„რეზონანსი“: ე.წ. საარჩევნო ქცევის კოდექსი და ახალი ბრალდებები
„რეზონანსი“: ოპოზიციას ტელევიზიაში სარეკლამო დროს ართმევენ // „უფასო სარეკლამო დროის ხუთი წუთი თუ ნაწილდებოდა ხუთ პარტიაზე, ახლა უნდა გადანაწილდეს 11 პარტიაზე”
„რეზონანსი“: ინტერვიუ სოსო ცისკარიშვილთან: „გიორგი კვირიკაშვილი ხმების შენარჩუნების გარანტი ვერ იქნება”
„რეზონანსი“: ინტერვიუ კახა კუკავასთან: “რუსეთთან დიალოგი უნდა დაიწყოს, რათა მოხდეს ოკუპირებული ტერიტორიების დაბრუნება”
„რეზონანსი“: ქვეყანას ბიუროკრატიის შენახვა საკმაოდ ძვირი უჯდება
„არსად ისეთ პატარა ქვეყანაში, როგორიც საქართველოა, ამდენი ადამიანი საჯარო უწყებაში არ მუშაობს“
——-
„ვერსია“: პრორუსული ძალების სამი სცენარი // რა მიზნით იქმნება და ჩარეცხავს თუ არა სუს-ი პატარ-პატარა პარტიებს
——-
„ახალი თაობა“: ინტერვიუ ნანა დევდარიანთან: „2003 წლის არჩევნები ყველაზე დემოკრატიული იყო“ // „საარჩევნო კანონმდებლობის ნაჩქარევი შეცვლა არ შეიძლება“
„ახალი თაობა“: ინტერვიუ თამარ ჩხეიძესთან: „ვიზალიბერალიზაციის გადადების ნამდვილი მიზეზი რუსეთია” // „გიორგი კვირიკაშვილისა და თამაზ მეჭიაურის გუნდებს შორის მხოლოდ ნიუანსური განსხვავებებია”
„ახალი თაობა“: ინტერვიუ გიგლა ბარამიძესთან: „ბიძინა ივანიშვილი ალყაშია“ // „გიორგი კვირიკაშვილი გიორგი მარგველაშვილის ბედს გაიზიარებს“
„ახალი თაობა“: ინტერვიუ გიორგი გაჩეჩილაძესთან: „რუსეთი სამხედრო აგრესიას ვეღარ განახორციელებს“
„ახალი თაობა“: ინტერვიუ ვან ბაიბურთთან: აღიარებს თუ არა ერევანი ოსების გენოციდს // „ერევანი თბილისის წინააღმდეგ არ წავა“
——————–
„რეზონანსი“, 21 ივნისი, 2016 წელი
ე.წ. საარჩევნო ქცევის კოდექსი და ახალი ბრალდებები
ეკატერინე ბასილაია
ხელისუფლება და “თავისუფალი დემოკრატები” დანარჩენი ოპოზიციური ძალებისაგან საარჩევნო კამპანიაში ერთიანი ქცევის – ე.წ. ეთიკის კოდექსზე შეთანხმებას ითხოვენ. ინიციატორი “თავისუფალი დემოკრატი” ვიქტორ დოლიძეა, რომელსაც ამ იდეის გამო ოპოზიციური პარტიები ხელისუფლების “დესტრუქციული ქმედებების გამპრავებლად” ნათლავენ კიდეც და აცხადებენ, რომ ამ არაფრისმომცემ განცხადებას ისინი არ შეუერთდებიან.
დოკუმენტი, რომელსაც პოლიტიკური პარტიების თანხმობა უნდა გამოეწვია, მიღებამდე პირველი დაპირისპირებისა და ერთგვარი ბრალდების საგნადაც კი იქცა.
“წესებზე, ეთიკაზე და შეთანხმებაზე ხელისუფლებამ თქვა უარი, როდესაც საარჩევნო კოდექსზე ოპოზიციის შეთავაზებების სრული იგნორირება მოახდინა. ადამიანი, რომელიც არაეთიკურად, არაკონსტრუქციულად, არაპარტნიორულად, არაკეთილმოსურნედ გეპყრობა, მასთან წესებსა და ეთიკაზე საუბარი აბსოლუტურად არასწორ, უადგილო და დაუშვებელ გადაწყვეტილებად მიმაჩნია. ეს ყველაფერი შემდეგ შეიძენს სახეს, რომ არჩევნების წინ პარტიებმა მოაწერეს ხელი თანხმობის დოკუმენტს, რაც იმას ნიშნავს, რომ არჩევნები თითქოს თანაბარ, დემოკრატიულ და სამართლიან გარემოში ტარდება. მის ავტორს ვუპასუხებდი, ამ დოკუმენტის შექმნა ხომ არ ჰგავს იმ დესტრუქციული ქმედებების “გაპრავებას” ჩვენის მხრიდან, რაც ხელისუფლებას აქვს ჩადენილი პოლიტიკური ოპოზიციისა და არასამთავრობო სექტორის მიმართ?!” – აცხადებს ინტერპარტიული ჯგუფის ხელმძღვანელი, “ახალი მემარჯვენეების” ლიდერი მამუკა კაციტაძე, რომელიც ამბობს, რომ ის დოკუმენტს ხელს არ მოაწერს. იმავე აზრზეა “ნაციონალური მოძრაობა”.
კორცხელში რაც მოხდა და იმის გამო, რომ ამ საქმეს “ქართული ოცნება” არ იძიებს, “ნაციონალურ მოძრაობას” ბოიკოტი აქვს გამოცხადებული. ვერ გავიგე, ამ დოკუმენტს ვოლსკიმ და კალაძემ რომ მოაწერონ ხელი, ამას რამე ფასი აქვს?! რას ამბობენ, რომ “ნაციონალური მოძრაობა” ხელს არ აწერს და ამით ჩვენ ეთიკის კოდექსს ვარღვევთ და კალაძე მოაწერს და ამიტომ – არ არღვევს? ჯერ ეს დანაშაული გამოიძიონ და მერე მოაწერონ ხელი. თუ ვიკა დოლიძეს სურს, მოაწეროს ხელი კალაძესთან, ამის პრობლემა არ არის”, – ამბობს “ნაციონალური მოძრაობის” აღმასრულებელი მდივანი სერგო რატიანი.
აღსანიშნავია ის, რომ ვიქტორ დოლიძის მიერ შექნილი 2-გვერდიანი დოკუმენტი “საარჩევნო პერიოდში ეთიკის წესების შესახებ” პარლამენტის ბიუროს ორშაბათს წარედგინა და მისი განხილვა ხვალ პლენარულ სხდომაზე იგეგმება. საპარლამენტო პარტიებიდან ხელი ყველამ მოაწერა, “ნაციონალების” გარდა.
ვიქტორ დოლიძის ამ ინიციატივას დიდი მოწონებით და მოწოდებით მხოლოდ პრემიერ-მინისტრი გამოეხმაურა. გიორგი კვირიკაშვილი პარტიებს პოლიტიკურ ძალთა ქცევის კოდექსის უმოკლეს დროში მიღებისკენ მოუწოდებს და იმედოვნებს, რომ კოდექსს ყველა პასუხისმგებლობის მქონე პოლიტიკური ძალა შეუერთდება.
“ცნობილია, რომ ქვეყნის საკანონმდებლო ორგანო უკვე იხილავს ამ საკითხს, რაც უდავოდ მისასალმებელია, თუმცა ძალიან მნიშვნელოვანია და ამ განცხადების ერთ-ერთ მთავარ მიზანს წარმოადგენს, რომ ქცევის კოდექსში ჩადებულ პრინციპებზე შედგეს საზოგადოების ფართო კონსენსუსი. კონსენსუსი, რომ არ იქნება გამოყენებული ძალადობრივი მეთოდები, სიძულვილის ენა, ოპონენტების შეურაცხყოფა, ღირსების შემლახველი ქმედება; ასევე, უზრუნველყოფილი იქნება განსხვავებული აზრის პატივისცემა. მინდა მოვუწოდო სახელმწიფო უწყებებს, მის თითოეულ თანამშრომელს, განსაკუთრებული პასუხისმგებლობით მოეკიდონ საკუთარ ნაბიჯებს, რათა არ მოხდეს მათი შესაძლო გამოყენება რომელიმე მხარის სასარგებლოდ, მიუხედავად პოლიტიკური სიმპათიისა. უაღრესად მნიშვნელოვანია, უზრუნველყოფილი იყოს რესურსზე მაქსიმალურად თანაბარი ხელმისაწვდომობა”, – განაცხადა პრემიერმა. იგი მიმართავს “ქართული ოცნების” მომხრეებსაც და აღნიშნავს, რომ არავის უნდა გაუჩნდეს კითხვის ნიშნები ადმინისტრაციული რესურსის გამოყენებასთან დაკავშირებით. “განსაკუთრებით მივმართავ პოლიციას, ყველაფერი უნდა გაკეთდეს არამარტო წესრიგის უზრუნველსაყოფად, არამედ დაძაბულობისა და ესკალაციის ნებისმიერი გამოვლინების პრევენციისთვის”, – აცხადებს გიორგი კვირიკაშვილი.
ვიქტორ დოლიძე “რეზონანსთან” საუბრისას აღნიშნავს, რომ საარჩევნოდ ქცევის წესებზე შეთანხმება ევროპარლამენტარების დახმარებით შეადგინა და ის არის დროულიც და მნიშვნელოვანიც, რათა წინასაარჩევნო გარემო ორიენტირებული იყოს პროგრამებსა და პლატფორმებზე და არა ცემა-ტყეპაზე, უღირსად მოხსენიებასა და სიძულვილის ენაზე. მისი თქმით, განცხადებას ხელი ყველა პოლიტიკურმა ძალამ მოაწერა, “ნაციონალური მოძაობის” გარდა, თუმცა იმედი აქვს, რომ პასუხისგებლობას ისინიც აიღებენ. დოკუმენტის პარლამენტში დამტკიცების შემდეგ კი დოლიძე იმედოვნებს, რომ მას ხელს არასაპარლამენტო ოპოზიციაც მოაწერს.
“ახალი მემარჯვენეების” ერთ-ერთი ლიდერი მამუკა კაციტაძე აცხადებს, რომ ხელისუფლებას ბეჭედს არ დაურტყამს ისეთ დოკუმენტზე, რომელიც მან საკუთარი ქმედებებიდან გამომდინარე არ დაიმსახურა.
“იდეის თაობაზე ვიცი, ვიქტორ დოლიძემ თავის დროზე მითხრა, რომ წინასაარჩევნოდ ეთიკის კოდექსი შეიქმნასო. მაშინ ვთქვი, რომ ეს კარგი იქნებოდა, მაგრამ მანამდე უნდა არსებობდეს გარკვეული შეთანხმება საარჩევნო გარემოს გაუმჯობესებაზე, რომელიც დღეს უკიდურესად არათანაბარი, უკიდურესად არადემოკრატიული და უკიდურესად ხელისუფლების მხარეს არის გადაწყვეტილი. როდესაც ასეთი ტიპის ერთპიროვნული გადაწყვეტილებები ახასიათებს ხელისუფლებას საარჩევნო კანონმდებლობის მიმართ, ვიღაცას ეთიკის კოდექსზე მოვუწერო ხელი და ვუთხრა, რომ წესებზე შევთანხმდეთ-მეთქი, უბრალოდ უადგილოა. ამ ხელისუფლებას ეს ჩვენგან არ დაუმსახურებია. ამაზე ხელმოწერა პოლიტიკურ შეცდომად მიმაჩნია. ამას პირადადაც ვეტყვი ვიქტორს. “თქვენი გაზეთის მეშვეობით ვეტყვი ყველას, რომ ხელისუფლებას ბეჭედი არ დავურტყათ ისეთ დოკუმენტზე, რომელიც მან საკუთარი ქმედებებიდან გამომდინარე არ დაიმსახურა”, – აცხადებს მამუკა კაციტაძე. მისი თქმით, ხელისუფლებას მხოლოდ ცალმხრივი თანამშრომლობა უნდა. ჩვენ ყველაფერზე ვუთხრათ – ჰო და იმათ ყველაფერზე – არა. ასე შეთანხმების დადება კი არ ხდება და თვლის, რომ ეს დოკუმენტი ოპოზიციისათვის ფატალურია.
“2003 წლის “ვარდების რევოლუციის” დროსაც სააკაშვილმა შემოგვთავაზა ხელი მოგვეწერა დეპუტატებს ეთიკის კოდექსისთვის, ეთიკას კოდექსი არ სჭირდება. ეთიკას ოჯახში ასწავლიან. თუ ვინმეს ჰგონია, რომ ხელმოწერის შემდეგ პოლიტიკოსი უფრო ეთიკური გახდება, ძალიან შემცდარა. ამ ხელისუფლებამ ოპოზიციასთან მიმართებაში დაადასტურა, რომ არაეთიკურია და წესების თანახმად არ იქცევა. როდესაც ერთი მხარე უწესოდ იქცევა, მეორე მხარისგან ეთიკის დოკუმენტზე ხელმოწერას ნუ ითხოვს, ვინც ამ ხელმოწერის მომხრეა, ყველას ვთხოვ, არჩევნების წესიერ გარემოში ჩატარების მომხრეც არ უნდა იყოს, ეს დოკუმენტი ხელისუფლების მიერ საარჩევნო გარემოსთან მიმართებაში ჩადენილი არასწორი ქმედებების ერთგვარი გამართლებაა. ამ დოკუმენტის შექმნა, ერთი მხრივ, უადგილოდ და, მეორე მხრივ, პირიქით – მიმაჩნია კვერის დაკვრად იმ ქმედებებზე, რაც ხელისუფლებას საარჩევნო გარემოს გამო აქვს ჩადენილი”, – ამბობს მამუკა კაციტაძე.
„რეზონანსი“, 21 ივნისი, 2016 წელი
ოპოზიციას ტელევიზიაში სარეკლამო დროს ართმევენ
„უფასო სარეკლამო დროის ხუთი წუთი თუ ნაწილდებოდა ხუთ პარტიაზე, ახლა უნდა გადანაწილდეს 11 პარტიაზე”
თიკო ოსმანოვა
არასაპარლამენტო ოპოზიცია პრეზიდენტისგან უფასო სარეკლამო დროსთან დაკავშირებულ კანონპროექტზე ვეტოს დადებას ითხოვს. ოპოზიცია ხელისუფლებას კუთვნილი უფასო სარეკლამო დროის წართმევაში ადანაშაულებს. კანონპროექტით უკმაყოფილონი არიან თავად ტელევიზიის წარმომადგენლებიც, რომლებიც ამ თემაზე პრეზიდენტის მრჩევლებს შეხვდნენ.
აღსანიშნავია, რომ საეთერო დროსთან დაკავშირებით კანონპროექტი, რომელიც ვახტანგ ხმალაძემ მოამზადა, პარლამენტმა მეორე მოსმენით მიიღო. რაც იმას გულისხმობს, რომ არჩევნებამდე 50 დღით ადრე საათში ერთხელ ორწუთნახევრის განმავლობაში გავა 11 კვალიფიციური სუბიექტის უფასო რეკლამა.
ძველი რედაქციით კი, უფასო სარეკლამო დრო 3 საათში ერთხელ უნდა გასულიყო წუთნახევრის განმავლობაში და ეს 5 პოლიტიკურ პარტიაზე უნდა გადანაწილებულიყო.
“დემოკრატიული მოძრაობა-ერთიანი საქართველოს” საბჭოს წევრის გიორგი ახვლედიანის თქმით, ეს კანონპროექტი არღვევს პოლიტიკური პარტიების უფლებებს. მისი თქმით, ართმევს მათ უფასო სარეკლამო საეთერო დროის დიდ ნაწილს და 1%-იანი პარტიები ითვისებენ მას საკუთარი ინტერესებისთვის. ის კანონი, რომელიც “ქართულმა ოცნებამ” 2 მოსმენით გაიტანა, გულისხმობს უფასო საეთერო დროის წართმევას იმ პოლიტიკური პარტიებისთვის, რომელთაც ეს კანონით ჰქონდა მინიჭებული, 2014 წლის არჩევნების შედეგების საფუძველზე. ანუ, ამ შემთხვევაში ზარალდებიან – “დემოკრატიული მოძრაობა”, “პატრიოტთა ალიანსი” და “ლეიბორისტები”. ჩვენ გვართმევენ და ჩვენს დროს ინაწილებენ “რესპუბლიკელები”, “ეროვნული ფორუმი”, “თავისუფალი დემოკრატები”, “კონსერავტორები” და “მრწეველები”. ძველი რედაქციით, ვინც გადალახავდა კვალიფიციური სუბიექტის ბარიერს, ხდებოდა სარეკლამო დროის მფლობელი. ხოლო ბლოკი თუ გადალახავდა, პირველი ნომერი ვინც იყო ამ ბლოკში, ის ხდებოდა ამ დროის მფლობელი. ახლა კი “რესპუბლიკელები”, “კონსერვატორები” და სხვები რომ დარჩნენ კოალიციის გარეშე, გადაწყვიტეს, საეთერო დრო თვითონაც აეღოთ. ხოდა, წაგვართვეს ჩვენ და იღებენ თავად. ანუ უფასო სარეკლამო დროის 5 წუთი თუ ნაწილდებოდა 5 პარტიაზე, ახლა უნდა გადანაწილდეს 11 პარტიაზე.
“ოცნებას” თავის დროზე ვუთხარით, მოდით, სხვა რამე მოვიფიქროთ და ერთმანეთს ნუ წავართმევთ დროსო, მაგრამ ამაზე კატეგორიული უარი გვითხრეს”, – ამბობს “რეზონანსთან” საუბრისას ახვლედიანი.
“ეროვნული ფორუმის” ერთ-ერთი ლიდერის, ანი მიროტაძის თქმით, ეს გადაწყვეტილება სამართლიანობის პრინციპიდან გამომდინარე მიიღეს, შესაბამისად, მისთვის ოპოზიციის უკმაყოფილება გაუგებარია.
“ყველა კვალიფიციურ სუბიექტზე გავათანაბრეთ უფასო სარეკლამო დრო. მესმის, შეიძლება ოპოზიციას უნდოდეს, რომ აქედან პოლიტიკური თემა შექმნას, მაგრამ ეს არ შეიქმნება, თუ სამართლიანობის პრინციპს ავიღებთ, ეს აბსოლუტურად სწორია.
“ყველა სუბიექტს უნდა ჰქონდეს უფასო სარეკლამო დრო. მაგრამ ოპოზიცია ამბობს, თქვენ დრო მოგცეთ კოალიციამო და ჩვენ ჩვენი დაგვიტოვეო, რაც ჩემთვის აბსოლუტურად გაუგებარია. ჩვენ აქ გამოვედით სამართლიანობის პრინციპიდან გამომდინარე, ყველა კვალიფიციურ სუბიექტს უნდა ჰქონდეს თანაბარი დრო. მე რამდენად გამოვიყენებ ამას, ეს სხვა საკითხია აბა სხვანაირად როგორ უნდა გადანაწილდეს?! ჩემთვის ეს გაუგებარია”, – გვითხრა მიროტაძემ.
ოპოზიციის მსგავსად კანონპროექტს იწუნებენ თავად ტელევიზიის წარმომადგენლებიც, რომლებიც ხელისუფლებას საკუთრების უფლების შეზღუდვაში ადანაშაულებენ.
“რუსთავი 2-ის” გენერალური დირექტორის ნიკა გვარამიას თქმით, შენიშვნაში ყველა ტელევიზია ერთიანია, “ჯი-დი-ესით” დაწყებული და “რუსთავი-2-ით” დამთავრებული. ამ კანონპროექტს დადებითი მხარე აქვს ის, რომ დაკონკრეტებულია, რომ უფასო პოლიტიკური რეკლამები ტელევიზიით გავა არჩევნებამდე 50 დღით ადრე და არა ისე, როგორც მარეგულირებელი განმარტავდა, რომ ეს უნდა მომხდარიყო წინასაარჩევნო კამპანიის დაწყებისთანავე ანუ 8 ივნისიდან, რაც სრული აბსურდია. რაც შეეხება ნეგატიურ მხარეს, მოითხოვენ საათში ორნახევარი წუთის დათმობას, რაც ტელევიზიას პროდუქტიულობას უკარგავს და, შესაბამისად, არის საკუთრების შეზღუდვა, იმიტომ, რომ ჩვენ როგორც წესი, პრაიმ-ტაიმში არ ვათავსებდით უფასო რეკლამას, იმიტომ, რომ რამე მაინც გაგვეყიდა.
“ეს რეგულაცია კი ამაში ხელს შეგვიშლის. ყოველ საათში ორნახევრიანი სლოტის გამონახვა ძალიან რთულია და ეწინააღმდეგება ჩვენს სარედაქციო პოლიტიკას. სხვათა შორის, ამ შენიშვნაში ერთიანი ვართ ყველა – “ჯი-დი-ესით დაწყებული და “რუსთავი 2-ით დამთავრებული”, – უთხრა “რეზონანსს” გვარამიამ.
„რეზონანსი“, 21 ივნისი, 2016 წელი
ინტერვიუ სოსო ცისკარიშვილთან: „გიორგი კვირიკაშვილი ხმების შენარჩუნების გარანტი ვერ იქნება”
ლიკა ამირაშვილი
“გიორგი კვირიკაშვილი სიკეთის ფორმულაა, მაგრამ მას არ ექნება წვდომა ყველა იმ სუბიექტის მოსათვინიერებლად, რომელთაც სრულიად საწინააღმდეგო მიზანი აქვთ,” – ასე აფასებს “რეზონანსთან” საუბრისას დამოუკიდებელ ექსპერტთა კლუბის თავმჯდომარე სოსო ცისკარიშვილი ექსპრემიერ ივანიშვილის განცხადებას, სადაც ამბობს, რომ “ანეკდოტურიც იქნება, ვინმემ წარმოიდგინოს, რომ კვირიკაშვილი ხმების მოპარვას იფიქრებს”.
სოსო ცისკარიშვილის აზრით, ეკონომიკის კონფერენციაზე გაკეთებული განცხადებებიდან ვგებულობთ, რომ მისი ერთადერთი იმედი პრემიერ-მინისტრი გიორგი კვირიკაშვილია.
სოსო ცისკარიშვილი: თავისთავად ეკონომიკური ფორუმი, როგორც არენა აზრთა გაცვლა-გამოცვლისა, პოზიტიური მოვლენაა, მაგრამ ყველაფერს თავისი საფუძველი უნდა ჰქონდეს. ეკონომიკაზე საუბრისას რაც უფრო მეტია პოლიტიკური შემადგენელი, მითუფრო ძირგამოცლილი იქნება შედეგი, რომლისკენაც გვსურს ვიაროთ. რასაკვირველია, ბატონი ბიძინას აზრს ვიზიარებ, რომელმაც ბრძანა – “ალბათ ანეკდოტური იქნება, ვინმემ წარმოიდგინოს, კვირიკაშვილი იფიქრებს, ხალხის ხმები მოიპაროს, ან კორუფციაში ჩაეფლოს” – ნათქვამია, ფიცი მწამს და ბოლო მაკვირვებსო, მომიტევეთ, მაგრამ იმაშიც დარწმუნებული ვარ, რომ კვირიკაშვილი ნამდვილად არ იყო დამკვეთი იმ სამარცხვინო ქმედებებისა კორცხელში.
კორცხელის ინციდენტის ინიციატორი იგი ნამდვილად არ იქნება, რაც ეჭვის საფუძველს გვაძლევს, რომ ბატონი კვირიკაშვილი ხმების შენარჩუნების გარანტი ვერ იქნება. კვირიკაშვილი სიკეთის ფორმულაა, მაგრამ მას არ ექნება წვდომა ყველა იმ სუბიექტის მოსათვინიერებლად, რომელთაც სრულიად საწინააღმდეგო მიზანი აქვთ, რაც პრაქტიკულად საჯაროდაა გაცხადებული. ივანიშვილის მოსმენისას კიდევ ერთი კითხვა გამიჩნდა, რომელიც გამოიკვეთა ფრაზაში: “ჩვენი დაჟინებული თხოვნის მიუხედავად, ოპოზიციურად განწყობილი ექსპერტები ფორუმზე არ მოვიდნენ.”
შესაძლოა, იგი დამოუკიდებელი კლუბის ექსპერტებზეა ნაწყენი, მაგრამ ერთი იმ მიმპატიჟებლის გვარი მაინც გვითხრას, რომლებიც ოპოზიციურ ექსპერტებს დაჟინებული თხოვნით მიმართავდნენ. მათ ვინმემ ხომ არ უნდა ასწავლოს, ვინ არის აკადემიკოსი ვლადიმერ პაპავა, რომელიც მომპატიჟებელს ასევე გამორჩა. თავად ბატონი ბიძინას სოლიდური როლი გააჩნდა თსუ-ს რექტორის სავარძლის დატოვების პროცესში. არაერთი ფაქტი მაქვს, რომ ამ მიმართულებით გავლენა ჰქონდა. ამიტომ ვისაუბროთ იმაზე, რაც ვიცით, ვეცადოთ ვაკეთოთ ის, რაც ვიცით და მხოლოდ იმიტომ, რომ ვალდებულება გვაქვს, აქტიურად დავიწყოთ მონაწილეობა წინასაარჩევნო
- ბიძინა ივანიშვილი რატომ აკეთებს აქცენტს, რომ გიორგი კვირიკაშვილი ხმების მოპარვას არ იფიქრებს?
- “ქართული ოცნებისთვის” ეს აქცენტი გარკვეული თავშესაფარია, რადგან, დიახ, ბატონ კვირიკაშვილს ჩირქს ვერავინ მოსცხებს და მის მიმართ ნეგატიური განწყობა სუბიექტურია. მას მდიდარი პროფესიული ბიოგრაფია გააჩნია, მისი ცხოვრების წესი და ღირებულებები ჩვენი საზოგადოებისთვის კარგად არის ნაცნობი, მაგრამ ბატონმა ბიძინამ კიდევ ერთი ამისთანა დაგვისახელოს, ვისი იმედიც მას გააჩნია. როგორც კი კვირიკაშვილი პრემიერ-მინისტრი გახდა, აღვიქვი, როგორც მაშველი რგოლი უმიზნოდ მოტივტივე ქართული მეოცნებეების გადასარჩენად.
- მერაბიშვილის საქმეზე სტრასბურგის სასამართლოს მიერ გამოტანილი განაჩენი წინასაარჩევნოდ “ქართულ ოცნებაზე” როგორ აისახება?
- “ოცნების” მხრიდან დანაშაული ვიდეოკამერითაც რომ დაფიქსირდეს, რასაკვირველია, დაგვარწმუნებენ, რომ ეს მონტაჟი იყო. ახლა სტრასბურგის სასამართლომ დაგვარწმუნა, რომ დიახ, პატიმარი ყოველგვარი შინაგანაწესის გარეშე იყო გაყვანილი პროკურატურაში და მასზე გარკვეული სახის ზეწოლა იქნა განვითარებული. რატომ არ მოხდა ამ თემის გამოძიება და რატომ უნდა გადაიხადოს ათასობით ევრო ჩვენმა ხელცარიელმა საზოგადოებამ იმ არაკვალიფიცირებული პროკურორის და მოსამართლის გამო, რაც ნამდვილად გახლავთ მაჩვენებელი სირცხვილისა, როგორც ჩვენი მართლმსაჯულების საკმაოდ დაბალი დონისა. რამე სახის შეწყალებას არ ველოდები და უფრო ჰუმანური იქნება, თუ ისეთი ლმობიერი ზომები იქნეს იმ ადამიანთა მიმართ, რომელთაც სხვის სისხლში ხელი არასოდეს გაუსვრიათ. არ მგონია, რომ საზოგადოება ამა თუ იმ დამნაშავის მიმართ რომელიმე მუხლით იყოს განწყობილი. ამიტომ, სრულიად ბუნებრივად მიმაჩნია ამ მწვავე თემებზე პრეზიდენტის შეხვედრა ბოკერიასთან, რადგან ისინი უკვე დიდი ხანია ერთმანეთს იცნობენ. დარწმუნებული ვარ, რომ არცერთს არ სურს, ისეთი ნაბიჯი გადადგას, რომელიც სახელმწიფო ინტერესების წინააღმდეგ იქნება მიმართული.
- თუმცა პრეზიდენტისა და ბოკერიას შეხვედრას არაერთგვაროვანი რეაქცია მოჰყვა და საზოგადოებაში კითხვები გააჩინა…
- რატომღაც ვიღაცები თვლიან, რომ ყველა შეხვედრის უფლება პრეზიდენტმა თითოეული მოქალაქისგან უნდა მიიღოს. ასეთი აბსურდული მოთხოვნა არ მგონია, რომელიმე ქვეყანაში არსებობდეს. რას ჰქვია საიდუმლო შეხვედრა, როდესაც ის დღისით-მზისით, არაერთი შემოწმების პირობებში პრეზიდენტის სასახლეში შედგა. ეს შეხვედრა რომ ღამე რომელიმე სასაფლაოზე მომხდარიყო, მაშინ შეიძლება კითხვები გაჩენილიყო.
ბუნებრივად მიმაჩნია ქვეყნის მომავალზე დაფიქრებული, თუნდაც სხვადასხვა განწყობის და პოზიციების მქონე მეგობრების შეხვედრა. ვფიქრობ, ურიგო არ იქნება, თუ რამე ერთობლივი ნაბიჯის გადადგმა შესაძლებელი იქნება არა რომელიმე პარტიის, არამედ ქართული სახელმწიფოს სასარგებლოდ.
„რეზონანსი“, 21 ივნისი, 2016 წელი
ინტერვიუ კახა კუკავასთან: “რუსეთთან დიალოგი უნდა დაიწყოს, რათა მოხდეს ოკუპირებული ტერიტორიების დაბრუნება”
ელზა პაპოშვილი
“თავისუფალი საქართველოს” ლიდერი კახა კუკავა თვლის, რომ “ქართული ოცნების” საპარლამენტო არჩევნებში დამარცხება მხოლოდ გაერთიანებულ ოპოზიციას შეუძლია, რადგანაც ამომრჩეველს საშუალება მიეცემა, “ნაციონალების” კვლავ ხელისუფლებაში მოსვლის შიშით, ხმა “ოცნებას” აღარ მისცეს. კახა კუკავას განცხადებით, ის თამაზ მეჭიაურის და “ნაციონალური მოძრაობის” გარდა ყველა სხვა ოპოზიციურ პარტიასთან ითანამშრომლებს.
- რატომ გადაწყვიტეთ, რომ ირმა ინაშვილთან გაერთიანებულიყავით და არა ნინო ბურჯანაძესთან?
- ნინო ბურჯანაძე და სხვა პარტიები ღიად ამბობენ, რომ ისინი ოპოზიციის გაერთიანებას მხარს არ უჭერენ, რადგანაც მათთვის მთავარია, რომ ბარიერი თავადვე გადალახონ. ამაში ცუდი არაფერია, მაგრამ ჩვენ განსხვავებული მოსაზრება გვაქვს. არჩევანი ირმა ინაშვილის სასარგებლოდ არ გაგვიკეთებია, ეს არის გადაწყვეტილება გაერთიანების სასარგებლოდ. მე სხვა პარტიებსაც მოვუწოდებდი, რომ შემოგვიერთდნენ.
ვფიქრობ, დღეს ქართულ საზოგადოებაში იმის მოთხოვნა არსებობს, რომ მსხვილი ოპოზიციური გაერთიანება შეიქმნას. თუ არჩევანი მხოლოდ “ოცნებასა” და “ნაციონალურ მოძრაობას” შორის იქნება, შეიძლება ხალხს ეს ხელისუფლება აღარ სურდეს, მაგრამ ხმა “ნაციონალების” უკან დაბრუნების შიშით კვლავ მათ მისცეს. ამ ეტაპზე გაერთიანებული ოპოზიციური ბლოკის შექმნა სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანი იყო. ჩვენ ეს გადაწყვეტილება სწორედ ამ არგუმენტებიდან გამომდინარე მივიღეთ. ამის შემდეგ ქართული ორპოლუსიანი პოლიტიკა სამპოლუსიანი გავხადეთ.
- შესაძლებელია თუ არა, რომ თქვენ თამაზ მეჭიაურის ან გოგი თოფაძის პარტიასთან გაერთიანდეთ?
- ჩვენ სხვა ოპოზიციურ პარტიებთან გაერთიანებასა და გაფართოებას მივესალმებით, თუ მათ ამის სურვილი ექნებათ. ამით კი არჩევნებში ჩვენი გამარჯვების შანსები მოიმატებს. თუმცა ამ პარტიებში არ მოიაზრებიან არც “ნაციონალური მოძრაობა” და არც “ოცნებასთან” ასოცირებული პოლიტიკური პარტიები. ამ შემთხვევაში თამაზ მეჭიაუარს არ შევაქებ და არ გავაკრიტიკებ, მაგრამ ვიტყვი, რომ ის არის იმ პასუხისმგებლობით დამძიმებული ადამიანი, რასაც “ქართული ოცნების” 4-წლიანი მმართველობა ჰქვია.
- რა არის ის მთავარი გზავნილები, რის გამოც ამომრჩეველმა ხმა უნდა მოგცეთ?
- ქვეყანას ძალიან სწრაფი რეფორმები სჭირდება, ამიტომაც მხარს კარდინალურ რეფორმებს ვუჭერთ, ეს არის: სასამართლოდან და პროკურატურიდან “ნაციონალური მოძრაობიდან” პორტირებული ჩინოვნიკების სრულად განდევნა, ზოგიერთი მათგანის საერთოდ დაპატიმრება და ქვეყნიდან გაძევება. არ შეიძლება სახელმწიფო სამსახურში შოთაძეების და მისი მსგავსი მოხელეების დატოვება. “ოცნება” ამბობს, რომ მურუსიძე რეჟიმის მსხვერპლია, ახლა კი გამოსწორდა და ჩვენიაო. ის ან ციხეში უნდა იჯდეს, ან საერთოდ სამოსამართლეო საქმიანობას არ უნდა ეწეოდეს. სოციალურ თემას რაც შეეხება, ვფიქრობთ, რომ მონოპოლიური პოლიტიკა უნდა შეიცვალოს. დასრულდეს ბანკების მხრიდან ხალხის ძარცვა და პარპაში. ხოლო სააფთიაქო და ბენზინის მონოპოლიზაცია აუქციონის წესით უნდა გაიყიდოს, როგორც ამერიკაში და ევროპაშია მიღებული. საგარეო პოლიტიკის მიმართულებითაც ქვეყანამ ვექტორი რადიკალურად უნდა შეიცვალოს. პირველ რიგში ზღაპრებს თავი უნდა დავანებოთ და ადამიანები არ უნდა მოვატყუოთ. ჩვენს მოქალაქეებს პირდაპირ ვუთხრათ, რომ არც ნატოში და არც ევროპაში არავინ მიგვიღებს. დაიწყოს რუსეთთან დიალოგის პროცესი, რათა მოხდეს ჩვენი ოკუპირებული ტერიტორიების დაბრუნება.
- ბიძინა ივანიშვილმა თქვაა, რომ კვლავ არსებობს ერთკაციანი პარტიები, რომლებსაც ხალხი შეცდომაში შეჰყავს.. დაპირებებს იძლევიან და მის უკან არგუმენტები არა აქვთო. მათ შორის თქვენც გიგულისხმათ…
- ბიძინა ივანიშვილმა პირადად ჩემ წინააღმდეგ ბევრი ფული დახარჯა, რათა შუალედური არჩევნები წამეგო, ასევე ბევრი ენერგია დახარჯა იმაში, რომ ჩემი პარტიის დისკრედიტაცია მოეხდინა. ამის მიუხედავად, ჩვენ არ გავმქრალვართ და არსებობას ვაგრძელებთ. მესმის, რომ მას ეს ფაქტი ძალიან აკვირვებს.
ვურჩევ, რომ ქართული მხატვრული ფილმი “სერენადა” ნახოს და მიხვდება, რა და როგორ დასრულდება. ბრძოლაში მთავარი არა ფული და რესურსები, არამედ მონდომება და შეუპოვრობაა, რომელიც მასზე მეტი გვაქვს.
არგუმენტები რომელ მხარეს არა აქვს, მგონი, ეს დღესავით ნათელია. ის თავის ოპონენტებს მხოლოდ ეპისტოლეებით ესაუბრება. თუ ფიქრობს, რომ ჩვენზე მეტი არგუმენტები აქვს, მაშინ პირდაპირ ეთერში დაგვიჯდეს და გვანახოს ერთი, რისი დამტკიცება შეუძლია.
„რეზონანსი“, 21 ივნისი, 2016 წელი
ქვეყანას ბიუროკრატიის შენახვა საკმაოდ ძვირი უჯდება
„არსად ისეთ პატარა ქვეყანაში, როგორიც საქართველოა, ამდენი ადამიანი საჯარო უწყებაში არ მუშაობს»
ელზა წიკლაური
საბიუჯეტო სტრუქტურაში დასაქმებულთა საშუალო ხელფასის მოცულობით, საქართველოს პოსტსაბჭოთა 6 ქვეყანას შორის ლიდერის პოზიცია უკავია. ჩვენთან შედარებით, სახელმწიფო უწყებებში საშუალო ანაზღაურება მაღალი მხოლოდ რუსეთშია, აზერბაიჯანსა და სომხეთში კი შედარებით მცირეა. თუ განვთიარებულ ქვეყნებში ჩინოვნიკების საშუალო ხელფასის წლიური სიდიდე მშპ-სთან მიმართებით 80-100%-ზეა, საქართველოში ეს მაჩვენებელი 160-170%-ზეა. ეს კი იმაზე მიუთითებს, რომ მთავრობის შენახვა რიგით გადამხდელებს საკმაოდ ძვირი უჯდებათ.
არადა, ამ დროს ქვეყნის ფინანსთა მინისტრი ირწმუნება, რომ ყველა უწყებაში და სამინისტროებში ხელფასები შემცირებულია, ფინანსთა სამინისტროში კი მინისტრი და მოადგილეები 40%-ით ნაკლებს იღებენ.
თუმცა სხვას მიუთითებენ ციფრები, თანაც ბიუჯეტში ასახული. 2012 წლის ბიუჯეტის მიხედვით, საჯარო სექტორში დასაქმებულთა სახელფასო ფონდი შეადგენდა 1,049 მლრდ ლარს, 2016 წლის ბიუჯეტის მიხედვით ეს მაჩვენებელი 1,443 მლრდ ლარამდე გაიზარდა, ანუ ბიუროკრატიის შესანახი თანხის მოცულობა 37,5%-ითაა გაზრდილი. მართალია, 2012 წელთან შედარებით მოიმატა სახელმწიფო სტრუქტურებში დასაქმებულთა რიცხვმა, თუმცა მხოლოდ 12,4%-ით.
როგორც უკვე აღვნიშნეთ, სახელმწიფო მოხელეების შრომის ანაზღაურება წელიწადში 1,443 მლრდ ლარს აღემატება. თუ ამას სსიპ-ებს, სახელმწიფო შპს-ებს თუ სხვა სტრუქტურებს დავუმატებთ, რომლებიც თავისი არსით საჯარო უწყებებს მიეკუთვნებიან, ეს ხარჯი 2 მლრდ ლარსაც კი გააჭარბებს. ზოგიერთი ჩინოვნიკის ხელფასი პრეზიდენტისა და პრემიერის ხელფასს ბევრად აღემატება. ტენდენცია განსაკუთრებით თვალშისაცემია მარეგულირებელ კომისიებში, ეროვნულ ბანკში, სახელმწიფო საპარტნიორო ფონდში და ა.შ.
მაღალი ხელფასებით საქართველო პოსტსაბჭოთა სივრცეში ერთ-ერთ მოწინავე პოზიციაზეა. “საქსტატის” ინფორმაციით, სახელმწიფო სტრუქტურებში დასაქმებულთა საშუალო ხელფასი 1365 ლარს, დღევანდელი კურსით დაახლოებით 626 დოლარს შეადგენს, რაც მხოლოდ 38 დოლარით ჩამორჩება რუსი ჩინოვნიკების საშუალო ანაზღაურებას. რუსეთის სტატისტიკის სამსახურის ინფორმაციით, სახელმწიფო სტრუქტურებში დასაქმებულთა საშუალო ხელფასი 42 659 რუბლს შეადგენს, რაც დღევანდელი კურსით დაახლოებით 664 დოლარია.
სომხეთის სახელმწიფო სტრუქტურებში დასაქმებულთა საშუალო თვიური ანაზღაურება 213 665 დრამს, დაახლოებით, 448 დოლარს აღწევს. შემდეგია ბელარუსი. ლუკაშენკოს მთავრობის ჩინოვნიკების თვეში ხელფასის სახით, საშუალოდ, 395 დოლარს იღებენ. მეხუთე ადგილზეა აზერბაიჯანი, სადაც სახელმწიფო სტრუქტურებში დასაქმებულთა საშუალო ხელფასი 530 მანათს, დაახლოებით, 348 დოლარს შეადგენს. რაც შეეხება უკრაინას, სტატისტიკური მონაცემებით, სახელმწიფო სტრუქტურებში მომუშავეთა საშუალო ხელფასი სულ რაღაც 210 დოლარია, ანუ 5000 გრივნა.
როგორც ამ მონაცემებიდან ირკვევა, ქართველი სახელმწიფო მოხელეები სამეზობლოში ერთ-ერთი ყველაზე მაღალ ხელფასს იღებენ. შესაბამისად, მოხელეთა ანაზღაურების, პრემიებისა და სახელფასო დანამატების საკითხი მუდმივად კრიტიკის საგანია. მიუხედავად მთავრობის მიერ არაერთხელ გაკეთებული განცხადებისა (პრემირების სისტემის ნაწილობრივ გაუქმებასთან დაკავშირებით), ქართველი მოხელეები, ხელფასთან ერთად, ისევ ზორბა პრემიებს იღებენ, თუმცა სახელწოდებაშეცვლილს – “სახელფასო დანამატის” სახით.
საერთო ჯამში, როგორც სამინისტროებში, ასევე მუნიციპალიტეტებში დასაქმებულთა სახელფასო ანაზღაურება პრემიებითურთ საკმაოდ კოლოსალური თანხა უჯდება ბიუჯეტს. თუ მათ სხვა საჯარო უწყებებს, მაგალითად, სსიპ-ებს, შპს-ებს დავუმეტებთ, გამოვა, რომ საჯარო მოხელეების შენახვა 2 მლრდ ლარს აღწევს.
აღსანიშნავია, რომ სახელმწიფო სექტორში დასაქმებულთა საშუალო ხელფასი ბოლო წლებში აღემატება კერძო სექტორში დასაქმებულთა საშუალო ხელფასს. სპეციალისტების თქმით, ნორმალური ეკონომიკის პირობებში და კლასიკური საბაზრო ეკონომიკის ქვეყანაში სახელმწიფო სექტორში დასაქმების ინტერესი ისაა, რომ ადამიანს გარანტირებული სოციალური პირობები და ხელფასი ექნება. კერძო სექტორში მეტია რისკი, მაგრამ შემოსავალიც უფრო მეტია.
საქართველოში ყველაფერი პირიქითაა. ჩვენთან საჯარო მოხელეების ანაზღაურება საგრძნობლად აღემატება კერძო სექტორში დასაქმებულთა ხელფასს. გამოდის, რომ ამ მხრივ ქართველ ჩინოვნიკებს ორმაგი პრივილეგია აქვთ: ერთი მხრივ – მაღალი ხელფასი და მეორე მხრივ – სოციალური გარანტიები. ამიტომ ადამიანები ცდილობენ, რომ საჯარო სამსახურში დასაქმდნენ.
სტატისტიკოსი სოსო არჩვაძის თქმით, ბიუროკრატია “იაფი” არსაა, რადგან მისი შებრუნებული მაჩვენებელია კორუფცია. ამიტომ შესაფასებლად ძალიან კარგი კრიტერიუმია ქვეყანაში სახელფასო პოლიტიკა რამდენად ოპტიმალურია ეკონომიკის განვითარების დონესთან მიმართებით.
“აქ შეფასებისთვის გამოდგება ორი კრიტერიუმი: ერთი – ხელფასის ფონდის თანაფარდობა მშპ-სთან და მეორე – თვითონ საშუალო ხელფასის წლიური სიდიდე, მისი თანაფარდობა ქვეყნის მშპს-თან მოსახლეობის ერთ სულზე. ეს ორი ინდიკატორია, რომელიც გვეუბნება, ქვეყანაში რამდენად კარგად მიდის საქმე.
ნორმალურ განვითარებულ ქვეყნებში, მაგალითად, ამერიკასა და ევროპაში და ბალტიის ქვეყნებშიც, ოპტიმალურად ითვლება ის მდგომარეობა, სადაც თანაფარდობა არის 80-100%-ის ფარგლებში. ანუ უხეშად რომ ვთქვათ, საშუალო ხელფასის წლიური სიდიდე არ უნდა იყოს 80%-ზე ნაკლები და 100%-ზე მეტი ქვეყნის მშპ-სთან მიმართებით. თუ ამ კრიტერიუმით მივუდგებით სიტუაციას, მაშინ აღმოვაჩენთ, რომ საქართველოში ძალიან მძიმე სურათი გვაქვს და დაახლოებით 160-170%-ის ფარგლებში ვართ”, – განუცხადა “ბიზნეს-რეზონანსს” სოსო არჩვაძემ.
აქედან გამომდინარე, გამოდის, რომ საქართველოში ბიუროკრატიის შენახვა საკმაოდ ძვირი სიამოვნებაა. ხელფასთან მიმართებით კი გვაქვს ასეთი სურათი: მიმღებთა რაოდენობა არის მცირე, ნორმალურ ქვეყნებთან შედარებით, ხოლო ქვეყნის ეკონომიკური განვითარების დონესთან შედარებათ (რისი უფლებაც უნდა მისცეს თავს ქვეყანამ), არის საკმაოდ დიდი და ამაში საჯარო სექტორს, სახელმწიფო სექტორს აქვს ძალიან მაღალი ხვედრითი წილი.
“ჩვენ გვყავს ერთ-ერთი ყველაზე ძვირი მთავრობა, მაგრამ ნაკლებად ეფექტიანი. იმიტომ, რომ საბოლოო შედეგებით ეს უნდა აისახოს ეკონომიკის ზრდის ტემპში, მოსახლეობის კეთილდღეობის ამაღლებაში და სოციალურ დაცვაში. ბევრი რამ კეთდება, მაგრამ ყველაფერი შედარებითია. ჩვენ სწორება უნდა გვქონდეს ევროკავშირის საშუალო მონაცემებთან.
ევროკავშირის დროშები, რომლებიც სამთავრობო კაბინეტებშია, მარტო იმას კი არ უნდა ნიშნავდეს, რომ ჩვენი მისწრაფება ევროპული ფასეულობაა, არამედ ის, თუ რა თანაფარდობაა დღეისდღეობით იმ ინდიკატორებთან, რითაც შეიძლება იამაყოს ევროპულმა ქვეყანამ. აქ ჩვენ საკმაოდ ჩამოვრჩებით”, – დასძინა სოსო არჩვაძემ.
იურისტი ლევან ალაფიშვილი ამბობს, რომ არც ერთ ქვეყანაში არავინაა წინააღმდეგი, რომ ეფექტური მუშაობისთვის საჯარო მოხელეებს ჰქონდეთ შესაბამისი, ადეკვატური ხელფასი. შესაძლებელია გაიცეს პრემია და დანამატიც, მაგრამ ეს უნდა მოხდეს მაშინ, თუკი ჩინოვნიკის მუშაობამ განსაკუთრებული შედეგი გამოიღო.
“უპირობო დასკვნის გაკეთება შეუძლებელია, თუმცა ზემოთ ნახსენები ციფრებიდან აშკარაა, რომ საქართველოს ერთ-ერთი “ძვირი” მთავრობა ჰყავს. ჩვენ – ამომრჩევლები – ხელისუფლებას ვირჩევთ, ვქირაობთ და ხელფასს კარგი მუშაობისთვის ვუხდით. თუ ეს ფუნდამენტური პრინციპი იცვლება, მაშინ ვიღებთ ძალიან მახინჯ სისტემას. არაერთი დოკუმენტი გვინახავს, სადაც აღნიშნული იყო, რომ ჩინოვნიკმა პრემია “კარგი მუშაობისთვის” მიიღო. კარგი მუშაობისთვის უნდა იღებდეს ხელფასს და არა პრემიას. ადეკვატური ხელფასი იმისათვისაა საჭირო, რომ კორუფციული და არაკეთილსინდისიერი ქმედება იყოს მინიმუმამდე დაყვანილი.
საქართველოში საჯარო სექტორში დასაქმებულთა რაოდენობამ თითქმის 150 ათასს მიაღწია, მათ სახელფასო უზრუნველყოფას ყოველწლიურად 2 მლრდ ლარი სჭირდება. როგორც ვიცი, არსად ისეთ პატარა ქვეყანაში, როგორიც საქართველოა, ამდენი ადამიანი საჯარო უწყებაში არ მუშაობს”, – განაცხადა ალაფიშვილმა.
საქართველოში დიდი ხნის განმავლობაში სამოხელეო ანაზღაურებას სიმბოლური დანიშნულება ჰქონდა. შევარდნაძის ხელისუფლების დროს მინისტრის ხელფასი 160-დან 200 ლარამდე მერყეობდა. ასევე დაბალი იყო რიგითი თანამშრომლებისა და მოქალაქეების ჯამაგირიც. 2004 წლიდან დაიწყო ხელფასების ფორსირებული ზრდა და არგუმენტად კორუფციის აღმოფხვრა დასახელდა. შემდეგ ჩინოვნიკების ანაზღაურების ზრდა 2-ჯერ უსწრებდა ქვეყნის მშპ-ს ზრდის ნომინალურ ტემპსაც კი.
————————
„ვერსია“, 20 ივნისი, 2016 წელი
პრორუსული ძალების სამი სცენარი
რა მიზნით იქმნება და ჩარეცხავს თუ არა სუს-ი პატარ-პატარა პარტიებს
ნინო კომახიძე
ქართულ პოლიტიკაში ე.წ. პრორუსული ძალები ყოველთვის იყვნენ და, ალბათ, კიდევ დიდხანს იქნებიან, მაგრამ წლევანდელი არჩევნების წინ უპრეცედენტო რამ ხდება _ ასეთი პარტიები შხამიანი სოკოებივით მრავლდებიან და უმეტესობის საარჩევნო ლოზუნგი ან ევრაზიულ კავშირს ეხება, ან ნატო-ს გმობას. ,,ვერსია” შეეცადა, გაერკვია, ვინ და როგორ შექმნა ნოყიერი ნიადაგი მათ მოსამრავლებლად და რა საფრთხეს გვიქადის ამ, ერთი შეხედვით, ერთკაციანი პარტიების აღლუმი? საერთოდ, რუსეთუმეს იარლიყის მიკერება ნაციონალური მოძრაობის დამკვიდრებული მოდაა, თუმცა 4 წელია, ამ იარლიყმა ფასი დაკარგა. ახლა სამარცხვინოდ რუსეთის ქვეშევრდომობა კი არა, უფრო ნაციონალებთან ასოცირება ითვლება. რუსეთისგან ოკუპირებულ ქვეყანაში, სადაც ოკუპაციის კანონი მოქმედებს, ყველა ახლადგამოჩეკილი პუტინმადიდებელი ძალა ,,რუსულ სამოთხეს” გვპირდება და მის ორიენტირზე ან საარჩევნო გეგმა მეტყველებს, ან პარტიის ლიდერი და პარტიის დასახელება. ვინ არიან და რატომ მიიჩნევს საზოგადოების უდიდესი ნაწილი ამ ძალებს პრორუსულად?
,,ცენტრისტები”, რომელიც შს ყოფილმა მინისტრმა თემურ ხაჩიშვილმა შექმნა, მის მიერ 2002 წელს დაარსებული ,,დათვის” პირდაპირი გაგრძელება თუ არა, გამოძახილი მაინცაა. ჭანტურიასთვის ტერაქტის მოწყობისთვის გასამართლებული ექსმინისტრი ექსპრეზიდენტმა შევარდნაძემ შეიწყალა და დღეს მის რეინკარნირებულ ,,დათვში” ისეთი ოდიოზური ფიგურები წევრიანდებიან, როგორიც, მაგალითად, ვლადიმერ ბედუკაძეა, რომელიც საზოგადოებამ ე.წ. ციხის კადრებით გაიცნო. ჩვენში დარჩეს და, ბევრს აინტერესებს, ეს ადამიანი დღემდე ციხის გარეთ რატომაა და, ასევე, რატომ სარგებლობს სახელმწიფო დაცვით. ასეა თუ ისე, ხაჩიშვილ-ბედუკაძის ტანდემი ყველაზე გაბედული პროგრამით გამოდის _ რუსული პენსია, რუსეთთან სავიზო რეჟიმის გაუქმება, ევრაზიულ კავშირში შესვლა და 2017 წლის ბოლოს ტერიტორიული მთლიანობის აღდგენა.
კიდევ ერთი ახალი პარტია, რომელიც თითქმის ანალოგურ იდეებს ქადაგებს ლევან მამალაძის ,,სახალხო ხელისუფლებაა”, რომელსაც მთავარი იერიში სწორედ ნატო-ზე მიაქვს. ალბათ, ეს ის მთავარი მიზეზია, რამაც ლევან მამალაძე ,,ოცნებიდან” წამოსულ თამაზ მეჭიაურსა და მკვეთრად პრორუს ზვიად ჩიტიშვილთან გააერთიანა, რომელსაც ასევე, თავისი პარტია ,,ჩვენი სამშობლო” აქვს, ოღონდ სამშობლოში, აშკარად დედარუსეთს გულისხმობს. ყველასთვის ცნობილია, რომ მეჭიაურმა ,,ოცნება” საგარეო კურსთან შეუთავსებლობის გამო დატოვა, თან განაცხადა: ,,ნატო-ში შესვლას, ამ მოცემულობით, მე მხარს არ ვუჭერ. ალიანსში არავინ მიგვიღებს, თუ ჩვენ არ ვიტყვით უარს აფხაზეთისა და სამხრეთ ოსეთის დაბრუნებაზე”. მეჭიაურ-მამალაძის გაერთიანება კი ჭორი რომ არ არის, ამას ისიც ამტკიცებს, რომ რამდენიმე დღის წინ თამაზ მეჭიაური და ,,სახალხო ხელისუფლების” ერთ-ერთი ლიდერი, ზურაბ კობიაშვილი მამალაძესთან შესახვედრად მოსკოვში გაფრინდნენ.
წლევანდელი დამოუკიდებლობის დღე, 26 მაისი ჯონდი ბაღათურიამაც მოსკოვში გაატარა. აქამდე ბაღათურიას პარტია ბურჯანაძის კალთის ქვეშ ფრთიანდებოდა, ახლა კი, ბოლო ჭორებს თუ დავუჯერებთ, მისასვლელ გზებს ირმა ინაშვილთან ეძებს.
ბევრი ფიცი-მტკიცი არც ,,ქართული პარტიის” შემქმნელის, კიდევ ერთი ოდიოზური ფიგურისა და ექსმინისტრის, ირაკლი ოქრუაშვილის პრორუსულობას სჭირდება, რომელიც პოლიტიკურ რეინკარნაციას ახლა შიდა ქართლში ცდილობს და თუკი წლების წინ, ,,ზილებზე” ამხედრებული ,,ოქრო” რუსული ტანკების საქართველოში შემოყვანას სამაჩაბლოდან აპირებდა, იგივეს გაკეთებას დღეს გორის საკრებულოს თავმჯდომარეზე ,,ამხედრებული” გვპირდება.
საპარლამენტო ძალებიდან გამოკვეთილი პრორუსული პარტიის სახელით გოგი თოფაძის მრეწველობა გადაარჩენს საქართველოს სარგებლობს. ნატო-სა და ევროკავშირის გმობაზე თოფაძის ცნობილი ფრაზები არაერთხელ გახდა სკანდალის მიზეზი, თუმცა თოფაძე არ შედრკა, არც საკუთარ ასაკზე ივანიშვილის მინიშნება შეიმჩნია და ახლახან ისევ ,,წამოსცდა”: ,,ნატო არის აგრესიული სამხედრო ბლოკი. არ მინდა, ჩემი ქვეყანა რომელიმე სამხედრო ბლოკში იყოს. ევრაზიული კავშირი კი არ არის სამხედრო ბლოკი და ეს ერთ-ერთი შესაძლებლობაა, სადაც უფრო კარგად ვიქნებით”.
ევრაზიული კავშირის კიდევ ერთი ქომაგი ყველასთვის ცნობილი პრორუსი არჩილ ჭყოიძეა, რომლის კოალიციის სახელიც შინაარსზეც მეტყველებს _ „ევრაზიული არჩევანი“.
მოკლედ, ყველა ჩამოთვლილ ძალას ევრაზიული არჩევანი ისევე აერთიანებს, როგორც ,,ძველ და კეთილ” პრორუსულ ძალებს, რომელთა საგმირო საქმეები ხან ,,პაკლონნაია გარაზე” ვნახეთ, ხან – 26 მაისს, აღლუმის ჩაშლის გეგმით და ა.შ. ალბათ, მიხვდით, საუბარი ნინო ბურჯანაძის პარტიაზეა, რომელიც წინა სამი არჩევნების დროს, თავის რიგებში ყველაზე მეტ პრორუსს აერთიანებდა.
ამჟამად, ახალი გაერთიანების კონტურები პატრიოტთა ალიანსის გარშემო იკვეთება, რომელმაც 8 ივნისს პირველი საარჩევნო ბლოკის შექმნის შესახებ განაცხადა. ეს გაერთიანებული ოპოზიცია ისეთ ძალებსაც ,,იტევს”, როგორიც, მაგალითად, კახა კუკავას თავისუფალი საქართველო და კაკო ასათიანის ტრადიციონალისტები არიან. პირველი პრეზიდენტის, რუსეთთან ბრძოლაში დაღუპული ზვიად გამსახურდიას შვილი, კონსტანტინე გამსახურდია ამ ახალი ბლოკის სპიკერად მოგვევლინა და პრეზენტაციის დღეს მოგვახარა: ,,ჩვენ რუსეთთან ურთიერთობის ნორმალიზებას დავიწყებთ, ასეთია ქართველი ხალხის მოთხოვნა”.
ქართველი ხალხის რეალური მოთხოვნა საარჩევნო ყუთებთან, 8 ოქტომბერს გამოჩნდება. მანამდე კი საერთაშორისო ურთიერთობების სპეციალისტთან, საზოგადოებრივ საქმეთა ინსტიტუტის პროფესორ თორნიკე შარაშენიძესთან ამ თემის ანალიზი მარტივი კითხვით დავიწყეთ _ რამ შეუწყო ხელი პრორუსული პარტიების თავის წამოყოფას და არჩევნებამდე ან არჩევნების შემდეგ მათ რეალური პრობლემების შექმნა შეუძლიათ თუ არა?
„2003 წელს, მას მერე, რაც ხელისუფლებაში სააკაშვილი მოვიდა, პრორუსული პარტიები გამოჩენას ვერ ბედავდნენ. სააკაშვილამდე რუსეთს ამდენი ფული არ ჰქონდა და მაშინ გაცილებით უჭირდა, ვიდრე _ ახლა, რადგან 1998 წელს დიდი დეფოლტი მოხდა, თან მაშინ რუსეთი ასეთი აგრესიული არ იყო. ახლა კი აგრესიულიცაა და რაღაც ფულიც აქვს. გარდა ამისა, რუსულ ძალებს, პოლიტიკის შერბილებით, სრული კარტბლანში მივეცით თუნდაც 2012 წლის ამნისტიით, როცა ციხიდან რუსი ჯაშუშები გამოუშვეს და გმირებად აქციეს. ალბათ, ხელისუფლება ფიქრობდა, ჯობია, რუსეთი არ გავაღიზიანო, რაღაც-რაღაცები დავუშვათ და თავს დაგვანებებსო. შეიძლება, ასეთი მიდგომა, პირველ ეტაპზე ამართლებს, მაგრამ მგონი, უკვე ზედმეტი მოსდით – არ შეიძლება ასეთ ძალებს ამხელა თავისუფლება მისცე. გარდა ამისა, ერთია პრორუსული პარტიები და მეორე – რუსეთის აგენტურა, რომელიც დარწმუნებული ვარ, აბსოლუტურად ყველგანაა ჩაბუდებული. ქვეყანაში უამრავი რუსი ტურისტი შემოდის, რომელსაც, ბუნებრივია, სპეცსამსახურის აგენტები მოყვება და ეს ჩვეულებრივი მოვლენაა. რუსეთი დღემდე ,,შპიონომანიითაა” შეპყრობილი. ჰოდა, საინტერესოა, ჩვენი კონტრდაზვერვა, რომელსაც ბოლო 4 წელია ერთი აგენტიც კი არ გამოუვლენია, ამას რას უპირისპირებს? ამ დროს კვარტალი არ გავა, მსოფლიოს რომელიმე ქვეყანაში რუსი ,,შპიონი” არ დაიჭირონ. როგორ გგონიათ, ჩვენ არ გვყავს რუსი ,,შპიონები”, მაგრამ ჩვენი კონტრდაზვერვა, რატომღაც, თვალებდახუჭულია, ან პირდაპირ ვიტყვი, გაცემულია ინსტრუქცია, რომ ეს მთავარი საფრთხე არაა და ამაზე არ უნდა იმუშაოს…
კიდევ ერთ საფრთხეს ვხედავ _ როცა ამდენი პრორუსული პარტია იქმნება, რუსეთს მარტივად შეუძლია, თქვას, აგერ, ნახეთ, რამდენი პრორუსული ძალაა და ხალხშიც როგორი განწყობააო. შემდეგ, რამე რომ იყოს, ყველა ეს ძალა რუსეთმა შეიძლება, პროპაგანდაში, გადატრიალების მოწყობაში დაიხმაროს და არც იმის თქმას დაგვზარდება, ნახეთ, რამდენი პრორუსული პარტია გამოვიდა ქუჩაშიო. რას აკეთებს ამ დროს ჩვენი არაფორმალური მმართველი და რამდენად უწყობს ხელს ამ ძალებს, ამის თქმა გამიჭირდება. მას არც პრორუსად განვიხილავ და არც პროამერიკელად _ ის მილიარდერია, რაც სრულიად სხვა ,,ეროვნებაა”. მისი აზროვნება ჩვენისგან ძალიან განსხვავდება. მისთვის მთავარი ოჯახისა და მილიარდების უსაფრთხოებაა. უსაფრთხოებას საითაც ხედავს, იქეთ მიდის. ამიტომ ვერ ვიტყვი, რომ ამ კაცს საქართველო არ უყვარს – რადგან აქ აპირებს დარჩენას, მისი უსაფრთხოებაც უნდა უნდოდეს. სად არის ამ კაცის როლი ამ ვითარებაში, ზუსტად ვერ ვიტყვი და ვერაფერს დავაბრალებ”.
თორნიკე შარაშენიძის აზრით, სხვაა ხელისუფლების, უფრო სწორად, სპეცსტრუქტურების პასუხისმგებლობა, რომელთაც მსგავსი საფრთხეების ანალიზი და პრევენცია ევალებათ. რა უნდა გააკეთოს ასეთ ვითარებაში სახელმწიფომ, სად ვუშვებთ შეცდომას და როგორ უნდა ვიმოქმედოთ ახალი რუსული ,,რბილი ხელის” წინააღმდეგ?
თორნიკე შარაშენიძე: ,,ამას მარტივად მოევლება _ ხელისუფლებამ უნდა მიიღოს კანონი, რომელიც ოკუპანტი ქვეყნის ძალების საქართველოს ტერიტორიაზე მოქმედებას შეზღუდავს და ყველაფერი ეს მშვიდად აღკვეთოს. გვჭირდება კანონი, რომლის მიხედვით, ოკუპანტი ქვეყნიდან დაფინანსების შემოტანა კრიმინალად გამოცხადდება. სააკაშვილის დროს ეს ხალხი, შიშის გამო, გარეთ ცხვირს ვერ ყოფდა, მაგრამ ხშირად მათი დევნა კანონის გარეთაც მიდიოდა. წინა რეჟიმი მართლა ავტორიტარული იყო, მაგრამ საქმეც კეთდებოდა და ეს უნდა ვაღიაროთ. ჯამში, სააკაშვილის ამ მიდგომამ იმუშავა, მაგრამ ახლა თუ გინდა, ცოტა ცივილურად და ნორმალურად ვებრძოლოთ ოკუპანტს, შეგვიძლია, მაგალითად, ოკუპანტი ქვეყნის ცენტრალური ტელევიზია გავთიშოთ და დეზინფორმაციისა და ძალადობისკენ მოწოდების ეს წყარო გადავკეტოთ, თუმცა ამის ნაცვლად, რას ვხედავთ _ ეს კანონები ვარდება, რუსული ძალები კი მრავლდებიან. გამორიცხული სულაც არაა, ამდენი წვრილი პარტია სპეცსტრატეგიის ნაწილი იყოს, რომლის მიხედვით, დაქსაქსულ ძალებზე ფულის გადანაწილება სხვა ქვეყანაში უფრო მარტივია. სწორედ ამიტომ არ მესმის, რატომაა ჩვენი ხელისუფლება ასე უმოქმედოდ… ვფიქრობ, ყველაფერი მაინც იმაზეა დამოკიდებული, რა სურს თავად ხელისუფლებას. ალბათ, ამ ძალებს სწორედ ხელისუფლება იყენებს, კაცმა არ იცის, რა მიზნით. მარტივად რომ ვთქვათ, შეუძლიათ, მაგალითად, მამალაძე საქართველოში საერთოდ არ შემოუშვან, ხაჩიშვილი პოლიტიკაში არ გააჭაჭანონ და ა.შ. ანუ, ყველაფერი ეს ვიღაცასთან შეთანხმების გარეშე ვერ მოხდება. როგორც ჩანს, ხელისუფლებას არ უნდა, ამ ძალებს მიხედოს, არადა, ეს მარტივად შეუძლია. ამიტომ, გამოდის, ისინი რაღაცაში სჭირდება!”
თორნიკე შარაშენიძეს კიდევ ერთ საფრთხედ ამ ძალების გაერთიანება მიაჩნია, თუმცა მისივე აზრით, ხელისუფლებაში ვიღაცასთან შეთანხმების გარეშე, ვერც ეს მოხდება. შარაშენიძე არც იმას გამორიცხავს, ქვეყანაში პრორუსული ძალების ორი ფრთა მოქმედებდეს. აქედან ერთი შესაძლოა, უშუალოდ რუსულ სპეცსამსახურებზე იყოს დაქვემდებარებული. მეორე ნაწილით კი ხელისუფლება უკონტროლო პრორუსული ძალის კონტროლირებადი საპირწონის შექმნას ცდილობს. ასეთებად საგარეო ურთიერთობების ექსპერტს ნინო ბურჯანაძისა და ირმა ინაშვილის პარტიები მიაჩნია: ,,ირმა ინაშვილთან მიმართებაში ხელისუფლებას შესაძლოა, სხვადასხვა ჩანაფიქრი ჰქონდეს. ბურჯანაძეს პრორუსული ნიშა უჭირავს და მას ივანიშვილი ცალსახად არ ენდობა. ბურჯანაძის ყოფილი წევრების ,,ოცნებაში” ყოფნა აბსოლუტურად არაფერს ნიშნავს _ როგორც ჭიქის შენჯღრევისას ნალექი ზემოთ ამოდის, ეს პერსონებიც პარლამენტში ასე მოხვდნენ. დარწმუნებული ვარ, ბურჯანაძე ივანიშვილს არ მოსწონს, ამიტომ მისი დაბალანსება ახლა ირმა ინაშვილით ხდება, რომელსაც, დიდი ალბათობით, მამალაძე-მეჭიაური და სხვებიც შეუერთდებიან. ბუნებრივია, ხელისუფლებას ენდომება, რაკი პრორუსული ნიშა არსებობს, ის მის მიერვე კონტროლირებადმა ისეთმა ძალებმა შეავსონ, როგორიცაა მეჭიაური, ინაშვილი და სხვები. ცხადია, ,,ოცნებას” არ უნდა ხელიდან გაუშვას თუნდაც ერთი ხმა, რაც საბოლოო ჯამში, ძალიან ჭკვიანური თამაშია. ,,ოცნება” არ დაუშვებს, რომ ხმები დაიფანტოს და რუსულ სეგმენტსაც თავად დაიქვემდებარებს, რათა ჯამში, ეს ხმებიც მასთან დაგროვდეს, ინაშვილის მეშვეობით, რადგან თუ საერთოდ შედგა ამ წვრილი პარტიების გაერთიანება, მაშინ ამ ცენტრში სწორედ ინაშვილი მოგვევლინება. პრინციპში, მსგავსი რესურსი სხვებს არც აქვთ.
ბედუკაძე საერთოდ ოდიოზური ფიგურაა და მის გარშემო რამის გაკეთება წინასწარგანწირული კატასტროფა იქნება, ხაჩიშვილი და მამალაძე, როგორც ცენტრალური ფიგურები, ასევე, გამორიცხულია. მათ უკან ბუნებრივია, სხვა ძალებსაც ვხედავ _ რუსულ სპეცსამსახურებს, მაგრამ უფრო დაბალი რანგის ოფიცრებს. მაღალი რანგის ოფიცრები შეიძლება, ისეთების უკან იდგნენ, ვიზეც საქართველოში დღეს წარმოდგენაც არ გვაქვს”.
კვანძის გახსნა, შარაშენიძის აზრით, რამდენიმე სცენარით შეიძლება _ უკონტროლო პრორუსი ძალების წინასაარჩევნოდ გაერთიანება ე.წ. მესამე ცეტრში, ცალ-ცალკე გაძლიერება და უშუალოდ არჩევნების წინ არეულობის მოწყობა; პარლამენტში ცალ-ცალკე შესვლა, მერე დაბლოკება და რომელიმე ძლიერ ძალასთან შეხორცება და ქუჩის გაერთიანება ანუ პოსტსაარჩევნო ქაოსისთვის მზადება. როგორც თორნიკე შარაშენიძე მიიჩნევს, პრორუსულ ძალებს დიდი პერსპექტივა არ აქვთ, მით უმეტეს, არჩევნების დემოკრატიულად ჩატარების პირობებში, მაგრამ ქვეყნისთვის ბევრი რამის დაშავება მაინც შეუძლიათ: ,,არ მგონია, პრორუსულ ძალებს, რამდენიმე მიზეზის გამო, დიდი პერსექტივაAჰქონდეთ: ისინი ყველაზე ნაკლებად პროგრესულები არიან და საზოგადოებრივი აზრის მობილიზება ყველაზე ნაკლებად შეუძლიათ, მათ უკან არ დგას ახალგაზრდობა, ანუ ყველაზე მობილური და ძლიერი ძალა. 4 წლის წინ სტუდენტების პროტესტი ,,ციხის კადრებმა” გამოიწვია. ახლა შეიძლება, ვიღაცას გოგა ხაინდრავას ფილმის იმედი აქვს, მაგრამ ჯერ ერთი, ხალხი ამ წამების ყურებით დაიღალა, თან თუკი ნაციონალებს უკიჟინებენ, 2003 წლის გამეორება არ გამოგივათო, არც ,,ოცნებას” გამოუვა 2012 წლის გამეორება. დრო ყველა პრორუსი პარტიის წინააღმდეგ მოქმედებს. ისინი ვერ შეძლებენ ამომრჩევლის კონსოლიდირებას, რადგან ყველაზე ნაკლებად მოტივირებულნი არიან, თუმცა იგივეს ვერ ვიტყვი ირმა ინაშვილზე _ მას ძალების მობილიზება შეუძლია, მაგრამ დიდ საფრთხეს მაინც არ წარმოადგენს, რადგან მართულია… სამწუხაროდ, არაა გამორიცხული სცენარი, რომლის მიხედვითაც, ყველა ეს ძალა გაერთიანდება, არეულობას მოინდომებს და ამ ფონზე რუსეთმა თავისი ტანკები შემოაგელვოს. ეს მხოლოდ პოსტსაარჩევნოდ შეიძლება მოხდეს, თუკი რუსეთი დაინახავს, რომ არჩევნების შედეგი არ აწყობს, თუმცა იმედი ვიქონიოთ, ამ დროისთვის ჩვენს ტერიტორიაზე ერთობლივი ქართულ-ამერიკული წვრთნები იქნება, რაც რუსეთს აუცილებლად შეაკავებს. კიდევ ერთი: იმის ნიშანი, რომ ივანიშვილი და ეს ხელისუფლება ამ პატარ-პატარა პარტიების უკან არ დგას, ჩემთვის შედეგი იქნება – ყველას ერთად, ძალიან მარტივად, სუს-ი ჩარეცხავს!”
————————
„ახალი თაობა“, 21 ივნისი, 2016 წელი
ინტერვიუ ნანა დევდარიანთან: „2003 წლის არჩევნები ყველაზე დემოკრატიული იყო“ // „საარჩევნო კანონმდებლობის ნაჩქარევი შეცვლა არ შეიძლება“
ქვეყანაში მიმდინარე პოლიტიკურ პროცესებს „ახალ თაობასთან“ ინტერვიუში ექსპერტი, ცესკოს ყოფილი თავმჯდომარე ნანა დევდარიანი აფასებს.
- ქალბატონო ნანა, საარჩევნო კანონმდებლობაზე ოპოზიციამ და ხელისუფლებამ შეთანხმება დღემდე ვერ მიაღწია. აქტიურად განიხილება გერმანული მოდელი, რას მოიცავს ეს მოდელი და რატომ არიან ოპოზიციური პარტიები ამ საკითხით ასე დაინტერესებულები. მათთვის უფრო პრივილეგირებული სიტუაცია იქმნება?
- ვინ რამდენ პროცენტსაც აიღებს, იმდენ კაცს გაიყვანს ბარიერის გადალახვის შემთხვევაში და, რა თქმა უნდა, ეს მათთვის მომგებიანია. თუმცა, აქ უფრო მნიშვნელოვანი საკითხია უფასო საეთერო დრო. იმიტომ, რომ ეს არანაირ ჩარჩოში არ ეტევა, პარტიებს, რომლებმაც მოიპოვეს უფლება, ჰქონოდათ უფასო საეთერო დრო, ახლა „წილში უჯდებიან“ ის პარტიები, რომლებსაც დამოუკიდებლად არ გადაულახავთ ბარიერი! შევიდნენ ბიძინა ივანიშვილის ლოკომოტივით!
- მათ არ ეკუთვნით უფასო საეთერო დრო?
- ცხადია, არ ეკუთვნით! მაშინ „ქართულმა ოცნებამ“ კეთილი ინებოს და თავისი დროიდან გამოუყოს. როგორც თავისივე სიაში ჩასვეს ყველანი, თავისივე საეთერო დროიდან დაუთმოს. სხვის ხარჯზე რატომ უთმობს?! სხვებმა, ვინც გადალახა ბარიერი და ბოლო არჩევნებში შედეგი აჩვენა, რატომ უნდა დაკარგონ უფასო საეთერო დრო?!
- ანუ მათ ხარჯზე ხდება „ოცნებიდან“ წამოსული პარტიებისთვის უფასო დროის მიცემა?
- დიახ, ნამდვილად ასეა.
- გერმანულ მოდელს აქტიურად უჭერს მხარს რესპუბლიკური პარტია. მათ რამდენად აქვთ საზოგადოების მხარდაჭერის იმედი? გადალახავენ ბარიერს? ასე რატომ აქტიურობენ?
- რესპუბლიკელებს ისედაც არაადეკვატურად დიდი წარმომადგენლობა ჰყავდათ როგორც საპარლამენტო თანამდებობებზე, ისე აღმასრულებელ ხელისუფლებაში. ახლაც თუ უპირატესობას მოიპოვებენ და მცირე მხარდაჭერით მაქსიმუმს მიიღებენ მანდატებისას, წინააღმდეგი რატომ იქნებიან?!
- დაუჭერს მხარს უმრავლესობა აღნიშნულ მოდელს?
- თუ სურვილზეა, ხელისუფლებას ურჩევნია, იმ მოდელის ჩარჩოებში იმოძრაოს, რაც ამჟამად არის. პირდაპირ ვთქვათ, არჩევნების წინ ეს ცვლილებები სწორია?!
- არ არის საკმარისი დრო?
- 2003 წლის არჩევნები გავიხსენოთ. ერთი-ერთში ცდილობენ ნაციონალები და მათი სატელიტები, რომ იმავე ფორმულით გავიდნენ არჩევნებზე. ანუ წინასწარ შექმნან განწყობა ხალხში, რომ არჩევნები აუცილებლად გაყალბდება. ეს არის ძალიან სახიფათო პროცესი. ერთხელ უკვე მოაწყვეს ეს, გავიდნენ კონსტიტუციური ჩარჩოებიდან და ვეღარ დაბრუნდნენ ამ კონსტიტუციის ჩარჩოებში. მეორეჯერ იმავე სცენარის ინიცირება არის პირდაპირ სახელმწიფოს ღალატი, მე თუ მკითხავთ. იმიტომ, რომ 2003-ში ჯერ არც ცესკო იყო დაკომპლექტებული, არც თავმჯდომარე იყო დამტკიცებული და წინასწარ, 6 თვით ადრე იძახოდნენ, გაყალბდებაო.
- არ გაყალბებულა?
- ვინმეს თუ შეუძლია დღეს დაასაბუთოს, როგორ იყო გაყალბებული 2003 წლის არჩევნები, როცა 6 პარტია გავიდა. ახლაც მრავალპარტიული პარლამენტი გვეყოლება და ამას მოფრთხილება უნდა. როგორ გაყალბდა, როცა ექვსი პარტია გავიდა და არც ერთს ჰქონდა უმრავლესობა. უფრო მეტიც, ორი სუბიექტიც რომ გაერთიანებულიყო შიგნით, მაინც ვერ ქმნიდნენ უმრავლესობას. მაშინ ის იყო ყველაზე დემოკრატიული შედეგი.
- ანუ, ახლაც ფონი იქმნება წინასწარ ახალი რევოლუციისთვის?
- სწორედ რომ ასეა. ყოველი თავდასხმა ცესკოზე, ან საოლქო და საუბნო კომისიებზე არის რევოლუციური სცენარის მზადების ელემენტი. ამაზე არ უნდა წამოეგოს არც ერთი ჯანსაღი პოლიტიკური ძალა და არც ამომრჩეველი!
- რესპუბლიკელებზე ვსაუბრობდით, საუბარია, რომ ისინი საკმაოდ თვითდაჯერებულები არიან. ითქვა ისიც, რომ არჩევნებამდე მინისტრებსაც ინარჩუნებენ, სწორედ აქ ხომ არ არის თავი და თავი ყველაფრის?
- იქნებიან თავდაჯერებულები, რატომ არ იქნებიან? უბრალოდ, ძალიან ყურადღებით უნდა უსმინო მათ ინტერვიუებს და კომენტარებს. რესპუბლიკელების ერთ-ერთმა ლიდერმა ერთხელ ვერ გააკონტროლა თავი და თქვა, თუ ჩვენ 2%-იც არ გვაქვს მხარდაჭერა და ამდენი თანამდებობა გვაქვს, ძალიან მაგარი პარტია ვყოფილვართო.
- ანუ?
- ანუ მოგატყუეთ ყველანი, ბიძინა ივანიშვილის ჩათვლითო. ამას ნიშნავდა ეს, მეტს არაფერს. ახლა, ამ ოთხი წლის განმავლობაში, მათ საკმარისად გაიდგეს ფესვები როგორც ცენტრალურ ხელისუფლებაში, ისე ადგილობრივ თვითმმართველობაში და, ცხადია, აქვთ იმედი, რომ ეს მათ მისცემს საშუალებას, გადალახონ ბარიერი. მაგრამ ერთ რამეს არ ითვალისწინებენ.
- რას?
- იმას, რომ პროდასავლური ფლანგი ჩვენი პოლიტიკური სპექტრისა, იმდენად გადატვირთულია, რომ ისინი ერთმანეთს ხმებს წაართმევენ. ეს არის გარდაუვალი!
- და დაასუსტებენ?
- რა თქმა უნდა! ერთი და იგივე ორიენტაციის ამდენი პარტიაა და თვით ამ ფლანგმა დაიწყო ძალიან უგვანო თამაში.
- უგვანოში რას გულისხმობთ?
- მაგალითად, იმას, რომ პრორუსულ პარტიებად ნათლავენ ზოგიერთ პარტიას, მაშინ როდესაც, ყველამ კარგად იცის, რომ ასე ღიად დეკლარირებული პრორუსული პარტიები საქართველოში არ არსებობს. არც ერთი არ არის თანახმა, დათმოს ეროვნული ინტერესები რუსეთის სასარგებლოდ.
- მოესწრება არჩევნებამდე ცვლილებები? ან ეს რამდენად მომგებიანი იქნება ქვეყნისთვის?
- არ შეიძლება. 2003 წელს ფაქტობრივად 2-3 თვით ადრე შეიტანეს უამრავი ცვლილება საარჩევნო კოდექსში. ფაქტობრივად, თავიდან გადაწერეს. ერთ მუხლს თუ დაიცავდი, გარდაუვალად უნდა დაგერღვია მეორე.
- დღესაც არსებობს იგივე საფრთხე?
- თუ ასე ნაჩქარევად იქნება წიხლით შეტენვის მცდელობა რაღაცა ცვლილებების, აუცილებლად ასეთივე პროცესი იქნება. მისცენ საშუალება ცესკოს, იმუშაოს კოდექსის ფარგლებში და თუ რამეს ცვლიან, ახლავე თქვან, სანამ არის დარჩენილი კიდევ 4 თვე. არ შეიძლება გაუთავებლად არყიო საარჩევნო ადმინისტრაცია და მერე მოსთხოვო მას, რომ იყოს სრული ობიექტურობა დაცული!
„ახალი თაობა“, 21 ივნისი, 2016 წელი
ინტერვიუ თამარ ჩხეიძესთან: „ვიზალიბერალიზაციის გადადების ნამდვილი მიზეზი რუსეთია” // „გიორგი კვირიკაშვილისა და თამაზ მეჭიაურის გუნდებს შორის მხოლოდ ნიუანსური განსხვავებებია”
საქართველოსთვის ვიზალიბერალიზაციის გადადების ძირითად მიზეზებად მიგრაციული კრიზისი და ქართული კრიმინალური დაჯგუფებების ევროპაში აქტიურობა სახელდება. ილია ჭავჭავაძის საზოგადოების თავმჯდომარე თამარ ჩხეიძე კი „ახალ თაობასთან” ინტერვიუში ვიზალიბერალიზაციის პროცესის შეფერხებას სხვა ფაქტორებს უკავშირებს.
„ერთ-ერთი მთავარი მიზეზი რუსეთისთვის ანგარიშის გაწევაა. სამწუხაროდ, გერმანია და ევროპის სხვა წამყვანი სახელმწიფოები ცდილობენ, არ გააღიზიანონ რუსეთი. რაც არასწორი პოლიტიკაა. რუსეთის არგაღიზიანების დამღუპველ პრაქტიკას ყოველთვის მძიმე შედეგები მოაქვს. ამით რუსეთს უჩნდება დაუსჯელობის განცდა და ის უფრო აგრესიული ხდება“, – ამბობს თამარ ჩხეიძე..
- ამ ფაქტორს ვიზალიბერალიზაციაზე საუბრისას ნაკლებად ეხებიან ხოლმე...
- დიახ. ამას ემატება კიდევ ერთი, ჩვენი საშინაო ფაქტორი, რომელსაც, როცა დასჭირდებათ, არგუმენტად იყენებენ ევროპის სახელმწიფოები ევროსტუქტურებში საკითხის შიდა განხილვების დროს. ვგულისხმობ საქართველოს ხელისუფლების მოქმედებებს, რომლებიც მიმართულია დასავლური და დემოკრატიული ფასეულობების წინააღმდეგ. იქნება ეს „რუსთავი-2“-ის დევნა თუ კორცხელის ძალადობა. არავინ უარყოფს, რომ ევროპაში მიგრაციული კრიზისიცაა და, ჩვენდა სამწუხაროდ, ქართველი დამნაშავეებიც მოქმედებენ. თუმცა, როგორც შემდეგ გაირკვა, კრიმინალის მხრივ ქართველები პირველ ადგილზე არ ვართ. ამდენად, ვიზალიბერალიზაციის შეფერხების მთავარი მიზეზები არ უკავშირდება არც მიგრაციულ პრობლემას და არც – კრიმინალს. მთავარია რუსეთის არგაღიზიანების დამღუპველი მცდელობა და საქართველოს შიდა საკითხები. ანტიდემოკრატიული ნაბიჯებით ბიძინა ივანიშვილი ალბათ იკმაყოფილებს თავის მენტალურ მოთხოვნილებას. არ არის გამორიცხული, რომ იგი ამით რუსეთის დავალებებსაც ასრულებდეს.
- ამ დღეებში საქართველოში გამოჩნდა პარტია, რომელიც თავის ერთ-ერთ ამოცანად ევრაზიულ კავშირში საქართველოს შეყვანას ასახელებს...
- სამწუხაროა, რომ ღიად პრორუსული პარტიებიც გაჩნდნენ. ხაჩიშვილი და ბედუკაძე ამომრჩეველს რუსულ პენსიებსაც დაჰპირდნენ. ამას თავისი ახსნაც აქვს. ჯერ ერთი, ჩვენდა საუბედუროდ, ჩვენში არც ისე მცირეა იმ ადამიანების რიცხვი, რომლებიც რუსეთს მტრად და ოკუპანტად არ მიიჩნევს. ამ ხალხს ვერ გაუთავისებია, რომ რუსეთს საქართველოს მიწები აქვს მითვისებული. მეორეც, ასეთი პარტიების შექმნას, ამა თუ იმ ფორმით, ხელს უწყობს ხელისუფლება. ეს ხელისუფლება თვითონ გაუმართლებელ დათმობებზე მიდის ოკუპანტთან ურთიერთობაში და დანაშაულად არ აღიქვამს იმას, რაც ნამდვილად დანაშაულია.
- ხელისუფლება ერთგვაროვანი არ არის. იქ არიან, მაგალითად, გიორგი კვირიკაშვილი და მისი გუნდელები, ასევე თამაზ მეჭიაური და მისი მომხრეები...
- ეს ჯგუფები გარეგნულად მართლაც განსხვავდებიან ერთმანეთისაგან. თუმცა, ეს ფასადური, ნიუანსური სხვაობაა. გიორგი კვირიკაშვილი არ გამოირჩევა ისეთი დაუფიქრებელი განცხადებებით, რომლებსაც მისი წინამორბედი აკეთებდა. თავის გამოსვლებში მან შეიძლება დატოვოს დემოკრატის შთაბეჭდილება. მაგალითად, კვირიკაშვილმა განაცხადა, რომ სურს, „რუსთავი-2“ დარჩეს ისეთი, როგორიც არის. ეს კარგი განცხადებაა, მაგრამ ამ განცხადებას არაფერი მოჰყოლია. ეს იმას ნიშნავს, რომ კვირიკაშვილი ივანიშვილის ნების შემსრულებელია, ან არც სურს რაიმეს შეცვლა. ამიტომ არსებითი სხვაობა კვირიკაშვილისა და მეჭიაურის ჯგუფებს შორის არ არის, მიუხედავად იმისა, რომ ჩვენ მოვისმინეთ მეჭიაურის ანტინატოური განცხადებების დაგმობა. ზოგადად, `ქართულ ოცნებაში~ ძირითადად ის ხალხია, რომელიც ადრე შევარდნაძესთან იყო. ეს ადამიანები რუსეთის მიმართ მტრულად არასდროს იყვნენ განწყობილი.
- წინასაარჩევნოდ პოლიტიკური ძალების განლაგებაში თუ შეიცვალა რაიმე?
- მთავარ და გავლენიან ძალებად ისევ `ქართული ოცნება~ და ნაციონალური მოძრაობა რჩებიან. გარდა ამისა, საარჩევნო ბარიერის გადალახვის შანსი რამდენიმე სუბიექტს აქვს. მაგალითად, ირაკლი ალასანიას, პაატა ბურჭულაძის, შალვა ნათელაშვილის პარტიებს. პაატა ბურჭულაძეს შეიძლება მეტის იმედიც ჰქონდეს. ჯერჯერობით ის არ გააქტიურებულა. სამწუხაროდ, ასეთი შანსი აქვს იმ ბლოკს, რომელსაც მე პრორუსულად მივიჩნევ. ესაა პატრიოტთა ალიანსის გარშემო შეკრებილი გაერთიანება. შეიძლება მომავალ პარლამენტში კიდევ ერთი ან ორი ძალა მოხვდეს.
„ახალი თაობა“, 21 ივნისი, 2016 წელი
ინტერვიუ გიგლა ბარამიძესთან: „ბიძინა ივანიშვილი ალყაშია“ // „გიორგი კვირიკაშვილი გიორგი მარგველაშვილის ბედს გაიზიარებს“
რატომ არ არის ხელისუფლება სახელმწიფო საზღვრების დადგენით დაინტერესებული, რატომ არ იცვლება საარჩევნო კოდექსი, რა ბედი ელის გიორგი კვირიკაშვილს? – ამ თემებზე „ახალ თაობას“ „დემოკრატიული მოძრაობის“ ერთ-ერთი ლიდერი გიგლა ბარამიძე ესაუბრება.
- თამაზ მეჭიაურის მიერ პარტიის შექმნას ზოგიერთი პოლიტიკოსი პირდაპირ დემოკრატიულ მოძრაობას უკავშირებს. ერთ-ერთი ვერსიით, ივანიშვილს ისეთ პრორუსულ პარტიებთან ვაჭრობა მოსწყინდა, როგორიც თქვენი და ინაშვილის პარტიაა და მეჭიაური შექმნა. მართლა ასეა საქმე?
- დავიწყოთ იმით, რომ ჩვენი პარტია არ არის არანაირი „პრო“. ჩვენ საკუთარ თავს ეროვნულ ძალად მივიჩნევთ. თამაზ მეჭიაური რა ორიენტაციას აირჩევს და რა ხმებზე დაიწყებს ნადირობას, ეს ჩვენი საქმე არ არის. ამ ვერსიების გამავრცელებლებს კი ვურჩევ, საკუთარ თავს მიხედონ. წლების მანძილზე ნაციონალებში რომ იქნები, სხვებზე ბევრი არ უნდა ილაპარაკო.
- საარჩევნოდ უკვე შეიქმნა რამდენიმე ბლოკი. თქვენც სადმე ხომ არ აპირებთ გაერთიანებას?
- ამ ეტაპისთვის ჩვენ არავისთან გაერთიანებას არ ვაპირებთ. არჩევნებზე დამოუკიდებლად გამოვალთ.
- ოპოზიციის დიდი ნაწილი არსებული საარჩევნო კოდექსიდან გამომდინარე სკეპტიკურად უყურებს საპარლამენტო არჩევნებს. თქვენ არ გაწუხებთ ეს თემა?
- როგორ არ გვაწუხებს. უკვე აქედან ჩანს, რომ მძიმე საარჩევნო გარემო შეიქმნება. ერთადერთი პარტია, ვისაც არსებული საარჩევნო კოდექსი აწყობს, არის `ქართული ოცნება~ და მის მიერ ძუძუნაწოვი პარტიები.
- კოალიციაში შემავალ პარტიებს გულისხმობთ?
- მაგათზე ვსაუბრობ ზუსტად. ისინი ახლა იმით იწონებენ თავს, რომ თურმე დამოუკიდებლად მიიღებენ არჩევნებში მონაწილეობას. ძალიანაც არ უნდოდათ ასეთი დამოუკიდებლობა, მაგრამ კოალიციიდან სულ პანჩურებით გამოყარეს.
- საარჩევნო კოდექსი არც მათ მოსწონთ...
- ეგ სიტყვით ამბობენ ასე. ხელისუფლება მათ არ დააზარალებს, ამაზე მეტყველებს უფასო სარეკლამო დროსთან დაკავშირებული გაუგებრობები. იმის ნაცვლად, რომ ეს დრო თავის გამოჩეკილ პარტიებს “ქართულმა ოცნებამ“ გადაუნაწილოს, ჩვენ, ლეიბორისტებს და პატრიოტთა ალიანსს მოგვადგნენ და ჩვენთვის უნდათ ამ დროის წართმევა.
- ვიზალიბერალიზაციის საკითხის გადაწყვეტას ხელისუფლება არჩევნების შემდეგ ელოდება. არის ვარაუდი, რომ ეს ხელისუფლებას აიძულებს, არჩევნები დემოკრატიულ გარემოში ჩაატაროს. ამაზე რას ფიქრობთ?
- ევროპას იმდენი პრობლემა აქვს, რომ ნაკლებად აინტერესებს, როგორ ჩატარდება ჩვენთან არჩევნები. დიდი მცდელობის მიუხედავად, ევროპა ვეღარ უმკლავდება იმ გამოწვევებს, რომელთა წინაშეც ის აღმოჩნდა. ჩრდილოეთ აფრიკიდან მათ უამრავი მიგრანტი მიაწყდა, მათ აღარც ჩვენი ვიზალიბერალიზაციისთვის სცალიათ. თან რა დროს საქართველოა, როცა დიდი ბრიტანეთი ევროკავშირიდან დღე-დღეზე აპირებს გასვლას.
- თუ ევროპას ჩვენთვის არ სცალია, რატომ არ ამბობენ პირდაპირ და რატომ იგონებენ რაღაც მიზეზებს?
- ამ მიზეზებზე საუბარი ე,წ. პროდასავლური პარტიების მხრიდან წუწუნია და მეტი არაფერი. მთელი რიგი საკითხები რომ მოგვარებული გვქონოდა, კარგი იქნებოდა, მაგრამ არც ამ შემთხვევაში მივიღებდით უვიზო მიმოსვლას. სხვა ქვეყნებიდან ჩასულ მიგრანტებთან შედარებით ჩვენ გვაქვს ყველაზე დაბალი პროცენტი ევროპაში. აღარ ჩამოვთვლი აღმოსავლეთის ქვეყნებს, რომლებსაც დანაშაულებრივი სინდიკატები აქვთ შექმნილი და იქაურობას აზანზარებენ. მათთან შედარებით ქართველი კრიმინალები კრავებივით გამოიყურებიან. ეს ყველაფერი ცუდია, მაგრამ მას ვიზალიბერალიზაციის შეფერხებასთან კავშირი არა აქვს. ვიზალიბერალიზაციის მიღების შემთხვევაშიც ევროპაში წასვლა ასე მარტივი არ იქნება. მაშინაც მთელი რიგი საბუთების შეგროვება დაგვჭირდება და ევროპაში ცხოვრების და მუშაობის უფლება არ მოგვეცემა.
- აბა, რატომ არის ამხელა მოლოდინი უვიზო მიმოსვლასთან დაკავშირებით?
- იმიტომ, რომ ხელისუფლებამ შექმნა ასეთი ფონი. ისინი სიმართლეს არ ამბობენ ბოლომდე. ადრე თუ გვიან, ალბათ მივიღებთ უვიზო მიმოსვლას და ეს უდღეური ხელისუფლება ამით დაიწყება ტრაბახს. სხვა სატრაბახო მაინც არაფერია. სახელმწიფო ინსტიტუტების მშენებლობის კუთხით არაფერი არ კეთდება. როდესაც ქვეყანას ასეთი უსუსური ხელისუფლება ჰყავს, მოსახლეობა ვალდებულია, არჩევნებზე მივიდეს და საკუთარი პოზიცია გამოხატოს. მე არ ვამბობ, რომ ჩვენ მოგვცენ ხმა, მაგრამ არჩევნებზე აუცილებლად უნდა მივიდნენ.
- მოსახლეობის 60% არც ერთ ძალას არ ენდობა. ისინი რისთვის უნდა მივიდნენ არჩევნებზე?
- რას ჰქვია არც ერთ პარტიას არ ენდობა? ტახტზე წამოწოლა და მარტო ფეისბუქით ომი შედეგს არ მოიტანს. არჩევანი ყველამ უნდა გავაკეთოთ. შეიძლება ყველა გადახაზოთ, შეიძლება ვიღაც შემოხაზოთ, მაგრამ არჩევნებზე უნდა მივიდეთ. წინააღმდეგ შემთხვევაში ისევ ესენი დარჩებიან ხელისუფლებაში და ისევ ცხრაწლიანი რეჟიმისკენ გაიშვერენ ხელს.
- თქვენი აზრით, არ უნდა გაიხსენონ ცხრაწლიანი რეჟიმი?
- ეს თუ აწუხებთ, ამას ლაპარაკი არ უშველის, ამას საქმე სჭირდება. დამნაშავეები უნდა დაეჭირათ, ხოლო დაზარალებულებისთვის კომპენსაცია მიეცათ. ესენი სულ მიზეზების ძებნაში არიან. თუ ევროსტრუქტურებში რაიმე არ გამოსდით, ნაციონალებისკენ იშვერენ ხელს. სხვა რაღაცებს რუსეთს აბრალებენ. საზღვარმა თუ გადმოიწია, რაღაც უაზრო მიზეზებს იგონებენ. რუსეთთან საომარ ვითარებაში ვართ და დიპლომატიური ურთიერთობები არ გვაქვს, მაგრამ სხვა მეზობლებს ხომ ველაპარაკებით? ისინი ხომ მეგობარ ქვეყნებად ითვლებიან. მათთან რატომ ვერ დაადგინეს სახელმწიფო საზღვარი. დაუჯერებელია, მაგრამ ფაქტია, რომ თურქეთის გარდა, საქართველოს საზღვარი არც ერთი მიმართულებით დადგენილი არა აქვს.
ისევ ამ ვიზალიბერალიზაციას დავუბრუნდები, პირდაფჩენილები შეჰყურებენ ამ ევროპას და ერთს არ ეტყვიან, ესა და ეს მოთხოვნა რომ შევასრულეთ, რატომ არ ასრულებთ თქვენს პირობებს. როცა საუბარია რუსეთისთვის სანქციების მოხსნაზე, დასავლეთი მარტო მინსკის ხელშეკრულების შესრულებას რატომ სთხოვს მოსკოვს? 2008 წლის სარკოზი-მედვედევი-სააკაშვილის შეთანხმებას რატომ არ ახსენებენ? ან ვინ უნდა ახსენოს, მიხეილ ჯანელიძემ? კი არაფერს ვერჩი ამ ახალგაზრდა კაცს, მაგრამ ის ვერ იქნება კარგი საგარეო საქმეთა მინისტრი.
- რატომ ვერ იქნება კარგი მინისტრი?
- იმიტომ, რომ სათანადო გამოცდილება არა აქვს. ბეზინგასამართი სადგურების მენეჯერი იყო, შემდეგ ვერა ქობალიას აპარატის უფროსი და ქოლგით ხელში დაჰყვებოდა მას. ასეთი ხალხია ხელისუფლებაში და ეგენი დაიცავენ ქვეყნის ინტერესებს? დიდი იმედები მყარდებოდა კვირიკაშვილზე, მაგრამ არც მაგან გაამართლა.
- პრემიერმა რატომ არ გაამართლა?
- გიორგი კვირიკაშვილმა ერთი ტელევიზიის მმართველს ვერ მოსთხოვა პასუხი, რომელმაც თავზე დააფარა ყველაფერი. ჩმორი და რაღა არ უწოდა. ეგ ჯანდაბას, მაგრამ იმაზე მაინც უნდა გაეცა პასუხი, როცა უთხრა, პარლამენტში ფულით მოხვდიო. რად მინდა მაგის პრესკონფერენციები ინგლისურ ენაზე, თუ ასეთ ბრალდებებს არ გაეცა პასუხი. ღმერთს არც სხვა მინისტრები უქნია, ყველანი ეგენი არცხვენენ საკუთარ თავსაც და იმ კაცსაც, ვინც ეგენი თანამდებობებზე დასვა.
- იმ კაცს ძალიანაც მოსწონს გიორგი კვირიკაშვილი. ბიძინა ივანიშვილმა პირდაპირ თქვა ამის შესახებ...
- არ მიკვირს, ბიძინა ივანიშვილი ალყაშემორტყმულია და ბერმუდის სამკუთხედად გადააქციეს. რეალური ინფორმაციის წყაროები არ აქვს და არ იცის, რა ხდება საზოგადოებაში. კვირიკაშვილი რომ წარმოგედგინება სამყაროს ჭიპად, აქ კარგად არ უნდა იყოს საქმე. ივანიშვილზე ადრე ვიცნობდი ამ ადამიანს, პარლამენტში იყო და მისი ხმა არ გაგვიგია არავის. ხვალ, შესაძლოა, ის ივანიშვილმაც აითვალწუნოს.
თუ ვინმე შემეკამათება, ამოვუღებ იმ ეპითეტებს, რომლებითაც ივანიშვილი მარგველაშვილს თავის დროზე ამკობდა. როდესაც მან მარგველაშვილი საპრეზიდენტო კანდიდატად დაასახელა, მედია გადაირია და ჰკითხეს, ყველაზე დაბალი რეიტინგის მქონე მინისტრი რატომ შეარჩიეო. ივანიშვილი ძალიან გაბრაზდა, 5 წუთიან ტირადებს ისროდა და ამტკიცებდა, გადასარევი კადრიაო. ახლა ერთმანეთს არ ესალმებიან. გავა ერთი თვე და, შესაძლოა, კვირიკაშვილთანაც ასევე დაიძაბოს ურთიერთობა. ეგენი მიესალმებიან თუ არა ერთმანეთს, არ მაინტერესებს, მე ის მადარდებს, ქვეყანა ასე უპატრონოდ რომ არის მიტოვებული. დასავლური ვოიაჟებით რომ თავს იწონებენ, იმაზე ილაპარაკონ, იქ რატომ არ სვამენ კითხვებს.
- რა კითხვები უნდა დასვან?
- ჩვენ სულ იმას გვეუბნებიან, რუსეთისკენ არ გაიხედოთო. თავად შტაინმაიერი გამოვიდა და თქვა, აღმოსავლეთ ევროპაში ნატოს ტანკები და მანევრები ხელს უწყობს დაძაბულობას და კონტრპროდუქტიულიაო. გვეუბნებიან, რუსეთი ეკონომიკურ ბლოკადაშიაო და ნახევარი ევროპა ჩადის სანკტ-პეტერბურგის ეკონომიკურ სამიტზე. ასეთ დროს უნდა უთხრა, ჩვენ თუ გვიკრძალავთ რუსეთთან ურთიერთობას, თქვენ რატომ ჩადიხართ იქ?! მეტსაც გეტყვით, ყველაზე ძვირადღირებული და პოპულარული ჩემპიონთა ლიგის სპონსორია „გაზპრომი“. ევროპას, როცა ფულზე კბილები უკაწკაწებს, ძალიან უნდათ რუსეთი. ჩვენ რატომ გვეუბნებიან, რომ რუსულ ბაზარზე გასვლა არასასურველია. ამ დროს თავად ყველანაირად ცდილობენ ამ ბაზრის ათვისებას. ასეთი ხუთმაგი სტანდარტები რომ არის ამ ევროპაში, ამოიღეთ რა ხმა, მაგრამ ესენი ხომ უსუსურები არიან და მარტო იმით იწონებენ თავს, ქუჩაში ხალხს არ ვხვრეტთო. კარგია, რომ არ ხვრეტთ, მაგრამ საქმეც გააკეთეთ.
„ახალი თაობა“, 21 ივნისი, 2016 წელი
ინტერვიუ გიორგი გაჩეჩილაძესთან: „რუსეთი სამხედრო აგრესიას ვეღარ განახორციელებს“
პარლამენტის წევრი და მწვანეთა პარტიის ლიდერი გიორგი გაჩეჩილაძე „ახალ თაობასთან“ რუსეთის მიმართ ევროპულ პოლიტიკაზე საუბრობს და ამ კონტექსტში გერმანიის საგარეო საქმეთა მინისტრ შტაინმაიერის განცხადებას აანალიზებს.
- ბატონო გიორგი, როგორ გავიგოთ გერმანიის საგარეო საქმეთა მინისტრ ფრანკ-ვალტერ შტაინმაიერის განცხადება, რომ არ არის სწორი და რუსეთს აღიზიანებს რუსეთის საზღვრების სიახლოვეს, აღმოსავლეთ ევროპის ქვეყნებსა და ბალტიისპირეთში, ამერიკა და ნატო თავისი ძალების განთავსებას რომ ახდენს?
- ძალიან საინტერესო განცხადებაა. გერმანია ევროპაში რუსეთის სტრატეგიულ პარტნიორად ითვლებოდა, მაგრამ ცოტა ხნის წინ თავის უსაფრთხოების კონცეფციაში შეიყვანა, როგორც საფრთხის შემცველი ქვეყანა. ანუ გერმანიასა და რუსეთს შორის სტრატეგიული პარტნიორობა, რომელიც არსებობდა 2012-13 წლებში, დამთავრდა. ამ ფონზე რუსეთის განცხადებები სულ უფრო და უფრო რადიკალური ხდება. ნატოს ბალტიისპირეთსა და აღმოსავლეთ ევროპის ქვეყნებში რუმინეთსა და პოლონეთში შეჰყავს თავისი სამხედრო ნაწილები.
- მგონი, 1.000-1.000 ნატოსა და ამერიკის ჯარისკაცი შეჰყავს ამ ქვეყნებში...
- დიახ, პარალელურად ბულგარეთში, პოლონეთსა და რუმინეთში რუსეთის საზღვრებთან აშენებს რაკეტსაწინააღმდეგო კომპლექსებს. ამაში, გარდა შეერთებული შტატებისა, მონაწილეობს ნატოც, რომლის წევრიც არის გერმანია. აქედან გამომდინარე შტაინმაიერის განცხადება მცდელობაა იმისა, რუსეთის აგრესია გერმანიის მიმართ შეამციროს.
- შთაბეჭდილება იქმნებოდა, რომ გერმანია რუსეთისკენ გადაიხარა, ვიდრე ევროკავშირისკენ...
- პროცესი მიდის დაძაბულად, მაგრამ ყველა შემთხვევაში ევროკავშირი ერთიანია. მათთან არის ნატოც, შეერთებული შტატებიც, იაპონიაც და მთელი ცივილიზებული სამყარო. ევროპას საზღვრებთან სამხედრო ტექნიკა შეჰყავს. ეს იმას ნიშნავს, რომ მათ აქვთ ინფორმაცია რუსეთის მხრიდან საფრთხის შესახებ. ისე ამას არავინ გააკეთებს.
- რუსეთის მხრიდან აგრესია ფიზიკურ ქმედებაში შეიძლება გამოიხატოს - ვთქვათ, აღმოსავლეთ ევროპის ქვეყნებში ჯარის შეყვანაში?
- არა, რუსეთი საქართველოსა და უკრაინის შემდეგ, აღმოსავლეთ ევროპის ქვეყნებში სამხედრო აგრესიას ვეღარ განახორციელებს (თუ ძალიან კატასტროფული სიტუაცია არ შეიქმნა და მესამე მსოფლიო ომის წინაპირობები არ დადგა), რუსეთს ამისთვის ფინანსური პოტენციალი არ გააჩნია. ძალიან მძიმე მდგომარეობაშია. ამით თავის იმიჯს საერთაშორისო დონეზე დააზიანებს და დაიმკვიდრებს აგრესორის იმიჯს.
- მაშინ რუსეთისგან მომდინარე საფრთხე რაში გამოიხატება?
- რუსეთი შიდა დესტაბილიზაციების მოწყობას შეეცდება, ანუ ფარული ფორმით _ სხვადასხვა ქვეყნებში არსებული აგენტურის საშუალებით, პოლიტიკური ორგანიზაციების მეშვეობით (რომლებიც ფარულად ფინანსდებიან რუსეთის მხრიდან), ეთნიკური ნიშნით არეულობებს მოაწყობს, როგორც უკრაინაში მოხდა. სერიოზული საფრთხეები არსებობს არა მარტო აღმოსავლეთ ევროპის ქვეყნებსა და ბალტიისპირეთში, არამედ დასავლეთ ევროპის ქვეყნებშიც. ეს იქიდანაც ჩანს, რომ გამოიყო უზარმაზარი თანხა, რომ შესწავლილი იქნას რუსეთის მხრიდან მედიისა და არასამთავრობო ორგანიზაციების ფარული დაფინანსების საკითხი. ეს საქართველოსაც ეხება.
- თქვენ რაიმე ინფორმაცია გაქვთ, რომ საქართველოში მედია რუსეთიდან ფინანსდება?
- არა. მე ველოდები სპეცსამსახურების ინფორმაციას, რას დადებენ ევროპის შესაბამისი სტრუქტურები შეერთებულ შტატებთან ერთად, რომელ ქვეყანაში, რომელი არასამთავრობო, რომელი მედია და რომელი ორგანიზაცია ფინანსდება რუსეთის ფსბ-სა და გრუ-ს მიერ. საფრანგეთში ულტრამემარჯვენე და ულტრამემარცხენე პარტიებს რუსეთი აფინანსებს. დასავლეთი ცდილობს აარიდოს ევროკავშირი იმ პრობლემებს, რაც შეიძლება რუსეთმა შექმნას.
- აქამდე ევროპა და გერმანიაც ენერგეტიკული თვალსაზრისით რუსეთზე ბევრად იყო დამოკიდებული. მოვისმინე, რომ გერმანიამ სპეციალური პროგრამა განახორციელა ენერგოდამოუკიდებლობის მოსაპოვებლად...
- ეს არის სტრატეგიული უსაფრთხოების პროგრამა, რომლის მიზანია თავისი ენერგეტიკული წყაროების დივერსიფიკაცია მოახდინოს, ნაკლებად დამოკიდებული გახდნენ რუსეთის გაზსა და ნავთობზე. გერმანიაში არსებული პროგრამებით, რუსეთის ენერგოგავლენა მცირდება. დასავლეთი ამას განახორციელებს, რესურსიც აქვს და პოტენციალიც გააჩნია და სტრატეგიული მიმართულებაც არის. ეს მაგალითი საქართველომაც უნდა აიღოს, რომ ნაკლებად ვიყოთ დამოკიდებული ორგანული საწვავის მოხმარებაზე და არ ვიყოთ დამოკიდებული სხვა ქვეყნებზე.
- ეს რამდენად ახლო მომავალში განხორციელებადი პროგრამები შეიძლება იყოს ევროპისა და საქართველოსთვის, რომ არ იყვნენ დამოკიდებული რუსეთზე?
- ევროკავშირის ზოგიერთმა ქვეყანამ ამას ფაქტობრივად მიაღწია. გერმანიამ მიიღო გადაწყვეტილება ალტერნატიული ენერგეტიკული წყაროების განვითარებასთან დაკავშირებით.
- რუსეთს შეიძლება პრობლემები შეექმნას გაზისა და ნავთობის რეალიზაციაში?
- რუსეთის ეკონომიკა მთლიანად არის დამოკიდებული გაზისა და ნავთობის რეალიზაციაზე, ძალიან დიდი წილი ეკავა ევროკავშირის ბაზარს. ასე რომ, ეს ძალიან დიდი პრობლემაა ეკონომიკური თვალსაზრისით. უკრაინის ამბების გამო დაწესებულ სანქციებში ტექნოლოგიების არმიცემაა გადაწყვეტილი. რუსეთის ეკონომიკას დიდი პრობლემები შეექმნება. თუ რუსეთის ხელისუფლებას ეყოფა გონიერება, რომ საერთოდ არ დააქციოს ქვეყანა რაღაც აბსურდული იმპერიული ინტერესების გამო, განავითაროს დემოკრატია, დაანებოს აგრესიულ პოლიტიკას თავი უკრაინასა და საქართველოს მიმართ, შეწყვიტოს მუქარა ბალტიისპირეთისა და აღმოსავლეთ ევროპის ქვეყნების წინააღმდეგ, ამით ყველა კმაყოფილი იქნება. ჩვენ და უკრაინასაც ტერიტორიული პრობლემები მოგვეხსნება. ყველა დაადგება ნორმალური, ცივილიზებული განვითარების გზას. ეს, პირველ რიგში, რუსეთისთვის იქნება გამოსავალი.
- ყველამ ვიცით, რომ რუსეთი ამაზე არ წავა…
- ძალიან სამწუხარო იქნება. მხოლოდ ეკონომიკურ პრობლემებზე არ არის საუბარი, რუსეთმა დაკარგა ყველა სტრატეგიული პარტნიორი, რომელიც მას ჰყავდა, ვთქვათ, იგივე ევროპაში გერმანიისა და საფრანგეთის სახით.
- ჩინეთი და ირანი?
- რუსეთის ყველაზე დიდი პარტნიორი ბელარუსი იყო, ამ ქვეყანასთან ყველაზე მაღალი ინტეგრაციის დონე ჰქონდა, მაგრამ დღეს ლუკაშენკოც კი მოტრიალდა დასავლეთისკენ და ცდილობს, დასავლეთთან დაამყაროს მყარი ურთიერთობები. ჩინეთმა, ფაქტობრივად, მხარი არ დაუჭირა რუსეთს არც ერთ თავის ქმედებაში. მაგალითად, სირიაში ჩინეთი არ მონაწილეობს, სადაც რუსეთი იბრძვის. ირანს დასავლეთმა სანქციები მოუხსნა და ამ მიმართულებით გზა გაეხსნა.
„ახალი თაობა“, 20 ივნისი, 2016 წელი
ინტერვიუ ვან ბაიბურთთან: აღიარებს თუ არა ერევანი ოსების გენოციდს // „ერევანი თბილისის წინააღმდეგ არ წავა“
რატომ გადაწყვიტეს ოსებმა სომხების გენოციდის აღიარება, რას მოიმოქმედებს საპასუხოდ ერევანი, რა შეუთვალეს გენერალ ბაგრამიანის ნათესავებმა ბაგრამიანის ბატალიონის მებრძოლებს? – ამის შესახებ „ახალ თაობას“ ყოფილი დეპუტატი ვან ბაიბურთი ესაუბრება.
- გასულ კვირას ცხინვალის პარლამენტში შევიდა მოთხოვნა - იქ მცხოვრები სომხური დიასპორა სომხების გენოციდის აღიარებას ითხოვს. ამასთან დაკავშირებით რას იტყვით?
- ის რაც 1915 წელს მოხდა, ყველა სომეხის დიდი ტკივილია. ამ მხრივ გამონაკლისი არც ცხინვალში მცხოვრები სომხები არიან. მე როგორც ვიცი, ცხინვალის პარლამენტს ამ საკითხის განხილვა ისედაც დაწყებული ჰქონდა.
- საკითხი დღის წესრიგში გასულ წელს დადგა. რუსეთსა და თურქეთს შორის როდესაც სიტუაცია დაიძაბა, რამდენიმე ოსმა დეპუტატმა გადაწყვიტა ამ ფორმით ეძია შური თურქეთზე. მათ თავად განაცხადეს ამის შესახებ...
- კარგი იქნებოდა, ამ თემაზე საუბარი იმ მოტივით დაეწყოთ, რომ ისინი ზოგადად გმობენ ძალადობას. აქ ცოტა სხვანაირად არის საქმე. ოსებს უნდათ, რუსების გული მოიგონ. ცოტა ხნით ამაზე აღარც კი ამოუღიათ ხმა, მაგრამ აღიარა თუ არა გერმანიამ სომხების გენოციდი, ისინიც გამოვიდნენ და თქვეს, ამ საკითხის განხილვას ჩვენც ვიწყებთო.
- თქვენ როგორ ფიქრობთ, აღიარებს სამხრეთ ოსეთის პარლამენტი გენოციდს?
- არ ვიცი. თუ აღიარებენ, ამით ცუდი არაფერი არ მოხდება. ამ საკითხზე უკვე თურქეთშიც დაიწყეს საუბარი. თურქეთის პარლამენტში გამოვიდა დეპუტატი პალიანი, რომელმაც ამ თემაზე ისაუბრა, 450 კაციან პარლამენტში არავის თავში არ მოსვლია აზრად, რომ მისთვის სიტყვა შეეწყვეტინებინა.
- პალიანი სომეხია?
- სომეხია. ამის გარდა, 1915 წლის ტრაგიკულ მოვლენებზე თავად თურქეთის პრეზიდენტმაც ისაუბრა. სტამბოლში სომხებმა ამ ტრაგედიასთან დაკავშირებით მიტინგიც გამართეს. მათ სტამბოლის მერმა მიმართა და იმ ტრაგიკული მოვლენების გამო სინანული გამოთქვა. ეს იმას ნიშნავს, რომ ამ თემაზე უკვე აქტიურად არის დაწყებული მუშაობა. თურქებიც ნანობენ ამის გამო. თავის დროზე გერმანიამაც აღიარა ებრაელების გენოციდი და ამით ამ ქვეყანას არაფერი დაუკარგავს, პირიქით, ღირსეულად გამოჩნდა.
- ცხინვალის პარლამენტის დეპუტატმა დიმიტრი გასიევმა განაცხადა, მათ იმედი აქვთ, რომ ერევანიც გადადგამს საპასუხო ნაბიჯს...
- მე არ ვიცი, რას გულისხმობენ ისინი საპასუხო ნაბიჯში. თუ იმის იმედი აქვთ, რომ სომხეთი სამხრეთ ოსეთის დამოუკიდებლობას აღიარებს, ასეთი რამე არ მოხდება.
- დიმიტრი გასიევი იმედოვნებს, რომ სომხეთი ქართველების მიერ ოსების გენოციდს აღიარებს. ამაზე თუ იქნება საუბარი?
- ერევანში ამაზე კითხვასაც კი არავინ დასვამს. სომხეთი ქართული სახელმწიფოებრიობის წინააღმდეგ არასდროს წავა. ერევანს არც ცხინვალთან აქვს რაიმე კავშირები და არც ამ თემაზე ყოფილა მათ შორის საუბარი.
- ცოტა ხნის წინ სამხრეთ ოსეთის პარლამენტის თავმჯდომარე სომხეთის ხელისუფლების წარმომადგენლებს შეხვდა...
- ეს არ ყოფილა ოფიციალური შეხვედრა. ცხინვალის დელეგაციის წევრები რესტორანში შეხვდნენ სომხეთის ხელისუფლების წარმომადგენლებს. იმათ პარლამენტის თავმჯდომარემ სომხებთან სურათი გადაიღო მობილურით. სომხებმა არც კი იცოდნენ, ვინ იყო ის კაცი. ცხინვალში რომ დაბრუნდნენ, ეს ფოტოები გამოაქვეყნეს. ამით კარგად ისარგებლა იმ ქვეყანამ, რომელსაც ჩვენი და სომხების დატაკება სურს. ატეხეს ერთი ამბავი. საბედნიეროდ ყველაფერი გაირკვა და თბილისს ერევანთან დაკავშირებით კითხვები აღარ გასჩენია.
- კითხვები ახლახან გაჩნდა, სომხურმა დელეგაციამ მხარი არ დაუჭირა გაეროს რეზოლუციას, რომელიც აფხაზეთსა და სამაჩაბლოში ქართველი დევნილების დაბრუნებას ითვალისწინებს…
- ამასთან დაკავშირებით ოფიციალურ თბილისს კითხვები არ დაუსვამს. ჩვენმა ხელისუფლებამ ძალიან კარგად იცის, რატომ მოიქცა ასე სომხური დელეგაცია. ამ რეზოლუციისთვის მხარდაჭერის შემთხვევაში, დღის წესრიგში დადგებოდა დევნილების დაბრუნება მთიან ყარაბაღში, რაც სიტუაციას კიდევ უფრო გაამწვავებს. ამიტომაც არ დასმულა კითხვები და არავის გამოუთქვამს პრეტენზიები. პრეტენზიები და კითხვები არც იმ შემთხვევაში იქნება, თუ ოსები სომხების გენოციდს აღიარებენ. ის, რაც 1915 წელს მოხდა, არსად უნდა განმეორდეს. ეს მარტო სომეხი ხალხის ტრაგედია არ არის. არ გამოვრიცხავ, რომ ოდესმე ამაზე საქართველოშიც დაიწყოს საუბარი.
- სანამ თურქეთი ჩვენი სტრატეგიული პარტნიორია, ამაზე ალბათ საუბარი არ იქნება...
- სომხებს ძალიან კარგად ესმით, რომ თურქეთი ჩვენი სტრატეგიული პარტნიორია და ამიტომაც არის, რომ არასდროს უთხოვიათ გენოციდის აღიარება. ამ თემაზე რაკი უკვე სტამბოლში დაიწყეს საუბარი, შესაძლოა, აქაც მოხდეს ძვრები. გენოციდის თემა საქართველოსთვისაც მტკივნეულია. ჩვენ ამდენი ხანია ვცდილობთ იმის დამტკიცებას, რომ აფხაზეთში ქართველების ეთნოწმენდას ჰქონდა ადგილი.
- ქართველთა ეთნიკურ წმენდაში ბაგრამიანის ბატალიონმაც მიიღო მონაწილეობა, რომელიც ეთნიკური სომხებით იყო დაკომპლექტებული...
- ამ ბატალიონში ეთნიკური ქართველებიც იყვნენ. აფხაზეთში ბევრი საშინელება მოხდა და ყველაფერს რატომღაც ბაგრამიანის ბატალიონს მიაწერენ. ამ თემით ისევ ერთი ჩვენი მეზობელი ქვეყანა სპეკულირებს. ისინი ისე წარმოაჩენენ, რომ საქართველომ ომი არა რუსულ არმიასთან, არამედ ერთ კონკრეტულ ბატალიონთან წააგო, რაც ასე არ ყოფილა. ბაგრამიანის ბატალიონის ქმედება არც სხვა სომხებს მოსწონდათ, მაგრამ ვერაფერი გააკეთეს. ომში ყველაფერი ხდება.
გენერალ ბაგრამიანის ნათესავებმა როცა გაიგეს, რომ ქართველების წინააღმდეგ მებრძოლ ბატალიონს მისი სახელი უნდა დარქმეოდა, ერთი ამბავი ატეხეს. წერილებიც კი გააგზავნეს. მაგრამ ისინიც ვერაფერს გახდნენ. სომხური ბატალიონის წინ წამოწევა მაშინ სხვა მიზანს უკავშირდებოდა. გარკვეულ ძალებს სურდათ, რომ ჯავახეთშიც დაწყებულიყო არეულობა, მაგრამ მაშინ ქართველებს და სომხებს ჭკუა გვეყო და ერთმანეთს არ დავუპირისპირდით.
