„რეზონანსი“: გაიწვევს თუ არა ბრიუსელი გერმანელ დიპლომატს, რომელმაც ანატოლი ბიბილოვს „სამხრეთ ოსეთის“ „პრეზიდენტობა“ მიულოცა
„რეზონანსი“: ინტერვიუ ირაკლი ცქიტიშვილთან: „სახელმწიფოს ღირსების საკითხია, რომ ევროკავშირის წარმომადგენელი ჰერბერტ ზალბერი პერსონა ნონ გრატად გამოცხადდეს“
„რეზონანსი“: მოახდენს თუ არა ზეგავლენას ჰერბერტ ზალბერის განცხადება საქართველო-ევროკავშირის ურთიერთობებზე?
„რეზონანსი“: ინტერვიუ რამაზ საყვარელიძესთან: „საკონსტიტუციო ცვლილებების საერთო-სახალხო განხილვების ფორმატი შესაცვლელია“ // ახალგაზრდების მოთხოვნები ხელისუფლებისთვის ყურადსაღები უნდა იყოს
——
„ახალი თაობა“: ინტერვიუ ვალერი გელბახიანთან: „პარლამენტის თავმჯდომარემ ფაშისტური განცხადება გააკეთა“ // „ეს საკონსტიტუციო პროექტი თავიდანვე კონფლიქტური იყო“
„ახალი თაობა“: ინტერვიუ კონსტანტინე გამსახურდიასთან: „თბილისის მერის არჩევნებზე ოპოზიცია ერთ კანდიდატზე ვერ შეთანხმდება“
„ახალი თაობა“: ინტერვიუ ნიკოლოზ მჟავანაძესთან: „ქართული ოცნება“ ხელისუფლების გადაბარებისთვის ემზადება“ // „ოთარ ფარცხალაძის სკანდალი პროკურატურაზე გავლენის მოპოვებას უკავშირდება“
——
„რეზონანსი“: მსოფლიოში დოლარი სუსტდება, საქართველოში ლარი მყარდება // „რამდენიმე თვე სავალუტო ბაზარზე ნამდვილად იქნება სტაბილურობა“
„რეზონანსი“: ენგურჰესის დენი „დავკარგეთ“, ამიტომაც იზრდება იმპორტი // წლის დასაწყისიდან მოყოლებული, ამ ჰესიდან არც ერთი კვტ/სთ ელექტროენერგია არ მიგვიღია, მთლიანად სეპარატისტებმა მიითვისეს
„რეზონანსი“: მსოფლიოს შერყეული უსაფრთხოება
„რეზონანსი“: ინტერვიუ სოსო ცინცაძესთან: „დონალდ ტრამპს საქმე მიჰყავს იქამდე, რომ მეორე ვადით პრეზიდენტი ვეღარ გახდება” // აშშ-ის პრეზიდენტი ეძებს რუსეთთან თანამშრომლობის სფეროებს
——————–
„რეზონანსი“, 18 მაისი, 2017 წელი
გაიწვევს თუ არა ბრიუსელი გერმანელ დიპლომატს, რომელმაც ანატოლი ბიბილოვს „სამხრეთ ოსეთის“ „პრეზიდენტობა“ მიულოცა
ეკატერინე ბასილაია
ცხინვალში ჩასულმა ევროკავშირის სპეციალურმა წარმომადგენელმა და ჟენევის მოლაპარაკების თანათავმჯდომარე ჰერბერტ ზალბერმა “სამხრეთ ოსეთის” დე ფაქტო პრეზიდენტ ანატოლი ბიბილოვს “არჩევნებში გამარჯვება” მიულოცა, რასაც თბილისში მოჰყვა განცხადებები, რომ ეს მიუღებელია. საგარეო უწყებაში დაიბარეს ევროკავშირის ელჩიც, თუმცა მთავარი მოთხოვნა – ზალბერი, როგორც საქართველოს ტერიტორიული მთლიანობის ხელმყოფი განცხადების ავტორი, აღარ იყოს ჟენევაში თანათავმჯდომარე, ხელისუფლების მხრიდან რატომღაც არ გახმოვანებულა.
“რეზონანსის” შეკითხვაზე, რატომ არ ითხოვს საქართველო დიპლომატ ჰერბერტ ზალბერის არადიპლომატიური განცხადების გამო თანათავმჯდომარეობიდან ჩამოშორებას ან თუ ითხოვს, საჯაროდ რატომ არ კეთდება განცხადება, პასუხი მხოლოდ ისაა, რომ “მუშაობა მიმდინარეობს” და “ადეკვატურ რეაგირებას ელოდებიან ევროკავშირის მხრიდან”.
საკითხის ისტორია ასეთია:
16 მაისს ოკუპირებულ ცხინვალში იმყოფებოდნენ კავკასიის საკითხებში ევროკავშირის სპეციალური წარმომადგენელი ჰერბერტ ზალბერი და ჟენევის დისკუსიის სხვა თანათავმჯდომარეები მორიგი რაუნდის დასაგეგმად და ამ ვიზიტისას გერმანელმა დიპლომატმა დე ფაქტო პრეზიდენტ ანატოლი ბიბილოვს ე.წ. არჩევნებში გამარჯვება მიულოცა. შეხვედრის კადრები და მილოცვის ვიდეო ადგილობრივმა სააგენტოებმა გაავრცელეს. “პირველ რიგში, მინდა მოგილოცოთ არჩევნების შედეგები და მოგილოცოთ მუშაობის დაწყება ამ ძალიან მნიშვნელოვან თანამდებობაზე, რომელიც ახლა გაქვთ”, – განაცხადა გერმანელმა დიპლომატმა.
ჟენევის თანათავმჯდომარის ამ განცხადების შემდეგ ატყდა ხმაური თბილისში. საგარეო საქმეთა სამინისტროში დაიბარეს ევროკავშირის ელჩი საქართველოში იანოშ ჰერმანი. შეხვედრიდან გამოსულმა ევროკავშირის ელჩმა შაბლონური განცხადება გააკეთა იმაზე, რომ ევროკავშირი არ აღიარებს ცხინვალში ჩატარებულ ე.წ. არჩევნებსა და, შესაბამისად, მის შედეგებს.
“დარწმუნებული ვარ, ევროკავშირის პოზიციას იზიარებს ჰერბერტ ზალბერიც და განმარტებას თავად გააკეთებს”, – აღნიშნა ჰერმანმა. შაბლონური განცხადებები გაკეთდა ხელისუფლების მხრიდანაც. ითქვა, რომ ეს განცხადება “მიუღებელია”.
საგარეო საქმეთა მინისტრის მოადგილის თქმით, ჟენევის თანათავმჯდომარის განცხადება, რბილად რომ ვთქვათ, “მიუღებელი და გაუგებარია” და ეწინააღმდეგება საერთაშორისო სამართლის პრინციპებს.
“კავშირზე ვართ ევროკავშირის ხელმძღვანელობასთან და იმედი გვაქვს, რომ ამას სათანადო რეაქცია ექნება ბრიუსელიდან”, – განაცხადა დავით დონდუამ. საგარეო უწყებაში არ პასუხობენ შეკითხვაზე, რატომ არ ითხოვს საქართველო ჟენევის თანათავმჯდომარედ გერმანელი დიპლომატის გაწვევას. პრესსამსახურში აცხადებენ, რომ იმ განცხადებებით ვიხელმძღვანელოთ, რაც გავრცელდა.
ასეთივე ზოგადი იყო საგარეო ურთიერთობათა კომიტეტის თავმჯდომარე სოფო ქაცარავას განცხადება, რომ აღნიშნულ ქმედებას შესაბამისი და ადეკვატური რეაგირება აუცილებლად მოჰყვება.
“ჩვენ ამასთან დაკავშირებით რეაგირებასა და განმარტებას აუცილებლად მოვითხოვთ, რადგან ეს არა მხოლოდ ჩვენს სუვერენიტეტს, არამედ ევროკავშირის პოლიტიკასაც ეწინააღმდეგება და ეს ცალსახაა. ამ თემასთან დაკავშირებით საგარეო უწყება ევროკავშირთან აქტიურად თანამშრომლობს”, – განაცხადა ქაცარავამ.
“რეზონანსის” შეკითხვაზე, უნდა მოითხოვოს თუ არა ქართულმა მხარემ, რომ ზალბერი აღარ იყოს ჟენევის დისკუსიის თანათავმჯდომარე, პირდაპირ პასუხს თავი აარიდა და თქვა მხოლოდ ის, რომ “მოლაპარაკება მიმდინარეობს” და “ელოდებიან ადეკვატურ რეაგირებას ევროკავშირის მხრიდან”.
პარლამენტის ვიცე-სპიკერმა გია ვოლსკიმ კი გერმანელი დიპლომატის არადიპლომატიურ განცხადებას საერთოდ “წამოცდენა” უწოდა. „მგონია, რომ სიტყვა წასცდა ან იფიქრა, რომ თავისი განცხადებით რაღაც ურთიერთობას მოაგვარებს და ჟენევაში ამ პროცესის განვითარებას ხელს შეუწყობს, რაც სიღრმისეული შეცდომაა. არ მინდა, ეს საკითხი ან მისი ეს გადაცდომა საქართველოსთან მიმართებაში ევროკავშირის პოლიტიკას დავუკავშირო, რადგან არასწორი ვიქნები. მაგრამ ამ პიროვნებამ განცხადება თავად უნდა გააკეთოს”, – განაცხადა გია ვოლსკიმ.
“ქართული ოცნებისგან” განსხვავებით, ზალბერის თანათავმჯდომარეობიდან გაწვევა მოითხოვა ოპოზიციამ. ყოფილმა საგარეო საქმეთა მინისტრმა სალომე ზურაბიშვილმა თქვა, რომ საქართველომ ჰერბერტ ზალბერი “პერსონა ნონ გრატად” უნდა გამოცხადდეს.
“მორჩილად არ უნდა დაველოდოთ ბრიუსელის რეაგირებას ან რამე მობოდიშებას, არამედ დროულად მოვითხოვოთ მისი უკან გაწვევა. დიპლომატიას თავის მკაცრი წესები გააჩნია და ამ შემთხვევაში ჰერბერტ ზალბერმა დაარღვია საქართველოს სუვერენიტეტის პრინციპი და ქვეყნის ინტერესებს ზიანი მიაყენა. მას ერთი პასუხი აქვს – პერსონა ნონ გრატად გამოცხადება. ეს იქნება სწორი გადაწყვეტილება და ყველასთვის გაფრთხილება”, – აცხადებს სალომე ზურაბიშვილი.
„რეზონანსი“, 18 მაისი, 2017 წელი
ინტერვიუ ირაკლი ცქიტიშვილთან: „სახელმწიფოს ღირსების საკითხია, რომ ევროკავშირის წარმომადგენელი ჰერბერტ ზალბერი პერსონა ნონ გრატად გამოცხადდეს“
ეკატერინე ბასილაია
“ევროკავშირის წარმომადგენელი ჰერბერტ ზალბერი უნდა ჩამოშორდეს ჟენევის მოლაპარაკებებს და სახელმწიფოს ღირსების საკითხია, როდესაც ასეთი ადამიანის პერსონა ნონ გრატად გამოცხადების საკითხი დგება”, – აცხადებს “ექსპერტთა კლუბის” წევრი ირაკლი ცქიტიშვილი ევროკავშირის სპეციალური წარმომადგენლისა და ჟენევის ფორმატის თანათავმჯდომარე ჰერბერტს ზალბერის მიერ ცხინვალში დე ფაქტო პრეზიდენტ ანატოლი ბიბილოვისთვის “არჩევნებში გამარჯვების” მილოცვის გამო.
- ჟენევის თანათავმჯდომარე ჰერმერტს ზალბერმა დე ფაქტო პრეზიდენტ ბიბილოვს მიულოცა გაპრეზიდენტება, რასაც მოჰყვა განცხადებები თბილისში, რომ ეს მიუღებელია. რამდენად ადეკვატურია ხელისუფლება და უნდა მოითხოვოს თუ არა დიპლომატის ჟენევის დისკუსიის თანათავმჯდომარეობიდან გადაყენება?
- აქ ორი მომენტია. პირველი ის, რომ ზოგადად სახელმწიფოს ღირსების საკითხია, როდესაც ასეთი ადამიანის პერსონა ნონ გრატად გამოცხადების საკითხი დგება. მეორე საკითხი არის ის, რომ თვითონ ჰერბერტ ზალბერს შეიძლება არც უფიქრია, რომ ამით ირიბად მაინც აღიარებდა ოსების დამოუკიდებლობას. ეს უფრო იყო დიპლომატიური ჟესტი. ის პირველად შეხვდა ანატოლი ბიბილოვს და მიულოცა გამარჯვება არჩევნებში. არ ფიქრობდა, რომ ეს ინფორმაცია გამოჟონავდა.
ჩვენმა საგარეო საქმეთა სამინისტრომ საკმაოდ მკვეთრი რეაგირება მოახდინა ამაზე, მაგრამ ჩემთვის ეს (ოკუპაციის თემა) იმდენად მტკივნეული და მნიშვნელოვანი საკითხია, აუცილებლად უნდა დაისვას ჟენევის ფორმატიდან ზალბერის შეცვლის საკითხი.
მიუხედავად იმისა, რომ არ მეეჭვება ევროკავშირი განაგრძობს ჩვენი პოლიტიკის მხარდაჭერას და ევროკავშირი არანაირად, არც ირიბად არ ცნობს ცხინვალის რეგიონის დამოუკიდებლობას. ჟესტი თუ წინასწარ განსაზღვრული რაღაც სცენარი, ჩვენი მხრიდან მისი ჟენევის ფორმატიდან ჩამოშორების საკითხი უნდა დავაყენოთ.
- რატომ არ დააყენა საქართველომ მისი გაწვევის საკითხი დღესვე საჯაროდ? დე ფაქტო აფხაზეთმა 2012 წელს გალის შეხვედრები შეწყვიტა, თან 4 წლით, ევროკავშირის მისიის დამკვირვებელი, ანჯი ტიშკევიჩის გამო. პრეტენზია იყო, მიკერძოებულიაო და პერსონა ნონ გრატად გამოაცხადეს.
- ეტყობა, საგარეო უწყება ელოდება ჰერბერტ ზალბერის განმარტებას და შემდეგ ბრიუსელის პოზიციას. კიდევ ერთხელ ვამბობ, რომ ეს არის სახელმწიფოს ღირსების საკითხი და მე ამ ღირსებაზე ლაპარაკი მიჭირს მას შემდეგ, რაც მოსკოვის ყოფილმა მერმა იური ლუჟკოვმა საქართველოში მშვენივრად დაისვენა.
ბოლო დროს ვატყობთ, რომ ჩვენი საგარეო უწყების მოქმედებები და რეაგირება ბევრად არის დამოკიდებული რაღაც პოლიტიკურ ელემენტებზე – ქართულ-რუსული თუ ქართულ-ევროკავშირის ურთიერთობების სურვილებზე, რომ ამ კავშირებს თუნდაც რამე პატარა ჩრდილი არ მიადგეს. ამის სანაცვლოდ კი ჩვენ ვკარგავთ ღირსებას საერთაშორისო არენაზე. არც ერთი ნორმალური, ღირსეული სახელმწიფო ამ თემას არ აპატიებდა.
რაც მაშინ აფხაზებმა [ევროკავშირის დამკვირვებელთა მისიის ხელმძღვანელის ანჯეი] ტიშკევიჩის მიმართ გააკეთეს და პრინციპულად ბოლომდე გაიტანეს თავიანთი პოზიცია, ეს მართალაც მათ ღირსებაზე მეტყველებს. ჩვენ შემთხვევაში კი, სამწუხაროდ, ბოლო დროდ ამას საერთოდ ვერ ვხედავთ და მარტო იური ლუჟკოვს არ ვგულისხმობ. მოსკოვის ექს-მერის ყოფნა გვეცა ახლა თვალში, მაგრამ მაგალითად შარშან ბათუმში ჩამოსული იყო იტალიური ჯგუფი “რიკი ე პოვერ”, რომელიც 2011 წელს ცხინვალშია ნამყოფი და ედუარდ კოკოითის ხელიდან მედლებიც აქვს მიღებული. მათ ბათუმში კონცერტი ჩაატარეს და ხელისუფლებას ამაზე ყური არ შეუბერტყავს. ასეთი მომენტები, რომლებიც ვიცით და რომლებიც არც ვიცით, ძალიან ბევრი დაგროვდა. სიტუაცია იქითკენ მიდის, რომ მოქმედი ხელისუფლება ვერც რისკავს “ოკუპირებული ტერიტორიების შესახებ” კანონი შეცვალოს, მის იგნორირებას ახდენს და ეს იგნორირება ხშირად მათ უბრუნდებათ სკანდალად.
- ჰერბერტ ზალბერმა ბოდიში რომ მოიხადოს, საქართველო ამით უნდა დაკმაყოფილდეს?
- არა, ჩვენ მისი შეცვლა უნდა მოვითხოვოთ.
- რა ნაბიჯს ელოდებით ევროკავშირისგან?
- ბრიუსელის განცხადება იქნება შაბლონური, იტყვიან, რომ აღიარებენ ტერიტორიულ მთლიანობას და ევროკავშირი გააგრძელებს ამ არაღიარების პოლიტიკას. საქართველომ უნდა მოითხოვოს ზალბერის გამოწვევა, ისე ევროკავშირი მას ჟენევის ფორმატიდან არ გაიწვევს.
„რეზონანსი“, 18 მაისი, 2017 წელი
მოახდენს თუ არა ზეგავლენას ჰერბერტ ზალბერის განცხადება საქართველო-ევროკავშირის ურთიერთობებზე?
თორნიკე ამირხანაშვილი
(შემოკლებით)
მოახდენს თუ არა ზეგავლენას ჰერბერტ ზალბერის განცხადება საქართველო-ევროკავშირის ურთიერთობებზე? – ამ კითხვით “რეზონანსმა” საზოგადოების ცნობილ წარმომადგენლებს მიმართა.
იური მეჩითოვი (ფოტოგრაფი): ევროკავშირი არ აღიარებს პოლიტიკურ სუბიექტად ოკუპირებულ ტერიტორიებს. ზალბერის მილოცვა კი იყო აღიარება როგორც პოლიტიკური სუბიექტისა, რაც აშკარა შეუსაბამობაა მათივე მიდგომასთან. ზალბერს თავის პოზიციასთან დაკავშირებით თვითონვე აქვს განმარტება გასაკეთებელი.
დოდო ხურცილავა (ხელოვნებათმცოდნე): სჭირდება დაფიქრება იმაზე, რასაც ამბობს. რა, არ იცის, რომ ოკუპირებული ტერიტორიაა?! მსოფლიოს მიერ არის აღიარებული როგორც არალეგიტიმური არჩევნები და ვერ გავიგე, ეს რას ნიშნავს. საქართველოს ურთიერთობაზე ოკუპირებულ ტერიტორიებთან ზეგავლენას ვერ მოახდენს, მაგრამ ევროკავშირთან ურთიერთობაზე შეიძლება, მოახდინოს გავლენა. თუ ცხინვალის ვითომ პრეზიდენტს ულოცავენ გამარჯვებას, მაშინ ძალიან დიდი გულისტკენა კი არა, ევროპული ფასეულობების განხიბვლვაა. ეს ადამიანები ევროპული ფასეულობების დეგრადაციას იწვევენ. პირადად ჩემში აღნიშნული მოვლენები ამ განცდას ბადებს.
სერგო ვარდოსანიძე (ისტორიკოსი): ქართულ-ევროპულ ურთიერთობებზე ზეგავლენას ვერ მოახდენს, მაგრამ საქართველოს ხელისუფლებამ დაუყოვნებლივ უნდა მოითხოვოს მისი საქართველოდან გაწვევა.
ნანა კაკაბაძე (უფლებადამცველი): რადგან ევროკავშირის წარმომადგენელია, არ ნიშნავს, რომ ეპატიება ჩვენი კანონის დარღვევა და ჩვენი ტერიტორიების ხელყოფის აღიარება. ჯერ ხელისუფლებას უნდა მოვკითხოთ პასუხის გაცემა. მთავრობამ ისე უნდა იმოქმედოს, რომ მეორედ აღარ გაუჩნდეთ ასეთი რამის გაკეთების სურვილი. თუმცა, საქართველოს ხელისუფლება იმდენად უუნარო და უთავმოყვარეოა, რომ თუკი საქმე ეხება ევროპას, დასავლეთს და მათგან მომდინარეობს ჩვენი ქვეყნის შეურაცხყოფა, ჩვენი მოქალაქეების ღირსების შელახვა, ვერ რეაგირებენ და ალბათ ასე იქნება ახლაც.
„რეზონანსი“, 18 მაისი, 2017 წელი
ინტერვიუ რამაზ საყვარელიძესთან: „საკონსტიტუციო ცვლილებების საერთო-სახალხო განხილვების ფორმატი შესაცვლელია“ // ახალგაზრდების მოთხოვნები ხელისუფლებისთვის ყურადსაღები უნდა იყოს
ია აბულაშვილი
„რეალურად ეს სახალხო პრეზენტაციაა, მაგრამ ხალხი ჩუმად არის, ხელისუფლება და ოპოზიცია პრეზენტაციას აკეთებს. ამიტომ ვთვლი, რომ ფორმატი შესაცვლელია. ახალ პროექტთან დაკავშირებით შემიძლია ვთქვა, რომ აქვს ხარვეზები, მაგრამ არა იმდენი ხარვეზი, რამდენიც წინას. წინა ხელისუფლებას უნდოდა, რომ ერთი პარტია ყოფილიყო წამყვანი, ალბათ იგივე მიზანი აქვს დღევანდელ ხელისუფლებასაც”, – ასე აფასებს პოლიტოლოგი რამაზ საყვარელიძე საკონსტიტუციო ცვლილებებთან დაკავშირებით საერთო-სახალხო განხილვის ბოლო ეტაპს და იმ მიზეზებზე საუბრობს, რომლებიც ამ პროცესს თან ახლდა.
- საკონსტიტუციო ცვლილებების პროექტთან დაკავშირებით საერთო-სახალხო განხილვის ბოლო ეტაპი, შეიძლება ითქვას, რომ არცთუ სახარბიელოდ დასრულდა მმართველი გუნდისთვის, ექსპერტთა აზრით, ეს იყო ხელისუფლების წარუმატებლობა. ეთანხმებით მათ მოსაზრებას?
- ბუნებრივია, ამ პროცესმა გამოიწვია უკმაყოფილება და კითხვები, მაგრამ მე ვერ ვხედავ იმ სურათს, რომ ახალგაზრდებს სურდათ კონსტიტუციის განხილვის ჩაშლა. მათთვის მთავარი იყო, დიდი თავყრილობისთვის თავისი პრეტენზიები წაეყენებინათ. რაც შეეხება პრეტენზიების შინაარსს, ეს დამაფიქრებელია. ისინი რეალურად ითხოვდნენ შრომის დაცვის გაუმჯობესებას.
- შეძლებს კი ხელისუფლება თბილისში მორიგი შეხვედრის ჩატარებას, თუ ისიც ჩაიშლება?
- ვფიქრობ, რომ მორიგი შეხვედრა თბილისში ექსცესების გარეშე ჩაივლის. კიდევ ვიმეორებ, რომ ახალგაზრდების მიზანი არ იყო შეხვედრის ჩაშლა, ისინი ითხოვდნენ, მათი მოთხოვნები ყოფილიყო გათვალისწინებული და ალბათ, ხელისუფლებისათვის ეს ყურადსაღები უნდა იყოს.
- მმართველი გუნდი აპირებს, ეს პროცესი გაახანგრძლივოს და თითქმის საქართველოს ყველა რეგიონში პროექტის განხილვის, ასე ვთქვათ, მეორე ტურს იწყებს. როგორ აფასებთ განხილვების ამ ფორმატს, შეძლებს კი მმართველი გუნდი ამჯერად მაინც საკონსტიტუციო პროექტის პროპაგანდირებას ისე, რომ საზოგადოების ნდობა მოიპოვოს?
- რეალურად ეს მართლაც არის სახალხო პრეზენტაცია, მაგრამ ხალხი ჩუმად არის, ხელისუფლება და ოპოზიცია პრეზენტაციას აკეთებს. ასე იყო მთელი 25 წლის განმავლობაში, მაგრამ ვფიქრობ, რომ ამჯერად განხილვების ფორმატი უნდა შეიცვალოს და უფრო პროდუქტიული გახდეს.
- საკონსტიტუციო ცვლილებების პროექტთან დაკავშირებით ოპოზიციის ძირითადი პრეტენზიები საარჩევნო სისტემას უკავშირდება. მათი თქმით, ხელისუფლება ძალაუფლების შესანარჩუნებლად კონსტიტუციას თავის თავზე ირგებს…
- ახალ პროექტთან დაკავშირებით შემიძლია ვთქვა, რომ აქვს ხარვეზები, მაგრამ არა იმდენი ხარვეზი, რამდენიც წინას. წინა ხელისუფლებას უნდოდა, რომ ერთი პარტია ყოფილიყო წამყვანი, ალბათ იგივე მიზანი აქვს დღევანდელ ხელისუფლებასაც, მაგრამ ოპოზიციის საყვედურები არ არის მყარად არგუმენტირებული. ისინი იმ შანსსაც ისპობენ, რომელიც გააჩნდათ. მაგალითად, მაჟორიტარების სისტემასთან დაკავშირებით ჰქონდათ შანსი, ერთი მაჟორიტარი მაინც გაეყვანათ, როგორც ეს “მრეწველების” შემთხვევაში მოხდა. ბოლო კვლევებმაც დაადასტურა, რომ ოპოზიციურ პარტიებს რეიტინგი არ აქვთ და დიდი ალბათობაა იმისა, რომ მათ ხმებს არ მისცემენ. პოლიტიკაში საჩუქრები არ არსებობს, პოლიტიკაში გამარჯვება უნდა მოიპოვო.
- მმართველ გუნდს იმედი აქვს, რომ ვენეციის კომისიის შეფასება საკონსტიტუციო ცვლილებების პროექტთან მიმართებაში დადებითი იქნება. თქვენ რა მოლოდინი გაქვთ?
- წინასწარ პროგნოზის გაკეთება ძნელია, თუმცა ვფიქრობ, რომ პრეზიდენტის საკითხში პროექტს არ შეეწინააღმდეგება. რაც შეეხება დარჩენილი ხმების გადანაწილებას, აქ შეიძლება, შეეწინააღმდეგოს.
- ყოფილი პროკურორისა და მთავარი აუდიტორის დაპირისპირებასთან დაკავშირებით რას ფიქრობთ…
- მეეჭვება, რომ ამ მოვლენის ამხსნელად გამოვდგე, რადგან არ ვიცი, რა მოხდა, მაგრამ ვიცი, რომ მოხდა დაუშვებელი რამ, ფიზიკურ ძალადობას ჰქონდა ადგილი. მართალია, ყოფილი პროკურორის ადვოკატები ამბობენ, რომ მთავარმა აუდიტმა თავად იცემა თავი, რაც ნაკლებად დამაჯერებელია, მაგრამ წლების განმავლობაში ბევრი არადამაჯერებელი რამ მოგვისმენია და ამასაც მოვისმენთ, ისე როგორც გვირგვლიანის შემთხვევაში ვისმენდით.
ცოტა გამაღიზიანებელი არის ის, რომ ვინც დღეს ამ გალახვაზე ასე აქტიურად საუბრობს, სანდრო გვირგვლიანის მკვლელობაზე ჩუმად იყო. გაღიზიანება ამ შემთხვევაში სენტიმენტია, მაგრამ უნდა მივიღოთ ისეთი სურათი, რომელიც ეჭვს არ გააჩენს სამართალწარმოებაზე.
- ოპოზიციას ეჭვები უკვე აქვს, ისინი უნდობლობას უცხადებენ გამოძიებას და ითხოვენ, შეიქმნას საპარლამენტო კომისია, რასაც არ იზიარებს მმართველი გუნდი, რადგან, ამ ეტაპზე, ამის საჭიროებას ვერ ხედავს...
- ვფიქრობ, რომ ამ ეტაპზე საპარლამენტო კომისიის შექმნა ნაადრევია, იმიტომ, რომ საპარლამენტო კომისიამ უნდა იმსჯელოს იმაზე, თუ როგორ იმუშავეს სამართალდამცავმა ორგანოებმა. ეს საქმე სხვა დონის გამოძიების საქმეა და ჯერ სამართალდამცავმა ორგანოებმა უნდა გამოიძიონ. სტარსბურგის სასამართლოც ხომ არ იღებს იმ საქმეებს, რომლებსაც საქართველოს სასამართლო არ გაუვლია. ამიტომ ამ საქმემ ჯერ გამოძიების გზა უნდა გაიაროს და მერე უნდა დადგეს საპარლამენტო განხილვის თემად.
- თვითმმართველობის არჩევნებამდე სულ 6 თვე დარჩა, მაგრამ დიდი სამზადისი ასეთი საპასუხისმგებლო არჩევნების მიმართ ქვეყანაში არ შეინიშნება, არც ხელისუფლებისა და არც ოპოზიციის მხრიდან. თუმცა ოპოზიცია თვითმმართველობის არჩევნებში მათ გამარჯვებას და ხელისუფლების დამარცხებას, როგორც შემდგარ ფაქტს, ისე განიხილავს. თქვენი კოლეგა ექსპერტები კი თვლიან, რომ თუ ხელისუფლება ადგილობრივ არჩევნებზე ძველი კადრებით მივა, მას ხალხის მხარდაჭერა გაუჭირდება, ამიტომ არჩევნებამდე უნდა შეიცვალოს ადგილებზე გუბერნატორები და გამგებლებიო...
- ადგილობრივი არჩევნები უფრო ნაკლები დაძაბულობის ფონზე მიდის ხოლმე და ოპოზიციის მხარეც ნაკლებად ჩანს. ოპოზიცია კი იმუქრება, მაგრამ მუქარის შანსი ნაკლები აქვს.
—————–
„ახალი თაობა“, 18 მაისი, 2017 წელი
ინტერვიუ ვალერი გელბახიანთან: „პარლამენტის თავმჯდომარემ ფაშისტური განცხადება გააკეთა“ // „ეს საკონსტიტუციო პროექტი თავიდანვე კონფლიქტური იყო“
კონსტიტუციის გადასინჯვის პროექტის განხილვამ სკანდალური მოვლენები გამოიწვია. პროექტზე საყოველთაო-სახალხო მსჯელობა გრძელდება. „ახალი თაობა“ ამ საკითხებზე ესაუბრა ყოფილ დეპუტატს, იურისტ ვალერი გელბახიანს.
- ფილარმონიაში განვითარებული მოვლენების შემდეგ გადაწყდა, რომ სადავო საკონსტიტუციო პროექტის განხილვა გაგრძელდება...
- ამას მივესალმები. კარგია, რომ მმართველი პარტია კონსტიტუციის პროექტის განხილვას აგრძელებს. ეს დაგეგმილი არ ყოფილა. განხილვა უნდა დამთავრებულიყო თბილისის შეხვედრაზე. ეს განხილვა ჩაიშალა. საყოველთაო-სახალხო განხილვა იმას ნიშნავს, რომ ამ პროცესში საზოგადოების ფართო ფენებმა უნდა მიიღონ მონაწილეობა. რამდენიმე შეხვედრით ამის მიღწევა შეუძლებელია.
- განხილვა ფართო არ ყოფილა, მაგრამ მას აურზაური თავიდანვე ახლდა...
- აქამდე ძირითადად პარტიები ხმაურობდნენ. მთავარი განსახილველი საკითხები კი მანდატების გადანაწილება იყო.
- ხალხს სხვა პრობლემები უფრო აშფოთებს?
- რასაკვირველია. ადამიანებს აღელვებთ თავიანთი უფლებები. დეკლარირებულად ამაზე ძველ კონსტიტუციაშიცაა საუბარი, ეს ნორმები უფრო შესუსტებულია ახალ ვარიანტში. საჭიროა გარანტიები. ნებისმიერ მოქალაქეს, გლეხი იქნება ის, მუშა თუ ექიმი, უნდა, რომ სახელმწიფო მასზე ზრუნავდეს. არავის სურს, ღვთის ანაბარა იყოს მიტოვებული. ყველას სურვილი და მოთხოვნაა, არ იყოს უმუშევარი, სოციალურად დაუცველი, არ იღუპებოდეს სამუშაო ადგილზე, არ ჩამოართვან ქონება, არ დააკავონ უსამართლოდ. თუ ხელისუფლებამ ასეთი გარანტიები ვერ დაანახა ხალხს და შესაბამისი დამცავი ნორმები არ შეიტანა კონსტიტუციაში, მაშინ რა აზრი აქვს კონსტიტუციის მიღებას ან შეცვლას? თითო-ოროლა დეკლარირებული ფრაზა საკმარისი არაა. საჭიროა ქმედითი მექანიზმების ასახვა. ამ შემთხვევაში შეიძლება გახდეს ეს პროექტი მისაღები. ჯერჯერობით ის კონფლიქტური, კონფრონტაციულია.
- იმიტომ, რომ დავას და დაპირისპირებას იწვევს?
- ცხადია. კონსტიტუცია უნდა იყოს კონსენსუსის შედეგი. ეს პროექტი არ შემუშავებულა თანხმობით. მასში არ ასახულა ხალხის მოთხოვნები. არც განხილვას ჰქონია საყოველთაო ხასიათი. ამიტომ დადებითად ვაფასებ, რომ განხილვა გრძელდება. გაჩნდა იმედი, რომ საბოლოო ვარიანტი შეთანხმებულ, ანტიკონფლიქტურ დოკუმენტად იქცეს.
- ხალხს სასოფლო-სამეურნეო მიწის თემაც აწუხებს. უმრავლესობა წინააღმდეგია, რომ მიწა უცხოელებზე იყიდებოდეს...
- ამიტომაც უნდა ჩაიწეროს აკრძალვა კონსტიტუციაში. რომ გვეუბნებიან, ეს ორგანულ კანონში ჩაიწერებაო, ესაა პასუხი?!
- ორგანულ კანონში ჩაწერა იმას ნიშნავს, რომ შეზღუდვა საკონსტიტუციო სასამართლოში შეიძლება გასაჩივრდეს და მიწა ისევ გაიყიდოს?
- დიახ. სწორედ ამის გამო მოვითხოვთ ამ ჩანაწერს კონსტიტუციაში.
- საზოგადოების სხვადასხვა ჯგუფმა უკმაყოფილება გამოხატა ფილარმონიის შეკრებაზე...
- ეს ნორმალური მოვლენაა. საზოგადოების უკმაყოფილო ჯგუფებმა უნდა იაქტიურონ. ახალგაზრდებმა იქ სწორედ სოციალური პრობლემები, შრომითი უფლებების დაცვა წამოსწიეს. ეს საკითხები ბევრს აღელვებს. ეს სამართლიანი მოთხოვნებია. ხელისუფლებას ეს უნდა ესმოდეს.
- პარლამენტის თავმჯდომარემ ამ ახალგაზრდებს კომუნისტები უძახა...
- ეს იყო არა არასერიოზული განცხადება, არამედ უარესი. ესაა დიდი პოლიტიკური შეცდომა. როცა ჯერ აცხადებ, რომ სახელმწიფო უზრუნველყოფს ყველანაირ თანასწორუფლებიანობას და იმავდროულად ასე აგრესიულად ექცევი საზოგადოების ნაწილს, ეს ყველანაირ ზღვარს სცილდება. პარლამენტის თავმჯდომარემ ფაშისტური განცხადება გააკეთა. სხვა სახელმწიფოში მას ამისათვის გადააყენებდნენ. შეიძლება ვთქვათ, ირაკლი კობახიძე ემოციებს აჰყვა ან ეს გამოუცდელობით წამოსცდა, მაგრამ საქმე უფრო სერიოზულადაა. პარლამენტის თავმჯდომარე ძალიან დიდი თანამდებობის პირია. მას ასეთი გადაცდომები არ ეპატიება. ერთხელ სააკაშვილმა შესძახა, ყველანი ციხეშიო. გვახსოვს, რა მოჰყვა ამ შეძახილს. კობახიძის ნათქვამიც შეიძლება არაჯანსაღად აღიქვან და დაიწყონ იმ ადამიანების დევნა, ვისაც პარლამენტის თავმჯდომარე კომუნისტებს ეძახის.
„ახალი თაობა“, 18 მაისი, 2017 წელი
ინტერვიუ კონსტანტინე გამსახურდიასთან: „თბილისის მერის არჩევნებზე ოპოზიცია ერთ კანდიდატზე ვერ შეთანხმდება“
ოპოზიციის ერთ-ერთი ლიდერი კონსტანტინე გამსახურდია `ახალ თაობასთან~ ინტერვიუში თბილისის მერის არჩევნებზე საუბრობს.
- ბატონო კონსტანტინე, კულუარული ინფორმაციით, არ არის გამორიცხული, რომ თბილისის მერის არჩევნებზე „ქართულმა ოცნებამ“ თავისი კანდიდატი შიდა პრაიმერიზის საშუალებით გამოავლინოს. საუბარია ორ კანდიდატზე დავით ნარმანიაზე და კახა კალაძეზე. ელოდებით მოვლენების ამ გზით განვითარებას?
- არ მგონია, რომ პრაიმერიზი ჩატარდეს. ასეც რომ მოხდეს, ეს წმინდა ფორმალობა იქნებოდა. ჩვენი ქვეყანა სამწუხაროდ ჯერ ასე არ არის განვითარებული, რომ დედაქალაქის მერის კანდიდატი პრაიმერიზის გზით გამოავლინოს მმართველმა ძალამ.
- გამორიცხავთ?
- გამოვრიცხავ, რადგან იმ პიროვნებებს, რომლებიც თქვენ დაასახელეთ, გარკვეული როლი და ფუნქცია აქვთ და გადაწყვეტილებაც შესაბამისად იქნება შიგნით მიღებული. ამ გადაწყვეტილებაში კი მთავარ როლს ბიძინა ივანიშვილი შეასრულებს. თუმცა, სიმართლე გითხრათ, მნიშვნელობა არ აქვს, კალაძის კანდიდატურას შერჩევენ თუ ნარმანიას.
- როგორ არ აქვს, თუნდაც პოლიტ-ტექნოლოგიური თვალსაზრისით. არ მეთანხმებით?
_ ამ ყველაფერს მნიშვნელობა აქვს დემოკრატიულ სახელმწიფოში, მაგრამ იქ, სადაც ერთი ადამიანი იტყვის, რომ უნდა აირჩიოთ და ხალხიც მას აირჩევს, იქ მნიშვნელობა არ აქვს. ამას ვამბობ იმიტომ, რომ მოსახლეობის უდიდესი ნაწილი არსებობისთვის ბრძოლაზეა გადართული. სწორედ ამის გამო ადამიანების უდიდეს უმრავლესობას პოლიტიკისთვის არ სცხელა. მე ამაში დავრწმუნდი მაშინ, როდესაც კენჭი ვიყარე სამეგრელოს ერთ-ერთ რაიონში.
- როგორ შეაფასებთ ნარმანიას მერობას?
- რაღაცეები გაკეთდა, რაღაცეები არ გაკეთდა. ამას არც ისეთი დიდი მნიშვნელობა არ აქვს იმ სისტემაში, რომელზეც ვსაუბრობ. ვინც არ უნდა იყოს, ყველა იქნება `ქართული ოცნების~ ინტერესების გამტარებელი მერის პოსტზე. არადა თბილისის მერი პირველ რიგში თბილისის ინტერესებს, მისი მოსახლეობის ინტერესებს უნდა იცავდეს ყველგან კბილებით.
დავით ნარმანია მუშაობს ისე, როგორც შეუძლია. ჩანს, რომ მეტი არ შეუძლია. რასაც ვხედავთ, ეს არის ნარმანიას შესაძლებლობების ჭერი, მაქსიმუმი.
- კახა კალაძე უფრო მეტს შეძლებს?
- რატომ შეძლებს მეტს, არ მესმის. სად გამოავლინა კალაძემ, რომ ის უფრო მეტს შეძლებს. სად გამოჩნდა, რომ კალაძე არის კარგი ორგანიზატორი, მენეჯერი. ეს ძალიან რთული სათქმელია.
- რამდენად ეთანხმებით მოსაზრებას, რომ დედაქალაქის მერი მეურნე უნდა იყოს და არა – პოლიტიკოსი?
- პოლიტიკოსი, რომელიც მეურნე არ არის, ცუდი პოლიტიკოსია. პოლიტიკოსი უნდა იყოს კარგი ორგანიზატორი, მენეჯერი. მეურნე სხვა არაფერია, თუ არა მენეჯერი და ორგანიზატორი. მხოლოდ ლაპარაკი რომ იცოდეს ადამიანმა და სხვა არაფერი, ის პოლიტიკოსადაც არ ვარგა. გასაგებია, რომ პოლიტიკოსის უპირველესი მოვალეობა საუბარია, მეტყველება, კომუნიკაცია ადამიანებთან, მაგრამ თუ მას არ შეუძლია ორგანიზება, ურთიერთობები, დაგეგმვა, მაშინ ვერსად ივარგებს.
- პოლიტოლოგები ამბობენ, რომ ოპოზიციის ერთადერთი შანსია გაერთიანება და ერთი ძლიერი კანდიდატის გამოვლენა. არის დღეს ამის მზაობა ოპოზიციაში?
_ არა, არ არის ამის მზაობა. ეს არის ყველაზე რთულად მისაღწევი რამ ოპოზიციაში. როდესაც ოპოზიცია ერთიანდებოდა, მაშინ ის იღებდა 15-18%-ს, რამდენადაც ქვეყანაში ნიჰილიზმის კოეფიციენტი ძალიან მაღალია. თუმცა, როგორც ჩანს, ყველაფერი იქითკენ მიდის, რომ ერთ დიდ პარტიად ჩამოყალიბდეს ოპოზიცია, მეორე პარტია კი იქნება სახელისუფლო პარტია.
- საკონსტიტუციო ცვლილებებს გულისხმობთ?
- დიახ, საარჩევნო ბლოკების აკრძალვა სხვა კი არაფერია. საკონსტიტუციო უმრავლესობა ჰყავს `ქართულ ოცნებას~ და ეს პროექტი გავა კიდეც. ყველა ხელისუფლება ამას აკეთებდა, მოდიოდა და შემდეგ იღებდა იმ კონსტიტუციას, რომელიც თვითონ აწყობდა მხოლოდ. ამას აკეთებდა წინა ხელისუფლება, იმის წინაც. ამათთან შედარებით ზვიად გამსახურდიას ხელისუფლება ანგელოზი იყო. ერთ კანდიდატზე შეთანხმების საკითხს რომ დავუბრუნდეთ, ეს ძნელი იქნება, ალბათ ვერ მოხერხდება. იყო ოპოზიციაში შემთხვევა, 2006 წელს, როდესაც ბადრი პატარკაციშვილს უნდოდა, ოპოზიციის ერთიანი კანდიდატი ყოფილიყო, მაგრამ ვერ მოხერხდა. ვერ ვიტყვი, რომ გაიმარჯვებდა, მაგრამ სერიოზულ შედეგს დადებდა.
- მერის არჩევნებზე ხელისუფლების კანდიდატი უალტერნატივოა?
- გააჩნია კანდიდატსაც, მაგრამ აქ მაინც მთავარი არის სისტემა. სანამ სისტემა ძლიერია, კანდიდატებიც გავლენ. 2006 წელს ვინც უნდა დაესახელებინა სააკაშვილს, ყველა გავიდოდა. დღესაც იგივე სურათი გვაქვს.
„ახალი თაობა“, 18 მაისი, 2017 წელი
ინტერვიუ ნიკოლოზ მჟავანაძესთან: „ქართული ოცნება“ ხელისუფლების გადაბარებისთვის ემზადება“ // „ოთარ ფარცხალაძის სკანდალი პროკურატურაზე გავლენის მოპოვებას უკავშირდება“
რა ხდება „ქართული ოცნების“ კულუარებში, ვინ დგას ფარცხალაძის სკანდალის უკან, რას უნდა ველოდოთ 2020 წლის საპარლამენტო არჩევნებზე, ვინ არის სინამდვილეში ქვეყნის არაფორმალური მმართველი? – ამის შესახებ „ახალ თაობას“ უფლებადამცველთა გაერთიანების თავმჯდომარე ნიკოლოზ მჟავანაძე ესაუბრება.
ნიკოლოზ მჟავანაძე:
- დღეს ხშირად მიდის საუბარი იმის შესახებ, რომ საქართველოში არის არაფორმალური მმართველობა. ეს მართლაც ასეა, მაგრამ არაფორმალური მმართველი ბიძინა ივანიშვილი სულაც არ არის. პრემიერობიდან წასვლიდან რამდენიმე თვის მანძილზე მას თავის გუნდზე რაღაც გავლენები ჰქონდა, მაგრამ დღეს მას `ქართულ ოცნებაზე~ არანაირი გავლენა აღარ აქვს.
ქვეყნის არაფორმალური მმართველი კი გლობალისტური ფსევდოლიბერალური სექტა გახლავთ. ამ ძალის წარმომადგენლები არაფორმალურად ხელმძღვანელობენ ქვეყანას. ისინი სახელისუფლებო რგოლებში და არასამთავრობოებში არიან გადანაწილებული.
- ამ გადანაწილებული ხალხის ვინაობა შეგიძლიათ დაგვისახელოთ?
- ამ ხალხის ავანგარდში არიან თამარ ჩუგოშვილი, თამარ ხულორდავა, სოფო კილაძე.
- გინდათ თქვათ, რომ დღეს საქართველოს 3 ქალი მართავს?
- მარტო სამ ქალზე არ არის საუბარი. ბევრნი არიან და სხვადასხვა რგოლებში არიან გადანაწილებული. სწორედ ეს ხალხი ბლოკავს კანონში ოჯახის დეფინიციის ჩაწერას, ხელს უშლის მიწების უცხოელებზე გასხვისების აკრძალვას და რუსეთთან მოლაპარაკებების დაწყებას. გლობალისტების დაკვეთით საქართველოში ეროვნული იდეოლოგია მეორე პლანზეა გადაწეული. დაფინანსებასაც მხოლოდ ფსევდოლიბერალური იდეების მატარებელ პარტიებს მისცემენ, როგორებიცაა ვაშაძის პარტია, გირჩი.
- „გირჩი“ პარტია აღარ არის, რელიგიურ მიმდინარეობად ჩამოყალიბდა...
- ეგენი თავიდანვე სექტას წარმოადგენდნენ. დაფინანსებას, მათ გარდა, ნაციონალური მოძრაობის ყველა განაყოფი მიიღებს, მათ ბაზაზე 5 თუ 6 პარტიაა შექმნილი. ისეთი აზრის ფორმირება სურთ, რომ ესენი არიან ქვეყანაში უმრავლესობაში და ეროვნული იდეოლოგიის მატარებლები – უმცირესობაში. ეკლესიაზე შეტევაც სადაცაა დაგვირგვინდება. რამდენიმე დღის წინ ენდიაიმ მორიგი კვლევა ჩაატარა, სადაც ვნახეთ, რომ გამოკითხულთა უმრავლესობა ითხოვს, რომ სახელმწიფომ ეკლესია შეამოწმოს.
- ცუდი იქნება თუ სახელმწიფო ეკლესიას შეამოწმებს?
- ცუდი ის არის, რაც ამის უკან დგას. მორიგი კვლევის შემდეგ გვეტყვიან, რომ საპატრიარქოს გამოკითხულთა 40%-იც აღარ ენდობა. დაიმახსოვრეთ ჩემი სიტყვები, ეს სულ რამდენიმე წელიწადში მოხდება. სააკაშვილის მმართველობის დროს, ერთ-ერთი ქვეყნის ელჩმა, რომელიც აქტიურად ერევა ჩვენს საშინაო საქმეებში, საინტერესო განცხადება გააკეთა. მან პირდაპირ თქვა, ხალხზე და ხელისუფლებაზე რეალური გავლენის მოპოვება თუ გვინდა, საპატრიარქოს რეიტინგი უნდა დავუგდოთ და ამას აუცილებლად გავაკეთებთო. საქმე მართლაც აქეთკენ მიდის.
საპატრიარქოს რეიტინგის დაგდების პარალელურად აქტიური სამუშაოები მიდის ხელისუფლების შეცვლაზე. ყველაფერი იქითკენ მიდის, რომ `ქართული ოცნება~ ხელისუფლების გადაბარებისთვის ემზადება. 2020 წლის საპარლამენტო არჩევნებზე ხელისუფლებას ნაციონალური მოძრაობის ერთ-ერთი განშტოება გადაიბარებს.
- მაინცდამაინც ნაციონალებს რატომ უნდა გადააბარონ ხელისუფლება?
- იმიტომ, რომ ოპოზიციად და პოლიტიკურ პარტნიორებად მხოლოდ ამათ აღიარებენ.
- „ოცნებაში“ ხელისუფლებიდან წასვლაზე არც კი ფიქრობენ.
- ნაციონალებიც ამბობდნენ, რომ ხელისუფლებაში დიდხანს იქნებოდნენ. „ქართულმა ოცნებამ» უკვე ორჯერ მოიგო არჩევნები. მესამედ მის გამარჯვებას არავინ დაუშვებს. არჩევნები მესამედ აღარც ნაციონალებს მოაგებინეს და ოპოზიციაში გაუშვებენ.
ახლა „ოცნებას“ ეტყვიან, გეყოთ, შვილო, ამდენი ხანი ხელისუფლებაში ყოფნა, ახლა ოპოზიციაში გადაბარგდით და ხელისუფლება თქვენს უფროს ძმებს გადაულოცეთო. თუ გავითვალისწინებთ, რომ ეს ორი ძალა ერთმანეთისგან დიდად არ განსხვავდება, ხელისუფლების გადაბარება არ უნდა გაგვიკვირდეს. თავიდან არც მე მჯეროდა, რომ „ოცნება“ და ნაციონალები ასე ახლოს იყვნენ ერთმანეთთან. პარლამენტში რამდენჯერმე დავესწარი კომიტეტის სხდომებს და უკვე აღარ მეპარება ეჭვი, რომ ერთნი არიან.
- რა ნახეთ ასეთი კომიტეტის სხდომებზე?
- რა და სანამ ჟურნალისტები შემოვიდოდნენ, ერთმანეთში გვრიტებივით ისხდნენ. როგორც კი კამერები გამოჩნდა, ერთმანეთს რაღაცების სროლა და შეურაცხყოფის მიყენება დაუწყეს. გავიდნენ კამერები და ისევ გვრიტებივით დასხდნენ.
- თქვენ ამბობთ, რომ ხელისუფლება ნაციონალების ერთ-ერთ განშტოებას გადააბარებს ძალაუფლებას. ხალხმა თუ არ მისცა მათ არჩევნებზე ხმა, რას იზამენ?
- და რატომ გგონიათ, რომ ხალხი მათ ხმას არ მისცემს? 2012 წლის შემდეგ ვინმე იფიქრებდა რომ 2016 წლის საპარლამენტო არჩევნებზე ყოფილი ხელისუფლება 500.000 ხმას მიიღებდა? 2012 წლის მერე ვინმე იფიქრებდა, რომ გიგა ბოკერია ფილარმონიის სცენაზე გამოიჭიმებოდა „ოცნების“ ლიდერებთან ერთად? ყველაფერი ისე იქნება, როგორც ამას ზემოთ დაგვიწერენ. რომელ დამოუკიდებლობაზეა საუბარი, როცა ერთ-ერთი ქვეყნის საელჩოს გამო დიდგორობის დღესასწაულს ვერ აღნიშნავ.
კანონში უცხოელებზე მიწის გაყიდვის აკრძალვას იმიტომ არ წერენ, არადემოკრატიულიაო. აშშ-ის ზოგიერთ შტატში სიკვდილით დასჯა მოქმედებს და აბა გაბედავს ვინმე იმის თქმას, რომ ეს ქვეყანა არადემოკრატიულია. ვერც ვენეციის კომისია იტყვის რამეს, არადა 21-ე საუკუნეში სიკვდილით დასჯა რომ იარსებებს, ამაზე დიდი მკრეხელობა რა უნდა იყოს. ვიღაც მეტყვის, აშშ ზესახელმწიფოა და ყველაფერს ამიტომ პატიობენო. ასეც არის, მაგრამ პატარა ქვეყნებიც ახერხებენ საკუთარი ინტერესების დაცვას. საბერძნეთში, სომხეთში, ბოსნია-ჰერცეგოვინაში, ალბანეთში უცხოელებზე მიწის გაყიდვა აკრძალულია.
- ეს აკრძალვა კონსტიტუციითაა?
- ორგანულ კანონში წერია, მაგრამ ისეთი რამე წერია, რომ ფაქტიურად შეუძლებელია უცხოელებზე მიწის გაყიდვა. ირაკლი კობახიძე ამბობს, რომ ისინი მუშაობენ ორგანულ კანონზე და რით ვეღარ შეიმუშავეს? 6 თვეა, პარლამენტში არიან და რას მიკეთებენ? რაღაც დებულება რომ მაინც შეემუშავებინათ, ამხელა აჟიოტაჟი აღარ იქნებოდა ამ თემაზე. ასე თუ გააგრძელეს და ხალხს არ მოუსმინეს, შეიძლება ნაციონალებისთვის ხელისუფლების გადაბარება ვეღარ მოასწრონ. სახალხო მღელვარება თუ დაიწყო, ვეღარ შეაჩერებენ და რიგგარეშე არჩევნების ჩატარება გახდება საჭირო. მღვრიე წყალში თევზის დაჭერა ყველაზე კარგად ყოფილ ხელისუფლებას ეხერხება. ამის გარდან დასავლეთიდან მხარდაჭერა მხოლოდ მათ აქვთ. ეს კი პატარა ამბავი არ არის.
- ნაციონალების რომელ განშტოებას აქვს ყველაზე მეტი შანსი ხელისუფლებაში მოსასვლელად?
- რა მნიშვნელობა აქვს, რომელი განშტოება მოვა? მაინც ერთნი არიან. გიგა ბოკერიამ რაც უნდა ევროპული საქართველო დაირქვას, სისხლიან 9 წელს ვერ ჩამოირეცხავს. ასევე არიან სხვებიც. გველს წინწკლები რომ დააყარო, ჭიამაია არ გამოვა, გველი გველად დარჩება მაინც. სამწუხაროდ, პროცესები იქითკენ მიდის, რომ აქ მღელვარება დაიწყება და ხელისუფლებაში მაინც ნაციონალები მოვლენ. ვიცი, ხალხს რომ მათი დანახვა არ სურს, მაგრამ დასავლეთი ძალით გვტენის, მოქმედი ხელისუფლება კი საერთოდ მონურ მდგომარეობაში იმყოფება.
მინდა პარლამენტის თავმჯდომარეს ერთი რამე ვუთხრა, კომუნისტებს რომ აძაგებს, ვასილ მჟავანაძის შესახებ არაფერი გაუგია? ეს კაცი კომუნისტი იყო, მაგრამ სულ ქართულ საქმეს აკეთებდა და არასოდეს ყოფილა მოსკოვის მონა. საქართველო გადასახლებისგან მან იხსნა და ხრუშჩოვის დაჟინებული მოთხოვნის მიუხედავად, როკის გვირაბის მშენებლობა არ დაიწყო. სხვებისთვის იარლიყების მიწებებას და მონური მორჩილების გამოხატვას ურჩევნიათ, გუნდში არსებულ დაპირისპირებას მიხედონ.
- რა დაპირისპირებაზე საუბრობთ?
- ერთი უთანხმოება ირაკლი კობახიძეს უკავშირდება. გუნდში მას ფილარმონიაში მომხდარის გამო სერიოზულად უსაყვედურეს. ნაწილმა კი მისი გამოხდომები დადებითად შეაფასა. ასევე სერიოზული აზრთა სხვადასხვაობაა დედაქალაქის მერის კანდიდატურის შერჩევასთან დაკავშირებით. „ოცნების“ ნაწილი დავით ნარმანიას კანდიდატურას იწონებს, მეორე ნაწილი კახა კალაძეს ამჯობინებს. ფსევდოლიბერალები ცდილობენ, რომ პარლამენტში თავისი გავლენები ჰქონდეთ.
მმართველ გუნდში სრული აჯაფსანდალია. ეს მათი განცხადებებიდანაც ჩანს. ერთი ერთს იძახის, მეორე – მეორეს. ესეც მაფიქრებინებს იმას, რომ შორს არ არის დრო, როცა ქვეყანაში შეიძლება უმართავი პროცესები დაიწყოს. კომუნისტების ძახილით და სპეცრაზმის მისევით ქართველ ხალხს ვერ დააშინებენ. ამის იმედზე ტყუილად არიან. მე მაქვს ინფორმაცია, რომ სამთავრობო შენობებთან უკმაყოფილო ხალხმა შესაძლოა კარვები გაშალოს.
ასევე ცუდად მენიშნა ფარცხალაძესთან დაკავშირებული ამბები. ვიღაცას უნდა, რომ ამ ადამიანზე გადატყდეს ჯოხი. ზოგიერთი მის დაცვას ცდილობს. რაც ყოფილ მთავარ პროკურორთან დაკავშირებით ხდება, ეს მარტო ლაშა თორდიას მოფიქრებული არ არის. ამაში „ოცნების“ წევრების ხელიც ურევია და ეს გუნდის რღვევაზე მიანიშნებს.
- ფარცხალაძემ რაც ჩაიდინა, მის წინააღმდეგ დაგეგმილი პროვოკაცია იყო?
- ფარცხალაძესთან დაკავშირებული კამპანია, სავარაუდოდ, ხელისუფლების ნაწილის მიერ არის პროვოცირებული. თორდია არ არის ის ფიგურა, რომ დამოუკიდებლად ასეთი რამე გაებედა. ამ ამბავმა ირაკლი ღარიბაშვილის წინააღმდეგ მომზადებული შეთქმულება გამახსენა. მისი პრემიერობა შიდასახელისუფლებო ინტრიგებმა შეიწირა და შიგნიდან გაწირეს ეს ადამიანი. ასევე ხდება ფარცხალაძესთან დაკავშირებითაც.
- ღარიბაშვილისგან განსხვავებით, ფარცხალაძე ოფიციალურად არ არის თანამდებობაზე და რა უნდა მოხდეს?
- არის საუბრები, რომ ვიღაცებს კონკრეტულ თანამდებობის პირებზე გავლენების მოპოვება სურთ. მთავარი პროკურორის პოსტის წაღება სურთ ფსევდო-ლიბერალებს და ამიტომაც მოუწყვეს პროვოკაცია ფარცხალაძეს.
- ფარცხალაძე პროკურატურასთან რა კავშირშია? მან ეს თანამდებობა რამდენიმე წლის წინ დატოვა. თქვენც აღიარებთ, რომ ის არის პროკურატურის არაფორმალური მმართველი?
- არა, ამას არ ვფიქრობ. ამის გარდა, არც ის მეჩვენება უცნაურად, ფარცხალაძე მოქმედ მთავარ პროკურორს რომ იცნობს. შეგნებულად არის დაწყებული ის კამპანიაც, რომ ფარცხალაძე მართავს შოთაძეს. ხელისუფლებაში მყოფ რაღაც ძალებს სურთ, ამ გზით შოთაძეს პოსტი დაატოვებინონ და მთავარ პროკურორად რომელიმე ფსევდოლიბერალი დასვან.
———————–
„რეზონანსი“, 18 მაისი, 2017 წელი
მსოფლიოში დოლარი სუსტდება, საქართველოში ლარი მყარდება
„რამდენიმე თვე სავალუტო ბაზარზე ნამდვილად იქნება სტაბილურობა“
ნათია ლომიძე
ბოლო სამი კვირის განმავლობაში ლარმა გამყარება დაიწყო და 2.48-იანი ნიშნულიდან კურსი 2.40-მდე ჩამოვიდა. მოკლე და საშუალოვადიან პერიოდში არის გარკვეული წინაპირობა იმისთვის, რომ ეროვნული ვალუტა კიდევ გამყარდეს და ზაფხულის პერიოდში სტაბილურობა შეინარჩუნოს. მიუხედავად ამისა, სპეციალისტების ნაწილი მიიჩნევს, რომ ზაფხულში გაუფასურების ახალი ტალღა დაიწყება. ამჟამინდელი გამყარება-გაუფასურება მათ ხელოვნურ პროცესად მიაჩნიათ.
აღსანიშნავია ისიც, რომ საერთაშორისო ბირჟებზე დოლარის პოზიცია თანდათან სუსტდება. 6 ნოემბრის შემდეგ ამერიკული ვალუტა ევროსთან მიმართებით ყველაზე დაბალ ნიშნულზეა. თუ იანვარში 1 ევრო 1.04 დოლარი ღირდა, დღეს უკვე 1.11-ის მაჩვენებელს გაადაბიჯა. გარდა ამისა, საქართველოს მეზობელი ქვეყნების ვალუტები საკმაო სტაბილურობას ინარჩუნებენ. ამ ფონზე, ლარის გამყარების ტენდენცია, სავარაუდოდ, შემოდგომამდე გაგრძელდება.
ბოლო პერიოდში ლარის გამყარებას ტურისტული სეზონის გააქტიურებას უკავშირებს ფინანსისტი აკაკი ცომაია. როგორც მან “რეზონანსთან” საუბრისას აღნიშნა, ზაფხულში ეროვნული ვალუტის გამყარება მოსალოდნელი იყო და ასეც ხდება.
“თუ კარგად დავაკვირდებით, ლარი წლის ამ პერიოდში ყოველთვის მყარდება. პირველ რიგში, ეს ტურისტული სეზონის გააქტიურებას უკავშირდება. ამას გარდა, ხაზი უნდა გაესვას, რომ ჩვენს სავაჭრო პარტნიორ ქვეყნებში მდგომარეობა მეტ-ნაკლებად გამოსწორდა, შესაბამისად, საქართველოდან ექსპორტმა შედარებით მოიმატა. ეს ძირითადი მიზეზია ლარის გამყარებისა.
სადამდე შეინარჩუნებს ეროვნული ვალუტა იმ ნიშნულს, რომელზეც დღეს არის ან წამოვა თუ არა კიდევ უფრო ქვემოთ, ამაზე საუბარი ცოტა რთულია. ზაფხულის თვეები ამ მხრივ იმედის მომცემია, შესაბამისად, რამდენიმე თვე სავალუტო ბაზარზე ნამდვილად იქნება სტაბილურობა”, – აღნიშნა ცომაიამ.
ლარის გამყარება და გაუფასურება ხელოვნურ პროცესად მიაჩნია ფინანსისტ დავით წიქარიძეს. როგორც მან “რეზონანსს” განუცხადა, იმისათვის, რომ სტაბილური ვალუტა მივიღოთ, სწორი ეკონომიკური პოლიტიკის გატარებაა საჭირო, რაც ქვეყანას არ გააჩნია.
“ამ თემაზე არაფრის თქმა არ შემიძლია. ზოგადად როგორ დგინდება კურსი, ვერ გავიგე. ასე მგონია, ვიღაცების ერთობლივი გადაწყვეტის შედეგად ხდება კურსის გამოანგარიშება. სავალუტო პროცესებზე არაფერი მოქმედებს, არც საერთაშორისო ფაქტორები და არც შიდა ვითარება. სულ სხვა სამზარეულოა. ეჭვი მაქვს, რომ ეს პროცესი გამჭვირვალედ არ მიმდინარეობს. ხელოვნურად მართული პროცესი მგონია, ის რაც ლარს სჭირს.
ამ ეტაპზე გამყარების პროცესს, გარკვეულწილად, ტურისტების ნაკადმაც შეუწყო ხელი, რამაც ქვეყანაში დოლარის შემოდინება განაპირობა. მიმაჩნია, რომ თუ სწორი ეკონომიკური პოლიტიკა არ გვექნება, ვერ მივიღებთ სტაბილურ ვალუტას. მთავარი ამოცანაც ეს არის, სწორი პოლიტიკა, რაც სავალუტო ბაზარზე სიმშვიდის გარანტია”, – აღნიშნა წიქარიძემ.
საბანკო სფეროს სპეციალისტ ირაკლი ბერძენაძეს კურსის გამყარება დროებით პროცესად მიაჩნია. როგორც მან “რეზონანსთან” აღნიშნა, ბოლოდროინდელ პროცესებზე გავლენა მოახდინა ინვესტიციების ზრდამ. რაც შეეხება ტურიზმის როლს, ის ყველაზე ნაკლებად საგულისხმოა ლარის გამყარების პროცესში.
“ლარი მყარდება, მაგრამ ეს არის დროებითი პროცესი. ამას ხელს უწყობს ინვესტიციები და დახმარებები, რაც ქვეყანას დაუმტკიცდა ბოლო რამდენიმე კვირის განმავლობაში. აქტიურობს სავალუტო ფონდი, მსოფლიო ბანკი, ევრობანკი და ამას ემატება სახელმწიფო ბიუჯეტის ხარჯვითი პოლიტიკის გამკაცრება.
რაც შეეხება ტურისტულ სეზონს, პირადად მე არ მიმაჩნია, რომ მან ლარზე რამე გავლენა მოახდინოს. რასაც ვხედავ, ჩამოსული ტურისტები კარვებით დადიან და ცდილობენ, იაფად იმოგზაურონ. წინა წელსაც იყო ტურიზმის ბუმი, მაგრამ გვახსოვს, უცებ 20 პუნქტით როგორ გაუფასურდა ივლისის ბოლოს (მერე რომ დააბრალეს “ბრექსითს” და შოკუნიებს). საერთო ჯამში, გამყარება განაპირობა ინვესტიციების ზრდამ, საგარეო დახმარებამ იმ სამი საერთაშორისო ორგანიზაციიდან.
წინ გვაქვს ზაფხული. როგორც ყოველთვის, ჩვენთან სეზონურია გამყარება-გაუფასურება. ამიტომ ჯერ სტაბილურობა იქნება, მაგრამ შემდეგ ამას კურსის გაუფასურება მოჰყვება. მთავარია, ინფლაციის მაჩვენებლებს რამდენად შეინარჩუნებენ”, – განუცხადა “რეზონანსს” ბერძენაძემ.
სპეციალისტი ასევე ეროვნული ბანკის რეფინანსირების პოლიტიკაზეც საუბრობს და მიაჩნია, რომ თუ სებ-მა არ შეცვალა მიმდინარე პოლიტიკა, ლარი გააგრძელებს გაუფასურდებას და მის გამყარებას არც უნდა ველოდოთ.
“სებ-მა რეფინანსირების პოლიტიკა თუ ასე გააგრძელა, დღევანდელი კურსი მოგვენატრება. ასეთ შემთხვევაში ვერავინ განსაზღვრავს კურსს, ვერც გრძელვადიან და ვერც მოკლევადიან პერიოდში. რომელ პროგნოზზეა საუბარი, ეროვნული ბანკის საბჭოს წევრები იმაზე ვერ ჩამოყალიბებულან, კურსზე პასუხისმგებლები არიან თუ არა.
რაც შეეხება ინფლაციას, ის ერთბაშად გაიზარდა, თუმცა მას შემდეგ იჭერენ სხვადასხვა მეთოდით. მიუხედავად ამისა, რაღაც კონკრეტული გზა უნდა აირჩიოს სებ-მა, თორემ წლის ბოლოს ამ ნიშნულსაც ვერ შეინარჩუნებს. რეალურად ინფლაცია არის მზარდი. დღევანდელი მიდგომით, დიდხანს ვერ მოხერხდება მისი შენარჩუნება”, – განუცხადა “რეზონანსს” ირაკლი ბერძენაძემ.
„რეზონანსი“, 18 მაისი, 2017 წელი
ენგურჰესის დენი „დავკარგეთ“, ამიტომაც იზრდება იმპორტი
წლის დასაწყისიდან მოყოლებული, ამ ჰესიდან არც ერთი კვტ/სთ ელექტროენერგია არ მიგვიღია, მთლიანად სეპარატისტებმა მიითვისეს
მარი ჩიტაია
ბოლო 4 თვეში ელექტროენეგიის იმპორტი ქვეყანაში დაახლოებით 300 მლნ კვტ/სთ-ით გაიზარდა. ენერგეტიკოსების ვარაუდით, წლის ბოლომდე საქართველოს 1 400 მლრდ კვტ/სთ ელექტროენერგიის შეძენა დასჭირდება. ამის მიზეზად მთავრობის არასწორი პოლიტიკა მიიჩნევა, განსაკუთრებით ის ფაქტი, რომ ენგურჰესის მიერ გამომუშავებულ ელექტროენერგიას ვეღარ ვიყენებთ და მთლიანად აფხაზეთს ვამარაგებთ.
სეპარატისტების გაზრდილი მადა საქართველოს იმპორტზე დამოკიდებულს ხდის. ეს მაშინ, როცა მთავრობის პოლიტიკა ენერგოდამოუკიდებულების მიღწევაა. კიდევ ერთი მიზეზი, ენერგეტიკოსების შეფასებით, ჰესების მშენებლობის მიმართ მოსახლეობის პროტესტია, რის გამოც ინფრასტრუქტურული პროექტების უმეტესობა ვერ ხორციელდება.
ესკო-ს მონაცემით, “ენგურჰესის” გამომუშავება მკვეთრად არის შემცირებული. 2017 წლის აპრილში გიგანტურმა ჰიდროსადგურმა 135 მლნ კვტ/სთ გამოიმუშავა, როცა შარშან ანალოგიურ პერიოდში 167 მლნ კვტ/სთ აწარმოა. წელს მარტში ენგურჰესმა გამოიმუშავა 97 მლნ კვტ/სთ ელექტროენერგია, როცა 2016 წლის მარტში ამ მაჩვენებელმა 155 მლნ კვტ/სთ შეადგინა. რაც შეეხება თებერვლის მონაცემს, მხოლოდ 80 მლნ კვტ/სთ-ით გენერირება მოხერხდა, როცა შარშან ანალოგიურ პერიოდში ის 140 მლნ კვტ/სთ-ს შეადგენდა.
რაც ყველაზე მთავარია, “ენგურჰესისა” და “ვარდნილჰესის” გამომუშავებული ენერგია მთლიანად აფხაზეთს მიაქვს და აღარც ჰყოფნის. გამოდის, რომ რეალურად ენგურჰესს საქართველოს ენერგოსისტემა ვერ იყენებს, ყოველ შემთხვევაში, ასეა წლის დასაწყისიდან. იანვრიდან მოყოლებული, ამ ჰესიდან, ფაქტობრივად, არც ერთი კვტ/სთ ელექტროენერგია არ მიგვიღია. შარშან პირველ 4 თვეში აფხაზეთმა მოიხმარა 773 მლნ კვტ/სთ ელეტროენერგია, ხოლო წელს, ანალოგიურ პერიოდში ამ მაჩვენებელმა 863 კვტ/სთ-ს გადააჭარბა (იანვარ-აპრილში ენგურისა და ვარდნილჰესის ჯამურმა გამომუშავებამ 673 კვტ/სთ შეადგინა). ფაქტია, რომ აფხაზი სეპარატისტები აზარალებენ საქართველოს ენერგოსისტემას, რის გამოც სახეზეა გაზრდილი იმპორტი.
რატომ მიდის ასეთ დათმობაზე ქვეყანა, ოფიციალური უწყებიდან ამაზე არავინ არაფერს ამბობს. სპეციალისტებისთვის კი საქართველოს ხელისუფლების უანგარო სიკეთის მიზეზი, რასაც აფხაზეთის მიმართ იჩენენ, უცნობია.
აფხაზეთის ელექტრომომარაგება ის თემაა, რაზეც დღეს ენერგეტიკოსებსა და პოლიტიკოსებს აბსოლუტურად იდენტური მოსაზრება აქვთ. მათი შეფასებით, ქვეყანამ მიიღო ეკონომიკურად წამგებიანი გადაწყვეტილება, რომელსაც გარკვეული პოლიტიკური გამართლება აქვს.
ენერგეტიკოსი გია არაბიძე: “ელექტროენერგიის მოხმარება 4 თვეში მნიშვნელოვნად გაზრდილია. კარგი იქნება, თუ ამის მიზეზი წარმოების ზრდა და ეკონომიკაში მიმდიანრე დადებითი პროცესია. კონკრეტულ პროექტებთან დაკავშირებით ინფორმაცია არ მაქვს და ბევრს ვერაფერს ვიტყვი. რამდენადაც ვიცი, შარშან საკმაოდ კარგი ხელშეკრულებები დაიდო იმპორტიორებთან და კარგ ფასად ხდებოდა გარანტირებული ელექტროენერგიის შემოტანა. ამან მოგვცა საშუალება, რომ ჩვენ სოციალური გაზი დაგვეზოგა. 2017 წლის იანვარ-აპრილში სოციალური გაზის წლიური მარაგი 50-60%-მდე გვქონდა ათვისებული, დავზოგეთ იმის გამო, რომ თბოელექტროსადგურებზე გამომუშავებული ელექტროენერგიისა და იმპორტირებულის ფასებს შორის სერიოზული სხვაობა არ იყო.
გვახსოვს ისიც, რომ ენგური 2 კვირაზე მეტ ხანს იყო გაჩერებული, რის გამოც არა მარტო აფხაზეთისთვის, ჩვენთვისაც დაგვჭირდა ელექტროენერგიის მეტი რაოდენობით შეძენა ბოლო 4 თვის განმავლობაში. თვითონ აფხაზეთში დაახლოებით 90 მლნ კვტ/სთ-ით გაიზარდა ელექტროენერგიის მოხმარება წინა წლის ანალოგიურ პერიოდთან შედარებით. მართალია, ელექტროენერგიის ნაწილი რუსეთიდან მიიღეს, მაგრამ დიდწილად მაინც ჩვენ მივაწოდეთ. სავარაუდოდ, ტენდენცია გაგრძელდება და წლის ბოლომდე 1,400 მლრდ კვტ/სთ ელექტროენერგიის შეძენა დაგვჭირდება”.
გია არაბიძის თქმით, სერიოზული პრობლემა სახელმწიფოს ჰესებთან დაკავშირებითაც აქვს, რადგან, მოსახლეობის წინააღმდეგობის გამო, პროექტების დიდი ნაწილი განუხორციელებელი რჩება. „ელექტროენერგია კარგ ფასად შემოგვაქვს, მაგრამ ამას არსებითი მნიშვნელობა არ აქვს. რაც არ უნდა იყოს, იმპორტის ზრდა არის ცუდი ფაქტი. ენერგეტიკული პოლიტიკა უნდა შეიცვალოს. ხალხი ყველა ბუჩქთან არ უნდა იყოს ჩასაფრებული და მწვავედ არ უშლიდეს ხელს ჰესების მშენებლობას, რაც საქართველოსთვის ბოლო დროის რეალობაა”, – აღნიშნავს გია არაბიძე.
ენერგეტიკოსი მირონ ფირცხელანი ამბობს, რომ აფხაზეთის ელექტროენერგიით მომარაგების საკითხში მიდგომა შესაცვლელია. „ახალი არაფერია, მუდმივად ვსაუბრობთ, გადავახდევინოთ თუ არა აფხაზეთს ელექტროენერგიის საფასური. მიდგომა უნდა შეიცვალოს მთავრობის მხრიდან. როცა საკითხს დავაყენებთ, სხვა ენაზე დაგველაპარაკებიან, მაგრამ ჯერჯერობით ეს არ არის მოსალოდნელი. რაც ცნობილია, ისევ ის თემა მეორდება იმავე ხელწერით. ყოველთვის ასე იქნება, სანამ პოლიტიკას არ შევცვლით”, – აცხადებს მირონ ფირცხელანი.
ენერგეტიკოსის ინფორმაციით, ამ ეტაპზე ენგურჰესის გამომუშავება გაზრდილია, რაც სეზონური ცვლილებითაა გამოწვეული. „ამ დროისთვის ჩვენ გვაქვს ჭარბი წყლის რესურსი, რომელიც გამომუშავების გაზრდას იწვევს. მეტიც, იმდენად დიდი იყო გაზაფხულზე წყლის მოდინება, რომ იძულებული გახდნენ, წყალსაცავებიდან წყალი დაეღვარათ. მაქსიმალური გამომუშავებისთვის ახლა საუკეთესო პერიოდია, შესაძლებელია ექსპორტზე ელექტროენერგიის გატანაც. მათ შორის მოხმარება შიდა ბაზარზეც, თუკი ტარიფებშიც იქნება რეგულირების საშუალება. მიმაჩნია, რომ ელექტროენერგია გაზაფხულ-შემოგომაზე გაცილებით ნაკლები უნდა ღირდეს, რაც მარეგულირებელმა კომისიამ, სამწუხაროდ, დღემდე ვერ მოაგვარა. ყველაფერი დამოკიდებულია იმაზე, რამდენად სწორი პოლიტიკის გატარებას შევძლებთ”, – განუცხადა “რეზონანსს” მირონ ფირცხელანმა.
„რეზონანსი“, 18 მაისი, 2017 წელი
მსოფლიოს შერყეული უსაფრთხოება
ნინო ქეთელაური
აშშ-ის პრეზიდენტ დონალდ ტრამპის მხრიდან სადაზვერვო ინფორმაციის რუსეთის საგარეო საქმეთა მინისტრ სერგეი ლავროვისთვის გამხელა, რამაც მისი გასაჯაროება გამოიწვია, ზიანს აყენებს არა მარტო ტრამპს, როგორც პოლიტიკოსს, არამედ თვითონ ამერიკის სახელმწიფო სისტემის მდგრადობას, – აცხადებენ ანალიტიკოსები და აღნიშნავენ, რომ მომხდარის შემდეგ, აშშ უსაფრთხოების საკითხებაში ბევრი ქვეყნისთვის სანდო პარტნიორი ვეღარ იქნება.
საუბარია “ისლამური სახელმწიფოს” განზრახვაზე, ტერაქტი მოაწყონ თვითმფრინავზე, რომელიც აშშ-ის მიმართულებით ასრულებდა რეისს. აღნიშნულისთვის ტერორისტები ლეპტოპის გამოყენებას გეგმავდნენ, რომელშიც ბომბი იქნებოდა ჩამონტაჟებული. ამგვარი ასაფეთქებელი მოწყობილობის აღმოჩენა რთული იქნებოდა აეროპორტში კონტროლის გავლისას.
აღნიშნული სადაზვერვო ინფორმაცია თავდაპირველად “ისლამური სახელმწიფოს” რიგებში ჩანერგილმა ისრაელის დაზვერვის აგენტმა მოიპოვა და მისი აშშ-სთვის გადაცემისას ისრაელის მხარე დაჟინებით ითხოვდა, რომ ინფორმაციის კონფიდენციალურობა შენარჩუნებულიყო, რადგან ამით სადაზვერვო სამსახურის მნიშვნელოვანი წყარო საფრთხის ქვეშ დადგებოდა.
თუმცა, დონალდ ტრამპის განცხადებით, მას როგორც პრეზიდენტს, სრული უფლება ჰქონდა, რუსეთისთვის ინფორმაცია მიეწოდებინა.
პოლიტოლოგი სოსო ცინცაძე “რეზონანსთან” საუბრისას აცხადებს, რომ აღნიშნულის შემდეგ, აშშ უსაფრთხოების საკითხებში ბევრისთვის სანდო პარტნიორი ვეღარ იქნება.
“წარმოიდგინეთ, როგორი რისკია, “ისლამური სახელმწიფოს” რიგებში იყო აგენტი. ამ დროს, ამერიკის პრეზიდენტს ენა არ უჩერდება, არ იცის, სად რა თქვას და ამხელა საიდუმლოს ამხელს. ამით თვითონ ისრაელს რა დღეში აგდებს?! ბევრისთვის უსაფრთხოების სფეროში ამერიკა უკვე აღარ არის სანდო პარტნიორი.”ტრამპის ადმინისტრაციის თანამშრომლებიც მუდმივად ცდილობენ, ტრამპის გაფუჭებული საქმე გამოასწორონ. ტრამპი რაღაც სისულელეს სოციალურ ქსელებში დაწერს და მეორე დღეს მთელი ადმინისტრაცია მუშაობს იმაზე, რომ ეს გამოასწოროს და თქვან, რომ თითქოს ტრამპი სხვა რამეს გულისხმობდა.
“ეს მისი პოლიტიკური კარიერისთვის დიდი ზიანის მომტანია, თუმცა, არა “სასიკვდილო” დარტყმა. მას იმპიჩმენტი არ ელოდება მანამდე, სანამ კონგრესი მისი პარტიის ხელშია. თუმცა, ტრამპის მიმართ ნდობის ფაქტორი მცირდება მთელ დასავლეთში და მათ შორის, ისრაელში”, – ამბობს სოსო ცინცაძე.
ბრიგადის გენერალი, ანალიტიკოსი სამხედრო-პოლიტიკურ და უსაფრთხოების საკითხებში ამირან სალუქვაძე აცხადებს, რომ თუკი ინფორმაციის გამხელას ვინმესთვის საფრთხის შექნა მოჰყვება, მისი გასაჯაროებისგან ყველამ თავი უნდა შეიკავოს.
“თქვენს კითხვაზე პასუხს პუტინის რეაქციით დავიწყებ. მან ამ აჟიოტაჟს პოლიტიკური შიზოფრენია უწოდა. პუტინმა იტალიის პრემიერთან ერთად გამართულ პრესკონფერენციაზე ჟურნალისტის შეკითხვას ასე უპასუხა, აუცილებლად დავსჯი ლავროვს, რადგან მან არც მე გამიზიარა სადაზვერვო ინფორმაცია და არც საგარეო დაზვერვასო. რა თქმა უნდა, პუტინი ხალისობს ამ ფაქტით და მის ირგვლივ ატეხილი ხმაურით.
“თუ რატომ გადასცა აღნიშნული ინფორმაცია ლავროვს ტრამპმა, “ტვიტერის” საკუთარ გვერდზე დაწერა. მან მიზეზად ჰუმანურობა და რუსეთთან ტერორიზმის წინააღმდეგ ბრძოლა დაასახელა.
“მას, რა თქმა უნდა, ამის უფლება გააჩნდა. თუმცა, თუ ინფორმაციის გასაჯაროებით საფრთხე შეიძლება მის მომწოდებელს შეექმნას ან გაიშიფროს ინფორმაციის მოწოდების წყაროები, არხები, მეთოდები ან სხვა დეტალები, მასაც და მედიასაც თავი უნდა შეეკავებინათ”, – ამბობს ამირან სალუქვაძე.
მისი თქმით, ტრამპის გაპრეზიდენტების შემდეგ, აშშ-ის შიდა პოლიტიკურ ცხოვრებაში ორი თემის: რუსეთისა და სპეცსამსახურების საკითხების აქტიურად გამოყენება გრძელდება, რაც უახლოეს ხანებში შენარჩუნებული იქნება.
“ორთავე თემა ტრამპის საწინააღმდეგოდაა მიმართული მისი პოლიტიკური მოწინააღმდეგეების მიერ, მაგრამ, ამავე დროს, ზიანი ადგება თვით ამერიკის სახელმწიფო სისტემის მდგრადობას.
“ტრამპის საწინააღმდეგოდ სხვა სკანდალიც გრძელდება, რომელიც გამოძიების ფედერალური ბიუროს შეფის დათხოვნას და მასთან შესაძლო საუბარს ეხება. ალბათ, ეს ტენდენცია უახლოეს ხანებში შენარჩუნებული იქნება.
“დონალდ ტრამპს მეტი წინდახედულობა და სიფრთხილე მოუწევს. წინააღმდეგ შემთხვევაში შესაძლოა, ისეთი შეცდომა დაუშვას, რომელსაც იმპიჩმენტის დაწყება მოჰყვეს. აშშ-ს მსგავსი გამოცდილება უკვე ჰქონდა უოტერგეიტსის სკანდალის სახით 70-იან წლებში.
“იმის მიუხედავად, რომ მაშინდელ სკანდალს სხვა სპეციფიკა ჰქონდა, ისიც სპეცსამსახურების საქმიანობას მოჰყვა”, – ამბობს ამირან სალუქვაძე და აღნიშნავს, რომ ამის შემდეგ ტერორისტული ორგანიზაციის ლიდერები წყაროს დადგენას შეეცდებიან.
“რა თქმა უნდა, თუ ე.წ. ისლამურ სახელმწიფოს რიგებიდან მოხდა ისრაელის სპეცსამსახურების მიერ აღნიშნული ინფორმაციის მოპოვება, შესაბამისად, ტერორისტული ორგანიზაციის ლიდერები შეეცდებიან წყაროს დადგენას, რამაც შესაძლოა, ზიანი მიაყენოს არა მხოლოდ ისრაელის, არამედ სხვა ქვეყნების სადაზვერვო ქსელს”, – ამბობს ამირან სალუქვაძე.
რაც შეეხება ტერორისტული ჯგუფების შესაძლო გააქტიურებას, ანალიტიკოსი ამბობს, რომ აღნიშნულს მომხდარ ფაქტთან არ დააკავშირებდა, რადგან თუ ტერორისტულ ორგანიზაციებს რამეს მოწყობა სურთ, ამას ლავროვი-ტრამპის სპეციფიკური საუბრის გარეშეც გააკეთებენ.
“როგორც ისლამური სახელმწიფო, ასევე სხვა ტერორისტული ორგანიზაციები, მათი რესურსებისა და შესაძლებლობების ფარგლებში ისედაც აქტიურად მოქმედებენ. შესაძლოა, რამე საპასუხო აქტი მოაწყონ. თუმცა თუ რამეს გამკეთებლები არიან, ლავროვი-ტრამპის სპეციფიკური საუბრის გარეშეც გააკეთებენ”, – ამბობს ამირან სალუქვაძე.
„რეზონანსი“, 18 მაისი, 2017 წელი
ინტერვიუ სოსო ცინცაძესთან: „დონალდ ტრამპს საქმე მიჰყავს იქამდე, რომ მეორე ვადით პრეზიდენტი ვეღარ გახდება“ // აშშ-ის პრეზიდენტი ეძებს რუსეთთან თანამშრომლობის სფეროებს
ნინო ქეთელაური
“რუსეთთან თანამშრომლობა და კავშირებიც ყურადსაღებია. როგორც ჩანს, დონალდ ტრამპსა და მისი ადმინისტრაციის წარმომადგენლებს ამერიკული საზოგადოებისთვის რაღაც აქვთ დასამალი. დონალდ ტრამპს რუსეთთან თანამშრომლობა უნდა და ეძებს ისეთ სფეროებს, რომლებიც მოსკოვისთვის მისაღები იქნება. აქ სკანდალი მოჰყვა იმას, რომ ეს საიდუმლო ინფორმაციაა და მისი გასაჯაროება საფრთხეს უქმნის თვითონ წყაროს”, – ამბობს პოლიტოლოგი სოსო ცინცაძე “რეზონანსთან” საუბრისას და აღნიშნავს, რომ ტრამპის მიერ სადაზვერვო სამსახურის მიერ მოპოვებული ინფორმაციის გასაჯაროებით, აშშ უსაფრთხოების საკითხებაში ბევრისთვის სანდო პარტნიორი ვეღარ იქნება.
„დონალდ ტრამპს რუსეთთან თანამშრომლობა უნდა და ეძებს ისეთ სფეროებს, რომლებიც მოსკოვისთვის მისაღები იქნება. აქ სკანდალი მოჰყვა იმას, რომ ეს საიდუმლო ინფორმაციაა და მისი გასაჯაროება საფრთხეს უქმნის თვითონ წყაროს. ახლა ეს უკვე “ისლამური სახელმწიფოს” მებრძოლებმაც გაიგეს, მათ იციან, ვინ ამზადებდა კონკრეტულ ტერორისტულ აქტებს და იმის გამოთვლა, თუ ვის მიუწვდებოდა ხელი ამ ინფორმაციაზე, რთული არ იქნება. ამიტომ, დონალდ ტრამპის დაუფიქრებელ საუბარს, დიდი ალბათობით, ამ წყაროს (ისრაელის აგენტის) გამოაშკარავება და სიკვდილი მოჰყვება. ეს არც ისრაელს მოეწონება და არც მის მეგობრებს აშშ-ში.
რაც შეეხება, აქვს თუ არა პრეზიდენტს მსგავსი ინფორმაციის გასაჯაროების უფლება, საქმე ისაა, რომ მთელი ორი დღის განმავლობაში დონალდ ტრამპის ადმინისტრაცია ამტკიცებდა, მას ასეთი რამ არ უთქვამსო. საბოლოო ჯამში კი, ტრამპს მობეზრდა ეს იწილო-ბიწილო და თავად თქვა, მე სრული უფლება მაქვს, ნებისმიერი ინფორმაცია გადავცე, ვისაც მინდაო. გარდა ამისა, ის ამბობს, რუსეთი “ისლამური სახელმწიფოსთან” ბრძოლაში ჩვენი მოკავშირეა და ამიტომ გადავეცი ეს ინფორმაციაო», – ამბობს სოსო ცინცაძე „რეზონანსთან“ საუბარში.
- აღნიშნული ინფორმაციის გასაჯაროებით, საფრთხის ქვეშ დგება თუ არა მთლიანი დასავლური სადაზვერვო სამსახური? რამდენად მოსალოდნელია, რომ “ისლამურმა სახელმწიფომ“, ე.წ ჩანერგილების ძებნის მიზეზით, შიდა წმენდა დაიწყოს?
- რასაკვირველია, ასე მოხდება. ეს არის ზესაიდუმლო მასალა. საერთოდ, ამერიკისა და მსოფლიო პრაქტიკაში, წყაროს კონფიდენციალურობასა და მიუწვდომლობას თვალისჩინივით უფრთხილდებიან. დონალდ ტრამპი პოლიტიკაში გამოუცდელია, 70 წლის კაცია, რომელიც 20 წლის ასაკიდან ბიზნესშია, მიჩვეულია, რომ ანგარიშს არავის უწევს და როგორც თავად უნდა, ისე აკეთებს. ოლიგარქის ბუნებაა ასეთი და მერე, როდესაც ის ხელისუფლებაში მოდის, მას ამერიკაც საკუთარი კერძო ფირმა ჰგონია, ამის შესაბამისადაც იქცევა.
- ამის შემდეგ დგება თუ არა ეჭვქვეშ აშშ-ისთვის სხვადასხვა ქვეყნის სადაზვერვო სამახურის მიერ მოპოვებული ინფორმაციის გადაცემის საკითხი?
- წარმოიდგინეთ, როგორი რისკია, “ისლამური სახელმწიფოს” რიგებში იყო აგენტი. ამ დროს, ამერიკის პრეზიდენტს ენა არ უჩერდება, არ იცის, სად რა თქვას და ამხელა საიდუმლოს ამხელს. ამით თვითონ ისრაელს რა დღეში აგდებს?! ბევრისთვის უსაფრთხოების სფეროში ამერიკა უკვე აღარ არის სანდო პარტნიორი. ტრამპის ადმინისტრაციის თანამშრომლებიც მუდმივად ცდილობენ, ტრამპის გაფუჭებული საქმე გამოასწორონ. ტრამპი რაღაც სისულელეს სოციალურ ქსელებში დაწერს და მეორე დღეს მთელი ადმინისტრაცია მუშაობს იმაზე, რომ ეს გამოასწოროს და თქვან, თითქოს ტრამპი სხვა რამეს გულისხმობდა. ეს მისი პოლიტიკური კარიერისთვის დარტყმაა, თუმცა მსგავსი განცხადება “სასიკვდილო” დარტყმა არ არის და მას იმპიჩმენტი არ ელოდება მანამ, სანამ კონგრესი მისი პარტიის ხელშია. თუმცა, ტრამპის მიმართ ნდობის ფაქტორი მცირდება მთელ დასავლეთში და მათ შორის, ისრაელში.
ისლამისტებს სულაც არ გაუჭირდებოდათ იმის ამოცნობა, თუ ვისი მხრიდან მოხდა ინფორმციის გაჟონვა. მით უმეტეს, ებრაელის შემთხვევაში, რომელსაც საკმაოდ თვალში საცემი მახასიათებლები აქვს, დღეში ხუთჯერ უნდა ილოცოს და ა.შ.
- ეს როგორ აისახება ტრამპის პოლიტიკურ კარიერაზე?
- დღეს რეალობა ასეთია, რომ “დემოკრატიული პარტია” და სხვები, მრავალი ფრონტიდან უტევენ ტრამპს, რომელიც მათ ძალიან ბევრ საბაბს აძლევს თავისივე საწინააღმდეგოდ. ამას ემატება ისიც, რომ, როგორც ახლა გახდა ცნობილი, ტრამპმა ფებეერის ყოფილ დირექტორს სთხოვა, შეეწყვიტა ძიება. ვგულისხმობ წინასაარჩევნო კამპანიის მსველობისას ტრამპის ადმინისტრაციის წევრთა კავშირებს რუსეთთან. ასევე, იხსენებენ ნიქსონის დროინდელ ამბებს, იმპიჩმენტს და ა.შ. მაგრამ აქ პრინციპული განსხვავებაა. ნიქსონის იმპიჩმენტი შესაძლებელი ხდებოდა მხოლოდ იმიტომ, რომ მაშინ ორივე პალატაში “დემოკრატების” უმრავლესობა იყო, ნიქსონი კი “რესპუბლიკელი” იყო.
წარმომადგენელთა პალატამ მიიღო ნიქსონის იმპიჩმენტის გადაწყვეტილება და სენატში კენჭისყრა რომ დადგა, ნიქსონი უცებ გადადგა. მაგრამ ახლა ორივე პალატაში ტრამპის მომხრეები, “რესპუბლიკელები” არიან. აქედან გამომდინარე, ძნელი სავარაუდოა, რომ ეს შეტევა ტრამპის იმპიჩმენტამდე მივიდეს. უბრალოდ, რესპუბლიკური წარმომადგენელთა პალატა და სენატი მხარს არ დაუჭერს.
მართალია, ახლა შუალედური არჩვნები მოდის, მაგრამ “დემოკრატების” გამარჯვება მოსალოდნელი არ არის. სხვა გზა არ აქვთ, უნდა დაელოდონ პირველი ვადის დასრულებას, მაგრამ ტრამპს თავად მიჰყავს საქმე იქით, რომ მეორე ვადით პრეზიდენტი ვეღარ გახდება. გარდა ამისა, რუსეთთან თანამშრომლობა და კავშირებიც ყურადსაღებია. როგორც ჩანს, ტრამპსა და მისი ადმინისტრაციის წარმოადგენლებს ამერიკული საზოგადოებისთვის რაღაც აქვთ დასამალი.
- როგორ ფიქრობთ, აღნიშნული ფაქტის შემდეგ ხომ არ არის მოსალოდნელი „ისლამური სახელმწიფოს” წევრების აქტიურობა დასავლეთის ქვეყნების მიმართულებით?
- დღეს “ისლამური სახელმწიფოს” აქტიურობა ისეთი მაღალი აღარ არის, როგორიც 2-3 წლის წინ იყო. მაგრამ მათი გააქტიურება მოსალოდნელია მაშინ, როდესაც ის დაკარგავს მოსულს მთლიანად და რაკას. როდესაც მას ახლო აღმოსავლეთში ისეთი სამხედრო ძალა აღარ ექნება, რომ დაიპყროს ტერიტორიები, იფიქროს სახელმწიფო სტრუქტურებზე და ა.შ. თუ ეს განადგურდა, მაშინ “ისლამური სახელმწიფო” გახდება “ალქაიდას” მსგავსი იატაკქვეშა ტერორისტული ორგანიზაცია და გადავა გააქტიურებაზე დასავლეთსა და აშშ-ში.
ჯერჯერობით, “ისლამური სახელმწიფო” ახლო აღმოსავლეთში, სირიასა და ერაყში ისევ იბრძვის. არის ინფორმაცია, თითქოს 26 მაისამდე უნდა გაათავისუფლონ მოსული და რაკა, ვნახოთ, რა იქნება. თუმცა, აქვე გეტყვით, რომ “ილამური სახელმწიფოს” დამარცხება გარდაუვალია.
