ბათუმის მოვლენების ექო
„რეზონანსი“: ასობით გაუქმებული ჯავშანი აჭარის სასტუმროებში და 150 000-ის ზარალი // რა გავლენას ახდენს ტურიზმზე ბათუმის მოვლენები
„რეზონანსი“: ინტერვიუ არჩილ გამზარდიასთან: „სახელმწიფომ უსაფრთხოების გარანტია უნდა შექმნას“ // „ბათუმის მოვლენების შემდეგ გარკვეული პიარკამპანია და აქტივობა ნამდვილად საჭიროა“
„ახალი თაობა“: ინტერვიუ ლევან ჩაჩუასთან: „ამერიკელი პროკურორები ამერიკული გრანტების ხარჯვის მიზნობრიობას საქართველოში შეისწავლიან“ // „არ შეიძლება, აჭარაში საპარტულო პოლიციის ხელმძღვანელობა ნაცმოძრაობის „ზონდერს“ ჩააბარო“
„საქართველო და მსოფლიო“: ბინალი-აღამ გიორგი კვირიკაშვილს ყური აუწია // რისთვის ჩამოვიდა ბათუმში ილდირიმი?
„საქართველო და მსოფლიო“: „სავარაუდოდ, ეს იყო ძალიან მკაცრი საუბარი თურქეთის პრემიერის მხრიდან და თუ ასე გაგრძელდა, ასეთი თითის ქნევები მომავალშიც იქნება“
——-
„მოსმენების კანონი“: Pro და Contra
„რეზონანსი“: მეექვსედ დაძლეული პრეზიდენტის ვეტო // რატომ ვერ თმობს „ოცნება“ ფარული მოსმენების „გასაღებს“
„რეზონანსი“: „ეს შენ გეხება“ ე.წ. მოსმენების კანონს სტრასბურგის სასამართლოში გაასაჩივრებს
„ახალი თაობა“: ინტერვიუ ემზარ კვიციანთან: „მოსმენების კანონზე ვეტოს დადება პრეზიდენტს ჩვენ ვთხოვეთ“ // „ნდობის ჯგუფის ერთი წევრი რუსეთის მოქალაქეა“
——-
ხელისუფლების შუქ-ჩრდილები
„რეზონანსი“: ინტერვიუ ვახტანგ ძაბირაძესთან: „პრეზიდენტისა და დავით უსუფაშვილის შესაძლო თანამშრომლობა საზოგადოების დაკვეთა მგონია“ // ოპოზიციური პარტიები ვალდებულნი არიან, გაერთიანდნენ
„ახალი თაობა“: ინტერვიუ რამაზ საყვარელიძესთან: „გიორგი კვირიკაშვილის შემცვლელი არ ჩანს“
„ახალი თაობა“: ინტერვიუ მამუკა კაციტაძესთან: „ხელისუფლებაზე პოლიტიკურ ზეწოლას გავაგრძელებთ“ // „პოლიტიკურ პარტიებს საარჩევნო კოდექსით და არჩევნების გზით ხელისუფლების დამარცხება გვეკრძალება“
„ახალი თაობა“: „ქედის მოსახლეობის მესამედი გამგეობაშია დასაქმებული“ // დიმიტრი ბიძინაშვილი: „ამათ ხელში ეს ქვეყანა კიდევ კარგად არის“
——-
რეგიონული უსაფრთხოება
„რეზონანსი“: „საქართველომ შეიძლება, დაუთმოს პორტები ნატო-ს საზღვაო ძალებს“ // გააძლიერებს თუ არა ალიანსი თავის წარმომადგენლობას შავ ზღვაში
„რეზონანსი“: ინტერვიუ ირაკლი ალადაშვილთან: „რუსეთს მალე 6 წყალქვეშა ნავი ეყოლება შავ ზღვაში“ // „ნატო ჯერ მხოლოდ ლაპარაკობს, რუსეთი კი რეალურად მოქმედებს“
——————–
„რეზონანსი“, 22 მარტი, 2017 წელი
ასობით გაუქმებული ჯავშანი აჭარის სასტუმროებში და 150 000-ის ზარალი
რა გავლენას ახდენს ტურიზმზე ბათუმის მოვლენები
ნინო ქეთელაური
11-12 მარტს ბათუმში განვითარებული მოვლენები ტურისტულ სეგმენტზე ნეგატიურიად აისახა, აქციის მეორე დღესვე რეგიონის სასტუმროებში ასობით ჯავშანი გაუქმდა. გარდა ამისა, როგორც ქალაქის მერმა გიორგი ერმაკოვმა განაცხადა, ბათუმს 150 ათასი ლარის ზარალი მიადგა.
შეგახსნებეთ, რომ 11 მარტს ბათუმში მომიტინგები პოლიციის სამმართველოს უფროსის გადაყენებას ითხოვდნენ იმ არგუმენტით, რომ ის და გორიდან ჩასული საპატრულო პოლიციის თანამშრომლები ადგილობრივებს “თათრებს” უწოდებდნენ.
აქციაზე ურთიერთშელაპარაკებას 6 ადამიანის დაპატიმრება მოჰყვა, რაც მოგვიანებით არეულობაში გადაიზარდა. მომიტინგეებმა დაწვეს ავტომობილები და ბლოკირებული ჰქონდათ პოლიციის შენობა. სპეცდანიშნულების რაზმმა დემონსტრანტები ცრემლსადენი გაზითა და რეზინის ტყვიებით დაშალა.
„მიმდინარე წლის 11-12 მარტს ბათუმში განხორციელებული ვანდალური აქტის შედეგები ქალაქისთვის საკმაოდ მძიმე აღმოჩნდა. დამწვარი და დაზიანებულია აქციის მიმდებარე ქუჩის ინფრასტრუქტურა, დაიწვა როგორც საპატრულო სამსახურის, ასევე მოქალაქეების ავტომობილებიც, სხვადასხვა კატეგორიის დაზიანებები მიიღეს როგორც შსს-ს თანამშრომლებმა, ასევე მოქალაქეებმა. მხოლოდ ქალაქის ინფრასტრუქტურისთვის მიყენებულმა ზიანმა დაახლოებით 150 ათასი ლარი შეადგინა. ამ ეტაპზე მიმდინარეობს მოქალაქეების საკუთრებაზე მიყენებული ზარალის ოდენობის დადგენა”, – განაცხადა ბათუმის მერმა და აღნიშნა, რომ ქალაქში განხორცილებულმა ქმედებებმა განსაკუთებით ცუდი შედეგი ტურისტული თვალსაზრისით მოიტანა.
„ტურისტული სეზონის დაწყებამდე განხორციელებულმა ამ ვანდალურმა აქტმა ნეგატიური ასახვა ჰპოვა ტურისტულ სეგმენტზე – აქციის მეორე დღესვე ასობით ჯავშანი გაუქმდა რეგიონის სასტუმროებში”, – განაცხადა მერმა და მომხდარი კიდევ ერთხელ დაგმო. “ჩემთვის, როგორც ქალაქ ბათუმის მერისთვის, აბსოლუტურად მიუღებელია მათი ამგვარი დამოკიდებულება. მთელი ქართული საზოგადოება ერთხმად თანხმდება, რომ 11-12 მარტს განვითარებული მოვლენები მთლიანად სცდება გამოხატვის თავისუფლების ფარგლებს და ჩვენ საქმე გვქონდა ვანდალურ აქტთან, რომელმაც არა მხოლოდ ინფრასტრუქტურა, არამედ მთლიანად ქვეყნის იმიჯი დააზარალა. ეს იყო სახელმწიფოს საძირკვლების შერყევის მცდელობა, გალაშქრება სახელმწიფო ინსტიტუციებზე. თუმცა ამ ვანდალიზმს სახელმწიფომ სრულიად ადეკვატურად და დემოკრატიულად უპასუხა”, – აღნიშნა გიორგი ერმაკოვმა.
აღსანიშნავია, რომ დაკავებულების ოჯახები საპროტესტო აქციებით იმუქრებიან, რაც შესაძლოა, ტურისტებისთვის კიდევ ერთი დამაბრკოლებელი ფაქტორი აღმოჩნდეს, რაზეც პიარტექნოლოგი არჩილ გამზარდია ამბობს, რომ ამ მიმართულებით გარკვეული პიარკამპანია და აქტივობა ნამდვილად საჭიროა, რადგან პროცესის მიშვება არ იქნება კარგი გადაწყვეტა.
„სახელმწიფომ, პირველ რიგში, უნდა იმუშაოს სამართალდამცავების მიმართულებით, რომ ნებისმიერი აქციის დროს უზრუნველყონ წესრიგი. და, მეორე მხრივ, ჩაატაროს საიმიჯო კამპანია უცხოურ ბაზრებზე, რომ ეს შემთხვევა მიიღონ არა როგორც პრეცედენტი, არამედ როგორც ისეთივე იშვიათი შემთხვევა, როგორიც მსოფლიოს ნებისმიერ ქალაქში შეიძლება მოხდეს და ამით ტურისტისთვის არაფერი შეიცვალოს. გარკვეული პიარკამპანია და აქტივობა ნამდვილად საჭიროა, რადგან პეროცესის მიშვება ნამდვილად არ იქნება კარგი გადაწყვეტა”, – ამბობს არჩილ გამზარდია და აღნიშნავს, რომ ტურისტი ყოველთვის სიმშვიდისა და უსაფრთხოების გარანტიებს ეძებს (ინტერვიუ იხ. ქვემოთ).
ექსპერტი საფრთხოების საკითხებში ბესო ალადაშვილი მიიჩნევს, რომ ნებისმირი გამოხატვის ფორმა კონსტიტუციურ ჩარჩოებში უნდა ჯდებოდეს, წინააღმდეგ შემთხვევაში, იმისთვის არსებობენ შესაბამისი ორგანოები, რომ სტაბილურობა უზრუნველყონ.
„ნებისმიერ სახელმწიფოში არსებობს კანონი, რომელიც არეგულირებს დემონსტრაციებს, პროტესტის გამოხატულებებს, ანუ მოქალაქეთა თავისუფლებას და ამავე დროს, მათ მოვალეობას. ეს იქნებიან დაკავებულთა ოჯახის წევრები, დაზარალებულები თუ ა.შ. ვინც პროტესტის სხვადასხვა ზომას მიმართავს (მათ ამის უფლება კონსტიტუციით აქვთ), ყველა უნდა ითვალისწინებდეს იმ ჩარჩოებს, რომ მათი პროტესტით ხელი არ შეეშალოთ, პირველ რიგში, სხვა მოქალაქეებს. მეორე, თუ ისინი კანონსაწინააღმდეგო ქმედებების ჩადენას გადაწყვეტენ, ამისთვის არსებობს სამართალდამცავი ორგანოები, რომ გატარდეს შესაბამისი ღონისიება. კანონი ყველასთვის უნდა კანონობდეს”, – ამბობს ბესო ალადაშვილი და აღნიშნავს, რომ ამ ვითარებაში სასამართლოს მიმართ ნდობასაც ძალიან დიდი მნიშვნელობა აქვს. აუცილებლად უნდა აღვნიშნო ისიც, რომ, ცოტა არ იყოს, მოძველებულ ტრადიაციად მიმაჩნია სასამართლო სისტემის მიმართ ასეთი უნდობლობა. მგონი, ობიექტური ვიქნები, თუ ვიტყვი, რომ გაცილებით ნორმალური სასამართლო სისტემა გვაქვს დღეს, ვიდრე ეს წინა ხელისუფლებების დროს იყო.
„გასაგებია, არავისთვისაა სასიამოვნო შვილის ხილვა ბრალდებულისა და შემდეგ დამნაშავის პოზიციაში, მაგრამ სასამართლოს უნდა ვაცადოთ. თავის დაწვაზე, გადახტომასა და მსგავს ემოციურ გამოხატვის ფორმებზე საუბარი ზედმეტია. იმიტომ, რომ ისმის კითხვა, იყო თუ არა იქ სისხლის სამართლის დანაშაული? რა თქმა უნდა, იყო. ვინ ჩაიდინა? ზუსტად ამაზეა ახლა საუბარი. მათ მშობლებს თანავუგრძნობ, მაგრამ მოდით, იმ პოლიციელების მშობლებსაც თანავუგრძნოთ, ვინც დაშავებული იყვნენ და საავადმყოფოში მოათავსეს”, – ამბობს ბესო ალადაშვილი.
„რეზონანსი“, 22 მარტი, 2017 წელი
ინტერვიუ არჩილ გამზარდიასთან: „სახელმწიფომ უსაფრთხოების გარანტია უნდა შექმნას“ // „ბათუმის მოვლენების შემდეგ გარკვეული პიარკამპანია და აქტივობა ნამდვილად საჭიროა“
ნინო ქეთელაური
“სახელმწიფომ უცხოურ ბაზრებზე უნდა ჩაატაროს საიმიჯო კამპანია, რომ ეს შემთხვევა მიიღონ არა პრეცედენტად, არამედ ისეთივე იშვიათ შემთხვევად, რომელიც მსოფლიოს ნებისმიერ ქალაქში შეიძლება მოხდეს და ამით ტურისტისთვის არაფერი შეიცვალოს”, – ასე ეხმაურება ანალიტიკოსი, პიარტექნოლოგი არჩილ გამზარდია ბათუმის მერის გაკეთებულ განცხადებას, რომ ქალაქში განვითარებულმა მოვლენებმა ტურისტულ სეზონზე ნეგატიური ასახვა ჰპოვა.
არჩილ გამზარდიას თქმით, გარკვეული პიარკამპანია და აქტივობა ნამდვილად საჭიროა, რადგან პროცესის მიშვება ნამდვიალად არ იქნება კარგი გადაწყვეტა.
არჩილ გამზარდია: ასეთი არეულობები ტურისტებზე ზოგადად ახდენს გავლენას და ეს ბუნებრივიცაა, რადგან ისინი ეძებენ უსაფრთხოებასა და მშვიდ გარემოს. ისიც ფაქტია, რომ მსოფლიოს მასშტაბით, ბევრ ისეთ ქვეყანაში დადიან ტურისტები, სადაც ახლომახლო ომი მიმდინარეობს, იმავე პალესტინაში. თუმცა, ამის მიუხედავად, სადაც უსაფრთხოება და სტაბილურობა საჭიროა, იქ ტურისტი ითხოვს. უბრალოდ, მე ამ წუთში ვერ გეტყვით, რამდენად შესაძებელია ასე პირდაპირ ასახულიყო და ბათუმში ამდენი რაოდენობის წინასწარი ჯავშანი გაუქმებულიყო. შეიძლება, ეს მთლად ასე არ არის, მაგრამ ეს გარკვეული მინიშნებაც იყოს, რომ შესაბამისმა პირებმა გაითვალისწინონ და სტაბილურობა მაქსიმალურად მიღწული იყოს.
- რამდენად მნიშვნელოვანია ამ შემთხვევაში სტაბილური ქალაქის იმიჯი?
- ზოგადად, იმიჯი ძალიან ბევრ რამეს ნიშნავს. თუკი დასასვენებელ ადგილს ექნება იმიჯი, რომ იქ შეიძლება იყოს კრიმინალი, მოეწყოს დებოში, არეულობა, ეს თავისთავად ტურისტზე იმოქმედებს. ჯერ გაზაფხულია და ტურისტებზე ამის ასე პირდაპირ ასახვას მე პირადად არ ველოდი.
- დაკავებულების მშობლები აქციებით იმუქრებიან. თუკი რამე ინციდენტს კიდევ ჰქონდა ადგილი, ტურისტებზე ეს როგორ გავლენას მოახდენს?
- მე ვფიქრობ, სამართალდამცავი ორგანოები ამას წინდაწინ უფრო მომზადებული შეხვდებიან. ამასთან აღსანიშნავია, რომ თუ აქცია იქნება, მას საზოგადოებისგან მხარდაჭერა არ ექნება (გარდა დაინტერესებული პირებისა), განსხვავებით წინა აქციისგან, რომელიც შემდეგ ასე გართულდა და დაპირისპირებაში გადაიზარდა. იმიტომ, რომ მას რაღაც სოციალური საფუძვლები ჰქონდა და გარკვეული სოლიდარობა შეიძლებოდა გამოეწვია საზოგადოებაში, მაგრამ ამ შემთხვევაში, დაკავებულების ოჯახების მხრიდან სახელმწიფოსთან მიმართებით ასეთი ულტიმატუმი, როდესაც კონკრეტულ პირებზე სამართალდარღვევებია დაფიქსირებული, ვფიქრობ, არასწორია.
თუკი ასეთი აგრესიული აქცია იქნება და მას შესაბამისი უწყება დაშლის, ამ შემთხვევაში აქციის მონაწილეებს საზოგადოების მხრიდან სოლიდარობა არ ექნებათ. მე ვფიქრობ, ამ მიმართულებით, ასევე სამუშაოა იმიჯზე, რადგან, მიუხედავად იმისა, რაც ბათუმში მოხდა და რაც შესაძლოა, რომ მოხდეს, სახელმწიფომ უსაფრთხოების გარანტი შექმნას.
- რა უნდა გაკეთდეს იმისთვის, რომ მშვიდი ქალაქის იმიჯი შენარჩუნდეს და მსგავსმა აქციებმა ტურისტებზე გავლენა ვერ იქონიოს?
- უსაფრთხოების საკითხები შიდა ბაზარზე არ იმოქმედებს, რაც შეეხება გარეს, ტურისტისთვის ქალაქს რა ზარალი მიადგება, ეს ნაკლებად მნიშვნელოვანია, მაგრამ სამაგიეროდ, დაინტერესდება სიმშვიდის გარანტიით. რომ ერთ მშვენიერ წუთსაც, ვინმემ მისი უსაფრთხოება რისკის ქვეშ არ დააყენოს. ამიტომ, სახელმწიფომ, პირველ რიგში, უნდა იმუშაოს სამართალდამცავების მიმართულებით, რომ ნებისმიერი აქციის დროს უზრუნველყონ წესრიგი. და, მეორე მხრივ, ჩაატაროს საიმიჯო კამპანია უცხოურ ბაზრებზე, რომ ეს შემთხვევა მიიღონ არა როგორც პრეცედენტი, არამედ, როგორც ისეთივე იშვიათი შემთხვევა, როგორიც მსოფლიოს ნებისმიერ ქალაქში შეიძლება მოხდეს და ამით ტურისტისთვის არაფერი შეიცვალოს. გარკვეული პიარკამპანია და აქტივობა ნამდვილად საჭიროა, რადგან პროცესის მიშვება ნამდვილად არ იქნება კარგი გადაწყვეტა.
„ახალი თაობა“, 22 მარტი, 2017 წელი
ინტერვიუ ლევან ჩაჩუასთან: „ამერიკელი პროკურორები ამერიკული გრანტების ხარჯვის მიზნობრიობას საქართველოში შეისწავლიან“ // „არ შეიძლება, აჭარაში საპარტულო პოლიციის ხელმძღვანელობა ნაცმოძრაობის „ზონდერს“ ჩააბარო“
რამდენიმე აქტუალურ საკითხზე „ახალი თაობა“ მოძრაობა „ქართული იდეის“ თავმჯდომარე ლევან ჩაჩუას ესაუბრა“
- თქვენმა მოძრაობამ ორი საპროტესტო აქცია ჩაატარა ნეოლიბერალების წინააღმდეგ. ბოლო დროს გამოითქვა მოსაზრებები იმაზე, რომ ულტრალიბერალები საქართველოში ახალ რევოლუციას ამზადებენ. რევოლუციისთვის მზადების ნიშნებს თქვენც ხედავთ?
- საბედნიეროდ, ამის ნიშნებს ვერ ვხედავ. ლიბერალური ინტერნაციონალი ყველგან კარგავს პოზიციებს. აშშ-ში პრეზიდენტად დონალდ ტრამპის არჩევის შემდეგ შეიცვალა ამერიკული პოლიტიკის ფილოსოფიის მოდელი. ახალი ადმინისტრაცია დაუპირისპირდა მარგინალურ ლიბერალურ ინტერნაციონალს, რომელმაც მსოფლიოში ხალხს თავი მოაბეზრა. თეთრი სახლი ორიენტირებულია ღვთის რწმენაზე, პატრიოტიზმსა და ოჯახების სიძლიერეზე. ამერიკამ ხელი აიღო სექსუალური უმცირესობების უფლებების აგრესიულად დაცვასა და ცხოვრების წესის სხვა ქვეყნებისათვის მოხვევაზე. ეს მიმართულებები აღარ ფინანსდება.
- რასაც ყველა არ ეთანხმება...
- ბუნებრივია. ამან გამოიწვია ლიბერალური ინტერნაციონალის რევანშისტული მოქმედებები. ჯორჯ სოროსმა დააფინანსა დონალდ ტრამპის საწინააღმდეგო აქციები აშშ-ში და სხვა ქვეყნებში. ლიბერალური ინტერნაციონალის აქტივისტების შეკრებები და მსვლელობები პრეზიდენტის ინაუგურაციის პარალელურად ჩატარდა. ჩვენი სამარცხვინო პოლიტიკური ელიტა, რომელიც, ლიბერალური ინტერნაციონალიდან იმართება, იდეოლოგიურად, რა თქმა უნდა, აქციებს მიემხრო. ჩვენი ტელევიზიებიც მთავარ თემებად დონალდ ტრამპის საწინააღმდეგო აქციებს აშუქებდნენ.
- იქნებ ლიბერალური ინტერნაციონალი პოზიციებს არ კარგავს?
- ლიბერალური ინტერნაციონალი, რევანშისტული გამოვლინებების მიუხედავად, სულს ღაფავს. აშშ-ში სერიოზული ბრძოლა გამოუცხადეს პედოფილებს, რომლებსაც თავზე ხელს უსვამენ ლიბერალები. ლიბერალურ ინტერნაციონალს რომ შავად აქვს საქმე, ამის თქმის საფუძველს კიდევ ერთი მნიშვნელოვანი ინფორმაცია მაძლევს. ეს ახალი ამბავია და საჯაროდ პირველად ვამბობ. საქართველოში აშშ-დან ჩამოდის პროკურორთა ჯგუფი. ამერიკელმა პროკურორებმა უნდა შეისწავლონ იმ გრანტების ხარჯვის მიზნობრიობა და კანონიერება, რომელიც საქართველოს გამოეყო. ეს „იუსაიდ“-ის ეგიდით გამოყოფილი გრანტებია.
- უკრაინაშიც უნდა შეესწავლათ ამერიკული თანხების საკითხი...
- დიახ. უკრაინაში ამის გამოკვლევა უკვე მიმდინარეობს. ყველაფერს გამოძიება დაადგენს. მე მხოლოდ ეჭვს გამოვთქვამ. არ არის გამორიცხული, რომ ამ მხრივ დიდი დარღვევები და შავი ფულის გათეთრება იყოს როგორც ამერიკული, ისე საქართველოს მხრიდან. არის ინფორმაცია, რომ ამ საქმეში სენატორ მაკეინის ხელი ურევია. მოსალოდნელია, ამ თემას ბევრი გადაჰყვეს. საზოგადოებაც გაიგებს იმათ ვინაობას, ვინც გრანტების საფასურად ასე გაშმაგებით ებრძოდა ჩვენს სარწმუნოებას, კულტურასა და ტრადიციებს.
- ამერიკიდან ფული სხვა გზითაც შემოდის. ჯორჯ სოროსის ფონდს არ შეუწყვეტია საქმიანობა...
- ლიბერალური ინტერნაციონალის ერთ-ერთ დამფინანსებელ ჯორჯ სოროსს საქმიანობა არ შეუწყვეტია, მაგრამ მასაც არა აქვს ყველაფერი აწყობილი. სოროსს ფინანსური თუ არა, იურიდიული პრობლემები ექმნება. საქართველოს ხელისუფლება ისევ სოროსის მარიონეტად რჩება. აღარაფერს ვამბობ კრიმინალურ დაჯგუფება ნაცმოძრაობაზე, რომელიც მთავარ ოპოზიციად ითვლება. გარედან დაფინანსებული ზოგიერთი არასამთავრობო ორგანიზაცია, მაგალითად, ფემინისტური მიმართულების, ძალიან არის გააქტიურებული. ამ ორგანიზაციებს უნდათ დაამტკიცონ, რომ მათთვის გამოყოფილი გრანტები მიზნებს ხმარდება.
- ბათუმის მოვლენებიც ახალ „ფერად რევოლუციას“ დაუკავშირეს...
- ბათუმში 11-12 მარტს იყო შეწუხებული ადგილობრივი მოსახლეობის გულწრფელი პროტესტი. მძიმე სოციალური ფონის გარდა, ხალხი წინ აღუდგა უსამართლობასა და განუკითხაობას. როგორ შეიძლება, აჭარაში საპატრულო სამსახურის ხელმძღვანელობა ჩააბარო ნაცმოძრაობის „ზონდერს“!
- აჭარის საპარტულო პოლიციის უფროსი „ნაციონალების“ წარმომადგენელია?
- არა მარტო წარმომადგენელი, არამედ „ზონდერიც“ არის. პოლიტპატიმარი ფრიდონ მერაბაშვილი გორელია და ეს მისგან ვიცი. ამ „ზონდერმა“ სხვა კუნთმაგარი გორელებიც ჩაიყვანა აჭარაში სამუშაოდ. ისინი 10-ლარიანი ჯარიმის მაგივრად ადამიანს 50-ლარიანს უწერდნენ, 50-ლარიანის ნაცვლად – 200-ლარიანს. ჩვენი ორგანიზაციის აჭარის ხელმძღვანელმა ტარიელ მახარაძემ ადრევე მაცნობა, რომ პატრულის თანამშრომლები გამომწვევად იქცეოდნენ. ყველაზე უარესი ის არის, რომ ისინი ადგილობრივ ძირძველ ქართველებს „თათრებს“ ეძახდნენ. თავიდან ყველაფერი დაიწყო ნამდვილი პროტესტით. შემდეგ ეს პროტესტი თავისი ბინძური მიზნებისათვის გამოიყენა დამნაშავე „ნაციონალურმა მოძრაობამ“, თუმცა შედეგს ვერ მიაღწია.
„საქართველო და მსოფლიო“, 22 მარტი, 2017 წელი
ბინალი-აღამ გიორგი კვირიკაშვილს ყური აუწია
რისთვის ჩამოვიდა ბათუმში ილდირიმი?
დიმიტრი მონიავა
15 მარტს ბათუმს თურქეთის პრემიერ-მინისტრი ბინალი ილდირიმი ეწვია და ქართველ კოლეგას შეხვდა. სოციალურ ქსელებში ეს ვიზიტი ცალსახად 11 მარტს მომხდარ არეულობას დაუკავშირეს, მიუხედავად იმისა, რომ ოფიციალურ პირებს ამაზე მცირე მინიშნებაც კი არ გაუკეთებიათ. საინტერესოა, რა იყო ამის მიზეზი და როგორი პოზიცია შეიძლება დაიკავოს თურქეთმა კრიზისის გაგრძელების შემთხვევაში.
კომენტატორების ყურადღება, უპირველესად, ვიზიტის უცნაურმა (თუ გაურკვეველმა) სტატუსმა მიიპყრო. ორივე მხარის დიპლომატები ქართულ მედიასთან საუბარში უწოდებდნენ მას არა ვიზიტს, არამედ სატრანზიტო შემოსვლას, ვინაიდან ბინალ ილდირიმი საზღვრისპირა ართვინიდან სტამბოლში ბრუნდებოდა და სატრანზიტო პუნქტად ბათუმის აეროპორტი გამოიყენა. შესაბამისად, საუბარი ეხებოდა მხოლოდ პრემიერ-მინისტრების ერთობლივ ვახშამს და აზრთა თავისუფალ გაცვლას, მკაფიოდ განსაზღვრული დღის წესრიგის გარეშე.
თუმცა თურქეთის სახელმწიფო ტელერადიოკომპანიამ (TRT) გაცილებით კონკრეტული ფორმულირებები გამოიყენა: „შეხვედრაზე ამომწურავად განიხილება ორმხრივი ურთიერთობები. ყურადღება გამახვილდება თურქეთ-საქართველოს უმაღლესი დონის სტრატეგიული თანამშრომლობის საბჭოს მიმდინარე წლისთვის გათვალისწინებული მეორე სხდომის მოსამზადებელ სამუშაოებზე. მოხდება აზრთა გაცვლა რეგიონული ვითარების შესახებ. ვიზიტის ფარგლებში გათვალისწინებულია ბინალი ილდირიმის მონაწილეობა საქართველოს პრემიერის, კვირიკაშვილის, მხრიდან მიცემულ ვახშამზე”, – ნათქვამია TRT-ს ქართულენოვან ვებგვერდზე.
თურქეთის პრემიერ-მინისტრი საქართველოს შედარებით ხანგრძლივი პაუზის შემდეგ ესტუმრა. ამასთანავე, ის ჩამოვიდა არა თბილისში ან რომელიმე სხვა ქალაქში, არამედ ბათუმში იქ მომხდარი არეულობის შემდეგ. კიდევ ერთი საინტერესო ნიუანსი – საქართველოში მისი შემოსვლის დეკლარირებული მიზანი ბათუმის აეროპორტის გამოყენება იყო. როგორც ცნობილია, 2006 წლის მარტში საქართველოში თურქეთის იმჟამინდელი პრეზიდენტის აჰმედ ნეჯეთ სეზერის, ვიზიტის დროს, მხარეებმა ხელი მოაწერეს შეთანხმებას ბათუმის აეროპორტის ერთობლივი გამოყენების შესახებ, რომელმაც თურქულ ავიაკომპანიებს მიანიჭა უფლება ის შიდათურქული რეისების ორგანიზებისთვის გამოიყენონ. ამას თბილისში მცირე სკანდალი მოჰყვა – ოპოზიციის უკმაყოფილების ფონზე პარლამენტის იმჟამინდელმა თავმჯდომარე ნინო ბურჯანაძემ მთავრობისგან ხელშეკრულების ტექსტის წარმოდგენა და იმის ახსნა მოითხოვა, თუ რას ნიშნავს ფორმულირება „შიდა რეისები“. სკანდალი მალევე ჩაცხრა, საქართველოს იურისდიქცია ბათუმის აეროპორტში ეჭვქვეშ არავის დაუყენებია, თუმცა სატრანზიტო ან, თუ გნებავთ, სიმბოლურ კონტექსტში, ზოგიერთმა კომენტატორმა ამ აეროპორტს შეიძლება “ნაწილობრივ თურქული” უწოდოს და მეზობელი ქვეყნის ერთგვარ პლაცდარმად წარმოაჩინოს. ამგვარად, ილდირიმის ვიზიტის დაკავშირება ბათუმის აეროპორტთან მათ შეიძლება განიხილონ, როგორც ერთგვარი მინიშნება თურქეთის განსაკუთრებულ სტატუსზე აჭარაში – არა იმდენად უხეში, როგორიც იქნებოდა პირდაპირი აპელირება ყარსის ხელშეკრულების მიმართ, თუმცა მაინც საგრძნობი.
ამასთან დაკავშირებით ჩვენ შეგვიძლია 13 წლის წინანდელი ეპიზოდი გავიხსენოთ. 2004 წლის 14 მარტს ასლან აბაშიძის ძალებმა ავტონომიური რესპუბლიკის ტერიტორიაზე მიხეილ სააკაშვილის კორტეჟი არ შეუშვეს, ორ ლიდერს შორის დაპირისპირების მორიგი ეტაპი დაიწყო და ვითარება აჭარის გარშემო მკვეთრად დაიძაბა. 17 მარტს კი თურქეთის ელჩმა აზერბაიჯანში უნალ ჩევიკოზმა ჟურნალისტებს განუცხადა, რომ ყარსის ხელშეკრულების თანახმად, თურქეთს აჭარაში ჯარების შეყვანის უფლება აქვსო. საქართველოს იმჟამინდელ ხელისუფლებას ხმა არ ამოუღია და ამისთვის არც ეცალა იმ დღეებში, როდესაც, ლევან ბერძენიშვილის მოგონებებს თუ დავუჯერებთ, მიხეილ სააკაშვილი სრულიად მანიაკალურმა იდეამ შეიპყრო და მან ბათუმის საჰაერო დაბობვა დააპირა. ირიბი პასუხი თურქებს მაშინ (27 მარტს) რუსეთის პრეზიდენტმა ვლადიმერ პუტინმა გასცა: „ჩვენმა საგარეო საქმეთა სამინისტრომ გაიხსენა ყარსის ხელშეკრულება, რომელსაც ხელი რუსეთის მონაწილეობით მოეწერა. ამ თვალსაზრისით, ჩვენ, გარკვეულწილად, უფლება გვაქვს, თავი ამ ხელშეკრულების გარანტორებად ჩავთვალოთ, რომელშიც ნათქვამია, რომ აჭარა საქართველოს განუყოფელი ნაწილია. ჩვენ საქართველოს ტერიტორიული მთლიანობის ამ პრინციპიდან ამოვდივართ”. ეს განცხადება, ალბათ, შეიძლება განვიხილოთ, როგორც მკაფიო სიგნალი იმისა, რომ რუსეთი არ დაეთანხმება თურქეთის ცალმხრივ მოქმედებას აჭარაში.
ამ ეპიზოდის შემდეგ ბევრმა წყალმა ჩაირა და სამივე ქვეყნის მდგომარეობასა და ურთიერთობებში ბევრი რამ შეიცვალა.
დღეს ქართული საზოგადოება კვლავ მსჯელობს, რა გავლენა შეიძლება მოახდინოს თურქეთის ჩარევამ აჭარაში განვითარებულ პროცესებზე – აქ მნიშვნელოვანია, გავითვალისწინოთ ისიც, რომ 2004 წლის თურქეთი აშშ-ის ერთგული მოკავშირე იყო და ევროინტეგრაცია სწყუროდა. ამგვარად, ვაშინგტონსა და ბრიუსელს გარკვეულ გარემოებებში მისი შეკავება შეეძლო. დღეს კი პრეზიდენტი ერდოღანი დასავლეთთან კონფრონტაციის გზას დაადგა და ამ ფაქტორმა შეიძლება აღარ იმუშაოს. ამასთანავე, გამორიცხული არაა, კრემლმა განსხავავებული პოზიცია გამოხატოს.
აშკარაა, რომ აჭარაში საქართველოს ხელისუფლებამ ყოველთვის განსაკუთრებული სიფრთხილით უნდა იმოქმედოს – უმართავი პროცესების დაწყება არ დაუშვას და თურქეთს ჩარევის ან თუნდაც „თითის დაქნევის“ საბაბი არ მისცეს.
2014 წლის 17 სექტემბერს „საქართველო და მსოფლიო“ წერდა: „არავისთვის საიდუმლო არაა, რომ ნაციონალები განიხილავენ ავტონომიურ რესპუბლიკას, როგორც ერთ-ერთ მთავარ პლაცდარმს შესაძლო რევანშისთვის. მათთვის ძალზე მნიშვნელოვანია, რომ აჭარის მოქმედი მთავრობა რაც შეიძლება დისკრედიტებული იყოს და ვარშალომიძის მთავრობასთან შედარებით უსუსურად გამოიყურებოდეს. პერიოდულად ვრცელდება ინფორმაცია, რომ “ნაციონალური მოძრაობის” ლიდერებმა შეიძლება აჭარაში რელიგიურ თუ ეთნიკურ ნიადაგზე კონფლიქტების პროვოცირება სცადონ. ასეთ სიტუაციაში “ქართული ოცნების” სასიცოცხლო ინტერესებშია, აჭარაში თავისი მხარდამჭერების კონსოლიდირება მოახდინოს და მთავრობა გაათმაგებული ენერგიით აამუშავოს”.
გავიდა ორწელიწად-ნახევარი და ჩვენ ვიხილეთ არეულობა ბათუმის ქუჩებში, ნეპოტიზმსა და ელიტარულ კორუფციაში ჩაფლული ხელისუფლება (როგორც ცენტრალური, ისე ადგილობრივი) და ღია პროვოკაციაზე გადასული “ნაცმოძრაობა”. ამ პოლიტიკური ძალის წარმომადგენლებმა სოლიდარობა გამოუცხადეს ვანდალებს, რომლებიც ბათუმს არბევდნენ, ხოლო ნაციონალების კონტროლქვეშ მყოფი მედიასაშუალებები, აგერ უკვე ათი დღეა, პრაქტიკულად დაუფარავად ცდილობენ, გააღვივონ კონფლიქტი აჭარისა და საქართველოს სხვა რეგიონების მცხოვრებლებს შორის. ისინი უთმობენ ეთერს აშკარა პროვოკატორებს, რომელთა რეპლიკებს შემდგომ სოციალურ ქსელებში მათი ოპონენტი ულტრანაციონალისტური ჯგუფები ავრცელებენ (ვინ აკონტროლებს მათ, ცალკე საუბრის თემაა, იქ არა მხოლოდ ნაციონალების ინტერესები იკვეთება), რათა ტემპერატურა კიდევ უფრო აწიონ. ეს მთელი ქვეყნის თვალწინ ხდება და ხელისუფლება ამაზე არც რეაგირებს და არც მკაფიო პოზიციას გამოხატავს.
როდესაც ხელისუფლებას მივმართავთ, როგორც წესი, ნეიტრალურ, კორექტულ ფორმულირებას ვირჩევთ, მაგალითად “ბატონებო!” ან “პატივცემულებო!”, თუმცა ეს, ალბათ, ის შემთხვევაა, როდესაც მიმართვა უნდა დაიწყოს სიტყვით “იდიოტებო!”. უკან დაგვრჩება თქვენი პრიმიტიული თამაშები, ივანიშვილის, სააკაშვილის, კვირიკაშვილის, ღარიბაშვილის, ვარშალომიძის, ხაბაძის, პატარიძის, მღებრიშვილის ინტერესები, თუ ვერ გაიგებთ, რომ მძლავრ უცხო სახელმწიფოებს აჭარა მიზანში აქვთ ამოღებული, რომ ის “იმპერიების გზაჯვარედინია”, სადაც ადგილობრივი ელიტა განსაკუთრებული სიფრთხილით უნდა მოქმედებდეს, მაგრამ პრობლემა ისაა, რომ ჩვენს ისტებლიშმენტს სახელმწიფოებრივი აზროვნება არ გააჩნია და ძალაუფლების თუ “ერთი ბღუჯა დოლარების” გულისთვის ხელს ყველაფერზე მოაწერს.
არის მეორე უკიდურესობა – მომხდარი არეულობის წარმოჩენა მხოლოდ პოლიტიკური თამაშის ნაწილად, მაშინ, როდესაც მის უკან ბევრი რეალური პრობლემა დგას. ადგილობრივი მოსახლეობის დიდი ნაწილი ძალიან გაღიზიანებულია, აჭარის პოლიტიკური და ეკონომიკური ლანდშაფტი დანაღმულ ველს ჰგავს, თანაც ისეთს, რომელზეც ნაღმების რამდენიმე ფენაა – ძველის-ძველი, შედარებით ახალი, უახლესი – ერთის აფეთქება დანარჩენების დეტონაციას გამოიწვევს. მას სჭირდება განაღმვა, მაგრამ ამის ნაცვლად ქართული ელიტა ამ ველზე კუკუ-დამალობანას თამაშობს. რა მოხდება, თუ პროვოკატორები იმუშავებენ იმაზე, რომ შემდეგი მასშტაბური დაპირისპირება ბათუმში ქართველებსა და თურქებს შორის მოხდეს? რას მოიმოქმედებს ამ შემთხვევაში ერდოღანი?
მიუხედავად იმისა, რომ ბათუმის მოვლენებმა შეაშფოთა არეულობას გადაჩვეული საქართველო, იქ 11 მარტს არ მომხდარა არაფერი ისეთი, რაც დროდადრო სხვა ქვეყნებში არ ხდება და ასეთ ვითარებაში უცხო ქვეყნების ჩარევა თავისთავად შეიცავს პრეტენზიას დომინირებაზე. თუ საქართველოს ხელისუფლება აღიქვამს ილდირიმის ვიზიტს, როგორც უკმაყოფილების სიგნალს, ის ნეგატიური რეაქციისგან, სავარაუდოდ, თავს შეიკავებს, მეტიც, შეიძლება გადადგას ისეთი ნაბიჯები, რომლებიც, ერთი მხრივ, მოეწონება ერდოღანს, მაგრამ, მეორე მხრივ, ქართულ საზოგადოებაში რამდენადმე შესამჩნევ პროტესტს არ გამოიწვევს. ეს შეიძლება გახდეს ერთი ან რამდენიმე სასწავლებლის დახურვა, რომელთა უკან ფეთჰულა გიულენის ინტერესები მოიაზრება, ან რომელიმე ეკონომიკურ პროექტში თურქებისთვის განსაკუთრებული პრეფერენციების მინიჭება. ცხადია, ეს პალიატიური ზომა იქნება, რომელიც არ შეცვლის მთავარს – თურქეთის გავლენა აჭარაში და მთლიანად საქართველოში დღესდღეობით არ არის სათანადოდ დაბალანსებული სხვა მოთამაშეების მიერ და მას ზრდის ტენდენცია ახასიათებს.
თუ ადრე ჩვენ ვესაუბრებოდით სავსებით პროგნოზირებად თურქეთს, რომელიც საერთაშორისო ურთიერთობებში მკაფიოდ განსაზღვრულ ნიშას იკავებდა, ახლა დასავლეთის გადამტერების და რუსეთთან ახალი ურთიერთობების ჩამოყალიბების, აგრეთვე, იმ საკონსტიტუციო ცვლილებების მიღების შემდეგ, რომელიც მკვეთრად გაზრდის პრეზიდენტის უფლებებს, საქმე ახალ, ძნელად პროგნოზირებად და, სავარაუდოდ, გაცილებით ამბიციურ თურქეთთან გვექნება. სამწუხაროდ, ქართველი ელიტის უდიდეს ნაწილს ამ ცვლილებების მნიშვნელობა არ ესმის.
„საქართველო და მსოფლიო“, 22 მარტი, 2017 წელი
„სავარაუდოდ, ეს იყო ძალიან მკაცრი საუბარი თურქეთის პრემიერის მხრიდან და თუ ასე გაგრძელდა, ასეთი თითის ქნევები მომავალშიც იქნება“
(შემოკლებით)
როგორ აისახება საქართველოზე თურქეთსა და ევროკავშირს შორის ურთიერთობის დაძაბვა, კონკრეტულად რა ცვლილებებია რეგიონში მოსალოდნელი რა პოლიტიკა უნდა გაატაროს საქართველომ ამ ყველფერთან მიმართებაში, „საქართველო და მსოფლიო“ კომენტარისთვის ექსპერტებს დაუკავშირდა.
ჰამლეტ ჭიპაშვილი: თურქეთს დასავლეთის მიმართ ნამდვილად აქვს წყენის საფუძველი, იმიტომ რომ ეს ქვეყანა უკვე ნახევარ საუკუნეზე მეტია, ცდილობს ევროკავშირში შესვლას და ყველა მისი ნაბიჯი ამ მიმართულებით უშედეგო აღმოჩნდა. ამას ადრე თუ გვიან, ბუნებრივია, დაძაბულობა მოჰყვებოდა, მაგრამ ახლა მთავარია, რა დონემდე მივა ეს დაძაბულობა. აშკარაა, რომ აქ საქმე არ ეხება მხოლოდ ლიდერებს შორის დაძაბულობას, სახეზეა სახელმწიფოთა შორის არსებული საკმაოდ მწვავე კონფრონტაცია და სანამდე შეიძლება მივიდეს ეს პროცესები, კაცმა არ იცის.
რაც შეეხება საქართველოს, ოფიციალური ანკარა უკვე პირდაპირ იმუქრება ნატოდან გასვლით და მასთან ურთიერთობის გაწყვეტით, ამ დროს საქართველო თავგასაპნული უძვრება ამ ორგანიზაციას. მეტიც, თავდაცვის სამინისტროს გენერალური შტაბის უფროსმა ვლადიმერ ჩაჩიბაიამ ამასწინათ განაცხადა, რომ მზად არიან, ფოთის პორტი ნატოს დაუთმონ. ახლა თქვენ წარმოიდგინეთ, რა ურთიერთობა გვექნება ამ ყველაფრის ფონზე სახელმწიფოსთან, რომელიც დღითიდღე სულ უფრო ცუდი თვალით უყურებს ნატოს და საბოლოოდ იქიდან გასვლაზეც შეიძლება ფიქრობდეს. ცხადია ამას გარკვეული დაძაბულობა მოჰყვება და თუ ერდოღანი დაინახავს, რომ საქართველო ისევ თავგასაპნული მიისწრაფვის ალიანსისკენ, შესაბამისი განცხადებებიც გაკეთდება; მეტიც, ძალიან მკაცრი ნაბიჯებიც გადაიდგმება და საბოლოოდ ამას ჩვენთვის კარგი შედეგი ნამდვილად არ მოჰყვება; ასე რომ ეს ყველაფერი გასათვალისწინებელი და ასაწონ-დასაწონია ჩვენი ხელისუფლების მხრიდან, მაგრამ ამის გამაზრებელი დღეს სამწუხაროდ საქართველოში არავინაა. სათავეში სხედან სრული უვიცები, რომლებიც გეოპოლიტიკის გაგებაში არ არიან და ისე იღებენ გადაწყვეტილებებს, რომ რა იქნება შედეგი, რა პროცესები წავა შემდგომ და რას მივიღებთ საბოლოოდ, საერთოდ არ ფიქრობენ…
პეტრე მამრაძე: საქმე ის გახლავთ, რომ დღესდღეობით მთლიანად ევროგაერთიანების ქვეყნებში არის სერიოზული დემოგრაფიული კრიზისი. მათ ფაქტობრივად ახალგაზრდები არ ჰყავთ. ამ დროს თურქეთში სულ სხვა ვითარებაა. ამასწინათ ერდოღანმა ერთ-ერთ დემონსტრაციაზე პირდაპირ მიმართა მოსახლეობას, თითოეულმა ოჯახმა ხუთ-ხუთი შვილი გააჩინეთო. ანუ, ამ მხრივ იქ პრობლემა არ არსებობს. ასე რომ, შესაძლოა, ამასაც გულისხმობდა ერდოღანი, როცა განაცხადა, რომ ევროპის ბალ-მასკარადი დასრულდა. ეს მხოლოდ ვარაუდის დონეზე შეიძლება ვთქვათ, თუმცა არ არის გამორიცხული, უფრო სერიოზული სახეც მიიღოს მომავალში ევროკავშირის ზოგიერთ სახელმწიფოსა და ოფიციალურ ანკარას შორის არსებულმა დაძაბულობამ. ყოველ შემთხევავში, მე არ მგონია, რომ ეს ყველაფერი ჩვენს რეგიონში რამეს ფუნდამენტურად შეცვლის უახლოეს ხანებში, მსგავსი მოლოდინი არ მაქვს. ისე, რა თქმა უნდა, ძალიან ბევრია დამოკიდებული ჩვენი ხელისუფლების პოზიციაზე, თუ იქნება ადეკვატური პოლიტიკა, პრობლემები და თავსატკივარი ცხადია, ნაკლები გვექნება…
ვახტანგ მაისაია: დღესდღეობით საქართველოში არავინ საუბრობს იმაზე, თუ რას შეცვლის თურქეთსა და ნატოს, თურქეთსა და ევროკავშირს შორის არსებული დაძაბულობა ორი სახელმწიფოს – საქართველოსა და თურქეთის ურთიერთობაში. ეს ძალიან ბევრ რამეს შეცვლის. პირველ რიგში კი უნდა ითქვას ის, რომ ოფიციალური ანკარისთვის ევროკავშირის კარი საბოლოოდ დაიხურა და მისი ევროგაერთიანებაში შესვლის პერსპექტივა პრაქტიკულად ნულია. ასევე სერიოზული კითხვის ნიშნის ქვეშ დადგა ჩრდილოატლანტიკურ ალიანსში მისი დარჩენა-არდარჩენის საკითხი, ამ დროს მიდის ინტენსიური მოლაპარაკებები კრემლთან და მეტიც, უკვე საუბარია პირდაპირ სტრატეგიულ პარტნიორობაზე მათ შორის. ეს იმას ნიშნავს, რომ რეგიონში ფუნდამნენტურად იცვლება პოლიტიკური ვითარება და ეს ცვლილებები, რა თქმა უნდა, საქართველოსაც შეეხება.
აქვე მინდა შევეხო თურქეთის პრემიერ-მინისტრის ბინალი ილდიმირისა და საქართველოს პრემიერ-მინისტრ გიორგი კვირიკაშვილის შეხვედრას ბათუმში, ძალიან უცნაური იყო ის ფაქტი, რომ არც პრესრელიზი არ ყოფილა, არც ოფიციალური განცხადებები და შეფასებები, ასეთი დონის შეხვედრები ასე არ ხდება. ასევე ძალიან მნიშვნელოვანია ის, რომ შეხვედრამდე მოხდა ბათუმში მცხოვრები თურქი მოქალაქეების შეკრება და მათ თავიანთ პრემიერს გადასცეს ერთობლივი პეტიცია. არავინ იცის, რა ეწერა იმ პეტიციაში, მაგრამ ერთი რამ ფაქტია, რომ შეხვედრის შემდეგ მხარეებს არანაირი კომენტარი არ გაუკეთებიათ, არანაირი შეფასებები და თუნდაც მინიშნებები იმის თაობაზე, თუ რაზე ისაუბრეს. სავარაუდოდ, ეს იყო ძალიან მკაცრი საუბარი თურქეთის პრემიერის მხრიდან და თუ ასე გაგრძელდა, ასეთი თითის ქნევები მომავალშიც იქნება. როგორც ჩანს, რეგიონში მიმდინარე გეოპოლიტიკური გარდაქმნების ფონზე გარკვეული დაძაბულობა გარდაუვალია. თუმცა აქ ასევე ძალიან მნიშვნელოვანია, რამდენად სწორი და ადეკვატური იქნება საქართველოს ხელისუფლების პოლიტიკა ამ პროცესებთან მიმართებაში…
ვალერი კვარაცხელია: დღესდღეობით მსოფლიო გეოპოლიტიკურ ასპარეზზე სამი ძირითადი ტენდენციაა გამოკვეთილი და კონკრეტულად რა ტენდენციებს ვგულისხმობ: პირველი, ეს არის ამერიკის შეერთებული შტატების გლობალისტური პოლიტიკის კრახი, რაც გამოიხატა საპრეზიდენტო არჩევნებში ჰილარი კლინტონის დამარცხებითა და სათავეში რესპუბლიკელი ტრამპის მოსვლით. მეორე ტენდენცია, ეს არის ევროკავშირის რღვევა. ზოგადად ევროკავშირი იყო ამერიკის პროექტი და იმთავითვე ცხადი იყო, რა ბედი ელოდა ამ გაერთიანებას. დღეს უკვე ცალსახაა, რომ ეს პროექტი ჩავარდა, რაც შეეხება მესამე ტენდენციას, ეს გახლავთ ნატო. დღეს უკვე აშკარაა, რომ ჩრდილო-ატლანტიკურ ალიანში გაჩნდა ბზარი და ამის ნათელი მაგალითია თურქეთი. ეს ყველაფერი კი რა თქმა უნდა, სერიოზულ ცვლილებებს გამოიწვევს ჩვენს რეგიონში და საქართველოზე ეს მნიშვნელოვნად აისახება. თუმცა მე ყველაზე მეტად მაინც მეშინია იმის, რომ საქართველოს ხელისუფლება აბსოლუტურად მოუმზადებელია ამ პროცესებისთვის. მეტიც, საქართველოს ხელისუფლება საერთოდ ვერ აცნობიერებს, რა ხდება ჩვენს გარშემო და რა პოლიტიკის გატარებაა საჭირო. აი, ეს არის ჩვენთვის ყველაზე დიდი საფრთხე, თორემ თურქეთიც, რუსეთიც და სხვა დანარჩენი მეზობელი სახელმწიფოებიც ყოველთვის იმოქმედებენ თავიანთი ინტერესებით. ჩვენი პრობლემა და უბედურება ის არის, რომ ჩვენ არ გვყავს ჩვენი სახელმწიფოებრივი ინტერესების დამცველი პოლიტელიტა. ჩვენი ხელისუფლება მთლიანად მოწყვეტილია რეალობას, ჩვენი ხელისუფლება გაგებაში არ არის, რა გარდაქმნები მიდის მსოფლიოში…
„რეზონანსი“, 22 მარტი, 2017 წელი
მეექვსედ დაძლეული პრეზიდენტის ვეტო
რატომ ვერ თმობს „ოცნება“ ფარული მოსმენების „გასაღებს“
ეკატერინე ბასილაია
უკვე გადაწყვეტილია, რომ დღეს „ქართული ოცნება“ ე.წ. ფარული მოსმენების კანონპროექტზე გიორგი მარგველაშვილის ვეტოს არგუმენტების გარეშე და დიდი ნიშნისმოგებით დაძლევს, რასაც ჯერ კიდევ ვეტოს შინაარსის წაკითხვამდე ერთგვარი თითის ქნევით აანონსებდნენ კიდეც.
მიუხედავად იმისა, რომ ეს ხელმეორედ დაწერილი კანონპროექტი “ოცნების” გარდა არ მოსწონს არავის, არც პრეზიდენტს, არც სახალხო დამცველს, არც დამოუკიდებელ ექსპერტებს, არც არასამთავრობო სექტორს, არც მობილურ კომპანიებსა და არც ოპოზიციას.
ეს არის გიორგი მარგველაშვილი მე-6 ვეტო, კონკრეტულად ამ ერთ ე.წ. მოსმენების კანონზე მე-3 ვეტო, რომელსაც, როგორც ყოველთვის, მმართველი ძალა მარტივად გადალახავს პრეზიდენტის პოლიტიკურ სპეკულაციებსა და უპასუხისმგებლობაში დადანაშულების ფონზე.
თუმცა არასამთავრობო სექტორი დანებებას არ აპირებს და კანონი მალე საკონსტიტუციო სასამართლოში მეორედ გასაჩივრდება და პლუს პარალელურად გასაჩივრდება სტრასბურგშიც.
საგულისხმოა ის, რომ “ქართული ოცნება”, 2014 წლიდან მოყოლებული, ჯიუტად არ თმობს “ფარული მოსმენების გასაღებს”. მათ გარდა ყველა აცხადებს, რომ 2014 წელს საკონსტიტუციო სასამართლოს მიერ ანტიკონსტიტუციურად გამოცხადებული და “ოცნების” მიერ უკვე 2017 წლის მარტში ისევ მხარდაჭერილი ე.წ. მოსმენები კანონით უკანონო მოსმენებისა და ადამიანის პირადი ცხოვრების ხელყოფის საფრთხე ისევ დღის წერიგში დგას და ეს არის “ყველაზე ცუდი კანონი”.
უმრავლესობის დეპუტატები კი აცხადებენ, რომ ხელისუფლება უსაფრთხოების სფეროში ექსპერიმენტებს ვერ ჩაატარებს და მიუხედავად იმისა, რომ ვეტოს საწინააღმდეგო არგუმენტები საერთოდ არც წარმოუდგენიათ, მაინც გადალახავენ ვეტოს და კანონი 31 მარტიდან ამოქმედდება.
ცნობისთვის: პარლამენტის მიერ სამი მოსმენით მიღებული კანონის თანახმად, იქმნება სსიპ ოპერატიულ-ტექნიკური სააგენტო, რომელიც ფარულ მოსმენებს განახორციელებს, ეს სააგენტო სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის (სუს-ი) დაქვემდებარებაში იქნება და მასზე კონტროლს განახორციელებს სუს-ი. სწორედ ახალი სააგენტოს სუს-ის დაქვემდებარებაში არსებობაა დიდი კრიტიკისა და მიუღებლობის მიზეზი.
გიორგი მარგველაშვილმა „ოცნების“ გარდა ყველას მიერ დაწუნებულ პროექტს ვეტო ორშაბათს დაადო. პრეზიდენტის განმარტებით, პარლამენტის მიერ მიღებული კანონპროექტის პაკეტი საკონსტიტუციო სასამართლოს გადაწყვეტილებას ეწინააღმდეგება.
გიორგი მარგველაშვილს პარლამენტისთვის ორი ძირითადი შეთავაზება აქვს. პირველი, რომ ახალი ტექნიკურ-ოპერატიული სააგენტო არა სუს-ს, არამედ პრემიერ-მინისტრს დაექვემდებაროს. მეორე, სააგენტომ ფარული საგამოძიებო მოქმედებების განხორციელება ისე შეძლოს, რომ მობილურ ოპერატორებს დამატებითი ხარჯი არ ჰქონდეს.
პრეზიდენტის მოტივირებული შენიშვნები პარლამენტარებს გუშინ იურიდიულ კომიტეტში ანა დოლიძემ გააცნო. როგორც მოსალოდნელი იყო, კომიტეტზე “ქართული ოცნება” არა მოტივირებული შენიშვნების შინაარსობრივ მხარეზე მსჯელობდა, არამედ ყურადღება ინსტიტუციურ დაპირისპირებაზე გადაიტანა და პრეზიდენტი პოლიტიკურ სპეკულაციებში დაადანაშაულეს.
ამბობდნენ იმას, რომ ამ ვეტოსაც მარტივად გადალახავდნენ და პლუს, საპარლამენტო მდივან ანა დოლიძეს ეკამათებოდნენ იმაზეც, რატომ არ ენდობა მარგველაშვილი საკუთარი ქვეყნის სტრუქტურას, სუს-ს, რომლის კონტროლის ქვეშ უნდა იყოს ახალი კანონით “ფარული მოსმენების გასაღები”.
„ენდობა თუ არა საქართველოს პრეზიდენტი საქართველოს უსაფრთხოების სამსახურს? ენდობა თუ არა პერსონალურ მონაცემთა დაცვის ინსპექტორს?” – ამ კითხვით იურიდიული კომიტეტის თავმჯდომარე ეკა ბესელიამ პრეზიდენტის საპარლამენტო მდივანს მიმართა.
უმრავლესობის წევრმა ანრი ოხანაშვილმა კი ანა დოლიძეს მიმართა კითხვით, ენდობა თუ არა საქართველოს პრეზიდენტი პარლამენტის მიერ მიღებულ კანონებს და საერთოდ, ცნობს თუ არა პრეზიდენტი 2016 წლის საპარლამენტო არჩევნების შედეგებს?
ინსტიტუტებისადმი ნდობის საკითხის წამოჭრას საპარლამენტო უმცირესობის დეპუტატი ოთარ კახიძე გამოეხმაურა და აღნიშნა, რომ ამ კონტექსტში საპარლამენტო უმრავლესობის წევრებმა უნდა უპასუხონ კითხვას, ისინი პრემიერ-მინისტრს უფრო ენდობიან თუ სუს-ის ხელმძღვანელს.
პრეზიდენტის საპარლამენტო მდივანმა ნდობის საკითხის წამოჭრას არარელევანტური უწოდა: „ჩვენი მოტივირებული შენიშვნები ემოციურ დამოკიდებულებას არ ითვალისწინებს, იგი საკონსტიტუციო სასამართლოს ჩარჩოებს მიჰყვება. ნდობა-არნდობა კი სწორედ ემოციური ფაქტორია. ამიტომაც ჩვენი საუბრიდან ნდობის საკითხი უნდა გამოვრიცხოთ”, – პასუხად აღნიშნა ანა დოლიძემ.
ცხარე კამათისას “ქართული ოცნების” წევრმა ვანო ზარდიაშვილმა თანაფრაქციელებს მოუწოდა კიდეც, რომ საჭირო არ იყო დიდი გულისყურით მოჰკიდებოდნენ ვეტოს, რადგან ის დაადო გიორგი მარგველაშვილმა, რომელიც პოლიტიკურად სპეკულირებს.
„ჩემს კოლეგებს მინდა ვთხოვო, ვეტოს მაინცდამაინც დიდი გულისყურით ნუ მოეკიდებით, იმიტომ, რომ ეს ვეტო დაადო გიორგი მარგველაშვილმა, ჩვენმა პრეზიდენტმა… მისი ვეტო ყოველთვის არის ვეტო ვეტოსთვის, პოლიტიკური სპეკულაციებისთვის და ის მოკლებულია ყოველგვარ შინაარსს. ამიტომ მშვიდად მივყვეთ პროცედურებს, დავძლიოთ ეს ვეტო და პრეზიდენტს არ მივცეთ სპეკულაციების საშუალება”, – განაცხადა ვანო ზარდიაშვილმა.
დისკუსიის ბოლოს ანა დოლიძემ თქვა, რომ პრეზიდენტის ადმინისტრაციის სურვილი იყო, დაწერილიყო უკეთესი კანონი, შექმნილიყო უკეთესი სისტემა, მაგრამ დახვდა სრულიად პოლიტიკურად ორიენტირებული და მოტივირებული დისკუსია თავისი რეპლიკებით და ეს პროცესს აზიანებს.
პრეზიდენტის წინააღმდეგ გამოსვლების ერთგვარ შეჯიბრებაში პარლამენტარებს მხარი აუბა ვიცე-პრემიერმა ალექსანდრე ჯეჯელავამაც, რომელმაც განაცხადა, რომ პრეზიდენტმა ვეტო გააუფასურა, რადგან ამ უფლებას ზედმეტად ხშირად იყენებს და ეს უარყოფითად მოქმედებს თვითონ პრეზიდენტის რეპუტაციაზე.
პრეზიდენტის მოტივირებულ შენიშვნებს იზიარებს სამივე საპარლამენტო ოპოზიცია და ვეტოს დაძლევაში ისინი მონაწილეობას, რა თქმა უნდა, არ მიიღებენ. თუმცა ეს შედეგს არ შეცვლის ვეტოს “ოცნება” მარტივად დაძლევს.
კანონის ძალაში შესვლის შემდეგ კი მას არასამთავრობო სექტორი გაასაჩივრებს.
„საერთაშორისო გამჭვირვალობა-საქართველოს“ საპარლამენტო მდივანი ლიკა საჯაია ამბობს, რომ ისინი სამართლებრივი მეთოდებით იბრძოლებენ.
„საკონსტიტუციო სასამართლოს გადაწყვეტილებაში ცალსახად ნათქვამია, რომ სახელმწიფო უსაფრთხოების მიერ აღნიშნული სისტემის ფლობა არის არაკონსტიტუციური. აქედან გამომდინარე, ჩვენ ვფიქრობთ, რომ მიზანშეწონილია, გამოყენებულ იქნას ნებისმიერი სამართლებრივი ბერკეტი, რაც ხელს შეუშლის ამ კანონპროექტის კანონად ქცევას და მივმართავთ საკონსტიტუციო სასამართლოს, რომელსაც მოუწევს მსჯელობა, არის თუ არა მიღებული კანონი შესაბამისობაში მის მიერ მიღებულ გადაწყვეტილებასთან”, – ამბობს ლიკა საჯაია, – „პარალელურ რეჟიმში მივმართავთ ადამიანის უფლებათა დაცვის ევროპულ სასამართლოს, რომელმაც ერთი წლის წინ მსგავს საქმეზე იმსჯელა – „ზახაროვი რუსეთის წინააღმდეგ“ და ანალოგიური მოსმენების სისტემა, რაც ჩვენთანაა, ცნო ევროკონვენციის ადამიანის პირადი ცხოვრების უფლების დარღვევად. ძალიან სამწუხაროა, რომ ჩვენ ამ შემთხვევაში რუსეთის გზას მივყვებით და ევროპის სასამართლოს მოუწევს ჩვენთან დაკავშირებით იმსჯელოს ზუსტად იმ თემაზე, რაზეც 1 წლის წინ უკვე მიიღო გადაწყვეტილება“.
ე.წ. მოსმენების კანონი საკონსტიტუციო სასამართლოს გადაწყვეტილებას რომ არ შეესაბამება და ის რომ უნდა გასაჩივრდეს, ამის შესახებ განცხადებას სახალხო დამცველი აკეთებს: „მიმაჩნია, რომ ეს გადაწყვეტილება არ შეესაბამება საკონსტიტუციო სასამართლოს გადაწყვეტილებას, ამიტომაც ჩვენ არ გამოვრიცხავთ, რომ ხელახლა შევიტანოთ საკონსტიტუციო სასამართლოში ჩვენი საჩივარი. მთავარი რისკი, აქ რაც შეიძლება დასახელდეს, არის ის, რომ არ ხდება საკონსტიტუციო სასამართლოს გადაწყვეტილების აღსრულება. ანუ რეალურად სისტემა რჩება იგივე, ხდება მხოლოდ კოსმეტიკური ცვლილება”, – განაცხადა უჩა ნანუაშვილმა.
„რეზონანსი“, 22 მარტი, 2017 წელი
„ეს შენ გეხება“ ე.წ. მოსმენების კანონს სტრასბურგის სასამართლოში გაასაჩივრებს
გვანცა ღვედაშვილი
ფარულ საგამოძიებო მოქმედებებთან დაკავშირებულ კანონპროექტზე პარლამენტის იურიდიულ საკითხთა კომიტეტმა პრეზიდენტის მოტივირებულ შენიშვნებსა და მის მიერ შეთავაზებულ წინადადებებს მხარი არ დაუჭირა.
“ქართული ოცნების” პოზიცია მიუღებელია კამპანიის “ეს შენ გეხება” წევრებისთვის. ისინი აღნიშნული კანონის გასაჩივრებას სტრასბურგის სასამართლოში აპირებენ და დარწმუნებული არიან, რომ სასამართლო გადაწყვეტილებას მათ სასარგებლოდ გამოიტანს.
პრეზიდენტის ვარიანტს მხარდაჭერა კომიტეტის წევრმა ორმა ოპოზიციონერმა დეპუტატმა გამოუცხადა, უმრავლესობამ კი მხარდაჭერა იმ კანონპროექტთან დაკავშირებით დააფიქსირა, რომელსაც პრეზიდენტმა ვეტო დაადო.
შეგახსენებთ, რომ ე.წ მოსმენების კანონთან დაკავშირებით პრეზიდენტმა ვეტოს უფლება უკვე მეორედ გამოიყენა. თუმცა, როგორც ცხადი გახდა, “ქართული ოცნება” ისევ არ ფიქრობს, პრეზიდენტის შენიშვნების გათვალისწინებაზე და ვეტოს დაძლევას აპირებს.
როგორც იურიდიული კომიტეტის თავმჯდომარე ეკა ბესელია აცხადებს, პრეზიდენტის შენიშვნებში ლოგიკას ვერ ხედავს.
“ჩვენ ვერ მოვისმინეთ არგუმენტი, რომელიც პრეზიდენტის მოტივირებული შენიშვნების გაზიარებაში დაგვარწმუნებდა. ყველაფერი მიდის ნდობა-არნდობის საკითხთან. გაუგებარია და ვერ ვხედავ ლოგიკას, თუ რატომ არ შეიძლება იყოს ოპერატიულ-ტექნიკური სააგენტო აღმასრულებელი ხელისუფლების რომელიმე რგოლში”, – განაცხადა ეკა ბესელიამ.
როგორც პრეზიდენტის საპარლამენტო მდივნი ანა დოლიძე ამბობს, იურიდიულ საკითხთა კომიტეტის სხდომაზე პრეზიდენტის მიერ შეთავაზებული შენიშვნების შინაარსობრივი და სამართლებრივი განხილვის ნაცვლად პოლიტიკურად მოტივირებული დისკუსია გაიმართა.
“ჩვენ მოვედით მთავარი მოტივით, რომ ჩვენი შენიშვნებით შეგვექმნა უკეთესი სისტემა, დაწერილიყო უკეთესი კანონი, შექმნილიყო უკეთესი ორგანო, მაგრამ დაგვხვდა სრულიად პოლიტიკურად ორიენტირებული და მოტივირებული დისკუსია თავისი რეპლიკებით. შინაარსობრივი და სამართლებრივი დისკუსიიდან პოლიტიკურ დისკუსიაში გადატანა არ არგებს და აზიანებს კანონმდებლობის ხარისხს, რომლის გაუმჯობესებასაც ყველა ერთად უნდა ვცდილობდეთ”, – განაცხადა ჟურნალისტებთან საუბრისას ანა დოლიძემ.
კამპანია “ეს შენ გეხება” ე.წ. მოსმენების შესახებ კანონს სტრასბურგის სასამართლოში გაასაჩივრებს და დარწმუნებულია, რომ არასამთავრობო სექტორი ევროპის ადამიანის უფლებათა ევროპულ სასამართლოში საქმეს აუცილებლად მოიგებს, – ამის შესახებ განცხადება “გამჭვირვალობა საქართველოს” აღმასრულებელმა დირექტორმა ეკა გიგაურმა გააკეთა.
“ძალიან მნიშვნელოვანია ვიცოდეთ, საკონსტიტუციო სასამართლოს ახალი შემადგენლობა როგორ უპასუხებს ამ გამოწვევას და იმოქმედებს თუ არა საზოგადოების ინტერესებიდან გამომდინარე. მეორე გზა, რომელსაც ჩვენ გამოვიყენებთ, ეს არის სტრასბურგის სასამართლო, რომელსაც აუცილებლად მივმართავთ. გვესმის, წლები დასჭირდება იმას, რომ ევროპის ადამიანის უფლებათა ევროპულმა სასამართლომ პასუხი გაგვცეს, რამდენად არის ევროპული სტანდარტების შესაბამისი ის სისტემა, რომელიც პარლამენტმა მიიღო, მაგრამ ძალიან მნიშვნელოვანია, საბოლოო პასუხი ქართულ საზოგადოებას გაეცეს და ვიცი, რომ ამ შემთხვევაში, ჩვენ ამ საქმეს მოვიგებთ”, – განაცხადა ეკა გიგაურმა.
როგორც ეკა გიგაურმა აღნიშნა, აღმასრულებელი ხელისუფლების გავლენა ახალი სააგენტოს მუშაობაზე ძალიან დიდი იქნება. რაც შეეხება პრეზიდენტის მოტივირებულ შენიშვნებს, “საერთაშორისო გამჭვირვალობა-საქართველოს” აღამსრულებელი დირექტორის შეფასებით, გიორგი მარგველაშვილის მიერ პარლამენტისთვის შეთავაზებული მოდელი უკეთესია, ვიდრე პარლამენტის მიერ მიღებული კანონი.
“ცხადია, პრობლემატური იყო ის, რომ საკომუნიკაციო კომპანიების ინფრასტრუქტურისა და რესურსების გამოყენება ასე არ უნდა ხდებოდეს სახელმწიფოს მიერ და კარგია, რომ პრეზიდენტი ამას შეეხო შენიშვნებში. რაც შეეხება თვითონ ამ სააგენტოს დამოუკიდებლობის გარანტიების უზრუნველყოფას, აქაც ცხადია, რომ ის უფრო დამოუკიდებელი იქნება, თუკი პრემიერ-მინისტრს დაექვემდებარება, მაგრამ კამპანიას “ეს შენ გეხება” გვქონდა სხვა მოთხოვნები, რომ ეს სააგენტო დაქვემდებარებულიყო პარლამენტს და სულ პირველი ვარიანტის მიხედვით, რომელსაც ჩვენ ადვოკატირებას ვუწევდით, სამართალდამცველ ორგანოებს არ უნდა ჰქონოდათ პირდაპირი წვდომა მოსმენებზე. გასაღები უნდა გადაგვეცა მობილური კომპანიებისთვის, როგორც ეს ყველა ევროპულ სახელმწიფოშია. ჩვენი ინიციატივა, რომელიც გასაღების მობილურ ოპერატორებში დატოვებას გულისხმობდა, არ ეხება სპეცსამსახურების მუშაობას. ამიტომ უტრირება იმაზე, თითქოს ქვეყნის უშიშროებასა და უსაფრთხოებას შეიძლება შეექმნას გარკვეული პრობლემები, არასწორია”, – განაცხადა ეკა გიგაურმა.
„ახალი თაობა“, 22 მარტი, 2017 წელი
ინტერვიუ ემზარ კვიციანთან: „მოსმენების კანონზე ვეტოს დადება პრეზიდენტს ჩვენ ვთხოვეთ“ // „ნდობის ჯგუფის ერთი წევრი რუსეთის მოქალაქეა“
რაზე ილაპარაკეს პრეზიდენტთან, აპირებენ თუ არა მასთან თანამშრომლობას, რატომ არის უცნაური 21-ე საუკუნის ქართული პოლიტიკა, ვის არ უნდა „ნაციონალების“ ბოლომდე ჩაძირვა? – ამ თემებზე „ახალ თაობას“ პატრიოტთა ალიანსის ერთ-ერთი ლიდერი ემზარ კვიციანი ესაუბრება.
- პატრიოტთა ალიანსი „ევროპული“ საქართველოს მსგავსად მხარს უჭერს პრეზიდენტის ვეტოს. ეს იმას ხომ არ ნიშნავს, რომ ან ერთთან, ან მეორესთან თანამშრომლობას აპირებთ?
- 21-ე საუკუნის ქართული პოლიტიკა ძალიან გაუგებარი და უცნაურია. აქ ხმამაღლა ერთმანეთს ლანძღავენ, სინამდვილეში კი ერთმანეთთან თანამშრომლობენ. რაც შეგვეხება ჩვენ, ჩვენ არც მარგველაშვილთან და არც „ევროპულ საქართველოსთან“ თანამშრომლობას არ ვაპირებთ. თავად ვეტოს რაც შეეხება, მიგვაჩნია, რომ ამ შემთხვევაში პრეზიდენტი სწორად უნდა მოქცეულიყო. მოსმენების კანონზე ვეტოს დადება პრეზიდენტს ჩვენ ვთხოვეთ.
- როდის სთხოვეთ ამის გაკეთება პრეზიდენტს?
- როცა მასთან გვქონდა შეხვედრა.
- რა ფორმატში შედგა ალიანსის და გიორგი მარგველაშვილის შეხვედრა?
- მასთან შესახვედრად საპარლამენტო ფრაქციის წევრები მივედით. პირადად მე ამ შეხვედრით კმაყოფილი ვარ. გიორგი მარგველაშვილი არ ტოვებს ცუდი ადამიანის შთაბეჭდილებას.
- ამბობენ, რომ გიორგი მარგველაშვილი თავის პოლიტიკურ გუნდს ქმნის და თუ შემოგთავაზათ, ითანამშრომლებთ მასთან?
- როგორც პრეზიდენტთან, სალაპარაკოდ მივალთ და ამ ფორმატში ვითანამშრომლებთ. სხვანაირ თანამშრომლობას კი გამოვრიცხავ. გაზეთებში წერენ, რომ ის რესპუბლიკელებთან ერთად აპირებს გუნდის შექმნას, ჩვენ და რესპუბლიკელები კი ერთად ვერ ვიქნებით.
- პრეზიდენტზე ვსაუბრობთ და საინტერესოა, რას ფიქრობთ პატრიოტთა ალიანსში გიორგი მარგველაშვილის და ხელისუფლების დაპირისპირებაზე?
- ზევითაც გითხარით, რომ 21-ე საუკუნის პოლიტიკა დიდი უცნაური რამეა და მე მას ვერაფერი გავუგე. მიხეილ სააკაშვილი სულ რუსებს ლანძღავდა და მერე გაირკვა, რომ მაგათი კაცი იყო. აქედან გამომდინარე, გამორიცხული არაა, რომ „ოცნება“ და გიორგი მარგველაშვილიც შეთანხმებულად მტრობდნენ ერთმანეთს. როგორც ვატყობ, პოლიტიკაში ყველაფერი შესაძლებელია. ქართულმა პოლიტიკამ კი ის დამანახა, რომ თურმე შესაძლებელია ადამიანს ღიად აგინო, სინამდვილეში კი მასთან თანამშრომლობდე.
- ამ ლოგიკით პატრიოტთა ალიანსის და „ნაციონალების“ თანამშრომლობაც შესაძლებელია...
- არა, ეგ შეუძლებელია. „ნაციონალები“ იმას ვერაფრით მოინელებენ, რაც ალიანსმა მაგათ დამართა.
- რა დამართა?
- დღეს რომ ეგენი ეგეთ უბედურ დღეში არიან ჩვენი, პატრიოტების დამსახურებაა. ციხის კადრები, რომელმაც მათ ბოლო მოუღო, ჩვენ გავიტანეთ საქართველოდან და ჩვენი წყალობით მოხდა მათი გასაჯაროება. ეს ამათ დღემდე მწარედ ახსოვთ და ყველაფერს გააკეთებენ, რომ სამაგიერო გადაგვიხადონ.
- სამაგიეროს გადახდისა რა გითხრათ, მაგრამ რამდენიმე წლის წინ „ნაციონალური მოძრაობა“ მზად იყო ალიანსისთვის მხარი დაეჭირა...
- მე ასეთი რამე არ მახსოვს და ვერ დავიჯერებ, რომ მათ ჩვენი მხარდაჭერა უნდოდათ.
- საგარეჯოს რიგგარეშე არჩევნების შემდეგ პატრიოტთა ალიანსმა პროტესტის ნიშნად მთავრობის ადმინისტრაციასთან შიმშილობა დაიწყეთ. მაშინ ნუგზარ წიკლაურმა „ახალ თაობასთან“ ინტერვიუში თქვა, რომ საჭიროების შემთხვევაში ისინი მზად იყვნენ თქვენი პარტიისთვის მხარი დაეჭირათ. ამაზე რას იტყვით?
- ეგ არ არის მხარდაჭერა. ძალიან კარგად ვიცი, მაგათ რაც გულში უდევს. არანაირი მხარდაჭერა მაგათ არ უნდოდათ, ეს განცხადება მხოლოდ იმიტომ გააკეთეს, რომ ჩვენი გული მოელბოთ, რაც არ გამოუვათ. ხელისუფლებისგან განსხვავებით, ჩვენ წარსულს არ ვივიწყებთ. ყველაფერს გავაკეთებ, რომ მათ პასუხი აგონ ჩადენილზე.
- თქვენ როცა პარლამენტში შეხვედით, თქვით, რომ 2006 წლის კოდორის მოვლენებს გამოიძიებდით. ამ მხრივ რა ხდება?
- ამ საქმეს აუცილებლად მივიყვან ბოლომდე. ჩემს სიმართლეს რომ დავამტკიცებ, ამაში ეჭვი არ მეპარება. მინდა ხალხმაც იცოდეს, რა მოხდა სინამდვილეში. ამის გაკეთებაში კი სერიოზულად მიშლიან ხელს.
- ვინ გიშლით ხელს?
- ბევრი ვინმე. ალბათ გახსოვთ, ნდობის ჯგუფზე რამდენი ომი იყო. ყველაფერი გააკეთეს, რომ ჩვენ ამ ჯგუფში არ მოვხვედრილიყავით. მიზეზად ის დაასახელეს, რომ ჩვენ პრორუსული ძალა ვართ. ამ დროს ნდობის ჯგუფის ოთხი წევრიდან ერთ-ერთი რუსეთის მოქალაქეა.
- მის ვინაობას არ დაასახელებთ?
- არ დავასახელებ. მისი ვინაობა დაადგინოს თავდაცვისა და უშიშროების კომიტეტმა. დარწმუნებული ვარ, რომ მათაც კარგად იციან.
- თუ იციან, რატომ არიან ჩუმად?
- იმიტომ, რომ ასე აწყობთ. მისი არჩევა რომ არ სდომებოდათ, არც აირჩევდნენ. ჩვენ პრორუსულ ორიენტაციას გვაბრალებენ და თავად ნდობის ჯგუფში რუსეთის მოქალაქე ყავთ. ამ თემაზე მედიასაც არაერთხელ ვესაუბრე, მაგრამ არავინ ყურადღება არ მიაქცია. ეს უკვე სერიოზულ ეჭვებს იწვევს. ეჭვებს იწვევს ის ფაქტიც, რომ ნდობის ჯგუფში ყოფილი ხელისუფლების წარმომადგენელიც მიიწვიეს. როგორ შეიძლება ასეთ მნიშვნელოვან ჯგუფში იმ პარტიის წარმომადგენელი გყავდეს, რომლის ლიდერიც „კაგებე“-სთან თანამშრომლობდა.
- ვინ თანამშრომლობდა „კაგებე“-სთან?
_ ვინ და ბოკერია, მაგას მე პარლამენტში ბევრი რამე გავახსენე და ხმაც ვერ გამცა. დაირქვეს უსირცხვილოდ „ევროპული საქართველო“ და ხალხის ნერვებზე თამაშობენ. მაგათ რუსული საქართველო უნდა ერქვას სახელად. კოდორის მოვლენების გამოძიებას მაგათ გარდა ხელს დაუკრეფავი „ნაციონალებიც“ უშლიან.
- დაუკრეფავ „ნაციონალებში“ ვის გულისხმობთ?
- აჭარაში მანდარინს რომ კრეფენ, ნაწილი ხეებზე რჩება და მას დაუკრეფავს ეძახიან. დაუკრეფავ „ნაციონალებში“ იმ „ნაციონალებს“ ვგულისხმობ, ამ პარტიაში რომ დარჩნენ. „ევროპული საქართველო“ კი დაკრეფილი „ნაცები“ არიან.
- გამოდის, რომ ხელს ყოფილი ხელისუფლება გიშლით და მოქმედი რატომ არაფერს არ აკეთებს ამის გამოსაძიებლად? წესით ხომ უნდა აწყობდეს „ოცნებას“ „ნაციონალების“ შავი საქმეების გამოძიება?
- წესით უნდა აწყობდეს, მაგრამ აქ, ეტყობა, არის მეორე წესი, რომლის მიხედვითაც სიმართლე არც მათ არ აწყობთ.
- „ოცნებას“ რატომ არ უნდა აწყობდეს სიმართლე?
- ალბათ აქვთ საამისოდ რაღაც მიზეზები. მე მაინც დავადგენ სიმართლეს და ყველა ყველაფერს გაიგებს. პროკურატურა ამ მხრივ ძალიან მოწადინებულია. ჩემი დის, ნორას საქმე ხომ გახსოვს? ეს საქმე თავიდან ძალიან სწრაფად და ხარისხიანად გამოიძიეს. ნება თუ იქნა, სხვა საქმეებსაც გამოიძიებენ და ჩემს ნორასავით ბევრი გამართლდება. ნაციონალებმა ბევრს დაუნგრიეს ცხოვრება და ბევრი ატარეს წლების მანძილზე სხვადასხვა იარლიყებით, უკვე დროა, ხალხმა სიმართლე გაიგოს.
- ერთ-ერთ წინა ინტერვიუში თქვენ გვითხარით, რომ ალიანსი აფხაზეთის საკითხის განხილვას ითხოვს. აქამდე არ მიგიღიათ ამ მოთხოვნაზე პასუხი?
- მათი გაუცემელი პასუხი ჩემთვის უკვე პასუხია და დასკვნების გაკეთებაც აღარ არის ძნელი. აშკარაა, რომ აფხაზეთი და სამაჩაბლო ამ ხელისუფლების პრიორიტეტი აღარ არის. ამ თემაზე ისე უვლიან გვერდს, თითქოს ტერიტორიები არ დაგვიკარგავს. ამ პრობლემაზე აღარც დასავლეთთან ვსაუბრობთ. პრეზიდენტთან შეხვედრაზე გიორგი მარგველაშვილს ვკითხე, რა პოზიცია აქვს ჩვენს დაკარგულ ტერიტორიებთან დაკავშირებით დასავლელ პარტნიორებს. მან მიპასუხა, რომ დასავლეთს უნდა, რომ პრობლემა მოგვარდეს. ეს იმაზე მიუთითებს, რომ დასავლეთისთვის სულ ერთია, რა ბედი ეწევა დაკარგულ ტერიტორიებს, მათთვის მთავარია, კონფლიქტი არ იყოს. რუსეთს, გასაგებია, რომ არ უნდა ამ ტერიტორიების დაბრუნება. ეს ერთადერთი ჩვენ გვინდა, მაგრამ ჩვენი ხელისუფლებაც არაფერს აკეთებს.
„რეზონანსი“, 22 მარტი, 2017 წელი
ინტერვიუ ვახტანგ ძაბირაძესთან: „პრეზიდენტისა და დავით უსუფაშვილის შესაძლო თანამშრომლობა საზოგადოების დაკვეთა მგონია“ // ოპოზიციური პარტიები ვალდებულნი არიან, გაერთიანდნენ
ელზა პაპოშვილი
კონსტიტუციონალისტი და პოლიტოლოგი ვახტანგ ძაბირაძე ამბობს, რომ პრეზიდენტ გიორგი მარგველაშვილის აქტიურობა და მოსახლეობასთან შეხვედრა იძლევა იმის თქმის საფუძველს, რომ მან შესაძლოა, წინასაარჩევნო აქტიურობა უკვე დაიწყო ან დამოუკიდებლად პოლიტიკური თამაშის სურვილი გაუჩნდა. მისი თქმით, თუ ეს ასეა, ამაში პრობლემას ვერ ხედავს, რადგანაც ის თავის ამომრჩეველს კონსტიტუციის საკითხთან დაკავშირებით ხვდება.
პოლიტოლოგის აზრით, პრეზიდენტმა მოსახლეობასთან ურთიერთობისთვის ის თემა მოძებნა, რომელიც მის კომპეტენციაში შედის. ის აღმასრულებელი ხელისუფლების საქმიანობაში არ ერევა.
ვახტანგ ძაბირაძე ფიქრობს, რომ პრეზიდენტის ეს ნაბიჯი საზოგადოებასთან კომუნიკაციისთვის საუკეთესო საშუალებაა, რომელიც, არ არის გამორიცხული, მან სამომავლო პოლიტიკური მოღვაწეობისთვისაც გამოიყენოს.
- საქართველოს პრეზიდენტმა გიორგი მარგველაშვილმა კამპანია “კონსტიტუცია ყველასია” წამოიწყო და მოსახლეობასთან ინტენსიური შეხვედრები დაიწყო. ეს აქტიურობა წინასაპრეზიდენტო არჩევნებისთვის გადადგმულ ნაბიჯად ხომ არ შეიძლება შეფასდეს ან მარგველაშვილის ცალკე პოლიტიკურ ფიგურად მზადების პროცესი, მით უმეტეს, დავით უსუფაშვილმა პრეზიდენტთან პოლიტიკური თანამშრომლობა არ გამორიცხა?
- დღეს საქართველოში ოპოზიცია ძალიან სუსტია. ამიტომ სურვილი, რომ პრეზიდენტისა და თუნდაც დავით უსუფაშვილის კონსოლიდაცია მოხდეს, საზოგადოების დაკვეთაც მგონია. თუ ოპოზიცია რამე სახის საერთო თანამშრომლობას შეძლებს, ეს ქვეყნისთვისაც ძალიან კარგი იქნება. თუ პრეზიდენტი პოლიტიკური მოღვაწეობის გაგრძელებას აპირებს, რა თქმა უნდა, რომ ეს დავით უსუფაშვილისთვისაც ხელსაყრელი იქნება. უფრო მეტიც, ისინი ვალდებულნი არიან, თუ ასეთი სახის შეხვედრები ჯერ არ დაუწყიათ, რაც შეიძლება სწრაფად დაიწყონ.
აუცილებელია, რომ ქვეყანაში მესამე ძალა გაჩნდეს. ეს არის სახელმწიფოსა და ჩვენი ქვეყნის განვითარებისთვის სრულიად აუცილებელი. ამიტომ ვალდებულნი არიან, არა მარტო უსუფაშვილი და პრეზიდენტი, არამედ ის ოპოზიციური პარტიებიც გაერთიანდნენ, რომლებსაც ერთნაირი შეხედულებები და იდეოლოგია აქვთ. ავიღოთ თუნდაც “თავისუფალი დემოკრატები”, რომელთა თანამშრომლობასაც პრეზიდენტთან ნამდვილად მივესალმები.
- თუ თქვენ მიერ ნახსენები პოლიტიკური ძალები პრეზიდენტის ირგვლივ გაერთიანდებიან, როგორ ფიქრობთ, ახალ პოლიტიკურ რეალობაში მათ რა შანსები შეიძლება ჰქონდეთ?
- არც ერთ არასაპარლამენტო და საპარლამენტო ოპოზიციას ახლა დიდი ამომრჩეველი არ ჰყავს. ხელისუფლების მიმართ, საზოგადოებაში საპროტესტო მუხტი კი იზრდება და საზოგადოება პოლიტიკური სახით ახალ ავანგარდს ითხოვს.
თუ ამას პრეზიდენტი და უსუფაშვილი აცნობიერებენ, რაღაცა საერთო ენის გამონახვა უნდა შეძლონ და ეს სიტუაცია სათავისოდ გამოიყენონ. ამ ტანდემის შედეგი რა იქნება, ძნელი სათქმელია, თუმცა თუ ეს ძალები თავის სტრატეგიას სწორად და მიზანმიმართულად წარმართავენ, მათ შანსი ნამდვილად ექნებათ. ამ ეტაპზე, თუ ეს მცდელობა დაწყებულია, ეს უკვე პროგრესია და წინ გადადგმულ ნაბიჯად შეიძლება შეფასდეს.
- პრეზიდენტმა ე.წ. მოსმენების კანონს ვეტო დაადო, როგორ ფიქრობთ, მისი მხრიდან სწორი ქმედებაა თუ არა და პოლიტიკურად რამდენად გამართლებულად მიგაჩნიათ?
- ე.წ. მოსმენების კანონს ცოტა ირონიულად ვუყურებ, გამომდინარე იქიდან, რომ კომუნიკაციის ტექნოლოგია იმ დონეზეა ასული, რომ შესაძლოა, ტრამპსა და მერკელსაც კი მოუსმინო. ამიტომ საუბარი, რომ ჩვეულებრივ მოქალაქეებსაც უსმენენ, ცოტა ირონიული მეჩვენება. რაც შეეხება პრეზიდენტის პოზიციას, რომ მან ვეტო დაადო, მიუხედავად ამ კანონის მიმართ ჩემი დამოკიდებულებისა, მისი მხრიდან სწორი გადაწყვეტილება მგონია.
ვფიქრობ, ამ ქმედებით მარგველაშვილმა კიდევ უფრო გაამყარა ეჭვი, რომ ის შესაძლოა, რეალურ პოლიტიკურ ბრძოლაში ერთვება და ამ გადაწყვეტილებით, მან, როგორც პოლიტიკოსმა, თავისი პოზიცია დააფიქსირა. ამით მან საკუთარი პერსონა და ფიგურა პოლიტიკოსის რანგში კიდევ ერთხელ წარმოაჩინა.
ამიტომ მე მის ასეთ გადაწყვეტილებას ველოდი და ჩემთვის მოულოდნელი არაფერი ყოფილა. მიუხედავად იმისა, რომ მან კარგად იცის, მისი ვეტო დაძლეული იქნება. ეს მას საერთაშორისო შეხვედრებისა და მედიაში თემის განხილვისთვის საკუთარი პოზიციის დაფიქსირება აუცილებელი იყო. პრეზიდენტმა ეს შანსი გამოიყენა.
„ახალი თაობა“, 22 მარტი, 2017 წელი
ინტერვიუ რამაზ საყვარელიძესთან: „გიორგი კვირიკაშვილის შემცვლელი არ ჩანს“
ქვეყანაში განვითარებულ ბოლო პერიოდის პოლიტიკურ პროცესებს „ახალ თაობასთან“ ინტერვიუში ექსპერტი, ფსიქოლოგი რამაზ საყვარელიძე აფასებს.
- ბატონო რამაზ, როგორც მოსალოდნელი იყო, პრეზიდენტმა მოსმენების კანონს ვეტო დაადო. როგორ აფასებთ პრეზიდენტის ბოლოდროინდელ ნაბიჯებს? კეთდება შეფასებები, რომ გიორგი მარგველაშვილი აქტიურ პოლიტიკაში შემოსვლას გეგმავს. ასეა?
- ფაქტია, რომ გეგმავს, რადგან ის ძალიან აქტიურია. ჩვეულებრივ, ასეთი აქტიურები არ არიან ხოლმე საპარლამენტო რესპუბლიკაში პრეზიდენტები, მათი უფლებამოსილების შეზღუდულობიდან გამომდინარე. თუკი აქტიურ პოლიტიკაში მოსვლას გეგმავს პრეზიდენტი, ის, ალბათ, მხარდამჭერებზეც ფიქრობს და, ალბათ, უკვე იკვეთება ის წრეებიც, რომელთა მხარდაჭერაც ექნება პრეზიდენტს, თუკი შემოვიდა პოლიტიკაში სხვა ფუნქციით. ეს ყველაფერი სამომავლოდ…
- მის მორიგ ვეტოზე რას იტყვით? უმრავლესობაში აცხადებენ, რომ მისი დაძლევა პრობლემას არ წარმოადგენს...
- რაც შეეხება მის მორიგ ვეტოს, არის მართლაც ეს პრობლემა, რომ ერთი და იგივე ხერხი, ხშირად გამოყენებული, მერე პოლიტიკურ ეფექტსა და შედეგს კარგავს. რა თქმა უნდა, უმრავლესობისთვის ამ ვეტოს დაძლევა არ არის პრობლემა, მაგრამ ისმის საკითხი – რამდენად მიზანშეწონილია? რამაც გაიჟღერა პრეზიდენტის მოწოდებაშიც, რომ კი დაძლევთ, მაგრამ დაუფიქრდით, რომელი კანონია სწორიო. ერთ მხარეს არის 150-კაციანი პარლამენტი, მეორე მხარეს – პრეზიდენტის ადმინისტრაციის ის ნაწილი, რომელიც მუშაობდა ამ კანონზე და თქმა იმისა, რომ ამ მცირე ჯგუფის პოზიცია ან მათთან მყოფი ენჯეოებისა უფრო გამართულია, ვიდრე მეორე ჯგუფის, საკმაოდ ძნელია.
- თქვენი პოზიცია როგორია?
- მე მაინც ვთვლი, რომ ამ ეტაპზე ეს კანონი გამართლებულია სახელმწიფოს გაუმჯობესებისთვის, რადგან, თუკი გაიშლება ეს გასაღებები სხვადასხვა სტრუქტურაში, რასაც მეორე მხარე ითხოვს, არის იმის რისკი, რომ დაიკარგოს სახელმწიფო კონტროლი გასაღებზე და არც ის არის გამორიცხული, რომ სხვა ქვეყნებმა დაიწყონ თვალთვალი.
- თქვენ ამ საფრთხეებს ხედავთ?
- რეალურად არის ამის საფრთხე. მსოფლიო პრესას ყველა ვადევნებთ თვალს და ვხედავთ, რომ ხელისუფლების უმაღლესი დონის ინფორმაცია გადის მეორე ქვეყნის ხელისუფლების სპეცსამსახურებში. აი, ამ დონეზეა სიტუაცია. დღეს ევროპის ქვეყნების ლიდერები არ არის დაცული ამგვარი თვალთვალისგან. ვერ ხერხდება. ახლა ამ პირობებში ენჯეოებსა და კიდევ სხვა პირებს გაუნაწილო ის პასუხისმგებლობა, რომ შეეძლოთ თვალთვალი ამა თუ იმ პირისა, მგონი, საკმაოდ სახიფათოა.
- ანუ იმ ფორმით არის მისაღები, რა პრინციპზეც უმრავლესობა ჩამოყალიბდა?
- ყოველ შემთხვევაში, ამ ეტაპზე ამ ფორმით და მერე ვნახოთ. არის კიდევ მეორე ასპექტი – ჩვენ მხოლოდ რამდენიმე პრეცედენტით ვმსჯელობთ, რომ მოსმენებს აქვს ადგილი. იქნებ იმაზეა ფიქრი საჭირო, როგორ შევქმნათ მეტ-ნაკლებად გარანტირებული მექანიზმი იმისა, რომ დავადასტუროთ ფაქტი, არის მოსმენები თუ არ არის. თუკი ეს მექანიზმი არ გვექნა, მხოლოდ გასაღებების გადანაწილება, მგონი, გარანტიას ვერ იძლევა. ხომ არ ამთავრებს ქვეყანა ცხოვრებას ამ კანონმდებლობით?!
- თქვენი საუბრიდან გამომდინარე, პრეზიდენტს ვეტო არ უნდა დაედო? თუმცა, გვესმის შეფასებები, პრეზიდენტს არ სურს, თანამონაწილე გახდეს, პასუხისმგებლობა აიღოს იმაზე, რასაც უმრავლესობა გვთავაზობსო. ასეა? ამით აიხსნება მისი ვეტოები?
- და ასეთს რას გვთავაზობს უმრავლესობა?! რომ არის რისკი იმისა, სახელმწიფომ თუ მოინდომა, უკანონო თვალთვალს განახორციელებს. ჯერ ვნახოთ, აღსრულდება ეს რისკი თუ არა. თუ რისკი რისკად რჩება, მაშინ რატომ ქმნი ამხელა პრობლემას?! მით უმეტეს, როდესაც მეორე მხარეს არის უფრო დიდი რისკი, რომ, შესაძლოა, უკანონო თვალთვალი განახორციელოს სახელმწიფომ კი არა, არამედ სრულიად სხვამ, უცხო ქვეყანამ! ეს რისკი არ აწუხებთ იმათ, ვინც ამ პოზიციას იკავებს?! აი, ეს არის ჩემთვის ცოტა გაუგებარი. ამიტომ, რაც უფრო ფრთხილად გადაიდგმება ნაბიჯები იმ საკითხებში, რომელიც სახელმწიფოს უშიშროებას ეხება, მგონი, აჯობებს. მე არ ვამბობ, რომ ყველაფერი უშიშროების ხელში ჩავარდეს, მაგრამ აქაც სიფრთხილე და ზომაა საჭირო!
- 7 აპრილს პრეზიდენტი პარლამენტში უნდა მივიდეს. არის მოლოდინი, რომ სერიოზული დაპირისპირების ფონზე წარიმართება გიორგი მარგველაშვილის გამოსვლა. თქვენ რას ელოდებით?
- იქიდან გამომდინარე, რომ პრეზიდენტმა საკმაოდ საყვედურიანი განცხადება გააკეთა ამ ბოლო ვეტოსთან დაკავშირებით, მან ჩამოთვალა წინა შემთხვევები, როდესაც ის სწორი იყო და პარლამენტი – მცდარი და ასე შემდეგ, ეს ყველაფერი მაფიქრებინებს, რომ პარლამენტში ეს დაპირისპირების ხაზი გაგრძელდება. არ არის გამორიცხული, საკმაოდ დინამიკური აღმოჩნდეს პრეზიდენტის პარლამენტში გამოსვლა.
- ხომ არ იწყებს წინასაარჩევნო კამპანიას გიორგი მარგველაშვილი?
- მას მერე, რაც მისი და ბიძინა ივანიშვილის გზები გაიყარა, მას ეს კამპანია არც შეუწყვეტია, სულ ამ რეჟიმშია, სულ ცდილობს, იყოს საზოგადოების თვალსაწიერში და საარჩევნო კამპანია მეტი არაფერია!
- ბატონო რამაზ, ასევე საუბარია იმის თაობაზეც, რომ, ადგილობრივი არჩევნების მოახლოებასთან ერთად, მმართველ გუნდშიც დიდი ცვლილებებია მოსალოდნელი. აქტიურად საუბრობენ გიორგი კვირიკაშვილის შეცვლაზეც. კულუარებიდან გამოვიდა ინფორმაცია, რომ კაჭრეთის შეხვედრაზე ის საკუთარ გუნდს გამოემშვიდობა. ელოდებით ასეთ ცვლილებას?
- გიორგი კვირიკაშვილის შემოსვლას ძალიან ბევრი და მათ შორის მეც ძალიან მაღალი შეფასებით შევხვდით. მისი პირველი პოლიტიკური ნაბიჯები მართლაც ძალიან კარგ შთაბეჭდილებას ტოვებდა, თუმცა, გავიდა დრო და განცხადებების იქით პრაქტიკულად არაფერი შეიცვალა და პროცესები, გინდ ეკონომიკურ პოლიტიკაში და გინდ საკადროში, აქტიურად გადადგმული ნაბიჯები, რომლებიც საგრძნობი იქნებოდა მოსახლეობისთვის, არ ჩანს. სირთულეები არის და ეს საკმარისია თუ არა იმისათვის, რომ კარგი კადრი შეიცვალოს, არ ვიცი. ასეთ დროს საუბარია იმაზე, ჰყავს თუ არა შემცვლელი, თორემ პრობლემები ნამდვილად არის.
- თქვენ ვერ ხედავთ ამ ეტაპზე გიორგი კვირიკაშვილის შემცვლელს?
- ეს პროცესები შიდა სამზარეულოში იხარშება და ამ ეტაპზე ამას ჩვენ ვერც დავინახავთ. არის კიდევ ერთი პრობლემა, რომელიც – გიორგი კვირიკაშვილს და, შესაძლოა, მთლიანად მთავრობას უკავშირდება და ამანაც დიდი გავლენა იქონია ამ პროცესზე, რომელსაც უკმაყოფილება ჰქვია. ძალიან ხშირად ამა თუ იმ საქმეზე ითქმოდა, რომ ეს აუცილებლად მივა ბოლომდე, არაერთი ხმამაღალი განცხადება მოგვისმენია, დანაპირები ხშირად იყო და თითქმის არცერთი დანაპირების ფინალი არ გვინახავს.
- ითქვა ისიც, რომ გიორგი კვირიკაშვილისა და ბიძინა ივანიშვილის გზები გაიყარა. ასეა?
- ვერ გეტყვით, ეს უკვე სამზარეულოს დონეა.
„ახალი თაობა“, 22 მარტი, 2017 წელი
ინტერვიუ მამუკა კაციტაძესთან: „ხელისუფლებაზე პოლიტიკურ ზეწოლას გავაგრძელებთ“ // „პოლიტიკურ პარტიებს საარჩევნო კოდექსით და არჩევნების გზით ხელისუფლების დამარცხება გვეკრძალება“
პარტია „ახალი მემარჯვენეების“ თავმჯდომარე მამუკა კაციტაძე „ახალ თაობასთან“ ინტერვიუში საარჩევნო სისტემაზე საუბრობს.
- ბატონო მამუკა, ოპოზიცია დიდი ხანია, რაც საარჩევნო კოდექსის ცვლილებას ითხოვს. რამდენად გაქვთ მოლოდინი, რომ მიმდინარე საკონსტიტუციო ცვლილებებში საარჩევნო სისტემის ცვლილება აისახება?
- ოპოზიცია საუკუნის დასაწყისიდან ითხოვს საარჩევნო სისტემის ცვლილებას. ყველა ხელისუფლებას ეძვირფასება არსებული საარჩევნო სისტემა, რომელიც ხელისუფლებაში მყოფ ყველა პარტიას აძლევს საშუალებას, პირველი ადგილისთვის შესაფერის მანდატზე გაცილებით უფრო მეტი მანდატი მიიღოს პარლამენტში. ეს პრობლემა ისევ ღიად რჩება.
შერეული სისტემა ერთპალატიან პარლამენტში ნიშნავს იმას, რომ უბრალო უმრავლესობის მქონე პარტია მთლიანად იღებს ყველაფერს. მთელ ამ პროცესში მნიშვნელოვანი არის ის უთანაბრობა და უსამართლობა, რომელზეც ლამის მთელი ცივილიზებული სამყარო გვეუბნება. ყველა ხელისუფლება და მათ შორის არსებული ხელისუფლებაც ნიშნისმოგებით გვეუბნება, თითქოს ჩვენ ვამბობთ, რომ მაჟორიტარული სისტემა ცუდია და მხოლოდ ჩვენ ვაკრიტიკებთ მას. ასე სულაც არ არის. არავინ ამბობს, რომ მაჟორიტარული სისტემა ცუდია, მაჟორიტარული სისტემა ცუდია ერთპალატიან პარლამენტში. იქ, სადაც მაჟორიტარული სისტემა არსებობს, ყველგან ორპალატიანი პარლამენტია. ერთი პალატა მაჟორიტარულად ირჩევა, მეორე – პროპორციულად. ასევე არსებობს მთელი რიგი კანონები, რომლებიც ორივე პალატამ თუ არ მიიღო მაღალი კვორუმით, მაშინ ისინი, უბრალოდ, ვერ გადის.
დემოკრატიულ მსოფლიოში მხოლოდ ორი ქვეყანა არსებობს, ლიტვა და უნგრეთი, სადაც ერთპალატიანი პარლამენტია და შერეული სისტემა არსებობს, თუმცა ორივეგან დამატებითი რეგულაციები მოქმედებს. უნგრეთის კონსტიტუციაში პირდაპირ წერია, რომ ერთმა პარტიამ არჩევნებზე რამდენი მანდატიც არ უნდა მიიღოს, მას არ აქვს უფლება, 60%-ზე მეტი დეპუტატი ჰყავდეს პარლამენტში, რომ ამ პარტიას არ შეეძლოს ერთპიროვნულად კონსტიტუციის მიღება. უნგრული კონსტიტუცია პირდაპირ ბლოკავს, რაც არ უნდა მაღალი რეიტინგი ჰქონდეს პარტიას, საკონსტიტუციო უმრავლესობა მიისაკუთროს. ერთი პარტიის მიერ მიღებული კონსტიტუცია თავისთავად სიმახინჯეა ევროპული დემოკრატიისთვის.
- ქართულ რეალობას რომ დავუბრუნდეთ…
- ქართული რეალობა არის ის, რომ მმართველმა პარტიამ უბრალო უმრავლესობაც კი ვერ მიიღო, მაგრამ 28% მოპარული მანდატების წყალობით მიიღო 115 მანდატი პარლამენტში ანუ საკონსტიტუციო უმრავლესობა. ამის შეცვლას ვითხოვთ აგერ უკვე მესამე თუ მეოთხე ხელისუფლებისგან, რაზეც ჯერჯერობით დუმილს ვიღებთ პასუხად, თუმცა თითქოს შემხვედრი ნაბიჯი გადმოდგა ხელისუფლებამ.
- რამდენად მისაღებია ხელისუფლების ინიციატივა, რომ გადაუნაწილებელი მანდატები პირველ ადგილზე გასულმა პარტიამ მიიღოს?
- ეს არის ახალი ბოროტება. „ქართული ოცნება“ ამბობს, რომ ერთიანი პროპორციული არჩევნები იყოს ანუ 150-ვე დეპუტატი პროპორციული წესით ავირჩიოთ, მაგრამ საარჩევნო ბარიერის შემცირების გარეშე, ანუ 5%-იანი ბარიერით ის მანდატები, რომლებიც ვერ გადანაწილდება, ეს პირდაპირ წაიღოს მოგებულმა პარტიამ. ხელისუფლება გვეუბნება, გაუნაწილებელი მანდატები პროპორციულად კი არ განაწილდეს ბარიერგადალახულ პარტიებს შორის, არამედ მოგებულმა პარტიამ წაიღოს. ამით, იცით, რა გამოდის? მაგალითად, 2016 წლის არჩევნების შედეგებით რომ ვიმსჯელოთ, მმართველი პარტია აღებული 48% 150-მანდატიან პარლამენტში 72 მანდატს მიიღებდა, შესაბამისად, ნაციონალური მოძრაობა – რაღაც რაოდენობას, პატრიოტთა ალიანსიც ასევე. ამომრჩეველთა ხმების 21% 2016 წელის არჩევნებზე დაიკარგა, რადგან ჯამურად ეს 21% მოგროვდა იმ პარტიებისგან, რომლებმაც საარჩევნო ბარიერი ვერ გადალახეს. 150 მანდატის 21% არის დაახლოებით 31 მანდატი. ამით „ქართული ოცნება“ გვეუბნება – 72% მეკუთვნის, მაგრამ დარჩენილი 31 მანდატიც ჩემია, რადგან პირველ ადგილზე გავედიო. 72 მანდატს 31 მანდატს თუ დავუმატებთ, 103 მანდატი გამოდის. თუ იმასაც გავითვალისწინებთ, რომ `ქართულ ოცნებას~ სურს საკონსტიტუციო უმრავლესობის ჩამოწევა სამი მეოთხედის ნაცვლად ორი მესამედამდე, არ არის გამორიცხული, ამ სქემით საკონსტიტუციო უმრავლესობაც კი მიიღოს. ეს კი ნიშნავს, რომ დაბალი რეიტინგის მქონე პარტიას შეეძლება ხელისუფლებაში მაღალი ძალაუფლებით დარჩენა. ეს, რა თქმა უნდა, სიმახინჯეა.
- გამოდის, ოპოზიცია ამ შეთავაზებას არ იღებს?
- კვალიფიციური ოპოზიციური პარტიების საკოორდინაციო საბჭოა შექმნილი, რომელიც სწორედ საარჩევნო საკითხებზე მუშაობს.
- ბატონო მამუკა, რას აპირებთ? თუ გაქვთ თქვენი შეთავაზება?
- ჩვენ მომავალ კვირას გვაქვს პრეზენტაცია, სადაც დავდებთ ჩვენს წინადადებებს სამივე სისტემის მიმართულებით. ერთი, ეს არის საპარლამენტო სისტემა, სადაც საუბარი გვექნება მხოლოდ პროპორციულ სისტემაზე, მანდატების პროპორციული წესით გადანაწილებაზე.
- გადაუნაწილებელი მანდატები?
- მათ შორის ამ საკითხზეც გვექნება ჩვენი წინადადება. ასევე გვექნება საარჩევნო ბარიერის დაწევაზე შეთავაზება, იმაზეც, თუ რატომ უნდა აირჩიოს ხალხმა პირდაპირი გზით პრეზიდენტი და რატომ არ უნდა წაერთვას ეს უფლება. ასევე, ადგილობრივი თვითმმართველობის საარჩევნო სისტემაც იმავე მდგომარეობაშია, რა მდგომარეობაშიც არის საპარლამენტო საარჩევნო სისტემა.
- საკონსტიტუციო კომისიაში ასევე გახმოვანდა იდეა, რომ პარტიებს შესაძლებელია არ მიეცეთ საარჩევნო ბლოკების შექმნის უფლება. როგორია თქვენი პოზიცია?
- ეს არის კიდევ ერთი უბედურება `ქართული ოცნების~ წინადადებათა ნუსხიდან. დამოუკიდებელი საქართველოს ისტორიაში ოთხჯერ შეიცვალა ხელისუფლება. ოთხივე ხელისუფლება საარჩევნო ბლოკებმა შეცვალეს. მოქმედ ხელისუფლებას ვერაფერს მოუხერხებ კონსოლიდირებული ძალისხმევის გარეშე. ეს არის ნათელი მაგალითი 27-წლიანი ქართული პოლიტიკის რეალობიდან. ამ იდეით „ოცნება“ გვეუბნება: „მე მუდმივად უნდა დავრჩე ხელისუფლებაში, თქვენ აღარ მოგცემთ საარჩევნო ბლოკის ჩამოყალიბების საშუალებას, ხოლო ცალკეული პარტიები ვერაფერსაც ვერ დამაკლებთო“. ეს ნიშნავს, რომ, ფაქტობრივად, პოლიტიკურ პარტიებს ეკრძალებათ არჩევნების გზით ხელისუფლების დამარცხება. ეს პირდაპირ არის ბიძგი სხვა ტიპის მოქმედებების განვითარებისკენ.
- რა ტიპის?
- ე.წ. ქუჩური პოლიტიკის განვითარების ქვეყანაში, რაც ძალიან არასასურველია ჩვენი სახელმწიფოს განვითარებისთვის, პოლიტიკური ზეწოლის მექანიზმების გამოყენებას ვაპირებთ ქვეყნის გარედან თუ ქვეყნის შიგნიდან. ყველა ის დათმობა, რომელიც აქამდე მოხდა, ასეთი ზეწოლების შედეგია.
- რა ტიპის ზეწოლას აპირებთ ხელისუფლებაზე?
- რა თქმა უნდა, პოლიტიკურ ზეწოლას ვაპირებთ, მაგრამ, თუ თქვენ მეკითხებით, ვაპირებთ თუ არა რუსთაველის გადაკეტვას, კვლავ კარვების დადგმასა და შიმშილობების გამოცხადებას, ან ვიღაცამ თავი რომ დაიწვას, არა, ამას არ ვაპირებთ. იმედია, ასეთი მოძველებული და მწვავე ფორმების გამოყენება აღარ დაგვჭირდება. სხვა ტიპის, უფრო ცივილიზებული ფორმებით ვაპირებთ ბრძოლას, რადგან არ გვაქვს მოლოდინი, რომ თავისთავად მოხდება ეს ცვლილებები. თავისთავად აქამდეც არაფერი მომხდარა.
„ახალი თაობა“, 22 მარტი, 2017 წელი
„ქედის მოსახლეობის მესამედი გამგეობაშია დასაქმებული“
დიმიტრი ბიძინაშვილი: „ამათ ხელში ეს ქვეყანა კიდევ კარგად არის“
ხელისუფლება გამუდმებით ქამრების შემოჭრის აუცილებლობაზე საუბრობს. საბიუჯეტო სახსრების დაზოგვის მიზნით ათასობით ადამიანი გაათავისუფლეს საჯარო სამსახურებიდან. ეკონომიკური კრიზისის ფონზე ხელისუფლება ვერაფრით ვერ ელევა ბიუროკრატიულ ხარჯებს. ამ მხრივ გამონაკლისს არც რეგიონების თვითმმართველობები წარმოადგენენ. პრემია-დანამატები და გაბერილი შტატები აქაც ძალიან ჰყვარებიათ. მათ საამურ ცხოვრებაზე მონიტორინგის ცენტრმა „მედიატორმა“ და პოლიტიკურმა პლატფორმამ „ახალი საქართველო“ ერთობლივი კვლევა ჩაატარეს.
როგორც „მედიატორის“ თავმჯდომარის მოადგილე დიმიტრი ბიძინაშვილი „ახალ თაობასთან“ საუბარში ამბობს, კვლევის შედეგები გამაოგნებელი იყო.
მედიაში არაერთხელ ამტყდარა ამბავი იმის თაობაზე, რომ დედაქალაქის მერიაში იმაზე მეტი ხალხია დასაქმებული, ვიდრე საჭიროა. ამ მხრივ დავით ნარმანიას უწყებას სერიოზული კონკურენტი გამოუჩნდა აბაშის მუნიციპალიტეტის სახით.
„აბაშის მუნიციპალიტეტის კეთილმოწყობის სამსახურში 120 კაცი მუშაობს, თუ წარმოვიდგენთ აბაშის ტერიტორიას, მივხვდებით, რომ ეს ციფრი საშინლადაა გაბერილი და თბილისის კეთილმოწყობის სამსახურის თანამშრომელთა რაოდენობაზეც კი მეტია. ფაქტობრივად დასაქმების ბიუროდაა გადაქცეული აბაშის მუნიციპალიტეტი და კეთილმოწყობის სამსახური“, – ამბობს დიმიტრი ბიძინაშვილი.
ადამიანების დასაქმებაზე სხვა რაიონებშიც საგულდაგულოდ ზრუნავენ. მაგალითისათვის, მარნეულის მუნიციპალიტეტში 493 თანამშრომელზე მეტი მუშაობს. „მედიატორის“ თავმჯდომარის მოადგილის თქმით, თითქმის ნახევარი, მხოლოდ 3 ააიპ-შია დასაქმებული.
„მედიატორის“ ინფორმაციით, ზუგდიდის მუნიციპალიტეტშია 335 ადამიანი მუშაობს. აქედან 103 ააიპ-შია დასაქმებული. „საინტერესოა, რომ ააიპ „კეთილმოწყობის ცენტრში“ 103 თანამშრომლიდან, 32 მუშა და 12 ბრიგადირია, ანუ ორ მუშაზე ერთი ბრიგადირი მოდის“, – ამბობს დიმიტრი ბიძინაშვილი.
მუშები და ბრიგადირები სხვა რაიონებშიც ძალიან პოპულარულები არიან. „ახალ საქართველოზე“ დაყრდნობით, „ახალი თაობა“ უკვე წერდა, რომ ოზურგეთის გამგეობაში ერთ-ერთ რაიონში 42 მუშაა დასაქმებული.
მრავლისმნახველი „მედიატორისთვის“ ქედის გამგეობა ნამდვილი სიურპრიზი აღმოჩნდა. აქ რაიონის მუნიციპალიტეტის ლამის მესამედი გამგეობაშია დასაქმებული. ერთი შეხედვით იმაში ცუდი არაფერია, როცა გამგეობა ხალხის დასაქმებაზე ზრუნავს. მაგრამ მეორე მხრივ, ცოტა უცნაურია, რომ პრაღის მერიაში ქედის გამგეობაზე ნაკლები ხალხი მუშაობს. ეტყობა, პრაღაში ცოტა საქმეა გასაკეთებელი.
დიმიტრი ბიძინაშვილს „გული სწყდება“ იმაზე, რომ ქედის გამგეობას დასაქმებულთა რაოდენობის ამბავში ლონდონის მერიამ „აჯობა“. ამ ტკივილს მას ფოთის მერიაში დასაქმებულთა რაოდენობა „უქარვებს“.
„2015 წლის მონაცემებით, ქედის მოსახლეობის რიცხვი 1.510 ადამიანს შეადგენს, საიდანაც 554 გამგეობაშია დასაქმებული ანუ რეალურად ვიღებთ შედეგს, რომ ლონდონის მერიაში დასაქმებულ ადამიანთა რაოდენობა, რამდენადაც სასაცილოდ არ უნდა მოგვეჩვენოს, მხოლოდ 281 ადამიანით აღემატება ქედის გამგეობაში დასაქმებულთა რიცხვს. ეს კიდევ არაფერი, ფოთის მერიაში დასაქმებულ ადამიანთა რიცხვი თითქმის 1.5-ჯერ აჭარბებს ლონდონის მერიაში დასაქმებულ ადამიანთა რიცხვს. ფოთის მერიაში 1.000-ზე მეტი ადამიანია დასაქმებული. ეტყობა, თბილისის და ფოთის მერიები ლონდონს დასაქმებულთა რაოდენობაში ეჯიბრებიან, საქმის კეთება კი არავის უნდა“, – აცხადებს „ახალ თაობასთან“ საუბარში „მედიატორის“ თავმჯდომარის მოადგილე.
დიმიტრი ბიძინაშვილს და ამ კვლევის სხვა ავტორებს პრემია-დანამატების მხრივაც სერიოზული სიურპრიზები შეხვდათ.
ოფიციალურად გამოთხოვილი ინფორმაციის თანახმად, მარნეულის გამგეობაში მომუშავე 285 ადამიანზე გასულ წელს 636.951 ლარის ოდენობის პრემია გაიცა. ფოთის გამგეობაში მუშაობს 110 ადამიანი. შარშან მათ, პრემიის სახით, 564.230 ლარი მიიღეს. დანამატი 21.700 ლარით განისაზღვრა.
დიმიტრი ბიძინაშვილის განმარტებით, ქედამ სხვა მიმართულებითაც გამოიჩინა თავი. მაგალითისათვის, კვლევის თანახმად, ქედის გამგებელმა ერთ წელში 40.000 ლარზე მეტის სარგო და პრემია მიიღო, ფაქტობრივად რიგითი პარლამენტარის წლიური შემოსავალია.
„მედიატორი“ და „ახალი საქართველო“ ამ მიმართულებით კვლევას მომავალშიც გააგრძელებენ. დიმიტრი ბიძინაშვილი დარწმუნებულია, რომ კიდევ ბევრჯერ გავვოცდებით.„მარტო ამ კვლევიდანაც კი ჩანს, რომ საშინლად არის გაბერილი შტატები. ქედას გამგეობაში რაიონის მოსახლეობის თითქმის მესამედია დასაქმებული. გასაგებია, ვის მისცემენ ეს ადამიანები არჩევნებში მხარს, მაგრამ მთავარი აქ ის არის, რომ უაზროდაა გაბერილი შტატები და ეს ხდება იმ ქვეყანაში, სადაც მოსახლეობის დიდი ნაწილი ფაქტიურად შიმშილობს. იმის მაგივრად, რომ რაღაც პრობლემები მოაგვარონ, სახელმწიფო უწყებებში შტატებს ზრდიან და თავიანთ ახლობლებს ასაქმებენ“, – აცხადებს „მედიატორის“ თავმჯდომარის მოადგილე. მისი თქმით, ამ თემაზე ხელისუფლების წარმომადგენლებთან არაერთხელ უსაუბრიათ, მაგრამ ბიუროკრატიული ხარჯების შემცირების აუცილებლობაში ვერ დაარწმუნეს.
„როცა ამ თემაზე ვესაუბრებით ხელისუფლების წარმომადგენლებს, გვეუბნებიან, რომ შტატები მართლაც გაბერილია და ბიუროკრატიული ხარჯები გაზრდილია, მაგრამ მათ შესამცირებლად არაფერს აკეთებენ. ეს ქვეყნის ბიუჯეტს ათეულობით მილიონი უჯდება. ამათ ხელში ეს ქვეყანა კიდევ კარგად არის“, – მიიჩნევს დიმიტრი ბიძინაშვილი. მისი თქმით, რეგიონებში კვლევა გრძელდება და ახალ შედეგებს „მედიატორი“ ახლო მომავალში გამოაქვეყნებს.
„რეზონანსი“, 22 მარტი, 2017 წელი
„საქართველომ შეიძლება, დაუთმოს პორტები ნატო-ს საზღვაო ძალებს“
გააძლიერებს თუ არა ალიანსი თავის წარმომადგენლობას შავ ზღვაში
თიკო ოსმანოვა
ნატო-ს რიგით 29-ე სამიტი ბრიუსელში ახალ შტაბბინაში გაიმართება და მთელ რიგ საკითხებთან ერთად ნატო-ს შავი ზღვის უსაფრთხოებაზეც იმსჯელებენ. თუმცა ქართველი სპეციალისტები ჩრდილოატლანტიკური ალიანსის მხრიდან შავი ზღვის ფლოტის შექმნას და შემდეგ გაძლიერებას სკეპტიკურად უყურებენ.
შესაბამისად უცნობია, რა როლს შეასრულებს ნატო-ს შავის ზღვის უსაფრთხოებაში საქართველო და უკრაინა, რომელთა მონაწილეობასთან დაკავშირებით ნატო-ს ხელმძღვანელობამ განცხადება არაერთხელ გააკეთა.
საქართველოს უსაფრთხოების გამოწვევები, მათ შორის, ოკუპირებულ ტერიტორიებზე, შავი ზღვის რეგიონის უსაფრთხოება და ქვეყნის თავდაცვითი შესაძლებლობების გაძლიერება – ასეთი იყო 16 თებერვალს ნატო-საქართველოს კომისიის ფორმატში განსახილველი ძირითადი თემების ჩამონათვალი.
თუმცა დასკვნითი პრესკონფერენციის მსვლელობისას ამ თემებზე მხოლოდ ზოგადად ილაპარაკა ნატო-ს გენერალურმა მდივანმა.
“ნატო კვლავაც მტკიცედ და ერთგულად უჭერს მხარს საქართველოს ტერიტორიულ მთლიანობას, კვლავაც ძალიან ემადლიერება ერთგულ პარტნიორ ქვეყანას საგანგებო მონაწილეობისთვის გლობალური მშვიდობის უზრუნველმყოფ მისიებში და მუდამ მზად არის დახმარებისთვის განვითარების გზაზე”, – განაცხადა ჩრდილოატლანტიკური ალიანსის გენერალურმა მდივანმა.
იენს სტოლტენბერგმა განაცხადა, რომ კომისიის სხდომაზე გაიმართა კონსულტაციები შავი ზღვის უსაფრთხოებასა და რეგიონში ნატო-ს წარმომადგენლობის გაძლიერებასთან დაკავშირებითაც, მაგრამ მას პრესკონფერენციაზე არ დაუკონკრეტებია, თუ რა როლი დაეკისრება საქართველოს ნატო-ს შავი ზღვის უსაფრთხოების სტრატეგიის განხორციელების ჭრილში.
გენერალური მდივანი ზოგადი კომენტარით შემოიფარგლება და ამბობს, რომ ალიანსი მუშაობს საქართველოსთან რეგიონში არსებული გამოწვევების გარშემო, უსმენს საქართველოს და იღებს ინფორმაციას მისგან, როგორც შავი ზღვის აუზის ქვეყნისგან.
ნატო-ს შავის ზღვის გაძლიერების კუთხით საქართველოსა და უკრაინის მონაწილეობის შესაძლო ორ ვარიანტს განიხილავს უსაფრთხოების ექსპერტი ვახტანგ მაისაია, თუმცა დასძენს, რომ პირველ რიგში გადაწყვეტილება უნდა იქნეს მიღებული, ზოგადად აპირებს თუ არა ნატო შავი ზღვის გაძლიერებას.
“შავი ზღვის გაძლიერების საკითხი ნატო-ს ვარშავის სამიტზე უნდა გადაწყვეტილიყო, თუმცა ვნახეთ, რომ ამას ყველა ნატო-ს წევრმა ქვეყანამ მხარი არ დაუჭირა. ვნახოთ ახლა, რა გადაწყვეტილებას მიიღებენ. ასევე გასარკვევია საქართველოსა და უკრაინის საკითხიც. ძირითადად ალბათ ჩაერთვებიან ნატო-ს წევრი შავიზღვისპირა ქვეყნები: რუმინეთი, ბულგარეთი, თურქეთი. დანარჩენ ქვეყნებს კონვეცნიის მიხედვით აქვთ შეზღუდვები.
საქართველო და უკრაინას რაც შეეხება, გააჩნია, რა ამოცანებს დაუსახევენ, თუ ეს იქნება კრიზისების მართვის ოპერაციები, მაშინ საქართველოსა და უკრაინის საზღვაო ძალების წარმომადგენლები მიიღებენ ოპერაციებში მონაწილეობას, თუმცა ჩვენ საზღვაო ძალები არ გაგვაჩნია, ამიტომ მონაწილეობის მიღებას ვერ დავიკვეხნით. უკრაინას კი საზღვაო ძალები კრიტიკულ მდგომარეობაში ჰყავს. ამიტომ საქართველომ შეიძლება, დაუთმოს თავისი პორტები ნატო-ს საზღვაო ძალებს, რომ ჰქონდეთ საშუალება, მოახდინოს სურსათისა და საწვავის ურზრუნველყოფა და კიდევ ჩვენს აკვატორიაში ჩაატარონ სამხედრო წვრთნები.
აღსანიშნავია, რომ თუ საქართველოსა და უკრაინას მიეცემა საშუალება, ჩაერთოს კრიზისების მართვის ოპერაციებში, ეს ნატო-ს არა მეხუთე მუხლის ვალდებულების ფორმატში ჯდება. მასში საქართველო და უკრაინა მონაწილეობას მიიღებენ, როგორც თანასწორუფლებიანი სტრატეგიული პარტნიორები”, – ამბობს “რეზონანსთან” საუბრისას ვახტანგ მაისაია.
რაც შეეხება ამის გამო რუსეთის შესაძლო გაღიზიანებას, მაისაია ამბობს, რომ რუსეთმა შესაძლოა, უკრაინის კიდევ ერთი პორტი დაიკავოს. „რუსეთის რეაქცია სახეზეა, ვგულისხმობ ოკუპირებულ აფხაზეთში დისლოცირებული ბაზების შეიარაღების გაძლიერებას. ასევე შეიძლება, დაძაბონ სიტუაცია დონბასის ჩრდილოეთით და განახორციელონ შეტევა მარიუპოლის მიმართულებით და შეეცადონ, დაიკავონ კიდევ ერთი საკმაოდ მნიშვნელოვანი პორტი”, – გვითხრა ვახტანგ მაისაიამ.
„რეზონანსი“, 22 მარტი, 2017 წელი
ინტერვიუ ირაკლი ალადაშვილთან: „რუსეთს მალე 6 წყალქვეშა ნავი ეყოლება შავ ზღვაში“ // „ნატო ჯერ მხოლოდ ლაპარაკობს, რუსეთი კი რეალურად მოქმედებს“
თიკო ოსმანოვა
ჟურნალ “არსენალის” მთავარი რედაქტორი ირაკლი ალადაშვილი ნატო-ს შავის ზღვის ფლოტის შექმნასა და გაძლიერებას სკეპტიკურად უყურებს. ამბობს განცხადება ერთია, მთავარია მოქმედება, რომელიც არ შეიმჩნევა. რომ ამ მხრივ ჩრდილოატლანტიკური ალიანსის ნაცვლად მოქმედებს რუსეთი, რომელიც შავ ზღვაში ფლოტს პერიოდულად აძლიერებს. ნატო-ს მოახლოებული მორიგი სამიტის მოლოდინებსა და ჩრდილოატლანტიკური ალიანსის მიერ შავი ზღვის შესაძლო გაძლიერებაზე “რეზონანსი” ირაკლი ალადაშვილს გაესაუბრა.
ირაკლი ალადაშვილი: ნატო-ს ნებისმიერი სამიტის მოლოდინი არის ის, რომ საქართველო უფრო უნდა დაუახლოვდეს ჩრდილოატლანტიკურ ალიანსს, თუმცა ეს პირველ რიგში ნატო-ზეა დამოკიდებული. მაგრამ, მოლოდინი მოლოდინია, რეალურად როგორ განხორციელდება, ეს უკვე მეორე მხარეა. ეს დამოკიდებულია ბევრ სხვადასხვა ნიუანსზე მათ შორის – რუსეთთან ურთიერთობებზე, განწყობაზე, ნატო-ს შესაძლებლობებზე და ა.შ. ძალიან ოპტიმისტურად არ ვუყურებ ამ პროცესს.
- ნატო შავ ზღვაში გაძლიერებას გეგმავს და როგორც ცნობილია, დღის წესრიგში ეს საკითხიცაა შეტანილი…
- შავ ზღვაში ნატო-ს გაძლიერება დამოკიდებულია ბევრ ნიუნსზე, მათ შორის, პირველ რიგში, ეს უკავშირდება თანხებს. ნატო-ს წარმომადგენლებმა უნდა გაიღონ საკმაოდ დიდი ფინანსები, რომ გაარკვიონ თავისი შესაძლებლები, რაც ამ ეტაპზე ნატო-სთვის პრობლემაა იმიტომ, რომ შეიარაღებულ ძალებში დიდ პროცენტს არ ხარჯავს. გარდა ამისა, არის წმინდა პოლიტიკური პრობლემები და ისტორიული. ისტორიულია ის, რომ, კონვენციის თანახმად, ნატო-ს შავიზღვისპირა არაწევრი ქვეყნის ხომალდებს 21 დღე-ღამეზე მეტი არ შეუძლიათ, იქ იყვნენ. პოლიტიკური კიდევ ის არის, რომ თუ თურქეთი, როგორც ნატო-ს წევრი, შეიძლება იყოს ყველაზე ძლიერი შავ ზღვაში (აქამდე ასე იყო ყოველ შემთხვევაში), ახლა პირიქით, ნატო-ზე მეტად რუსეთს უახლოვდება და საუკეთესო ურთიერთობები აქვს. ასე რომ, ჯერ კიდევ საკითხავია, გაძლიერდება თუ არა და თურქეთი ნატო-ს ინტერესებს გაითვალისწინებს თუ არა. ნელ-ნელა ეჭვის ქვეშ დგება ეს საკითხი.
- დიახ, მაგრამ ჩრდილოატლანტიკური საბჭოს შეხვედრის ფარგლებში საბჭოში შავი ზღვის რეგიონში ნატო-ს წარმომადგენლობის გაძლიერების საკითხი განიხილეს…
- განცხადება ადვილია, მთვარი განხორციელებაა და ჯერჯერობით, როგორც ვხედავთ, ამას მხოლოდ რუსეთი ახორციელებს, რომელსაც მალე 6 წყალქვეშა ნავი ეყოლება შავ ზღვაში, რომელსაც შეუძლია ფრთოსანი რაკეტების გაშვება და ასევე წყალზედა ხომალდებსაც აძლიერებს. რეალურია ის, რასაც რუსეთი აკეთებს.
- იმ შემთხვევაში, თუ მოხდა ნატო-ს მხრიდან ამის განხორციელება, ეს საქართველოსთვის უსაფრთხოების მომტანი იქნება თუ პირიქით?
- თუ საქართველო ნატო-სკენ მიდის, რა თქმა უნდა, საქართველოს ინტერესია, ნატო გაძლიერდეს შავ ზღვაზე, მაგრამ, მეორე მხრივ, ჯერ ლაპარაკი ისმის, რუსეთი კი მოქმედებს. ანუ ერთია საუბარი, მეორე – კეთება.
