგას ეს ყველაფერი.
პარტიის შესაძლო შედეგი სამ კომპონენტზე დგას, რომელთაგანა არცერთი არ არის დაკავშირებული ამ სიასთან: პირველი კომპონენტი ბიძინა ივანიშვილის რესურსებია, მეორე – “ანტინაციონალური” განწყობები, მესამე “ნაცმოძრაობიდან” გადმობარგებული მაჟორიტარობის კანდიდატები გახლავთ, რომლებიც შევარდნაძის დროიდან მოყოლებული თავიანთი რაიონების “მაყურებლებად” იქცნენ. მათ ცოცხების ფონზეც კი, მოახერხეს “ნაცმოძრაობის” სახელით კენჭისყრა. ამ სამ ირიბ, ხშირ შემთხვევაში ნეგატიურ ფაქტორზე დგას “ქართული ოცნების” შედეგი. სია და ლეგალური ავტორიტეტები არაფერს ნიშნავს.
- ბოლო დღეებში ხელისუფლების წარმომადგენლების მხრიდან რამდენიმე განცხადება გაკეთდა იმასთან დაკავშირებით, რომ წინასაარჩევნოდ პროვოკაციებსა და ინციდენტებს ელიან. როგორ ფიქრობთ, რეალურად არსებობს ამის საშიშროება?
- ეს ჩევეულებრივი ტექნოლოგიაა. თუ სადმე ვიღაც აქტივისტი ქალი მივიდა და ვინმეს ქოქოლა დააყარა, ამის პროვოკაციად განხილვა არასერიოზულია. პროვოკაციაა, როცა ძალისმიერი, კანონს მიღმა ქმედებები იწყება. პროვოკაცია იყო ის, რაც კორცხელში მოხდა.
ვიღაც აქტივისტები თუ მოწინააღმდეგეებს მწარე სიტყვებით გაუმასპინძლდებიან, ეს ნებისმიერი არჩევნებისთვის დამახასიათებებლია. ამაზე პარტიის თუნდაც ნომინალური ლიდერო რომ გამოდის და ჭკვიანური სახით რაღაცეებს აფრქვევს, ძალიან არასერიოზულია.
- ანუ, ფიქრობთ, რომ პროვოკაციები და ხმაურიანი დაპირისპირებები ამ არჩევნების პრობლემა არ იქნება?
- ამ არჩევნების პრობლემა ჩამოუყალიბებელი ამომრჩეველია. სწორედ ჩამოუყალიბებელი ამომრჩეველია “ქართული ოცნების” მთავარი ოპონენტი და არა “ნაციონალური მოძრაობა”. “ქართული ოცნება” კი ძალიან ცდილობს, რომ მეორე პოლუსად “ნაცმოძრაობა” წარმოადგინოს, მაგრამ ასე არაა. მისი მთავარი პრობლემა ის ხალხია, ვინც 2012 წელს “ნაცმოძრაობას” უარი უთხრა, მაგრამ დღეს აღარც ეს ხელისუფლება აღარ მოსწონს. ეს ე.წ. მიგრაციული ამომრჩეველია, რომელსაც იმედები გაუცრუვდა და იგი დღეს უმრავლესობაშია. იქიდან გამომდინარე, რომ “ქართულ ოცნებას” ამ ადამიანების შენარჩუნებისა და გულის მოგების უნარი არ აღმოაჩნდა, ცდილობს ყველაფერი “ნაცმოძრაობასთან” დაპირისპირებაზე ააგოს. ანუ, საარჩევნო კამპანია ნეგატიური ნიშნით წაიყვანოს. თუ ასე გაგრძელდა, ამან შესაძლოა არჩევნებზე ამომრჩევლის დაბალი აქტივობა გამოიწვიოს. შესაბამისად, ვინც არ უნდა მოვიდეს ხელისუფლებაში, მისი ლეგიტიმაცია სუსტი იქნება. სუსტი ლეგიტიმაციის ხელისუფლება კი საარჩევნო კრიზისის ჩამოყალიბების ძალიან მაღალ საქმეს ქმნის. მოგეხსენებათ, რას ნიშნავს, როცა ქვეყანაში მოსახლეობის უმრავლესობას აქვს განცდა, რომ მას ეს ხელისუფლება არ აურჩევია. ის მუდმივად დენთის კასრზე იჯდება და როდის აფეთქდება, ღმერთმა უწყის.
- კიდევ რითია ეს არჩევნები მნიშვნელოვანი? რა არის მის შედეგებზე დამოკიდებული თუნდაც საგარეო პოლიტიკური ურთიერთობების კუთხით?
- მის შედეგებზე ბევრი რამაა დამოკიდებული, რადგან ჩვენ ახლა გარდამავალ ფაზაში ვიმყოფებით, მათ შორის ევროინტეგრაციის მიმართულებითაც. პირველი სისტემური ნაბიჯი, რასაც ვიზალიბერალიზაცია ჰქვია, სწორედ პოსტსაარჩევნო პერიოდში უნდა გადაიდგას. ამიტომ ახლა კითხვის ნიშნების გაჩენა ქვეყნის განვითარების დინამიკას ძალიან დიდ დარტყმას მიაყენებს. გარდა ამისა, ეს არევნები საბოლოოდ დემოკრატიის დამკვიდრებისთვისაც მნიშვნელოვანია, რადგან ქვეყანაში დემოკრატია მაშინ კი არ მკვიდრდება, როცა ხელისუფლება არჩევნების გზით ერთხელ იცვლება, არამედ მაშინ, როდესაც ეს მეორედაც ხდება. ამიტომაც აქვს ამომრჩევლის აქტივობას ასეთი დიდი მნიშვნელობა. თუ არჩევნებზე ამომრჩევლის 40-45% მივიდა, ეს ძალიან სამწუხარო რეალობა იქნება. გარდა იმისა, რომ პოსტ-საარჩევნო კრიზისი იქნება მოსალოდნელი, ხელისუფლებას რეალური რეფორმების ჩატარების ფუფუნებაც არ ექნება. ესეც პრობლემატური შეიძლება გახდეს, რადგან რეფორმებს საზოგადოების მხრიდან ძალიან მაღალი ნდობა სჭირდება.
- პაატა ბურჭულაძის პარტია ხათუნა ლაგაზიძემ სკანდალური განცხადებებით დატოვა. თქვენი აზრით, რა ხდება ამ პარტიაში?
- იქ მოვლენები ორ ფაზად განვითარდა. მიუხედავად იმისა, რომ პაატა ბურჭულაძეს ქართულ პოლიტიკაში თავის დამკვიდრებისა და ჩამოუყალიბებელი ამომრჩევლის სიმპატიების მოპოვების ძალიან კარგი შანსი ჰქონდა, ფორსმაჟორულ ვითარებაში სერიოზული შეცდომები დაუშვა. ეს შეცდომა გაერთიანების შექმნა იმდენად არ იყო. გაერთიანების შექმნა, ჩემი აზრით, უფრო ობიექტურ აუცილებლობას წარმოადგენდა, რადგან პარტია დაშლის პირას იდგა. შესაბამისად, ამ გაერთიანების შექმნა შესაძლოა საკამათო გადაწყვეტილება იყო, მაგრამ კანონზომიერი.
პაატა ბურჭულაძემ მეორე შეცდომა მაშინ დაუშვა, როცა სიების ფორმირების პროცესში პარტიაზე კონტროლი ფაქტიურად დაკარგა. საკონტროლო პაკეტი სხვებს ჩააბარა. ამის პირდაპირი შედეგია ის, რაც დღეს იქ ხდება. ფატალური შეცდომა ის იყო, რომ თავისი პოლიტიკური პარტნიორები, რომლებთან ერთადაც ამ პოლიტიკურ სისტემას აგებდა, გარიყა. ორი დღის წინ შეძენილ პარტნიორებს კი მთლიანად დაუთმო ინიციატივა. მის ამ გადაწყვეტილებებში მე პოლიტიკურ ლოგიკას ვეღარ ვხედავ. ეს ყველაფერი მასაც და მის პოლიტიკურ პარტნიორებსაც ძალიან დააზარალებს.
- ხათუნა ლაგაზიძემ ყოფილ თანაგუნდელებს ძალიან სერიოზული ბრალდებები წაუყენა. ისინი შანტაჟსა და მუქარაშიც კი დაადანაშაულა…
- არ მიყვარს, როცა პარტიიდან გასვლისთანავე ყოფილი თანაგუნდელების მიმართ ასეთი ტიპის აგრესიულ განცხადებებს აკეთებენ. მიუხედავად მისდამი ჩემი დიდი პატივისცემისა, ხათუნას ამ მიდგომაში ვერ დავეთანხმები. ვფიქრობ გარკვეული პაუზა მაინც უნდა გააკეთო, სანამ უცებ, ერთ დღეში აღმოაჩენ, რომ იქ თურმე საშინელებები ხდებოდა. თუ ასეთი საშინელებები ხდებოდა, მაშინ მის მიმართაც გაისმის კითხვა – როგორ მოღვაწეობდა პარტიაში ამ პირობებში? ასე რომ, ვფიქრობ გარკვეული პაუზა უნდა აეღო. პარტიიდან წამოსვლის მეორე დღესვე თავის პარტნიორებზე ასეთი სერიოზული შეტევა, რაც არ უნდა ცუდად მოქცეულიყვნენ ისინი, არ მგონია სწორი იყოს.
- ამ ყველაფრის ფონზე, თქვენი აზრით, რა შანსები დარჩა პაატა ბურჭულაძეს და მის გაერთიანებას?
- ძნელი სათქმელია. იქიდან გამომდინარე, რომ გადაუწყვეტელ ამომრჩეველს ძალიან არ უნდა “ქართული ოცნებისა” და “ნაცმოძრაობის” ამარა დარჩეს, ძალიან უბედურ დღეში მყოფი ოპოზიციის სახლით ხავსს ეჭიდება. მითუმეტეს, რომ ჩვენ ჯერ კიდევ არ ვიცით, როგორ გამოიყენებენ ბოლო პერიოდს პარტიები. ფაქტია, რომ ბურჭულაძის ამ გაერთიანებას ნდობა დაკარგული აქვს. დღეის მდგომარეობით ძალიან მყიფე სისტემაა, რომელიც უცებ შეიძლება დაეცეს და განულდეს.
- თქვენი აზრით, რომელიმე პარტია კარგ, ძლიერ, ეფექტურ საარჩევნო კამპანიას ატარებს?
- არა, ყველა ნეგატივზეა აგებული. ჩვენ ძირითადად ერთმანეთის განქიქებას ვუყურებთ. ყველას უჭირს იმის დამტკიცება, რომ თვითონ არის კარგი და შესაბამისად, იმის მტკიცებას იწყებენ, რომ სხვები უფრო ცუდები არიან. სამწუხაროდ, როგორც წესი ნეგატივი იმარჯვებს, რადგან ნეგატივზე მოთხოვნილება უფრო მაღალია. ჩვენი მომხმარებელი ამასაა მიჩვეული.
„რეზონანსი//მთელი კვირა“, 12 სექტემბერი, 2016 წელი
ინტერვიუ ივანე კიღურაძესთან: „ოცნების“ საარჩევნო სიაში რომ არ ვიქნებოდი, ეს 4 წლის წინ ვიცოდი“
თიკო ოსმანოვა
პარლამენტის განათლების მეცნიერებისა და კულტურის კომიტეტის ჯერ კიდევ მოქმედი თავმჯდომარე ივანე კიღურაძე “ქართული ოცნების” საარჩევნო სიაში მისი სურვილით არ მოხვდა. მისი თქმით, მან ეს გადაწყვეტილება 4 წლის წინ თავად მიიღო. ამბობს, რომ მეცნიერულ საქმიაონას გააგრძელებს.
“ქართულ ოცნებას” არ აქვს ისეთი საკადრო გაჭირვება, რომ 80 წელს მიმატანებული კაცი მიიწვიონ რაიმე თანამდებობის დასაკავებლად. მითუმეტეს, როცა ამ ადამიანს ასეთი სურვილი არ აქვს და, არც ჰქონია”, – ამბობს “მთელ კვირასთან” საუბრისას კიღურაძე.
“ქართული ოცნების” საარჩევნო სიაზე და მის სამომავლო გეგმებზე “მთელი კვირა” პარლამენტის განათლების მეცნიერებისა და კულტურის კომიტეტის ჯერ კიდევ მოქმედი თავმჯდომარე ივანე კიღურაძეს ესაუბრა.
ივანე კიღურაძე: “ქართული ოცნების” საარჩევნო სიაში რომ არ ვიქნებოდი, ეს 4 წლის წინ ვიცოდი. თავის დროზე პარლამენტში შევედი, როგორც სპეციალისტი, მეცნიერი და არა როგორც პოლიტიკოსი. ეს სრულიად ნორმალური და კანონზომიერია. არ მქონია სურვილი, რომ გამეგრძელებინა პოლიტიკური საქმიანობა. მაშინ სულ სხვანაირი სიტუაცია იყო. არ შემეძლო არ დამდგარიყავი ბატონი ბიძინა ივანიშვილის გვერდით. დავდექი და შეძლებისდაგვარად ვიმუშავე. ახლა კი თაობათა ცვლა უნდა მოხდეს. ამის გარეშე პროგრესი არ არსებობს, ეს გარდაუვალია. ეს ყველამ კარგად უნდა გააცნობიეროს. ასე რომ, მივესალმები ახალგაზრდების შესვლას პარლამენტში.
- და თქვენ რა გეგმები გაქვთ?
- სადაც ვიყავი, ისევ იქ ვაპირებ. პარლამენტში სამსახურის საშოვნელად არ შევსულვარ. მეცნიერი ვარ, ვიყავი და ვიქნები. სხვათა შორის მეცნიერული მუშაობა არც ამ 4 წლის მანძილზე შემიწყვეტია, ახლაც ასე გავარგძელებ. მთელ ჩემს დროს დავუთმობ მეცნიერულ მუშაობას. ასევე მინდა აღვნიშნო, რომ ვიყავი, ვარ და ვიქნები “ქართული ოცნების” გულშემატკივარი. მიმაჩნია, რომ ეს არის ერთადერთი სერიოზული პოლიტიკური ძალა, რომელსაც შეუძლია უზრუნველყოს ქვეყნის წინსვლა, პროგრესი. ერთადერთ რეალურ დაპირებებს, მხოლოდ ეს პოლიტიკური ძალა იძლევა.
- გაკეთდა განცხადება, რომ ის ადამიანები, ვინც მომავალ საპარლამენტო სიაში ვერ მოხვდებოდნენ, დასაქმდებიან თვითმმართველ თუ აღმასრულებელ ხელისუფლებაში…
- თუ აკვირდებოდით ჩემს მიერ მხარდაჭერილ კანონებს და მთელ ჩემს მოღვაწეობას, ალბათ დაინახავდით, რომ ყველგან ახალგაზრდების მისვლის მომხრე ვარ აღმასრულებელ და საკანონმდებლო ხელისუფლებაში ნებისმიერ ხელმძღვანელ თანამდებობაზე. “ქართულ ოცნებას” არ აქვს ისეთი საკადრო გაჭირვება, რომ 80 წელს მიმატანებული კაცი მიიწვიონ რაიმე თანამდებობის დასაკავებლად. მითუმეტეს, როცა ამ ადამიანს ასეთი სურვილი არ აქვს და არც ჰქონია. ვარ პროფესიონალი მეცნიერი, პედაგოგი და არასდროს არ მქონია სურვილი რაიმე ადმინისტრაციული თანამდებობა დამეკავებინა.
- ზოგადად როგორ აფასებთ “ქართული ოცნების” საარჩევნო სიას?
- სიაში ჩაწერილ ყველა პირს კარგად არ ვიცნობ, რაც ბუნებრივია. შერჩევის პროცესში მონაწილეობა არ მიმიღია, მაგრამ საერთო ჯამში დადებითად ვაფასებ. კონკრეტულად კი, თუ რისი შემძლები არიან, ამას მომავალი აჩვენებს. მაგრამ დარწმუნებული ვარ, “ქართული ოცნება” გაიმარჯვებს და ახალი მოწვევის პარლამენტი ახალ მნიშვნელოვან სიტყვას იტყვის ჩვენი ქვეყნისთვის.
- დეპუტატად თქვენს 4-წლიან მოღვაწეობას როგორ შეაფასებთ?
- ამაზე საუბარი ძალიან ძნელია. ერთადერთი რაც შემიძლია გითხრათ, ძალა და გამოცდილება არ დამიშურებია. რა გამომივიდა და როგორ გამომივიდა – არ ვიცი. ვერ ვიტყვი, რომ ძალიან კმაყოფილი ვარ. ქვეყნად არ მეგულება ადამიანი, საკუთარი მოღვაწეობით კმაყოფილი რომ იყოს და არც მე მივეკუთნები ამ ადამიანების კატეგორიას. ერთადერთი ის შემიძლია გითხრათ, რომ ძალა და ენერგია არ დამიშურებია, რომ ქვეყნისთვის სასარგებლო საქმე გამეკეთებინა.
„რეზონანსი//მთელი კვირა“, 12 სექტემბერი, 2016 წელი
ინტერვიუ გოგლა ჟვანიასთან: „მე ჩემი პოლიტიკური მოღვაწეობა დავასრულე“
თიკო ოსმანოვა
აწ უკვე ყოფილი დეპუტატისა და საპრალმენტო უმრვალესობის წევრის, გოგლა ჟვანიას თქმით, ის, რომ იგი არ არის “ქართული ოცნების” საარჩევნო სიაში, მისთვის, მოულოდნელი არ ყოფილა. თუმცა მისივე თქმით, ეს გადაწყვეტილება პარტიის ხელმძღვანელობამ მიიღო. ამბობს, რომ ამით დაასრულა პოლიტიკური საქმიანობა მაგრამ რჩება “ქართული ოცნების” გუნდის წევრად. მმართველი პარტიის ახალ საარჩევნო სიაზე და მისი ძმის ყოფილი პრემიერის ზურაბ ჟვანიას საქმის გამოძიებაზე “მთელი კვირა” გოგლა ჟვანიას ესაუბრა.
გოგლა ჟვანია: სანამ სია დაკომპლექტდებოდა, ბუნებრივია, მქონდა შეხვედრა პარტიის ხელმძღვანელობასთან. ვისაუბრეთ ამ საკითხზე და მაშინ განვაცხადე, რომ ჩემთვის პარლამენტში ყოფნა პრინციპულად მნიშვნელოვანი საკითხი არ არის. გადაწყვეტილება უნდა მიეღო პარტიის ხელმძღვანელობას. თუ ვიქნებოდი საჭირო, მზად ვიყავი მონაწილეობა მიმეღო. როგორც ჩანს, არ იყო საჭირო.
- ახლა რა გეგმები გაქვთ?
- დავუბრუნდები ჩემს ძირითად საქმიანობას, მქონდა პატარა ბიზნესი და იმას გავაგრძელებ.
- რჩებით თუ არა “ქართული ოცნების” გუნდის წევრად?
- ბუნებრივია. ეს არავითარ კავშირში არ არის ამასთან. ეს გადაწყვეტილება მოულოდნელი არ იყო და ასე ვთქვათ, ამ მხრივ პარტიის ხელმძღვანელობას თვითონ შევთავაზე, რომ თავისი შეხედულებისამებრ მიეღო გადაწყვეტილება. ვარ “ქართული ოცნების” დამფუძნებელი, წევრი და მიმაჩნია, რომ ეს ის ძალაა, რომელსაც შესწევს უნარი ქვეყანა კრიზისიდან გამოიყვანოს.
- ბიძინა ივანიშვილს თუ ესაუბრეთ ბოლო დროს?
- ინდივიდუალური საუბარი არ მქონია. იყო პარტიის ფორმატში. როდესაც ბიძინა ივანიშვილი ესწრებოდა, მაშინ ვსაუბრობდით, რომ მოხდებოდა სიის გადახალისება.
- და თქვენ როგორ მოგწონთ “ქართული ოცნების” ახალი სია?
- ძალიან ბევრი ახალი სახეა. ბევრ ადამიანს კონკრეტულ სფეროში აქვს ძალიან კარგი გამოცდილება, რაც მნიშვნელოვანია. ვფიქრობ, ეს გაამდიდრებს და გაძლიერებს პარლამენტს სხვადასხვა მიმართულებებით. რეფორმები გვჭირდება ძალიან ბევრ სფეროში. პრინციპში, შეიძლება ითქვას, რომ ბევრი დარგი თავიდან არის დასაყენებელი და იმედი მაქვს ეს ადამიანები თავის ცოდნას ამისთვის გამოიყენებენ. თუმცა არიან ასევე ადამიანები, რომლებსაც საერთოდ არ ვიცნობ.
- ბიძინა ივანიშვილის განცხადებით, ის ადამიანები, ვინც სიაში ვერ მოხდებიან, დასაქმდებიან აღმასრულებელ ხელისუფლებაში თუ თვითმმართველ ერთეულებში. ხომ არ გიხილავთ არჩევნების შემდეგ რომელიმე თანამდებობაზე?
- ამას გამოვრიცხავ. მე სახელმწიფო სტრუქტურებთან შეხება აღარ მექნება. შეიძლება ითქვას, ჩემი პოლიტიკური მოღვაწეობა დავასრულე. საერთოდ, როდესაც მოვედი პოლიტიკაში და მოვხდი საარჩევნო სიაში მამოძრავებდა ორად-ორი მიზანი: პირველი – მინდოდა მომეცილებინა მანიაკალური რეჟიმი, რომელიც ქვეყანას მრავალი წლის განმავლობაში მართავდა და მეორე – უმთვარესი პრინციპული საკითხი იყო ჩემი ძმის საქმის გამოძიება. პირველი საკითხი წარმატებით დაგვირგვინდა. რაც შეეხება ზურა ჟვანიას საქმის გამოძიებას, ეს პროცესი ჯერჯერობით მიმდინარეობს. მიუხედავად იმისა, ვიქნები თუ არა პარლამენტში, მაქვს ინტესიური კონტაქტი პროკურატურასთან.
- რატომ მოხდა ამის ასე გაჭიანურება. საკმაოდ დიდი ხნის წინ დაანონსდა, რომ საქმე მალე გაიხსნებოდა…
- მტკიცებულებების მოპოვება და ექსპერტიზების ჩატარება იმაზე რთული აღმოჩნდა ვიდრე წარმომედგინა. სხვადასხვა ეტაპზე საქმეში ჩართულნი არიან უცხოელი ექსპერტები, რასაც ძალიან დიდი დრო მიაქვს. ამ ადამიანებთან და სხვადასხვა სტრუქტურებთან მოლაპარაკებებს თვეები სჭირდება ხოლმე, რაც თავისთავად ართულებს და ახალნგრძლივებს პროცესს. თუმცა პროცესი მიდის სწორი მიმართულებით და აუცილებლად მივა ლოგიკურ დასასრულამდე და ამ საქმეს დაესმევა წერტილი.
- და მაინც, ხომ არ ხართ ნაწყენი, რომ მთელი 4 წლის განმავლობაში ეს საქმე არ გაიხსნა?
- არა. ვხედავ პროცესს შიგნიდან, მაგრამ, სამწუხაროდ, ყველაფერზე საჯაროდ საუბარი არ შემიძლია. ბუნებრივია, იყო შეცდომებიც, მაგრამ პროცესს შიგნიდან ვუყურებ და მიმაჩნია, რომ მთლიანობაში საქმე მიდის სწორი გზით. მოლოდინიც შესაბამისი მაქვს.
- რამდენად შესაძლებელია, გამოძიებამ კიდევ ერთხელ დაადასტუროს, რომ ყოფილი პრემიემიერ-მინისტრი ზურაბ ჟვანია უბედურ შემთხვევას შეეწირა?
- უბედურ შემთხვევაზე გამოძიება დიდი ხანია აღარ საუბრობს, მიუხედავად იმისა, რომ საქმის გადაკვალიფიცირება არ მომხდარა. უბედურ შემთხვევაზე გამოძიება საუბრობდა 2012 წლამდე. იმის მერე ამაზე საუბარი აღარ ყოფილა. ჩემ ხელთ არსებული მასალებით, რაზეც ხელი მიმიწვდება, თავიდანვე ვამბობდი, რომ მოხდა მკვლელობა და ამ 4 წლის მანძილზე ეს მოსაზრება გამიმყარდა. მაგრამ მთავარია, მტკიცებულების მოპოვება, რომლითაც მიდიხარ შემდეგ სასამართლოში. ეს არის ცოტა რთული პროცესი. შეიძლება იცოდე, რომ კონკრეტული ადამიანია მკვლელი, მაგრამ ამას უნდა საკმარისი მტკიცებულება, რომ დასააბუთო და დაუმტკიცო სასამართლოს. აი, ასეთი ნიუანსებია, რომელიც ართულებს ამ საქმის გამოძიებას.
———————
„ახალი თაობა“, 12 სექტემბერი, 2016 წელი
ინტერვიუ კახა გოგოლაშვილთან: „არსებობს შანსი, პოსტსაარჩევნო კოალიცია შეიქმნას“ // „საქართველოს ამოცანა შავი ზღვის აკვატორიის დაცვაში ნატოს ეგიდით მონაწილეობაა“
ევროპული კვლევის ცენტრის ხელმძღვანელი, პოლიტოლოგი კახა გოგოლაშვილი „ახალ თაობასთან“ ინტერვიუში აცხადებს, რომ კოალიციური მთავრობა დემოკრატიული განვითარების კიდევ ერთი საფეხურია, თუმცა ყველაზე ცუდი შეიძლება პრორუსულ ძალებთან კოალიციის შექმნა იყოს.
- ბატონო კახა, წინასაარჩევნოდ შეიძლება ვითარება დაიძაბოს? მმართველი გუნდიდან განცხადებები უკვე გაკეთდა შესაძლო პროვოკაციებთან დაკავშირებით ნაციონალური მოძრაობის მხრიდან...
- ვითარების შესაძლო დაძაბვის ანონსის ნაცვლად უკეთესია სამართალდამცავი ორგანოების მომზადება, ინსტრუქტირება, სწორი მოქმედების სტრატეგიის შერჩევა, შესაძლო პროვოკაციის მაღალ დონეზე აღკვეთა. ასეთი სახის განცხადებები შეიძლება არ იყოს რეალობა, მაგრამ ისინი უკვე ქმნის განწყობას, პანიკას.
- საფრთხე არ არსებობდა და ისე გაკეთდა განცხადება?
- ვერ გეტყვით, მაგრამ, რეალური ინფორმაციაც რომ იყოს, მსგავსი განცხადება, რომელიც თესავს შიშსა და უნდობლობას მოქალაქეებში, მიუღებელია, მით უფრო _ წინასაარჩევნო პერიოდში. ჯობია, სახელმწიფოს ყველა ლეგიტიმური საშუალება იყოს გამოყენებული, რომ პრევენცია მოხდეს.
- საქართველოში ვიზიტად მყოფმა ნატოს გენერალურმა მდივანმა გვითხრა, რომ ამ არჩევნებს სერიოზულად დააკვირდებიან...
- ცხადია. ამ არჩევნებს დააკვირდება არა მხოლოდ ჩრდილოატლანტიკური ალიანსი, არამედ ევროკავშირიც. ჩვენ ვართ ვიზალიბერალიზაციის მოლოდინში და ნატოსთან, ევროპასთან ურთიერთობაში ეს არჩევნები სერიოზული ტესტი იქნება. საქართველოში თუ არჩევნების შემდეგაც შენარჩუნდება დემოკრატიის განვითარების მიმართულებით პროგრესი, იქნება გარემო, რომელიც ევროკავშირის წევრ ქვეყნებს დადებითად განაწყობს, მაშინ, არა მგონია, აღებულ ტემპს რამე საფრთხე დაემუქროს.
- პოლიტოლოგები ამბობენ, რომ 8 ოქტომბრის არჩევნებში ვერცერთი პარტია ვერ მიიღებს საკონსტიტუციო უმრავლესობას და რომ ახალი პარლამენტი მრავალპარტიული იქნება, რაც დემოკრატიას წაადგება. თქვენი შეფასება როგორია?
- ნამდვილად არსებობს ეს შესაძლებლობა. რთულია პროგნოზირება, როდესაც ვითარება ცალსახა არ არის, მაგრამ შეიძლება მართლაც აღმოვჩნდეთ ამ რეალობის წინაშე. თუმცა, ისეთი პატარა ქვეყნისთვის, როგორიც საქართველოა, ერთ პატარა ფაქტორს, ეს იქნება შიდა თუ გარე ფაქტორი, აქვს მნიშვნელობა და შეიძლება ამ ფაქტორმა ყველაფერი თავდაყირა დააყენოს, შეცვალოს. დღეს არსებობს შანსი, შეიქმნას პოსტსაარჩევნო კოალიცია, რომელიც ყველა ევროპულ ქვეყანაში იქმნება, თუმცა, ყველაზე ცუდი სცენარი იქნება, თუ რომელიმე გამარჯვებულ ძალას მოუწევს პრორუსულ ძალასთან კოალიციის შექმნა. პრორუსული პატარა ძალაც კი დიდ გავლენას მოახდენს ნებისმიერ გამარჯვებულ პარტიაზე, თუ ის მასთან კოალიციაში შევა.
- პრემიერმა გიორგი კვირიკაშვილმა გამორიცხა ასეთი კოალიცია...
- ეს არის წინასაარჩევნოდ პოზიციის დაფიქსირება, მაგრამ არ ნიშნავს იმას, რომ არჩევნების შემდეგ, გამოუვალ სიტუაციაში, ამ შესაძლებლობას არ აირჩევს იგივე პრემიერი და პარტია. რაც უფრო მაღლა ვიწევთ დემოკრატიული განვითარების ეტაპზე, მით უფრო რთული იქნება ერთმმართველობის დამკვიდრება. თუ ამას გადავლახავთ და შევქმნით კოალიციურ მთავრობას, რეგიონში ეს იქნება პირველი ქვეყანა. პოლიტიკურ ძალებს, რომლებიც ცდილობენ, უკან დაგვაბრუნონ საბჭოთა კავშირში, გაუჭირდებათ. ეს პრაქტიკულად შეუძლებელია. დღეს ქართველი შეიძლება განათლებული არ იყოს, მაგრამ ინფორმირებული ნამდვილად არის. მას აინტერესებს, რა ხდება მსოფლიოში, მის გარშემო, ამიტომაც იცვლება სწრაფად თუნდაც საარჩევნო გარემო.
- ბატონო კახა, ნატოს გენერალური მდივნის საქართველოში არჩევნების წინ ვიზიტს როგორ შეაფასებთ?
- ნატო ცდილობს, თავისი ძალები გააძლიეროს შავ ზღვაში. არსებობს შესაძლებლობა, რომლითაც ნატოს წევრი სახელმწიფოების საკმაოდ დიდი ძალები როტაციის საფუძველზე შეიძლება იყვნენ განლაგებულნი შავ ზღვაში. ჩვენი ქვეყანა, რომელიც ნატოსკენ მიისწრაფვის, ამ პროცესის სრულყოფილი მონაწილე უნდა გახდეს.
საქართველო საზღვაო ქვეყანაა, შავი ზღვის სანაპიროზე განლაგებული, ამდენად, მისი უსაფრთხოება ჩვენთვის ძალიან მნიშვნელოვანია. ბოლო ათწლეულებია, რაც რუსეთი შავ ზღვაში დომინირებას ცდილობს, მეტიც, მთლიანად სტრატეგიული უპირატესობის აღება სურს. ყირიმის აღება, პირველ რიგში, სწორედ ამ მიზნით იყო ნაკარნახევი. სწორედ ამიტომ ახლა საქართველოსთვის უმთავრესი ამოცანა შავი ზღვის აკვატორიის დაცვა და ამ პროცესში ნატოს ეგიდით სრულყოფილი მონაწილეობაა.
„ახალი თაობა“, 12 სექტემბერი, 2016 წელი
ინტერვიუ დავით დარჩიაშვილთან: „ოცნება“ არჩევნების ჩაშლას აპირებს“
რატომ საუბრობს „ოცნება“ გამუდმებით მოსალოდნელ არეულობაზე? რა შეიძლება მოხდეს არჩევნების ჩაშლის შემთხვევაში? – ამ თემებზე „ახალ თაობას“ ნაციონალური მოძრაობის ერთ-ერთი ლიდერი, დეპუტატი დავით დარჩიაშვილი ესაუბრება.
- ხელისუფლება ისევ მოსალოდნელ არეულობაზე ალაპარაკდა. პარტიის აღმასრულებელი მდივანი ირაკლი კობახიძე აცხადებს, რომ ქვეყანაში ქაოსით ნაციონალური მოძრაობაა დაინტერესებული...
- ერთხელ მქონდა საშუალება, ამ ყმაწვილისთვის მეთქვა, რომ ძალიან უსინდისოდ და სამარცხვინოდ იწყებს თავის პოლიტიკურ კარიერას. როგორც ჩანს, არაფრის რცხვენია და, რასაც დაავალებენ, იმას დიდი ენთუზიაზმით ასრულებს. დაიწყეს იმის მტკიცებები, რომ ჩვენ ვიღაცებს ვესხმით თავს. რა თავდასხმა, რის თავდასხმა. როგორც შეიძლება, თან ამომრჩეველს შევხვდეთ და თან „ქართულ ოცნებას“ დავესხათ თავს. ეს აბსურდია. ყველაფერს რომ თავი დავანებოთ, ამას იმ მიზეზითაც არ გავაკეთებდით, რომ „ქართულ ოცნებას“ სალაპარაკო არ ჰქონოდა. ეგენი ხომ ხელისუფლებაში მოსვლის დღიდან იმას ამტკიცებენ, რომ საბურავებს ვაგროვებთ და მათ დაწვას ვაპირებთ. ძალიან ბინძურად იქცევიან. მაგათთვის დიდი პატივი იქნება ჰიტლერთან შედარება, მაგრამ ისიც ასე იქცეოდა – მოწინააღმდეგეს ესხმოდა თავს და შემდეგ ამ ყველაფერს მას აბრალებდა, რათა შემდეგ თავისი უმსგავსო ქმედებები გაემართლებინა. ასე იქცევა პუტინი და მასთან შედარება „ოცნებას“ ძალიან გაუხარდება.
- არჩევნების წინ ხშირად კეთდება ხოლმე განცხადებები არეულობაზე. ძირითადად ეს ამომრჩევლის დასაშინებლად კეთდებოდა - ჩვენ თუ არ მოგვცემთ ხმას, არეულობა იქნებაო. ამჯერადაც ამ მიზანს ემსახურება ეს ყველაფერი, თუ მართლა რაიმე შეიძლება მოხდეს?
- მე დიდი ეჭვი მაქვს, რომ თავად მაგათ სურთ არეულობის მოწყობა. ახლა ასე უნიჭოდ და უტიფრად აგროვებენ ამის მოსამზადებლად არგუმენტებს. მე რამდენიმე დღეა, რაც ახალციხეში ვარ და აქაურ მოსახლეობას ვხვდები. ხალხის განწყობიდან გამომდინარე, თამამად შემიძლია გითხრათ, რომ, ადმინისტრაციული რესურსის გარდა, „ოცნებას“ სხვა არაფრის იმედი არ უნდა ჰქონდეს. „ოცნება“ მოსახლეობის მოსყიდვა-დაშინებით არის დაკავებული. მაჟორიტარობის კანდიდატებად ისეთი ხალხი ჰყავთ წარდგენილი, მაფიას შეშურდება. ასეთ ხალხს შეგნებითა და იდეის გამო მხარს არავინ დაუჭერს. თუ დაშინება და მოსყიდვა საკმარისი არ აღმოჩნდა, სხვა გეგმას აამოქმედებენ.
- რა გეგმას?
- არეულობას გამოიწვევენ და არჩევნებს ჩაშლიან. დიდი შანსია, საქმე სწორედ აქამდე მივიდეს, რადგანაც დაშინება და მოსყიდვა მათთვის სასურველ შედეგს ვერ გამოიღებს.
- არჩევნების ჩაშლით „ოცნება“ რას მოიგებს?
- დღევანდელი ხელისუფლება წარმოადგენს ყაჩაღური ბუნების ახალ, პოსტკომუნისტურ ელიტას, რომელსაც ძალიან უნდა ძალაუფლების ხელში ჩაგდება. ასეთი ხალხი დიდი სიბრძნით არ გამოირჩევა, ძალაუფლებას რომ კარგავენ, მაშინ მით უმეტეს მოსალოდნელია მათგან უგუნური გადაწყვეტილებები. მათ მიერ ჩადენილი არცერთი სიბრიყვე არ მიკვირს და არც არეულობას მოერიდებიან.
- თუ მაინც ჩაიშალა არჩევნები, რა მოხდება? შედის ეს ვინმეს ინტერესებში?
- პირველ რიგში, „ქართული ოცნების“ ინტერესებში არ უნდა შედიოდეს არჩევნების ჩაშლა, მაგრამ ეგენი ხომ ამდენს ვერ თვლიან. ჩემი აზრით, არჩევნებს იმ ოლქებსა და უბნებზე ჩაშლიან, სადაც დაინახავენ, რომ შანსები არ აქვთ. სამწუხაროდ, მათ არ უნდათ სამართლიანი ანგარიშის ნახვა. ეგენი დემოკრატიული არჩევნების ჩამტარებლები არ არიან.
- 2013 წლის საპრეზიდენტო და 2014 წლის თვითმმართველობის არჩევნები არ იყო დემოკრატიული? არავის უთქვამს, რომ არჩევნები გაყალბდა...
- ამაზე ბევრს საუბრობენ და ამტკიცებენ, ასეთი დემოკრატიული არჩევნები საქართველოში არ ჩატარებულაო. ეს ძალიან დიდი ბლეფია. უბრალოდ, მაშინ იმიტომ მოიგეს არჩევნები, რომ ხალხს ჯერ კიდევ ჰქონდა ივანიშვილის იმედი. ეგონათ, რაღაცას მაინც გააკეთებდა. საზოგადოებრივი მხარდაჭერაც ჰქონდათ, თორემ, რა დემოკრატები არიან ეგენი, არ გამაგიჟოთ. ესენი არიან ფუფუნებისა და ძალაუფლების მოყვარული ბოლშევიკების შვილები და შვილიშვილები. „ოცნება“ არჩევნების დემოკრატიულად ჩატარებას რომ არ აპირებს, ამაზე კორცხელის ინციდენტიც მოწმობს.
- თქვენ ზემოთ თქვით, რომ „ოცნება“ მხოლოდ ზეწოლითა და მოსყიდვით შეძლებს ხმების მიღებას. რამდენიმე დღის წინ მედია-პალიტრამ გამოაქვეყნა სოციოლოგიური კვლევის შედეგები, საიდანაც ჩანს, რომ „ოცნება“ ორჯერ უსწრებს ნაციონალურ მოძრაობას. ამაზე რას იტყვით?
- მე ამ კვლევის შესახებ არაფერი ვიცი. სამაგიეროდ, ვხედავ ხალხის განწყობას, რომელიც „ოცნების“ რეიტინგზე კარგად არ მეტყველებს. ამათ შეუძლიათ ამტკიცონ, რომ მაღალი რეიტინგი აქვთ. იმდენად უტიფრები არიან, რომ ამტკიცებენ, კრიმინალი არ გაზრდილაო. მათმა ლიდერმა ბიძინა ივანიშვილმა კი თქვა, ქვეყანაში სიღარიბე აღარ არის და ქუჩაში ღარიბს ვერ ვიპოვითო. როგორც უკვე გითხარით, ეს დღეები ახალციხეში დავდივარ და საოცარი გაჭირვება ვნახე. სამწუხაროდ, ვერც ჩვენ დავძლიეთ ეს პრობლემა, მაგრამ რაღაც მაინც დავიწყეთ და არ გვიმტკიცებია, რომ საქართველოში ღარიბი ადამიანები არ არიან.
„ახალი თაობა“, 12 სექტემბერი, 2016 წელი
ინტერვიუ ნიკოლოზ მჟავანაძესთან: „თამარ ჩუგოშვილი იუსტიციის მინისტრი გახდება“
// „ირაკლი ღარიბაშვილის წასვლაში ამ ქალმა დიდი როლი ითამაშა“
ვინ გაუფუჭა საქმე ირაკლი ღარიბაშვილს, სად უშვებენ თეა წულუკიანს, ვინ უპირისპირდება „ოცნებიდან“ გიორგი კვირიკაშვილს? ამ თემებზე „ახალ თაობას“ უფლებადამცველთა გაერთიანების თავმჯდომარე ნიკოლოზ მჟავანაძე ესაუბრება.
ნიკოლოზ მჟავანაძე:
- „ოცნების“ მხარდამჭერებს ძალიან გაუცრუვდათ იმედი, როდესაც ნახეს, რომ მმართველმა ძალამ საარჩევნო სიაში მეოთხე ნომრად ჩაწერა თამარ ჩუგოშვილი, რომელსაც ქართველების სისხლში აქვს ხელები გასვრილი და 2011 წლის 26 მაისის შემდეგ მე მას თამარ როდიონოვად მოვიხსენიებ. 2011 წლის 26 მაისს ერთადერთმა მან `გააპრავა~ ის საშინელი დარბევა. ჩემთვის ცნობილია, რომ ნაციონალ;ებმა სხვა არასამთავრობო ორგანიზაციებსაც შესთავაზეს მსგავსი განცხადების გაკეთება, მაგრამ ყველამ უარი თქვა. ერთადერთი, საიას თავმჯდომარე დათანხმდა ამას.
- რა თქვა ამისთანა, რომ მის განცხადებას დარბევა მოჰყვა?
- მისი თქმით, აქცია, რომელიც რუსთაველზე მიმდინარეობდა, არასანქცირებული იყო. მანამდე საქართველოში აშშ-ის ყოფილმა ელჩმა ჯონ ბასმა აუნთო დარბევას შუქი. მათი განცხადებები რომ არა, სააკაშვილი რუსთაველზე იმ სასაკლაოს მოწყობას ვერ გაბედავდა. ბასიც და ჩუგოშვილიც არიან როდიონოვები. მინდა შეგახსენოთ, რომ 1989 წლის 9 აპრილს როდიონოვს პირადად არ მიუღია დარბევაში მონაწილეობა, მაგრამ ყველაფერი მის ბრძანებას მოჰყვა.
- ამ ბრალდებებით სხვებიც გამოვიდნენ, მაგრამ ჩუგოშვილი კატეგორიულად უარყოფს, რომ მის განცხადებას მოჰყვა დარბევა. ამბობს, რომ ის თავად უპირისპირდებოდა სააკაშვილს...
- სააკაშვილს მხოლოდ იმის შემდეგ დაუპირისპირდა, რაც ბიძინა ივანიშვილი გამოჩნდა პოლიტიკაში. მანამდე დუმდა. ახლა ვეკითხები, სად იყვნენ მაშინ საია და ჩუგოშვილი, როცა ადამიანებს ქუჩებში ხვრეტდნენ? სად იყვნენ მაშინ, როცა პატიმარი არქანია ქვეყნის გასაგონად იძახდა, ციხეში გამაუპატიურესო? მაშინ ღრმა ძილით ეძინათ. ჩემს ხელთ არსებული ინფორმაციით, არც „ოცნებაში“ მოსწონთ დიდად ჩუგოშვილი, მაგრამ მას რეკომენდაცია ამერიკის ელჩმა გაუწია. ეს ინფორმაცია `ქართული ოცნების~ საარჩევნო სიაში მყოფმა ერთმა ქალმაც დაადასტურა.
- რომელმა ქალმა დაადასტურა?
- ენძელა მაჭავარიანმა „ტვ პირველის“ ეთერში გააკეთა ასეთი განცხადება. მისი თქმით, ბიძინა ივანიშვილს თამარ ჩუგოშვილის მრჩევლად დანიშვნა რიჩარდ ნორლანდმა ურჩია. ნორლანდი ისე უბრალოდ არ ურჩევდა პრემიერს, მრჩევლად ესა და ეს ადამიანი აიყვანეო. ივანიშვილი ამ გადაწყვეტილებას თავად არავითარ შემთხვევაში არ მიიღებდა.
- რატომ გგონიათ, რომ არ მიიღებდა?
- მან „გააპრავა“ 26 მაისის დარბევა, ივანიშვილმა კი სწორედ ამ დარბევის შემდეგ გადაწყვიტა პოლიტიკაში მოსვლა. ჩუგოშვილი მასაც დაუპირისპირდა და ამომრჩევლების მოსყიდვაში დაადანაშაულა. ამის გარდა, ის ხშირად უპირისპირდებოდა ეკლესიას. ყოფილი პრემიერი არაა ისეთი ადამიანი, ასეთი სიტყვები „გაატაროს“. მას არ უნდოდა ჩუგოშვილის წაყვანა, მაგრამ ნორლანდის რჩევას გაგებით მოეკიდა. „ქართული ოცნების“ სიაში მეოთხე ადგილზე ჩუგოშვილი ამერიკელების მითითებით ჩაწერეს. ეს ქვეყანა დაინტერესებულია, რომ „ოცნებამ“ არჩევნები წააგოს და ამიტომაც დაუჭირეს მხარი სიაში ჩუგოშვილისა და მისნაირი ხალხის ჩაწერას. ექსკლუზიურად მინდა ვუთხრა „ახალ თაობას“, რომ სწორედ ამ ქალბატონმა შეასრულა დიდი როლი ირაკლი ღარიბაშვილის წასვლაში.
- იქნებ დააკონკრეტოთ? ღარიბაშვილი ამბობს, წასვლის შესახებ გადაწყვეტილება თავად მივიღეო...
- ღარიბაშვილი ასეთ განცხადებას მხოლოდ იმიტომ აკეთებს, რომ ქვეყნის უხერხულ მდგომარეობაში ჩაყენება არ სურს. „ახალ თაობასთან“ ადრეც ვთქვი და ახლაც გავიმეორებ, რომ მან გადადგომამდე რამდენიმე დღით ადრე საახალწლო მიღებაზე მოსაწვევები გააგზავნა. მას წასვლა რომ ჰქონოდა გეგმაში, მოსაწვევებს თავისი სახელით არავის გაუგზავნიდა. რაც შეეხება ამ პროცესში ქალბატონ თამარის ჩართულობას, როგორც უკვე გითხარით, ჩუგოშვილი აშშ-ის საელჩოსთან არის დაახლოებული. ის ხშირად სტუმრობდა საელჩოს წარმომადგენლებს და ირაკლი ღარიბაშვილზე მიჰქონდა „დანოსები“, უმტკიცებდა, რომ ღარიბაშვილი იყო პრორუსული ძალა და ეკლესიას უჭერდა მხარს, ამერიკელებს უმტკიცებდა, რომ ღარიბაშვილი იყო ნაციონალისტი და ეროვნული იდეების გამტარებელი. ამ „დანოსებით“ საიას ყოფილმა თავმჯდომარემ შექმნა იმის საფუძველი, რომ ღარიბაშვილი წასულიყო. სულ ახლახან ის ღიად დაუპირისპირდა მოქმედ პრემიერ გიორგი კვირიკაშვილსაც. მან პირდაპირ განაცხადა, რომ მხარს არ დაუჭერს ოჯახის დეფინიციასთან დაკავშირებით კონსტიტუციაში ჩანაწერის გაკეთებას.
ძალიან საგანგაშოა, როცა საარჩევნო სიის მეოთხე ნომერი ამ განცხადებას არჩევნებამდე ერთი თვით ადრე აკეთებს. „ოცნების“ ერთ-ერთი მთავარი დაპირება საკონსტიტუციო ცვლილებაა. ჩუგოშვილის განცხადება „ოცნებისა“ და კვირიკაშვილის წინააღმდეგ წასვლაა. ეს აუცილებლად დააკარგვინებს „ოცნებას“ მხარდამჭერებს.
- მხარდამჭერებს რატომ დააკარგვინებს?
- იხ გახლავთ სიის მეოთხე ნომერი და ერთ-ერთი ლიდერი. როდესაც ლიდერი ერთ-ერთ მთავარ დაპირებაზე ამბობს, მხარს არ დავუჭერო, ცხადია, ამომრჩეველი დაიბნევა და განაწყენდება. მან კიდევ ერთი შემაშფოთებელი განცხადება გააკეთა ნარკოტიკების დეკრიმინალიზაციასთან დაკავშირებით. მან განაცხადა, რომ მხარს უჭერს მსუბუქი ნარკოტიკების დეკრიმინალიზაციას. ეს დაუშვებელია. ექიმების დასკვნით, მსუბუქი ნარკოტიკების მომხმარებლები ნელ-ნელა მძიმე ნარკოტიკების მომხმარებლები ხდებიან. ჩვენ ისედაც მომაკვდავი ერი ვართ და ასეთი რამე დაუშვებელია. ჩუგოშვილთან დაკავშირებით კიდევ ერთი ექსკლუზივი მინდა მოგაწოდოთ. სახელისუფლებო წრეებში ძალიან აქტიურად საუბრობენ იმაზე, რომ ის იქნება იუსტიციის მინისტრი.
- თეა წულუკიანს რას უპირებენ?
- რამდენადაც ჩემთვის ცნობილია, ის საფრანგეთში საქართველოს ელჩად დაინიშნება.
- ეს ოფიციალურ დონეზეა გადაწყვეტილი თუ მხოლოდ ვარაუდებია?
- „ქართულ ოცნებაში“ ეს თემა აქტიურად განიხილება. კერძო საუბრებში ყველა ადასტურებს ამ ინფორმაციას.
- სახელისუფლებო წრეებში იმასაც ამბობდნენ, რომ თამარ ჩუგოშვილი მომავალი პარლამენტის თავმჯდომარე იქნებოდა...
- ეს საკითხი მართლაც აქტუალურად განიხილებოდა. იქიდან გამომდინარე, რომ ამ ადამიანს აქვს ფიცხი ხასიათი, ის პარლამენტის თავმჯდომარეობას ვერ გაქაჩავდა. მას ძალიან უჭირს განსხვავებული მოსაზრებების მოსმენა. ამიტომაც გადაწყვიტეს, იუსტიციის მინისტრად გაუშვან. მისი ამ თანამდებობაზე დანიშვნა კატასტროფა იქნება. ის ამ უწყებაში იმავეს გააკეთებს, რაც უჩა ნანუაშვილმა სახალხო დამცველის აპარატში მოიმოქმედა – სამსახურიდან გაყარა ყველა დეპარტამენტის უფროსი. იუსტიციის სამინისტროდან ყველას გაყრის და იქაურობას ასოებით (არასამთავრობოებით) აავსებს. „ქართულმა ოცნებამ“, სხვა რამდენიმე პარტიის მსგავსად, საარჩევნო სია აშშ-ის საელჩოსთან შეათანხმა. სიის ფორმირებისას გადამწყვეტი სიტყვა ეთქმოდა ჩუგოშვილს. აშშ-ის საელჩოში ყველა ადამიანზე არ აქვთ ინფორმაცია და მას ეკითხებოდნენ აზრს. ისიც ისეთ ხალხს უწევდა რეკომენდაციას, რომლებიც მასავით აზროვნებდნენ.
აქედან გამომდინარე, მივიღეთ ისეთი საარჩევნო სია, რომელსაც ნამდვილ „ქართულ ოცნებასთან“ საერთო არაფერი აქვს. სიაში ის ხალხი შეიყვანეს, რომლებიც 2012 წლამდე არსად ჩანდნენ. ბევრი მათგანი ღიად თანამშრომლობდა ნაციონალებთან. ეს იგივეა, ადამიანმა ააშენოს მაგარი სახლი, მაგრად მოაწყოს, მერე იქ ვიღაცები შეუცვივდნენ და ნგრევა დაუწყონ. ასევე ხდება „ოცნებაში“. დღეს მიდის მისი ნგრევა. არ შეიძლება, ის ხალხი გვერდზე დატოვო, ვინც რეჟიმს ებრძოდა და რეჟიმთან ჩახუტებულები სიაში შეიყვანო. ამის ერთ-ერთი ნათელი მაგალითი ჩუგოშვილის დაწინაურებაა. ეს ქალი ჯერ ხელისუფლებაში არ მოსულა და უკვე ითხოვს რამდენიმე პარტიისა და მედიასაშუალების იზოლირებას. ის ამის შესახებ ნატოს წარმომადგენლებსაც ესაუბრა.
- რომელი პარტიის ან მედიასაშუალების იზოლირებას ითხოვს?
- ე.წ. პრორუსული პარტიების, უფრო სწორად, იმ პარტიების, რომლებიც ამბობენ, რომ რუსეთთან დიალოგი აუცილებელია. რამდენადაც მე ვიცი, ამ მიზნის მისაღწევად რამდენიმემილიონიანი გრანტია გამოყოფილი. გასაგებია, რომ რუსეთი ოკუპანტია და ჩვენი მომავალი ევროპაა, მაგრამ ასეთი რამის გაკეთება ისევ რუსეთის წისქვილზე დაასხამს წყალს. ისრაელი აშშ-ის ყველაზე დიდი პარტნიორია, მაგრამ ისიც კი უწევს რიგ საკითხებში წინააღმდეგობას. ჩვენც ასე უნდა მოვიქცეთ და ჩვენი ინტერესებიდან გამომდინარე ვიმოქმედოთ ყველა ქვეყანასთან ურთიერთობაში. ებრაელებს აქვთ ასეთი გამოთქმა _ რაც უფრო მოიდრეკ ქედს, მით მეტად დაგასხდებიან თავზე. ჩვენს შემთხვევაშიც ასე იქნება.
„ახალი თაობა“, 12 სექტემბერი, 2016 წელი
ინტერვიუ თენგიზ დიხამინჯიასთან: „აფხაზებს ახალი ლიხნის კრება სჭირდებათ“
თენგიზ დიხამინჯია „ახალ თაობასთან“ აცხადებს, რომ რუსეთი აფხაზეთში ფუნდამენტურად დამკვიდრებას ცდილობს. აფხაზეთში დემოგრაფიული სიტუაცია აფხაზებისთვის ცუდი მიმართულებით იცვლება.
- ბატონო თენგიზ, ზაფხულის განმავლობაში აფხაზეთის მოსაზღვრე სამეგრელოში იმყოფებოდით და იქიდან აკვირდებოდით ოკუპურებულ ტერიტორიაზე არსებულ სიტუაციას. თქვენი დასკვნები როგორია?
- აფხაზეთთან ოთხ ადგილზე გაკეთებულია ადმინისტრაციული საზღვარი – ორსანტიასთან, რუხთან, კოკთან და განმუხურთან, საიდანაც გადმოდიან ლტოლვილები და ე.წ. საბაჟოს წარმომადგებლები დგანან. გიგა ოთხოზორია რომ დახვრიტეს, იქაც ვიმყოფებოდი. შეხვედრა მქონდა სხვადასხვა წრის წარმომადგენლებთან. იქ ჩემი ნათესაობა ცხოვრობს. დაინტერესებული ვიყავი ინფორმაციის მოპოვებით. რუსეთი აფხაზეთში ფუნდამენტურად დამკვიდრებას ცდილობს. ამ მიზნით სამხედრო ბაზას, სკოლებს, ახალ კორპუსებს აკეთებს. ყველანაირად ცდილობენ, ქართველები და აფხაზები ერთი-ერთზე არ დატოვოს.
- თქვენ წლების წინ მონაწილეობდით მშვიდობიან მოლაპარაკებებში. როგორ ჩანს აფხაზეთის პრობლემა სამეგრელოდან, სადაც უფრო მეტად შეიგრძნობა კონფლიქტის სიმწვავე?
- ურთიერთობის საშუალება მაშინ მოგეცემა, როდესაც აფხაზებს დაარწმუნებ შენი სახელმწიფოებრივი წყობის პერსპექტივაში. როდესაც აფხაზების უმრავლესობა რეალურად დარწმუნდება, რომ შენთან გაცილებით მეტი აქვს საერთო ეკონომიკურად, სულიერად, თავისი ტრადიციებით, რელიგიური მრწამსით და ქართული სახელმწიფოებრიობა გაცილებით მეტს მისცემს, ვიდრე რუსეთი.
- ამაში გარკვევისა და დარწმუნების სურვილი დღეს აფხაზებში არის? აფხაზებს უნდათ, რომ ეს მოისმინონ და გაიგონ?
- აფხაზების რაღაც ნაწილს შეიძლება ჰქონდეს ამის სურვილი, რაღაც ნაწილს _ არა. მაგალითად, სამაჩაბლოსა და ცხინვალთან საქმე სხვაგვარადაა.
- როგორ?
- აფხაზეთის ხელისუფალი ჩვენთან დიალოგში უფრო ლიბერალია. ცხინვალში პირიქითაა. ყოველ შემთხვევაში, აგვისტოს ომამდე სამაჩაბლოს მოსახლეობა უფრო ადვილად ინტეგრირდებოდა საქართველოსთან, ვიდრე აფხაზეთის მოსახლეობა. ამ დროს ცხინვალის ხელისუფლება გაცილებით ხისტი იყო საქართველოს პოლიტიკურ წრეებთან ურთიერთობაში.
- ზოგადად, საქართველოს ხელისუფლებამ როგორ და რა ფორმით უნდა დაარწმუნოს აფხაზები და ოსები რაიმეში, თუ მათ არაფრის მოსმენა არ უნდათ?
- კომპლექსური მიდგომაა საჭირო. ეს იმაზეა დამოკიდებული, ქართული სახელმწიფოებრიობა როგორ დალაგდება, რამდენად ექნებათ გარანტირებული მოქალაქეობრივი, სამართლებრივი, სარწმუნეობრივი, ეკონომიკური და სახელმწიფოებრივი არსებობის გარანტიები. ეს ყველაფერი იძლევა კონსტიტუციურ გარანტიებს. აფხაზები უნდა დაარწმუნო საგარეო ვექტორში და კონსტიტუციურ გარანტიებში, სოციალური სამართლიანობის დამკვიდრებაში. ამ საკითხების კომპლექსურად გადაწყვეტა გამოიწვევს აფხაზეთის მოსახლეობის შემობრუნებას.
- ჩვენ არჩეული გვაქვს საგარეო ვექტორი ევროპული და ევროატლანტიკური მიმართულებით. აფხაზები უფრო რუსეთისკენ იხრებიან...
- უფრო კი არა, თვითონ ხაჯიმბას ხელისუფლება, რომლითაც ანქვაბის ხელისუფლება ჩაანაცვლეს, სრულიად რუსეთზეა ორიენტირებული. ბაღაფშთან ახლო ურთიერთობა მქონდა. მთელი იმ პერიოდის განმავლობაში სამშვიდობო მოლაპარაკებას ვმართავდი. ჯინჯოლიასთანაც მქონდა შეხვედრები, მანამდე პოლიტიკური ელიტის სხვადასხვა წარმომადგენლებთან მქონდა შეხება პრობლემის მშვიდობიანად მოგვარებისთვის, თუმცა იმ შეხვედრებმა შედეგი არ გამოიღო. შემდეგ ის ადამიანები, რომლებიც პროქართველები იყვნენ, მეუღლეები ქართველები ჰყავდათ, ოჯახური წარმომავლობით, გენეტიკური თვალსაზრისით აფხაზებთან ძალიან ახლო ურთიერთობები ჰქონდათ, საუბედუროდ, პოლიტიკური სცენიდან განიდევნნენ. ბაღაფში გაურკვეველ ვითარებაში გარდაიცვალა, ბევრი კითხვის ნიშანი იყო.
- მოკლესო.
- საუბედუროდ, მეგრულ-აფხაზური ფენომენი აფხაზეთში ავანსცენიდან განიდევნა და რაულ ხაჯიმბას ეპოქა დადგა, რომელიც თავიდან ბოლომდე პრორუსულია, პირდაპირ სპეცსამსახურებიდან იმართება და კონტროლდება.
- მაშინ როგორ წარმოგიდგენიათ ჩვენი საგარეო კურსისა და აფხაზების საგარეო მიმართულებების დაახლოება და შეხების წერტილების მოძებნა?
- საკმაოდ ძნელია ჩვენი და მათი საგარეო კურსის დამთხვევა, მაგრამ ამას წინ უნდა უძღოდეს მთელი რიგი პროცესები. პირდაპირ საგარეო კურსით რომ დაიწყო, შეუძლებელია რაიმე შეთანხმების მიღწევა, ხაჯიმბას ადმინისტრაცია მოლაპარაკების მაგიდასთან არავითარ შემთხვევაში არ დაჯდება. რუსები ერთი ერთზე არ დაგტოვებენ აფხაზებთან სალაპარაკოდ.
- რუსეთის ამ პოლიტიკის შედეგი როგორ აისახება აფხაზეთსა და აფხაზებზე?
- აფხაზეთში დემოგრაფიული სიტუაცია იცვლება აფხაზებისთვის ცუდი მიმართულებით. სომხურ-რუსული კომბინაციები დროთა განმავლობაში აფხაზებს აშკარად უმცირესობაში გადაიყვანს და განდევნის პოლიტიკური სივრციდან. ძნელი წარმოსადგენი არ არის, ასეთ ვითარებაში ჩატარებული არჩევნები რა შედეგით დამთავრდება. ეს უნდა გაიაზროს აფხაზურმა საზოგადოებამ და ლიხნის კრების მსგავსი კრება გამართოს, განგაშის ზარი შემოჰკრას, გააცნობიეროს, რა საფრთხე არსებობს და აირჩიოს შედარებით უკეთესი ვარიანტი.
- შედარებით უკეთესი ვარიანტი რომელია?
- აფხაზებს დიდი არჩევანი არ აქვთ – ან საქართველოს შემადგენლობაში უნდა დაბრუნდნენ, ან უნდა გაგრძელდეს ის, რაც იყო და არის ჩრდილოელი მეზობლის გამოისობით.
- შეიძლება დადგეს ასეთი მომენტი, რომ ლიხნის კრება ჩატარდეს „შედარებით უკეთესი ვარიანტის“ ასარჩევად ანუ საქართველოს შემადგენლობაში დასაბრუნებლად?
- როგორ არ შეიძლება? ლიხნის კრება თვითმიზანი კი არ არის, აუცილებლობაა.
- ჩვენ გვახსოვს ანტიქართული ლიხნის კრება, რომელიც ჩვენთვის ტრაგიკულად დამთავრდა...
- მაშინდელი ლიხნის კრება პროვოცირებული იყო კრემლისა და მისი სპეცსამსახურების მიერ.
- ახლა შეიძლება იყოს ლიხნის კრება, რომელიც აფხაზეთს საქართველოსკენ შემოაბრუნებს?
- ლიხნის კრებაზე სიმბოლურად მივუთითებ, თუმცა ლიხნის კრება მომენტალურად ჩატარდება, როგორც კი დემოგრაფიული საშიშროების პერსპექტივა და კონტურები გამოჩნდება. მეომართა კავშირი აფხაზეთში კბილებს ილესავს. ეს ასე უმტკივნეულოდ არ ჩაივლის. დიდი ძვრები იქნება. მივესალმები მთავრობის გადაწყვეტილებას რუხში კომპლექსის აშენების თაობაზე. საავადმყოფოც იქნება, სადაც უმკურნალებენ აფხაზეთიდან გადმოსულ მოქალაქეებს. თბილისშიც ჩამოდიან, ზუგდიდშიც, მაგრამ ამას, სამწუხაროდ, ჯერჯერობით, გავლენა არ აქვს.
- პოლიტიკაზე გავლენა არ აქვს...
- ეს არის ინდივიდუალური სიმპათიის გამოხატულება. ტოტალურ დასკვნაში რომ გადავიდეს, ამის წინაპირობები, სამწუხაროდ, არ არის. ჩვენ ბევრი პრობლემა გვაქვს და ისინიც ამ პრობლემებს ძალიან კარგად ხედავენ.
- პრობლემები გვაქვს, მაგრამ მთავარი ტერიტორიული პრობლემაა...
- როდესაც ელემენტარულ სახელმწიფოებრივ საკითხებზე ვერ შეთანხმებულხარ, გადასაწყვეტი გაქვს მთელი რიგი პრობლემატური საკითხები და ერთმანეთში კონფრონტაცია სასიცოცხლო ინტერესების თემებზეა, ბუნებრივია, მათ უფრო მეტი პრობლემები ექნებათ. ამიტომ ნდობის აღსადგენად ჯერ შენს თავში უნდა ჩამოყალიბდე, ყველაფერი უნდა გააკეთო სახელმწიფოებრივი ატრიბუტების სწორად ფუნქციონირებისთვის.
- ანუ მთავარია დაინტერესება?
- როდესაც ჩამოყალიბდები და პრობლემებს მოაგვარებ, მაშინ იქნება დაინტერესება, გავლენა აფხაზეთსა და მის მკვიდრ წარმომადგენლებზე.