„რეზონანსი“: მეორე ტურში „ნაციონალების“ მხარდასაჭერი კამპანია ჩავარდა
„რეზონანსი“: ინტერვიუ სოსო ცინცაძესთან: „ჩვენთან ყოველი ორკაციანი პარტიის ლიდერს თავი ბისმარკი ჰგონია“
„რეზონანსი“: საკონსტიტუციო ცვლილებების ჯგუფი ჯერ მხოლოდ იდეის დონეზეა // „თუ სურვილი ექნება, პრეზიდენტსაც შეუძლია, მონაწილეობა მიიღოს“
—-
„ვერსია“: ინტერვიუ მამუკა არეშიძესთან: „მარნეულში მომხდარი პრეცედენტი პოლიტიკური დემარშია… აქ ჩვენი მეზობლების ჩანაფიქრს უფრო ვხედავ“ // რას გულისხმობს აზერბაიჯანელ ახალგაზრდებში გავრცელებული „რადიკალური პოლიტიკური მიმდინარეობა“ და არის თუ არა ქვემო ქართლში ეთნოკონფლიქტის საფრთხე
—-
„ახალი თაობა“: ინტერვიუ მამუკა არეშიძესთან: „ნაციონალები მოსახლეობას მხარდაჭერისკენ მესიჯებით მოუწოდებენ“ // „პარლამენტმა ქუთაისს არაფერი მოუტანა“
„ახალი თაობა“: ინტერვიუ ხათუნა ლაგაზიძესთან: „პრეზიდენტი გააქტიურდება, მაგრამ „ქართულ ოცნებას“ კონკურენციას ვერ გაუწევს“
„ახალი თაობა“: ინტერვიუ მერაბ მეტრეველთან: „მირჩევნია, „ოცნებამ“ საკონსტიტუციო უმრავლესობა მიიღოს“ // „არჩევანი ისევ ცუდსა და უარესს შორის გვიწევს“
„ახალი თაობა“: ინტერვიუ ვალერი გელბახიანთან: „ბიძინა ივანიშვილი აღარ ჩაერევა პოლიტიკურ პროცესებში“ // „თუ პარტიას ამომრჩევლის მხარდაჭერა აღარ აქვს, ის პოლიტიკიდან უნდა წავიდეს“ // „მოსალოდნელია, რომ მიხეილ სააკაშვილმა ახალი პარტია შექმნას“
„ახალი თაობა“: ინტერვიუ გია ჟორჟოლიანთან: „ვინც ხალხის არჩევანს გმობს, ის დემოკრატიის მტერია“
„ახალი თაობა“: რატომ აშენებენ რუსები გზებს საქართველოში // „ისე არ გამოვიდეს, ჩვენ თავად შევუწყოთ ხელი რუსეთს ოკუპაციაში“
——————-
„რეზონანსი“, 20 ოქტომბერი, 2016 წელი
მეორე ტურში „ნაციონალების“ მხარდასაჭერი კამპანია ჩავარდა
ეკატერინე ბასილაია
სამოქალაქო საზოგადოების სახელით ორი დღის წინ გავრცელებული მიმართვა, რომ არჩევნების მეორე ტურში პროდასავლურმა პარტიებმა მხარი ოპოზიციის კანდიდატს დაუჭირონ, რადგან “ქართული ოცნების” მიერ საკონსტიტუციო უმრავლესობის მოპოვება საფრთხეს შეიცავს, უშედეგოდ დასრულდა. პარტიები “ნაციონალების” მხარდაჭერისკენ საჯაროდ მოწოდებებს არ გეგმავენ. უფრო მეტიც, ლიდერების აბსოლუტური უმეტესობა თავადაც არ აპირებს, ხმა “ნაციონალებს” მისცეს. მხოლოდ ერთი პარტიის, “გირჩის” ლიდერი ზურაბ ჯაფარიძე აპირებს, მხარდამჭერებს აუხსნას, რატომ არის ცუდი საკონსტიტუციო უმრავლესობა და რატომ უნდა მისცენ ხმა “ოცნების” წინააღმდეგ. თუმცა მისი თანაპარტიელი ნიკა ქავთარაძე ამბობს, რომ საკუთარ მხარდამჭერებს უთხრას, სხვა პარტიას მიეცით ხმა, ეს უპრინციპობაა და არასერიოზულია.
ორადაა გაყოფილი აზრი “რესპუბლიკელებში”, სადაც ცალკეული ლიდერები ამბობენ, რომ ისინი “ნაციონალური მოძრაობის” სასარგებლოდ გააკეთებენ არჩევანს, მაგრამ პარტიის არც ერთი ლიდერი არ აპირებს მოწოდებების გაკეთებას. სხვა პარტიები კი აცხადებენ, რომ ამ მიმართვას ისინი საერთოდ არ შეუერთდებიან, ან საერთოდ არ აპირებენ არჩევნებზე წასვლას, ან “ნაციონალურ მოძრაობას” ხმას არ მისცემენ.
სამოქალაქო საზოგადოების მიმართვას ხელს საზოგადოებისთვის მეტ-ნაკლებად ცნობილი 44 ადამიანი აწერს და მისი პათოსი საკონსტიტუციო უმრავლესობის წინააღმდეგ ბრძოლაა. მოწოდებაში პირდაპირ ნათქვამი არ არის, რომ პროდასავლურმა პარტიებმა მეორე ტურში “ნაციონალურ მოძრაობას” დაუჭირონ მხარი, მაგრამ ოპოზიციურ კანდიდატებში სწორედ “ნაციონალების” მხარდაჭერა იგულისხმება იმ მარტივი მიზეზით, რომ მეორე ტური ტარდება 50 ოლქში და 50-დან 45 ოლქში ოპოზიციიდან სწორედ “ნაციონალების” კანდიდატები არიან გასულ.
მიმართვის ადრესატი კი 8 პარტიაა: “რესპუბლიკელები”, “თავისუფალი დემოკრატები”, “გირჩი”, ბურჭულაძის “სახელმწიფო ხალხისთვის”, ვაშაძის “ახალი საქართველო”, “ახლები”, “ნაციონალები” და ლეიბორისტები.
“ახალი მემარჯვენეების” ლიდერი მამუკა კაციტაძე აცხადებს, რომ საკონსტიტუციო უმრავლესობა ძალიან სახიფათო, ანტიდემოკრატიული და რეგრესული მოცემულობაა, ის პრობლემაა ქვეყნისთვის, მაგრამ მასზე არანაკლებ პრობლემაა “ნაციონალური მოძრაობაც”, თავისი არსით. იგი ამბობს იმასაც, რომ რატომღაც სამოქალაქო საზოგადოების ამ ნაწილს 2008 წელს არ გაუპროტესტებია “ნაციონალური მოძრაობის” მიერ მოპოვებული საკონსტიტუციო უმრავლესობა და მინიშნებას აკეთებს იმაზეც, რომ მოწოდების ავტორთა ერთი ნაწილი სწორედ “ნაციონალების” მხარდამჭერია.
„რვა წლის წინ ანალოგიურ მომენტში არაფერი მსგავსი არ გაკეთებულა. ამით იმის თქმა არ მსურს, რომ გინდა თუ არა, ეს ხალხი ყველა “ნაციონალური მოძრაობის” აქტიური მხარდამჭერია და “ნაციონალების” პროექტში იღებენ მონაწილეობას. ეს ყველას არ ეკუთვნის, მაგრამ ცალკეული პიროვნებები, ვინც ამ მოწოდების ავტორები არიან, ბუნებრივია “ნაციონალური მოძრაობის” ძალიან ახლო წარმომადგენლები არიან სხვადასხვა ფორმით,” – აცხადებს მამუკა კაციტაძე. მისი თქმით, დღეს საკონსტიტუციო უმრავლესობის მოცემულობა, სამწუხაროდ 8 ოქტომბრის შემდეგ უკვე დადგა და ახლა მოწოდებებით არაფერი შეიცვლება.
“ბოლო ფაზაზე შედეგი როგორც წესი არ იცვლება ხოლმე, ამიტომაც ეს მოწოდებები უაზრობაა. ამას რომ თავი გავანებოთ, თუ საკონსტიტუციო უმრავლესობა სერიოზული პრობლემაა ქართული სახელმწიფოსა და დემოკრატიისთვის, არანაკლებ სერიოზული პრობლემა მგონია “ნაციონალური მოძრაობა” თავისი არსით, რომელიც დღეს თითქოს უნდა მოგვევლინოს ამ მრავალპარტიულობის გადამრჩენლად, საკონსტიტუციო უმრავლესობის არ შექმნის გადამრჩენად და რაც ყველაზე უფრო სასაცილოა, ქართული ოპოზიციური სპექტრის მაკონსოლიდირებელ ეპიცენტრად. 2008 წელს თავისი მეცადინეობით ჰქონდა “ნაციონალურ მოძრაობას” შექმნილი საკონსტიტუციო უმრავლესობა, რასაც შემდეგ მანდატების დატოვება, პარლამენტში არშესვლა და მთელი რიგი ამბები მოჰყვა. ხოლო საკონსტიტუციო უმრავლესობას წინ უძღოდა ჯერ მოპარული საპრეზიდენტო არჩევნები, შემდეგ მრავალდღიანი შიმშილობა. ამიტომაც “ნაციონალური მოძრაობა” ქართული დემოკრატიის გადამრჩენად ვერ წარმომიდგენია. უცებ, რომ გავგიჟდეთ მემარჯვენეები და ასეთი მოწოდება გავაკეთოთ, ჩვენი ამომრჩეველი, ბევრი თუ ცოტა, ვერ გაიგებს და ამ გადაწყვეტილებას ჩვენ არ მივიღებთ,” – აღნიშნავს მამუკა კაციტაძე.
ლეიბორისტული პარტიის აღმასრულებელ მდივან გიორგი გუგავას თქმით, პარტიაში ამ პათოსს “არც ერთ შემთხვევაში არ იზიარებენ“: „ეს არის იმ თამაშის გაგრძელება, ტოტალურად გაყალბებული არჩევნების გათეთრება და ლეგიტიმურობის შეძენა, რომელიც 2016 წლის 8 ოქტომბერს ჩატარდა. ბუნებრივია, ჩვენ ამ ფარსში მონაწილეობას არ მივიღებთ. მეტსაც გეტყვით, თუ “ნაციონალური მოძრაობა” შეთანხმებული არ არის ბატონ ივანიშვილთან, მეორე ტურს ბოიკოტი უნდა გამოუცხადონ და პარლამენტში არ უნდა შევიდნენ, რაც ავტომატურად პარლამენტის არალეგიტიმურობას ნიშნავს და ასევე ივანიშვილის ხელისუფლებიდან წასვლას დააჩქარებს. თუმცა არსებობს სერიოზული ვარაუდი იმის შესახებ, რომ არჩევნების წინ ბოკერია ივანიშვილს გაურიგდა. ვინც მეორე ტურებში მონაწილეობით ამ ტოტალურად გაყალბებული არჩევნების ლეგიტიმაციას უწყობს ხელს, ის ივანიშვილის ავტოკრატიული მმართველობისთვის პოლიტიკური ლეღვის ფოთლის ფუნქციას ასრულებს,” – ამბობს “რეზონანსთან” საუბრისას გიორგი გუგავა.
“სახელმწიფო ხალხისთვის” წევრის, გიორგი პაპავას განცხადებით, მთავარია, ხალხი მეორე ტურში მივიდეს და იქ თავად გადაწყვიტოს, რა ურჩევნია: „მე არც “ნაციონალურ მოძრაობას” ვუჭერ მხარს და არც “ოცნებას”, – აღნიშნავს იგი.
„პოლიტიკური პლატფორმა – ახალი საქართველოს” ლიდერის, გიორგი ვაშაძის თქმით, სამოქალაქო საზოგადოების წარმომადგენლების მიმართვის ხელმომწერებისგან სჭირდება მეტი არგუმენტაცია, რატომ უნდა დაუჭირონ მხარი “ნაციონალურ მოძრაობას”, ხოლო რა შედეგი დადგება, ეს ამომრჩევლის გადასაწყვეტია.
“ნაციონალური მოძრაობის” მხარდაჭერა ჩვენს მხარდამჭერებს ვერაფერს შეუცვლის, არც იქნება სწორი და არც დაუჭერენ მხარს. კიდევ ერთი საკითხი, “ნაციონალური მოძრაობა” საერთოდ არ ასხივებს იმას, რომ ბრძოლას აპირებს მეორე ტურში. სხვა პოლიტიკურ პარტიებზე რომ მიდგა ჯერი, ჯერ შიგნით მოიძიონ ძალები, რამდენად არიან განწყობილი, რომ იბრძოლონ მეორე ტურისთვის. ამას დღეს ვერ ვხედავ და ამიტომაც ვფიქრობ, რომ ჩვენი პოზიცია ამ მხარდაჭერასთან დაკავშირებით იქნება ნეგატიური,” – მიიჩნევს გიორგი ვაშაძე.
რესპუბლიკური პარტია არ აპირებს, ამომრჩეველს მოწოდებით მიმართოს და საერთოდ, ლიდერებს შორის აზრიც გაყოფილია იმაზე, “ოცნებას” დაუჭირონ მხარი, თუ “ნაციონალებს”. პარტიის თავმჯდომარე დავით უსუფაშვილი აცხადებს, რომ ის არც ერთს არ შემოხაზავს. იგი ამბობს, რომ სამოქალაქო აქტივისტების პათოსი მისთვის გასაგებია, მაგრამ მეორე ტურებში ოპოზიციის კანდიდატებისთვის მხარის დაჭერა პოლიტიკურად შედეგს და პარლამენტში ძალთა ბალანსს მაინც ვერ შეცვლის, სამაგიეროდ 4 წელი პარტიას ექნება დამღა, რომ “ნაციონალების” ამომრჩევლები არიან.
თავდაცვის ყოფილი მინისტრი თინა ხიდაშელი “ფეისბუქზე” წერს, რომ საკონსტიტუციო უმრავლესობის წინააღმდეგ ბრძოლა საჭირო საქმეა, თუმცა “ნაციონალური მოძრაობისთვის” ხმის მიცემის კამპანიაში არ ჩაებმება: „მე მეორე ტურში ხმის მისაცემად არ მივდივარ, ვინაიდან პასუხისმგებლობას ვერც ერთ კანდიდატზე ვერ ავიღებ, ორივე თანაბარი კატასტროფაა პარლამენტისთვის და პასუხისმგებლობა სწორედ იმათ უნდა ზიდონ, ვინც ისეთი 9 ოქტომბერი უზრუნველყო, როგორიც დადგა; “ნაცმოძრაობისთვის” ხმის მიცემის კამპანიაში არასოდეს ჩავებმები, ვინაიდან… რა ვიცი. მგონი განმარტება არ სჭირდება,” – წერს თინა ხიდაშელი.
არც ლევან ბერძენიშვილი აპირებს მეორე ტურში ხმის მისაცემად მივიდეს.
განსხვავებული პოზიციები აქვთ დავით ბერძენიშვილსა და დავით ზურაბიშვილს და ისინი საკონსტიტუციო უმრავლესობის წინააღმდეგ აპირებენ ხმის მიცემას: „პარტიაში ვთქვით, რომ ყველა ინდივიდუალურ არჩევანს გააკეთებს. პირადად ჩემთვის საკონსტიტუციო უმრავლესობა უფრო დიდი საფრთხეა, ვიდრე სამი-ოთხი “ნაციონალით” მეტი პარლამენტში. “ნაციონალური მოძრაობის” საპარლამენტო უმრავლესობა რომ იყოს, ამას უფრო დიდ საფრთხედ ჩავთვლიდი, მაგრამ ახლა საუბარია 4-5-ით მეტ “ნაციონალზე”, – თვლის დავით ზურაბიშვილი.
ახალ პოლიტიკურ ცენტრ “გირჩის” ლიდერი მეორე ტურში “ნაციონალურ მოძრაობის” მხადრაჭერის მოწოდების პათოსს სრულად იზიარებს: „ჩემი აზრით, ნებისმიერი მოქალაქე უნდა მივიდეს და ხმა უნდა მისცეს იმას, რომ ერთ პარტიას ამ ქვეყანაში არ ჰქონდეს საკონსტიტუციო უმრავლესობა, გამომდინარე იქიდან, რა საფრთხეები ახლავს ამას და გამომდინარე იქიდან, რა ცუდი გამოცდილება გვაქვს წინა ხელისუფლების შემთხვევაში. პათოსს სრულად ვიზიარებ”, – აცხადებს ზურაბ ჯაფარიძე.
ნიკა ქავთარაძე კი “რეზონანსთან” საუბარში ამბობს, რომ ჯაფარიძის განცხადებას ეთანხმება იმაში, რომ საკონსტიტუციო უმრავლესობა დიდი საფრთხეა, თუმცა ამომრჩევლებისთვის ამგვარ მიმართვას წარმოუდგენელს და არასერიოზულს უწოდებს.
“ჩვენი კონსტიტუცია შეიძლება არ არის იდეალური, მაგრამ მაინც დღესდღეობით რა პოლიტიკური სიტუაციაც გვაქვს, ვინც ხელისუფლებაშია, მათ არ უნდა ჰქონდეთ კიდევ ერთი დამატებითი ბერკეტი საკონსტიტუციო უმრავლესობის სახით და ზურა ჯაფარიძეს ვეთანხმები. სხვა მხრივ, ჩვენს მხარდამჭერებს რომ მოვუწოდოთ, სხვა პარტიას მისცენ ხმა, ეს წარმოუდგენელია. უპრინციპობა იქნება, საკუთარ მხარდამჭერებს უთხრა, სხვას დაუჭირონ მხარი. ვფიქრობ, რომ ყველა პოლიტიკოსი მესიჯებსა და მიმართვებში ფრთხილი უნდა იყოს. ყველგან, ვინც წლების განმავლობაში “ნაციონალურ მოძრაობას” აგინებდა, წარმოუდგენელია ხალხმა დამაჯერებლად მიიღოს ის, რომ მოდით, ახლა “ნაციონალებს” დავუჭიროთ მხარი, იმიტომ, რომ არ გაიმარჯვოს “ოცნებამ” – ეს არასერიოზული მგონია,” – ამბობს ნიკა ქავთარაძე.
„რეზონანსი“, 20 ოქტომბერი, 2016 წელი
ინტერვიუ სოსო ცინცაძესთან: „ჩვენთან ყოველი ორკაციანი პარტიის ლიდერს თავი ბისმარკი ჰგონია“
თაკო მათეშვილი
პოლიტოლოგი სოსო ცინცაძე პარლამენტსგარეთ დარჩენილი ოპოზიციური პარტიების გაერთიანების აუცილებლობაზე საუბრობს და აცხადებს, რომ ამის გარეშე მათ წარმატების მიღწევის შანსი არც მომდევნო არჩევნებში ექნებათ. ამ ნაბიჯის გადადგმაში კი პარტიებს ხელს, მისი აზრით, იმ ლიდერების ამბიციები უშლის, რომლებსაც ამ სტატუსის დათმობა, სხვა პოლიტიკოსის ლიდერად აღიარება და მის გარშემო შემოკრება უჭირთ. შედეგად, პირად ამბიციებს პოლიტიკური და პარტიული ინტერესები ეწირება.
“რეზონანსთან” ინტერვიუში სოსო ცინცაძე პრემიერის ინიციატივასაც ეხმაურება კონსტიტუციაში ცვლილებების შეტანის მიზნით სამუშაო ჯგუფის შექმნის თაობაზე და აღნიშნავს, რომ მისთვის გაუგებარია, თუ რა იგულისხმება ამაში. განსაკუთრებით იმ ფონზე, როცა საკონსტიტუციო კომისია უკვე ისედაც არსებობს. ზოგადად, სოსო ცინცაძეს საკონსტიტუციო ცვლილებებზე საუბარი ახლა უადგილოდ ეჩვენება და დასძენს, რომ ქვეყანას ბევრად სერიოზული პრობლემებიც აქვს.
სოსო ცინცაძე: როგორც ჩანს, ჯგუფი სხვაა და კომისია – სხვა. ვერ გეტყვით, რა იგულისხმება სამუშაო ჯგუფში. ჩემი აზრით, ახალი მთავრობის წინაშე ეს ნომერი პირველი ამოცანა არ უნდა ყოფილიყო, ვინაიდან დღეს მთავარი ქვეყნის ეკონომიკური მდგომარეობაა, ლარის ბედი, რომელიც ისევ ზემოთ ავარდა. დავიჯერო, ამ დროს მთავარი პრიორიტეტი კონსტიტუციაში ცვლილებების შეტანაა? ამით წინასაარჩევნო დაპირებები – თავისუფლება, სწრაფი განვითარება, კეთილდღეობა უზრუნველყოფილი იქნება? ასე რომ, ჩემთვის ეს ყველაფერი გაუგებარია და უცნაურადაც მეჩვენება. მით უმეტეს, რომ საკონსტიტუციო კომისია, რომელიც დაახლოებით ორი წლის წინ შეიქმნა, ერთხელაც არ შეკრებილა. არადა, რამდენადაც ვიცი, ამ კომისიაში ძალიან კვალიფიციური კონსტიტუციონალისტები არიან.
- ბოლო დღეებში საკონსტიტუციო ცვლილების რამდენიმე იდეა წამოვიდა. მაგალითად, პრეზიდენტის არჩევის წესის შეცვლის ან პარლამენტის თბილისში დაბრუნების შესახებ. თქვენ რას ფიქრობთ ამაზე, რამდენად დროულად გეჩვენებათ ეს ინიციატივები?
- სიმართლე გითხრათ, ჩემთვის პრინციპული მნიშვნელობა არ აქვს იმას, თუ სად იქნება პარლამენტი – ქუთაისში თუ თბილისში. თავიდანვე არ ვიყავი იმის მომხრე, რომ ქუთაისში გადასულიყო. ვნახეთ, რომ ამ ოთხმა წელიწადმა ვერ გაამართლა. პარლამენტი ეფექტური არ იყო, იგი პრაქტიკულად დედაქალაქს მოსწყდა. საქართველო ხომ თავკომბალა ქვეყანაა, ყველაფერი თბილისშია თავმოყრილი, ინტელექტუალური, სამეცნიერო, ეკონომიკური პოტენციალი და ა.შ. – მოკლედ, ყველაფერი. საქართველო არაა ევროპის რომელიმე დიდი ქვეყანა, რომ მათ მსგავსად უწყებები სხვადასხვა ქალაქში იყოს გაბნეული. საკონსტიტუციო სასამართლოც პრაქტიკულად მოსწყდა ქვეყანას ბათუმში გადატანით.
რაც შეეხება პრეზიდენტის არჩევის წესის ცვლილებას, ვფიქრობ, ჩვენთვის ნაადრევია ის, რომ პრეზიდენტს პარლამენტი ირჩევდეს. მით უმეტეს იმ პირობებში, რომ ჯერ ბოლომდე გადაწყვეტილი არ არის, თუ როგორი იქნება პარლამენტი. ამიტომ, ეს ინიციატივა, ჩემი აზრით, ნაუცბათევია.
- არასამთავრობოებისა და სამოქალაქო საზოგადოების წარმომადგენლების გარკვეულმა ნაწილმა პოლიტიკურ პარტიებს ღია წერილით მიმართა, სადაც ისინი არჩევნების მეორე ტურში ოპოზიციური პარტიების კანდიდატების მხარდაჭერისკენ მოუწოდებენ, რათა “ქართულმა ოცნებამ” საკონსტიტუციო უმრავლესობის მიღება ვერ შეძლოს. ამგვარი მიმართვები რამდენად გამართლებულად მიგაჩნიათ და როგორ ფიქრობთ, რამდენად შეიძლება, მას შედეგი ჰქონდეს?
- შეუძლებელია, “ნაციონალებზე” გამწარებული ხალხი ამგვარი მიმართვებით დაარწმუნო. რამ უნდა აიძულონ ისეთი ადამიანები, რომლებიც ციხეში უსამართლოდ ისხდნენ, რომ ხმა “ნაციონალებს” მისცენ? ასეთი ადამიანი ხომ ათასობითაა. ეს გამორიცხულია. ტყუილია, თითქოს ჩვენს საზოგადოებაში ისეთი მაღალი პოლიტიკური კულტურა იყოს, რომ პირად სიმპათია-ანტიპათიებზე მაღლა დემოკრატიული პრინციპების ზეობას დააყენებენ. ქართული საზოგადოება დღეს თავისი ინტელექტუალური განვითარების ყველაზე დაბალ დონეზეა. ასეთ დაბალ დონეზე არასოდეს ყოფილა. თვით ედუარდ შევარდნაძის ეპოქაშიც კი ინტელექტუალური პოტენციალი ძველი ტრადიციით მოდიოდა, მაგრამ ის თაობაც წავიდა. ძველი გაქრა და ახალი ჯერ არ შექმნილა. ამიტომ, რომელ პოლიტიკურ კულტურაზე მელაპარაკებით? “ნაცმოძრაობაზე” გამწარებული ხალხი მზადაა, ხმა არათუ ოცნებას, არამედ “ისლამურ სახელმწიფოსაც” კი მისცეს. ასე რომ, ჩვენი სამოქალაქო საზოგადოება ჩვენივე საზოგადოების დღევანდელობას, რეალობას დიდი ხანია, მოწყვეტილია. ისინი მათი დამფინანსებლების პროგრამით ცხოვრობენ.
გარდა ამისა, რა უნდა ვთქვათ სამოქალაქო საზოგადოებაზე, საიდანაც ყოველდღიურად მთავრობაში გარბიან? კენჭს იყრიან, თანაც მმართველი პარტიის რიგებში. ასე რომ, ნუ ცდილობენ რომის პაპზე უფრო კათოლიკეები გამოჩნდნენ.
- ზოგიერთი მიდიასაშუალება თუ არასამთავრობო ორგანიზაცია აქტიურად ცდილობს, ხალხს აუხსნას, რომ საკონსტიტუციო უმრავლესობის ერთი პილიტიკური ძალის ხელში მოხვედრა ცუდი, რატომაა ცუდი და ა.შ….
- კი, მაგრამ ამას ხალხს ვერ აუხსნი. საზოგადოების პოლიტიკური განათლება 15 წლის წინ მაინც უნდა დაწყებულიყო და არა ახლა, არჩევნების შემდეგ. ასეთი კრიზისის დროს გაახსენდება ხოლმე ყველას პოლიტიკური კულტურა. ამ დროს პოლიტიკური კულტურა არაა ისეთი ხილი, რომ ერთ კვირაში დამწიფდეს. საზოაგდოების აღზრდას 15-20 წელი სჭირდება. ნახეთ რა ხდება სკოლებსა და უმაღლეს სასწავლებლებში. რომელი პოლიტიკური კულტურით აღჭურვილი ახლაგაზრდა გამოდის იქიდან? ამიტომ, ზღაპარია იმის ახსნა, თუ რატომაა საკონსტიტუციო უმრავლესობა ცუდი. თეორიულად ყველამ ვიცით, რომ ცუდია, მაგრამ თავის პირად ანტიპათიას ამას არავინ ანაცვალებს. გამორიცხულია.
- გუშინ “მრეწველების” ერთ-ერთმა ლიდერმა ზურაბ ტყემალაძემ პოლიტიკიდან წასვლის შესახებ განცხადება გააკეთა. არჩევნების შემდეგ უკვე რამდენიმე განცხადება მოვისმინეთ ამის თაობაზე. რატომ გარბის, თქვენი აზრით, ხალხი პოლიტიკიდან?
- ქართული პოლიტიკისათვის ეს ალბათ აუნაზღაურებელი დანაკლისი იქნება. კაცმა ნახა, რომ პერსპექტივა არ აქვს და აბა, რა ქნას?
- ანუ, პოლიტიკოსობა უპერსპექტივო საქმიანობად იქცა?
- არაა პერსპექტივა და თანაც, არავის სურს, პარტია საკუთარი ხარჯით შეინახოს. პოლიტიკაში დარჩენას ფინანსები სჭირდება. ტყემალაძეს ფული არ უჭირს, მაგრამ ეტყობა არ უნდა ეს ფული პარტიის შესანახად ხარჯოს. მიხვდნენ, რომ მაგათი დრო წავიდა.
- თუმცა, ამგვარად წასული პოლიტიკოსები ზოგჯერ უკანაც ბრუნდებიან ხოლმე. მაგალითად, ეს არც ირაკლი ალასანიამ გამორიცხა. როგორ ფიქრობთ, ეს არასტაბილურობა ამომრჩეველზე როგორ მოქმედებს?
- გულგატეხილობას და იმედგაცრუებას იწვევს. პოლიტიდან წასვლა და შემდეგ ისევ მობრუნება რამდენიმე პოლიტიკოსმა სცადა, მაგრამ არ გამოუვიდათ.
- რაც შეეხება პარტიას, როგორ მოქმედებს ის, რომ მას ლიდერები ტოვებენ? რა პერსპექტივა აქვთ ახლა “თავისუფალ დემოკრატებს”?
- არაფერი. არანაირი პერსპექტივა არ აქვთ. ჩვენთან ხომ პარტია მხოლოდ ლიდერია. ლიდერი თუ მიდის, პარტიაც ქრება.
- ანუ, მათი განცხადებები იმაზე, რომ პარტია არსებობას არ წყვეტს და მუშაობას ჩვეულ რეჟიმში გააგრძელებს, უბრალოდ სიტყვებია და მეტი არაფერი?
- რასაკვირველია. აბა, რას იტყვიან?! ალასანია და მთელი ხელმძღვანელობა წავიდა და ახალ ხელმძღვანელობას რა ფინანსური ბაზა ექნება, არ ვიცი. თუნდაც “მრეწველებიდან” თოფაძე და ტყემალაძე თუ წავლენ, პარტია დარჩება? ამას ვერ დავიჯერებ.
- არჩევნების დასრულებისთანავე დაიწყო საუბარი პარლამენტსგარეთ დარჩენილი ოპოზიციური პარტიების შესაძლო გაერთიანებაზე. ზოგმა ამის ინიციატივა პირდაპირ წამოაყენა, ზოგმა კონსულტაციები არ გამორიცხა. თქვენ რამდენად რეალურად და მიზანშეწონილად მიგაჩნიათ ეს?
- მიზანშეწონილად კი მიმაჩნია, მაგრამ რეალურად არა – ამბიციების გამო. ჩვენთან ყოველი ორკაციანი პარტიის ლიდერს თავი ბისმარკი ჰგონია და ყველას უნდა, რომ მის გარშემო გაერთიანდნენ სხვები. ასე არ გამოვა. თავიანთი ამბიციები უნდა დათმონ, აღიარონ, რომ არასაპარლამენტო ოპიზიციას ერთი ლიდერი ჰყავს და მას შეუერთდნენ, მაგრამ როგორც უკვე ვთქვი, პირადი ამბიციების გამო ეს გამორიცხულია. ზოგ პარტიას ერთი კი არა, რამდენიმე ლიდერიც კი ჰყავს. ერთ გადაცემაში ერთია ლიდერი, მეორეში – მეორე და ა.შ. შიგნით ვერ გამოუყვიათ ერთი ლიდერი და სხვას აღიარებენ? მაგალითად, “რესპუბლიკელები” ოდესმე ნინო ბურჯანაძეს ლიდერად აღიარებენ? არასოდეს. მიუხედავად იმისა, რომ არჩევნებში დამოუკიდებლად ისინი ვერასოდეს გაიმარჯვებენ. ეს თავადაც მშვენივრად იციან, მაგრამ არასოდეს მიიღებენ ლიდერად სხვას. “რესპუბლიკელებმა” ივანიშვილი არ აღიარეს ლიდერად და სხვას აღიარებენ? ასე რომ, საქართველო ასეთი ბარდაგისთვისაა განწირული.
- ანუ, პირად ამბიციებს პოლიტიკური და თუნდაც პარტიული ინტერესები ეწირება?
- რასაკვირველია. თუნდაც ახლა, ყველა ჩივის იმაზე, რომ არჩევნები გაყალბდა, მაგრამ მხოლოდ ერთი პარტია იბრძვის – “გაერთიანებული დემოკრატები”.
- თქვენი აზრით, სხვა პარტიები რატომ პასიურობენ?
- არ ვიცი, სხვადასხვა მიზეზი აქვთ. შეიძლება იმედგაცრუებულები არიან და ფიქრობენ, რომ მაინც არაფერი გამოუვათ – ფარ-ხმალი დაყარეს, ზოგი შეიძლება სხვა ინტერესის გამო გაჩუმდა. მთავარი ფაქტია – არავინ იბრძვის. რატომ -ეს უკვე სხვა საკითხია.
„რეზონანსი“, 20 ოქტომბერი, 2016 წელი
საკონსტიტუციო ცვლილებების ჯგუფი ჯერ მხოლოდ იდეის დონეზეა
„თუ სურვილი ექნება, პრეზიდენტსაც შეუძლია, მონაწილეობა მიიღოს“
ნინო ქეთელაური
საქართველოს კონსტიტუციაში ცვლილებების შეტანის მიზნით ჯგუფის შექმნა გიორგი კვირიკაშვილის უბრალოდ იდეაა და არა ინიციატივა, რომელშიც პრეზინდენტსაც შეუძლია, ჩერთოს – ამის შესახებ “რეზონასს” პრემიერის აპარატში განუცხადეს.
ეს საკითხი პრემიერ-მინისტრმა მთავრობის გუშინდელ სხდომაზე გააჟღერა, სადაც აღნიშნა, რომ აუცილებლად შესაქმნელია ჯგუფი, რომელიც საზოგადოების თითოეული წევრის ფართო ჩართულობით, მოახდენს ისეთ ცვლილებებს, “რომ მომავალში ვერავინ ვერასოდეს ვეღარ მოახდინოს ხელისუფლების კონცენტრირება, უზურპირება და ეს იყოს ერთხელ და სამუდამოდ ნამდვილად ევროპული დემოკრატიული საქართველოს კონსტიტუცია”.
მიუხედავად იმისა, რომ არის მოლოდინი, საკონსტიტუციო ცვლილებების მთავარ სამიზნედ პრეზიდენტის ინსტიტუტი იქცეს და მას ისედაც მწირი უფლებამოსილება კიდევ უფრო შეეკვეცოს, პრემიერის იდეას მაშინვე გამოეხმაურა პრეზიდენტი და განაცხადა, რომ მზად არის, ეს ჯგუფი თავადვე დააფუძნოს.
“ჩვენ მზად ვართ, რომ დღესვე დავიწყოთ კონსულტაციები აღნიშნული სამუშაო ჯგუფის საქმიანობის წესსა და სტრუქტურაზე. ამავდროულად, ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ ჩვენ გავითვალისწინოთ წინა საკონსტიტუციო კომისიის მუშაობის გამოცდილება იმისათვის, რომ აღნიშნული ახალი საკონსტიტუციო სამუშაო ჯგუფი არ იყოს ისეთივე არაეფექტიანი, როგორიც წინა საკონსტიტუციო კომისია იყო,” – განაცხადა პრეზიდენტის ადმინისტრაციის უფროსმა გიორგი აბაშიშვილმა.
“რეზონანსის” კითხვაზე, თანახმაა თუ არა გიორგი კვირიკაშვილი, რომ ეს ჯგუფი პრეზიდენტმა დააფუძნოს, პრემიერის აპარატში განაცხადეს, რომ “თუ პრეზიდენტს აქვს ამის სურვილი, შეუძლია, ჯგუფის საქმიანობაში თავადაც იყოს ჩართული.”
“ამ ცვლილებებზე მსჯელობა საპარლამენტო ფორმატში მოხდება, სადაც უნდა იყოს მაქსიმალური ჩრთულობა, როგორც პოლიტიკური სპექტრის, ისე სამოქალაქო სექტორის და ყველა დაინტერესებული მხარის. მათ შორის, თუ სურვილი ექნება, პრეზიდენტსაც შეუძლია, მონაწილეობა მიიღოს. მაგრამ ეს ყველაფრი უნდა მოხდეს არჩევნების დასრულების შემდეგ, როდესაც პარლამენტი საკუთარ საქმიანობას შეუდგება,” – აცხადებენ პრემიერის აპარატში.
კონსტიტუციონალისტი ვახტანგ ძაბირაძე, რომელიც წინა საკონსტიტუციო ცვლილებების კომისიის წევრი იყო, “რეზონანსთან” საუბრისას აღნიშნავს, რომ მაშინ საკონსტიტუციო ცვლილებებით სახელისუფლებო გუნდის ძირითადი ბირთვი საკმარისად დაინტერესებული არ იყო.
“მე ვფიქრობ, ამ შემთხვევაში, ჯგუფზე არ არის საუბარი და ისევ სახელმწიფო საკონსტიტუციო კომისია უნდა შეიქმნას, რომელიც არსებული კონსტიტუციის გადასინჯვაზე იმუშავებს. თუ ახალი შეიქმნა, რამდენად გაიზიარებს წინა ჯგუფის ბედს, მაგას ვერ გეტყვით, მაგრამ მაშინ, რამდენადაც ვიცი, ხელისუფლების, “ქართული ოცნების” ძირითადი ბირთვი არ იყო დაინტერესებული ამ საკონსტიტუციო ცვლილებებით. მართალია, არც საკონსტიტუციო უმრავლესობა ჰყავდათ პარლამენტში, მაგრამ ინტერესის შემთხვევაში, შეიძლებოდა კომისიას საბოლოო პროდუქტი დაედო და შედეგიც მზად იქნებოდა. დღეს “ქართული ოცნება” პარლამენტში კენჭის საყრელად პირდაპირ გამზადებულ მასალას გაიტანდა. მაგრამ, როგორც ჩანს, მაშინ ამის მზაობა არ იყო,” – ამბობს ვახტანგ ძაბირაძე და აღნიშნავს, რომ კომისიის შექმნა მხოლოდ იმ შემთხვევაშია გამართლებული, თუ კონსტიტუციის მთლიან გადასინჯვას ემსახურება და არა წინასწარ დაანონსებული მხოლოდ სამი საკითხის გადაწყვეტას.
“თუ კონსტიტუციის მთლიან გადასინჯვაზე იქნება საუბარი, მაშინ ალბათ კომისია შეიქმნება, თუ არა და იქნება ცალკეული ინიციატივები, რომლებიც ჩვეულებრივ გავა კენჭისყრაზე. ამას ცალკეული ჯგუფიც გააკეთებს. მთავარია, რას გულისხმობენ ამ ჯგუფში.
“თუ სერიოზულად არის საუბარი იმაზე, რომ კონსტიტუცია შეიქმნას ისეთი, რომ ქვეყანას წაადგეს, მაშინ ეს მართლა ფართო კონსენსუსი უნდა იყოს და დაკომპლექტეს სპეციალისტებით, ექსპერტებით, არასამთავრობო სექტორით, ასევე პოლიტიკური ორგანიზაციებითა და პარტიებით, მიუხედვად იმისა, პარლამენტში არიან თუ არა.
“უნდა მოიძებნოს მოდელი, რომ ამ მრავალრიცხოვნობამ პრობლემები არ შექმნას, იმავე კვორუმის, გადაწყვეტილების მიღების პროცესში. მაგრამ აქაც შეიძლება გამოსავალი მოიძებნოს. ეს იმ შემთხვევაში, თუ მართლა სერიოზულად ვაპირებთ ქვეყნისითვის საჭირო კონსტიტუციის შექმნას. შესაძლოა მათ უნდათ მხოლოდ პარლამენტის ქუთაისიდან თბილსიში გადმოტანა, პრეზიდენტის არჩევის წესის ცვლილება… თუ მხოლოდ რამდენიმე საკითხი აინტერესებთ, მაშინ ამ ფართო ჯგუფის შექმნას აზრი არ აქვს. მათ ექნებათ საკონსტიტუციო უმრავლესობა და სამი-ოთხი კაცი ამის ფორმულირებას ისედაც გააკეთებს. მაგრამ ეს არ იქნება კონსტიტუციის სერიოზული გადასინჯვა და ეს პრობლემა ისევ დარჩება,” – ამბობს ვახტანგ ძაბირაძე.
——————-
„ვერსია“, 19 ოქტომბერი, 2016 წელი
ინტერვიუ მამუკა არეშიძესთან: „მარნეულში მომხდარი პრეცედენტი პოლიტიკური დემარშია… აქ ჩვენი მეზობლების ჩანაფიქრს უფრო ვხედავ“ // რას გულისხმობს აზერბაიჯანელ ახალგაზრდებში გავრცელებული „რადიკალური პოლიტიკური მიმდინარეობა“ და არის თუ არა ქვემო ქართლში ეთნოკონფლიქტის საფრთხე
თათია გოჩაძე
22 ოქტომბერს, ქვეყნის მასშტაბით 6 საარჩევნო უბანზე, ხელახალი არჩევნები ჩატარდება. ყველაზე რთული ვითარება მარნეულშია, სადაც დაპირისპირებაც მოხდა და პროცესში სპეცრაზმიც ჩაერთო. ,,ვერსიის” ინფორმაციით, ამ მუნიციპალიტეტში დღესაც წინასაარჩევნო კამპანია საკმაოდ დაძაბულად მიმდინარეობს. რა ხდება მარნეულში და არის თუ არა იქ ეთნიკური კონფლიქტის საფრთხე? ამ კითხვებზე პასუხის მისაღებად, ექსპერტ მამუკა არეშიძეს დავუკავშირდით.
- ბატონო მამუკა, მარნეულსა და ადგილობრივ მოსახლეობას კარგად იცნობთ. თქვენი აზრით, რატომ მოხდა დაპირისპირება 8 ოქტომბერს მარნეულში?
- ჩემთვის დიდი მნიშვნელობა აქვს ფაქტს, რაც მარნეულში მოხდა. ზედაპირული მონაცემებით, დაპირისპირება იყო პაატა ბურჭულაძის პარტიასა და ნაციონალებს შორის, რამაც ექსცესი გამოიწვია. არის სხვა ინფორმაციაც, რომელსაც საქართველოს აზერბაიჯანული კონგრესის თავმჯდომარე ავრცელებს. მისი თქმით, ამ აქციის უკან, სინამდვილეში, ნაციონალური მოძრაობა დგას _ სპეციალურად შექმნეს დაძაბულობა. კონკრეტულ გვარებს ასახელებს, ვინც ამის უკან იდგა. ეს ყველაფერი ზოგადი ინფორმაციაა, მე კი მინდა, ამ მუნიციპალიტეტის პრობლემებს სიღრმისეულად შევხედო.
- რას გულისხმობთ, რეალურად რა პრობლემაა მარნეულში?
- ჩვენ ყოველთვის ვსაუბრობდით პოლიტიკური ისლამის თაობაზე. ვიცით, 90-იან წლებში, მთავრობების არასწორი მიდგომის გამო, სწორედ პანკისის ხეობიდან დაიწყო საქართველოში სალაფიზმის გავრცელება და ის დღეს საქართველოს 5 რეგიონშია მოდებული, მათ შორის – ქვემო ქართლში. პანკისში დაახლოებით 8000 ადამიანი ცხოვრობს. აქედან ყველა არ არის სალაფიტი ანუ როგორც ჩვენ ვუწოდებთ, ვაჰაბიტი, ქვემო ქართლში კი აბსოლუტურად განსხვავებული მდგომარეობაა – ამ რეგიონში ვაჰაბიზმმა ნელ-ნელა მოიკიდა ფეხი და საკმაოდ აქტუალურია.
- არჩევნებზე მომხდარ ინციდენტთან ვაჰაბიტებს რა კავშირი აქვთ?
- ამ კონკრეტულ შემთხვევასთან დაკავშირებით ვაჰაბიტები არაფერ შუაში არიან, მაგრამ ამის მიღმა დგას სხვა მიმდინარეობა, რომელსაც შეიძლება ვუწოდოთ რადიკალური პოლიტიკური მიმდინარეობა. ის აზერბაიჯანელ მოსახლეობაში, განსაკუთრებით, ახალგაზრდებში გაჩნდა, რაც ხელისუფლების შეცდომებმა განაპირობა – ხელისუფლება ძირითადად ცდილობს, უშიშროების ძალების მეშვეობით აკონტროლოს ვითარება ისეთ რთულ რეგიონებში, სადაც ეთნიკური უმცირესობები ცხოვრობენ. თავისთავად უშიშროების მუშაობა საჭიროა, მაგრამ არსებობს სხვა – საგანმანათლებლო, ჰუმანიტარული გზებიც, რათა ინტეგრაციის პროცესი დაჩქარდეს და უფრო ინტენსიური გახდეს. მაგალითად, ქართული ენის სწავლება უნდა გაძლიერდეს.
- როგორც ვიცი, ასეთ რეგიონებში, ქართული ენის სპეციალური პროგრამა მოქმედებს...
- დიახ, მაგრამ მასობრივი კი არა, ფრაგმენტული ხასიათი აქვს, რის გამოც შედეგს ვერ ვიღებთ. ვერ ვხედავ ამ რეგიონის განვითარებას სახელმწიფოებრივ სივრცეში ინტეგრაციის თვალსაზრისით და შესაბამისად, გაჩნდა ახალგაზრდების სერიოზული დაჯგუფება, რომელიც პოლიტიკურ ისლამში არა, მაგრამ ზოგადად პოლიტიკაშია ჩართული. რადგან ეს ახალგაზრდები საზრდოს ვერ პოულობენ სახელმწიფო იდეოლოგიაში, მათზე გავლენას ახდენენ სხვა ქვეყნის წარმომადგენლები.
- რომელ ქვეყნებს გულისხმობთ?
- ნუ მომთხოვთ იმ ქვეყნების დასახელებას… არ მინდა, ეს განსჯის საგანი გახდეს. თუმცა რასაკვირველია, ეს ქვეყნები ჩვენი მეზობლები არიან. ეს ჩემთვის ნათელი გახდა მიმდინარე წლის 26 ივლისს, როცა დმანისში ე.წ. მწყემსის დღეს ვესწრებოდი. ეს სასოფლო დღესასწაული ყოველთვის კონკრეტულ პროფესიასთან იყო დაკავშირებული, მაგრამ ბოლო 2 წელია, ელფერი იცვალა და მივიღეთ ანტისახელმწიფოებრივი ღონისძიება, სადაც ძირითადი წარმმართველი ძალა თურქული იდეაა. ამ შემთხვევაში მაინცდამაინც თურქულ სახელმწიფოს არ ვგულისხმობ. უბრალოდ, იქ იგრძნობოდა ისეთი პოლიტიკური ორგანიზაციების გავლენა, როგორიცაა თურქული ,,რუხი მგლები”.
- ასეთ დროს როგორია ან როგორი უნდა იყოს საქართველოს ხელისუფლების რეაქცია?
- ხელისუფლება, უშიშროების მეშვეობით, ამ ვითარებას ჩარჩოებში აქცევს, მაგრამ ვიმეორებ, ეს არასაკმარისია! ამ იდეოლოგიით დატვირთული ახალგაზრდებია მთავარი დამრტყმელი ძალა თუნდაც იმ მოვლენების დროს, რაც მოხდა 8 ოქტომბერს. გავიხსენოთ, რა ტიპის წინასაარჩევნო კამპანიას აწარმოებდა ენმ-ს მაჟორიტარი დეპუტატობის კანდიდატი იმამკულიევი მარნეულში. საინტერესო პერსონაჟია, მისი საარჩევნო კლიპი კი აგრესიულ-კორექტულია. ის არ გამოდის სახელმწიფოებრივი ჩარჩოდან, თუმცა პათოსი აგრესიულად მიმაჩნია. ჩანს, ძალიან ბევრი ფულია დახარჯული ამ კლიპზე. ისეთი შთაბეჭდილება მრჩება, რომ ამ არჩევნებში ერთმანეთის დაჭმის ფონზე, საზოგადოებას ყურადღებისმიღმა დარჩა ამ რეგიონის მთავარი პრობლემა. 8 ოქტომბრის პრეცედენტი პოლიტიკური დემარშია და არა უბრალო არეულობა. ეს არის გამოძახილი იმ მოვლენებისა, რაც 26 ივლისს დმანისში ხდებოდა.
- ამ რეგიონის მთავარი პრობლემა ეთნიკური კონფლიქტის საფრთხე ხომ არაა? უკვე გავრცელდა ინფორმაცია, რომ სვანებსა და აზერბაიჯანელებს, რბილად რომ ვთქვათ, დაძაბული ურთიერთობა აქვთ...
-_ დიახ, ხშირია დაპირისპირება… ესეც ერთ-ერთი ფაქტორია, მაგრამ არა გადამწყვეტი. მთავარი პრობლემა სხვა რამაა და აქ ჩვენი მეზობლების ჩანაფიქრს უფრო ვხედავ. ნებისმიერ პოლიტიკურ პარტიას მივუთითებდი, ასეთ რეგიონში ხელოვნურად არ დაძაბონ ვითარება… არ ღირდა აქ სვანი კანდიდატის დასახელება, რადგან სვანების თავისდამკვიდრების პერიოდში, იქაურ აზერბაიჯანელებთან ბევრი სირთულე წარმოიშვა. შეიძლება, ვინმემ არასწორად გაიგოს, თქვას, როგორ, ქართველს საქართველოს ტერიტორიაზე არ უნდა შეეძლოს არჩევნებში მონაწილეობაო. ამისთვის ნიადაგი უნდა შეგვემზადებინა წინა წლებში. სწორი მუშაობა რომ გვეწარმოებინა, ეთნიკური უმცირესობების ინტეგრაციის პროცესი ინტენსიური და შეუქცევადი გაგვეხადა, პრობლემა არ იქნებოდა, მაგრამ ეს სამუშაო არ შესრულებულა.
- ამაში ვის ადანაშაულებთ, ნაციონალებს თუ „ოცნებას“?
- არავის ვადანაშაულებ, უბრალოდ მივუთითებ. მეტი მუშაობა მართებდათ. არჩევნების დროს ექსცესები ყველა ქვეყანაში ხდება, მაგრამ მარნეულში დაძაბულობა იყო შედეგი იმ უყურადღებობისა, რომელსაც ყველა ხელისუფლება იჩენდა ამ პოლიტიზირებული ჯგუფების მიმართ.
- დღეს რა ვითარებაა მარნეულში, კონფლიქტი ხელახალ არჩევნებზეცაა მოსალოდნელი?
- არ მინდა, ხელოვნურად დავამძიმო ვითარება. მსგავს ექსცესებს არ ველი, რადგან ხალხი დაპატიმრებულია და ვფიქრობ, ყველა ფრთხილად იქნება. შესაძლოა, იმის შიშით, არ განმეორდეს ექსცესი, ამომრჩეველმა იმამკულიევს ზურგი შეაქციოს და პირიქით _ ნავერიანის აზერბაიჯანელმა ამომრჩეველმა უცებ აზრი შეიცვალოს და იმამკულიევს დაუჭიროს მხარი. პროგნოზი ძალიან რთულია. მთავარია, 8 ოქტომბრის დაპირისპირებას შედეგი მომავალშიც ექნება _ სამწუხაროდ, ქვემო ქართლში გაჩენილი ,,დაავადება” ახალი არ არის, რეპრესიების პირობებში უფრო ღრმავდება და იატაკქვეშ გადადის.
- ამბობთ, რომ ამ პრობლემის გადაჭრის ერთ-ერთი გზა ეროვნული უმცირესობების ინტეგრაციის ხელშეწყობაა. ამ მიმართულებით კონკრეტულად რა ნაბიჯები უნდა გადადგას ხელისუფლებამ?
- აზერბაიჯანელ ახალგაზრდებში ბევრი საინტერესო და განათლებულია, რომელთა გამოყენებაც სახელისუფლებო პოზიციებზე შეიძლება. საჭიროა ამ ტიპის ინტეგრაციაც მოხდეს და უმაღლესი ხელისუფლების მმართველ რგოლებში გამოჩნდნენ ეთნიკური უმცირესობის წარმომადგენლები. ეს მათ უკან მდგომი ეთნოსის პასუხისმგებლობას გაზრდის. სხვა ინსტიტუტები ამუშავდება ასეთ დროს. სხვათა შორის, კომუნისტებს ჰქონდათ ფსევდოინტერნაციონალიზმი, სამაგიეროდ ვითარებას მყარად აკონტროლებდნენ. როცა ადამიანს კარიერის გაკეთების შანსი აქვს, მისთვის ის ქვეყანა მეტადაა პატივსაცემი.
- დღეს კი ისეთი შთაბეჭდილება იქმნება, თითქოს ეთნიკური უმცირესობები დისკრიმინაციის მსხვერპლნი არიან?
- არა, ასე არაა. სულ ამ რაიონში ვტრიალებ და კარგად ვხედავ სვანებისა და აზერბაიჯანელების მეგობრობას, თუმცა სხვა რამეებიც კარგად დავინახე. მაგალითად, გაჩიანის სამივე სოფელი გადასული იყო ხმებით ვაჭრობაზე. ,,ოცნებაცა” და ნაციონალებიც ღიად ურიგებდნენ ფულს მოსახლეობას ხმების მოსყიდვის მიზნით. ამის გაკეთება არ შეიძლება, რადგან ფულზე გაწუწკებული ადამიანი, რომელიც იყიდე, ხვალ სხვას მიეყიდება. გაჩიანი ამ არჩევნებზე ქარვასლად იქცა.
- ისე, ბატონო მამუკა, თქვენ ამჯერადაც მარნეულში ან გარდაბანში რატომ არ იყარეთ კენჭი?
- ახალი საარჩევნო რეგულაციებით, გარდაბნის რაიონის 20000 ამომრჩეველი თეთრიწყაროს ჰქონდა მიბმული. ამჯერად ჩემი შანსები ამ რაიონში მოვსინჯე.
- თეთრიწყაროშიც, სხვა 49 ოლქის მსგავსად, მეორე ტურია დანიშნული. თქვენი აზრით, როგორ ჩაივლის არჩევნების მეორე ტური?
- რასაკვირველია, იქნება დაძაბულობა, არ გამოვრიცხავ ექსცესებსაც, მაგრამ ვფიქრობ, „ქართული ოცნება“ დიდი ანგარიშით გაიმარჯვებს და მოიპოვებს საკონსტიტუციო უმრავლესობას, რაც კატასტროფა სულაც არაა. საქართველოში სხვებსაც ჰქონდათ საკონსტიტუციო უმრავლესობა და ამით განსაკუთრებული არაფერი მომხდარა. ერთადერთი, რაც მაწუხებს ისაა, რომ ამ შედეგმა დამანახა – არ მოხდა ქართული პოლიტიკური აზრის, კულტურის გაზრდა და ჩამოყალიბება. საკონსტიტუციო უმრავლესობის მოპოვების შემთხვევაში კი, მგონია, პირიქით, მეტად შეგვეძლება მოვთხოვოთ ,,ოცნებას” პასუხი ყველაფერზე, რადგან მას ეკისრება სრული პასუხისმგებლობა. ნაციონალები ამ საკითხით სპეკულირებენ, ქმნიან საფრთხობელას, რომ ხალხი დააშინონ და ხმები მიიღონ.
- ნაციონალების ეს გზავნილი იმოქმედებს ამომრჩეველზე?
- დიახ, მგონია, რომ ნაწილობრივ იმოქმედებს. იმდენი იძახა მიშამ, ჩამოვალ-ჩამოვალო, რომ ვნახეთ, როგორი შედეგი მიიღო ,,ოცნებამ”. მეორე მხრივ, ისეთი ვითარება შექმნა ნაციონალურმა მოძრაობამ 4 წლის განმავლობაში, ისეთი პროპაგანდისტული ხერხები გამოიყენა, რომ უფრო მეტმა ამომრჩეველმა მისცა ხმა. ასეთი პროპაგანდისტული მეთოდი ყოველთვის მუშაობს.
- რამ იმუშავა პატრიოტთა ალიანსის შემთხვევაში, რომელიც მესამე ძალად შევიდა პარლამენტში და უკან ისეთი ,,ისტორიული” ძალაც ჩამოიტოვა, როგორიც მაგალითად, რესპუბლიკური პარტიაა?
- ვფიქრობ, რესპუბლიკური პარტიის მიდგომებმა თავი ამოწურა, პატრიოტთა ალიანსის ხიბლი კი რადიკალურ პატრიოტიზმშია, რასაც მოწყურებულია საზოგადოება. ,,ოცნება” ასეთი რადიკალური ვერ იქნება, რადგან უნდა გაითვალისწინოს თავისი პარტნიორების პოზიცია და შეხედულებები. ,,პატრიოტებს” კი ეს შემაფერხებელი გარემოებები არ ჰქონიათ.
————-
„ახალი თაობა“, 20 ოქტომბერი, 2016 წელი
ინტერვიუ მამუკა არეშიძესთან: „ნაციონალები მოსახლეობას მხარდაჭერისკენ მესიჯებით მოუწოდებენ“ // „პარლამენტმა ქუთაისს არაფერი მოუტანა“
„ახალი თაობის“ კითხვებს ექსპერტი მამუკა არეშიძე პასუხობს.
- ბატონო მამუკა, ნაციონალური მოძრაობის ლიდერები, აქტივისტები, ასევე სამოქალაქო საზოგადოების ნაწილი მოსახლეობას მოუწოდებს, რომ საპარლამენტო არჩევნების მეორე ტურში ხმა ოპოზიციას მისცენ. რამდენად იზიარებთ ან ემიჯნებით ამ მოსაზრებას?
- ნაციონალურ მოძრაობას თავის დროზე თვითონ რომ არ ჰქონოდა საკონსტიტუციო უმრავლესობა და არ გამოეყენებინა თავისი სურვილის მიხედვით, კიდევ იფიქრებდა კაცი, რომ ესენი ქვეყანაზე ზრუნავენ და ამ თემას უდგებიან ისე, როგორც დემოკრატიულ ქვეყნებში ხდება. თვითონ ჰქონდათ საკონსტიტუციო უმრავლესობა და რასაც უნდოდათ, იმას აკეთებდნენ. აქედან გამომდინარე, ეს უბრალოდ საფრთხობელაა იმისთვის, რომ როგორმე მოსახლეობა შეაშინონ და გადაიბირონ.
- საზოგადოების რა ნაწილზეა ეს გათვლილი?
- განსაკუთრებით მათზე, ვინც სხვა პარტიებს უჭერდა მხარს. მოიყვანონ ისინი არჩევნებზე და სათავისოდ მიაცემინონ ხმა. სხვა ლოგიკას მე მათ ქმედებაში ვერ ვხედავ. საინტერესოა ის ფაქტიც, რომ ვრცელდება ესემეს გზავნილები ტელეფონებზე, ამომრჩევლებზე.
- ვისი მხრიდან?
- რა თქმა უნდა, ნაციონალების. ნაცმოძრაობის მაჟორიტარი დეპუტატი ესა და ეს ავრცელებს მოწოდებას, რომ მხარი დაუჭირონ მას, როგორც ოპოზიციის წარმომადგენელს. წერია მისი გვარი ესემესში, მაგრამ არსად წერია, რომ ის ნაციონალური მოძრაობის წარმომადგენელია. ესემესში წერია, რომ არა ძალადობას, არა ხელისუფლების უზურპაციას, მხარი დაუჭირეთ ოპოზიციის კანდიდატს.
- რატომ არ უთითებენ ნაციონალურ მოძრაობას?
- იქმნება შთაბეჭდილება, მათ რცხვენიათ, რომ ნაციონალურ მოძრაობას წარმოადგენენ. მეორეც, საზოგადოებას სთავაზობენ და ცდილობენ ჩაუდონ თავში, რომ ისინი გაერთიანებული ოპოზიციის ერთიანი კანდიდატები არიან. ეს კიდევ ერთხელ მიანიშნებს იმაზე, რომ ცდილობენ ზემოქმედებას საზოგადოების იმ ნაწილზე, ვინც ოპოზიციის სხვა კანდიდატს დაუჭირა მხარი.
- რამდენად გაამართლებს ეს სტრატეგია?
- ნაწილობრივ გამოუვათ. როგორც ჩანს, საზოგადოების ერთი ნაწილი ამაზე წამოეგება, როგორც წამოეგო ნაციონალური მოძრაობის პროპაგანდაზე.
- წამოეგო კი?
- დიახ და ეს ჩანს იქიდან, რომ თავისი მყარი მხარდამჭერების გარდა, დაახლოებით 7-8% მიიღეს იმ ადამიანებისგან, ვისთვისაც მიუღებელი იყო ნაციონალური მოძრაობაც და „ქართული ოცნებაც“, მაგრამ მაინც ნაციონალურ მოძრაობას დაუჭირეს მხარი, იმიტომ, რომ მათი პროპაგანდა ბევრად უფრო გასაგები და მისაღები იყო ამ ხალხისთვის.
- რას ელოდებით მეორე ტურზე? რამდენად დაძაბული ფონი იქნება? გვესმის შეფასებები, რომ მეტი ინციდენტია მოსალოდნელი, ვიდრე პირველ ტურში. ასეა?
- სამწუხაროდ, ქართული პოლიტიკისთვის დამახასიათებელია ასეთი ძალადობრივი ინციდენტები არჩევნების დროს და მე მგონია, რომ ახლაც იგივე განმეორდება. თუმცა, რასაკვირველია, ხელისუფლების ძალისხმევაც იქნება იმასთან დაკავშირებით, რომ ასეთი ინციდენტები არ მოხდეს.
- საკონსტიტუციო უმრავლესობა რამდენად სახიფათოა `ქართული ოცნების~ ხელში?
- მედალს ორი მხარე აქვს. ერთი მხრივ, დემოკრატიული პროცესისთვის საკონსტიტუციო უმრავლესობა ხელშემშლელია, მაგრამ დემოკრატიულ ქვეყნებში. ჩვენ ჯერ ვართ ამ დემოკრატიის მშენებლობის გზაზე. ჯერ პოლიტიკური კულტურა არ არის ჩამოყალიბებული ისეთ დონეზე, რომ ეს იყოს მთავარი სალაპარაკო. თან იმასაც ხომ დიდი მნიშვნელობა აქვს, ვინ გყავს ოპონენტი?! როდესაც ოპონენტი გყავს პოლიტიკური პარტია, რომელსაც ჩადენილი აქვს უამრავი სისხლის სამართლის დანაშაული, მთავარი უბედურება კონსტიტუციური უმრავლესობა ნამდვილად არ არის!
- მედლის მეორე მხარე რა არის?
- მედლის მეორე მხარე ის არის, რომ კონსტიტუციური უმრავლესობის შემთხვევაში, მთელი პასუხისმგებლობა ექნება `ქართულ ოცნებას~ და აღარ ექნება სათქმელი, რომ ვიღაცა ხელს უშლის მნიშვნელოვანი საქმეების კეთებაში. ამიტომ მოთხოვნაც სხვაგვარი იქნება საზოგადოების მხრიდან, მოთხოვნა იმისა, რომ დაგვპირდი და არ გააკეთე. დღეს `ოცნებას~ ასეთი პასუხი აქვს, რომ ნაციონალური მოძრაობა უშლიდა ხელს. ახლა არანაირი ხელისშემშლელი ფაქტორი აღარ იქნება. აღარც კოალიცია არსებობს, აღარც კოალიციაში შემავალი პარტიები არიან ხელისშემშლელები. არსებობს სრული ძალაუფლება. მთელი პასუხისმგებლობა მათ ხელშია და, აქედან გამომდინარე, მოთხოვნაც სრული იქნება.
- საუბარია, რომ კონსტიტუციაში აუცილებლად შევა ცვლილებები და მთავარი დავის საგანია, სად უნდა იყოს პარლამენტი. ხელისუფლებაში პარლამენტის თბილისში დაბრუნება სურთ. თუმცა შიგნითვე გაუჩნდათ მოწინააღმდეგეები. კობა ნარჩემაშვილი აცხადებს, რომ სერიოზული უპასუხისმგებლობა იქნება პარლამენტის ქუთაისიდან თბილისში გადმოტანა. რას ფიქრობთ თქვენ?
- მე ვფიქრობ, რომ ეს არც უნდა იყოს განსაკუთრებული მსჯელობის საგანი. მე მაშინაც კი, როდესაც ნაციონალური მოძრაობის ხელისუფლება იყო, ვაკრიტიკებდი პარლამენტის ქუთაისში ყოფნას. თან იმ შენობაში, რომელიც სამუშაოდ არ ვარგა. პარლამენტს ქუთაისისთვის განსაკუთრებული არაფერი მოუტანია. გარდა იმისა, რომ რამდენიმე ათეულმა ადამიანმა ბინები გააქირავა და ამით შემოსავალი იშოვა. კიდევ იმ თვალსაზრისით, რომ რესტორნები მუშაობდა ინტენსიურად. სულ ეს იყო. თუ იმ პროექტის განხორციელება მოხდა, რომელსაც ჰქვია ახალი ტექნოლოგიური უნივერსიტეტის გახსნა ქუთაისში, ეს ბევრად უფრო შემოსავლიანი და სარგებლიანი იქნება ქუთაისისთვის. უამრავი ფული იხარჯება ჯერ ერთი იმ შენობის შენახვაში, რომელიც არ ვარგა და მეორეც, დეპუტატების აქეთ-იქით ტარებაში.
„ახალი თაობა“, 20 ოქტომბერი, 2016 წელი
ინტერვიუ ხათუნა ლაგაზიძესთან: „პრეზიდენტი გააქტიურდება, მაგრამ „ქართულ ოცნებას“ კონკურენციას ვერ გაუწევს“
პოლიტოლოგი ხათუნა ლაგაზიძე „ახალ თაობასთან“ ინტერვიუში ქვეყანაში მიმდინარე პოლიტიკურ პროცესებზე საუბრობს.
- ქალბატონო ხათუნა, საკონსტიტუციო უმრავლესობის ირგვლივ განვითარებულ მოვლენებს პრემიერი გამოეხმაურა, რომელმაც განაცხადა, რომ საკონსტიტუციო უმრავლესობა სჭირდებათ გაცემული დანაპირების შესასრულებლად. რას იტყვით კვირიკაშვილის ამ არგუმენტზე?
- საკონსტიტუციო უმრავლესობა იმ ქვეყნებში, სადაც დემოკრატიას ხანგრძლივი ტრადიცია აქვს, მართლაც არის რეფორმების პროცესის დაჩქარების მნიშვნელოვანი წინაპირობა. თუმცა, ჩვენ ვსაუბრობთ ქვეყანაზე, სადაც დემოკრატიული ინსტიტუტები მოძლიერებული არ არის, სადაც სამოქალაქო კონტროლი ძლიერი არ არის. სწორედ აქედან გამომდინარეობს საზოგადოების შიში და რისკებზე საუბარი. ქართველ საზოგადოებას ამის ძალიან ახლო წარსულის გამოცდილება აქვს. რამდენჯერაც ხელისუფლებამ საკონსტიტუციო უმრავლესობა მოიგდო ხელთ, იმდენჯერ ეს გახდა კონსტიტუციაზე ძალადობის იარაღი.
- მიხეილ სააკაშვილმა თავის დროზე განაცხადა, რომ საკონსტიტუციო უმრავლესობა რეფორმების განსახორციელებლად სჭირდებოდა. მაშინ ვერ იმუშავა შემაკავებელმა ფაქტორმა?
- დიახ, ნაციონალურმა მოძრაობამ ერთი მხრივ რეფორმებისთვისაც გამოიყენა საკონსტიტუციო უმრავლესობა და მეორე მხრივ, კონსტიტუციაზე ძალადობის, ადამიანის უფლებების, მედიის, სასამართლოს, ბიზნესის კონტროლის წყაროდ აქცია. რა შემაკავებელი ბერკეტი არსებობს ჩვენნაირი ტიპის ქვეყნებში? საქართველოში ტრადიციულად ხელისუფლებას შეცდომებისგან ძლიერი ოპოზიცია აზღვევს. დღეს ძლიერი ოპოზიცია არ გვყავს. მე ვიტყოდი, რომ ოპოზიცია საერთოდ არ გვყავს, არც ერთს პულსი არ ესინჯება. განსაკუთრებით საუბარი მაქვს არასაპარლამენტო ოპოზიციაზე, რომელმაც არსებობა შეწყვიტა.
- ამომრჩეველმა მათ განაჩენი გამოუტანა?
- 8 ოქტომბრის არჩევნებმა საეტაპო როლი ითამაშა იმ თვალსაზრისით, რომ ქართული პოლიტიკური სპექტრის განვითარების ერთი, საკმაოდ მნიშვნელოვანი, 25 წლიანი ეტაპი დაასრულა. თაობა, რომელიც ქართულ პოლიტიკაში 80-იანი წლების მიწურულსა და 90-იანების დასაწყისში შემოვიდა, 8 ოქტომბრის არჩევნების შემდეგ საერთოდ გავიდა პოლიტიკური ველიდან.
- რა იყო ამის მთავარი ინსპირატორი გარდა იმისა, რომ მათ ამომრჩეველში დაკარგეს პოპულარობა?
- უკვე მერამდენედ არაერთმა პოლიტიკურმა პარტიამ აჩვენა, რომ დამოუკიდებლად საარჩევნო ბარიერის გადალახვის შანსი არ აქვს, რომ ამომრჩევლის მოთხოვნებს აცდენილია. ეს პარტიები საკუთარ თავს მოიაზრებდნენ, როგორც დანამატს სხვა ქოლგა პარტიის. პარტია, როგორც დანამატი – ასეთი პარტიის ადგილი ქართულ პოლიტიკურ ველზე არ არსებობს. პოლიტიკური ველი გაიწმინდა და ახლა ამ ადგილზე დროა, ახალი ძალები შემოვიდნენ.
- თუმცა, პოლიტიკურ ავანსცენაზე რჩება ნაციონალური მოძრაობა. ის შეინარჩუნებს სტაბილურობას?
- იგივე შემიძლია გითხრათ „ნაციონალურ მოძრაობაზე“, ზოგადად საპარლამენტო ოპოზიციაზე. პატრიოტთა ალიანსი დღეს „ქართულ ოცნებას“ სჭირდება დასავლეთში, როგორც საფრთხობელა. პარლამენტში „ქართული ოცნებისთვის~ პატრიოტთა ალიანსი ყოველთვის კომფორტული იქნება. „ქართული ოცნება“ ყოველთვის გაიშვერს თითს პატრიოტთა ალიანსისკენ და დასავლელ პარტნიორებს ეტყვის, ჩემთან როგორ გაქვთ პრეტენზიები, ნახეთ, ზურგზე ვინ მაზის. „ნაციონალური მოძრაობის“ შიგნით აბსოლუტური წინააღმდეგობებია. დიდი ალბათობით, ეს პროცესები პარლამენტში, მინიმუმ, ორი ფრაქციის შექმნით დასრულდება.
- გაიყოფიან?
- დიახ. „ნაციონალურ მოძრაობასაც“ იგივე ბედი ელის, რაც პოლიტიკური ველიდან გასულ პარტიებს ან მოხდება მისი გახლეჩა. ერთის ლიდერად კვლავ მიხეილ სააკაშვილი დარჩება, მეორეს კი დასჭირდება ქარიზმატული ლიდერი, რომელიც ჯერ არ ჩანს. თუმცა, არ არის გამორიცხული, რომ მეორე ნაწილმა აქცენტი გააკეთოს იმ ფიგურებზე, რომლებიც დღეს ციხეში სასჯელს იხდიან. მათი გამოსვლის შემთხვევაში, არ არის გამორიცხული, რომ ფიქრობდნენ, რომელიმე მათგანი საერთო სახალხო ლიდერად იქცეს. თუმცა, ეს ძალიან რთული იქნება.
- რატომ იქნება რთული?
- ვინც დღეს ჩანს ნაციონალური მოძრაობის არეალზე, იქ ასეთი ქარიზმატული ლიდერი არ არის, ამდენად, ვერც ერთს ეყოფა ამის განსახორციელებლად უნარი. რაც შეეხება ციხეში მყოფებს, ისინი ციხეში არიან.
- რამდენად შესაძლებელია, რომ ორპარტიული სისტემა მივიღოთ. გვქონდეს ისეთი არჩევნები, რომელიც 30 ოქტომბერს იქნება, სადაც მხოლოდ ორი არჩევანია _ ნაციონალური მოძრაობა და „ქართული ოცნება“, როგორც ეს არის ამერიკაში, სადაც ერთმანეთს ცვლიან დემოკრატები და რესპუბლიკელები?
- ამ ეტაპზე ამის ერთმნიშვნელოვნად თქმა ძალიან რთულია. მაღალი ალბათობით ნაციონალური მოძრაობა გაიყოფა, ამის თვალნათელი მაგალითი ჩვენ ვნახეთ, როდესაც ერთი ჯგუფი სააკაშვილს დაუპირისპირდა. ასევე შეუძლებელია მოსუფთავებული ადგილი ღიად დარჩეს და ახალი პოლიტიკური ძალა ახალი ენერგიით არ გამოჩნდეს. შესაბამისად, დღეს იმაზე საუბარი, რომ ორპარტიული სისტემა ჩამოყალიბდება, როგორც ეს არის ამერიკაში და დიდ ბრიტანეთში, რთული სათქმელია, ნაადრევია, რადგან არც ერთი და არც მეორე პარტიის მომავალი გარკვეული არ არის. ასევე რთულად სათქმელია, რომ ნაციონალური მოძრაობა ორპარტიულ სისტემაში იყოს მეორე და კონკურენტუნარიანი ძალა, ეს სერიოზული გამოწვევა იქნებოდა. რაც შეეხება `ქართულ ოცნებას~, ის იქნება პოლიტიკურ სივრცეში მანამ, სანამ ბიძინა ივანიშვილს ექნება ერთი მხრივ სურვილი და მეორე მხრივ, ავტორიტეტი, რომ ის იყოს წამყვანი ფიგურა ქართულ პოლიტიკაში, როგორც დღეს არის.
- როდესაც ახალ პოლიტიკურ ძალაზე საუბრობდით, პრეზიდენტს ხომ არ გულისხმობდით, რომელმაც განაცხადა, რომ საპრეზიდენტო ვადის ამოწურვის შემდეგ სახლში არ აპირებს წასვლას?
- პრეზიდენტ მარგველაშვილს ექნება ახალი პოლიტიკური ცენტრის ფორმირების მცდელობა. მას ძალიან კვალიფიციური გუნდი ჰყავს. თუმცა, მე ვერ ვხედავ იმ ენერგეტიკას, რომელიც საერთო სახალხო გაერთიანებას ჩაუდგება სათავეში. ასეთი ძალის რესურსს მე მარგველაშვილის გარშემო ვერ ვხედავ. გიორგი მარგველაშვილი პოლიტიკურ სივრცეში გააქტიურებას უდავოდ შეეცდება, მაგრამ ეს ვერ იქნება ის ძალა, რომელიც „ქართულ ოცნებას“ კონკურენციას გაუწევს. ეს იქნება კლუბური ტიპის პოლიტიკური ძალა და არა – საერთო-სახალხო.
„ახალი თაობა“, 20 ოქტომბერი, 2016 წელი
ინტერვიუ მერაბ მეტრეველთან: „მირჩევნია, „ოცნებამ“ საკონსტიტუციო უმრავლესობა მიიღოს“ // „არჩევანი ისევ ცუდსა და უარესს შორის გვიწევს“
„ახალი თაობის“ კითხვებს პაატა ბურჭულაძის პარტიის ყოფილი წევრი, მერაბ მეტრეველი პასუხობს.
- მერაბ, სამოქალაქო სექტორის მხრიდან უკვე რამდენიმე დღეა, გვესმის მოწოდებები, რომ მეორე ტურში ამომრჩეველმა მხარი დაუჭიროს ოპოზიციას, რათა საკონსტიტუციო უმრავლესობა არ აღმოჩნდეს „ოცნების“ ხელში. როგორია თქვენი შეფასებები, რამდენად სწორი მოწოდებები ისმის?
- აქ ძალიან მარტივია შეფასება. ნაციონალური მოძრაობა საზოგადოების გულწრფელ შეშფოთებას, რომ შესაძლოა ერთი პარტიის ხელში აღმოჩნდეს საკონსტიტუციო უმრავლესობა, იყენებს სათავისოდ საარჩევნო კამპანიისთვის. ეჭვი მეპარება, რომ საზოგადოება ამ ანკესზე წამოეგოს. რა გამოდის, იმის შიშით, რომ `ქართულმა ოცნებამ~ ისევე არ გააუპატიუროს კონსტიტუცია, როგორც ეს თავის დროზე ნაციონალურმა მოძრაობამ გააკეთა, დღეს ნაციონალური მოძრაობის მხარდამჭერები მოგვიწოდებენ, ხმა ნაციონალურ მოძრაობას მივცეთ. ასეთი აბსურდული სიტუაცია გვაქვს. ეს მოწოდება კარგი იქნებოდა მაშინ, მეორე მხარეს რომ არ იდგეს ნაციონალური მოძრაობა. როცა მეორე მხარეს დგას ნაციონალური მოძრაობა, ბუნებრივია, ძალიან რთულია, ადამიანმა გადაწყვიტოს და საკონსტიტუციო უმრავლესობის გასაღები ხელში მისცეს ნაციონალურ მოძრაობას.
- ეს კონსტიტუციას დააზარალებს?
- ეს კონსტიტუცია რომ შესაცვლელია, ამაში ორი აზრი არ არსებობს. ეს მახინჯი კონსტიტუცია დაიწერა მხოლოდ მიხეილ სააკაშვილისთვის, მას მოარგეს, რადგან ორი ვადა გასდიოდა და პრემიერმინისტრობა უნდოდა. გასული ოთხი წლის განმავლობაში ვერაფერი შეცვალეს, მხოლოდ ერთი ცვლილება შევიდა მასში, რადგან ნაციონალური მოძრაობა არც ერთ ინიციატივას არ უჭერდა მხარს. დღეს რომ ნაცმოძრაობას ისევ ხელში მივცეს ეს გასაღები, გამოვა, რომ ოთხი წელი ეს კონსტიტუცია უნდა გვქონდეს, ან ვუყუროთ მათ ვაჭრობას! როგორც აქამდე ვაჭრობდნენ, თუ გინდათ, რომ პარლამენტის ქუთაისიდან გადმოტანას მხარი დავუჭიროთ, მაშინ ვანო მერაბიშვილი გამოუშვითო.
- ანუ მომხრე ხართ, საკონსტიტუციო უმრავლესობა „ოცნების“ ხელში იყოს?
- ასეთი ვაჭრობის ყურებას, მირჩევნია, რომ „ოცნების“ ხელში იყოს. მსოფლიოში ბევრი პრეცედენტი ყოფილა, რომ კონსტიტუცია ერთი ადამიანისთვის მოერგოთ, მაგრამ ყველა სიკეთესთან ერთად, ნაციონალებმა კონსტიტუცია მოარგეს 21 წლის გოგოს! მათ კონსტიტუცია შეცვალეს მარიამ საჯაიას გამო. დღეს გამოდის მავანი და გვეუბნება, მათ დაუჭირეთ მხარი, ეს ძალაა საქართველოში დემოკრატიის გადამრჩენი, თორემ დავიღუპებითო.
- არ არის იმის საშიშროება, რომ „ოცნებამ“ ბოროტად გამოიყენოს ეს უპირატესობა?
- რასაკვირველია, ამის საშიშროება არსებობს, თუმცა ეს არის ჰიპოთეტური საშიშროება. ამ შემთხვევაში მე მირჩევნია, რომ `ქართულ ოცნებას~ ჰქონდეს მთელი პასუხისმგებლობა და მთელი სიმძიმე. ეს არ არის მხოლოდ პრივილეგია, ეს არის დიდი პასუხისმგებლობა.
- რომ გადაბრალების საშუალება არ ჰქონდეს?
- თუნდაც. არ ჰქონდეთ სათქმელი, რომ არა ნაციონალური მოძრაობა, მე ამას გავაკეთებდიო.
- მაინც რა უნდა შეიცვალოს?
- თავიდან ბოლომდეა შესაცვლელი საარჩევნო სისტემა. ეს არის მახინჯი საარჩევნო სისტემა, რომელმაც ჩვენ მიგვიყვანა იქამდე, რომ 48%-ის მხარდაჭერილი პარტია მანდატების 80%-ს იღებს. აი, ეს არის მარაზმი ამ საარჩევნო სისტემის, რომელიც ასევე ნაცმოძრაობამ დაგვიტოვა და ეს არის შესაცვლელი.
- შეცვლის „ქართული ოცნება“ ამ საარჩევნო სისტემას, რომელიც თავადაც მშვენივრად მოირგო საკუთარ თავზე?
_ `ქართულ ოცნებას~ გაცემული აქვს დაპირება, რომ 2020 წლისთვის შეცვლის. მე მირჩევნია, რომ ჰქონდეს მას ეს საკონსტიტუციო უმრავლესობა და ეს დაპირება თუ არ შესრულდება, მას მოვთხოვო პასუხი, ვიდრე ჰქონდეს იმის საშუალება, რომ არშეცვლა სხვას გადააბრალოს.
- ანუ თქვენ იმ ინიციატივას ემიჯნებით, რომ მეორე ტურში ოპოზიციას დაუჭიროს მხარი ამომრჩეველმა?
- აქ რომ იყოს სხვა პარტია, მაგალითად, თავისუფალი დემოკრატები, მე ამ ინიციატივას დიდი სიამოვნებით დავუჭერდი მხარს, მაგრამ საკონსტიტუციო უმრავლესობა არ აღმოჩნდეს „ოცნების“ ხელში, ამის შიშით ნაციონალურ მოძრაობას დავუჭირო მხარი, ჩემთვის აბსოლუტურად წარმოუდგენელი ამბავია! აქ პრობლემაა ნაციონალურ მოძრაობაში. მათ საკუთარი ქმედებებით მოახერხეს საკუთარი თავის დემონიზება და მათგან სიკეთეს არავინ ველით.
- არ გაამართლებს მათი ეს მცდელობა?
- მე ეჭვი მეპარება, რომ ამ სტრატეგიამ იმუშაოს. უბრალოდ, მე გული მწყდება, რომ ზოგიერთი ადამიანი, რომელიც მართლა არის შეშფოთებული ამ საკონსტიტუციო უმრავლესობით, თავისდა უნებურად აღმოჩნდა ნაციონალური მოძრაობის დაგებულ ხაფანგში და მის საარჩევნო კამპანიაში ჩართული.
- ოპოზიციურ ფლანგზე მიმდინარე პროცესებზე რას იტყვით? პარლამენტს მიღმა დარჩენილმა პარტიებმა დაშლა დაიწყეს...
- მიჭირს ამის შეფასება. ვერ გავიგე, თავისუფალმა დემოკრატებმა რატომ გადაწყვიტეს, ასე დაშლილიყვნენ. მათ საკმაოდ ძლიერი პოზიციები აქვთ, ძალიან ცოტა დააკლდათ ბარიერის გადასალახად. პოლიტიკაში ყოფნა მაინცდამაინც პარლამენტში ყოფნა ხომ არ არის?! თავისუფლად შეიძლებოდა მესამე ცენტრი შექმნილიყო თავისუფალი დემოკრატების, რესპუბლიკელების და სხვების გაერთიანებით. ამის საშუალება მოგვისპეს. ყველაზე ძლიერი პარტია, ვინც იყო, ის დაიშალა, სახელმწიფო ხალხისთვის საერთოდ მანამდე დაიშალა და დარჩა რესპუბლიკური პარტია, რომელსაც, სამწუხაროდ, 1,5% აქვს რეიტინგი. დაგვტოვეს ისევ ორი პარტიის ამარა. არჩევანი გვიწევს ისევ ცუდსა და უარესს შორის.
„ახალი თაობა“, 20 ოქტომბერი, 2016 წელი
ინტერვიუ ვალერი გელბახიანთან: „ბიძინა ივანიშვილი აღარ ჩაერევა პოლიტიკურ პროცესებში“ // „თუ პარტიას ამომრჩევლის მხარდაჭერა აღარ აქვს, ის პოლიტიკიდან უნდა წავიდეს“ // „მოსალოდნელია, რომ მიხეილ სააკაშვილმა ახალი პარტია შექმნას“
„ახალი თაობა“ მიმდინარე მოვლენებზე ესაუბრა იურისტს, ყოფილ დეპუტატ ვალერი გელბახიანს.
- რამდენადაც ვიცი, საკონსტიტუციო უმრავლესობის თაობაზე შეშფოთება თქვენც გამოთქვით. ხომ შეიძლება, რომ მმართველმა პარტიამ დიდი კონტროლის პირობებში კონსტიტუციაში აუცილებელი და პოზიტიური ცვლილებები შეიტანოს და ავტორიტარიზმი არ დაამყაროს?
- რასაკვირველია. არაფრის გამორიცხვა არ შეიძლება. მე კატეგორიული განცხადებები არ გამიკეთებია. უბრალოდ, გამოვთქვი აზრი, რომ ერთი პარტიის მიერ საკონსტიტუციო უმრავლესობის მოპოვებამ შეიძლება შექმნას საფრთხე. არსებობს იმის შესაძლებლობა, რომ ამ ერთმა პარტიამ სხვებთან შეუთანხმებლად იმოქმედოს პოლიტიკური ინტერესიდან გამომდინარე. ამ შემთხვევაში სულაც არა ვარ სკეპტიკურად განწყობილი და ინტერესით ველი, რას შემოგვთავაზებს „ქართული ოცნება“. მას ექნება საკონსტიტუციო უმრავლესობა, ანუ ხელ-ფეხი ექნება გახსნილი მნიშვნელოვანი ცვლილებებისთვის. ესაა ისტორიული შანსი. იმედი მაქვს, რომ პირველივე ცვლილების პროექტი გახდება ფართო განხილვის საგანი სპეციალისტებისა და პოლიტიკური ძალების მონაწილეობით. თუ ეს პროცესი სწორად განვითარდა, კონსტიტუციაში ბევრი ცვლილება მოხდება.
- ამის აუცილებლობა დიდი ხანია, არსებობს?
- რა თქმა უნდა. როცა ეს კონსტიტუცია მივიღეთ, ის ითვალისწინებდა შერეულ, საპრეზიდენტო-საპარლამენტო მოდელს. დღეისთვის ამ მოდელის ჩრდილიც კი აღარ დარჩა. სხვა ხარვეზებთან ერთად, კონსტიტუციაში არის შეუსაბამო მუხლები. მაგალითად, ორპალატიანი პარლამენტის შესახებ, რომელიც დაკავშირებულია ტერიტორიული მთლიანობის აღდგენასთან. ასეთი მუხლები ამოსაღებია. თუ კონსტიტუციის სრულყოფა მოხდება, ამას მივესალმები.
- იყო პროგნოზები იმის შესახებ, რომ საპარლამენტო არჩევნებში ბარიერს კიდევ ორი-სამი სუბიექტი გადალახავდა. რატომ მივიღეთ მხოლოდ სამპარტიული პარლამენტი?
- პირადად მე ვვარაუდობდი, რომ პარლამენტში ასევე მოხვდებოდნენ ალასანიასა და ბურჯანაძის პარტიები. ეს არ მოხდა.
- რატომ?
- ჩემი აზრით, ეს გამოიწვია ბათილმა ბიულეტენებმა. მოქმედი კანონით, ბათილი ბიულეტენები არ შედის არჩევნებში მონაწილეთა რაოდენობაში. ამან შეცვალა სურათი. აუცილებელია, რომ ეს საკითხი დარეგულირდეს და ამ კატეგორიის ამომრჩეველიც მოხვდეს უბნებზე მისულების სათვალავში. ეს აისახება შედეგებზე.
- არსებობს ვარაუდი, რომ საარჩევნო კომისიების წევრებმა განზრახ დააზიანეს ბიულეტენები, რომლებიც შემდეგ ბათილად ჩაითვალა...
- მტკიცებულებები არ გამაჩნია და ვერაფერს დავამტკიცებ. თუმცა, ბათილი ბიულეტენების დიდი რაოდენობა, 137.000 ცალი, კითხვებს ბადებს. ეს უზარმაზარი ციფრია. ამდენი ამომრჩეველი შეცდომას ვერ დაუშვებდა. 1999 წლის არჩევნებზე ბათილი ბიულეტენი 128.000 იყო, მაგრამ მაშინ გაცილებით დიდი იყო ამომრჩეველთა აქტიურობა. 8 ოქტომბერს პროცენტულად ძალიან ბევრი ბიულეტენი იქნა ბათილად ცნობილი. ტექნოლოგია, რომლითაც კომისიების წევრები განზრახ ხაზავდნენ კიდევ ერთ სუბიექტს ან კანდიდატს უკვე შევსებულ ბიულეტენებში, შევარდნაძის დროიდან გამოიყენებოდა. არ ვიცი, გამოიყენეს თუ არა ის 8 ოქტომბერს.
- 8 ოქტომბრის შემდეგ ხშირია საუბარი პოლიტიკური ველის მოსუფთავების შესახებ. კეთდება განცხადებები, რომ პოლიტიკიდან უკვე წავიდა ყველა გარეთ დარჩენილი პარტია და ლიდერი, მათ შორის, მაგალითად, ნინო ბურჯანაძე...
- ბურჯანაძე და მისი პარტია სასამართლოებში ასაჩივრებს მიღებულ შედეგებს და წასული როგორ არის? ყოველ შემთხვევაში, ამ ეტაპზე. თუ გაირკვა, რომ რომელიმე პარტია ხელოვნურად დატოვეს გარეთ, მაშინ სხვაა, მაგრამ თუ აღმოჩნდა, რომ პარტიას არ უჭერს მხარს ამომრჩეველი, მაშინ ის პოლიტიკიდან უნდა წავიდეს. მახსენდება დრო, როცა ძალიან აქტიური და ანგარიშგასაწევი პარტიები იყვნენ სახალხო პარტია, ედპ, ტრადიციონალისტები, მონარქისტები. მოგვიანებით მათ ხალხის მხარდაჭერა დაკარგეს და დღეს ისინი ფორმალურად არსებობენ. ასეთი პარტიები ლეგიტიმაციას კარგავენ. ახლაც მოსალოდნელია, რომ გარკვეული ძალები ჩამოსცილდნენ პოლიტიკას. პოლიტიკური ველი ცარიელი ვერ იქნება. მას შეავსებენ სხვები. ეს, ალბათ, იქნებიან ახალგაზრდები, ასევე გამოცდილი პოლიტიკოსებისგან შექმნილი გაერთიანებები. იმ ძველი პარტიების დრო, რომლებსაც ნდობა აღარ აქვთ, წავიდა.
- ბოლო დრომდე ბიძინა ივანიშვილი მეტ-ნაკლებად მონაწილეობდა პოლიტიკურ პროცესებში. მიხეილ სააკაშვილი კი შორიდან მართავდა თავის პარტიას. რა იქნება მომავალში?
- სააკაშვილმა უკვე დაკარგა კონტროლი ნაციონალურ მოძრაობაზე. ადრე პარტიაში ყველა მას ემსახურებოდა და ემორჩილებოდა. ახლა ასე აღარაა. მოსალოდნელია, რომ სააკაშვილმა საერთოდ ახალი პარტია შექმნას. ნაცმოძრაობის უდიდესი ნაწილი გამოვიდა მისი კონტროლიდან. ბიძინა ივანიშვილი წინასაარჩევნოდ ძალიან დაეხმარა „ქართულ ოცნებას“, რომლის რეალური რეიტინგი 25%-ზე მაღალი არ იყო. ბიძინა ივანიშვილმა თავისი აქტიურობით კიდევ 25% აჩუქა ამ პარტიას და, ფაქტობრივად, საქმის კეთებისაკენ მოუწოდა. ვფიქრობ, რომ ბიძინა ივანიშვილი ჩამოსცილდება პოლიტიკურ პროცესებს. მას პოლიტიკური პასუხისმგებლობის აღება არაფერში უნდა სჭირდებოდეს. მთელ ტვირთს პარტია თავის თავზე აიღებს. მალე აშშ-ში საპრეზიდენტო არჩევნებია. არჩევნების შემდეგ ამერიკაში საქართველოსთვის სერიოზულად მოიცლიან. საქართველო დადგება დღის წესრიგში. კარგი იქნება, თუ ქვეყანას არავინ გააკრიტიკებს არაფორმალური მმართველობის გამო. ბიძინა ივანიშვილი პოლიტიკიდან წასვლით ოპონენტებს ამის შანსს არ დაუტოვებს.
„ახალი თაობა“, 20 ოქტომბერი, 2016 წელი
ინტერვიუ გია ჟორჟოლიანთან: „ვინც ხალხის არჩევანს გმობს, ის დემოკრატიის მტერია“
პარლამენტის წევრი გია ჟორჟოლიანი „ახალ თაობასთან“ აცხადებს, რომ ვინც „ქართული ოცნების“ საკონსტიტუციო უმრავლესობის საშიშროებაზე საუბრობს, მას ხალხის გადაწყვეტილების ეშინია და დემოკრატიის წინააღმდეგ მიდის.
- ბატონო გიორგი, არჩევნების პირველი ტურის შემდეგ გამოიკვეთა, რომ „ქართულმა ოცნებამ“ შეიძლება აიღოს საკონსტიტუციო უმრავლესობა. ამის გამო აჟიოტაჟია პოლიტიკურ სპექტრსა თუ არასამთავრობო ორგანიზაციებში, რომ საკონსტიტუციო უმრავლესობის მიღება გარკვეულ საშიშროებას ქმნის. როგორია თქვენი დამოკიდებულება ამ საკითხისადმი?
- ის ადამიანები, რომლებიც წარმოადგენენ პოლიტიკური სპექტრს დღეს და არასამთავრობო ორგანიზაციების დიდი ნაწილი დიდი ხანია ღიად უჭერენ მხარს ნაციონალურ მოძრაობას. მათ თითიდან გამოწოვილი მიზეზით, აბსოლუტურად არაადეკვატური და ყოველგვარ დემოკრატიასთან წინააღმდეგობაში მყოფი კამპანია წამოიწყეს.
- რატომ არის დემოკრატიასთან წინააღმდეგობაში?
- ესენი არიან დემოკრატიის მტრები. თუ ხალხი მიიღებს გადაწყვეტილებას, რომ მოგვცეს ასეთი მანდატი, ეს იქნება ხალხის გადაწყვეტილება. თუ ხალხი მიიღებს გადაწყვეტილებას, რომ რომელიმე პარტიას საკონსტიტუციო უმრავლესობა ჰქონდეს, ეს იქნება ხალხის გადაწყვეტილება. ესენი ამბობენ, რომ ხალხის აღნიშნული გადაწყვეტილება არ ვარგა, დემოკრატიის გადაწყვეტილება არ ვარგა. უნდა ისეთი გადაწყვეტილება მიიღონ, როგორიც ნაციონალურ მოძრაობას და მის მხარდამჭერებს უნდათ. ეს არის დემოკრატიაზე ძალადობა. მათი დამოკიდებულება სასაცილოა. მათ წარმოდგენა არ აქვთ, რას ნიშნავს დემოკრატია. დემოკრატია არ არის პარტიებისთვის. დემოკრატია ნიშნავს ხალხის ნების განხორციელებას და არა – გარკვეული პარტიების ნების განხორციელებას.
- ისინი ხალხს აფრთხილებენ?
- ხალხი რა გადაწყვეტილებას მიიღებს, ის იქნება დემოკრატიული. ვინც ეს კამპანია წამოიწყო, მათგან ზოგს წარმოდგენა არ აქვს, რა არის დემოკრატია, უდიდესი ნაწილი კი, უბრალოდ, ნაცმოძრაობის მხარდამჭერები არიან და არაფერს ერიდებიან _ დემოკრატიის წინააღმდეგ მიდიან. ჩვენს საზოგადოებას კარგად ესმის, რომ ეს არის აბსოლუტური სისულელე.
- გასაგებია თქვენი პოზიცია, მაგრამ რატომ არის სისულელე?
- საუბრობენ იმაზე, საკონსტიტუციო უმრავლესობა კარგია თუ ცუდი. საქმე ის არ არის, კარგია თუ ცუდია, ეს არის ხალხის გადაწყვეტილება. არჩევნებს იმიტომ ვატარებთ, რომ ხალხის გადაწყვეტილება გავარკვიოთ და არა _ ზოგიერთი პარტიის ან მისი ადეპტის, ან დამნაშავე რეჟიმის მემკვიდრე პარტიის, ან დამნაშავე რეჟიმისა და მისი ადეპტების აზრი. ამიტომ არ ტარდება არჩევნები.
- ფაქტობრივად, მეორე ტურის წინასაარჩევნო პერიოდია...
- ამიტომ მოუწოდებენ, რომ ნაციონალური მოძრაობის კანდიდატებს დაუჭირონ მხარი.
- ამ მოწოდებებით ნაციონალები საწადელს ვერ მიაღწევენ?
- რა თქმა უნდა, კოვზი ნაცარში ჩაუვარდებათ. მათი საუბარი არის ხალხის უპატივცემულობა. გამოდიან რიგი ექსპერტები და საუბრობენ იმაზე, რომ ხალხის ნება საშიშროებას ქმნის. სამწუხაროდ, მედიაც მათ აჰყვა და საუბრობს იმაზე, თითქოს უბედურება მოხდება, თუ საქართველოში „ქართულ ოცნებას“ პარლამენტში საკონსტიტუციო უმრავლესობა ეყოლება. ე.ი. ხალხმა არ უნდა მიიღოს გადაწყვეტილება?!
- ხალხზე გავლენის მოხდენა უნდათ?
- გავლენის მოხდენა კი არ უნდათ, ხალხის არჩევანს გმობენ. ამბობენ, რომ თუ ხალხი მიიღებს გადაწყვეტილებას, რომ `ქართულმა ოცნებამ~ გაიმარჯვოს, ისინი ხალხის არჩევანს გმობენ. დემოკრატიულ გადაწყვეტილებას ეწინააღმდეგებიან. დავარქვათ სახელი, ისინი არიან დემოკრატიის მტრები.
- „დემოკრატიის მტრებს“ მიაჩნიათ, რომ თუ ხალხი მიიღებს გადაწყვეტილებას, „ქართული ოცნებას“ საკონსტიტუციო უმრავლესობა ჰქონდეს, ეს ქმნის საშიშროებას, ანუ დიდი ძალაუფლება ერთი ძალის ხელში საშიშია. თქვენ ეს პრობლემად არ მიგაჩნიათ?
- რატომ? თუ ხალხი მიიღებს გადაწყვეტილებას, რომ „ქართულ ოცნებას~ ჰქონდეს დიდი უმრავლესობა, მათ შორის საკონსტიტუციო უმრავლესობა, არაფერი საშიში არ არის. საუბრობენ იმაზე, თითქოს ასე არსად მომხდარა, რაც სისულელეა. სისულელეა იმაზე საუბარი, სადაც ერთ პარტიას საკონსტიტუციო უმრავლესობა აქვს, საშიშია.
- არ არის საშიში?
- საკონსტიტუციო უმრავლესობა არავითარ საშიშროებას არ იწვევს. ამბობენ, რომ საკონსტიტუციო უმრავლესობა საშიშია, რადგან საკონსტიტუციო უმრავლესობა აქვს ერთ პარტიას, ამყარებს დიქტატურას. ნებისმიერ ევროპულ ქვეყანაში, ძალიან ხშირად, რომელიღაც ერთ პარტიას საკონსტიტუციო უმრავლესობა ჰქონია. სხვათა შორის, `ოცნებაში~ სხვა პარტიების წარმომადგენლებიც არიან.
- ვის გულისხმობთ?
- ჩემს პარტიას, კონსერვატორებს, მწვანეებს. თუმცა, ამ შემთხვევაში ამას მნიშვნელობა არ აქვს. მთავარია, ხალხის გადაწყვეტილების წინააღმდეგ მიდიან. საშიშია, როცა მოპარული ხმებით საკონსტიტუციო უმრავლესობას დამნაშავე პოლიტიკური ორგანიზაცია იღებს, როგორც ნაცმოძრაობა აკეთებდა. მიხეილ სააკაშვილმა დაამახინჯა როგორც კონსტიტუცია, ასევე კანონმდებლობა.
- ნაცმოძრაობა თავისი გამოცდილებიდან გამომდინარე ხომ არ საუბრობს საშიშროებაზე?
- ნაცმოძრაობას საკონსტიტუციო უმრავლესობა არ სჭირდებოდა იმისთვის, რომ ეკეთებინათ ის, რაც უნდოდათ. იმ ცვლილებებით, რაც მიიღო 2010 წელს ნაცმოძრაობამ, დაამახინჯა კონსტიტუცია. მხოლოდ იმიტომ საუბრობენ, „ოცნების“ საკონსტიტუციო უმრავლესობა საშიშროებას ქმნისო, რომ ნაცმოძრაობას მხარი დაუჭირონ და ხალხი შეცდომაში შეიყვანონ.
- ამ განწყობას ბიძგი ხომ არ მისცა „ქართული ოცნების“ ზოგიერთი ლიდერის განცხადებებმა, რომ ისინი შეცვლიან კონსტიტუციას?
- კონსტიტუციის ცვლილებაზე საუბარი ახლა არ დაწყებულა. დიდი ხანია ვსაუბრობთ ამაზე. რამდენიმე პროექტი შევიტანეთ. მაგალითად, საარჩევნო კანონპროექტი, ქორწინების შესახებ კანონპროექტი. ჩვენ გარკვეული საკონსტიტუციო ცვლილებები შევიტანეთ კონსტიტუციაში, რომელსაც დიდი წინააღმდეგობა არ შეხვედრია. ჩვენ შევიტანეთ ცვლილება კონსტიტუციაში და შევზღუდეთ პრემიერის განუზომლად დიდი ძალაუფლება. ჩვენს კონსტიტუციას კორექტირება სჭირდება, ცხადია, მაგრამ არ არის აუცილებელი, ხვალვე დავიწყოთ ამის გაკეთება. ტყუილი საუბრებია. მილიონი საქმე გვაქვს. ბევრი მიმართულებით არის საჭირო საკანონმდებლო ცვლილებები, რაზეც ჩვენ აქტიურად ვიმუშავებთ. შეიძლება ვიღაცამ რაღაც თქვა და ის საბაბად გამოიყენეს.
- წლების განმავლობაში სააკაშვილი კონსტიტუციას ცვლიდა და თავის თავზე ირგებდა. როგორც ჩანს, საშიშროება ამ გამოცდილებიდან გამომდინარეც არის...
- მათ ამის არ ეშინიათ. მათთვის მთავარია, ნაცმოძრაობას მხარი დაუჭირონ. „ქართულ ოცნებას“ საკონსტიტუციო უმრავლესობა ექნება და რას გააკეთებს? სააკაშვილმა ტერორისტული რეჟიმი რომ შექმნა, საერთოდ, დაგიდევდა კონსტიტუციას და კანონს? დანაშაულობები, რომლებიც მან ჩაიდინა, არავითარ კავშირში არ არის კონსტიტუციასთან. ცდილობენ, ხალხი გაასულელონ, მაგრამ ხალხი სულელი არ არის. პარტიებმა ჩაიხედონ კანონში, რაღაც წაიკითხონ.
- ანუ საკონსტიტუციო ცვლილება და ზედმეტი ძალაუფლება არ სჭირდება გადაცდომებს და დანაშაულის ჩადენას?
- ციხის წამებებს რა საკონსტიტუციო ცვლილება სჭირდება?!
- „ქართული ოცნებას“ ისეთი სადეპუტატო შემადგენლობა ჰყავს, საზოგადოებას არ უნდა ეშინოდეს?
_ კითხვას ასე ნუ სვამთ. საზოგადოებას არ უნდა ეშინოდეს ქართველი ხალხის არჩევანისა და გადაწყვეტილების. თუ გვინდა დემოკრატია, როგორც ხალხი გადაწყვეტს, ის იქნება დემოკრატიული გადაწყვეტილება. საზოგადოებას რისი უნდა ეშინოდეს. არ გვინდა დემოკრატია, არ ჩავატაროთ არჩევნები, ჩამოვიყვანოთ ოდესის გუბერნატორი, გვერდით დავისვათ თავისი დამქაშები, დამნაშავეები გამოვიყვანოთ ციხიდან და ამ რეპრესიულ მანქანას მივცეთ ბერკეტები ხელში. რა სისულელეა, რის უნდა ეშინოდეს საზოგადოებას? ხალხის არჩევანის? ხალხის გადაწყვეტილების ვისაც ეშინია, ქართველი ხალხის არ სწამს. მე ქართველი ხალხის მწამს. რა თქმა უნდა, არჩევნები არ უნდა გაყალბდეს. გაყალბების დიდოსტატები არიან ნაცმოძრაობის წევრები. მათი სია გავსებულია იმ ხალხით, რომლებიც გაყალბებაში არიან დაოსტატებული.
- ახლა ნაცმოძრაობის მიზანი რა არის?
- ნაცმოძრაობის მიზანია, რაც შეიძლება მეტი ხალხი გაიყვანოს პარლამენტში და საკანონმდებლო ორგანო კინკლაობის არენად აქციოს. ჩვენ არ გვაქვს კინკლაობის თავი. კინკლაობა არის უბედურება. ჩვენ გვინდა, პოზიტიური დღის წესრიგი შემოვიტანოთ და ვიმუშავოთ ქვეყნის განვითარებისთვის. ჩვენ არ გვცალია დამნაშავეებისა და დამნაშავეთა რეჟიმის მემკვიდრეებისთვის.
„ახალი თაობა“, 20 ოქტომბერი, 2016 წელი
რატომ აშენებენ რუსები გზებს საქართველოში
„ისე არ გამოვიდეს, ჩვენ თავად შევუწყოთ ხელი რუსეთს ოკუპაციაში“
თუშეთში საავტომობილო გზას რუსული კომპანია ააშენებს. სოფლების დართლოსა და ჩიღოს დამაკავშირებელი საავტომობილო გზის მშენებლობის მიზნით გამოცხადებულ ტენდერში გამარჯვებულად გამოცხადდა შპს „ვლადნეფტპროდუქტის“ წარმომადგენლობა საქართველოში“. აღნიშნული ორგანიზაციის დამფუძნებელი და 100% წილის მფლობელი რუსული კომპანია „ვლადნეფტპროდუქტია“. საწარმოს ადგილსამყოფელია ჩრდილოეთ ოსეთის დედაქალაქი ვლადიკავკაზი. საწარმო 2010 წლის 3 ივნისს დაფუძნდა, ხოლო მისი შვილობილი კომპანია საქართველოში 2015 წლის 21 მაისს დარეგისტრირდა.
ამ გზის მშენებლობაზე ახმეტის გამგეობამ ელექტრონული ტენდერი 2016 წლის 21 ივლისს გამოაცხადა. ტენდერში მონაწილეობის მსურველებს წინადადებების წარდგენა 6 აგვისტოდან 11 აგვისტომდე შეეძლოთ. დაახლოებით 6,5 კმ სიგრძის საავტომობილო გზის მშენებლობისთვის სახელმწიფო და ადგილობრივი ბიუჯეტიდან საერთო ჯამში 736.316 ლარი იქნა გამოყოფილი. სატენდერო პირობების მიხედვით, სამშენებლო სამუშაოების პირველი ეტაპი 2016 წლის 10 ოქტომბრამდე უნდა დასრულებულიყო, ხოლო მეორე ეტაპის განხორციელება 2017 წლის 10 მაისიდან 15 ოქტომბრამდე პერიოდშია დაგეგმილი.
ამასთან, ტენდერში მონაწილე პრეტენდენტებს მოეთხოვებოდათ 2014 წლის 1 იანვრიდან 2016 წლის 1 ივლისამდე პერიოდში მინიმუმ 3.000.000 ლარის ღირებულების გზების მოწყობისა და სამშენებლო სამუშაოების შესრულების გამოცდილება.
ერთი შეხედვით, არაფერი უცნაური არ არის იმაში, რომ ღია ტენდერში რუსულმა კომპანიამ გაიმარჯვა, მაგრამ თუ გავითვალისწინებთ იმას, რომ საქართველო და რუსეთი ერთმანეთთან ფაქტობრივად საომარ მდგომარეობაში არიან, ეს ყველაფერი ცოტა უცნაურად გამოიყურება. გასათვალისწინებელია ისიც, რომ თუშეთი რუსეთის ფედერაციას, კერძოდ, ჩეჩნეთსა და დაღესტანს ესაზღვრება. საქართველო-რუსეთის საზღვრის ჩეჩნეთის მონაკვეთზე მდებარეობს სოფელი ჩიღოც, რომელთან დამაკავშირებელ გზასაც რუსული კომპანია აშენებს. იმედია, საქართველოს ხელისუფლებამ და მათ შორის ახმეტის მუნიციპალიტეტმაც იცის, რომ რუსეთს საქართველოს მიმართ პრეტენზიები თუშეთის მონაკვეთზეც აქვს. ისინი უკვე დიდი ხანია, რაც ჭერო-ენცუხის მხარეს აკონტროლებენ. მართალია, ეს ტერიტორია თავისუფალ ზონად არის გამოცხადებული, მაგრამ იქ ქართველებს აღარ უშვებენ. სამაგიეროდ, დაღესტნელი გლეხები უპრობლემოდ გადაადგილდებიან ქართულ მიწაზე.
ამასთან დაკავშირებით არც ძველ და არც ახალ ხელისუფლებას მსუბუქი პრეტენზიაც კი არ გამოუთქვამს რუსეთის მისამართით. რუსებს კი პრეტენზიები მრავლად აქვთ. არაერთხელ გვსმენია იმის შესახებ, რომ ჩეჩენი მებრძოლები სწორედ თუშეთის გავლით გადადიოდნენ რუსეთის ტერიტორიაზე და საქართველოშიც ამავე გზით ბრუნდებოდნენ გამოსაზამთრებლად. საინტერესოა ის ფაქტიც, რომ ძალიან მალე თუშეთთან დამაკავშირებელი ახალი გზის მშენებლობა იწყება. ეს გზა პანკისის გავლით დააკავშირებს თუშეთს დანარჩენ საქართველოსთან. პანკისი კი დიდი ხანია, რუსების სამიზნეა.
———-
ტენდერში რუსული კომპანიის გამარჯვება არ გახარებია ექსპერტს სასაზღვრო საკითხებში გელა ხუციშვილს.
„ასე უცბად რაღაც დასკვნის გაკეთება გამიჭირდება, მაგრამ სანამ გადაწყვეტილებას მიიღებდნენ, მეტი დაფიქრება იყო საჭირო. ყველაფერს რომ თავი დავანებოთ, რუსეთთან დიპლომატიური ურთიერთობა არ გვაქვს და ასეთ დროს რუსული კომპანიის გამარჯვება ბევრ კითხვას აჩენს. მე არ ვამბობ, რომ რუსული კომპანია აქ რაღაც სხვა მიზნით შემოვიდა. ხშირია შემთხვევა, როცა რუსული კომპანიის მეპატრონე ევროპელია, მაგრამ რაკი საქმე რუსეთთან გვაქვს, ცოტა მეტი დაფიქრება იყო საჭირო“, – ამბობს „ახალ თაობასთან“ საუბარში გელა ხუციშვილი. მისი თქმით, ისიც უნდა ახსოვდეთ ტენდერის ჩამტარებლებს, რომ კავკასიონზე არსებული გადასასვლელების და უღელტეხილების უმეტესობა, რომელთაც აქამდე ქართული მხარე აკონტროლებდა, რუსებმა ჩაიგდეს ხელში.
გელა ხუციშვილის თქმით, მოსკოვს დარჩენილი გადასასვლელების მიმართაც აქვს ინტერესი. თუშეთიდან კი რუსეთის ფედერაციაში რამდენიმე გადასასვლელია.
როგორც გელა ხუციშვილი ამბობს, გადასასვლელების და გზების მიმართ მოსკოვი ყურადღებას აგვისტოს ომამდეც ამჟღავნებდა.
„წლების განმავლობაში სასაზღვრო ძალების სარდლის მოადგილე ვიყავი, კარგად ვიცი, რა ინტერესებიც იყო მოსკოვში. 1997 წელს რუსეთის მაშინდელ პრემიერ ჩერნომირდინისგან 3 წერილი მივიღეთ. რუსული მხარე ითხოვდა, რომ დაწყებულიყო დაღესტანთან დამაკავშირებელი გზის მშენებლობა. ამ გზით რუსეთის ფედერაციიდან ყვარლის რაიონში შეიძლება შემოსვლა“, – ამბობს გეა ხუციშვილი.
საქართველოს ხელისუფლებამ მაშინ რუსული მხარის წინადადება არ მიიღო.
„აფხაზეთში ომი ახალი დამთავრებული იყო. იმ პერიოდში მთელი ჩრდილოეთ კავკასია ცეცხლის ალში იყო გახვეული და ასეთ ვითარებაში ახალი გზის გაკეთება ჩვენს ინტერესებში არ იყო. ჩვენი უარის მიუხედავად, რუსებმა გზის მშენებლობა მაინც დაიწყეს და ლამის საქართველოს საზღვართან არიან მოსულები“, – აღნიშნავს ექსპერტი. მას ბევრი კითხვა აქვს მამისონზე გზის მშენებლობასთან დაკავშირებითაც. საზღვარი არც ამ მიმართულებით არის დადგენილი და რუსებს იქაც აქვთ პრეტენზიები.
„ამ გზით, სავარაუდოდ, მარგანეცის გატანა მოხდება საქართველოდან რუსეთში. რუსეთს მისი გამოყენება სხვა მიმართულებითაც შეეძლება“, – აღნიშნავს გელა ხუციშვილი. მისი ვარაუდით, რუსეთთან დამაკავშირებელი ახალი გზების მშენებლობა საქართველოს ხელისუფლების ინტერესშიცაა. ამაში დამნაშავე დევდორაკია.
„საქართველოს სამხედრო გზა, რომლითაც ახლა უკავშირდება ქვეყანა რუსეთს, შესაძლოა, მწყობრიდან გამოვიდეს. დევდორაკი დაიძრა და მან უკვე რამდენჯერმე წაიღო გზა დარიალის ხეობაში. არ არის გამორიცხული, რომ დევდორაკის შიშით საქართველო და რუსეთი ახალ გზებს ეძებდნენ“, – ამბობს ექსპერტი.
თუ გავითვალისწინებთ, რომ რუსული მხარე ლარსის საკონტროლო გამშვები პუნქტის გაფართოებას აპირებს, მოსკოვს დევდორაკის არც ისე შინებია. ამის მიუხედავად, ის აქტიურად მუშაობს საქართველოსთან დამაკავშირებელი ახალ-ახალი გზების მოძიებაზე.
———-
ანალიტიკოსი უსაფრთხოების საკითხებში ზაალ კასრელიშვილი ამბობს, რომ გზების მშენებლობა ცუდი არ არის, თუმცა, როცა გზას რუსეთი აშენებს, ამაზე მეტი დაფიქრებაა საჭირო.
„როცა აფხაზეთსა და სამაჩაბლოში პრობლემებია, როცა ყოველდღე იწევა საზღვარი და რუსი ჩვენს ტერიტორიას მავთულხლართებით ღობავს, ბუნებრივია, იბადება კითხვა, რატომ ვაშენებთ რუსეთთან დამაკავშირებელ ახალ გზებს ან რატომ იმარჯვებს ტენდერში რუსული კომპანია“, – ამბობს „ახალ თაობასთან“ საუბარში ზაალ კასრელიშვილი. მისი თქმით, ტენდერში რუსული კომპანიის გამარჯვება რამდენიმე მიზეზით არის საეჭვო.
„თუშეთი საქართველო-რუსეთის საზღვარზე მდებარეობს და რუსებს აქ მხოლოდ კომერციული ინტერესი არ ექნებათ. ამის გარდა, საინტერესოა, რუსებს მთებში გზების მშენებლობის რა გამოცდილება აქვთ? ამ ტენდერში იტალიურ, შვეიცარიულ ანდა ავსტრიულ კომპანიას რომ გაემარჯვა, ხმას ვინ ამოიღებდა. რუსებს კი თავიანთ ქვეყანაში ვერ აუშენებიათ მთიან რეგიონებში გზები. ამიტომაც ისმის კითხვები და მათ პასუხი უნდა გაეცეს“, – აღნიშნავს ანალიტიკოსი. მისი თქმით, კითხვები უნდა გაეცეს ახალი გზების მშენებლობასაც. ანალიტიკოსი განსაკუთრებულად სახიფათოდ დაღესტნის გზას მიიჩნევს.
„დღეს ბევრი საუბარი მიდის რუსეთთან დამაკავშირებელი ახალ-ახალი გზების გაყვანაზე. ისე არ გამოვიდეს, რომ რუსებს ჩვენი ხელით მოვუმზადოთ აქ შემოსასვლელად ინფრასტრუქტურა. დაღესტნის გზის ამოქმედება, საქართველოს გარდა, აზერბაიჯანისთვისაც საშიშია. ასე რომ, ბევრ რამეზე გვმართებს დაფიქრება, გზა კარგია, მაგრამ გააჩნია, ვისთვის ან რისთვის აშენებ ამ გზას, ისე არ გამოვიდეს, რომ რუსებს საქართველოს დაპყრობაში ჩვენ თავად შევუწყოთ ხელი“, – აცხადებს ზაალ კასრელიშვილი.
———
ახალი გზების მშენებლობას დიდი ინტერესით ადევნებს თვალს სომხური მხარე. სომხეთი გარე სამყაროს საქართველოს გავლით უკავშირდება და მისთვის რუსეთთან დამაკავშირებელი გზა სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია. რამდენიმე თვის წინ სომხურმა მხარემ დარიალის ხეობაში სომხური დერეფნის გაკეთება მოითხოვა. ოფიციალური ერევნის განმარტებით, სომხეთი რუსეთის პარტნიორია და მის მოქალაქეებს სხვებთან ერთად საბაჟოზე რიგებში დგომა არ უნდა უწევდეთ.
ერევანმა მოთხოვნა ქართულ მხარესაც წაუყენა. დევდორაკის ჩამოწოლის შედეგად რამდენიმე თვის წინ გზა ცოტა ხნით ჩაიკეტა. სომხეთის ტრანსპორტის მინისტრმა თბილისს სპეციალურად მათთვის როკის გვირაბის გახსნა მოსთხოვა. როგორც ამბობენ, საქართველოს ხელისუფლება მზად იყო, დათმობაზე წასულიყო, მაგრამ ამ მოლაპარაკების ამბავმა გამოჟონა და შეთანხმება ჩაიშალა.
