„რეზონანსი“: ინტერვიუ ამერიკელ სპეციალისტ ლეტლინ ფრანკოვიკთან: „რატომ არ დაემთხვა ენდიაის 2012 წლის კვლევა არჩევნების შედეგს“
„რეზონანსი“: ინტერვიუ არჩილ გამზარდიასთან: „შეიძლება ამ კვლევით “ნაცმოძრაობამ” დესტრუქციის წინაპირობა შექმნას…
„რეზონანსი“: ინტერვიუ ზურა აბაშიძესთან: “თავისუფალი დემოკ-რატები” ჩამოუყალიბებელ ამომრჩეველს თავის მხარეზე გადმოი-ბირებს… „ენ-დი-აი“- ს კვლევა რეალობას ასახავს»
„რეზონანსი“: ინტერვიუ ზურაბ ბიგვავასთან: “ოცნების” რეიტინგი ბევრად მაღალია
„რეზონანსი“: ინტერვიუ თამაზ მეჭიაურთან: “ოცნებასა” და “ნაცმოძრაობას” შორის 25-იანი სხვაობა წარმოუდგენლად მიმაჩნია“
„რეზონანსი“: ენდობით თუ არა „ენ-დი-აი“-ს კვლევის შედეგს?
———
“ალია”: როგორც 4 წლის წინ, ახლაც, 4000 კაცში ვერ მოიძებნა ადამიანი, ვინც იტყვის, რომ „ენდიაის“ კვლევებში მიიღო მონაწილეობა
“ალია”: თუ რამე გამიკეთე, შენი ჯიბიდან გამიკეთე? საკუთარ ოჯახს მოაკელი რამე და მე მომეცი? // რა უტიფრობები დასჩემდა „ქართულ ოცნებას“ წინასაარჩევნოდ…
“ალია”: ან მაშინ რატომ შეწყვიტა შიმშილობა ირმა ინაშვილმა, ან ახლა რატომ იწყებს?
———
„ახალი თაობა“: „ნაციონალების“ საარჩევნო სიის პირველი ნომერი დავით ბაქრაძე იქნება
„ახალი თაობა“: ინტერვიუ ზურაბ აბაშიძესსთან: „ხელისუფლება გაკოტრებულია“
„ახალი თაობა“: ინტერვიუ სოფიო ხორგუანთან: „წინასაარჩევნოდ ბლოკები შეიქმნება“
„ახალი თაობა“: ინტერვიუ მიხეილ დუნდუასთან: „ენდიაი“ ტყუის”
„ახალი თაობა“: ინტერვიუ მიხეილ მაჭავარიანთან: გაურიგდება თუ არა „ნაცმოძრაობა“ „რესპუბლიკელებსა“ და „ეროვნულ ფორუმს“
———
„ვერსია“: ინტერვიუ გიორგი ფეიქრიშვილთან: „ვაჟა ლელუაშვილი ჩემი ნათესავია და მასზე ახლო მეგობარი არავინ მყავს!“// გარდაბნის მაჟორიტარი პოლიტიკაში დარჩენას აღარ აპირებს!
———
„საერთო გაზეთი“: ინტერვიუ შოთა აფხაიძესთან: ვის სურს საქართველოს რუკიდან გაქრობა?!
„საერთო გაზეთი“: ინტერვიუ გოგი თოფაძესთან: „კოალიციაში განხეთქოლებას ზოგიერთები მე მაბრლებენ, მაგრამ, სინამდვილეში, შექმნილი ვითარება იმის ლოგიკური დასასრულია, რაც 2012 წელს დაიწყო“
„საერთო გაზეთი“: ინტერვიუ ირაკლი ტრიპოლსკისთან: „მთის კანონის მიღება არის ისტორიული მოვლენა, რომელიც მთლიანად შეცვლის საქართველოს აწმყოსა და მომავალს“
————————-
„რეზონანსი“, 14 აპრილი, 2016 წელი
ინტერვიუ ამერიკელ სპეციალისტ ლეტლინ ფრანკოვიკთან: „ რატომ არ დაემთხვა ენდიაის 2012 წლის კვლევა არჩევნების შედეგს“
მალხაზ გაგუა
2012 წლის ზაფხულში ენდიაის მიერ ჩატარებული კვლევის მეთოდოლოგიაში რაიმე ისეთი ხარვეზი, რასაც შეეძლო შედეგზე გავლენის მოხდენა, არ აღმოჩნდა. სხვაობა კი იმით იყო გამოწვეული, რომ გამოკითხვა არჩევნებამდე 2 თვით ადრე ჩატარდა, ამ ორ თვეში კი ისეთი მნიშვნელოვანი მოვლენები მოხდა, რამაც სიტუაცია რადიკალურად შეცვალა, აცხადებს “რეზონანსთან” საუბრისას კეტლინ ფრანკოვიკი, საზოგადოებრივი აზრის კვლევის ამერიკული ასოციაციის პრეზიდენტი, ვინც იმ სამუშაო ჯგუფს ხელმძღვანელობდა, რომელმაც 2012 წლის კვლევასა და არჩევნების შედეგებს შორის განსხვავება შეისწავლა.
ამჟამად ქ-ნი ფრანკოვიკი თბილისში ამერიკის საელჩოს მოწვევით იმყოფება კონფერენციაზე დასასწრებად.
დღეს სასტუმრო “თბილისი მარიოტში” იმართება კონფერენცია სახელწოდებით “წინასაარჩევნოდ საზოგადოებივი აზრის კვლევის მნიშვნელობა საქართველოში”, რომელიც ორგანიზებულია საქართველოს სტრატეგიისა და საერთაშორისო ურთიერთობების კვლევის ფოდნის მიერ ამერიკის შეერთებული შტატების საელჩოს ფინანსური მხარდაჭერით.
კონფერენციის მიზანი წინასაარჩევნოდ სოციოლოგიური კვლევების მნიშვნელობის წარმოჩინებაა.
კონფერენციაზე მოწვეულია ერთ-ერთი უდიდესი ამერიკული ტელევიზიის, „სი-ბი-ეს“-ის საზოგადოებრივი აზრის კვლევების მიმართულების ყოფილი ხელმძღვანელი კეტლინ ფრანკოვიკი, რომელსაც ეს პოზიცია 30 წლის მანძილზე ეკავა. სი-ბი-ესისა და გაზეთ “ნიუ იორკ ტაიმსის” გამოკითხვები ამ სფეროში საკმაოდ მნიშვნელოვანი მოვლენა იყო და ამჟამადაც არის ამერიკის პოლიტიკურ ცხოვრებაში.
კეტლინ ფრანკოვიკი სოციალური მეცნიერებების დოქტორის აკადემიურ ხარისხს ფლობს. ამჟამად ის ლექციებს კითხულობს კორნელისა და პენსილვანიის უნივერსიტეტებში, კონსულტირებას უწევს სხვადასხვა ფონდებსა და მედია-ორგანიზაციებს, არის საზოგადოებრივი აზრის მსოფლიო და ამერიკული ასოციაციების პრეზიდენტი.
“რეზონანსი” გუშინ ქ-ნ ფრანკოვიკს საზოგადოებრივი აზრის კვლევების მნიშვნელობაზე ესაუბრა. ეს განსაკუთრებით საყურადღებოა გუშინ ენდიაის კვლევების გამოქვეყნების კონტექსტში, რომელმაც საგრძნობი ყურადღება და კრიტიკაც დაიმსახურა.
კრიტიკა ძირითადად 2012 წლის ივლის-აგვისტოს გამოკითხვას უკავშირდება, როდესაც ენდიაიმ “ოცნებას”, რომელიც მაშინ ოპოზიციაში იყო, 12%-იანი რეიტინგი დაუდგინა, “ნაციონალურ მოძრაობას” კი 37%. შედეგად კი არჩევნებში “ოცნებამ” მნიშვნელოვანი სხვაობით მოიგო.
ამის შემდეგ ღია საზოგადოების ფონდის მოწვევით ქ-ნი ფრანკოვიკი საქართველოში იმყოფებოდა სპეციალურ მისიით, რათა გამოეკვლია ამ შეუსაბამობის მიზეზები.
კეტლინ ფრანკოვიკი: საქართველოში 2012 წელს ვიმყოფებოდი ექსპერტების ჯგუფთან ერთად, რომელიც იკვლევდა, რატომ არ დაემთხვა ენდიაიას კვლევის შედეგი ოქტომბრის არჩევნების შედეგს. ჩვენ გამოვიკვლიეთ მეთოდოლოგია, კითხვარები, შევისწავლეთ, რამდენად ჰქონდათ რესპონდენტებს საკუთარი მოსაზრების თავისუფლად გამოთქმის საშუალება და ა.შ. მოკლედ, შევისწავლეთ კვლევის მეთოდოლოგიური მხარე. იყო მცირე შენიშვნები ტექნიკურ საკითხებზე, მაგრამ სერიოზული ხარვეზი, რასაც შეეძლო კვლევის შედეგზე გავლენა მოეხდინა, არ დაფიქსირდა.
- ანუ, თქვენ ამბობთ, რომ რაიმე მნიშვნელოვანი ხარვეზი ვერ იპოვეთ. მაშინ რა იყო იმის მიზეზი, რომ კვლევისა და არჩევნების შედეგები ერთმანეთისგან ასე მნიშვნელოვნად განსხვავდებოდა?
- როდესაც ამერიკაში ვატარებთ-ხოლმე ასეთ კვლევებს საპრეზიდენტო, კონგრესის ან სხვა არჩევნების წინ, ძალიან მნიშვნელოვანია ერთი საკითხი – რამდენად ახლოსაა კვლევის ჩატარების დრო არჩევნების თარიღთან. მე ვგულისხმობ საველე სამუშაოს ჩატარებას – ანუ უშუალოდ ადამიანების გამოკითხვას. 2012 წელს კი ენდიაის დაკვეთით საველე კვლევა ჩატარდა არჩევნებამდე 2 თვით ადრე (31 ივლისიდან 12 აგვისტოს შორის შუალედში – რედ.), რაც ძალიან დიდი დროა და ამ პერიოდში სავსებით შესაძლებელია, რომ სურათი შეცვლილიყო. მაგალითად, ამ დილით მე დავესწარი ენდიაის ახალი კვლევის პრეზენტაციას. შედეგებდიდან ჩანს, რომ ბევრი ადამიანი ამ მომენტში არჩევნებზე არ ფიქრობს. არჩევნებამდე 6 თვით ადრე კვლევის ჩატარება ძალიან კარგია და სასარგებლოა ბევრი პრობლემისა და განწყობის გამოსაკვეთად როგორც პოლიტიკური პარტიებისთვის, ასევე მთავრობისთვისაც, რათა ამ პრობლემებსა და საკითხებზე მოახდინოს კონცენტრირება, მაგრამ ის არ და ვერ ასახავს ამომრჩევლის განწყობას 6 თვის შემდეგ ჩასატარებელი არჩევნებისთვის.
- თქვენი აზრით, ის, რომ კვლევისა და არჩევნების შედეგები ერთმანეთს არ დაემთხვა დროში სხვაობის ბრალია?
- დიახ, თანაც ამ პერიოდში მნიშვნელოვანი ამბები მოხდა, მაგალითად ციხეებში წამების კადრების გავრცელება, რამაც ასევე მნიშვნელოვანი ზეგავლენა მოახდინა არჩევნების შედეგზე.
- როდისაა გამოკითხვის ჩატარება ყველაზე უპრიანი, როდის შეიძლება ყველაზე ზუსტი შედეგის მიღება?
- მე ვიტყოდი, რომ რაც შეიძლება ახლოს არჩევნების თარიღთან. მაგალითად, ორი კვირის ფარგლებში ჩატარებული გამოკითხვა, შეიძლება ითქვას, რომ ოპტიმალურია. ზოგადად, ასეთი სახის კვლევებს ამერიკაში მედია ატარებს-ხოლმე. ხშირად ორი მედიაორგანიზაცია ერთიანდება, ჩვეულებრივ – გაზეთი და ტელევიზია, და ერთობლივად ატარებენ გამოკითხვებს, მათ შორის ეგზიტპოლებს. მაგალითად, ასეთ გამოკითხვებს ატარებენ გაზეთი “ვაშინგტონ პოსტი” და ტელევიზია ეი-ბი-სი. ასეთი კვლევებისას არა მარტო იმას ეკითხებიან, ვის აძლევს ხმას ადამიანი, არამედ მის ასაკს, გენდერს, განათლებას, პროფესიას, ოჯახურ მდგომარეობას და წლიურ შემოსავალს; ასევე, რა საკითხები აწუხებს ადამიანს, რა არის მისთვის ყველაზე მნიშვნელოვანი. ეს კი საკმაოდ კარგ მასალას იძლევა გადაწყვეტილებების მიღების კუთხით, რაც ფრიად სასარგებლოა საზოგადოებისთვის. ასე რომ, საზოგადოებრივი აზრის კვლევებს საკმაოდ მნიშვნელოვანი ფუნქცია აკისრია.
- ზოგადად ენდიაის კვლევებს საქართველოში ყველა ყურადღებას აქცევს და ეს მნიშვნელოვანი ნიუსია. თუმცა მას ბევრი კრიტიკოსიც ჰყავს. აი, მაგალითად, მმართველი პარტიის საპარლამენტო ფრაქციის თავმჯდომარის სიტყვები, მისი სახელია გია ვოლსკი, “მოულოდნელი ამ გამოკითხვაში არაფერია. ამ კვლევებით ჩვენ 2012 წელს 12% გვქონდა. ამ პერიოდიდან მოყოლებული, ენდიაის არც ერთი გამოკითხვა რეალური არ არის. ძალიან სერიოზული ჩრდილი მიადგა ამ ორგანიზაციას, რომელიც პირდაპირ დაკავშირებულია “ნაციონალურ მოძრაობასთან”. აი, კითხვაც: ამერიკელი პოლიტიკოსებიც ასე მძაფრად რეაგირებენ გამოკითხვების შედეგებზე?
- ოო, ეს ძალიან ნაცნობი სიტუაციაა (იცინის). ზუსტად ასეთი რეაქციაა ჩვენთანაც მათი მხრიდან, ვისაც გამოკითხვის შედეგები ხელს არ აძლევს. საერთოდ, პოლიტიკოსები გამოკითხვებს იყენებენ თავიანთი მიდგომის, პოლიტიკის კორექტირებისთვის და ეს საკმაოდ სასარგებლოა მათთვის. ასე რომ, ყოველთვის სჯობს ბევრი გამოკითხვა ჩატარდეს. ამასთანავე, ეს უბრალო მოქალაქეებს საშუალებას აძლევს გადაწყვეტილებების მიმღებთ გააგებინონ თავიანთი მოსაზრება და გავლენა მოახდინოს საჯარო პოლიტიკურ გადაწყვეტილებებზე.
- ახლა ქართველმა პოლიტიკოსმა ან პარტიამ, რომ მოინდომოს ამერიკული პროფესიონალების ჯგუფის დაქირავება საზოგადოებრივი აზრის კვლევისათვის, ეს რამდენი დაუჯდება (ძალიან დაახლოებით ციფრებში)?
- ეს საკმაოდ ძვირია. საუბარია ათეულობით ათას დოლარზე. საჭიროა სპეციალისტების დაქირავება, ასევე იმ ხალხის, ვინც საველე პირობებში ჩაატარებს გამოკითხვას, ვინც შედეგებს შეაჯამებს, გააანალიზებს. საკმაოდ შრომატევადი სამუშაოა, შედეგად ფრიად ძვირიც. მე ასეთი აზრი გამიჩნდა მხოლოდ იდეის დონეზე ჯერჯერობით, რომ შეიქმნას რაიმე ინსტრუმენტი, რათა მობილური ტელეფონით მოხდეს ხალხის გამოკითხვა, რაც ამერიკაში საკმაოდ გავრცელებული პრაქტიკაა. თანაც, როგორც მითხრეს, საქართველოში მობილური ტელეფონები თითქმის ყველას გააჩნია. შესაბამისად, შეიძლება საკმად წარმომადგენლობითი მონაცემების შეგროვება.
- და ბოლოს, არ შემიძლია არ გკითხოთ ამერიკის საპრეზიდენტო არჩევნებზე…
- თვენ ახლა გინდათ გითხრათ, ვინ მოიგებს (იცინის)? კეთილი. მე ვფიქრობ, რომ დემოკრატებიდან, ალბათ, ჰილარი კლინტონი იქნება საპრეზიდენტო კანდიდატი, რაც შეეხება რესპუბლიკელებს, იქ ამჟამად დონალდ ტრამპი ლიდერობს, მაგრამ ჯერ არაფერია გარკვეული. მე მგონი, ტრამპს გაუჭირდება ნომინაციის მოპოვება.
„რეზონანსი“, 14 აპრილი, 2016 წელი
ინტერვიუ არჩილ გამზარდიასთან: „შეიძლება ამ კვლევით “ნაცმოძრაობამ” დესტრუქციის წინაპირობა შექმნას…
სალომე სარიშვილი
“წარმოიდგინეთ, შეიძლება კვლევაში ეწეროს, რომ კითხვაზე 70%-მა პასუხი არ გასცა ან თქვა, არ ვიციო. ამ დროს კი ხდება ასეთი რამ: დარჩენილი 30%-ის 5%-ს პოციზიად თვლიან, რაც იმდენად სასაცილო არითმეტიკაა, რომ ნებისმიერი მაღალი ცნობიერების მქონე საზოგადოებაში კომიკურად ჩაითვლებოდა. თუკი კარგად ჩავუღმავდებით, ამ შედეგებმა ღიმილი შეიძლება ჩვენც მოგვგვაროს,” – ამბობს “რეზონანსთან” საუბრისას საზოგადოებრივი კომუნიკაციების მართვის სპეციალისტი არჩილ გამზარდია და დასძენს, რომ ეროვნულ დემოკრატიული ინსტიტუტის (ენდიაი) კვლევა მთლიანად ერთი პარტიის ინტერესზეა მორგებული.
ანალიტიკოსი ფიქრობს, რომ ენდიაის კვლევის შედეგები “ნაციონალური მოძრაობის” შიდა და გარე პოზიციონრებისთვისაა გათვლილი. ასევე მიზნად ჯერ კიდევ გაურკვეველი და ჩამოუყალიბებელი საზოგადოებრივი აზრის ფორმირებას ისახავს, რაც თავისთავად არასწორია. ამბობს, რომ აღნიშნული კვლევის მიმართ საზოგადოებას იმაზე მეტი ინტერესი აქვს, ვიდრე ეს საჭიროა. გამზარდია ვარაუდობს, რომ შესაძლოა “ნაციონალურმა მოძრაობამ” კვლევის შედეგებით დადებული მოცემულობა გარკვეული დესტრუქციებისთვისაც კი გამოიყენოს.
ეროვნულ დემოკრატიული ინსტიტუტის კვლევის შედეგებსა და მის მიზნობრიობაზე “რეზონანსი” ანალიტიკოსს, არჩილ გამზარდიას ესაუბრა.
არჩილ გამზარდია: უპირველეს ყოვლისა შევნიშნოთ, რომ ასეთი შემთხვევითი გამოკითხვის მეთოდები სოციოლოგიაში ზოგადად აღარ არის და მაინცა-დამაინც განსაკუთრებულად ანგარიშგასაწევი არაა. სხვა მეთოდოლოგიას უფრო დადებითი შედეგები გააჩნია. მაგალითად: პირდაპირი ინტერვიუს სახით გამოკითხვას და ა.შ. დღეს კვლევის ძალიან ბევრი მეთოდი არსებობს.
შემთხვევითი გამოკითხვის მეთოდის ეფექტი კი მაშინ დგება, როცა გამოკითხულთა ნაწილი მთელი დანარჩენები საზოგადოების ნამდვილი პროროტიპი ხდება. რამდენადაც საქართველოში საზოგადოების თვისობრივი მახასიათებლები ძალიან განსხვავებულია, მათი პასუხები ძალიან დიდი კითხვის ქვეშ დგება. ამასთანავე მნიშვნელოვანია შეკითხვის ფორმულირება, ანუ რამდენად სწორად ხდება შეკითხვის დასმა, რამდენად გულწრფელია გამოკითხულთა პასუხები და ა.შ. ამდენად, ძალიან ბევრი ფაქტორია, რაც სოციოლოგიური გამოკითხვის ეფექტურობასა და მის მიზანშეწონილობას ხსნის. პირველ რიგში, უნდა ითქვას, რომ კვლევის მიმართ ასეთი განსაკუთრებული მოლოდინი განვითარებულ საზოგადოებაში არაა. არსებობს რიგითი, გარე და შიდა კვლევები. საერთო ჯამში, ჩვენი საზოგადოებისგან განსხვავებით, განვიათარებულ ქვეყნებში კვლევის მისია სხვა რამეს ეფუძნება. ჩვენთან კი ამ ყველაფერს განსაკუთრებული იერი აქვს. აღნიშნულ კვლევაში კი მკვეთრად იკვეთება პოლიტიკური მოტივები და გარკვეული მიზნობრიობა.
- კვლევის მეთოდოლოგიაზე თქვენი აზრი გასაგებია. რაც შეხება მის შედეგებს, პოლიტიკური მოტივები ახსენეთ, რატომ ფიქრობთ, რომ ენდიაის კვლევა ერთი კონკრეტული პარტიის ინტერესში შედის?
- შევეცდები ავხსნა, თუ რატომ მგონია, რომ ესაა პოლიტიკურად მოტივირებული ფაქტი. კვლევაში არ ვიცისა და უპასუხო კითხვის ნაწილი იმდენად დიდია, რომ დარჩენილი მოცემულობები თავისთავად დიდი კითხვის ქვეშ დგება. ამ მოცემულობებს კი ცდომილების გამო, ენდიაი არ ფარავს. როდესაც გამოკითხულთა 60% კითხვაზე პასუხს არ აძლევს, ან ამბობს, რომ არ იცის, ხოლო ამას ემატება პასუხგაცემულთა დანარჩენი ნაწილის აზრი, საბოლოოდ კი ეს მაჩვენებელი საერთო პოზიციად ჯამდება, თავისთავად არასწორია. ამ შემთხვევაში შეიძლება იყოს ხაზგასმა იმისა, რომ გაცნობიერებული აუდიტორია ასე ფიქრობს და შედეგი საზოგადოებრივ პოზიციად ვლინდება. ადამიანები არ უყურებენ იმას, რამდენმა არ უპასუხა.
- ფიქრობთ, რომ კვლევის მიზანი ჯერ კიდევ ჩამოუყალიბებელ აუდიტორიაზე ზეგავლენის მოხდენის მცდელობაა?
ა.გ: სწორედაც რომ ასეა. აქ დავა იმაზეა, თუ რამდენად ვლინდება ეს პოზიციები საზოგადოებრივ აზრად და ხომ არ აქვს კვლევას სინამდვილეში საზოგადოებრივი აზრის ფორმირების ფუნქცია. იდეაში სოციალური კვლევის მიზნობრიობაა საზოგადოება გამოკითხოს და შედეგი ხალხს გააცნოს, ჩვენს შემთხვევაში კი ეს პირიქით ხდება და კვლევა საზოგადოებრივი აზრის ფორმირებისა და ზეგავლენის ინსტრუმენტი ხდება.
მაგალითად: გამოვარდება მერე რომელიღაცა პარტია და ამით პოზიციონირებას დაიწყებს. საზოგადოება კი ხშირად გაცნობიერებულ არჩევანს აკეთებს იმის სანაცვლოდ, რაც შესაძლოა სხვადასხვა გზით ხელოვნურად ჰქონდეს მოტივირებული. ასე რომ, ჩვენს შემთხვევაში კვლევის შედეგებს რაღაც მომენტში შესაძლოა საშიში ფუნქციაც კი ჰქონდეს.
მეორე: ძალიან მკვეთრად იკვეთება კვლევის შედეგების მაგისტრალური ხაზი. პრაქტიკულად, შედეგების დადებითი ნაწილი “ნაციონალურ მოძრაობაზეა” ჩამოკიდებული. აი, ესაა მნიშვნელოვანი.
ისმის კითხვა: რატომ ხდება, რომ სწორედ ის პარტია და ის სუბიექტები, რომელთა მიმართებაშიც საზოგადოება ცალსახაა, წინ ხელოვნურადაა წამოწეული? ბუნებრივია, “ნაციონალური მოძრაობა” ამ მონაცემების გამოყენებას შეეცდება და რაც მთავარია, ეცდებიან, საერთაშორისო საზოგადოებასთან დამაჯერებლობა ამ მოცემულობით გაამყარონ.
მეორეა შიდა პოზიციონირება იმ მხრივ, რომ საზოგადოების ნაწილს, რომელიც ჩამოყალიბებული არაა, მათ აზრზე გარკვეული ზეგავლენა მოახდინონ. ხშირად ასეთი ინსტრუმენტები ახერხებს ჩამოუყალიბებელი აზრის ფორმირებას. ვისაც გამოკვეთელი მომხრე ჰყავს, რა თქმა უნდა, მასზე ვერ იმოქმედებს, თუმცა ჩამოუყალიბებელ კატეგორიაზე იმოქმედებს. აქ კიდევ ერთი მომენტია – შესაძლოა ამ შედეგები ყოფილმა მმართველმა ძალამ დესტრუქციების წინაპირობა შექმნას და ძირითად არგუმენტად ისევ ეს მოცემულობა გამოიყენოს. ამიტომაც, როდესაც მთელი კვლევა ერთი პოლიტიკური ძალის ინტერესებში ჯდება, დიდი ალბათობით პოლიტიკურად მოტივირებულია.
- თუმცა, ალბათ დამეთანხმებით, რომ კვლევაში არის გარკვეული მონაცემები, რაც ერთი შეხედვით რეალობასთან ახლოსაა. მაგალითად: მოსახლეობის დიდი ნაწილი პრობლემად კვლავ მძიმე სოციალურ ფონს ასახელებს, რაც პრინციპში, რეალურია…
- ეს გასაგებიცაა, კვლევაში შესაძლოა სადავო არ იყოს გარკვეული მაჩვენებლები, თუმცა ასეთ ნიღბებს ორგანიზაციები სხვა სადავო მონაცემების გადასაფარად იყენებენ. გასაგებია, რომ მოსახლეობის უმრავლესობა ქვეყანაში ყველაზე მძიმე პრობლემად ფინანსურ და სოციალურ ნაწილს უკავშირებს, ეს ისედაც ნათელია და კვლევა სულაც არ სჭირდება. ბიძინა ივანიშვილის მმართველობასთან დაკავშირებული კითხვაც ზუსტად იმ ნაწილში შედის, რომელიც შესაძლოა გარკევულ დამაჯერებლობას ქმნიდეს, არაფერი განსაკუთრებული ამაში არაა, მით უფრო, იმ კამპანიის ფონზე, რომელიც მის ფარულ მმართველობასთან დაკავშირებით დიდი ხანია მიმდინარეობს.
- და ბოლოს, თუკი ფიქრობთ, რომ ენდიაის კვლევები საზოგადოებაში უნდობლობას იწვევს, რატომ არ შეიძლება დამოუკიდებელი სოციოლოგების მოწვევა, რომლებიც ობიექტურ შედეგებს დადებენ? ალბათ ამაზე შეიძლება ზრუნვა…
- პირველ რიგში, ხაზი უნდა გავუსვათ იმას, რომ ასეთი კვლევებით სახელმწიფო სექტორი დაკავებული არ უნდა იყოს. ეს ძალიან მარტივი რამეა, ესაა საზოგადოებრივი მომსახურების სფერო და შესაბამისად, ცალკე ბაზარია. როგორც მაგალითად ბიზნეს ბაზარი და ა.შ. ამიტომაც ასეთი კომპანიები ნებით უნდა შემოდიოდნენ და საკუთარ საქმიანობას ახორციელებდნენ. მეორე მომენტი ისაა, რომ ასეთ შემთხვევებში ძალიან დიდი კითხვის ქვეშ დგება, თუ რა მიზანი გააჩნია ასეთ გამოკითხვებს და რატომ აქვს ჩვენს ქვეყანაში ასეთი დიდი ფასი. ამ კლვევის შედეგებს ამხელა ფასი და წონა არ უნდა ჰქონდეს. წლების განმავლობაში ძირითადი აქცენტი ენდიაისა და აირაიზე (ამერიკის რესპუბლიკური ინსტიტუტი – რედ.) კეთდებოდა, რადგანაც ფოკუსი ამ ორ ორგანიზაციაზე გადატანილიყო, ამაზე წინა ხელისუფლებამ ძალიან ბევრი იმუშავა.
შესაძლოა დღევანდელ ხელისუფლებას დამოუკიდებელ ექსპერტთა ჯგუფის მოწვევა აწყობდეს კიდეც, მაგრამ რადგან ის თავისთავად მხარეა, მის მიმართაც გაჩნდება გარკვეული უნდობლობა. ამას ბაზარი თავისთავად თვითრეგულირებით უნდა ახერხებდეს, მაგრამ ეს მიმართულება ჩვენთან ნაკლებად განვითარებულია. თუმცა განვმეორდები და ვიტყვი, რომ საზოგადოებას ამ სფეროს მიმართ იმაზე მეტი ინტერესი აქვს, ვიდრე უნდა ჰქონდეს.
„რეზონანსი“, 14 აპრილი, 2016 წელი
ინტერვიუ ზურა აბაშიძესთან: “თავისუფალი დემოკრატები” ჩამოუყალიბებელ ამომრჩეველს თავის მხარეზე გადმოიბირებს… „ენ-დი-აი“- ს კვლევა რეალობას ასახავს»
თიკო ოსმანოვა
“თავისუფალი დემოკრატების” ერთ-ერთი ლიდერის, ზურაბ აბაშიძის აზრით, „ენ-დი-აი“- ს კვლევა რეალობას ასახავს. მისივე თქმით, “ქართული ოცნების” რეატინგი მკვეთრად დაცემულია და ამას არ სჭირდება განსაკუთრებული კვლევა. “შეგვიძლია ნებისმიერ ქალაქში და სოფელში ვკითხოთ და იგივე პასუხს მივიღებთ”, – აცხადებს აბაშიძე.
ენ-დი-აის ბოლო კველვაზე და საზოგადოების განწყობაზე “რეზონანსი” ზურაბ აბაშიძეს ესაუბრა.
ზურა აბაშიძე: ეს კვლევები, სამწუხაროდ, ასახავს რეალობას, რაც ხდება ქვეყანაში – ეკონომიკურ და სოციალურ ფონს ვგულისხმობ. უმუშევრობა ძალიან აწუხებს ჩვენს მოქალაქეებს. ეს ესეა და ამას არ სჭირდება განსაკუთრებული გამოკითხვა. შეგვიძლია ნებისმიერ ქალაქში და სოფელში ვკითხოთ და იგივე პასუხს მივიღებთ. რაც შეეხება პარტიულ გამოკითხვებს, აქაც რეალობაა – ხელისუფლების, “ქართული ოცნების” რეიტინგი მკვეთრად არის დაცემული იქიდან გამომდინარე, რომ პრობლემები სახეზეა.
რაც შეეხება “ნაციონალურ მოძრაობას”, ყოფილ ხელისუფლების მიმართ ნდობა არ იმატებს და რჩება ის, რაც არის და არავის არ აქვს განცდა და ნოსტალგია წინა ხელისუფლების მიმართ, რომ იქნებ დაბრუნდნენ და რაღაცნაირად მოგვხვედონ. ამ კვლევაში ნიშანდობლივი იყო ერთი მომენტი – შეკითხვა: თუ არის ისეთი პარტია, რომელსაც არასდროს დაუჭერთ მხარს? და აქ “ნაციონალური მოძრაობა” და “ქართული ოცნება” ლიდერობს. “თავისუფალი დემოკრატები” ამ მიმართულებით არ ჩანს. ნეგატივი ჩვენ მიმართ პრაქტიკულად ძალიან დაბალია. “თავისუფალი დემოკრატები” თავის მხარეს გადმოიბირებს ამომრჩეველს, რომელიც ჩამოყალიბებული არ არის, მაგრამ ამას სჭირდება შრომა და მუშაობა. ამიტომ ჩვენთვის მთავარია, რომ რასაც დავპირდებით, აუცილებლად შევასრულოთ – აი, ეს არის ჩვენი მთავარი დევიზი. არშესრულების პერიოდი უნდა ჩავაბაროთ წარსულს.
- ამ კვლევას “ქართული ოცნება” არ ენდობა, თუმცა აცხადებენ, რომ იმედგაცრუებული მოსახლეობის უკან შემობრუნებას შეძლებენ…
- რამდენად შეძლებენ დაკარგული ადამიანების დაბრუნებას და მათ სასარგებლოდ ხმის მიცემას, ამას დრო გვაჩვენებს. ჩვენ ჩვენსას გავაკეთებთ, რომ მოვიპოვოთ იმ ხმების რაოდენობა, რომლითაც პარლამენტში მოვხდებით და ქვეყანას აღმშენებლობის გზაზე დავაყენებთ.
- თქვით, რომ “ნაციონალური მოძრაობის რეიტინგი არ იმატებს და არავის აქვს განცდა, რომ ისინი ხელისუფლებაში დაბრუნდებიან, თუმცა სხვა რამეს მეტყველებს ენ-დი-აის კვლევები. “ქართულ ოცნებასა” და “ნაციონალური მოძრაობის” რეიტინგებს შორის სხვაობა მხოლოდ 2%-ია, წინა კვლევაში კი, რომელიც დეკემბერში გამოქვეყნდა, 6% იყო. რაზე მიუთითებს, თქვენი აზრით, ეს მონაცემები?
- თუ დახედავთ კარგად ამ დიაგრამას, სადაც რეიტინგებია ასახული, განსხვავება არ არის. 3-4% ძალიან მიზერული სხვაობაა. ძირითადად ერთი და იგივე ციფრებში აისახება ამ პარტიის რეიტინგი. ასე რომ, ეს ყურადსაღები არ არის.
- პოლიტოლოგების აზრით, ამ კვლევებით ჩანს, რომ მე-9 მოწვევის პარლამენტი მრავალპარტიული იქნება. თქვენ რას ფიქრობთ, ამასთან დაკავშირებით?
- სავარაუდოდ, ესეც იქნება. თუმცა მთავარი კვლევა საბოლოოდ მაინც იქნება არჩევნები და ვნახავთ, რომელი პარტიები მოხვდებიან და ვის ექნება მეტი მხარდაჭერა.
„რეზონანსი“, 14 აპრილი, 2016 წელი
ინტერვიუ ზურაბ ბიგვავასთან: “ოცნების” რეიტინგი ბევრად მაღალია
თიკო ოსმანოვა
საკვლევ-საკონსულტაციო ცენტრ “ფსიქო პროექტის” დამფუძნებლის, ფსიქოლოგ ზურაბ ბიგვავას აზრით, ეროვნულ-დემოკრატიული ინსტიტუტის მიერ ჩატარებული კვლევა “სიმპათიების საფუძველზე მიღებული შედეგია”. მისი თქმით, ზუსტად ამ პერიოდში “ოცნების” დაკვეთით მისმა ორგანიზაციამაც ჩაატარა გამოკითხვა, სადაც სულ სხვა სურათი დადგა. მისივე თქმით, “ოცნების” რეიტინგი ბევრად აღემატება “ნაციონალებისას”.
„ენდიაი“-ს ბოლო კვლევაზე და საზოგადოების განწყობაზე “რეზონანსი” ზურაბ ბიგვავას ესაუბრა. მისი თქმით, „ეს არის ნაწილობრივ ობიექტურობის ამსახველი კვლევა, ნაწილობრივ კი სიმპათიის საფუძველზე მიღებული შედეგები. ზუსტად იმ დროს, რა დროსაც ენდიაის კვლევა მიმდინარეობდა, ჩატარდა სხვა კვლევა, სადაც შედეგი მნიშვნელოვნად განსხვავებულია“.
- ვინ ჩატარა კვლევა და რა საკითხებშია განსხავება?
- ეს არის შიდა კვლევა, რომელიც “ქართული ოცნების” დაკვეთით გაკეთდა და განსხვავება არის რეიტინგის საკითხებში. “ქართული ოცნების” რეიტინგი გაცილებით უფრო მაღალია, ვიდრე ამ კვლევაში გამოჩნდა. პირველ ადგილზეა, ბუნებრივია.
- “ნაციონალური მოძრაობის” რეიტინგი როგორია ამ კვლევით?
- “ქართულ ოცნებას” მოჰყვება “ნაციონალური მოძრაობა”, მაგრამ გაცილებით უკან არის. მას რა რეიტინგიც ჰქონდა, ის დარჩა, სადღაც 10%-ის ფარგლებში.
- რაც შეეხება დანარჩენ სხვა პარტიებს?..
- ერთია პარტია, რომელსაც აქვს უნარი, რომ გადალახოს ბარიერი, დანარჩენი ჯერჯერობით ბარიერს ვერ ლახავს.
- მაშინ რაში გამოიხატება “ენ-დი-აის” ობიექტურება?
- ობიექტური იყო იმაში, რაც ეხება, მაგალითად, საპარლამეანტო საქმიანობის და ეკონომიკური მდგომარეობის შეფასებას. ანუ ტენდეცია აქვთ ასახული, რაც რეალობას შეესაბამება. ის, რომ სამუშაო ადგილები არ არის ქვეყანაში და ეკონომიკური პრობლემებია, ბუნებრივია, ვიცით და ეს ჩემი კვლევითაც დადგინდა. მაგრამ მთავარი მიზეზად ამ მდგომარეობის, რატომღაც მიიჩნიეს მთავრობა. აი, სწორედ ამ ადგილას ჩანს გარკვეული მიკერძოების მომენტი იმიტომ, რომ 66% შეადგინა იმ ხალხის რაოდენობამ, ვინც უპასუხა, რომ მისი ეკონომიკური მდგომარეობა არის ცუდი ან ძალიან ცუდი. კითხვაზე, თქვენი აზრით, ვინ არის მთავარი დამნაშავე, რომ ასეთი მდგომარეობაა ქვეყანაში?
ბუნებრივია, ახლა გაბრაზებული კაცი, რომელსაც ცუდი მდგომარეობა აქვს, ყველაფერს აბრალებს ხელისუფლებას და ეს ლოგიკურია. ის კი არა, წვიმა რომ მოდის, ამბობენ, ამ მთავრობის დედა ვატირეო.
- დიახ, მაგრამ ის, რომ ქვეყანაში სოციალური ფონი დამძიმებულია, პასუხისმგებლობა ხომ ხელისუფლებას ეკისრება?..
- კი, რა თქმა უნდა, მაგრამ ამ შემთხვევაში ლაპარაკია იმაზე, რომ შემთხვევით შერჩევას კი არ ეყრდნობი, არამედ სპეციალურ შერჩევას აკეთებ. ჩაწერეს გაბრაზებული ხალხი და მათ ეკითხები, ვინ არის დამნაშავე, ასე ცუდად რომ ხარო?! რა თქმა უნდა, ეს ხალხი იტყოდა, რომ დამნაშავე ხელისუფლებაა. ეს უკვე მიუთითებს, რომ ეს მიკერძოებული მიდგომაა.
ასევე ეკითხებიან, რომელი პოლიტიკოსი მოგწონსო და რა კრიტერიუმებით შეაფასეს, არ ვიცი. ჩემი აზრით, ემოციური შეფასება არ არის სწორი. მაგალითად, უნდა ჰკითხონ, რამდენად ეფექტურია ესა თუ ის პოლიტიკოსი.
ყველა რეიტინგში პირველ ადგილას ჯანდაცვის მინისტრი სერგეენკოა, რაც ბუნებრივია, იმიტომ, რომ 75% ჩვენი მოქალაქეების არის საყოველთაო დაზღვევის ბენეფიციარი. გადარჩა ხალხი სიკვდილს და, ბუნებრივია, ამ დარგის ლიდერად სერგენკოს მიიჩნევენ. მეორე ადგილზეა პრემირ-მინისტრი გიორგი კვირიკაშვილი, რომელიც მხოლოდ დადებითად ფასდება. ოპოზიცისგანაც და ხელისუფლებისგანაც. უარყოფითი შეფასება პრაქტიკულად კვირიკაშვილს არ აქვს. აქ კიდევ აღმოჩნდა, რომ მესამე ადგილზე არის ნათელაშვილი და პირველ ადგილზე ბაქრაძე, რომელმაც რა გააკეთა ქვეყნისთვის, კაცმა არ იცის. ამიტომ, ბუნებრივია, რომ კითხვები ჩნდება ამ სიტუაციაში.
- ენდიაის ბოლო კვლევის მიხედვით “ქართულ ოცნებისა” და “ნაციონალური მოძრაობის” რეიტინგებს შორის სხვაობა მხოლოდ 2%-ია მაშინ, როცა წინა კვლევის დროს, რომელიც დეკემბერში გამოქვეყნდა, 6% იყო. ეს ნიშნავს თუ არა იმას, რომ “ოცნების” დაკლებული ხმები “ნაციონალებს” ემატება?
- არავითარ შემთხვევაში. ეს ყველაფერი დათვლილია, რაც “ოცნებას” დააკლდა ხმები, არ წასულა “ნაციონალური მოძრაობაში,” ძირითადად ჯერ არ გადაუწყვეტიათ, ან წავიდა სხვა პარტიაში. “ნაციონალურ მოძრაობაში” არ წასულა, ეს ცალსახაა.
- ბევრს ჯერ არ გადაუწყვეტია არჩევნებზე ხმას ვის მისცემს, შეძლებს “ოცნება” ამ ხმების უკან დაბრუნებას?
- ჩვენი კვლევებით, ეს რიცხვი შედარებით ნაკლებია. რაღაც ცვლილებები მოხდა და ეს არცთუ ისე დიდია. ნელ-ნელა იღებს ხალხი გადაწყვეტილებას და, როგორც წესი, დიდი ალბათობით და ბევრი სხვა ფაქტორის გამო ეს ხმები “ქართული ოცნებისკენ” მიდის.
2012 წლის არჩევნების წინ ჩატარებულ “ენ-დი-აის” კვლევაში 65% ამბობდა, რომ ქვეყანა სწორი გზით ვითარდება და 2 თვეში შემდეგ ხმა მისცეს “ქართულ ოცნებას”. ასე რომ, ამ მონაცემებს ძალიან სერიოზული და სისტემური ანალიზი სჭირდება.
- თუმცა ეს შემდეგ იმით ახსნეს, რომ “ქართული ოცნების” რეიტინგზე გავლენა ციხის კადრებმა იქონია…
- ციხის კადრებს ასეთი გავლენა არ მოუხდენია. ამ კადრებმა შეიძლება 5-10% მოუმატა. კიდევ ერთი კვლევაში, რომელიც მაშინ, 2012 წელს სხვა ამერიკული ორგანიზაციის მიერ ჩატარდა, ზუსტად დაისვა ის პროცენტი, რომელიც არჩევნებზე დაიდო.
„რეზონანსი“, 14 აპრილი, 2016 წელი
ინტერვიუ თამაზ მეჭიაურთან: “ოცნებასა” და “ნაცმოძრაობას” შორის 25-იანი სხვაობა წარმოუდგენლად მიმაჩნია“
ელზა პაპოშვილი
უმრავლესობის წევრი თამაზ მეჭიაური ენდიაის გამოკითხვას არ ენდობა, თუმცა ეთანხმება იმაში, რომ ქვეყნის მოსახლეობის დიდ ნაწილს გადაწყვეტილი არ აქვს, მივა თუ არა არჩევნებზე ან მხარს რომელ პოლიტიკურ პარტიას დაუჭერს.
დეპუტატს მიაჩნია, რომ ეს მონაცემები პოლიტიკოსებისთვის გარკვეულ კონკურენტულ გარემოს შექმნის, რათა არჩევნებამდე ნიჰილისტურად განწყობილი ამომრჩევლის გადაბირება შეძლონ. თამაზ მეჭიაური მცირე პოლიტიკურ სუბიექტებს რჩევასაც აძლევს და გაერთიანებისკენ მოუწოდებს, რათა ამომრჩევლის ხმების გადანაწილება ცალკეულ პარტიებზე არ მოხდეს და საპარლამენტო ბარიერის გადალახვა ერთობლივი ძალებით შეძლონ.
- როგორ შეაფასებთ ენდიაის კვლევას და რა სახის ინფორმაცია მიიღო მმართველმა გუნდმა?
- სიმართლე გითხრათ, ამ კვლევებს არ ვენდობი, მაგრამ აქედანაც შეიძლება რაღაცა საკითხების გათვალისწინება. პარტიებს რაღაც დასკვნების გამოტანა შეუძლიათ, რომელიც ალბათ წინსაარჩევნოდ გამოადგებათ. კერძოდ, ამ ორგანიზიაციას იმაში ვეთანხმები, რომ ამომრჩევლების ნახევრაზე მეტს ჯერ არ გადაუწყვეტია, ხმა რომელ პარტიას მისცეს, ან მიიღებს თუ არა საერთოდ არჩევნებში მონაწილეობას.
მგონია, რომ ეს ჭეშმარიტებასთან ახლოს არის, რადგანაც ობიექტური გამოკითხვების დროს მსგავს შეკითხვაზე იგივე პროცენტულ მონაცემებს ვიღებთ. აქედან გამომდინარე, პოლიტიკურმა პარტიებმა დასკვნები უნდა გააკეთონ და იბრძოლონ იმისთვის, რათა ნიჰილისტურად განწყობილი მოსახლეობა არჩევნებში შემოიტყუონ და საკუთარი პარტიისთვის ხმა მიაცემინონ.
- თქვენი აზრით, ამისთვის რა უნდა გააკეთონ პარტიებმა?
- ამისთვის ალბათ საჭირო იქნება, რომ საერთო შეხედულებების მქონე პოლიტიკური სუბიექტები გაერთიანდნენ, რათა ცალ-ცალკე ბარიერის გადასალახად უფრო მცირე შანსი აქვთ. ამით, მგონია, რომ მოსახლეობას არჩევანის გაკეთება უფრო გაუადვილდება. არ უნდა დავუშვათ, რომ ამომრჩევლის ხმები დაიკარგოს და სხვადასხვა დაბალი რეიტინგის მქონე პარტიებზე გადანაწილდეს.
- ჯამში 61%-ი გამოდის, რომელსაც არც არჩევნებზე წასვლა აქვს გადაწყვეტილი და არც ის, ხმას რომელ პარტიას მისცემს. “ქართულმა ოცნებამ” დარჩენილ დროში რა უნდა გააკეთოს იმისთვის, რომ ამ ხალხის გული მოიგოს, როდესაც კვლევის მიხედვით, 4 წლის მანძილზე პარტიამ ეს ხალხი ფაქტობრივად დაკარგა?
- საქმე ისაა, რომ მოსახლეობას, ვფიქრობ, თავად გაუჭირდა იმის გაგება, რა უნდოდა “ქართულ ოცნებას”, რადგანაც მასში ხუთი სხვადასხვა პოლიტიკური სუბიექტი შედიოდა. ამიტომაც გამოკვეთილი საერთი მსოფლმხედველობა ნაკლებად გვქონდა. ახლა, როდესაც დაიშალა, “ქართული ოცნება,” თავის პრიორიტეტებს მკვეთრად გამოხატავს და ამომრჩეველიც უფრო ჩამოყალიბდება. ასევე არჩევნებამდე არის ბევრი განსახილველი პროექტი, რომელიც ჩვენი მოსახლეობის სოციალურ-ეკონომიკურ მდგომარეობას წაადგება.
ვგულისხმობ საგადასახადო კოდექსში დაგეგმილ ცვლილებებს, რომელიც ქვეყანაში ინვესტიციების შემოტანას ხელს შეუწყობს. ჩვენი პარტია არჩევნებამდე მოსახლეობას გააცნობს საარჩევნო პროგრამას, სადაც საშინაო და საგარეო პოლიტიკის მთავარ სამოქმედო გეგმაზე ისაუბრებს. ამის შემდეგ ალბათ, ეს 61%-ი გადაწყვეტს, ჩვენ მოგვცენ ხმა თუ სხვა დანარჩენ პარტიებს.
- ენდიაის კვლევების მიხედვით “ქართულ ოცნებას” 15% უჭერს მხარს, ხოლო “ნაციონალურ მოძრაობას” – 13%. შესაძლოა, ეს იმის მანიშნებელი იყოს, რომ თქვენი პარტია პარლამენტში უმრავლესობით ვეღარ მოვა. მოსალოდნელია, რომ “ოცნებამ” არჩევნების შემდეგ “კონსერვატორებთან”, ბურჯანაძის პარტიასთან ან “პატრიოტთა ალიანსთან” კოალიცია შექმნას?
- პირველ რიგში, მინდა აღვნიშნო, რომ “ქართულ ოცნებასა” და “ნაციონალურ მოძრაობას” შორის ორპროცენტიანი განსხვავება წარმოუდგენლად მიმაჩნია, მაგრამ გარანტირებული არაფერი არ არის. რა თქმა უნდა, არ გამოვრიცხავ, რომ “ოცნება” უმრავლესობით პარლამენტში ვეღარ მოვიდეს. ეს ყველაფერი დამოკიდებულია იმაზე, როგორ შედგება პარტიული სია და მაჟორიტარი კანდიდატების შერჩევა რა კრიტერიუმებით მოხდება. ვნახოთ, ალბათ ამას სიტუაციიდან გამომდინარე შემდეგ გადავწყვეტთ. ვფიქრობ, ხალხის მიერ არჩეულ ნებისმიერ პარტიასთან თანამშრომლობა შესაძლებელია.
- რას იტყვით იმ ფაქტზე, რომ პარლამენტი გამოკითხული ადამიანების მიხედვით, ყველაზე ცუდად მუშაობს და დაბალი ნდობის ხარსიხი აქვს, რატომ შეფასდა ყველაზე ურყოფითად საკანონმდებლო ხელისუფლება?
- ვფიქრობ, პარლამენტთან დაკავშირებით კითხვა სწორად დასმული არ არის. ამ შემთხვევაში ადგილი პარლამენტის დისკრედიტაციას აქვს. ვერ დავეთანხმები კვლევის ამ შედეგს, რადგანაც პარლამენტის საქმე კანონების მიღებაა, რასაც ზედმიწევნით კარგად ასრულებს, რაც ქვეყანაში ნორმალური და სწორი სახელმწიფოებრივი პროცესების განვითარებას ხელს უწყობს.
„რეზონანსი“, 14 აპრილი, 2016 წელი
ენდობით თუ არა „ენ-დი-აი“-ს კვლევის შედეგს?
გვანცა ღვედაშვილი
ამერიკის ეროვნულ-დემოკრატიული ინსტიტუტის კვლევის თანახმად, ხვალ რომ საპარლამენტო არჩევნები ტარდებოდეს, გამოკითხულთა 15% ხმას “ქართულ ოცნებას”, ხოლო 13% – “ერთიან ნაციონალურ მოძრაობას” მისცემდა.
საპარლამენტო უმრავლესობის ლიდერი ზვიად კვაჭანტირაძე აღნიშნულ კვლევებს არ ენდობა. მისი თქმით, პოლიტიკურ ნაწილში „ენ-დი-აი“-ს კვლევას სერიოზულად არ განიხილავს. “მიმაჩნია, რომ ამ კვლევას “ნაციონალებთან” პირდაპირ აფილირებული კომპანია ატარებს და ამის თაობაზე ეროვნულ-დემოკრატიული ინსტიტუტს არაერთხელ განვუცხადეთ, თუმცა არანაირი რეაგირება ამას არ მოჰყოლია და მცდელობაც არ ყოფილა, რომ ნეიტრალური კომპანია ჩართულიყო. ეს კომპანია, რომელსაც ენ-დი-აი კვლევებს უკვეთს, არის “ნაციონალებისთვის” თურმანიძის მალამო,” – აცხადებს ზვიად კვაჭანტირაძე, მიანიშნებს რა კვლევის უშუალო განმახორციელებელი ორგანიზაციის ხელმძღვანელზე, კობა თურმანიძეზე.
“რესპუბლიკური” პარტიის წევრი ლევან ბერძენიშვილი აღნიშნავს, რომ გამოკითხვის ჩატარების შემდეგ ქვეყანაში პოლიტიკური კუთხით გარკვეული ცვლილებები მოხდა. “ენ-დი-აის ამ კონკრეტულ შემთხვევაში არ გაუმართლა, რადგან, კვლევა მაშინ ჩაატარეს, როდესაც არ იცოდნენ, რა მოხდებოდა. როგორც ვიცი, გადაიდგა ძალიან სერიოზული ნაბიჯები. კოალიციაში ახლა ხუთი წევრიდან ხუთივე დამოუკიდებლად იყრის კენჭს. ამიტომ სრულიად უცნობია, ვის რა რეიტინგი აქვს», – ამბობს ლევან ბერძენიშვილი
“თავისუფალი დემოკრატების” წევრი ზურაბ აბაშიძის თქმით, “ენ-დი-აის” კვლევებისადმი უნდობლობის საფუძველი არ არსებობს: “დიდი კვლევები არ ჭირდება იმას, რომ ხელისუფლების მიმართ ნდობა ძალიან დაცემულია და ეს ყოველდღიურად ჩანს.”
შეგახსენებთ, რომ საქართველოს მასშტაბით კვლევის საველე სამუშაოები 23 თებერვლიდან 14 მარტამდე პერიოდში ჩატარდა. გამოკითხვაში მონაწილეობა 3 900-მა პირმა პირისპირ ინტერვიუს წარმომადგელობითი შერჩევის საფუძველზე მიიღო.
“ენდობით თუ არა ენ-დი-აის კვლევის შედეგს?” – ამ კითხვით “რეზონანსმა” საზოგადოების ცნობილ წარმომადგენლებს მიმართა.
თედო დონდუა (ისტორიკოსი): ეს კვლევები “ნაციონალური მოძრაობის” მიერ კონტროლდება ანუ ენ-დი-აის აქაური ოფისი, რამდენადაც მე ვიცი, დაკომპლექტებულია იმ ხალხის მიერ, რომლებიც “ნაციონალების” წევრები არიან და, რა თქმა უნდა, არ ვენდობი. მაგრამ ამ შემთხვევაში ის პროცენტული მაჩვენებელი, რომლიც კვლევის მიხედვით “ნაციონალურ მოძრაობას” მიაკუთვნეს, სწორი უნდა იყოს, ხოლო რაც შეეხება “ქართულ ოცნებას”, ჩემი აზრით, ეს გაცილებით მეტი მაინც უნდა ყოფილიყო.
ზურაბ ვადაჭკორია (ილუზიონისტი): ზოგადად კვლევები არასდროს არ არის 100%-იანი. მე და ზოგადად საზოგადოებაც იმას ენდობა, რაც 100%-ია. ამ შემთხვევაში კი კვლევას, რომელიც საზოგადოების ძალიან მცირე ნაწილს გამოკითხავს, როგორ შეიძლება ვენდო?!
ენ-დი-აი არ გამოკითხავს საქართველოს მთელ მოსახლეობას, ამიტომ ჩემთვის შეუძლებელია მისი კვლევა და მის მიერ მიღებული შედეგი სანდო იყოს. იმ შემთხვევაშიც კი ენ-დი-აის ყველა მაცხოვრებელი რომ გამოეკითხა, მას 100%-იან გარანტად ვერ მივიჩნებდი. ასე რომ, არც ეს და არც სხვა კვლევა ჩემთვის სანდო ნამდვილად არ არის.
გიგა ნასარიძე (ა/ო “საქართველო არ იყიდება”): ამ კომპანიას კვლევებზე მუშაობის საკმაოდ დიდ გამოცდილება აქვს და ნამდვილად ვენდობი ენ-დი-აის მიერ ჩატარებულ კვლევებს. ამ შემთხვევაშიც ის შედეგები, რომელიც დაიდო, ლოგიკურია და ასახავს იმ რეალობას, რომელიც დღეს ქვეყანაში გვაქვს.
ნანა კაკაბაძე (უფლებათდამცველი): მე კი არა საქარველოს აბსოლუტურ უმრავლესობას აქვს მათ მიმართ ჩამოყალიბებული პოზიცია, რომელიც ნამდვილად ნეგატიურია. ამ კომპანიის კვლევები არანაირ ნდობას არ იმსახურებს და მას არაფერი აქვს საერთო რეალობასთან.
თითქმის ათი წელია ენ-დი-აი საქართველოში კვლევებს ატარებს და ყოველთვის მათი კვლევა არა რეალური შედეგების გამომსახველი, არამედ პოლიტიკური ანგაჟირებისთვის კეთდება. მათ სურთ შექმნან წინასწარ განსაზღვრული პოლიტიკური გარემო.
——————————-
როგორც 4 წლის წინ, ახლაც, 4000 კაცში ვერ მოიძებნა ადამიანი, ვინც იტყვის, რომ „ენდიაის“ კვლევებში მიიღო მონაწილეობა
ნინო სამხარაძე
ამერიკის ეროვნულდემოკრატიული ინსტიტუტი („ენდიაი“) საქართველოში აღქმულია ერის „დაჩმორების» ინსტიტუტად. საქართველოს მმართველი პოლიტიკური ელიტა ერის დაჩმორების ამ ინსტიტუტს, დღემდე ვერაფერს უხერხებს და მისი კვლევების შედეგად, მუდმივ აღშფოთებაში იმყოფება. არადა, ჩვენ გვახსოვს, მათი ოპოზიციაში ყოფნისას, რა პროტესტი მოჰყვებოდა ხოლმე „ენდიაი“-ს კვლევებს და რა ეპითეტებით ამკობდნენ ლუის ნავაროს. ყველა დარწმუნებული იყო, რომ „ნაციონალური მოძრაობას» ნავარო კომპრომატებით ჰყავდა გამოჭერილი, თუმცა, ამის გარეშეც, რა თქმა უნდა, ამერიკელები საკუთარ პროექტს – „ნაციონალური მოძრაობის“ ხელისუფლებაში ყოფნას ამ კვლევებით აძლიერებდნენ. 2012 წლის საპარლამენტო არჩევნების წინ, „ენდიაის“ კვლევის მიხედვით, „ნაციონალური მოძრაობის“ გამოკითხულთა 37% უჭერდა მხარს, „ქართულ ოცნებას“ – 12%. მაშინაც გამოკითხული იყო დაახლოებით იგივე რაოდენობის ადამიანი, როგორც ახლა, დაახლოებით 4000 ადამიანი, მაგრამ არჩევნებზე, მაშინაც, როგორც დღეს, ვერ მოიძებნა ადამიანი, ვინც იტყვის, რომ ამ კვლევებში მიიღო მონაწილეობა. ამას თავი დავანებოთ, ფაქტია, რომ მაშინ არჩევნები „ქართულმა ოცნებამ“ დიდი უპირატესობით მოიგო, მაგრამ რა ხდება დღეს?
დრო ყველა პოლიტიკური პარტიის წინააღმდეგ მუშაობს, ხალხს კი, ამ დრომ წაართვა უკანასკნელი ლუკმაპური. „ქართულმა ოცნებამ“ მმართველობის ოთხი წლისთავზე, თავი ვერ დაიძვრინა „ნაცმოძრაობის“ მძევლობისგან და ვერ ისწავლეს სახელმწიფოს მართვა. ამიტომაც, ყოველი არჩევნების შემდეგ, რაც კი „ქართული ოცნების“ ხელისუფლებაში მოსვლის შემდეგ ჩატარდა, ამომრჩეველი იმედგაცრუებული რჩება და ახლანდელი კვლევები აჩვენებს, რომ 61%-ს გადაწყვეტილი არ აქვს, წავა არჩევნებზე თუ არა.
ამ ხნის მანძილზე ვერც ერთმა პოლიტიკურმა ძალამ ვერ მოიპოვა ხალხის ნდობა. როცა ამომრჩევლთა უმრავლესობა მშიერია, ყოველდღე ვისმენთ, რომ ფინანსური პრობლემების გამო ადამიანები თავს იკლავენ, ლაპარაკი იმაზე, რომ მოსთხოვო ამომრჩეველს, გააკეთოს სწორი არჩევანი, უკვე თავხედობაა.
ვინ ენდობა „ენდიაი“-ს კვლევებს და ვინ – არა, ეს ცალკე საკითხავია, თუმცა დაიდო სურათი. კვლევები ჩატარდა კოალიცია „ქართული ოცნების» დაშლამდე.
ერთ-ერთ კითხვაზე – „ხვალ რომ საპარლამენტო არჩევნები ტარდებოდეს, რომელ პარტიას (გაერთიანებას) მისცემდით ხმას?», პროცენტები ასე გადანაწილდა: „ოცნება“ – 29%, „ნაციონალები“ – 27%, „თავისუფალი დემოკრატები“ – 10%, „ლეიბორისტები“ – 6%, „პატრიოტთა ალიანსი“ – 5%. არ იცის, ხმა ვის მისცეს – 6%, პასუხზე უარს ამბობს – 12%, არც ერთს – 1%, სხვა – 5%.
ვინ იქნება ასეთი ციფრების დამკვეთი, ამას მკითხაობა არ სჭირდება, ყველაზე ცუდი კი ის არის, რომ ამ ოთხი წლის მანძილზე „ოცნებას“ არ აღმოაჩნდა იმის ერთი ადგილი, „ენდიაი“ თავის ადგილას „მოეჯინა“. პრინციპში, არც არის გასაკვირი, ამერიკის ხსენებაზე, ამ ხელისუფლებას მაგრად აკანკალებს ხოლმე და ვინ რას გაბედავდა?
თუ რამე გამიკეთე, შენი ჯიბიდან გამიკეთე? საკუთარ ოჯახს მოაკელი რამე და მე მომეცი?
რა უტიფრობები დასჩემდა „ქართულ ოცნებას“ წინასაარჩევნოდ…
ლევან ჯავახიშვილი
სადაცაა, არჩევნები მოგვადგება და ხელისუფლებას ისევ და ისევ ტყუილებით გააქვს თავი. „ქართული ოცნებისთვის» ეს ახალი არ არის, უკვე 3 წელზე მეტია, ამ ტყუილებით „გვაბოლებს“, დაპირებები შევასრულეთო და საარჩევნოდაც მორიგი პოლიტიკური ზღაპრებით ცდილობენ გაძვრომას. „ოცნებიდან“ ვინმე რომ არ შემომედავოს შევასრულეთ დაპირებებიო, „შორს არ წავალ“:
სად არის 250 ლარიანი პენსია? 1, 2 და 3%-იანი გრძელვადიანი კრედიტები სად ჯანდაბაშია, როცა ბანკებმა ხალხს დედა უტირეს? დღე არ გავა, რამდენიმე ოჯახი მაინც არ გამოასახლონ კრედიტის გადაუხდელობის გამო და ქუჩაში არ დატოვონ. მცირე ბიზნესის განვითარების ხელშეწყობასაც ჰპირდებოდა ხალხს «ქართული ოცნება“ და ესეც დაპირებად დარჩა. „ნაციონალების“ ხელისუფლების დამნაშავე წევრებს დავსჯით, არავის არაფერი არ შერჩებაო, მაგრამ მიშა სააკაშვილი აქეთ ემუქრება ამ უბედურებს, პარლამენტში კი, ლამის დღე არ გავა, დანაშაულში ბრალდებულმა „ნაციონალმა“ დეპუტატებმა, „ოცნების“ ლიდერებს «თავზე არ დაახურონ“.
ყველა დაპირებას, ანუ „ქართული ოცნების“ პოლიტიკურ ტყუილს რა ჩამოთვლის, მაგას „ალიას“ სპეცნომერი დასჭირდება. მოკლედ, ბიძინა ივანიშვილმა და მისმა პოლიტიკურმა აფერისტებმა, ხალხი მოატყუეს, გადააგდეს, ახლა კი, უნამუსოდ გამოდიან მმართველი პარტიის პოლიტიკური ლიდერები და აცხადებენ, დანაპირებების 80% შევასრულეთ და და დარჩენილ 20%-საც წლის ბოლომდე შევასრულებთო. ამას ისე უსინდისოდ აცხადებენ, არც წითლდებიან და არც წარბი უტოკდებათ…
ესენი არიან ჩვეულებრივი პოლიტიკური შარლატანები, რომელთაც ხალხის განწყობითა და ნდობით ისარგებლეს წინასაარჩევნოდ და თუ მცირედი შეასრულეს, იმასაც აყვედრიან ადამიანებს. თუ რამე გამიკეთე, შენი ჯიბიდან გამიკეთე? საკუთარ ოჯახს მოაკელი რამე და მე მომეცი? აკი ჩემი გადახდილი გადასახადით შევსებული ბიუჯეტიდან მიკეთებ და ამაში ხელფასს, პრემიას, სახელფასო დანამატსა და ათას რაღაცას გიხდი, ეგ საქმე რომ გააკეთო და კიდევ მე მამადლი?
ამ ცრუპენტელა ხელისუფლების ლიდერები სათავისოდ არაფერს იკლებენ. „ნაციონალებმა» რაც ხალხი გააწამეს და ატყუეს, მაგათი რაღა დაიჯერება, მაგრამ სადაც მართლები არიან, ესაც უნდა დაუფასო. მაგალითად, გუშინ, პარლამენტის სხდომაზე „ნაციონალმა“ დეპუტატმა, გიორგი ვაშაძემ „ქართული ოცნების» რამდენიმე ლიდერი ამხილა პოლიტიკურ კორუფციაში და ივანიშვილის „ქართუ ბანკიდან» იპოთეკური სესხის აღება გაუხსენა: პრემიერ-მინისტრ გიორგი კვირიკაშვილს 500 000 ლარზე მეტი ჰქონია გამოტანილი. ეკონომიკის მინისტრს, დიმიტრი ქუმსიშვილს – 140 000 ლარი, ლტოლვილთა და განსახლების მინისტრს, სოზარ სუბარს კი – 320 000 ლარი.
„ქართუ ბანკიდან“ ამგვარი კრედიტები პარლამენტის დეპუტატებსაც ჰქონიათ გამოტანილი. ვაშაძემ რომ ამ ადამიკანებს პოლიტიკურ კორუფციაში დასდო ბრალი, მართალი არ არის? „ქართუ ბანკი“ რომ კერძო პირებს არც იპოთეკურ და არც არაიპოთეკურ სესხებს არ აძლევს, თავად ვარ ამის მოწმე. სახლის ჩადება მინდოდა „ქართუ ბანკში“ კრედიტის სანაცვლოდ, სრულიად სუფთა საკრედიტო ისტორია მქონდა, მაგრამ უარით გამომისტუმრეს – ჩვენ კერძო პირებზე სესხებს არ ვიძლევითო. გამოდის, რომ ბანკმა ბიძინას „სასტავზე» გამონაკლისი დაუშვა და იპოთეკური სესხები გასცა.
გამონაკლისს კი განსაკუთრებულ შემთხვევებში და განსაკუთრებული მიზეზების გამო უშვებენ ბანკები. ბიძინა ივანიშვილის ბანკიდან კრედიტების აღება ჩვენს მინისტრებსა და დეპუტატებს მის წინაშე კიდევ დამატებით ვალდებულებად ჰკიდებს. ეს ერთგვარი პოლიტიკური ქრთამია და სხვა არაფერი. ამას არ ვამტკიცებ, მაგრამ სრული უფლება მაქვს, ასე ვიფიქრო.
ახლა ნახეთ, რა დღეში არიან ის პოლიტიკოსები, ვისაც ეს სესხი აქვს აღებული. ცხადია, ბიძინა ივანიშვილმა ეს კრედიტები მათ ახლობლობისა და ერთგულების გამო მისცა, აბა, რატომ მე არ მომცა? ახლა ამათგან რომელიმეს, რამე მიზეზით ბიძინა ივანიშვილთან ურთიერთობა რომ გაუფუჭდეს, როგორ ფიქრობთ, რას იზამს შურისმაძიებლად ცნობილი ივანიშვილი, რომელსაც, როგორც ქართული და უცხოური მედია ირწმუნება, დღემდე არავისთვის არაფერი შეურჩენია და განდგომა და ღალატი – მით უმეტეს? ადგება ივანიშვილის ბანკი და ამ «შეცდომილებს“, დავუშვათ, 1 ან 2 კვირაში მოსთხოვს დარჩენილი კრედიტის სრულად დაფარვას, არადა, რაც იპოთეკით აქვთ ჩადებული, იმ ქონებას გაუყიდის. ამის უფლება ყველა კომერციულ ბანკს აქვს მინიჭებული ეროვნული ბანკისგან. ახლა რომელი ზემოდასახელებული მინისტრი, ან დეპუტატი გადაიხდის ამხელა თანხას ამ მოკლე დროში? მათი ქონებრივი დეკლარაციის გათვალისწინებით, ვერც ერთი, თუკი მუთაქებში „ლევად“ ნაკეთები ფული არ აქვთ დამალული. შესაბამისად, ეს მინისტრები, ვიდრე ბანკის კრედიტს დაფარავენ, ბიძინა ივანიშვილს არ აწყენინებენ, მის წინააღმდეგ ვერ წავლენ.
არა, ჩვენი დეპუტატები და მინისტრები, კომფორტული ცხოვრების დაკარგვის შიშით, არც უამისოდ ეწინააღმდეგებიან ქვეყნის არაფორმალურ მმართველსა და პატრონს, მაგრამ ეს ბანკის იპოთეკური კრედიტები, დამატებითი ყულფია, რომ ჩვენი პოლიტიკოსები რაც შეიძლება მჭიდროდ იყვნენ მიბმულნი ივანიშვილზე, რომ მისი გუნდიდან გაქცევაზე არ იფიქრონ, ელემენტარულად, განსხვავებული აზრის დაფიქსირებასაც კი მოერიდონ და მამა-მარჩენალს თვალებში შესციცინონ. ასეც არის – ჩამოთვლილებიდან რომელიმეს თავად ბიძინას, ან მისი აზრის საწინააღმდეგო დასცდენია რამე?
ამ წინასაარჩევნოდ, ერთი უბედურებაც დასჩემდათ „ოცნების“ მმართველი გუნდის წევრებს – ხალხის „დასაბოლებლად“ ათას უტიფრობას ბოდავენ. მაგალითად, დიდის ამბით მოაქვთ თავი, 2016 წლის ბიუჯეტი 236 მილიონი ლარით გავზარდეთო და სიამოვნებისგან კრუტუნებენ ჩვენი ხელისუფლების ლიდერები, ნახეთ, რა მაგრები ვართო. მართლა გაზარდეთ ბიუჯეტი? კი, მაგრამ, სანამ ხელისუფლებაში მოეთრეოდით, საქართველოს საგარეო ვალი 13 მილიარდი დოლარი რომ იყო და დღეს 15 მილიარდია, ეს სხვაობა, 2 მილიარდი დოლარი ვის მოვკითხოთ? ისევ «ნაციონალებს“ ხომ არა, ვისზეც ყველაფრის გადაბრალება გიყვართ?
თქვენ არ იცით, აბა, რაიონებში ჩადით, სოფელი გამოცოცხლდაო. სოფლებშიც დავდივართ და ვიცით, რაც ხდება. რამდენიმე კაცისთვის „პარნიკის“ მოსაწყობად კრედიტის გამოყოფა სოფლის ფეხზე დაყენებაა? სოფელი თუ გამოცოცხლდა და აყვავდა, თუ სოფლად სიკეთე შეინიშნება, ხალხი ისევ რატომ გამორბის სოფლიდან? უკან რატომ არ ბრუნდებიან ქალაქიდან? არ იცით ხომ? ბრუნდებიან და მე გეტყვით, რატომ: უშემოსავლოდ დარჩენილი ქალაქელები, ვისაც სოფელი აქვთ, ქალაქის ბინებს აქირავებენ, სოფელში გადადიან საცხოვრებლად და ამით ინახავენ ოჯახს. აი, ეს არის სიმართლე!
ეკონომიკა წინ მიდისო, ტვინს რომ გვიბურღავთ, ხალხს რატომ არაფერი ეტყობა სასიკეთო, რატომ მატულობს გაჭირვებულთა რაოდენობა, რატომ მატულობს რიგები ნაგვის ურნებთან, სადაც იმედგადაწურული, სრულიად უსასოოდ დარჩენილი ხალხი ლუკმას, ხმელი პურის ნაჭერს ეძებს, სულ რომ არ ამოხდეს შიმშილით?
აღარ გავაგრძელებ, თქვენგან განსხვავებით, ხალხმა ძალიან კარგად იცის, რა გაჭირვებაა ქვეყანაში. გამოდით, ხალხს მოუბოდიშეთ, რომ თაღლითურად მოატყუეთ. რაც „ნაციონალები“ მოშორდნენ ხელისუფლებას, მას მერე 3 წელი გავიდა და დღემდე ჯიუტად იძახიან, ჩვენ არაფერი დანაშაული არ მიგვიძღვის ხალხის წინაშე, არაფერი გვაქვს თავის სამართლებელი და ბოდიშის მოსახდელიო. ერთი ბოდიში არავის რომ არ წამოსცდა ამ 9-წლიანი ჯოჯოხეთის გამო, იმიტომაც არის, პოლიტიკური სამარისკენ შეუჩერებლად რომ მიექანებიან და «ქართული ოცნებაც“ ზუსტად ასე იქცევა, მის ვერც ერთ ლიდერს ვერ გასტეხ, ვერ ათქმევინებ, რომ ხალხი მოატყუეს, ძირითადი და უმთავრესი წინასაარჩევნო დაპირებები არ შეუსრულეს, გადააგდეს და ბოდიშს ვერ დააცდევინებ ვერავის.
შედეგსაც იმავეს მიიღებენ, რასაც „ნაცები“, ეგენიც მალე მიაღწევენ იმ პოლიტიკურ სამარეს. ხალხს ყველაფერი კარგად ახსოვს, არც ერთი წინასაარჩევნო დაპირება არ დავიწყებია, მარტო მათი შეუსრულებლობის გამო არ ეკუთვნის ხალხს ერთი ბოდიში? ერთი კი არა, ათასი ბოდიში ეკუთვნის, მაგრამ ხალხი ცალ ფეხზე ჰკიდია „ქართულ ოცნებას“. ჰოდა, იმიტომაც აქვთ ამ „მეოცნებეებს“ ისეთი რეიტინგი, რაც აქვთ, არჩევნებამდე უარესიც ექნებათ და მეტის ღირსებიც არ არიან. თუმცა, ისიც სათქმელია, მილიონი ბოდიშიც რომ მოიხადოს „ოცნების“ ხელისუფლებამ, ხალხსაც კაი ხანია ფეხებზე ჰკიდია ისინი, რადგან გატეხილი გულის გამთელება შეუძლებელია..
ან მაშინ რატომ შეწყვიტა შიმშილობა ინაშვილმა, ან ახლა რატომ იწყებს?
ნინო ლაბარტყავა
ბიძინა ივანიშვილის დაპირებული „შესანიშნავი მეოთხე წელი“ მთელი თავის „ბრწყინვალებით“ იგრძნო მოსახლეობამ, უფრო სწორად, ვერაფერი ბრწყინვალეც ვერ იგრძნო და იმედგაცრუებული უყურებს წინასაარჩევნო სანახაობას. სანახაობა კი მართლაც ოხრადაა, მაგალითად, ზღვაში მოტივტივე ბიძინას ასწლოვანი ხე, პირადი ხასიათის ვიდეოჩანაწერების გამოქვეყნება და ის აჟიოტაჟი, რაც ამ პროცესებს ახლავს…
ფაქტია, წინ მეტად საინტერესო პოლიტიკური პროცესი გველის.
საპროტესტო აქციის მორიგი „რაუნდი“ დააანონსა „პატრიოტთა ალიანსის“ ლიდერმა ირმა ინაშვილმა, თუ ხელისუფლება ჩვენს შეთავაზებულ საარჩევნო გარემოს ცვლილებზე არ წამოვა, 200 კაცი დავჯდებით საშიმშილოდ და მანამ არ ავდგებით, სანამ თქვენ არ გადაგაყენებთო.
შეგახსენებთ, გასული წლის ნოემბერში „პატრიოტთა ალიანსმა“ კანცელარიის წინ რამდენიმედღიანი შიმშილობის აქცია გამართა, რომლის დასრულების მიზეზიც ხელისუფლების ეშმაკობა გახდა – მაგიდასთან დავსხდეთ და თქვენს მოთხოვნებზე ისე ვისაუბროთო.
საარჩევნო გარემოსა და სისტემის შეცვლასთან დაკავშირებით, მრავალი თვეა, მიდის კონსულტაციები ხელისუფლებასა და ოპოზიციურ პარტიებს შორის და როგორც მოსალოდნელი იყო, შეთანხმების მიღწევა ისეთივე ცრუ დაპირება იყო, როგორი დაპირებებიც „ოცნებამ“ ხელისუფლებაში მოსვლისას გააჟღერა, შემდეგ კი კოხტად „დაიკიდა“. ისევ დაანონსებულ აქციას დავუბრუნდეთ. რა მოთხოვნებით იწყებენ შიმშილობის აქციას?
როგორც ირმა ინაშვილი აცხადებს, „საქართველოს პატრიოტთა ალიანსმა“ წარადგინა ცვლილებების პაკეტი პარლამენტში, ასევე, წარვუდგინეთ პრემიერ-მინისტრს და ვითხოვდით სამ რამეს: ვართ კვალიფიციური პარტია და ცენტრალურ საარჩევნო კომისიაში ჩვენ არ გვყავს წევრი, რაც, ვფიქრობთ, დისკრიმინაციული ვითარებაა იმ დროს, როდესაც სხვა კვალიფიციურ პარტიებს ჰყავთ წევრი და ჩვენ – არა; შემდეგ საუბარია იმაზე, რომ საარჩევნო ნომერი 8, რომლითაც ჩვენ არჩევნებში მივიღეთ მონაწილეობა, შეგვინარჩუნდეს 2016 წლის საპარლამენტო არჩევნებისთვის; ასევე, ვითხოვთ, გამკაცრდეს ადმინისტრაციული რესურსის გამოყენება. ეს საარჩევნო პროცესში უნდა იყოს სისხლის სამართლის დანაშაული, დასჯადი ქმედება. როდესაც სახელმწიფო მოხელეს, ჩინოსანს ეცოდინება, რომ მას ამის გამო დაემუქრება თავისუფლების აღკვეთა, ვფიქრობ, ეს მას შეაფერხებს მაინც. ამ ცვლილებების პაკეტზეც კი, ხელისუფლებამ იგნორირების გზა აირჩია, არ წამოვიდა არანაირ დიალოგზე და რეალურ ცვლილებებზე. თქვენ იცით, რომ ინტერპარტიული ჯგუფი, სადაც ერთ-ერთი მთავარი ძალა არის „საქართველოს პატრიოტთა ალიანსი~, მონაწილეობდა ამ დიალოგის პროცესში, მაგრამ არის ვადა დათქმული – 15 აპრილი, როდესაც ხელისუფლებამ უკვე მისი პოზიცია უნდა გაასაჯაროოს. წინასწარ მაქვს მოლოდინი და სხვათა შორის, ინფორმაციაც, რომ ხელისუფლება არანაირ ცვლილებებზე არ მოდის. ხშირად არის ხოლმე ჩემი მიმართულებით პოზიციები, ინაშვილი ხელისუფლებას ემუქრებაო – მე არავის ვემუქრები, ეს არის ჩემი საჯარო მიმართვა ხელისუფლებისადმი, რომ ჩვენ ვიმოქმედოთ ჩვენი საარჩევნო უფლებების დასაცავად და თუ არ იქნება დათმობა, მივმართავთ პროტესტის სხვადასხვა ფორმას.
- აქციას მარტო ატარებთ თუ სხვა პარტიებიც გიერთდებიან?
- ამ პროცესში ჩვენ შემოგვიერთდება სხვადასხვა ოპოზიციური პარტია, ანუ შეიქმნება მთელი ოპოზიციური პარტიების გაერთიანება, რომელიც ამ პროცესს მხარს დაუჭერს, მასში ჩაერთვება და ვნახოთ, რა რეაქცია ექნება ხელისუფლებას, წამოვა თუ არა ცვლილებებზე.
- როდის იწყებთ შიმშილობას და სად?
- 16 აპრილამდე საბოლოოდ ჩამოვყალიბდებით და სამოქმედო გეგმას წარმოვადგენთ, მათ შორის საუბარი იქნება პროტესტის ფორმებზე, ჩატარების რიცხვებზე და შიმშილობის აქციის ფორმაზეც. „საქართველოს პატრიოტთა ალიანსის“ მიერ ორგანიზებულ საპროტესტო აქციაზე 100 კაცი შიმშილობდა სახელმწიფო კანცელარიის წინ, ასეთი პრეცედენტი არ ახსოვს ძალიან ბევრ განვითარებულ ქვეყანასაც კი და ხელისუფლებას არ ჰქონდა რეაქცია. ხელისუფლებას აქვს ორი არჩევანი, პირველი – უარი თქვას ჩვენ მიერ შეთავაზებულ ცვლილებებზე და ეს ნიშნავს, რომ დღევანდელი ხელისუფლება უარს ამბობს დემოკრატიულ გზაზე, არ გვაძლევს საშუალებას პოლიტიკურ კონკურენტებს, თანაბარ პირობებში მივიღოთ მონაწილეობა არჩევნებში, რომ ხელისუფლებას ეშინია არჩევნებში მონაწილეობის და ყველანაირი ბერკეტის გამოყენებით ცდილობს, განიმტკიცოს მისი პოზიციები. მეორე: ხელისუფლებას აქვს საშუალება, წამოვიდეს ამ ცვლილებებზე, შექმნას მართლაც დემოკრატიული გარემო და უკვე აღარ იქნება საჭირო არც პროტესტი, არც ძალისხმევის დახარჯვა ამ საპროტესტო აქციებზე. მე ვფიქრობ, კარგი იქნება, თუ ხელისუფლება გააანალიზებს ვითარებას და ამ ცვლილებებზე წამოვა.
- დათმობაზე წამომსვლელი რომ ყოფილიყვნენ, პასუხს აქამდე გეტყოდნენ. გგონით, თქვენი შიმშილობის აქციის გამო შეცვლიან რამეს?
- ეს არის პოლიტიკური პროცესი, ჩვენ ან უნდა ვიმოქმედოთ, ან უნდა გავჩერდეთ და არაფერი არ გავაკეთოთ. თუ ჩვენ ამაზე რეაქცია არ გვექნება, ხმას არ ავიმაღლებთ და არ გავაპროტესტებთ, მაშინ რა პოლიტიკური პარტია ხარ შენ? ამიტომ არის, რომ ყველა ოპოზიციური პოლიტიკური პარტია თანხმდება იმაზე, რომ საჭიროა საარჩევნო გარემოს შეცვლა და ეს პარტიები ძალისხმევას გააერთიანებენ. სხვათა შორის, ხაზი მინდა გავუსვა იმას, რომ სულ სხვადასხვა იდეოლოგიის, მსოფლმხედველობის მქონე პარტიები დადგებიან ერთად.
- აქციებს რომ დაიწყებთ, მას რაიმე სხვა მოთხოვნებიც შეიძლება დაემატოს?
- ვნახოთ, როგორ განვითარდება პროცესები. ამ ეტაპზე ჩვენ გვაქვს მთავარი მოთხოვნა: შეიცვალოს საარჩევნო გარემო, იყოს ჯანსაღი კონკურენცია და ეს კანონმდებლობა ხელისუფლებაზე და მმართველ გუნდზე კი არა, ქართველ ხალხზე იყოს მორგებული. სხვა ეტაპზე რა მოთხოვნები დადგება დღის წესრიგში, ეს უკვე ხელისუფლების ნაბიჯებზეა დამოკიდებული და არა ჩვენზე. ჩვენ მივყვებით პროცესს დინამიკაში. ჩვენ ბევრჯერ მივეცით ამ ხელისუფლებას შანსი, დაეცვა დემოკრატიული ღირებულებები არჩევნებთან მიმართებაში, თორემ მე ობიექტური ადამიანი ვარ და ნამდვილად ვაფასებ იმას, რომ დღევანდელმა ხელისუფლებამ არ შექმნა ძალადობრივი სისტემა, ციხეებში არ აწამებენ ადამიანებს, არ კლავენ და ასე შემდეგ, მაგრამ საჭიროა პროგრესი, განვითარება. მოვუწოდებთ ხელისუფლებას – როგორც ადამიანის უფლებების, ასევე საარჩევნო ნაწილში ის დაადგეს დემოკრატიულობის გზას და უარი თქვას ჩრდილოეთ კორეის გზაზე, მისცეს საშუალება პოლიტიკურ სპექტრს, თანაბარ პირობებში მიიღოს არჩევნებში მონაწილეობა. თუ არადა, თუ პროცესი მივიდა ჩიხამდე, რა თქმა უნდა, ჩვენ იმაზეც ვისაუბრებთ, რომ ეს ხელისუფლება არ არის ღირსი, იყოს ხელისუფლებაში.
——————————-
„ახალი თაობა“, 14 აპრილი, 2016 წელი
„ნაციონალების“ საარჩევნო სიის პირველი ნომერი დავით ბაქრაძე იქნება
ყოფილი ხელისუფლება საპარლამენტო არჩევნებისთვის საგულდაგულოდ ემზადება. საარჩევნო სიაშიც ისეთი ხალხის შეყვანას აპირებენ, რომლებიც საზოგადოებას ნაკლებად აღიზიანებენ.
რამდენიმე თვის წინ გავრცელდა ინფორმაცია, რომ მათი საარჩევნო სიის პირველი ნომერი მიხეილ სააკაშვილის თანამეცხედრე სანდრა რულოვსი იქნებოდა. იმასაც ამბობდნენ, რომ ის ზუგდიდში მაჟორიტარად იყრიდა კენჭს.
ეს ინფორმაცია მოგვიანებით თავად სანდრა რულოვსმა უარყო.
ნაციონალებთან დაახლოებული პირების მტკიცებით, სააკაშვილის თანამეცხედრე და თანაპარტიელები რაღაც საკითხებზე ვერ შეთანხმდნენ და ამიტომაც თქვა მან სიის პირველ ნომრობაზე უარი.
ამის შემდეგ პარტიამ ახალი კანდიდატურის ძიება დაიწყო. როგორც `ახალ თაობას~ სარწმუნო წყარომ განუცხადა, ყოფილი ხელისუფლება სიაში პირველ ნომრად დავით ბაქრაძეს ჩასვამს.
პარლამენტის ყოფილი თავმჯდომარე წინა არჩევნებზეც წინამძღოლობდა საარჩევნო სიას. სხვა ნაციონალებისგან განსხვავებით, ის საზოგადოებას ნაკლებად აღიზიანებს.
ხალხი მის მიმართ აგრესიასაც არ ამჟღავნებს, იმის მიუხედავად, რომ ყველას ახსოვს მისი უცნაური განცხადებები. ყველაზე დასამახსოვრებელი ფრაზა ბაქრაძემ ავადსახსენებელი აგვისტოს ომის დროს წამოისროლა. მან ერს დანა-ჩანგლის აღებისა და რუსული არმიისკენ ბრძოლისკენ მოუწოდა. იმ დღიდან მოყოლებული `მადლიერმა~ ერმა მას ჩანგალსარდალი შეარქვა.
მოგვიანებით გაირკვა ისიც, რომ თბილისში მდებარე პარლამენტის შენობის აოხრების განკარგულება მან გასცა. შენობაში არსებული ყველა დარბაზი განადგურდა. „ქართული ოცნების“ წევრების მტკიცებით, შენობის აოხრების შედეგად რამდენიმე მილიონის ქონება განადგურდა.
დეპუტატი კობა დავითაშვილი ამის გამო მის წინააღმდეგ სისხლის სამართლის საქმის აღძვრასაც კი ითხოვდა. ბაქრაძის მიმართ საქმე არ აღძრულა და დღემდე მშვიდად ასრულებს საპარლამენტო უმცირესობის ლიდერის ფუნქციას.
მეოცნებეებს მისი მისამართით ყველაზე იშვიათად აქვთ პრეტენზიები. ეტყობა, მოსახლეობაც ასე ფიქრობს. ენდიაის კვლევების შედეგად გაირკვა, რომ ის პოლიტიკოსებში ყველაზე მაღალი ნდობით სარგებლობს.
ამ ამბავმა ნაციონალები ძალიან გაახარა და ისინი კიდევ ერთხელ დარწმუნდნენ, რომ სიის პირველი ნომრობისთვის იდეალური კანდიდატურა შეარჩიეს. თუმცა ნუმერაციაზე ჯერ არ საუბრობენ.
„დავით ბაქრაძე ყველა მონაცემით, როგორც სამსახურებრივი საქმიანობის მოწონებით, ასევე პირადი სიმპათიით, პირველ ადგილზე გავიდა, რაც ძალიან კარგია. ეს დათოს პიროვნული და პარტიული საქმიანობის დამსახურებაა. ის მუდმივ შეხებაშია ხალხთან, დადის შეხვედრებზე, ისმენს მათ პრობლემებს, ცდილობს გადაწყვიტოს ეს პრობლემები და ხშირად წარმატებითაც. ასე რომ, მისი პიროვნული მონაცემების, მუშაობის და, რა თქმა უნდა, პარტიის ბოლო პერიოდის მოღვაწეობის შედეგია ეს რეიტინგი“, – განაცხადა „ნაცმოძრაობის“ ერთ-ერთმა ლიდერმა პეტრე ცისკარიშვილმა.
კვლევის შედეგებით პოლიტიკოსების მოწონების რეიტინგის ლიდერიც კმაყოფილია. ბაქრაძეს საკუთარ რეიტინგზე არანაკლებად ახარებს პარტიის რეიტინგი.
„კვლევები ცალსახად აჩვენებს იმას, რომ ხალხს გაჭირვებაში ცხოვრება აღარ სურს, რაც ნიშნავს იმას, რომ შემოდგომის არჩევნებზე ხელისუფლება შეიცვლება. ჩვენი ამოცანაა, წერტილი დავუსვათ დაპირისპირების, რევანშიზმისა და შურისძიების პოლიტიკას – გავამთლიანოთ საზოგადოება და ახალი ენერგიით, წარსულის შეცდომებზე სწავლით, გამოცდილებით, ცოდნითა და კომპეტენციით საქართველო წინ წავიყვანოთ“, – განაცხადა დავით ბაქრაძემ.
————–
დავით ბაქრაძე პარლამენტში პირველად 2004 წელს მოხვდა. საკანონმდებლო ორგანოში ის მაშინ ნინო ბურჯანაძის კვოტით აღმოჩნდა და მისი გუნდის წევრად ითვლებოდა. 2008 წელსაც ბურჯანაძის კვოტაში იყო. მაშინ სიის დაკომპლექტებას დიდი დაპირისპირება მოჰყვა. ბურჯანაძეს რამდენიმე კაცი ამოუგდეს სიიდან. ამან ის გააბრაზა და პარტიას გაემიჯნა. ბაქრაძე დარჩა და არც წაუგია _ 2008-2012 წლების მოწვევის პარლამენტში ის სპიკერის რანგში მოგვევლინა.
„ახალი თაობა“, 14 აპრილი, 2016 წელი
ინტერვიუ ზურაბ აბაშიძესსთან: „ხელისუფლება გაკოტრებულია“
„თავისუფალი დემოკრატების“ ერთ-ერთი ლიდერი ზურაბ აბაშიძე „ახალ თაობასთან“ ინტერვიუში ხაზს უსვამს, რომ, ენდიაის სოციოლოგიური კვლევებით, მათი პარტიის პოლიტიკური რეიტინგი მზარდია.
- ბატონო ზურაბ, თქვენმა პარტიამ როგორ მიიღო ენდიაის სოციოლოგიური კვლევის პოლიტიკური ნაწილი?
- „ენდიაი“-ს კვლევებს ვენდობით თუ არ ვენდობით, მოგვწონს თუ არ მოგვწონს, რეალობაა და დიდი საზოგადოებრივი კვლევა-ძიება არ სჭირდება იმას, რომ „ქართული ოცნების“ მხარდამჭერთა რაოდენობა ქვევით და ქვევით მიედინება. ჩვენ ვართ ჩვეულებრივი ადამიანები, რომლებიც ქუჩებში დავდივართ, ადამიანებს ვხვდებით და ვისმენთ მათ განწყობებსა და მოსაზრებებს.
- „ნაციონალური მოძრაობის“ რეიტინგს ეთანხმებით?
- რაც შეეხება „ნაციონალურ მოძრაობას“ და მის მხარდაჭერას, აქ ძირითადად არაფერი იცვლება. ყველაზე მზარდი პოლიტიკური ძალა ამ კვლევებში არის „თავისუფალი დემოკრატები“, ყოველ შემთხვევაში, ასე ჩანს. არის ერთი კითხვა, რომელიც ჩვენთვის ნიშანდობლივია: არის ისეთი პარტია, რომელსაც მხარს არასდროს დაუჭერდით? პასუხები არის ნაციონალური მოძრაობა და „ქართული ოცნება“, კიდევ რამდენიმე პარტია, მაგრამ ამ ჩამონათვალში არ არის თავისუფალი დემოკრატები. ეს ნიშნავს იმას, რომ ჩვენი პარტიის მიმართ ნეგატიური განწყობა არ აქვთ ადამიანებს. ეს ასევე მიანიშნებს იმაზე, რომ მეორე არჩევანი ყველაზე მაღალი გვაქვს.
- თქვენ კი ამბობთ, რომ თქვენი რეიტინგი მზარდია, მაგრამ ამ კვლევების მიხედვით არცთუ სახარბიელო მდგომარეობა გაქვთ…
- სახარბიელო მდგომარეობა არც ერთ პარტიას არ აქვს.
- რით არის ეს გამოწვეული, რომ ადამიანები ასე ნიჰილისტურად არიან განწყობილი პოლიტიკური ძალების მიმართ?
- ამ კვლევის მიხედვით, არავინ არის გამარჯვებული. ეს აშკარად ასეა. მთავარი პრობლემა არის საზოგადოების იმედგაცრუება. იმედგაცრუების მთავარი საფუძველი ხელისუფლებაშია, მის საქმიანობაშია და ეს ყოველთვის ასეა. ამ იმედგაცრუების მთავარი საფუძველი არის გაცემული დაპირებების შეუსრულებლობა. საზოგადოებას აქვს კითხვა – ჩვენ დაგიჭირეთ მხარი, მოგიყვანეთ ხელისუფლებაში, მაგრამ თქვენ რა გააკეთეთ სანაცვლოდ?
ყველაფერი გარკვეულია, ხალხმა იცის, ვინ იყო წინა ხელისუფლება და ასევე იცის, ვინ არის მოქმედი ხელისუფლება. ჩვენ ხალხი რომ შემოვაბრუნოთ, დიდი შრომა მოგვიწევს. ჩვენი მთავარი მიზანია, რომ ეს განწყობები დავძლიოთ და საზოგადოებას პოლიტიკოსებისა და პოლიტიკის მიმართ ნდობა დავუბრუნოთ. გაცემული დაპირებების შეუსრულებლობის ეპოქა წარსულს უნდა ჩაბარდეს.
- დავით ბაქრაძის საქმიანობის რეიტინგის მაღალ მაჩვენებელს როგორ შეაფასებთ?
- ეს იმ ადამიანებს უნდა ვკითხოთ, ვისაც მოსწონს დავით ბაქრაძე. ვიღაცას მოსწონს, ვიღაცას არ მოსწონს. მე მიჭირს შევაფასო, რა არის მისი მოწონების მაღალი კრიტერიუმი. თუმცა, იქვე არის მათი მეორე ლიდერი გიგა ბოკერია, რომელიც ძალიან არ მოსწონთ. ვფიქრობ, ეს ძალიან პიროვნულია.
- ამ კვლევაში კვლავ მაღალია იმ ადამიანების პროცენტული მაჩვენებელი, ვისაც არ აქვს გადაწყვეტილი, ვის უჭერს მხარს, რომელ პარტიასთან ახდენს იდენტიფიცირებას. ალბათ ბევრი პარტია ეცდება მათ მიმხრობას. თქვენც ამ სეგმენტზე იმუშავებთ?
- რა თქმა უნდა. ჩვენ ყველაზე მეტად შეგვიძლია ეს ადამიანები მივიმხროთ.
- როგორ?
- უნდა დავარწმუნოთ იმაში, რომ ჩვენ არ მოვატყუებთ მათ და გაცემულ დაპირებას ნამდვილად შევასრულებთ. როგორ ვაპირებთ ამას? გეტყვით, რომ ეს ძალიან შრომატევადი საქმეა, მაგრამ ჩვენ ამისთვის ვართ მზად. საზოგადოებას ნდობა უნდა დავუბრუნოთ, რომ არჩევნებზე მოვიდეს და სწორი არჩევანი გააკეთოს.
ზურაბ აბაშიძე მიუთითებს, რომ ენდიაის კვლევაში გამოიკვეთა, რომ დასავლური ორიენტაციის ამომრჩეველთა რაოდენობა საქართველოში ძალიან დიდია. „ეს მე მახარებს, როგორც დასავლური ღირებულებებისა და ორიენტაციის მატარებელი პარტიის წარმომადგენელს. თუ ვინმეს ეჭვი ეპარება ქართველი ხალხის სწორ არჩევანში, ძალიან ცდება“, – აცხადებს პოლიტიკოსი. მისი აზრით, ადამიანები ნათლად ხედავენ, რომ რუსეთი არ არის ხვალინდელი დღე და პროგრესი და ამიტომ ადეკვატურ შეფასებებს აკეთებენ. „ჩვენ ვართ სწორედ ის პოლიტიკური ძალა, რომელიც არა მხოლოდ საუბრობს დასავლეთზე და ამ ღირებულებებზე, არამედ კონკრეტული საქმიანობა გვაქვს გაწეული თავის დროზე ამ მიმართულებით. ამ მიმართულებითაც ჩვენი შანსები დამაჯერებელია“, – აღნიშნავს ზურაბ აბაშიძე.
- თუმცა, ამ ფლანგზე მხოლოდ თქვენ არ ხართ, კონკურენცია ალბათ მაღალი იქნება...
- ნაციონალური მოძრაობა უკვე გამოსცადა ხალხმა, ასევე გამოსცადა „ქართული ოცნებაც“. სახელისუფლო ძალას როდესაც ასეთი დაბალი მაჩვენებელი აქვს, ეს ნიშნავს, რომ ეს ძალა გაკოტრებულია.
- დამაიმედებელი არის ამ კვლევის შედეგები თქვენი პარტიისთვის?
- დიახ, ამ კვლევებიდან სერიოზული დასკვნების გამოტანა შეიძლება.
- თუმცა, ვერც ერთი პარტია უმრავლესობით ვერ მოდის პარლამენტში…
- ჯერ ადრეა ამაზე საუბარი, ჩატარდება არჩევნები და მიღებული შედეგებით გაირკვევა, როგორი კონფიგურაციით იქნება წარმოდგენილი მომავალი პარლამენტი.
„ახალი თაობა“, 14 აპრილი, 2016 წელი
ინტერვიუ სოფიო ხორგუანთან: „წინასაარჩევნოდ ბლოკები შეიქმნება“
„ენდიაი“-ს კვლევის შედეგებს „ახალ თაობასთან“ ინტერვიუში სოფიო ხორგუანი აფასებს. იგი ხაზს უსვამს, რომ კვლევა იმ პერიოდშია ჩატარებული, როდესაც საზოგადოებისთვის ჯერ კიდევ არ იყო ცნობილი, რომ უმრავლესობა იშლებოდა.
„დღეს რომ ჩატარებულიყო კვლევა, შესაძლოა, სრულიად განსხვავებული სურათი მიგვეღო“, – ამბობს ექსპერტი. მისი აზრით, სოციოლოგიურ კვლევას არ უნდა შევხედოთ, როგორც საბოლოო ჭეშმარიტებას. სოციოლოგიური კვლევა არის მხოლოდ ტენდენციების მაჩვენებელი. არჩევნებამდე ჯერ კიდევ დროა, განწყობები კი იცვლება. ამომრჩეველმა გადაწყვეტილება შესაძლოა ზუსტად არჩევნების დღეს მიიღოს, როცა ურნასთან აღმოჩნდება.
- საკმაოდ მაღალი პროცენტი ამბობს, რომ ჯერ არ აქვს გადაწყვეტილი, ვის მისცემს ხმას. ვის სასარგებლოდ წავა მათი ხმები?
- დიახ, ჩემთვის ძალიან მნიშვნელოვანია ადამიანების ის დიდი ნაწილი, რომელმაც ჯერ არ იცის, ვის უნდა მისცეს ხმა. სწორედ მათი გულების მოგებისთვის დაიწყება ბრძოლა. დღეს პოლიტიკური თავისუფლება მეტია, ამიტომ გაცილებით მეტი შანსია გამოჩნდნენ ახალი მოთამაშეები პოლიტიკურ სივრცეში.
- აღნიშნულ კვლევაში დაბალი რეიტინგი აქვთ საპარლამენტო უმრავლესობის წევრებს. ამას რით ხსნით?
- ეს საკმაოდ ახლოს არის განწყობებთან. პირადად მეც, ერთ რიგით მოქალაქეს, ყველაზე მეტი პრეტენზია მაქვს საკანონმდებლო ორგანოსთან. ამ პარლამენტს, რომ იტყვიან, სულზე მოუსწრებს არჩევნები.
- რატომ არ მოგწონთ დღევანდელი პარლამენტი?
- ის შემადგენლობა, რაც დღეს პარლამენტში გვყავს, იმ ამოცანების შესასრულებლად, რაც ამ ქვეყნის წინაშე დგას, არ არის ადეკვატური. გინდა პოზიცია იყოს და გინდა ოპოზიცია. ჩემთვის რომ ეკითხა ენდიაის, მეც ასე ვიტყოდი. ყველაზე ნაკლებად დღევანდელი პარლამენტი მომწონს. დიდი იმედი მაქვს, რომ შემდეგი პარლამენტი უფრო ადეკვატური იქნება.
- გამოკითხულთა 66% მიიჩნევს, რომ ბიძინა ივანიშვილი კვლავ რჩება გადაწყვეტილების მიმღებ პირად ხელისუფლებაში. ამაზე რას იტყვით?
- აქ ორი აღქმაა. ერთია, რომ ჩვენ ისევ იქ ვართ, ისევ გვაქვს ის განცდა, რომ მოვა მესია, ამ 66%-ში არის დიდი ნაწილი, რომელიც სულ ეძებს ისეთ პიროვნებას, რომელიც ყველა პრობლემას მოუგვარებს. ამიტომ მისი კარგად ან ცუდად ყოფნა ვიღაცას უნდა დაბრალდეს. მეორე შემადგენელი არის პროპაგანდა, რომელიც დაიქოქა და დღემდე მოდის. პროპაგანდაში ნაციონალური მოძრაობა ჯობნის `ქართულ ოცნებას~. სულ გვესმის ნაციონალების მხრიდან შეფასებები, რომ ისევ ყველაფერს ბიძინა ივანიშვილი მართავს. სწორედ ეს ორი შემადგენელია ამ პროცენტის მაჩვენებელი.
- „ოცნების“ ლიდერები უნდობლობას უცხადებენ ამ კვლევებს და მას რეალურად არ აღიქვამენ. ისინი გაურბიან რეალობას, დაბალმა რეიტინგმა შეაშინა?
- ჩვენ პოლიტიკურად დაბალი კულტურის მქონე პოლიტიკოსები გვყავს, ერთნი გამოდიან და ნახეთ, რა შედეგებია, ქვეყანა დაიქცაო, მეორენი უნდობლობას უცხადებენ. ორივეს აკლია პოლიტიკური კულტურა. სოციოლოგიური კვლევებით ჩვენ ვაფასებთ, ვხედავთ ტენდენციებს. ეს ჩემთვის საინტერესოა, ამის კითხვა უნდა იცოდე და აქედან ადეკვატური დასკვნების გამოტანა.
- არჩევნებზე სულ სხვა შედეგი დაიდება?
- ეს ძალიან საინტერესო რამაა. ისეთი არაპროგნოზირებადია, თუნდაც ორი კვირის წინ არც კი ჩანდა, რომ კოალიცია დაიშლებოდა. დღეს ყველა ამბობს, ცალ-ცალკე მივდივართო, თუმცა მე არ გამოვრიცხავ, რომ საარჩევნო ბლოკები შეიქმნას.
- მაინც ვისზე ვარაუდობთ?
- შესაძლებელია, რომ პარტიები იდეოლოგიურად დაჯგუფდნენ. არა მხოლოდ საგარეო კურსთან დაკავშირებით, არიან პარტიები, რომლებსაც შიდა საკითხებთან დაკავშირებითაც ერთნაირი ხედვები აქვთ. ჩვენს ამომრჩეველში არის 18-20% მოსახლეობის, რომელიც მუდმივად ხელისუფლებაში მყოფ პარტიას უჭერს მხარს, ვინც უნდა იყოს ხელისუფლებაში. როგორც ჩანს, ეს პოსტსაბჭოთა გადმონაშთია. ამიტომ `ოცნებას~ ეს ხმები უკვე ხელში უჭირავს. ასევე ძალიან მნიშვნელოვანია, ვინ მოიგებს ამ 43%-ის გულს.
„ახალი თაობა“, 14 აპრილი, 2016 წელი
ინტერვიუ მიხეილ დუნდუასთან: „ენდიაი“ ტყუის”
„ენდიაი“-ს გამოკითხვებით, გამოკითხულთა 47% თავს იგივე მდგომარეობაში გრძნობს, როგორც 2012 წელს. 42% უარესად, 10% კი უკეთესად. გამოკითხულთა 66% თვლის, რომ ქვეყანაში ცუდი ეკონომიკური მდგომარეობაა. „20/30““-ის წევრი მიხეილ დუნდუა აცხადებს, რომ „ენდიაი“-ს მონაცემები არაფრისმთქმელი და არასანდოა. მისი თქმით, ქვეყანაში ცუდი ეკონომიკური მდგომარეობაა, მაგრამ ის პროცენტები, რომელთაც კვლევის ჩამტარებელი ორგანიზაცია წერს, არასწორია.
- „ნაცმოძრაობა“ ჰპირდება ხალხს, რომ შეცვლის “ქართულ ოცნებას“ და შეცვლის ეკონომიკურ მდგომარეობასაც. ეს ხდება არჩევნებამდე 6 თვით ადრე. თქვენ ამ დაპირებას როგორ აფასებთ?
- „ნაციონალების“ დაპირებები ჩვეულებრივი ბლეფია, როგორც იქამდე იყო. ნაცმოძრაობამ ყველაფერი გააკეთა, დაემტკიცებინა ქართველი ხალხისთვის, რომ ის გზა და მიმართულება, რომლითაც ქვეყანა მიჰყავდა, უფსკრულისაკენ მიდიოდა, იყო აბსოლუტურად ცუდი ეკონომიკური პოლიტიკა, პოლიტიკური ზეწოლა, წნეხი და ტოტალური კორუფცია ქვეყანაში. მიხეილ დუნდუა ამბობს, რომ ყველა საერთაშორისო კვლევით დასტურდება, რომ მთავრობის ეფექტურობა გაუმჯობესდა, დემოკრატიის ხარისხი გაუმჯობესდა. გაუმჯობესებულია ანტიკორუფციული საქმიანობა. გაიზარდა ქვეყნის კონკურენტუნარიანობა. „ჩვენ კონკურენტუნარიანობის მსოფლიო რეიტინგში უფრო დაწინაურებული ვართ, ვიდრე ვიყავით ნაცმოძრაობის დროს. 2011-12 წლებში ნაცმოძრაობის დროს 82-ე ადგილზე ვიყავით, ახლა 66-ე ადგილზე გადმოვინაცვლეთ“, – ამბობს ექსპერტი.
- ანუ თქვენ მიგაჩნიათ, რომ მიღწევები არის, „ენდიაი“ კი ტყუის?
- „ენდიაი“ ტყუის. არის მთელი რიგი მიღწევები, რომლებიც უნდა აისახოს ხალხის კეთილდღეობაზე. 2016-17 წლები გარდატეხის იქნება, როცა ქვეყანა დაიწყებს იმ საერთაშორისო მიღწევების ათვისებას, რაც გვაქვს. ყოველივე ეს ასახვას ჰპოვებს მოსახლეობის კეთილდღეობაზე. სწორედ ეს უნდა იყოს მთავრობის მიზანი. არის კიდეც. ეს იქნება მთავრობის მიზანი 2016-17-18 წლებში.
- უკვე მეოთხე წელია, რაც არსებული ხელისუფლება ქვეყნის სათავეშია. ამ ხნის განმავლობაში მას არ მიეცა საშუალება ბოლომდე განეხორციელებინა ყველა გეგმა და რეფორმა?
- საგარეო ფაქტორმა შეუშალა ხელი მთელი რიგი საკითხების გადაჭრას. მოხდა ლარის დევალვაცია. სერიოზული შეფერხებები იყო ჩვენს მეგობარ ქვეყნებში – აზერბაიჯანში, სომხეთში, თურქეთში, დსთ-ში, რამაც სერიოზული გავლენა იქონია პროცესებზე. რომ არა ეს ფაქტორები, რუსეთ-უკრაინის ომი და შედეგად განვითარებული კრიზისი, ბევრი სიკეთის მიღწევა შეიძლებოდა, რაც აისახებოდა თითოეული მოქალაქის კეთილდღეობაზე. მიუხედავად ამისა, ბევრი რამ მოხერხდა, ჯანდაცვის კუთხით სერიოზული ნაბიჯები გადაიდგა. სოფლის მეურნეობის კუთხით მნიშვნელოვანი ღონისძიებები გატარდა. თუმცა, საგარეო ფაქტორებმა ეს პროცესები შეაფერხა. ახლა თანდათან ვიწყებთ საგარეო შოკებიდან გამოსვლას და 2016-17 წლებში შესაძლებელი იქნება იმ მიზნების მიიღწევა, რაც დასახული იყო სახელმწიფო პროგრამებით.
- ქვეყნის შიგნით არ იყო პრობლემები, რომლებმაც ხელი შეუშალა ეკონომიკური მდგომარეობის გაუმჯობესებას?
- რა თქმა უნდა, შიგნითაც იყო პრობლემები.
- მაგალითად?
- ეროვნული ბანკის პოლიტიკამ გააძლიერა ლარის დევალვაცია და ლარის კურის ვარდნა. ეროვნულმა ბანკმა ყველაფერი გააკეთა, რომ სამომხმარებლო პოლიტიკის დონეზე დავრჩენილიყავით და მომხდარიყო ლარის დევალვაციის გაძლიერება. ახლა ეროვნულ ბანკში მენეჯმენტი შეიცვალა, ლარის კურსი სტაბილურდება და სიტუაცია უმჯობესდება. უარყოფითი ფაქტორები მოხსნილია და 2016-17 წლებში ლარის მკვეთრ დასტაბილურებას ველოდები.
„ახალი თაობა“, 13 აპრილი, 2016 წელი
ინტერვიუ მიხეილ მაჭავარიანთან: გაურიგდება თუ არა „ნაცმოძრაობა“ „რესპუბლიკელებსა“ და „ეროვნულ ფორუმს“
რა იმედები გაუცრუა ნაცმოძრაობას კვირიკაშვილმა, შექმნიან თუ არა კოალიციას რესპუბლიკელებთან და ფორუმთან, რა ამბის გაგებას ელოდებიან მამუკა კაციტაძისგან? – ამ თემებზე „ახალ თაობას“ ნაცმოძრაობის ერთ-ერთი ლიდერი მიხეილ მაჭავარიანი ესაუბრება.
- „ნაციონალებმა“ გიორგი კვირიკაშვილის 100 დღიანი მუშაობის შეფასება გამოაქვეყნეთ. აქამდე პრემიერების მუშაობას ასეთ ვადებში არ აფასებდით და ახლა რა ხდება?
- ჩვენზე უკეთ მის მუშაობას მოსახლეობა შეაფასებს, ჩვენ ჩვენი სათქმელი ვთქვით, თუ როგორ შეხვდა საქართველო გიორგი კვირიკაშვილის პრემიერობის 100 დღეს. ამ პერიოდში ბოლო 4 წლის მანძილზე ყველაზე დაბალი ეკონომიკური ზრდა დაფიქსირდა. 2012 წლის იანვარ-თებერვალში საქართველოში ეკონომიკა 6.7%-ით გაიზარდა. წელს დროის იგივე მონაკვეთში ეს მაჩვენებელი მხოლოდ 1,7% იყო. საქართველოში საგარეო ვალმა ისტორიულად ყველაზე მაღალ მაჩვენებელს _ 15 მილიარდ დოლარს მიაღწია. ეს მონაცემები საქართველოს ეროვნულმა ბანკმა გამოაქვეყნა. ბოლო 5 წლის მანძილზე ექსპორტის ყველაზე დაბალი მაჩვენებელი დაფიქსირდა.
ჩვენი თუ არ გჯერათ, „ენდიაი“-ს კვლევებს მაინც დაუჯერეთ. ეს კვლევები მარტში ჩატარდა და მოსახლეობა ამბობს, რომ კვირიკაშვილის გაპრემიერებით მათთვის არაფერი არ შეიცვალა. არადა ამ პრემიერის მიმართ მოლოდინები ნამდვილად იყო.
- ეს მოლოდინები თქვენ პარტიასაც ხომ ჰქონდა?
- ვფიქრობდით, რომ ეკონომისტი კაცია და რაღაცები შეიცვლებოდა. არადა არ უნდა გვქონოდა ამის იმედი. რაღაც პერიოდი ის ეკონომიკის მინისტრი იყო და მაშინ დაგვექცა თავზე ეკონომიკა. ვთვლიდით, რომ მაშინ ყველაფერს ირაკლი ღარიბაშვილი წყვეტდა. პრემიერად დამტკიცების დღეს კვირიკაშვილმა საჯაროდ გვითხრა, რომ მზად არის შეგვხვდეს და გაეცნოს ჩვენს პროგრამას. მას შემდეგ 100 დღე გავიდა და შეხვედრის სურვილიც კი არ გამოუთქვამს. ამ ფონზე შეიტანა მოგების გადასახადის ცვლილება, რაზეც თავად ბიზნესმა თქვა, არ გვინდა ეს გადასახადიო.
მთავრობა მზად იყო, შეემცირებინა 400 მილიონი. საუბარია ადმინისტრაციულ ხარჯებზე (ხელფასი, დანამატი, პრემია). ამაზეც უარი თქვა. საარჩევნო კოდექსზეც გადავალ ბარემ, გვქონდა მოლოდინი, რომ იქ ცვლილებები შევიდოდა. ამის პირობაც პრემიერმა დადო, მაგრამ არაფერი იცვლება. ვერ დავივიწყებ გარდაბანში ჩატარებულ არჩევნებსაც, რომელიც კვირიკაშვილის პრემიერობის დროს ჩატარდა. იმ დღეს რეალურად დავდექით სისხლისღვრის საფრთხის წინაშე. ნიღბიანი და შეიარაღებული ხალხი თავისუფლად გადაადგილდებოდა საარჩევნო უბნებზე. პირადი ცხოვრების ამსახველი კადრების გავრცელებასაც ვერ ავუვლით გვერდს. ესეც კვირიკაშვილის პრემიერობისას მოხდა. მან ჩვენი მოლოდინი არ გაამართლა. ვიცი, რომ მთავრობა თავიდან ბოლომდე დამოკიდებულია ერთ ადამიანზე – ივანიშვილზე. ამის მიუხედავად, მაინც მეგონა, რომ კვირიკაშვილი რაღაცებს შეცვლიდა.
- რატომ გეგონათ?
- მან ძალიან კარგად იცის, რომ პრემიერ-მინისტრი დიდი ხნის მანძილზე არ იქნება და ისტორიაში იმით შევიდოდა, რომ რაღაცები შეცვალა.
- თქვენ საიდან იცით, რომ მან ეს იცის ან ის, რომ ეს მართლაც ასე მოხდება?
- წინ არჩევნებია და კვირიკაშვილმა ყველაზე უკეთ იცის, რომ `ქართული ოცნება~ დამარცხდება. ეს მაფიქრებინებდა, რომ ის შეეცდებოდა, ისტორიაში შესულიყო როგორც რაღაცის გამკეთებელი პრემიერი.
- ზევით უამრავი პრეტენზია წამოუყენეთ პრემიერს და 100 დღე ამ პრობლემების გამოსასწორებლად საკმარისი იყო?
- ვინ გითხრათ, რომ 100 დღე საკმარისია. ამ ყველაფრის გამოსწორებას ბევრჯერ 100 დღე დასჭირდება.
- აბა ამ კაცს რატომ სთხოვთ სასწაულის მოხდენას 100 დღეში?
- არაფერ სასწაულს არ ვითხოვთ, მისგან მხოლოდ განცხადებას ველოდით და ესეც არ გააკეთა. საარჩევნო სისტემის შეცვლაზე მუშაობის დაწყება ნამდვილად შეიძლებოდა. ამის თქმას 100 დღე კი არა, 100 წუთიც არ სჭირდება.
- ამის გამო მისი უნდობლობის საკითხის დაყენებას ხომ არ აპირებთ?
- არა. მივიდეს არჩევნებამდე. ამ მიმართულებით ჩვენი აქტიურობა საჭირო არ არის. საპარლამენტო უმრავლესობას ისედაც შეექმნა პრობლემები. ფორუმი საერთოდ წავიდა, რესპუბლიკელები ამბობენ, რომ სანამ მათი თანაპარტიელები მინისტრები იქნებიან, მანამდე დარჩებიან უმრავლესობაში და მერე თავის გზას დაადგებიან.
- აქედან გამომდინარე ნაციონალები ფორუმთან და რესპუბლიკელებთან ხომ არ აპირებთ თანამშრომლობას?
_ დრაკონული საარჩევნო კოდექსის შეცვლას თუ შეეცდებიან, რა თქმა უნდა, მხარს დავუჭერთ, „გირჩი“ რომ გულზე არ მეხატება, კარგად იცით, მაგრამ როცა საგამოძიებო კომისიის შექმნა მოითხოვეს, მხარი დავუჭირე.
- „რესპუბლიკელებზე“ და „ფორუმზე“ მეტად არ გეხატებათ „გირჩი“ გულზე?
- „გირჩი“ არ მეხატება და ვსიო, რომ მეხატებოდნენ, ერთად ვიქნებოდით.
- „ნაციონალური მოძრაობა“ აპრილში აპირებდით საარჩევნო კოდექსთან დაკავშირებით საკონსტიტუციო ცვლილების წარმოდგენას, რა ხდება ამ მიმართულებით?
- ველოდებით არასაპარლამენტო ოპოზიციას. რამდენიმე დღის წინ შევხვდი მამუკა კაციტაძეს. რომელიც თავის მხრივ ეკონტაქტება კვირიკაშვილს და დავაბარე, რომ 15 აპრილისთვის გაგვცენ საბოლოო პასუხი, რას აპირებენ საარჩევნო კოდექსზე.
- 15 აპრილი რატომ შეარჩიეთ?
- მთავრობამ უთხრა კაციტაძეს, 15 აპრილამდე გვაცადეო.
- 15 აპრილის შემდეგ რა იქნება?
- პლენარულ სხდომაზე გავიტანთ ამ ცვლილებებს. „ქართული ოცნების” ცვლილებებსაც რაღაც პრობლემები ექმნება.
- იმათ ცვლილებას რაღა პრობლემა ექმნება?
- იმ სისტემას ძირითადად რესპუბლიკელები „აწვებოდნენ“ და ახლა შესაძლოა ეს სისტემა ბუნებით მაჟორიტარებმა დაბლოკონ.
- ნაციონალებშიც ბლომად გყავთ ბუნებით მაჟორიტარები...
- გვყავს, გვყავს და ცუდი გაგებით სულ არ მიხსენებია ეს ტერმინი.
- რაკი „ფორუმი“ და „რესპუბლიკელები“ „ქართულ ოცნებას“ გაემიჯნენ, დაუჭერენ ისინი თქვენს ცვლილებებს მხარს?
- ალბათ დაგვიჭერენ. წინასწარ არ მინდა რაღაცების თქმა. მათთან ალბათ გვექნება საუბარი და თუ ჩვენს ინიციატივას დაუჭერენ მხარს, ძალიან კარგი იქნება.
- შემთხვევით ახალ უმრავლესობასაც ხომ არ შექმნით?
- არა, ამის საჭიროება არ არის.
- წინა სასესიო კვირაში სუსის უფროსისთვის უნდა მოგესმინათ და ეს მოსმენა ჩაიშალა. როდის მოუსმენთ ვახტანგ გომელაურს?
- ჩვენ მის მოსასმენად სულ მზად ვართ, მაგრამ `ქართულ ოცნებას~ არ უნდოდა ეს. სხდომა რომ ჩაშალეს, დარბაზში ვიყავი და ვხედავდი, რაც ხდებოდა. დარბაზში თავიდან ბლომად იყვნენ „ოცნების“ დეპუტატები, მერე ადგნენ და ნელ-ნელა დაიწყეს გასვლა. სხდომის ჩასაშლელად ყველაფერი გააკეთეს. 11 აპრილს ბიუროს სხდომაზე დავაყენე გომელაურის მოსვლის საკითხი, მაგრამ პასუხი ვერ გამცეს, როდის მოვა სუსის უფროსი. იმავე სხდომაზე არც იმაზე მივიღეთ პასუხი, თუ როდის გაიტანენ ჩვენ მიერ მომზადებულ რეზოლუციას.
- მაშინ თქვით, რომ წლების მანძილზე იყავით ვიცე-სპიკერი და კარგად იცით, როგორ ხდება საკითხების ჩაჩოჩება. ეს იმას ნიშნავს, რომ თქვენც სცოდავდით ამ მიმართულებით?
- ასეთი რამ არასდროს მიკადრია! გახსოვთ, ვინმეს ეჩხუბოს, ჩვენი კანონი რატომ არ გამოდის განსახილველადო?! ჩემი თუ არ გჯერათ, ჯონდის ჰკითხეთ, ბაღათურიას. სულ მაგის კანონები გამოდიოდა. თუ არ გინდა რაღაცის მიღება, მხარს ნუ დაუჭერ, მაგრამ საკითხის გაჩოჩება რა წესია! 4 თვეა, ეს რეზოლუცია დევს და არაფრით არ გააქვთ.
- რა გიწერიათ ამ რეზოლუციაში ამისთანა?
- მხოლოდ კარგი.
- რა არის ეს კარგი?
- საქართველოს ევროპულ არჩევანს უჭერს მხარს. უფრო ზუსტად თუ გაინტერესებთ, გია ბარამიძესთან გადაამოწმეთ.
- უკრაინაში ისევ გამწვავდა ვითარება. თქვენი გუნდის ნახევარი იმ პროცესებშია ჩართული და ეს არჩევნებზე ხელს არ შეგიშლით? ორ ფრონტზე ბრძოლა ადვილი იქნება ვითომ?
- უკრაინაში ჩვენი თანაგუნდელები მართლაც მრავლად არიან, ისინი იქ საქართველოს საქმესაც აკეთებენ. ამიტომაც მათ სულით და გულით ვგულშემატკივრობთ. აქაურ საქმეებში ეს ხელს არ შეგვიშლის, იმიტომ, რომ აქაც მრავლად ვართ. საკალათბურთო ენაზე რომ ვთქვა, გრძელი სათადარიგო სკამი გვაქვს.
- საარჩევნოდ გრძელი სათადარიგო სკამიდან ძირითადი შემადგენლობის შერჩევა მოგიწევთ და უკმაყოფილოთა რიგიც გრძელი ხომ არ იქნება?
- ვიღაცა ალბათ განაწყენდება, ეს ჩვეულებრივი ამბავია. ერთი რამ იცოდეთ, ყოველთვის უმჯობესია კონკურენციის არსებობა. ასე უფრო ღირსეულებს შევარჩევთ ძირითადისთვის.
——————————–
„ვერსია“, 14 აპრილი, 2016 წელი
ინტერვიუ გიორგი ფეიქრიშვილთან: „ვაჟა ლელუაშვილი ჩემი ნათესავია და მასზე ახლო მეგობარი არავინ მყავს!“// გარდაბნის მაჟორიტარი პოლიტიკაში დარჩენას აღარ აპირებს!
ნინო კომახიძე
გარდაბნის მაჟორიტარი გიორგი ფეიქრიშვილი ბრალდებების ერთ-ერთ ადრესატად მას მერე იქცა, რაც კუდ-ის უფროსის ყოფილი მოადგილე ვაჟა ლელუაშვილი დააკავეს. 18 მარტს მომხდარი ავტოსაგზაო შემთხვევის შემდეგ, ფეიქრიშვილი, ორ პარლამენტართან ერთად, სხეულის მძიმე დაზიანებებით საავადმყოფოში მოხვდა და, ცხადია, არც პარლამენტში გამოჩენილა და არც კომენტარები გაუკეთებია. თუმცა, ვაჟა ლელუაშვილი რომ მისი ნათესავია და გარდაბანში იმასაც ,,ტრაბახობდა” - ,,ოცნებამ” ლელუაშვილი მე ,,მაჩუქაო”, ამაზე ,,ვერსია” ჯერ კიდევ მაშინ წერდა, როცა ჟურნალისტური გამოძიება გამოაქვეყნა ციკლით ,,წავკისელი ფეოდალები”. მოკლედ, ,,ვერსიის” დოსიე უამრავ ფაქტს ინახავს ფეიქრიშვილისა და მისი გარემოცვის საგმირო საქმეებისა, თუმცა ამჯერად ამ საქმეების პოლიტიკური ნაწილი გავარკვიოთ _ გავრცელებული ხმების თანახმად, ყოფილი ნაციონალი ჯერ ზვიად ძიძიგურის პარტიის წევრობასა და მის ფრაქციაში შესვლას ცდილობდა, შემდეგ დამოუკიდებელი მაჟორიტარების ფრაქცია შექმნა და საპარლამენტო უმრავლესობას ამ სახით შეუერთდა. მის ანგარიშზეა ბრალდება გარდაბანში არჩევნების გაყალბების შესახებ. ასევე, ერთი ვერსიით, შესაძლოა, ლელუაშვილთან ერთად, ის ამჯერად, ლევან მამალაძის ახალ პარტიაშიც გვეხილა. მოკლედ, ყველა ეს ჭორი და ბრალდება უშუალო ადრესატთან, გიორგი ფეიქრიშვილთან გადავამოწმეთ, რომლის თქმით, თუკი ჯანმრთელობის მდგომარეობა ხელს შეუწყობს, საპარლამენტო ცხოვრებას დაახლოებით 2 კვირაში დაუბრუნდება.
- ბატონო გიორგი, დიდი ხანია საუბრობენ, რომ ზვიად ძიძიგურის ფრაქციაში გინდოდათ შესვლა და თურმე, მისი პარტიის ყრილობასაც დასწრებიხართ, გარდაბნელი ნაციონალების ერთ ჯგუფთან ერთად. ეს საუბრები ვაჟა ლელუაშვილის დაკავების შემდეგ უფრო გააქტიურდა. ძიძიგურის პარტიაში რა გინდოდათ?
- ჟურნალისტები ხართ და მესმის, ასეთ კითხვებს რომ სვამთ, ეს ინფორმაციები ჭორის დონეზე ვრცელდება. ზვიად ძიძიგურის ფრაქციაში რომ მდომებოდა შესვლა, სხვა ფრაქციის წევრი გავხდებოდი? ვიქნებოდი ძიძიგურის ფრაქციაში. მას უკვე ჰქონდა საპარლამენტო ფრაქცია, როცა ჩვენ სხვა ფრაქცია შევქმენით. არ ვიცი, ვის თავში რა არის და ვინ რა ჭორს მოიფიქრებს, პირი არავის აქვს ამოკერილი, მაგრამ ამ საუბრებს არსებითი მნიშვნელობა არ აქვს, მე ჩემს სიმართლეში დარწმუნებული ვარ. ზვიად ძიძიგურსაც, მის პარტიასაც და ფრაქციასაც დიდ პატივს ვცემ, კარგი პოლიტიკოსები არიან, მათ მიმართ ძალიან კარგად ვარ განწყობილი. მაგრამ მის ფრაქციაში რომ მდომებოდა, რატომ ვერ შევიდოდი, ხელს რა შემიშლიდა?
- როგორც ცნობილია, თავად ძიძიგურმა არ მიგიღოთ, კოალიციაში არსებული უარყოფითი გამოხმაურების გამო. დღეს თურმე, ,,ოცნებაში” გავლენების განსამტკიცებლად, ზვიად ძიძიგურს აგარაკსაც უშენებთ. ესეც ჭორია?
- თუ მოინდომებთ, ძალიან ადვილი დასადგენია, ზვიად ძიძიგურს სახლს ვუშენებ, იქ რამე აქვს თუ არა. სოფელში არაფერი იმალება, ყველამ ყველაფერი იცის და ეს სიცრუე ბატონ ზვიადს ტყუილად აუგორეს. შესაძლოა, იმიტომ, რომ მასთან მართლა ვმეგობრობ. გადაბმული მეგობრები არ ვართ, მაგრამ დიდ პატივს ვცემ, რადგან პატრიოტი კაცია. თუმცა, რა გამოდის, დიდი სურვილი მქონდა, მის ფრაქციაში შევსულიყავი, მაგრამ არ მიმიღო?! ახლა მე უნდა ვიძახო, რომ მსგავსი რამ არ ყოფილა? ან რატომ არ მიმიღო, ჩემზე ჭორები დადის, ცუდი კაციაო?? ცუდი კაცი არავისთვის ვყოფილვარ, არც იმ ადამიანებისთვის, ვინც ამ ტყუილებს იგონებს.
- არჩევნები როგორ მოიგეთ, ამაზეც იყო კითხვისნიშნები, საქმეც აღიძრა. იყო საუბარი, რომ ამაში თქვენი მეგობარი, ვაჟა ლელუაშვილი გეხმარებოდათ. მასთან რა გაკავშირებთ?
- არავითარი შეხება არ მქონია გამოძიებასთან, არც პროკურატურასთან, ან რატომ უნდა მქონოდა?! არაფერი დამიშავებია და თუ დადგინდა, რომ რამე დავაშავე, პასუხსაც ვაგებ. მე ვაჟა ლელუაშვილთან ნათესაური და მეგობრული კავშირი მაქვს. ბავშვობიდან ვმეგობრობთ, მასზე ახლობელი მეგობარი არავინ მყავს. ზეპირად ვიცი ვაჟას ბუნება და დარწმუნებული ვარ, რასაც აბრალებენ, ამას არ გააკეთებდა. თავს მოიკლავს ვაჟა და ასეთ რამეს არ იკადრებს. 5 წლიდან ერთად მოვდივართ, თანაკლასელები ვართ და ვიცი, რასაც ვამბობ.
- აბა, ფარული კადრების გადაღებას და ამ მეთოდით ქვემო ქართლზე გავლენების მოპოვებას აბრალებენ?
- ეს დიდი სისულელეა! ვის რაში სჭირდება ამ მეთოდებით ბრძოლა, არ ვიცი, მაგრამ ვიცი, ეს კაცი რისი გამკეთებელია და რისი – არა. საერთოდ, რაც ხდება, ეს დაუშვებელია, დანარჩენი გამოძიების საქმეა. მე საიდან უნდა ვიცოდე, ამ მეთოდების გამოყენება პოლიტიკაში ვის რაში სჭირდება. ჩემი კოლეგები, რომელთაც საყველაფრო აქვთ დამთავრებული და ყველაფერი იციან, დღეს ამაზე კომენტარებს აკეთებენ. მე კი საყველაფრო არ დამიმთავრებია, ინჟინერი ვარ. ჩემთვის ამ საზიზღრობის წარმოდგენაც კი შეუძლებელია, რომ მომკლან, ამის მქნელი არ ვარ.
- შეგიძლიათ დაადასტუროთ, რომ არჩევნებში ლელუაშვილი ჯამარაულს და ,,ოცნებას” ეხმარებოდა?
- არ ეხმარებოდა. არც მე ვეხმარებოდი, მით უმეტეს, მაშინ დეპუტატი ვიყავი, უმრავლესობის წევრი, მაგრამ სიტყვაც არავის უთქვამს, მოგვეხმარეო. 71 000 ამომრჩეველია გარდაბანში. აი, ხომ ამბობენ, იქ საქმეებს ფეიქრიშვილი და ლელუაშვილი ატრიალებენო, ჰოდა, ერთი კაცი მოიყვანონ, ვისაც ჩვენ ვუთხარით, ხმა პეტრესთვის ან ჯამარაულისთვის მიეცა!
- ფოტოც გასაჯაროვდა, სადაც ლელუაშვილი გარდაბნის ,,ოცნების” შტაბშია გადაღებული. ამაზე საუბრობს მამუკა არეშიძეც...
- მამუკა არეშიძე იმდენ რამეს ამბობს, არ მინდა, ავყვე. არც ვამტყუნებ, არჩევნები წააგო და შეიძლება, მეტიც ილაპარაკოს ამაზე. თუმცა ვინც რას იტყვის, ყველაფერი მართალია? მის საუბრებს ყურადღებას არ ვაქცევ, აბსურდად მიმაჩნია. რა გავაკეთო, პირს ხომ არ ამოვუკერავ, ამიტომ ერთი პასუხი მაქვს, რასაც არეშიძე ამბობს, გარდაბანში დამარცხების გამო, ეს ყველაფერი ტყუილია, მაგრამ ვისაც უნდა, მას დაუჯეროს!
- სხვათა შორის, იმასაც ამბობენ, რომ გარდაბანში ,,ოცნების” მაჟორიტარი სწორედ ის უნდა იყოს 2016 წელს…
- იყოს მერე, ღმერთმა ხელი მოუმართოს. იყოს და მოიგოს! მე ქვემო ქართლში არავითარი გავლენები არ მაქვს. კაცო, არ შეიძლება, ადამიანმა არჩევნები მოიგოს? გარდაბნის რაიონში დავიბადე, გავიზარდე, იქ ვმუშაობდი. არც ერთი ნორმალური ადამიანი, ვინც ჩემთან დახმარების თხოვნით მოსულა, უპასუხოდ არ გამიშვია. თავს არ ვიქებ, უბრალოდ არ შემიძლია, როცა ადამიანი გაჭირვებულია, კანონის ფარგლებში, არ დავეხმარო. იმ რაიონში ვცხოვრობ, ისევ იქ უნდა ვიცხოვრო, ძალიან ბევრი მეგობარი მყავს, უფროსსაც ვიცნობ და უმცროსსაც, მიყვარს ყველა გარდაბნელი _ რა არის ამაში დანაშაული?!
- ლევან მამალაძესთან რაღა გაკავშირებთ?
- ლევან მამალაძის გუბერნატორობის დროს მე გამგებელი ვიყავი. დიახ, მასთან ვმეგობრობდი, მასზე ცუდს არ ვიტყვი, რადგან ძალიან კარგი კაცია. დღესაც შემიძლია, მასთან ვიმეგობრო, თუკი ლევანი მოინდომებს და ვიმეგობრებ კიდეც!
- ანუ, მართლაც აპირებდით მის პარტიასთან, ,,სახალხო ხელისუფლებასთან” თანამშრომლობას - ასეთი ხმებიც არსებობს, რომ თქვენ და ლელუაშვილი 2016 წელს, შესაძლოა, ამჯერად მამალაძესთან გვეხილეთ?
- არა, ესეც ჭორებია. თუ ამას ვაპირებდი, მომავალშიც დავაპირებ და ვიქნები კიდეც მის პარტიაში, ამაში პრობლემას ვერ ვხედავ. თუმცა ამაზე საერთოდ არ ვფიქრობ, მეტიც, არცერთ პარტიაზე აღარ ვფიქრობ _ აღარასდროს გავხდები არცერთი პარტიის წევრი, დამოუკიდებელი ადამიანი ვიქნები.
- 2016 წელს დამოუკიდებელ დეპუტატობას აპირებთ?
- თუკი რამე შემიძლია და ჩემს ქვეყანას გამოვადგები, გავაკეთებთ. თუმცა დღეს ვფიქრობ, რომ ამას არ ვიზამ – პოლიტიკაში დარჩენას არ ვაპირებ. ვნახოთ, რა და როგორ იქნება.
—————————-
„საერთო გაზეთი“, 13 აპრილი, 2016 წელი
ინტერვიუ შოთა აფხაიძესთან: ვის სურს საქართველოს რუკიდან გაქრობა?!
ირანდა კალანდაძე
გვესაუბრება კავკასიის ისლამური კვლევების ცენტრის დირექტორი, ექსპერტი კავკასიის უსაფრთხოების საკითხებში შოთა აფხაიძესთან.
- შოთა, რამდენად არის საფრთხე, რომ ყარაბაღის კონფლიქტმა რეგიონული ომის სახე მიიღოს?
- საფრთხე რეალურია. როგორც იცით, მთიანი ყარაბაღის კონფლიქტურ რეგიონში ფართომასშტაბიანი სამხედრო მოქმედებები დაიწყო, სახეზეა სამხედრო კონფლიქტის ესკალაცია. აშშ-ს არ სურს და არ აძალებს საქართველოს, რომ ჩაერთოს ყარაბაღის კონფლიქტში სამხედრო გზით. ასე რომ, პროვოკატორობას და საკუთარ მერკანტილურ ინტერესებს ნუ გადააყოლებენ ქვეყნის ბედს. თურქეთს თუ ასე ძალიან სურს სომხეთან ომი, მას პირდაპირი სახმელეთო საზღვარი აქვს ამ სახელწიფოსთან და ჩვენს გარეშეც შეუძლია დაუპირისპირდეს, არაა საჭირო საქართველო გაეხვიოს ამ სამხედრო პოლიტიკურ ავანტიურაში. თურქეთს სურს მის მიერ მოსყიდული ქართველი პოლიტიკოსების და ჩინოვნიკების ხელით სომხეთს ომი გამოვუცხადოთ. რასაც ჩვენზე რუსეთის რისხვა მოჰყვება აუცილებლად.
რაც შეეხება თურქეთს, იგი შეეცდება ეს კონფლიქტი რელიგიურ კონტექსტში მოაქციოს და რეგიონულ ომს ქრისტიანულ – მუსულმანური დაპირისპირების სახე მისცეს. ამიტომ ის გამოიყენებს ისლამური სახელმწიფოს სამხედრო რესურსს, რომელიც დღეს არცთუ ისე სახარბიელო მდგომარეობაშია, ასევე სირიაში ასადის ხელისუფლების წინააღმდეგ მებრძოლ „ალ ნუსრას“, „აჰრარ – ალ შამის“ და „სირიის თავისუფალი არმიის“ მებრძოლებს.
რეგიონში ვითარება მაქსიმალურად იძაბება, სულ უფრო რეალური ხდება ამ კონფლიქტის რეგიონალურ ომში გადაზრდის საფრთხე. საქართველო აუცილებლად აღმოჩნდება არჩევნის წინაშე, კონფლიქტის მხარე ბლოკებს შორის: აზერბაიჯანი-თურქეთი-ნატოს და – რუსეთ-სომხეთის, დიდი ალბათობით ირანის მხარდაჭერით.
- რეგიონული ომის შემთხვევაში რუსეთის სამხედრო ძალები სახმელეთო და საჰაერო გზით დისლოცირებას მოახდენენ სომხეთში – გიუმრის ბაზის გასაძლიერებლად, რაც საქართველოს ტერიტორიის გავლითაა ყველაზე სწარაფად შესაძლებელი. სავარაუდოდ, ეს კონფლიქტი ჯავახეთში გარკვეული სახის დესტაბილიზაციასაც გამოიწვევს...
– დიახ. საქართველო აღმოჩნდება ურთულესი გეოპოლიტიკური არჩევანის წინაშე. ამ სიტუაციაში, ჩვენი ქვეყნის პოლიტიკურმა ხელისუფლებამ უნდა გაითვალისწინოს კავკასიის რეგიონის სპეციფიური გეოპოლიტიკური და გეოგრაფიული გარემო და მწარე ისტორიული გამოცდილება. თურქეთი, რომელსაც ასეთი დიდი გავლენა აქვს, საჭიროების შემთხვევაში, საქართველოს გავლით შეიყვანს ჯარს აზერბაიჯანის ტერიტორიაზე. თურქეთმა, შეიძლება, მათთვის სატრანზიტო ბაზებიც მოითხოვოს ჩვენ ქვეყანაში. ასევე საქართველოს ტერიტორიიდან ჩრდილო კავკასიაში დივერსიულ – ტერორისტული ჯგუფები გადასხას დესტაბილიზაციის მოსაწყობად და სეპარატისტული მოძრაობების გასააქტიურებლად. ამას კი რუსეთი რადიკალური და ხისტი ნაბიჯებით უპასუხებს, რასაც საქართველოს ტერიტორიის სამხედრო პოლიგონად გადაქცევა მოჰყვება.
– ეს იმ დროს, როცა საქართველოს ევროატლანტიკური კურსი აქვს აღებული...
– საქართველოს ხელისუფლებამ ქვეყნის ინტერესებზე წინ არ უნდა დააყენოს „ევროატლანტიკური კურსი“, გადახედვას უნდა დაექვემდებაროს თურქეთან გაფორმებული სტრატეგიული პარტნიორობისა და თანანშრომლობის ხელშეკრულებები. თურქეთ – აზერბაიჯანთან უნდა ვითანამშრომლოთ მხოლოდ პრაგმატულ ჭრილში, საქართველოსთვის მომგებიან ეკონომიკურ საკითხებში. უარი უნდა ვთქვათ თურქეთ-აზერბაიჯანთან სამხედრო სამოკავშირეო თანამშრომლობაზე, თურქული საჯარისო კონტინგენტისთვის საქართველოს ტერიტორიაზე არსებული სამხედრო ბაზების დათმობაზე და საზღვაო, სახმელეთო, სამხედრო საჰაერო დერეფნის მიცემაზე. რადგან პირდაპირ კონფლიქტში არ შევიდეთ რუსეთთან და მის მოკავშირე სახელმწიფოებთან, რასაც აუცილებლად მოჰყვება რუსეთის არმიის ინტერვენცია საქართველის ტერიტორიაზე. პირდაპირ ვიტყვი, ყარაბაღი, კავკასიის ეს „ახლადგაღვიძებული ვულკანი“ საქართვგელოს უდიდესი საფრთხის ქვეშ აყენებს. ვითარების გამწვავების შემთხვევაში, მოსალოდნელია პროცესებში მსოფლიო გეოპოლიტიკის უდიდესი მოთამაშეების – თურქეთის და რუსეთის ჩართვა.
– ამ ე.წ. ცხელი კერების გაცოცხლება ვის ინტერესებში შეიძლება შედიოდეს?
– პუტინმა თქვა, რომ კონფლიქტი უნდა დარეგულირდეს დიპლომატიური გზით. ალიევის მიმართ ამ შეგონებას მოჰყვა აზერბაიჯანის ნაბიჯი, თორემ ალიევი ჯარების გაყვანას კონფლიქტის ზონიდან სულაც არ აპირებდა. მიუხედავად ორივე მხარის მიერ მიღებული გადაწყვეტილებისა, ლოკალური კონფლიქტები, შეიარაღებული დაპირისპირება მაინც გრძელდება. რა შედეგი მოჰყვება ამას, ჯერჯერობით არავინ იცის. შესაძლოა, კონფლიქტი არ გაიყინოს და უფრო მასშტაბური სახე მიეცეს. ვერ ვიტყვით, რომ მოქმედებები აუცილებლად გადაწყვეტილებებიდან გამომდინარე იქნება შესრულებული. ის, რომ ცეცხლის შეწყვეტის შესახებ შეთანხმება მიღწეული იქნა, არის რუსეთის და პირადად რუსეთის პრეზიდენტის დამსახურება. მან უზრუნველყო ამ გადაწყვეტილების მიღება ორივე მხრიდან, თორემ თურქეთის როლი ამ დაპირისპირებაში ყველამ დავინახეთ, როგორიც იყო. ყარაბაღის კონფლიქტი გაღვივებულ იქნა პირდაპირ ერდოღანის წაქეზებით. ერდოღანი იყო დაინტერესებული იმაში, რომ აზერბაიჯანს კონფლიქტი გაეცოცხლებინა.
თურქეთს თავისი მიზნები აქვს. ერდოღანს სირიაში განცდილი მარცხის გამო მიზნად ჰქონდა რეგიონალური ომის დაწყებით რუსეთისთვის სამაგიერო გადაეხადა. თურქეთი მთელი ამ პერიოდის განმავლობაში თანამშრომლობდა ისლამურ სახელმწიფოსთან, მხარს უჭერდა „ალ-ნუსრას“, სირიის თავისუფალ არმიას – ვითომ ზომიერ ოპოზიციას. ანკარა რადიკალ ისლამისტებს ასადის ხელისუფლების წინააღმდეგ სატრანზიტო გზას აძლევდა და იარაღით უზრუნველყოფდა. შემდეგ კარგად დავინახეთ რუსეთმა თავის ადგილზე როგორ მოსვა ყველა. ფაქტობრივად, დაამარცხა ისლამური სახელმწიფო და ერდოღანი მათთან თანამშრომლობაში ამხილა. ერდოღანის, როგორც პოლიტიკოსის რეიტინგი საერთაშორისო ასპარეზზე დიდად დაეცა, ეს ერდოღანის მარცხი იყო. ამიტომ ის დიდი გეოპოლიტიკური ომის წამოწყებაზე გადავიდა. რუსეთს ისედაც უამრავი პრობლემა აქვს, უკრაინაში, სირიაში დიდი რესურსი იხარჯება. ერდორანს სურდა აზერბაიჯანში გამოწვეული კონფლიქტი მთელ რეგიონს გადასდებოდა, ამას ჩრდილო კავკასიაც მიჰყვებოდა, ეს იყო მათი მიზანი. მთელი ამ პერიოდის განმავლობაში ალიევმა რატომ არ გააცოცხლა გაყინული კონფლიქტი? ეს მას შემდეგ მოხდა, რაც აზერბაიჯანში საუდის არაბეთის და ყატარის ხელისუფლების უმაღლესი პირების ვიზიტები განხორციელდა, ამას ზედ ერდოღანის ვიზიტიც დაერთო. პირდაპირ ერდოღანის წაქეზებით მოხდა ყველაფერი, ეს ნათლად ჩანს და საკითხი ეჭვქვეშაც არ არის დასაყენებელი. განსახილველიც არ არის, რომ კონფლიქტი სწორედ ერდოღანის მიერ იყო პროვოცირებული.
– როგორ ფიქრობთ, ამ შემთხვევაში რა პოზიციას დაიკავებს ირანი?
– ირანის თავდაცვის მინისტრის განცხდებით, ის მხარს უჭერს აზერბაიჯანის ტერიტორიულ მთლიანობას. ირანს ჭკუათმყოფელი ხელისუფლება ჰყავს. თუ ვითარება არ გამწვავდა და კონფლიქტი გლობალურ ომში არ გადაიზარდა, ირანი არ იქნება კონკრეტულად რომელიმე ქვეყნის მხარდამჭერი. თეირანი ჯერჯერობით მედიატორის ფუნქციას შეასრულებს, ხოლო თუ გლობალური ომი გაჩაღდა და თურქეთი და ნატო ჩაერთნენ, ირანი, როგორც რუსეთის მოკავშირე და ევროატლანტიკური ალიანსის მოწინააღმდეგე, რუსეთის პოზიციას დაიჭერს.
– თქვენ თქვით, რომ ქართულმა მხარემ ნეიტრალური პოზიცია უნდა დაიკავოს, რამდენად შესაძლებელია ნეიტრალიტეტის შენარჩუნება ამ კრიზისულ სიტუაციაში?
– პირდაპირ ვამბობ, რომ ქართულმა მხარემ არანაირი სამხედრო ტვირთი არ უნდა გაატაროს, არც რუსული და არც თურქულ-აზერბაიჯანული. რომელიმე მხარის მიმართ მიღებული გადაწყვეტილება ნიშნავს საქართველოს ჩართვას რეგიონალურ კონფლიქტში და ეს იქნება დამღუპველი.
„საერთო გაზეთი“, 13 აპრილი, 2016 წელი
ინტერვიუ გოგი თოფაძესთან: „კოალიციაში განხეთქოლებას ზოგიერთები მე მაბრლებენ, მაგრამ, სინამდვილეში, შექმნილი ვითარება იმის ლოგიკური დასასრულია, რაც 2012 წელს დაიწყო“
ნელი თორდია
მას შემდეგ, რაც „მრეწველებისა“ და „რესპუბლიკელების“ ურთიერთობა „ცივი ომის“ ფაზიდან ღია დაპირისპირებაში გადაიზარდა, ფრაქცია „ქართული ოცნება-მრეწველების“ ლიდერი გარკვეული პერიოდის განმავლობაში, მედიასთან ურთიერთობისგან თავს იკავებდა, თუმცა კოალიციის დაშლილად გამოცხადების შემდეგ ინტერვიუზე დაგვთანხმდა და მასთან საინტერესო საუბარიც შედგა.
რა გახდა კოალიცია „ქართული ოცნების“ დაშლის მთავარი მიზეზი, როდის დაიწყო დაპირისპირება რესპუბლიკელებთან, რას ფიქრობს მოახლოვებულ საპარლამენტო არჩევნებზე და ქვეყნის ეკონომიკურ განვითარებაზე? ამ და სხვა თემებზე „საერთო გაზეთს ფრაქცია „ქართული ოცნება-მრეწველების“ ლიდერი გოგი თოფაძე ესაუბრა:
– დიახ, გარკვეული დროის მანძილზე ინტერვიუებისგან თავს ვიკავებდი და ზოგიერთ მედიასაშუალებასთან, მათი არაობიექტურობიდან გამომდინარე, ურთიერთობის სურვილი ახლაც არ მაქვს. ქვეყანაში უამრავი კეთილი საქმე კეთდება, მაგრამ ამას არ აშუქებენ და მხოლოდ ხელისუფლების ლანძღვაზე არიან მომართულები. რაც შეეხება კოალიციაში განხეთქილებას ზოგიერთები მე კი მაბრალებდენ, მაგრამ, სინამდვილეში, შექმნილი ვითარება ლოგიკური დასასრულია იმისა, რაც 2012 წელს დაიწყო. მაშინ მთავარი ამოცანა იყო, რომ ჩვენი გაერთიანებით დაგვესრულებინა ის უბედურება, რაც ქვეყანაში ცხრა წლის განმავლობაში ხდებოდა. იმ ეტაპზე ეს ამოცანა შევასრულეთ და ძალა, რომელიც ქვეყანას უფსკრულისკენ მიაქანებდა, მოვიცილეთ. ამის შემდეგ ხელისუფლებაში მოვიდნენ სხვადასხვა იდეოლოგიის მქონე პარტიები, რომლებსაც განსხვავებული ხედვა ჰქონდათ თუნდაც ერთნაირ სქესიანთა ქორწინების მიმართ..
– რესპუბლიკელებთან დაპირისპირების მიზეზი ეს გახდა?
– ერთ-ერთი მიზეზი ნამდვილად ეს იყო. ჩვენთვის წარმოუდგენელია, რომ შეიძლება ჩვენი ქორწინების სახლში ახალგაზრდა ბიჭები შეუღლდნენ და ხვევნა-კოცნით გამოვიდნენ გარეთ. ამას ჩვენი მრავალსაუკუნოვანი ტრადიციები, კულტურა და რწმენა ეწინააღმდეგება. ამიტომ ვაპირებთ, რომ ჩავატაროთ რეფერენდუმი, სადაც მოსახლეობას ერთადერთ კითხვას დავუსვამთ – უნდათ თუ არა, რომ საქართველოში ერთნაირ სქესიანთა ქორწინება დაკანონდეს? რეფერენდუმისთვის მზადების პერიოდში, აჭარიდან მოყოლებული, მთელი საქართველო მოვიარეთ და ერთნაირ სქესიანთა ქორწინების მომხრე ერთი კაცი ვერ ვნახეთ. რატომ ვმეტიჩრობთ? ვინ გვაძალებს და გვახვევს თავს, როცა ევროკავშირის ქვეყნების ნახევარზე მეტი ამას არ აღიარებს? პარლამენტის 150 დეპუტატიდან 82 თვლის, რომ ქორწინება ქალისა და მამაკაცის ერთობაა. შევეცდებით 113 ხმა მოვაგროვოთ, რომ კონსტიტუციური ცვლილება დავიწყოთ, მაგრამ ამ შემთხვევაშიც გამოდის, რომ 37 დეპუტატი ანუ მეოთხედი, ამის დაფიქსირების წინააღმდეგია. წარმოგიდგენიათ, რომ ეს ვინმემ აღიაროს?
– „რესპუბლიკურმა პარტიამ” გამოაქვეყნა განცხადება, რომელშიც წერია, რომ ქორწინება არის ქალისა და მამაკაცის ერთობა და ამ საკითხს ზედმეტი კონსტიტუციური ცვლილებები არ ჭირდება. თინა ხიდაშელის თქმით, ქორწინების თემით გააქტიურებით ვიღაც ცდილობს შექმნას ხელოვნური დაძაბულობა იქ, სადაც ის არ არსებობს…
– თავს ნუ იმართლებენ. რეფერენდუმი სწორედ იმიტომ გვინდა, რომ ასეთი საფრთხე არსებობს ან მომავალში იარსებებს. რეფერენდუმის შედეგების გაუქმებას ახალი რეფერენდუმი დაჭირდება, საქართველოში კი ვერავინ იპოვის ერთნაირ სექსიანთა ქორწინების მომხრე 200 000 ადამიანს. კოალიციის დაშლა თუნდაც იმიტომ იყო აუცილებელი, რომ ლუსტრაცია მომხდარიყო და ხალხს სცოდნოდა, ვინ რას გვიპირებს და რას ემსახურება. თავიდან არავინ უყურებდა, ვინ რომელი პარტიიდან იყო, რადგან ყველა ბიძინა ივანიშვილის სახელით მოვიდა. შემდეგ კი ისე მოხდა, რომ ზოგიერთ პარტიებს ძალიან ბევრი პრივილეგია მიეცათ: მინისტრები, მაჟორიტარი დეპუტატები და ა.შ. და კოალიციის დანარჩენი წევრები დაიჩაგრენ. რა თქმა უნდა, ამანაც გარკვეული უკმაყოფილება გამოიწვია. შემდეგ ვითარება იმან დაძაბა, რომ გაუთავებლად გაიძახოდნენ, ყველაზე ძლიერი პოლიტიკური ძალა ვართო. ასე, რომ ჩვენ არ დაგვიწყია ეს კონფრონტაცია. ჩვენ მერე ვუპასუხეთ, როცა სრულიად უსაფუძვლოდ, ჩვენი გუნდის კრიტიკა დაიწყეს. სხვათა შორის, ამ საქმეში განსაკუთრებით ქალბატონი თინა ხიდაშელი აქტიურობდა, მაგრამ ეგენი რაც მეტად გვაკრიტიკებენ, მით უფრო იზრდება ჩვენს მიმართ ხალხის ნდობა. ბუნებრივია, ამდენი უთანხმოების შემდეგ, დავაყენეთ საკითხი, რომ ასეთ კოალიციაში ვერ ვიქნებოდით, თუმცა მთელი რიგი საკითხების მიმართ განსხვავებული ხედვის გამო ეს მაინც მოხდებოდა. ძნელია, ერთი გუნდად აღიქვა გაერთიანება, რომელშიც ამდენი განსხვავებული პოზიცია არსებობს. ამიტომ მოხდა ის, რაც მოხდა. ოქტომბერში ხალხი თავად გადაწყვეტს ვინ არის ყველაზე ძლიერი პოლიტიკური ძალა.
– თქვენი აზრით, როგორ მოხდება ძალთა გადანაწილება მომავალ პარლამენტში?
– სულ რამდენიმე დღეა, რაც საარჩევნო ორომტრიალი დაიწყო, მაგრამ რამდენიმე პოლიტიკურ ძალას მაინც გამოვარჩევ. დარწმუნებული ვარ, რომ საპარლამენტო არჩევნებში „ქართული ოცნება“ გაიმარჯვებს. კარგი შანსები აქვს პარლამენტის გარეთ დარჩენილ რამდენიმე პარტიასაც. ვფიქრობ, რომ სერიოზული და სოლიდური პოლიტიკოსია ნინო ბურჯანაძე, ძალიან გააქტიურდა „პატრიოტთა ალიანსი“, ასევე დემოკრატები. რადგან არჩევნები ახსენეთ, გეტყვით, რომ ჩემი აზრით, სასაზღვრო და მთიან რეგიონებიდან საკანონმდებლო ორგანოში ყველას თავისი წარმომადგენელი უნდა ჰყავდეს. სვანეთი, რაჭა, ლეჩხუმი, ყაზბეგი ქვეყნის სტრატეგიული რეგიონებია, საიდანაც ხალხი პრობლემების გამო გამორბის და ჩვენ პარლამენტში წარმომადგენლის შეყვანის უფლებასაც ვართმევთ. ასევე ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ არჩეულმა მაჟორიტარმა ხალხის ნდობა გაამართლოს. არ შეიძლება ოთხი წელი იყო პარლამენტში, მიიღო ხელფასი, ისარგებლო ყველა პროვილეგიით და ამომრჩეველზე არ იფიქრო.
– იქნებ დაგვიკონკრეტოთ, რომელ დეპუტატებს გულისხმობთ?
– სამწუხაროდ, ბევრი მაგალითის მოყვანა შემიძლია, რომ ოცნების სახელით არჩეულებს თავიანთი რაიონიც დაავიწყდათ და ამომრჩეველიც. ალბათ, ახალ პარლამენტში დადგება საკითხი, რომ ამომრჩეველს საშუალება ჰქონდეს, უღირსი დეპუტატი უკან გაიწვიოს და სხვა დეპუტატით ჩაანაცვლოს.
– სასაზღვრო და მთის რეგიონები ახსენეთ. 1 იანვრიდან ამოქმედდა „კანონი მაღალმთიანი რეგიონების განვითარების შესახებ“ კანონით გათვალისწინებული საგადასახადო და სოციალური შეღავათები. როგორც ვიცი, ამ კანონთან დაკავშირებით, თქვენ საკუთარი ხედვა გქონდათ…
– პარლამენტმა ძალიან კარგი მთის კანონი მიიღო. ბევრი შეღავათია დაწესებული ზოგადსაგანმანათლებლო სკოლისა და პროფესიული სასწავლებლის პედაგოგებზე, ექიმებზე, ექთნებზე, პენსიონერებზე. ბიზნესმენებს ფაქტობრივად, გადასახადებს არ ახდევინებენ, რაც ძალიან კარგია, მაგრამ ჩვენ ცოტა სხვა რამეს ვითხოვდით. ავსტრია, შვეიცარია, საფრანგეთი და სხვა ევროპული ქვეყნები მთიან რეგიონებში წარმოებას ხსნიან და ადგილობრივ მოსახლეობას ასაქმებენ. ეს შეიძლება იყოს ფერმა, რომელშიც 100 ძროხაა. თუ საქონელს კარგად მოუვლი, საშუალება გექნება ყველისა და ხორცის წარმოება მინიმალური პროცენტით შეიძინო. ერთი სიტყვით, ისეთი პირობებია, ხალხი ქალაქებიდან მთაში გარბის. მრეწველებს გვინდოდა, რომ რამდენიმე რაიონში ასეთი ექსპერიმენტი ჩაგვეტარებინა. მთიანი რეგიონებიდან ჩამოსული ადამიანები ელიავაზე კლიენტს კი არ უნდა ელოდებოდნენ, თავის კუთხეში უნდა საქმიანობდნენ. მიუხედავად იმისა, რომ ტელევიზიები არ აშუქებენ, სოფლად უამრავი სასიკეთო საქმე კეთდება. ფერმები, წარმოება, სოფლის პროდუქტების გადამამუშავებელი ქარხნები გაიხსნა, მაგრამ ჯერჯერობით ეს საკმარისი არ არის. ამიტომ გლეხი იძულებულია ჩამოვიდეს და „იტაქსაოს“ ან ხელობით იშოვოს ფული და ოჯახს გაუგზავნოს. ეს ხალხი სოფლად უნდა დავასაქმოთ და იქ გაცილებით მეტ სიკეთეს მოუტანენ ქვეყანასაც და თავიანთ ოჯახებსაც. თბილისიც ცოტა განიტვირთება საცობებისგან და ამდენი მანქანაც აღარ ივლის.
– 2008 წელს ჩატარებულ რეფერენდუმზე მოსახლეობის უმრავლესობამ ჩრდილო ატლანტიკულ ალიანსში საქართველოს გაწევრიანებას მხარი დაუჭირა, თუმცა ბოლო დროს, პოლიტიკოსები და ექსპერტები ქვეყანაში რუსული განწყობის მომატებაზე ალაპარაკდნენ. საწინააღმდეგოს ამტკიცებს ამერიკის ეროვნულ–დემოკრატიული ინსტიტუტის ბოლო კვლევის შედეგები, რომლის თანახმად, მოსახლეობა კვლავაც მყარად უჭერს მხარს საქართველოს გაწევრიანებას ევროკავშირსა და ნატოში. ალიანსში გაწევრიანების მომხრეთა მაჩვენებელი 68 პროცენტს შეადგენს, ევროკავშირის მომხრეთა რაოდენობა კი, გასული წლის აგვისტოს შემდეგ 61 პროცენტიდან 77 პროცენტამდე გაიზარდა. თქვენი აზრით, ვის უნდა ვენდოთ?
– როგორც დასაწყისში ვთქვი, ჩვენი ქვეყნისთვის ძალიან მნიშვნელოვანია მრავალსაუკუნოვანი ტრადიციები, კულტურა და რწმენა. იმ დროს, როცა უძველეს მართლმადიდებელ საბერძნეთსაც კი დააშვებინეს ერთნაირსესიანთა ქორწინება, მართლმადიდებლობის მთავარი დამცველად რჩება ქვეყანაა, რომელშიც 400 მილიონზე მეტი მართლმადიდებელი ცხოვრობს. ესეც ძალიან მნიშვნელოვანი ფაქტორია და ისიც, რომ ეკონომიკურ ჭრილში რუსეთის ბაზარი ჩვენთვის შეუდარებელია. რუსებს კიდევ ახსოვთ ჩვენი ნატურალური ხილი, ბოსტნეული, ჩაი, ღვინო, საკონსერვო პროდუქცია და ეს დიდი პერსპექტივაა. არ უნდა დაგვავიწყდეს, რომ სოფლად მცხოვრები უამრავი ოჯახი თავის კეთილდღეობას ამას უკავშირებს. რაც შეეხება ევროკავშირს, ამაზე უარს არავინ ამბობს. პირიქით, გეზი ევროპისკენ გვაქვს აღებული. ბევრი რამ გვაქვს მათგან სასწავლი, თუნდაც ტექნოლოგიების თვალსაზრისით, მაგრამ არსებობს ჩვენთვის მიუღებელი მოთხოვნებიც. თუნდაც მაჰმადიანი მესხების მიღება. დაგვეხმარონ ჩვენი ტერიტორიების დაბრუნებაში, დაუბრუნონ ჩვენს დევნილებს წართმეული სახლ-კარი და მერე მივიღებთ ახალ დევნილებს. ნუ დაგვავიწყდება, რომ ევროპასაც ჭირდება საქართველო თავისი სტრატეგიული მდებარეობით. მით უმეტეს ახლა, როცა ჩინეთიდან ევროპისკენ ყველაზე მოკლე- აბრეშუმის გზა გაიხსნა.
– იმის მიუხედავად, რომ ამერიკის პრეზიდენტმა პირდაპირ გვითხრა, საქართველო იმ გზაზეც კი არ დგას, რომელიც NAთO-სკენ მიდისო, მაინც ალიანსში გაწევრიანების მოლოდინში ვართ. თქვენი აზრით, კიდევ რამდენ ხანს უნდა ვიცხოვროთ ილუზიებით?
– რაც შეეხება „ნატოს“, არ მესმის, რატომ უნდა ვატყუოთ მოსახლეობა, რომ მალე „ნატოში“ შევალთ? მაპს მივიღებთო, რომ გავიძახით, მაპის მერე კიდევ ხუთი წელი უნდა გავიდეს, რომ გავწევრიანდეთ. სიმართლე ისაა, რომ 8-10 წელი ვერ მიგვიღებენ ნატოში, საერთოდ თუ მიგვიღეს. როგორც ვიცი, NAთO–ს წევრი ვერ გახდება ქვეყანა, რომელსაც აქვს ტერიტორიული პრობლემები ან მოუგვარებელი სასაზღვრო დავები მეზობლებთან. არც ის უნდა დაგვავიწყდეს, რომ გარე აგრესიის შემთხვევაში, ჩრდილო ატლანტიკური ალიანსი სამხედრო დახმარებას ვერ გაგვიწევს. როგორ წარმოგიდგენიათ, აფხაზეთის და სამხრეთ ოსეთის გამო ნატო რუსეთთან ომს გააჩაღებს? მოგვხედოს ჩრდილო ატლანტიკურმა ალიანსმა, მოგვცეს გარანტია, რომ ტერიტორიებს დავიბრუნებთ და კი ბატონო, გავწევრიანდეთ, მაგრამ ყველამ ვიცით, რომ ასე არ მოხდება.
– პოლიტიკურიდან ისევ ეკონომიკურ საკითხებს დავუბრუნდეთ. ნატურალური ხილისა და ბოსტნეულის გარდა, საქართველოს მტკნარი წყლის უზარმაზარი მარაგი აქვს და შესაძლოა, ამ კუთხით უმსხვილესი ექსპორტიორი გახდეს.
– ახლო აღმოსავლეთისა და ევროპის ზოგიერთ ქვეყანაში წყლის დეფიციტის პრობლემა უკვე ძალიან სერიოზულად დგას. მით უფრო, ჩვენს ახლო თუ შორეულ სამეზობლოში: არაბეთის ქვეყნებში, ირანში, ქუვეიტში და კიდევ ბევრგან ეს პრობლემა ძალიან მწვავედ დგას. შეიძლება, მალე წყალი ნავთობზე ძვირი გახდეს, ამიტომ წყლის გაყიდვა ჩვენი პერსპექტივაა. ჩვენ გვაქვს წყლის რესურსებით უმდიდრესი ქვეყანა, რომელსაც ხრიოკი უდაბნოებით სავსე ქვეყნები ესაზღვრება, მაგრამ ცდუნებას არ უნდა ავყვეთ და გაჭირვებას უნდა გავუძლოთ. დიახ, ჩვენი წყლის რესურსებით ძალიან დაინტერესდა ირანი. შეიძლება რაღაც შეთანხმება შედგეს, მაგრამ საკონტროლო პაკეტი აუცილებლად საქართველოს უნდა დარჩეს. წყალი ჩვენი ეროვნული სიმდიდრე, ჩვენი შვილების მომავალია და ამის დაკარგვას შთამომავლობა არ გვაპატიებს.
„საერთო გაზეთი“, 13 აპრილი, 2016 წელი
ინტერვიუ ირაკლი ტრიპოლსკისთან: „მთის კანონის მიღება არის ისტორიული მოვლენა, რომელიც მთლიანად შეცვლის საქართველოს აწმყოსა და მომავალს“
ირანდა კალანდაძე
ინტერვიუ საქართველოს პარლამენტის მაჟორიტარ დეპუტატთან, ბატონ ირაკლი ტრიპოლსკისთან.
– ბატონო ირაკლი, როგორც ცნობილია, ე. წ. მთის კანონის ამოქმედება 2016 წლის 1 იანვრიდან დაიწყო. რა შეღავათებს, პრივილეგიებსა და დახმარებას გულისხმობს კანონი საქართველოს მთისთვის და იქ მაცხოვრებელი ადამიანებისთვის?
– დაახლოებით 20 წელიწადი ელოდებოდა საქართველოს მოსახლეობა მთის კანონს და ბოლოს, 2015 წლის 16 ივლისს, პარლამენტმა მიიღო ეს კანონი. ზოგიერთს ჰგონია, რადგან კანონი უკვე მივიღეთ, მთაში ყველა პრობლემა მოიხსნება და ყველა ხარვეზი გამოსწორდება, რაც წლების განმავლობაში საქართველოს მთაში დაგროვდა, თუმცა ჩვენ არ გვაქვს იმის ილუზია, რომ მთას მხოლოდ კანონის მიღება უშველის.
მთის კანონის მიღება, შეიძლება ითქვას, წინ გადადგმული ერთი ნაბიჯია მდგომარეობის გამოსასწორებლად, ეს არის საწყისი, რომელიც გაგრძელებას საჭიროებს.
დიდი ხანი არ არის, რაც მთის განვითარების ეროვნული საბჭო შეიქმნა. სადაც თითქმის ყველა მინისტრი შევიდა. ევროსაბჭოსა და ევროსტრუქტურებისგანაც გვქონდა რეკომენდაციები და ჩვენც ვფიქრობდით, რომ მთის პრობლემებს ვერ გაუმკლავდებოდა მხოლოდ ერთი სამინისტრო. ბოლოს შევძელით ის, რომ თვით პრემიერ-მინისტრის, ასე ვთქვათ, მეთვალყურეობის ქვეშ მოვაქციეთ მთის საკითხი. ამას გარდა, საბჭოში რამდენიმე პარლამენტარიც ვართ, გუბერნატორები და სხვა პასუხისმგებელი პირებიც. საბჭოში მეცნიერებათა ეროვნული აკადემიის წევრებიც არიან. წლეულს შეიქმნა საქართველოს მთიანეთის 20 მლნ-იანი ფონდი. რა თქმა უნდა, ეს თანხა არ არის საკმარისი, თუმცა პირველი ნაბიჯისთვის არც ისე ცუდია და საერთოდ, სასიხარულოა, რომ გადაიდგა ნაბიჯი ამ მიმართულებით.
– თქვენი აზრით, რა არის ყველაზე პრიორიტეტული დღეს საქართველოს მთისთვის?
– დავანებოთ ჯერ თავი პრიორიტეტებს. 20 მლნ-ს რაციონალურად დახარჯვაზე ვსაუბრობთ და გადაწყდა, რომ ეს თანხა უნდა მივმართოთ ინფრასტრუქტურის სამინისტროს პროექტების გვერდის ავლით, სხვა აუცილებელი პროექტებისთვის.
თვით მთის კანონი სამ კრიტერიუმს განსაზღვრავს: მაღალმთიანი დასახლების სტატუსთან დაკავშირებული საკითხების რეგულირებას; ფიზიკური პირისთვის მაღალმთიან დასახლებაში მუდმივად მცხოვრები პირისთვის სტატუსის მინიჭებას; „მაღალმთიანი რეგიონების განვითარების შესახებ“ საქართველოს კანონით გათვალისწინებული სოციალური და საგადასახადო შეღავათების მიღებას. ამ კანონის მეორე მუხლში შავით თეთრზე წერია, რომ საქართველოს ისტორიული კუთხეები, მიუხედავად ჰიბსომეტრიული სიმაღლეებისა, მთიულეთი, გუდამაყარი, ფშავ-ხევსურეთი, ხევი, რაჭა-ლეჩხუმი, სვანეთი და ა.შ. 12 კუთხე, თავისთავად მოხვდება მთის კანონის მოქმედების არეალში. კანონის შემუშავებისას დისკუსიების პერიოდში მე გახლდით ერთ-ერთი, ვინც წინააღმდეგი ვიყავი მთაში მხოლოდ გზის გაყვანის საკითხის მოგვარებით. ყოველთვის მიმაჩნდა, რომ გზასთან ერთად სხვა კომუნიკაციებიც აუცილებელია.
გზა მხოლოდ იმისთვის არ უნდა გაკეთდეს, რომ ვინმე მთაში კომფორტულად ავიდეს, იქეიფოს და უკან ისევ კომფორტულად დაბრუნდეს. თუ გზა კეთდება, სკოლა ან რაიმე საწარმო შენდება, ამას რაღაც სხვა კიდევ უნდა მოჰყვეს. მით უფრო, რომ ამ კანონის შესაბამისად, მთაში გაშლილი ყოველგვარი საქმიანობა და ახლადშექმნილი საწარმო 10 წლის ვადით ყოველგვარი გადასახადისგან თავისუფლდება. უკვე ამოქმედდა საგადასახადო შეღავათები მაღალმთიან დასახლებაში შემოღებული იქნა „მაღალმთიანი დასახლების საწარმოს სტატუსი“. ფიზიკური პირი თავისუფლდება საშემოსავლო და ქონების გადასახადისგან. მეწარმე პირი მაღალმთიანი დასახლების საწარმოს სტატუსით გათავისუფლდა მოგებისა და ქონების გადასახადებისგან, საგადასახადო კოდექსით განსაზღვრული პირობებით.
– სოციალური სახის შეღავათებიც არის, რამდენადაც ვიცი...
– იმის გარდა, 2016 წლის სახელმწიფო ბიუჯეტის კანონით მაღალმთიანი დასახლებების განვითარების ფონდი, რომელიც, როგორც გითხარით, განისაზღვრება 20 მილიონი ლარის ოდენობით, სოციალური შეღავათების დასაფინანსებლადაც გასცემს 40 მილიონ ლარს, 2017 და შემდგომ წლებში, წინასწარი პროგნოზით, 60, 70, 100 მილიონ ლარს.
– ვთქვათ, ადამიანს, რომელსაც არასდროს უცხოვრია მთაში და ახლა სურს იქ დასახლდეს, აიშენოს სახლი და მუდმივად მთაში დარჩეს, მისთვის რაიმე ტიპის შეღავათი ან პრივილეგია თუ დაწესდება?
– მაგალითისთვის გეტყვით, მლეთაში ადრე, თურმე, ბუთხუზებს უცხოვრიათ და ახლა თბილისში მცხოვრებ 14 ოჯახს სურს მლეთაში დაბრუნება. ამ საკითხზე მე ვკითხე ქალბატონ იუსტიციის მინისტრს და მივიღეთ პასუხი, რომ ყველანაირი სახის შეღავათი იქნება. მაგრამ, მიგიხვდით, თქვენ სხვა კონტექსტით მკითხეთ და გიპასუხებთ: – თუ თქვენ წახვალთ მთაში, მიიღებთ ყველა შეღავათს, რაც იქ მცხოვრებლებისთვის არის გათვალისწინებული. მოდით, ასე ვთქვათ: ვინც სოფელში ცხოვრობდა თქვენს ჩასვლამდე, თქვენ რომ პრივილეგიას ითხოვთ, იმან რა დააშავა, რადგან სოფელში ცხოვრობდა, იქ ჩასულზე ნაკლები შეღავათები უნდა მიიღოს?
მთის კანონის მიხედვით, თქვენც და იქ მაცხოვრებლებსაც ერთნაირად დაგეხმარებათ სახელმწიფო. ხელისუფლებამ მოსვლიდან ორ თუ სამ თვეში დაიწყო ამ თემებზე მსჯელობა და მუშაობა. მართალია, გაიწელა ეს საკითხი, მაგრამ, მინდა იცოდეთ, საკმაოდ რთულ თემებზეა საუბარი. ხევსურეთში, შატილში არის მთები, რომელთაგან ერთი ჩრდილიანია, მეორე – მზიანი. ჯერ მიწები დაურეგისტრირებელია, ამიტომ გასარკვევია, ერთ წელიწადს მზიან მხარეს რომელი გვარი დაამუშავებს, რომ მომდევნო წელს მეორე გვარმა მიიღოს მოსავალი. ეს ადრე წილისყრით იყო. ამიტომ სახელმწიფო ამის რეგულაციას ვერ მოახდენს.
მთასთან დაკავშირებით სხვა გეგმებიც გვაქვს. ჯერ არ მითქვამს და ახლა თქვენთან ვიტყვი – მთის რეგიონებში კოოპერაციული გაერთიანებების დანერგვას ვაპირებთ და ამაზე უკვე სერიოზულად ვმუშაობთ.
ჩვენს მენტალიტეტში ჩარჩენილია, რომ კოოპერაციული გაერთიანება კოლმეურნეობას ნიშნავს, არადა, ასე არ არის. ხელისუფლებამაც დაინახა უკვე, რომ თუ კოოპერაციისკენ არ წავედით, არაფერი არ გამოვა.
მარტივად ავხსნი: ვთქვათ, მოქალაქეს აქვს დარეგისტრირებული მიწის ნაკვეთი, რომელზეც გააშენა ვენახი, მთის კანონთან ერთად, როცა კოოპერაციულ მოძრაობაზე მიდის საუბრები, გასათვალისწინებელია, რომ პირველად საქონელს, მაგალითად, ყურძენს, როცა გლეხი ჩააბარებს ქარხანას, მთავრდება მთელი პროცესი, სინამდვილეში ასე არ უნდა იყოს. მაგალითად, იტალია 5 მლრდ ევროს რძეს აწარმოებს წელიწადში და ყიდის 21 მლრდ-ის რძის ნაწარმს. იგივეს თქმა მინდა ჩვენს მევენახეზეც. მიწაც და ყურძენიც, ფაქტობრივად, მისი აღარ არის, რადგან იქედან შემოსულ მოგებას ის ვერ სარგებლობს. კოოპერაციული ტიპის უნდა იყოს ეს ურთიერთობები – ის ღვინის ქარხანაც გლეხის უნდა იყოს და მოგებაც თანაბრად უნდა გადანაწილდეს. წინააღმდეგ შემთხვევაში, გამოდის, რომ მიწაც ღვინის ქარხნის მეპატრონის ყოფილა, რომელიც ამუშავებს გლეხს და 1 ლარზე მეტს არ აძლევს შემდეგ მის მიერ მოწეულ პროდუქციაში.
მიწის რეგისტრაციაზეც უზარმაზარი ფულია გამოყოფილი. დაინტერესებულ პირებს შეუძლიათ თავადაც ნახონ, რამდენი იყო გამოყოფილი და რა გააკეთეს და რა დაარეგისტრირეს. მინდა გითხრათ: ახლა მიმდინარეობს ქვეყნის სივრცითი დაგეგმარება. საქმეს კარგი პირი უჩანს, უახლოეს პერიოდში ეს პროცესიც დამთავრდება. თუ ქვეყნის სივრცითი მოწყობის საკითხი არ მოვაგვარეთ, შეუძლებელი გახდება სათემო მფლობელობაში მიწის გადაცემა.
ზუსტად გუშინ შევხვდი მებაღეობის ასოციაციის ხელმძღვანელს. სახლები აქვთ აშენებული, ბაღები, მეურნეობა, მაგრამ არ ურეგისტრირებენ 100-120000 ადამიანი იმედის თვალით შეჰყურებს მომავალს, რომ, ეგებ, რაიმე მოხდეს და დაურეგისტრირდეთ თავიანთი ნაშრომი ამ ადამიანებს.
საბედნიეროდ, უნდა გითხრათ, რომ მებაღეების საქმე დაიძრა, ყველა მებაღეს დაუკანონდება განაშენიანებული მიწა და მიეცემათ სოფლის მაცხოვრებლის სტატუსი. მე, როგორც დეპუტატი, შესაძლებლობებში შეუზღუდავი არა ვარ, მაგრამ ვცდილობ, აი, ასეთ საქმეებს მხარი დავუჭირო და გვერდით დავუდგე ადამიანებს.
ეს ამბავი იმიტომ მოგიყევით, რომ საქმეები კეთდება ჩვენს ქვეყანაში. ჩვენ, მაჟორიტარები, ვხვდებით ხალხს, ხელისუფლება ხშირად ვერ იცლის მათთან შესახვედრად თუმცა, უნდა გითხრათ, რომ მშვენივრად ვიცით, მოსახლეობის პრობლემები. მეც მსაყვედურობენ ხშირად, 250 სოფელში სათითაოდ რატომ არ ჩამოდისო. ბოლოს და ბოლოს, მეც ჩვეულებრივი ადამიანი ვარ, თუ ყოველდღე სოფლებში ვიარე, საქმე როგორ გავაკეთო.
– მოსახლეობას სურს, გითხრან თავიანთი გასაჭირი...
– ყველაფერი ვიცი. არ ყოფილა შემთხვევა, რომელიმე ჩემს ამომრჩეველს დაერეკა და მე არ მეპასუხა.
– პიარზე რას ფიქრობთ, ბატონო ირაკლი, „ქართული ოცნება“ მედიასთან ურთიერთობაში არაა აქტიური წინა რეჟიმისგან განსხვავებით, რომლებსაც საკუთარი ჯიბის მედიასაშუალებები და ე. წ. «პიარშჩიკი“ ჟურნალისტები ჰყავდათ...
– სამწუხაროდ, არ მეხერხება წერა, თორემ დავწერდი ზღაპარს ერთ გადასარევ ქვეყანაზე, რომელიც იყო წინათ, მოვიდა ურჩხული, დაანგრია ეს ქვეყანა, გადაყლაპა წყალი, მოსპო ყველაფერი, მაგრამ ბოლოს გამოჩნდა, რომ თუ რაიმე გაკეთდა სასიკეთო წლების განმავლობაში, აი, ამ გველეშაპს გაუკეთებია. დიახ, დგას კომუნიკაციის პრობლემა. რეგიონებში კი არა, ხშირად დედაქალაქშიც ჭირს სწორი ინფორმაციის მიწოდება. ვფიქრობთ ამაზე, მაგრამ ჩვენ არ ვლაპარაკობთ, ჩვენ ვმუშაობთ, რომ ჩვენს მოქალაქეებს უკეთესი ცხოვრება ჰქონდეთ…