„რეზონანსი“: საკონსტიტუციო კომისიისადმი ბოიკოტი ყველა ოპოზიციურ პარტიას გადაწყვეტილი აქვს, „ევროპული საქართველოს“ გარდა

„რეზონანსი“: ამართლებთ თუ არა საკონსტიტუციო კომისიისადმი ოპოზიციის ბოიკოტს? (თვალსაზრისები)

„ახალი თაობა“: ინტერვიუ სოსო ცინცაძესთან: „თუ არასამთავრობოები კომისიას დატოვებენ, ეს კონსტიტუციაზე დიდი დარტყმა იქნება“ // კონსტიტუციის შეცვლის ერთ-ერთი გზა რეფერენდუმია

„რეზონანსი“: ინტერვიუ ზაალ ანჯაფარიძესთან: „გვინდა თუ არა საპარლამენტო რესპუბლიკა, ამაზე რეფერენდუმი უნდა ჩატარდეს“

„რეზონანსი“: „ოცნება“ ლევან ბერძენიშვილისა და გია ხუხაშვილის წინააღმდეგ

„ახალი თაობა“: ინტერვიუ ნინო კალანდაძესთან: „ნაციონალები“ ბიძინა ივანიშვილის ლეღვის ფოთოლი არ ვიქნებით“

„ახალი თაობა“: ინტერვიუ დიმიტრი ლორთქიფანიძესთან: „არაბები საქართველოში ბინადრობის უფლებას 35 ათას დოლარად ყიდულობენ“ // „ბინადრობის მაძიებლები შარჟა-თბილისის რეისს მოჰყვებიან“

——–

„ვერსია“: ინტერვიუ პოლონეთის ელჩ მარიუშ მაშკევიჩთან: „გვსურს, საქართველო ჩვენი დიდი ოჯახის – ევროკავშირისა და ნატო-ს წევრად ვიხილოთ“

——————–

„რეზონანსი“, 15 აპრილი, 2017 წელი

საკონსტიტუციო კომისიისადმი ბოიკოტი ყველა ოპოზიციურ პარტიას გადაწყვეტილი აქვს, „ევროპული საქართველოს“ გარდა

ეკატერინე ბასილაია

საკონსტიტუციო ცვლილებისთვის შექმნილი კომისია ოპოზიციური პარტიების გარეშე რჩება. კომისიას გასულ ორშაბათს ბოიკოტი გამოუცხადა პარტიამ “სახელმწიფო ხალხისთვის”, ხუთშაბათს – “ნაციონალურმა მოძრაობამ”, მომავალ კვირას კი კომისიის დასატოვებლად ემზადებიან არასაპარლამენტო ოპოზიცია და “პატრიოტთა ალიანსი”. უფრო მეტიც, ირმა ინაშვილის გუნდი ბოიკოტთან ერთად მაისიდან შიმშილობის დაწყებასაც არ გამორიცხავს. ერთადერთი “ევროპული საქართველო” არ აცხადებს გადაჭრით, შეუერთდება თუ არა ოპოზიციის პროტესტს.

საკონსტიტუციო კომისიის სამთვიანი მუშაობა ფინიშს უახლოვდება და თან, საკმაოდ კონფრონტაციულადაც. სამშაბათს, 18 აპრილს კომისიის სამუშაო ჯგუფის ბოლო შეხვედრაა დანიშნული, სადაც ცვლილებების საბოლოო პროექტის წარდგენა მოხდება. ამის შემდეგ კი, აპრილის ბოლო კვირას, კომისიის გაფართოებული სხდომა უნდა შედგეს, სადაც უკვე კონსტიტუციის ამ შემუშავებულ ვარიანტზე კენჭისყრა გაიმართება.

უკვე გაცხადებულია, რომ კომისიას არასაპარლამენტო ოპოზიცია, მათ შორის „თავისუფალი დემოკრატები“, „ლეიბორისტები“, „დემოკრატიული მოძრაობა“ დატოვებს, პლუს ორი საპარლამენტო პარტია. ხოლო შეუერთდება თუ არა ამ საერთო ოპოზიციურ ბოიკოტს მესამე საპარლამენტო ოპოზიცია „ევროპული საქართველო“, ეს 18 აპრილს გაირკვევა, მას შემდეგ, რაც “ქართული ოცნება” წარადგენს საბოლოო ვარიანტს. დიდი ალბათობაა, რომ ბოიკოტს ეს ახალი “ნაციონალებიც” შეუერთდნენ.

„რა პროდუქტი იქნება, უნდა ვნახოთ. ორი ძირითადი თემაა. ესაა მანდატების განაწილების სისტემა და ასევე ვიცით, რომ პრეზიდენტი არაპირდაპირი წესით უნდა აირჩიონ, მაგრამ 2018 წლიდან თუ როდიდან? ასევე მაჟორიტარული წესის გაუქმება როდიდან?“ – აცხადებს „ევროპული საქართველოს“ წევრი გიორგი ტუღუში.

ოპოზიციისთვის მიუღებელია პრეზიდენტის არაპირდაპირი წესით არჩევა, პროპორციულ საარჩევნო სისტემაში გადაუნაწილებელი მანდატების მთლიანად პირველ ადგილზე გასული პარტიისთვის გადაცემა, პარლამენტში მოსახვედრად 5%-იანი ბარიერის დატოვება და საარჩევნო ბლოკების აკრძალვა. ამ პრეტენზიებს დაემატა კიდევ ერთი თემა. ოპოზიციას ასევე აინტერესებს, როდიდან ამოქმედდება პრეზიდენტის არაპირდაპირი არჩევის წესი – როგორ ეს თავიდან იყო დაანონსებული, 2018 წლის საპრეზიდენტო არჩევნების შემდეგ, თუ უკვე 2018 წელს; ასევე პროპორციულ სისტემაზე გადასვლა მოხდება მომდევნო 2020 წლის საპარლამენტო არჩევნებისას, თუ 2020 წლის შემდეგ.

„თავისუფალი დემოკრატების“ წევრი შალვა შავგულიძე ამბობს, რომ მმართველ გუნდში ამაზეც არ იძლევიან პირდაპირ პასუხს. მისი თქმით, ხელისუფლების წარმომადგენელთა პასუხია, რომ საბოლოო გადაწყვეტილებას პარლამენტი მიიღებს, ხოლო ის, თუ როგორი იქნება პარლამენტის გადაწყვეტილება, არ იციან. ეს კი ოპოზიციისთვის კიდევ ერთი დამატებითი არგუმენტია, რატომაც მიდიან ბოიკოტზე.

15 ოპოზიციური პარტიისგან შემდგარ საკოორდინაციო საბჭოში ბოიკოტზე გადაწყვეტილება მიღებულია. ამ საკოორდინაციო საბჭოში ძველი და ახალი “ნაციონალები” არ შედიან, მხოლოდ არასაპარლამენტო ოპოზიცია და პლუს, მათ მხარს უჭერს „პატრიოტთა ალიანსი“. ბოიკოტის გარდა ოპოზიციამ შესაძლოა საპროტესტო აქციებსაც მიმართოს. ეს იდეა „თავისუფალი საქართველოს“ ლიდერმა კახა კუკავამ სააგენტო “აიპრესთან” საუბარში გაახმოვანა.

საპროტესტო აქცია უკვე გადაწყვეტილი აქვს “პატრიოტთა ალიანსს”, რომელიც უკვე რამდენიმე დღეა კომისიის სხდომებს ისედაც არ ესწრება, თუმცა კომისიას დემონსტრაციულად მომავალ კვირას დატოვებენ და პლუს მაისის შუა რიცხვებიდან პარლამენტის წინ ალიანსის 6-კაციანი დეპუტაცია თანამოაზრეებთან ერთად შიმშილობის დაწყებასაც აანონსებს. „ჩვენ დავჯდებით საშიმშილოდ. დეპუტატების გარდა, გვიერთდებიან საზოგადოების წევრებიც. არჩევნებში არაფერი იცვლება, დამახინჯებულ მოდელს გვთავაზობენ. რატომ უნდა მიენიჭოს გაუნაწილებელი მანდატები პირველ ადგილზე გასულ პარტიას, გაუგებარია, ეს ხომ აბსურდია“, – აცხადებს ალიანსის წევრი გიორგი ლომია.

მმართველი პარტია ოპოზიციის გამოცხადებულ ბოიკოტს ირონიით პასუხობს. ფრაქცია „ქართული ოცნების” თავმჯდომარე მამუკა მდინარაძე ამბობს, რომ “ახლა, ამ ეტაპზე ნამდვილად სასაცილოა საკონსტიტუციო კომისიის დატოვება, რადგან კომისიამ პრაქტიკულად დაასრულა მუშაობა და ლეგიტიმაციაზე და მსგავს საკითხებზე საუბარი არის მხოლოდ პოლიტიკური ქულების დაწერის მცდელობა”.

პარლამენტის ვიცე-სპიკერი ზვიად ძიძიგურის თქმით კი, “ბოიკოტის არავის არ ეშინია”, საკონსტიტუციო კომისიის მხოლოდ ერთი, დასკვნითი სხდომაა დარჩენილი და გაუგებარია ოპოზიციის ამ გადაწყვეტილების არსი. იგი ამბობს იმასაც, რომ ბოიკოტით ოპოზიციას ვერასდროს ვერაფერი მოუგია და ახლაც ასე იქნება.

„ერთი დასკვნითი სხდომაა დარჩენილი და მე ვერ ვხვდები ახლა დატოვება რას ნიშნავს. საქართველოს უახლოეს ისტორიაში მე არ მინახავს, რომ რომელიმე პარტიამ ბოიკოტით რამე მოიგოს. ბოიკოტით შენ თვითონ რჩები პროცესების მიღმა. ეს არის ძალიან მწარე რეალობა, რომელშიც ბოიკოტისტი პარტიები აღმოჩნდებიან ხოლმე. ბოიკოტის არავის ეშინია“, – ამბობს ზვიად ძიძიგური.

„ქართული ოცნების“ პოზიციაა, რომ მათ ოპოზიციას უკვე საკმაოდ დაუთმეს, მაჟორიტარული არჩევნები უქმდება და ახლა ყველა მათ წინადადებას ვერ გაიზიარებენ.

„დემოკრატიული მოძრაობის” წევრი გიორგი ახვლედიანის თქმით, ძიძიგურსა და მდინარაძეს მაინცდამაინც დიდი სიხარული არ უნდა ჰქონდეთ იმაზე, რომ ბოიკოტი ცხადდება და ისინი თავის სატელიტ ექსპერტებთან ერთად რჩებიან კომისიაში, რადგან ყველა, ქვეყნის შიგნითაც და ქვეყნის გარეთაც ნათლად დაინახავს, რომ კენჭისყრაზე ხელისუფლებამ მხოლოდ საკუთარი მოსაზრებები გაიტანა, რასაც არცერთი ოპოზიციური პარტია არ თანხმდება და არ “აპრავებს”.

„ქართული ოცნება“ ცდილობს საზოგადოება შეცდომაში შეიყვანოს, თითქოს დამთავრდა კომისიის მუშაობა და რაღა დროს ბოიკოტიაო. ეს ტყუილია. ყველაზე მნიშვნელოვანი პროცედურები, კენჭისყრებია წინ.  ახლა სამშაბათს სამუშაო ჯგუფებში მუშაობა სრულდება, აპრილის ბოლო კვირას კი კენჭისყრებია, როგორც ჯგუფებში ისე მთლიანად საკონსტიტუციო კომისიაში, რომელმაც უნდა გადაწყვიტოს, რა პროდუქტი წავა პარლამენტში. შესაბამისად, სამუშაო ჯგუფებში მუშაობამ წარმოაჩინა, რომ ხელისუფლება არანაირად არ აპირებს ოპოზიციასთან მსჯელობასაც კი. თავისი ჭკუით შექმნეს ილუზია, რომ მოლაპარაკებების პროდუქტი უნდა მივიღოთო, მაგრამ გადაწყვიტეს მხოლოდ ის, რაც მათ სურდათ და ყველა დაინახავს, რომ ამას არცერთი ოპოზიციური პარტია ხელს არ მოაწერს და არ “გააპრავებს”, – ამბობს გიორგი ახვლედიანი. მისი თქმით, უცნობია მხოლოდ ერთი ოპოზიციური პარტიის საბოლოო გადაწყვეტილება და თუ „ევროპული საქართველო“ ბოიკოტს არ შეუერთდება, ეს იქნება „საოცრება და იმის პირდაპირი დემონსტრირება, თუ როგორ გარიგებაში არიან ბატონი გიგა ბოკერია და ბატონი ბიძინა ივანიშვილი“.

„რეზონანსი“, 15 აპრილი, 2017 წელი

ამართლებთ თუ არა ოპოზიციის ბოიკოტს საკონსტიტუციო კომისიისადმი?

თიკო ოსმანოვა

(შემოკლებით)

ამართლებთ თუ არა ოპოზიციის ბოიკოტს საკონსტიტუციო კომისიისადმი? – ეს კითხვა “რეზონანსმა” საზოგადოების წარმომადგენლებს დაუსვა.

ჯემალ ჭკუასელი (ანსამბლ „ერისიონის“ სამხატვრო ხელმძღვანელი): „არ ვარ პოლიტიკოსი და ვერ გაგცემთ კომპეტენტურ პასუხს. თუმცა, მემგონი ხელისუფლებსაც და ოპოზიციასაც ბევრი ეშლება. რა გახდა ეს კონსტიტუცია ამისთანა, რომ არ დაადგა საშველი?! ”ბოიკოტი ყველას შეუძლია, მთავარი საქმეა. როცა უძლური ხარ, მაშინ იწყებ ხოლმე – ამას ვიზამ, იმას ვიზამ… ასე რომ, ბოიკოტი კი არა, დასხდნენ და იმუშავონ“.

ვაჟა ოთარაშვილი (პოეტი): „დიახ, ვამართლებ. იმიტომ, რომ საკონსტიტუციო კომისიის მუშაობა და მთლიანად კონსტიტუცია როგორც მიხეილ სააკაშვილის „ნაციონალურმა“ ხროვამ მოირგო თავის ტანზე, ანალოგიურს ახორციელებს „ქართული ოცნება“. ასე რომ, ეს ორი პოლიტიკური ძალა ერთი და იგივე მახინჯი ფორმებით ცდილობს საქართველოს უმაღლესი კანონის თავის პოლიტკურ ტანზე მორგებას. ეს არის სამარცხვინო და ამაზრზენი ფაქტი“.

ნუგზარ კვაშალი (მომღერალი): „ოპოზიცია რისი ოპოზიციაა, თუ საპირისპირო მხარე არ დაიჭირა. ეს ყოველთვის ასე ხდებოდა, ამიტომ ეს ჩვეულებრივი მოვლენაა. ამდენი ოპოზიციით და ბოიკოტირებით ყველა საქმე ფუჭდება. იქნებ ერთხელ და სამუდამოდ რაღაც მოილპარაკონ და ერთად გააკეთონ. იმ ხალხს, ვისაც დახმარება სჭირდება, არც ოპოზიცია და არც პოზიცია არ აინტერესებს“.

რეზო მიშველაძე (მწერალი): „ბოიკოტი ნიშნავს თამაშიდან გასვლას. თუ გულში მაინც უშვებდი საკონსტიტუციო კომისიიდან გასვლას, მაშინ რისთვის შედიოდი?! ყოველთვის უნდა გათვალო, რა შეიძლება მოჰყვეს შენს ნაბიჯს. გავიდა რამდენიმე კაცი ამ კომისიიდან, მერე რა? აი, ეს კითხვაა სწორედ თავსატეხი. მე, მაგალითად, მათ ადგილზე დავრჩებოდი და ბოლომდე ვიბრძოლებდი, რათა ჩემეული (ყოველ შემთხვევაში ისინი ასე ფიქრობენ) სიმართლე გამეტანა კომისიაზე. ახლა კი მათ ნაცვლად რჩება ცარიელი ადგილი და გადაუწყვეტელი პრობლემა. ხმამაღლა ვამბობ – გასვლა საკუთარი უძლურების დამტკიცებაა და არა ძლიერების.”

„ახალი თაობა“, 15 აპრილი, 2017 წელი

ინტერვიუ სოსო ცინცაძესთან: „თუ არასამთავრობოები კომისიას დატოვებენ, ეს კონსტიტუციაზე დიდი დარტყმა იქნება“ // კონსტიტუციის შეცვლის ერთ-ერთი გზა რეფერენდუმია

პოლიტოლოგი სოსო ცინცაძე „ახალ თაობასთან“ ინტერვიუში ოპოზიციის მიერ სახელმწიფო საკონსტიტუციო კომისიის დატოვების შედეგების შესახებ საუბრობს.

- ბატონო სოსო, სახელმწიფო საკონსტიტუციო კომისიის ოპოზიციური პარტიები არ გამორიცხავენ, რომ, ნაციონალური მოძრაობის მსგავსად, დატოვონ კომისია. რამდენად იქონიებს ეს გავლენას პროცესებზე?

- მე გახლდით თავის დროზე სახელმწიფო საკონსტიტუციო კომისიის წევრი და ვიცი, რას ნიშნავს, როდესაც ოპოზიცია ბოიკოტის ნიშნად უარს ამბობს მონაწილეობაზე. ეს ძალიან ცუდი იქნება თვითონ კონსტიტუციისთვის, მისი ლეგიტიმაციისთვის, თანაც არც პრეზიდენტი და არც მისი ადმინისტრაცია კონსტიტუციის ახალი რედაქციის შექმნაში არ მონაწილეობენ, თუმცა აქ შეიძლება პოლიტიკური მანევრი განახორციელოს ხელისუფლებამ და თქვას, რომ ოპოზიციას განსხვავებული შეხედულებები აქვს და მან ამიტომ თქვა უარი, ერთი სიტყვით, პოლიტიკურ ორთაბრძოლაში გადაიყვანოს და ამით ჩააწყნაროს ოპოზიციის პროტესტი, მაგრამ ასეთი მარტივი ნამდვილად არ იქნება, თუ არასამთავრობო სექტორი სახელმწიფო საკონსტიტუციო კომისიას დატოვებს. ეს უკვე ძალიან ცუდი იქნება და აქ უკვე პოლიტიკური სვლები აღარ უშველით.

- ხელისუფლებისთვის იქნება დარტყმა?

- არა მხოლოდ, ეს უკვე იქნება კონსტიტუციისთვის სერიოზული დარტყმა. წარმოიდგინეთ, კონსტიტუციონალისტი, პროფესორი, რომელსაც მხოლოდ თავისი პროფესიონალიზმი აინტერესებს, რომ როგორმე კარგი, ჯანსაღი კონსტიტუციური ნორმა შესთავაზოს სახელმწიფოს და ის ვერ ხედავს თავის ადგილს კომისიაში. ეს უკვე ძალიან მეტისმეტი იქნება. სწორედ ამას უნდა გაუფრთხილდეს ახლა ხელისუფლება.

- რა შეიძლება, ამან გამოიწვიოს?

- რადგან კონსტიტუცია დაწერა მხოლოდ სახელისუფლებო პარტიამ, ამიტომ ხელისუფლებას მოუწევს ბეწვის ხიდზე გავლა. კონსტიტუციას ლეგიტიმაცია სჭირდება. კი, აქვს ხელისუფლებას საკონსტიტუციო უმრავლესობა პარლამენტში და კენჭსაც უყრის და მიიღებს, მაგრამ სახალხო ლეგიტიმაცია, იმის განცდა, რომ კონსტიტუცია ყველასია, არ არის ისე, უბრალოდ მოგონილი ამბავი. ამერიკაში მართლაც ყველას აქვს განცდა, რომ კონსტიტუცია მისია. თომას ჯეფერსონის სიტყვები მახსენდება: ნახევრად ღმერთები წერდნენ ამერიკის კონსტიტუციას. როგორც ჩანს, მართლაც ასეა, თუ გავითვალისწინებთ, რომ სულ რაღაც 26 თუ 28 დამატებაა შესული და არა – შესწორება.

რაც შეეხება დაგეგმილ საერთო-სახალხო განხილვებს, ეს რეფერენდუმის ჩრდილიც არ არის. ამიტომ ვამბობ, რასაც ვამბობ. ხელისუფლება კარგად უნდა დაფიქრდეს. ამიტომ ასეთ ვითარებაში სამოქალაქო საზოგადოების მონაწილეობა, რეალური ჩართულობა, მისი ინიციატივების გაზიარება ძალიან მნიშვნელოვანია, თუ, რასაკვირველია, დემოკრატიაზე, ხალხის საერთო მონაწილეობაზე ვსაუბრობთ.

პოლიტიკურ ოპოზიციასა და სამოქალაქო საზოგადოებას შორის დიდი განსხვავებაა. ეს უნდა გააცნობიეროს ხელისუფლებამ. ეს არის ძალიან დიდი მორალური ძალა ნებისმიერი ხელისუფლებისთვის ყველა დემოკრატიულ სახელმწიფოში. თუნდაც ვენეციის კომისიის თვალში ეს ძალიან სერიოზული ძალაა.

ქვეყნის მთავარმა დოკუმენტმა რომ იმუშაოს არა ძალდატანებით, არამედ საერთო თანხმობით, ამისთვის საჭიროა სამოქალაქო საზოგადოებასთან კონსენსუსი. მე ვერ ვხედავ უმრავლესობიდან ამ მიმართულებით ელასტიკურობას.

- კომუნიკაციის სურვილს სამოქალაქო საზოგადოებასთან?

- დიახ, კომუნიკაციის სურვილს, სურვილს იმისა, რომ ეს დოკუმენტი რეალურად იყოს საერთო-სახალხო კონსენსუსის შედეგი.

- რატომ?

- პოლიტიკური გამოუცდელობა არის ერთ-ერთი მიზეზი. ზომაზე მეტად შეფასება საკუთარი ძალის, მისი ეფექტურობის. უმრავლესობას შეუძლია, არავის და არაფერს გაუწიოს ანგარიში და კონსტიტუცია მიიღოს, მით უფრო, მას აქვს საკონსტიტუციო უმრავლესობა, მაგრამ ეს, იცით, რა იქნება?! ადრე თუ გვიან ამ კონსტიტუციას მაინც შეცვლიან. ამიტომ, ყოველი ახალი პოლიტიკური ძალა რომ არ ცდილობდეს კონსტიტუციის შეცვლას, მის საკუთარ თავზე მორგებას, საჭიროა დიდი კონსენსუსის შედეგად მისი მიღება.

- ერთ-ერთი გზა რეფერენდუმია?

- რასაკვირველია. აბსოლუტურად გასაგებია პოლიტიკური დებატები ოპოზიციასა და ხელისუფლებას შორის. ამის გარეშე არც გამოვა, მაგრამ, როდესაც საქმე კონსტიტუციას ეხება, აქ დიდი შეთანხმების გარეშე არაფერი გამოვა. დებატებს რომ ვუსმენ, „ნაციონალები“ ხელისუფლებას აბრალებენ, რომ თქვენ ირგებთ კონსტიტუციას, ხელისუფლება კი „ნაციონალებს“ პირიქით ეუბნება: თქვენ მოირგეთ კონსტიტუცია.

მე გახლდით მაშინ კომისიის წევრი და მშვენივრად ვიცი, ეს როგორ ხდებოდა, მაგრამ ვერა და ვერა გამოვიდა ჩვენი საპარლამენტო უმრავლესობა ამ არაცივილიზებული, ამ ძალიან მდაბიო ფორმულიდან. ეს არის სოფლის ორღობის დონის პოლიტიკა. მას არავითარი საერთო არ აქვს ცივილიზებული, დასავლური ტიპის პოლიტიკასთან, რომლის ხერხემალიც არის ღირსეული დებატები, სადაც წინა ხელისუფლების დანაშაული თუ შეცდომა არ არის მოქმედი ხელისუფლებისთვის ინდულგენცია.

თუ წინა ხელისუფლებამ საკუთარ თავზე მოირგო კონსტიტუცია, ეს სულაც არ ნიშნავს იმას, რომ ამ ხელისუფლებამაც მოირგოს საკუთარ თავზე. ამას ვერ ხვდებიან და ეს მე ძალიან მთრგუნავს, რადგან ასეთ მიდგომას ძალიან შორსმიმავალი შედეგები მოჰყვება.

წინა ხელისუფლების დანაშაული თუ შეცდომა ქართულ პოლიტიკაში გაუჭრელ კოზირის კარტად იქცა მოქმედი ხელისუფლებისთვის. ქვეყნის კონსტიტუციის წერის პროცესში, ვინც უნდა იყოს ხელისუფლებაში, დაწვრილმანება, საჩემო თუ სასხვისო, არავის გამოსდგომია და არც არავის გამოადგება.

„რეზონანსი“, 15 აპრილი, 2017 წელი

ინტერვიუ ზაალ ანჯაფარიძესთან: „გვინდა თუ არა საპარლამენტო რესპუბლიკა, ამაზე რეფერენდუმი უნდა ჩატარდეს“

ნინო ქეთელაური

„თავად საკონსტიტუციო ცვლილებების პროცესი დაიწყო არასწორად. ჯერ უნდა გაგვერკვია ჩვენი საზოგადოება მმართველობის რა მოდელს ემხრობა და კონსტიტუციაზე მუშაობა ამის შემდეგ დაწყებულიყო. ახლა ისე გამოვიდა, რომ ხალხის მაგივრად რამდენიმე პოლიტიკურმა პარტიამ და ექსპერტ-კონსტიტუციონალისტებმა გადაწყვიტეს ქვეყანის საპარლამენტო მმართველობის მოდელზე გადასვლა“, – აცხადებს პოლიტოლოგი ზაალ ანჯაფარიძე „რეზონანსთან» საუბრისას. მისი შეფასებით, საარჩევნო სისტემა ისეთი მნიშვნელობის საკითხია, რომელიც აუცილებლად საჭიროებს საერთო სახალხო რეფერენდუმის გამართვას. რაც შეეხება საკონსტიტუციო კომისიის ბოიკოტირებას, პოლიტოლოგი მიიჩნევს, რომ ეს ოპოზიციის პოლიტიკური გეგმის ნაწილია.

ზაალ ანჯაფარიძე: ჩემი აზრით, ეს არის ოპოზიციის პოლიტიკური გეგმის ნაწილი, რომ დაეტოვებინათ საკონსტიტუციო კომისია მაშინ, როდესაც მათი ეს ნაბიჯი ყველაზე რეზონანსული იქნებოდა და მეტი პოლიტიკური გამოძახილი ექნებოდა. კომისიიდან უფრო ადრე რომ გამოსულიყვნენ, ეს შეფასდებოდა, როგორც საკონსტიტუციო კომისიისა და მთლიანად საკონსტიტუციო პროცესის ერთგვარი საბოტაჟი. ახლა კი მათ აქვთ, ასე ვთქვათ, არგუმენტი. თუმცა, მეორე საკითხია, რამდენად რეალური, რომ მმართველ პარტიასთან ვერ მოახერხეს შეთანხმება, მათი მოსაზრებები ხელისუფლებამ არ გაიზიარა და ამის გამო ტოვებენ საკონსტიტუციო კომისიას. ანუ, შეიძლება ითქვას, რომ ერთგვარი “ალიბი” უჭირავთ ხელში და სწორედ ამით არის განპირობებული ბოიკოტის დრო, რადგან მათ ყოველთვის ექნებათ სათქმელი, რომ ბოლომდე ცდილობდნენ კომპრომისის მიღწევას და როდესაც ამის რესურსები ამოეწურათ, მას შემდეგ დატოვეს საკონსტიტუციო კომისია.

- რეალურად, რას ცვლის ოპოზიციის ბოიკოტი?

- რეალურად ისეთს არაფერს. უბრალოდ, შესაძლოა ვენეციის კომისიაში, ან დასავლეთის გარკვეულ წრეებში გაუჩნდეთ კითხვები იმასთან დაკავშირებით, თუ რამდენად ლეგიტიმურად იქნა მიღებული ახალი კონსტიტუცია, ოპოზიციის მონაწილეობის გარეშე.  მოგეხსენებათ, მათთვის ასეთი საკითხები საკმაოდ სენსიტიურია. ოპოზიცია შეეცდება შესაბამისი გზავნილების გავრცელებას როგორც ქვეყნის შიგნით, ისე მის გარეთ, რომ მმართველმა პარტიამ მოახდინა ძალაუფლების უზურპირება, ისარგებლა საკონსტიტუციო უმრავლესობით და ამ გზით მიიღო საკუთარ ინტერესებზე მორგებული კონსტიტუცია. თუმცა, მე ვთვლი, რომ მაინც საჭიროა ვნახოთ საკონსტიტუციო ცვლილებების ის პირველადი დოკუმენტი, რომელიც შემდეგ საერთო სახალხო განხილვაზე გავა და ამის შემდეგ შეგვეძლება შეფასება, რამდენად შეესაბამება სინამდვილეს მათი ეს არგუმენტები.

- ოპოზიციის ძირითად უკმაყოფილებას იწვევს გადაუნაწილებელი მანდატების საკითხი. როგორ ფიქრობთ, ხელისუფლება რატომ არ მიდის დათმობაზე?

- პრინციპს, რომ “გამარჯვებულს მიაქვს ყველაფერი”, თავის დროზე საკმაოდ წარმატებულად იყენებდა “ნაციონალური მოძრაობა”. ამ ფორმულით მოახერხეს რამდენიმე არჩევნებში გამარჯვება. ახლაც, მე ვფიქრობ, ფორმულა, რომ გადაუნაწილებელი მანდატები გამარჯვებულს ერგოს, მმართველ პარტიას აძლევს საშუალებას, რომ შედარებით მცირეპროცენტიანი მხარდაჭერის პირობებშიც კი მოიპოვოს გამარჯვება და შესაძლოა, შთამბეჭდავი გამარჯვებაც.

- თუკი ოპოზიცის შენიშვნების ნაწილში ხელისუფლება დათმობაზე არ წავიდოდა, რა მნიშვნელობა ჰქონდა საკონსტიტუციო კომისიის შექმნას?

- კომისიის საქმიანობასა და მის შიდა პროცესებში დეტალურად ჩახედული არ ვარ. მე იმ განცხადებებზე დაყრდნობით ვსაუბრობ, რაც კეთდებოდა როგორც ოპოზიის, ისე მმართველი ძალის მხრიდან – რომ თითქოს საკონსტიტუციო ცვლილებების ძირითად ნაწილში მაინც მიაღწიეს შეთანხმებას. თუმცა, ის საკითხები, რომელიც უშუალო დაკავშირებულია ხელისუფლებისა და ძალაუფლების შენარჩუნებასთან, რა თქმა უნდა, ძნელად ექვემდებარება ხოლმე შეთანხმებას. როგორც ჩანს, მმართველი პარტიის მხრიდან მაინც ჰქონდა ადგილი მცდელობას, რომ საკუთარი ინტერესებიც გაეთვალისწინებინა.

- ცვლილებები, რომელიც ამ ეტაპზეა ცნობილი, რამდენად იძლევა იმის თქმის საშუალებას, რომ ახალი კონსტიტუცია ძველზე ბევრად უკეთესი იქნება?

- კონსტიტუციონალისტი არ ვარ, რომ ამ კუთხით შევაფასო, მაგრამ, იმ ინფორმაციიდან გამომდინარე, რაც ხელმისაწვდომია, ვფიქრობ, იმასთან შედარებით, რაც ადრე გვქონდა, გარკვეული გაუმჯობესებები იქნება. თუმცა, ერთი რამ შემიძლია აღვნიშნო – რატომღაც გადავწყვიტეთ, რომ მივდიოდით საპარლამენტო რესპუბლისკენ, ეს კი ითვალისწინებს პრეზიდენტის არჩევას პარლამენტის მიერ. სწორედ ეს იყო და არის განხეთქილების ერთ-ერთი წყარო, თუმცა, ამის შესახებ საზოგადოებისათვის არავის უკითხავს, მმართველობის თუ როგორი ტიპი გვინდა ქვეყანაში.

ჩემი აზით, თავად საკონსტიტუციო ცვლილებების პროცესი დაიწყო არასწორად. ჯერ უნდა გაგვერკვია ჩვენი საზოგადოება მმართველობის რა მოდელს ემხრობა და კონსტიტუციაზე მუშაობა ამის შემდეგ დაწყებულიყო. ახლა ისე გამოვიდა, რომ ხალხის მაგივრად რამდენიმე პოლიტიკურმა პარტიამ და ექსპერტ-კონსტიტუციონალისტებმა გადაწყვიტეს ქვეყანის საპარლამენტო მმართველობის მოდელზე გადასვლა.

მე ვფიქრობ, ეს ისეთი მნიშვნელობის საკითხია, რომელიც აუცილებლად საჭიროებს საერთო სახალხო რეფერენდუმის გამართვას, რათა გავიგოთ, ხალხს სინამდვილეში როგორი მმართველობა სურს. ქვეყანაში ძალაუფლების წყარო ხალხია.

„რეზონანსი“, 15 აპრილი, 2017 წელი

„ოცნება“ ლევან ბერძენიშვილისა და გია ხუხაშვილის წინააღმდეგ

რეზონანსი

მმართველი პარტია „ქართული ოცნების“ წევრები „რუსთავი-2“-ის ეთერში გაკეთებული განცხადებების გამო „რესპუბლიკური პარტიის“ ერთ-ერთ ლიდერს ლევან ბერძენიშვილს უპირისპირდებიან. მათი თქმით, ლევან ბერძენიშვილმა პარლამენტის თავმჯდომარე ირაკლი კობახიძეს ღიად მიაყენა შეურაცხყოფა. ფრაქცია „ქართული ოცნების“ თავმჯდომარე მამუკა მდინარაძემ “ინტერპრესნიუსთან” საუბარში ბერძენიშვითან ერთად ბიძინა ივანიშვილის ყოფილი მრჩეველი გია ხუხაშვილიც გააკრიტიკა.

„ბოლო დღეებში ჩვენ ვისმენთ ხუხაშვილის, ბერძენიშვილისა და მსგავსი ექსპერტად წოდებულის თუ პოლიტიკოსის შეფასებებს, რომლებიც იმდენად არიან გამწარებულნი, რომ პირად შეურაცხყოფებზე გადადიან. ისინი ხვდებიან, რომ მათ არგუმენტებს რეალობასთან საერთო არაფერი აქვთ და გადავიდნენ უზრდელობაზე, რომ თავიანთი ინტერვიუები საინტერესო გახადონ. ირაკლი კობახიძე იქნება თუ პარლამენტის სხვა წევრი, ყველანი მაქსიმალურად ვცდილობთ პატივი ვცეთ საზოგადოებას და მათ ამ გაკაპასებულ პოზიციებზე თავი შევიკავოთ, მაგრამ არსებობს წითელი ხაზები, რომლის გადაკვეთასაც არავის ვურჩევ”, – აღნიშნავს მამუკა მდინარაძე.

საპარლამენტო უმრავლესობის კიდევ ერთი წევრი ლევან გოგიჩაიშვილი კი ლევან ბერძენიშვილს ორმაგ სტანდარტში ადანაშაულებს.

„უცნაურია, როდესაც ამ პოზიციაზე არიან ის ადამიანები, რომლებიც წინა მოწვევის პარლამენტში სხვა პოზიციებით გამოირჩეოდნენ. მათი საქციელი ორმაგი სტანდარტია. ერთი – როდესაც ხარ ხელისუფლებაში და ყველაფერი მოგწონს და მეორე – როდესაც დაკარგავ ამ ყველაფერს და იმ სიტუაციას აკრიტიკებ, რა სიტუაციაშიც წლების განმავლობაში მუშაობდი. ეს ადამიანები ბოღმას ვერ ერევიან და სხვანაირად არც შეუძლიათ პოლიტიკის კეთება“, – განაცხადა ლევან გოგიჩაიშვილმა.

„რესპუბლიკური პარტიის“ წევრმა ლევან ბერძენიშვილმა ხუთშაბათს „რუსთავი-2“-ის გადაცემა „განსხვავებულ აქცენტებში“ პარლამენტის თავმჯდომარის ირაკლი კობახიძის პრეზიდენტ გიორგი მარგველაშვილისადმი დამოკიდებულება გააკრიტიკა და ირაკლი კობახიძეს „გაუნათლებელი” უწოდა.

„პარლამენტის თავმჯდომარეს რომ არ უყვარს პრეზიდენტი, ეს გასაგებია. მიდის პრეზიდენტი მასთან სტუმრად, არ უყურებს სახეში და გვერდით იხედება. ჩვენ ვამბობთ, რომ სახლში არ არის გაზრდილი. ის უბრალოდ გაუნათლებელია და არა მარტო ირაკლი კობახიძე. ჩვენი მთავარი პრობლემა ეს არის“, – განაცხადა ლევან ბერძენიშვილმა.

„ახალი თაობა“, 15 აპრილი, 2017 წელი

ინტერვიუ ნინო კალანდაძესთან: „ნაციონალები“ ბიძინა ივანიშვილის ლეღვის ფოთოლი არ ვიქნებით“

არასაპარლამენტო ოპოზიცია საკონსტიტუციო კომისიას ნელ-ნელა ტოვებს. კომისია „ნაციონალურმა მოძრაობამაც“ დატოვა. როგორც პარტიის ერთ-ერთი ლიდერი ნინო კალანდაძე „ახალი თაობასთან“ ინტერვიუში აცხადებს, მათ არ სურთ, ბიძინა ივანიშვილის ლეღვის ფოთლის როლი შეასრულონ.

- ნინო, ხელისუფლებისთვის გაუგებარია, მაინცდამაინც მუშაობის მიწურულს რატომ დატოვეთ კომისია? თუ მიუღებელი იყო თქვენთვის ეს ცვლილებები, სად იყავით აქამდე?

_ რატომ მიწურულს? მოდით, ასე ვთქვათ: ეს კომისია რომ შეიქმნა, იმთავითვე არავინ განსაკუთრებული ილუზიებით არ იკვებებოდა, რომ ეს კომისია ქმედითი იქნებოდა ან რაიმე სახით ოპოზიციის მოსაზრებები იქნებოდა გათვალისწინებული. საკონსტიტუციო ცვლილებების განხორციელება ბიძინა ივანიშვილს 2012 წელს უნდოდა და ვერ განახორციელა მხოლოდ იმის გამო, რომ საკონსტიტუციო უმრავლესობა ვერ მოიპოვა. ჩვენ გვახსოვს ის მეთოდები, რომლებითაც ის ცდილობდა „ნაციონალური მოძრაობის“ დეპუტატების გადაბირებას და ნაწილი გადაიბირა კიდეც. ეს თავისი ახირებების დასაკმაყოფილებლად სჭირდებოდა.

- რა იყო მისი ახირებები?

- ეს იყო ქუთაისიდან პარლამენტის გადმოტანა და წინა ხელისუფლების სამართლებრივი დანატოვარის გაუქმება, მეორე მხრივ, თავისი ძალაუფლების განმტკიცება და ხელისუფლების უზურპაცია კანონიერი გზით. ეს გულისხმობს საარჩევნო სისტემის შეცვლას, სასამართლო ხელისუფლების მთლიანად საკანონმდებლო დონეზე დაქვემდებარებას ერთპიროვნული მმართველობის ქვეშ და საპრეზიდენტო არჩევნების გაუქმებას.

- უმრავლესობა აცხადებს, რომ არ არის გადაწყვეტილი, პრეზიდენტის არჩევის წესი 2018-ში შეიცვლება თუ შემდეგში. ეს რაზეა დამოკიდებული, როგორ მოიქცევა პრეზიდენტი, იმაზე?

- ეს მათ კეთილ ნებაზეა დამოკიდებული. ისინი რაღაც ფორმალობებს მაინც იცავენ, როგორც ეს საკონსტიტუციო კომისია შექმნეს იმისთვის, რომ თვალი აეხვიათ საზოგადოებისთვის. იქ შეიყვანეს ენჯეოები და ოპოზიციის წარმომადგენლები, თითქოს აინტერესებდათ მათი აზრი. ეს ხდება იმისთვის, რომ საერთაშორისო თანამეგობრობას აჩვენონ, თითქოს დაინტერესებულნი არიან კონსტრუქციული დოკუმენტის მიღებით.

- სინამდვილეში სხვა რამ ხდება?

- რა თქმა უნდა! სინამდვილეში სამუშაო პროცესმა აჩვენა, რომ არცერთი შენიშვნის გათვალისწინებას ისინი არ გეგმავენ. იმთავითვე წინასწარ გადაწყვეტილია, რა საკონსტიტუციო ცვლილებების განხორციელება იგეგმება და ეს კომისია იყო ბუტაფორიულად შექმნილი! ოპოზიციურმა პარტიებმა და, პირველ რიგში, ნაციონალურმა მოძრაობამ არ უნდა დაინახოს თავისი როლი იმაში, რომ ლეღვის ფოთლის როლი ითამაშოს იმ მავნებლური გეგმის განხორციელებაში, რომელსაც გეგმავს ბიძინა ივანიშვილი.

- თავიდანვე ხომ არავის ჰქონდა იმის ილუზია, რომ „ოცნება“ ოპოზიციის ინტერესს გაატარებდა? რატომ დათანხმდით კომისიის წევრობასა და მუშაობაში მონაწილეობას?

- ცხადია, ამის ილუზია არ გვქონდა. ამ დროს საერთაშორისო თანამეგობრობასთან თანამშრომლობის ფორმალურ მექანიზმსაც იყენებ ამით და იმედს იტოვებ, რომ შენ შეძლებ იქ, ასე თუ ისე, დეპუტატების იმ ნაწილზე მაინც იქონიო გავლენა, რომლებსაც კეთილგონიერების ნიშნები შერჩენია. ეს ყველაფერი მცდელობად მაინც ღირდა. ჩვენ ჩვენს პოლიტიკურ მოვალეობად მივიჩნიეთ, მონაწილეობა მიგვეღო და მცდელობა არ დაგვეშურებინა იმისთვის, რომ იქ ცვლილებების განხორციელება შეგვძლებოდა. როდესაც დავინახეთ, რომ ამის თეორიული პერსპექტივაც კი აღარ არსებობს, კომისია დავტოვეთ.

- რამდენად გაიარეთ კონსულტაციები პრეზიდენტთან, როგორც ამას პარლამენტის თავმჯდომარე აცხადებს? გიორგი მარგველაშვილმა გირჩიათ კომისიის დატოვება?

- პრეზიდენტთან საერთოდ არ ყოფილა ამ თემაზე კონსულტაციები, უფრო მეტიც, ჩვენ ამ საკითხთან დაკავშირებით არავისთან კონსულტაცია არ გვჭირდება.

- როგორია თქვენი პარტიის დამოკიდებულება გიორგი მარგველაშვილისადმი?

- „ნაციონალური მოძრაობისთვის“ სასურველ კანდიდატს მოქმედი პრეზიდენტი არ წარმოადგენს. ჩვენ არ მივიჩნევთ, რომ იგი საკმარისად ქმედითია, პირიქით, ის არანაირად ქმედითი არ არის და „ქართული ოცნების“ ხელისუფლებას სათანადო ოპონირებას ვერ უწევს. მიუხედავად ამისა, მიგვაჩნია, რომ ასეთი სუსტი პრეზიდენტიც კი, მნიშვნელოვანია, რომ დამოუკიდებელ ინსტიტუტად არსებობდეს და, რაც მთავარია, ხალხს ჰქონდეს უფლება, თავისი პრეზიდენტი თავადვე აირჩიოს და არ დაგვინიშნოს ბიძინა ივანიშვილმა და მისმა 20-მა კაცმა. დღეს მთავარი საკითხი დგას დღის წესრიგში, რამდენად იქნება ლეგიტიმური მომავალი საპრეზიდენტო არჩევნები, იქნება ეს უკანონოდ შექმნილი კონსტიტუციური უმრავლესობის მიერ დანიშნული პრეზიდენტი თუ ეყოლება ქვეყანას დამოუკიდებელი ინსტიტუტი, რომელიც ფორმალურად მაინც შეძლებს, დააბალანსოს სხვა შტოები და ტოტალური ძალაუფლების უზურპაციისგან დაიცვას ქვეყანა.

- ხელისუფლება აცხადებს, რომ თუ გვაქვს საპარლამენტო მოდელი, პრეზიდენტი პარლამენტმა უნდა დაამტკიცოს. ამას რით უპასუხებთ?

- საპარლამენტო მოდელის არსებობა თვითმიზნური საერთოდ არ არის. ეს მოდელი იმიტომ იქნა შემუშავებული, რომ არსებობდეს უფრო მკაფიო ბალანსი სახელისუფლებო შტოებს შორის, მით უმეტეს ოლიგარქიული მმართველობის პირობებში. ჩვენ ბიძინა ივანიშვილი მოგვწონს თუ არა, ყველა კვლევა ცალსახად ადასტურებს და ერთ პროცენტსაც არ ეპარება ეჭვი, რომ ბიძინა ივანიშვილი მართავს დღეს საქართველოს მთავრობასა და ქართულ პოლიტიკას. ამ პირობებში, როდესაც ოლიგარქიული მმართველობის დაკანონების ძალიან სერიოზული საფრთხე დგას, აშკარაა, რომ საპრეზიდენტო ინსტიტუტის გაუქმება მხოლოდ დამღუპველი შეიძლება იყოს ქართული დემოკრატიისთვის. აქ ჩვენ პირდაპირი არჩევის წესი გვაქვს.

- კონსტიტუციიდან ასევე ამოვარდება ფრაზა, თუ სად უნდა მდებარეობდეს პარლამენტი. ეს რას ნიშნავს, რომ პარლამენტი ქუთაისში აღარ იქნება?

- ეს ნიშნავს იმას, რასაც ცდილობდა ივანიშვილი 2012 წელს სრულიად უარგუმენტო ახირებით, მხოლოდ იმიტომ, რომ ეს იყო მიხეილ სააკაშვილის მიერ აშენებული პარლამენტი. დღეს ცდილობენ პარლამენტის თბილისში გადმოტანას. დეპუტატებსაც ეს ხელს აძლევთ.

- რა თვალსაზრისით? ეზარებათ ქუთაისში სიარული?

- იმ თვალსაზრისით, რომ მათ ეზარებათ თავიანთი მოვალეობის შესრულება და ქუთაისში სიარული. ეს არის სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანი ობიექტი რეგიონული განვითარებისთვის და დამატებითი საბიუჯეტო ხარჯია. მოგვწონს თუ არა, პარლამენტი უკვე ქუთაისშია. მისი გაუქმება და აქეთ გადმოტანა, როდესაც ამხელა რესურსი აქვს გაწეული სახელმწიფოს, მხოლოდ მავნებლური ქმედებაა! ეს ყველაფერი ემსახურება ერთი კაცის ახირების დაკმაყოფილებასა და ამისთვის საკონსტიტუციო ცვლილებების განხორციელებას. აბსურდამდეა დაყვანილი ყველაფერი.

- საუბრისას თქვით, რომ არ გინდოდათ ამ პროცესში ლეღვის ფოთლის როლის შესრულება. რას იზამს დანარჩენი ოპოზიცია, დატოვებს კომისიას?

- რამდენადაც ვიცი, 15-მა პარტიამ კომისია დატოვა. ვინც არ დატოვებს, ის შეასრულებს ლეღვის ფოთლის როლს და იმთავითვე გარკვეული იქნება, რომ არის ის ოპოზიცია, რომელიც ბიძინა ივანიშვილმა შექმნა ოპოზიციად.

- რას ელით ვენეციის კომისიისგან?

- ვენეციის კომისიის შესაძლებლობები შეზღუდულია, თუმცა, იმედი მაქვს, რომ პრეზიდენტის არჩევნების ინსტიტუტის გაუქმებასთან დაკავშირებით ისინიც მკაფიო პოზიციას დააფიქსირებენ და ეს ბოიკოტის რეჟიმი მათაც მისცემს შესაძლებლობას, თავიანთი უარყოფითი პოზიცია უფრო მკაფიოდ დააფიქსირონ.

„ახალი თაობა“, 15 აპრილი, 2017 წელი

ინტერვიუ დიმიტრი ლორთქიფანიძესთან: „არაბები საქართველოში ბინადრობის უფლებას 35 ათას დოლარად ყიდულობენ“ // „ბინადრობის მაძიებლები შარჟა-თბილისის რეისს მოჰყვებიან“

პარლამენტის ყოფილი წევრი დიმიტრი ლორთქიფანიძე „ახალ თაობასთან“ აცხადებს, რომ მიმდინარეობს საქართველოში უცხო ქვეყნის მოქალაქეების დიდი გადმოსახლება, რაც დაკავშირებულია დემოგრაფიული სურათის ცვლილებასთან.

- ბატონო დიმიტრი, თქვენ განაცხადეთ, რომ საქართველოში ჩამოდიან სხვადასხვა ქვეყნების მოქალაქეები, ბინადრობის უფლებას ყიდულობენ, შემდეგ კი ქართულ მიწებს იგდებენ ხელში. უფრო კონკრეტულად შეგიძლიათ ისაუბროთ, ვინ ჩამოდიან და რა პროცესი მიმდინარეობს?

- ეს ძალიან მნიშვნელოვანი საკითხია, რომელიც კავშირშია ქვეყანაში დემოგრაფიული სურათის ცვლილებასთან. საქართველოში სხვადასხვა ტიპის საინვესტიციო პაკეტების განხორციელების საბაბით, ხორციელდება უცხოტომელების დიდი გადმოსახლება ბინადრობის მოპოვების მიზნით.

- კერძოდ, რომელი ქვეყნებიდან შემოდიან?

- განსაკუთრებით არაბეთის ქვეყნებიდან. არაბეთიდან დაფრინავს რეისი შარჟა-თბილისი. ძირითადად ამ რეისს მოჰყვებიან ბინადრობის მაძიებელი ადამიანები, რომლებიც ცდილობენ აქ დასახლებას. ისინი არ არიან ტურისტები. ისინი ჩამოდიან კონკრეტული მიზნებით. მათ ხვდებიან კონკრეტული ტურისტული კომპანიების წარმომადგენლები, ხშირ შემთხვევაში ჩვენს ქვეყანაში დაფუძნებული იურიდიული ფირმების წარმომადგენლები, კონკრეტული ადამიანები. ამის მტკიცებულებაც მაქვს.

- რომელი კომპანიებია?

- უცხო ქვეყნების მიერ დაარსებული იურიდიული კომპანიებია.

- კონკრეტულად?

- ერთ-ერთი კომპანიის წარმომადგენელს შევხვდი და ვესაუბრე. ის არის არაბი. მას ქართველებთან ერთად აქვს დაფუძნებული იურიდიული კომპანია, რომელიც ბინადრობის უფლების შეძენასა და მიწათსარგებლობის საკითხებს აგვარებს სწორედ შარჟა-თბილისის რეისით ჩამოსული არაბი მოქალაქეებისთვის. როცა კომპანიის წარმომადგენლებს ვესაუბრე, გაირკვა, რომ ამ რეისს მოჰყვებიან ის ადამიანები, რომლებიც დაინტერესებული არიან საქართველოში უძრავი ქონებისა და მიწის შეძენით.

- როგორ ახერხებენ ბინადრობის უფლების მოპოვებას?

- არაბეთის ქვეყნების მოქალაქეები საქართველოში ბინადრობის უფლების მოპოვებას 35 ათასი დოლარის ფასად ახერხებენ.

- ასე ადვილია ბინადრობის უფლების მიღება საქართველოში?

- გარკვეული დოკუმენტების წარდგენის შემდეგ, 90%-ის შემთხვევაში უკმაყოფილებენ.

- 10 პროცენტს რატომ არ უკმაყოფილებენ?

- მე ვისაც ვესაუბრე, აქცენტი გააკეთა იმაზე, რომ საქართველოში ამ მიზნით ჩამოსული ადამიანების 10%-ის თხოვნას არ უკმაყოფილებენ, რადგან ისინი საეჭვო პირებად მიიჩნევიან ქვეყნის უსაფრთხოებიდან გამომდინარე. თუმცა, იმის მაგივრად, რომ დეპორტი გაუკეთონ, საქართველოს ტერიტორიაზე თავისუფლად გადაადგილდებიან. თუკი ბინადრობის უფლებას არ აძლევ, უსაფრთხოებიდან გამომდინარე, მათი დეპორტაციაც უნდა მოახდინო და თავისუფლად გადაადგილების საშუალება არ უნდა ჰქონდეს.

- ფირმის სახელწოდებისა და მისი წარმომადგენლების ვინაობის დასახელება არ გინდათ?

- შემიძლია ექსკლუზიურად თქვენ გადმოგცეთ ის ბუკლეტი, რომლითაც რეკლამას აკეთებენ. კომპანია მიმართავს არაბეთის ქვეყნების მოქალაქეებს, საქართველოში თქვენ გექნებათ ბინადრობის უფლების მოპოვებისა და მიწის შეძენის საშუალებაო. ეხმარებიან ბინადრობის უფლების მოპოვებასა თუ მიწების შეძენაში. საქართველოს გულშემატკივარი ადამიანი ამას არ გააკეთებს. საქართველოში არაბებს ერთობლივი ფირმები აქვთ გაკეთებული ქართველებთან ერთად. არაბი მოქალაქეები რომ ჩამოდიან, მათ აეროპორტში ხვდებიან და ეხმარებიან. ასეთი ტიპის კომპანიები საქართველოში ეწევიან საჯარო საქმიანობას.

- ადრე ქართული მიწების იაფად შესყიდვის შესაძლებლობაზე რეკლამები ინტერნეტის საშუალებით ვრცელდებოდა. უცხო ქვეყნის მოქალაქეებს იწვევდნენ საქართველოში მიწების შესაძენად. ახლა მხოლოდ სარეკლამო ბუკლეტები აქვთ, თუ ის საინტერნეტო რეკლამებიც დარჩა?

- დაბეჭდილი ბუკლეტები პირდაპირ აეროპორტში რიგდება. ჩემთვის ცნობილი გახდა, რომ აქ ჩამოსული ადამიანები წინასწარ არიან ინფორმირებული, სად და რა უძრავი ქონება უნდა შეიძინონ. რომელი მიწა იყიდება მასზე დამაგრებული შენობა-ნაგებობებით. საუდის არაბეთში ძალიან მაღალი დონის ანაზღაურება აქვთ მოქალაქეებს. იმგვარი ანაზღაურებით ადამიანი აქ შეიძლება მდიდრად ჩაითვალოს და მიწებისა თუ შენობა-ნაგებობების შესყიდვაც არ გაუჭირდებათ.

- რატომ უნდათ უცხოელებს საქართველოში მიწის შეძენა?

- საქართველო მდიდარია წყლის რესურსებით. დღეს მსოფლიოში წყლის რესურსების მოპოვების მიზნით, მესამე მსოფლიო ომი დებიუტის ფაზაშია. მიმდინარეობს მასობრივი მიგრაცია წყლის რესურსების ხელში ჩასაგდებად. ჩემი მხრიდან ეს არ არის ქსენოფობიური განცხადება. მოგეხსენებათ, მე გახლავარ სახელმწიფო-საკონსტიტუციო კომისიის წევრი. მოვითხოვდით, რომ კონსტიტუციაში ჩაწერილიყო სასოფლო-სამეურნეო მიწის გაყიდვის შეზღუდვის შესახებ მუხლი, დამავალდებულებელი ნორმა, როგორც ეს იყო 1921 წლის საქართველოს დამოუკიდებელი რესპუბლიკის კონსტიტუციაში, მაგრამ, სამწუხაროდ, ხელისუფლებამ არ ისურვა მიწის შესყიდვის შეზღუდვის დამავალდებულებელი ნორმა ჩაწერილიყო კონსტიტუციაში. ეს იმაზე მეტყველებს, რომ ჩვენი ხელისუფლების მიერ, მიწის საკითხთან დაკავშირებით, აღებული კურსი არის ნეოლიბერტარიანული მიმართულების.

- ანუ?

- ნეოლიბერტარიანული მიმართულება გულისხმობს მიწას, როგორც საინვესტიციო ობიექტს, რაც დამღუპველია ჩვენი ქვეყნისთვის.

„ვერსია“, 14 აპრილი, 2017 წელი

ექსკლუზიური ინტერვიუ პოლონეთის ელჩ მარიუშ მაშკევიჩთან: „გვსურს, საქართველო ჩვენი დიდი ოჯახის – ევროკავშირისა და ნატო-ს წევრად ვიხილოთ“

მაკა ლომაძე

მარიუშ მაშკევიჩი საქართველოში პოლონეთის აკრედიტებული ელჩია გასული წლის დეკემბრიდან. ამ თანამდებობაზე მოსვლის შემდეგ, მან პირველი ინტერვიუ ,,ვერსიას’‘ მისცა. როგორია დღეს საქართველო-პოლონეთის ურთიერთობა? რას შეცვლის ორ ქვეყანას შორის ვიზალიბერალიზაცია? რა გეგმები აქვს პოლონეთის საელჩოს? „დიპლომატის ტრიბუნას“ „ვერსია“ პოლონეთის ელჩს უთმობს.

- თქვენი აზრით, როგორ აისახება ვიზალიბერალიზაცია ევროპასა და პოლონეთთან ურთიერთობაში?

- ეს ძალიან პოზიტიური ნაბიჯია ევროკავშირში საქართველოს გაწევრიანების პროცესში. არ მგონია, ეს ფაქტი ნეგატიურად აისახოს კონტინენტზე. ყოველი მეორე ქართველიც რომ ჩავიდეს, ოთხას მილიონიან პოპულაციას არაფერი დაეტყობა. ეს უფრო მიდგომებს უნდა დაეტყოს. კერძოდ, საქართველოს პოლიტიკურ და იურიდიულ ტრანსფორმაციას. პოლონეთი აუცილებლად დაეხმარება თქვენს ქვეყანას ამ რეფორმების გატარებაში. ვიზალიბერალიზაცია თავის მხრივ დიდი წინგადადგმული ნაბიჯია საქართველოს პოსტკომუნისტური სისტემიდან გამოსვლის საქმეში. საქართველო ევროკავშირში ერთ-ერთ სამაგალითო სახელმწიფოდ ითვლება საშინაო დავალების შესრულების მხრივ. პოლონეთი ერთ-ერთი პირველი ქვეყანა იყო, რომელმაც რეფორმები გაატარა. ეს საქართველომაც გააკეთა და პროცესი დღესაც გრძელდება. პოლონეთი კი, თავისი შესაძლებლობების ფარგლებში, ყველანაირად ცდილობს, მხარში დაგიდგეთ.

- ახლახან ჟენევის მოლაპარაკებების სესია გაიმართა, რომელსაც აფხაზები კეთილგანწყობით არ შეხვდნენ. ამბობენ, რომ მათ სურთ რუსეთი და არა ევროპა, რომელიც მათ დამოუკიდებლობას არ აღიარებს. არადა, საქართველოში გაჩნდა იმედი, რომ ვიზალიბერალიზაცია ხელს შეუწყობს თბილისსა და სოხუმს შორის ურთიერთობების დათბობას. იზიარებთ ამ მოსაზრებას?

- პოლონელები მხარს ვუჭერთ საქართველოს სუვერენიტეტსა და ტერიტორიულ ერთიანობას. კითხვიდან გამომდინარე, თქვენ ვიზალიბერალიზაციას განიხილავთ, როგორც ინსტრუმენტს ამ კონფლიქტის განსამუხტად. პოლონეთი აღიარებს ოფიციალური თბილისის პოლიტიკას სეპარატისტულ რეგიონთან მიმართებაში, თუმცა ასე დეტალურად არ არის გათვითცნობიერებული ამ პრობლემაში. გთხოვთ, ამას უინტერესობაში ნუ ჩამოგვართმევთ. თბილისს მხარს ვუჭერთ ტერიტორიული მთლიანობის აღდგენაში. რა თქმა უნდა, რუსეთის ქმედებებს ვგმობთ. ჩვენი ეს პოზიცია ხილული და აშკარაა.

- რა არის დღეს პოლონეთის საელჩოს პრიორიტეტები?

- პოლონეთისთვის საქართველო ძალიან მნიშვნელოვანი ქვეყანაა აღმოსავლეთ ევროპულ მეზობელ ქვეყნებს შორის. თქვენს ქვეყანას მივიჩნევთ, როგორც ღრმადმორწმუნე ქრისტიანულ კულტურას. ამდენად, გვსურს, საქართველო ჩვენი საერთო ოჯახის – ევროკავშირისა და ნატო-ს წევრად ვიხილოთ. ვცდილობთ, პრიორიტეტები გამოვკვეთოთ და ავაშენოთ ხიდები ორ ქვეყანას შორის, რათა ორმხრივი სარგებელი მივიღოთ. პოლონეთის ინტერესია, საქართველოში ინვესტიციების განხორციელებასა და პროდუქციის შემოტანას შეუწყოს ხელი, განსაკუთრებით მცირე და საშუალო ბიზნესის მიმართულებით. შარშან, ჩვენი საქონელბრუნვა ას მილიონ ევროზე მეტი იყო. ეს დიდი ციფრი არაა, მაგრამ ამ მიმართულებით ვმუშაობთ და ზრდას ველით. რაც შეეხება იმპორტის მონაცემებს, პოლონეთის ბაზარზე წამყვან პოზიციას ქართული ღვინო იკავებს; ასევე ძალიან პოპულარულია თქვენი თხილი და ნიგოზი. ცნობილია ქართული მინერალური წყლებიც, თანამშრომლობის იმედი გვაქვს ენერგოპროდუქტების მომარაგების სფეროშიც. საქართველო სანდო პარტნიორია.

გარდა ეკონომიკური აქტივობებისა, აქტიურები ვართ კულტურული და სამეცნიერო მიმართულებით. სახალხო დიპლომატია პოლონეთის საელჩოს ერთ-ერთი პრიორიტეტია. ეს წელი სასტარტო იქნება ოთწლიანი მასშტაბური ღონისძიებისა, რომელიც ჩვენი ორმხრივი დიპლომატიური ურთიერთობების ასი წლისთავის აღნიშვნას გულისხმობს.
ვემზადებით შესაბამისი კონფერენციის, გამოფენების… მოსაწყობად. ეს ღონისძიებები პოლონეთის საპრეზიდენტო ვიზიტის დროს, კერძოდ, მაისის ბოლოს, დაიწყება. ასევე, პოლონური და ქართული ისტორიული კომისიები მუშაობას დაიწყებენ თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტში.

ბევრი იდეა გვაქვს, რომ როგორც კლასიკოსი, ასევე თანამედროვე პოლონელი ავტორები ვათარგმნინოთ ქართველებს. ამ მიზნით, პოლონური ენის მცოდნეებს ვასწავლით, როგორ გახდნენ პროფესიონალი მთარგმნელები. ენის პრობლემა არ არსებობს, რადგან როგორც თბილისში, ასევე ბათუმში, გორსა და ქუთაისში, უამრავი საათი ეთმობა პოლონური ენის შესწავლას სტუდენტებისთვის უნივერსიტეტებში. ამ მხრივ, ინტერესი სახეზეა. უნდა გამყარდეს სამეცნიერო თანამშრომლობაც. ამ მიმართულებით, შემიძლია მაგალითისთვის მოვიყვანო პოლონელი არქეოლოგების მოღვაწეობა გონიოსა და აჭარაში. ამ სეზონზე არქეოლოგიური პროექტები სხვა ადგილებშიც იგეგმება. პოლონური არქეოლოგიური სკოლა ევროპაში ცნობილია. სირიის ომის გამო, ბევრმა არქეოლოგმა მიმართულების შეცვლა გადაწყვიტა. მათმა ნაკადმა კავკასიაში გადმოინაცვლა. რეგიონში, საქართველო მათთვის ერთ-ერთი ყველაზე მიმზიდველი ადგილია.

- როგორია თქვენი დამოკიდებულება ბრექსიტთან დაკავშირებით?

- დიდ ბრიტანეთში მილიონამდე პოლონელი ცხოვრობს – ბევრი მათგანი ემიგრაციაში წავიდა ათეულობით წლის წინ. ახლა ბევრი შიშობს, რომ ბრექსიტის შედეგად, სამუშაოებს დაკარგავენ, თუმცა მე არც ისე პესიმისტურად ვარ განწყობილი, რადგან პოლონეთსა და დიდ ბრიტანეთს კეთილმეგობრული ურთიერთობა აკავშირებს. პოლონეთი ბრიტანეთისთვის სანდო პარტნიორია, ხოლო პოლონელი სპეციალისტების პროფესიონალიზმი უმაღლეს შეფასებას იღებს ბრიტანეთის კუნძულებზე.

- და მაინც, თუ პოლონელების დაბრუნების პროცესი დაიწყება, ქვეყნის მთავრობა მზადაა მათ მისაღებად?

- რა თქმა უნდა… ეს არ გახლავთ მასშტაბური პრობლემა. უამრავი სამთავრობო პროგრამაა უცხოეთიდან ჩამოსული თანამემამულეების დასახმარებლად. მათთვის იქმნება შესაძლებლობები, ცხოვრება ღირსეულად გააგრძელონ. ბევრ მათგანს სახლიც კი არ აქვს პოლონეთში. ქართველების მსგავსად, ჩვენი ემიგრანტების დიდი ნაწილი საბაზისო სამუშაოებს ასრულებს, თუმცა არიან საკმაოდ წარმატებულებიც. ამ ფონზე, შესაძლოა, პოლონეთმა მათი სახით ინტელექტუალური სარგებელიც კი ნახოს. ჩვენ არამარტო ბინები და რიგითი ვაკანსიები უნდა შევთავაზოთ მათ, არამედ კარგი პოზიციებიც. ჩვენ ქვეყანაში უამრავი ნოვაციური კომპანია ოპერირებს, ასე რომ, შესაძლოა, ისინი გამოვიყენოთ, როგორც ბრიტანული გამოცდილებისა და განათლების მქონე მოქალაქეები, რაც სარგებელს მოუტანს როგორც პოლონეთს, ასევე მთელ მსოფლიოს. ამასთან, უნდა აღვნიშნო, რომ პოლონეთში უმუშევრობის პროცენტი ერთ-ერთი ყველაზე დაბალია (8.5%) ევროკავშირის მასშტაბით. ასე რომ, ამ თვალსაზრისით, პოლონეთის ეკონომიკაზე ბრექსიტი არც ისე დიდ ზეგავლენას მოახდენს.

- საუბრობენ იმაზეც, თითქოს, ბრექსიტის მერე ევროკავშირს იმიჯის აღდგენა სჭირდება და შესაძლოა, ბრიტანეთის გასვლამ ევროზონიდან, საქართველოს გაწევრიანება დააჩქაროს კიდეც, რათა მსოფლიომ დაინახოს, რომ ევროკავშირს ქვეყნების არამარტო ტოვებენ, მასში წევრიანდებიან კიდეც. ასეა?

- ვფიქრობ, ერთადერთი გზა, ხელი შევუწყოთ ევროკავშირის იდეის განვითარებას, ღია დისკუსიის ფორმატია. დეიდოლოგიზაცია ძირეულია _ ევროპა უნდა გათავისუფლდეს იდეოლოგიური მემკვიდრეობისგან, რომელიც მარქსიზმს ემყარება. დასავლეთ ქვეყნებში ბევრი ასეთი პარტიული იდეოლოგი გვხვდება. ბევრი ევროპარლამენტარი უბრალოდ საბჭოთა აზროვნებისაა, ანუ კაცობრიობის საწინააღმდეგოდ აზროვნებენ. ისინი პატივს არ სცემენ ჰუმანიზმის ცნებებს, სადაც ადამიანურობა ცენტრალურ ადგილს იკავებს. საშინელებაა, როცა ასეთ პირწავარდნილ მარქსისტებთან ან ფაშისტებთან გვიწევს შეხება თანამედროვე ევროპაში. პირადად მე მივიჩნევ, რომ ევროპას, რომელსაც ვქმნით, ქრისტიანული ფასეულობები უნდა დაედოს საფუძვლად. ევროპის პროექტი დაიწყო ჯერ კიდევ შუასაუკუნოვან მონასტრებში, ჰუმანიზმისა და ცოდნის მოპოვების პრინციპების საფუძველზე. ეს ის ფასეულობებია, რომელსაც პატივი უნდა ვცეთ.

- თუ გავითვალისწინებთ იმ გარემოებას, რომ ევროკავშირის წევრი ქვეყნების უმეტესობა ჯერ ნატო-ს წევრი გახდა, რამდენად გართულდება ახლა ეს პროცესი ტრამპის მოსვლის მერე, თუკი ეს ურთიერთკავშირი რეალურად არსებობს?

- ევროპული და ევროატლანტიკური ინტეგრაცია ხშირად იგივდება. ეს სრულიად განსხვავებული ორი პროექტია. ევროკავშირის ისტორია ეკონომიკურ პროექტებს ეფუძნება. მასტრიხტის, ნიცისა და ლისაბონის ხელშეკრულებების მერე, ჩვენ უფრო პოლიტიკურ პროექტებზე გადავერთეთ, რაც უსაფრთხოებას უკავშირდებოდა. უსაფრთხოების თემა ყოველთვის ევროკავშირის სუსტი მხარე იყო. 1999 წელს, ჰელსინკის სამიტზე, ევროკავშირმა გადაწყვიტა, საერთო უსაფრთხოების სისტემის პროგრამა შეემუშავებინა და ევროპული არმია შეექმნა. მაშინ დაინიშნა ხავიერ სოლანა, რომელსაც დაევალა, ევროკავშირის საგარეო ურთიერთობებსა და უსაფრთხოებაზე ეგო პასუხი. ასე რომ, ეს ორი რამ კავშირში არაა. რა თქმა უნდა, ცივი ომის დროს, არსებობდა ევროკავშირის თანამეგობრობის უსაფრთხოების ქოლგა. საქართველოს მსგავსად, უკრაინაშიც ასევე მცდარი წარმოდგენებია ამ საკითხთან დაკავშირებით. არანაირი ფორმალური კავშირი ნატო-სა და ევროკავშირში გაწევრიანებას შორის არ არსებობს. ეს სრულიად განსხვავებული ორი პროექტია.