„ახალი თაობა“: ინტერვიუ სოსო შატბერაშვილთან: „ამომრჩეველს არც „ქართული ოცნება“ უნდა და არც „ნაციონალური მოძრაობა“
„ახალი თაობა“: ინტერვიუ ა/ო „საერთაშორისო გამჭვირვალობის“ წარმომადგენელთან: „კახა ოქრიაშვილის, იოსებ მაჭახიძის და გოჩა ენუქიძის კომპანიებს სახელმწიფო შესყიდვებში აქვთ მონაწილეობა მიღებული“
„ახალი თაობა“: ინტერვიუ თორნიკე შარაშენიძესთან: „რეჯეფ ერდოღანის მხარდაჭერა ნიშნავს, რომ თურქეთს ძლიერი საქართველო უნდა“
„ახალი თაობა“: ინტერვიუ გია გვაზავასთან: „რუსები აფხაზეთში ქართველების კვალს ვერ წაშლიან“ // რეჯეფ ერდოღანის მხრიდან კარგი განცხადება იყო, რომ თურქეთი საქართველოს ტერიტორიულ მთლიანობას აღიარებს“
——————
„ახალი თაობა“, 22 სექტემბერი, 2017 წელი
ინტერვიუ სოსო შატბერაშვილთან: „ამომრჩეველს არც „ქართული ოცნება“ უნდა და არც „ნაციონალური მოძრაობა“
აქტუალურ საკითხებზე „ახალი თაობა“ „მემარცხენე ალიანსის“ თავმჯდომარე სოსო შატბერაშვილს ესაუბრება.
- მთელი რიგი გარემოებების გამო ხელისუფლების ოპონენტები სულ უფრო ხშირად საუბრობენ იმაზე, რომ დღის წესრიგში დადგება ვადამდელი საპარლამენტო არჩევნების საკითხი...
- რაც პოლიტიკაში ვარ, რიგგარეშე საპარლამენტო არჩევნების დანიშვნის მოთხოვნა სულ მესმის. ეს აქტუალური იყო გამსახურდიას და შევარდნაძის მმართველობის დროსაც. ჩვენ მიგვაჩნია, რომ ეს მოთხოვნა მხოლოდ ფორსმაჟორულ სიტუაციაში უნდა დადგეს. ასე ვითარება შეიქმნა 2008 წლის ომის დროს და ვადამდელი საპარლამენტო არჩევნებიც სწორედ მაშინ მოვითხოვეთ. სააკაშვილის ხელისუფლებამ და მისმა პარლამენტმა კაპიტულანტურად წააგო ის ომი, საქართველოს ძირძველი ტერიტორიები კი რუსეთმა დამოუკიდებელ სახელმწიფოებად აღიარა.
- ამჟამად ვადამდელი არჩევნების მოთხოვნა უადგილო იქნება?
- ვადამდელი საპარლამენტო არჩევნებისათვის ამ ეტაპზე საფუძველი არ არსებობს. პრობლემების მიუხედავად, ეს ამ ეტაპზე არარეალური და მიუღებელია. საზოგადოების ნაწილი და პოლიტიკური ჯგუფები აწყობენ სხვადასხვა საპროტესტო აქციას. მაგალითად, სემეკის შენობასთან, პარლამენტთან. საკანონმდებლო ორგანოსთან შიმშილობის აქციაც მიმდინარეობს, თუმცა, ეს არ ნიშნავს იმას, რომ რიგგარეშე არჩევნები მომწიფდა და ამ პარლამენტმა თავისი უფლებამოსილების ვადა არ უნდა დაასრულოს. გარდა ამისა, რა აზრი აქვს ვადამდელ არჩევნებს, თუ მომავალ პარლამენტში ისევ „ქართული ოცნება“ მოვა საკონსტიტუციო უმრავლესობით?
- ადგილობრივ არჩევნებზეც იგივე სიტუაცია გვექნება?
- დიახ, მიუხედავად ხალხის დიდი უკმაყოფილებისა. ბოლო დროს თითქმის მთელი დასავლეთი საქართველო მოვიარე, უამრავ ადამიანს შევხვდი. რეგიონებში ტრადიციულად ერიდებიან ხოლმე ხელისუფლების კრიტიკას. ამჯერად ეს ტრადიცია დაირღვა. ადამიანები „ქართულ ოცნებას“ ლანძღავენ შეუსრულებელი დაპირებების გამო. ბათუმელები ამაყობენ ბოლო წლებში აშენებული შენობა-ნაგებობებით, მაგრამ მათ ნაციონალური მოძრაობის სახელის გაგონებაც არ უნდათ. აჭარაში იმას ჩივიან, რომ სააკაშვილმა საქართველოს მოქალაქეობა ჩამოურიგა 40.000 თურქს. ამ უცხო ხალხს ბათუმის მერადაც თურქი უნდა. ბათუმის საკრებულოში ჩვენი პარტიის სიის პირველი ნომერი ვარ და სხვა ბათუმელების განწყობა კარგად ვიცი.
- ამ სიტუაციაში ყველაზე მეტი შანსი ყველა რეგიონში ისევ „ქართულ ოცნებას“ აქვს?
- ხალხს არც „ქართული ოცნება“ უნდა, არც – „ნაციონალური მოძრაობა“, მაგრამ იმის გამო, რომ ოპოზიცია დაქსაქსულია, ფავორიტად რჩება მმართველი პარტია თავისი კანდიდატებით. „ნაციონალებს“ თბილისის მერის არჩევნებში წარმატების იმედი აქვთ, რაც აბსურდია. ეს პარტია ისეა დისკრედიტირებული, რომ არაფერი უშველის. „ევროპული საქართველოც“ სახელგატეხილია, მაგრამ ობიექტურობისთვის ვიტყვი, რომ თბილისელები გამოხატავენ სიმპათიას ამ პარტიის მერობის კანდიდატ ელენე ხოშტარიას მიმართ.
- თბილისის მერობის რომელიმე კანდიდატს მხარს უჭერთ?
- „მემარცხენე ალიანსი“ არც ერთ კანდიდატს არ უპირისპირდება, არჩევანის გაკეთებას კი მოსახლეობას ვანდობთ. „ნაციონალებისა“ და მისგან გამოყოფილი პარტიების გარდა, სხვა ოპოზიცია რომ გავერთიანებულიყავით და მერობის ერთიანი კანდიდატი დაგვეყენებინა, გამარჯვებას მივაღწევდით. ახლა ოპოზიცია ერთმანეთს ხმებს ართმევს.
- ნინო ბურჯანაძისა და კახა კუკავას პარტიებმა კი მოახერხეს საარჩევნოდ გაერთიანება...
- ეს საკმარისი არა არის. წინა ადგილობრივი თვითმმართველობის არჩევნების დროს, „დემოკრატიული მოძრაობის“ გვერდით ერთ ბლოკში „მემარცხენე ალიანსი“, ჯონდი ბაღათურიას „ქართული დასი“, აკაკი ასათიანის „ტრადიციონალისტთა კავშირი“ ვიყავით გაერთიანებული. ქალბატონ ნინო ბურჯანაძეს ეს ბლოკი უნდა გაეზარდა. კარგი იყო, მას შემომატებოდა კახა კუკავა. საუბედუროდ, დიდი გაერთიანება ვერ შედგა. ოპოზიცია დაქსაქსულია.
- ოპოზიცია ერთიანობას იჩენს საკონსტიტუციო რეფორმის საკითხში. საარჩევნო მუხლები ისევ დიდი განხეთქილების საგანია მმართველ პარტიასა და ოპოზიციას შორის...
- ინტერპარტიულ ჯგუფში ნაციონალური მოძრაობის შემოსვლის შემდეგ ჩვენ ამ ორგანიზაციას ჩამოვშორდით. ჩვენი მთავარი საარჩევნო მოთხოვნა უცვლელია – ქართული პოლიტიკისათვის დამანგრეველი მაჟორიტარული სისტემის გაუქმება. ოპოზიციამ შედეგს ერთი მთავარი მიზეზის გამო ვერ მიაღწია – მან წინა პლანზე დააყენა პრეზიდენტის არჩევის წესი.
- მაჟორიტარული სისტემის 2020 წლის არჩევნებისათვის გაუქმების მოთხოვნაც ხომ არსებობს?
- ეს მთავარი მოთხოვნა უნდა ყოფილიყო, მაგრამ ეს საკითხი პრეზიდენტის წესის არჩევის შესახებ უაზრო კამათში ჩაიკარგა.
- რატომ თვლით, რომ პრეზიდენტის არჩევის წესი უმნიშვნელოა?
- პრეზიდენტს საქართველოში უფლებები მკვეთრად შეეზღუდა. პრეზიდენტის ინსტიტუტი ისე გარდაიქმნა, რომ გინდა ჰყოლია ქვეყანას პრეზიდენტი, გინდა არა. პირდაპირ ავირჩევთ მას თუ ირიბად, ამით რა წყდება? მთავარი საკითხის უკან გადაწევა და პრეზიდენტის არჩევნების მთავარ თემად ქცევა „ნაციონალების“ ნამოქმედარია. ყველაფერი მას შემდეგ აირია, რაც არჩევნების საკითხებზე მომუშავე ინტერპარტიულ ჯგუფში გველივით დაიბუდა „ნაცმოძრაობამ“.
„ახალი თაობა“, 22 სექტემბერი, 2017 წელი
ინტერვიუ „საერთაშორისო გამჭვირვალობა – საქართველოს“ წარმომადგენელთან: „კახა ოქრიაშვილის, იოსებ მაჭახიძის და გოჩა ენუქიძის კომპანიებს სახელმწიფო შესყიდვებში მონაწილეობა აქვთ მიღებული»
არასამთავრობო ორგანიზაცია „საერთაშორისო გამჭვირვალობა – საქართველოს“ მიერ 19 სექტემბერს გამოქვეყნებულ დასკვნას საქართველოს პარლამენტის დეპუტატების საქმიანობის და მათი დეკლარაციის შესახებ, უმრავლესობის მხრიდან საკმაოდ მწვავე შეფასებები მოყვა. ეკა გიგაურის განცხადებით, დეპუტატების მხრიდან არაკორექტული განცხადებები საერთაშორისო გამჭვირვალობის დისკრედიტაციას ემსახურება.
როგორც „საერთაშორისო გამჭვირვალობაში“ აცხადებენ, მათი ორგანიზაცია პერიოდულად აქვეყნებს ანგარიშებს, მათ შორის დეპუტატების ბიზნესთან კავშირებზე, შეუთავსებელ საქმიანობასა და არადეკლარირებულ ქონებაზე. აღნიშნული დასკვნა „საერთაშორისო გამჭვირვალობა-საქართველოს“ საპარლამენტო მდივანმა ლიკა საჯაიამ მოამზადა, რომელიც „ახალი თაობის“ კითხვებს პასუხობს.
- ლიკა, საკმაოდ ხმაურიანი აღმოჩნდა თქვენი დასკვნა, დეპუტატების მხრიდან მწვავე შეფასებებიც მოვისმინეთ. რეალურად დაირღვა თუ არა კანონი და რით პასუხობთ უმრავლესობის განცხადებებს?
- პირველ რიგში აღვნიშნავ, რომ ეს იყო მეხუთე კვლევა, რომელიც ჩვენმა ორგანიზაციამ გააკეთა ამ საკითხთან დაკავშირებით. ჩვენ ყოველთვის ვსწავლობთ ბიზნესინტერესებს, არადეკლარირებულ წილებს, მათ ქონებას, მათი ოჯახის წევრების ქონებას. პარლამენტის შენობაშიც კი გაგვიმართავს მსგავსი პრეზენტაციები და ამას მსგავსი რეაქცია არასოდეს მოყოლია. ჩვენი დასკვნის შედეგად დეპუტატებს ხშირად გამოუსწორებიათ მითითებული ხარვეზები.
- ხშირად გხვდებათ ხარვეზები?
- ხარვეზები არამარტო ამ კვლევაშია, წინა ოთხ კვლევაშიც იყო აღნიშნული სახის ხარვეზები და ძირითადად არის ორი სახის პრობლემა. პირველი, პარლამენტის წევრები არასრულად ავსებენ დეკლარაციას და არ უთითებენ დეკლარაციაში თავისი და თავისი ოჯახის წევრების კუთვნილ წილებს სრულად და არის მეორე პრობლემა, როცა პარლამენტის წევრები, ამავე დროს, არიან სამეწარმეო სუბიექტის დირექტორები.
- რამდენი შემთხვევა დააფიქსირეთ მსგავსი დარღვევების?
- 16 შემთხვევა იყო არადეკლარირებული წილების და უძრავი ქონების, ამ ჩვენს კვლევაში და 9 შემთხვევა იყო, როდესაც დეპუტატი ამავე დროს იყო სამეწარმეო სუბიექტის დირექტორი. თუმცა, რაც ყველაზე კარგია, ჩვენ 19 სექტემბერს გამოვაქვეყნეთ ეს კვლევა და ამ ორ დღეში ორმა დეპუტატმა მიმართა საჯარო რეესტრს და გათავისუფლდა დირექტორობიდან. ანუ შედეგი ჩვენს კვლევას, მიუხედავად ამ ხმაურიანი განცხადებებისა, უკვე აქვს. იმედს ვიტოვებთ, რომ დანარჩენებიც იგივეს იზამენ.
- ითქვა, რომ ამ 9 დეპუტატიდან უმრავლესობა `ქართული ოცნების~ დეპუტატია. ასეა?
- დიახ, 7 იყო „ქართული ოცნებიდან“, 1 „ევროპული საქართველოდან“ და 1 – „საქართველოს პატრიოტები“.
- უმრავლესობის დეპუტატების მხრიდან გაკეთდა განცხადებები, რომ ეს ინფორმაცია არასწორია, რომ მათ არ ეკავათ აღნიშნული თანამდებობები და ასე შემდეგ...
- ეს არ არის საკითხი, რომელზეც შეიძლება იდებატო, ეს არის საკითხი, რომელიც ძალიან მარტივად ირკვევა საჯარო რეესტრის ვებგვერდიდან. ჩვენს კვლევაში ეს მივუთითეთ, მივაბით ბმულები და ნებისმიერ მოქალაქეს შეუძლია ეს ინფორმაცია გადაამოწმოს. კომპანია არსებობს იქამდე, სანამ ეს კომპანია არის რეგისტრირებული საჯარო რეესტრში. კომპანია წყვეტს არსებობას მხოლოდ და მხოლოდ მას შემდეგ, რაც იგი რეგისტრაციას გააუქმებს.
- ანუ მათი არგუმენტები უსაფუძვლოა?
- შესაბამისად, მათი არგუმენტები, რომ რეალურად არ ფუნქციონირებს ეს კომპანია, არაფერს არ ნიშნავს. იმიტომ, რომ დღეს თუ არ გადის ეს კომპანია მოგებაზე, ხვალ შეიძლება სახელმწიფო ტენდერი გამოცხადდეს, მიიღოს ამ კომპანიამ მონაწილეობა და ხვალ გავიდეს მოგებაზე. ეს არაფერს არ ცვლის! კანონის ჩანაწერი არის ცალსახა, არ უნდა იყოს სამეწარმეო სუბიექტის დირექტორი. სამეწარმეო სუბიექტი არსებობს იქამდე, სანამ არის რეგისტრირებული.
- რომელი ორი პირი გათავისუფლდა დაკავებული თანამდებობიდან?
- დავით ჭიჭინაძე «ქართული ოცნებიდან“ და მამუკა ჩიქოვანი – „ევროპული საქართველოდან“.
- ახალი მოწვევის პარლამენტში საკმაოდ ბევრი ბიზნესმენი დეპუტატია, ისინი საკუთარ ბიზნესებს ლობირებენ, ეს ყველაფერი დეკლარაციაში მითითებული არ აქვთ და ასე შემდეგ. ამ კუთხით რა დარღვევები გამოვლინდა?
- საქართველოს კონსტიტუციით აღიარებულია საკუთრების უფლება და არც ერთი კანონი არ უკრძალავს პარლამენტის წევრს, რომ მას ჰქონდეს წილი ბიზნესში. უბრალოდ, უნდა იყოს ეს დეკლარირებული. დღეის მდგომარეობით, 51 პარლამენტის წევრს აქვს ბიზნესთან კავშირი და მათი უმრავლესობა არის მაჟორიტარი. ხოლო აქედან 16-ს აქვს არადეკლარირებული ბიზნესაქტივები. სწორედ ამიტომ უნდა იცოდეს საქართველოს მოსახლეობამ და კანონშიც ამიტომ არის ჩანაწერი, რომ ბიზნესაქტივობა უნდა იყოს დეკლარირებული, რომ თუკი ადგილი ექნება ლობირებას, ყველაფერი იყოს გამჭვირვალე და იყოს ხელმისაწვდომი. ჩვენს კვლევაში ასევე ინფორმაცია გვაქვს იმის თაობაზე მოცემული, სახელმწიფო ტენდერებში რომელმა კომპანიებმა მიიღეს მონაწილეობა, ვისაც კავშირი აქვს პარლამენტის წევრთან.
- ეს კანონდარღვევაა?
- არა, ეს არ არის კანონდარღვევა. კომპანია, რომლის მეწილეც არის პარლამენტის წევრი, უნდა იყოს შეტანილი დეკლარაციაში და მას უფლება აქვს, მიიღოს სახელმწიფო ტენდერში მონაწილეობა და ჩვენ ჩავთვალეთ, რომ მოსახლეობისთვის ეს თემაც საინტერესო იქნებოდა და ამ პერიოდისათვის 3 დეპუტატთან დაკავშირებულ კომპანიას აქვს სახელმწიფო შესყიდვაში მონაწილეობა მიღებული.
- და ვინ არის ეს 3 დეპუტატი?
- კახაბერ ოქრიაშვილი, იოსებ მაჭახიძე და გოჩა ენუქიძე.
- მწვავე იყო უმრავლესობის განცხადებები. ეკა გიგაური აცხადებს, რომ ეს ორგანიზაციის დისკრედიტაციას ემსახურება. არაადეკვატური იყო ეს განცხადებები?
- უზარმაზარი ინფორმაცია იქნა ჩვენ მიერ დამუშავებული და ერთი ფაქტობრივი შეცდომაც კი არ იყო. როდესაც ამხელა ინფორმაციას ამუშავებ, რა თქმა უნდა, შესაძლოა იქ შეცდომაც ყოფილიყო და ჩვენ, პარლამენტისგან განსხვავებით, ამ შენიშვნას მივიღებდით და შეცდომასაც გამოვასწორებდით, მაგრამ არ ყოფილა შეცდომა. აქედან გამომდინარე, უკვე შეფასებები რაც იყო, ეს იყო ძალიან გაუგებარი და უპასუხისმგებლო. მათი შეფასებები ნამდვილად არ იყო საქმესთან კავშირში. ერთადერთი გზა, რითაც შეგვიძლია ვიკვლიოთ პარლამენტის წევრების კავშირი ბიზნესთან, არის ოფიციალური მონაცემები. მოგებაზე გადის თუ არ გადის კომპანია, რამდენს უხდის საგადასახადოს და რამდენი აქვს მოგება, ეს კომერციული საიდუმლოებაა.
- ამ ინფორმაციაზე ხელი არ მიგიწვდებათ?
- ამ ინფორმაციაზე ხელი არც „საერთაშორისო გამჭვირვალობა – საქართველოს“ არ მიუწვდება და თავად ამ კომპანიის საგადასახადო სამსახურის და სამართალდამცავი ორგანოების გარდა, არავის არ მიუწვდება ხელი ამ ინფორმაციაზე. ამიტომ მოგებაზე გადის თუ არ გადის კომპანია, ეს არც ჩვენი კვლევის საგანი ყოფილა და ამას ვერც გავაკეთებდით. ეს ჩვენთვის არც იყო საინტერესო. რადგან თუ არსებობს კომპანია და რეგისტრირებულია, ნიშნავს, რომ ეს კომპანია არსებობს! პარლამენტში არიან იურისტები, რომლებმაც ძალიან კარგად იციან, რომ სულ მცირე სამი კანონი აქვთ დარღვეული ასეთი ქმედებით და ამის ფონზე მათ მიერ გაკეთებული განცხადებები ნამდვილად ვერ იქნება საქმიან განცხადებებად აღქმული.
- აღნიშნეთ, რომ ორმა დეპუტატმა მოახდინა სწრაფი რეაგირება, თუ დანარჩენი 7 დეპუტატი არ დატოვებს დირექტორის თანამდებობას, რა სანქციები შეიძლება დაეკისროთ მათ? შესაძლოა შეუწყდეთ უფლებამოსილება ვადაზე ადრე?
- რეგლამენტის მე-9 მუხლის თანახმად, თუ პარლამენტის წევრი ეწევა სამეწარმეო საქმიანობას, პარლამენტის საპროცედურო საკითხთა კომიტეტმა ფაქტის გამოვლენიდან 10 დღის ვადაში უნდა გამოითხოვოს დოკუმენტური მასალა, ჩამოართვას ახსნა-განმარტება, მოამზადოს შესაბამისი დასკვნა და თუკი არსებობს შესაბამისი ფაქტები და გარემოებები, უფლებამოსილების შეწყვეტის შესახებ მომზადებული დასკვნა, პარლამენტის ბიუროს განსახილველად შეაქვს უახლოესი სხდომის დღის წესრიგში. ხოლო პარლამენტი ვალდებულია, დაუყოვნებლივ განიხილოს ეს საკითხი. სწორედ ეს უნდა იყოს სამართლებრივი რეაგირების გზა.
„ახალი თაობა“, 22 სექტემბერი, 2017 წელი
ინტერვიუ თორნიკე შარაშენიძესთან: „რეჯეფ ერდოღანის მხარდაჭერა ნიშნავს, რომ თურქეთს ძლიერი საქართველო უნდა“
საერთაშორისო საკითხების ექსპერტი, „ჯიპას“ პროფესორი თორნიკე შარაშენიძე „ახალ თაობასთან“ ინტერვიუში გაეროს გენერალურ ასამბლეაზე გაკეთებულ განცხადებებს აფასებს.
- ბატონო თორნიკე, გაეროს გენერალურ ასამბლეაზე თურქეთის პრეზიდენტმა რეჯეფ ერდოღანმა განაცხადა, რომ რეგიონული სტაბილურობისთვის მნიშვნელოვანია სამხრეთ კავკასიაში ტერიტორიული მთლიანობის საკითხი გადაწყდეს. რამდენად აღელვებს ერდოღანს საქართველო? თუ შეიძლება ამ განცხადების ქვეტექსტი სხვა იყოს?
- რამდენად აღელვებს რეჯეფ ერდოღანს საქართველოს ტერიტორიული მთლიანობა, ეს ძნელი სათქმელია, მაგრამ ფაქტია, რომ ამ განცხადებაში იკითხება თურქეთის რეალური პოლიტიკა, რომელიც მის ინტერესებში შედის. რა არის ყველაზე მნიშვნელოვანი? მნიშვნელოვანი არის ის, რომ თურქეთის ინტერესებში შედის ძლიერი საქართველო. სხვა თუ არაფერი, ძლიერი საქართველო, როგორც ბუფერი რუსეთის წინააღმდეგ. ეს არის ჩვენთვის მნიშვნელოვანი და არა ის, თუ რას ფიქრობს ერდოღანი გულში.
რეჯეფ ერდოღანმა საქართველოს პრობლემა აზერბაიჯანის პრობლემასთან რომ გაათანაბრა, ეს კიდევ უფრო კარგია ჩვენთვის, რადგან მოგეხსენებათ თურქეთისა და აზერბაიჯანის სახელმწიფოების მეგობრული ურთიერთობის შესახებ. რეჯეფ ერდოღანისთვის აზერბაიჯანი გაცილებით ახლობელია, ვიდრე საქართველო. აზერბაიჯანი და თურქეთი ეთნიკურად მოძმეები არიან, თანაც მათ ალიანსი აქვთ გაფორმებული. ამ ფონზე თურქეთის პრეზიდენტი აზერბაიჯანის გვერდით ახსენებს საქართველოს, ეს კიდევ უფრო მეტ მხარდაჭერას ნიშნავს ხარისხობრივად ჩვენთვის, პლუს გაეროს მაღალი ტრიბუნიდან როდესაც საუბრობს ამ საკითხზე ქვეყნის ლიდერი.
- რეჯეფ ერდოღანს რუსეთის პოლიტიკა არ გაუკრიტიკებია და ოკუპაციაზე არ უსაუბრია. მისი მხრიდან ქურთისტანის პრობლემასთან ერთგვარი პარალელი ხომ არ იყო?
- ქურთისტანი კიდევ ერთი საკითხია, რომლის გამოც თურქეთი ყოველთვის დაუჭერს მხარს საქართველოს ტერიტორიულ მთლიანობას და ნებისმიერ ქვეყანას, რომელიც ამის მომხრე იქნება. ძალიან ბევრ სახელმწიფოს აქვს სეპარატიზმის პრობლემა. სწორედ ამიტომ ეს სახელმწიფოები არასდროს დაუჭერენ მხარს საქართველოს ტერიტორიული მთლიანობის დარღვევას. ქურთისტანი თურქეთისთვის განსაკუთრებული პრობლემაა. ამ კონტექსტში თურქეთისა და რუსეთის ინტერესები კიდევ ერთხელ დაეჯახება ერთმანეთს.
- პოლონეთის პრეზიდენტმა ანჯეი დუდამ გაეროს ტრიბუნიდან განაცხადა, რომ გაეროს წესდების ფუნდამენტური პრინციპი ირღვევა, როდესაც საქართველოს საზღვრები დარღვეულია მეორე სახელმწიფოს მიერ. რამდენად ქმედითი შეიძლება იყოს გაეროს რეზოლუცია, თუ ეს არის მხოლოდ რეზოლუცია რეზოლუციისთვის?
- ქმედითი ძალა აქვს უშიშროების საბჭოს რეზოლუციას, თუმცა, იქ რუსეთის ყოფნის გამო პრაქტიკულად არაფერზე ხდება კონსენსუსის მიღწევა. ამიტომ, ერთადერთი რჩება გაეროს გენერალური ასამბლეის მიერ ხმათა უმრავლესობით მიღებული რეზოლუციები, რომელთაც სარეკომენდაციო ძალა აქვს. თუმცა, ესეც კარგია ჩვენთვის.
- საქართველოს პრემიერმა სიტყვით მიმართა გაეროს გენერალურ ასამბლეას. რამდენად იყო სწორი აქცენტები გიორგი კვირიკაშვილის მხრიდან და რამდენად არის შესაძლებელი, რომ გაეროს ტრიბუნა საჩვენოდ გამოვიყენოთ?
- რა თქმა უნდა, შესაძლებელია, რომ გამოვიყენოთ გაეროს მართლაც და მაღალი ტრიბუნა. ჩვენი პრობლემები და ინტერესები წამყვანი სახელმწიფოების პრობლემებსა და ინტერესებს უნდა მივაბათ. წამყვან, დემოკრატიულ სახელმწიფოებს უნდა დავანახოთ, რომ ჩვენ იდენტური პრობლემები და ინტერესები გვაქვს და ერთად ვართ. ჩვენ ვართ პატარა სახელმწიფო, რომელიც არავის ერჩის, მაგრამ შეიძლება ეს პატარა სახელმწიფო იქცეს მსხვერპლად. თუ ამ ყველაფრის გათვალისწინება არ მოხდა, ეს ნიშნავს კიდევ უფრო მეტ კატასტროფასა და კიდევ უფრო მეტად საერთაშორისო ნორმებისა და წესრიგის დარღვევას.
- გაეროზე რუსეთის გავლენა რამდენად ძლიერია?
- ფაქტია, რომ ძლიერია. რეალურად ფაშისტურ რეჟიმთან გვაქვს საქმე. სხვა კი არაფერია ფაშიზმი. ჰყავთ ლიდერი, პუტინი, რომელიც ხშირად ახდენს საკუთარი ტორსის, ფიზიკური ძალის დემონსტრირებას, რომელსაც უძღვნიან ლექსებსა და სიმღერებს, მთელი ერი შენატრის და მთელი მასმედია ქადაგებს, რა მაგარი პრეზიდენტი გვყავსო!
- თუმცა, ადამიანები, თანაც ამდენი მილიონი, ხომ უნდა აზროვნებდნენ განსხვავებულად?
- რუსეთიდან საქართველოში გამოქცეული რუსები ვნახე. მე კატეგორიულად არ ვეთანხმები შეფასებას, რომ ყველა რუსი იმპერიალისტია! არიან რუსები, რომლებსაც არ მოსწონთ ასეთი რუსეთი, ასეთი ლიდერი და ევროპაში მიდიან, მათ შორის, მოდიან საქართველოში. თუმცა, ერთი პრობლემაა, როდესაც ადამიანების ეს ნაწილი ქვეყნიდან გადის და ქვეყანაში რჩება კონტროლირებადი მასმედიით ზომბირებული ხალხი, რომლებიც რეჟიმის მორჩილები არიან, სიტუაცია კიდევ უფრო მძიმდება. ეს არის სამწუხარო რეალობა.
- ევროკავშირმა რუსული პროპაგანდის წინააღმდეგ საიტი შექმნა. რამდენად იმუშავებს?
- ჩემთვის ძალიან საინტერესო იყო ამერიკაში ჩაწერილი კლიპი. ამერიკელი მსახიობი მორგან ფრიმენი ამერიკელებს უხსნის, თუ რას აკეთებს პუტინი, რატომ ვერ იტანს ის დასავლურ დემოკრატიას. ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ არა მხოლოდ პოლიტიკური ელიტა, არამედ მსახიობებიც უკვე კარგად აცნობიერებენ, თუ ვისთან აქვთ საქმე და მის წინააღმდეგ ბრძოლაში ებმებიან.
„ახალი თაობა“, 22 სექტემბერი, 2017 წელი
ინტერვიუ გია გვაზავასთან: „რუსები აფხაზეთში ქართველების კვალს ვერ წაშლიან“
აფხაზეთის უმაღლესი საბჭოს თავმჯდომარე გია გვაზავა „ახალ თაობასთან“ აცხადებს, რომ რუსები ცდილობენ აფხაზეთში ქართველების კვალი წაშალონ, მაგრამ, როგორც იტყვიან, საფლავები თავის საქმეს აკეთებენ.
- ბატონო გია, ახლახან გავრცელდა ვიდეო, სადაც ჩანს, აწგარდაცვლილი ზურაბ სოტკილავას მშობლების საფლავები აფხაზეთში როგორი მოუვლელია. 25 წლის მანძილზე რატომ ვერ მოხერხდა ელემენტარული ჰუმანიტარული პრობლემების მოგვარება, რომ ადამიანებს ახლობლების საფლავებზე მაინც შეძლებოდათ შესვლა?
- ეს დღემდე გადაუწყვეტელი საკითხია. მაგალითად, კურილიის კუნძულებზე დაშვებულია იაპონელების ჩასვლა და სასაფლაოების მონახულება, აფხაზეთში კი ამასაც გვიკრძალავენ. ეს მხოლოდ კრემლის პოლიტიკის შედეგია.
- აფხაზებს არ შეუძლიათ ამ კუთხით დამოუკიდებლად მოქმედება, ან შეწინააღმდეგება სულ ცოტა მაინც?
- როცა აფხაზებსა და ქართველებს შორის ურთიერთობა ცოტა მაინც დარეგულირდება, ეს პირველი საკითხი იქნება, რასაც დავაყენებთ. იმედი მაქვს, შედარებით უმტკივნეულოდ გადაწყდება და წელიწადში ერთხელ მაინც, აღდგომის დღესასწაულზე, შეგვეძლება საფლავებზე შესვლა.
- ნუთუ აფხაზები ვერ ხვდებიან, რომ თვითონ აფხაზი ხალხიც ჰუმანიტარული და დემოგრაფიული კატასტროფის წინაშეა?
- როგორ ვერ ხვდებიან. მე შევხვდი აფხაზებს. აქ არიან სამკურნალოდ ჩამოსული. ძალიან ბევრი ხვდება, რომ ყოფნა-არყოფნის საკითხი დგას. თუმცა, უბედურება ისაა, რომ ისინი სიტუაციას ვერ მართავენ. აფხაზეთში სიტუაციას ვერ მართავს აფხაზური ელიტა და ყველაფერი დამოკიდებულია კრემლის პოლიტიკაზე.
- ე.ი. თქვენ შეხვდით აფხაზეთიდან ჩამოსულებს?
- რა თქმა უნდა. ახლაც არიან. მათ შორის, ძალიან წარჩინებული გვარის წარმომადგენლებიც არიან. ისინი ღიად ამბობენ, რომ ურთიერთობების დარეგულირება ძალიან რთული იქნება, რადგან, როგორც ეროვნება, აფხაზეთში უმცირესობაში არიან და პრობლემებიც აქვთ, კერძო საკუთრების გაყიდვის თაობაზე და სხვა საკითხებზე.
- 300 ათასი დევნილის ახლობლების, წინაპრების საფლავები მიტოვებული და მოუვლელია. რატომ ვერ უნდა მივიდნენ ადამიანები საფლავზე მაინც?
- დიახ, აფხაზეთში ქართველების საფლავები მიტოვებული, მოუვლელი და გაპარტახებულია. ზოგიერთი საფლავიდან ქვაც წაღებულია და ა.შ. რუსები ცდილობენ, აფხაზეთში ქართველების კვალი მოსპონ, მაგრამ, როგორც იტყვიან, საფლავები თავის საქმეს აკეთებენ. მადლობა ჩვენს წინაპრებს, რომ იქიდანაც ქართულ საქმეს აკეთებენ და მთელ მსოფლიოს ეუბნებიან, ჩვენ აქ ვართ და ვიქნებითო.
- იმ პიროვნებებს, ვისაც თქვენ შეხვდით (ვგულისხმობ აფხაზეთიდან ჩამოსულებს), ის პრობლემები აწუხებთ, რომლებზეც ჩვენ ვსაუბრობთ?
- დიახ, აწუხებთ. ჩვენ ღიად ვილაპარაკეთ. მათ ვუთხარი, რომ ჩვენ მცირე ერები ვართ და ერთმანეთი უნდა გადავარჩინოთ. რაც უფრო მცირერიცხოვანია ერი, მით უფრო ბევრი პრობლემა აქვს.
- რა განწყობა აქვთ ქართველების მიმართ?
- რომ გითხრათ, ხვალვე გამოიქცევიან, საქართველოსთან გავერთიანდეთო, ამაზე ლაპარაკი არ არის, მაგრამ გარკვეულ სინანულს ვგრძნობ. რა თქმა უნდა, მათ სრული დამოუკიდებლობა უნდათ. თუმცა, ხვდებიან, რომ სრული დამოუკიდებლობა არ არსებობს.
- თურქეთის პრეზიდენტმა გაეროში განაცხადა, რომ ის აღიარებს საქართველოს ტერიტორიულ მთლიანობას. როგორ აფასებთ რეჯეფ ერდოღანის განცხადებას?
- საქართველოს ტერიტორიული მთლიანობას მხარდაჭერის თაობაზე არა მხოლოდ რეჯეფ ერდოღანმა გააკეთა განცხადება, არამედ ოთხი თუ ხუთი ქვეყნის პრეზიდენტებმა, ბალტიისპირეთის ქვეყნებმა და სხვებმა. მათ ძალიან სწორი შეფასება მისცეს კრემლის პოლიტიკას – თქვეს, რომ რუსეთი არის აგრესიული ქვეყანა, რომელიც ემუქრება თავის მეზობლებს.
- თურქეთის პრეზიდენტის განცხადებაზე იმიტომაც გავამახვილე ყურადღება, რომ ჩვენი მეზობელია და ისტორიიდანაც გვახსოვს მისი გავლენები...
- ყარსის ხელშეკრულებაზე ვატყობ თქვენს მინიშნებას. ამიტომ რეჯეფ ერდოღანის მხრიდან კარგი განცხადება იყო, რომ ტერიტორიულ მთლიანობას აღიარებს. ეს არის მთავარი. აქედან გამომდინარე, ტერიტორიული მთლიანობის მხარდაჭერა კარგის მანიშნებელია.
- რეჯეფ ერდოღანმა განაცხადა, რომ საჭიროა აზერბაიჯანისა და საქართველოს კონფლიქტების მოგვარება, რადგან ყოველი ასეთი დაკონსერვებული კონფლიქტი ფართომასშტაბიან ომში შეიძლება გადაიზარდოს...
- შეიძლება საფრთხე შეუქმნას მსოფლიო წესრიგსო.
- მოვლენების ამგვარი განვითარების რა საფრთხეს ხედავთ?
- იმდენად რთული ვითარებაა შექმნილი მსოფლიოში, რომ ხვალ-ზეგ რა მოხდება, ცოტა რთული სათქმელია. დღეს მსოფლიო ძალიან დაძაბულია. სირიასა და სხვა ადგილებში კონფლიქტებია. 250 კონფლიქტია დღეს მსოფლიოში. რომელი კონფლიქტი რა მიმართულებას მიიღებს და რას გამოიწვევს, ძნელი სათქმელია. ვინ როგორ გამოიყენებს, არავინ იცის.
- ვინ შეიძლება გამოიყენოს?
- ალბათ, გამოიყენებენ ის ქვეყნები, რომლებსაც შეუძლიათ პროცესების მართვა. საუბედუროდ, პროცესების მართვა ჩვენ არ შეგვიძლია. ამიტომ პროგნოზი ძნელია.
- სირიისა და ერაყის ტერიტორიაზე მიმდინარე კონფლიქტმა და ისლამური ხალიფატის ბრძოლებმა შექმნეს ისეთი სიტუაცია, როცა შეიძლება ერაყის ტერიტორიაზე ახალი სახელმწიფო დაიბადოს ქურთული სახელმწიფოს სახით. 25 სექტემბერს იქ რეფერენდუმია...
- დიახ, მსოფლიო, საერთოდ, რთულ ფაზაშია.
- ქურთული სახელმწიფოს შესაძლო შექმნაში ხომ არ დაინახა საშიშროება რეჯეფ ერდოღანმა, რომ შეიძლება ამით თურქეთსაც დაემუქროს რღვევის საფრთხე? ამის გამოძახილი ხომ არ იყო თურქეთის პრეზიდენტის მხრიდან საქართველოს ტერიტორიული მთლიანობისადმი მხარდაჭერა?
- არ არის გამორიცხული, რომ რეჯეფ ერდოღანი ამასაც გულისხმობდა თავის სიტყვებში. მსოფლიოში ახალი გადანაწილება მიდის და ახალი გარანტიების შექმნა ხდება. რთული საკითხია. ერთი მხრივ, გაერო უფლებას აძლევს ქვეყნებს, თავის ფარგლებში მოაგვარონ საკითხი. მეორე მხრივ, თვითგამორკვევის უფლება პატარა ერს აძლევს ამ პოსტულატის გენერირების საშუალებას. ურთიერთგამომრიცხავი სიტუაციაა, რომელიც რაღაცნაირად უნდა დარეგულირდეს.
- ქურთები 50 მილიონი ყოფილან, რა მცირე ერზეა საუბარი, როგორც უნდა შეეცადონ, ვერ გააქრობენ...
- მე სხვა ციფრი ვიცი – 20 მილიონი, მაგრამ რა მნიშვნელობა აქვს, თუნდაც ასე იყოს.
- ჩვენ 3 მილიონი ვართ თუ 4, აფხაზები კი - 40 თუ 50 ათასი, მასშტაბებში შედარება არ შეიძლება...
- რა თქმა უნდა, მასშტაბებს დიდი მნიშვნელობა აქვს, მაგრამ იგნორირებას უწევენ გაეროს გარკვეულ მუხლებს.
- ისე, თავის დროზე თამაზ ნადარეიშვილი ხშირად აყენებდა საკითხს აფხაზეთში გაეროს წესდების მე-7 მუხლის გამოყენებით, ანუ საერთაშორისო ძალების მეშვეობით, ძალით მშვიდობის დამყარების თაობაზე. ხომ არ გავუშვით ხელიდან მაშინ ჩვენ ამის შესაძლებლობა?
- ჩვენ არაფერი დაგვირღვევია, მაგრამ თუკი რუსეთს შეუძლია თავის ტერიტორიაზე, ვთქვათ, ჩეჩნეთში წესრიგი დაამყაროს, ჩვენ რატომ არ შეგვიძლია, ვთქვათ, მცირე ძალის გამოყენებით წესრიგი დავამყაროთ. თუკი დიდ სახელმწიფოებს შეუძლიათ, საქართველოს რატომ არ შეუძლია, მაგრამ საერთაშორისო სამართალი ძლიერთა სამართალია. ამის გაკეთება. ჩვენ არ შეგვიძლია, რაც არის ორმაგი სტანდარტის მაჩვენებელი. დღეს მსოფლიო ორმაგი სტანდარტით ცხოვრობს.
- ახლო აღმოსავლეთში შექმნილი ვითარებიდან და თურქეთისა და სხვა სახელმწიფოთა მხარდამჭერი განცხადებებიდან გამომდინარე, ხომ არ ელოდებით ისეთი ვითარების შექმნას, რომელშიც შესაძლებელი შეიქმნება ჩვენი კონფლიქტების მოგვარება? თუ ეს გრძელვადიანი პროცესია?
- გამორიცხული არაფერია. ახლახან მოვისმინე, სომხებმა შეიძლება გადახედონ თავის პოლიტიკას აზერბაიჯანის სასარგებლოდ მთიან ყარაბაღთან დაკავშირებით. რამდენად გააკეთებს ამას სომხეთი, არ ვიცი, მაგრამ ასეთი ინფორმაცია გავრცელდა. ამიტომ შეიძლება შეიქმნას ისეთი რეალობა, რომ ხელი შეეწყოს კონფლიქტების მოგვარებას.
