„რეზონანსი“: რუსეთის მორიგი სამხედრო წვრთნები საქართველოს უქმნის თუ არა საფრთხეს?
„რეზონანსი“: ინტერვიუ დავით ზალკალიანთან: “ევროკავშირის განცხადებას სიმწვავე და მკაფიობა აკლდა”
„ალია“: ინტერვიუ ვახტანგ მაისაიასთან: “ომი დავიწყოთ რუსეთთან-მეთქი არ ვამბობ, ჯარი ჩავაყენოთ და დავუფიქსიროთ, რომ უკან აღარ დავიხევთ…”
„ახალი თაობა“: ინტერვიუ ზაალ კასრელიშვილთან: „ევრაზიულ კავშირში შესვლა სამოქალაქო ომს გამოიწვევს“
„ახალი თაობა“: ინტერვიუ თორნიკე შარაშენიძესთან: „ხელისუფლება რუსეთის ქმედებაზე სწორად არ რეაგირებს“
„ახალი თაობა“: ინტერვიუ დავით ზურაბიშვილთან: „რუსეთზე ზემოქმედების ერთადერთი ბერკეტი გვაქვს“
„ვერსია“: ინტერვიუ აკაკი ბობოხიძესთან: კომენტარები საგარეოპოლიტიკური მოვლენების შესახებ
———————-
„რეზონანსი“, 17 ივლისი, 2015 წელი
რუსეთის მორიგი სამხედრო წვრთნები საქართველოს უქმნის თუ არა საფრთხეს?
ლიკა ამირაშვილი
საქართველოს საგარეო საქმეთა სამინისტროს ინფორმაციით, რუსეთის ფედერაციის მიერ განხორციელებული ეს პროვოკაციული ქმედება საქართველოს სუვერენიტეტისა და ტერიტორიული მთლიანობის ხელყოფას, საქართველოს კონსტიტუციის, საერთაშირისო სამართლის ნორმებისა და პრინციპების, აგრეთვე რუსეთის მიერ აღებული საერთაშორისო ვალდებულებების, მათ შორის, 2008 წლის 12 აგვისტოს ცეცხლის შეწყვეტის შესახებ შეთანხმების უხეშ დარღვევას წარმოადგენს, საფრთხეს უქმნის რეგიონში მშვიდობასა და უსაფრთხოებას. “ამასთან, შეშფოთების საფუძველს ქმნის აგრეთვე რუსეთის ე.წ. მესაზღვრეების მიერ საქართველოს ტერიტორიაზე ბანერებს დამონტაჟების განახლება”, – ნათქვამია განცხადებაში.
საგარეო საქმეთა სამინისტრო გამოხატავს უკიდურეს შეშფოთებას და მოითხოვს რუსეთის ფედერაციისაგან ნაკისრი ვალდებულებების შესრულებას, საქართველოს ტერიტორიიდან შეიარაღებული ძალების გაყვანას და საქართველოს რეგიონების დეოკუპაციის დაწყებას. “საგარეო საქმეთა სამინისტრო მოუწოდებს საერთაშორისო თანამეგობრობას, სათანადო შეფასება მისცეს რუსეთის აგრესიული ქმედებების ამ მორიგ გამოვლინებას, ადეკვატური რეაგირება მოახდინოს რუსეთის ფედერაციის მორიგ დესტრუქციულ ნაბიჯზე და აღკვეთოს საქართველოს სუვერენიტეტისა და ტერიტორიული მთლიანობის შელახვისკენ მიმართული ქმედებები”, – ნათქვამია განცხადებაში
თქვენი აზრით, რუსეთის მორიგი სამხედრო წვრთნები საქართველოს უქმნის თუ არა საფრთხეს? – ამ კითხვით “რეზონანსმა” საზოგადოების წარმომადგენლებს მიმართა.
ნოდარ ნათაძე (ფილოლოგი): ეს სამხედრო წვრთნები შეძლება, უბრალოდ, დემონსტრაციისთვის სჭირდებათ. ყოველ შემთხვევაში რუსეთს ძალიან ცუდად აქვს საქმე და ყველაფერზეა წამსვლელი. ერთსა და იმავე დროს პროვოკაციადაც შეიძლება ჩავთვალოთ და შეშინებადაც.
ლაშა ჩხარტიშვილი (დემოკრატიის ინსტიტუტის დამფუძნებელი): რა თქმა უნდა, ეს ყოველივე გარკვეული ხიფათის შემცველია, თუმცა ამასთანავე პროვოკაციაცაა. მთავარია, საქართველო ამ პროვოკაციაში ჩათრეული არ აღმოჩნდეს.
მიხეილ ცაგარელი (ასტროლოგი): ეს 2008 წლის მსგავსი სერიოზული წვრთნები არ არის. მაგრამ ის, რომ 12 ივლისიდან 3-4 აგვისტომდე დედამიწა უარყოფით ველშია, ეს ადრეც ვთქვი. ამიტომ აქ ტრადიციულად სხვადასხვა სახის პროვოკაციები და ეკოკატასტროფები მოიმატებს. სიტუაციის დაძაბვის ალბათობა არსებობს, მაგრამ ეს კონფლიქტის სახით არ იქნება. ამ შემთხვევაში საუკეთესო გამოსავალია – თავდაჭერა, მოთმინება და წინდახედულება. რუსეთს მანევრები ხშირად აქვს, მათ შორის აფხაზეთში და ჩვენს ტერიტორიაზეც, ეს გარკვეული ფსიქოლოგიური ზეგავლენის ერთ-ერთი ფაქტორია. ეს მანევრები დამთვარდება, ისე როგორც დაიწყო.
ნინო ლაპიაშვილი (ა/ო “სუფთა პოლიტიკა”): საქართველოს მთავრობის ყველაზე დიდი შეცდომა ის იყო, რომ მოსვლიდან რამდენიმე დღეში დასავლეთისა და რუსეთს შორის არსებული უთანხმოების გზიდან საქართველოს ამოღება დაანონსეს. მთლიანი საგარეო პოლიტიკა შესაცვლელია. ამ განვლილმა პერიოდმა 2012 წლის შემდეგ გვაჩვენა, რომ რუსეთთან არგაღიზიანების პოლიტიკის წარმოებით ისევ საქართველო ზარალდება. მაშინ, როდესაც განგაშის ზარებს არ ავტეხავთ ხოლმე, მას შემდეგ, რაც რუსეთი ჩვენი ქვეყნის ინტერესების საზიანოდ იქცევა, ეს მერე მომავალში უფრო ცუდად გვიბრუნდება.
უკრაინაში განვითარებულ მოვლენებთან დაკავშირებით საქართველოს პოზიცია ძალიან ბუნდოვანი და ჩვენი ქვეყნის ინტერესების საზიანო იყო იმიტომ, რომ იმ რიტორიკამ, რომ ომი საქართველომ დაიწყო, რუსეთი წაახალისა. დიდი შანსია, რომ რუსეთმა თავისი გეგმების განხორცილება საქართველოშიც დაიწყოს. აბსოლუტურად ყველაფრის მოლოდინი შეიძლება არსებობდეს, მათ შორის ის, რომ შეიარაღებული თავდასხმა მოხდეს. რუსეთს ერთგვარი გარანტია აქვს, რომ საქართველოს მთავრობა ამაზე ხმას არ ამოიღებს და ისევ დათმობის პოლიტიკით იქნება დაკავებული.
„რეზონანსი“, 17 ივლისი, 2015 წელი
ინტერვიუ დავით ზალკალიანთან: “ევროკავშირის განცხადებას სიმწვავე და მკაფიობა აკლდა”
“რუსეთთან პირდაპირი დიალოგი არავითარ შედეგს არ მოიტანს. მას უნდა ვესაუბროთ საერთაშორისო თანამეგობრობის ჩართულობით. პირდაპირი საუბრისას ძალიან სუსტი პოზიცია გვაქვს, რადგანაც რუსეთის ფედერაცია ხშირად არღვევს ხოლმე მიღწეულ ორმხრივ შეთანხმებებს”, – ამბობს “რეზონანსთან” საუბრისას საგარეო საქმეთა მინისტრის ყოფილი მოადგილე და ლევან მიქელაძის სახელობის ფონდის დირექტორი დავით ზალკალიანი (ესაუბრება ჟურნალისტი იაჯო ნაცვლიშვილი).
დავით ზალკალიანი აღნიშნავს, რომ საქართველომ რაც შეიძლება მწვავედ უნდა დააყენოს „საზღვრის“ გადმოწევის საკითხი თავის ამერიკელ და ევროპელ პატრნიორებთან დღის წესრიგში, რატა მათ რუსეთის ფედერაციასთან დიალოგის დროს ამ საკითხზეც ისაუბრონ“.
(…)
„ადრეც, 2013 წელსაც იყო მსგავსი შემთხვევები (მისი სამინისტროში მუშაობის პერიოდში), მაგრამ მაშინ საქართველოს ხელისუფლება საკითხი მწვავედ დააყენა და დასავლეთისაგან შესაბამისად მკაცრი და ხისტი შეფასება მოჰყვა რუსეთის ქმედებას, ახლა კი რამდენიმე დღე გავიდა საზღვრის გადმოწევიდან და,თუმცა, სამწუხაროდ, საერთაშორისო ტრიბუნიდან ადრინდელივით მწვავე სედასებები არ გაკეთებულა. ასე რომ, ამ მხრივ ზალიან მნიშვნელოვანია, რომ საქართველოს ხელმზღვანელებმა თავიანთი კონტაქტები გამოიყენონ და პირადად აცნობონ დასავლელ ლიდერებს, რა ქმედებებსაც რუსეთი ახორციელებს…. სამწუხაროდ, ჩვენი ხელისუფლების მხრიდან გააქტიურებას ვერ ვხედავ, პირიქით, ურთიერეთგამომრიცხავი განცხადებები გვესმის… გამოვიდა ვიცე-პრემიერი და თქვა, რომ იგეგმება რუსეთთან ურთიერთობის ფორმატის გადახედვაო. ცოტა ხანში პრემიერმა ეს უარყო და ტქვა, რომ არაფერი მსგავსი არ იგეგმებაო. ეს განცხადება საგარეო საქმეთა სამინისტროშიც გაკეთდა, რომ ცვლილება არ იგეგმება. ეს ყველაფერი იწვევს დასავლეთის დაბნეულობას. აქ ხელისუფლებას სერიოზული ხარვეზები აქვს და ეს გამოსასწორებებლია. იგივე კონტექსტში ჯდება პაატა ზაქარეიშვიკლის განცხადებაც: „არაფერი საგანგაშო არ ხდებაო“. ამ საკითხზე ასე ხელისუფლების წარმომადგენელი არ უნდა ამბობდეს“.
(…)
„მართალია, ევროკავშირის სადამკვირვებლო მისიამ გააკეთა განცხადება, მაგრამ დამაკმაყოფილებელი არ არის. აქცენტი არ არის გაკეთებული რუსეთის ფედერაციაზე. ამ განცხადებას სიმძაფრე და მკაფიობა აკლია. ეს საკითხი არი ჟენევის მოლაპარაკების ფორმატის ნაწილი, უმთავრესი ფიოკუსირება იქ უნდა მოხდეს. საჭიროა, რომ თანათავმჯდომარეების მიერ ადექვატური რეაგირება მოხდეს. სამწუხაროდ ასეთი განცხადება მათგან მე ჯერ არ მომისმენია. რაც შეეხება აბაშიძე-კარასიმის ფორმატს, ამ მოლაპარაკებამ თავისი თავი ამოწურა. გრიგორი კარასინი ისევ გვარიგებს, თუ რა და როგორ უნდა გავაკეთოთ, ცხინვალის ხელისუფლებასთან მოლაპარაკება გამართეთო. ეს ჩვენთვის მიუღებელია“.
(,,,)
„მოსკოვში ნინო ბურჯანაძის ვიზიტმა ბევრი კითხვის ნიშანი გააჩინა. რა სტატუსით იმყოფებოდა იგი მოსკოვში? რა სტატუსით ესაუბრა იგი რუსეთის ხელისუფლების წარმომადგენლებს? საერთოდ, მას შეუძლია რამდენიც უნდა ისაუბროს, მაგრამ იგი გადაწყვეტილების მიმღები ადამიანი არ არის და ამას არანაირი შედეგი არ მოჰყვება.
მიმაჩნია, რომ რუსეთთან პირდაპირი დიალოგი არავითარ შედეგს არ მოიტანს. მას უნდა ველაპარაკოთ საერთაშორისო თანამეგობრობის ჩართულობით. ჩვენ მოსკოვთან პირდაპირი საუბრისას ძალიან სუსტი პოზიციები გვაქვს, რადგან რუსეთი ხშირად არღვევს ხოლმე მიღწეულ შეთანხმებებს. ამიტომაც გვჭირდება საერთაშორისო მიუკერძოებელი მიდიატორების დასწრება მოლაპარაკებებზე“.
„ალია“, 17 ივლისი, 2015 წელი
ინტერვიუ ვახტანგ მაისაიასთან – “ომი დავიწყოთ რუსეთთან-მეთქი არ ვამბობ, ჯარი ჩავაყენოთ და დავუფიქსიროთ, რომ უკან აღარ დავიხევთ…”
ექსპერტი ვახტანგ მაისაია გაზეთ „ალიას“ ჟურნალისტთან საუბარში საქართველოს-რუსეთის ურთიერთობების პრობლემებს ეხება. გთავაზობთ ამონარიდებს:
(…)
“რუსეთი არ გაჩერდება და სადამდეც გაატანინებს ჩვენი ხელისუფლება იქამდე გაიტანს თავისას. დიდი ხნის წინ ვაცხადებდი, რუსეთის სამხედრო დოქტრინაში დაფიქსირებულია, რომ რუსეთის შეიარაღებული ძალების ერთ-ერთი ამოცანაა, კონტროლი უნდა დაამყაროს გორი-თბილისის ცენტრალურ მაგისტრალსა და სტრატეგიული მნიშვნელობის ეკონიმიკურ ობიექტებზე. სწორედ ასეთი ობიექტია ეს მილსადენი, რომელიც იქ გადის. მილსადენი უკვე ჩაიგდეს ხელში, ცენტრალურ ტრასამდეც მალა გადავლენ, თუ ჩვენმა ხელისუფლებამ ხელი არ გაანძრია“.
(…)
„რუსეთის სამხედრო და ეკონომიკური ინტერესები გადაჯაჭვულია ერთმანეთთან და ცხადია, შეეცდებიან ყველა იმ პროექტს შეუქმნან საფრთხე, რომლების მათი ენერგოპროექტების ალტერნატივაა. ასეთები კი ბაქო-თბილისი ჯეიჰანი და ბაქო სუფსაა… ააფეთქებენ და მეტსაც იზამენ, ვინმე დაუშლის? კი ამ ნავთობსადენში უცხოური კონსორციუმის ფულია ჩადებული, ვინმე იფიქრებს, რომ რუსები ამ კონსორციუმის წევრ კომპანიებს ანგარიშს გაუწევენ, რადგან მათ უკან ძლიერი ევროპული სახელმწიფოები დგანან, მაგრამ ასე არ არის. მთელი ევროპა უგერგილო განცხადებით შემოიფარგლა ამ ფაქტის ირგვლივ, სულ ეგ იყო. ყველა შეეგუა რუსეთის ტავხედობას და ამ მცოცავ ანექსიას, მაქსიმუმ განცხადებები გაამკაცრონ – ამ ეტაპზე სხვა არაფერს უნდა ველოდოთ მათგან. არ ვიცი, იქნებ ევროპას რაღაც გეგმები აქვს საკუტარი კაპიტალის დასაცავად გორში, მაგრამ ამის დამადასტურებელი ქმედებები არ განუხორციელებიათ“.
(…)
„რუსეთის მიზანია საქართველო გაიყვანონ საერთაშორისო მასშტაბის პროექტებიდან, არც გაზისა და ნავთობის მილსადენმა უნდა გაიაროს ჩვენს ტერიტორიაზე, რადგან ეს რუსეთის ეკონომიკური უსაფრთხოებას უქმნის საფრთხეს – ეს უნდა, მეტი არაფერი. ჩვენ კი, ძალიან ამაყად რომ ვიძახით ევროპა-აზიის დამაკავშირებელი დერეფანი ვართო, ამ ენერგოპროექტებში არარ ვიქნებით დერეფანი, ყველა პროექტმა უნდა გაიაროს საქართველოს გვერდის ავლით – ეს არის რუსეთის გეგმა და ახორციელებს კიდეც ჩვენი ხელისუფლების დანაშაულებრივი უმოქმედობის ფონზე“.
(…)
„რაღაც რომ უნდა გააკეთოს ხელისუფლება, ასე მშვიდად რომ არ უნდა იყოს, ეს ფაქტია. დეტალურად რა უნდა გააკეთოს, ამის შესახებ ვერ გეტყვით, რადგან მე არ მაქვს სრული და ამომწურავი ინფორმაცია. ეს ინფორმაცია უნდა ჰქონდეს კრიზისების მართვის საბჭოს, მაგრამ არც არაფერი აქვთ. მინდია ჯანელიძისთანა უსაქმური რომ უხელმძღვანელებს სამსახურს და ვალერი ზუმბაძისთანა ხისთავიანი ეყოლება ამ სამსახურს განყოფილების უფროსად, ის ამ პრობლემას მოაგვარებს? 2 წელია მინდია ჯანელიძემ კრიზისების მართვის საბჭოში ვერ შექმნა ანალიტიკური დეპარტამენტი, რომელიც მოიპოვებს სრულ ინფორმაციას, დაამუშავებს, განსაზღვრავს კონკრეტულ საფრთხეებს და ამ საფრთხეების პრევენციას გაატარებს. ყველა ქვეყანას აქვს ამ ტიპის ანალიტიკური სამსახური, სომხეთს 3 ასეთი სამსახური აქვს და აქ ერთი ვერ შექმნეს. უშიშროების საბჭოზე საერთოდ არ მინდოდა ლაპარაკი… მეტი რაღა უნდა მოხდეს, რუსის ჯარი გორის ტრასიდან 450 მეტრში ჩადგა უკვე. ვიდრე სახლებში არ შემოგვიცვივდებიან, მანამდე არ უნდა გაინძრნენ?…”.
(…)
“რუსეთის ეს ქმედება აღარ არის მცოცავი ოკუპაცია. მის ფარგლებს უკვე გასცდა. ჩვენ უკვე ვართ აგრესიის მსხვერპლნი და მერე უკვე საქართველოს სამხედრო ინტერვენციას დაიწყებს რუსეთი. მცოცავ ოკუპაციაზე ლაპარაკი უნდა მორჩეს. ხოლო როცა აგრესიაა, ადეკვატურად უნდა მოიქცე. არარ შეიძლება უკვე მარტო პოლიციურ ძალებზე დაყრდნობა, შეიარაღებული ძალები უნდა ჩადგნენ ამ ზონაში, სხვა გზას ვერ ვხედავ, უნდა შეიქმნას სტაციონარული პუნქტები და ჯარი უნდა ჩააყენონ. ასევე უნდა გაძლიერდეს ევროკავშირის დამკვირვებელთა ფუნქცია. წინააღმდეგობას ვე გაუწევენ რუს მესაზღვრეებს, მაგრამ დრედაღამ იქ უნდა იყვნენ, მუდმივი პატრულირება მოახდინონ და კანონით მინიჭებული უფლებები უნდა გამოიყენონ . ამ საქმესაც საქართველოს ხელისუფლებამ უნდა მოაბას თავი, ატეხოს განგაში… არ შეიძლება ყურთბალიშზე ამდენ ხანს ძილ, ლამის დაგვიპყოს რუსეთმა და ესენი კიდევ საერთოდ არაფერს აკეთებენ”.
(…)
“პროვოკაციისა და სამხედრო კონფლიქტის მოწყობის საფრთხე თეორიულად არსებობს, მაგრამ როდემდე უნდა ვიყოთ ასე? რუსეთი სამშობლოს გვართმევს და ერთხელ მაინც არ ვუჩვენოთ კუნთები? ომი დავიწყოთ რუსეთთან-მეთქი მაგას არ ვამბობ, ჯარი ჩავაყენოთ და დავუფიქსიროთ, რომ უკან აღარ დავიხევთ, ერთ გოჯ მიწასაც აღარ დავუთმობთ. აბა, ის ჯარი საერთოდ რისთვის გვჭირდება, რისთვის ვინახავთ და ვაძლევთ ამხელა ბიუჯეტს? ვიმეორებ, რუსეთი არა მცოცავ ოკუპაციას, არამედ ღია აგრესიას ახორციელებს საქართველოს წინააღმდეგ. ეს ნიშნავს, რომ ნელ-ნელა გვიპყრობს და როცა შენს ქვეყანას იპყრობენ, ჯარი უნდა გამოიყენო, აბა, რა უნდა გააკეთო?. რომ ვხედავდე, - ხელისუფლება სხვა, ალტერნატიული მეთოდებით ცდილობს ამ პრობლემის გადაჭრას – რომელიმე მითვისებული სოფელი თუ ტერიტორია უკან დააბრუნებინეს, ვიტყოდი ჯერ ჯარის გამოყენება არ არის საჭირო-მეთქი, მაგრამ მსგავსი არაფერი ხდება. რუსეთის თავხედობას წერტილი უნდა დაესვას, მეტის მოთმენა ჩვენისთანა უთავმოყვარეო ხელისუფლებისთვისაც კი სირცხვილია. მაშინ ადგნენ და რუსეთს ჩააბარონ საქართველო“.
„ახალი თაობა“, 17 ივლისი, 2015 წელი
ინტერვიუ ზაალ კასრელიშვილთან: „ევრაზიულ კავშირში შესვლა სამოქალაქო ომს გამოიწვევს“
შორენა მარსაგიშვილი
(შემოკლებით)
„რა ემუქრება საქართველოს საგარეო კურსის შეცვლის შემთხვევაში, ვინ გეგმავს პროვოკაციებს ქვემო ქართლსა და აჭარაში, რითი სჯობია ხიდაშელი თავის წინამორბედებს?“ – ამ თემებზე „ახალ თაობას“ კავკასიის ხალხთა კონფედერაციის პრეზიდენტი ზაალ კასრელიშვილი ესაუბრა.
- რუსეთი საქართველოს ტერიტორიაზე მავთულხლართების გავლებას აგრძელებს. მინისტრი პაატა ზაქარეიშვილი გვიმტკიცებს, რომ ეს საზღვრის გადმოწევა არ არის, სხვა მინისტრებიც გაგებით ეკიდებიან ამ ამბავს. თქვენი აზრით, მართლა არაფერია საგანგაშო?
- საგანგაშო როგორ არ არის. რუსეთის სპეცსამსახურები ცდილობენ, საქართველოს ხელისუფლებას მოლაპარაკებებზე წასვლა აიძულონ. შემთხვევითი არც ის არის, რომ საოკუპაციო ხაზის გადმოწევა თინა ხიდაშელის აქტიურობას დაემთხვა. რუსები არ გაჩერდებიან, სანამ შედეგს არ მიაღწევენ.
- რა შედეგის მიღწევა სურთ, მოლაპარაკებები ხომ ისედაც მიმდინარეობს კარასანი-აბაშიძის ფორმატში?
- ეს ფორმატი მოსკოვს აღარ აწყობს და მისი გაფართოება სურს. ჩვენი აზრით, სწორედ ამას უკავშირდება საოკუპაციო ხაზის გადმოწევა.
- პაატა დავითაიას აზრით, რუსეთის ქმედება საქართველოს სამხედრო გზის გადაკეტვაა. თქვენ რას ფიქრობთ ამაზე? გაბედავს ამის გაკეთებას მოსკოვი?
- გააჩნია, რა მიზანი აქვთ რუსებს, თორემ გაბედვით ყველაფერს გაბედავენ და ყველაფერზე წავლენ. ამასთან, ჩვენ ვფიქრობთ, რომ რუსეთი დამატებით ტერიტორიებს აღარ წაიღებს. რუსებმა უკვე წაიღეს ის, რისი წაღებაც სურდათ და რისი წაღების უფლებაც მათ დასავლეთმა მისცა.
- გინდათ თქვათ, რომ აფხაზეთი და სამაჩაბლო დასავლეთის ნებართვით წაიღო?
- სტალინური ავტონომიების წაღების უფლება მოსკოვს დასავლეთმა მისცა. ამ პრობლემური ტერიტორიების წყალობით რუსეთი ყოველთვის ახერხებდა საქართველოში ვითარების დაძაბვას. ჩვენ ვფიქრობთ, რომ ამ ტერიტორიების გარეთ რუსეთი არ გამოვა. თუ არ გადაწყვიტა, რომ კავკასია მთლიანად დაიპყროს.
- ხელისუფლების შეფასებებზე რას იტყვით? საზოგადოება პაატა ზაქარეიშვილის განცხადებებმა შოკში ჩააგდო.
- პაატა ზაქარეიშვილი ძალიან მძიმე შემთხვევაა. დღეს ჩვენთან ბევრი უმაქნისი სამინისტროა. (…) რაოდენ გასაკვირიც არ უნდა იყოს, თინა ხიდაშელი კარგი მინისტრია. მან გააკეთა ის, რაც ვერ გააკეთა ალასანიამ და არ გააკეთა ჯანელიძემ. ის გახდება ფრიადოსანი, თუ სამხედრო დოქტრინას და ქართული არმიის კონცეფციასაც გამოაქვეყნებს.
- ამბობთ, რომ ხიდაშელმა გააკეთა ის, რაც ვერ შეძლო ალასანიამო. თავისუფალი დემოკრატების განცხადებით, ალასანია სულ სხვა შეთანხმებას აფორმებდა საფრანგეთთან და ამიტომაც გადაირია რუსეთიო.
- თუ ხიდაშელმა იმ ხელშეკრულებას არ მოაწერა ხელი, მაშინ დადონ ის ხელშეკრულება რასაც მათი ლიდერი აფორმებდა.
- იქნებ არ შეიძლება ამ დოკუმენტის გასაჯაროება?
- თუ ასეთი საიდუმლოა, მაშინ საერთოდ ხმა არ უნდა ამოიღონ. დარწმუნებული ვართ, რომ მსგავსი არაფერი ხდება და ალასანიას თანაპარტიელების განცხადებები წინასაარჩევნო კამპანიის ნაწილია მხოლოდ. მათი ქმედება ოპოზიციონერის ნიშის შენარჩუნების უსუსური მცდელობაა. ეს ამბავი არ გამოუვათ.
- რატომ არ გამოუვათ?
- იმიტომ, რომ თავისუფალი დემოკრატები დღევანდელ საქართველოში ყველაზე უბადრუკ ოპოზიციურ ძალას წარმოადგენენ. საერთაშორისო ასპარეზზეც არ აქვთ დიდი ავტორიტეტი. ისინი საერთაშორისო ავტორიტეტის მოპოვებას არაეროვნული ცნობიერებით ცდილობენ. მასა მათ პატივს არ სცემს. მათი წარსული ბევრ კითხვას და ეჭვს აჩენს. ყველა დროის ყველა ლიდერის კალთაში ნაჯდომია ხალხია და ამიტომაც არიან უბადრუკები.
- ქვეყნის საგარეო კურსის შესაძლო ცვლილებებაზე რას ფიქრობთ? კოალიცია „ქართულ ოცნებაში“ შემავალმა სამმა სუბიექტმა ნატოს საწინააღმდეგო განცხადებები გააკეთა. ამის გამო ბევრმა ჩათვალა, რომ ხელისუფლება კურსის შეცვლას აპირებს.
- ზუსტად რა ხდება, ვერ გეტყვით. არგუმენტების მოყვანა ამ მოსაზრების სასარგებლოდაც შეგვიძლია და საწინააღმდეგოდაც. რას იზამს ხელისუფლება, ვერ გეტყვით, მაგრამ ვიცით რა მოხდება, თუ საგარეო კურსი შეიცვლება: ლარი უკიდურესად გაუფასურდება, ქვემო ქართლსა და აჭარაში ეთნორეგიონალური კონფლიქტები დაიწყება. საერთაშორისო ორგანიზაციები საგარეო ვალების დაფარვას მოგვთხოვენ. საგარეო პოლიტიკური კურსის შეცვლის გამოცხადებისთანავე გააქტიურდება პროდასავლური ოპოზიცია, რაც მიხეილ სააკაშვილის დაბრუნებით დასრულდება.
- ასე იოლად დაბრუნდება სააკაშვილი?
- იოლად ვერ დაბრუნდება. სამოქალაქო დაპირისპირება მოხდება, საქართველო მეორე სირიად გადაიქცევა და დიდი შანსი გვექნება, ქვეყანა ორად გაიყოს. აი, ეს მოჰყვება საგარეო პოლიტიკური კურსის ცვლას. ამის გარდა, არავინ იცის, ევრაზიული ეკონომიკური კავშირი რა ტიპის გაერთიანებაა. არც ისაა ცნობილი, რამდენ ხანს გაძლებს ის და რა სარგებელს მოუტანს იქ შემავალ ქვეყნებს. საგარეო პოლიტიკის შეცვლას კატეგორიულად ვეწინააღმდეგებით, მაგრამ რუსეთთან დალაპარაკება აუცილებელია.
- რუსეთთან დალაპარაკება როგორ წარმოგიდგენიათ? ამ ქვეყანასთან დიპლომატიური ურთიერთება არ გვაქვს.
- კავკასიაში არის ასეთი წესი, ორი მოსისხლე ახალი სისხლისღვრის თავიდან აცილების მიზნით მოლაპარაკებებს იწყებს. თუ სახელმწიფოს თავად არ სურს გამოჩენა, მაშინ არსებობს მედიატორის ინსტიტუტი. შუამავლის გაგზავნაც არ უნდა ამ ხელისუფლებას. ვერაფერი გავიგე ამათი. კაცური დალაპარაკება ამათ არ იციან და კავკასიური ადათები. საერთაშორისო თანამეგობრობა რუსეთთან ურთიერთობებს ვერ მოგვაგვარებინებს. ამიტომაც არის ასეთი ვაკხანალია. გუშინ ნინო იყო მოსკოვში, ახლა ჯონდი მიდის. ხვალ გრიშა წავა და ზეგ მიშა ჩამოვა. უმიზნო და უმისამართო კურსი ყველგან ცუდად მთავრდება. აქაც იგივე მოხდება. ამათ ვერაფრით შეიგნეს, რომ მიზნის გარეშე სახელმწიფო ვერ აშენდება. დამიჯერეთ, ამათი არანაირი მიზანი არა აქვთ.
- საგარეო კურსის შეცვლის შემთხვევაში აჭარასა და ქვემო ქართლში კონფლიქტს მივიღებთო, განაცხადეთ. რა მიზეზით გაღვივდება ეს კონფლიქტი,4 რუსეთი არევს სიტუაციას, დასავლეთი თუ თავისით მოხდება?
- ჩვენ ვფიქრობთ, რომ დასავლეთის ზეწოლა და კონტროლი როგორც კი შესუსტდება, კონფლიქტი ავტომატურად დაიწყება: საქართველოში მრავლად არიან პროვოკატორები, რომლებიც ანტიისლამური ისტერიის შექმნას ცდილობენ. განსაკუთრებით ერჩიან აზერბაიჯანს და თურქეთს. ამ ნიადაგზე თბილისში, `დინამო არენაზე~ მოხდა ინციდენტი. ამ ამბიდან ერთი კვირის თავზე ქართველი ფეხბურთელები და გულშემატკივრები სცემეს აზერბაიჯანში. ამის გარდა გაშალეს პლაკატები, სადაც ეწერა, რომ ქვემო ქართლი აზერბაიჯანისაა. ასეთი რამეები შემთხვევით არ ხდება. მე არ ვიცი, რა ხარისხით არიან ამ საქმეში ნაციონალები ჩართული. სამაგიეროდ, ჩიტმა ამბავი მოგვიტანა, რომ ამ საქმეში ეთნიკური აზერბაიჯანელები ფიგურირებენ, რომლებიც ადრე საქართველოში ცხოვრობდნენ. ყველამ, ვინც ამას აკეთებს, უნდა იცოდეს, რომ ამას საქართველოსა და აზერბაიჯანს შორის კონფლიქტის დაწყება მოჰყვება, რომელშიც აუცილებლად ჩაერთვება თურქეთიც.
- თურქეთი რატომ უნდა ჩაერთოს?
- იმ მარტივი მიზეზის გამო, რომ ბაქოსა და ანკარას შორის სტრატეგიული პარტნიორობის შესახებ არის ხელშეკრულება გაფორმებული. ვიღაცებს ვურჩევ, ცოტა წინ გაიხედონ და ისე მიიღონ გადაწყვეტილებები. 25 წელია, ემოციების დონეზე ვმოქმედებთ. სწორედ ემოციის დონეზე მოხდა 1992 წელს სამხედრო გადატრიალება. ამას პოლიტიკური ოპონენტების ხოცვა-ჟლეტვა მოჰყვა. ემოციის დონეზე და წინდაუხედავად შევვარდით აფხაზეთში, რაც ამ კუთხის დაკარგვით დასრულდა. ამას მოჰყვა ყველა ის უბედურება, რაც ბოლო წლებში გადავიტანეთ. ახლაც ასეთ ემოციულ დონეზე ამბობენ უარს ნატოზე და გაიძახიან, ევრაზიული კავშირი გვინდაო. სანამ საგარეო კურსის ცვლილებებზე დაიწყებენ საუბარს, იმაზე დაფიქრდნენ, რა მოჰყვება ამას. მთელი 25 წელი ნატო, ნატოს იძახდი და ახლა უცბად იქ მიდიხარ, სადაც არ იცი, რა ხდება. ამ ევრაზიულ კავშირში რომ გვეპატიჟებიან, იცის ვინმემ, რამდენ ხანს გაძლებს ეს კავშირი? ვიღაცებს რომ გონება გავუნათო, ერთ მაგალითს მოვიყვან. იყო კოლმეურნეობები და სასოფლო კოოპერაციები. დასავლური კოოპერაცია გახლავთ მესაკუთრეთა ნებაყოფლობითი გაერთიანება. კოლმეურნეობა უქონელთა იძულებითი გაერთიანება გახლდათ.
- ამით იმის თქმა გინდათ, რომ ევრაზიული კავშირი კოლმეურნეობაა?
- კოლმეურნეობაზე უარესი. ნატო წარმატებული ქვეყნების სამხედრო-პოლიტიკური ნებაყოფლობითი გაერთიანებაა. ევრაზიული კავშირი კი განვითარებადი ქვეყნების იძულებითი გაერთიანება გახლავთ.
- გასაგებია, რომ ნატო ბევრად ჯობია ევრაზიულ კავშირს, მაგრამ ამ ნატოში არ გვიშვებენ.
_ საქმეც მაგაშია, რომ ნატოში არავინ გვიშვებს. მაქსიმუმი რაც შეიძლება მივიღოთ, არის აღმოსავლეთის პარტნიორობა. ნატოში არავინ მიგვიღებს. იქ შესვლის მითი შექმნა ხელისუფლებამ. ეს არის და ეს. ამის მიუხედავად, არაფრით არ შეიძლება ევრაზიული კავშირისკენ წასვლა. ამ კავშირში შესვლა საქართველოში სამოქალაქო ომს გამოიწვევს.
„ახალი თაობა“, 17 ივლისი, 2015 წელი
ინტერვიუ თორნიკე შარაშენიძესთან: „ხელისუფლება რუსეთის ქმედებაზე სწორად არ რეაგირებს“
ნათია ხურცილავა
(შემოკლებით)
„ახალ თაობასთან“ ინტერვიუში პოლიტოლოგი თორნიკე შარაშენიძე აცხადებს, რომ მსოფლიოს, სხვა უამრავი პრობლემის მიუხედავად, ჩვენი ტერიტორიების ოკუპაცია ყურადღების მიღმა არ უნდა დარჩეს.
- ბატონო თორნიკე, რუსეთის ფედერაცია საზღვრის დემარკაცია-დემილიტაციას გვთავაზობს. რას ნიშნავს ეს შემოთავაზება და როგორი უნდა იყოს ჩვენი ხელისუფლების რეაქცია?
- რუსეთი, ბუნებრივია, შემოგვთავაზებს საზღვრების დემარკაცია-დემილიტაციას, მაგრამ, სად გვთავაზობენ? გვთავაზობენ ცხინვალის რეგიონთან.
- როგორი უნდა იყოს ხელისუფლების პოლიტიკა ამ ფონზე? არის საკმარისი ის ნაბიჯები, რომლებსაც დღეს ხელისუფლება დგამს?
- რა თქმა უნდა, არ არის საკმარისი. საკმარისი რომ იყოს, მაშინ საოკუპაციო ხაზის გადმოწევა არ მოხდებოდა. ხელისუფლება მხოლოდ რეაგირებით არ უნდა იყოს დაკავებული. რეაგირება ყოველთვის დაბნეულია, რადგან, როგორც ჩანს, ეს რეაგირება ხშირად შეთანხმებული არ არის გუნდის შიგნით. სხვათა შორის, ამ დღეებში ბევრი ურთიერთგამომრიცხავი განცხადება მოვისმინეთ. ხელისუფლების პოლიტიკა ყოველთვის წინ უნდა უსწრებდეს რუსეთის ქმედებას. (…) პრევენცია რამდენიმე გზით უნდა მოხდეს: პირველი, საოკუპაციო ხაზთან ყოველთვის მობილიზებული უნდა იყვნენ ჩვენი აქტივისტები, უცხოელი ჟურნალისტები, არასამთავრობო ორგანიზაციები, სტუდენტები, ჩვენი ჟურნალისტები, ეს ხალხი, რომლებსაც ოკუპანტები ყოველთვის ზეწოლის ქვეშ ეყოლებათ, რათა მათ არ ეხალისებოდეთ საოკუპაციო ხაზის გადმოწევა. მეორე, თუ რუსეთთან ურთიერთობა გააუმჯობესეს, მაშინ უნდა იქონიონ კომუნიკაცია სწორედ ასეთ მომენტებში, რომ გადააფიქრებინონ ჩვენი ტერიტორიების მორიგი ოკუპაცია, უნდა უთხრან, რომ არ უნდა გადმოსწიონ საზღვარი. როგორც ჩანს, გაუმჯობესებული არ არის რუსეთთან ურთიერთობა. ეს სერიოზული პრობლემაა. როდესაც ფაქტი მოხდება და საოკუპაციო საზღვარი გადმოიწევს, მერე უკვე შეუთანხმებელი განცხადებები, ათასი სისულელე ითქმება, რომ ვითომ ახლა არ გადმოუწევიათ, რომ ეს ხდებოდა და ხდება. რა მნიშვნელობა აქვს, გუშინ გადმოსწიეს თუ დღეს. ხომ გადმოსწიეს. მთავარია, არ მოხდეს გადმოწევა მაინც, თუ დეოკუპაციას ვერ მოვახერხებთ, უფრო მეტად ნუ შემოვლენ, ხალხს უფრო მეტად ნუ გაამწარებენ, ისედაც გაწვალებულ ხალხს.
(…)
საერთაშორისო თანამეგობრობის ყურადღება მოდუნებულია, რაც გამოწვეულია იმით, რომ ჩვენი ხელისუფლება არ აწუხებს საერთაშორისო საზოგადოებრიობას. უნდა შეაწუხო, სხვანაირად არ შეიძლება, ყოველთვის აქტუალური უნდა ვიყოთ დანარჩენი მსოფლიოსთვის. მართალია, დღეს მსოფლიოში სხვა უამრავი პრობლემაა: საბერძნეთი, ირანი, ტერორიზმი…. მაგრამ ძლიერი დიპლომატია, პროფესიონალური მოქმედება ამ მიმართულებით შედეგს, მერწმუნეთ, გამოიღებს. არ არის გამორიცხული, რომ ჩვენი მთავრობა სხვა რაღაცებით არის დღეს დაკავებული, მაგრამ პრიორიტეტების განსაზღვრა უნდა მოხდეს. ჩვენი ქვეყნის ოკუპაცია, საოკუპაციო ხაზის გადმოწევა არ არის მესამე და მეოთხეხარისხოვანი პრობლემა. ეს ძალიან სერიოზული და მნიშვნელოვანი პრობლემაა ჩვენი ქვეყნისთვის. რუსეთი რომ გრძნობდეს, ძალიან ძვირად დაუჯდება მას საოკუპაციო ხაზის გადმოწევა, არ გადმოსწევს. ამ საკითხს რომ მოჰყვეს საერთაშორისო განგაში, უფრო მეტი ყურადღება, რუსეთი უფრო ფრთხილი იქნება ამ მიმართულებით. გადმოსწიეს საზღვარი და რა მოხდა მერე? არც არაფერი. აი, ეს განცდა არ უნდა ჰქონდეთ არც რუსებს და არც ოსებს. ჩემი აზრით, რუსები საზღვრის ამ გადმოწევით ამოწმებენ ჩვენს მოთმინებას, რა პასუხს გავცემთ, არის თუ არა ჩვენი საზოგადოება დემორალიზებული, როგორი იქნება ჩვენი ქმედებები. როდესაც დაინახავენ, რომ რეაქცია ნულის ტოლია, მაშინ კიდევ გადმოსწევენ. ჩვენ ვნახეთ, თუ როგორ მოგლიჯეს ადამიანებმა პროტესტის ნიშნად ე.წ. საზღვრის აღმნიშვნელი ბანერი, სამწუხაროდ, მმართველი გუნდის ზოგიერთმა წარმომადგენელმა ისიც კი თქვა, რომ ეს არ შეიძლება.
- ოფიციალური მოსკოვი თითს ცხინვალისკენ იშვერს. რუსეთს ერიდება, ღიად დააფიქსიროს, რომ სწორედ ის ახდენს ოკუპაციას?
- თუ რუსეთი არანაირად არ ერევა ცხინვალის საქმეებში, მაშინ ერთი ერთზე დაგვტოვოს და ჩვენ ყველაფერში მოველაპარაკებით, მაგრამ, სამწუხაროდ, ხომ ვიცით, რომ ყველაფერი რუსეთია და არა ცხინვალი. იმის თქმა, რომ ჩვენ არაფერ შუაში ვართ, ცინიზმია, დაცინვაა. თუ ჩვენს დიპლომატიას ამაზე პასუხი არ ექნება, ძალიან ცუდად არის ჩვენი საქმე.
(…)
- კარასინი-აბაშიძის ფორმატი უნდა გადაიხედოს? არაერთგვაროვანი პოზიციები იქნა ხელისუფლების შიგნით დაფიქსირებული.
- ამ ფორმატის წინააღმდეგი, ზოგადად, მე არ ვარ. საერთოდ, თეორიულად დიალოგის წინააღმდეგი არ ვარ. ბოლოს და ბოლოს, დიპლომატიის ისტორიის სპეციალისტი ვარ, მაგრამ, მთავარია, გარდა ამ ფორმატისა, კიდევ რას ვაკეთებთ. მაქსიმალურად აქტიურები რომ ვიყოთ, ევროკავშირს, ამერიკის შეერთებულ შტატებს რომ ვაწუხებდეთ, მაშინ იყოს ეს ფორმატი და ველაპარაკოთ, მაგრამ, თუ ამ ფორმატის გარდა სხვას არაფერს ვიღონებთ და ერთი ერთზე დავრჩებით რუსეთთან, მაშინ ეს ძალიან ცუდია. მაშინ ვიქნებით ძლიერები, თუკი ჩვენი მეგობრებისგან, პარტნიორებისგან გვექნება სერიოზული მხარდაჭერა. თუ მიგდებული, დემორალიზებული ვიქნებით ყველასგან, მაშინ ამ ფორმატში ყველა ვარიანტში წავაგებთ. მხოლოდ აბაშიძემ როგორ უნდა დაიცვას პოზიციები, თუ მის უკან სერიოზული, საერთაშორისო ძალა არ იდგება? ეს არის მნიშვნელოვანი.
- ჟენევის ფორმატი ხომ არის?
- კი, არის და, რა თქმა უნდა, ძალიან მნიშვნელოვანი ფორმატია, მაგრამ რუსეთი ცდილობს, როგორმე შეცვალოს ჟენევის ფორმატი, რაც არავითარ შემთხვევაში არ უნდა დავუშვათ.
ჩვენ გვაქვს მშვენიერი შანსი, რომ ჩვენი პრობლემა მივაბათ ისეთ სერიოზულ პრობლემას, როგორიც არის უკრაინის პრობლემა. თუმცა, მთავრობის მხრიდან ღია მესიჯი ვნახეთ, რომ ჩვენი პრობლემა სხვაა და უკრაინის პრობლემა – სხვა. უნდა მოვახერხოთ და მივაბათ ჩვენი პრობლემა უკრაინის პრობლემას.
(…)
- კარასინი-აბაშიძის პრაღაში გამართულ ბოლო შეხვედრაზე კარასინმა თქვა, რომ საუბარი აფხაზეთის რკინიგზასაც შეეხო, რაც აბაშიძემ უარყო. ექსპერტების ნაწილი ამბობს, რომ ეკონომიკურად მომგებიანი პროექტია.
- ამ პროექტს ჩვენთვის არავითარი მოგების მოტანა არ შეუძლია. მომგებიანი იქნება სომხეთისთვის. თუ ვინმე არგუმენტირებულად ამიხსნის და მეტყვის, რომ ჩვენთვის ამის და ამის მოტანა შეუძლია, სიამოვნებით მოუსმენ, მაგრამ, არა მგონია. ამ პროექტის ამოქმედება დამატებით წარმოშობს იურიდიულ ხათაბალას. სად იქნება საბაჟო, ენგურთან თუ ფსოუსთან? რეალურად ეს პროექტი უამრავ პრობლემას ქმნის. ყველა წინა მთავრობა დაფიქრდა ამ პროექტზე, რადგან ეს ჩვენთვის დიდ რისკებს შეიცავს.
„ახალი თაობა“, 17 ივლისი, 2015 წელი
ინტერვიუ დავით ზურაბიშვილთან: „რუსეთზე ზემოქმედების ერთადერთი ბერკეტი გვაქვს“
გულიკო ბალაძე
(შემოკლებით)
„ოკუპირებული ტერიტორიაა თუ არაოკუპირებული, ნებისმიერ შემთხვევაში რუსეთი ახორციელებს ასეთ გამომწვევ ქმედებას, ეს არის ჩვენი ქვეყნის ტერიტორიული მთლიანობის დარღვევის კიდევ ერთი ფაქტი. ამას რა თქმა უნდა, სჭირდება ძალიან მკაცრი რეაგირება. შეფასება ცალსახაა, რუსეთი მოდის პროვიკაციულ ქმედებაზე. სხვა შეფასება არ შეიძლება იყოს, მხოლოდ უარყოფითად უნდა შეფასდეს“, – განაცხადა „ქართული ოცნება – რესპუბლიკელების“ ერთ-ერთმა ლიდერმა, თბილისის საკრებულოს წევრმა დავით ზურაბიშვილმა „პირველის“ პრესკლუბში. ამასთან დავით ზურაბიშვილმა გაიმეორა მისი პარტიული მეგობრების, პარლამენტის წევრ დავით ბერძენიშვილისა და მინისტრ პაატა ზაქარეიშვილის აზრი საზღვრის გადმოწევასთან დაკავშირებით.
- საქართველოს ხელისუფლებას რუსეთზე ზემოქმედების რა ბერკეტი აქვს?
- საქართველოს ხელისუფლებას რუსეთზე ზემოქმედების ერთადერთი ბერკეტი აქვს ყოველთვის, სხვა არანაირი. ცხადია, არ ვგულისხმობ პირდაპირ ომსა და კონფრონტაციას. არსებობს დიპლომატიური ბერკეტი, საერთაშორისო საზოგადოების მობილიზება _ ევროკავშირის აშს-ის, გაეროს, საერთაშორისო ორგანიზაციების მობილიზება, ინფორმირება და ჩვენი ინტერესების იმგვარად ლობირება, რომ მათ მოახდინონ რუსეთზე ზეწოლა. ეს არის ერთადერთი ბერკეტი. ეს ბერკეტი ზოგჯერ უფრო მუშაობს, ზოგჯერ ნაკლებად მუშაობს, მაგრამ სხვა ბერკეტი, უბრალოდ, არ არის ბუნებაში. მეორე ბერკეტია, უნდა ეახლო პუტინს. მაგალითად, ქალბატონ ბურჯანაძესავით და უთხრა, აბა, დიდო მეფეო, რას მიბრძანებთ, როგორ მოგემსახუროთ და როდის მოიღებთ მოწყალებას ჩვენზე? ეს არის მეორე ვარიანტი.
დიალოგი და მოლაპარაკება რუსეთთან, პირდაპირი ფორმატით იქნება, კარასინი-აბაშიძის ფორმატი თუ რაიმე სხვა, არაოფიციალური არხები. ეს არის მხოლოდ ჩვენი ნება, დავანახეთ მთელ მსოფლიოს, რომ მზად ვართ დიალოგისთვის, მაგრამ ჩვენი მზადყოფნა დიალოგზე, რომ ვილაპარაკოთ რაღაც პრობლემებზე, არავითარ შემთხვევაში არ უნდა ნიშნავდეს იმას, რომ ჩვენ იოლად შევხედავთ ჩვენი ტერიტორიული მთლიანობის დარღვევის ფაქტებს.
საქართველოს ტერიტორიული მთლიანობა რუსეთთან ურთიერთობაში არის ნომერ პირველი ფაქტორი, რომლის მოგვარების გარეშე ნორმალური ურთიერთობა რუსეთთან ვერ იქნება. ეს ძალიან მკაფიოდ უნდა გავაგებინოთ რუსეთს, თუ აქამდე ვერ გაიგო. გამორიცხულია, აქ ვაჭრობა არ შედგება. დანარჩენი, კი ბატონო. თუ წამოვლენ რუსები კომპრომისზე დეოკუპაციის, ტერიტორიული მთლიანიბის საკითხებში, რუსეთის მხრიდან რაღაც ნაბიჯები გადაიდგმება, მაშინ შეიძლება ვილაპარაკოთ სხვა საკითხებზე, ეკონომიკურ, კულტურულ კავშირებზე და არა _ პირიქით.
- აბაშიძე-კარასინის ფორმატი ხომ სწორედ ეკონომიკური საკითხების მოსაგვარებლად შეიქმნა?
- აბაშიძე-კარასინის ფორმატი თავის დროზე იმისათვის შეიქმნა, რომ ყოფილიყო ოფიციალური არხი რუსეთთან ოფიციალური ურთიერთობისთვის, თორემ არაოფიციალური ურთიერთობები სააკაშვილის დროსაც ჰქონდათ და საკმაოდ ინტენსიურადაც. რამდენადაც ჩემთვის ცნობილია (ეს გარეთ არ იყო გამოტანილი) მიდიოდა დილოგი. პერიოდულად რომ ქვეყნდებოდა, ვანო მერაბიშვილთან ინტერვიუები, სტატიები რუსულ პრესაში, პუტინი აკონტროლებს ხელისუფლებასო, ეს შემთხვევით არ ხდებოდა. სააკაშვილის დროს დილოგი მიდიოდა და ინტერესების ლობირება ხდებოდა. ეს ნორმალური პროცესია. ამაში სააკაშვილის ხელისუფლების წარმომადგენლებს კი არ ვამტყუნებ, ამას ყველა აკეთებს. ომი რომ არის, მაშინაც აქვთ დიალოგი.
ჩვენ გავხსენით ოფიციალური არხი, მსოფლიოს დავანახეთ, რომ მზად ვართ მოლაპარაკებისთვის და არ ვაპირებთ შეგნებულად ურთიერთობის გაფუჭებას. აბაშიძე-კარასინის ფორმატის შემოღება არ ნიშნავდა იმას, რომ ამით ჩვენ დავაახლოვდებოდით და სერიოზული პროგრესი გვექნებოდა ამ ურთიერთობაში. ამით დიდ შედეგს ვერ მივაღწევთ.
(…)
ბუნებრივია, ჩვენ ასეთ სიტუაციაში რუსეთთან ვერაფერს გავაკეთებთ, ვერაფერს მივაღწევთ. რუსეთთან ურთიერთობის 25-წლიანი გამოცდილება გვაქვს. გადავხედოთ 200-წლიან გამოცდილებას, გიორგიევსკის ტრაქტატს. იგივეა ახლაც. როდესაც დიდ ქვეყანას შეუძლია პატარა ქვეყანა ჩაყლაპოს და თავისი ინტერესები გაატაროს ადვილად, დაუსჯელად, ის ამას ყოველთვის აკეთებს. ქვეყნებს შორის ურთირტობისას ეს ჩვეულებრივი პრაქტიკაა. რუსეთი კარგა ხანია ასეთია. მისი პოლიტიკა ტრასფორმირებას არ ექვემდებარება. თუ აქვს საშუალება ქვეყანა დაიპყროს და ამაში ხელს არავინ უშლის, დაიპყრობს. ამის ბერკეტი არის საერთაშორისო თანამეგობრობა. აბაშიძე-კარასინის ფორმატი არ არის რუსეთის ამ ქმედებების საპირწონე. ეს ფორმატი აუცილებლად შენარჩუნდეს. ახლა ამ ფორმატის გაუქმება გამოიწვევს რუსეთთან კიდევ ახალ გამწვავებას. ამ ფორმატის გაუქმებას საერთაშორისო ურთიერთობის დონეზე ჩვენი პარტნიორებიც არ მოგვიწონებენ.
- ხელისუფლების მოქმედება ადეკვატური უნდა იყოს?
- ჩემი მიზანი ხელისუფლების კრიტიკა არ არის. თუმცა ხელისუფლების სხვადასხვა წარმომადგენელთა ქვედებები ერთიანი უნდა იყოს. არ უნდა იყოს სხვადასხვა გამონათქვამები. მკაფიო მესიჯები უნდა გაიგზავნოს. რეაქცია უნდა იყოს მკაცრი, ცალსახად უნდა დაიგმოს რუსეთის მხრიდან ტერიტორიული მთლიანობის ხელყოფის ფაქტი. ეს იმდენად მკაფიო უნდა იყოს, რომ მეტი შეკითხვები არ დასვას ყველაზე გადამკვდარმა ნაციონალმაც კი. როდესაც ხელისუფლება ამბობს, რომ არ ხდება საზღვრის გადმოწევა, მე მგონია, რომ ხელისუფლება კაპიტულაციას აცხადებს. სინამდვილეში ასე არ არის. რა თქმა უნდა, ხორციელდება საერთაშორისო, დიპლომატიური არხებით ჩვენი მეგობრების გაფრთხილება. ორ დღეში იყო აშშ-ის დეპარტამენტის განცხადება ამ ფაქტზე. თუ საჭიროა გაეროშიც დავაყენოთ საკითხი და სხვა ფორმატებშიც.
******
იმ განცხადებებიდან გამომდინარე, რაც ბატონმა ზურაბიშვილმა და რესპუბლიკელმა ლიდერებმა გააკეთეს, საერთოდ, დავით ზურაბიშვილს „ახალმა თაობამ“ რამდენიმე კითხვა დაუსვა.
- ბატონო ზურაბ, რატომ აცხადებთ რესპუბლიკელები - მინისტრი პაატა ზაქარეიშვილი და პარლამენტის წევრი დავით ბერძენიშვილი და თქვენც, რომ საზღვარი არ გადმოწეულა და ისინი აღნიშნულ ტერიტორიას აქამდეც აკონტროლებდნენ? ასეთი განცხადებები ჩვენს საქმეს წაადგება?
- ის, რომ საზღვარი არ გადმოწეულა, ეს ფაქტია და არა ვიღაცის განცხადება. რაც შეეხება იმას, რომ ნაკვეთები ჰქონდათ და ამუშავებდნენ, სწორია, ქართველებს ოკუპირებულ ტერიტორიაზეც აქვთ ნაკვეთები. ეს ის ოკუპირებული ტერიტორიებია, რომელსაც რუსეთ „სამხრეთ ოსეთის“ მარიონეტული რეჟიმის გამგებლობაში მყოფ მიწებად მიიჩნევს. იქაც აქვთ ქართველ გლეხებს ნაკვეთები. ანუ საოკუპაციო ხაზი მკაფიოდ გავლებული არ არის, როცა უნდა, მაშინ დადგამს ბანერს. ეს საკითხი, რა თქმა უნდა, სადაოა, მაგრამ ჩვენ უნდა ვიყოთ აქტიური. დიოპლომატიურ მოლაპარაკებებში რუსეთი უარს გვეუბნება. გვპასუხოსბ, წადით და „სამხრეთ ოსეთის“ მთავრობას ელაპარაკეთო. ჩვენ, რა თქმა უნდა, „სამხრეთ ოსეთის“ მთავრობასთან ამაზე ლაპარაკს არ ვიწყებთ. მათტან ლაპარაკი იქნება ამ საზღვრების ირიბი აღიარება. ჩვენ ამ საზღვრებს არ ვაღიარებთ.
(…)
- ამბობთ ტერიტორიას არ ვითმობთო, მაგრამ არ ვაკონტროლებთ, ელემენტარულად, ჩვენი ძალოვანი სტრუქტურები იქ არ დგანან, არავინ ხელს არ უშლის და ძალაუნებურად ითვისებენ.
- როგორც კი ჩვენს ძალოვან სტრუქტურებს იქ მივიყვანთ, რუსიც თავის ჯარისკაცს მოიყვანს., მერე რა მოხდება, კაცმა არ იცის. ასეთ კონფრონტაციაზე წავლა თუ გვინდა, ჩვენი საქმეა. ჩვენს ინტერესში არ შედის საზღვრის დაფიქსირება. საოკუპაციო ხაზის დაფიქსირება, რომ იქით თქვენი ტერიტორიაა და აქეთ კი – ჩვენიო, ჩვენს ინტერესებში არ შედის. ჩვენ იმა ხომ ვერ ვაიძულებთ, ისინი ისე მოქმედებენ. ჩვენ რომ იქ სასაზღვრო ჯარი დავაყენოთ, პოლიცია, გამოვა, რომ საზღვარი ჩვენ თვითონ გავავლეთ.
(…)
- საშიშროება იქმნება, რომ რუსეთი გორმადე ჩამოვიდეს. მერე რას იტყვით?
- ვერსად ვერ ჩამოვა, ვერც გორმადე და ვერც _ ვერსად. უკან მოუწევს იმ ბანერების წაღება.
- პოლიცია რომ დააყენო ადმინისტრაციული საზღვრის გასწვრივ, რუსი მივა და თავს დაესხმება?
- შეიძლება არ დაესხმება, მაგრამ მივა იქ, დაგიდგება და გეტყვის, რომ საზღვარია. ჩვენ ახლა იქ საზღვრის გავლება გვინდა? არ გვინდა. ისინი ავლებენ, ჩვენ არ ვცნობთ. ჩვენ ვიძახით, არ არისო. რატომ უნდა ავყვეთ. ჩვენ ვამბობთ, რომ აქ საზღვარი არ არის, ჩვენი ტერიტორიააო. ჩვენ თვითონ დავიდასტუროთ, რომ საზღვარია. (…)
„ვერსია“, 17 ივლისი, 2015 წელი
ინტერვიუ აკაკი ბობოხიძესთან: კომენტარები საგარეოპოლიტიკური მოვლენების შესახებ
ნინო კომახიძე
(შემოკლებით)
საზღვარი ე.წ. სამხრეთ ოსეთთან კვლავ გადმოწეულია, ე,წ. საზღვრის აღმნიშვნელი ბანერები - დამონტაჟებული, საგარეო საქმეთა სამინისტროს განცხადება აღშფოთების შესახებ - გავრცელებული, რუსულ-ქართული ურთიერთობები კი, ფაქტობრივად, დარეგულირებული - ყოველ შემთხვევაში, ასე რუსეთში ვიზიტადმყოფი ნინო ბურჯანაძე, რუსეთის საგარეო საქმეთა მინისტრის მოადგილე კარასინი და დუმის სპიკერი ფიქრობენ. ტერიტორიული მთლიანობის აღდგენის გარანტიები არა, მაგრამ ალბათ, მისთვის სახეირო სხვა გარანტიები მაინც ჩამოიტანა ბურჯანაძემ კრემლიდან, რომელმაც იგი ერთადერთ პროქართველ პოლიტიკოსად შეაფასა. სად არის ამ დროს ოპოზიცია, ქვეყანაში მეორე ძალად შერაცხული ნაციონალური მოძრაობა, რომელიც ფაქტია, პროდასავლურ ფრონტზე ძველებურად არ თუ ვერ მუშაობს და როგორია მისი შეფასებები _ ,,ვერსიას” მიმდინარე პოლიტიკურ მოვლენებზე ინტერვიუს ნაციონალების ერთ-ერთი ლიდერი, დეპუტატი აკაკი ბობოხიძე აძლევს, მთელ ოპოზიციას გაერთიანებისკენ მოუწოდებს, საშემოდგომოდ ხელისუფლებისთვის ჯოჯოხეთის მოწყობას აპირებს, მისი შეფასებების ჩანაწერს უცვლელად, სიტყვა-სიტყვით გთავაზობთ.
- ბატონო აკაკი, როგორ ფიქრობთ, ბურჯანაძეს ხელფეხი ცოტა ხნის წინ ჩატარებულმა გამოკითხვებმა გაუხსნა, სადაც მესამედი ამბობდა, რომ ევრაზიულ კავშირში შესვლა სურს? რა იყო მისი ვიზიტის მიზანი?
- მიმაჩნია, რომ ეს ყველაფერი ჩვენი ხელისუფლების მოქმედებასთანაა კავშირში. იგი, თავისი უნიათობითა და უპასუხისმგებლობით, ქვეყანას არამარტო დასავლეთში ყოფნის შანსს უკარგავს, არამედ მოსახლეობაში დასავლური ცივილიზაციის მიმართ ნიჰილიზმსაც აჩენს. ბუნებრივია, ეს ხელ-ფეხს ყველა ავანტიურისტს უხსნის. ასე რომ, სახიფათო, ნინო ბურჯანაძე კი არა, დღევანდელი ხელისუფლებაა, რომელიც ქვეყნისთვის მავნებლურ ყველა პოზიციას გზას უხსნის. როგორც სხეული კარგავს იმუნიტეტს და დაუძლურებული ნებისმიერ ავადმყოფობას ემორჩილება, ასევეა ჩვენი ქვეყანაც _ მან ,,ოცნების” ხელში პოლიტიკური და ეკონომიკური გამოწვევებისადმი იმუნიტეტი დაკარგა… ამიტომაა საქმე ხელისუფლებაში და არა ბურჯანაძეში, რომელიც გაცხადებულად საუბრობს საკუთარ პოზიციებზე.
- მაგრამ მას არ შეუთანხმებია ვიზიტი ხელისუფლებასთან, არც ,,ოცნებას” დაულოცავს მისთვის გზა, პირიქით, რამდენიმე მაღალჩინოსანმა ბურჯანაძის ვიზიტს უარყოფითი შეფასებაც მისცა.
- არა, არა! დღევანდელ ხელისუფლებას არანაირი ორიენტაცია არ გააჩნია და მხოლოდ ძალაუფლების შენარჩუნება სურს. ასეთ პირობებში კი ქვეყანა იოლი ლუკმა სწორედ რუსეთისთვის ხდება, რომელიც კვლავ საქართველოს მთავარი პრობლემაა. ჰოდა, ეს მთავარი პრობლემა თავისი მიზნებისთვის ნინო ბურჯანაძეს გამოიყენებს თუ ირმა ინაშვილს ან სხვა ტიპებს, დიდი მნიშვნელობა აღარ აქვს. ნელ-ნელა პროცესებს საქართველოში რუსეთი მართავს და რუსული ლობი ძლიერდება ქვეყანაში.
- ეს იმიტომ, რომ თქვენ აღარ ხართ ხელისუფლებაში?
- ამიტომ არა, უბრალოდ იმიტომ, რომ ჩვენი ქვეყნის ამჟამინდელი ხელისუფლება უპასუხისმგებლოა. როგორ უარყოფითადაც უნდა შეაფასონ ბურჯანაძის ვიზიტი, ამის წინაპირობას მაინც თავად ქმნიან, თორემ ეს ვიზიტი ცალსახად უარყოფითი რომაა, ისედაც ყველამ იცის. ხელისუფლება იმაზეც კი არ რეაგირებს, როცა პროვოკატორები აზერბაიჯანთან ურთიერთობის დაძაბვას ცდილობენ და საქართველოს დროშას წვავენ სტადიონზე. ვისი უნიათობის ბრალია ეს ყველაფერი?! ამ დროს გამოდიან და ყველაფრის პასუხად ამბობენ, ნაცების მსგავსი პროვოკატორები ჰყავს აზერბაიჯანსაცო. თვითონ არიან ამ ქვეყნის უბედურება. როგორც ჩანს, ხვალ პრობლემა მარტო რუსეთთან კი არა, სხვა მეზობელ სახელმწიფოებთანაც გვექნება. აზერბაიჯანი ვინმეს რუსეთზე იოლად ხელწამოსაკრავი ქვეყანა არ ეგონოს. ჩვენთვის ერთიცა და მეორეც, თავისი მასშტაბებით, უდიდესი სახელმწიფოა და კარგად დაფიქრდნენ ქართველები – მეგობრებსაც მტრად ნუ აქცევენ.
- ანუ ამ, მართლაც სამწუხარო ინციდენტის გამო, რომელიც მატჩზე მოხდა, ქართულ- აზერბაიჯანული ურთიერთობების დაძაბვას ელით და ამაში ,,ოცნებას” ადანაშაულებთ?
- ამ ხელისუფლების ხელში ვხედავ საშიშროებას, რომ საქართველოს თავისი თავდაცვითი ზღუდეები სრულად შემოერღვეს! არ იქნება ეს ნინო ბურჯანაძე, იქნება სხვა. მთავარი ქვეყნის პოლიტიკური კლიმატია, რომელშიც ამ მავნებლებს შეუძლიათ არსებობა. არ ვამბობ, რომ მაინცდამაინც ჩვენ უნდა ვიყოთ ხელისუფლებაში, მთავარია, გვყავდეს ხელისუფლება, რომელიც გამოწვევებს ადეკვატურად უპასუხებს.
- ამჯერად, ,,სამხრეთ ოსეთის” საზღვარმა სოფელ ორჭოსანთან გადმოინაცვლა, გაჩნდა ე.წ. საზღვრის აღმნიშვნელი ბანერები. მაშინ თქვენ მითხარით, ექსხელისუფლებისა და ნომერპირველი ოპოზიციური ძალის წარმომადგენელმა, რა არის ადეკვატური პასუხი ამ რეალურ გამოწვევაზე?
- საქართველომ თავისი საგარეოდიპლომატიური ბერკეტები უნდა გაააქტიუროს რუსეთის წინააღმდეგ, ეს ხელისუფლება კი რას პასუხობს _ პროვოკაციას არ ავყვებითო. გადმოწიეს საზღვარი და არ ავყვეთო, კიდევ გადმოწიეს და კიდევ შევეგუოთ, პროვოკაციას არ ავყვეთ, როგორც 2008 წელს სააკაშვილიო. მაინტერესებს, სად გადის ზღვარი იმ მომენტამდე, როცა პროვოკაციას აღარ უნდა შევეგუოთ და უნდა ავყვეთ?! ასე თუ გაგრძელდა, ძალიან მალე ე.წ. სამხრეთ ოსეთის ტერიტორია უკვე ავტობანზე აღმოჩნდება. მაინტერესებს, სად გადის ზღვარი ამ ხელისუფლებისთვის და რას ვერ მოითმენს რუსეთისგან?!
- თქვენი აზრით, უკეთესი იქნება, ყველა ასეთ პროვოკაციას 2008 წლის მსგავსად ვუპასუხოთ, რას მოვიგებთ ამით?
- ომის გარდა, უამრავი სხვა შესაძლებლობაა და თუ სხვა ყველა გზა ამოიწურა, ბოლოს და ბოლოს, საქართველოს მთელი ისტორია ომია! რომ ვამბობთ, რომ არასდროს უნდა ვიომოთ და წინააღმდეგობა არც ერთ დამპყრობელს არ უნდა გავუწიოთ, მაშინ ნებისმიერ მოწინააღმდეგეს დავნებდეთ და დანებების პოლიტიკა გამოვაცხადოთ! სამარცხვინოა ჩვენი ხელისუფლების დამოკიდებულება საზღვრის გადმოწევაზე _ თურმე, ელექტროხელსაწყოებით კოორდინატებს აზუსტებენ. რის კოორდინატებს აზუსტებენ, ანუ უკვე ეგუებიან იმას, რომ ე.წ. სამხრეთ ოსეთი ცალკე სახელმწიფოა და ახლა იმას ადგენენ, სად გადის საზღვარი ,,სამხრეთ ოსეთსა” და საქართველოს შორის? ჩვენ გადაწყვეტილების მიღების ბერკეტები და ფუფუნება არ გვაქვს. მხოლოდ ის შეგვიძლია, ხელისუფლება ვამხილოთ და მოსალოდნელი შედეგების შესახებ გავაფრთხილოთ. ,,ოცნებას” ეს არ აინტერესებს, ხალხი კი არ ვიცი, რას ფიქრობს. სანამ ყველას ოჯახში არ შემოვარდება რუსი, მანამ სხვისი ჭირი ღობეს ჩხირია. ამ დროს ომი უკვე ყველგანაა და მაშინ არ იწყება და მთავრდება, როცა შენს სახლს ემუქრება დაბომბვა.
- გამოდის, ოპოზიცია უძლურია საგარეო ფრონტზე მუშაობისას. შესაბამისად, არც ბურჯანაძის ვიზიტებია საშიში და ქვეყნისთვის იმიჯის შემლახველი?
- უტრირებას ნუ გააკეთებთ, ოპოზიცია უძლური არაა. უბრალოდ, მისი მონაწილეობა ამ სფეროში შეზღუდულია. ჩვენი წევრები საერთაშორისო დელეგაციებში მწვავე საკითხებს ყველგან და ყოველთვის სვამდნენ. ,,ოცნება” კი აცხადებდა, რომ რუსეთსა და დასავლეთს შორის საუბრის თემა საქართველო არ უნდა იყოს. ეს იმ პოზიციას ჰგავს, მაძღარ დათვთან ერთად გალიაში იჯდე და იმ იმედით ეფერებოდე, რომ მოშივდება, არ შემჭამსო. მაინც შეგჭამს! დღეს კი რუსეთი მოშიებული, გაავებული, გაუმაძღარი დათვია და აუცილებლად შეგვჭამს. ჩვენი საგარეო იმიჯი კარგა ხანია დაზარალებულია და საქართველოს მიმართულებით ევროპა უკვე დიდ კითხვის ნიშანს სვამს. როცა მოსკოვში ბურჯანაძის სიარულზე ვსაუბრობთ, ნუ დაგვავიწყდება, რომ ,,ოცნების” ხელისუფლების მაღალი რანგის წარმომადგენლებიც ჩადიოდნენ კრემლში და პუტინზე არანაკლებ ოდიოზურ ფიგურებს ხვდებოდნენ. მათ შორის, პარლამენტის ვიცესპიკერი ზვიად ძიძიგური და დეპუტატი კობა დავითაშვილი. თუმცა ეს ღია პოლიტიკა ქვეყნისთვის გაცილებით უხიფათოა, ვიდრე ,,ოცნების” დაფარული პოლიტიკა. იგი სიტყვით დასავლეთისაა, საქმით კი რუსეთის. ამის კი. მანამ არ შემეშინდება, ვიდრე საქართველოს მოსახლეობა არ გადაწყვეტს, რომ რუსეთისკენ უნდა ვიაროთ.
- მაგრამ, თუ რუსული ლობი ძლიერდება და ხელისუფლებაც რუსეთისაა, ამის გადაწყვეტას ხელს რა უშლის ან ვინ, თქვენ?
- რაც უნდა, ის გადაწყვიტოს ქართველმა ხალხმა. ერთხელაც აღმოვაჩენთ, რომ ბოლომდე ნაგავში ვართ და ჩვენს ნოსტალგიებში არსებული რუსეთი ის რუსეთი აღარ არის. ქართველებს, საბჭოთა თაობას ისევ 37-მანეთიანი ბილეთები ახსოვს მოსკოვისკენ და 10-მანეთიანი ბოზები. თუმცა ისიც კარგად დაიმახსოვრონ, რომ რუსეთში 10-მანეთიანი ბოზები აღარ არსებობენ და ვისაც ასე ახსოვს, იმას ბოზებში სიარულის თავიც აღარ აქვს… ამიტომ ამაზე ფიქრს თავი დაანებონ და კარგად დაფიქრდნენ, სად არის ჩვენი მომავალი თაობის ადგილი _ რუსეთში თუ ევროპაში! ჩვენი შვილებისთვის რუსეთი უცხო ქვეყანაა და შევეშვათ ძველი ნოსტალგიებით ცხოვრებას. რაც შეეხება ბურჯანაძეს, დარწმუნებული ვარ, თავადაც არ სჯერა იმის, რასაც ამბობს. უბრალოდ, ცდილობს, ნებისმიერ პოლიტიკურ ძალას შეეკრას. ეს წინასაარჩევნო ფანდია. ეს ხელისუფლებასაც აწყობს და ეტყობა, იმედი აქვს, რომ ბურჯანაძე- ინაშვილებთან ერთად, ახალი, 50%-იანი უმრავლესობის მოპოვებას შეძლებენ. მე კი იმედი მაქვს, ქართულ პოლიტიკურ ძალებს იმის გონიერება ეყოფათ, შემოდგომიდან ხელისუფლებას ჯოჯოხეთი მოუწყონ! თუნდაც საარჩევნო კოდექსის თემაზე. ,,ოცნება” ნებით არაფერს დათმობს.
- მერე, თქვენ იქნებით დანარჩენი ოპოზიციის გვერდით?
- ნაციონალური მოძრაობა მზადაა, იყოს საერთო ოპოზიციურ გაერთიანებაში! პრობლემა ჩვენში კი არა, სხვა ოპოზიციურ პარტიებშია და თუ ისინი რეალური ბრძოლისთვის არიან მზად, ჩვენ მათთან ერთად ვიქნებით.
