„ვერსია“: შალვა ნათელაშვილი ვადამდელ საპარლამენტო არჩევნებს ითხოვს! // შეუერთდება თუ არა ოპოზიცია ლეიბორისტების მოწოდებას
„ვერსია“: რა პოლიტიკურ მიზანს ემსახურება ბაზრობების დაწვა // ვინ დგას ხანძრების უკან და მიდის თუ არა კვალი უცხო ქვეყნამდე
„საქართველო და მსოფლიო“: პუტინისა და ტრამპის შეხვედრა – რა უნდა გაითვალისწინოს საქართველომ
„ახალი თაობა“: ინტერვიუ მამუკა გამყრელიძესთან: „საქართველოს ხელისუფლება რუსეთის მონაა“
„ახალი თაობა“: ინტერვიუ შოთა მალაშხიასთან: „ბიძინა ივანიშვილი მიმალვაშია, „პატრიოტთა ალიანსი“ – მოსკოვში“ // „საოკუპაციო ზოლის გადმოწევას ეს ხელისუფლება ვერ და არ შეაჩერებს“
„ახალი თაობა“: ინტერვიუ ალეკო ელისაშვილთან: „მე არც სოლოლაკში ჩავაბარებ ანგარიშს და არც კიევში“ // „ოთარ აბესაძე დავით ნარმანიას უახლოესი მეგობარია“
„ახალი თაობა“: ინტერვიუ ჯემალ გამახარიასთან: „სომხებმა აფხაზეთში ავტონომია მოითხოვეს“ // „სომხები აფხაზეთში მასობრივად პირველი მსოფლიო ომის შემდეგ დასახლდნენ“
——————-
„ვერსია“, 12-14 ივლისი, 2017 წელი
შალვა ნათელაშვილი ვადამდელ საპარლამენტო არჩევნებს ითხოვს!
შეუერთდება თუ არა ოპოზიცია ლეიბორისტების მოწოდებას
თათია გოჩაძე
10 ივლისს ლეიბორისტული პარტიის ლიდერმა, შალვა ნათელაშვილმა ბრიფინგზე განაცხადა, რომ ყოფილი პრემიერის ჯანმრთელობის მდგომარეობა მძიმეა და მმართველ მილიონერთა კლუბში დაწყებულია ბრძოლა ხალხის ქონების გადანაწილებისთვის. ამ ფონზე, პოლიტიკოსმა ოპოზიციას მოუწოდა, გაერთიანდნენ და ერთად მოითხოვონ ვადამდელი საპარლამენტო არჩევნები. ,,ვერსიის” კითხვას _ რა მტკიცებულებები გააჩნია, შალვა ნათელაშვილმა უპასუხა: ,,გვაქვს მონაცემები და მოხარული ვიქნები, თუ ეს ინფორმაცია მცდარი აღმოჩნდება”. ნათელაშვილმა ისიც დასძინა, რომ: ,,დაიწყო რუსი მსტოვრების ჩამორბენა საქართველოში, რუსეთის მთელი დაზვერვა აქ ტრიალებს, რადგან ეკარგებათ წვალებით ნაშოვნი ძალაუფლება მეზობელ ქვეყანაში. ამ ფონზე, საჭიროა პროპორციული საპარლამენტო არჩევნების ამ წლის შემოდგომით, თუნდაც ადგილობრივი თვითმმართველობის არჩევნებთან ერთად ჩატარება. ეს კონსტიტუციურადაც რეალურია, რადგან ცვლილებები ძირითად კანონში, რომელიც მარაზმია, უნდა ითვალისწინებდეს გარდამავალ დებულებებში ახალ საპარლამენტო არჩევნებს. პოლიტიკური მმართველობის ფორმების ამგვარი სისტემური ცვლილებების დროს აუცილებლად ახალი არჩევნები ტარდება, რადგან ძველ არჩეულ სტრუქტურებს ახალ ფორმატში მუშაობის უფლება არ აქვთ”. ბიძინა ივანიშვილის ჯანმრთელობის მდგომარეობის შესახებ ჭორები პოლიტიკურ კულუარებში დიდი ხანია ვრცელდება, თუმცა ვერავინ, მათ შორის შალვა ნათელაშვილიც ვერ ადასტურებს ისევე, როგორც ბრიფინგზე, მის მიერ გავრცელებულ სხვა ინფორმაციებს. ,,ვერსია” ამ საკითხს აღარ ჩაუღრმავდა და იმით დაინტერესდა, დათანხმდებიან თუ არა ოპოზიციური პარტიები კოლეგის შეთავაზებას, მოითხოვენ თუ არა ვადამდელ საპარლამენტო არჩევნებს მაშინ, როცა სრულიად ოპოზიციური სპექტრი ხელისუფლებასთან საკონსტიტუციო ცვლილებებზე კონსენსუსისთვის დიალოგს გეგმავს?..
პარტია ,,რეფორმატორების” ლიდერი ირაკლი ღლონტი აცხადებს, რომ შალვა ნათელაშვილი საკუთარი პოლიტიკური ინტერესების შესაბამისად მოქმედებს და პოლიტიკური ძალები კოლეგების სატელევიზიო მიმართვით არ იღებენ გადაწყვეტილებას, ეს სხვაგვარად წყდება: ,,ვფიქრობ, ახლა არ არის საჭირო ვადამდელი არჩევნები, საზოგადოება ადგილობრივი არჩევნებისთვის ემზადება და კონცენტრაცია ადგილობრივი ხელისუფლების ფორმირებაზე უნდა მოხდეს”.
,,ახალი საქართველოს” ლიდერი გიორგი ვაშაძე აცხადებს, რომ როგორც იქნა, მთელი ოპოზიციური სპექტრი ერთადაა და საკონსტიტუციო ცვლილებებთან დაკავშირებით საერთო სტრატეგიაზე საუბრობს. ამ ვითარებაში კი ასეთი ცალკეული ინიციატივები პროცესს ავნებს: ,,პოლიტიკის მთავარი საგანი არ უნდა იყოს, ვინ იქნება პაპზე მეტი კათოლიკე. თუ ლეიბორისტები ვადამდელი საპარლამენტო არჩევნებზე ფიქრობენ, ეს საკითხი ჯერ ოპოზიციასთან საუბრის ფორმატში უნდა დააყენონ და შემდეგ განაცხადონ.
საქართველოში სიურპრიზების დრო უნდა დასრულდეს, რადგან სწორედ ასეთი არაადეკვატური სიურპრიზების გამო აქვს ოპოზიციას ძალიან ცუდი იმიჯი ხალხის თვალში”. გიორგი ვაშაძის განმარტებით, ოპოზიციის ერთობას საკონსტიტუციო ცვლილებების შესახებ ერთი საპარლამენტო ოპოზიციური პარტიაც რომ გამოაკლდეს, პროცესი ჩამოიშლება. იგი ევროპულ საქართველოს ან პატრიოტთა ალიანსს გულისხმობს: ,,სწორედ ევროპულმა საქართველომ შექმნა ხელოვნური იმიჯი, თითქოს საკონსტიტუციო პროექტის სახალხო განხილვები მართლაც მიმდინარეობდა. ,,დაიცავი კონსტიტუციის” ფარგლებშიც გამოეყვნენ ოპოზიციას და პლებისციტზე საუბარი დაიწყეს, რასაც თუთიყუშებივით იმეორებენ. შემდეგ გავიგეთ, რომ ისინი არ მონაწილეობენ სახალხო განხილვებში. ამ ყველაფერმა გარკვეული დროით ლეგიტიმაცია მისცა ,,ქართული ოცნების” მიერ დაწყებულ საკონსტიტუციო პროცესს. ,,ოცნებას” რომ არ მოენდომებინა კონსტიტუციის ხალხისთვის ,,თავზე გადახევა”, ფაქტობრივად, ევროპულმა საქართველომ პარლამენტში ამ საკითხზე დისკუსიებისთვის მშვენიერი ფონი შექმნა”.
შალვა ნათელაშვილის მოწოდებას ,,რესპუბლიკების” თავმჯდომარე თამარ კორძაია ნაადრევად მიიჩნევს: ,,მიგვაჩნია, რომ სანამ არსებობს ქვეყნის მშვიდობიანად განვითარების შესაძლებლობები, ყველა შემთხვევაში ამ გზით უნდა ვიაროთ. შესაძლებელია, შეჩერდეს კონსტიტუციური ცვლილებების მიღების პროცესი და ხელისუფლებამ გარკვეული ნაბიჯები გადმოდგას. ოპოზიცია ამ თვალსაზრისით ერთიანია, საარჩევნო სისტემა იმდენად უსამართლოდ მიგვაჩნია, რომ ამ ცვლილებების მესამე საპარლამენტო მოსმენით მიღება დაუშვებელია; თუმცა სანამ ყველა რესურსი არ ამოიწურება, მსგავსი ტიპის მოწოდებებს რესპუბლიკური პარტია არ შეუერთდება”.
,,ბურჯანაძე-დემოკრატიული მოძრაობის” ერთ-ერთი ლიდერი გიორგი ახვლედიანი აცხადებს, რომ ოპოზიციას ჯერჯერობით სერიოზული ბრძოლა აქვს მოსაგები, რათა მომდევნო საპარლამენტო არჩევნები სამართლიან საარჩევნო გარემოში ჩატარდეს: ,,მთელი ოპოზიცია დარაზმულია, რომ ხელისუფლებას უტიფარი ტყუილი საკონსტიტუციო ცვლილებებთან დაკავშირებით არ შევარჩინოთ. ამ მნიშვნელოვანი პოლიტიკური დღის წესრიგით მოქმედებს მთელი ოპოზიციური სპექტრი, თუ არჩევნები ისევ შერეული (პროპორციული და მაჟორიტარული) სისტემით ჩატარდება, ხელისუფლება ისევ მიიღებს დაბალი მხარდაჭერით საკონსტიტუციო უმრავლესობას, ამიტომაც რამდენჯერაც ნაადრევად უნდა ჩავატაროთ საპარლამენტო არჩევნები, სანამ პროპორციულ სისტემაზე არ გადავალთ, აზრი არ ექნება. ჩვენი მიზანი საარჩევნო სისტემის შეცვლაა, მერე ვადამდელ არჩევნებსაც მოვიგებთ და ყველანაირსაც”.
,,ახალი ქრისტიან-დემოკრატების” პრესმდივანი ნიტა სიხარულიძე აცხადებს, რომ ვადამდელი არჩევნების ჩატარება, სანამ ნათელაშვილს მოაფიქრდებოდა, ჯერ კიდევ რამდენიმე თვის წინ მოითხოვეს: ,,სანამ საკონსტიტუციო ცვლილებებზე პოლიტიკური ჩიხი არ შეიქმნა, ვერ დაინახეს ქვეყანაში არსებული პოლიტიკური, ეკონომიკური და ფინანსური კრიზისი. ხელისუფლებას ეკონომიკა ხელიდან გაექცა, საფინანსო სექტორი უმართავია, საგარეო პოლიტიკა, ფაქტობრივად, არ გვაქვს, რადგან ხელისუფლებაში წარმოდგენილი პოლიტიკური ფიგურები ვერ მართავენ სახელმწიფოს. რევოლუციური გარდაქმნა უნდა მოხდეს ეკონომიკურ და საფინანსო სექტორში, სხვაგვარად სიტუაცია არ მოგვარდება. თუ ვადამდელ არჩევნებს მოვითხოვთ, არსებული საკონსტიტუციო ცვლილებების დამტკიცებამდე უნდა მოხდეს. თუ ხელისუფლება 2020 წლისთვის პროპორციულ სისტემაზე გადასვლაზე არ დაგვთანხმდება, მაშინ ვადამდელი არჩევნების მოთხოვნა აუცილებლად კონსტიტუციის მიღებამდე უნდა მოესწროს.”
ნათელაშვილს პარტია ,,თავისუფალი საქართველოს” თავმჯდომარის მოადგილე თენგიზ ომანიძე ეთანხმება, რომ ქვეყანაში ქაოტური მდგომარეობაა და ვითარებას აუცილებლად სჭირდება ღრმა ანალიზი და არაორდინარული ნაბიჯები: ,,ამჟამად ხელისუფლება ოპოზიციასთან მოლაპარაკებას გეგმავს საკონსტიტუციო ცვლილებებთან დაკავშირებით. ყველა პოლიტიკურ ძალას შეუძლია, ეს მნიშვნელოვანი პროცესი ქვეყნისთვის სასარგებლოდ გამოიყენოს. შალვა ნათელაშვილის ინიციატივა საინტერესოდ მიმაჩნია, განვიხილავთ, ვიმსჯელებთ ამ საკითხზე პარტიაშიც და პარტნიორებთანაც”.
ნაციონალური მოძრაობის წევრი რომან გოცირიძე კი მიიჩნევს, რომ მათთვის ახლა მთავარია, ხელისუფლებას არსებული საკონსტიტუციო ცვლილებები შეაცვლევინოს და პარლამენტიდან გამოაწვევინოს.
სხვათა შორის, ნათელაშვილის იდეას იწონებს ხალხის პარტიის ლიდერი ალექსანდრე კობაიძე: ,,ეს გამოძახილი დროულია და ჩვენც გვაქვს ეს ვერსია, რადგან არსებული კონსტიტუცია ერთ პარტიაზე – ,,ქართულ ოცნებაზეა” მორგებული და ფაქტობრივად, ტოტალიტარულ მმართველობაში გვიწევს ცხოვრება. ხელისუფლება გვეუბნება, საარჩევნო ბლოკების გაუქმება თქვენი გაძლიერებისთვის გვინდაო, ეს ხომ აბსურდი და დაცინვაა! სინამდვილეში, ხელისუფლებას ეშინია, ოპოზიციური პარტიები გაერთიანდებიან და ხელისუფლებაში მოსვლას შეძლებენ”.
პოლიტიკური მოძრაობა ,,გირჩის” წარმომადგენელი იაგო ხვიჩია აცხადებს, რომ საკონსტიტუციო ცვლილებების პროექტი არასწორია, რადგან მმართველი ძალა ცდილობს ამ გზით ,,ჩაბეტონდეს” ხელისუფლებაში. რაც შეეხება, ნათელაშვილის ინიციატივას, ხვიჩია მიიჩნევს, რომ საპარლამენტო არჩევნების ნაადრევად მოთხოვნისთვის საფუძველი არ არსებობს. ჩვენს კითხვას – რატომ არ ჩანს ,,გირჩი” ოპოზიციის შეკრებებზე საკონსტიტუციო ცვლილებებთან დაკავშირებით, იაგო ხვიჩიამ კითხვით უპასუხა: ,,ვთანხმდებით, რომ არსებული საკონსტიტუციო ცვლილებათა პროექტი უსამართლო და ძალაუფლების მიტაცებისთვისაა შექმნილი. თუმცა, გეგულებათ ,,გირჩის” იდეოლოგიასთან ახლოს მყოფი რომელიმე პარტია? რა გასაკვირია, რომ ,,გირჩი” დამოუკიდებლად იბრძვის რაღაც საკითხებზე?!”. როგორც ჩანს, ეს პოლიტიკური ძალა ისევ ,,ცალკე მოთამაშედ” რჩება, ,,ოპოზიციის ერთობაში” არ მონაწილეობს და ვერც საპარლამენტო არჩევნების ნაადრევად ჩატარების საფუძველს ხედავს.
„ვერსია“, 12-14 ივლისი, 2017 წელი
რა პოლიტიკურ მიზანს ემსახურება ბაზრობების დაწვა
ვინ დგას ხანძრების უკან და მიდის თუ არა კვალი უცხო ქვეყნამდე
ნინო დოლიძე
ვიღაცამ სოციალურ ქსელში იხუმრა, ამ ხანძრებს ისეთი პირი უჩანს, ალბათ, მალე ცეცხლთაყვანისმცემლები გავხდებითო. ხუმრობა იქით იყოს და მართლაც უცნაურია:
ხეირიანად ჯერ ერთი ხანძარიც არაა გამოძიებული, რომ უცებ ახალი კერა ჩნდება. „ცეცხლთაყვანისმცემლები“ განსაკუთრებით ბაზრობებს ემტერებიან, რაც ალბათ, სულაც არ გახლავთ შემთხვევითი. რატომ? ვიდრე ამ კითხვას მეტ-ნაკლებად არგუმენტირებულ პასუხს გავცემთ, მოდით, თვალი ე.წ. ხანძართა ქრონოლოგიას გადავავლოთ.
მაშ, ასე: ინტერნეტში გავრცელებული ინფორმაციის თანახმად, 2012 წლიდან მოყოლებული, ქვეყნის მასშტაბით, სულ 11 ბაზრობა დაიწვა, თუმცა გამოძიებას ერთ შემთხვევაშიც არ დაუდგენია, რა გახდა ხანძრის საბაბი. არადა, თითქმის ყველა ბაზრობის მოვაჭრეები ირწმუნებიან, რომ ცეცხლი განზრახ ვიღაცამ, უფრო სწორად, მან გააჩინა, ვისაც ბაზრობის ხელში ჩაგდება უნდოდა. ხანძრების, ასე ვთქვათ, სეზონი 2012 წლის 15 ნოემბერს გაიხსნა – ამ დღეს ცეცხლი ლილოს ბაზრობას მოედო და, ჯამში, 450 კვ.მ. ფართობი გაანადგურა. ზარალმა ნახევარ მილიონს მიაღწია.
ერთი წლის შემდეგ, ესე იგი, 2013 წლის 26 თებერვალს სავაჭრო ცენტრი „საბა“ (5 ათასი კვადრატული მეტრი) დაიწვა და 100-ზე მეტი მაღაზია განადგურდა. იმავე წლის 17 ივლისს, ხანძარი ნაცნობი ხელწერით ანუ ღამით თბილისის აკვაპარკში გაჩნდა. 2014 წლის 25 აგვისტო – დაიწვა სენაკის ბაზრობა. განადგურდა 3 ათასი კვადრატული მეტრი სავაჭრო ფართი. დაზარალდა 250-ზე მეტი ადამიანი. 2014 წლის 16 სექტემბერი – დაიწვა „ბოშათა ბაზარი“. ცეცხლი 2500 კვ. მეტრზე გავრცელდა. დაიღუპა 3 ადამიანი.
2014 წლის 7 დეკემბერი – დაიწვა ხოფის ბაზრობა(600 კვ.მეტრი ფართობი). არსებული ინფორმაციით, ცეცხლი პიროტექნიკის მაღაზიაში „გაჩენილი“ ნაპერწკლიდან ავარდა.
2015 წლის 21 იანვარი – ისნის ბაზრობაზე ხანძარმა 25 მაღაზია გაანადგურა.
2015 წლის 4 აგვისტო – დაიწვა ელიავას ბაზრობა და, როგორც იმხანად ითქვა, ცეცხლი საღებავების საწყობს გაუჩნდა. დაიღუპა 2 ადამიანი.
2016 წლის 2 აგვისტო – დაიწვა ზესტაფონის ე.წ. შავი ბაზარი (1000 კვ. მეტრი).
წელს, 30 იანვარს „ბავშვთა სამყაროს“ სავაჭრო ცენტრი მთლიანად გადაიბუგა.
2017 წლის 2 ივლისს, შავი კვამლი ელიავას ბაზრობის ტერიტორიიდან ავარდა და ავტონაწილების ბაზრობის 2 სექტორი დაიწვა.
2017 წლის 9 ივლისს, ორი დღის წინ, „ცეცხლის ენები” ფოთის ბაზრობასაც მისწვდა და 2000 კვ.მეტრი ფართობი შთანთქა.
მოგეხსენებათ, ხანძარი სტიქიური უბედურების ნაირსახეობაა და ამიტომაც მომრავლებულ ხანძრებში ვინმემ შესაძლოა, პოლიტიკური კვალი ვერც დაინახოს, მაგრამ ხომ იცით, ეშმაკები დეტალებში სხედან. ჰოდა, მოდით, ჩვენც „ვიშერლოკჰოლმსოთ“ ანუ ამ დეტალებში „ჩაბუდებული“ ეშმაკების ძებნა დავიწყოთ.
ახლა, არ იფიქროთ, რომ ხელს ვუწყობთ ჭიქაში ქარიშხლის ატეხვას, მაგრამ ალბათ, ნებისმიერი გონიერი ადამიანი ხვდება, ყველა ზემოჩამოთვლილ ხანძარს ერთმანეთთან რაღაც კავშირი აქვს და ეს კავშირი – არც მეტი, არც ნაკლები – შეიძლება, პოლიტიკური საბოტაჟი იყოს.
რატომ მაინცდამაინც საბოტაჟი? ამას რამდენიმე ახსნა აქვს.
დავიწყოთ იმით, რომ ცეცხლმა ბაზრობები 2012 წლიდან „შეიყვარა“. მოგეხსენებათ, 2012 საქართველოს უახლეს ისტორიაში გარდამტეხი წელი იყო ანუ ამ წელს არჩევნები უნდა ჩატარებულიყო და შესაბამისად, მოსახლეობის ნებისმიერ უკმაყოფილებას ნებისმიერი პოლიტიკური ძალა სათავისოდ გამოიყენებდა, მით უმეტეს, იმთავითვე ვრცელდება ხმა, რომ დამწვარი ბაზრობების ტერიტორიაზე თვალი თითქოს კონკრეტულ ადამიანს ან ადამიანთა ჯგუფს ჰქონდა და აქვს დადგმული.
მერე, ეს რას იძლევაო? – იკითხავს მავანი.
რას და, როცა გამწარებულ ადამიანებს ჩააწვეთებ, ხანძარი ამა და ამ პიროვნებამ იმიტომ გააჩინა, რომ ტერიტორიას არ აძლევდითო, როგორ წარმოგიდგენიათ, ულუკმპუროდ დარჩენილი ხალხი პირში წყალს ჩაიგუბებს? ამასთან, არ დაგვავიწყდეს, რომ ხანძრის სამიზნე, ყველა შემთხვევაში, ბაზრობა იყო ანუ ადგილი, სადაც, როგორც წესი, მოსახლეობის ის ნაწილია დასაქმებული, რომელმაც საშუალო ფენა უნდა შექმნას.
შესაძლოა, ზოგს ჰგონია, რომ მოვაჭრეები მილიონერები არიან, მაგრამ ფაქტია: ეს ადამიანები „ტავარს“ ბანკიდან აღებული კრედიტით ყიდულობენ: ზოგს ბინა აქვს გირაოში ჩადებული, ზოგს ავტომანქანა და ასე შემდეგ. მოკლედ, ამ ხალხისთვის ვაჭრობა შემოსავლის ერთადერთი ან თითქმის ერთადერთი წყაროა და ოჯახსაც ამ გზით ნაშოვნი ფულით ინახავს.
მართალია, არსებობს მოსაზრება, რომ ქართველები ქუჩაში შიმშილის გამო არასოდეს გამოდიან, მაგრამ ხანძარი, პოტენციურ შიმშილთან ერთად, ღირსების შელახვასაც ნიშნავს.
დიახ, ღირსების იმაზე მეტი შელახვა რაღა უნდა იყოს, როცა რაღაცას შავდღეობ და წამიერად ყველაფერი გაგინადგურდება? – ასე დროს მხოლოდ ქუჩაში კი არ გახვალ, შეიძლება, მთებიც გადადგა!
ზოგი „ჭკვიანი“ იმოძღვრება, მოვაჭრეებმა უნდა გაიგონ, რომ მეწარმეები არიან და თავიანთი ბიზნესი დააზღვიონო.
კეთილი, მაგრამ ეს დაზღვევა „ჰეჯირების ოპერიდანაა“ ანუ დაზღვევასაც ფული უნდა და მოვაჭრეებიც ამ ფუფუნებისგან თავს, როგორც ჩანს, სწორედ ამიტომ იკავებენ.
ჰოდა, ამ და სხვა ნიუანსებით, როგორც ჩანს, ვიღაც მოხერხებულად სარგებლობს და ცდილობს, ისედაც გამწარებული ხალხი უარესად გაამწაროს. ამასთან, ნებისმიერი ხანძარი „თავისტკივილი“ ხელისუფლებისთვისაა – კი ბატონო, წესით და კანონით, ბაზრობა კერძო საკუთრებაა და სახელმწიფო ვალდებული არ არის, ზარალი აანაზღაუროს, მაგრამ დაწერილის გარდა, დაუწერელი კანონებიც არსებობს.
კერძოდ, ყველაფერზე, რაც ქვეყანაში ხდება, პასუხისმგებლობა ხელისუფლებას ეკისრება. შესაბამისად, გამწარებული და გაუბედურებული ადამიანებიც პასუხს მას სთხოვენ.
ყოველივე ზემოთქმული, ვფიქრობ, ძლიერი არგუმენტია იმის სასარგებლოდ, რომ ხანძრებს საბოტაჟის კვალიფიკაცია მიეცეს, მაგრამ გამოძიება ამ კუთხით რატომღაც არ მუშაობს. ყოველ შემთხვევაში, შესაბამისი სტრუქტურებიდან მინიშნებაც კი არ კეთდება, რომ ხანძარს ვინმე განგებ აჩენს…
სამაგიეროდ, როგორც წეღან აღვნიშნეთ, თითქმის ყველა ხანძრის შემდეგ ვრცელდება ხმა, რომ კონკრეტული ტერიტორიის ხელში ჩაგდება ამა თუ იმ სუბიექტს სურს, მაგრამ რადგან მოვაჭრეები გაყვანაზე ვერ დაითანხმა, ხანძარი გააჩინა.
ერთი სიტყვით, თუ კიდევ ერთხელ დავფიქრდებით, შეიძლება, მივიდეთ დასკვნამდე, რომ ყველა ხანძარი, რომელიც 2012 წლის შემდეგ გაჩნდა, ორგანიზებული დანაშულია, თუმცა მომხდარს მსგავსი კვალიფიკაცია სამართალდამცავებმა უნდა მისცენ.
ისე, გამორიცხული არაა, ხანძრების კვალი ჩვენი ქვეყნისადმი მტრულად განწყობილ რომელიმე სახელმწიფომდეც მივიდეს, მაგალითად, ჩრდილოეთამდე, რამეთუ გვინდა თუ არა, ჯობია, სიმართლეს თვალი გავუსწოროთ და ვაღიაროთ, რომ ოკუპანტი კრემლი თუნდაც ვიზალიბერალიზაციას არ გვაპატიებს.
იმისთვის, რომ ევროპამ ზურგი გვაქციოს, ყველაზე კარგი საშუალება არეულობა, კერძოდ, ხალხის ქუჩაში გამოსვლაა. ქუჩის აქციებისთვის კი ბაზრობების გადაწვა, მართლაც, „იდეალური ხერხია“ _ როგორც უკვე ვთქვით, მოვაჭრეები საზოგადოების ყველაზე მოწყვლადი ფენაა ანუ ის სეგმენტი, რომელიც პურის ფულისთვის შრომობს. მასობრივი პროტესტის წყაროც ხომ სწორედ მშიერმუცელა ხალხია.
იმის სასარგებლოდ, რომ ხანძრები შესაძლოა, ჩრდილოეთური პოლიტიკური თამაშების ილეთი იყოს, კიდევ ერთი არგუმენტი მეტყველებს. სახელდობრ, ზუსტად მაშინ, როცა ფოთის ბაზარი იწვოდა, ცეცხლი მოსკოვში, უდიდეს სავაჭრო ცენტრ „რიო“-შიც გაჩნდა. ხანძრის შედეგად 14 ადამიანი დაშავდა, მათ შორის, ერთი ბავშვი.
რუსული მედიის ინფორმაციით, დიმიტრიევსკის გზატკეცილზე მდებარე შენობაში ხანძარი იმ სართულზე გაჩნდა, სადაც ოკეანერიუმი და „ეკზოოპარკია“ განთავსებული. ზოგადად, იმასაც ამბობენ, რომ პოლიტიკური ხანძრების სამშობლო სწორედ რუსეთია.
მართლა ასეა თუ არა? ამაზე მსჯელობა შორს წაგვიყვანს, თუმცა ფაქტია: საქართველოში ასანთმომარჯვებული ადამიანი ან ადამიანთა ჯგუფი დადის. ასე რომ, სიფრთხილე არ გვაწყენს, თორემ იმის პროგნოზირება, კიდევ სად და როდის გაჩნდება ცეცხლი, აშკარად, შეუძლებელია!
———————
„საქართველო და მსოფლიო“, 12-18 ივლისი, 2017 წელი
პუტინისა და ტრამპის შეხვედრა - რა უნდა გაითვალისწინოს საქართველომ
ეკა ნასყიდაშვილი
2016 წლის 1 დეკემბერს „დიდი ოცეულის“ თავმჯდომარე გერმანია გახდა და სწორედ ეს ქვეყანა მასპინძლობდა ორდღიან სამიტს, რომელიც უმნიშვნელოვანეს მოვლენად იქცა. 7 ივლისს მსოფლიო საზოგადოების ყურადღება გერმანიის ქალაქ ჰამბურგისკენ იყო მიპყრობილი, რადგან იქ რუსეთისა და ამერიკის პრეზიდენტების შეხვედრა დაიგეგმა.
(…)
ორი ზესახელმწიფოს, რუსეთისა და აშშ-ის, ლიდერების შეხვედრა 30-წუთიანი უნდა ყოფილიყო, მაგრამ ის 2 საათსა და 16 წუთს გაგრძელდა. მას ესწრებოდნენ რუსეთის საგარეო საქმეთა მინისტრი სერგეი ლავროვი და აშშ-ის სახელმწიფო მდივანი რექს ტილერსონი.
(…)
ჰამბურგში რუსეთისა და ამერიკის პრეზიდენტების შეხვედრის მნიშვნელობაზე ქართველი საზოგადოების ცნობილ წარმომადგენლებს ვესაუბრეთ.
გიორგი ოთხმეზური, ისტორიის მეცნიერებათა დოქტორი, პროფესორი:
- ნამდვილად დიდი იყო ინტერესი ამერიკისა და რუსეთის პრეზიდენტების შეხვედრის მიმართ. ორი დიდი და ძლიერი სახელმწიფოს ლიდერების საუბარზე ბევრი ქვეყნის ბედია დამოკიდებული, მათ შორის _ პატარა საქართველოსი, რომელიც ორივე ქვეყნის ინტერესის სფეროს წარმოადგენს. ტრამპი-პუტინის შეხვედრა დადებითი მოვლენა იყო. ჩვენ ვნახეთ, რომ მათი საუბარი დათქმულ დროზე გაცილებით მეტ ხანს გაგრძელდა, რაც უკვე კარგია. რა მოჰყვება ამ შეხვედრას, დრო გვიჩვენებს. ყოველი ასეთი შეხვედრის შემდეგ ჩვენი მთავრობა ვალდებულია, პუტინისა და ტრამპის შეხვედრიდან ლოგიკური დასკვნები გამოიტანოს და ქვეყნისთვის სასარგებლო ნაბიჯები გადადგას.
ჰამლეტ ჭიპაშვილი, პოლიტოლოგი:
- რუსეთისა და აშშ-ის პრეზიდენტების შეხვედრა ძალიან მნიშვნელოვანი იყო, რადგან ბოლო ექვსი თვის განმავლობაში მათ შორის დაძაბულობამ პიკს მიაღწია. შეხვედრა წარმატებით წარიმართა, ორივე ქვეყნის პრეზიდენტი კმაყოფილი იყო. ეს კმაყოფილება იმაშიც გამოიხატა, რომ მათი საუბარი, დაგეგმილი 30 წუთის ნაცვლად, 2 საათსა და 16 წუთს გაგრძელდა, საუბარი, შესაძლოა, მეტ ხანსაც გაგრძელებულიყო, მაგრამ მასპინძელი ქვეყნის ლიდერმა კონცერტი დაგეგმა, რომელზეც აუცილებელი იყო ყველას დასწრება, ამას გარდა, რუსეთის პრეზიდენტს შეხვედრა ჰქონდა დაგეგმილი იაპონიის პრემიერმინისტრთან. პუტინისა და ტრამპის შეხვედრის შედეგებს მომავალში ვიხილავთ, მაგრამ მთავარია ის, რომ მათ სირიაზე ისაუბრეს, მნიშვნელოვან თემად იქცა ჰაკერებთან დაკავშირებული სკანდალიც. შესაძლოა, ვიღაცას მოეჩვენოს, რომ ეს უმნიშვნელო საკითხებია, მაგრამ ასე არ არის. პუტინთან შეხვედრას ამერიკის პრეზიდენტმა დონალდ ტრამპმა ბრწყინვალე უწოდა და ეს მნიშვნელოვანია… ვლადიმერ პუტინმაც დადებითად შეაფასა შეხვედრა.
- ვლადიმერ პუტინმა თავის გამოსვლაში განაცხადა, რომ არ იცის, შესრულდება თუ არა ის ყველაფერი, რაზეც მოილაპარაკეს…
- შეხვედრაზე რაზე ისაუბრეს, ამას ვერავინ გაიგებს. რაც შეეხება პუტინის სკეპტიციზმს, ეს ნორმალურია, რადგან დიდ პოლიტიკაში იმის თქმა, რომ ყველაფერი შესრულდება და მივაღწიეთ საწადელს, არ არის ნორმალური. სახელმწიფო მოღვაწეები ასე არ საუბრობენ, ეს შეიძლება კვირიკაშვილმა და მარგველაშვილმა თქვან. პუტინი გამოცდილი ლიდერია და ეს მან მრავალი წლის განმავლობაში დაამტკიცა. მსოფლიოს ლიდერები მას აღიარებენ, როგორც საზრიან და გამოცდილ პრეზიდენტს. მას მხოლოდ ქართველები მოიხსენიებენ აგდებით.
- როგორ ფიქრობთ, ვის მხარეს იყო უპირატესობა?
- სიმართლე გითხრათ, ბევრი ქართველი პოლიტიკოსის და არა მხოლოდ მათი, სურვილი იყო, პუტინისა და ტრამპის შეხვედრა არ გაგრძელებულიყო 20 წუთზე დიდხანს. სურდათ, ტრამპს პუტინი გაელანძღა, საერთოდ, ბევრი ქვეყნის პოლიტიკოსის სურვილია, რომ პუტინი გაილანძღოს, მაგრამ ეს ასე არ მოხდა.
ამერიკის ყოფილი პრეზიდენტის ბარაკ ობამას სურვილი იყო და ამას დღესაც ცდილობენ, პუტინი როგორღაც იზოლაციაში მოაქციონ, თუმცა ვნახეთ, რომ ჰამბურგში რუსეთის პრეზიდენტისთვის ხელის ჩამოსართმევად რიგი იდგა. ეს მეტყველებს იმაზე, რომ რუსეთის როლი, როგორც ზესახელმწიფოსი, ძალიან დიდია. ვლადიმერ პუტინი უპოპულარულესი პოლიტიკოსია. არც ერთ მსოფლიო ფორუმს არ ჰქონია ისეთი დიდი გამოხმაურება და ინტერესი, როგორც ამ სამიტს, რადგან აქ პუტინი და ტრამპი ხვდებოდნენ ერთმანეთს. მიუხედავად იმისა, რომ შეხვედრის წინ ბევრი მითქმა-მოთქმა იყო, ყველაფერი საათის ისრებმა გააბათილა… ყველა მიხვდა, რომ ისინი ამინდზე არ საუბრობდნენ. მათი საუბრის უამრავი დეტალი ჩვენთვის უცნობია და ასეც შეიძლება დარჩეს.
ორი ზესახელმწიფოს ლიდერების წარმატებული შეხვედრა მნიშვნელოვანი იყო პატარა საქართველოსთვისაც, რადგან, თუ ჩვენთან დაინახავდნენ, რომ პუტინი შეურაცხყოფილია, დღევანდელ მთავრობასაც გაუჩნდებოდა ისეთივე “თავდაჯერებულობა”, როგორიც სააკაშვილს, შედეგად მიეცემოდათ საბაბი, ნაბიჯები გადაედგათ რუსეთის წინააღმდეგ. ისეთს არ გადადგამდნენ, რა თქმა უნდა, როგორიც სააკაშვილმა გადადგა, მაგრამ მაინც ჩაიდენდნენ სისულელეს. ჩვენ ამ შეხვედრის დადებითად დამთავრებამ გადაგვარჩინა.
სოსო ცინცაძე, პოლიტოლოგი:
- პუტინისა და ტრამპის შეხვედრა დიდი მოვლენა იყო მსოფლიოს პოლიტიკაში. ამ შეხვედრისგან ყველაზე მეტი დივიდენდი პუტინმა მიიღო, რადგან ის, დონალდ ტრამპისგან განსხვავებით, მომზადებული ჩავიდა ჰამბურგში. აშშ-ის პზიდენტი წინააღმდეგობებით იყო სავსე. მან ერთი დღით ადრე პოლონეთში განაცხადა, რომ შეეწინააღმდეგება პუტინს, რათა დესტაბილიზაციის ობიექტად არ აქციოს აღმოსავლეთი ევროპა… ტრამპს არ უხსენებია ბალტიისპირეთის ქვეყნები, ახსენა უკრაინა და სიტყვა არ დაუძრავს საქართველოსა და სამხრეთ კავკასიაზე. გარდა ამისა, ტრამპმა შეხვედრა დაიწყო ჰაკერების შესახებ შეკითხვით, რომელზეც პუტინმა უპასუხა ის, რასაც ყოველთვის ამბობდა…
პუტინი ლაპარაკობდა და ტრამპი თავს უქნევდა. რუსეთის პრეზიდენტის ბონუსი ისიც იყო, რომ ის იზოლაციიდან გამოვიდა. ტრამპთან მისასვლელი ბილიკი მოძებნილია, ამიტომ გაცილებით იოლია რუსეთის პრეზიდენტისთვის ევროპასთან ურთიერთობა.
შეხვედრა შედგა, არავინ ელოდა, რომ იქნებოდა “გადატვირთვა”, მაგრამ სირიაში ცეცხლის შეწყვეტაზე ისაუბრეს… პუტინი არ წავიდა დათმობაზე “უსაფრთხო ცის” საკითხში. შემხვედრი დაპირება მისგან არ ყოფილა. შეხვედრა დაგეგმილზე 4-ჯერ მეტხანს გაგრძელდა, ასეთი რამ დიპლომატიაში არ მახსოვს, თუმცა რაზე იალაპარაკეს, არავისთვის ცნობილი არ არის. სერგეი ლავროვმა განაცხადა, რომ პუტინის ჩარევის თემა ამერიკის პრეზიდენტის არჩევნებში, მოისხნა. ეს ტრამპს სჯერა, მაგრამ ამერიკის ოთხ სადაზვერვო ორგანიზაციას ამას ვერ დააჯერებ… ევროპელებისთვის აღნიშნული შეხვედრა საჩუქარი არ იყო, პუტინი თამამი იქნება ევროპასთან ურთიერთობაში.
- რა იყო საგულისხმო საქართველოსთვის ამ შეხვედრისას?
- თქვენ ქართულ დიპლომატიას გულისხმობთ? ამ კითხვაზე პასუხი არ მაქვს მას შემდეგ, რაც ქვეყნის პირველ დიპლომატ ჯანელიძეს მოვუსმინე. მან განაცხადა, საქართველოს საკითხი ასეთი აქტუალური არასოდეს ყოფილა ამერიკისა და ევროპისთვისო. ჯანელიძემ არ იცის, რომ საქართველო ასეთი უინტერესო, როგორიც დღეს არის, არასოდეს ყოფილა მსოფლიოს პოლიტიკისთვის.
ნახევარი საუკუნეა, დიპლომატიას ვსწავლობ და ვიცი, რომ ელჩების, უცხოეთიდან ჩამოსული პოლიტიკოსების განცხადებები არაფერს ნიშნავს, ჩემთვის მთავარია შედეგი. ჩემმა სტუდენტმა რომ მითხრას ის, რაც განათლების მინისტრმა ჯეჯელავამ თქვა, ინსტიტუტიდან გავრიცხავ. ჯეჯელავა თვლის, რომ მთავარია პროცესი და არა შედეგი… აი, ასეთ ვითარებაში რა გინდა, რომ თქვა? ჩვენ არ გვაქვს ფუფუნება, 30 წელი ნატოში მიღებას ველოდოთ. საქართველო ცაიტნოტშია.
ასე რომ, თქვენს შეკითხვაზე პასუხი არ მაქვს. დღეს დილეტანტიზმი, ბავშვური გულუბრყვილობაა ჩვენს ქვეყანაში და სადამდე მიგვიყვანს ეს ყველაფერი, არ ვიცი.
რუსეთს საქართველოს განადგურება არ სურს, მაგრამ მასთან არავინ საუბრობს. რუსეთს სხვანაირი საქართველო სურს, მაგრამ როგორი? _ ამ საკითხზე მას არავინ ელაპარაკება. ქვეყანა, რომელიც კონსტიტუციაში საგარეო კურსზე ჩანაწერს აკეთებს, არასერიოზულად გამოიყურება. ამას არავინ აკეთებს. არ არსებობს ევროპის სახელმწიფო, რომელსაც კურსი არ შეუცვლია. საქართველო სასაცილოდ გამოიყურება. დებილი ქართველები ამერიკის ელჩს უსმენენ…
———————
„ახალი თაობა“, 13 ივლისი, 2017 წელი
ინტერვიუ მამუკა გამყრელიძესთან: „საქართველოს ხელისუფლება რუსეთის მონაა“
ქართულ-რუსული ურთიერთობების შესახებ „ახალი თაობის“ კითხვებს ექსპერტი მამუკა გამყრელიძე პასუხობს.
- ბატონო მამუკა, რუსეთი განაგრძობს მცოცავ ოკუპაციას. გორის რაიონის სოფლების გარდა, უკვე ქარელის რაიონის დამატებით სამი სოფელი მათ საზღვრებში მოექცა. როგორ აფასებთ „ოცნების“ პოლიტიკას?
- ეს არის იმ პოლიტიკის შედეგი, რომლის გატარებაც დაიწყო თავიდანვე „ქართულმა ოცნებამ“. დღეს ამ შედეგს ვიმკით და ეს მეტი არაფერია.
- და რა არის ეს პოლიტიკა?
- პოლიტიკა იყო ასეთი, არ გავაღიზიანოთ რუსეთი, გავჩუმდეთ, ხმა არ ამოვიღოთ. შეწყვიტეს აქტიობა საერთაშორისო არენაზე. ეს არაფრით გამართლებული პოლიტიკაა. მე ამ ამბავს ბულინგს დავარქმევდი. ბულინგის მსხვერპლი თუ ხარ, რაც უფრო გაჩუმდები, მოძალადე უფრო იძალადებს შენზე, ეს არის აქსიომა, რომელიც არასოდეს იცვლება. ან უნდა შეეპასუხო, ან ხალხს უნდა სთხოვო დახმარება. ეს გადარჩენის ერთადერთი წესია. თავდაცვა თუ არ შეგიძლია, მაშინ უნდა იყვირო. დღეს ჩვენ ბულინგის მსხვერპლი ვართ. გვყავს მოძალადე ჩრდილოეთიდან, რომელიც გვიტევს და ჩვენ უნდა გავჩუმდეთ. ეს გაჩუმება კი კარგს არაფერს მოგვიტანს.
- გვესმის შეფასებები, რომ მიხეილ სააკაშვილი სულ ყვიროდა და ილანძღებოდა რუსეთის მისამართით, მაგრამ ამით საქმე უფრო გააფუჭა. ასეა?
- წინა ხელისუფლების დროს სულ მიდიოდა ხოლმე ამ გადმოწეული ბანერების მორღვევა. ღამე მიდიოდნენ და არღვევდნენ ხოლმე. შედარებაც არ არის, გაცილებით უკეთ მუშაობდნენ ჩვენი სპეცსამსახურებიც. აღარ დავაკონკრეტებ, რაზეა ლაპარაკი. ასევე ძალიან კარგად მუშაობდა პროპაგანდა.
- კონკრეტულად რას გულისხმობთ?
- რას ვგულისხმობ და რუსული პროპაგანდის ზეგავლენა იმ ტერიტორიებზე, რომლებიც ჩვენი გავლენის ქვეშ იყო, მინიმუმამდე იყო დაყვანილი. ასევე ებრძოდნენ ჯაშუშებს და ასე შემდეგ. ახლა კი ღია თანამშრომლობა მიდის რუსებთან.
- ღია თანამშრომლობაში რა იგულისხმება?
- აღარ გავუსვამ ამ საკითხს ხაზს, მაგრამ ძალიან დიდი ეჭვი მაქვს, რომ უმაღლესი თანამდებობის პირები პირდაპირ თანამშრომლობენ კრემლთან. ერთ-ერთმა დეპუტატმა, რომლის გვარს არ დავასახელებ, გამოითხოვა საბუთები საგარეო საქმეთა სამინისტროდან, სტენოგრამირებული, მოლაპარაკებები უცხოელ პარტნიორებთან, ასევე სატელეფონო საუბრები, უზარმაზარი ქაღალდების შეკვრა და ეს მასალები გააქრო. ეს იყო სულ კულუარული მოლაპარაკებები, რომლის შესახებაც წარმოდგენაც კი არ უნდა ჰქონოდათ რუსებს. ასევე შინაგან საქმეთა სამინისტროდან გავიდა ბევრი საიდუმლო მასალა და მოხვდა რუსების ხელში.
- ვინ გაიტანა ეს ინფორმაცია, ცნობილია თქვენთვის დეტალები?
- კი, ცნობილია, შსს-ს მაღალჩინოსანმა, თუმცა მის გვარსაც შეგნებულად არ დავასახელებ. ეს მთავრობა არის კოლაბორაციული მთავრობა, თავიდან ბოლომდე გაყიდული და რუსეთის მონა და მორჩილი! ჩვენ ამის შესახებ დიდი ხანია ვყვირივართ, მაგრამ რატომღაც ეს ჩვენს ხალხს ფეხებზე ჰკიდია.
- ამ ფონზე იმართება ერგნეთში მოლაპარაკებები, რაიმე შედეგს თუ ელოდებით?
- ამ ფორმატისგან არაფერს არ ველოდები. ამას შედეგი არ ექნება. ეს არის ჩვეულებრივი ბულინგი.
- ანუ გაგრძელდება საზღვრის გადმოწევა?
- დარწმუნებული ვარ, რომ რუსები არ გადმოვლენ ტრასაზე. ეს არ არის მათი ხელწერა, ნამდვილად არ ჩაიგდებენ თავს უხერხულ მდგომარეობაში, თუ ამის აუცილებლობა არ იქნა. უბრალოდ, მათ მუდმივი პრესინგის ქვეშ ვყავართ. წინასაარჩევნოდ ხდება ხოლმე მსგავსი ღონისძიებები რუსეთის მხრიდან. პოლიტიკური ძალები მიდიან რუსეთში, აწარმოებენ გაურკვეველ მოლაპარაკებებს.
- პატრიოტთა ალიანსის ვიზიტზე საუბრობთ? ელით რაიმეს ამ შეხვედრისგან?
- კარგით, რა?! რაზე უნდა ელაპარაკონ? ან რომელი პატრიოტი ნახეთ მათში?!
- ხელისუფლება აცხადებს, რომ პატრიოტთა ალიანსი საკუთარი ინიციატივითაა წასული და მას ხელისუფლების პოლიტიკასთან საერთო არაფერი აქვს...
- ეს არის პარტიული ვოიაჟი. ასეთი ვოიაჟები ჩვენ ვნახეთ ნინო ბურჯანაძის მხრიდანაც, მაგრამ ამან რამე მოიტანა?! რამე შედეგი ჰქონდა?! რაიმე შედეგი ჰქონდა სახელმწიფოს ოფიციალურ ვოიაჟებს რუსეთში? კონტაქტები მუდმივად იყო, ედუარდ შევარდნაძის თუ მიხეილ სააკაშვილის დროს, მაგრამ ამას შედეგი არ მოუტანია! რა მივიღეთ? ვერაფერი! დღეს რუსები საკუთარ ინტერესებს იცავენ.
- ჩვენი ტერიტორიების ხარჯზე?
- ჩვენი ტერიტორია, გეოგრაფიულ ტერიტორიას ვგულისხმობ, შედის რუსეთის სასიცოცხლო ინტერესების სფეროში. მათ სჭირდებათ ეს გასასვლელი. მათ ჩვენ ვჭირდებით იმისთვის, რომ კავკასიის რეგიონი მთლიანად აკონტროლონ. კავკასიის გასაღები არის საქართველო, ეს არის აქსიომა!
- რუსეთს ასევე აფრთხობს საქართველოში ნატოს შემოსვლა...
- თვალებს ნუ დავიბნელებთ. ყველამ გადასარევად ვიცით, რომ ნატო აქ ჯერჯერობით ვერ შემოვა. ეს რუსეთმაც იცის.
- რატომ ვერ შემოვა?
- იმიტომ, რომ ეს იქნება პირდაპირი დაპირისპირება რუსეთთან და დღეს ნატოს ეს დაპირისპირება არ სჭირდება. ჩვენთან ექნებათ კონტაქტები, შესაძლოა საწვრთნელი ბაზებიც გახსნან, მაგრამ ასე პირდაპირ და ღიად შემოსვლა ნატოს ძალიან გაუჭირდება. რომც შემოვიდეს ნატო და ჩვენ რომ გავხდეთ ნატოს წევრები, იძულებულები ვიქნებით, უარი ვთქვათ აფხაზეთის და სამხრეთ ოსეთის რეგიონებზე. ამ ტერიტორიებზე არის უზარმაზარი სამხედრო ბაზები და რუსეთი ამ ბაზებს არ გაიყვანს.
- მიხეილ სააკაშვილი საუბრობდა „რუსთავი-2“-ის ეთერით აღნიშნულ თემებზე, როგორ შეაფასებდით მის განცხადებებს?
- დღეს მიხეილ სააკაშვილი არის უკრაინელი პოლიტიკოსი, რომელსაც ძალიან სერიოზული საქმე აქვს უკრაინაში გასაკეთებელი. დიდ წარმატებას ვუსურვებ, მის მიმართ სიმპათიებით ვარ განწყობილი, თუმც ვერც ის და ვერც მისი განცხადებები ამჟამად საქართველოს ვერაფერში გამოადგება.
- თქვენ აცხადებთ, რუსეთს ამ პერიოდში არ აწყობს ჩვენი ცენტრალური მაგისტრალის დაკავება, თუმცა, ალბათ არც გადმოწეული ტერიტორიიდან დაიხევს უკან. ასე თუ გაგრძელდა, მაგისტრალიც აღარ არის შორს...
- არაფერს არ გადაწევს, თუ ჩვენ არ შევუტიეთ აქედან და არ წავედით სიტუაციის გამწვავებასა და პროვოკაციაზე, თავისი ნებით არაფერსაც არ გადაწევს! მე წავიდოდი ასეთ პროვოკაციაზე!
- წავა ჩვენი ხელისუფლება ამდაგვარ პროვოკაციაზე?
- უნდა წავიდეს! დღეს სრულიად არასწორი და სულელური საუბარი მიდის „ქართული ოცნების“ მხრიდან, როდესაც იმ ექვსპუნქტიან გეგმაზე საუბრობენ. ვითომ იმ მოლაპარაკების გეგმაში რუკაა ჩადებული და რუსები ამ რუკის მიხედვით მოქმედებენო. არავითარ შემთხვევაში! ეს კატეგორიულად ასე არ არის, არანაირი რუკა იქ არ ყოფილა.
- აბა, რაზე იყო საუბარი?
- აქ საუბარი იყო მხოლოდ ცეცხლის შეწყვეტაზე.
- არჩევნების მოახლოებასთან ერთად, რუსეთი ყოველთვის იწყებს ასეთ აქტივობას, რატომ?
- ეს ჩვეულებრივი პრესინგია მათი მხრიდან. სანამ ჩვენი ხელისუფლება ასე ჩუმად იქნება, ისინი ჩვენ შეგვჭამენ. არ მგონია, რომ საბოლოოდ შემოვიდნენ და ტრასა გადაგვიკეტონ, ეს არ სჭირდებათ, საქართველოს ხელისუფლება ისედაც თავიდან ბოლომდე რუსეთის მონაა!
- მაშინ ეს ნატო და ეს ევროინტეგრაცია ტყუილი და ფარსია?
- ევროინტეგრაცია დიდი და კარგი ნაბიჯია, თუმცა ამას რუსები არ აქცევენ ყურადღებას. ეს მათთვის დიდ საშიშროებას არ წარმოადგენს. ნატო კი ძალიან დიდ საფრთხეს წარმოადგენს, უზარმაზარს. ნატოსგან ჩვენ ჯერჯერობით შორს ვართ, ჩვენი გეოპოლიტიკური მდებარეობიდან გამომდინარე, თუმცა მომავალში რა იქნება, ეს ჯერ არავინ იცის.
„ახალი თაობა“, 13 ივლისი, 2017 წელი
ინტერვიუ შოთა მალაშხიასთან: „ბიძინა ივანიშვილი მიმალვაშია, „პატრიოტთა ალიანსი“ – მოსკოვში“ // „საოკუპაციო ზოლის გადმოწევას ეს ხელისუფლება ვერ და არ შეაჩერებს“
საქართველოში საოკუპაციო ზოლის გადმოწევა სულ უფრო ინტენსიური ხდება. ამ და სხვა საკითხებზე „ახალი თაობა“ ესაუბრა ქრისტიან-კონსერვატიული პარტიის ლიდერს, ყოფილ დეპუტატ შოთა მალაშხიას.
„საოკუპაციო ზოლის გადმოწევა და მიმდებარე ტერიტორიიდან ხალხის გატაცება ადრეც ხდებოდა, მაგრამ ბოლო დროს სიტუაცია გაუარესებულია. 2010 და 2011 წლებთან შედარებით, გატაცებების რაოდენობა ოთხჯერაა გაზრდილი. „ქართული ოცნება“ ამ მხრივ ზომებს არასდროს ატარებდა. ახლა საერთოდ გაუგებრობა და სრული განუკითხაობაა ქვეყანაში“, – ამბობს შოთა მალაშხია..
- რატომაა განუკითხაობა?
- იმიტომ, რომ პროცესებს ჩამოსცილდა ადამიანი, რომელიც ქვეყანას არაოფიციალურად მართავს. ივანიშვილი მიმალვაშია, პატრიოტთა ალიანსი _ მოსკოვში. რუსეთი ყოველდღე აფართოებს საოკუპაციო არეალს საქართველოში, პარლამენტის დელეგაცია კი ამ დროს მოსკოვში ჩადის და თავის კოლეგებს დაყვავებით ელაპარაკება. ეს ხდება იმ ფონზე, როცა თითქმის მთელი მსოფლიო, დასავლეთი, ამკაცრებს რუსეთის მიმართ დაწესებულ სანქციებს. ჩვენ ვხდებით ქვეყანა, რომელიც ყველანაირად ამოვარდნილია მსოფლიო პროცესებიდან.
- „ქართული ოცნება“, პარლამენტის უმრავლესობა ამ ვიზიტს ემიჯნება...
- სიტყვით ემიჯნება. რუსეთში წასვლას ვიზები, მომზადება უნდა. როგორ დავიჯეროთ, რომ პარლამენტში ამ ვიზიტის შესახებ არაფერი იცოდნენ? ახლა ხომ იციან, რატომ არ აცხადებენ, რომ ეს მოღალატეობრივი ნაბიჯია?
- პატრიოტთა ალიანსმა რუსეთს სამმხრივი დიალოგი შესთავაზა ნატოს, საქართველოსა და რუსეთის მონაწილეობით....
- ამაზე იტყვიან, უკუდო ხარი ბუზებს სხვებს უფრენდაო. ნატომ რომ რუსეთთან დიალოგი მოინდომოს, ამისთვის საქართველო რად უნდა შუამავლად? ეტყობა, ეს სამმხრივი ფორმატი ასე წარმოუდგენიათ – ერთად დასხდებიან ტრამპი, პუტინი, ნატოს გენერალური მდივანი, შუაში კი ინაშვილი და ის წარუძღვება მათ დიალოგს. ეს ძალიან არასერიოზულია! ეს ვიზიტი ეწინააღმდეგება საქართველოს ინტერესებს. პატრიოტთა ალიანსიც პრორუსული პარტიაა და „ქართული ოცნებაც“. მისაღები პარტიაც რომ იყოს პატრიოტთა ალიანსი, ეგ წარმართავს მაღალი დონის მოლაპარაკებებს?
- საოკუპაციო ზოლის გადმოწევით რისი მიღწევა უნდა რუსეთს?
- გავიხსენოთ, რა ხდებოდა აქამდე. 2008 წელს რუსეთმა ჩაიდინა აგრესია, მაგრამ ვერ მოახდინა საქართველოს სრული ოკუპაცია. რუსეთს ამის მცდელობები მანამდეც ჰქონდა. 2008 წლის შემდეგ შეიცვალა ტაქტიკა.
- რუსეთის ტაქტიკა მრავალმხრივი გახდა?
- ჰიბრიდული ომი სწორედ სხვადასხვა მეთოდით მიზნის მიღწევას ნიშნავს. ბოლო თვეებში დასავლეთში ბევრს საუბრობენ იმაზე, რომ რუსეთი ერევა სხვა ქვეყნების არჩევნებში. ამ კონტექსტში ხანდახან ახსენებენ საქართველოს. უკვე ბევრმა გაიგო, რომ 2012 წელს რუსეთმა საქართველოში მოიყვანა პრორუსული ხელისუფლება. ამისთვის გამოყენებულ იქნა რაფალიანცის მკვლელობა, ციხის დადგმული კადრები. რუსეთის მონაწილეობით სუსტდება ინსტიტუტები, ეკონომიკა. საოკუპაციო ზოლის გადმოწევა ჰიბრიდული ომის ნაწილია. რუსეთს უნდა იმის თქმა, რომ საქართველოს დანარჩენი ტერიტორიაც მისია.
- ციხის დადგმული კადრები ახსენეთ. არსებობს წამების ამსახველი ნამდვილი კადრებიც. იმ წლებში ბევრი საშინელება ხდებოდა...
- უკანონობა ხდებოდა, მაგრამ მაშინ ქუჩაში ხალხი დადგმულმა „ცოცხების“ კადრებმა გამოიყვანა. ეს იყო ადამიანების ემოციებზე თამაში ფსბ-ს მეთოდებით. ციხის კადრების გავრცელებაში მონაწილეობდა პატრიოტთა ალიანსის ლიდერი და ვიცე-სპიკერი ირმა ინაშვილი. ემოციურ ტალღაზე 2012 წელს ხალხმა არჩევნებში ხმა მისცა „ქართულ ოცნებას“.
- ქვეყანაში განუკითხაობას რა მოჰყვება?
- მართლდება ჩემი პროგნოზი იმაზე, რომ ივანიშვილს წასასვლელი არსად ექნება. მას ახლა საკუთარი ქონება აქვს დასაცავი, წასვლით კი ვერსად მიდის. რუსეთს ის აღარ სჭირდება. საქართველოში სხვებიც იმაზე ფიქრობენ, როგორ გადაარჩინონ ქონება.
- ადგილობრივი არჩევნები ძაბავს ვითარებას?
- დუღილი დაწყებულია. ტემპერატურა არჩევნების წინ კიდევ უფრო მოიმატებს. კალაძეს გამარჯვების მცირე შანსი აქვს. ისიც საკუთარი ქონების შენარჩუნებაზე ზრუნავს.
- საოკუპაციო ზონის გაფართოებას როგორ უნდა აღვუდგეთ წინ?
- იმ დროს, როცა პარლამენტის ტერიტორიული მთლიანობის აღდგენის კომისიას ვხელმძღვანელობდი, საოკუპაციო ზოლის გადმოწევაზე კი არა, წვრილმანებზეც ვრეაგირებდით. ქვეყნის გამო ხმაურს ვტეხდით და ვაღწევდით რეაგირებას საერთაშორისო ორგანიზაციების მხრიდან. ახლანდელი კომისია არაფერს აკეთებს, მარტო ციხელაშვილის თითო-ოროლა განცხადება არაფერს ცვლის, როცა ერთიანი სისტემა არ არსებობს. ეს ხელისუფლება ამ კუთხით არაფერს არ გააკეთებს და ვერ გააკეთებს.
„ახალი თაობა“, 13 ივლისი, 2017 წელი
ინტერვიუ ალეკო ელისაშვილთან: „მე არც სოლოლაკში ჩავაბარებ ანგარიშს და არც კიევში“ // „ოთარ აბესაძე დავით ნარმანიას უახლოესი მეგობარია“
თბილისის მერობის კანდიდატი, საკრებულოს დამოუკიდებელი დეპუტატი ალეკო ელისაშვილი „ახალ თაობასთან“ ინტერვიუში საუბრობს, თუ რატომ მიიღო გადაწყვეტილება, თბილისის მერის პოსტზე იყაროს კენჭი.
- როგორც დამოუკიდებელი კანდიდატი, ურთულეს ბრძოლაში შედიხართ. რა არის თქვენი ძლიერი და სუსტი მხარე თბილისის მერის არჩევნებში?
- არ მინდა ჩემს ძლიერ და სუსტ მხარეებზე საუბარი, რატომაც მივიღე ეს გადაწყვეტილება, ეს შემიძლია გითხრათ: მე ხალხის მხარდაჭერას ვგრძნობ. მერწმუნეთ, თუ ხალხისგან არ ვიგრძნობდი ამ მხარდაჭერას, ასეთ მართლაც რთულ და საპასუხისმგებლო გადაწყვეტილებას ნამდვილად არ მივიღებდი. ყველას ჰგონია, რომ არჩევნებს მოიგებს დიდი ფულით, ადმინისტრაციული რესურსით, უშიშროებით, ქურდებით. რეალურად კი არჩევნებს მოიგებს ის, ვისაც ხალხი დაუჭერს მხარს. ზედმეტი თავმდაბლობის გარეშე ვიტყვი, რომ მე ხალხის მხარდაჭერას ვგრძნობ.
- ექსპერტები ამბობენ, რომ ვინაიდან საქართველოში პოლიტიკურ პარტიებს დაბალი რეიტინგი აქვთ, დამოუკიდებელი კანდიდატობა შეიძლება იყოს თქვენი პლუსი, მაგრამ პარტიულ სტრუქტურას არჩევნების დროს აქვს თავისი პლუსიც. თქვენ როგორ აფასებთ ამ პოზიციიდან თქვენს შესაძლებლობებს?
- პარტიული მერი გვყავდა რამდენჯერმე.
- თითქმის სულ...
- დიახ. მაგალითად, ვანო ზოდელავა ვისთან იყო ანგარიშვალდებული?! ცხადია, ედუარდ შევარდნაძესთან, რომელმაც ის თანამდებობაზე დასვა. ვისთან იყო ანგარიშვალდებული ზურაბ ჭიაბერაშვილი? რა თქმა უნდა, სააკაშვილთან, რომელმაც დანიშნა ამ თანამდებობაზე. ასევე იყო უგულავაც, რომელიც აირჩიეს, მაგრამ ის სააკაშვილთან იყო ანგარიშვალდებული და არა ხალხთან. ნარმანია ვისთან არის ანგარიშვალდებული, საკუთარი პარტიის ბოსებთან, ბიძინა ივანიშვილთან თუ ხალხთან?! ბავშვთა სამყაროში ხანძარი რომ გაჩნდა, არც კი იკადრა ხალხთან მისვლა, ახლოსაც არ გაჰკარებია ხალხს.
შესაბამისად, დასკვნის გაკეთება მარტივია: უახლოესი პოლიტიკური წარსული და გამოცდილება გვეუბნება, რომ თბილისის მერი „ზემოთ“ კი არ უნდა აბარებდეს ანგარიშს, ხალხს უნდა აბარებდეს. მე არ ვაპირებ, სოლოლაკის სასახლეში ვაბარო ანგარიშები და პატაკები, არც კიევში ვაპირებ დეპეშების გაგზავნას. თბილისის მერი ანგარიშვალდებული მხოლოდ თბილისის მოსახლეობასთან უნდა იყოს. ამიტომაც არ ვარ პარტიული კანდიდატი და ამიტომაც მივიღე გადაწყვეტილება, რომ ვიყო დამოუკიდებელი კანდიდატი.
- თქვენ თქვით, რომ ფეხით დადიხართ და ადამიანები გხვდებიან თავიანთი პრობლემებით, როგორია ამ ადამიანების მოთხოვნები და რამდენად შეგწევთ უნარი, რომ მათ იმედები არ გაუცრუოთ, ეს მოთხოვნები დააკმაყოფილოთ?
- სოციოლოგიური კვლევა არ ჩამიტარებია, მაგრამ შემიძლია ერთი, რიგითი ადამიანის, ამ ქვეყნის მოქალაქის სოციოლოგიით ვიმსჯელო: ეს ქვეყანა და ეს ქალაქი უპატრონოდ არის მიტოვებული. ხელისუფლება ფულის კეთებაზე არის გადასული და ამის მაგალითებს ჩვენ ვხედავთ. მე ერთადერთი მიზნით მჭირდება თბილისის მერობა, რომ მეტი ბერკეტი მქონდეს, რათა უფრო მეტად დავეხმარო ხალხს. ამას ვამბობ სრული გულწრფელობით, ვისაც უნდა, დაიჯეროს და ვისაც უნდა, არ დაიჯეროს.
- თუ თქვენ გაიმარჯვეთ, რამდენად რთული იქნება, იყოთ ოპოზიციონერი მერი, რადგან ხელისუფლებაში იქნება სხვა ძალა, თქვენ კი მისი ოპონენტი იქნებით? ეს ჩვენ უკვე ვნახეთ გარდამავალ პერიოდში, როდესაც უგრეხელიძე ასრულებდა მერის მოვალეობას. ამიტომ გეკითხებით, ეს რამდენად შეგიშლით ხელს, იყოთ წარმატებული მერი?
- თბილისის საკრებულო არის ახლა ერთპარტიული. მე გარწმუნებთ, რომ ამ არჩევნების შემდეგ საკრებულო ერთპარტიული არ იქნება. შიხიაშვილმა როდესაც ხელ-ფეხი შეუკრა გარდამავალ პერიოდში ყოფილ მერს, მაშინ აბსოლუტურად სხვა პოლიტიკური რეალობა იყო ქვეყანაში. „ქართული ოცნება“ ძლიერების ზენიტში იყო. ნაციონალური მოძრაობა თბილისის საკრებულოში შიხიაშვილის თამადობით `ქართულ ოცნებაში~ გადაბარგდა და ამიტომ მოახდინეს თბილისის მერიის პარალიზება.
დღეს ბევრი ფილოსოფია არ სჭირდება იმის მტკიცებას, რომ არჩევნების შემდეგ თბილისის საკრებულო იქნება მრავალპარტიული. დღევანდელი მოცემულობიდანაც კი შემიძლია გითხრათ, რომ არ შემოსულა საკითხი საკრებულოში, რომელიც თბილისისთვის სასარგებლო იყო და ჩვენ ერთხმად არ დაგვეჭიროს მხარი. ჩვენ მხარს არ ვუჭერთ ქალაქისთვის მხოლოდ უვარგის და კორუფციულ პროექტებს. მე არ ვაპირებ უვარგისი საკითხების გატანას და საკრებულოში გაგზავნას. ამდენად, მე ძალიან მარტივად ვუყურებ ამ საკითხს. შეეცდებიან, ხელ-ფეხი შემიკრან და ამას ყველა ერთად დავინახავთ. მე ვაპირებ, გულმოდგინედ ვითანამშრომლო.
- თქვენს წარდგენაზე მთავარი გზავნილები არ გაგიკეთებიათ, მაგალითად, უგულავას პარტიის კანდიდატი, ასევე ნაციონალების კანდიდატი ხალხს ჰპირდებიან, რომ „სითი-პარკის“ პრობლემას მოაგვარებენ, რომ ქალაქს აამოქმედებენ და ა.შ. მათი გზავნილები იკითხება. თქვენ ასეთი გზავნილი არ გქონდათ, რატომ?
- გიგი უგულავა რომ ამბობს, `სითი-პარკს~ გავიყვანთო, ეს უკვე ანეკდოტია. 2007 წლის ნოემბერში „სითი-პარკს“ ხელშეკრულება მე გავუფორმე თუ უგულავამ?! სამჯერ შეიცვალა ხელშეკრულება ქალაქის საზიანოდ. 7-8-წუთიან გამოსვლაში პროგრამულ დებულებებს ვერ ჩამოვაყალიბებდი, ეს ცხადია. მე დეტალურად ვაპირებ ჩემი პროგრამის პრეზენტაციას. თუმცა, აქვე უნდა ვთქვა, რომ, ამათგან განსხვავებით, მე კომიკურ დაპირებებს არ მივცემ ხალხს. ჩემთვის ყველაზე მნიშვნელოვანი არის ის, რომ მე ვიქნები ყველა თბილისელისთვის ხელმისაწვდომი.
ამ წუთში მელოდება მოქალაქე, რომელსაც სწორედ მერთან შეხვედრის პრობლემა აქვს, მე უნდა დავურეკო მერის მოადგილეს და ამ ქალს უნდა „ჩავუწყო“ მასთან შეხვედრა. აბა სცადეთ და შეხვდით ნარმანიას რომელიმე მოადგილეს, ან თავად ნარმანიას, თუ სადმე არ გადაეყარეთ.
- ოთარ აბესაძის დაკავების ფაქტზე რა კომენტარს გააკეთებთ?
- ოთარ აბესაძე გამოაცხადეს, რომ თითქოს არის მერიის თანამშრომელი. თანამშრომელი კი არ არის, ერთ-ერთი მაღალჩინოსანია. მერიაში მაღალი პოზიცია ეკავა, ამდენად, ლაპარაკი არ არის რიგით ჩინოვნიკზე. ასევე ის არის დავით ნარმანიას უახლოესი მეგობარი. გამოდიოდა და ყველას ჭკუას გვარიგებდა ფეისბუკში და ტელევიზიით იწყევლებოდა კიდეც. მე ყოველთვის ვამბობდი, რომ თბილისის მერიაში გამალებული ფულის კეთება მიდიოდა. ახლა გაირკვა, რომ ვიღაცას 3 ათასი ამერიკული დოლარი ქრთამი გამოართვა და გასცა ნებართვა, რომ მტკვარზე, ტივზე რაღაც მოეწყოთ და ამ გზით მოეგვარებინათ საქმე. ეს ხელისუფლება, რომელიც მოვიყვანეთ და დავსვით, მხოლოდ საკუთარ თავზე ფიქრობს, მხოლოდ ფულის კეთებაზე ფიქრობს. ხალხი კი თავისი პრობლემების პირისპირ არის ქუჩაში მიგდებული, ხალხი არავის ახსოვს.
ამას ვამბობდი მთელი ამ ხნის განმავლობაში, მაგრამ ფაქტზე ვერ ვიჭერდი, რადგან მე არ ვარ ოპერმუშაკი. მე საკრებულოს ერთი დეპუტატი ვარ და მხოლოდ ორი თანაშემწე მყავს, რაც ძალი და ღონე მაქვს, არ ვიშურებ, რომ ხალხს დავეხმარო. ადამიანები ჩემთან საშველად მთელი თბილისიდან მოდიან, მაშინ, როდესაც ამ ქალაქს მერიც ჰყავს და მოადგილეებიც.
„ახალი თაობა“, 13 ივლისი, 2017 წელი
ინტერვიუ ჯემალ გამახარიასთან: „სომხებმა აფხაზეთში ავტონომია მოითხოვეს“ // „სომხები აფხაზეთში მასობრივად პირველი მსოფლიო ომის შემდეგ დასახლდნენ“
აფხაზეთში სომხურმა ორგანიზაცია „კრუნკმა“ ეროვნულ-კულტურული ავტონომიის შექმნის შესახებ გამოაცხადა. „კრუნკი“ თავის განცხადებაში აფხაზეთის ე.წ. სახელმწიფოს შექმნაში სომხების „ისტორიულ დამსახურებაზე“ საუბრობს. ამასთან დაკავშირებით აფხაზეთში შექმნილ ვითარებას და სომხურ გეგმებს აფხაზეთის უმაღლესი საბჭოს თავმჯდომარის მოადგილე, ისტორიის მეცნიერებათა დოქტორი ჯემალ გამახარია აანალიზებს.
- ბატონო ჯემალ, აფხაზეთში სომხურმა საზოგადოებრივმა „კრუნკმა“ სომხური ეროვნულ-კულტურული ავტონომიის შექმნის შესახებ გამოაცხადა და მიმართა აფხაზეთის პარლამენტს განხილვისთვის. როგორ შეიძლება შეფასდეს აფხაზეთში მცხოვრები სომხების ასეთი გადაწყვეტილება?
- საერთოდ, ეროვნებათაშორის შუღლის გაღვივებას ჩვენ არ მივესალმებით. არც საქართველოს სახელმწიფოს პოლიტიკას, არც აფხაზეთის ხელისუფლების პოლიტიკას არანაირი კავშირი ასეთ მოვლენებთან არ აქვს. ჩვენი სახელმწიფო შერიგებისა და გახლეჩილი საზოგადოების კვლავ გამთლიანების პოლიტიკას ადგას. ამიტომ ჩვენ არანაირად არ მივესალმებით აფხაზეთში სიტუაციის დაძაბვას და ეროვნებათა შორის შუღლის ჩამოგდებას.
აფხაზეთში არსებობს სომხური თემის პრობლემა, სერიოზული დაძაბულობა და დაპირისპირება აფხაზებსა და სომხებს შორის. 10 ივლისს, გაგრაში ჩატარდა ვეტერანების შეკრება, სადაც სიტყვით გამოვიდა ერთ-ერთი ვეტერანი აფხაზი ჯემალ ბარციცი და თავისი ძალიან ემოციური მოხსენება სწორედ სომხურ პრობლემას მიუძღვნა. როგორც აფხაზეთის ლეგიტიმური ხელისუფლება, ვალდებული ვართ, იქ მიმდინარე პროცესებს თვალყური ვადევნოთ, გავაანალიზოთ ვითარება და ყველაფერი გავაკეთოთ, რომ დაპირისპირება არ გამწვავდეს და მტრის წისქვილზე არ დაასხას წყალი.
- აფხაზებსა და სომხებს შორის დაპირისპირება გარედან ვინმეს მიერ შეიძლება იყოს მართული თუ შიგნით მომწიფდა?
- ორივე ფაქტორი მოქმედებს. რასაკვირველია, გარედან ეხმარებიან, ფაქტია.
- შეიძლება რუსებიც მონაწილეობდნენ და სომხეთის სახელმწიფოც?
- რუსები, რასაკვირველია, მონაწილეობენ. სომხეთის სახელმწიფოზე ვერაფერს მოგახსენებთ, ასეთი ინფორმაცია არ გამაჩნია. თუმცა, აფხაზეთის სომხური თემი ძალიან მჭიდროდაა დაკავშირებული სომხეთის სახელმწიფოსთან. ისინი ინსტრუქციებს სომხეთიდან ღებულობენ. ეს გამომდინარეობს სომხეთისა და რუსეთის ურთიერთობიდან.
- როდიდან ჩნდებიან სომხური ჯგუფები აფხაზეთში?
- სომხების მასობრივი ჩამოსვლა აფხაზეთის ტერიტორიაზე დაკავშირებულია პირველ მსოფლიო ომთან. უფრო ადრეც იყვნენ, მაგრამ ძალიან ცოტა რაოდენობით. პირველი მსოფლიო ომის შემდეგ, თურქეთიდან დევნილი სომხები ჩამოვიდნენ აფხაზეთში და მას შემდეგ იქ ცხოვრობენ. დემოკრატიულმა რესპუბლიკამ, რომელიც სამწელიწადნახევარი არსებობდა, მათ მიანიჭა მოქალაქეობა. მანამდე აფხაზეთში ჩამოსულ სომხებს მოქალაქეობა არ ჰქონდათ. ასე რომ, აქ ძირძველ მცხოვრებლებზე საუბარი უბრალოდ სასაცილოა.
- სომხები აფხაზეთში მოძმე აფხაზებთან ერთად ჯერ კიდევ ბიზანტიის იმპერიის, თურქი და არაბი დამპყრობლების წინააღმდეგ იბრძოდნენო. რაზე შეიძლება ლაპარაკობდნენ სომხები ამ შემთხვევაში?
- პირდაპირ სასაცილოა მათი ეს განცხადება. კარგად მოგეხსენებათ, რომ ბიზანტიურ, აღმოსავლურ და სხვა წყაროებში საქართველოს ერთ-ერთი სახელწოდება გახლავთ აფხაზეთი, ხოლო ქართველისა – აფხაზი.
- არადა, თავს იქებენ, აფხაზეთის საზღვრები სურამის უღელტეხილამდე გავაფართოვეთო…
- ვიმეორებ, სასაცილოა. ვინც ცოტა მაინც ერკვევა ისტორიაში, მან იცის, რას წარმოადგენდა ის აფხაზეთი, რომლის მემკვიდრეებად დღეს ისინი სიტყვიერად კი აცხადებენ თავს, მაგრამ ჩვენს მემკვიდრეობას უარყოფენ, რადგან იმ აფხაზეთის სამეფოს მთელი მემკვიდრეობა თავიდან ბოლომდე არის ქართული. ბატონმა ბარციცმა იმ კრებაზე, რომელზეც ის გამოვიდა, პირდაპირ განაცხადა, რომ სომხები ცდილობენ აფხაზეთის ისტორია გააყალბონ, განსაკუთრებით, ომის ისტორია (1992-93 წლების ისტორია), ყველაფერი თვითონ მიიწერონ, თითქოს თვითონ პირველ რიგებში იბრძოდნენ, აფხაზები კი არაო.
- ისე, ბაგრამიანის ბატალიონი ხომ იბრძოდა.
- დიახ, ბაგრამიანის ბატალიონზეა საუბარი. თითქოს მათი მონაწილეობა გახდა გადამწყვეტი. ბარციცი ამას განსაკუთრებით უსვამს ხაზს, სომხები ისტორიას ამახინჯებენ, ამ ომში სომხური თემის ძალიან მცირე ნაწილი მონაწილეობდა, სომხების ძირითადი ნაწილი რუსეთში გაიხიზნა, იქ შემდეგ ძალიან დიდი ფული გააკეთეს, 15-20 წლის შემდეგ აფხაზეთში დაბრუნდნენ და ყველაფერი შეისყიდეს, მთელი მიწები მათია, მთელი ეკონომიკა მათ ხელშია, ჩვენ კი ცარიელ-ტარიელი დავრჩითო. ომი მათთვის მომგებიანი აღმოჩნდა. სომხებმა რუსეთში ნაშოვნი ფულით დაგვამარცხეს და აგერ აფხაზეთში მინი სომხურ სახელმწიფოს გვიქმნიანო.
დაახლოებით ასეთი პრეტენზიები აქვს აფხაზეთში მცხოვრები სომხების მიმართ ბატონ ბარციცს და არა მარტო მას, არამედ აფხაზური საზოგადოების დიდ ნაწილს სომხური თემის მიმართ.
- რატომ უნდა სძულდეთ სომხებს აფხაზები? მათ განცხადებაში ასეთი ფრაზაა, ჩვენ აქტიურ მონაწილეობას ვიღებდით „ქართული ფაშიზმის“ წინააღმდეგ ბრძოლაში, ათასობით სომეხი გახდა აფხაზეთის გმირი, თუმცა, დამოუკიდებლობის მიღწევის შემდეგ, ახალ „აფხაზურ ფაშიზმს“ შევეჯახეთო. ყველაფერი შესყიდული აქვთ, მშვენივრად ცხოვრობენ, კიდევ რაღა უნდათ სომხებს, რას შეიძლება გულისხმობდნენ „აფხაზურ ფაშიზმში“?
- აფხაზები ეგუებიან ოკუპაციას, მაგრამ ანექსიის სასტიკი წინააღმდეგნი არიან, ანუ რუსეთის მთავარი მიზნის – რუსეთის მთავარი მიზანია აფხაზეთის ანექსია. ამ პროცესში ვინ შეიძლება იყოს რუსეთის დასაყრდენი? აფხაზეთის სომხური მოსახლეობა. აფხაზებმა ეს ძალიან კარგად იციან. ისინი ამბობენ, რომ იქ რაღაც ასეულმა სომეხმა ქართველების წინააღმდეგ აფხაზებისთვის კი არ იომა, არამედ – რუსეთისთვის. მათ იცოდნენ, რომ ჩვენ უკან რუსეთი იდგა და რუსეთი არ დათმობდა აფხაზეთს, ამიტომ სომხებმა მხარი დაუჭირეს არა აფხაზებს, არამედ რუსებს და დღესაც სომხური თემი რუსეთის მხარდამჭერიაო.
რადგან მთელი ეკონომიკური ბერკეტები სომხური თემის ხელშია, აფხაზებს ძალიან ეშინიათ, რომ ძალიან მალე პოლიტიკურ ძალაუფლებასაც სომხები ჩაიგდებენ ხელში და, საერთოდ, აფხაზებს იქიდან თუ არ გაასახლებენ, მონებად აქცევენ. რუსეთი აფხაზს სომეხის წინააღმდეგ ბრძოლაში მხარს არ დაუჭერს.
ვინ არის კიდევ რუსეთის მიერ აფხაზეთის ანექსიის წინააღმდეგი? გალის ქართველი მოსახლეობა. რუსეთი დღეს ზოგიერთი გაბრიყვებული აფხაზის ხელით ცდილობს, გალის მოსახლეობა აფხაზებს გადაამტეროს. რუსეთი ცდილობს აფხაზების იზოლაციას – უნდათ გადაამტერონ სომხები, გადაამტერონ გალის რაიონის ქართველობა, რადგან სწორედ აფხაზის სახელით კეთდება საშინელი დარღვევები აფხაზეთში მცხოვრები ქართველების მიმართ. ამით რუსები ქართველებს აფხაზებს უპირისპირებენ.
- „კრუნკის“ განცხადებაში ჩანს პოლიტიკური მიზნები. ბარციცი უსაფუძვლოდ არ საუბრობს. მიუხედავად იმისა, რომ აფხაზეთში სომხური მოსახლეობა უმცირესობას არ წარმოადგენს, ამ ეტაპზე სომხური ეროვნულ-კულტურული ავტონომიის შექმნით ვკმაყოფილდებითო, თორემ შემდეგ ეტაპზე პოლიტიკური მიზნებიც არ არის გამორიცხული...
- 10 ივლისს იყო გაგრის შეკრება. 11 ივლისს აფხაზეთის სომხური თემის საბჭომ გაავრცელა განცხადება და იქაური ხელისუფლებისაგან მოითხოვა რეაქცია გაგრის კრებასა და ბარციცის განცხადებებზე. ბარციცი რიგითი და უცნობი პიროვნება არ არის, მან სადღაც კი არა, კრებაზე განაცხადა და მისი ნათქვამი კრებამ მოიწონა. ზოგი ამაში პროვოკაციას ხედავ, მაგრამ ძალიან ბევრი იწონებს, რადგან იციან, როგორია იქ არსებული რეალური ვითარება. ამდენად, სახეზე გვაქვს მწვავე დაპირისპირება.
- რა შედეგი შეიძლება მოჰყვეს ამ დაპირისპირებას?
- რუსეთმა აფხაზეთიდან ქართველები გამოდევნა. ახლა აფხაზების ჯერია. ამჟამად მათი შევიწროების პროცესია – სომხებმა ჯერ ეკონომიკური ბერკეტები ჩამოართვეს, შემდეგ პოლიტიკურ ბერკეტებს ჩამოართმევენ და ბოლოს ისინი დევნილები და ჩვენი დასაცავი გახდებიან.
- მაინც დავიცავთ?
- ჩვენ, რასაკვირველია, აფხაზებს ყოველთვის დავიცავთ, მაგრამ დროა, მთელი აფხაზური საზოგადოება (არა მხოლოდ ნაწილი) მიხვდეს, რა ხაფანგშია გაბმული, რა ხაფანგში გააბა ისინი რუსეთმა. ჩვენ გაწვდილი გვაქვს შერიგების ხელი. მიუხედავად იმისა, რომ ბარციცი ჩვენც გვლანძღავს, აფხაზები ჩვენი ხალხია, ჩვენი მოძმეებია. ყოველთვის შევეცდებით, აფხაზები დავიცვათ, მაგრამ თუ ისინი ხაჯიმბას პოლიტიკას გააგრძელებენ, ახლო მომავალში ძალიან მძიმე მდგომარეობაში აღმოჩნდებიან. მოვუწოდებთ შერიგებისა და თანხმობისკენ. მზად ვართ პირდაპირი დიალოგისთვის ყველა იმ პრობლემაზე, რაც აფხაზეთშია და ერთობლივად მოვაგვაროთ ყველა პრობლემა.
- შერიგება კარგია, მაგრამ რუსეთი?
- სანამ აფხაზეთში რუსია გაბატონებული, მშვიდობა არასოდეს დამყარდება, აფხაზეთის ტერიტორია არასოდეს აყვავდება. ყოველთვის იქნება ქაოსი, დაპირისპირება აფხაზთა წინააღმდეგ. მინდა, ჩვენმა აფხაზმა ძმებმა ეს კარგად გაიგონ.
- რაულ ხაჯიმბას ამაზე კომენტარი არ გაუკეთებია?
- არა. თუმცა, სომხური თემის საბჭო პირდაპირ მიმართავს რაულ ხაჯიმბას, პარლამენტს, მთავრობას, რომ თავიანთი პოზიცია დააფიქსირონ.
- სომხები აფხაზეთში კულტურული ავტონომიისთვის გულრიფშის, ოჩაჩირისა და ტყვარჩელის რაიონებს ითხოვენ. ეს როგორ გავიგოთ?
- კულტურული ავტონომია ტერიტორიულ ავტონომიას არ ნიშნავს. რაიონების მოთხოვნა ნიშნავს იმას, რომ უნდათ სრული თავისუფლება ჰქონდეთ კულტურისა და განათლების სფეროში, მაგრამ პოლიტიკურ მოთხოვნებამდე ერთი ნაბიჯია. მათ მიაჩნიათ, რომ ისინი დე ფაქტო პარლამენტსა და მთავრობაში პროპორციულად წარმოდგენილი არ არიან. კულტურული ავტონომია მხოლოდ სკოლებს კი არა, იმასაც გულისხმობს, მოსახლეობის რაოდენობის პროპორციულად იყოს წარმოდგენილი ყველა სახელისუფლებო ორგანოში. თვითონ აფხაზები ამბობენ, რომ სომხების რაოდენობა აფხაზეთში დღითიდღე იზრდება. ჩვენი მონაცემებით, აფხაზეთში სომხების რაოდენობა აფხაზთა რაოდენობას არ ჩამოუვარდება, შეიძლება სომხები რაოდენობით უსწრებენ კიდეც. ამიტომ აფხაზეთში სომხების კულტურული ავტონომიის მოთხოვნა ხელისუფლების კულტურულად დაუფლებას ნიშნავს.
- თვითონვე წერენ, რომ კულტურული ავტონომიის შექმნის ძირითად მიზანს წარმოადგენს შიდა და საგარეო ვაჭრობის საკითხებზე დამოუკიდებელი გადაწყვეტილებების მიღება და პოლიტიკური შეთანხმებების დამოუკიდებლად მიღებაც...
- ყველაფერი, რაზეც თქვენ საუბრობთ, შეფარვით პოლიტიკური ძალაუფლების ფლობაა.
- ანუ ბარციცმა სწორად განსაზღვრა, რომ სომხებს აფხაზეთის შიგნით პატარა სახელმწიფოს შექმნა უნდათ?
- ის, რაც განაცხადა ჯემალ ბარციცმა, მხოლოდ მისი მოსაზრება არ არის. როგორც ჩანს, ის გამოხატავს აფხაზური წრეების, შესაძლოა, სახელისუფლებო წრეების განწყობასაც. ხელისუფლება და ინტელიგენციის წარმომადგენლები ამას ვერ იტყოდნენ და ათქმევინეს ჯემალ ბარციცს.
- ისე, ყველაფერთან ერთად, რაზეც ჩვენ ვისაუბრეთ, მათ განცხადებაში ერთგვარი ულტიმატუმი იგრძნობა - ჩვენი მოთხოვნების დაკმაყოფილება ეროვნებათა შორის სტაბილურობის მიღწევას და ნაციონალურ საფუძველზე კონფლიქტების არიდებას ხელს შეუწყობსო, ანუ პირდაპირ იმუქრებიან...
- ეს არის მუქარანარევი მოთხოვნა. დამეთანხმებით, ამ განცხადების ავტორებს მყარი ზურგი რომ არ ჰქონდეთ, ამგვარ მუქარანარევ განცხადებას არ გააკეთებდნენ. მათ აქვთ მყარი ზურგი. ვინ უმაგრებთ ზურგს, სავსებით გასაგებია.
