“ალია”: ინტერვიუ მამუკა არეშიძესთან: რას ნიშნავს გრიგორი კარასინის მუქარა?
“ალია”: ინტერვიუ ნანა დევდარიანთან: მოჰყვება თუ არა გრიგორი კარასინის განცხადებას ემბარგო?
„რეზონანსი”: ინტერვიუ პეტრე მამრაძესთან: „თუ არჩევნებში ანტირუსულმა ძალებმა გაიმარჯვეს, რუსეთი უფრო ხისტი გახდება“
„რეზონანსი”: უნდა გადადგეს თუ არა თსუ-ის რექტორი ლადო პაპავა?
„რეზონანსი”: ინტერვიუ კორნელი კაკაჩიასთან: „უნივერსიტეტში სიტუაცია კიდევ უფრო გართულებულია“
„ახალი თაობა“: ინტერვიუ არჩილ გამზარდიასთან: „ნაციონალები“ თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტზე კონტროლის დამყარებას ცდილობენ”
„ახალი თაობა“: ინტერვიუ ანზორ აბრალავასთან: „თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის მოვლენები ოდესიდან იმართება“
„ახალი თაობა“: ინტერვიუ გია ხუხაშვილთან: „ვისზეც ფარული ჩანაწერები არსებობს, ჩუმად უნდა გაიპაროს პოლიტიკიდან“
„რეზონანსი”: ინტერვიუ ზურაბ ბიგვავასთან: „ფარულ ჩანაწერებზე ბევრს მიუწვდება ხელი, ბევრი იღებს ამით “სიამოვნებას”
„ახალი თაობა“: ინტერვიუ კარლო კოპალიანთან: „მიხეილ მაჭავარიანმა წყობილებიდან გამომიყვანა და მიკროფონი იმიტომ ვესროლე”
„რეზონანსი”: პორტების რაოდენობა იზრდება, ტვირთები კი მუდმივად მცირდება // გია ხუხაშვილი: შეიძლება, მივიღოთ 5 ზარალიანი პორტი!
„რეზონანსი”: ტურისტული კომპანიების ნაწილი უვიზო მიმოსვლას უფრთხის // “ვინღა გადაიხდის ვიზაში ფულს, როცა ის საჭირო აღარ იქნება?”
„რეზონანსი”: 100 მილიონით მოტყუებული ბიძინა ივანიშვილი უდიდეს შვეიცარიულ ბანკს უჩივის
————————-
“ალია”, 17 მარტი, 2016 წელი
ინტერვიუ მამუკა არეშიძესთან: რას ნიშნავს გრიგორი კარასინის მუქარა?
ნინო სამხარაძე
რუსეთის მუქარა საქართველოს ხელისუფლებას. რუსეთის საგარეო საქმეთა მინისტრი კარასინი პრაღიდან თითს გვიქნევს და გვაფრთხილებს: მთავარი საფრთხე საქართველოში საპარლამენტო არჩევნების მოახლოება და პროვოკაციული ანტირუსული რიტორიკის გაზრდაა, რომელიც ისმის საერთაშორისო არენაზე საზოგადო მოღვაწეების მხრიდან. ყველაზე საწყენი კი ის არის, რომ ეს ისმის ოფიციალური წარმომადგენლების, პრეზიდენტის, პოლიტიკოსების და მინისტრების მხრიდანაც კი… რუსეთი ამას ყურადღებას აქცევს. ვცდილობთ, ყველაფერს არ ვუპასუხოთ, მაგრამ ჩვენთვის დასკვნებს ვაკეთებთ და აი, ახლა, სწორედ ის წყალგამყოფია, რომელიც ჩვენ უნდა გავიაროთ. ჩვენ ან ვუბრუნდებით კონფრონტაციას, ან ჩვენ დავალაგებთ ნორმალურ, პატივსაცემ ურთიერთობებს და ამ კონტექსტში გადავჭრით ორმხრივ ამოცანას…“.
და მთავარი: გრიგორი კარასინმა საქართველოში ატეხილ აჟიოტაჟს ეხო მისცა და თავდაცვის მინისტრს შეუთვალა, რომ მისი ქცევა არის გამაღიზიანებელი: „ყველა პოლიტიკოსს უნდა, გაამძაფროს თავის პოზიცია, რადგან აჩვენონ, რომ ყველაზე მეტი პატრიოტები, მკაცრები და შეურიგებლები არიან ე.წ. რუსული ექსპანსიის და მუქარის წინააღმდეგ. საქართველოს თავდაცვის მინისტრმა ისიც კი თქვა, რომ ცივილიზებული სამყარო უნდა გაერთიანდეს რუსული აგრესიის წინააღმდეგ. წესიერ საზოგადოებაში, როგორც წესი, ასეთ განცხადებებს არ პატიობენ. ჩვენ ჯერ თავს ვიკავებთ, მაგრამ ვშიშობთ, რომ ჩვენს მოთმინებასაც აქვს საზღვარი…“.
როცა უცხო ქვეყანა ჩვენს საშინაო საქმეში ერევა და ეს ქვეყანა არის ოკუპანტი, ძალიან გამაღიზიანებელია მისი მხრიდან სამიზნის დაკონკრეტება და ცოფების ყრა საქართველოს თავდაცვის მინისტრის მისამართით. სხვა რა უნდა თქვას საქართველოს თავდაცვის მინისტრმა ოკუპანტ ქვეყანაზე, არ არის რუსეთი აგრესორი? რა თქმა უნდა, გიჩნდება სურვილი, დაიცვა ყველაზე ნეგატიური მინისტრიც კი, რომელსაც ხალხის თვალწინ არჩევნების გაყალბებაში ადანაშაულებენ. დავით ბერძენიშვილმა გოგი თოფაძე ანტიეროვნულ, ანტისახელმწიფოებრივ პოზიციაში დაადანაშაულა მას შემდეგ, როცა თინა ხიდაშელი არჩევნების გამყალბებლად აღიარა. ამ ორი პოლიტიკური პარტიის დავა გავიდა შიდა პოლიტიკური სივრციდან, მათ უკან უკვე კონკრეტული სახელმწიფოები დგანან, რომლებსაც ისინი ლობირებენ ქართულ პოლიტიკურ ავანსცენაზე.
ნიშანდობლივია ამერიკის შეერთებული შტატების სახელმწიფო მდივნის ჯონ ქერის ვიზიტი საქართველოში, რომელიც, სავარაუდოდ, ივნისში შედგება. რა თქმა უნდა, ის არ ჩამოვა ხელცარიელი და მისი გზავნილები იქნება მნიშვნელოვანი. მისი თქმით, ამერიკის შეერთებული შტატები ბოლომდე არ არის დარწმუნებული, რომ საქართველო ურყევ ნებას არ შეიცვლის და თეთრ სახლში მუდამ ისმოდა „ოცნების“ ხელისუფლების მისამართით კითხვები. ამერიკას ერთადერთი გზა რჩება, როგორმე გადაარჩინოს თავისი მოკავშირე ქვეყანა, რომელიც მისთვის ასე მნიშვნელოვანია და შეგვიყვანოს ნატოში, მაგრამ როგორც ვხედავთ, საქართველოსთვის ჯერჯერობით ეს არის აუხდენელი ოცნება, თავდაცვის მინისტრის თინა ხიდაშელის ულტიმატუმების მიუხედავად. ვნახოთ, რა გზავნილებით ჩამოვა ჯონ ქერი, რომელიც, გახლავთ საგარეო საქმეთა ურთიერთობის კომიტეტის თავმჯდომარის, თედო ჯაფარიძის კურსელი, ახლო მეგობარი. გულუბრყვილოები ნამდვილად არ ვართ, დავიჯეროთ, რომ დიდ პოლიტიკაში ფინალურ დარტყმებს ყველაზე რთულ მოცემულობაში პიროვნული ურთიერთობები განსაზღვრავს, მაგრამ ისიც კარგია, რომ თედო ჯაფარიძესა და ჯონ ქერის შორის მრავალწლიანი ურთიერთობები და მეგობრობა არსებობს.
და მაინც, ამ ფონზე, როცა ჩვენს წინაშე ამდენი საფრთხე და გამოწვევა დგას, პარლამენტში იცლიან, ერთმანეთს მიკროფონები თავში ურტყან და ხელჩართული ჩხუბები გვაყურებინონ. გულისამრევებად მოჩანხართ, ბატონებო! ერთი ლპობაში წასული ნაგავია და ეს არის „ნაციონალური მოძრაობა“, ხოლო მეორე – ახლად გადაგდებული ნაგავი, რომელიც ჰა და ჰა, გახრწნას იწყებს. სამწუხარო კი ის არის, რომ ამომრჩეველი ვარდება ნიჰილიზმში და შესაძლოა, არჩევნებზე, თქვენი ოჯახის წევრების გარდა, არავინ მივიდეს და ბოიკოტს გამოგიცხადებთ. სატანასთან თანამშრომლობის გამო, რასაც თქვენ კოჰაბიტაციას ეძახით, უსამართლობის გამო, რომელიც დღემდე გრძელდება, მიზეზთა სია იმდენად გრძელია, რომ „მეშინია“, რამე არ გამომრჩეს და მისი ჩამოთვლა, შორს წამიყვანს…
ექსპერტი კავკასიის საკითხებში მამუკა არეშიძე „ალიასთან“ საუბარში გრიგორი კარასინის განცხადებებს აფასებს:
- გრიგორი კარასინის განცხადება იყო მინიშნება, რომ რუსეთი იმდენად კარგად ფლობს საქართველოში სიტუაციას, რბილად რომ ვთქვათ, მას შეუძლია კორექტივების შეტანა საარჩევნო პროცესში. გავიხსენოთ, საქართველოს პოლიტიკური ელიტის რიტორიკის მიხედვით, როგორ ხდება აქტივობები რუსეთის მხრიდან ე.წ. სამხრეთ ოსეთის მიმდებარე ტერიტორიაზე. როცა მძაფრდება ანტირუსული რიტორიკა რუსეთი საქართველოში ვითარებას ძაბავს და პირიქით… ეს არის რამდენიმე ძალიან მძაფრი თემა, რომელიც ემთხვევა ერთმანეთს, ხოლო რამდენიმე აქტუალური თემა ამ ფონზე მიჩქმალულია. ჩვენ ვნახეთ ე.წ. პორნოსკანდალები, რამაც ცოტა ხნით გადაფარა სტუდენტების აქტივობა უნივერსიტეტში. მე ვთვლი, რომ უნივერსიტეტში წარმოუდგენელი რამ ხდება და იმაზე მეტად სერიოზული, ვიდრე ე.წ. პორნოსკანდალებია. უნივერსიტეტის ისტორიაში ასეთი რამ არ მომხდარა, როცა რექტორის კაბინეტში ვიღაც წამოჯდა ისე, რომ დაცვამ ვერ და არ შეაკავა. ჩვენ თვალწინ კორიდორებში სტუდენტები ერთმანეთს ურტყამენ, ამასობაში კი გადაფარულია „კავკასუს ონლაინის“ საკითხი და ეს სტრატეგიულად უმნიშვნელოვანესი თემა ისე მიჩუმათდა, რომ გამკვირვებია, „ნაციონალები“ ხმას რატომ არ იღებენ… არადა, სინამდვილეში ხდება „კავკასუს ონლაინის“ როგორც „ნაციონალური მოძრაობის“ მხარდამჭერების ბიზნესის ერთი ჯგუფიდან მეორე მხარდამჭერ ჯგუფზე გადაცემა, „ვიმპელკომის“ სასარგებლოდ, რომელიც გახლავთ რუსული კომპანია. ამხელა ამბავი ატეხეს „გაზპრომთან» დაკავშირებით „ნაციონალებმა“, ხოლო „ვილპემკომის“ შემოსვლაზე დუმან. არადა ეს ინტერნეტბოჭკოვანი კაბელი, რითაც ინტერნეტს ვიღებთ, უფრო მნიშვნელოვანია, ვიდრე გაზსადენი.
მინდა გითხრათ ერთი ინფორმაციაც, გაუგონარი რამ ხდება სარფის საბაჟოზე, თურქი მძღოლები გაიფიცნენ ქართველი მებაჟეების ქმედების საპასუხოდ. მებაჟეები ახორციელებენ საბოტაჟს, რომ საქართველომ სატრანზიტო ფუნქცია დაკარგოს. ყველა მიმართულებით პროცესი მიმდინარეობს შეფერხებით, ჩვენ ვცხოვრობთ მუდმივი საბოტაჟის რეჟიმში, რაც მოსახლეობას აზიანებს. საბოტაჟია ძალოვან სტრუქტურებში ზოგიერთი წარმომადგენლის მხრიდან, მეათასედ ვამბობ, რომ მე-5 კოლონაა ჩაბუდებული სახელმწიფო სტრუქტურებში, „ნაცმოძრაობიდან“ პორტირებულები არიან ადამიანები, რომლებიც საჯარო სამსახურებში სამსახურებრივ აქტივობაზე უარს ამბობენ. სამზადისი მიდის, რომ არჩევნები ისე წარმართონ, როგორც მავანს სჭირდება და არ გამოვრიცხავ, რომ ბრმად იყენებენ ზოგიერთ ძალას. ეს იქნება საქართველოში ყველაზე ბრმა და მძიმე არჩევნები.
- „მრეწველებისა“ და „რესპუბლიკელების“ ფრონტი დღეიდან, ალბათ, სხვა ფორმატში გადაიზრდება, რადგან ლევან ბერძენიშვილმა ფრჩხილები გახსნა და ღიად განაცხადა, რომ გოგი თოფაძე საქართველოში რუსეთის ინტერესს ატარებს. ჩამონათვალში კი დაასახელა ირმა ინაშვილი, ნინო ბურჯანაძე და ლევან ვასაძე. რას უნდა ველოდოთ?!.
- ეს იქნება ხელჩართული ბრძოლა და თუკი ამ ტემპით განვითარდა მოვლენები, არჩევნებზე ჩვენ მივიღებთ ბრძოლის ველს, პოლიტიკური პარტიები და მათი მხარდამჭერები სერიოზულად დაუპირისპირდებიან ერთმანეთს და ქვეყანაში სერიოზული ქარიშხალი დატრიალდება. არჩევნებამდე ფარული ჩანაწერების გამოქვეყნების სკანდალი გაგრძელდება და არ გამოვრიცხავ, რომ არჩევნების შემდეგაც არ შეწყდეს. თუმცა ახალი კადრები რომც გამოჩნდეს, იმდენად გაუფასურებულია, რომ ის ეფექტი არ ექნება, რასაც ის ბოროტი დაჯგუფება გეგმავდა.
- ნიკა გვარამიამ პირდაპირი ეთერით შესთავაზა ირაკლი ალასანიას პოლიტიკური გაერთიანება და ერთად ბრძოლა „ქართული ოცნების“ წინააღმდეგ. ფაქტობრივად, ე.წ. პროდასავლური პარტიების გაერთიანებას კულუარებში ვარაუდობდნენ და არ გამორიცხავდნენ, რომ „ნაციონალები“, „თავისუფალი დემოკრატები“ და „რესპუბლიკელები“ არჩევნების წინ ერთ საარჩევნო ბლოკად გამოვიდოდნენ...
- ვერ წარმომიდგენია, რომ ირაკლი ალასანიას გუნდში მყოფი ადამიანები ოდესმე, თუნდაც პოლიტიკური მიზანშეწონილობიდან გამომდინარე, გაურიგდნენ იმ ადამიანებს, ვისაც წლების განმავლობაში ებრძოდნენ და არ მინდა დავიჯერო, რომ ალასანიას პარტია შეუერთდება „ნაციონალურ მოძრაობას“, თუმცა ნათქვამია – „კაცი ბჭობდა, ღმერთი იცინოდაო…“.
- დაბოლოს, რა ინფორმაცია გაქვთ, ამ ყველაფერზე რას ამბობს ბიძინა ივანიშვილი და განსაკუთრებით კი, რას ფიქრობს მისი ყოფილი თუ მოქმედი გუნდის წევრების ე.წ. პორნოსკანდალებზე?
- ვიცი, რომ ივანიშვილი სიტუაციის დამშვიდებას ცდილობს, ეს იმაში გამოიხატება, რომ მიუხედავად იმისა, რომ სისხლის სამართლის დანაშაულია, რაც ხდება უნივერსიტეტში, ხელისუფლება მაინც ცდილობს ცეცხლის ჩაქრობას მოლაპარაკების გზით. აქ «ნაციონალური მოძრაობის“ ხელწერა იკვეთება, ჩვენ ვნახეთ, ემოციური აქცია როგორ გადაიქცა უნივერსიტეტის თვითმმართველობის ჩარევის შემდეგ პოლიტიკურ აქციად თავისი კრიმინალური შეფერილობით. ეს არის მინირევოლუციის მოდელი და ვთვლი, რომ ეს პროცესი მალე უნდა დასრულდეს.
“ალია”, 17 მარტი, 2016 წელი
ინტერვიუ ნანა დევდარიანთან: მოჰყვება გრიგორი კარასინის განცხადებას ემბარგო? რატომ აბრალებენ თსუ-ში დაწყებულ დაპირისპირებას „რესპუბლიკელებს“?
ნინო ლაბარტყავა
„ალიას“ გლობალური კვლევების ცენტრის ხელმძღვანელი ნანა დევდარიანი ესაუბრა:
- გრიგორი კარასინმა თითი დაგვიქნია, თქვენი განცხადებებით ნუ გვაღიზიანებთ, ჩვენს მოთმინებასაც საზღვარი აქვსო. თქვენი აზრით, რას ნიშნავს მისი ეს განცხადება?
- საერთოდ, ჩვენს პოლიტიკოსებს ხშირად ემართებათ ისე, რომ ჰგონიათ, იზოლირებულ სივრცეში არიან, ჩვენი მოსახლეობის გასაგონად ბაქიბუქობენ, მჯიღს იცემენ და ჰგონიათ, რომ ქვეყნის გარეთ ეს არავის ესმის. ასე გახსნილად და ღიად დასავლეთის ბევრი წამყვანი ქვეყანა არ უპირისპირდება რუსეთს. კარასინის განცხადება იყო პასუხი ხიდაშელის განცხადებაზე. იმიტომ, რომ არჩევნები მოდის და გინდა, ვიღაცას თავი მოაწონო, არ შეიძლება, ერთის მხრივ მოლაპარაკებებს მართავდე და მეორეს მხრივ, ასეთი ტიპის განცხადებებს აკეთებდე.
- გემახსოვრებათ, ირაკლი ოქრუაშვილმა, თავისი მინისტრობის დროს, ღვინის რუსეთში გატანაზე საუბრისას თქვა, დიდი ამბავი თუ მთლად ხარისხიანი არ არის ჩვენი ღვინო, რუსეთში ფეკალიებსაც სვამენო და შედეგიც მალე მივიღეთ - ემბარგო. შეიძლება ვივარაუდოთ, რომ თუ რუსეთის კრიტიკა გაგრძელდება, ისევ ემბარგო დაგვიწესონ?
- იცით, რა არის? მე მახსენდება ირანის შემთხვევა, როდესაც ირანის მოქალაქეებს ვიზები გაუმკაცრეს და არ აძლევდნენ. მაშინ ასეთი მდგომარეობა იყო ირანში: ჩატარდა თათბირი საგარეო საქმეთა სამინისტროში, ჩვენც ადეკვატური ზომები ხომ არ მივიღოთო? რადგან ჩვენს ბიზნესმენებსაც აქვთ ინტერესი იქ და დადიან. მერე გადაწყვიტეს, – ჩვენ დიდი ქვეყანა ვართ და ეს არ გვეკადრებაო… ჩვენ ჩვენს წვენში ვიხარშებით და ასე არ შეიძლება დღეს, თანამედროვე სამყაროში, გამოდიხარ განცხადებებით, შენსას მიერეკები და გგონია, რომ სხვა ამის აზრზე არ არის.
რუსეთმა ხაზგასმით თქვა, ჩვენც შეიძლება გადავიდეთ ასეთ რიტორიკაზეო. მე ვფიქრობ, ახლა ემბარგოს საფრთხე არ არის, მაგრამ კარასინის მოწოდება უნდა იყოს მოსმენილი. ეს არ ნიშნავს, რომ ჩვენ ჩვენს ინტერესებზე უარს ვიტყვით, რომ ჩვენ რაღაც დათმობაზე წავალთ იგივე ტერიტორიული მთლიანობის თვალსაზრისით. მთავარია, გათვალო პერსპექტივაში, რას მოიტანს შენი ასეთი განცხადებები. ხშირად პოლიტიკოსების ნათქვამზე უფრო მეტია დამოკიდებული, ვიდრე მათ მიერ გაკეთებულ რეალურ საქმეზე, ასე ხშირად ხდება საერთაშორისო ურთიერთობებში.
- ბოლო დღეებში თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტში დაპირისპირება პიკს აღწევს. ამ დაპირისპირების რამდენიმე მიზეზი დასახელდა: თსუ-ს 40-მილიონიანი ბიუჯეტის მართვის ხელში ჩაგდება, „ნაცების“ მცდელობა, უნივერსიტეტის მართვა ჩაიგდონ ხელში და მესამე - ლადო პაპავა ადვილად სამართავი არ არის და მინისტრ სანიკიძეს მისი მოშორება უნდაო. თქვენ რას ფიქრობთ, რატომ აგორდა ეს პროცესი?
_ მოდით, ასე ვთქვათ: უკვე საუბრობენ ქალაქში ამის შესახებ და არცთუ უსაფუძვლოდ, რომ იყო მცდელობა, „რესპუბლიკელებს“ ჩაეგდოთ ხელში უნივერსიტეტი, მაგრამ „ნაციონალებმა“ არ დაანებეს. რა ხდებოდა უნივერსიტეტში, ხომ ვიცოდით? აბსოლუტურად არანაირი ავტონომია არ დაუტოვეს და პირდაპირ მართავდა „ნაციონალური მოძრაობა» პროცესებს ყველა უნივერსიტეტში. თვითმმართველობა იყო „ნაციონალების“ რეალური დასაყრდენი, მათი კომკავშირი იყო. როდესაც მოვიდა ეს ხელისუფლება, იმ მოტივით, რომ არ შეხებოდნენ უნივერსიტეტის ავტონომიას, საერთოდ, არანაირი ცვლილებები არ გაატარეს. როგორც კი ლადო პაპავა აირჩიეს, მივიდა და პირველივე განცხადება ასეთი გააკეთა – არავის არ გავუშვებ სამსახურიდანო. მე არაერთი მაგალითი ვიცი, როდესაც სასამართლოს აღუდგენია „ნაციონალების“ დროს უნივერსიტეტიდან უკანონოდ განთავისუფლებული ლექტორი. უჭირავს ხელში ეს სასამართლოს ფურცელი და ლადო პაპავა ეუბნება, – კი, თქვენ ცუდად მოგექცნენ, მაგრამ მეც ახლა სხვას ხომ არ მოვექცევი ცუდად და იმას ხომ არ გავუშვებო? ანუ უნივერსიტეტი დარჩა ის „ნაცისტების“ ბუდე, რაც ადრე იყო.
შეგახსენებთ, ორი კვირის წინ, კანცლერობის კანდიდატმა, არაჩვეულებრივად დადებითმა, პროფესიონალმა ადამიანმა პროფესორმა იოსებ არჩვაძემ მოხსნა თავის კანდიდატურა და მიანიშნა, – მე არ მიღირს ეს თანამდებობა უნივერსიტეტში დაპირისპირების ფასადო. რა გამოდის, იცით? სისტემიდან ვარდებიან ყოველთვის ის ადამიანები, რომლებიც, „კავკასიური ცარცის წრის“ გრუშესი არ იყოს, ბავშვს გასაგლეჯად არ იმეტებენ. არჩვაძემ ვერ გაიმეტა უნივერსიტეტი იმად, რაც ახლა ხდება და გიორგი გაფრინდაშვილმა, დანარჩენმა „ნაცმოძრაობამ“ და თვითმმართველობამ კი გაიმეტეს.
ახლა ეს ყველაფერი, ისევე როგორც ვიდეოჩანაწერების გავრცელება და ასე შემდეგ – არის ერთი ჯაჭვის რგოლები, ეს არის დესტაბილიზაციის გამოწვევის მცდელობა, ამისთვის უნდათ გამოიყენონ უნივერსიტეტი და ახალგაზრდები და ეცადონ, ამ გზით დაბრუნდნენ ხელისუფლებაში, რადგან არჩევნებით დაბრუნების არანაირი პერსპექტივა მაგათ არ აქვთ.
- პატრიარქმა სტუდენტებს სიმშვიდისკენ მოუწოდა. რატომ მიჰყავს ხელისუფლებას პრობლემები იქამდე, რომ სიტუაციამ პიკს მიაღწიოს და პატრიარქის ჩარევა გახდეს საჭირო?
- პატრიარქთან ლადო პაპავა მივიდა და ამას მოჰყვა ეს განცხადება. როცა ასეთი დაძაბულობაა, პატრიარქი ყოველთვის ცდილობს სიტუაციის განმუხტვას. პრემიერი უფრო აქტიურად უნდა ჩაერიოს, რადგან თამარ სანიკიძე ამ სიტუაციას თავს ვერ ართმევს. ძალიან ბევრი დრო გავუშვით უკვე და დღეს ეს ყველაფერი ხდება იმიტომ, რომ 2012 წლის ნოემბერში ყველაფერს თავის სახელი არ დაარქვეს და დამნაშავე არ დასაჯეს. აი, ის დამნაშავე ახლა მოუტრიალდა და ყველაფერში მათ სდებს ბრალს. ისე, ირმა ინაშვილმა თქვა გადასარევად ერთ ეთერში – მე უნდა დავიცვა ივანიშვილი? გამოვიდნენ თინა და თამარ ხიდაშლები და დაიცვანო. ასეა ჩემი საქმეც, მე რატომ უნდა დავიცვა ეს ხელისუფლება? ხელისუფლება თუ არ ჩაერევა აქტიურად ამ პროცესებში და თუ არ გაატარებს უნივერსიტეტში რეფორმებს, სხვაგვარად არ ვიცი, რა როგორ დალაგდება. ის ადამიანები, ის სტუდენტები და არასტუდენტები, ლევან ლორთქიფანიძის ჯგუფს ვგულისხმობ, ჯერჯერობით სწორი გზით მიდიან და შეცდომებს არ უშვებენ, ისინი კატეგორიულად უარყოფენ ლადო პაპავას გადადგომის მოთხოვნებს, რადგან მაშინ ის აკადემიური საბჭო ჩაიგდებს ხელში სადავეებს, რომლის დამსახურებაც არის ეს დაპირისპირებაც და გაფრინდაშვილისნაირი კადრების მხარდაჭერაც.
„რეზონანსი”, 17 მარტი, 2016 წელი
ინტერვიუ პეტრე მამრაძესთან: „თუ არჩევნებში ანტირუსულმა ძალებმა გაიმარჯვეს, რუსეთი უფრო ხისტი გახდება“
ია აბულაშვილი
“გრიგორი კარასინის განცხადება შეიძლება ისე გავიგოთ, რომ თუ შემოდგომაზე საპარლამენტო არჩევნებში საქართველოს პარლამენტსა და მთავრობაში წამყვან ადგილებს დაიკავებენ ანტირუსული რიტორიკით გამორჩეული ძალები, რუსეთის ხელისუფლების დამოკიდებულება საქართველოსადმი კიდევ უფრო ხისტი იქნება,” – აცხადებს პეტრე მამრაძე, რომელსაც “რეზონანსი” ქვეყანაში მიმდინარე მოვლენებზე ესაუბრა.
- როგორ იკითხება დიპლომატიურ ენაზე რუსეთის საგარეო საქმეთა მინისტრის მოადგილის გრიგორი კარასინის განცხადება და არის თუ არა მის განცხადებაში საქართველოსთვის საფრთხის შემცველი მინიშნებები?
- გრიგორი კარასინის განცხადება არავისთვის არ იქნებოდა მოულოდნელი ვინც მეტ-ნაკლებად თვალყურს ადევნებს რუსეთ-საქართველოს ურთიერობებს. ამჟამად კარასინმა გამოიყენა საბაბად ის, რომ ზოგიერთი ქართველი პოლიტიკოსის მხრიდან გაისმის ბრალდებები რუსეთის ხელისუფლების მისამართით. ახსენა თავდაცვის მინისტრიც, რომელიც, როგორც მან თქვა, მოუწოდებს მსოფლიოს მთავრობებს გაერთიანდნენ რუსეთის წინააღმდეგ; ისიც აღნიშნა, რომ ქართველი პოლიტიკოსები რუსეთს ყველა მომაკვდინებელ ცოდვას აბრალებენ და რომ ამ პირობებში აზრი არ აქვს პრეზიდენტების შეხვედრას და არც უვიზო რეჟიმის შემოღებას. არაერთხელ მითქვამს, რომ თინა ხიდაშელის განცხადებები იყო უპასუხისმგებლო და ფრიად მავნე საქართველოსთვის; ხიდაშელმა ფაქტობრივად გააგრძელა სააკაშვილის საქმე, სააკაშვილი გამოირჩეოდა რუსეთის ხელისუფლებისადმი აგრესიული განცხადებებით და ამით მალავდა იმას, რომ რუსეთის სასარგებლოდ მუშაობდა. რუსეთისადმი აგრესიული განცხადებები, ვგულისხმობ ქართველი პოლიტიკოსების მხრიდან გაკეთებულს, აღიზიანებს დასავლეთს, ეს მათთვის ისევ საბუთია იმისა, რომ საქართველოში არის უპასუხისმგებლო და არაადეკვატური მთავრობა.
გრიგორი კარასინის განცხადება შეიძლება ისედაც გავიგოთ, რომ თუ შემოდგომაზე საპარლამენტო არჩევნებში საქართველოს პარლამენტსა და მთავრობაში წამყვან ადგილებს დაიკავებენ ანტირუსული რიტორიკით გამორჩეული ძალები, რუსეთის ხელისუფლების დამოკიდებულება საქართველოსადმი კიდევ უფრო ხისტი იქნება.
- რამდენად ხისტი?
- რუსეთის ხელისუფლებას ქვეყნის შიგნით ურთულესი მდგომარეობა აქვს და პუტინი თავისი რეიტინგის გასამყარებლად მტრის ხატის შექმნას და დასავლეთთან ბრძოლას იყენებს. რუსეთს შეუძლია ნებისმიერ მომენტში დააკმაყოფილოს აფხაზეთის და ე.წ. სამხერთ ოსეთის მოსახლეობის “თხოვნა” და თავის შემადგენლობაში მიიღოს საქართველოს ეს ორი ძირძველი რეგიონი. ასევე, თუ იქნება განცხადებები იმაზე, რომ საქართველოს მისცემენ ნატოში გაწევრიანების გეგმას, ან მით უფრო, რომ ნატში მალე მიიღებენ, რუსეთის მთავრობამ შეიძლება გადააადგილოს თავისი ჯარები აფხაზეთიდან, სამხრეთი ოსეთიდან, გიუმრიდან და განათავსოს ამ ჯარების ნაწილი ახალქალაქის ან სენაკის ყოფილი ბაზების ტერიტორიაზე, ან სულაც სხვაგან და გამოაცხადოს, რომ იძულებულია ეს გააკეთოს, ვინაიდან საქართველო შედის ნატოში, რაც რუსეთისთვის მიუღებელია, მით უმეტეს თურქეთთან გაფუჭებული ურთიერთობის გათვალისწინებით.
სწორედ ამიტომაა, ასე რომ ფრთხილობენ დასავლეთში. დასავლეთი არ აპირებს რუსეთთან ომს ან თუნდაც ურთიერთობის კიდევ უფრო გამწვავებას საქართველოს გამო. ამიტომ კარასინის განცხადება ჩვენმა მთავრობამ უნდა მიიღოს იმის შეხსენებად თუ გაფრთხილებლად, რომ ჩვენმა პოლიტიკოსებმა უნდა დაუჯერონ ჩვენს უცხოელ პარტნიორებს, თვითონაც მოუფრთხილდნენ საქართველოს და შეწყვიტონ რუსეთის ხელისუფლების საწინააღმდეგო რიტორიკა.
- ქართველი ექსპერტების ვარაუდით, თუ მთავრობა პირადი ცხოვრების ამსახველი ვიდეოების გავრცელებასთან დაკავშირებით ქმედით ნაბიჯებს არ გადადგამს, წინასაარჩევნოდ ამგვარი უკანონო ჩანაწერები ქვეყანას წალეკავს. ოპოზიცია კი აცხადებს, ხელისუფლების შიგნით არიან ადამიანები, ვინც ამგვარი ბინძური მეთოდებით აპირებს წინასაარჩევნო პროცესის წარმართვასო.
- არ არის გამორიცხული, რომ ვიღაცა ცდილობს რაც შეიძლება მეტი ცნობადი ადამიანის დისკრედიტაციას საზოგადოების თვალში წინა საარჩევნო პერიოდში. ვიღაცეებს იმედი აქვთ, რომ ამ შანტაჟით მიაღწევენ საწადელს და პოლიტიკური ასპარეზიდან ჩამოიშორებენ მათთვის არასასურველ ადამიანებს. ისე, როდესაც საკითხი დადგა ამ ფარული ჩანაწერების განადგურების შესახებ, კომისიის წევრების უმრავლესობა ძალიან დამაეჭვებლად ლამობდა ეს ყველაფერი განადგურებულიყო, მაშინ კახი კახიშვილი, გამოცდილი იურისტი და ამ კომისიის წევრი აცხადებდა, რომ ეს ჩანაწერები არის ნივთმტკიცება და მათი განადგურება დანაშაული იყო. ჯერ გამოძიება უნდა ჩატარებულიყო, გამოძიებას უნდა დაედგინა ვინ იყო შემსრულებელი, ანუ ამ ჩანაწერების დამკვეთი. უნდა დადგენილიყო ამ ჩანაწერების ავთენტიკურობა, სად იყო მონტაჟი და სად არის ნამდვილი კადრები და გამოძიების დასრულების შემდეგ უკვე სასამართლო მიიღებდა გადაწყვეტილებას ნივთმტკიცების განადგურების შესახებ. სამწუხაროდ კომისიამ თავისი გაიტანა, არ ვიცი, ასე რატომ ეჩქარებოდათ და, როგორც გვითხრეს, ღარიბაშვილმა პირადად გაანადგურა ეს ჩანაწერები.
მაშინაც ვამბობდი, რომ ნაცები რა თქმა უნდა იზრუნებდნენ თავის დროზე ასლების შექმნაზე და მათ გატანაზე. ახლა რაც ხდება, ადასტურებს იმას, რომ ან ასლები დაიტოვეს ნაცებმა ან ახლანდელი ხელისუფლების წარმომადგენელი დგას ამ ყველაფრის უკან და ასეთი შანტაჟით უნდათ მიაღწიონ საწადელს – ჩამოიშორონ პოლიტიკური ასპარეზიდან ზოგიერთი ადამიანი. ხელისუფლებაში მყოფი ადამიანები საქართველოში ძალიან ხშირად თვითონ იჭრიან იმ ტოტს, რაზედაც სხედან და შემდეგ სხვას აბრალებენ. ასე იყო ვარდების რევოლუციის წინა პერიოდში, როცა შევარდნაძე ბევრ რამეში აღარ ერეოდა და მაშინდელმა ხელისუფლებამ პოლიტიკური ხარაკირი გაიკეთა. ასე იყო სააკაშვილის ხელისუფლების ბოლო წლებში, როცა თავის ჭკუაში ძალაუფლებას აძლიერებდნენ, სინამდვილეში კი თვითონ აცლიდნენ საძირკველს თავის ხელისუფლებას.
- თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტში კანცლერის არჩევნებთან დაკავშირებული ისტორია აშკარად გასცდა ამ თემას. თქვენი აზრით შეიძლება პროცესები უმართავი გახდეს?
- ამ ბავშვების უკან რაღაც ძალები რომ არ იდგნენ და მათი იმედი რომ არ ჰქონდეთ, ისინი ამას ვერ გაბედავდნენ, რომ რექტორის კაბინეტში შეჭრილიყვნენ. ასევე დაცვა ვერ გაბედავდა უნივერსიტეტის კორპუსში ნიღბიანების შეყვანას. საერთოდ კი არა მგონია, რომ პროცესები უმართავი გახდეს. რექტორმა არავითარ შემთხვევაში არ უნდა დატოვოს თანამდებობა. პრემიერმაც უნდა გააკეთოს განცხადება, როგორც ეს გააკეთა გაფრინდაშვილის მიმართ. პოლიციის დამატებითი ძალები უნდა შევიდეს უნივერსიტეტში და აღკვეთონ ე.წ. თვითმმართველობის წარმომადგენელთა კანონსაწინააღმდეგო ქმედება.
„რეზონანსი”, 17 მარტი, 2016 წელი
უნდა გადადგეს თუ არა თსუ-ის რექტორი ლადო პაპავა?
ლიკა ამირაშვილი
უნდა გადადგეს, თუ არა თსუ-ის რექტორი ლადო პაპავა? – ამ კითხვით “რეზონანსმა” საზოგადოებისათვის ცნობილ ადამიანებს მიმართა.
გიორგი შენგელაია რეჟისორი): უნივერსიტეტიდან ისეთი წინააღმდეგობრივი ინფორმაცია მოდის, რომ ამ საკითხზე ვერაფერს მოგახსენებთ. როგორც მოვისმინე, კიდევ უნდა შეიკრიბონ და იმსჯელონ უკვე არა სტუდენტებმა, არამედ აკადემიურმა საბჭომ. ამის შემდეგ უკვე შეგვიძლია ამ თემაზე ვილაპარაკოთ.
იგორ კვესელავა (პოლიტოლოგი): ჩვენ ვერ ავყვებით სტუდენტთა გარკვეული ჯგუფის ემოციას და მოსაზრებებს აკადემიური საბჭოს მიერ არჩეული რექტორის გადადგომის შესახებ. რექტორი ლადო პაპავა არჩეულია პროფესორების მიერ, ამიტომ მის გადადგომა-დარჩენას თავად აკადემიური საბჭო წყვეტს. მისი გადაყენების საკითხი არ შეიძლება გადაწყდეს სტუდენტების ერთი ჯგუფის მიერ. მაშინ, როცა არსებობს მეორე ჯგუფი, რომელიც ამას არ თხოულობს.
ამ შემთხვევაში სწორად მიმაჩნია აკადემიკოს ლადო პაპავას გადაწყვეტილება, რომ თანამდებობაზე დარჩეს. სპეციალური საგანგებო კომისია უნდა შექმნას განათლების სამინისტრომ და თუ საჭიროა, პარლამენტმა შესაბამისი ღონისძიებები უნდა მიიღოს, იმიტომ რომ უნივერსიტეტი ეროვნული დაწესებულებაა, რომლის ასე ჰაიჰარად დატოვების უფლება არ გვაქვს. სამარცხვინო იყო, როდესაც სტუდენტთა გარკვეული ნაწილი რექტორის კაბინეტში შეიჭრა, როგორ ძვრებოდნენ ფანჯრებიდან… ასე მსოფლიოს არც ერთ ქვეყანაში არ ხდება.
ქეთი ბექაური (იურისტი): რთული კითხვაა, იმიტომ რომ მოვლენებს თუ გადავხედავთ, ორად გაყოფილი აზრი და ორად გაყოფილი ჯგუფია. ყველას საკუთარი აზრი აქვს, მაგრამ ვფიქრობ, შიგნით გადასაწყვეტი საკითხია. ამ მოვლენებს თუ შევაფასებთ, რექტორის გადადგომას, შესაძლოა, მართლაც ქაოსი და უმართავი სიტუაცია მოჰყვეს.
ვფიქრობ, ყველაფერს სჯობს მხარეები მოლაპარაკების მაგიდასთან დასხდნენ და რაღაც კონსენსუსამდე მივიდნენ. რა თქმა უნდა, განათლების სამინისტრომ დახმარება უნდა აღმოუჩინოს და რამენაირად გამოსავალი მოძებნონ. ვფიქრობ, მომავალში შიდა აფეთქებები რომ არ მოხდეს, პრობლემების ერთობლივად გადაჭრის გზები უნდა დაისახოს. მგონია, გამოსავალი ეს უფროა, ვიდრე რექტორის გადადგომა, რადგან შესაძლოა, ლადო პაპავას შემცვლელსაც იგივე მოთხოვნები წაუყენონ.
გია ბუღაძე (ფერმწერი): ლადო პაპავა ძალიან ცუდ მდგომარეობაშია. მეც 9 წელი ვიყავი რექტორი და მშვენივრად ვიცი, რა მძიმეა, მაგრამ ალბათ პირველი რექტორი ვარ, რომელმაც არჩევით დაიწყო და ორჯერ არჩევით დაასრულა. თსუ ვერ ეღირსა ისეთ რექტორს, რომელიც ვადას ბოლომდე დაასრულებს. მგონია, რომ მას ტაქტიკური შეცდომები აქვს დაშვებული და ძალიან ფრთხილად უნდა მოიქცეს. მის მდგომრეობაში ყოფნას ნამდვილად არ ვისურვებდი. მან რამდენიმე ტაქტიკური შეცდომა დაუშვა: პირველი მის მიერ წარდგენილი კანდიდატურა; მეორე, თუ იცოდა ამ ინსტიტუტის არსებობა, ის უნდა გაეუქმებინა ან ხმა არ უნდა ამოეღო. რეალურად ეს სერიოზული შეცდომებია. რა თქმა უნდა, მას თანავუგრძნობ, როგორც ადამიანს, რომელიც ასეთ მძიმე მდგომარეობაშია, მაგრამ ვფიქრობ, შეცდომები აქვს დაშვებული. მისი მხრიდან არასწორი მოქმედებების მთელი კასკადი იყო. გამოუვალ მდგომარეობაშია და სერიოზული გადაწყვეტილების მიღება მოუწევს.
ირმა სოხაძე (მომღერალი): ვფიქრობ, რექტორი არ უნდა გადადგეს. ყველა სხვადასხვა რაღაცას მოითხოვს – ამდენი “გადადექი” ხომ არ შეიძლება?! უნივერსიტეტში ძალიან მძიმე სიტუაციაა. ვფიქრობ, ყველამ სტუდენტებს უნდა მოუწოდოს სწავლის პროცესის განახლებისკენ. მათი მთავარი დანიშნულებაა სწავლა, ესენი კი რამდენიმე კვირაა აქეთ-იქით დარბიან და რაღაცებს აპროტესტებენ. ახლა თვითმმართველობა “აუდიტორია 115″-ს უხდის სამაგიეროს, რომ პაპავაც გადადგეს. ახლა ეს რა თამაშია, ვერ გავიგე. სასწავლო პროცესის ჩაშლაა და მე რომ მკითხოთ, ელემენტარული სიზარმაცეა, იმიტომ რომ სწავლას რაღაც “გმირობების” ჩადენა ურჩევნიათ. მიხედონ საქმეს, სასწავლო პროცესი აღადგინონ.
„რეზონანსი”, 16 მარტი, 2016 წელი
ინტერვიუ კორნელი კაკაჩიასთან: „თსუ-ში სიტუაცია კიდევ უფრო გართულებულია“
სალომე სარიშვილი
თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის სოციალურ-პოლიტიკურ მეცნიერებათა ფაკულტეტის სრული პროფესორის, კორნელი კაკაჩიას აზრით, თსუ-ში მიმდინარე მოვლენები უნივერსიტეტში წლობით დაგროვილ, კომპლექსურ პრობლემებს უკავშირდება. მისი თქმით, ვითარების უკეთესობისკენ შესაცვლელად განათლების სისტემის ძირეული ცვლილება და რადიკალური რეფორმებია საჭირო, რაზეც ხელისუფლებამ ერთიანი ძალიხმევით, კოორდინირებულად უნდა იზრუნოს და განათლება პრიორიტეტად აქციოს. კაკაჩია მიიჩნევს, რომ ამ ეტაპზე სისტემის რეფორმირების მზაობა ხელისუფლების არც ერთი ორგანოდან არ შეინიშნება, რაც მდგომარეობას კიდევ უფრო ართულებს. მისი აზრით, ამ ეტაპზე თსუ-ის რექტორის გადადგომა არაგამართლებული მოთხოვნაა და შესაძლოა ამგვარი გადაწყვეტილებით სიტუაცია კიდევ უფრო დაიძაბოს. ფიქრობს, რომ “ოდეერის” ინსტიტუტის საგანმანათლებლო დაწესებულებაში არსებობის საკითხი სპეციალისტების მსჯელობის საგანია, თუმცა მიიჩნევს, რომ “ოდეერები” უნივერსიტეტის საქმიანობაში არც ერთ შემთხვევაში არ უნდა ერეოდნენ.
თსუ-ში მიმდინარე მოვლენებთან და სტუდენტების მოთხოვნებთან დაკავშირებით “რეზონანსი” პროფესორ კორნელი კაკაჩიას ესაუბრა.
კორნელი კაკაჩია: რა თქმა უნდა, უნივერსიტეტში სიტუაცია კიდევ უფრო გართულებულია. ორი დღის წინ თსუ-ში გვიანობამდე ვიყავი და ვნახე, იქ რა ხდებოდა. აქ არსებული სიტუაცია იძლევა იმის თქმის საფუძველს, რომ სტუდენტების ამგვარი გახლეჩა არც ერთ მხარეს არ წაადგება – არც საუნივერსიტეტო საზოგადოებას და არც აკადემიურ პერსონალს. ვფიქრობ, ეს მეტ-ნაკლებად ორივე მხარეს ესმის, თუმცა მგონია, რომ რეალურად აქცენტი ვიწრო თემებზე უფრო კეთდება, ვიდრე უნივერსიტეტის დაწესებულებებში ინსტიტუციონალურ, სისტემურ რეფორმირებაზე. სტუდენტები ხშირად ამაზე თავად მიუთითებენ, თუმცა ყველაფრის ერთად თავმოყრას დაძაბული რეჟიმიდან გამომდინარე ვერ ახერხებენ. ამის გამო, საზოგადოებას ბოლომდე არ ესმის მათი მოთხოვნა.
- სისტემური ცვლილებები ახსენეთ, კონკრეტულად რა რეფორმების გატარებაა საჭირო, რომ საგანმანათლებლო დაწესებულებაში არსებული პრობლემები მეტ-ნაკლებად მაინც დარეგულირდეს?
- იმ დროს, როდესაც სტუდენტები ვიწრო დონის რეფორმებს ითხოვენ, აუცილებელია ითქვას, რომ უნივერსიტეტში სისტემური ცვლილებებია განსახორციელებელი. რა თქმა უნდა, არ ვამბობ, რომ სტუდენტების სხვა მოთხოვნები ყურადსაღები არაა, ეს თანაბრად მნიშვნელოვანია ყველასთვის, თუმცა მიმაჩნია, რომ თსუ-ში წლობით დაგროვილ, კომპლექსურ პრობლემებს სისტემური ცვლილება სჭირდება. საჭიროა შეიქმნას დოკუმენტი ან შეთანხმება ხელისუფლებასა და სტუდენტებს შორის, რომლის ბაზაზეც რეალურად განათლების რეფორმაში გარდამტეხი, ძირეული ცვლილებები მოხდება. ისეთი ფორმით, როგორიც დღემდე არსებობს, სისტემა წარმოუდგენელია დარჩეს. ამის შესაცვლელად საჭიროა პოლიტიკური ნება, კონცეპტუალური გეგმის შემუშავება და, რაც ყველაზე მთავარია, ამ გეგმაში თავად ახალგაზრდების, აკადემიური პერსონალის ჩართვა. ეს იქნება ბაზა საიმისოდ, რომ ხელისუფლებისთვის განათლება პრიორიტეტული გახდეს და მიექცეს ისეთივე ყურადღება, როგორიც, დავუშვათ, ჯანდაცვას ან თავდაცვას.
- რამდენიმე დღის წინ განათლებისა და მეცნიერების მინისტრმა თამარ სანიკიძემ სტუდენტებთან საუბრისას გამოთქვა მზაობა, რომ მათ მოთხოვნებზე რეაგირებას მოახდენდა. როგორ ფიქრობთ, რამდენად ადეკვატური და სწორია ხელისუფლების დამოკიდებულება სტუდენტთა მასობრივი აქციების ფონზე?
- არ მგონია, რომ განათლების სისტემაში წლობით დაგროვილ პრობლემებს მხოლოდ სამინისტრო გაუმკლავდეს – საჭიროა ახალი გეგმა, რაც ხელისუფლების ერთიანი და არა ცალკეული მინისტრის ხედვა უნდა იყოს. რადიკალური რეფორმებისთვის პოლიტიკური და საზოგადოებრივი ნებაა საჭირო. სამწუხაროდ, ხელისუფლების მხრიდან ამ მზაობას ვერ ვხედავ, რაც, რა თქმა უნდა, ხელს უშლის კონცეპტუალური გეგმის ჩამოყალიბებას. ბუნებრივია, განათლების სამინისტროს კონფლიქტის დარეგულირებაში თავისი როლი აქვს, თუმცა არსებობს მთელი რიგი საკითხებისა, რაც მის კომპეტენციაში ვერ იქნება და საპარლამენტო ზედამხედველობას საჭიროებს.
სამწუხაროდ, უნდა ითქვას, რომ პარლამენტის განათლების კომიტეტის მიერ მიღებული დადგენილებები არავითარ ოპტიმიზმის საფუძველს არ იძლევა. აქედან გამომდინარე, ხშირად მათ მიერ ბოლოს მიღებული გადაწყვეტილებები უფრო პოლიტიკური საკითხებიდან გამომდინარე იყო ინსპირირებული, რაც განათლების სისტემაში უფრო მეტ პრობლემას აჩენს, ვიდრე ეხმარება. ამას კი მხოლოდ განათლებისა და მეცნიერების სამინისტრო ვერ გადაწყვეტს. არჩევნები გვიახლოვდება და მნიშვნელოვანია, რომ ახალი საპარლამენტო შემადგენლობისთვის განათლება პრიორიტეტული გახდეს.
ეს ასე უნდა იყოს არა მხოლოდ საკანონმდებლო, არამედ აღმასრულებელი ხელისუფლებისთვისაც. მხოლოდ ასეთ შემთხვევაში შეიძლება რადიკალურ ცვლილებებზე საუბარი. ასეთ დროს რომელიმე რექტორისკენ ხელის გაშვერა სწორი ნამდვილად არაა, რადგან ეს პრობლემები მხოლოდ თსუ-ის პრობლემები არაა – ესაა განათლების სისტემის პრობლემები, რომლებიც ათეულობით წლების განმავლობაში გროვდებოდა.
ვფიქრობ, ასეთი მიჩუმათების პოლიტიკა არ ამართლებს. სტუდენტების პროტესტი წინა წლებშიც გვახსოვს და ისიც გვახსოვს, რომ წაყრუებამ სიკეთე არ მოიტანა. თუ ამას ხელისუფლება გაიგებს, გაჩნდება უკეთესობის პერსპექტივა, სხვა შემთხვევაში კი ახალგაზრდების მუხტი არ გაჩერდება. თუ ეს პრობლემები არავინ მოაგვარა, შესაძლოა ამან მდგომარეობა კიდევ უფრო დაძაბოს, რადგან ახალგაზრდები ყველაზე აქტიურ ნაკადს წარმოადგენენ.
- თსუ-ის თვითმმართველობა რექტორ ლადო პაპავას სიტუაციის უკონტროლობაში ადანაშაულებს და მის გადადგომას მოითხოვს. რამდენად სწორია ეს მოთხოვნა და ფიქრობთ თუ არა, რომ ამ ეტაპზე რექტორის გადადგომა გამართლებული იქნება?
- უმრავლესობა თანხმდება იმაზე, რომ ამ ეტაპზე რექტორის გადადგომამ შესაძლოა მდგომარეობა კიდევ უფრო დაამძიმოს, რის გამოც ინსტიტუციური კრიზისის წინაშე აღმოვჩნდებით. აქედან გამომდინარე, ამ ეტაპზე რექტორის გადადგომის საკითხი არააქტუალური მგონია, თუმცა იმ შემთხვევაში, თუ ეს კრიზისი ასე თუ ისე მოგვარდა, რექტორი ახალი ხედვების ჩამოყალიბების ინიციატორი თავადვე უნდა იყოს. კიდევ ერთხელ გავიმეორებ, რომ რექტორს მარტო არაფერი შეუძლია, რადგან გარკვეულ საკანონმდებლო ჩარჩოებშია შეზღუდული.
მან პრობლემების მოგვარება განათლების სამინისტროსთან, საკანონმდებლო ორგანოსთან და აღმასრულებელ ხელისუფლებასთან ერთად უნდა შეძლოს. ამ მომენტში იგრძნობა ის, რომ ამ ორგანოებს შორის კოორდინაცია ხშირად არ არის. ხელისუფლება მიიჩნევს, რომ ეს განათლების სამინისტროს მოსაგვარებელი საკითხებია, სამინისტროს ჰგონია, რომ ეს პარლამენტის გადასაწყვეტია და ა.შ. რეალურად კი, საჭიროა კოორდინირებული ქმედება.
- სტუდენტების ერთ-ერთი მოთხოვნა უნივერსიტეტში “ოდეერის” ინსტიტუტის გაუქმებაა. თქვენ როგორ უყურებთ ამ საკითხს, რამდენად გამართლებულია საგანმანათლებლო დაწესებულებაში “ოდეერების” არსებობა?
- ეს საკითხი უფრო სპეციალისტების გასარკვევი მგონია, ამაზე დავა ალბათ მათ უნდა მივანდოთ. თუმცა, ზოგადად “ოდეერის” ინსტიტური განათლების სისტემაში დამახინჯებული ფორმითაა შენარჩუნებული. დამახინჯებულ ფორმაში “ოდეერის” წარმომადგენლების ამა თუ იმ გადაწყვეტილების მიღებაში ჩარევას ვგულისხმობ. მთავარი არსი არის ის, რომ “ოდეერი” საგანმანათლებლო დაწესებულების შიდა პოლიტიკის ფორმირებაში არ უნდა ერეოდეს და არც რაიმე გავლენას ახდენდეს. სხვა შემთხვევაში მათ არსებობაზე მსჯელობა სპეციალისტების პრეროგატივაა და არ მგონია, რომ ჩემი მხრიდან ამაზე საუბარი მართებული იყოს.
„ახალი თაობა“, 17 მარტი, 2016 წელი
ინტერვიუ არჩილ გამზარდიასთან: „ნაციონალები“ თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტზე კონტროლის დამყარებას ცდილობენ”
უნივერსიტეტში მიმდინარე პროცესებს „ახალ თაობასთან“ ინტერვიუში ექსპერტი არჩილ გამზარდია აფასებს.
- არჩილ, რა პროცესები მიმდინარეობს დღეს უნივერსიტეტში?
- ერთი შეხედვით არის ის, რომ გარკვეული პროცესების მიმართ სტუდენტების გარკვეულმა ჯგუფმა გამოხატა კრიტიკული პოზიცია. „აუდიტორია 115“ აპროტესტებდა კანცლერის კანდიდატურას და ასევე უნივერსიტეტში „ოდეერების“ შესაძლო არსებობას.
- აქციებით რეზონანსული გახადეს პროცესი?
- ასეთი აქციები ტარდება იმისთვის, რომ ეს იყოს რეზონანსული, მიიღონ მხარდაჭერა და იმოქმედონ გარკვეულ მოვლენებზე. მართლაც ასე განვითარდა ყველაფერი, მათ ეს მხარდაჭერა მიიღეს. კანცლერობის კანდიდატსაც მოუწია უკან დახევა. ეს ყველაფერი შეიძლებოდა დარჩენილიყო ნორმირებულ პროცესში, რომ არა თსუ-ს თვითმმართველობის ჯგუფი, რომელიც შემდგომ კონტრპროცესის რეჟიმში გადავიდა. ეს პროცესიც შეიძლებოდა ყოფილიყო ისეთივე კანონიერი და კონსტრუქციული, როგორც დამოუკიდებელ სტუდენტთა ჯგუფის აქცია, მაგრამ ასე არ მოხდა.
- რა მოხდა?
- მათ შეიტანეს დაძაბულობა, დესტრუქციული მეთოდებით დაიწყეს შესვლა აუდიტორიაში, დაიკავეს რექტორის კაბინეტი და ასე შემდეგ. ანუ პროცესი ქაოსში გარდაიქმნა მას შემდეგ, რაც იქ გამოჩნდნენ თვითმმართველობის წევრები. ერთი შეხედვით ეს ჰგავს სწორედ სტუდენტურ პროცესს, თუმცა მე მაინც მგონია, რომ მხოლოდ სტუდენტური პროცესი არ არის.
- გვესმის შეფასებები, რომ მართულია ეს პროცესები და თქვენც ამის თქმა გინდათ?
- ვერ ვიტყვით იმას, რომ სტუდენტური თვითმმართველობა დამოუკიდებლად იქცევა. კანცლერის კანდიდატად წარმოდგენილ გიორგი გაფრინდაშვილზე იყო დაბეჯითებული მსჯელობა, რომ ის წარმოადგენდა „ნაცმოძრაობას“. არსებობს საუბარი და მიდგომა იმ თემაზე, რომ სწორედ სტუდენტური თვითმმართველობა შეიძლება იყოს მართული ან უნისონში იყოს „ნაციონალური მოძრაობის“ ინტერესებთან. დამოუკიდებელ სტუდენტთა ჯგუფს კი ბრალდებებს ასე მარტივად ვერ წაუყენებ. ჩვენი ხელისუფლების ერთ-ერთი ყველაზე მთავარი შეცდომა იყო ის, რომ მან „ნაციონალური მოძრაობა“ ძალიან მარტივად გამოაცხადა დამარცხებულად და არა – ანგარიშგასაწევ ძალად. ეს არასწორია.
- რატომ არის არასწორი, ისინი ხომ დამარცხდნენ?
- ჩვენი ქვეყნის სახელმწიფო უნივერსიტეტებში საკმაოდ მძიმე სიტუაციაა ამ მხრივ. იმიტომ, რომ არსებობს უმაღლესი სასწავლებლები, სადაც „ნაციონალური მოძრაობის“ წევრები მართავენ სასწავლებლებს, იყენებენ ფინანსებს საკუთარი ინტერესების შესაბამისად, გავლენას, გარემოს, ახალგაზრდებთან ურთიერთობას. ასეთად ჩვენ შეგვიძლია დავასახელოთ აგრარული უნივერსიტეტი, ილიას უნივერსიტეტი, სადაც ყოფილი ხელისუფლების წარმომადგენლები პირდაპირ მართავენ პროცესებს და დიდი ხანია მიმდინარეობს საუბარი იმაზეც, რომ ეს ხალხი ცდილობს თავიანთი გავლენის ქვეშ თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტიც დაიბრუნოს. იქ რექტორია ლადო პაპავა, რომელიც „ნაციონალურ მოძრაობას“ არ წარმოადგენს, თუმცა არსებობს აკადემიური საბჭო…
- რომელზეც საუბრობენ, რომ „ნაციონალური მოძრაობის“ მხარდამჭერებით არის დაკომპლექტებული. ასეა?
- სწორედ მაგის თქმას ვაპირებდი. დიახ, აქტიურად საუბრობენ ამის შესახებ, თუმცა ამ მხრივ ბოლო წლებში თსუ-ში მათი მუშაობა არავის შეზღუდვია, მაგრამ, ამის მიუხედავად, გაჩნდა „ნაციონალური მოძრაობის“ მხრიდან ლტოლვა, რომ სრული კონტროლი აიღონ თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტზეც. ამიტომ ერთ-ერთი სეგმენტი შეიძლება ეს იყოს.
- „ნაციონალების“ ინტერესი?
- „ნაციონალური მოძრაობის“ ძალისხმევა თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტში სრული ზეგავლენის მოსაპოვებლად, ანუ ისე, როგორც ეს გააკეთეს აგრარულ უნივერსიტეტში და ისე, როგორც ეს არის ილიას უნივერსიტეტში. ყოფილი ხელისუფლება, რომელიც ცუდი რეპუტაციით სარგებლობს ხელისუფლებაში, ცდილობს არა რეპუტაციისა და მოთხოვნადობის გაზრდის გზით იაროს, არამედ ცდილობს ზეგავლენითი სფეროები ჰქონდეს.
- უფრო კონკრეტულად?
- მაგალითად, მათ აქვთ მედიაზე ზეგავლენა. მეორე მიმართულება არის არასამთავრობო ორგანიზაციები. „ნაციონალური მოძრაობის“ თანამდებობის პირები, განსაკუთრებით მინისტრების მოადგილეები, არასამთავრობო ორგანიზაციებში წავიდნენ, რომ მათ თითქოსდა ნეიტრალური ზონაში ყოფნის შთაბეჭდილება დატოვონ, ისარგებლონ არასამთავრობო ორგანიზაციების სტატუსით და ამით „ნაცმოძრაობის“ ინტერესზე იმუშაონ. მესამე არის ახალგაზრდებთან ურთიერთობა.
- ანუ უმაღლესი სასწავლებლები?
- დიახ, ამ მხრივ ეს არის უმაღლეს სასწავლებლებზე ზეგავლენა. ვწუხვარ, რომ ჩვენი ხელისუფლება ამ ყველაფერს კარგად ვერ ხედავს, რათა გარკვეული ზემოქმედება მოახდინოს პროცესებზე. მე დღეს ვერ ვიტყოდი, რომ ნაციონალები ხელისუფლებაში არ არიან და ხელისუფლებაში მხოლოდ აღმასრულებელი არ იგულისხმება, ფართო გაგებით ხელისუფლებაში ყოფნას ვგულისხმობ. მე ვხედავ მათ ბევრგან, ბევრ სივრცეს ვხედავ, რომელიც მათი კონტროლის ქვეშ არის.
- რამდენად შექმნიან სერიოზულ პრობლემებს წინასაარჩევნოდ? ბევრი პროცესი გააქტიურდა ერთდროულად და ბევრი ფიქრობს, რომ ეს შემთხვევითი არ არის…
- ბუნებრივია, ეს შემთხვევითი არ არის. დიდი ფუფუნება იქნებოდა, რომ ეს რაღაც შემთხვევითი ყოფილიყო. რაც უფრო მოახლოვდება არჩევნები, დიდი ალბათობაა იმისა, რომ პროცესები ყველა მიმართულებით გართულდეს. ყველა მიმართულებით დაიძაბოს სიტუაცია, ვითარება პროვოკაციებისა და საბოტაჟის რეჟიმში გადავიდეს. ამისთვის კი სახელმწიფო მზად უნდა იყოს უსაფრთხოების კუთხით, რომ მეტი დაცულობა გამოხატოს. ბევრი ნაღმია ჩადებული. ზოგადად ნაციონალური მოძრაობა გამოირჩევა ანტისახელმწიფოებრივი ქმედებებით.
- ახალ პროვოკაციებს უნდა ველოდოთ?
- მე ზუსტი ინფორმაცია მაქვს, რომ ნაცმოძრაობის წევრები აქტიურად მუშაობენ ეთნიკურ უმცირესობებთან, რომ მათი დესტრუქცია და აგრესია გამოიწვიონ საზოგადოებისა და ქვეყნის მიმართ. ასევე მაქვს ინფორმაცია, რომ ისინი რელიგიურ და სხვადასხვა ტიპის უმცირესობებთან მუშაობენ, რომ მეტი აგრესია და ნეგატივი წამოვიდეს მათი მხრიდან. ამ ფაილების გარდა, ალბათ კიდევ ათასი ტიპის ინფორმაცია აქვთ, რომელიც ჩვენ არც კი ვიცით. მათი ყველა აქცია საზოგადოების მხრიდან ყურადღების მიღმა დარჩა, ამიტომ ნაცები ასეთი დესტრუქციული გზით იქცევენ ხალხის ყურადღებას.
„ახალი თაობა“, 17 მარტი, 2016 წელი
ინტერვიუ ანზორ აბრალავასთან: „თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის მოვლენები ოდესიდან იმართება“
თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი ქვეყნის ლამის ყველაზე ცხელ წერტილად იქცა. ყოფილი დეპუტატი ანზორ აბრალავა „ახალ თაობასთან“ ინტერვიუში გამოთქვამს მოსაზრებას, რომ ეს მოვლენები პროვოცირებულია.
„ამ მოვლენების გარეგნული სურათი ასეთია – ერთმანეთს ძირითადად უპირისპირდება სტუდენტთა ორი ჯგუფი. ერთი მათგანი თვითმმართველობას წარმოადგენს. ის მოითხოვს რექტორის გადადგომას. დარწმუნებული ვარ, რომ ეს არასწორი მოთხოვნაა. რაც უნდა კრიზისული სიტუაცია იყოს, მას რექტორის გადაყენება ვერ განმუხტავს. ეს არაეფექტური იქნება. რექტორის ჩამოშორებით შეიქმნება ვაკუუმი. საერთოდაც, ლადო პაპავა ნამდვილი მეცნიერი და დინჯი ხელმძღვანელია. მის მოსვლამდე უნივერსიტეტს მრავალი წლის განმავლობაში არ ეტყობოდა, რომ რექტორი ჰყავდა. მაშინ მეცნიერებას არანაირი ყურადღება არ ექცეოდა. ვითარება უნდა გამოსწორდეს მოლაპარაკებების გზით. უბედურება ისაა, რომ ამ მოვლენებს ღრმა ფესვები აქვს. ბუნებრივია, სტუდენტებში ბევრია გულწრფელი ახალგაზრდა, მაგრამ ვიღაცებს უნდათ ახალგაზრდული ენერგიისა და ემოციების გამოყენება“, – ამბობს ანზორ აბრალავა..
- ვინ ცდილობს სტუდენტების გამოყენებას?
- ის ძალა, რომელიც ქვეყანაში სიტუაციის ასარევად ყველა ხერხს იყენებს, ანუ ნაციონალური მოძრაობა. მაქვს საფუძველი ვთქვა, რომ ეს და ბოლოდროინდელი სხვა პროცესებიც ოდესიდან იმართება. ნაცმოძრაობის ლიდერებს უნდათ, რომ ყველა პრობლემა ერთიან მძლავრ პროტესტში გადაიზარდოს. ამ პროტესტს ნაცმოძრაობა თავისი პარტიული ინტერესებისათვის გამოიყენებს.
- მაგრამ, უნივერსიტეტში პრობლემებიც არსებობს, მაგალითად, უშიშროების ოფიცრების, ანუ ოდეერების არსებობა...
- ეს საკითხი ყველას გვაინტერესებს. ამიტომ, განათლების სამინისტრომ, ძალოვანმა უწყებებმა, უმაღლესი სასწავლებლების რექტორებმა უნდა აგვიხსნან, რა ფუნქციები აქვთ ამ ოდეერებს. თუ მათი საქმიანობა დაკავშირებულია უსაფრთხოების უზრუნველყოფასთან, ტერაქტების, დივერსიების აღკვეთასთან, მაშინ, პირადად ჩემთვის, მათი არსებობა გასაგებია. თუ ისინი ერევიან სწავლის პროცესში, მართავენ სტუდენტურ ჯგუფებს, ჩართული არიან პოლიტიკურ პროცესებში, მაშინ მათი საქმიანობა გაუმართლებელია. ამ საკითხს სახელმწიფოებრივად უნდა მივუდგეთ _ თუ ტერაქტების საშიშროებაა, მაშინ შესაძლებელია მათი საქმიანობა.
- ამ დღეებში სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის გაუქმების მოთხოვნაც გაისმა...
- ეს „ნაციონალური მოძრაობის“ წევრებმაც მოითხოვეს. მიჩნდება კითხვა: როცა „ნაციონალური მოძრაობა“ იყო ხელისუფლებაში, სუს-ი სამაგალითო იყო და ახლა, როცა მმართველი ძალა შეიცვალა, საჭიროც აღარ არის? ასეთი არასახელმწიფოებრივი მიდგომებით ნაციონალური მოძრაობა იქცა მარგინალად. ის ეძებს თემებს, სიტუაციის არევის საშუალებებს. ეს ყველაფერი „ნაციონალებს“ სჭირდებათ ძალაუფლების დასაბრუნებლად. დარწმუნებული ვარ, ნაციონალური მოძრაობა ხელისუფლებაში ვეღარ მოვა. თუმცა, ექნება ბოლო გაბრძოლება. ნაციონალური მოძრაობა უკვე აანონსებს, რომ საპარლამენტო არჩევნები გაყალბდება. ამის გასაპროტესტებლად დიდი სამზადისია. დიდი შეცდომაა ის, რომ ნაცმოძრაობის ნამდვილი სახის წარმოჩენა არ ხდება. არადა, ახალმა თაობამ ბევრი რამ არ იცის.
- სუს-ის გაუქმება პირადი ცხოვრების ამსახველი კადრების ჩვენებას მოჰყვა. ექსპერტების ნაწილმა განაცხადა, რომ ამით ებრძვიან დასავლურ ძალებს...
- არავითარი კავშირი ამ ფარული ჩანაწერების გამოქვეყნებას დასავლეთთან ან ანტიდასავლურ მოძრაობებთან არა გააჩნია. პირადი ცხოვრების გადაღება და ტირაჟირება უზნეობაა, მაგრამ ამაზე ნაციონალური მოძრაობა არ უნდა ლაპარაკობდეს. პირად ცხოვრებას არ ვგულისხმობ, მაგრამ სააკაშვილის რეჟიმის დროს მომხდარი წამების ფაქტების დამალვა არ შეიძლება. ისინი მსოფლიომ უნდა ნახოს, ისევე, როგორც ნიურნბერგის პროცესზე მოხდა ფაშიზმის საშინელებების დემონსტრირება. პირადი ცხოვრების ამსახველ კადრებზე ამბობენ, რომ ეს მორალური ტერორია. მე ვიტყოდი, რომ ეს ამორალური ტერორიცაა.
- რატომაა ამორალური ტერორი?
- იმიტომ, რომ თან ახლავს უზნეობის პროპაგანდა. ნაციონალური მოძრაობის დროს პროსტიტუციისა და ნარკომანიის აფიშირება და პროპაგანდა მაღალ დონეზე აიყვანეს, წინა პლანზე წამოვიდნენ გარყვნილი ადამიანები, ქუჩის ქალები და კაცები მოვიდნენ პოლიტიკაში.
- ახლა ხომ აღარ არიან ნაციონალები ხელისუფლებაში? ამორალურ ტერორზე ახლა საუბრობთ?
- ჯერ ერთი, ნაცმოძრაობა ბოლომდე წასული არაა. ნაციონალების კადრები არიან საკონსტიტუციო სასამართლოში და ბევრ უწყებაში. მეორეც, მათი ტრადიციების ამოძირკვა ვერ მოხდა. თანაც, ხელისუფლება ტელევიზიებს ცენზურას ვერ დაუწესებს! ამ ტელევიზიებში იქამდე მივიდნენ, რომ ყველას საბანი გადახადეს და ყველა გააშიშვლეს. ამიტომ, შეიძლება ითქვას, რომ ეს ფარული ჩანაწერები იდეოლოგიურად ტელევიზიებმა მოამზადეს. ზოგიერთი ნაცმოძრაობაში შეშინებულია იმის გამო, რომ ფარულ კადრებს გამოუქვეყნებენ. წესით, წესიერ პოლიტიკოსს ამისი არ უნდა ეშინოდეს.
„ახალი თაობა“, 17 მარტი, 2016 წელი
ინტერვიუ გია ხუხაშვილთან: „ვისზეც ფარული ჩანაწერები არსებობს, ჩუმად უნდა გაიპაროს პოლიტიკიდან“
ვინ დგას ფსიქოლოგიური ტერორის უკან, რატომ ზარალდება ყველაზე მეტად ბიძინა ივანიშვილი, რაზე უნდა გაამახვილონ ყურადღება ძალოვნებმა, ვინ უნდა წავიდეს პოლიტიკიდან? – ამის შესახებ „ახალ თაობას“ ექსპერტი გია ხუხაშვილი ესაუბრება.
„ქვეყანაში ურთულესი ვითარებაა, ეს იმაზე ბევრად უარესია, ვიდრე სააკაშვილის ხელისუფლებაში ყოფნის დროს იყო. მაშინ ფარულ ჩანაწერებზე თუ რამე ამბავი ატყდებოდა, ყველამ ვიცოდით, რომ იყო ერთი მამაძაღლი, საიდანაც ეს მოდიოდა. შესაბამისად რისკების თავიდან აცილება უფრო შესაძლებელი იყო. რადგან ამაზე პოლიტიკური კონტროლი ხორციელდებოდა. დღეს ერთი დიდი მამაძაღლის ნაცვლად მივიღეთ პატარ-პატარა მამაძაღლები. შესაბამისად, პრობლემის თავის იდენტიფიცირება არის ძალიან რთული. სათავის აღმოჩენის გარეშე ამ პრობლემის საბოლოო მოგვარება ძალიან გაგვიჭირდება. საზოგადოების მთელი აქცენტი ახლა სექსზე კეთდება, ყველა იმას არკვევს, ვინ ვის საწოლში იწვა. ეს პრობლემის დავიწროვებაა. ყველა ამბობს, რომ აქვს სექსი და კადრების გავრცელების შემთხვევაში ფსიქოლოგიურ ტერორს გაუძლებს. არადა, პრობლემა ბევრად უფრო ღრმა და სერიოზული საფრთხეების შემცველია”, – ამბობს გია ხუხაშვილი.
- რა საფრთხეებს შეიცავს ეს ფარული ჩანაწერები?
- ადამიანების ნაწილი აცხადებს, რომ არ ეშინია, თუ ამ კადრებს გამოუქვეყნებენ. მათ შემართებას მხოლოდ მივესალმები და ყველანაირად გვერდით დავუდგები. ამ დროს არ უნდა დავივიწყოთ ის ადამიანები, რომლებიც შესაძლოა ამ შანტაჟზე წამოეგონ. ხელისუფლებამ ეს ყველაფერი პირადი ცხოვრების ამსახველი კადრების ჭრილში კი არ უნდა გამოიძიოს, არამედ სახელმწიფო უსაფრთხოებაზე უნდა იზრუნოს.
- ამან შესაძლოა სახელმწიფოს უსაფრთხოებას შეუქმნას პრობლემა?
- გამომდინარე იქიდან, რომ ეს ფირები ბევრ ვინმეს აქვს, ქვეყნის უსაფრთხოება სერიოზული საფრთხის წინაშე დგება. არ უნდა გამოვრიცხოთ ისიც, რომ ეს ჩანაწერები სპეცსამსახურების ხელშიც იყოს. საუბარი უცხო ქვეყნის სპეცსამსახურებზე მაქვს. ვინც გაუძლებს, გაუძლებს, მაგრამ ვიღაცამ ხომ შეიძლება ვერ გაუძლოს, შანტაჟზე წამოეგოს და მანიპულაციის საგანი გახდეს. ამ დროს რას აკეთებს ჩვენი სახელმწიფო?! ისიც არ ვიცით, ვისზე რა კადრები არსებობს. ხომ შეიძლება ისინი მაღალი თანამდებობის პირები იყვნენ. ამ კუთხით რატომ არ უყურებენ პრობლემას?! დამიჯერეთ, ეს მარტო სექსი არაა, პრობლემა გაცილებით ღრმაა. საინფორმაციო ტერორიზმის რანგში უნდა ავიდეს ეს ყველაფერი და იმაზე ღიად უნდა ვისაუბროთ, რა შეიძლება ამას მოყვეს.
- თქვენ თქვით, ერთი დიდი მამაძაღლის ნაცვლად პატარ-პატარა მამაძაღლები მივიღეთო. ვის უნდა აწყობდეს ამ კადრებით პოლიტიკოსებისა თუ ჟურნალისტების დაშანტაჟება?
- ამით შეიძლება ისარგებლოს ყველამ, როგორც პოლიტიკურმა ოპოზიციამ, ასევე ხელისუფლების შიგნით არსებულმა გარკვეულმა ჯგუფებმა. შიდა სახელისუფლებო ბრძოლებში ამ ფირებით ვიღაცამ შესაძლოა, რაღაცას მიაღწიოს. დიდ სარგებელს ნახავენ უცხო ქვეყნების სპეცსამსახურებიც. სარგებლის ნახვა შეუძლიათ ვიწრო ჯგუფებსაც, რომლებიც ამ ვიდეოებს მატერიალური ინტერესებით გამოიყენებენ. ფაქტია, რომ ეს ფირები ბევრი ვინმეს ხელში აღმოჩნდა. ამ მიმართულებით სრული ქაოსი და უკონტროლობაა. ამის გამოძიება იქნება ძალიან რთული.
- გამოძიება იქნება რთულიო, ამბობთ და თუ ასე გაგრძელდა, ამ ყველაფერმა სადამდე შეიძლება მიგვიყვანოს? ითქვა, რომ შესაძლოა სამოქალაქო დაპირისპირებამდეც კი მივიდეს საქმე. ამაზე რას იტყვით?
- ამ პრობლემას სისტემური პასუხები თუ არ გაეცა, ძალიან რთულ დღეში ჩავვარდებით. ახლა აიტი მისამართებს ეძებენ, მაგრამ იმას რატომ არ არკვევენ, ვინ გადაიღო ეს კადრები? ამ დანაშაულში ხომ მხოლოდ შემნახველი და გამავრცელებელი არ არის გარეული. ვიღაცამ ხომ გადაიღო, რომელიც სპეცსამსახურებში მუშაობდა. სად არის ის კაცი, გვაჩვენეთ. ვინ გადაიღო, სად საწყობდებოდა, ვის შეიძლება გაეტანა, რატომ არ გვეუბნებიან, ვინ გადაიღო? ამის გარკვევა ხომ ყველაზე ადვილია.
- თუ ყველაზე ადვილია ამის გაგება, რატომ არ არკვევენ?
- ვიღაცა ხელისუფლებაში დაინტერესებულია, რომ ეს ხალხი ისევ თავის სამსახურებში იყოს. დიდი ალბათობით, გადამღებები ისევ თავის ადგილებზე არიან.
- ამას ამბობს „ნაციონალების“ ერთ-ერთი ლიდერი წიკლაურიც...
- მე არ ვიცი, წიკლაურმა რა თქვა. მაგრამ იმის ალბათობა, რომ გადამღებები ისევ თავის ძველ სამსახურში მუშაობენ, არის ძალიან მაღალი. სისტემურ დანაშაულს სისტემური პასუხი უნდა გაეცეს, წინააღმდეგ შემთხვევაში ძალიან ცუდ სურათს მივიღებთ.
- „ნაციონალები“ ბიძინა ივანიშვილისკენ იშვერენ ხელს, ამბობენ, რომ ის დგას ამ კადრების გავრცელების უკან. ამაზე რას იტყვით?
- ამას კატეგორიულად გამოვრიცხავ. ასეთი კადრების გავრცელება მის ინტერესებში არ შედის. ეს „ქართული ოცნების“ ლიდერის წინააღმდეგ მუშაობს. არ გამოვრიცხავ, რომ ამ ტერორის მთავარი სამიზნე სწორედ ბიძინა ივანიშვილი იყოს.
- არის ასეთი ვერსიებიც, რომ ეს კადრები რაღაცის გადასაფარად გამოყარეს. ამბობენ იმასაც, რომ რაღაც მზადდება და ყურადღების გადატანა უნდათ. ეს ვერსიები შეიძლება სერიოზულად განვიხილოთ?
- ამაზე დიდი უბედურება რაღა უნდა იყოს, რომ ამხელა ტერორით ხდება მისი გადაფარვა? მაშინ ესეც უნდა გადაფარონ და ვიღაცამ შესაძლოა `კნოპკას~ დააჭიროს ხელი და საშინელ უბედურებაში გადაგვჩეხოს.
- იყო საუბარი იმაზეც, რომ პოლიტიკოსები, ვისზეც ეს ფირები არსებობს, პოლიტიკიდან უნდა წავიდნენ. თქვენ ზემოთ თქვით, ვიღაც ვერ გაუძლებს შანტაჟს და მანიპულირების საგანი შეიძლება გახდესო. თქვენც იმას ხომ არ ფიქრობთ, რომ ეს ხალხი პოლიტიკიდან უნდა წავიდეს?
- ამ ფსიქოლოგიურ ტერორს ჩვენ აუცილებლად უნდა გავცეთ საკადრისი პასუხი. შანტაჟს არავინ უნდა დაემორჩილოს და ვინც გრძნობს, რომ ამას გაუძლებს, თავის თავიც უნდა დაიცვას და სხვებიც. ისეთებიც არიან, რომლებიც ამ ტერორს და შანტაჟს ვერ გაუძლებენ და რაღაცას დათმობენ ან რაღაცას გააკეთებენ. ასეთ შემთხვევაში რა ვქნათ. ეს ყველაფერი ხომ შანტაჟისთვის გაკეთდა. საზოგადოებას ახლა აქვს ასეთი პოზიცია, რომ შანტაჟს არავინ უნდა დაექვემდებაროს, დამიჯერეთ, ეს არის ემოცია. ბევრი ამას ვერ გაუძლებს. ვინც გრძნობს, რომ ამის გადატანა არ შეუძლია, უნდა ადგეს და პოლიტიკიდან ჩუმად გაიპაროს, რათა ქვეყანა ან საკუთარი თავი უფსკრულში არ გადაჩეხოს.
„რეზონანსი”, 17 მარტი, 2016 წელი
ინტერვიუ ზურაბ ბიგვავასთან: „ფარულ ჩანაწერებზე ბევრს მიუწვდება ხელი, ბევრი იღებს ამით “სიამოვნებას”
თაკო მათეშვილი
საკვლევ-საკონსულტაციო ცენტრ “ფსიქოპროექტის” დამფუძნებელი, ფსიქოლოგი ზურაბ ბიგვავა ვარაუდობს, რომ ფარული ჩანაწერების გავრცელებაში ქვეყნიდან გაქცეული მაღალჩინოსნების ხელი ურევია და ამ მოსაზრებას იმით ამყარებს, რომ ისინი ამით ორ მოწინააღმდეგეს ერთდროულად შეულახავდნენ იმიჯს – ხელისუფლებასა და კონკურენტ ოპოზიციურ პარტიას. მისი აზრით, ახლა ხელისუფლების რეიტინგი იმაზეა დამოკიდებული თუ რამდენად ეფექტური იქნება ამ საქმესთან დაკავშირებით – თუკი საზოგადოებას დარჩება შთაბეჭდილება, რომ იგი უმოქმედოდაა, ეს მის მხარდამჭერთა რაოდენობას საგრძნობლად შეამცირებს, ხოლო თუ გამოძიება ხელშესახებ შედეგს დადებს, მაშინ პირიქით – ამით ხელისუფლება წინასაარჩევნოდ იხეირებს კიდეც.
ზურაბ ბიგვავა: ეს ჩანაწერები ხელისუფლების რეიტინგსაც ურტყამს და იმასაც, ვისზეც იგია გაკეთებული. შეიძლება ბევრმა არ მიაქციოს ყურადღება, მაგრამ ეს ყველაფერი ადამიანების ცნობიერებაში მაინც დარჩება და ზეგავლენას მეტ-ნაკლებად მაინც მოახდენს. იმ შემთხვევაში კი, თუ გაირკვა, ვინ გაავრცელა კადრები, მისი პოლიტიკური მომავალი ხომ საერთოდ დასამარდება.
- თუ ხელისუფლებამ საქმის დროული გამოძიება ვერ მოახერხა, ამით მისი რეიტინგი წინასაარჩევნოდ კიდევ უფრო დაზარალდება?
- ასეთი საქმეების გამოძიება ძალიან რთულია, მაგრამ ხელისუფლებამ რაღაც შედეგის მისაღწევად ყველაფერი უნდა გააკეთოს. ასე რომ, თუ ის საზოგადოებამ არაეფექტურობაში დაადანაშაულა, მასზეც საკმაოდ უარყოფითად აისახება. ხოლო თუ ხელისუფლება ჩანაწერების საქმეზე ეფექტურად იმუშავებს და გამოძიება ხელშესახებ შედეგს დადებს, პირიქით, მოიგებს და ამით რეიტინგი მოემატება კიდეც. ადამიანები ხვდებიან თუ რამდენად გულწრფელად და გულიანად უდგება ხოლმე მთავრობა ამგვარ საქმეებს.
- ოპოზიციას თუ შეუძლია ეს ყველაფერი სათავისოდ გამოიყენოს, ან იყენებს თუ არა უკვე თქვენი დაკვირვებით?
- ამის გამოყენებას ყველა თავისებურად ეცდება, ნებისმიერ სოციალურ აღშფოთებას პოლიტიკოსები სათავისოდ იყენებენ. ზოგს გამოსდის ეს კარგად, ზოგს – არა. ვიღაცას რომ ეს ყველაფერი მოგებაზე აქვს გათვლილი, ფაქტია.
- რამდენად მნიშვნელოვნად მიგაჩნიათ ის თუ როდისაა ჩანაწერები გაკეთებული და თუკი დადგინდა, რომ იგი ახალი ხელისუფლების დროსაა გადაღებული, ეს სიტუაციას რამდენად ცვლის?
- რა თქმა უნდა, ეს ძალიან მნიშვნელოვანია. ახალი კადრების გადაღების შესახებ არ გაგვიგია და ყველამ იცის, რომ წინა ხელისუფლება ამგვარი საქმიანობით იყო დაკავებული. ასეთი ჩანაწერებით სავსე არაერთი სამალავი არსებობდა. ეს არაერთგზის დადასტურდა.
ამ დღეებში ტელევიზიებში გამოდიან “ნაცმოძრაობის” ყოფილი თუ მოქმედი წევრები, მაგალითად ნიკა გვარამია, ნუგზარ წიკლაური და აღიარებენ, რომ მათ დროს ასეთი რაღაცეები ხდებოდა. მერე კი დასძენდნენ – ჩვენ არ ვაქვეყნებდით მაინცო. აქვეყნებდნენ თუ არა, ამას რა მნიშვნელობა აქვს? ხომ იღებდნენ? ეს საშინელება მაგათ დროს დაიწყო, მაგათ დანერგეს ეგ საზიზღრობა და ახლა რაც არ უნდა იმართლონ თავი, ისედაც ყველამ ვიცით, რომ მასალებს ადამიანების დაშანტაჟებისათვის იყენებდნენ. ფარული ჩანაწერების გაკეთებაზე უამრავი თანხა და რესურსი იხარჯებოდა. ამისათვის საოცრად ძვირიანი აპარატურა შემოჰქონდათ. ასე რომ, რაც არ უნდა დამაჯერებლად ილაპარაკონ ტელევიზიებში, ეს ყველაფერი მათ რეიტინგზეც ძალიან ცუდად მოქმედებს, რადგან ეს ამბავი მაგათ დროს დაიწყო.
- ვის მიუწვდება თქვენი აზრით დღეს ამ მასალებზე ხელი?
- ამ მასალებზე უამრავ ადამიანს მიუწვდება ხელი. როგორც ჩანს, ბევრი იღებს ამით “სიამოვნებას”. არც ისაა გამორიცხული, ქვეყნიდან გაქცეული მაღალჩინოსნების ხელი ერიოს ამაში. გააჩნია ვინ ვის წინააღმდეგ მუშაობს, ფაქტია, რომ ხელისუფლებასა და კონკრეტულ ოპოზიციურ ჯგუფს დაარტყეს. დიდი შანსია ზუსტად მაგათ გააკეთეს, რადგან გამოვიდა, რომ ორი კურდღელი ერთად დაიჭირეს. გამორიცხული არაფერია. ერთი კი ფაქტია, რომ ეს ფსიქიკურად არაჯანმრთელი ადამიანების გაკეთებულია.
„ახალი თაობა“, 17 მარტი, 2016 წელი
ინტერვიუ კარლო კოპალიანთან: „მიხეილ მაჭავარიანმა წყობილებიდან გამომიყვანა და მიკროფონი იმიტომ ვესროლე”
რატომ ატყდა 16 მარტის პარლამენტის სხდომაზე მიკროფონების სროლა, ვინ ცდილობდა ნაციონალების გადაბირებას, რა კითხვებს უნდა გასცენ მაჭავარიანმა და ბარამიძემ პასუხი? – ამ თემებზე „ახალ თაობას“ საპარლამენტო უმრავლესობის ერთ-ერთი ლიდერი კარლო კოპალიანი ესაუბრება.
- მართალია, ხშირად აკეთებთ მწვავე განცხადებებს, მაგრამ ჩხუბით არ ჩხუბობთ ხოლმე, 16 მარტის პარლამენტის სხდომაზე კი დამიზნებით ესროლეთ მიშა მაჭავარიანს მიკროფონი. რამ გაგაბრაზათ ასე ძალიან?
- რამ გამაბრაზა და მაგათი ყელყელაობა ამოვიდა ყელში. სხვა მხრივ დამეთანხმებით, რომ იშვიათად ხდება, რომ ვიღაცამ წყობილებიდან გამომიყვანოს. 16 მარტის სხდომაზე საოცარი რამე მოხდა – ვიდეოკადრების გავრცელების თაობაზე, რამაც წყობილებიდან გამომიყვანა და ვესროლე კიდევაც მაჭავარიანს მიკროფონი. (…) ნაციონალებს ვთხოვ, რომ გაჩერდნენ, ადამიანური ლაპარაკი მათ, სამწუხაროდ, არ ესმით და რა ვქნათ, კაკო ბობოხიძის ენაზე ველაპარაკოთ და დედ-მამის სული ვუტრიალოთ ყოველდღე? ნორმალური ლაპარაკი ამათთან არ გამოდის. გამოდის ამათი ერთ-ერთი უნამუსო ლიდერი ბოკერია და ამბობს, ამ კადრების გამავრცელებელი ბიძინა ივანიშვილიაო. ამას იმ კაცზე ამბობს, რომელიც ეკლესიებს აშენებს და მთელი ეს წლები ეხმარებოდა ხალხს. თურმე ამ კაცმა მოთხარა მიშა სააკაშვილის დამარხული „ბოჩკები“, რომ რაღაცები გამოექვეყნებინა.
- რატომ ხართ ასეთი დარწმუნებული, რომ ივანიშვილი არაფერ შუაშია?
- იმიტომ, რომ ვიცი, რა ადამიანიცაა, მაგ კაცს სხვისი პირადი ცხოვრება მილიონი წელი არ დააინტერესებს. ამ საშინელებებს იღებდნენ ეს ავადმყოფები, რომლებმაც ადამიანის სახე სულ დაკარგეს. მოგიშლიან ადამიანს ნერვებს და მერე უკვირთ, რატომ ისროლა მიკროფონიო. (…)
- ზემოთ თქვით, ნაციონალებს ქაოსი უნდათო. პარლამენტში უკვე დაიწყეთ ერთმანეთის ცემა-ტყეპა, ქუჩაშიც ხომ არ გადავა ეს პროცესი?
- 16 მარტს რაც მოხდა, ამას ეძახით ცემა-ტყეპას? ქუჩაში კიდევ ვინ ვის უნდა დაუპირისპირდეს. ნაციონალებს უკვე საკუთარი ოჯახის წევრებიც აღარ უჭერენ მხარს. ეს თავადაც იციან, მაგრამ ის გადარეული რომ ჰყავთ ოდესაში, ის აძალებს, არიეთ სიტუაციაო. ესენიც რაღაცებს ფაფხურობენ, მაგრამ არ გამოუვათ. ხალხი ამათ რომ აღარ ჰყავთ, იმედია, ყველა დარწმუნდით. ხომ ნახეთ, გაზპრომის ამბავზე რამდენიმე ასეული ადამიანი გამოიყვანეს მხოლოდ. სხვა დროსაც იგივე მოხდება. ჩემი წყობილებიდან გამოსვლა არ ნიშნავს, რომ ქვეყანაში ქაოსია. მათ გამოხდომებს ძალიან მშვიდად ვხვდებით და ერთი სული გვაქვს, ოქტომბერი როდის დადგება.
- ოქტომბრის დადგომას რატომ ელოდებით ასე მოუთმენლად?
- ოქტომბერში არჩევნებია და ესენი პოლიტიკური არენიდან საერთოდ გაქრებიან. ახლა ის მაინტერესებს, გარეთ როგორ ივლიან ეს უბედურები? ამათ უამრავი საზიზღრობა აქვთ ჩადენილი და ქუჩაში თავისუფლად სიარული გაუჭირდებათ.
- სიარული გაუჭირდებათ ქუჩაშიო, ამბობთ, მაგრამ ჯერჯერობით, თქვენივე სიტყვებით რომ ვთქვათ, ყელყელაობენ...
- მათი ყელყელაობის მიზეზი ვერაფრით ავხსენი. ეს ჩვენი ლოიალობის ბრალია. შესაძლოა, ვიღაცა ავტორიტეტად მიგვაჩნდეს და ამათი გადმობირება გვინდოდა. მაგრამ რას ლაპარაკობთ, ვინ უნდა გადმოვიბირო? რაღა ეგენი და რაღა კანნაცვალი გველები. გველები იცით, რამდენჯერ იცვლიან კანს? გველი გველია, იმას გინდა ლურჯი მაიკა ჩააცვი და გინდა – რაიმე სხვა. მაგარ რაღაცას გეტყვით. „ნაციონალურ მოძრაობას“ არჩევნებზე არასდროს ჰქონია ხმების 20%-ზე მეტი. არჩევნებზე სულ გაყალბებულ შედეგებს დებდნენ. ასეთი ხალხის გადმობირება რაში გვჭირდება? 10 ნაციონალის გადმობირების გამო, შეიძლება მოსახლეობის 50%-ის მხარდაჭერა დავკარგოთ. ამის გამო კატეგორიული წინააღმდეგი ვარ მათთან ლოიალობისა. ჩვენი ამომრჩეველი იმით გავანაწყენეთ, რომ ამათთვის თავზე ხელის გადასმას გადავყევით. ამ ხალხს ვერაფრით მოვეფერები და ვერც მათ გადმობირებაზე ვიზრუნებ.
- ისე გაცხადებით საუბრობთ მათ გადმობირებაზე, დავალება ხომ არ გაქვთ ვინმესგან?
- არა, რა დავალება? თავიდან იყო ასეთი მოლოდინები, რომ შეიძლებოდა, გონზე მოსულიყვნენ. აზრზე მოსვლის მაგივრად, ხომ ხედავთ, რას სჩადიან, საშინელი კადრების გავრცელება დაიწყეს. სრული პასუხისმგებლობით ვამბობ, ამ კადრების გავრცელების უკან სააკაშვილი დგას, ნაციონალები თვალებს აფახულებენ, თურმე მიშამ ეგ ფირები „ბოჩკაში“ ჩადო და სამეგრელოს ტყეებში დაფლა. ჩვენც დავიჯერეთ ეს ზღაპარი. თურმე საწყალ მიშას და მერაბიშვილს „ფლეშკის“ ფული არ ჰქონიათ, რომ ეყიდათ და ეს ფირები იქ ჩაეწერათ. ამ სიბინძურეში მათი ხელი ურევია და ამისთვის ოქტომბერში ხალხისგან პასუხს მიიღებენ.
„რეზონანსი”, 17 მარტი, 2016 წელი
პორტების რაოდენობა იზრდება, ტვირთები კი მუდმივად მცირდება
გია ხუხაშვილი: შეიძლება, მივიღოთ 5 ზარალიანი პორტი!
მაკა ხარაზიშვილი
საქართველოს სატრანზიტო დერეფანი თანდათან ტვითს კარგავს. ახალი პორტების მშენებლობის მოლოდინში გადაზიდვის მოცულობა ძველ პორტებშიც მცირდება. იანვარში ქართულ ნავსადგურებში ტვირთბრუნვამ 13,2%-ით იკლო. 14%-ით ნაკლები ტვირთი გადაიტანეს რკინიგზით.
2015 წელს საქართველოს რკინიგზამ 14.1 მილიონი ტონა ტვირთი გადაიტანა, რაც 2014 წელთან შედარებით 14%-ით ნაკლებია. რკინიგზაში ტვირთის მისაზიდად ტარიფები შეამცირეს, გარდა ამისა, ყარსი-ახალქალაქის მარშრუტის ამოქმედებაზეც დიდ იმედს ამყარებენ. ბოლო 5 წლის განმავლობაში საქართველოს რკინიგზაში ტვირთი მუდმივად მცირდება.
არასახარბიელო მდგომარეობაა საქართველოს პორტებშიც. მიმდინარე წლის იანვარში საზღვაო ნავსადგურებმა და ტერმინალებმა მხოლოდ 1,2 მლნ ტონა ტვირთი გადაამუშავეს, რაც 0,7 მილიონით ნაკლებია 2015 წლის იანვრის მაჩვენებელზე. კონტეინერების რაოდენობა კი – 42%-ით, ანუ 22 469 ერთეულამდე არის შემცირებული.
საინფორმაციო პორტალ “ჯიბისის” ინფორმაციით, წლიურ ჭრილში 300 ათასი ტონით არის შემცირებული ფოთის პორტის მიერ გადამუშავებული ტვირთი, რამაც 0,4 მლნ ტონა შეადგინა. ბათუმის პორტმა 100 ათასი ტონით ნაკლები გადაამუშავა (0,4 მილიონი ტონა). 0,2 მილიონით შეუმცირდა ტვირთბრუნვა ყულევის ტერმინალსაც, სადაც მხოლოდ 100 ათასი ტონა ტვირთის გადამუშავება მოხერხდა. მხოლოდ სუფსის ტერმინალი ინარჩუნებს გადამუშავების სტაბილურ მაჩვენებელს – 0,4 მლნ ტონას.
2015 წელს შავი ზღვის ქვეყნების (რუმინეთი, უკრაინა, საქართველო, რუსეთი, ბულგარეთი) საკონტეინერო ტერმინალებმა 2 294 848 კონტეინერი გადაამუშავეს, ცარიელი კონტეინერების ჩათვლით. დატვირთული კონტეინერების რაოდენობა რეგიონში 12,18%-ით არის შემცირებული. ტვირთის მოცულობა მხოლოდ ბულგარეთსა და რუმინეთში გაიზარდა. უკრაინაში საკონტეინერო ტვირთი 26,1%-ით, რუსეთში – 13%-ით, საქართველოში კი 13,2%-ით შემცირდა.
მიუხედავად ამისა, ბიზნესჯგუფები საქართველოს შავიზღვისპირეთში ახალი ნავსადგურების მშენებლობაში ერთმანეთს ეჯიბრებიან. ფოთის ნავსადგურის მფლობელ “ეიფიემ ტერმინალსში” ახალი ღრმაწყლოვანი ნავსადგურის ასაშენებლად გარემოს დაცვის სამინისტროდან გზშ-ისთვის (გარემოზე ზემოქმედების შეფასება) ვერდიქტს ელოდებიან. ინვესტორი ამბობს, რომ ახალი ნავსადგურისთვის 250 მილიონი დოლარის ინვესტიციაა გათვალისწინებული. პროექტით ორი ნავმისადგომის მშენებლობა დაიგეგმა, რომელთა სიგრძე იქნება 300 მეტრი, ხოლო სიღრმე 14 მეტრი, რის შედეგადაც ფოთის ნავსადგურის გამტარუნარიანობა 50 მილიონი ტონა იქნება.
რაც შეეხება ანაკლიის პორტს, ინვესტორი უკვე ცნობილია. პირველადი სამუშაოები წელსვე უნდა შესრულდეს. გეგმის მიხედვით, ანაკლიის პორტის მშენებლობა 7 ეტაპად წარიმართება. მისი გამტარუნარიანობა 100 მილიონი ტონა იქნება. პორტი გათვლილი უნდა იყოს შერეული ტვირთისთვის და მოემსახუროს როგორც კონტეინერებს, ისე თხევად, მყარ და მშრალ ტვირთს.
დღეისათვის საქართველოში ორი საზღვაო ტერმინალი სუფსა და ყულევი და ორი საზღვაო ნავსადგური, ბათუმი და ფოთი მოქმედებს, რომლებიც წელიწადში დაახლოებით 20 მილიონ ტონა ტვირთს ამუშვებენ. არადა, მათი საერთო სიმძლავრე ორჯერ უფრო მეტია.
შემცირებული ტვირთბრუნვის გამო კიდევ დამატებითი ნავსადგურების მშენებლობას სპეციალისტები სკეპტიკურად უყურებენ. ეკონომისტი გია ხუხაშვილი თვლის, რომ საშუალოვადიან პერიოდში იმის მოლოდინი, რომ ქართული პორტები სრულად დაიტვირთება, არ არსებობს. პრობლემას წარმოადგენს არა მარტო ტვირთის ნაკლებობა, არამედ დერეფნის მატერიალურ-ტექნიკური შესაძლებლობა.
“პორტებში ტვირთი, ძირითადად, ხვდება რკინიგზის გავლით. რკინიგზის ტვირთბრუნვის შესაძლებლობა კი შეზღუდულია, თანაც არა მხოლოდ საქართველოში, არამედ აზერბაიჯანშიც პრობლურია ეს საკითხი. საქართველოსა და აზერბაიჯანის რკინიგზის გადაზიდვის საშუალო მოცულობა არ აღემატება 30 მლნ ტონას. გარდა ამისა, კასპიის ზღვაშიც, რომლის მეშვეობითაც უნდა მოხდეს ტრანსპორტირება, პრობლემებია ბორნებთან დაკავშირებით”, – ამბობს გია ხუხაშვილი და დასძენს, რომ დღეს საქართველოს პორტებს 30-35 მილიონი ტონა ტვირთის გადამუშავება შეუძლიათ, ხოლო ტვირთნაკადის 100-150 მილიონ ტონამდე გაზრდა ძალიან შორეულ პერსპექტივად შეიძლება განვიხილოთ.
მისივე თქმით, ანაკლიის პორტის შემთხვევაში, უფრო პერსპექტიული, ლოგისტიკური ცენტრის განვითარება იქნება. “ეს შეიძლება უფრო პერსპექტიული მიმართულება იყოს, მით უმეტეს, ამ საქმეში ჩინელები იქნებიან ჩართული. მათ შეუძლიათ, საქართველოში მოაწყონ გარკვეული ლოგისტიკური ცენტრი, სადაც საბოლოო სახე მიეცემა სხვადასხვა ბრენდულ პროდუქციას. საქართველოს შავიზღვისპირეთი არის სტრატეგიულად ძალიან კარგი ადგილი აღმოსავლეთი ევროპის ან თუნდაც რუსულ ბაზარზე შემდგომი ექსპორტირებისთვის. ასე რომ, ეს მიმართულება შეიძლება ბევრად უფრო პერსპექტიული აღმოჩნდეს და გარკვეულ ეკონომიკურ აქტივობასაც მისცეს დასაბამი”, – ამბობს გია ხუხაშვილი.
იმ შემთხვევაში, თუკი ანაკლიის პორტი იმავე ტვირთზე იმუშავებს, რაზეც დღეს მოქმედი პორტები მუშაობენ, ყველა მათგანი, შესაძლოა, წამგებიანი გახდეს. ასეთ დროს შეკვეთის დანაწევრება მოხდება და მივიღებთ 5 ზარალიან პორტს.
ეკონომისტ ემზარ ჯგერენაიას განცხადებით, აქ მთავარია, რომ ეს პორტი აინტერესებთ ჩინელებს, რათა საკუთარი ტვირთი ევროპაში გადაიტანონ. “იმ შემთხვევაში, თუ ანაკლიის პორტიც ჩვეულებრივ ნავსადგურად დარჩა, მაშინ აზრი არ ექნება. გენერალური ტვირთების მოცულობა ისედაც შემცირებულია და ის, რაც ახლა გვაქვს, კიდევ მეტად დანაწევრდება”, – განაცხადა ემზარ ჯგერენაიამ.
„რეზონანსი”, 17 მარტი, 2016 წელი
ტურისტული კომპანიების ნაწილი უვიზო მიმოსვლას უფრთხის
“ვინღა გადაიხდის ვიზაში ფულს, როცა ის საჭირო აღარ იქნება?”
მარიამ აფციაური
ტურისტული კომპანიების მუშაობა უკონტროლოა. არიან ფირმები, რომლებიც მსურველებს ტურისტული მარშრუტების გარდა, სამუშაო ვიზებსაც სთავაზობენ. ასეთი კომპანიები უვიზო მიმოსვლის ამოქმედებას ეწინააღმდეგებიან, რადგან ეს მათი გაკოტრების ტოლფასი იქნება. იმ ოპერატორებს, რომლებიც მხოლოდ ტურისტულ მარშრუტებზე მუშაობენ, არ აქვთ გააზრებული მოსალოდნელი ცვლილების ეფექტურობა.
ევროკავშირთან საქართველოს უვიზო რეჟიმი, სავარაუდოდ, ზაფხულისთვის ამოქმედდება. ამ სიახლეს მაინცდამაინც დიდი აღფრთოვანება არ გამოუწვევია ტურისტულ კომპანიებში. მათი ვარაუდით, ცვლილების შემდეგ ევროპაში გასვლის მსურველთა რიცხვი გაიზრდება, მაგრამ მოიმატებს რისკიც. ამის გაკონტროლებას კი ტურისტული კომპანიები ვერ მოახერხებენ. სწორედ ამიტომ ერთ-ერთი ტურისტული კომპანიის გენერალური დირექტორი “რეზონანსთან” საუბრისას ამტკიცებს, რომ უვიზო მიმოსვლა მათ მუშაობაზე უარყოფით გავლენას მოახდენს. იგი ფიქრობს, რომ მისი ბიზნესი, შესაძლოა, გაკოტრების პირას აღმოჩნდეს.
“ეს იქნება მომაკვდინებელი ჩვენთვის. რა თქმა უნდა, ნაკადი ქვეყნიდან წამსვლელებისა იქნება ძალიან დიდი, მაგრამ პრობლემა ისაა, რომ პიროვნება, რომელიც სამი თვით შევა ქვეყანაში, შეიძლება იქ დარჩეს და ამ ფაქტს გვერდს ვერავინ აუვლის. ჩვენ კი ვთავაზობთ მომხმარებელს ტურისტულ მარშრუტს, მაგრამ შეიძლება მან ეს უცხოეთში დარჩენისთვის გამოიყენოს. ამ ტიპის პრობლემები იქნება. ვერ განსაზღვრავ ვინ იქნება დამრჩენი და ვინ – არა. პრაქტიკულად, ამით ტურისტული ბიზნესი კვდება”, – აცხადებს ტურისტული კომპანია “მედეა თრეველის” გენდირექტორი ირაკლი გოგორიშვილი.
პრობლემაა ისიც, რომ კომპანიების დიდი ნაწილი ტურისტული მარშრუტების შეთავაზებასთან ერთად სამუშაო ვიზებზეც მუშაობს და მსურველებს საზღვარგარეთ დასაქმებასაც სთავაზობს.
ეს კარგად გამოიყენა ისრაელის შემთხვევაში ტურისტული კომპანიების ნაწილმა. ამ მიმართულებით უვიზო მიმოსვლის ამოქმედების შემდეგ გასვლის მსურველთა რაოდენობა გაიზარდა, თუმცა იმატა დაზარალებულ-დეპორტირებულთა რიცხვმაც. რამდენიმემ “რეზონანსს” დახმარების თხოვნითაც კი მიმართა. ისინი ჩიოდნენ, რომ ათასობით დოლარს იხდიდნენ და საზღვარგარეთ მძიმე სამუშაო პირობებს ახვედრებდნენ. რამდენიმე მათგანი დეპორტით გამოუშვეს, მიზეზი არალეგალად მუშაობა იყო. ტურისტული კომპანია “მედეა თრეველის” გენერალურმა დირექტორმაც ამ პრობლემაზე გაამახვილა ყურადღება.
“ჩვენ უკვე ვიცით რას ნიშნავს უვიზო რეჟიმი. მწარე მაგალითი გვაქვს, რაც ხდება ისრაელში. ქართველები ათასგვარ დამცირებას იტანენ. ხდება ისეც, როცა პიროვნება ყიდულობს ავიაბილეთებს ორივე მიმართულებით, სრულად იხდის სასტუმროს ნომრისთვის ფულს და თუნდაც რომ არ აპირებდეს დარჩენას, საზღვარზე არ უშვებენ. რასაკვირველია არც ავიაკომპანია და არც სასტუმრო უკან აღარ აბრუნებს იმ დანაკარგს, რასაც კლიენტი იღებს. გამოდის, რომ საზღვრიდან ხალხს უკან უშვებენ და ისინი პასუხს სთხოვენ ტურისტულ კომპანიას. რატომ გაკოტრდა უმეტესობა ტურისტული კომპანიებისა, რომლებიც ისრაელზე მუშაობდა? როცა დიდ თანხაზეა საუბარი, როდესაც აგდებენ ადამიანს ქვეყნიდან და ის უკან ითხოვს ფულს, ასეთ დროს საიდან უნდა მოუტანო?” – კითხულობს ირაკლი გოგორიშვილი.
პრობლემაა ისიც, რომ ტურისტული კომპანიების ნაწილმა ისიც არ იცის რა გავლენას მოხდენს უვიზო მიმოსვლის ამოქმედება მათ მუშაობაზე.
“არ ვიცი, გააჩნია ეკონომიკური მდგომარეობა როგორი იქნება. ძირითადად გარე ტურებზე ვმუშაობთ, ნაკლებად ვასრულებთ ტურისტულ მარშრუტებს ქვეყნის შიგნით. რა თქმა უნდა, ყოფილა შემთხვევა, რომ ევროპაში ჰქონიათ ტურისტად წასვლის სურვილი, თუმცა საელჩოს უარით გამოუსტუმრებია. მე ბიზნესვიზიტებზე ვმუშაობ და ამ შემთხვევაში ნაკლები პრობლემაა”, – აღნიშნა “ვიპ თრეველის“ გენდირექტორმა ეკატერინე გოგიამ. მან “რეზონანსთან” ზოგად ტენდენციებზეც ისაუბრა. არასტაბილურობის, ფინანსური კრიზისის გამო, ბოლო რამდენიმე წელია ევროპაში წასვლის მსურველთა რაოდენობამ იკლო. “8-9 წელია, რაც ბაზარზე ვართ. მოთხოვნა ყველაზე მეტად არის ევროპის მიმართულებით. შეთავაზება ყველა მიმართულებით გვაქვს, მაგრამ ახლა უფრო ნაკლებია ევროპაში გასვლის მსურველთა რაოდენობა. ეკონომიკური მდგომარეობიდან გამომდინარე იკლო დაინტერესებამ”, – აღნიშნა ეკატერინე გოგიამ.
უვიზო მიმოსვლის შესაძლო ამოქმედება ნაკლებად იქონიებს გავლენას იმ კომპანიების მუშაობაზე, რომლებიც შიდა ტურებს ახორციელებენ, რადგან საქართველოს მასშტაბით გადაადგილების მსურველები, ძირითადად, უცხოელები არიან. ადგილობრივები ასეთ მარშრუტებზე ტურისტულ კომპანიებს იშვიათად მიმართავენ.
“შიდა ტურებზე ვმუშაობთ და უვიზო მიმოსვლის შესაძლო ამოქმედება ჩვენს მუშაობაზე გავლენას არ მოახდენს. უცხოელ ტურისტებზე ვაკეთებთ აქცენტს, უმნიშვნელოა დაინტერესება ადგილობრივების მხრიდან. აქედან გამომდინარე, უვიზო მიმოსვლა ჩვენს მუშაობას არ შეეტყობა”, – აცხადებს ტურისტული კომპანია “ჯორჯიან ჰოლიდეის” წარმომადგენელი მარიამ ზარიძე.
სპეციალისტთა აზრით, უვიზო მიმოსვლა მხოლოდ იმ კომპანიებს მოუტანს სარგებელს, რომლებიც საზღვარგარეთ გასვლაზე არიან ორიენტირებულნი. ახლა აუცილებელია ჩატარდეს სოციალური გამოკითხვა, შეისწავლონ მოსახლეობის მოთხოვნები, გაფორმდეს ხელშეკრულებები გადამზიდავებთან, სასტუმროებთან, მიმღებ ტურისტულ კომპანიებთან, რომ რაც შეიძლება იაფი, კონკურენტუნარიანი პროდუქტი შესთავაზონ საქართველოს მოქალაქეებს.
“თუკი ტუროპერატორები არ იქნებიან მზად მათთვის შესაფერისი პროდუქტის მისაწოდებლად, ბევრი ინტერნეტში დაიწყებს საკუთარი შეხედულებით ინდივიდუალური ტურის დაგეგმვას და ეს იქნება იმედგაცრუება კომპანიებისთვის. ამ დრომდე არ გამიგია, რომ რომელიმე ტურისტული ფირმა აკეთებდეს პროგნოზს, ახდენდეს ბაზრის შესწავლას, მოთხოვნილების დადგენას ან სახელმწიფო ვინმეს ეხმარებოდეს. თუ შედეგი უნდათ, საჭიროა, ყველა მხარე გააქტიურდეს”, – აცხადებს ექსპერტი ტურიზმის საკითხებში ნიკო კვარაცხელია. მან იმ ტურისტული კომპანიების მუშაობაზეც ისაუბრა, რომლებიც ვიზებზე მუშაობენ. კვარაცხელია დარწმუნებულია, რომ უვიზო მიმოსვლის ამოქმედება ასეთი ფირმების გაკოტრებას გამოიწვევს.
“თუ კიდევ არსებობენ ისეთი კომპანიები, რომლებიც ვიზებზე მუშაობენ, რა თქმა უნდა, ისინი უარყოფით გავლენას თავიდან ვერ აირიდებენ. მათ არანაირი შემოსავალი აღარ ექნებათ. ვინ გადაიხდის ვიზაში ფულს, როცა ის საჭირო აღარ იქნება?”, – აღნიშნა “რეზონანსთან” საუბრისას ნიკო კვარაცხელიამ.
„რეზონანსი”, 17 მარტი, 2016 წელი
100 მილიონით მოტყუებული ბიძინა ივანიშვილი უდიდეს შვეიცარიულ ბანკს უჩივის
ეკატერინე ბასილაია
მას შემდეგ, რაც შვეიცარიელმა პირადმა ბანკირმა ექსპრემიერი ბიძინა ივანიშვილი თაღლითურად 100 მილიონი ფრანკით (დაახლ. ამდენივე დოლარი) აზარალა, ქართველი მილიარდერის ადვოკატებმა სამშაბათს სარჩელი დამქირავებელი “კრედიტ სვისის” წინააღმდეგ შეიტანეს, რომელიც აქტივებით შვეიცარიის სიდიდით მეორე ბანკია. თავდაპირველად ბიძინა ივანიშვილი მხოლოდ ბანკის ფინანსურ მენეჯერს უჩიოდა, რომელიც ახლა პატიმრობაშია, თუმცა სამშაბათს უკვე თავად ბანკს უჩივლა.
ყოფილი პრემიერი ჟენევის პროკურატურაში “კრედიტ სვისს” უჩივის იმიტომ, რომ ბანკი არ იღებდა სათანადო ზომებს ფინანსური მაქინაციების აღსაკვეთად. როგორც მოსარჩელის ადვოკატები ამბობენ, სარჩელს საფუძვლად დაედო შვეიცარიის ფულის გათეთრებასთან მებრძოლი სააგენტოდან მიღებული ცნობები, რომლის თანახმადაც, ფინანსური მაქინაციებისგან ბანკის სხვა კლიენტებიც დაზარალდნენ.
ქართველი მილიარდერის ადვოკატებმა ბანკის წინააღმდეგ ახალი საჩივარი იმის გამო შეიტანეს, რომ “კრედიტ სვისმა” სასამართლოსგან მოითხოვა საკუთარი თავის ერთადერთ დაზარალებულად ცნობა, რაც დაკმაყოფილდა და შედეგად ივანიშვილის დაცვის მხარეს გამოძიების მასალებზე წვდომა შეეზღუდა, წერს ამერიკული ბიზნესგამოცემა “ბლუმბერგი”.
“ამ საქმის მასალების შეზღუდული გაცნობით გამოიკვეთა ფაქტი, რომელსაც იმ დასკვნამდე მივყავართ, რომ “კრედიტ სვისში” ფულის გათეთრების მრავალ ფაქტს ჰქონდა ადგილი,” – აცხადებენ ექსპრემიერის ადვოკატები.
ბიძინა ივანიშვილის ქონება, “ფორბსის” მონაცემებით, დაახლოებით 4,8 მილიარდ აშშ დოლარს შეადგენს. მან შვეიცარიულ ბანკ “კრედიტ სვისთან” სამართლებრივი დავა დაიწყო თავისი საინვესტიციო პორტფელის არასათანადოდ გამოყენების გამო, რამაც მნიშვნელოვანი დანაკარგი გამოიწვია. ამის შესახებ თებერვალში შვეიცარიული “ლე ტემპსი” და ამერიკული “უოლ სტრიტ ჯორნალი” წერდნენ.პირველად ინფორმაცია იმის შესახებ, რომ ბანკის კერძო ინვესტიციების მმართველის მოქმედებების შედეგად დაზარალებულთა შორის ივანიშვილიც აღმოჩნდა, შვეიცარიულ გამოცემა “ლა ტემპსში”, მიმდინარე წლის იანვარში გაჩნდა. გამოცემის თანახმად, “კრედიტ სვისის” მენეჯერის ქმედებების შედეგად ივანიშვილმა 100 მილიონი ფრანკი დაკარგა.
ასევე იზარალა ორმა მსხვილმა რუსმა კლიენტმა – ჯამში 70 მილიონი ფრანკით. მათი ვინაობა არ ცხადდება, მხოლოდ ის არის ცნობილი, რომ “საქმიანი ურთიერთობები” აქვთ “გაზპრომთან”.
ამ რუსებსა და ივანიშვილს ერთი ფინანსური მენეჯერი ემსახურებოდათ, რომელმაც დაკითხვაზე აღიარა (“ლე ტემპსის” ცნობით), რომ თავის საქმეში ბევრი არაფერი გაეგებოდა და წარუმატებელი ინვესტიციების შემდეგ გადაწყვიტა, დანაკლისი სხვა კლიენტების, მათ შორის ივანიშვილის, სახსრებით შეევსო. ამბობს, რომ მდიდარი რუსი კლიენტებისა და ივანიშვილის მოზიდვა იმიტომ შეძლო, რომ კარგად ფლობს რუსულ ენას.
თაღლითი პირადი ბანკირის სახელია პატრის ლესკოდრონი, რომელიც საფრანგეთის მოქალაქეა და შვეიცარიის ხელისუფლებამ იმიტომ ჩასვა საპყრობილეში, რომ სამშობლოში არ გაქცეულიყო, საიდანაც მისი ექსტრადირება პრობლემატური გახდებოდა.
დაზარალებულებული რუსი კლიენტების ვინაობა არ სახელდება. თუმცა, რუსული მედიის ცნობით, ერთ-ერთი შეიძლება იყოს მილიარდერი და რუსეთის ყოფილი სენატორი ვიტალი მალკინი.
“ლე ტემპსის” ცნობით, “კრედიტ სვისის” მენეჯერმა, რომელსაც აქტივების მართვის დიდი გამოცდილება არ ჰქონდა, კლიენტების ფულის ინვესტირება ერთ-ერთ ავსტრიულ ჰოლდინგში მოახდინა, ხოლო როდესაც 2007 წელს ჰოლდინგის აქციები დაეცა, კლიენტები მოატყუა, თითქოს აქციების გაუფასურებამდე შეძლო თავის დაღწევა.
გაზეთის თანახმად, ორი რუსი კლიენტის დანაკარგების დასაფარად მან ფული ივანიშვილის ანგარიშებიდან აიღო. ხოლო მილიარდერის ანგარიშებში დიდი მინუსის გადასაფარავად ინვესტიცია “გაზპრომში” ჩადო.
“კდერიტ სვისი” გამოძიებასთან თანამშრომლობს, თავს დამნაშავედ არ აღიარებს და პასუხისმგებლობას ყოფილ თანამშრომელს აკისრებს. ბანკმა საჩივრით ჟენევის პროკურატურას დეკემბერში თავად მიმართა, სადაც ის ყოფილ მენეჯერს თაღლითობასა და ინვესტიციების ცუდ მართვაში ადანაშაულებს.
ბანკი მიიჩნევს, რომ მხოლოდ თავად არის ამ საქმეში დაზარალებული. მარტის დასაწყისში კი გამოძიების მხრიდან ივანიშვილისათვის დაზარალებულის სტატუსის მიცემა გაასაჩივრა. შედეგად, ქართველი მილიარდერის ადვოკატებს საქმის მასალებზე წვდომა შეეზღუდათ.
ეკონომიკის მეცნიერებათა დოქტორი ლია სტურუა აცხადებს, რომ ძალიან ხშირია შემთხვევები, როდესაც ცნობილ ბანკებს ფულის გათეთრებაში ამხელენ.
“სულ ახლახან რამდენიმე ევროპული ბანკი აშშ-ის საგამოძიებო ორგანოების მიერ მხილებული იყო ძალიან სერიოზულ სავალუტო მაქინაციებში, რის გამოც ეს ბანკები მილიარდობით დოლარით დააჯარიმეს. ნებისმიერ საფინანსო ინსტიტუტს, რომელსაც ფულთან შეხება აქვს, ცდუნება უჩნდება, კანონსაწინააღმდეგო ქმედება ჩაიდინოს და ვერც ერთი კვალიფიციური მენეჯერი ვერ შეძლებს ბანკი უმწიკვლო თანამშრომლებით დააკომპლექტოს. “სოსიეტე ჟენერალმა” 5 მილიარდი ევრო იზარალა თავისი ერთ-ერთი ტრეიდერის მიერ ბირჟაზე არასწორი საქმიანობის შედეგად. გასაკვირი ის უფროა, საქართველოში ყველა ბანკი როგორ მუშაობს ისე პატიოსნად, როდესაც ევროპის უმსხვილესი ბანკები გამოჭერილები არიან ფინანსურ მაქინაციებში?!” – აცხადებს სტურუა.
ლია სტურუას თქმით, თუკი ბანკი თავს დამნაშავედ ცნობს, სასამართლოს გარეშე ხდება გარიგება. თუ ბანკს პრეტენზიები გააჩნია, მაშინ ამას სასამართლო წყვეტს და თუკი ზარალი მართლაც არის მიყენებული, მას ანაზღაურებენ.
ფინანსთა მინისტრის მრჩეველთა საბჭოს წევრის, ლევან ალაფიშვილის თქმით, ივანიშვილი დიდი ალბათობით დაკარგულ 100 მილიონს დაიბრუნებს და უფრო მეტიც, შესაძლოა, ბევრად მეტიც კი მიიღოს, თუკი ის მორალურ ზიანს და პლუს ფულის პროცენტებსაც ითხოვს.
ამბობს, რომ ინსტიტუციურად ივანიშვილის წინაშე ბანკის ექსმენეჯერის მხრიდან მიყენებული ზარალის გამო თავად ბანკიც იყო პასუხისმგებელი და მის წინააღმდეგ სარჩელი ადეკვატურიცაა.
“ივანიშვილისათვის ფინანსურად უფრო მყარი და მიმზიდველი მოპასუხე ბანკი უფროა, ვიდრე კონკრეტული ფიზიკური პირი, რომელსაც შესაძლოა სულაც არ ჰქონდეს საკმარისი აქტივები, რომ მატერიალური ზარალი ანაზღაურდეს. ექსმენეჯერის მხოლოდ სს-ის წესით დასჯა ივანიშვილის შემთხვევაში ეფექტური ვერ იქნება, ამიტომ სწორი ტაქტიკური გათვლაა იმს, რომ ბანკის მენეჯერთან ერთად თანამშრომლის ქმედებაზე თავად საბანკო დაწესებულებაც იყოს დასახელებული პასუხისმგებლად. პროცედურების გავლის შემდეგ ივანიშვილი მინიმუმ საკუთრ ფულს მიიღებს. შეიძლება მეტიც კი მიიღოს. საკითხავია, რას ითხოვს ის. მხოლოდ იმ ზიანის ანაზღაურებას ითხოვს, რაც დაკარგა თუ იმ ზიანის ანაზღაურებასაც, რასაც პროცენტების სახით მიიღებდა, ან პლუს მორალური ზიანიც და ა.შ.” – აცხადებს ალაფიშვილი.
ექსპერტებმა ის ფაქტიც გაიხსენეს, როდესაც გასულ წელს ექსპრემიერმა ივანიშვილმა ლარის დევალვაციის გამო მოსახლეობას პირადი ბანკირის აყვანაც ურჩია.
“ცივილიზებულ ბანკთან ურთიერთობა ბიზნესმენისთვის ყოველთვის მომგებიანია, იმიტომ რომ ბანკი დათმობაზე მიდის და ამით ბიზნესმენი ხეირს იღებს, ფიზიკურ პირი კი, თუ ძალიან მდიდარი არ არის, პირად ბანკირს ვერავინ აიყვანს,” – აღნიშნავს ლია სტურუა.
“მაშინ როდესაც ივანიშვილმა პირად ბანკირზე გააკეთა განცხადება, ეს ცოტა სხვა რამეს ნიშნავდა, თუმცა რიგითი მოქალაქის მხრიდან იქნება მსჯელობა, რომ ჩვენ რას გვირჩევდა, როდესაც თავად ვერ შეარჩია პირადი ბანკირიო,” – ამბობს ლევან ალაფიშვილი.
