„ახალი თაობა“: ინტერვიუ ირაკლი სესიაშვილთან: „ნაციონალურ მოძრაობას“ თვალთვალი და მოსმენები ენატრება“
„ახალი თაობა“: ინტერვიუ კონსტანტინე გამსახურდიასთან: „მოსმენების კანონი რუსეთის დუმის დეპუტატ იაროვაიას მიერ შემუშავებული კანონიდანაა გადმოწერილი“ // „ხელისუფლებას რეალური პროდასავლური ალტერნატივა არ ჰყავს“
„ახალი თაობა“: ინტერვიუ თორნიკე შარაშენიძესთან: „მოსმენები აუცილებელია, მაგრამ არა პოლიტიკური ოპონენტების წინააღმდეგ“
„ახალი თაობა“: ინტერვიუ გია ხუხაშვილთან: „დეპუტატებმა იციან, რომ მათ უსმენენ“ // „ხელისუფლების წარმომადგენლები მეუბნებიან, ტელეფონზე ვერ გეტყვი, პირადად გნახავ და მერე მოგიყვები“
„რეზონანსი“: ინტერვიუ სოსო ცინცაძესთან: „ნორმალური საპარლამენტო რესპუბლიკა რომ მომწონს, იმიტომაც არ მემეტება ჩვენი რეალობისთვის“
„რეზონანსი“: ილახება თუ არა პრეზიდენტისა და პარლამენტის რეპუტაცია მათი დაპირისპირებით? (თვალსაზრისები)
„რეზონანსი“: ინტერვიუ იგორ კვესელავასთან: „პრეზიდენტი მმართველ გუნდს დაუპირისპირდა და ამით საკუთარი ხის ტოტი მოჭრა…“
„რეზონანსი“: ინტერვიუ გიორგი ახვლედიანთან: „ხელისუფლებას საარჩევნო ბლოკების აკრძალვა პრინციპულად აქვს გადაწყვეტილი“
„რეზონანსი“: პარტიებს თბილისის მერობის კანდიდატებზე „ჯერ არ უმსჯელიათ“
„რეზონანსი“: როგორ მოხვდა პორტატული ანტისაჰაერო კომპლექსი საქართველოდან სომხეთში
„რეზონანსი“: „რუსთავი-2“-ის თანამშრომლების გადაბირება გრძელდება
„რეზონანსი“: „მთის კანონმა“ ადგილობრივი ბიზნესი გამოაცოცხლა // „იყო შემთხვევა, საწარმო თბილისიდან რაჭაში გადმოიტანეს“
„რეზონანსი“: მთავრობა მგზავრობის გაძვირების წინააღმდეგ // მძღოლები: „თუ ამ დადგენილებას სისრულეში მოიყვანენ, ჩვენ არც აქციებზე დავიხევთ უკან“
——————–
„ახალი თაობა“, 23 მარტი, 2017 წელი
ინტერვიუ ირაკლი სესიაშვილთან: „ნაციონალურ მოძრაობას“ თვალთვალი და მოსმენები ენატრება“
„ახალი თაობის“ კითხვებს პარლამენტის თავდაცვისა და უშიშროების კომიტეტის თავმჯდომარე ირაკლი სესიაშვილი პასუხობს.
- ყბადაღებულ თემად იქცა კანონი მოსმენების შესახებ, დადებული და დაძლეული ვეტოები. პრეზიდენტის მხარეს არის საპარლამენტო და არასაპარლამენტო ოპოზიცია, ასევე არასამთავრობო სექტორი, მხოლოდ უმრავლესობა ამტკიცებს, რომ კანონი კარგია და დემოკრატიული. რით უპასუხებთ პრეზიდენტს და მის თანამოაზრეებს?
- ჩვენ თუ დავიწყებთ იმაზე მსჯელობას, ჩვენ მიერ არაერთხელ დამტკიცებული კანონი რამდენად შეესაბამება საკონსტიტუციო სასამართლოს გადაწყვეტილებას და რამდენად გამართულია სისტემურად და შეესაბამება ევროპულ სტანდარტებს, აქ ჩვენ საკმარისი არგუმენტი გვაქვს. აქ ჩვენ შინაარსზე არ ვკამათობთ.
- აბა რაზეა კამათი?
- ეს არის წმინდა პოლიტიკური საკითხი. სამწუხაროდ, უმცირესობამ და შემდგომ მოდას აყოლილმა არასამთავრობო სექტორმა, ამ თემის პოლიტიზირება მოახდინეს. პოლიტიზაციის საფუძველი გახლავთ ის, რომ უმცირესობა ერთგვარად ცდილობს, რომ საზოგადოებაში შექმნას ისეთი ილუზია, რომ, როგორც თვითონ წლების მანძილზე გვიყურადებდნენ, „ქართული ოცნებაც“ იგივეს აკეთებს.
- ძალიან ბევრს საუბრობენ იმაზე, რომ „ოცნება“ ყველას უსმენს.
- ამ აზრს ამკვიდრებენ ჩვენი ოპონენტები, რეალობა კი სულ სხვაა! ისინი არსებული ტექნიკური საშუალების 100%-ს იყენებდნენ, ჩვენ ამ ტექნიკურ საშუალების მხოლოდ 2%-ს ვიყენებთ. არასამთავრობო სექტორი ამ პოლიტიკურ დღის წესრიგს აჰყვა, ეს ერთგვარ მოდად დამკვიდრდა.
- პრეზიდენტზე რას იტყვით? ისიც მოდასაა აყოლილი?
- ყველაზე მეტად სწორედ მანდ მწყდება გული, რომ პრეზიდენტს, როგორც ჩანს, არ სურს, რომ პასუხისმგებლობა გაიზიაროს და ჩვენ ადეკვატურად ვებრძოლოთ კრიმინალს.
- ანუ კრიმინალთან საბრძოლველად გჭირდებათ ეს კანონი?
- მე არ მინდა, რომ ვინმემ ეს კანონი დაინახოს, როგორც შესაძლებლობა და იარაღი კრიმინალთან საბრძოლველად. მე შემიძლია პირდაპირ გითხრათ, რომ ევროპული სტანდარტების მიხედვით წარმოდგენილი კანონი ასევე ძალიან მაღალ სტანდარტზე აყენებს ადამიანის უფლებების დაცვის პრინციპებს.
- ამ კანონის მოწინააღმდეგეთათვის მიუღებელია ის, რომ მოსმენების გასაღები იყოს სუს-ის დაქვემდებარებაში. ეს რატომ არ გაიზიარეთ?
- ჩვენ რომ გვეთქვა, ეს პრემიერს დავუქვემდებაროთო, მაშინ იტყოდნენ, რომ პრემიერი არის პოლიტიკური გუნდის ლიდერი და ისევ პოლიტიკური კონტროლის მექანიზმია ეს უწყება. ჩვენ რა სისტემაც უნდა შეგვეთავაზებინა, სამივე ეს სუბიექტი მომზადებული იყო, რომ წინააღმდეგობა დაეფიქსირებინა. ნებისმიერ ნორმალურ სახელმწიფოში ასეთი სამსახური ექვემდებარება მთავრობას და უმრავლესობას აქვს პასუხისმგებლობა იმაზე, რომ ქვეყნის უსაფრთხოება უზრუნველყოს.
- სწორედ ეს არ მოსწონთ თქვენს ოპონენტებს?
- გაუგებარია მათი პოზიცია. თუ ვინმეს უნდა შემოგვთავაზოს, რომ ნაციონალური მოძრაობის ოფისში დავდგათ ეს ტექნიკური საშუალება, ან რომელიმე არასამთავრობო ორგანიზაციის ოფისში, ეს ხომ აბსურდია! მე მესმის, რომ ნაციონალურ მოძრაობას ენატრება მოსმენები, თვალთვალი, პირად ცხოვრებაში ჩარევა, თუმცა უმრავლესობა შეარჩევს იმ პირს, ვინც უნდა წარედგინოს პრემიერს დასამტკიცებლად.
- ოპონენტების სურვილია, რომ ეს პირი არ იყოს უმრავლესობიდან?
- ცხადია, ეს არის მათი ბრძოლის მიზანი. ხომ წარმოუდგენელია, რომ ეს ოპოზიციას მივცეთ, ან რომელიმე არასამთავრობო ორგანიზაციას! ბუნებრივად მივდივართ დასკვნამდე, რომ ეს ორგანო აუცილებლად უნდა იყოს დაქვემდებარებული იმ სამსახურს, რომელიც რეალურად უზრუნველყოფს ამ სამსახურის ეფექტურად მუშაობას და ასევე დაიცავს იმ საიდუმლოებას, რაც დაკავშირებულია ამ სამსახურის ოპერატიულ საქმიანობასთან! ეს არის პოლიტიკური კამპანია ჩვენი ოპონენტების მხრიდან და ეს მიმართულია იქით, რომ მოხდეს უშიშროების სამსახურების დისკრედიტაცია. დღეს პოლიტიკურ ძალებს აწყობთ, რომ საკუთარი წარუმატებლობა ვიღაცას შეტენონ!
- ძალოვან უწყებებზე საუბრობთ და ძალიან დიდია კრიტიკა ბოლო პერიოდში მათ საქმიანობასთან დაკავშირებით. გვესმის განცხადებები, რომ ნარკოტიკის და იარაღის ჩადებამ იმატა და რომ ხელისუფლება ასე უსწორდება ოპონენტებს. მოვისმინეთ პრეზიდენტის ქალიშვილის განცხადებებიც. რა ხდება, ბატონო ირაკლი, მართლა ასე უსწორდებით ოპონენტებს?
- ამ საკითხმაც ერთგვარი კამპანიის სახე მიიღო. თუ რომელიმე სამართალდამცავი ორგანოს მხრიდან ან კონკრეტული სამართალდამცავის მხრიდან ადგილი ექნება ასეთ ფაქტს, ამაზე პირველ რიგში ჩვენ მოვახდენთ ძალიან მკაცრ პოლიტიკურ რეაგირებას. მაგრამ ესეც ერთგვარ მოდად დამკვიდრდა, სწორედ იმ მიზნით, რომ პარალელები გაევლოს _ წინა ხელისუფლება ამას აკეთებდა და ესენიც აკეთებენ.
ჩვენმა ხელისუფლებამ უზრუნველყო მეტი დემოკრატია და ქვეყანა გაათავისუფლა პოლიტიკური მმართველობისგან. ოპოზიციამ პოლიცია სამოქალაქო საზოგადოების მიზანმიმართული თავდასხმის ობიექტად აქცია.
„ახალი თაობა“, 23 მარტი, 2017 წელი
ინტერვიუ კონსტანტინე გამსახურდიასთან: „მოსმენების კანონი რუსეთის დუმის დეპუტატ იაროვაიას მიერ შემუშავებული კანონიდანაა გადმოწერილი“ // „ხელისუფლებას რეალური პროდასავლური ალტერნატივა არ ჰყავს“
ოპოზიციის ერთ-ერთი ლიდერი კონსტანტინე გამსახურდია „ახალ თაობასთან“ ინტერვიუში აცხადებს, რომ აუცილებლად უნდა შეიქმნას მესამე პოლიტიკური ცენტრი.
- ბატონო კონსტანტინე, ექსპერტები ამბობენ, რომ მესამე პოლიტიკური ცენტრის შეიქმნა გარდაუვალია. რამდენად მოსალოდნელია, რომ პრეზიდენტი მარგველაშვილი გახდეს მესამე პოლიტიკური ძალის შექმნის ინიციატორი?
- მე ნამდვილად არ გამოვრიცხავ, რომ მესამე პოლიტიკური ცენტრი შეიქმნას, მაგრამ არ მგონია, რომ პრეზიდენტ გიორგი მარგველაშვილის გარშემო შეიქმნას ეს ცენტრი. ფაქტია და ვხედავთ, რომ პრეზიდენტ მარგველაშვილის გარშემო ხდება ერთგვარი თავმოყრა არასამთავრობოების, პოლიტიკური ძალების და ა.შ. თუმცა, ძალიან საეჭვოა, რომ საპრეზიდენტო ვადის ამოწურვის შემდეგ მარგველაშვილი დიდი პოლიტიკური პროცესების აქტორი გახდეს. მესამე პოლიტიკური ცენტრი აუცილებლად უნდა შეიქმნას, მაგრამ ეს ცენტრი არავითარ შემთხვევაში არ უნდა იყოს რომელიმე პოლიტიკური ძალის კოპირება. ის აუცილებლად უნდა იყოს დიალექტიკურ დაპირისპირებაში ორივე არსებულ ძალასთან, ვგულისხმობ ყოფილ ხელისუფლებასა და მოქმედ ხელისუფლებას. ასევე, არცერთ შემთხვევაში ის არ უნდა იყოს მართული რომელიმე გარეშე ძალიდან.
- მთავარი ფიგურანტი ვინ უნდა იყოს, ყოფილი პოლიტიკოსები თუ შეიძლება ახალი პოლიტიკოსები გამოჩნდნენ?
- ახალი პოლიტიკოსები უნდა მოვიდნენ, თუმცა, ჯერ არ ჩანან. ადამიანები, რომლებიც ძველ სახელისუფლო ძალასთან ან ახალ სახელისუფლო ძალასთან ასოცირდებიან, რთული წარმოსადგენია, რომ ამ ახალი პოლიტიკური ცენტრის მესვეურები იყვნენ და ახალ იდეებზე, ახალ პოლიტიკაზე, მართვის ახალ მოდელზე ისაუბრონ. თუ ასე მოხდა, მაშინ ძალიან გაუჭირდებათ.
- რატომ გაუჭირდებათ?
- პიარის თვალსაზრისით გაუჭირდებათ.
- თუმცა, გარკვეულ გადაჯგუფებაზე უკვე არის საუბარი...
- გასაგებია და ამიტომ ვამბობ, რომ გაუჭირდებათ. მაგალითად, პრეზიდენტ გიორგი მარგველაშვილსაც გაუჭირდება, რაოდენ კარგად, დადებითადაც უნდა უყურებდეს ვიღაც.
- რატომ გაუჭირდება?
- იმიტომ, რომ ის არ არის ამდენად პოპულარული, მიუხედავად იმისა, რომ გარკვეული ქულები ჩაიწერა, რადგან რაღაცნაირი დაუმორჩილებლობა გამოუცხადა ბიძინა ივანიშვილს.
- არაერთგზის გვინახავს, თუ როგორ გამოეყოფიან ხოლმე ხელისუფლებას მისივე წევრები. ელოდებით მსგავს პროცესს?
- სრულიად შესაძლებელია, რომ მართლაც წავიდეს ასეთი პროცესი. ამის არაერთი მაგალითი ყოფილა ჩვენს უახლეს ისტორიაში. თუმცა, მე მაინც მგონია, რომ ამ ხელისუფლებაში ეს უფრო რთული იქნება ბიძინა ივანიშვილის ფაქტორის გათვალისწინებით, მაგრამ გიორგი მარგველაშვილმა კარგი მაგალითი მისცა მათ. მიხეილ სააკაშვილის ბუნებიდან გამომდინარე ეს ბევრად უფრო ადვილი პროცესი იყო ყოფილ ხელისუფლებაში. ჩვენ შეგვიძლია გავიხსენოთ თუ როგორ განუდგნენ მას უხლოესი გარემოცვიდან ადამიანები.
- ადგილობრივი არჩევნები ერთგვარი რეპეტიცია შეიძლება იყოს დიდი არჩევნების წინ?
- ეს ყოველთვის ასეა. სწორედ ადგილობრივი არჩევნები ბევრ რამეს გამოავლენს ხოლმე. თუმცა, ჯერ პოლიტიკური ძალების გამოკვეთა და დალაგება მაინც ნაადრევი მგონია, ვინაიდან თავად მათში არ არის ასეთი ინტერესი, რაოდენ უცნაურიც უნდა იყოს. ჯერ მაინც ხელისუფლება ძლიერია. პროტესტს არ აქვს ის დატვირთვა, რომელიც ოპოზიციის არსენალში ყოველთვის არის. რევოლუციური სცენარი ყოველთვის სახიფათოა გარეშე ფაქტორის გათვალისწინებით. ნებისმიერ ასეთ მოქმედებას რუსეთისგან უმალ მოჰყვება რეაქცია. სულ არ გამიკვირდება, რომ საქართველო შუაზე გადაჭრან. ამიტომ ხელისუფლებისთვის ეს არის კოზირი.
- რატომ რევოლუცია, თუ ოპოზიცია ძლიერია?
- საქმე ის არის რომ დღეს ოპოზიცია სუსტია, ხელისუფლება კი – ძლიერი. მას ჰყავს საკონსტიტუციო უმრავლესობა და სრული ძალაუფლება. ალბათ ოპოზიციის ერთ-ერთი მთავარი საზრუნავი ამ სიტუაციაში უნდა იყოს საარჩევნო კანონმდებლობის ცვლილება. თუმცა, არ მგონია, რომ ამ მიმართულებით რამე დათმოს ხელისუფლებამ. არ მგონია, რომ მან იმიტომ მოიპოვა საკონსტიტუციო უმრავლესობა, რომ ახლა ოპოზიციას დაუთმოს რამე.
- არ ფიქრობთ, რომ თავად ოპოზიციაში არის პრობლემა?
- ყოველთვის იყო ოპოზიციაში პრობლემა და ეს ხშირად განაპირობებდა ხელისუფლების თვითნებობას და თავხედობასაც. დღეს, როდესაც რეალურად ქვეყანაში პროდასავლური ალტერნატივა არ არის, და როდესაც მთავარი ოპოზიციური ძალა ნაციონალური მოძრაობაა, ხელისუფლება მას როცა უნდა, მაშინ ჩაარტყამს თავში და წამოაძახებს ცნობილ მოვლენებს. მთავარი პრობლემა არის ის, რომ ქვეყანაში რეალური პროდასავლური ალტერნატივა არ არის. ხელისუფლება კი გვეუბნება, რომ ის არის პროდასავლური ძალა, მაგრამ მოსმენების კანონი, რომელიც პირდაპირ დუმის დეპუტატ იაროვაიას კანონიდან არის გადმოწერილი, ამის თქმის შესაძლებლობას არ მაძლევს. ამ კანონით მათ შეუძლიათ ყველას და ყველაფერს მოუსმინონ. ეს არ არის ევროპული კანონი. სამწუხაროა, არ მეგონა, რომ კიდევ მოგვიწევდა იმაზე საუბარი, რომ ასეთი კანონებით ევროპას, დასავლეთს კი არ ვუახლოვდებით, პირიქით ვშორდებით.
„ახალი თაობა“, 23 მარტი, 2017 წელი
ინტერვიუ თორნიკე შარაშენიძესთან: „მოსმენები აუცილებელია, მაგრამ არა პოლიტიკური ოპონენტების წინააღმდეგ“
„ახალი თაობის“ კითხვებს ექსპერტი, საერთაშორისო ურთიერთობების სპეციალისტი თორნიკე შარაშენიძე პასუხობს.
- მოსმენების კანონთან დაკავშირებით აზრი ორად გაიყო. ერთ მხარეს უმრავლესობაა, რომელსაც მიაჩნია, რომ კარგი კანონი მიიღო, ხოლო მეორე მხარეს - პრეზიდენტი, ოპოზიცია და არასამთავრობო სექტორი, რომელსაც აღნიშნული კანონი არ მოსწონს. როგორია თქვენი პოზიცია?
- უმრავლესობა რომ ამ ვეტოს დაძლევს, ეს გიორგი მარგველაშვილმა ჩვენზე უკეთ იცის, მაგრამ მაინც დაადო. მე წინააღმდეგი ვარ მოსმენების სრულიად აკრძალვის, რადგან ჩვენს ქვეყანას უამრავი საფრთხე უდგას, უამრავი გამოწვევა აქვს.
- მაშინ რაშია პრობლემა, რას აპროტესტებენ ხელისუფლების ოპონენტები?
- პრობლემა ისაა, რომ ეს შესაძლოა გამოყენებულ იქნას პოლიტიკური ოპონენტების წინააღმდეგ, თორემ ქვეყანაში, რომელსაც ტერიტორიები აქვს ოკუპირებული და რომელიც სავსეა რუსული აგენტურით, მოსმენები ნამდვილად საჭიროა! ცუდი ის არის, რომ ამას ხელისუფლება პოლიტიკური მიზნებისთვის იყენებს და ამის მაგალითები, სამწუხაროდ, არსებობს.
- ანუ ოქროს შუალედის დაცვაა საჭირო. ეს რამდენად შესაძლებელია? როგორ უნდა დაიცვას ხელისუფლებამ ეს შუალედი?
- საჭიროა უწყების დეპოლიტიზება. სუს-ის დეპოლიტიზებაზეა საუბარი. ის ფაქტი, რომ სუსი ბოლოს და ბოლოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს მოაშორეს და ფორმალურად მაინც გაიყო, ნამდვილად კარგია. მონსტრად იყო ქცეული შინაგან საქმეთა სამინისტრო. ახლა კი საჭიროა დეპოლიტიზება შინაარსობრივად და არა – მხოლოდ ფორმალურად.
- პრეზიდენტის დამოკიდებულებაზე რას იტყვით? მისმა ამდენმა ვეტომ საზოგადოების თვალში ვეტოს პრინციპი გააუფასურა?
- პრეზიდენტმა რამდენიმე ხნის წინ თქვა, რომ მისმა ყველა ვეტომ პრინციპში გაამართლა. შენიშვნების ნაწილი გაიზიარა საკონსტიტუციო სასამართლომ და ნაწილი თავად „ოცნებამ“ გაიზიარა. თუნდაც იგივე ეროვნულ ბანკთან დაკავშირებით, ასე რომ, პრეზიდენტს ამ კუთხით სათქმელი აქვს და მისი ვეტოები ნაწილობრივ გამართლებულია.
- თუმცა უმრავლესობაც გაჯიუტდა და აღარ უთმობს პრეზიდენტს...
- მე მეეჭვება, რომ უმრავლესობა თავისი ნებით ჯიუტობდეს, გასაგებია, ვის პოზიციასაც გამოხატავენ. უმრავლესობის სიჯიუტესა და პრინციპობაზე საუბარი, ცოტა არ იყოს, უხერხულია.
- საით მიანიშნებთ, რომ ეს ბიძინა ივანიშვილის პოზიციაა?
- რა თქმა უნდა! აბა „ოცნების“ პრინციპულობა და დამოუკიდებელი გადაწყვეტილებები უნახავს ვინმეს?! დღეს სახელისუფლებო გუნდი ძალიან რთულ და წამგებიან პოზიციაშია.
- რა თვალსაზრისით?
- სერიოზულად იმატა საზოგადოებაში უკმაყოფილებამ. „ოცნებას“ ჩამოშორდა რამდენიმე ძლიერი პროდასავლური პოლიტიკური ფიგურა. ეს პოლიტიკური ფიგურები არჩევნებში დამოუკიდებლად წარმატებას ვერ მიაღწევდნენ, მაგრამ „ოცნების“ სახეები იყვნენ. ამ სახეებს მეტ-ნაკლებად ჰქონდათ ფასეულობები იმ მხრივ, რომ მათ ჰყავდათ გვერდით კარგი კადრები. როცა ისინი ჩამოშორდნენ, „ოცნებას“ კადრების მხრივ კიდევ უფრო გაუჭირდა.
- თქვენ საუბრობთ რესპუბლიკელებზე?
- რესპუბლიკელებზე და ირაკლი ალასანიას პარტიაზე. მიუხედავად იმისა, რომ მათ არჩევნებში მოგების არანაირი შანსი არ ჰქონდათ, მათ საკადრო რესურსი ჰქონდათ. მართალია, მეტი ხმა მიიღეს, როდესაც ისინი მოიშორეს თავიდან, მაგრამ საკადრო პოლიტიკაში გაუჭირდათ. მეორე და საკმაოდ სერიოზული პრობლემა ის არის „ოცნებისთვის“, რომ ყველაფერი უნდა შეუთანხმონ ერთ ადამიანს. ყველას ეშინია დამოუკიდებელი, მკვეთრი ნაბიჯის გადადგმის, თუნდაც ეს ნაბიჯი კარგი იყოს. ეს სერიოზულ პრობლემებს აჩენს.
- გაუჭირდება „ოცნებას“ ადგილობრივ არჩევნებში?
- ადგილობრივ არჩევნებში სწორედ რომ არ გაუჭირდება, იმიტომ, რომ ოპოზიცია დაქუცმაცებულია. ზოგი ორ ნაწილად დაიშალა და ზოგიც – ოთხ ნაწილად. მეტოქეებიც არ ჰყავთ. ეს კიდევ ერთი უბედურებაა, რომ ცუდ დღეშია სახელისუფლო გუნდი, მაგრამ კიდევ უარეს დღეშია ოპოზიცია.
- რას ფიქრობთ კახა კალაძის მერობაზე? კულუარებში ეს საკითხი აქტიურად განიხილება. დააყენებენ მის კანდიდატურას?
- დააყენებენ კი არა, დააყენებს თუ არა ერთი კაცი. ამ ერთ კაცს კი შესაძლოა სულაც არ მოსწონდეს, კახა კალაძე რომ ძლიერი და დამოუკიდებელი ფიგურაა. კახა კალაძემ თავისით მიაღწია ძალიან ბევრ რამეს. სანამ პოლიტიკაში მოიყვანდა მას ბიძინა ივანიშვილი, ის უკვე ჩამოყალიბებული და ძლიერი ფიგურა იყო, განსხვავებით იგივე ზვიად კვაჭანტირაძისგან. ამიტომ ბიძინა ივანიშვილს, რომელიც ძალიან ფრთხილად ეკიდება ასეთ საკითხებს, შესაძლოა, სულაც არ აწყობდეს კალაძის მერობა.
- არ უყვარს ძლიერი ფიგურები?
- არა. მისთვის ნარმანია უფრო მისაღები ფიგურაა. სხვა საქმეა, ნარმანია მოიგებს თუ არა მეორეჯერ არჩევნებს თბილისში. ნარმანია თბილისმა თავის დროზე ინერციით აირჩია, რადგან „ოცნების“ კანდიდატი იყო. იმის შემდეგ „ოცნებამ“ სერიოზულად დაკარგა თბილისში მხარდაჭერა. ეს იმას არ ნიშნავს, რომ სხვამ შეიძინა, მაგრამ ნარმანიას რომ აღარ აირჩევს თბილისი, ეს ფაქტია. თუ მოხდა და მეორეჯერ აირჩია თბილისმა ნარმანია, ძალიან ბევრს ვიცინებ.
„ახალი თაობა“, 23 მარტი, 2017 წელი
ინტერვიუ გია ხუხაშვილთან: „დეპუტატებმა იციან, რომ მათ უსმენენ“ // „ხელისუფლების წარმომადგენლები მეუბნებიან, ტელეფონზე ვერ გეტყვი, პირადად გნახავ და მერე მოგიყვები“
იჭრება თუ არა პრეზიდენტი პარლამენტის საქმიანობაში, რა არის „ქართული ოცნების“ მომავალი, რას ითხოვენ მისგან ხელისუფლების წარმომადგენლები? ამ თემებზე „ახალ თაობას“ ექსპერტი გია ხუხაშვილი ესაუბრება.
- იურიდიულ საკითხთა საპარლამენტო კომიტეტის თავმჯდომარე ეკა ბესელია აცხადებს, რომ პრეზიდენტი თავისი მითითებებით პარლამენტის საქმიანობაში ერევა. თქვენ რას ფიქრობთ ამ ბრალდებაზე?
- ასეთ განცხადებებზე კომენტარის გაკეთებაც კი უკვე შეუძლებელია. მარგველაშვილის და პარლამენტის დაპირისპირება ხელისუფლებაში „ოცნების“ მოსვლის გარიჟრაჟიდან იღებს სათავეს და ეს უკვე აღარავის უკვირს. ერთადერთი, რისი თქმაც ამაზე შემიძლია, ის არის, რომ ხელისუფლება კომპლექსებით დატვირთული ადამიანივით იქცევა, რომელსაც ერთადერთი ამოცანა აქვს – როგორმე თავი დაიმკვიდროს. „ოცნების“ მხრიდან პრეზიდენტზე უსაგნო შეტევები სწორედ ამის გამოვლინებაა.
- ამ ლოგიკით, შესაძლოა, პრეზიდენტი თავისი ვეტოებით ცდილობს თავის დამკვიდრებას...
- პრეზიდენტის ვეტოების ისტორიას თუ გადავხედავთ, სხვა რამეს დავინახავთ. ამ ვეტოებიდან გამომდინარე ხელისუფლებას აქამდე უნდა ესწავლა ჭკუა. ჭკუის სწავლების ნაცვლად ისინი ფეხების ბაკუნს აგრძელებენ. მათი ფეხების ბაკუნი შემდეგ სხვადასხვა სახის გართულებებს იძენს. გასულ წელს პრეზიდენტმა ეროვნულ ბანკთან დაკავშირებულ გადაწყვეტილებას ვეტო დაადო, ახლა „ოცნება“ აღიარებს, რომ ეს ვეტო მართებული იყო და თავად ცდილობს შეცდომის გამოსწორებას. რაც შეეხება ეკა ბესელიას განცხადებას, რომ პრეზიდენტი მათ კომპეტენციაში იჭრება, ასეთ კომენტარს გავაკეთებ, იურიდიული კომიტეტის თავმჯდომარეს, ეტყობა, უნდა, რომ მას უსმენდნენ. ეს მისი არჩევანია.
- ყველა კონფლიქტს აქვს დასაწყისი და დასასრული. სადამდე შეიძლება გაგრძელდეს „ოცნების“ და გიორგი მარგველაშვილის ასეთი დამოკიდებულება, სანამ ეს უკანასკნელი თავის საპრეზიდენტო ვადას არ ამოწურავს?
- ეს დაპირისპირება მარგველაშვილის პრეზიდენტობის ვადის ამოწურვის შემდეგაც შეიძლება გაგრძელდეს. სანამ ასეთი დაკვეთა ექნებათ, კონფლიქტი მანამდე გაგრძელდება. სამწუხაროდ, ადამიანების ბუნებაა ასეთი. არადა პრეზიდენტის გადაწყვეტილება ამათთვის არის პირველ რიგში სასარგებლო. გიორგი მარგველაშვილი თავისი ვეტოთი „ოცნებას“ ეუბნება, არ მინდა, თქვენ ვინმე გისმენდეთო. ამით პირველ რიგში დეპუტატებს იცავს.
- დეპუტატები ამას ვერ ხვდებიან?
- ხვდებიან, მაგრამ ეტყობა შეჩვეულები არიან, რომ სატელეფონო საუბრების დროს ვიღაც მესამეს ესაუბრებიან მუდმივად. სავარაუდოდ, ეს სიამოვნებთ და ყველაფერს აკეთებენ, რომ მუდმივად ვიღაცამ უსმინოს. დეპუტატებს კონფიდენციალურად თუ დაელაპარაკებით, ისინი გეტყვიან, რომ ხდება მათი მოსმენა.
- ალბათ ამით არის განპირობებული, რომ ვაიბერით ხშირად სარგებლობენ...
- ამიტომ ეტანებიან სწორედ ვაიბერს. მეტსაც გეტყვით, როდესაც ხელისუფლების წარმომადგენლებს ჩემთან რაიმე თემაზე საუბარი უნდათ, ყოველთვის მეუბნებიან, ტელეფონზე ვერ გეტყვი, პირადად რომ გნახავ, მერე მოგიყვებიო. ამ ადამიანებმა იციან, რომ უსმენენ. პრეზიდენტი მათ ეუბნება, დატოვეთ ისეთი კანონი, რომ მოსმენა შეუძლებელი იყოს. ესენი გაიძახიან, ჩვენ გვინდა, რომ მოგვისმინონ, ეს ჩვენი უფლებაა. ასეთ ხალხთან საუბარი ძალიან ძნელია. ეს, როგორც ჩანს, ნამდვილად მათი არჩევანია და ვულოცავ.
- მათი ერთ-ერთი მთავარი არგუმენტი ისაა, რომ ეს ქვეყნის უსაფრთხოების დაცვას სჭირდება...
- ეს სრულიად აბსურდული არგუმენტია. რამდენიმე საუკუნის წინ ერთმა ამერიკელმა თქვა, ადამიანი, რომელიც უსაფრთხოების სახელით უარს აცხადებს თავისუფლებაზე, არც თავისუფლების ღირსია და არც უსაფრთხოების. ეს გამონათქვამი ჩვენს დეპუტატებზეა ზედგამოჭრილი.
- ზემოთ თქვენ ეროვნულ ბანკთან დაკავშირებით მიღებული გადაწყვეტილება გაიხსენეთ. პრეზიდენტის ადმინისტრაციის უფროსმა აბაშიშვილმა განაცხადა, რომ მარგველაშვილი ეროვნული ბანკის შესახებ კანონს ხელს მოაწერს, მაგრამ იმ დეპუტატების დასჯა მოითხოვა, ვინც თავის დროზე ასეთი მცდარი გადაწყვეტილება მიიღო...
- დასჯას პირდაპირი მნიშვნელობით არ გულისხმობდა. აქ უფრო პოლიტიკურ პასუხისმგებლობაზეა საუბარი. პოლიტიკური პასუხისმგებლობა აუცილებლად უნდა დადგეს.
- თქვენი აზრით, აიღებს ვინმე პოლიტიკურ პასუხისმგებლობას?
- ამის იმედი არავის აქვს. ჩვენ საქმე გვაქვს იმ ადამიანებთან, რომლებიც არაფერზე იღებენ პასუხისმგებლობას. ჩვენ ისეთი ხელისუფლება მივიღეთ, რომელსაც არც გადაწყვეტილების მიღება შეუძლია და არც პასუხისმგებლობის აღება.
„რეზონანსი“, 23 მარტი, 2017 წელი
ინტერვიუ სოსო ცინცაძესთან: „ნორმალური საპარლამენტო რესპუბლიკა რომ მომწონს, იმიტომაც არ მემეტება ჩვენი რეალობისთვის“
ია აბულაშვილი
“სკანდალიდან სკანდალამდე” – ასე თუ დაახასიათებენ მომავალში “ქართული ოცნების” მეორედ მოსვლის პირველ გაზაფხულს. შუღლი და დაპირისპირება არც ერთი ხელისუფლების დროს არ აკლდა პოსტსაბჭოურ საქართველოს, მაგრამ ასეთი უპაუზო თანმიმდევრობით ადრე არასდროს ქცეულა იგი ცხოვრების წესად. რელიგიით დაწყებული და იურისპრუდენციით დამთავრებული, საზოგადოებრივი ცხოვრების სფერო აღარ დარჩა, რომ რაიმე სკანდალში არ იყოს ჩართული”, – აცხადებს სოსო ცინცაძე.
რა სერიოზული გამოწვევებისა და რისკების წინაშე შეიძლება დააყენოს ქვეყანა შიდა ექსცესებმა, ამასა და სხვა აქტუალურ პრობლემებზე “რეზონანსი” პოლიტოლოგ სოსო ცინცაძეს გაესაუბრა.
- საერთაშორისო ექსპერტები ერთხმად მიუთითებენ, თვით მდგრად დემოკრატიულ ქვეყნებშიც კი, უკანასკნელ პერიოდში მომძლავრებული აგრესიულობის, დაპირისპირების ოპონენტთა აზრისა და ოპოზიციისადმი უპატივცემულობის, იდეოლოგიური ექსტრემიზმის, მემარჯვენე პოპულიზმისა და სულ ახლო წარსულისათვის უცხო ნეგატიურ მოვლენათა მომძლავრებაზე. ჩვენ რა, მხოლოდ საერთო, ზოგადსაკაცობრიო ფერხულში ჩავებით? არაფერი განსაკუთრებული არ ხდება ჩვენში?
- რასაკვირველია, დღევანდელ საქართველოში არაფერი ისეთი არ ხდება, რაც სხვაგან არ მომხდარა ან არ ხდებოდეს. ვერ დაგისახელებთ ქვეყანას, გამოწვევებისა და რისკების გარეშე რომ ცხოვრობდეს, მაგრამ ჩვენი პრობლემის “ნიუანსი” სხვა რამეა: ისევე, როგორც ყოველი ადამიანი საკუთარი შინაგანი და გარე რესურსით, ადეკვატურად ებრძვის და უმკლავდება ავადმყოფობასა თუ სხვა ნებისმიერ გასაჭირს, ასეა სახელმწიფოც; იგივე სტრასბურგის სასამართლოს ან სხვა რომელიმე საერთაშორისო სტრუქტურის უფლება – კომპეტენციაზე, თუნდაც ცალკეული თანამდებობის პირთა მხრიდან, მხოლოდ “პირადი აზრის” არაკორექტულ ფორმაში გახმოვანებას, საქართველოსთვის გაცილებით უარყოფითი შედეგი შეიძლება მოჰყვეს, ვიდრე ვთქვათ რუსეთისათვის სტრასბურგის სასამართლოს გადაწყვეტილების ოფიციალურ და დემონსტრაციულ იგნორირებას. რატომ? იმ უბრალო მიზეზის გამო, რომ რუსეთი (ყოველ შემთხვევაში, დღევანდელი რუსეთი) არც ევროკავშირში შესვლას არ გეგმავს და არც ევროპული ფასეულობებისა და ღირებულებების პატივისცემაზე არ ფიქრობს.
- იქამდე ხომ არ მივყავართ თქვენ მიერ მოყვანილ მაგალითს, რომ იგივე შიდა დაპირისპირებები და კონფლიქტები ნაკლებად საშიშია ვთქვათ ამერიკისთვის, ვიდრე ჩვენნაირი პატარა ქვეყნისთვის?
- სიდიდე არაფერ შუაშია. პატარაა ისრაელი, მაგრამ შინაგანი სიმტკიცის რესურსით, მასზე ათი ათასჯერ დიდ რუსეთზე უკეთეს მდგომარეობაშია. ჩვენს რეალობას “ავტონომიური ფაქტორები” მატებს დრამატიზმს; დამოუკიდებლობის წლები ჩვენ ისე “გავფლანგეთ”, რომ შიდა ერთობისა და სიმტკიცის რესურსი ვერ შევქმენით. ჯერ კიდევ დავით გურამიშვილი მოსთქვამდა კახელების აღმა ხნულის ქართლელების წაღმა ფარცხვაზე. ხანმოკლე სამოქალაქო ომმა კი იმ სიღრმის ჭრილოებები მიაყენა ის-ის იყო დამოუკიდებლობააღდგენილ სახელმწიფო სხეულს, რომ დღესაც ვერ მოგვიშუშებია მთლიანად…
- მარტო ჩვენთან იყო სამოქალაქო ომი?
- ცხადია, არა. ესპანეთში ის გაცილებით ხანგრძლივი და სისხლიანი იყო, მაგრამ ჩვენ ხომ ყველაფერში უნდა გამოვირჩეოდეთ. როგორ ფიქრობთ, გულზე ეხატა კაუდილიო ფრანცისკო ფრანკოს გუშინდელი მტრები, როდესაც საძმო საფლავში მიუჩინა უკანასკნელი ბინა და რაინდული ჯენტლმენობითაც წააწერა – „ისინი ესპანეთისთვის იბრძოდნენ“. ღიად პროგერმანული კურსისთვის დახვრიტეს 1945 წელს საფრანგეთის ყოფილი პრემიერი პიერ ლავალი, მაგრამ ბევრი გააოცა უკვე ტრიუმფატორმა გენერალმა შარლ დე გოლმა, როდესაც საჯაროდ განაცხადა განაჩენის აღსრულების შემდეგ – “უნდა ვაღიაროთ, მასაც უყვარდა საფრანგეთი”.
ფრანცისკო ფრანკოსაცა და შარლ დე გოლსაც კარგად ესმოდათ, რომ ისტორიაში შესული ასეთი წმინდა სიმბოლური ჟესტებითა და განცხადებებით ისინი კატაკლიზმებით დახლეჩილი საზოგადოების გაერთიანებას უწყობდნენ ხელს. ყველა დიდმა პოლიტიკოსმა იცის, რომ როგორც ომში გამარჯვებისთვისაა აუცილებელი უკომპრომისო შეურიგებლობა, ასევეა აუცილებელი დიდსულოვნება და მიმტევებლობა გამარჯვების შემდგომი ხანგრძლივი მშვიდობისათვის. ეს თეზა ქვეყნის შიგნით წარმოებულ პოლიტიკურ ბატალიებსაც ეხება. ვერ იქნა და ვერ შეეგუენ არჩევნებში გამარჯვებული პარტიები იმ ფაქტს, რომ “ომი” არჩევნებთან ერთად მთავრდება და სხდომათა დარბაზში მხოლოდ ერთი ქვეყნის მოქალაქეთა წარმომადგენლები სხედან. შეიძლება, გამოუცდებლობის გამო გაექცა თავის დროზე სიტყვა [ჩვენს] ყოფილ პრემიერს, როდესაც ხმამაღლა გვამცნო, რომ ის არ ცნობდა და არ აღიარებდა ოპოზიციას, რომელსაც, თუნდაც “შეცდომაში შეყვანილმა” ნახევარმა მილიონმა ჩვენმა მოქალაქემ გამოუცხადა ნდობა. გამოცდილი პოლიტიკოსი არავითარ შემთხვევაში არ იკისრებდა მხოლოდ უმრავლესობის პრემიერობას.
- უკანასკნელ დღეებში პრესაშიც და ტელესივრცეშიც აქტიურად განიხილება თურქეთის საგარეო პოლიტიკის გააქტიურება როგორც ევროპაში, ასევე სამხრეთ კავკასიაში. ზოგიერთი თქვენი ქართველი კოლეგა შორსმიმავალ საშიშ ტენდენციებზე საუბრობს და მზადაა, განგაშის ზარსაც კი შემოჰკრას. რა ხდება სინამდვილეში?
- უპირველესად ყოვლისა, მე თავი მეცნიერ-სპეციალისტად მიმაჩნია და თუ ვინმე ჩვენი კიდევ ერთი დიდი მეზობლის მხრიდანაც ელოდება ღია აგრესიას, ვერანაირად ვერ იქნება ის ჩემი კოლეგა. 16 აპრილს ძალზე მნიშვნელოვანი რეფერენდუმია დანიშნული, რომელსაც გადამწყვეტი მნიშვნელობა აქვს პრეზიდენტ რეჯეფ ერდოღანისთვის. მეორე მხრივ, ანკარა საჭიროდ აღარ თვლის, ღრმად ჩაიმარხოს გულში ბრიუსელისადმი წყენა და კიდევ ახალი 40-50-წლიანი ვადით ჩაიცუცქოს ევროკავშირის მისაღებში. მართალია, ცივი ომის დამთავრების შემდეგ, გაფერმკრთალდა თურქეთის, როგორც ნატო-ს სამხრეთი ფლანგის მეციხოვნის როლი და გავლენაც ბრიუსელში, მაგრამ მიგრანტთა პრობლემამ მკვეთრად შეცვალა ვითარება – ანკარის ხელში აღმოჩნდა კოზირის კარტი; მოულოდნელად მის კეთილ ნებაზე გახდა დამოკიდებელი ევროპაში ლეგალური და არალეგალური მილიონობით მიგრანტის შეშვება-არშეშვება.
ვინაიდან დიდ დიპლომატიაში “კეთილი ნება” მხოლოდ ხელშეკრულებების პრეამბულების დასამშვენებლად გამოიყენება, ბუნებრივია, რომ ანკარამ გასამრჯელო მოითხოვა ევროპისაგან მიგრანტთა შეკავების სანაცვლოდ, მით უმეტეს, რომ რამდენიმე მილიონი ლტოლვილის (ორიდან ოთხ მილიონამდე სხვადასხვა მონაცემით) დაბინავება და შანახვა, სერიოზულ ფინანსებთანაა დაკავშირებული. ევროკავშირთან გაფორმებული ხელშეკრულებით, 2018 წლამდე სამი მილიარდი ევრო უნდა მიიღოს თურქეთის მთავრობამ (უკანასკნელი ვერსიით, ბრიუსელი სრულად არ ასრულებს ნაკისრ ვალდებულებას). გარდა ამისა, უნდა დაჩქარებულიყო ევროკავშირში გაწევრიანების გაჭიანურებული პროცედურა (რაზეც უკვე ლაპარაკიც აღარ არის). ასეთ ვითარებაში გერმანიის, ავსტრიისა და ნიდერლანდების მთავრობებმა საკუთარ თურქულ დიასპორასთან საჯარო შეხვედრებისა და რეფერენდუმში მხარდამჭერი აგიტაციის საშუალება არ მისცეს ანკარის ოფიციალურ წარმომადგენლებს, რასაც პირადად ერდოღანის უკიდურესად მწვავე რეაქცია მოჰყვა. კონფლიქტი იქამდეც კი მივიდა, რომ თურქეთის საგარეო საქმეთა მინისტრმა ჩავუშოღლუმ “საღვთო ომები” უწინასწარმეტყველა მთელ ევროპას, ხოლო ნიდერლანდებს “ფაშიზმის დედაქალაქი” უწოდა. ალბათ არ იცოდა, რომ “ფაშისტური” ნიდერლანდების უდიდესი ქალაქის – როტერდამის მერი მაროკოელი მუსლიმანია.
- რად უნდა აწყობდეს იმავე რეჯეფ ერდოღანს ევროპასთან, თავის უმნიშვნელოვანეს სავაჭრო პარტნიორთან, ურთიერთობის გაუარესება?
- მხოლოდ პოლიტიკურ-კონიუნქტურული მოსაზრებით: ჭკვიანმა და გამოცდილმა პოლიტიკოსმა უშეცდომოდ გათვალა, რომ დროებითი კრიზისი (იგი ხომ არ აპირებს დიდი ხნით გაებუტოს მთელ ევროპას) მის მხარეზე დარაზმავს თურქეთის მოსახლეობას და შთამბეჭდაობას შემატებს რეფერენდუმში ისედაც გარანტირებულ გამარჯვებას. გარდა ამისა, ხმის უფლების მქონე 5,5 მილიონი თურქი ცხოვრობს ძირითადად ევროპაში და ანგარისშია მისაღები მათი ხმები.
ახლა რაც შეეხება რუსეთ-თურქეთის დაახლოებასა და ჩემი “კოლეგების” შიშს, ვისაც ერთხელ მაინც ზერელედ გადაუფურცლავს თუნდაც მხოლოდ მეცხრამეტე საუკუნის საერთაშორისო ურთიერთობებზე დაწერილი თუნდაც მხოლოდ ერთი მეცნიერული გამოკვლევა, მან მშვენივრად იცის, თუ რა სიმაღლის ისტორიულ წინააღმდეგობათა ბარიერები აშორებს ერთმანეთისაგან რუსეთისა და თურქეთის ეროვნულ ინტერესებს. ნუთუ ჩემმა “კოლეგებმაც” კი ვერ გაათვითცნობიერეს დღემდის ის ელემენტარული ჭეშმარიტება, რომ ყირიმის ანექსიის საბაბიც, მიზეზიც და მთავარი მოტივიც სევასტოპოლის სამხედრო-საზღვაო ბაზა იყო, რომლის დაკარგვის რეალობად ქცეული პერსპექტივა, ნაპოლეონისა და ჰიტლერის ტოლფას კოშმარად იქცა მთელი რუსეთის პოლიტიკური ელისტისთვის. ჰოდა იმიტომაც გადაიკიდა კრემლმა კავალერისტული თავდაჯერებით ნახევარი მსოფლიო თავისი სანქციებით, რომ შავ ზღვაში ნატო-ს წევრი კონკურენტი გაიჩინოს და შეიგუოს?
- კი მაგრამ თქვენ თვითონ აღიარებთ, რომ ბრიუსელსა და ანკარას შორის ურთიერთობები ის აღარ არის, რაც იყო, რუსეთთან კი თვითმფრინავის ინციდენტის შემდეგ დღითი დღე უმჯობესდება ურთიერთობა და ფართოვდება თანამშრომლობა...
- დიპლომატია იმითაც განსხვავდება მათემატიკისაგან, რომ მას ერთხელ და სამუდამოდ დადგენილი არც მიმატების ტაბულა აქვს, არც გამრავლების და არც გაყოფა-გამოკლების. აქ ორჯერ ორი ერთ დღეს შეიძლება ოთხი იყოს, მეორე დღეს კი – ხუთი ან სამი. ამაშია ამ უძველესი პროფესიის ეშხი. ფაქტია, რომ ორი ქვეყნის ურთიერთობათა მრავალსაუკუნოვან ისტორიაში უპრეცედენტო დონეს მიაღწია ინტერესთა თანხვედრამ და ერობლივ პროექტთა მასშტაბებმა. ენერგეტიკით დაწყებული და სამხედრო მოკავშირეობით დამთავრებული, ყველა სფეროში იდილიაა. თითქოს ამ ქვეყნებს არც წასრულში უომიათ ერთმანეთთან და არც დღეს არიან მოწინააღმდეგე სამხედრო ბლოკის წევრები. საქმე კი ის გახლავთ, რომ რაც დღეს კონიუნქტურული რეალობაა – ორივეს აწყობს ევროპის დასუსტება, ეს წარმავალია. ხანგრძლივ პერსპექტივაში გამორიცხულია მოსკოვ-ანკარის მოკავშირეობა. ისინი ვერც სირიაში ვერ გაიყოფენ გავლენას და ვერც შავ ზღვაში – სამხედრო დომინირებას. როგორც კი ასე თუ ისე დარეგულირდება სირიისა და ისლამური სახელმწიფოს პრობლემა (დროებით, ცხადია), პუტინს რამდენიმე მძიმე არჩევანის გაკეთება მოუწევს: ასადსა და მის ალტერანტივას, თურქეთსა და ქურთებს, პროირანულ ხეზბოლასა და პროთურქულ დაჯგუფებას, შიიტებსა და სუნიტებს შორის და კიდევ ვინ იცის, რა სიურპრიზებს უმზადებს რუსეთის პრეზიდენტს “უცხოთათვის” ასე ძნელად აღსაქმელი აღმოსავლეთი.
ამავე დროს პრაქტიკულად უკვე კრახით დასრულდა “აღმოსავლური ვექტორისაკენ” მოსკოვის შემობრუნების ცდა, ხოლო თურქეთი ნახევარ საუკუნეზე მეტია, ნატო-ს წევრი ისე ღრმად და საფუძვლიანადაა ინტეგრირებული ალიანსში, რომ წარმავალია ნებისმიერი ოჯახური კინკლაობა. თუ იმავე პუტინის მთავარი სპონსორ-რესურსი რუსეთის მილიარდერთა “ფართო წრეებია”, სად წარმოუდგენია ამ ხალხს საკუთარი და შთამომავლობის მომავალი? ჩინეთთან? ინდოეთთან? ან იქნებ თურქეთთან? მხოლოდ ევროპასთან. როგორც მხოლოდ ევროპას ირჩევდა მშვიდი სიბერისათვის რევოლუციამდელი რუსეთის მმართველი არისტოკრატია, ასევე უჭირავს თვალი ევროპისაკენ და მასობრივად ყიდულობს იქ უძრავ ქონებას დღევანდელი რუსეთის ფინანსურ-პოლიტიკური ისტებლიშმენტი.
თუნდაც რუსეთის ისტორია გავიხსენოთ: დიდმპყრობელური იმპერიული ამბიციების მომთოკველი ევროპის წყევლა-კრულვაში ათენებდნენ და აღამებდნენ რუსეთის მეფე-იმპერატორები, მაგრამ საცოლეებს მუდამ ევროპაში და არა აღმოსავლეთში ეძებდნენ, ევროპაში ცხოვრობდნენ თვეობით, იქ ისვენებდნენ, მკურნალობდნენ თუ დროს ატარებდნენ, პეტრედან მოყოლებული, მშობლიურ ენას თაკილობდნენ და სახლშიც კი რუსულად მეეტლეებსა და მეჯინიბეებს თუ ელაპარაკებოდნენ. მხოლოდ ევროპულ ღვინოებს სვამდნენ და ევროპულ კულტურაზე ზრდიდნენ საკუთარ შვილებს. ბოლშევიკებმა დროებით შეაჩერეს ეს პროცესი. ევროპაში ცხოვრობს, რუსული და ევროპული პრესის ცნობით, პუტინის ერთი ქალიშვილი. მოკლედ, იმის თქმა მინდა, რომ კრემლის დემონსტრაციულად ანტიევროპული და მთლიანობაში ანტიდასავლური კურსის მიუხედავად, რუსეთს, განსაკუთრებით ელიტას, უამრავი ხილული და უხილავი ძაფები აკავშირებს ევროპასთან.
- კეთილი. ახლა კი ისევ ჩვენს გასაჭირს მივუბრუნდეთ: საკონსტიტუციო ცვლილებებთან დაკავშირებით მინდა გკითხოთ. რა არ მოგწონთ კლასიკურ საპარლამენტო რესპუბლიკაში, რაზეც არაერთხელ გაგიკეთებიათ განცხადება?
- სწორედაც რომ ძალზე მომწონს ნორმალური საპარლამენტო რესპულიკა, იმიტომაც არ მემეტება ჩვენი რეალობისათვის. სერიოზულად კი პრობლემა ის არის, რომ ეს მოდელი მხოლოდ იქ მუშაობს, სადაც გამორიცხულია ერთი სახელისუფლო პარტიის ქრონიკულად მმართველი სტატუსი. გააანალიზეთ იგივე ნიდერლანდების გამოცდილება: ას წელიწადზე მეტია, რაც ქვეყანას კოალიციური მთავრობები მართავენ. უბრალოდ ვერც ერთი პარტია ვერ იღებს აბსოლუტურ უმრავლესობას არჩევნებში და კომპრომისებისა და გარიგებების შედეგად იქმნება გენერალური შტატების (პარლამენტის) მმართველი კოალიცია. ასე იძერწება და მტკიცდება ჩვენთვის მიუღწეველი პოლიტიკური კულტურა. დღეს მხოლოდ პოსტსაბჭოური ქვეყნებისთვისღაა დამახასიათებელი ერთი პარტიის ბატონობა პარლამენტსა და მთავრობაში. ასეთ პირობებში აზრს კარგავს საპარლამენტო რესპუბლიკა. იყო შევარდნაძის დროს კოალიციური მთავრობის ექსპერიმენტი, დასაწყისში სააკაშვილიც აპირებდა “ნაციონალური” მთავრობის გაჯერებას რამდენიმე “ვარიაგით”, მაგრამ უშედეგოდ.
რაც შეეხება საპარლამენტო უმრავლესობის იდეას წინასაარჩევნო ბლოკების აკრძალვასთან დაკავშირებით, ვიწრო მოკლევადიან გათვლაში ის გარკვეულ სიძნელეებს შეუქმნის ორ-სამკაციან “ჯუჯა” პარტიების ლიდერებს, მაგრამ, მეორე მხრივ, აიძულებს მათ, მუდმივ საწყისებზე გაერთიანდნენ. ხომ ყველამ ვიცით, რომ პარლამენტსგარეთ ალბათ ორი სიცოცხლისუნარიანი პარტია თუ შემორჩა. კარგი იქნება, თუ ისინი ერთგვარ “მიზიდულობის ცენტრებად” იქცევიან და მათ ბაზაზე მოხდება გამსხვილება-გაძლიერება. არ შეიძლება უმცირესობების უფლებათა პარტიულ დონეზე აბსოლუტიზირება. ჯუჯებს (ვინც ტრადიციულად ერთ პროცენტსაც ვერ აგროვებს არჩევნებში) ოც წელზე მეტი დრო ჰქონდათ, რათა ან დამოუკიდებლად გაძლიერებულიყვნენ, ან მსხვილ პარტიებთან გაერთიანებულიყვნენ. პირველი ვერ შეძლეს, მეორე არ ისურვეს. ახლა იძულებით მოუწევთ მწარე რეალობასთან ადეკვატურობა.
„რეზონანსი“, 23 მარტი, 2017 წელი
ილახება თუ არა პრეზიდენტისა და პარლამენტის რეპუტაცია მათი დაპირისპირებით?
გვანცა ღვედაშვილი
პრეზიდენტის წარმომადგენლებსა და საპარლამენტო უმრავლესობას შორის დაპირისპირება გრძელდება. კონფლიქტი ამჯერად პრეზიდენტის საპარლამენტო მდივან ანა დოლიძესა და “ქართული ოცნების” წევრ ეკა ბესელიას შორის მოხდა.
პარლამენტის პლენარულ სხდომაზე ე.წ. მოსმენების კანონზე პრეზიდენტის მოტივირებული შენიშვნების განხილვისას, პრეზიდენტის საპარლამენტო მდივანმა ანა დოლიძემ პარლამენტის წევრებს მიმართა: “თუ ვინმეს ჰგონია, პრეზიდენტი თავისი ვეტოთი ქვეყნის უსაფრთხოების სისტემას ასუსტებს, მაშინ მის წინააღმდეგ სისხლის სამართლის საქმე აღძრას.” ამ განცხადების საპასუხოდ ეკა ბესელიამ აღნიშნა, რომ სიტყვით გამოსვლისას ანა დოლიძის ტონი იყო უპატივცემულო დამოკიდებულება პარლამენტის მიმართ. მისივე თქმით, პარლამენტს სათანადო პატივისცემა და ისეთი ფორმითა და შინაარსით საუბარი სჭირდება, რომელიც თავად პრეზიდენტისა და მისი წარმომადგენლის მხრიდან არ დაარღვევს კონსტიტუციურ ბალანსს, დოლიძემ კი ეს ბალანსი დაარღვია.
ინციდენტთან დაკავშირებით “ევროპული საქართველოს” წევრმა ხათუნა გოგორიშვილმა ბესელიას უთხრა, რომ “პარლამენტი, კონსტიტუცია და კონსტიტუციის 48-ე მუხლი თქვენ გახსენდებათ მხოლოდ მაშინ, როდესაც საქმე ეხება პრეზიდენტ მარგველაშვილს, ერთი მიზეზი აქვს ამას – ხსნილია მარგველაშვილის კრიტიკაზე, მწვანე გაქვთ ანთებული ბიძინა ივანიშვილისგან და შეიძლება, რომ ის გააკრიტიკოთ.”
ილახება თუ არა პრეზიდენტისა და პარლამენტის რეპუტაცია მათი დაპირისპირებით? – ამ კითხვით “რეზონანსმა” საზოგადოების ცნობილ წევრებს მიმართა.
გიგა ნასარიძე (ა/ო “საქართველო არ იყიდება“): დაპირისპირებას გააჩნია, აღმასრულებელ და საკანონმდებლო ორგანოებს შორის დაპირიპირება ყველგან არის, სადაც დემოკრატიული წესწყობილობაა, რადგან სხვადასხვა პოლიტიკური ძალის წარმომადგენლები არიან და ეს ბუნებრივია. მაგრამ, ჩვენთან ორივე ერთი ძალის წარმომადგენელია და დაპირისპირებამ უკვე საბავშვო ბაღში ბავშვების ჩხუბის ფორმა მიიღო. ეს, სიმართლე გითხრათ, ნამდვილად ლახავს როგორც პარლამენტის, ისე პრეზიდენტის ინსტიტუტის რეპუტაციას.
გია ანჩაბაძე (ისტორიკოსი): რა თქმა უნდა, დაპირისპირება სასიამოვნო არ არის და უკეთესია, თუ მსგავსი ინციდენტები არ მოხდება. რეპუტაციის შელახვა ალბათ უფრო სხვა რამეა, თუმცა სახელისუფლებო წრეებს შორის დაპირისპირება კარგი ნამდვილად არ არის.
ნანა კაკაბაძე (უფლებადამცველი): პრეზიდენტისა და პარლამენტის დისკრედიტაციას დაპირისპირება კი არა, მათი საქმიანობა და განცხადებები იწვევს. დაპირისპირება არის ჯანსაღი პროცესი, თუმცა მთავარია, რა საკითხს ეხება ეს და რა პოზიციას იკავებ. როცა დაპირისპირება მახინჯ ფორმას იღებს, მაშინ დისკრედიტირდება ინსტიტუტები. დაპირისპირება არ არის რეპუტაციის შემლახავი, ამას მათი საქმიანობა იწვევს.
ირმა სოხაძე (მუსიკოსი): უკვე კატასტროფაა, თავიანთი თავი თუ არ ენაღვლებათ, მოსახლეობა მაინც შეიცოდონ. ძალიან დამღლელია ეს. თითქოს მეტი საქმე არ აქვთ. პრეზიდენტი ვეტოს დაადებს, მერე ამაზე ესენი ქილიკობენ და ა.შ. თამაშია, საბავშვო ბაღია თუ რა ხდება, ვერ გავიგე. არ ვიცი, რომელი უფრო მართალია, პარლამენტის მიერ მიღებული კანონი თუ პრეზიდენტის ვეტო, მაგრამ ეს უკვე აღარ მაინტერესებს. ის ფაქტი, რომ მათ შორის გაცხარებული ომია, ჩემთვის აბსოლუტურად დაუშვებელი, მიუღებელი და დამღლელია. მილიონი საქმეა ქვეყანაში და ჯობია, იმას მიხედონ.
„რეზონანსი“, 23 მარტი, 2017 წელი
ინტერვიუ იგორ კვესელავასთან: „პრეზიდენტი მმართველ გუნდს დაუპირისპირდა და ამით საკუთარი ხის ტოტი მოჭრა…“
სალომე სარიშვილი
პოლიტოლოგი იგორ კვესელავა მიიჩნევს, რომ მოსმენის კანონთან დაკავშირებით მმართველი გუნდის მიერ შემოთავაზებული ინიციატოვა მისასალმებელი და გასაზიარებელია. თუმცა ფიქრობს, რომ კანონი მცირე კორექტივებს მაინც საჭიროებს, რადგან აუცილებელია მართვის ბერკეტს, ანუ ე.წ. გასაღებს, გარდა სახელისუფლებო ორგანოსი, დამატებით დამოუკიდებელი ჯგუფიც აკონტროლებდეს. ამბობს, რომ ასეთ შემთხვევაში კანონი რეალობას გაცილებით უფრო მორგებული იქნება და არც დავის საგანი გახდება.
იგორ კვესელავა ჩვენთან საუბრისას მოსალოდნელ საკონსტიტუციო ცვლილებებსაც შეეხო და აღნიშნა, რომ პრეზიდენტის უფლებამოსილების შესაძლო შეკვეცა საპარლამენტო რესპუბლიკაზე გადასვლისთვის საჭირო და მიზანმიმართული პროცესის ნაწილია.
იგორ კვესელავა: მოსმენის კანონპროექტთან დაკავშირებით ხელისუფლების პოზიციას აბსოლუტურად ვემხობი, რადგან მიმაჩნია, რომ ის თავისი იდეით სწორია. მსოფლიოს უმრავლეს ქვეყანაში, ასეთი მართვის მექანიზმი გარდა სპეციალური ორგანოებისა და სახელდახელო სამსახურებისა, სხვაგან არ ინახება. თუმცა არ ვამბობ, რომ ვიღაცამ ეს არ უნდა გააკონტროლოს. ვფიქრობ, რომ არსებული ინიციატივა ნორმალურია, თუმცა ცხადია, საჭიროა მცირე კორექტივები. რა თქმა უნდა, არა ის კორექტივები, რომელიც პრეზიდენტის ვეტოში იყო მოყვანილი. საერთოდაც პრეზიდენტს, რომელიც საკუთარი ხელისუფლებისა და ქვეყნის ოპოზიციაშია, გუნდის წევრი აღარ ჰქვია და შესაბამისად, მისი პოზიცია ჩემთვის მიუღებელია.
- რადგან პრეზიდენტი ვახსენთ, საინტერესოა თქვენი მოსაზრება მომავალ საკონსტიტუციო ცვლილებეზე, რომელიც მათ შორის პრეზიდენტის რამდენიმე უფლებამოსილების შეკვეცასაც მოაიზრებს. მმართველი გუნდი მოსალოდნელ ცვლილებებს საპარლამენტო რესპუბლიკაზე სრულად გადასვლით ხსნის. თქვენ რას ფიქრობთ?
- ჩვენ გაკრვეულწილად საპარლამენტო რესპუბლიკის გამოცდილება მართლაც გვაქვს, ეს იყო საქართველოს პირველი რესპუბლიკა და გარკვეულწილად საბჭოური პერიოდი, ასევე ზვიად გამსახურდიასა და პრეზიდენტ ედუარდ შევარდნაძის რამდენიმეწლიანი საპარლამენტო რესპუბლიკა. მთელი ამ დროის განმავლობაში კი საზოგადოების ნაწილი დარწმუნდა იმაში, რომ ნახევრადსაპარლამენტო რესპუბლიკამ შედეგი ვერ მოიტანა და ის შესაცვლელია. სწორედ ეს პროცესი მიდის ახლა, რათა ქვეყანა სრულ საპარლამენტო რესპუბლიკად იქცეს.
- ფიქრობთ, რომ ცვლილებებიც ამ პროცესის ნაწილია?
- რა თქმა უნდა, მივიჩნევ, რომ პრეზიდენტის უფლებამოსილებების შეკვეცაც ამ პროცესის განუყოფელი ნაწილია და ამ შემთხვევაშიც მმართველი გუნდის პოზიციას სრულად ვიზიარებ. გულახდილად რომ გითხრათ, არ ვიცი, გაამართლებს თუ არა ეს მოდელი, თუმცა თუ არ ვცადეთ და ვიმუშავეთ ამაზე, სხვანაირად ვერასოდეს დავალაგებთ.
- თუმცა, თავადაც აღნიშნეთ, რომ პრეზიდენტი მმართველი გუნდის ოპოზიციაშია… ამასთან, პარლამენტის თავმჯდომარემ პრეზიდენტის განცხადებების საპასუხოდ განაცხადა, რომ თუკი ის არაკორექტული განცხადებების კეთებას არ შეწყვეტს, მომავალ წელს პრეზიდენტის არჩევის წესი შეიცვლება. თქვენი აზრით, ამ განწყობას მოსალოდნელ ცვლილებებთან კავშირი არ აქვს?
- არ ვფიქრობ, რომ ეს ცვლილებები პრეზიდენტის ოპოზიციონირობითაა განპირობებული, უფრო ასე ვიტყოდი, რომ მან ეს პროცესი დააჩქარა. პრეზიდენტი დაუპირისპირდა მმართველ გუნდს და შესაბამისად, საკუთარი ხის ტოტი მოჭრა. რატომ გააკეთა და რა იყო ამის მიზეზი, ეს კიდევ სხვა საკითხია. შორს ვარ იმ აზრისგან, რომ მმართველი პარტია ამ ცვლილებებს განგებ მარგველაშვილის გამო აკეთებს. საპარლამენტო რესპუბლიკის არსიც ისაა, რომ ასეთი მოდელის შემთხვევაში პრეზიდენტის უფლებამოსილებები იკვეცება.
- ბოლო დროს მარგველაშვილისა და პარლამენტის ყოფილი თავმჯდომარის დავით უსუფაშვილის შესაძლოა ალიანსზე მედიაში ბევრი იწერება. უსუფაშვილმა ამ თემაზე კომენტირებისას ეს არ გამორიცხა და თქვა, რომ ყველაფერს მომავალი აჩვენებს. თქვენი აზრით, რამდენად მოსალოდნელია მათი ალიანსი და თუ იქნება ის ქართული პოლიტიკისთვის ალტერნატიული ძალა?
- ამაზე მიფიქრია და ბევრი წავიკითხე კიდევაც, თუმცა ჩემი აზრი ამ საკითხზე განსხვავებულია. იმდენი ერთპარტიული პოლიტიკური ძალები იქმნება, რომ აღარ გამიკვირდება თუ მომავლშიც ასე იქნება. არ ვამბობ, რომ უსუფაშვილის პარტია ერთ ან ორკაციანი იქნება, თუმცა არც ის მგონია, რომ მათ “მრავალრიცხოვანი ლაშქარი” ეყოლებათ. შესაძლოა საერთო ენაც გამონახანო და სტრატეგიაც შექმნან, თუმცა არ მგონია, რომ ამან ქართულ პოლიტიკურ რეალობაში რაიმე ახალი ძალა ან ალტერნატივა შემოიტანოს. ეს შეიძლება იყოს გავლენიანი ძალა, თუმცა ის ვერ იქნება ძალა, რომელიც დღევანდელ ხელისუფლებას კონკურენციას გაუწევს ან რაიმე ფორმით მას დაემუქრება. 2020 წლისთვის სულ სხვა ძალა და იდეოლოგიაა საჭირო.
- და ბოლოს, ბათუმის მოვლენებსა და ამ პროცესის შესაძლო პროვოცირებაზე რა აზრის ხართ?
- საქართველოს პოსტსაბჭოურ პრაქტიკაში არ მახსენდება შემთხვევა, რომელიც სოციალური პროტესტის ლოზუნგით იმართებოდა, რადგან იმ დროილდელი საზოგადოების აღტკინება ამ თემას არ უკავშირდებოდა. ვფიქრობ, ეს მომავალშიც არა მოსალოდნელი. რა თქმა უნდა, პოლიტიკური ძალები და განსაკუთრებით “ნაციონალური მოძრაობა” ცდილობს ვითარების დამძიმებას და ასეთი ფორმით გამწვავებას. არავინ თქვას, რომ “ნაციონალები” გაიყვენენ, ეს ერთი მთილაინი სხეულის ნაწილია და სწორედ ეს სხეული ცდილობს ყველა საშუალების გამოყენებას. ვადაცოთ გამოძიებას და ყველაფერს დრო დაამტკიცებს.
- ფიქრობთ, რომ ამ მოვლენების უკან “ნაცმოძრაობა” იდგა?
- მიმაჩნია, რომ ბათუმის მოვლენებში “ნაციონალური მოძრაობის” კვალი მართლაც გამოჩნდა, როცა ისინი შეეცადნენ ეს ამბავი სოციალური აფეთქებით წარმოეჩინათ. ეს აბსოლუტურად მართული პროცესი იყო, სადაც ხელისუფლება ძალიან სწორად მოიქცა. თუ სააკაშვილი ხელისუფლების დაბრუნებას აჭარიდან და ამ გზით ცდილობს, ძალიან შემცდარა. პროტესტი ყოველთვის იქნება, თუმცა მთავარია როგორ აგორდება და ვისი კვალი ჩანს მის უკან. ყველან, სადაც ასეთი არეულობაა, “ნაციონალების” გამოცდილების ნიშნები იკვეთება. პრინციპში, მათ სხვა გზა არც აქვთ, რადგან უკვე თავის ისტორიას ასრულებენ. მიუხედავად იმისა, რომ მათ დიდი ფინანსური წყაროები აქვს, რაც ბევრგან ვლიდნება, ეს ძალა არსებობას ვერ გააგრძელებს.
„რეზონანსი“, 23 მარტი, 2017 წელი
ინტერვიუ გიორგი ახვლედიანთან: „ხელისუფლებას საარჩევნო ბლოკების აკრძალვა პრინციპულად აქვს გადაწყვეტილი“
თიკო ოსმანოვა
„დემოკრატიული მოძრაობა ერთიანი საქართველოს“ წევრ გიორგი ახვლედიანის თქმით, ხელისუფლებას ბლოკებისა და პოლიტიკური გაერთიანების ჩამოყალიბების აკრძალვა მტკიცედ აქვს გადაწყვეტილი. შესაბამისად, მისი აზრით, დიდი ოპოზიციური ერთობის ჩამოყალიბებაზე ფიქრი უადგილოა. მისივე თქმით, თამაშის წესებზე ოპოზიციური სპექტრი საკონსტიტუციო კომისიის მუშაობის დასრულების შემდეგ შეჯერდება.
გიორგი ახვლედიანი: ახლა ოპოზიცია მუშაობს იმაზე, თუ რა სქემით უნდა ჩავატაროთ თვითმმართველობის არჩევნები. საკოორდინაციო საბჭოში მიმდინარეობს ინტენსიური მუშაობა. შემუშავებულია ერთობლივი პროდუქტი, რომელსაც უახლოეს დღებში გავაჟღერებთ. საუბარია იმ სისტემაზე, რომელსაც ჩვენ შევთავაზებთ საზოგადოებას, ხელისუფლებას და მივიჩნევთ ყველაზე სამართლიან საარჩევნო სისტემად, რითაც ადგილობრივი არჩევნები უნდა ჩატარდეს. გამომდინარე იქიდან, რომ თვითმმართველობის არჩევნები კონსტიტუციით არ რეგულირდება, მისი ძალაში შესვლა ძალიან სწრაფად შეიძლება. ამიტომ, ამას შევთავაზებთ ხელისუფლებას და თუ აღმოჩნდება პოლიტიკური ნება, ჩავატარებთ ძალიან სამართლიან ადგილობრივ არჩევნებს.
- საარჩევნო ბლოკს რაც შეეხება, ამაზე თუ მიმდინარეობს მოლაპარაკებები?
- რაიმე ოფიციალური კონსულტაციები ჯერ არ დაწყებულა. ბლოკებთან დაკავშირებით ცოტა სხვა პრობლემაა, ხელისუფლება აპირებს საერთოდ ბლოკების გაუქმებას.
- მაგრამ, ეს ხომ ადგილობრივ არჩევნებს არ შეეხება?
- ხელისუფლებამ თუ მოინდომა, ამის არანაირი პრობლემა არ ექნება. საარჩევნო კოდექსში ამის ცვლილება ძალიან ადვილია. კონსტიტუციის მუხუთე მუხლშია ჩანაწერი, სადაც ნახსენებია ბლოკი და ამის ამოღება უნდათ. ეს ეხება საპარლამენტო არჩევნებს, მაგრამ ადგილობრივ არჩევნებთან დაკავშირებით ამ ცვლილების განხორციელება შესაძლებელია საარჩევნო კოდექსით. ხელისუფლებას პრინციპული გადაწყვეტილება აქვს მიღებული, რომ ბლოკის შექმნის უფლება წაართვას პოლიტიკურ სპექტრს.
- ე.ი. ხელისუფლების გადაწყვეტილებას ელოდებით?
- რა თქმა უნდა, ეს ძალიან მნიშვნელოვანია იმისთვის, რომ ელემენტარულად პარტიებმა ბლოკებთან დაკავშირებით მსჯელობა გამართონ. ჯერჯერობით ბრძოლა იმაზე მიდის, რომ პარტიებმა ეს უფლება არ დაკარგონ და ხელისუფლებამ არ აუკრძალოს პარტიებს გაძლიერება. ჯერჯერობით ამაზე მიმდინარეობს ბრძოლა და ეს შეიძლება გახდეს სერიოზული წინააღმდეგობივი საკითხი საკონსტიტუციო კომისიაში.
- დიდი ოპოზიციური ერთობის შექმნა, ანუ დაპირება დაპირებად დარჩა?
- თუ გაერთიანება და ბლოკის ჩამოყალიბება იურდიულად და ტექნიკურად შეუძლებელი იქნება, მერწმუნეთ, რომ ყველაფერი უკან დაგვრჩება. ხელისუფლებას ეს იმდენად პრინციპულად აქვს გადაწყვეტილი, გამორიცხული არ არის, ეს ამ გაზაფხულზე აკრძალოს.
- და მაინც, „დემოკრატიული მოძრაობა“ ადგილობრივ არჩევნებში თუ აპირებს მონაწილეობის მიღებას?
- რა თქმა უნდა. ძალიან მალე დავიწყებთ ალბათ მზადებას და წინასაარჩევნო კამპანიასაც დავიწყებთ მას შემდეგ, რაც საკონსიტუციო კომისია მუშაობას დაასრულებს. ამის მერე მეტ-ნაკლებად მაინც გამოიკვეთება, როგორი წესებით ვთამაშობთ და როგორ ჩავატარებთ არჩევნებს. თუ ჩვენ თამაშის წესი არ გვეცოდინება, ბუნებრივია, სამზადისს პოლიტიკური პარტიები ვერ შეუდგებიან.
- და მიანც, ვინ იქნება თბილისის მერობის კანდიდატი თქვენი პარტიიდან?
- ამაზე ჯერჯერობით ნამდვილად ვერ გიპასუხებთ იმიტომ, რომ ჩამოყალიბებულები არ ვართ. ამასთან დაკავშირებით შეჯერებული პოზიცია პარტიაში არ არსებობს.
- ნინო ბურჯანაძეს ხომ არ აქვს სურვილი, თვითონ იყაროს კენჭი?
- არ არის ჯერ გადაწყვეტილი. არავისზე არ ვართ ჩამოყალიბებული. პარტიის მერობის კანდადთან დაკავშირებით მსჯელობა ჯერჯერობით არ ყოფილა.
„რეზონანსი“, 23 მარტი, 2017 წელი
პარტიებს თბილისის მერობის კანდიდატებზე „ჯერ არ უმსჯელიათ“
ნინო ქეთელაური
თვითმმართველობის არჩვენების მოახლოებასთან ერთად სულ უფრო აქტუალური ხდება კითხვა, ვის კანდიტატურებს დააყენებენ პოლიტიკური ძალები დედაქალაქის მომავალი მერის პოსტზე? უკვე დასახელდა რამდენიმე დეპუტატის გვარი, ვინც აღნიშნულ პოსტზე საკუთარი კანდიდატურის დასახელებას ან არ გამორიცხავს, ან აცხადებს, რომ გუნდში ამ თემაზე არ უმსჯელიათ და ღიად პასუხის გაცემისგან თავს იკავებს.
ერთ-ერთი ასეთია ვიცე-პრემიერი, ენერგეტიკის მინისტრი კახა კალაძე, ვისზეც ითქვა, რომ “ქართული ოცნება” მის დასახელებას აპირებს. თუმცა, თავად ამას არ ადასტურებს და აცხადებს, რომ მას ისედაც საპასუხისმგებლო საქმე აბარია.
“ადგილობრივი თვითმმართველობის არჩევნებამდე საკმაოდ დიდი დროა დარჩენილი. გუნდში მსჯელობა არ ყოფილა კანდიდატურასთან დაკავშირებით. თუმცა, მე შემიძლია გითხრათ, რომ დღეს მაქვს საკმაოდ საპასუხისმგებლო თანამდებობა. თუ რა იქნება მომავალში, თუ ვინ იქნება კანდიდატად წარმოდგენილი, ეს საზოგადოებისთვის უახლოეს მომავალში გახდება ცნობილი, როდესაც გუნდში მსჯელობა იქნება. მე პირადად რაც შემეხება, მაქსიმალურად მზად ვარ, გუნდის გადაწყვეტილებიდან გამომდინარე ვიმოქმედო. ჩემთვის თანამდებობა არასოდეს ყოფილა პირველი და მნიშვნელოვანი,” – განაცხადა კახა კალაძემ.
საკუთარი კანდიდატურის დაყენებას არ გამორიცხავს საკრებულოს დამოუკიდებელი დეპუტატი ალექსანდრე ელისაშვილი, რომელიც ჯერ არ არის ჩამოყალიბებული, იყოს დამოუკიდებელი კანდიდატი თუ “გარკვეული პარტიების” სახელით წარსდგეს არჩევნებზე.
“გარკვეული პოლიტიკური ჯგუფებისგან იყო შემოთავაზება, რომ მე ვიყო მათი სახელით მერობის კანდიდატი. პირველ რიგში, თუ მერობის კანდიდატი ვიქნები, მე ვფიქრობ, დამოუკიდებელი კანდიდატი ვიყო. დიდი მადლობა, რომ ასეთი რამ შემომთავაზეს, მაგრამ საბოლოო ჯამში მე უნდა ჩამოვყალიბდე,” – აღნიშნა ალექსანდრე ელისაშვილმა.
ასევე ვრცელდება ინფორმაცია, რომ თვითმმართველობის არჩევნებზე “თავისუფალი დემოკრატები” და რესპუბლიკელები ბლოკის სახით იქნება წარმოდგენილი და ელისაშვილმა სწორედ მათგან მიიღო შეთავაზება, თუმცა თავად ალექსანდრე ელისაშვილი პარტიებს არ აკონკრეტებს.
გუნდის შიგნით მსჯელობა მიმდინარეობს, თუმცა მერობაზე საკუთარ კანდიდატურას ღიად არ ასხელებს “ახალი საქართველოს” ლიდერი გიორგი ვაშაძე. „ჯერ ამ საკითხზე არ მიფიქრია. რა თქმა უნდა, ამაზე გუნდში გარკვეული მსჯელობები გვაქვს, მაგრამ უშუალოდ კანდიდატებთან დაკავშირებით არ გვისაუბრია. ჯერ ვერც ვერაფერს დაგიდასტურებთ და ვერც ვერაფერს გამოვრიცხავ,” – აცხადებს გიორგი ვაშაძე.
„ნაციონალური მოძრაობის“ კანდიდატად კვლავ ნიკა მელიაზე გავრცელდა ინფორმაცია, თუმცა, პარტიის წევრი ნუგზარ წიკლაური “რეზონანსთან” საუბრიას აღნიშნულს ვერ ადასტურებს და აცხადებს, რომ ამ საკითხზე მსჯელობა არ ყოფილა.
„ამაზე მსჯელობა ჯერჯერობით მართლა არ ყოფილა. აქედან გამომდინარე, ვერ დაგისახელებთ ვერანაირ კანდიდატს. ნიკა მელია წინა არჩევნების დროს იყო „ნაციონალური მოძრაობის“ კანდიდატი და ამიტომ, სრულიად ბუნებრივია, რომ ეს ხმები გავრცელდა და ადამიანები მის კანდიდატურას მოიაზრებენ. თუმცა მსჯელობა გუნდის შიგნით ამ საკითხზე არ ყოფილა“, – განაცხადა ნუგზარ წიკლაურმა.
რაც შეეხება “ევროპულ საქართველოს”, როგორც პარტიის წევრი გიგი წერეთელი აცხადებს, მათ გუნდს რამდენიმე კანდიდატი უკვე ჰყავს, თუმცა საბოლოო გადაწვეტილებას ყრილობამდე მიიღებენ. „ადგილობრივი არჩევნების წინასაარჩევნო პროცესში ბუნებრივია, ჩვენ აქტიურად ჩავებმებით და ჩვენი კადიდატები გვეყოლება. რაც შეეხება მერობის კანდიდატს, სიმართლე რომ გითხრათ, ჯერჯერობით ეს გადაწყვეტილება მიღებული არ არის. არიან ადამიანები, ვინც შესაძლოა, მოიაზრებოდეს გუნდის შიგნით, თუმცა ამის დეტალური განხილვა არ ყოფილა და ალბათ, ყრილობისთვის ვიქნებით მზად და კანდიდატსაც დავასახელებთ,” – აცხადებს გიგი წერეთელი.
კითხვაზე, ერთ-ერთ კანდიდატად განიხილება თუ არა ელენე ხოშტარია, გიგი წერეთელი პასუხობს, რომ ამ ინფორმაციას ვერც დაადასტურებს და ვერც ბოლომდე უარყოფს: „მე ვერც უარვყოფ და ვერც ბოლომდე დავადასატურებ, რადგან გადაწყვეტილება, როგორც გითხარით, მიღებული არ არის. ელენე საარჩევნო კამპანიაში აქტიურად იყო ჩაბმული, პოლიტიკურად ძალიან აქტიური ადამიანია, რატომაც არა?! შეიძლება, ელენე ხოშტარიაც იყოს ერთ-ერთი კანდიდატურა. შეიძლება, იყვნენ სხვებიც. ჩვენ თბილისის გუნდში გვყავს ძალიან საინტერესო ადამიანები. ასევე, პარლამენტში, მაგალითად, ირაკლი აბესაძე და სხვები. ისინი, ვინც უფრო მეტად იციან თბილისი და მოსახლეობის პრობლემატიკა. თუმცა, საბოლოო გადაწვეტილებას, ალბათ უფრო კვლელების საფუძველზე მივიღებთ,” – ამბობს გიგი წერეთელი.
უფრო ადრე კი გავრცელდა ხმა, რომ შესაძლოა, მერობის კანდიდატები მამუკა ხაზარაძე და ლევან გაჩეჩილაძე იყვნენ, თუმცა აღნიშნულს თავად არ ადასტურებენ. აქვე შეგახსენებთ, რომ თვითმმართველობის არჩევნები 2017 წლის შემოდგომით არის დაგეგმილი.
„რეზონანსი“, 23 მარტი, 2017 წელი
როგორ მოხვდა პორტატული ანტისაჰაერო კომპლექსი საქართველოდან სომხეთში
ვახტანგ შამუგია
სომხეთის ეროვნული უსაფრთხოების სამსახურმა სომხეთის მოქალაქეების მიერ საქართველოს ტერიტორიიდან შეტანილი პორტატული საზენიტო სარაკეტო კომპლექსი “იგლა” ამოიღო. ამის შესახებ სომხეთის ეროვნული უსაფრთხოების სამსახური იუწყება. სომეხი სამართალდამცავების თქმით, მათ ჰქონდათ ოპერატიული ინფორმაცია იმის შესახებ, რომ მოქალაქეთა ჯგუფი აღნიშნულ იარაღის სომხეთში შეტანას საქართველოდან გეგმავდა.
განხორციელებული საგამოძიებო ქმედებების შედეგად, აღმოჩენილი და ამოღებულია გადასატანი საზენიტო-სარაკეტო კომპლექს “იგლას” ასამოქმედებელი ლულა რაკეტასთან ერთად. აქტზე დაკავებულია სომხეთის რესპუბლიკის ორი მოქალაქე. “იგლა” სწორედ ერთ-ერთი მათგანის ავტოფარეხში იქნა ნაპოვნი.
გადასატანი საზენიტო-სარაკეტო კომპლექსი “იგლა” საბჭოური წარმოებისაა და ის შეიარაღებაში ჯერ კიდევ 1980-იან წლებში მიიღეს. მისი მთავარი უპირატესობა არის ის, რომ ამ 1,5 მეტრის სიგრძის კომპლექსის გამოყენება ერთ მებრძოლს შეუძლია. იგი საკმაოდ ეფექტურია მოწინააღმდეგის საფრენი აპარატების, როგორც შვეულმფრენების, აგრეთვე ბომბდამშენებისა და მოიერიშეების წინააღმდეგ საბრძოლველად. სწორედ ეს გარემოება აქცევს მას ყველაზე საშიშ იარაღად, რადგანაც მას ასეთივე წარმატებებით შეუძლია სამოქალაქო თვითმფრინავების განადგურება. შესაბამისად, მსგავსი იარაღი ნებისმიერი ტერორისტული ორგანიზაციისთვის სასურველი შენაძენია. ამიტომ, გადასატანი საზენიტო-სარაკეტო კომპლექსების გაყიდვა-ტრანსპორტირება ანტიტერორისტული ჯგუფებისა და სპეცსამსახურების დაკვირვების ქვეშ მინდინარეობს.
აღნიშნული საზენიტო-სარაკეტო კომპლექსი, სხვა მოდიფიკაციებთან ერთად, ქართული არმიის შეიარაღებაშიც არის. ქართველი სამხედროები მას 1992-1993 წლებში აფხაზეთში და 2008 წლის აგვისტოში მიმდინარე საბრძოლო მოქმედებებისას აქტიურად იყენებდნენ. ნაკლებსავარაუდოა, სომხეთის მოქალაქეს “იგლა” ქართული არმიის საწყობებიდან გაეტანა, რადგანაც 1990-იანი წლებისგან განსხვავებით, კორუფციისა და იარაღით ვაჭრობის ფაქტები ქართულ ჯარში არ ფიქსირდება და საწყობებიც 24-საათიანი დაცვის ქვეშაა.
დიდი ალბათობით, ეს კომპლექსი ახალქალაქში განთავსებული რუსული სამხედრო ბაზიდან შეიძლება იყოს მორჩენილი. რუსული სამხედრო ნაწილები აქ 2007 წლამდე იდგა. ამ დროის განმავლობაში ბევრმა ადგილობრივმა მოსახლემ შეძლო დისციპლინამოშლილი და დაბალანაზღაურებადი რუსი სამხედროებისაგან სხვადასხვა სახის იარაღის შეძენა-მოპოვება. არ არის გამორიცხული, რომ ეს რაკეტებიც იმ პერიოდიდან იყოს მორჩენილი.
არის კიდევ ერთი ვერსია, აგვისტოს ომის დროს, რუსების მიერ დაკავებული გორისა და სენაკის სამხედრო ბაზებიდან მათ დიდი რაოდენობით იარაღი გაზიდეს. თუმცა საბრძოლო მასალების ნაწილი უყურადღებოდ დატოვეს, რითაც ზოგიერთ შემთხვევაში მოქალაქეებმა ბოროტად ისარგებლეს. ამაზე მეტყველებს ის ფაქტიც, რომ, მაგალითად, გორის რაიონში, მოქალაქეთა საცხოვრებელი სახლებიდან მ-4 ტიპის შაშხანები ამოიღეს. შესაძლოა, ეს “იგლა” ქართული არმიის საწყობებიდან სწორედ ამ დროს დაიკარგა.
აღსანიშნავია, რომ ყველა გადასატან საზენიტო-სარაკეტო კომპლექსს აქვს უნივერალური სერიული ნომერი, რომლის მიხედვითაც მარტივად შეიძლება იმის დადგენა, თუ სად და როდის იქნა ის წარმოებული და რომელი ქვეყნის არმიის კუთვნილება იყო.
აღსანიშნავია, რომ ამ საზენიტო-სარაკეტო კომპლექსის მოქმედების ხანგრძლივობა 15 წელიწადს არ აღემატება. შესაბამისად, თუ ისინი 2000 წლამდე პერიოდშია დამზადებული, მათი საბრძოლო ვარგისიანობა სათუოა.
„რეზონანსი“, 23 მარტი, 2017 წელი
„რუსთავი-2“-ის თანამშრომლების გადაბირება გრძელდება
თიკო ოსმანოვა
დიმიტრი ობოლაძისა და სპორტულ პროდიუსერ როსტომ წულუკიძის შემდეგ „რუსთავი-2“-დან „იმედში“ გადასვლაზე, კულუარული ინფორმაციით, ფარული მოლაპარაკებები კიდევ რამდენიმე ადამიანთან წარმოებს. უფრო მეტიც, ერთი მათგანის დათანხმება უკვე მოახერხეს. ისინი ძირითადად ტელევიზიის ტექნიკური ჯგუფის წარმომადგენლები არიან და მნიშვნელოვან ფუნქციას ასრულებენ. „რუსთვი-2“-ის გენერალური დირექტორი თანამშრომლების გადაბირების მცდელობას „მთავრობის მიერ წახალისებულ კონკურენციას” უწოდებს, თუმცა დასძენს, რომ ამით „რუსთავი-2“-ს არაფერი დააკლდება და იგი ძველებურად გააგრძელებს მუშაობას.
როგორც ცნობილია, ცოტა ხნის წინ „რუსთვი-2“-იდან „იმედში“ გადავიდა მარკეტინგის სამსახურის უფროსი კოტე ბატმანიდი. იგი ირაკლი რუხაძესთან აწარმოებდა მოლაპარაკებას. კოტე ბატმანიდის შემდეგ, „რუსთავი-2“ დატოვეს ტელეწამყვანმა დიმიტრი ობოლაძემ და სპორტული მიმართულების პროდიუსერმა როსტომ წულუკიძემ. ასევე ვრცელდება ინფორმაცია, რომ “იმედის” წარმომადგენლები და უკვე იმედში გადასულები ფარულ მოლაპარაკებებს აწარმოებენ „რუსთვი-2“-ის კიდევ რამდენიმე თანამშრომელთან.
კულუარული ინფორმაციით, ერთ-ერთი მათგანი, რომელიც ყველაზე მნიშვნელოვანია და ტელეკომპანიაში ტექნიკური მიმართულებით მუშაობს, უკვე დაითანხმეს და მისი “ტრანსფერის” შესახებ ინფორმაცია ამ დღეებში გავრცელდება.
„რუსთვი-2“-ის გენერალური დირექტორი ნიკა გვარამია ამბობს, რომ ბადრი პატარაკაციშვილის ტელევიზიის ხელმძღვანელობა მისი თანამშრომლების გადაბირებას ყოველთვის ცდილობდა და მომავალშიც ეცდება. მისივე თქმით, ეს არის მთავრობის მიერ წახალისებული კონკურენცია და ამას პასუხს აუცილებლად გასცემენ.
„რუსთვი-2“-ის დაშლის გეგმა დიდი ხანია, მოქმედებაშია, უბრალოდ, ეს ვერ განხორციელდა და ვერც განხორციელდება – ამის პირობას ვდებ. დანარჩენს ვნახავთ. შეუცვლელი ადამიანები „რუსთავი-2“-ში არ არსებობენ – ჩემით დაწყებული, დამლაგებლით დამთვარებული. ყველა ადამიანის შეცვლა შეიძლება და “რუსთავი 2″ დარჩება ისეთი, როგორიც არის. „იმედი“ უკვე ძალიან დიდი ხანია ცდილობს ჩვენი თანამშრომლების გადაბირებას, მაგრამ რა გამოუვიდა, საზოგადოებამ დაინახა. ახლა კიდევ გაააქტიურეს ეს მთვარობის მიერ წახალისებული კონკურენცია. „იმედი“ რომ სამთავრობო არხია, ეს დასამალი არ არის“, – ამბობს „რეზონანსთან“ საუბრისას ნიკა გვარამია.
აწარმოებს თუ არა „იმედის“ ხელმძღვანელობა მოლაპარაკებებს “რუსთავი 2″-ის თანამშრმოლებთან, ამ მის შესახებ საქმის კურსში არ არის „იმედის“ საინფორმაციო სამსახურის უფროსი ნანა ლეჟავა, თუმცა ამ მოლაპარაკებებს დიდი ალბათობით გამორიცხავს. „საქმის კურსში არ ვარ, თუმცა დიდი შანსია, რომ არ მიმდინარეობდეს“, – გვითხრა ნანა ლეჟავამ.
არხის გენერალურ დირექტორთან დაკავშირება „რეზონანსმა“ ვერ მოახერხა. „რუსთავი-2“-დან “იმედში” გადასულ სპორტულ კომენტატორ დიმიტრი ობოლაძეს კი ამასთან დაკავშირებით ინფორმაცია არ აქვს. იგი ამბობს, რომ კითხვების ადრესატი იგი არ უნდა იყოს. „ერთი არხიდან მეორეზე გადასვლა არაფერი განსაკუთრებული არ არის. შემოთავაზება იყო “იმედიდან”, პირობები მისაღები აღმოჩნდა ჩემთვის. ჩავთვალე, 21 წელი ერთ ადგილზე მუშაობა საკმარისია და ამიტომ გადავედი. არავითარი პოლიტიკური ქვეტექსტები ამას არ აქვს. არხს სჭირდებოდა სპორტი საკმაოდ დიდი დოზით და მე მთხოვეს, მიმეხედა ამ საქმისთვის. ჩათვალეს, რომ შემეძლო ამის გაკეთება და მეც მივდივარ ჯერჯერობით სპორტის ახალი ამბების გასაკეთებლად. დანარჩენთან დაკავშირებით ვერაფერს გეტყვით, ეს სხვას უნდა ჰკითხოთ,” – გვითხრა დიმიტრი ობოლაძემ.
ამ ამბების კომენტირებისას “ეროვნული ფორუმის” ერთ-ერთი ლიდერი ანი მიროტაძე, რომელიც თავად ყოფილი ჟურნალისტია, არცთუ შორეულ წარსულს იხსენებს.
“ამ კონკრეტულ საკითხზე ძალიან გამიჭირდება რამის თქმა. მაგრამ შემიძლია გავიხსენო 2007 წელი – როდესაც “იმედის” დარბევა მოხდა, როგორ დაიწყეს მასობრივად “იმედიდან” თანამშრომლების გადაბირება. ზოგი “პირველ არხზე”, ზოგი კი “რუსთავი 2″-ზე გადადიოდა. მაშინ ჩვენ არ ვიცოდით, რეალურად რასთან გვქონდა საქმე, მაგრამ დრო გავიდა და გამოვიდა ინფომაცია, რომ კონკრეტული სახელისუფლებო პირები იყვნენ ჩართული მათ გადაბირებაში. კარგად მახსოვს, ლაპარაკი იყო კრედიტების დაფარვასა და უკეთესი პირობების შექმნაზე.
“ზოგადად, სრულწლოვან ადამიანებს, მით უმეტეს პროფესიონალებს, თავიანთი არჩევანი აქვთ და ჩვენ ვერ ვიტყვით, ეს რამდენად სწორია და რამდენად არასწორია, მაგრამ ეჭვი შეგვიძლია გამოვთქვათ, რომ ეს “რუსთავი 2″-ის წინააღმდეგ იყოს მიმართული. გამორიცხული არაფერია, მაგრამ შეიძლება, ასევე ობოლაძეს უკეთესი პირობები შესთავაზეს და იმიტომ გადავიდა.
“ზოგადად კი, თუ უფრო ღრმად შევაფასებთ არსებულ მდგომარეობას, გეტყვით, რომ ეს არის ხელისუფლების მედიაპოლიტიკა ჟურნალისტების მისამართით, რომ საბოლოო ჯამში მიიღონ ლოიალურად განწყობილი მედია. იმედია, ხელისუფლებას ეყოფა გონიერება და არ გაიმეორებს იმ შეცდომებს, რომლებმაც გადაიყოლა “ნაციონალური მოძრაობა”, – უთხრა “რეზონანსს” მიროტაძემ.
„რეზონანსი“, 23 მარტი, 2017 წელი
„მთის კანონმა“ ადგილობრივი ბიზნესი გამოაცოცხლა
„იყო შემთხვევა, საწარმო თბილისიდან რაჭაში გადმოიტანეს“
მარი ჩიტაია
მთიან რეგიონში საგადასახადო შეღავათის დაწესებამ მეწარმეები საგრძნობლად გამოაცოცხლა. ჯერ მხოლოდ წელიწად-ნახევარია, რაც “მთის კანონი” ძალაშია და ადგილობრივი მეწარმეებს სტიმული მიეცათ. თუმცა, ინფრასტრუქტურული პრობლემის გამო, ზოგიერთ რეგიონში საწარმოო პროცესი ჭირს.
ქვეყნის მთიან ნაწილში საწარმოო პროცესი ნელ-ნელა იწყებს განვითარებას. ამ მხრივ პრიორიტეტი, როგორც აღმოჩნდა, ტურიზმია. პარალელურად რამდენიმე ღვინის საწარმოც გაიხსნა, ძირითადად, რაჭაში, სადაც ამ ახალბედა მეწარმეები მეფუტკრეობაშიც სინჯავენ ძალებს.
საგადასახადო შეღავათებით 2016 წლის 1-ლი იანვრიდან მაღალმთიან დასახლებაში მუდმივად მცხოვრები პირები და მაღალმთიანი დასახლების საწარმოს სტატუსის მქონე მეწარმე სუბიექტები სარგებლობენ. 10 წლის განმავლობაში მეწარმე ფიზიკური პირების შემოსავალი არ იბეგრება, ხოლო მეწარმე იურიდიული პირები მოგების გადასახადით დაბეგვრისაგან თავისუფლდებიან. ამისთვის მთავარი პირობა მაღალმთიან დასახლებაში საქმიანობით მიღებული შემოსავალი და მოგებაა.
არსებული მონაცემით, მაღალმთიანი დასახლებების განვითარების ფონდის 20 მილიონი ლარიდან, 10 მილიონი ლარი მაღალმთიან დასახლებებში მიკრო და მცირე მეწარმეობის მხარდასაჭერად გამოიყოფა, დანარჩენი თანხით კი ინფრასტრუქტურული პროექტები დაფინანსდება.
ეკონომიკის სამინისტროს ინფორმაციით, მიკრომეწარმეობის მხარდაჭერის მიმართულებით 1102 პროექტი და 1713 ბენეფიციარი დაფინანსდა.
რეგიონებში ამბობენ, რომ მეწარმეებს დიდი სტიმული აქვთ, რათა მცირე საწარმოები განავითარონ და პარალელური ბიზნესიც წამოიწყონ, რისი შესაძლებლობა ადრე არ იყო.
რაჭა-ლეჩხუმის რწმუნებული პაპუნა მარგველიძე “რეზონანსთან” საუბრისას ამბობს, რომ რამდენიმე ინვესტიცია თბილისიდან განხორციელდა, ერთიც – უცხოეთიდან. მარტო რაჭაში მეწარმეობის განვითარების პროექტს 500-მდე ბენეფიციარი ჰყავს.
„მთის პროგრამის ფარგლებში მიკრო და მცირე მეწარმეობის მხარდასაჭერად რამდენიმე პროექტი დაფინანსდა. ვერ ვიტყვი, რომ მასობრივად ჩამოდის ხალხი, მაგრამ ინტერესი ნამდვილად არის. პროექტს ჩვენთან 500-მდე ბენეფიციარი ჰყავს. რომ არა საგადასახადო შეღავათი, რაც სპეციალურად ამ ადამიანებისთვის დაწესდა, ცხადია, ეს შედეგი არ გვექნებოდა. უფრო საოჯახო სასტუმროების მიმართ არის ინტერესი. მთის რეგიონია და ტურიზმი ერთ-ერთი პრიორიტეტული მიმართულებაა, თუმცა ინტერესი გაჩნდა ასევე მცირე ღვინის საწარმოების მიმართაც. რამდენიმე ინფრასტრუქტურული პროექტიც დაფინანსდა. გამოცოცხლება შეეტყო ხალხს რაჭაში, ლეჩხუმში, ასევე ქვემო სვანეთში. ამას ხელი შეუწყო იმანაც, რომ გადამამუშავებელი მრწეველობისა და მეფუტკრეობის მხარდამჭერი პროგრამებია. იყო შემთხვევა, საწარმო თბილისიდან რაჭაში გადმოიტანეს. გარკვეული ინვესტიცია არის უცხოეთიდანაც”, – განუცხადა „რეზონანსს“ პაპუნა მარგველიძემ.
მეწარმეებისთვის ხელისუფლების მხრიდან მხარდაჭერა უფრო ეფექტური იქნებოდა, ინფრასტრუქტურული პროექტები რომ დროულად ხორციელდებოდეს. ლეჩხუმელი მეწარმე სოფელ ქორენიშიდან ლევან ხმელიძე ამბობს, რომ უგზოობის გამო არნახულად დიდი შრომა გასწია, რათა საოჯახო სასტუმროს მშენებლობა წამოეწყო. უგზოობის გამო სამშენებლო მასალების ტრანსპოორტირება მას ძალიან გაუჭირდა.
„ჩვენი სოფელი ხვამლის მთის ძირში მდებარეობს. აქამდე საქართველოშიც კი არ გვიცნობდნენ, ახლა ჩვენი სოფელი მსოფლიოს გვინდა გავაცნოთ. უცხოეთიდან პირველ სტუმრებს მალე ველოდებით. უფრო ადრე მეფუტკრეობით დავკავდით, კოოპერატივის გახსნაში სახელმწიფო დაგვეხმარა. წელს შემოსავალს ვაორმაგებთ. გვაქვს პრობლემა გზასთან დაკავშირებით, რამაც ბევრ რამეში შეგვიშალა ხელი. მოსახლეობამ რომ წამოიწყოს რაიმე საქმე, გზის მშენებლობა უნდა დაჩქარდეს. ჩვენ დავიწყეთ მეფუტკრეობისა და ღვინის საწარმოთი და ახლა გადავედით საოჯახო ტიპის სასტუმროს მშენებლობაზე. განვითარებისთვის გვაქვს ახალი გეგმები, რომლის განხორციელებაშიც ინფრასტრუქტურას გადამწყვეტი მნიშვნელობა აქვს“, – განუცხადა “რეზონანსს” ლეჩხუმელმა მეწარმემ.
„რეზონანსი“, 23 მარტი, 2017 წელი
მთავრობა მგზავრობის გაძვირების წინააღმდეგ
მძღოლები: „თუ ამ დადგენილებას სისრულეში მოიყვანენ, ჩვენ არც აქციებზე დავიხევთ უკან“
ნათია ლომიძე
2017 წლის აპრილიდან საქართველოს 4 ქალაქში მიკროავტობუსების მფლობელ კომპანიებს მგზავრობის ფასის თვითნებურად დადგენა აღარ შეეძლებათ. მიღებულ გადაწყვეტილებას მძღოლები აბსურდულს უწოდებენ, რადგან ფიქრობენ, რომ მათი მინიმუმამდე დასული შემოსავალი კიდევ დაიკლებს. სატრანსპორტო სფეროს სპეციალისტები ახალ რეგულაციას ეჭვქვეშ აყენებენ და აცხადებენ, რომ საჭიროა კონკურენტუნარიანი გარემოს შექმნა, რაც მუნიციპალურ ტრანსპორტსაც განავითარებს.
მიკროავტობუსების მფლობელი კომპანიებისთვის ახალი წესი უნდა ამოქმედდეს. პირველი აპრილიდან 4 ქალაქის სამარშრუტო ხაზების მესაკუთრეები ტარიფს საკუთარი ნებით ვეღარ შეცვლიან.
მთავრობის დადგენილებით, მგზავრობის საფასურს კონკრეტული ქალაქის ადგილობრივი ხელისუფლება განსაზღვრავს. სანაცვლოდ, კომპანიები საგადასახადო შეღავათებით ისარგებლებენ. ტარიფის რეგულირება თბილისის, ბათუმის, რუსთავისა და ქუთაისის სამარშრუტო ტაქსებს შეეხება.
სატრანსპორტო სფეროს სპეციალისტები მიმდინარე მოვლენებს უარყოფითად აფასებენ. საქართველოს ტრანსპორტისა და გზების მუშაკთა პროფკავშირის თავმჯდომარე ლავრენტი ალანიამ “რეზონანსს” განუცხადა, რომ მთავრობის მხრიდან დადგენილი რეგულაციის სისრულეში მოყვანა საეჭვოა. მისი აზრით, აუცილებელია, შეიქმნას სამარშრუტო ტაქსებს შორის კონკურენტული გარემო, რაც ფასების თვითნებურად დაწესების რისკებს შეამცირებს.
„შიგა საქალაქო ტრანსპორტის რეგულაციების დაწესებაში ეჭვი მეპარება. თუ სურს ხელისუფლებას, რომ კონკურენტუნარიანი გარემო შექმნას, მუნიციპალური ტრანსპორტი უნდა განავითაროს. როგორც ქუთაისში (სადაც საერთოდ არ არის ტრანსპორტი), რუსთავშიც სიტუაცია ძალიან მძიმეა, რადგან რთულად გადაადგილდებიან მიკროავტობუსები (სიძველის გამო). თბილისს რაც შეეხება, აქ არის მეტრო და ავტობუსი, რომელიც სამარშრუტო ტაქსებს სერიოზულ კონკურენციას უწევს. როგორ შეიძლება, კერძო ბიზნესს უკარნახო და ფასები დაუდგინო, როცა საწვავის გაზრდასთან ერთად, სხვა ბევრი პრობლემაც მატულობს? ცალკე საკითხია ავტომობილისთვის საჭირო სათადარიგო ნაწილების ფასიც, რომელიც საკმაოდ მაღალია და დაზიანების შემთხვევაში თავად მძღოლს უწევს მათი შეცვლა”, – აღნიშნა “რეზონანსთან” საუბრისას ლავრენტი ალანიამ.
შესაძლო რეგულაციის ამოქმედებით უკმაყოფლებას არ მალავენ მიკროავტობუსის მძღოლები, რომლებიც გაძვირებულ ცხორებასა და დაბალ შემოსავლებზე საუბრობენ. ერთ-ერთი მათგანი მირიან ბეროშვილი “რეზონანსთან” აცხადებს, რომ მსგავსი რეგულაციების დაწესება მიკროავტობუსის კომპანიებზე ზეწოლაა. მძღოლები ისედაც მინიმალურ შემოსავალზე მუშაობენ, მსგავსი გადაწყვეტილება კი მუშაობას წარმოუდგენელს გახდის. ისინი არც გაფიცვაზე დაიხევენ უკან.
„მიკროავტობუსების მძღოლებს თავად გვიწევს, შევაკეთოთ მანქანები. არავისთვის უცხო არ იქნება, თუ ვიტყვი, რომ სარემონტო სამუშაოებისთვის გაწეული თანხები გაგვიორმაგდა. ჩემი მანქანაც არ არის იდეალურ მდგომარეობაში, თუმცა ვერ ვცვლი, რადგან მინიმალურ მოგებაზე ვმუშაობ და შესაბამისი სახსრები არ გამაჩნია. ჩვენ არ გვაწყობს მათ მიერ დადგენილი ფასი, რადგან შეიძლება ისე გააიაფონ მგზავრობა, რომ მინიმალური შემოსავალი კიდევ გაგვინახევრონ. ამ შემთხვევაში ჩვენი მუშაობა აზრს დაკარგავს ან რისთვის გამოვიდეთ ქუჩაში და რისთვის ვიმუშაოთ. მხოლოდ საწვავისა და სათადარიგო ნაწილების ფულისთვის, თუ მიხარია, დღე და ღამე გარეთ ყოფნა და ხალხის გადაყვანა ერთი პუნქტიდან მეორეში? თუ ამ დადგენილებას სისრულეში მოიყვანენ, ჩვენ არც აქციებზე დავიხევთ უკან”, – განაცხადა მირიან ბეროშვილმა.
მთავრობის დადგენილებაზე საუბრობს ორგანიზაციის “პარტნიორობა საგზაო უსაფრთხოებისთვის” თავმჯდომარე გელა კვაშილავა. მისი აზრით, ის რეგულაციები, რომლებსაც სატრანსპორტო კომპანიებს დაუდგენენ, მხოლოდ ფასწარმოქმნას არ უნდა ეხებოდეს. ასეთ შემთხვევაში მივიღებთ გაუარესებულ შედეგს, რადგან მგზავრობის ხარისხი ერთიორად დაეცემა.
“აქ არის საუბარი დადგენილებაზე, რომელიც მთავრობამ მიმდინარე წლის 2 მარტს მიიღო. ამ დადგენილებით მოხდება მიკროავტობუსების რეგულაცია. რადგანაც ეს საზოგადოებრივი ტრანსპორტია, ამ თვალსაზრისით ბევრ ქვეყანაში სახელმწიფოს აქვს უფლება, გარკვეული რეგულაციები დააწესოს, თუმცა იგი მარტო ფასწარმოქმნას არ უნდა შეეხებოდეს. მსგავსი ნაბიჯის გადადგმის დროს მნიშვნელოვანია, რომ მგზავრობის ხარისხი არ გაუარესდეს. ვიცით, რომ სამარშრუტო ტაქსების დიდი ნაწილი ამორტიზირებულია. მის განახლებას დიდი რესურსი სჭირდება, რომელ ხარჯსაც თავად მძღოლები ფარავენ. უნდა მოხდეს იქ არსებული ვითარების შესწავლა და დახმარება. მინიმალური ფასის დაჭერით (ამ შემთხვევაში – მერის მხრიდან) მოქალაქეები გაუარესებულ მომსახურებას მიიღებენ, ეს კი დაუშვებელია. მნიშვნელოვანია ამ პრობლემის ძირეული შესწავლა და ოპერატორებთან საერთო ენის გამონახვა. საჭიროა შეღავათიანი ინვესტიციები, როგორც სხვა სფეროშია. ეს სფერო 10 წელზე მეტია, დერეგულირებული იყო, რამაც ხარისხი დაუკარგა მათ მუშაობას. საზოგადოებრივი ტრანსპორტის გამართულად მუშაობა სახელმწიფოს ერთ-ერთი ფუნქციაა, თუმცა ამ შემთხვევაში ისე უნდა მოხდეს რეგულაციების გატარება, რომ მძღოლებისა და მგზავრებისთვის ერთნაირად მისაღები პირობები შენარჩუნდეს”, – აღნიშნა გელა კვაშილავამ.
