„ახალი თაობა“: ინტერვიუ გიგლა ბარამიძესთან: „ევროპარლამენტში აფხაზეთის მხარდამჭერი ჯგუფი იქმნება“ // „აქტიურად მიმდინარეობს სახელმწიფო საზღვრის გადმოწევა“ // „როდესაც სახელმწიფო პოლიტიკა ქარაქუცულია, იქ ნუღარ გვიკვირს, რომ აფხაზეთის და ცხინვალის წარმომადგენლები თავისუფლად დადიან აქეთ-იქეთ“
„ახალი თაობა“: ინტერვიუ თორნიკე შარაშენიძესთან: „კიევში მიხეილ სააკაშვილის წარმატება ავტომატურად გამოიწვევს ნაცმოძრაობის გაძლიერებას“ // „წინ ყველაზე უინტერესო არჩევნებია“
„ახალი თაობა“: ინტერვიუ ლია მუხაშავრიასთან: „ომბუდსმენი ხელისუფლებისთვის არაკომფორტული უნდა იყოს“ // „პარლამენტში შეეცდებიან, ისეთი სახალხო დამცველი დაგვინიშნონ, რომელიც მათ მიმართ მაამებლურად იქნება განწყობილი“
—————–
„ახალი თაობა“, 18 ოქტომბერი, 2017 წელი
ინტერვიუ გიგლა ბარამიძესთან: „ევროპარლამენტში აფხაზეთის მხარდამჭერი ჯგუფი იქმნება“ // „აქტიურად მიმდინარეობს სახელმწიფო საზღვრის გადმოწევა“ // „როდესაც სახელმწიფო პოლიტიკა ქარაქუცულია, იქ ნუღარ გვიკვირს, რომ აფხაზეთის და ცხინვალის წარმომადგენლები თავისუფლად დადიან აქეთ-იქეთ“
ბოლო დროს ოკუპირებული აფხაზეთისა და ცხინვალის ხელისუფლების წარმომადგენლები ხშირად მონაწილეობენ სხვადასხვა საერთაშორისო ღონისძიებებზე. მათი ლიდერები ევროპაში უკვე ოფიციალურ შეხვედრებსაც მართავენ.
აფხაზური მედიით გავრცელებული ინფორმაციით, ცნობილი ხდება, რომ უახლოეს მომავალში ევროპარლამენტში აფხაზეთის მხარდამჭერი სადეპუტატო ჯგუფი შეიქმნება, რომელიც აფხაზეთის კეთილი ნების ელჩების საერთაშორისო ჰუმანიტარული ინიციატივების ლობირებას შეუწყობს ხელს. საქართველოს ხელისუფლება კი ამ ყველაფერს მშვიდად ადევნებს თვალს და მხოლოდ ზოგადი განცხადებებით შემოიფარგლება.
შეუძლია თუ არა ხელისუფლებას სეპარატისტებისთვის ხელის შეშლა, როგორ მუშაობენ ასეთ დროს საგარეო საქმეთა სამინისტრო და საელჩოები, რა არის მოსახლეობის ბრალი? ამ თემებზე „ახალ თაობას“ სომხეთში საქართველოს ყოფილი ელჩი, ყოფილი პოლიტდევნილი გიგლა ბარამიძე ესაუბრება.
- თქვენ, როგორც ყოფილი დიპლომატი, როგორ აფასებთ აფხაზეთის და ცხინვალის მარიონეტული ხელისუფლების წარმომადგენლების ვოიაჟებს ევროპაში. მათი დროშები არაერთ საერთაშორისო ფორუმზე თუ გამოფენაზე გამოჩნდა. შეუძლია თუ არა საქართველოს ხელისუფლებას ამის წინააღმდეგ რამის გაკეთება?
- სანამ ამ გულსატკენ კითხვას გავცემდე პასუხს, მინდა იმათ ოჯახებს მივუსამძიმრო, რომლებიც გუშინ დაკრძალეს. ამ ადამიანებმა 24 წლის წინ საქართველოს ტერიტორიულ მთლიანობას შესწირეს თავი და მთელი საქართველოა მათი ჭირისუფალი. ზოგიერთ უწიგნურ პოლიტიკოსს, საზოგადო მოღვაწეს თუ მედიის ნაწილს მინდა ვურჩიო, რომ სანამ რამეს იტყვიან, დაფიქრდნენ. ჩვენს გმირებზე საუბრისას აცხადებენ, რომ ისინი ქართულ მიწას დაუბრუნდნენ. არსად არ დაბრუნებულან ბატონებო, ის მიწაც ქართულია, სადაც აქამდე განისვენებდნენ. აფხაზეთი ქართული მიწაა, ისევე, როგორც სამაჩაბლო.
ახლა რაც შეეხება ჩვენი ხელისუფლების საარაკო ქმედებებს საერთაშორისო ასპარეზზე. მათმა საქციელმა ერთი გასული საუკუნის 70-იან წლებში მომხდარი ამბავი გამახსენა. მაშინ ცეკას პირველი მდივანი, გენერალი ვასილ მჟავანაძე იყო. ფეხბურთი საქართველოში მაშინაც საოცრად პოპულარული იყო, მაგრამ რად გინდა, ჩვენი საამაყო თბილისის „დინამო“ თამაშს თამაშზე აგებს. საზოგადოება და ინტელიგენცია აღშფოთებული იყო. მეტიც, ლამის ქარხნები გაიფიცნენ – მუშები ამბობდნენ, „დინამო“ რომ ვერ იგებს, მუშაობის ხალისი დავკარგეთო. მოკლედ, სერიოზული პრობლემა შეიქმნა. ვასილ მჟავანაძემ ამ საკითხთან დაკავშირებით ცეკას ბიუროს სხდომა ჩაატარა. ბიუროს ინტელიგენციის წარმომადგენლებიც ესწრებოდნენ. იქ იყო აკადემიკოსი ირაკლი აბაშიძე.
გაცხოველებული საუბარი წარიმართა იმასთან დაკავშირებით, თუ რა უნდა ქნას, რომ ჩვენმა „დინამომ“ მოსკოვის გუნდებს მოუგოს. დიდი ხნის კამათის შემდეგ, ერთ ვერსიაზე შეთანხმდნენ. თქვეს, მოდით, ფეხბურთელებს მეტი პატრიოტიზმისკენ მოვუწოდოთ და ხალხმაც უფრო ომახიანად იძახოს „დინამო, დინამოო“. ეს იდეა ყველამ მოიწონა და მოულოდნელად მჟავანაძემ ირაკლი აბაშიძეს სთხოვა თავისი აზრის გამოთქმა. გარდა იმისა, რომ დიდი პოეტი იყო, ირაკლი საოცრად ენაკვიმატი ადამიანი გახლდათ. მან ასეთი პასუხი გასცა: „მე, ასაკოვან კაცს, შუაღამისას ჩემმა საყვარელმა მეუღლემ რომ გამაღვიძოს და შემახსენოს ერთი რამე და მეძახოს – ირაკლი, ირაკლი, ირაკლი!.. გამომივა რამეო? ასეთი მკვდრები არიან „დინამოში“ და არანაირი შეძახილები მაგათ არ უშველისო“.
როცა არაფერი არ შეგიძლია და მკვდარი ხარ, რაც არ უნდა შეგიძახონ, არაფერი არ გამოგივა. ჩვენი დღევანდელი ხელისუფლებაც ასე, რაც არ უნდა მივუთითოთ, ვერაფერს ვერ იზამენ.
- გინდათ თქვათ, რომ ჩვენი ხელისუფლება მარიონეტული რეჟიმების წინააღმდეგ ვერაფერს მოიმოქმედებს?
- შეიძლება ძალიანაც უნდათ რამის გაკეთება, მაგრამ არ შეუძლიათ. არ შეუძლიათ იმიტომ, რომ არაპროფესიონალები არიან. ამის გარდა, მათ დამოუკიდებლობა და სითამამე აკლიათ. ამას ემატება ისიც, რომ თავად ძალიან კარგად არიან მოწყობილი. მშვენიერ ხელფასებს და პრემია-დანამატებს იღებენ. არათუ ოპოზიცია, საზოგადოება არის იმდენად გაჩუმებული, რომ ხელისუფლებას ყველაფერი გასდის. წვიმა რომ არ წამოსულიყო, ხანძარსაც კი ვერ ჩააქრობდნენ. ბიუჯეტის მუხლებში დიდი მონდომებით ვეძებე, იქნებ ახლა მაინც ჩადეს რამე თანხები, ხანძარს უფრო ეფექტურად რომ ვებრძოლოთ. მსგავსი ვერაფერი ვნახე. სამაგიეროდ, პროტოკოლის ხარჯები არ დაავიწყდათ. თანხებია გამოყოფილი ავტოპარკის განახლებაზეც. არადა ახალი ჯიპები სულ რაღაც 2 წლის წინ იყიდეს. თქვენ მარიონეტული ხელისუფლების წარმომადგენლების ევროპაში ვიზიტი გიკვირთ. ამ დროს ჩვენი ხელისუფლების წარმომადგენელი ჩინეთში ვიზიტის დროს აფხაზურ დელეგაციასთან ერთად იღებდა ფოტოებს. სამწუხაროდ, ამაზე რეაქცია არც საზოგადოებას არ ჰქონია. ხელისუფლება რომ ასეთი უმოქმედოა, ეს ჩვენი მოსახლეობის ბრალიცაა.
რას ვითხოვთ იმ ხელისუფლებას, რომელმაც იმდენს ვერ მიაღწია, რომ გიგა ოთხოზორიას მკვლელს ქუჩაში თავისუფლად არ ევლო. ეს არის ხელისუფლება, რომელიც მცოცავ ანექსიაზე ხმას ვერ იღებს. ჩვენ გვყავს ხელისუფლება, რომელსაც აფხაზეთის გავლით რკინიგზის აღდგენაზე მკაფიო პოზიცია არა აქვს ჩამოყალიბებული.
ერთ მოსალოდნელ გაუგებრობაზე წინასწარ ვიტყვი – 30 ოქტომბერს ბაქოში ბაქო-თბილისი-ახალქალაქი-ყარსის სარკინიგზო მაგისტრალის პრეზენტაცია გაიმართება. ამ რკინიგზით ისარგებლებენ როგორც მგზავრები, ასევე მოხდება ტვირთების გადატანა. ვიცი, ჩვენი ხელისუფლება ამ ამბავს დიდ რეკლამას გაუწევს, მაგრამ „ოცნება“ ამ პროექტისთვის პოლიტიკურად მზად არ არის.
- რატომ არ არიან მზად? ფიქრობთ, რომ ეს პროექტი რამე გართულებას გამოიწვევს?
- სომხეთმა შესაძლოა მოითხოვოს, რომ ამ სარკინიგზო ხაზით გაიტანოს ტვირთები თურქეთში. ამაზე მათ ნებართვა აზერბაიჯანმა უნდა მისცეს. ბაქო აუცილებლად მისცემს მათ ამის უფლებას, ოღონდ ერთი პირობით – სომხეთმა ყარაბაღიდან ჯარი უნდა გაიყვანოს. საინტერესოა, საქართველო რა პასუხს გასცემს ამაზე ერევანს. დარწმუნებული ვარ, ამაზე პასუხი არ ექნებათ. დღევანდელი ხელისუფლება არაფრისთვის მომზადებული არ არის. არადა ხელისუფლების წარმომადგენლები ყველა თავიანთ გამოსვლაში ამბობენ, რომ დასავლეთში ძალიან ბევრი მეგობარი გვყავს. ამათ რომ უსმინო, იფიქრებ, მთელი ამერიკა და ევროკავშირი ჩვენსკენაა, ბოლოს აღმოჩნდა, რომ ევროსაბჭოს და ევროკავშირის ორი კინკილა დეპუტატი სააკაშვილს დასდევს მხოლოდ. საქართველოსთვის საჭირბოროტო საკითხებზე ისინი ხმას არ იღებენ.
ჩვენს სტრატეგიულ მდგომარეობას ვერც ერთი მიმართულებით ვერ ვიყენებთ და სულ მათხოვრები ვართ. არადა გეოგრაფიულად და პოლიტიკურად იმდენად მნიშვნელოვანი პოზიციები გვიკავია, რომ ყველასთან ურთიერთობაში სერიოზული კოზირები უნდა გვეკავოს ხელში. საქართველოში წესად იქცა იმ ადამიანების წახალისება, რომლებიც ღირსებას და პრინციპებს არად დაგიდევენ, პროფესიონალიზმზე აღარ ვლაპარაკობ. აქ მთავარია იყო მლიქვნელი და შეძრომ-გამოძრომა იცოდე კარგად. მახსენდება ერთი საზოგადო მოღვაწის ცნობილი ფრაზა – მიდიან ქაქუცები და მოდიან ქარაქუცები.
როდესაც ხელისუფლებაში ძირითადად ქარაქუცები არიან, სახელმწიფო პოლიტიკაც ქარაქუცულია და ნუღარ გვიკვირს, რომ აფხაზეთის და ცხინვალის წარმომადგენლები თავისუფლად დადიან აქეთ-იქეთ.
- თქვენ რამდენიმე წლის განმავლობაში იყავით სომხეთში საქართველოს ელჩი. აფხაზებს და ოსებს ერევანთან საკმაოდ მჭიდრო კავშირები ჰქონდათ, მაგრამ იმ დროს ასეთი ვიზიტები არ იყო...
- ოფიციალური დელეგაცია როგორ ჩამოვიდოდა? ან ვინ შეხვდებოდა მათ. რაღაც ფაქტები იყო, მაგრამ კონკრეტული ადამიანები ჩამოდიოდნენ. ამაზე სკანდალი გორდებოდა. ვმუშაობდით ყველა მიმართულებით ხმაურის ატეხით, პირადი კონტაქტებით. ესენი არ ინძრევიან, ისიც არ იციან, საერთოდ რა ხდება.
ჩვენს ხელისუფლებას იმ ქვეყნების ელჩების დაბარებაც არ შეუძლიათ, სადაც სეპარატისტული რეჟიმების წარმომადგენლებს მასპინძლობენ. აღარაფერს ვამბობ თურქეთის ელჩზე. დღეს აფხაზეთში ძალიან აქტიურობენ თურქი ბიზნესმენები. ფაქტიურად ისინი ყიდულობენ ყველაფერს, რისი ყიდვაც შეიძლება. მართალია ისინი კერძო პირები არიან, მაგრამ თურქეთს ხომ წარმოადგენენ? ამიტომაც უნდა დაიბარონ ელჩი და პასუხი მოსთხოვონ.
საპროტესტო ნოტის დაწერა ამათ არ შეუძლიათ და ქვეყნის გარეთ რა უნდა გააკეთონ, როცა ვერ ვიცავთ სახელმწიფო ენას. თბილისში ლამის ყველა ენაზე ნახავთ წარწერებს, ქართული ენის გარდა. ქართული წარწერა თუ სადმეა, ისიც, ერთი კაცის ტერმინი რომ ვიხმარო, მიჯირყნულია. არადა კონსტიტუციაში გვიწერია, რომ სახელმწიფო ენა არის ქართული. როცა სახელმწიფო ენას ვერ იცავ, საზღვარი როგორ უნდა დაიცვა, არ მესმის.
- არც არის საქართველოს საზღვარი სათანადოდ დაცული. დაცვას ვინ ჩივის, დადგენილიც კი არაა, სად გადის საქართველოს სახელმწიფო საზღვარი...
- საზღვარი როგორ უნდა დაიცვან, როცა დემილიტაცია-დემარკაციის საკითხები არ არის განხილული. საზღვრების ნაწილი საქართველოს ინტერესების საწინააღმდეგოდ არის გადმოწეული.
- რომელ მიმართულებაზეა საზღვრები გადმოწეული?
- სიტუაციის გამწვავება არ მინდა და ამიტომ კონკრეტულ მიმართულებებს არ დავასახელებ. სამწუხაროდ, ეს პროცესი გრძელდება. ამის შესახებ ხელისუფლებამაც ძალიან კარგად იცის, მაგრამ ამაზე ხმას არ იღებენ. ასეთი რამეები რომ ხდება, აფხაზები და ოსები იტალიაშიც ჩავლენ, შვეიცარიაშიც და მონტე კარლოშიც. ცხინვალის ხელისუფლების წარმომადგენლებმა ღიად თქვეს, რომ სამხრეთ ოსეთი ჩრდილოეთ ოსეთს უნდა შეუერთდესო. ამაზე დიდი მუშაობაა დაწყებული. საქართველოს დიპლომატიის ნომერ პირველი საზრუნავი ეს არ უნდა იყოს? ამაზე უნდა იყოს ერთი ამბავი ატეხილი.
ესენი რას აკეთებენ, სააკაშვილის გაკეთებული ბათუმის ბულვარი კარგად შეირგეს და იქ „ტანცაობა“ და „სვეცკაობა“ აქვთ გამართული. სიმპოზიუმებს და კონფერენციებს რომ ატარებენ და უსაფრთხოების საკითხებზე საუბრობენ. რისი უსაფრთხოებაა ეს? უსაფრთხოება არის ის, რაზეც მოგახსენეთ. აქ კიდევ ჩამოვლენ სხვადასხვა ქვეყნების თავდაცვის მინისტრები, გაისეირნებენ ბულვარში და წავლენ. ზოგადი ტატყანის იქეთ, რაიმე ეროვნული საკითხი ოდესმე დადგა დღის წესრიგში?
კონსტიტუციაზეც მინდა ვთქვა რამდენიმე სიტყვა. ეს გახლავთ ერთი პარტიის დოკუმენტი, სადაც საზოგადოების აზრი საერთოდ არაა გათვალისწინებული. არადა რამდენი ირბინეს ვენეციის კომისიაში. ამათ შემხედვარეს დიდი თომას მანის გენიალური ნაწარმოები „სიკვდილი ვენეციაში“ გამახსენდა. ამათ იმდენი ირბინეს ვენეციის კომისიაში, რომ ჩანასახშივე მოკლეს ჯერ არშობილი ქართული კონსტიტუცია.
ერთადერთი, რაშიც ხელისუფლების ძირითადი ბირთვი გამეცადინებულია, ეს არის გაყალბება. მათ გაყალბების ახალი ფორმულა მოიგონეს. წინა ხელისუფლება თუ ძალის გამოყენებით აყალბებდა, ამათ უსისხლო გაყალბებები დაიწყეს. ჩემი შეფასებით, ისინი ხავერდოვანი გაყალბების დიდოსტატები არიან. შიგადაშიგ ყურანზე დაფიცების მეთოდიც შემოიტანეს. რამდენიმე დღეში არჩევნებია და აგერ ნახავთ, თუ არა იქნება გაყალბება.
არასამთავრობო ორგანიზაციები აუცილებელია, მაგრამ მათ ჯანსაღი აზრი უნდა დაიცვან. ესენი კი, ანტისახელმწიფოებრივ მოძღვრებებს იცავენ. დაინტერესებულა ხელისუფლება, ამ არასამთავრობოებთან თანხები საიდან ან რისთვის მოდის.
დღეს მსოფლიოში მიდის დიდი გადანაწილება და ჩვენს ხელისუფლებას თუ შეუძლია ამისთვის იყოს მზად. ძალიან ბევრი პრობლემები გველოდება წინ და მასთან გამკლავება გაჭირდება. „ქართული ოცნება“ ვერც რადიკალურ სექტას გაუმკლავდება.
- რადიკალურ სექტაში ვის გულისხმობთ?
- ყოფილი ხელისუფლების წარმომადგენლებს. აშკარაა რომ ისინი არეულობისკენ არიან მოწოდებული და დღევანდელი ხელისუფლება ამას ვერ ხვდება, რაც ცალკე უბედურებაა კიდევ.
- ზემოთ არასამთავრობოებზე ისაუბრეთ, რომლებიც ყველაფერს აპროტესტებენ, მაგრამ მათთვის საინტერესო არ არის დაკარგული ტერიტორიები. მათ არასდროს არ გაუპროტესტებიათ ის ამბავი, რომ მარიონეტული რეჟიმის წარმომადგენლები დასავლეთში ოფიციალურ შეხვედრებს მართავენ. მათთვის საინტერესო არც იმ ქართველების ბედია, რომლებიც დღეს ოკუპირებულ ტერიტორიებზე ცხოვრობენ. მათ ამგვარ დამოკიდებულებას რითი ხსნით?
- იმით, რომ ისინი ანტისახელმწიფოებრივად არიან მომართული. მათთვის ეროვნული და სახელმწიფოებრივი ინტერესები უცხოა. ან უჩა რას მიკეთებს, ნანუაშვილი? ის ისეთივე სახალხო დამცველია, როგორც მე ჩინეთის იმპერატორი. ნანუაშვილი მხოლოდ გარკვეული თემებს და გარკვეული წრეების ინტერესებს იცავს. ის არის კლასიკური მაგალითი იმისა, თუ როგორი არ უნდა იყოს უფლებადამცველი. დღეს საქართველოში თუ ვინმეს არ აწყობს ტერიტორიული მთლიანობის აღდგენა, ესენი არიან არასამთავრობოები. გამუდმებით რუსეთს აგინებენ და მერე ირკვევა, რომ მათ უსწავლიათ რუსეთში, მათ აქვთ იქ ბიზნესი და ბოლო მომენტამდე ამ ქვეყნის მოქალაქეებად რჩებოდნენ.
არასამთავრობოების ასეთი მოძალება იქ ხდება, სადაც ხელისუფლება უსუსურია. ჩვენთანაც ასეა. შექმნილ ვითარებაზე საზოგადოებამაც უნდა აიღოს პასუხისმგებლობა. ისინი ირჩევენ ხელისუფლებას და ისინი არ ითხოვენ მათგან პასუხს.
„ახალი თაობა“, 18 ოქტომბერი, 2017 წელი
ინტერვიუ თორნიკე შარაშენიძესთან: „კიევში მიხეილ სააკაშვილის წარმატება ავტომატურად გამოიწვევს ნაცმოძრაობის გაძლიერებას“ // „წინ ყველაზე უინტერესო არჩევნებია“
„ახალი თაობის“ კითხვებს ექსპერტი საერთაშორისო საკითხებში თორნიკე შარაშენიძე პასუხობს.
- ბატონო თორნიკე, რამდენიმე დღე რჩება არჩევნებამდე, გვესმის შეფასებები, რომ გარემო ძალიან ცუდია. ოპოზიციური პარტიები აკეთებენ განცხადებებს, რომ ისინი არათანაბარ პირობებში იმყოფებიან, რომ მათ კანდიდატებზე მიდის ზეწოლა და ასე შემდეგ. ამ ყველაფერს კი ოცნების კანდიდატი კახი კალაძე ასე პასუხობს - წყალწაღებული ხავსს ეჭიდებოდაო. როგორია თქვენი შეფასებები არჩევნებამდე რამდენიმე დღით ადრე?
- ეს არის ერთ-ერთი ყველაზე უფრო უინტერესო და ყველაზე უფრო პროგნოზირებადი არჩევნები, წინასწარ იცის ყველამ, რომ კალაძე პირველ ტურში თუ არა, მეორე ტურში გაიმარჯვებს. სადღაც შეიძლება მეორე ტურიც გახდეს საჭირო, მაგრამ, რა თქმა უნდა, ეს რეალობას არ შეცვლის და წავალთ ახალ წრეზე. კიდევ ერთხელ გადაიბარებს „ქართული ოცნება“ აბსოლუტურად ყველა რგოლს.
- რამდენად არაჯანსაღია გარემო?
- გარემო არაჯანსაღია იმიტომ, რომ ოპოზიციაა სუსტი. ეს პირველ რიგში, რა თქმა უნდა, ოპოზიციის ბრალია, მაგრამ მეორე რიგში იმის ბრალია, რომ ხელისუფლება ვერ აცნობიერებს, რომ მას ჯანსაღი ოპოზიცია სჭირდება და კი არ უნდა ჩაკლას, პირიქით, ხელი უნდა შეუწყოს მის განვითარებას.
- ოპოზიციის ერთი ნაწილი ხელისუფლებას ადანაშაულებს იმაში, რომ ოცნება ყველანაირად ცდილობს, ბოკერიას ფრთა დააწინაუროს და სწორედ ის გავიდეს მეორე ადგილზეო. ამის თაობაზე რას ფიქრობთ? ამჩნევთ ამის ნიშნებს?
- ზოგადად შეთქმულების თეორიების მოყვარული არა ვარ. არ ვიცი, რა მოტივაცია უნდა ჰქონდეს ხელისუფლებას? ძირითადად გვესმის შეფასებები, რომ ფარული გარიგებაა მიღწეული ბოკერიასა და ივანიშვილს შორის. არის თუ არა მიღწეული გარიგება, ნამდვილად არ ვიცი. თბილისში ხელისუფლებას სულ სხვა ამოცანა აქვს. მათი ამოცანაა, რომ ალეკო ელისაშვილი არ გავიდეს მეორე ადგილზე, რადგან თუ მეორე ტური გახდა საჭირო, ელისაშვილს აქვს რაღაც შანსი კახა კალაძის დამარცხების, განსხვავებით ყველა სხვა კანდიდატისგან. ასე რომ, თბილისში სწორედ ამაზეა ფოკუსირებული ხელისუფლება. რამდენად გაიყვანს ოცნება მეორე ადგილზე ბოკერიას ევროპულ საქართველოს, ეს რთული სათქმელია. მით უმეტეს, რეგიონებში ბოკერიას პარტიას გაცილებით ნაკლები მხარდაჭერა აქვს, ვიდრე თბილისში და თბილისში იმაზე ნაკლები მხარდაჭერა აქვს, ვიდრე ნაცმოძრაობას.
- ოპოზიციური პარტიის ლიდერებისგან გვესმის შეფასებები, რომ დაახლოებით 100 ათასი ადამიანი ჰყავს ოცნებას მობილიზებული, რათა ზეგავლენა მოახდინოს საარჩევნო შედეგებზეო. არის ის სიტუაცია, რომ ოცნებას მსგავსი ქმედებები დასჭირდეს?
- 100 ათასი ადამიანი რომ გყავს შენს კმაყოფაზე, ადმინისტრაციული რესურსიანად, ეს გაცილებით მეტი გამოდის. გამოიყენებ, რატომაც არა. მე მგონი, ძალიან დიდი დრო უნდა გავიდეს, რომ საქართველოში მოვიდეს ისეთი პოლიტიკური ძალა ხელისუფლებაში, რომელიც იტყვის, რომ არ გამოიყენებს ადმინისტრაციულ რესურსს. აქამდე მისვლას ძალიან დიდი ხანი სჭირდება. „ნაციონალების’ შემდეგ რადიკალური გაუმჯობესება არ გვიგრძნია. გაუმჯობესება არის, მაგრამ მცირე.
- დასჭირდება არჩევნების შედეგების გაყალბება „ოცნებას“?
- გაყალბება წესით არ უნდა დასჭირდეს. ივანიშვილი ხვდება და დარწმუნებულიც არის იმაში, რომ გაყალბება არაფერში არ სჭირდება, მაგრამ აუცილებლად გამოჩნდება რამდენიმე ადგილობრივი ყეყეჩი აქტივისტი, რომელიც შეეცდება დაამტკიცოს, რომ აი, რამდენს აკეთებს ბატონი ბიძინასთვის და დიდი შანსია, რომ ვიღაც-ვიღაცებმა ადგილებზე გაყალბება მოინდომონ.
- ფიქრობთ, რომ ყველაფერი მშვიდ ვითარებაში ჩაივლის?
- იმედი ვიქონიოთ, თუმცა ბოლო პერიოდია ჩვენ ვხედავთ ნაცმოძრაობის გააქტიურებას.
- ამას რითი ხსნით?
- ეს ალბათ სწორი სტრატეგიაა. რა თქმა უნდა, ამათ გამარჯვების შანსი არა აქვთ, მაგრამ იმის შანსი მაინც აქვთ, რომ მოახდინონ ჯერ ერთი, თავიანთი ამომრჩევლის მობილიზება, რაც უკვე მნიშვნელოვანი ფაქტორია და ასევე შეცდომები დააშვებინონ ხელისუფლებას და ანერვიულონ.
- ამით რის მიღწევას ცდილობს ნაციონალური მოძრაობა?
- ისინი ცდილობენ დაანახონ ხელისუფლებას, რომ შესაძლოა მათ მოსახლეობის უმრავლესობა არ უჭერს მხარს, მაგრამ რაღაც ძალა ისევ აქვთ. მობილიზებული ჰყავთ აქტივისტები ყოველთვის და რაღაც ძალა გააჩნიათ. მათი მიზანია დაანახონ ყველას, რომ ამ ეტაპზე მეორე ძალად ისევ ნაციონალური მოძრაობა რჩება.
- ხომ არ დაინახა იმის საფრთხე ნაცმოძრაობამ, რომ სწორედ ევროპული საქართველო ჩაანაცვლებს და დაკარგავს მთავარი ოპოზიციის ტიტულს?
- ეს მიზანი თუ აქვთ, ეს უფრო მეორადი მიზანია, რადგან განსაკუთრებით რეგიონებში მათ ამის საფრთხე ნამდვილად არ ემუქრებათ. თბილისში თუ უახლოვდება ხოშტარიას რეიტინგი უდუმაშვილის რეიტინგს, ეს იმის ხარჯზეა, რომ თბილისში ნაცმოძრაობა ყველაზე ნაკლებად უყვართ. მას მერე, რაც პირადად სააკაშვილმა მოიგო თბილისში არჩევნები, იმის მერე ნაცმოძრაობას თბილისში არჩევნები აღარ მოუგია.
- ნაცმოძრაობა ცდილობს ამომრჩეველს თავი შეახსენოს თუ ემზადებიან სერიოზული ქუჩის აქციების დასაწყებად?
- ეს დასჭირდათ წინასაარჩევნოდ, თუმცა ამ ყველაფრის მიუხედავად, ნუ დავივიწყებთ ერთ ძალიან მნიშვნელოვან მომენტს, უფრო მნიშვნელოვანს, ვიდრე ადგილობრივი არჩევნებია.
- და რა არის ეს უფრო მნიშვნელოვანი?
- გუშინ მიხეილ სააკაშვილმა კიევში ხალხმრავალი აქციები დაიწყო. როგორც ჩანს, ნაცმოძრაობას დიდი იმედი აქვს, რომ მიხეილ სააკაშვილი კიევში რაღაცას მიაღწევს. დღეს უფრო მნიშვნელოვანია, რა მოხდება კიევში, ვიდრე ის, რას აკეთებს აქ კალაძე ან ნაცმოძრაობა.
- რატომ გაავლეთ ეს პარალელი? თუკი იქ წარმატებას მიაღწია სააკაშვილმა, აქ ნაცმოძრაობა გაძლიერდება?
- მიხეილ სააკაშვილის წარმატება, ეს ავტომატურად ნიშნავს ნაცმოძრაობის აქ გაძლიერებას და ოცნების დემორალიზაციას. მე ძალიან კარგად მახსოვს, როცა სააკაშვილი შეიჭრა ამ სიტყვის პირდაპირი მნიშვნელობით უკრაინის საზღვარზე, `ქართული ოცნების~ რამდენიმე ცნობილი აქტივისტი აქ სერიოზულად შეშინდა და ფეისბუქზე წერდნენ, ვაიმე, რა გვეშველება, ჩვენ ვინ დაგვიცავსო.
„ახალი თაობა“, 18 ოქტომბერი, 2017 წელი
ინტერვიუ ლია მუხაშავრიასთან: „ომბუდსმენი ხელისუფლებისთვის არაკომფორტული უნდა იყოს“ // „პარლამენტში შეეცდებიან, ისეთი სახალხო დამცველი დაგვინიშნონ, რომელიც მათ მიმართ მაამებლურად იქნება განწყობილი“
ადამიანის უფლებადამცველი, ადვოკატი ლია მუხაშავრია, „ახალ თაობასთან“ ინტერვიუში ახალი სახალხო დამცველის არჩევნებსა და სავარაუდო კანდიდატებზე საუბრობს.
- ქალბატონო ლია, პარლამენტის თავმჯდომარე ირაკლი კობახიძემ განაცხადა, რომ ნოემბრის ბოლოს ახალი სახალხო დამცველი გვეყოლება. როგორც ცნობილია, უჩა ნანუაშვილს ვადა დეკემბერში ეწურება. რას შეიძლება უკავშირდებოდეს ხელისუფლების ეს დამოკიდებულება?
- ძალიან სამწუხაროა, რომ სახალხო დამცველზე პოლიტიკური თანამდებობის პირების მხრიდან ასეთი სახის თავდასხმები ხორციელდება. პოლიტიკური ისტებლიშმენტი სახალხო დამცველის მიმართ პატივისცემისა და მის მიმართ ძალიან ღირსეული დამოკიდებულების მაგალითს უნდა იძლეოდეს. როდესაც საწინააღმდეგოს ვხედავთ, ეს, პირველ რიგში, ძირის უთხრის თავად ადამიანის უფლებათა პატივისცემას ამ ქვეყანაში. რასაკვირველია, ეს ძალიან უარყოფითად აისახება სახელმწიფოს იმიჯზე, ზოგადად. დარწმუნებული ვარ, რომ უჩა ნანუაშვილი კეთილსინდისიერად და მაღალპროფესიულად ასრულებს თავის მოვალეობას.
მართალია, მას ახლა კონსტიტუციურადაც შეუზღუდეს შესაძლებლობა, რომ მეორე ვადითაც ყოფილიყო არჩეული სახალხო დამცველის პოზიციაზე, მაგრამ ეს განცხადება, რომელიც ახლა გავიგეთ პარლამენტის თავმჯდომარისგან, აშკარად უპატივცემულობის გამოხატულებაა მისი საქმიანობის, თანამდებობისა და კომპეტენციის მიმართ, რაც, ვფიქრობ, ევროპული ორიენტაციის სახელმწიფოსთვის შეუფერებელია. არ შეიძლება ასეთი დამოკიდებულების გამოვლენა.
- ბოლო დროს უჩა ნანუაშვილის განცხადებებმა ხელისუფლება გააღიზიანა?
- სახალხო დამცველი ორგანული კანონით იმიტომ არის აღჭურვილი, მისი უფლებამოსილებები დეტალურად იმიტომ არის ორგანულ კანონში გაწერილი, რომ ის არ არის ხელისუფლების საამებლად თანამდებობაზე დანიშნული პირი.
- უჩა ნანუაშვილმა განაცხადა, რომ ომბუდსმენი ხელისუფლებისთვის არაკომფორტული უნდა იყოს...
- აბსოლუტურად ვეთანხმები. თუ სახალხო დამცველი ხელისუფლებისთვის კომფორტული იქნება და ხელისუფლებას დისკომფორტს არ შეუქმნის, მაშინ გამოდის, რომ ის თავის ფუნქციას, რომელიც აკისრია, ღირსეულად ვერ ასრულებს. სახალხო დამცველი არის პირი, რომელმაც ხელისუფლების მხრიდან ადამიანის ფუნდამენტური და ძირითადი უფლებების დარღვევაზე უნდა გააკეთოს აქცენტი. მისი მთავარი ფოკუსი ადამიანი და მისი უფლებების დაცვა უნდა იყოს. როდესაც სახალხო დამცველი თავის მოვალეობას კეთილსინდისიერად ასრულებს, ეს ხელისუფლებამ, მინიმუმ, ყურად უნდა იღოს და ამით უკმაყოფილება არავითარ შემთხვევაში არ უნდა გამოამჟღავნოს. თუ გვინდა, რომ ამ ქვეყანაში ადამინის უფლებათა მდგომარეობა ხარისხობრივად რადიკალურად გაუმჯობესდეს, მაშინ, პირველ რიგში, ხელისუფლებამ სწორედ სახალხო დამცველს უნდა დაუგდოს ყური. მისი ანგარიშები, მისი მოხსენებები, კომენტარები ხელისუფლებისთვის არ უნდა იყოს მხოლოდ გამაღიზიანებელი ფაქტორი, პირიქით, ხელისუფლებამ ყველა ანგარიში უნდა გამოიყენოს, თუ, რა თქმა უნდა, ვითარების გამოსწორება უნდა, ხოლო ასეთი დამოკიდებულება, რომელიც შეუწყნარებლობასა და უკმაყოფილებას გამოხატავს, ჩემთვის ნიშნავს, რომ უჩა ნანუაშვილი ღირსეულად ასრულებს თავის მოვალეობას, ხოლო ხელისუფლებისთვის ნიშნავს, რომ მას არ ესმის და არ უნდა გაიგოს ადამიანის უფლებათა დარღვევის არსი და მნიშვნელობა, მით უფრო, არ აქვს სურვილი, შექმნილი მდგომარეობა გამოასწოროს.
- სავარაუდო კანდიდატები უკვე სახელდებიან. როგორც კულუარებში ამბობენ, ხელისუფლებაში ამ საკითხზე ერთიანი პოზიცია არ არის. აცხადებენ, რომ სხვადასხვა კანდიდატს ლობირებს სხვადასხვა ჯგუფი, სახელდებიან თამარ ქალდანისა და სოფო ჯაფარიძის კანდიდატურები. როგორ ფიქრობთ, ვინ მოიპოვებს ხელისუფლების ნდობას?
- პარლამენტის თავმჯდომარის მიერ უჩა ნანუაშვილის საქმიანობის ბოლო შეფასება მაფიქრებინებს, რომ პარლამენტი და მისი თავმჯდომარე შეეცდებიან, ისეთი სახალხო დამცველი დაგვინიშნონ, რომელიც მაამებლურად იქნება განწყობილი და საქმის პროფესიონალი არ იქნება. არ იქნება ისეთი მკვეთრი, როგორიც იყო და არის უჩა ნანუაშვილი. ბოლო დროს ძალიან აქტიურად იღებდა ხმას უჩა ნანუაშვილი, რომელიც მის ხელთ არსებულ ყველა საშუალებას იყენებდა, მათ შორის, უცხოეთში ვიზიტების დროს მკვეთრ განცხადებებს აკეთებდა.
- ამაზე ხშირად აპელირებს ხელისუფლება...
- ეს არამც და არამც არ უნდა ჩაეთვალოს მას ნაკლად, პირიქით. რაც შეეხება იმ კანდიდატებს, რომლებიც თქვენ დაასახელეთ, მათ შესახებ ვერაფერს გეტყვით. ვნახოთ, როგორ განვითარდება მოვლენები. ასეთი წინასწარი განცხადებები მომავალი სახალხო დამცველის მიმართ ცალსახად განაწყობს საერთაშორისო საზოგადოებასა და ქვეყნის შიგნით უფლებადამცველ საზოგადოებას იმისკენ, რომ ძალიან დიდი და მაღალი მოლოდინები არ გვქონდეს მომავალი სახალხო დამცველის საქმიანობის მიმართ. რასაკვირველია, მე ძალიან მინდა, რომ კარგი, უკეთესი სახალხო დამცველი გვყავდეს და უფრო მეტი გააკეთოს, უფრო მეტი შედეგები ჰქონდეს და უფრო მეტადაც გაანაწყენოს ხელისუფლება. თუ სახალხო დამცველმა ხელისუფლებას აამა, მაშინ გამოდის, რომ მას თავისი ფუნქცია არ შეუსრულებია.
- საჯარო დისკუსიები უნდა გაიმართოს?
- რა თქმა უნდა, უნდა გაიმართოს. აუცილებელია საჯარო დისკუსიები, კანდიდატების მოსმენა. რაც უფრო მეტი ადამიანი გაიცნობს მომავალ ომბუდსმენის კანდიდატს და რაც უფრო მეტი მხარდაჭერა ექნება საზოგადოებრივი ჯგუფებისგან, მით უფრო გაუადვილდება მას, იყოს მუდმივად ოპონირების რეჟიმში ხელისუფლებასთან და არ ეშინოდეს ისეთი შეფასებების, რომლებიც დღეს უჩა ნანუაშვილის მისამართით კეთდება.
- ქალბატონო ლია, ყველაზე კარგი სახალხო დამცველი შეგიძლიათ დაასახელოთ?
- მიუხედავად იმისა, რომ ჩვენთან ადამიანის უფლებების მდგომარეობა შიგადაშიგ მკვეთრად ცუდი დინამიკით გამოირჩეოდა, მე გამოვარჩევდი უჩა ნანუაშვილს, როგორც მაღალი დონის პროფესიონალს და ბატონ დავით სალარიძეს, რომელიც გახლდათ პირველი სახალხო დამცველი. ყველასთვის მოულოდნელად, მას შემდეგ, რაც ამდენი ხანი გავიდა, მისი დასკვნები, რეკომენდაციები, მაშინდელი ქმედებები დღესაც თავს იჩენს და პირადად მე ძალიან მნიშვნელოვან დასკვნებს მაკეთებინებს. ვფიქრობ, ადამიანები ამ თანამდებობაზე სანიმუშოდ უნდა თვლიდნენ ამ ორი პირის მოღვაწეობას მთელი თავისი შინაარსით. თუმცა, ყველა სახალხო დამცველმა, რომელიც ამ თანამდებობაზე მუშაობდა ჩვენთან, გარკვეულწილად, პოზიტიური წვლილი შეიტანა, რომ ეს საქმიანობა ყოფილიყო პრესტიჟული, არა ხელისუფლების საამებლად, არამედ ნამდვილად ადამიანის უფლებების დასაცავად.
