„კვირის პალიტრა“: ინტერვიუ ლადო პაპავასთან: „წარმოიდგინეთ, რომ ლარზე ვთქვით უარი და გადავედით დოლარზე…“ // „თუ „გაზპრომთან“ მოლაპარაკებისას საქართველოს სამთავრობო დელეგაციაზე ზეწოლა იყო, უნდა თქვას“

„კვირის პალიტრა“: ინტერვიუ დავით უსუფაშვილთან: „რუსეთმა ყველა ხელშეკრულება ხიშტზე წამოაცვა!“ // „ვფიქრობ, პრემიერი აუხსნის მთავრობის წევრებს ამ ანაბანას და გააგებინებს, რომ “გაზპრომი” კომბლეზე უფრო სერიოზული თემაა“

„კვირის პალიტრა“: „დღეს ვანო მერაბიშვილი ტრაგიკულ ვითარებაშია – იგი ციხეში ორივე მხარემ მიაგდო“ // „ნიკა მელია თუნდაც მცირე დეტალში სააკაშვილს რომ არ დაეთანხმოს, მესია მას უბრალოდ, ააორთქლებს…“ // ინტერვიუები ნუგზარ წიკლაურთან, ოთო კახიძესთან და გია ხუხაშვილთან

——

„რეზონანსი//მთელი კვირა“: „ნაცმოძრაობის“ ფრაქციების გაყოფა რეგიონებში 30 იანვრიდან დაიწყება

„რეზონანსი//მთელი კვირა“: ინტერვიუ თამარ კორძაიასთან: „რესპუბლიკელები“ დავით უსუფაშვილის მომავალ პარტიასთან თანამშრომლობას გამორიცხავენ“ // „თანამშრომლობა რომ შესაძლებელი ყოფილიყო, მაშინ ეს ხალხი პარტიიდან არ წავიდოდა“

„რეზონანსი//მთელი კვირა“: რა შემთხვევაში გამოიყენებს პრეზიდენტი ვეტოს უფლებას? // პრეზიდენტის საპარლამენტო მდივანი აცხადებს, რომ სასამართლო რეფორმის „მესამე ტალღის“ ზოგიერთი ნორმა ვენეციის კომისიის რეკომენდაციებს ეწინააღმდეგება

„რეზონანსი//მთელი კვირა“: რეალურია თუ არა სამ თვეში ახალი კონსტიტუციის დაწერა // სპეციალისტთა ნაწილი მიიჩნევს, რომ საკონსტიტუციო კომისიას მუშაობისათვის მეტად მცირე დრო აქვს გამოყოფილი

„რეზონანსი//მთელი კვირა“: რა მოხდა საკონსტიტუციო კომისიის პირველ სხდომაზე

——

„ახალი თაობა“: ინტერვიუ კახა კუკავასთან: „ბიძინა ივანიშვილს საქართველოში თურქმენეთის აშენება უნდა“ // „გაზპრომ“-თან კონტრაქტში კორუფციის ნიშნებია“

„ახალი თაობა“: ინტერვიუ მამუკა გვაძაბიასთან: „გაზპრომ“-თან ხელშეკრულების გაფორმებაში სილვიო ბერლუსკონის ხელი ურევია“ // „ეს ინფორმაცია რუსული ოპოზიციიდან მაქვს“

„ახალი თაობა“: ინტერვიუ ლია მუხაშავრიასთან: „ჩვენს სასამართლოში დამოუკიდებელი ინსპექტორი აუცილებელია“

——

„რეზონანსი//მთელი კვირა“: რუსული სპეცსამსახურები და სომეხთა შესაძლო კულტურული ავტონომია აფხაზეთში

„რეზონანსი//მთელი კვირა“: რა შეიცვლება აფხაზეთის ჩაბნელებით // ენგურჰესზე წყლის დონის კლების გამო 15 თებერვლიდან აფხაზეთს, შესაძლოა, ელექტროენერგიის მიწოდება შეუწყდეს

„რეზონანსი//მთელი კვირა“: ინტერვიუ ზურაბ აბაშიძესთან: როგორ ვაიძულოთ რუსეთი, რომ 2011 წლის ხელშეკრულების შესრულება დაიწყოს? // „გვაქვს ამის შესახებ მოსაზრებები, შემდგომი ნაბიჯები როგორ უნდა გადაიდგას“

„რეზონანსი//მთელი კვირა“: ინტერვიუ გიორგი რუხაძესთან; „დონალდ ტრამპი არ მოვა საქართველოსთან, ახლა მასთან ჩვენ უნდა მივიდეთ“

———————–

„კვირის პალიტრა“, 23 იანვარი, 2017 წელი

ინტერვიუ ლადო პაპავასთან: „წარმოიდგინეთ, რომ ლარზე ვთქვით უარი და გადავედით დოლარზე…“ // „თუ „გაზპრომთან“ მოლაპარაკებისას საქართველოს სამთავრობო დელეგაციაზე ზეწოლა იყო, უნდა თქვას“

ნათია დოლიძე

მაშინ, როდესაც აშშ-ში ახალი პრეზიდენტის ინაუგურაციამ ხმაურიანი აქციების თანხლებით ჩაიარა და ამერიკელთა დიდი ნაწილი ქვეყნის პრეზიდენტად დონალდ ტრამპს კვლავაც არ აღიარებს, საქართველოში პოლიტიკური განხილვის უმთავრეს თემად კვლავაც “გაზპრომთან” ახალი პირობებით დადებული ხელშეკრულება რჩება. სწორედ ამ საკითხით დავიწყეთ ლადო პაპავასთან საუბარი.

- საქართველოსა და “გაზპრომს” შორის ახალი შეთანხმების გამო ატეხილმა ხმაურმა ბევრს გაახსენა თქვენი შარშანდელი ინტერვიუ, როდესაც ჯერ კიდევ უნივერსიტეტის რექტორმა მკაცრად გააკრიტიკეთ ხელისუფლება “გაზპრომთან” იმჟამად მიმდინარე მოლაპარაკების გამო, ამასთან, არაერთხელ მომისმენია ვარაუდი, რომ თქვენი რექტორობიდან წასვლის ერთ-ერთ მიზეზად, შესაძლოა, ეს კრიტიკაც გამხდარიყო...

- ბევრმა მართლაც ასე აღიქვა და, ალბათ, არის ამაში სიმართლის მარცვალი… უნივერსიტეტის თემაზე უფრო მეტს მოგახსენებთ მას შემდეგ, რაც იმ მოვლენებიდან წელიწადზე მეტი გავა.

- კარგი, ნუ ვილაპარაკებთ უნივერსიტეტზე, თუმცა მოგვიწევს საუბარი “გაზპრომთან” გაფორმებულ ახალ ხელშეკრულებაზე, მის ახლებურ პირობებზე, რომელიც კვლავაც მკაცრად გააკრიტიკეთ. მოდი, უფრო დაწვრილებით ავუხსნათ მკითხველს, რატომ არის თქვენი აზრით ეს პირობები წინაზე ბევრად უარესი?

- ამას აქვს თავისი ეკონომიკური და გეოპოლიტიკური კომპონენტები. საგაზეთო ინტერვიუში გაჭირდება მკითხველისთვის იმის დაწვრილებით ახსნა, რასაც არაერთი სქელტანიანი წიგნის წაკითხვა სჭირდება. მით უფრო ძნელია ელაპარაკო არაკომპეტენტურ არასპეციალისტებს, რომელთაც თვალი გაახილეს თუ არა, ეგრევე აღმოჩნდნენ პოლიტიკაში და ახლა ჰგონიათ, ამის გამო თურმე ყველაფერი იციან. ყველაზე მთავარი, რაც უნდა გვახსოვდეს, ის არის, რომ თავად მოსკოვის საჯარო განცხადებებით, ენერგეტიკა და, უფრო კონკრეტულად, “გაზპრომი” არის ის იარაღი, რითაც რუსეთი ეკონომიკურ ზეწოლას ახდენს როგორც თავის მეზობლებზე, ისე ყველა იმ სახელმწიფოზე, რომელთაც “გაზპრომი” პირდაპირ ან ირიბად მისწვდება! სიტუაცია კი ასეთია: ჩვენ წინა ხელშეკრულებით ტრანზიტის საფასურად სომხეთში გატარებული ბუნებრივი აირის 10% გვრჩებოდა, რაც საქართველოსთვის ხელსაყრელი კონტრაქტი იყო. ჩვენს ენერგეტიკულ ბალანსში ეს 10% მნიშვნელოვანი მოცულობა იყო, რაშიც ფულს არ ვიხდიდით. ახლა, როდესაც ლაპარაკია, რომ იქნება ფულადი ანაზღაურება, იგულისხმება, რომ “გაზპრომი” ტრანზიტის საფასურად გატარებული ბუნებრივი აირის 10%-ის საფასურს თანხობრივი ანგარიშსწორებით გადაგვიხდის, თუმცა ამ ფულით იმ მოცულობის გაზს ვეღარ ვიყიდით, რაც ტრანზიტის საფასურის ნატურით ანაზღაურების შემთხვევაში გვრჩებოდა.

- რატომ?

- საქმე ის არის, რომ რუსეთმა გაზის საფასური სომხეთისთვის რამდენჯერმე გააიაფა. 2006 წელს “გაზპრომმა” საქართველო და სომხეთი გააფრთხილა, რომ 2007 წლიდან გაზის საფასური მნიშვნელოვნად უნდა გაზრდილიყო. კერძოდ, 1 000 კუბური მეტრი გაზის ფასი, ნაცვლად 110 აშშ დოლარისა, გახდებოდა 230 აშშ დოლარი. იმავდროულად, ორივე სახელმწიფოს შესთავაზა, რომ თუ მოისურვებდნენ ძველი (შედარებით იაფი) ტარიფით გაზის მიღებას, მაშინ სხვაობა ძველ და ახალ ტარიფს შორის უნდა დაფარულიყო ქონებით, ანუ გაზგამანაწილებელი სისტემა უნდა გადასულიყო “გაზპრომის” ხელში. სწორედ მაშინ გადაეცა “გაზპრომს” სომხეთის გაზგამანაწილებელი სისტემა. საქართველო ამ პირობას არ დათანხმდა. ყოველივე ამის შედეგად სომხეთს დაბალი ტარიფი აქვს. ამ დაბალი ტარიფის 10%-ს რომ აიღებ, ბუნებრივია, არ გეყოფა გატარებული გაზის 10%-ის შესაძენად. ეს არის ამ ხელშეკრულების ეკონომიკური ასპექტი.

- თუმცა ენერგეტიკის მინისტრი კახა კალაძე ამბობს, რომ ტრანზიტის საფასურის ტარიფი საერთაშორისო სტანდარტისაა…

- საერთაშორისო სტანდარტის ტარიფის ცნება არ მესმის. თუ ევროკავშირზეა ლაპარაკი, ამ ორგანიზაციას აქვს ენერგეტიკული ქარტია, რომელზეც საქართველოც მიერთებულია, მაგრამ რუსეთმა ამაზე უარი თქვა, შესაბამისად, მას არა აქვს არანაირი ვალდებულება, დაიცვას საერთაშორისო სტანდარტები. ამიტომ ეს განცხადება გაუგებარია.

- ოპოზიცია, არასამთავრობო სექტორი ითხოვენ ხელშეკრულების სრულად გასაჯაროებას. როგორც პრემიერმა განაცხადა, შესაძლოა, ნაწილი გასაჯაროვდეს…

- სრულად ვიზიარებ პრემიერ-მინისტრ გიორგი კვირიკაშვილის კომენტარს, რომლის თანახმადაც, ხსენებული შეთანხმება სულაც არ უნდა აღვიქვათ “საზეიმოდ”. უნდა ითქვას, რომ ხელშეკრულების გაფორმებისას წლების წინ, თავიდანვე დაუშვეს შეცდომა, თუმცა ამას ჩვენთვის აქამდე ზიანი არ მოუტანია. საქმე ის არის, რომ “გაზპრომი” სახელმწიფო კომპანია კი არის, მაგრამ მაინც კომპანიაა, საქართველოს ენერგეტიკის სამინისტრო კი პოლიტიკური ორგანოა, ამიტომ, თავის დროზე, ხელშეკრულება უნდა გაფორმებულიყო ან საქართველოსა და რუსეთის მთავრობებს (ან ენერგეტიკის სამინისტროებს) შორის, ან “გაზპრომსა” და საქართველოს ნავთობისა და გაზის კორპორაციას შორის, ანუ ვისაც ეს გაზსადენი ეკუთვნის. მოკლედ, არათანაბარზომიერი ხელშეკრულებაა. ადრე, როდესაც ამას მოეწერა ხელი, საქართველო არ დაზარალებულა, ახლა კი არათანაბარ პირობებში ვართ… კერძო კომპანიებს შორის რომ იყოს ხელშეკრულება გაფორმებული, რა თქმა უნდა, ეს კომერციული საიდუმლოება იქნებოდა, მაგრამ როდესაც ერთ მხარეს სახელმწიფოა, მეორე მხარეს კი კომპანია, ეს რთული სამართლებრივი საკითხია. იურისტი არა ვარ და არ მინდა, რამე შემეშალოს, შეიძლება თვითონ ხელშეკრულება ითვალისწინებს ზოგიერთი დეტალის გასაიდუმლოებას…

- როგორ ფიქრობთ, რატომ დათანხმდა საქართველო “გაზპრომის” ასეთ პირობებს?

- ყველაზე მარტივ პასუხად გამოდგება ის, რომ ამ მოლაპარაკებებს არაკომპეტენტური პირები აწარმოებდნენ. სწორედ არაკომპეტენტური კადრები­ ლაპარაკობენ პარლამენტის თუ მთავრობის სახელით. წესით, ჯერ უნდა იყო იმ დარგის სპეციალისტი და მე­რე უნდა ხდებოდე გადაწყვეტილებების მიმღები პირი, მაგრამ საქართველოში ჯერჯერობით პირიქითაა… ერთ-ერთი ვარაუდით, შესაძლოა, რუსეთს უარი ეთქვა სომხეთში გაზის საქართველოს გავლით მიწოდებაზე, ირანში ეყიდა გაზი და იქიდანვე შეეტანა, მით უფრო, რომ ირან-სომხეთის დამაკავშირებელი გაზსადენი “გაზპრომისაა”. ეს თეორიულად შესაძლებელია, მაგრამ პრაქტიკულად შეუძლებელი, რადგან ის “გაზსადენი” უკვე დატვირთულია და გაზის დამატებით მოცულობას ვეღარ გაატარებს.

- ერთ-ერთი ექსპერტის მოსაზრებით, შესაძლოა, “გაზპრომს” საქართველოსთან ძველი პირობებით ერთწლიანი შეთანხმება კიდეც დაედო, თუმცა ამ ერთ წელში ირანისა და სომხეთის დამაკავშირებელი ახალი გაზსადენის აშენებით დაგვმუქრებოდა…

- დიდი ბოდიში, მაგრამ ამას ვინ უნდა ლაპარაკობდეს, ექსპერტი თუ მინისტრი, ან თუნდაც მისი მოადგილე?! რატომ არ თქვეს თავიდანვე, ზეწოლა იყო ჩვენზეო. ხომ არ უთქვამთ? ახლა რომც თქვან, დაჯერება გაჭირდება, რადგან ამის “მატარებელი უკვე ჩავლილია”. თუ “გაზპრომთან” მოლაპარაკებისას საქართველოს სამთავრობო დელეგაციაზე ზეწოლა იყო, უნდა თქვას. შესაძლოა, ბოლომდე არ თქვას ყველაფერი, რადგან ეს პოლიტიკაა, მაგრამ უნდა მიგვანიშნოს მაინც… ვინმე ხედავს ამ მინიშნებას? გაიძახიან, წარმატებას მივაღწიეთო…

გაგახსენებთ ამ საკითხზე შარშან ატეხილ ხმაურსაც, როდესაც კალაძემ შეთანხმების მიღწევა ძველი პირობებით მოახერხა, გაიძახოდა, გავიმარჯვეთო, შარშან თუ გაიმარჯვა, მაშინ წელს უნდა თქვას, დავმარცხდითო. შარშანაც გაიმარჯვა და წელსაც?! ეს ორი გამარჯვება ერთმანეთს რომ გამორიცხავს?! ერთიცაა, ცნობილ ენერგეტიკულ საიტზე სო­მ­ხეთს ჯერ კიდევ გასული წლის ნოე­მბერში ჰქონდა განცხადება გაკეთე­ბული, რომ რუსეთი საქართველოსთ­ან მოლაპარაკებაში წარმატებას მი­აღწევს, შეამცირებს ტრანზიტის სა­ფ­ასურს, გადაიყვანს ფულად ანაზღ­აურებაშიო, რის შედეგადაც სომხეთის მთავრობა მოსახლეობას გაზის ტარიფის გაიაფებას ჰპირდებოდა. ეს სომხეთმა ნოემბერში იცოდა, ჩვენი მთავრობა კი ამ დროს სად იყო?! რაც მოხდა, აშკარად არის საქართველოს დათმობა რუსეთისთვის. სერგო ორჯონიკიძესაც ეგონა, თუ საქართველოს რუსეთს მიუერთებდა, ეს ჩვენი ქვეყნისთვის კარგი იქნებოდა. შეუძლებელია, ყველა ხმალამოღებული ქაქუცა ჩოლოყაშვილი იყოს, მაგრამ სერგო ორჯონიკიძეს ან თუნდაც მის “ჩრდილს” მაინც ნუ დაემსგავსები და ნუ დაიწყებ იმის მტკიცებას, ეს “ოპტიმალური” შეთანხმებააო!

- რას ფიქრობთ ხელისუფლების მიერ წამოწყებულ გალარების პროექტზე. გავრცელებული ინფორმაციით, გალარების დაწყებიდან სამ დღეში საქართველოს კომერციულ ბანკებს სესხების გასალარებლად 2000-ზე მეტმა კაცმა მიმართა...

- სულაც არ მიკვირს, რომ საქართველოს ეროვნული ბანკი და კომერციული ბანკები ამ პროცესს ჯეროვან დონეზე წარმართავენ. მიუხედავად ამისა, პირდაპირ გეტყვით, გამორიცხულია, უშუალოდ გალარების პროცესმა გამოიწვიოს ლარის სტაბილურობა.
ეს პროექტი არანაირად არ არის გათვლილი ამაზე და ეროვნული ვალუტის სტაბილურობა სულ სხვა თემაა. რატომ ვერ მიებმება ეს პროექტი ლარის სტაბილურობას? – საქმე ისაა, რომ ჩვენს ბანკებს კრედიტის სახით აღებული აქვთ თანხები ევროპის ფინანსური ბაზრებიდან. ეროვნული ბანკის ინფორმაციით, ქართული კომერციული ბანკების საგარეო ვალი შეადგენს ქვეყნის მთლიანი შიგა პროდუქტის თითქმის 22%-ს, რაც ძალიან დიდი თანხაა. ამას ხომ უნდა მომსახურებაც და დაბრუნებაც? კომერციული ბანკისთვის მოქალაქე იყიდის დოლარს თუ ბოლოს თავად ბანკი იყიდის უცხოურ ვალუტას საგარეო ვალდებულების გასასტუმრებლად, რა აზრი აქვს, ბაზარზე რა შეიცვლება შესაკრებთა გადანაცვლებით?!

მეორე მხრივ, ჩვენი კანონის მიხედვით, ლარი არის ერთადერთი საგადამხდელო საშუალება, მაგრამ ფულის ერთ-ერთ მთავარ დაგროვებით ფუნქციას ლარი, სამწუხაროდ, ჯეროვნად ვერ ასრულებს, ანუ ხალხს ურჩევნია, დააგროვოს ფული დოლარში, ვიდრე ლარში, რადგან დოლარის სტაბილურობას უფრო ენდობა. კარგია, რომ ფასი გამოცხადდეს უცხოურ ვალუტაში, მაგრამ წარმოიდგინეთ ადამიანი, რომელიც ყიდის ბინას და გამოაცხადებს მის ფასს დოლარის ეკვივალენტ ლარში, თუმცა მაინც აიღებს დოლარს, ან თუ აიღებს ლარს, მყისიერად გაიქც­ევა და თვითონვე იყიდის დოლარს. მოკლედ, სავალუტო ბაზარზე დოლარზე მოთხოვნა მაინც შენარჩუნდება. ეს პროგრამა არის იმისთვის, რომ ხალხი შეეჩვიოს საბანკო ოპერაციების ლარში ჩატარებას, რაც თავისთავად ცუდი არ არის. თუმცა ლარის სტაბილურობის მხრივ მასზე დიდი იმედის დამყარება ნამდვილად არ ღირს.

- „რაის ეროვნული სიამაყეა ლარი, 20 წლის წინანდელი პროდუქტია და ტრანსფორმაცია მიდის ამ სფეროში. ეს საერთოდ უნდა მოიხსნას და იყოს მიმოქცევაში დოლარი“, – განაცხადა ახლახან გათავისუფლებულმა გიგი უგულავამ. ბოლო დროს ამგვარ მოსაზრებას ხშირად გაიგონებთ, მათ შორის ექსპერტებისგანაც…

- ჯერ დაჭერით, მერე გამოშვებით, მერე ისევ დაჭერით, ახლა კი საბოლოო გათავისუფლებით გიგი უგულავა ლამის გმირად აქცია “ქართულმა ოცნებამ”. არადა, რაც არ იცის კაცმა, იმაზე ლაპარაკს თავი უნდა დაანებოს. წარმოიდგინეთ, მივიღეთ გადაწყვეტილება, რომ ლარზე ვამბობთ უარს და გადავდივართ აშშ დოლარზე, საიდან უნდა მოვიტანოთ ეს დოლარები?! ან ამერიკის ფედერალურმა სარეზერვო სისტემამ უნდა თქვას, მე უზრუნველვყოფ საქართველოს დოლარებითო (თუმცა, რატომ უნდა თქვას?!), ან იმხელა ექსპორტი უნდა გვქონდეს, რომ ამით დიდი ოდენობით დოლარი შემოდიოდეს ქვეყანაში. ჩვენ კიდევ ისეთი სავაჭრო ბალანსი გვაქვს, დოლარებს იქით ვკარგავთ. ასე საკითხის დაყენება უცოდინრობაა. რაც შეეხება იმას, რომ ლარი თურმე გადმონაშთია, მაშინ გადმონაშთია დროშაც, გერბიც და ჰიმნიც… ამაზე სერიოზული კომენტარის გაკეთება შეუძლებელია.

- ჩვენში სახელმწიფო მოხელეთა მადა სულ უფრო და უფრო იზრდება, შესაბამისად, პრემია-დანამატების ოდენობაც მზარდია…

- პრემია-დანამატების გაცემა დამკვიდრებული იყო “ნაციონალური” მთავრობის მიერ და “ქართული ოცნება” ამისგან ვერ გათავისუფლდა. ისევე, როგორც ძალიან ბევრი რამისგან, მაგალითად, იგივე პრობლემებია საკადრო პოლიტიკაში, არაკომპეტენტური კადრების შერჩევაში და ა.შ. ხომ ყველასთვის გასაგებია, რომ განათლების მინისტრი პაროდიული ფიგურაა, მაგრამ რამდენჯერაც ვიტყვით, რომ უნდა გადადგეს, მით მეტად შეინარჩუნებენ მას ამ პოსტზე “ქოცები”, რადგან მათთვის ეს პრინციპის საქმეა. ასე იყო წინა ხელისუფლების დროსაც, უბრალოდ, ჯეჯელავა არ არის ისეთი აგრესიული, როგორიც ლომაია იყო. თუმცა არც მას აქვს რაიმე კავშირი განათლებასა და მეცნიერებასთან. ამასთან, რაც ძალიან ცუდია, ამ მთავრობისთვის დამახასიათებელია კრონიზმი, ანუ თანამდებობაზე მეგობრების დანიშვნა. კანონში მკაფიოდაა ჩაწერილი, რომ ხელფასი შედგება სამი ნაწილისგან: სარგო, დანამატი და პრემია. თუ დანამატისა და პრემიის გაცემა გვინდა, უნდა იყოს მკაფიო რეგულაცია იმისა, თუ როგორ და რისთვის გაიცემა დანამატი და პრემია. სწორედ ის არის პრობლემა, რომ ეს რეგულაციები მკაფიოდ ჩამოყალიბებული არა გვაქვს.

მოკლედ, ყველაფერი პოლიტიკურ ნებაზეა დამოკიდებული და ყველა პრობლემას მოევლება. მნიშვნელოვანია, ეს დაიწყოს პირამიდის სათავიდან, ანუ ჯერ უმაღლესი თანამდებობის პირებმა თქვან უარი დანამატებსა და პრემიებზე და მერე უკვე დაბალ ეშელონებზეც გავრცელდეს. ძალიან მაღიზიანებს, როდესაც “ნაცები” ლაპარაკობენ ამაზე და აკრიტიკებენ “ქოცებს”, რადგანაც მათ არა აქვთ ამის არანაირი მორალური უფლება!

- რას ფიქრობთ „ნაციონალურ მოძრაობაში“ განვითარებულ მოვლენებზე?

- “ნაციონალური მოძრაობა” არ დაშლილა, “ნაციონალური მოძრაობა” გამრავლდა. ვისაც ჰგონია, რომ „გირჩი“ „ნაცმოძრაობა“ არ არის, ცდება. ეს არის „ნაცმოძრაობის’ ექსტრემისტული ფრთა, არის ზომიერი ნაწილიც და ა.შ. მენტალურად ყველანი “ნაცები” არიან. “ნაცმოძრაობა” ისე გამრავლდა, რომ უკვე “ქართულ ოცნებაშიც” არის მისი ნაწილი.

მოკლედ, სახეზე გვაქვს არა კოაბიტაცია, არამედ “ნაცებისა” და “ქოცების” ინტეგრაცია და ეს არანაირ დისკომფორტს არ უქმნის “ქართული ოცნების” პოლიტიკურ ელიტას. ისიც ხომ მოვისმინეთ, რომ ოქრიაშვილი ყველაზე გონიერი ბიზნესმენი ყოფილა, რადგან არ დაუპირისპირდა “ნაცების” რეჟიმს, მურუსიძე კიდევ – მსხვერპლი… აგერ მაღლაფერიძე გაგვიხდა “საზმაუწყებლის” დირექტორი… მოკლედ, “ქოცებში” უკვე ზოგი მამალი “ნაცია”, ზოგიც მედროვე…

- 20 იანვარს აშშ-ის ახალი პრეზიდენტის, დონალდ ტრამპის ინაუგურაცია ხმაურიანი აქციების თანხლებით გაიმართა. რას ფიქრობთ მის საინაუგურაციო სიტყვაზე და მიიღებს, ბოლოს და ბოლოს, მას პრეზიდენტად ამერიკელი საზოგადოება?

- რაც ხდება, იმის მაჩვენებელია, რომ ვაშინგტონს, სამწუხაროდ, საქართველოსთვის კარგა ხანს არ ეცლება. ვერ გეტყვით, მიიღებს თუ არა ამერიკა ტრამპს, ეს თვითონაც არ იციან. ის, რომ ამერიკამ თავზე “ნაცარი წაიყარა” და აღიარა, რომ თურმე რუსეთის დაზვერვა ჩაერია აშშ-ის არჩევნებში, კიბერთავდასხმა მოხდა და ა.შ., ერთი მხრივ, აჩვენებს, რომ აშშ არ ყოფილა მთლად ისეთი ძლიერი სახელმწიფო, როგორიც გვეგონა, თუმცა, მეორე მხრივ, აშკარა ნიშნებია იმისა, რომ ამით ტრამპის იმპიჩმენტისთვის საფუძვლის შექმნას ცდილობენ. იქნება იმპიჩმენტი თუ არა, ძნელი სათქმელია. ტრამპი ცდილობს, გადაიტანოს პოლიტიკური აქცენტები საშინაო ვითარებაზე, აქედან გამომდინარე, მისი საგარეო ინტერესები შესუსტებულია. ამბობს იმასაც, რომ სურს, კარგი ურთიერთობა ჰქონდეს პუტინთან. ეს თუ მართლაც ასეც მოხდა, უნდა ვივარაუდოთ, რომ სერიოზული მხარდამჭერი ურთიერთობა ვერ ექნება საქართველოსთან. ყველაზე უარესი სცენარით, სახელმწიფოებრიობის შენარჩუნების კუთხით საქართველო საკმაოდ დიდი საფრთხის წინაშე შეიძლება აღმოჩნდეს, რადგან ჩვენი ქვეყნის სახელმწიფოებრივი დამოუკიდებლობის ყველაზე დიდი გარანტი სწორედ ამერიკის შეერთებული შტატებია. მოსკოვთან მართლა დაათბობს ტრამპი ურთიერთობას თუ არა, ესეც ძნელი სათქმელია, რადგან ვიდრე პრეზიდენტი გახდებოდა, ხშირად აკეთებდა ურთიერთგამომრიცხავ განცხადებებს და ცვლიდა თავის შეხედულებებს. როგორი იქნება პრეზიდენტი ტრამპი? – არავინ იცის, სრულიად არაპროგნოზირებადი ვითარებაა.

„კვირის პალიტრა“, 23 იანვარი, 2017 წელი

ინტერვიუ დავით უსუფაშვილთან: „რუსეთმა ყველა ხელშეკრულება ხიშტზე წამოაცვა!“ // „ვფიქრობ, პრემიერი აუხსნის მთავრობის წევრებს ამ ანაბანას და გააგებინებს, რომ „გაზპრომი“ კომბლეზე უფრო სერიოზული თემაა“

რუსუდან შელია

საქართველოსა და “გაზპრომს” შორის გაფორმებული ხელშეკრულების გასაჯაროებას ოპოზიცია და არასამთავრობო სექტორი ერთდროულად ითხოვს. ენერგეტიკის მინისტრი საპარლამენტო უმცირესობამ პარლამენტშიც დაიბარა, თუმცა კახი კალაძის განცხადებით, უმაღლეს საკანონმდებლო ორგანოს მხოლოდ მაშინ ეწვევა, თუ ამ საკითხით საპარლამენტო უმრავლესობა დაინტერესდება. როგორ მიმდინარეობდა შარშან “გაზპრომთან” მოლაპარაკებები და ზიანდება თუ არა ქვეყნის პოლიტიკური ინტერესი? “კვირის პალიტრას” საქართველოს პარლამენტის ყოფილი თავმჯდომარე დავით უსუფაშვილი ესაუბრება:

- თავდაპირველად უნდა აღინიშნოს, რომ საკითხს აქვს ენერგეტიკული, ფისკალური, პოლიტიკური და უსაფრთხოების მიმართულებები. ყველასთვის ცხადია, რომ ოკუპანტ რუსეთთან შეუძლებელია ისეთი შეთანხმების დადება, რომელიც ამ ოთხივე მიმართულებით ერთნაირად სასურველ შედეგს მოუტანს საქართველოს. ესე იგი, “გაზპრომთან” ახალი შეთანხმების გაფორმების პროცესში მთავარი იყო, რა მიმართულების ამოცანები ჩაითვლებოდა­ პრიორიტეტულად და რა რას შეეწირებოდა.

მთავრობაც ყოველთვის მიიჩნევდა,­ რომ დღემდე მოქმედი ხელშეკრულების პირობების შენარჩუნება საქართველოსთვის საუკეთესო ვარიანტი იქნებოდა.­ შარშან ამას მივაღწიეთ მრავალმხრივი მუშაობის შედეგად, დღეს კი ეს სასურველი შედეგი ვეღარ მივიღეთ. რატომ და რა შეიცვალა ამ ერთ წელიწადში­ – ცალკე საკითხია. ყველაფერი დეტალურად უნდა განემარტოს საზოგადოებას. გამოდის, რომ რაღაც მიმართულებით ჩვენმა სახელმწიფომ დათმო, თუმცა მმართველი წრეებისგან გვესმის, “როგორც იქნა, გვაიძულა რუსეთმა ჩვენთვის უფრო სასარგებლო ვერსიაზე წასვლაო”(?!).

მთავარი პრობლემა ის არის, რომ შეთანხმება გაუმჭვირვალედ დაიდო, არადა, ყოველ მოქალაქეს აქვს უფლება, იცოდეს, რა რის სანაცვლოდ დათმო მთავრობამ იმ შემთხვევაშიც კი, თუკი რაიმეს დათმობა გარდაუვალი იყო; ან რა ბერკეტები გამოიყენა ამ პროცესში. მჯერა, რომ ოკუპანტ სახელმწიფოსთან ურთიერთობაში არ შეიძლება პოლიტიკურად და მორალურად პრინციპული საკითხის ფულადი ან ენერგეტიკული ერთეულებით გაზომვა – 100 ლარს (100 კუბურ მეტრს) გადაგვიხდიან ხელშეკრულების პრინციპების შეცვლაში თუ 1 000 ლარს (1 000 კუბურ მეტრს). არა იმიტომ, რომ თვლა არ ვიცი და მეტი შემოსავალი არ მინდა ჩემი ქვეყნისთვის, არამედ იმიტომ, რომ ამ სახელმწიფოსგან ჩემი ქვეყნისთვის მოყენებული ზარალი პირდაპირი გაგებით მილიონჯერ მეტია და იგი აგრძელებს ზარალის მოყენებას ყოველდღიურად, როდესაც 100 თუ 1 000 ლარზე ვლაპარაკობთ.

რუსეთი თავისი პოლიტიკური მიზნების მისაღწევად ყველაზე დიდი ფასის გადამხდელია მსოფლიოში. ამიტომ შეუძლებელია, მას ხელშეკრულების პირობების გადახედვა­ ფულად-ენერგეტიკული მოსაზრებებით მო­ეთხოვა. პირიქით!.. ამიტომაც ვერ მივიღებთ­ მთავრობისგან მხოლოდ ფულად-ენერგეტიკულ არგუმენტებს. სხვა განზომილების ამოცანაა იმ ქვეყნის იძულება­ თუნდაც ერთი ხელშეკრულების პირობების დასაცავად, რომელმაც ყველა ხელშეკრულება ხიშტზე წამოაცვა და თავზე გადაგვახია! ამიტომაც არ კმარა წმინდა ენერგეტიკული და ფინანსური მოგება-წაგების ანგარიში.

- ანუ, თქვენი შეფასებით, საქართველო რუსეთის გადახდილ მაღალ პოლიტიკურ ფასს გაუაზრებლად წამოეგო?

- ამას დრო დაგვანახებს, თუმცა ჯობდა პრინციპის დაცვა და 10%-ის ნაცვლად თუნდაც 2%-ის ნატურით მიღება. ვიცი, როგორ არ ესმით ჩემი არგუმენტი ენერგეტიკოსებს, მაგრამ ასევე არ მესმის მე მათი! გაუგებარია, თუ დღემდე მოქმედი­ ხელშეკრულებით გათვალისწინებული ტრ­ან­ზ­იტის საფასური (10% ნატურით) საჯ­არო იყო, რატომ დავთანხმდით ახალი ფულადი საფასურის კონფიდენციალურობას? ამ კითხვის დამსმელებს მთავრობა აქეთ უტევს და ამით უფრო ამძაფრებს კითხვის აქტუალურობას… როგორ შეიძლება რუსეთთან საიდ­უმლო შეთანხმების დადება და მერე იმის ძახილი, სხვა 999 ხელშეკრულებაზე რატომ არავინ ღელავსო?..

ვფიქრობ, პრემიერ-მინისტრი აუცილებლად აუხსნის მთავრობის წევრებს­ ამ ანაბანას და გააგებინებს, რომ კომბლეს კომბლებზე სერიოზულ თემებზეა აქ ლაპარაკი. მინდა, აღმოჩნდეს, რომ ჩემი შფოთვა უსაფუძვლოა; მინდა, მთავრობა სწორედ ამაში მეხმარებოდეს და არა იმის გააზრებაში, როგორი საცოდ­ა­ვი­ არარაობა ვარ მე და ქვეყნისთვის უანგაროდ დამაშვრალია თვითონ.

„კვირის პალიტრა“, 23 იანვარი, 2017 წელი

„დღეს ვანო მერაბიშვილი ტრაგიკულ ვითარებაშია – ის ციხეში ორივე მხარემ მიაგდო“ // „ნიკა მელია თუნდაც მცირე დეტალში სააკაშვილს რომ არ დაეთანხმოს, მესია მას უბრალოდ, ააორთქლებს…“ // ინტერვიუები ნუგზარ წიკლაურთან, ოთო კახიძესთან და გია ხუხაშვილთან

რუსუდან შელია

პარტიის რიგით მეშვიდე ყრილობაზე “ნაცმოძრაობამ” ახალი პოლიტსაბჭოს წევრები დაასახელა, წესდებაც შეცვალა და საარჩევნო სიის ათეულში მინიმუმ სამი ქალის მონაწილეობაც დააანონსა, თუმცა გენერალური მდივანი უცვლელად დატოვა და როგორც გაირკვა, ამაოდ – ყრილობის დასრულებიდან ზუსტად ერთ საათში ვანო მერაბიშვილმა სოციალურ ქსელში განაცხადა, რომ “ნაციონალური მოძრაობის” გენერალურ მდივნად დატოვება მასთან არავის შეუთანხმებია. ბუნებრივია, ამ საჯარო “პოსტის” შემდეგ ლოგიკურად გაჩნდა კითხვა – უარყო თუ არა თანაგუნდელების მსგავსად სააკაშვილი შს ყოფილმა მინისტრმაც.

———

როგორც ნუგზარ წიკლაური „კვირის პალიტრასთან” აცხადებს, პოლიტსაბჭო პატიმრობაში მყოფი პარტიის მოქმედი გენერალური მდივნისთვის საგანგებო მიმართვის გაგზავნას აპირებს და მეტიც, ვანო მერაბიშვილთან შეხვედრას “ნაცმოძრაობის” პოლიტსაბჭოს ახალი თავმჯდომარე ნიკა მელიაც გეგმავს.

ნუგზარ წიკლაური: არც გვიფიქრია, რომ მერაბიშვილის გადაყენებაზე­ გვემსჯელა. ყრილობამდე მისი პოზიცია უცნობი იყო და ახალი გენერალური მდივნის დანიშვნაზე საუბარი მინიმუმ უხერხული იქნებოდა.

- დიდი ხანია, ვრცელდება ინფორმაცია, რომ მერაბიშვილმა პოლიტსაბჭოს წერილი გამოუგზავნა… ასეც რომ არ იყოს, რატომ გახდა ამ დრომდე გაურკვეველი, სააკაშვილისგან მიდის თუ პარტიის გენერალურ მდივნად რჩება?

- დიდი ხანია ჩვენი ყოფილი თანაგუნდელები მითურ წერილებზე საუბრობენ­, თუმცა მსგავსი გზავნილი არც მე და არც სხვა ვინმეს უნახავს. უახლოეს დღეებში პოლიტსაბჭო ვანო მერაბიშვილს საგანგებოდ მიმართავს, რომ გაგვარკვიოს, რომელ ფლანგზე რჩება. ამასთან, ნიკა მელია მასთან­ პირად შეხვედრას გეგმავს. რაც შეეხება გაურკვევლობას, მერაბიშვილის დღევანდელი მდგომარეობა სპეციფიკურია, ვითვალისწინებთ, რომ მისი ნებისმიერი განცხადება შესაძლოა საპატიმროში მის საზიანოდ გამოიყენონ.

- საპატიმროში კიდევ ერთი თქვენი თანაგუნდელი – ბაჩო ახალაიაა, მისი “ნაცმოძრაობის” მიმართ მხარდაჭერაც კითხვის ნიშნის ქვეშ დგას?

- ბაჩო ახალაიას პოზიცია კითხვის ნიშნის ქვეშ არც ერთ ეტაპზე არ დამდგარა – მან არაერთხელ დააფიქსირა მხარდაჭერა. დღეს ყველა ჯანსაღად მოაზროვნეს ესმის, რომ პარტია პოლიტიკოსების მცირე ჯგუფმა დატოვა, რომლებიც დარწმ­უნებული ვარ, “გირჩისა” და გიორგი ვაშაძის, მანამდე კი ოქრუაშვილისა და ნინო ბურჯანაძის ბედს გაიზიარებენ. ბოკერია-უგულავას გუნდი გადამწყვეტ მომენტში ხალხთან არ დადგა და ამომრჩეველს უღალატა. ისე, მათ პოლიტიკური სინდისი რომ ჰქონოდათ, პარლამენტში მანდატებს დატოვებდნენ – ყველამ კარგად იცის, რომ ისინი “ნაცმოძრაობის” დამსახურებით გახდნენ დეპუტატები.

- ყრილობაზე აღნიშნეთ, რომ საპატიმროში­ დარჩენილ თქვენს თანაგუნდელებს ღირსეულად დაიხსნიდით. ეს მინიშნება იყო, რომ გიგი უგულავამ საპატიმრო უღირსად დატოვა?

- გიგი უგულავას საპატიმროდან დახსნა ლოგიკურად წარიმართა – კონკრეტული მტკიცებულება არ მაქვს, მაგრამ ლეგიტიმური კითხვების დასმა ნამდვილად შემიძლია: როგორ მოხდა, რომ ადამიანმა, რომლის პოლიტიკურ დაკავებაზე სრულიად საერთაშორისო ორგანიზაციები თანხმდებოდნენ, ერთ დღესაც განაცხადა, რომ სამოხელეო საქმიანობისთვის იყო დაკავებული,­ რის შემდეგაც სასწაულებრივად გაიღო ციხის კარი, რომლის გასაღები მხოლოდ ბიძინა ივანიშვილს აქვს? მეტიც, მთავარი პროცესი უგულავას ციხიდან გამოსვლის შემდეგ დაიწყო – მან დაგროვილი პოლ­იტიკური ენერგია ივანიშვილის ხელისუფ­ლების ნაცვლად, “ნაცმოძრაობის” მწვავე­ კრიტიკაში დახარჯა. ამ კითხვებს მალე შესაბამისი პასუხებიც გაეცემა.

———-

ვანო მერაბიშვილის ერთ-ერთი ადვოკატი ოთო კახიძე ყოფილ თანაგუნდელებს ურჩევს, ჯერ გენერალური მდივნის პოზიცია გაარკვიონ და სურს თუ არა ვანო მერაბიშვილს პარტიულ თანამდებობაზე დარჩენა, ამის შემდეგ ისაუბრონ:

- ვანო მერაბიშვილის განცხადება ნიშნავს თუ არა, რომ “ნაცმოძრაობის” გენერალური მდივანი რეალურად მხარს თქვენს ფლანგს უჭერს?

- როდესაც მასთან ციხეში გახლდით, მითხრა, რომ პარტიულ ბატალიებში­ ჩართვას არ აპირებს. დეკემბრის ბოლოს ჰქონდა სურვილი, ერთიანობის შესანარჩუნებლად პოლიტსაბჭო შეკრებილიყო და ყრილობის დეტალებზე ემსჯელათ, თუმცა ამ პოზიციას “ნაცმოძრაობის” წევრებმა ბოიკოტით უპასუხეს.

- მაშინ რატომ დაიწყო თქვენმა ფლანგმა­ საუბარი წერილზე, რომელიც ამ დრომდე არ გასაჯაროებულა?

- ვანო მერაბიშვილმა ციხიდან ლაკონიური წერილი გამოგზავნა, რომელშიც ყრილობის წესების დაზუსტებას ითხოვდა, მის პოლიტიკურ პოზიციაზე საუბარი არ ყოფილა. ამ პერიოდში უგულავაც საპატიმროში გახლდათ. მერაბიშვილი ითხოვდა, შვიდიათასიანი ყრილობისთვის დელეგატების შერჩევის წესი გაწერილიყო, ასევე დაზუსტებულიყო რეგიონული კონფერენციების ჩატარების განაწესი.

- დაანონსებულია, რომ მერაბიშვილთან შეხვედრას ნიკა მელია გეგმავს...

- არ მაქვს მოლოდინი, რომ ვანო მერ­აბიშვილი ამ ბატალიებში ჩართვის სურვილს გამოთქვამს… თუ პარტიას ვანო მერაბიშვილის გენერალურ მდივნად დატოვება სურდა, ჯერ უნდა გაერკვიათ პოზიცია და გადაწყვეტილება ამის შემდეგ მიეღოთ.

———-

გია ხუხაშვილი, ექსპერტი: - მერაბიშვილის განცხადება არ მიანიშნებს მის მკვეთრ პოლიტიკურ პოზიციას. პრობლემაც იმაშია, რომ მერაბიშვილს არც ერთი მხარე არ ელაპარაკება. მისი რეაქციაც ადეკვატური იყო – როდესაც პარტიის გენერალურ მდივნად დატოვებაზეა საუბარი, “ნაცმოძრაობას” მისთვის კითხვა უნდა დაესვა, თუმცა დღეს მერაბიშვილი ტრაგიკულ ვითარებაშია – ის ციხეში ორივე მხარემ მიაგდო. რეალურად ის არავის სჭირდება. უბრალოდ, “ნაცმოძრაობას” თავის ფლანგზე­ მნიშვნელოვანი ფიგურები აღარ შერჩა, უგულავას გუნდი კი იქმნის ილუზიას, რომ ისინი დამოუკიდებლები არიან. ყრილობაზე კარგად გამოჩნდა, რომ პარტიაში დარჩა მხოლოდ მესია და მისი მრევლი, უგულავას მხარეს კი – “ძრავა” ანუ ინტელექტუალური რესურსი.

- მიხეილ სააკაშვილისგან მოვისმინეთ, რომ “ნაცმოძრაობასთან” შერკინებაში ივანიშვილი პირველ­ად დამარცხდა და პარტიის დაშლა ვერ შეძლო...

- 20 იანვარს პარტიული ყრილობა კი არა, რელიგიური სექტის რიტუალი ვიხილეთ. ყრილობაზეც სწორედ სექტისთვის დამახასიათებელი მოძრაობები და გამოთქმები მოვისმინეთ და ვიხილეთ, მეტიც, შეკრებაზე ვირტუალურად ჩაერთო, როგორც სექტისთვის არის დამახასიათებელი. რაც შეეხება სააკაშვილს, ზოგადად მას ნებისმიერი დეტალის დიად გამარჯვებად გამოცხადება უყვარს. ასე რომ, “ნაცმოძრაობასთან” ივანიშვილის დამარცხებაზე­ საუბარი არასერიოზულია. პარტიისა და მისი განაყოფის არსებული კონფიგურაცია დღეს ხელისუფლებისთვის ბევრად პრობლემატურია, ვიდრე ერთი მონოლითური პარტია. ივანიშვი­ლს კარგად ესმის, რომ მტრები ერთ გემზე უნდა გყავდეს.

- ანუ, ნიკა მელია და პოლიტსაბჭოს ახალი წევრებიც მხოლოდ მრევლს წარმოადგენენ და პოლიტიკური რესურსი არა აქვთ?

- მნიშვნელობა არ აქვს, ვინ იქნება გენერალური მდივანი ან პოლიტსაბჭოს თავმჯდომარე, გადაწყვეტილებას ერთი ადამიანი იღებს­. მელიამ გადაწყვეტილება დამოუკიდებლად რომ მიიღოს და თუნდაც მცირე დეტალში სააკაშვილს არ დაეთანხმოს, მესია მას უბრალოდ, ააორთქლებს… ერთადერთი, რაც მთელ ამ პროცესში­ გასათვალისწინებელია, “ნაცმოძრაობის” 15%-იანი სტაბილური მხარდამჭერია, ეს მრევლი იმდენად ძლიერია საკუთარ რწმენაში, რომ ყოველ არჩევნებზე მესიას საარჩევნო ხმის სახით ხარკს უხდიან. ამ 15%-ს მომავალშიც ვერავინ დაშლის – ამ “მარაგის” მითვისების ან გადაბირების იმედი არც უგულავას უნდა ჰქონდეს.

———————

„რეზონანსი//მთელი კვირა“, 23 იანვარი, 2017 წელი

„ნაცმოძრაობის“ ფრაქციების გაყოფა რეგიონებში 30 იანვრიდან დაიწყება

ნინო ქეთელაური

კითხვაზე, „ნაციონალური მოძრაობის“ გაყოფის შემდეგ, როგორ განაწილდებიან მათი დეპუტატები სხვადასხვა საკრებულოში, “ევროპული საქართველოს” ლიდერები პასუხობენ, რომ ეს პროცესი დაახლოებით 30 იანვრიდან დაიწყება; “ნაცმოძრაობაში” კი განმარტავენ, რომ თითეულმა დეპუტატმა გადაწვეტილება ინდივიდუალურად უნდა მიიღოს და ვინ სად წავა, ამის შემდეგ გახდება ცნობილი.

როგორც “მთელი კვირას” “ნაციონალური მოძრაობის” აჭარის ორგანიზაციაში განუცხადეს, აჭარის უმაღლეს საბჭოში პარტიის სულ 5 დეპუტატია წარმოდგენილი და ხუთივე “ნაცმოძრაობაში” რჩება. აქვე შეგახსენებთ, რომ თბილისის საკრებულოში “ნაციონალური მოძრაობის” ორი ფრაქცია დეპუტატების თანაბარი რაოდენობით (50/50-ზე) გაიყო.

პარტია “ევროპული საქრთველოს” წევრი ირმა ნადირაშვილი “მთელ კვირასთან” საუბრისას აცხადებს, რომ სხვა საკრებულოებში დეპუტატების საკითხი ბოლომდე გადაწყვეტილი არ არის და ეს პროცესი მომდევნო კვირიდან დაიწყება. “ჯერ-ჯერობით მხოლოდ თბილისის საკრებულოა ცნობილი. რაც შეეხება სხვა საკრებულოებს, სავარაუდოდ, მომავალი კვირიდან, დაახლოებით, 30 რიცხვიდან დავიწყებთ ამ პროცესს”, – აცხადებს ირმა ნადირაშვილი.

კითხვაზე, ვინ სად მოიაზრება და დეპუტატებს გადაწყვეტილებები მიღებული აქვთ თუ არა, ნადირაშვილი პასუხობს, რომ “გადაწვეტილებები შეიძლება უკვე მიღებულია, მაგრამ ფორმალურად გაფორმებული ჯერ-ჯერობით არ არის”.

“ნაციონალური მოძრაობის” ერთ-ერთი ლიდერი გიორგი ბარამიძე კი აცხადებს, რომ ყველა დეპუტატი გადაწვეტილებას ინდივიდულურად მიიღებს. გადაწყვეტილებებს თითოეული დეპუტატი ინდივიდუალურად მიიღებს, რის შემდეგაც სხვადასხვა საკრებულოებში ფრაქციები შესაბამისად დაკომპლექტება”, – აცხადებს გიორგი ბარამიძე და აღნიშნავს, რომ ვის მხარეს უფრო მეტი დეპუტატი დარჩება და საერთო ჯამში, პროპორციულად როგორ განაწილდება, ამაზე წინასწარ საუბარი არასწორია. თუმცა, აღნიშნავს, რომ “ნაციონალური მოძრაობა” ყოველთვის ყველაზე დიდი პარტია იყო და ასეთად დარჩება.

“ნაციონალური მოძრაობა” ყველაზე დიდი პარტიაა, არა მარტო როგორც ოპოზიციური, არამედ, ზოგადად პოლიტიკური პარტია და ასეთად დარჩება კიდეც მიუხედავად იმისა, ინდივიდუალურად რამდენი ადამიანი გამოეყოფა პარლამენტში, თუ სხვადასხვა საკრებულოში. ასე რომ, ეს არ იქნება განმსაზღვრელი ჩვენი არც პოლიტიკისა და არც მოქმედებებისა. ახლა წინასწარ იმაზე საუბარი, დეპუტატების რაოდენობა პროპორციულად როგორ განაწილდება, ჩემი მხრიდან მარჩიელობა იქნება და არ არის სწორი. როცა საბოლოოდ ჩამოყალიბდება აზრი, ეს ყველაფერი მაშინ გახდება ცნობილი. ეს ხომ ჩვეულებრივი დინამიური პროცესია, ზოგი შემოგვიერთდება, ზოგი გავა”, – აცხადებს გიორგი ბარამიძე.

„რეზონანსი//მთელი კვირა“, 23 იანვარი, 2017 წელი

ინტერვიუ თამარ კორძაიასთან: „რესპუბლიკელები“ დავით უსუფაშვილის მომავალ პარტიასთან თანამშრომლობას გამორიცხავენ“ // „თანამშრომლობა რომ შესაძლებელი ყოფილიყო, მაშინ ეს ხალხი პარტიიდან არ წავიდოდა“

გვანცა ღვედაშვილი

„რესპუბლიკური პარტია“ მუშაობის აქტიურ ფაზაში გადადის. პარტიაში მიმდინარე ცვლილებები, რომლები უკანასკნელ დღეებში განხორციელდა სწორედ აღნიშნულზე მიუთითებს. შეგახსენებთ, რომ პარტიის პოლიტიკურ მდივნად დავით ბერძენიშვილის ნაცვლად თამარ კორძაია აირჩიეს, რომელმაც პარტიის მომავალ გეგმებზე და მიმდინარე მოვლენებზე გვესაუბრა.

- რამ განაპირობა პარტიაში განხორციელებული ცვლილებები?

- ჩვენ ვართ ოპოზიციური პარტია, შესაბამისად, ვფიქრობთ მომავალზე, განახლებებსა და ადამიანების მოზიდვაზე. ამიტომ გადავწყვიტეთ, რომ საჭირო იყო გარკვეული ორგანიზაციული ცვლილებების განხორციელება. პარტიის პირველი პირი ისევ ხათუნა სამნიძე იქნება, პოლიტიკური მდივანი, ანუ პარტიის მეორე პირი – მე და აღმასრულებელი სამდივნოს თავჯდომარე – ინგა მაღრაძე. გარდა ამისა, დავამტკიცეთ თემები, რომლებზეც უნდა ვიმუშაოთ. ჩვენ გავაგრძელებთ ადგილობრივი თვითმმართველობის რეფორმაზე მუშაობას, რადგან რესპუბლიკური პარტიის იდეები წინასაარჩევნოდ გაზიარებული იყო ხოლმე მმართველი პარტიების მიერ, მაგრამ შემდგომ ბოლომდე აღარ მიყავდათ.

თვითმმართველობის რეფორმის შედეგად ვთავზობთ მოსახლეობის მეტ ჩართულობასა და 2-ჯერ მეტ დეცენტრალიზაციას. ცენტრალური ხელისუფლების როლის შესუსტება უნდა ხდებოდეს ადგილობრივი საკითხების გადაჭრაში და სწორედ ამ მიზნით ვთავაზობთ მოსახლეობას ორდონიან თვითმმართველობას. ამ პოზიციის თაობაზე მოსახლეობას დამატებით მივაწვდით ინფორმაციას.

- თვითმმართველობის არჩევნებში დამოუკიდებლად მიიღებთ მონაწილეობას?

- ამ წუთას ამაზე საუბარი ზედმეტია. ჩვენ ნამდვილად ვიცით, რომ მონაწილეობას ვიღებთ ამ არჩევნებში, მაგრამ პოლიტიკური ფონი იმდენად რთული და გაურკვეველია, რომ ჩვენ არ ვიცით მისაღები პლატფორმა რომელი იქნება, ან იქნება თუ არა. ამიტომ ამჟამად ამ კითხვაზე პასუხი არ გვაქვს.

- ჩვენთან საუბარში დავით უსუფაშვილმა განაცხადა, რომ მისი გუნდი აპირებს თვითმმართველობის არჩევნებში მონაწილეობას და საკმაოდ კარგ შედეგსაც ელოდებიან. როგორ ფიქრობთ, რამდენად კონკურენტული იქნება მისი ახალი პარტია?

- ჯერ ერთი, მას პარტია არ შეუქმნია და ამაზე ჯობს შემდგომ ვილაპარაკოთ, როცა შექმნის. “რესპუბლიკელებს” არცერთ პარტიასთან შერკინების პრობლემა არ ჰქონიათ. ჩვენ ახლა “ქართულ ოცნებას” ვეჭიდებით, რომელიც კონსტიტუციური უმრავლესობით არის. პოლიტიკაში როცა ხარ, ნებისმიერ პოლიტიკურ ძალას უნდა დაუპირისპირდე, თუ ის შენს იდიოლოგიას არ იზიარებს.

- დავით უსუფაშვილთან თანამშრომლობის საკითხს თუ განიხილავთ და რამდენად შესაძლებლად მიგაჩნიათ მომავალში მასთან კონტაქტი?

- თანამშრომლობა რომ შესაძლებელი ყოფილიყო, მაშინ ეს ხალხი პარტიიდან არ წავიდოდა.

- რაც შეეხება საკონსტიტუციუო კომისიის მუშაობას, როგორ ფიქრობთ, შეძლებენ 3 თვეში იმ სამუშაოს საფუძვლიანად შესრულებას, რომელიც მათ აკისრიათ?

- “რესპუბლიკელებს” არ გვაქვს იმის რწმენა, რომ შემუშავებული პაკეტი იქნება გარანტი იმისა, რომ ხელისუფლება სამართებლივი სახელმწიფოს გარანტი იქნება. მთავარი ძალაუფლების დანაწილების პრინციპის მოქმედებაა, როდესაც საკანონმდებლო, აღმასრულებელი და სასამართლო ხელისუფლება ერთმანეთისგან რეალურად არიან დამოუკიდებელნი. ჩვენ ვიცით, რომ ყველა სახელმწიფო შტო არის ერთი პირის ხელში, ანუ დღეს გვაქვს პერსონალური უპასუხისმგებლო მმართველობის ფაქტი და არა ის, რასაც ჩვენ ვითხოვდით, დეპერსონალიზაციას და სტრუქტურულ რეფორმებს. აქედან გამომდინარე, დღეს, ჩვენ მიგვაჩნია, რომ პრეზიდენტის ინსტიტუტი და თავად პრეზიდენტი არის ერთადერთი გარანტი იმისა, რომ ქვეყანაში მეტნაკლები ბალანსი არსებობდეს.

ჩვენ დიდი ყურადღებით ვაკვირდებით რა გადაწყვეტილებას მიიღებენ პრეზიდენტის არჩევის წესთან დაკავშრირებით. ახლა პრეზიდენტის მხოლოდ პარლამენტის მიერ არჩევა იმის ნიშანია, რომ საპარლამენტო მმართველობა შესაძლოა ერთი კონკრეტული პირისთვის ხელისუფლების განმტკიცების საშუალებად გადაიქცეს. პოლიტიკური კონტექსტით ნათელია, რომ ხელისუფლების სამივე შტო ერთი პირის ხელშია, ეს იმას ნიშნავს პრეზიდენტის პირდაპირი არჩევის წესის ცვლილება დამაზიანებელია დემოკრატიისთვის, ასევე უკიდურესად დამაზიანებელი იქნება, პრეზიდენტის იმ სახელისუფლებო უფლებამოსილებების შეკვეცა, რომელიც დღეს მას გააჩნია.

„რეზონანსი//მთელი კვირა“, 23 იანვარი, 2017 წელი

რა შემთხვევაში გამოიყენებს პრეზიდენტი ვეტოს უფლებას?

პრეზიდენტის საპარლამენტო მდივანი აცხადებს, რომ სასამართლო რეფორმის „მესამე ტალღის“ ზოგიერთი ნორმა ვენეციის კომისიის რეკომენდაციებს ეწინააღმდეგება

ნინო ქეთელაური

“დღევანდელი კანონპროექტით, სასამართლოებს თავმჯდომარეებს უნიშნავს იუსტიციის საბჭო, რაც წინააღმდეგობაში მოდის ვენეციის კომისიის მოსაზრებასთან და იმ ფილოსოფიასთან, რომ ჩვენ არ გვჭირდება სასამართლოების დირექტორები და მოსამართლეებს საიმისოდ ვენდობით, რომ მათ თვითონ აირჩიონ შესაბამისად კვალიფიციური პირი”, – ამის შესახებ პრეზიდენტის საპარლამენტო მდივანმა ანა დოლიძემ “მთელ კვირასთან” საუბრისას განაცხადა.

შეგახსენებთ, რომ სასამართლო რეფორმის “მესამე ტალღის” ფარგლებში საკანონმდებლო ცვლილებათა პაკეტი პარლამენტმა მესამე მოსმენით მიიღო, რასაც ადვოკატთა ასოციაციის თავმჯდომარე, ზაზა ხატიაშვილი აპროტესტებს და პრეზიდენტს ვეტოს გამოყენებისკენ მოუწოდებს. მისი თქმით, აღნიშნული რეფორმით, სასამართლოს “მურუსიზაცია” და დისკრედიტაცია მოხდება, რასაც ნაწილობრივ სხვა იურისტებიც იზიარებენ. მისი მოთხოვნის ფარგლებში, პრეზიდენტის საპარლამენტო მდივანი სხვადასხვა ჯგუფთან კონსულტაციებს მართთავს, რათა პრეზიდენტმა გადაწვეტილება 25 იანვრამდე მიიღოს.

ანა დოლიძე: კიდევ ვისთან გვექნება კონსულტაციები, ამ ეტაპზე ჯერ არ ვართ შეჯერებული. სავარაუდოდ, გაგრძელდება სხვადასხვა ჯგუფებთან. კოკრეტულად ვინ იქნება, ჯერ ვერ გეტყვით.

- მისაღებია თუ არა თქვენთვის ადვოკატთა ასოციაციის თავმჯდომარის არგუმენტები, რომლითაც ის ამტკიცებს, რომ სასამართლოს დისკრედიტაცია მოხდება?

- საქმე ისაა, რომ ჩვენ ვესაუბრეთ ძალიან ბევრ ჯგუფს, ზოგს ფორმალურად, ზოგსაც არაფორმალურად და “მესამე ტალღასთან” დაკავშირებით ჯერ-ჯერობით მოსაზრებებს ვაგროვებთ. რეალურად ეს ის ჯგუფებია, ვინც კარგად იცის სასამართლო სისტემა შიგნიდან და უწევს მასთან მუშაობა. შესაბამისად, ამ საკითხთან დაკავშირებით მათ აზრი მოეკითხებათ. ეს “მესამე ტალღის” პროექტი საგულისხმოა იმდენად, რამდენადაც ძალიან შეიცვალა წერის პროცესში. მოგეხსენებათ, რომ დიდი ხანია, რაც მის მისაღებად მიმდინარეობს მზადება, ჯერ კიდევ წინა პარლამენტმა დაიწყო. მასთან დაკავშირებით არის ძალიან ბევრი მოსაზრება და თვითონ წერის პროცესში მისი შინაარსი ბევრჯერ შეიცვალა. ამიტომ, ჩვენ რომ გავიგოთ, რა ეწერა მანამადე, რა შეიცვალა და სასამართლოსთან მიმართებით, საით წავიდა ჩვენი სახელმწიფოს პოლიტიკა, ცოტა არ იყოს შრომატევადი პროცესია გასავლელი და ახლა სწორედ ამას ვაკეთებეთ.

- რა არის თქვენთვის ბუნდვანი და ყველაზე გაურკვეველი ნაწილი, რაც დაზუსტებს საჭიროებს?

- მაგალითად, ერთი ძალიან კონკრეტული საკითხი, რაზეც ვენეციის კომისიას თავისი აზრი გამოთქმული აქვს და საკმაოდ პოზიტიურად აფასებდა, ეს იყო სასამართლოს თავმჯდომარეების არჩევა-დანიშვნის საკითხი. ანუ, წინა ვერსიაში ეწერა, რომ სასამართლოები (რაიონული იქნება თუ სააპელაციო) თვითონ ირჩევენ საკუთარ თავმჯდომარეს. ეს ვერსია იცოდა ვენეციის კომისიამ და მოიწონა კიდეც. თუმცა, ბოლოში ეს შეიცვალა და დღევანდელი კანონპროექტით სასამართლოებს თავმჯდომარეებს უნიშნავს იუსტიციის საბჭო, რაც წინააღმდეგობაში მოდის ვენეციის კომისიის მოსაზრებასთან და იმ ფილოსოფიასთან, რომ ჩვენ არ გვჭირდება სასამართლოების დირექტორები და მოსამართლეებს საიმისოდ ვენდობით, რომ მათ თვითონ აირჩიონ შესაბამისად კვალიფიციური და კომპეტენტური პირი. აი, ეს არის ის ერთ-ერთი საკითხი, რასაც ამ შეხვედრების განმავლობაში ვიკვლევთ.

- და რა შემთხვევაში გამოიყენებს პრეზიდენტი ვეტოს უფლებას?

- საბოლოო ჯამში ჩვენ ალბათ ყველა მხარესთან, მათ შორის პარლამენტთან, იუსტიციის სამინისტროსთან, უზენაეს სასამართლოსთან გვექნება მცდელობები, რომ შევჯერდეთ. ამის შედეგ გადაწყდება ყველაფერი.

- პრეზიდენტმა გადაწყვეტილება 25 იანვრამდე უნდა მიიღოს…

- ნამდვილად ასეა, ეს არის ვადა, რომლის მიხედვითაც ჩვენ ვხელმძღვანელობთ.

„რეზონანსი//მთელი კვირა“, 23 იანვარი, 2017 წელი

რეალურია თუ არა სამ თვეში ახალი კონსტიტუციის დაწერა

სპეციალისტთა ნაწილი მიიჩნევს, რომ საკონსტიტუციო კომისიას მუშაობისათვის მეტად მცირე დრო აქვს გამოყოფილი

სალომე სარიშვილი

საკონსტიტუციო კომისიამ პირველი სამუშაო სხდომა 21 იანვარს გამართა, რომელზეც კონსტიტუციაში შესატან რამდენიმე ცვლილებაზე იმსჯელეს. მმართველი ძალის წარმომადგენლებისა და კომისიის წევრების წინასწარი ცნობით, საკონსტიტუციო ცვლილებების პაკეტი, რომელიც თითქმის ყველა მიმართულებას შეეხება, 30 აპრილს იქნება მზად, რაც იმას ნიშნავს, რომ კომისია მასშტაბური საკონსტიტუციო ცვლილებების პაკეტის მომზადებისთვის 3 თვეზე ცოტა მეტი დრო აქვს.

საპარლამენტო უმრავლესობაში აცხადებენ, რომ ცვლილებების პაკეტის მომზადების შემდეგ მისი საყოველთაო განხილვა გაიმართება, ასევე დაელოდებიან ვენეციის კომისიის დასკვნას. შესაბამისად, თავდაპირველ ვერსიაში შეიძლება გარკვეული ცვლილებები შევიდეს და პარლამენტი მას მხოლოდ ამის შემდეგ უყრის კენჭს. “ქართული ოცნების” წევრი მამუკა მდინარაძე კენჭისყრის სავარაუდო თარიღად წლევანდელი გაზაფხულის ბოლოს, ან, უკიდურეს შემთხვევაში, მომავალი წლის გაზაფხულს ასახელებს.

თუმცა, კონსტიტუციონალისტების ნაწილი პირდაპირ აცხადებს, რომ შესასრულებელი სამუშაოების მასშტაბურობის გამო, კომისიისათვის გამოყოფილი 3-თვიანი ვადა მეტისმეტად მცირეა. მაგალითად, ვახტანგ ძაბირაძე მიიჩნევს, რომ ამ ვადაში კონსტიტუციის სერიოზული გადახედვა ვერ მოხერხდება, ხოლო თუკი მოხერხდა, დიდი ალბათობით ისევ ხელახლა გადასახედ დოკუმენტს მივიღებთ. ამიტომ ძაბირაძეს არ ესმის რატომ შეარჩიეს ასეთი დროის მონაკვეთი.

“თუ ეს პრეზიდენტის არჩევნებთანაა დაკავშირებული, არ მგონია, რომ ეს ნაწილი, ვგულისხმობ მისი პირდაპირი გზით არჩევის წესს, ქვეყნისთვის დამღუპველი იყოს. ისევე როგორც მთავრობის გადაყენება-არგადაყენების საკითხი და პროკურატურასთან, სასამართლოსთან დაკავშირებული საკითხები. ბევრი საკითხებია, რომელსაც სერიოზული მუშაობა სჭირდება. რა თქმა უნდა, შეიძლება ერთი კაცი დაჯდეს და ეს ყველაფერი ერთ თვეში გააკეთოს, მაგრამ ასეთ შემთხვევაში ეს იქნება ერთი კაცის კონსტიტუცია,” – ამბობს “მთელ კვირასთან” საუბრისას ვახტანგ ძაბირაძე. მისი შეფასებით, თავად კომისიის მუშაობის პროცედურაა შესაცვლელი. ამბობს, რომ იმ შემთხვევაში, თუკი გვსურს კონსტიტუცია პოლიტიკური გავლენებისგან მაქსიმალურად გავათავისუფლოთ და ამასთანავე შევძლოთ ამ პროცესში რაც შეიძლება ფართო საზოგადოება ჩავრთოთ, მაშინ საჯარო განხილვები უნდა მოვაწყოთ და ეს ისე გავაკეთოთ, რომ მასში სურვილისამებრ, ყველა ადამიანი ჩავრთოთ – მნიშვნელობა არ აქვს ის კონსტიტუციონალისტი იქნება თუ არა.

„თუ ჩვენ ამ გზით არ წავალთ და საზოგადოებას პროცესში არ ჩავრთავთ, მიღებული კონსტიტუცია, როგორც ეს უწინ ხდებოდა, იქნება მმართველი ძალის, ანუ “ქართული ოცნების” კონსტიტუცია. ახლა არის “ნაციონალების” კონსტიტუცია, უწინ იყო შევარდნაძის და ახლა იქნება “ოცნების”. ერთხელ და სამუდამოდ ხომ უნდა მივიღოთ საჭირო კონსტიტუცია?! მოსწრებით, რა თქმა უნდა, მოესწრება, მაგრამ რამდენად ხარისხიანი იქნება ის, ამაზეა ახლა საუბარი. რამდენად იქნება ეს კონსტიტუცია მიახლოებული მოქალაქეებთან, ესაა მნიშვნელოვანი,” – ამბობს ვახტანგ ძაბირაძე. მისთვის გაუგებარია რატომ აჩქარებს მმართველი პარტია პროცესებს.

“ვფიქრობ, კონსტიტუციაში შესწორებების შეტანაში მაქსიმალური მონაწილეობა ხალხს უნდა მივაღებინოთ. მხოლოდ ასეთ შემთხვევაში იქნება ის დახვეწილი, საზოგადოებაზე, ქვეყანაზე მორგებული და რაც მთავარია – ლეგიტიმური. მომდევნო სხდომებისთვის ჩემს აზრს აუცილებლად გავგზავნი, სადაც მივუთითებ, რომ თუ ჩვენ ახალი რედაქციით მიღებულ კონსტიტუციას 2020 წლიდან ავამოქმედებთ და შესაბამისს დათქმასაც გავაკეთებთ, მაშინ ის პოლიტიკური გავლენებისგან მინიმუმდე დავა. ვფიქრობ, ამის გააზრებაა საჭირო, მხოლოდ მუხლების ჰარმონიზაცია კონსტიტუციის სპეციფიკას არ მოიცავს,” – მიიჩევს კონსტიტუციონალისტი.

კიდევ ერთი კონსტიტუციონალისტი და საკონსტიტუციო კომისიის წევრი ვახტანგ ხმალაძე კი ეჭვობს, რომ ამ დროში სრულფასოვანი განხილვების ჩატარება ვერ მოხერხდება.

“კომისიებში შემოსული წინადადებები საკმაოდ ბევრია და რაც მთავარია, ერთმანეთისგან ძალიან აცდენილი, პრინციპულად სხვადასხვა საკითხები. ეჭვი მეპარება, რომ სრულფასოვანი განხილვები და მით უფრო, შემდგომ შეთანხმების მიღწევა ასეთ მოკლე დროში იყოს შესაძლებელი,” – აცხადებს “მთელ კვირასთან” საუბრისას ვახტანგ ხმალაძე. მისივე თქმით, არის ბევრი საკითხი, რომელიც ფართო განხილვებს საჭიროებს, თუმცა ამბობს, რომ ამ გადმოსახედიდან ყველაზე პრობლემურად პარლამენტის არჩევნების სისტემა და პრეზიდენტის არჩევის წესი ჩანს. ხმალაძის თქმით, ამ ორ საკითხს დიდი პოლიტიკური დატვირთვა აქვს, რაც ასევე ინტერესების შეჯახებას იწვევს. მისი აზრით, ამ ნაწილში შეთანხმების მიღწევა ძალიან რთული იქნება და მითუმეტეს მოკლე დროში.

„ასევე ძალიან მნიშვნელოვანია სასამართლო სისტემასთან დაკავშირებული თემა, რომელზეც ვფიქრობ, ასევე ძალიან ფართო განხილვებს საჭიროებს. ვნახოთ, როგორი იქნება დამოკიდებულება თავად კომისიის წევრებს შორის, ამაზე წინასწარ საუბარი ძალიან ძნელია. თუ გახსოვთ ისიც ითქვა, რომ თუ ვერ მოესწრო, კომისიას ვადას გავუგრძლებთო. ასე რომ, დაველოდოთ და ვნახოთ რა როგორ იქნება, რამდენად კონსტრუქციულად წავა პროცესი და იქნება თუ არა შესაძლებელი აზრთა შეჯერება“, – დასძენს ვახტანგ ხმალაძე.

თავად საპარლამენტო უმრავლესობაში კი ამბობენ, რომ აპრილის ბოლოსთვის ახალი კოსტიტუციის მიღება და ასე საუბარი არასწორი ფორმულირებაა. უმრავლესობის წევრისა და კომისიის წარმომადგენლის მამუკა მდინარაძის თქმთ, ახალ კონსტიტუციას დაახლოებით 2017 გაზაფხულის მიწურულს, ან სულაც 2018 წლის გაზაფხულზე მივიღებთ. ამბობს, რომ ეს ვადა დადგენილი ჯერ კიდევ არაა. “ეს ვადა ჩვენ ავიღეთ იმისთვის, რომ კომისიამ იმუშავოს ინტენსიურ რეჟიმში და დადოს გეგმა. ანუ, თუ ვიტყვით, რომ ეს ვადა ახალი კონსტიტუციის მისაღებადაა გაწერილი, ეს არასწორი ფორმულირება იქნება. კონსტიტუციური ცვლილებებისთვის ავიღეთ დაახლოებით 1 წელი და ესაა მინიმალური ვადა. გარდა იმ პროექტის განხილვისა, რომელიც კომისიამ უნდა დადოს, ამის შემდეგ საყოველთაო, სახალხო განხილვები იქნება,” – ამბობს “მთელ კვირასთან” საუბრისას მამუკა მდინარაძე. მისივე თქმით, კომისია ასევე დაელოდება ვენეციის კომისიის დასკვნას, რომელიც ქვეყნისთვის მთავარი დოკუმენტის საბოლოო მიღებისას მნიშვნელოვან როლს შეასრულებს.

‘დაველოდებით ვენეციის კომისიის დასკვნასაც, რომელთა მიმართებაშიც კომისიის თავმჯდომარემ, ირაკლი კობახიძემ უპრეცედენტო განცხადება გააკეთა და თქვა, რომ თუკი ვენეციის კომისია რომელიმე სამართლებრივ ნორმას დადებითად არ შეაფასებს, ჩვენ მას არ მივიღებთ. ეს პრეცედენტი კი ქართული სამართლის ისტორიაში დათმობისა და ჩვენი ევროპელი პარტნიორების პატივისცემად დარჩება,” – აღნიშნავს საპარლამენტო უმრავლესობის წევრი. მისი თქმით, სახალხო განხილვისა და ვენეციის კომისიის დასკვნის შემდგომ, საპარლამენტო განხილვები დაიწყება, რაც ნიშნავს, რომ შესაძლოა კიდევ არაერთი შენიშვნა და კონსესუსი გახდეს საჭირო.

„საბოლოო ჯამში ეს იქნება 1 წლიანი ციკლი, რომლის საფუძვლეზეც ჩვენ უნდა მივიღოთ ისეთი კონსტიტუცია, რომელიც გადასახედი აღარ იქნება და ეს ასეც უნდა მოხდეს. ეს პროცესი კი ვერ იქნება ადვილი და ვერც ხანმოკლე, მითუმეტეს მაშინ, როცა ჩვენ გვსურს კონსტიტუცია, რომელიც რომელიმე პოლიტიურ ინტერესებს კი არ მოემსახურება, არამედ ის ქვეყნის ინტერესებზე იქნება მორგებული და მის ობიექტურობაში ყველა უნდა დარწმუნდეს,” – ამბობს მამუკა მდინარაძე.

„რეზონანსი//მთელი კვირა“, 23 იანვარი, 2017 წელი

რა მოხდა საკონსტიტუციო კომისიის პირველ სხდომაზე

გვანცა ღვედაშვილი

საკონსტიტუციო კომისიის ადამიანის უფლებებისა და სასამართლო რეფორმის თემატური ჯგუფის პირველი სამუშაო დღემ, რომელიც 21 იანვარს ჩატარდა, გარკვეული ურთიერთსაწინააღმდეგო განცხადებების ფონზე ჩაიარა. თუმცა, საბოლოო ჯამში, ექსპერტები და არასმთავრობო ორგანიზაცის წარმომადგენლები სამუშაო გარემოს დადებითად აფასებენ და ამბობენ, რომ სხდომაზე ყველას ჰქონდა მოსაზრების დაფიქსირების საშუალება.

საკონსტიტუციო კომისიის პირველი თემატური ჯგუფის მუშაობისას წევრებმა პრეამბულის პირველი და მეორე თავები განიხილიეს. მართალია, მათ 18 მუხლი გაარჩიეს, მაგრამ “მთელ კვირასთან” საუბრისას აღნიშნეს, რომ კიდევ ერთი შეხვედრა გაიმართება, რათა დარჩენილი საკითხების განხილვაც მოხდეს.

სხდომა დახურულ კარს მიღმა მიმდინარეობდა. ამიტომ გაურკვევლობა გამოიწვია კომისიის წევრთა ურთიერთსაპირისპირო განცხადებებმა, რომელიც პარლამენტის ადგილმდებარეობის შეცვლას ეხებოდა.

“პატრიოტთაა ალიანსის” წევრმა ადა მარშანიამ ჟურნალისტებთან განაცხადა: “შევთანხმდით იმაზე, რომ პარლამენტი თბილისში იმუშავებს და აქ გადმოვა”.

უმრავლესობის წევრმა, სოფიო კილაძემ კი აღნიშნა, რომ გადაწყვეტილება ჯერ მიღებული არ არის. “შესაძლებელია იყოს თბილისშიც და ქუთაისშიც. მე ვერ ვხედავ პრინციპულ განსხვავებას რომელიმე მოდელში. დრო გვჭირდება მოსაფიქრებლად, ვინაიდან არგუმენტები ორივე ვარიანტს გააჩნია”, – განაცხადა სოფიო კილაძემ.

შეხვედრის დასრულების შემდეგ პარლამენტისა და საკონსტიტუციო კომისიის თავჯდომარე ირაკლი კობახიძემ “საზოგადოებრივი მაუწყებლის” ეთერში განაცხადა, რომ მას არ მოუსმენია “პატრიოტთა ალიანსის” წევრის ადა მარშანიას კომენტარი პარლამენტის მდებარეობასთან დაკავშირებით და ამ თემაზე დღეს არ უმსჯელიათ.

“მთელი კვირა” შეეცადა გაერკვია რატომ გავრცელდა მსგავსი ურთიერთსაწინააღმდეგო განცხადებები, მით უმეტეს, თუ კომისიის თავჯდომარის განცხადებით, შეხვედრაზე ეს საკითხი საერთოდ არ დასმულა.

როგორც კონსტიტუციონალისტმა და კომისიის წევრმა ვახუშტი მენაბდემ გვითხრა, გარკვეული საუბრები იყო და განსხვავებული მოსაზრებებიც გამოითქვა, თუმცა საკითხის ფუნდამენტური განხილვა არ მომხდაა.

“ასე პირდაპირ ამ საკითხზე საუბარი არ ყოფილა. უბრალოდ მეათე მუხლის გახილვისას, როცა დედაქალაქზე ვსაუბრობდით, მაშინ გამოითქვა გარკვეული მოსაზრებები. კომისიაში არის განსხვავებული შეხედულებები. ზოგი ფიქრობს, რომ ქუთაისში უნდა დარჩეს პარლამენტი, ზოგიერთის აზრით კი თბილისში უნდა გადმოვიდეს. თუმცა საკითხის ფუნდამენტური განხილვა არ მომხდარა და რა თქმა უნდა არც კონკრეტული გადაწყვეტილება მიგვიღია”, – გვითხრა ვახუშტი მენაბდემ.

კომისიის კიდევ ერთმა წევრმა, საია-ს თაჯდომარე ანა ნაცვლიშვილმა გვითხრა, რომ ჯგუფის კომპეტენციაში აღნიშნული საკითხის განხილვა საერთოდ არ შედის და ამ თემაზე სერიოზული საუბარი არ ყოფილა.

“მთელი დღე შეხვედრაზე ვიყავი და ამაზე მსჯელობა არ ყოფილა, რადგან პარლამენტის თავს ეს ჯგუფი საერთოდ არ იხილავს. საიდან მოვიდა ეს ინფორმაცია, ვერ გეტყვით. ერთადერთი ხუმრობით იყო საუბარი იმაზე, რომ კონსტიტუციის მეთერთმეტე მუხლში წერია, რომ დედაქალაქი არის თბილისი და ვხუმრობდით, რამე ხომ არ ჩავწეროთო, თორემ ამ თემაზე საუბარი აბსოლუტურად არ ყოფილა. ჩვენი ჯგუფის მანდატის არც იყო ეს თემა”, – გვითხრა ანა ნაცვლიშვილმა.

რაც შეეხება საკონსტიტუციო კომისიის მუშაობის შეფასებას, მისივე თქმით, დღე საკმაოდ პროდუქტიული იყო, მოხდა აზრთა გაცვლა და დაიგეგმა მომდევნო შეხვედრა, რომელზეც დარჩენილი საკითხების განხილვა მოხდება.

როგოც საია-ს თავჯდომარემ გვითხრა, იყო ინიციატივა, რომ კონსტიტუციის პირველ თავში გაჩნდეს სამი მუხლი, ეს არის დემოკრატიული, სამართლებრივი და სოციალური სახელმწიფოს იდეა, ამასთან მიაჩნით, რომ უნდა გაუმჯობესდეს თანასწორობის საკითხი.

“ვფიქრობ, სამუშაო ფორმატი და იმის სივრცე, რომ ყველა წევრს საკუთარი მოსაზრება გამოეთქვა, ნამდვილად იყო. პროცესი ნორმალურად წარიმართა. იყო საინტერესო იდეები, რომლებზეც ვფიქრობთ, რომ მუშაობა გაგრძელდება და კონსტიტუციაშიც შევა. სამწუხაროდ, ვერ მოვასწარით ყველა იმ მანდატის განხილვა, რაც ჩვენს კომპეტენციაში შედის. შეხვდერაზე მოვიცავით 18 მუხლი. ამიტომ შევთანხმდით, რომ დანარჩენ მუხლების განსახილველად კიდევ გვჭირდება შეხვედრა. საინტერესო საკითხი იყო ის, რომ კონსტიტუციის პირველ თავში შევიდეს სამი მუხლი, რომელიც დღესაც არის, თუმცა არეულია. ანუ, იყო იდეა, რომ მკაფიოდ ჩავეწერა სამი პრინციპი, რომელიც მუხლებში გაიწერებოდა. ეს არის დემოკრატიული, სამართლიანი და სოციალური სახელმწიფოს პრინციპები. ჩვენ ასევე გვქონდა ინიციატივა, რომ თანასწორობის უფლება, რომელიც მე-14 მუხლით არის დღეს განსაზღვრული, კიდევ უფრო წინ გადადგმულ ნაბიჯად გადაიქცეს და ფორმალური თანასწორობიდან რეალურ თანასწორობაზე გადავიდეთ. ჩვენ, გვინდა, რომ კონსტიტუცია მხოლოდ ფორმალურად კი არ იცავდეს ყველა ადამიანს, არამედ რეალურად”, – განაცხადა ანა ნაცვლიშვილმა.

შეგახსენებთ, რომ საკონსტიტუციო კომისიის ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული მოწყობისა და ადგილობრივი თვითმმართველობის საკითხთა სამუშაო ჯგუფის სხდომა დანიშნულია 23 იანვარს. საქართველოს პარლამენტის, ფინანსებისა და კონტროლის და საქართველოს კონსტიტუციის გადასინჯვის საკითხთა სამუშაო ჯგუფის სხდომა 27 იანვარს გაიმართება, ხოლო 28 იანვარს – საქართველოს პრეზიდენტის, საქართველოს მთავრობისა და თავდაცვის საკითხთა სამუშაო ჯგუფის სხდომა.

———————–

„ახალი თაობა“, 23 იანვარი, 2017 წელი

ინტერვიუ კახა კუკავასთან: „ბიძინა ივანიშვილს საქართველოში თურქმენეთის აშენება უნდა“ // „გაზპრომ“-თან კონტრაქტში კორუფციის ნიშნებია“

- არასაპარლამენტო ოპოზიციისთვის ხელისუფლებამ ჩაკეტა საკონსტიტუციო კომისია, ამიტომ არასაპარლამენტო პარტიები ვიკრიბებით და ვმსჯელობთ, რა შეიძლება გაკეთდეს იმისთვის, რომ საქართველო არ ჩამოყალიბდეს, როგორც თურქმენეთი, ვგულისხმობ პოლიტიკურ და საარჩევნო სისტემას, – აცხადებს „ახალ თაობასთან“ ინტერვიუში „თავისუფალი საქართველოს“ ლიდერი კახა კუკავა.

- საკონსტიტუციო ცვლილებებს აპროტესტებთ?

- დიახ, დღეს ჩვენი ქვეყანა შუააზიური ტიპის ავტორიტარიზმისკენ მიექანება. საარჩევნო სისტემას, საპარლამენტო არჩევნების სისტემას კონსტიტუცია განსაზღვრავს. ხელისუფლების სურვილია, ქვეყანაში დაამყაროს სრული ავტორიტარიზმი, პრეზიდენტი არ იყოს პირდაპირი წესით არჩეული, მაჟორიტარები შეინარჩუნოს, ორი მესამედი ჰყავდეს და ჰქონდეს ისეთივე მოდელი და ჰყავდეს ისეთივე ხელისუფლება, როგორიც არის უზბეკეთში ან თურქმენეთში. ბიძინა ივანიშვილის სურვილი, რომ საქართველოში ააშენოს თურქმენეთი, ადვილი ამოსაცნობია.

- გასული კვირის ბოლოს საქართველოს ვენეციის კომისიის თავმჯდომარე სტუმრობდა, რომელიც აცხადებს, რომ ჩვენი კონსტიტუცია ცოტა დასახვეწია და კატასტროფა არ ხდება. ასევე მოვისმინეთ პარლამენტის თავმჯდომარის განცხადება, რომ თუ ვენეციის კომისიის მხრიდან იქნება უარყოფითი შეფასება, ასეთი ცვლილება კონსტიტუციაში არ შევა. ამ ფონზე ოპოზიცია რატომ მიიჩნევს, რომ აპოკალიფსი ხდება?

- დიახ, ეს გასაგებია. ხელისუფლებას აქვს იმის იმედი, რომ კოსმეტიკურ ცვლილებებს ვენეციის კომისია არ დაიწუნებს. საერთოდ, ვენეციის კომისიას საქართველოში იცნობენ ყველაზე კარგად, თორემ ევროპის ამომრჩეველმა საერთოდ არ იცის, ვენეციის კომისია რა არის.

- რატომ, არ ცნობენ?

- ვენეციის კომისია არ არის ისეთი ძალაუფლების მქონე ორგანო, რომ ის განსაზღვრავდეს საქართველოში ან სხვაგან პოლიტიკური პროცესების განვითარებას. ვენეციის კომისია არის ევროპელი იურისტებისგან შექმნილი საკონსტიტუციო ორგანო, რომელიც არასდროს არაფერს იწუნებს და იწონებს. ის ამბობს თავის აზრს, რომ ასე უკეთესი იქნებოდა.

- ანუ უარყოფით დასკვნას არ უნდა ველოდოთ?

- თუ სიკვდილით დასჯა არ აღადგინეს ან რამე სასწაული არ ჩაიდინეს, ვენეციის კომისია უარყოფით დასკვნას არ დაწერს. არც შევარდნაძის დროს დაუწერია, არც სააკაშვილის დროს და არც დღეს დაწერს. მას შეუძლია გირჩიოს, თუ დემოკრატია გინდა, ასე უკეთესი იქნებოდა. ასე რომ, ვენეციის კომისია ამ პროცესში რაიმე გარდამტეხ ფუნქციას ვერ შეასრულებს.

- ვინ უნდა შეასრულოს გარდამტეხი ფუნქცია?

- მხოლოდ ქვეყნის შიგნით მომხდარმა პოლიტიკურმა ძვრებმა შეიძლება იქონიოს ზეგავლენა.

- უნდა ველოდოთ პოლიტიკურ ძვრებს? არსად ჩანს არასაპარლამენტო ოპოზიცია. ოპოზიციური სპექტრი მთლიანად იყიდა და ჯიბეში უზის ბიძინა ივანიშვილს?

- თითქმის მთლიანად იყიდა! სწორი იქნება, ასე თუ ვიტყვით, რადგან იყიდა, „თავისუფალი საქართველოს“ გარდა.

- თქვენ არ გაყიდულხართ ბიძინა ივანიშვილის ფულზე?

- „თავისუფალი საქართველო“ არის ერთადერთი თუ არა თითქმის ერთადერთი პოლიტიკური ძალა, რომელიც ბიძინა ივანიშვილთან არ ყოფილა არანაირ გარიგებაში მისი მმართველობის არცერთ ეტაპზე. სხვა პოლიტიკური პარტიების დიდი ნაწილი, რომლებიც დღეს ოპოზიციური რიტორიკით გამოირჩევიან, ჩვენ გვახსოვს, რომ 2012-ში, 13-შიც, 14-შიც, 15-შიც და ზოგი 2016 წლის პირველ ნახევარშიც კი იყო საკმარისად ლოიალური ხელისუფლების მიმართ და მხოლოდ მას შემდეგ, რაც ბიძინა ივანიშვილმა გამოიყენა და გადააგდო, დაეტყო მათ რიტორიკას რადიკალური აქცენტები. „თავისუფალი საქართველო“ კი ივანიშვილთან არასდროს ყოფილა არანაირ კულუარულ პროცესში. შემიძლია დავიფიცო, რომ მას არასდროს შევხვედრივარ და არც ვაპირებ. მე ვფიქრობ, საზოგადოებაშიც უნდა დაიწყოს პროცესი.

- რა პროცესს გულისხმობთ?

- ოპოზიციას რომ აკრიტიკებენ, ეს სამართლიანია, რადგან ოპოზიციამ ნამდვილად ვერ შეძლო სწორი აქცენტების გაკეთება ამ არჩევნებზე, მაგრამ საზოგადოების პასუხისმგებლობის საკითხიც დგას.

- რა კუთხით?

- ჩვენი მოსახლეობის 80-90%-მა აირჩია სწორედ ის ხელისუფლებები, რომლებიც აირჩია. ყველა მთავრობა რომ მოსწონს, ეგ ამომრჩეველი როგორია, კარგი ამომრჩეველია?! ანუ საზოგადოებაშიც არის პრობლემა. ქვეყანაში მთავრობა მუდმივად 80%-ს რომ იღებს, ეს მხოლოდ ოპოზიციის ბრალი არ არის.

- ყველა თანხმდება იმაზე, რომ დღეს ოპოზიცია ძალიან პასიურია. ოპოზიციური პარტიები მხოლოდ იმისთვის მონაწილეობენ არჩევნებში, რომ მილიონლარიანი დაფინანსება მოიპოვონ?

- გეთანხმებით ამაში, მაგრამ პარტიები ისეთებიც არიან და ასეთებიც. პატიოსანი პარტიები რომ იჩაგრებიან და კორუმპირებულები ჯეჯილობენ, ეგ ამომრჩევლის ბრალია თუ პარტიების?! ამომრჩეველი თან ამას ამჩნევს და ხშირად საყვედურობს, კორუმპირებული ხარო, მაგრამ არჩევნებზე ვინც 20 ლარს დაურიგებს, იმას მისცემს ხმას! ჩვენ არასდროს დაგვირიგებია ეს 20 ლარი და მოგვცენ ხმა! რატომ არ გვაძლევენ?! ამ შემთხვევაში აღარ იქნება პოლიტიკა კორუმპირებული! თვითონ ირჩევენ ქოცებს, თვითონ ირჩევენ ნაცებს! თვითონ ირჩევდნენ ოპერის მომღერალ პაატა ბურჭულაძეს. იმის გამო, რომ ფული დაარიგა, დიდი რაოდენობის ხმებიც აიღო და ამ ამომრჩეველს ნამდვილად არ აქვს მორალური უფლება, მთელი პასუხისმგებლობა პოლიტიკურ სპექტრს აჰკიდოს!

- თუ ოპოზიცია კორუმპირებულია, საზოგადოება პასიურია, მაშინ როგორ აპირებთ ბრძოლას ხელისუფლების შესაცვლელად?

- ხელისუფლების შეცვლასთან დაკავშირებით პროგნოზის გაკეთება ძალიან მარტივია. სულ რევოლუციები არ ხდება?! ავტორიტარული რეჟიმი, რომელიც ხალხს ვერ აჭმევს, ძალიან მალე დამთავრდება, დაემხობა! ივანიშვილზე გამოცხადდება ძებნა, ხოლო „ქართული ოცნების“ წევრები მომავალ ხელისუფლებაში პორტირდებიან. დაახლოებით ერთ ან ორ წელიწადში ზუსტად ასე განვითარდება მოვლენები საქართველოში, თუმცა, რაზეც არ არის პასუხი და რაც არის მთავარი საკითხი, არის ის, რომ მერე რა იქნება?! შეიცვლება მართვის სტილი და პოლიტიკური ელიტა თუ ისევ იგივე ხალხი მოგვევლინება, თუნდაც ისე, ბოკერია რომ გამოეყო სააკაშვილს. ახლა კალაძე შექმნის ახალ ოპოზიციას, რომელიც დაამხობს ივანიშვილს და იმავე გზას გააგრძელებს.

- ანუ საშველი არ არის?

- მე ძალიან კარგად ვიცნობ პოლიტიკურ სამზარეულოს. დღეს ყველა პოლიტიკური პარტია, ჩვენ გარდა, ბოკერიაც, სააკაშვილიც, ივანიშვილიც და კიდევ სხვებიც, ყველას ვერ დავასახელებ, თავს დამესხმებიან. ყველა გეგმავს არჩევნებს ფულის მიხედვით. რამდენი ფულიც ექნებათ, იმდენ ხმას იყიდიან. კითხვა ჩნდება, აქვს ქართველ საზოგადოებას დარჩენილი იმის უნარი და რესურსი, რომ უფულო პარტიას ხმები მისცენ?! ბოლო პარტია, რომელმაც საქართველოში შეძლო და პოლიტიკური შედეგი აჩვენა, იყო ზვიად გამსახურდია! ყველა სხვა პოლიტიკური ძალა დაფინანსებული იყო.

- თქვენ კალაძე ახსენეთ და საკმაოდ დიდი ვნებათაღელვაა საზოგადოებაში გაზპრომთან დაკავშირებით, უმრავლესობა კი აცხადებს, რომ ამ თემაზე ოპოზიციასთან დებატებს არ აპირებს...

- ეს ჩვეულებრივი ამბავია. ყველა განათლებულმა ადამიანმა იცის, რომ ნავთობისა და გაზის მსხვილი კომპანიები ყიდულობენ საქართველოსნაირ პატარა ქვეყნებს. საქართველომ, როგორც ექსპერტები ამბობენ, ამ კონტრაქტით ერთი მილიარდი დოლარით იზარალა. კალაძისა ან ივანიშვილისთვის რომ მიეცათ 200-300 მილიონი, ამით ორივე მხარე მოგებული დარჩა. ივანიშვილი და კალაძეც მოგებული არიან, ჯიბე გაისქელეს და გაზპრომიც მოგებულია, 700 მილიონის ეკონომიას აკეთებს. სხვა ახსნა ამ კონტრაქტს არ აქვს!

- თქვენ ამბობთ, რომ ეს კონტრაქტი ფულზე გაიყიდა და კორუფციასთან გვაქვს საქმე?

- სხვა ახსნა, უბრალოდ, არ არის! მაშინ თქვან, რატომ ასაიდუმლოებენ. როდესაც მთავრობა ქვეყნისთვის წამგებიან ნაბიჯზე მიდის, თან ამას ასაიდუმლოებს, რომელ ქვეყანასაც უნდა შეეხებოდეს, ეს ასიდან ას შემთხვევაში კორუფციაა!

„ახალი თაობა“, 23 იანვარი, 2017 წელი

ინტერვიუ მამუკა გვაძაბიასთან: „გაზპრომ“-თან ხელშეკრულების გაფორმებაში სილვიო ბერლუსკონის ხელი ურევია“ // „ეს ინფორმაცია რუსული ოპოზიციიდან მაქვს“

დამოუკიდებელი ექსპერტი მამუკა გვაძაბია „ახალ თაობასთან“ აცხადებს, რომ მოსკოვიდან რუსული ოპოზიციის წარმომადგენლებისგან გაზპრომთან გაფორმებულ თუ გასაფორმებელ ხელშეკრულებაზე შეტყობინება მიიღო. „გაზპრომ“-თან გაფორმებული თუ გასაფორმებელი, ხელმოწერილი თუ ხელმოსაწერი ხელშეკრულება ენერგეტიკული უსაფრთხოების თვალსაზრისით საქართველოსთვის უკან გადადგმული ნაბიჯია“, – აცხადებს მამუკა გვაძაბია.

- ეკონომიკის მინისტრმა განაცხადა, რომ ამ ხელშეკრულებით, მართალია, გაზის მაგივრად ფულს გვიხდიან, მაგრამ ვთავისუფლდებით იმ ვალდებულებისგან, რომ მათგან შევისყიდოთ გაზი. თუ ეს ასეა, მაშინ რატომ არის ახლანდელი ვარიანტი უკან გადადგმული ნაბიჯი?

- მე ეკონომიკის მინისტრის განცხადებაში ეჭვი მეპარება. საეჭვოდ იქცევიან იმიტომ, რომ ასეთი სახელმწიფო დონის ხელშეკრულების გაფორმება არის უსაფრთხოების, მათ შორის, ენერგეტიკული, რეგიონული და ყველანაირი უსაფრთხოების საკითხი. რუსეთი დიდი ხანია გაზსადენის ხელში ჩაგდებას ცდილობს. ამ გაზსადენის ერთადერთი მონაკვეთი, რომელსაც ვერ აკონტროლებს, საქართველოს მონაკვეთია. როდესაც ენერგოგიგანტთან ხელშეკრულებაზეა ლაპარაკი, ხელისუფლება ასეთ მნიშვნელოვან საკითხს არ უნდა ასაიდუმლოებდეს. შექმნილი სიტუაციიდან ერთადერთი გამოსავალია, საქართველომ საერთოდ უარი თქვას 10-12% გაზზე, როდესაც იგი ავსებდა საქართველოს ენერგოსისტემას გაზპრომის გაზით. ჩვენ უარი უნდა ვთქვათ გაზპრომის უხარისხო გაზზე და მივმართოთ აზერბაიჯანის მხარეს დეფიციტის შესავსებად.

- აზერბაიჯანთან მოლაპარაკებებს, ალბათ, აწარმოებენ.

- მეორე საკითხია ის, რომ თვითონ აზერბაიჯანისგან რუსეთმა დაიწყო გაზის შესყიდვა. აქ ინტერესთა კონფლიქტი შეიძლება წარმოიშვას. ეჭვი არ მეპარება, რომ ენერგეტიკული უსაფრთხოების თვალსაზრისით ამგვარი შეთანხმებები საქართველოსთვის მომგებიანი არ არის. ამას წინა ხელისუფლების დროსაც ვამბობდი. რამდენიმე საფინანსო სტრუქტურა დავასახელე, რომლის შემოსვლა საქართველოში სარისკო იყო.

- მაგალითად?

- მაგალითად, „ვნეშტორგბანკი“, „ვითიბი ბანკი“, რომელიც 100%-იანი სახელმწიფო კაპიტალით არის დაფინანსებული და მას კრემლი აკონტროლებს. ასეთი საფინანსო სტრუქტურებისა და ნებისმიერი საფინანსო კაპიტალის შემოსვლა საქართველოში სახიფათოა.

- რუსეთიდან საფინანსო კაპიტალის შემოსვლას რატომ მიიჩნევთ სახიფათოდ?

- არსად კაპიტალი ისე პოლიტიზებული არ არის, როგორც რუსეთში. რუსეთიდან საქართველოში შემოსული ნებისმიერი სტრუქტურა (მათ შორის, ბიზნესსტრუქტურა) დაზვერვით სამუშაოებს ასრულებს რუსეთის სახელმწიფოს სასარგებლოდ. რუსეთი ჩვენს გაზსადენს რომ დაეპატრონოს, შეიძლება თვითონ მოაწყოს დივერსიები და საქართველოს მხარეს დააბრალოს, შემდეგ კი გაზსადენის დაცვის მოტივით შეიარაღებული ძალები შემოიყვანოს. ამგვარი რამ არ მომხდარა თუ რა? ამიტომ არის წამგებიანი რუსეთთან ასეთი ხელშეკრულების გაფორმება, მათ შორის ხელისუფლებისთვის.

- მთავარია, გაზსადენი არ გაიყიდოს და მას რუსეთი არ დაეპატრონოს...

- რა თქმა უნდა. ამ ხელშეკრულებაზე ხელის მოწერა გადაწყვეტილი იყო არჩევნებამდე, მაგრამ, პოლიტიკური მოსაზრების გამო, მხოლოდ ახლა გახდა ცნობილი. მანამდე რუსეთის მხარესთან კულუარული მოლაპარაკებები იყო.

- რუსეთს, ალბათ, გარკვეული პირობებიც ჰქონდა. როგორ ფიქრობთ, რა მოთხოვნა ექნებოდა?

- არასერიოზული იქნებოდა, ახლა მარჩიელობა რომ დავიწყო. ამიტომ ვამბობ, რომ დოკუმენტი უნდა გასაჯაროვდეს. მე, პირადად, მაქვს დიდი კითხვის ნიშნები, როდესაც საკითხი გაზპრომთან ხელშეკრულების გაფორმებას ეხება.

- რა კითხვები გაქვთ?

- როგორც რუსეთიდან ოპოზიციონერებმა მომაწოდეს ინფორმაცია, გაზპრომთან ხელშეკრულების გაფორმებაში ბერლუსკონის ხელიც ურევია.

- ოპოზიციონერმა პოლიტიკოსებმა საიდან იციან, სილვიო ბერლუსკონის ხელი როგორ ურევია საქართველოსთან ხელშეკრულების გაფორმებაში?

- ეტყობა, იქ არის ინფორმაციის წყაროები. ამას არც შევეკითხები. უბრალოდ, ინფორმაცია არის, რომ ამ ხელშეკრულების დადებაში ჩარეული იყო უშუალოდ სილვიო ბერლუსკონი თუ არა, მისი გარემოცვა და მისი წრე მაინც, რომლებსაც ძალიან ახლო კონტაქტები აქვთ კახი კალაძესთან.

- რა ინტერესი ჰქონდა სილვიო ბერლუსკონის?

- ამ სიტუაციაში უშუალოდ სილვიო ბერლუსკონის ინტერესზე ვერაფერს გეტყვით. ის, უბრალოდ, შუამავალი იყო. სილვიო ბერლუსკონი ვლადიმირ პუტინის ძმაკაცია, კახა კალაძის ძმაკაცია. მთავარი არ უნდა დაგვავიწყდეს – ის, რომ „გაზპრომის“ 1%-იანი წილის მფლობელი და კერძო ინვესტორი ბატონი ბიძინა ივანიშვილია.

- ამაზე ბიძინა ივანიშვილმა პრესკონფერენციაზე განაცხადა, გავყიდეო...

- ბიძინა ივანიშვილის თქმით, რაც ჰქონდა, ყველაფერი გაყიდა. რომ ჰკითხო, რუსეთში არაფერი აქვს, მაგრამ ეს ცნობილი ფაქტია და ამ დღეებში ეს არავის უარუყვია.

- რუსეთის სპეცსამსახურებმა სპეციალურად ხომ არ გაუშვეს ინფორმაცია სილვიო ბერლუსკონის თაობაზე, რომ ეჭვები გაეჩინათ კახა კალაძისა და ამ ხელშეკრულების მიმართ?

- კახა კალაძის მიმართ დიდი ხანია არის ეჭვები. მოგონილი ხომ არაა სილვიო ბერლუსკონისთან ურთიერთობა, ვლადიმირ პუტინთან ურთიერთობა? ან კახა კალაძის შეხვედრები „გაზპრომის უფროსის მოადგილესთან?

- შეიძლება, ასეც ვიფიქროთ, მაგრამ, შესაძლოა, ამ შემთხვევაში სილვიო ბერლუსკონი არაფერ შუაშია და მისგან დამოუკიდებლად მოხდა შეთანხმება, მაგრამ სპეცსამსახურებმა ინფორმაცია გაუშვეს...

- სილვიო ბერლუსკონი თავისი ფეხით კი არ დადიოდა. როგორც მე მაქვს ინფორმაცია, ასეა, ვფიქრობ, სწორი ინფორმაციაა. წამოროშილი განცხადება არ გეგონოთ. ეს არის აბსოლუტურად გაცნობიერებული ინფორმაცია და უფლება მაქვს, განვაცხადო.

- თქვენ მითხარით, ხელშეკრულების გაფორმებასთან დაკავშირებით მესიჯი გამომიგზავნესო. მოსკოვიდან გამოგიგზავნეს?

- კი, რუსეთიდან, ოპოზიციის წარმომადგენლებმა, რომლებიც თავის დროზე ხელისუფლების მაღალ ეშელონებში იყვნენ. მე მაქვს კონტაქტები იმ ადამიანებთან და ამას არც ვმალავ, თუმცა ეს არ არის ოფიციალური კონტაქტები. სხვა დროსაც მიმიღია მათგან ინფორმაცია და მომავალშიც მივიღებ იმავე ისტორიული ძეგლების ნგრევაზე.

- გაზის ნაცვლად თანხის გადახდის შემოთავაზებას ქართული მხარე რომ არ დათანხმებოდა რუსეთს, რა ვითარება შეიძლებოდა შექმნილიყო?

- რა მოცემულობაც გვაქვს, რა დღეშიც დღეს საქართველო იმყოფება დღეს რუსული აგრესიის გამო, ამაზე უარესი რა უნდა იყოს. ამაზე უარესი ატომური ბომბის დარტყმაა.

„ახალი თაობა“, 23 იანვარი, 2017 წელი

ინტერვიუ ლია მუხაშავრიასთან: „ჩვენს სასამართლოში დამოუკიდებელი ინსპექტორი აუცილებელია“

ადამიანის უფლებათა დამცველი, ადვოკატი ლია მუხაშავრია, `ახალ თაობასთან~ ინტერვიუში სასამართლო სისტემის რეფორმირებაზე საუბრობს.

- ქალბატონო ლია, სასამართლო სისტემის მესამე ტალღასთან დაკავშირებით მიღებულ კანონპროექტს, შესაძლებელია, პრეზიდენტმა ვეტო დაადოს. რამდენად არის ადეკვატური მიღებული კანონპროექტი და რას იტყვით მიმდინარე რეფორმაზე?

- სასამართლოში თუ ვინმე მოხვდება, ის იმ წუთში ხვდება, რომ ძალიან ბევრი რამე შესაცვლელია. სამწუხაროდ, კვლავ არაა გადაწყვეტილი მოსამართლის დამოუკიდებლობისა და მიუკერძოებლობის საკითხი. გადაიდგა ნაბიჯები, მაგრამ ამ რეფორმის მართლა განსახორციელებლად გარკვეული ღონისძიებები კიდევ დარჩა გასატარებელი. სწორედ ამას გულისხმობს პრეზიდენტი, როდესაც უკმაყოფილებას გამოთქვამს.

- მესამე ტალღის ფარგლებში რას გამოყოფდით, როგორც წინ გადადგმულ ნაბიჯს?

- საქმეთა ელექტრონული განაწილების სისტემის დანერგვას. ეს ნამდვილად არის პოზიტიური და დადებითი გავლენა უნდა მოახდინოს. სწორედ ეს სისტემა ემსახურება მოსამართლეთა მიუკერძოებლობისა და დამოუკიდებლობის პრინციპს. ჩვენ კარგად ვიცით, ერთი კატეგორიის საქმეები როგორ ნაწილდებოდა თავმჯდომარის მიერ ისე, რომ საქმისთვის სასურველ მოსამართლეს დასწეროდა განსახილველად. თუკი ეს სისტემა შეიცვლება და საქმეთა კომპიუტერული განაწილება მოხდება, ასეთი მიკერძოებული ფაქტები არ იქნება და ეს ხელს შეუწყობს სასამართლოს დამოუკიდებლობას, რაც მნიშვნელოვანია ქვეყნისთვის. საყოველთაო უკმაყოფილების მიზეზი მოსამართლეთა დანიშვნის კრიტერიუმებთან დაკავშირებით იუსტიციის უმაღლესი საბჭოს წევრების გადაწყვეტილებებია. მოსამართლეობის კანდიდატებს, რომლებიც იქნებიან დაწუნებულნი, სრულად გასაჩივრების შესაძლებლობა არ აქვთ.

- იუსტიციის უმაღლესი საბჭოს წევრები აცხადებენ, რომ ბევრი საქმეა თაროზე შემოდებული, რადგან სასამართლოებში საკმარისი მოსამართლეები არ არიან...

- იუსტიციის უმაღლესმა საბჭომ ახლახან 12 მოსამართლე გაამწესა სამიდღემჩიოდ. თუკი არ იკვლევენ კანდიდატის ბიოგრაფიას, მის საქმიანობას, ზედაპირულად მიღებული გადაწყვეტილება უფრო საშიშია, ვიდრე ის, რომ სასამართლოები გადატვირთულია. სასამართლოების გადატვირთულობას ყველა ვაღიარებთ და ასევე თვალს ვხუჭავთ იმაზე, რომ ყველა სასამართლო არღვევს პროცესუალურ ვადებს. ამისთვის დღეს არავინ ისჯება, რამდენიმე წლის წინ კი ამისთვის შეიძლებოდა, მოსამართლეს სამსახურიც კი დაეკარგა.

როდესაც იუსტიციის უმაღლესი საბჭო თავის გადაწყვეტილებებს ასეთი უსუსური არგუმენტით ამართლებს, რომ მოსამართლეები არ გვყავს და რაც შეიძლება ჩქარა უნდა დავნიშნოთ, ეს არის კატასტროფა მართლმსაჯულების სისტემისთვის. ასეთი წესით დანიშნული მოსამართლეებისგან ვერ მივიღებთ იმ სასამართლოს, რომელიც საზოგადოების ნდობასა და პატივისცემას დაიმსახურებს.

- როგორ შეაფასებთ სასამართლოს სისტემაში დამოუკიდებელი ინსპექტორის არსებობას, რომლის ფუნქციაც ერთგვარი რევიზია იქნება?

- იუსტიციის უმაღლესი საბჭო არის ორგანო, რომელიც იღებს გადაწყვეტილებას მოსამართლეთა დისციპლინური დევნის შესახებ. ეს გადაწყვეტილებები უფრო მკაფიო და სანდო რომ იყოს, სწორედ ამისთვის გახდა საჭირო კიდევ ერთი დამოუკიდებელი მექანიზმი. იუსტიციის უმაღლესი საბჭო მიუკერძოებელი, პატიოსანი და სანდო რომ იყოს, ინსპექტორის ინსტიტუტი საერთოდ არ იქნებოდა საჭირო. ლევან მურუსიძემ მოსამართლეებს პირობა მისცა, რომ თუ მას აირჩევდნენ, დისციპლინური დევნა არცერთ მოსამართლეს არ შეეხებოდა. მურუსიძე ამ პირობას დღემდე ასრულებს. ეს უკანონო დაპირება იყო. ამ პირობებში აუცილებელი ხდება მეხუთე ბორბლის გამოგონება, რომ ეს ურემი არ წაიქცეს და რახრახით მაინც მიაღწიოს რაღაც მანძილამდე. თუ მოსამართლე ისეთია, როგორიც მართლა უნდა იყოს, მაშინ მას კონტროლი არ სჭირდება, მაგრამ მანტია დღეს იმ ადამიანებსაც აცვიათ, რომლებიც სულ რამდენიმე წლის წინ აშკარა პოლიტიკურ დავალებებს ასრულებდნენ. რამდენად იმუშავებს ეს ინსტიტუტი, დამოკიდებული იქნება ბევრ რამეზე, მათ შორის პერსონალიებზეც.

- ქალბატონო ლია, მესამე ტალღის ფარგლებში უარი ითქვა სასამართლოს თავმჯდომარეების არჩევაზე. ეს იქნებოდა კიდევ ერთი ნაბიჯი სასამართლოს დამოუკიდებლობისკენ?

- რა თქმა უნდა, იქნებოდა. მოსამართლეებს თუ ვანდობთ ისეთ მნიშვნელოვან ფუნქციას, რომ მათ გადაწყვიტონ ადამიანების ბედი, ჩვენი საქმეები, მაშინ ვანდოთ ის ფუნქციაც, რომ თავიანთ რიგებში თავმჯდომარედ საუკეთესო აირჩიონ. ეს ერთგვარი პასუხისმგებლობაც იქნებოდა და მათ შეეძლებოდათ, თუ თავმჯდომარე ვერ გაამართლებდა, პასუხიც მოეთხოვათ. დამოუკიდებლობის განმტკიცებას უნდა შეეწყოს ხელი და არა პირიქით, მაგრამ, როგორც ჩანს, ხელისუფლებას ჯერ კიდევ კარგად არ აქვს გააზრებული სასამართლოს მნიშვნელობა და მისი დამოუკიდებლობის აუცილებლობა, რაც ნამდვილად არ არის კარგი ქვეყნის საწინდარი.

———————-

„რეზონანსი//მთელი კვირა“, 23 იანვარი, 2017 წელი

რუსული სპეცსამსახურები და სომეხთა შესაძლო კულტურული ავტონომია აფხაზეთში

ნინო ომანაძე

20 იანვარს, სოხუმში, აფხაზეთის სომეხთა სათვისტომოს ახალ ხელმძღვანელად, სისასტიკით გამორჩეული ბაგრამიანის ბატალიონის მეთაური გალუსტ ტრაპზონიანი აირჩიეს. აფხაზური მედიის ცნობით, “აფხაზეთის ომის გმირის” გალუსტ ტრაპზონიანის არჩევა 3 წლის ვადით მოხდა და მან ხაჩიკ მინოსიანი ჩაანაცვლა.

სომეხთა ახალი სათვისტომოს ხელძღვანელის არჩევას კრიტიკული გამოხმაურება მოჰყვა აფხაზურ სოციალურ ქსელებში და მედიაში. ონლაინ გამოცემა “აბხაზ ავტოში” აფხაზები ტრაპზონიანს აფხაზეთში უძრავი ქონების სომხებსა და რუსებზე გასხვისებაში ადანაშაულებენ და წერენ, რომ ტრაპზონიანმა, “დეპუტატობის” პერიოდში, მთელი გაგრის ხელში ჩაგდება მოახერხა და ახლა ახალ “პარლამენტში” მოხვედრას ცდილობს.

გალუსტ ტრაპზონიანის სახელი 1992-93 წლებში მიმდინარე აფხაზეთის ომს უკავშირდება. ის ხელმძღვანელობდა ბაგრამიანის ბატალიონის სახელით ცნობილ შეიარაღებულ დაჯგუფებას, რომელიც განსაკუთრებული სისასტიკით გამოირჩეოდა ქართველი მოსახლეობის მიმართ.

გალუსტ ტრაბზონიანის სახელს ასევე უკავშირდება სომხური ორგანიზაცია “კრუნკის” საქმიანობა აფხაზეთში, რომელიც აფხაზეთში “სომხური ნაციონალურ-კულტურული ავტონომიის” შექმნის მოთხოვნით გამოდის.

გასულ წელს, ონლაინ გამოცემა “კავკაზ პლუსში” ორგანიზაცია “კრუნკის” მიერ გავრცელებული განცხადების ტექსტი დაიბეჭდა:

“აფხაზეთი პატარა, მაგრამ მრავალეროვანი ქვეყანაა. ჩვენ, სომხები, ამ ქვეყნის ძირძველი მცხოვრებლები ვართ. უძველესი დროიდან სომხური მოსახლეობა აფხაზეთის განვითარებაში აქტიურ მონაწილეობას იღებდა. სომხური მოსახლეობა აქტიურად იღებდა მონაწილეობას ქართული ფაშიზმის წინააღმდეგ ბრძოლაში. ათასობით სომეხი გახდა აფხაზეთის გმირი, თუმცა დამოუკიდებლობის მიღების შემდეგ, ჩვენ ახალი, აფხაზური ფაშიზმის წინაშე აღმოვჩნდით. მრავალტანჯული და შრომისმოყვარე სომეხი მოსახლეობა კვლავ განიცდის თავდასხმებს აფხაზეთის ხელისუფლების მხრიდან, ქვეყნის მეთაურები მიზანმიმართულად ამცირებენ სომხური მოსახლეობის რიცხვს აფხაზეთის რესპუბლიკაში, არ გვაძლევენ ეკლესიების, სკოლების, თეატრის, კულტურული ცენტრების გახსნის საშუალებას.

აფხაზეთში სომხები იმიტომ არ იბრძოდნენ, რომ მათი უფლებები შელახულიყო. კულტურულ-ეროვნული ავტონომიის შექმნის ძირითადი მიზანია საგარეო და საშინაო ვაჭრობის საკითხებზე დამოუკიდებელი გადაწყვეტილების მიღება, შიდა პოლიტიკურ საკითხებზე ხელშეკრულებების დამოუკიდებელი დადება, ენის განვითარება, მიუხედავად იმისა, რომ სომხური მოსახლეობა აფხაზეთში ნაციონალურ უმცირესობას არ წარმოადგენს, ამ ეტაპზე სომხური ნაციონალურ-კულტურული ავტონომიის შექმნითაც კმაყოფილი იქნება”, – ეწერა “კრუნკის” განცხადებაში.

აქვე დაკონკრეტებული იყო, რომ სომხები ავტონომიისთვის გულრიფშის, ოჩამჩირისა და ტყვარჩელის რაიონებს ითხოვენ: “ამ რაიონებიდან ქართული მოსახლეობის განდევნის შემდეგ, სომხური მოსახლეობა აბსოლუტურ უმრავლესობას წარმოადგენს. ამიტომაც მოვითხოვთ შეიქმნას ამ რაიონებში ნაციონალურ-კულტურული ავტონომია. აღნიშნული დოკუმენტი გაგზავნილია აფხაზეთის პარლამენტში სომეხი ეროვნების დეპუტატებისთვის, რომლებმაც ის პარლამენტში უნდა წარადგინონ”.

2016 წელს უკრაინელმა ჰაკერებმა, პუტინის მრჩეველის, ვლადისლავ სურკოვის ელექტრონული ფოსტა გატეხეს და მისი მიმოწერა გამოაქვეყნეს. მიმოწერაში ასევე საუბარია აფხაზეთში სომხური ავტონომიის შექმნის შესაძლებლობაზე.

“კავკასიელ ხალხთა კონფედერაციის თავმჯდომარე” ზაალ კასრელიშვილი ერთ-ერთ საგაზეთო პუბლიკაციაში წერს: “სურკოვის მიმოწერის გამოაშკარავება რუსულ-სომხური სპეცსამსახურების ინტერესებში შედიოდა. თუ ოდესმე აფხაზები გადაწყვეტენ, რომ შეცვალონ რუსეთთან ურთიერთობა და გადახედონ თავიანთ პოლიტიკურ ვექტორს, მაშინ უკვე თითქმის უმრავლესობაში მყოფი ეთნიკური სომხები აუჯანყდებიან მათ”.

“მთელი კვირა” დაუკავშირდა პოლიტოლოგს, ექსპერტს კავკასიის საკითხებში მამუკა არეშიძეს, რომელმაც გალუს ტრაპზონიანის სომხური დიასპორის ხელმძღვანელად დანიშვნა და სომხური ორგანიზაცია “კრუნკის” გააქტიურება რუსულ სპეცსამსახურებს დაუკავშირა.

პოლიტოლოგის განცხადებით, გალუსტ ტრაპზონიანს აქტიური კონტაქტები აქვს რუსეთის დუმაში დსთ-ს ქვეყნების საკითხებზე მომუშავე ჯგუფის წევრებთან.

“გალუსტ ტრაპზონიანი არის აფხაზთის ომის ვეტერანი, ბაგრამიანის დაჯგუფების ერთ-ერთი ორგანიზატორი. მას კარგი კონტაქტები აქვს აფხაზეთში მცხოვრებ სომხურ მოსახლეობასთან, კრასნოდარის მხარეში მცხოვრებ სომხებთან, სომხური ეკლესიის იმ ნაწილთან, რომელიც კრასნოდარშია. კარგი კავშირები აქვს ერევანთან. მას აქვს ნაყოფიერი კონტაქტები რუსეთის დუმის დეპუტაციის იმ ნაწილთან, რომლებიც დსთ-ს საკითხთა კომიტეტს ხელმძღვანელობენ.

გალუსტ ტრაპზონიანი აფხაზეთის “პარლამენტის” წევრი იყო და სხვადასხვა თანამდებობებს იკავებდა. არის ქართველების მტერი. ტრაპზონიანის გუნდის ხელშია მცირე ბიზნესის ნაწილი აფხაზეთში. ამ ჯგუფს შეუძლია სერიოზული პრობლემები შეუქმნას აფხაზებს. მათ სოხუმში და გაგრაში სერიოზული გავლენები აქვთ. შეუძლიათ ერთგვარი ბლოკირება მოახდინონ აფხაზური პოზიციებისა რუსულ მხარესთან.

დღეს აფხაზეთში სომხური დიასპორა უფრო დიდია, ვიდრე იყო ომამდე. სოხუმში, მაიაკის რაიონში, სადაც აქამდე პლანტაციები იყო, ახლა კრასნოდარის მხარიდან ჩამოსახლებული სომეხი ეროვნების მოსახლეობა ცხოვრობს.

რაც შეეხება ორგანიზაცია “კრუნკს”, ის შექმნილია სომეხი ბიზნესმენების, ძმების ჩატურიანების მიერ. ისინი აფხაზეთში ცხოვრობდენ, ძალიან მდიდრები იყვნენ, ომის დროს მათი სახლები განადგურდა. სწორედ იმ პერიოდში შეიქმნა “კრუნკი”, თუმცა 90-იანი წლებიდან მათ აქტიურობა შეაჩერეს და რუსეთის ფედერაციაში ცხოვრობენ. “როგორც ჩანს, “კრუნკის” ხელეხალი გააქტიურება და ამ ორგანიზაციის რეანიმირება გალუსტ ტრაპზონიანმა მოინდომა, რაშიც მას რუსეთის სპეცსამსახურები ეხმარებიან. ამ ორგანიზაციის მოთხოვნებიდან ჩანს, რომ თუ აფხაზები ჭკვიანად არ იქნებიან, სომხები მაშინათვე გააქტიურებენ საკუთარ მოთხოვნებს ავტონომიის შექმნასთან დაკავშირებით”, – განაცხადა მამუკა არეშიძემ.

„რეზონანსი//მთელი კვირა“, 23 იანვარი, 2017 წელი

რა შეიცვლება აფხაზეთის ჩაბნელებით

ენგურჰესზე წყლის დონის კლების გამო 15 თებერვლიდან აფხაზეთს, შესაძლოა, ელექტროენერგიის მიწოდება შეუწყდეს

ეკატერინე ბასილაია

ენგურჰესზე წყლის სიმცირის გამო 15 თებერვლის შემდეგ შესაძლოა ოკუპირებულ აფხაზეთს ელექტროენერგიის მიწოდება შეუწყდეს და ჩაბნელდეს. ამის შესახებ აფხაზური მედია აქტიურად წერს.

ვინ გადაარჩენს ოკუპირებულ აფხაზეთს ჩაბნელებისგან – ისევ თბილისი, როგორც ეს მოხდა გასულ წელს, როდესაც რუსეთიდან ნაყიდი ელექტრო ენეგრია გადაეცათ მათ უფასოდ, თუ ე.წ. სტრატეგიული მოკავშირე მოსკოვი, ეს ჯერ უცნობია. თავად სოხუმში დიდი იმედი აქვთ, რომ მათ “მოკავშირე” რუსეთი გაუწდის ხელს და ამისთვის “სტრატეგიული პარტნიორისთვის” თანხის გადახდასაც კი გეგმავენ.

“სტრატეგიული კვლევების კავკასიური ცენტრის” ხელმძღვანელი მამუკა არეშიძე აცხადებს, რომ ზაფხულში რუსულ მხარესთან მკაცრად დაისვა ოკუპირებულ აფხაზეთში მოძველებული ელექტრო გადამცემი ხაზების, გამრიცხველიანების მოწესრიგებისა და დენის მოპარვის აღკვეთის აუცილებლობის საკითხი. ითქვა ისიც, რომ წლებია ამ პრობლემების მოგვარებას ითხოვენ თბილისიდან, დე ფაქტო ხელისუფლება კი საპასუხოდ არაფერს აკეთებს, ამიტომაც წელს ენერგეტიკის სამინისტრო აფხაზეთისთვის რუსეთიდან ელექტროენერგიის ყიდვას არ აპირებს და შესაბამისად, არეშიძე აფხაზეთის ჩაბნელებას რეალურად პროგნოზირებს.

„აფხაზები თვლიან, რომ მათ წინაშე ყველა ვალშია…“

მამუკა არეშიძის თქმით, თბილისი უარზე იციან სოხუმში და ამიტომაც ალაპარაკდნენ “სტრატეგიულ მოკავშირესთან” საკითხის მოგვარებაზე, თუმცა, რუსეთი აფხაზებს უფასოდ დენს არ მიაწვდის, ხოლო აფხაზებს ყველაფერი მუქთად უნდათ.

მამუკა არეშიძის თქმით, აფხაზები თვლიან, რომ მათ წინაშე ყველა ვალდებულია: ქართველები არიან მათ წინაშე დამნაშავეები და ამიტომ ვალდებულები არიან; რუსები ვალდებულები არიან იმიტომ, რომ სამხრეთ კავკასიაში გეოპოლიტიკური უპირატესობა მიანიჭეს აფხაზებმა თავისი “რევოლუციური” ქმედებით. საზოგადოების დიდი ნაწილი ასე ფიქრობს.

“აფხაზურმა მხარემ უნდა იცოდეს, რომ მუდმივად სხვისი ჯიბის შემყურე ცხოვრება არ შეიძლება. თვითონ არაფრის კეთება არ უნდათ, უნდათ მხოლოდ მუდმივად სხვის ხარჯზე იყვნენ და თუ რუსებისთვის ეს ასე თუ ისე მისაღებია, ქართველებისთვის მისაღები არ არის,” – აცხადებს მამუკა არეშიძე.

კრიტიკული ზღვარი

ენგურჰესის ტექნიკური დირექტორი გია ხუბუა “სპუტნიკ აფხაზეთთან” საუბარში ამბობს, რომ ჯვრის (ენგურჰესის) წყალსაცავში წყლის დონე ახლა 453 მეტრის ნიშნულზეა, მაშინ როდესაც ნორმაა 510 მეტრი, ხოლო თუ წყლის დონე კიდევ დაიწევს, მაშინ ჰესმა მუშაობა უნდა შეაჩეროს. მისი თქმით, აფხაზეთში ელექტროენერგიის მოხმარება ძალიან მაღალია და დღეში 8 მილიონ კილოვატ საათს შეადგენს. ამდენად, წყლის არსებული დონე მალე კიდევ დაიწევს, რის შემდეგაც აფხაზეთში ელექტროენერგიის მიწოდება შეწყდება.

“რეალობა არის ის, რომ თუ ჩვენ წყლის გამოყენებას ასეთი ტემპებით გავაგრძელებთ, თებერვლის შუა რიცხვებიდან წყალი აღარ იქნება და ელექტროენერგიის შესყიდვა რუსეთიდან მოგვიწევს”, – აცხადებს გია ხუბუა.

დენის მიწოდების შეწყვეტაზე საუბარი აფხაზეთში აქტიურად 12 იანვრიდან დაიწყო. აფხაზეთში მოქმედი ელექტროენერგიის გამანაწილებელი ე.წ. სახელმწიფო კომპანიის “ჩერნომორენერგოს” გენდირექტორმა ასლან ბასარიამ განაცხადა, რომ ენგურჰესიდან ელექტროენერგიის მიწოდების შეჩერების შემთხვევაში ისინი ყველა რესურსს და შესაძლებლობას გამოიყენებენ, რომ “რესპუბლიკის” ენერგომომარაგების საკითხი მოგვარდეს რუსეთთან ერთად, როგორც სტრატეგიულ პარტნიორთან. “ბუნებრივია, ნებისმიერი ენერგიის ნაკადს აუცილებელად სჭირდება გადახდა და სახელმწიფო შეეცდება გამოძებნოს შესაძლებლობა იმისათვის, რომ ჩვენი მომხმარებლები ელექტროენერგიის გარეშე არ დატოვოს,” – რუსეთისთვის თანხის გადახდას აანონსებს ბასარია.

ცნობისათვის: ენგურჰესის დადგმული სიმძლავრე 1 300 მგვტ-ია. ჰიდროელექტროსადგურის ტურბინა-გენერატორი ოკუპირებულ აფხაზეთში მდებარეობს, ხოლო კაშხალი, რომელიც ქმნის წყალსაცავს – საქართველოს კონტროლირებად ტერიტორიაზეა.

ოფიციალური თბილისის „კეთილი ნების ჟესტი“

აფხაზეთს ენგურჰესიდან ელექტროენერგია მუდმივად უფასოდ მიეწოდება, ზაფხულში ჰესიდან გამომუშავებული ენერგიის 40%, ზამთარში – 100%. თუმცა, ბოლო წლებია ზამთრის პერიოდში ოკუპირებულ ტერიტორიაზე დენის მოხმარება მნიშვნელოვნად გაზრდილია, ჰესის წყლის მოცულობა კი მათ გაზრდილ მოთხოვნებს ვერ წვდება. ამიტომაც უკვე მეორე წელია აფხაზები ელექტროენერგიის გარეშე დარჩენის საფრთხის წინაშე დგებიან.

გასულ წლის იანვრის ბოლოს ოკუპირებულ ტერიტორიაზე გრაფიკიც კი ამოქმედდა და მოსახლეობას დღის განმავლობაში 2 საათით, ხოლო ღამით 2-3 საათით ეთიშებოდა დენი. თებერვლის შუა რიცხვებიდან კი საერთოდ ჩაბნელება ემუქრებოდათ. თუმცა მოსახლეობაც, სეპარატისტული ხელისუფლებაც და იქ განლაგებული რუსული არმია ჩაბნელებას ოფიციალურმა თბილისმა გადაარჩინა. ენერგეტიკის სამინისტრომ ოკუპირებული აფხაზეთისთვის ელექტროენერგია რუსეთიდან იყიდა და ამაში აფხაზებს ერთი თეთრიც არ დახარჯვიათ.

როგორც მაშინ მინისტრმა კახა კალაძემ განაცხადა, ეს ნაბიჯი “მთავრობის კეთილი ნებაა”, რომელმაც ერთნაირად უნდა იზრუნოს თითოეულ მოქალაქეზე, მიუხედავად იმისა, რომ აფხაზეთის ტერიტორიაზე ცენტრალური ხელისუფლების იურისდიქცია არ ვრცელდება.

მაშინ ენერგეტიკის სამინისტროს ამ “კეთილ ნებას” განსხვავებული შეფასებები მოჰყვა თბილისში. ნაწილი ამ ნაბიჯს იწონებდა, ნაწილი – აკრიტიკებდა. კრიტიკის საგანი იყო ის, რომ დანარჩენი საქართველოს მოსახლეობის ხარჯზე ხდებოდა ოკუპირებული ტერიტორიის მომარაგება, მათ შორის რუსეთის ბაზების და მათი ოჯახების, თან ისე, რომ ამაში აფხაზეთში მცხოვრებლები ერთ თეთრსაც კი არ იხდიდნენ.

სხვათა შორის, ამაზე მაშინ ენერგეტიკის მინისტრის მოადგილე მარიამ ვალიშვილიმაც კი ისაუბრა. მან თქვა, რომ ერთი წელია სეპარატისტულ ხელისუფლებას აფრთხილებდნენ, რომ დანაკლისის შემთხვევაში თბილისი მათთვის ელექტროენერგიას რუსეთიდან არ იყიდდა “ჩვენი აქეთა მომხმარებლის” ხარჯზე, თუმცა შარშან აფხაზებისთვის დენის ყიდვა მაინც მოხდა.

როცა დენის გადასახადს მხოლოდ 30% იხდის

მამუკა არეშიძის თქმით, საქართველოს ხელისუფლება არა მარტო გასულ წელს, არამედ წინა წლებშიც რუსეთიდან დაბალ ფასში ყიდულობდა ელექტროენერგიას და უფასოდ აწვდიდა აფხაზებს, რაც ერთი შეხედვით კომიკურიცაა. წელს კი, მისი ინფორმაციით, ეს არ მოხდება. იგი ამბობს, რომ აფხაზეთში კატასტროფული მდგომარეობაა, კერძოდ ის, რომ მათ მოწესრიგებული არ აქვთ ელექტროგადამცემი ხაზები და ამ მოძველებულ ქსელებში იფანტება ელექტროენერგიის დიდი ნაწილი. ამას პლუს ის, რომ ასევე მოწესრიგებული არ არის და მხოლოდ 30%-მდე ხდება დახარჯული ენერგიისთვის თანხის ამოღებაც. ამ პრობლემის მოგვარებას კი თბილისი წლებია აყენებს, თუმცა არც აფხაზებს და არც რუსებს ჯერჯერობით არაფერი გაუკეთებიათ.

“შარშან ზაფხულში რუსებთან საექსპერტო დონეზე შეხვედრა გვქონდა. დელეგაციაში ენერგეტიკული მიმართულების ხელმძღვანელი დავით მირცხულავა იყო, სადაც ამ თემაზე ვილაპარაკეთ. ჩვენ მათ ნათლად ვუთხარით, აფხაზებისთვის მისაწოდებლად თქვენ იაფად გვაძლევთ დენს და ამაში ფულს კარგავთ, ამიტომ ეს ფული გამოიყენეთ იმაში, რომ აფხაზებს გამრიცხველიანებაში, ქსელების შეცვლასა და კონტროლში დაეხმაროთ. მათი პასუხი იყო, რომ კი, ასე უნდა მოხდეს, თუმცა არაფერი გაკეთებულა.

ეს პრობლემა უნდა მოგვარდეს და როგორც ქართველი მომხარებელი იხდის ელექტროენერგიის საფასურს, ისე უნდა გადაიხადონ აფხაზებმაც. ჩვენი საქმე კი არის ის, რომ ენგურჰესი მივიყვანოთ იმ კონდიციამდე, რომ მან სრულყოფილად იმუშაოს. ენგურჰესს სერიოზული რემონტი სჭირდება. კალაძეს რომ ხშირად აკრიტიკებენ იმის გამო, რატომ იყო ოკუპირებულ ტერიტორიაზეო, დარწმუნებული ვარ ამ თემებზე იყო აფხაზეთში.

ჩვენი მხრიდან ის წინადადებაც იყო, რომ თუ თავად ვერ აგვარებენ, ჩვენ შეგვიშვან და ჩვენ მოვაწესრიგებთ ელექტრო ხაზებს, მაგრამ რუსები ამის საშუალებას არ გვაძლევენ. აფხაზებს კი არაფერი შეუძლიათ, რადგან კადრები არ ჰყავთ და პლუს, ამ მოპარვის სქემასაც ხელს ვერ შეუშლიან, იმიტომ, რომ კლანური მმართველობაა. მოკლედ, ასეთი აბურდული სიტუაციაა, რომლიდანაც მე გამოსავალს ვერ ვხედავ, თუ რუსები არ ჩაერევიან კატეგორიულად,” – აცხადებს მამუკა არეშიძე. მისი თქმით, აფხაზებმა იციან, რომ თბილისიდან დახმარებას არ უნდა ელოდონ, ამიტომ ახლა საუბრობენ, რომ რუსეთიდან მოაგვარებენ პრობლემას. “მეშვიდე წელია საუბრობენ, რომ პრობლემას რუსეთიდან მოაგვარებენ. მოლაპარაკებისას რუსები საკითხს ასეთი ფორმით დააყენებენ, კი ბატონო დაგეხმარებით, მაგრამ თქვენ მიხედეთ მოპარვის საკითხს, ასევე ხაზების გამოსაცვლელად მოგცემთ ფულს და შეცვალეთ, თუმცა ამას აფხაზები არ აკეთებდნენ და არც ახლა გააკეთებენ,” – ამბობს არეშიძე და აქიდან გამომდინარე პროგნოზირებს, რომ წინა წლებისგან განსხვავებით წელს აფხაზეთს ჩაბნელება რეალურად ემუქრება.

რა შეიცვლება ქართულ-აფხაზურ ურთიერთობებში 15 თებერვლის შემდეგ

თბილისის უარის გამო რა შედეგები მოჰყვება ამას აფხაზეთში, გამოიწვევს თუ არა ეს აფხაზების სიძულვილს კიდევ უფრო გაღვივებას, არეშიძე ამბობს, რომ – არა.

“ყველაფერს თავისი საზღვარი აქვს. აფხაზეთში კარგად იციან, რომ ხაზები მოძველებულია და დენს იპარავენ, ამდენად აქ ქართულ მხარეს ვერ დაადანაშაულებენ და მაინცდამაინც არც ადანაშაულებენ. საგაზეთო ინტერვიუში შეიძლება ვიღაცამ ეს თქვას, მაგრამ საზოგადოებას ვგულისხმობ. სოხუმსა და გუდაუთაში აფხაზების უმეტესობამ არც იცის, რომ წლებია მათთვის დენს თბილისი ყიდულობს. აფხაზები რუსეთისგან მოითხოვენ დახმარებას. ისინი მიეჩვივნენ, რომ მათი ბიუჯეტის 80% რუსეთიდან უნდა ფინანსდებოდეს, რუსეთი უნდა დაეხმაროს ყველაფერში და მორჩა. ასლან ბასარია ახლა მორიდებულად ლაპარაკობს – ჩვენ სტრატეგიულ პარტნიორთან უნდა მოვილაპარაკოთო. მოლაპარაკებას კი ისინი ეძახიან ულტიმატუმის ენით ლაპარაკს, რომ აი, თუ ახლა ამას არ გაგვიკეთებთ, ჩვენ გავიხედავთ მაგალითად, თურქეთისკენ და ამგვარი ულტიმატუმით შეეცდებიან პრობლემა მოაგვარონ,” – დასძენს მამუკა არეშიძე.

„რეზონანსი//მთელი კვირა“, 23 იანვარი, 2017 წელი

ინტერვიუ ზურაბ აბაშიძესთან: როგორ ვაიძულოთ რუსეთი, რომ 2011 წლის ხელშეკრულების შესრულება დაიწყოს? // „გვაქვს ამის შესახებ მოსაზრებები, შემდგომი ნაბიჯები როგორ უნდა გადაიდგას“

თიკო ოსმანოვა

პრემიერ-მინისტრის სპეციალური წარმომადგენლის ზურაბ აბაშიძისა და რუსეთის საგარეო საქმეთა მინისტრის მოადგილის გრიგორ კარასინის მორიგი შეხვედრა თებერვლის დასაწყისში გაიმართება. აბაშიძის თქმით, რუს კოლეგასთან ტრადიციულად ჰუმანიტარულ საკითხებზე ისაუბრებს. რაც შეეხება 2011 წლის რუსეთ-საქართველოს ხელშეკრულებას, მისი თქმით, ამასთან დაკავშირებით ახლა უკვე შვეიცარიული კომპანია ჩაერთო და იმ შემთხვეაში, თუ კიდევ მოხდება რუსეთის მხრიდან ამის ხელოვნურად გაწელვა, აბაშიძის თქმით, საქართველო კონკრეტულ ნაბიჯებს გადადგამს.

აბაშიძე-კარასინის შეხვედრის მორიგ რაუნდზე “მთელი კვირა” პრემიერ-მინისტრის სპეციალურ წარმომადგენელს ზურაბ აბაშიძეს ესაუბრა: „ჩემი და გრიგორი კარასინის მორიგი შეხვედრა თებერვლის პირველ დეკადაში გაიმართება“, – ამბობს ზურაბ აბაშიძე.

- შეხვედრა იანვრის ბოლოს ხომ უნდა გამართულიყო რატომ მოხდა გადაწევა?

- ზუსტი თარიღი არ გვაქვს ხოლმე დათქმული და ამჯერად ასე გადავწყვიტეთ ორმხრივი შ ეთანხმების საფუძველზე.

- რა საკითხებზე აპირებთ ყურადღების გამახვილებას?

- ჩვენ გვაქვს კონკრეტული მანდატი და დღის წესრიგი, რომელიც დაკავშირებულია სავაჭრო ეკონომიკურ ურთიერთობებთან, სატრანსპორტო საკითხებთან, გარკვეულ ჰუმანიტარულ თემებთან, ტურიზმზე და ა.შ. ყოველი შეხვედრის წინ შესაბამის უწყებასთან გავდივარ კონსულტაციებს, სამინისტროებთან და ვაგროვებ პრობლემებს, რომელიც განსახილველი საკითხების ნუსხაში ხვდებიან.

- აპრილის ბოლოს სავარაუდოდ საქართველო ევროპასთან უვიზო რეჟიმს მიიღებს და ხომ არ ელოდებით იგივე ნაბიჯის გადადგმას ახლა უკვე რუსეთისგან?

- რაც შეეხება რუსეთის სავიზო რეჟიმს საქართველოს მოქალაქეებისთვის, მოგეხსენებათ, საგრძნობლად გამარტივდა მიმდინარე წლის დასაწყისში. თუკი ადრე უახლოეს ნათესავს რუსეთის მოქალაქეს შეეძლო მოეწვია საქართველოს მოქალაქე, ახლა ეს აღარ არის საჭირო. რუსეთის ნებისმიერ მოქალაქეს ან ორგანიზაციას, ფიზიკურ თუ იურდიულ პირს შეუძლია მოიწვიოს საქართველოს ნებისმიერი მოქალაქე. ვიზის გამოგზავნაც მარტივად ხდება, საგარეო უწყება საჭირო აღარ არის, ელექტრონული ფოსტითაც შეიძლება გამოიგზავნოს. ასე რომ, გამარტივებულია ნამდვილად. წინა წლებში გაიცემოდა სადღაც 20 ათასი ვიზა. ახლა, რამდენადაც ვიცი, წელს ეს რიცხვი მნიშვნელოვნად გაზიარდა, გაორმაგდა.

რაც შეეხება შემდგომ ნაბიჯებს, ვნახოთ, ეს მათი გადასაწყვეტია. ჩვენ ჩვენი მხრიდან ყველაფერი გავაკეთეთ იმისათვის, რათა რუსი ტურისტები საქართველოში კომფორტულად ჩამოვიდნენ, პრობლემები არ ჰქონდეთ. მათ 1 წლის მანძილზე შეუძლიათ უვიზოდ დარჩენა. ეს არა მარტო რუსეთის მოქალაქებისთვის არამედ ძალიან ბევრი ქვეყნის მოქალაქებისთვისა შესაძლებელი და უპირველეს ყოვლისა დაკავშირებულია ჩვენი ქვეყნის ინტერესებთან. გვინდა, რომ რაც შეიძლება მეტი ტურისტი ჩამოვიდეს საქართველოში და ეს ასეც მოხდა. წელს რეკორდული რაოდენობის ტურისტი ჩამოვიდა და სადღაც 1 მილიონი ტურისტი კონკრეტულად რუსეთიდან.

ასე რომ, ჩვენ ჩვენი საქმე გავაკეთეთ. ახლა რუსეთი შემდგომ რა ნაბიჯს გადადგამს, მათი გადასაწყვეტია. თუ უნდათ, რომ კიდევ გაამარტივონ ან საერთოდ მოხსნან, ჩვენ მივესალმებით.

- რუსეთში შპიონაჟის ბრალდებით დაკავებულ საქართველოს მოქალაქეებთან დაკავშირებით გაგრძელდება თუ არა კოსნულტაციები? რჩებიან თუ არა ჩვენი მოქალაქები ჩრდილოელი მეზობლის ციხეში?

- გაგრძელდება ამაზე საუბარი. მოგეხსენებათ, 7 მოქალაქე გავათავისუფლეთ, რომლებსაც მრავალ წლიანი სასჯელი ჰქონდათ მისჯილი. ძალიან ბევრი რამ გაკეთდა იმისათვის, რომ ეს ხალხი დაბრუნებოდა თავის ოჯახებს. სხვადასხვა სახის სამართლებრივი და პოლიტიკური სირთულე იყო, თუმცა ჩვენ ეს ყველაფერი გადავლახეთ და ვფიქრობ, ძალიან კარგი საქმე გაკეთდა. საკმაოდ რთული მემკვიდრეობა გვერგო. ბევრი რაღაცის მოძიება იყო საჭირო, რომ გავრკვეულიყავით. კიდევ რამდენიმე პიროვნებაა დარჩენილი და ამასთან დაკავშირებით გავაგრძელებ მოლაპარაკებებს. ისინი საქართველოს მოქალაქეები არ არიან, რაც ძალიან ართულებს საქმეს. ასევე, როგორც ვიცით, ამ ბრალდებით რამდენიმე ადამიანი გასამართლებული, თუმცა არ არიან საქართველოს მოქალაქეები. ვინც ჩვენ გავათავისუფლეთ, ისინი საქართველოს მოქალაქეობი, ან ორმაგი მოქალქეების მქონე პირები იყვნენ. რუსეთის მოქალაქე თუა, სამართლებრივად ეს ძალიან რთული თემაა, იმიტომ, რომ რუსეთს კანონით არ შეუძლია სხვა ქვეყანას გადასცეს თავისი მოქალაქე.

- რაც შეეხება საქართველო-რუსეთის საზღვრებზე ტვირთბრუნვის მონიტორინგთან დაკავშირებით დადებულ 2011 წლის ხელშეკრულებას, ქართული მხარე უკვე თვეებია საბოოლო პასუხს რუსეთისგან ელოდება. რა ხდება ამ ხელშეკრულებასთან დაკავშირებით?

- ახლა უკვე ამ საკითხში აქტიურად არიან ჩართული შვეიცარიელი მეგობრები, რომლებიც ამ ხელშეკრულებას შუამავლობენ. ჩვენ ჯერ კიდევ აპრილში დავასრულეთ მუშაობა. ახლა საუბარია კონტრაქტის ტექსტზე, რომელიც უნდა გაფორმდეს შვეიცარიულ კომპანიასთან. რუსეთმა ეს რამდენჯერმე გადადო სხვადასხვა მიზეზებით თუ არგუმენტებით. შვეიცარიელმა კოლეგებმა გვითხრეს, რომ ისინი ცდილობენ მაქსიმალურად გაერკვიონ სიტუციაში და ვნახოთ რა ინფორმაციას მივიღებთ მათგან. თუ კიდევ გაიწელა, მერე ჩვენ მივიღებთ გადაწყვეტილებას, შემდგომ როგორ ვიმოქმედოთ.

- ანუ, საქართველოს აქვს ბერკეტი, რომ მოხდეს რუსეთის იძულება, რათა მოახდინოს ამ ხელშეკრულების იმპლემენტაცია?

- გვაქვს ამის შესახებ მოსაზრებები, შემდგომი ნაბიჯები როგორ უნდა გადაიდგას, თუ კიდევ ხელოვნურად გაიწელება ეს პროცესი.

- კონკრეტულად რა ნაბიჯები შეიძლება გადადგას საქართველომ ამასთან დაკავშირებით?

- ჯერ ვერ დავკონკრეტდები.

„რეზონანსი//მთელი კვირა“, 23 იანვარი, 2017 წელი

ინტერვიუ გიორგი რუხაძესთან; „დონალდ ტრამპი არ მოვა საქართველოსთან, ახლა მასთან ჩვენ უნდა მივიდეთ“

ელზა პაპოშვილი

საერთაშორისო ექსპერტი გიორგი რუხაძე ამბობს, რომ დონალდ ტარამპა ინაუგურაციის დროს, სიტყვით გამოსვლისას, საგარეო პოლიტიკა და ქვეყნები, რომელთანაც ის ითანამშრომლებს ერთხელაც არ ახსენა. აქედან გამომდინარე უნდა ვივარაუდოთ, რომ ტრამპი საქართველოს მიმართაც დიდ ინტერესს არ გამოიჩენს, რადგანაც ის არის მსხვილი ბიზნესმენი და ყველაფერს ეკონომიკის ჭრილში განიხილავს. ამიტომაც პატარა საქართველო ამ კუთხით მისთვის ნაკლებად მიმზიდველი იქნება.

გიორგი რუხაძის აზრით, საქართველოს ხელისუფლებამ კარგად უნდა გაანალიზოს ეს გარემოება და ტრამპს საკუთარი თავი უნდა შესთავაზოს. მან ვაშინგტონს უნდა დაუმტკიცოს, რომ რეგიონში მთავარი მოთამაშეა და მასთან პარტნიორობა აუცილებელია.

გიორგი რუხაძე: დონალდ ტრამპის სიტყვით გამოსვლას თუ გავაანალიზებთ, დავინახავთ, რომ მან საგარეო პოლიტიკას საკმაოდ ცოტა დრო დაუთმო. მან მხოლოდ “ისლამურ სახელმწიფოზე” ისაუბრა და სხვა არცერთი ქვეყანა მის მიერ ნახსენები არ ყოფილა. მან განაცხადა, რომ იმ პარტნიორ ქვეყნებთან და ახალებთანაც, რომელსაც ის შეიძენს, მხოლოდ ერთი მიზნით ითანამშრომლებს – რომ იქიდან მიღებული სიკეთე ამერიკულ ოჯახებს მომხმარდეს. ეს იყო ერთგვარი სიგნალი, რომ ამერიკა საგარეო პოლიტიკის თვალსაზრისით ნაკლებად აქტიური იქნება. რასაც ვუყურე, დონალდ ტრამპი ჯერ კიდევ მსხვილი ბიზნესმენია, რომელიც ყველაფერს ბიზნესის პრიზმიდან უყურებს, ამიტომაც საგარეო პოლიტიკას მაინც ეკონომიკურ ჭრილში განიხილავს. აქედან გამომდინარე, ის საქართველოსთან მიმართებაშიც ნაკლებად აქტიური იქნება.

- საქართველოს საკითხი ვაშინგტონის დღის წესრიგში რამდენად დარჩება, თავად ჩვენს ქვეყანაზე იქნება დამოკიდებული?

- რა თქმა უნდა. ახლა ყველაზე დიდი მნიშვნელობა ჩვენი ხელისუფლების აქტიურობას მიენიჭება. საქართველომ საერთაშორისო პოლიტიკის დღის წესრიგში თავი თავადვე უნდა დააბრუნოს.

- რა მიმართულებით უნდა იმუშაოს ჩვენმა ხელისუფლებამ, რომ ის დონალდ ტრამპის ადმინისტრაციის ყურადღების ქვეშ მოექცეს?

- ჩვენმა ხელისუფლებამ ამისთვის ორი მიმართულებით უნდა იმუშავოს. ქვეყანამ უნდა დაამტკიცოს, რომ ის რეგიონში ნამდვილად ლიდერია, დაადგეს რეფორმების გზას და ყველას დაანახოს, რომ ნამდვილად დემოკრატიული სახელმწიფოა. აჩვენოს, რომ პოსტსაბჭოთა ქვეყნებში ერთადერთი გამონაკლისია. მეორე საკითხი კი რუსეთთან ურთიერთობას შეეხება. საქართველომ კრემლთან საკმაოდ პრინციპული პოზიცია უნდა დაიკავოს და პირდაპირ თქვას, რომ რუსეთ-ამერიკის ურთიერთობაში ჩვენი ქვეყნის მიმართულებით რა სახის გადაწყვეტილებაც არ უნდა მიიღონ, ეს რეგიონისთვის საკმაოდ წამგებიანი იქნება. თუ საქართველომ ამერიკას ახლა თავისი ფასი არ დაანახა, მერწმუნეთ, ტრამპისთვის, რომელიც მსხვილი ბიზნესმენია და ყველაფერს ეკონომიკური კუთხით უყურებს, ჩვენი პატარა ქვეყანა ნაკლებად მნიშვნელოვანი იქნება.

დონალდ ტრამპი არ მოვა საქართველოსთან, ახლა მასთან ჩვენ უნდა მივიდეთ. მას ჩვენმა ხელისუფლებამ, როგორც შესაძლებლობას ისე უნდა შეხედოს და მაშინ, დამიჯერეთ, ყველაფერი შესაძლებელი იქნება.

- რას იტყვით დონალდ ტრამპის საკადრო პოლიტიკაზე? როგორ ფიქრობთ, ადამიანები, რომლებიც მან უკვე თანამდებობებზე დანიშნა, რა სახის პოლიტიკას გაატარებენ და რუსეთთან მათი დამოკიდებულება როგორი იქნება?

- საკადრო გადაწყვეტილებასთან დაკავშირებით ჯერ მხოლოდ ორი თანამდებობის პირის ვინაობაა ცნობილი – თავდაცვის მდივანია ჯეიმს მატისი და უსაფრთხოების მრჩევლის პოსტზე ჯონ კელი ინიშნება. შესაბამისად, შეფასება მხოლოდ ამ ორი პოსტიდან გამომდინარე შეგვიძლია. მათი ბიოგრაფია პოლიტიკურ სიმპატიებს პირდაპირ მიანიშნებს. ეს სიმპატიები კი პუტინის და ასადის მხარეს გადახრილი ნამდვილად არ არის. თუმცა, დანიშვნების მეორე სერიას უნდა დაველოდოთ და ვნახოთ სახელმწიფო მდივანი ვინ გახდება. თუ ეს ტილერსონი იქნება, მაშინ “ქორებისა” და “მტრედების” თანამშრომლობას მივიღებთ. ხოლო საგარეო ვექტორს ვინ რომელ მხარეს გადაწონის, ჩვენი ბედიც ამაზე იქნება დამოკიდებული.

საინტერესო ის არის, რომ დონალდ ტრამპი კონკურენტებად ჩინეთს, ევროკავშირის ქვეყნებს, იაპონიას და სამხრეთ კორეას მიიჩნევს და არა რუსეთს. მან ამით მსოფლიოს პირდაპირ უთხრა, რომ ამერიკა სხვისი უსაფრთხოებისთვის, კეთილდღეობისთვის ფულს აღარ დახარჯავს. ტრამპი საგარეო პოლიტიკას ფინანსური ღერძიდან გამომდნარე შეხედავს.