„რეზონანსი“: პრეზიდენტს არჩევნების თარიღის სასწრაფოდ დანიშვნისკენ მოუწოდებენ
„რეზონანსი“: მოიწონებს თუ არა კონსტიტუციის პროექტს ვენეციის კომისია? (თვალსაზრისები)
„რეზონანსი“: ინტერვიუ სოსო ცისკარიშვილთან: „ოცნებაში“ მაჟორიტარების აჯანყება მოხდება“
——-
„ახალი თაობა“: ინტერვიუ გია ხუხაშვილთან: მოუწყობენ თუ არა ირაკლი კობახიძეს იმპიჩმენტს? // „მან შესაძლოა საკუთარი სურვილით დაწერს წასვლის შესახებ განცხადება“ // „საქმე შეიძლება რევოლუციამდე მივიდეს“
„ახალი თაობა“: ინტერვიუ რომან გოცირიძესთან: „უმრავლესობაში ოთარ ფარცხალაძე ვიღაცას არ მოსწონს“
„ახალი თაობა“: ინტერვიუ მირიან მირიანაშვილთან: „სომხური ლობი საქართველოში აშშ-ის ელჩის დანიშვნაში ერევა“ // „მეთიუ ბრაიზა რუსეთისა და სომხეთის ინტერესების გატარებაშია მხილებული“
„ახალი თაობა“: ინტერვიუ სევდია უგრეხელიძესთან: „ბიძინა ივანიშვილი კახა კალაძის მერობას არ დაუშვებს“ // „ვიცე-პრემიერს საკუთარი გუნდი ჰყავს“
„ახალი თაობა“: ინტერვიუ ალეკო ელისაშვილთან: „თბილისის მერად კენჭისყრას პარტიებთან ერთად არ ვაპირებ“ // „დავით ნარმანია გიგი უგულავას გზას გაჰყვება“
——-
„ვერსია“: რატომ არ უნდა გაუქმდეს 7 თვითმმართველი ქალაქის სტატუსი // რა პრობლემა შეექმნება „ოცნებას“ ადგილობრივ არჩევნებზე – ყოფილი ჩინოვნიკი ხელისუფლებას ტყუილში ამხელს
——-
„რეზონანსი“: დანაზოგით თბილისში ბინის შეძენას 15 წელი სჭირდება // ვისაც 1 000-ლარიანი ხელფასი აქვს და სხვა შემოსავალი არ გააჩნია, ბინის შესაძენად დრო ნამდვილად არ ეყოფა
„რეზონანსი“: საქართველოში მილიარდობით დოლარი შემოდის, ქვეყანა კი მაინც კრიზისშია // „ინვესტიციები ხვდება მცირე ჯგუფის ხელში და ამით ხალხი სარგებელს ვერ იღებს“
„რეზონანსი“: მილიარდიან ჩინურ ბანკს საქართველოში დამკვიდრება გაუჭირდება?
„რეზონანსი“: „ფოტოგრაფების საქმის“ კიდევ ერთი მწამებელი „დინამოს“ დაცვაში მუშაობს“
——————–
„რეზონანსი“, 23 მაისი, 2017 წელი
პრეზიდენტს არჩევნების თარიღის სასწრაფოდ დანიშვნისკენ მოუწოდებენ
ნინო ქეთელაური
„ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა“ პრეზიდენტს მოუწოდებს, სასწრაფოდ დანიშნოს არჩევნების თარიღი, რათა “ივანიშვილის მზაკვრული გეგმა – თვითმმართველი ქალაქებისთვის სტატუსის ჩამორთმევასთან დაკავშირებით, ვერ განხორციელდეს”. თუმცა, იურისტები აცხადებენ, რომ, ჩვენი კანონდებლობით, მსგავსი საკითხების გადაწყვეტაში პირდაპირი შემაფერხებელი ბერკეტები არ არსებეობს.
“ნაციონალურ მოძრაობაში” კი აღნიშნავენ, რომ “საკრებულოს წევრებმა ერთპიროვნულად დაუჭირეს მხარი ბიძინა ივანიშვილის გადაწყვეტილებას თვითმმართველი ქალაქებისთვის სტატუსის გაუქმებაზე და ერთადერთი გამოსავალი პრეზიდენტის მხრიდან სასწრაფოდ არჩევნების დღის დანიშვნაა, რათა ივანიშვილის მზაკვრული გეგმა ჩაიშალოს.”
საია-ს იურისტ ირმა პავლიაშვილის თქმით, ჩვენი კანონმდებლობით, თვითმმართველობის საკითხების გადაწყვეტაში შემაფერხებელი ბერკეტები არ არსებობს.
“სამართლებრივი საფუძველი იმისა, რომ ამ პროცესისთვის შემაფერხებელი გარემოება შექმნას, ჩვენი კანონმდებლობით პირდაპირ განსაზღვრული არ არის. ჩვენ გვახსოვს კიდეც, რომ წინასაარჩევნო პერიოდში ბოლო წუთამდე ხორციელდებოდა ცვლილებები. ერთადერთი შემაფერხებელი შეიძლება იყოს ის ტალღა და დამოკიდებულება, რაც თვითმმართველი ქალაქების სტატუსის გაუქმების იდეას მოჰყვება,” – ამბობს იურისტი და აღნიშნავს, რომ, მიუხედავად საერთაშორისო ორგანიზაციების რეკომენდაციისა, რომ არჩვენებამდე 6 თვის ვადაში არანიარი ცვლილების განხორცილება არ მოხდეს, როგორც წესი, მას არავინ ითვალისწინებს.
“მართალია, საერთაშორისო სტანდარტით, იგივე ვენეციის კომისია და ეუთო გვეუბნება, რომ არჩევნებამდე ექვსი თვით ადრე არ განხორციელდეს არანიარი ცვლილება, მაგრამ ჩვენი კანონდებლობა ასეთ პირობას არ იცავს და ბოლო წუთამდე შესაძლებელია ცვილებები. აქედან გამომდინარე, პრეზიდენტის მიერ არჩევნების თარიღის დანიშვნა, სამართლებივი კუთხით, პირდაპირი შემაფერხებელი ვერ იქნება.
“თუმცა, მეორე საკითხია იგივე ოპოზიციური პარტიები და სხვა დაინტერსებული პირები რა პოზიციას გამოხატავენ და ეს რამდენად ისახება საბოლოოდ მიღებულ გადაწყვეტილებაზე. ამ მხრივ, კანონმდებლბით განსაზღვრულია მხოლოდ ის, რომ თვითმმართველობის საკითხების გადახედვა საზოგადოებასთან კონსულტაციების ფონზე უნდა წარიმართოს და ამ გზით მოხდეს საბოლოო გადაწყვეტილების მიღება,” – ამბობს ირმა პავლიაშვილი.
„რეზონანსი“, 23 მაისი, 2017 წელი
მოიწონებს თუ არა კონსტიტუციის პროექტს ვენეციის კომისია?
გვანცა წულაია
გუშინ საკონსტიტუციო ცვლილებებზე ბერლინში იმსჯელეს. გერმანიის საერთაშორისო თანამშრომლობის საზოგადოების მხარდაჭერით მიმდინარე კონფერენციაზე საკონსტიტუციო ცვლილებები ვენეციის კომისიის მდივანსა და ექსპერტებს საქართველოს პარლამენტის თავმჯდომარე ირაკლი კობახიძემ გააცნო. ირაკლი კობახიძე დარწმუნებულია, რომ საკონსტიტუციო ცვლილებებზე ვენეციის კომისიის ექსპერტები პოზიტიურ დასკვნებს გამოიტანენ როგორც საპარლამენტო საარჩევნო სისტემასთან დაკავშირებით, ასევე ზოგადად მთლიანად დოკუმენტაციის მიმართებაში.
მოიწონებს თუ არა კონსტიტუციის პროექტს ვენეციის კომისია? – ამ კითხვით “რეზონანსმა” საზოგადეობის წარმომადგენლებს მიმართა.
ნანა კაკაბაძე (უფლებათადამცველი): რაღაცას მოიწონებს, რაღაცას – არა. მაგას რა მნიშვნელობა აქვს. ვენეციის კომისიის მიერ მიღებული გადაწყვეტილება სარეკომენდაციო ხასიათისაა. სავალდებულო არ არის. ქვეყნისთვის მნიშვნელოვანია, რომ კანონი მის ინტერესებზე იყოს მორგებული და არა – ვენეციის კომისიის. ქვეყნის ინტერესებზე მორგებულ კანონს თუ გაიზიარებს, კარგია.
ლაშა ჩხარტიშვილი (“დემოკრატიის ინსტიტუტის” ხელმძღვანელი): ვენეციის კომისია მაინც სარეკომენდაციო ორგანოა. ყველა ხელისუფლებას მათი რეკომენდაციის მრავალმხრივი ინტერპრეტაცია და გამოცდილება გააჩნია. დარწმუნებული ვარ, სამწუხაროდ, მათი დასკვნები სამომავლოდ საზოგადოებისთვის დამახინჯებული, გარდაქმნილი ან შეცვლილი სახით წარმოდგენილი იქნება. მოქმედი ხელისუფლება მათ დასკვნებს არ გაითვალისწინებს. ყველანაირად შეეცდებიან ვენეციის კომისიის აზრების დამახინჯებულად გადმოცემას. ასევე, საწინააღმდეგო ქმედებების განხორციელებას შეეცდებიან.
რეზო მიშველაძე (მწერალი): წინასწარ ძნელია თქმა, კონსტიტუციის პროექტს მოიწონებენ თუ არა ჩვენი “პატრონები” ვენეციის კომისიიდან. ქვეყანა, რომელიც ნამდვილი სახელმწიფოა, არ ვიცი, იქ არსებობს თუ არა აუცილებლობა იმისა, რომ ყოველი ცვლილება საკანონმდებლო იქნება თუ საკონსტიტუციო, მიარბენინონ ვენეციის კომისიასთან. მაგრამ, ჩვენ ხომ განვითარებადი ქვეყანა ვართ, ესე იგი, ევროპას მივაჩნივართ, რომ ჯერ კიდევ დაბალი დონის აღსაზღდელი ქვეყანა ვართ, რომ ბავშვებს სახელმწიფოებრიობანასთან თამაშში რაიმე არ შეგვეშალოს. ამიტომ, ვენეციის კომისიამ, თავისი ავტორიტარული თვალთვალით, უნდა გაგვაკონტროლოს. ჯერ ერთი, საქართველოზე ვენეციის კომისიას არავითარი იურიდიული ძალა არ აქვს. ჩვენ მათ რჩევებს ან გავითვალისწინებთ, ან – არა. ვენეციის კომისის ყოველი რჩევის მაინცდამაინც შესასრულებლად გამოცხადება მიგვაჩვია იმ 9-წლიანმა “ნაცების” მმართველობამ, რომელიც ისეთ გაუნათლებელ ეროვნულ ბრბოდ გვთვლიდა, რომელსაც თავისი ისტორიის გზაზე ორ ბატს ვერ მიანდობ. სინამდვილეში, ასე არ არის. მხედველობაში ერთი რამ არის მისაღები – ვენეციის კომისიამ შეიძლება, არ მოიწონოს მთელი საქართველოს სურვილი, უცხოელებზე მიწების მიყიდვის აკრძალვა, რადგან ვენეციის კომისიას ტვინი სხვაგვარად აქვს მოწყობილი. საქართველოს მცირემიწიანობა, ჭირვეული და მტკივნეული ისტორია, უმიწოდ დარჩენასა და გადაგვარებას უქადის. მიწების გაყიდვის შემთხვევაში ჩვენი ეროვნული სატკივარი და მენტალიტეტი ვენეციის კომისიის ბრძნულ ჩვევებზე მაღლა უნდა დავაყენოთ.
ლადო ვარდოსანიძე (არქიტექტორ-ურბანისტი): ვერ გეტყვით, მოიწონებს თუ არა. აშკარა ხარვეზებია, რომლებიც ქართულ საზოგადოებას არ მოსწონს. ამ შემთხვევაში ნაკლებად მაინტერესებს ვენეციის კომისიის აზრი. მთავარია ქართველი ხალხის აზრი. ვენეციას მეათე პლანზე ვაყენებ. ვერ დავინახე, რომ ალტერნატიულ გზას პატივს სცემენ. ჩვენ კარგი რეჟისორები გვყავს და უკეთესად დადგამდნენ ამ სპექტაკლებს.
ირმა სოხაძე (მომღერალი): ვენეციის კომისია რას იზამს, არ ვიცი. უფრო მაინტერესებს, ჩვენს ხალხს რა მოსწონს. რამდენადაც ვიცი, ყველაფერი არ მოსწონს და ანგარიშს რატომ არ უწევენ, ვერ გავიგე. არც ისეთი სულელი ხალხი ვართ, როგორც ამბობენ. მგონი, გვაქვს იმის განსჯის უნარი, რა გვინდა და რა – არა.
„რეზონანსი“, 23 მაისი, 2017 წელი
ინტერვიუ სოსო ცისკარიშვილთან: „ოცნებაში“ მაჟორიტარების აჯანყება მოხდება“
თიკო ოსმანოვა
პოლიტოლოგი სოსო ცისკარიშვილი “ქართულ ოცნებაში”, უახლოეს მომავალში, მაჟორიტარების აჯანყებას პროგნოზირებს. მისი თქმით, კონსტიტუციის პროექტში ე.წ. გადაუნაწილებელი მანდატების საკითხის შეცვლა მაჟორიტარების უკმაყოფილებას გამოიწვევს, რადგან, მისი თქმით, აქამდე თავს მხოლოდ ბონუსებით იმშვიდებდნენ. ამბობს, რომ სწორედ ახლა გამოჩნდება, თუ რა ნიშნით ხდებოდა თავის დროზე მაჟორიტარების შერჩევა. ლაშა თორდია-ოტარ ფარცხალაძის დაპირისპირებასა და ვენეციის კომისიის დასკვნის მოლოდინზე “რეზონანსი” სოსო ცისკარიშვილს გაესაუბრა.
სოსო ცისკარიშვილი: სიმართლე გითხრათ, შსს-ს განცხადება მოულოდნელი იყო, მიუხედავად იმისა, რომ წინაპირობები მიუთითებდა სწორედ ასეთ ქმედებაზე. არ მეგონა, თუ ჩვენი სამინისტრო, რომელსაც ყველა ვაფასებთ, როგორც ღირსეულ დამცველს ჩვენი სიმშვიდისას, ერთ-ერთი ადვოკატის მსგავსად შეეცდებოდა ჩვენ დარწმუნებას, რომ თურმე გენერალურმა აუდიტორმა თავის თავს მიაყენა ის ტრავმა, რომელიც აღიწერა, როგორც ტვინის შერყევა. თურმე ის ყოფილა თავდამსხმელი, რომელიც თავსაც იკლავდა, თუმცა გადარჩა. ალბათ, მალე ეს ვერსიაც იქნება გზავნილი მაღალი თანამდებობის რომელიმე სუბიექტისგან, რომ არც ერთი თმის ღერი არ უნდა ჩამოუვარდეს ყოფილ მთავარ პროკურორს თავიდან. რამდენადაც ჩვენი საზოგადოებისთვის ასეთი საცოდავი განცხადება ნაკლებად მისაღებია, გამოსავალი სხვაგან უნდა ვეძიოთ. ეს იქნება დიდი გამოცდა ჩვენი ახალბედა პარლამენტის სპიკერისთვის – ისიც გაიტრუნება და დაივიწყებს თავის სურვილს, რომ ამ დაპირისპირებასთან დაკავშირებით შეიქმნას საგამოძიებო კომისია. ის თუ მართლა დამოუკიდებელი პირია, შექმნის ასეთ კომისიას. წინასწარვე შეგვიძლია ვივარაუდოთ, რომ შედეგს არ მიამსგავსებს შინაგან საქმეთა სამინისტროს მიერ შემოთავაზებულ ვერსიას.
- რას ფიქრობთ, როგორ ჩააბარებს ამ გამოცდას პარლამენტის თავმჯდომარე?
- ჩემთვის ყველაზე საინტერესოა, რა ნაბიჯს გადადგამს პარლამენტის თავმჯდომარე, არის ის დამოუკიდებელი პირი თუ არის ერთ-ერთი პრივატიზირებულთაგან “ქართული ოცნების” მეპატრონის მიერ. “ქართული ოცნება” არის პოლიტიკური სუბიექტი თუ ჩვეულებრივი შეზღუდული პასუხისმგებლობის მქონე საზოგადოება. შპს-ს მართვა კარგად გამოსდის ჩვენს კადრებუხუცესსა და “ქართული ოცნების” მამა-მარჩენალს. აი, როგორი იქნება ნაბიჯი, რომელსაც გადადგამს ან არ გადადგამს ჩვენი პარლამენტის სპიკერი, მიგვანიშნებს იმაზე, “ქართული ოცნება” პარტიაა თუ შპს.
- სტრასბურგის ერთ-ერთი ქართველი მოსამართლის, ნონა წოწორიას ძმის წინააღმდეგ შსს-მ ოპერატიული ინფორმაციის საფუძველზე 3 დღის წინ, იარაღის უკანონო შენახვაზე სს-ის გამოძიება დაიწყო, მაგრამ მას შემდეგ, რაც ამას გარკვეული აჟიოტაჟი მოჰყვა, გამოძიება შეწყდა. გიჩენთ თუ არა ეს ყველაფერი ეჭვის საფუძველს?
- კითხვები, რასაკვირველია, უამრავი იყო და ჩემი აზრით, იშვიათი შემთხვევაა, როდესაც დროულად მოვიდა გონს რომელიმე თანამდებობის პირი და შეწყდა გამოძიება. რადგან ბევრად უფრო მეტი შფოთვის შესაძლებლობა ჩნდებოდა ამ თემასთან დაკავშირებით. გამომდინარე იქიდან, რა ინფორმაცია გავრცელდა პარიზიდან. თავისთავად კითხვები იბადებოდა, ყოველგვარი წინასწარი აზრის გარეშე. ჩხრეკისას, რომელსაც არ ჰქონდა საფუძველი, უფლება მიღებული სასამართლოსგან არ დაუშვეს მოწმეები. ნუ ვეცდებით და ამას შეცდომას ნუ დავარქმევთ. დანაშაულებრივი ქმედება იყო იმ გამომძიებლებისა და მათთვის ბრძანების მიმცემი პირის მხრიდან. მაგრამ მისაბაძი უნდა იყოს მომავალში ისეთი ადამიანების ჩართვა, რომლებსაც ძალუძთ, დროულად შეაჩერონ ახალი შფოთვის აგორება.
- რაც შეეხება ვენეციის კომისიის დასკვნას, თქვენი აზრით, იქნება თუ არა კრიტიკული?
- მე წინასწარ თანავუგრძნობ ვენეციიის კომისიას, რა დღეში ჩაცვივდებიან, როცა განსხვავებული აზრის მქონე პარლამენტარები იქ დაიწყებენ ერთმანეთში კამათს. ალბათ განსხავებული იქნება აზრები, თუმცა, დიდი ალბათობით, ე.წ. ბონუსის, მხოლოდ გამაჯრვებული პარტიისთვის გადაცემა იქნება დაწუნებული. ამასთან დაკავშირებით გარკვეული შენიშვნები უკვე გავრცელდა, როდესაც ჩვენი პარლამენტის სპიკერატის წევრები დაბრუნდნენ მივლინებიდან, სადაც ამ თემაზე იყო საუბარი. დიდი ალბათობით, ეს გამოიწვევს აჯანყებას მაჟორიტარებისას, რომლებიც საკუთარ სიმშვიდეს ხსინდნენ იმით – მერე რა, რომ მაჟორიტარობის ინსტიტუტი გაუქმდება, ჩვენ მაინც ვიქნებით სიებშიო. დარჩენილი თავისუფალი სავარძლები მათზე გადანაწილდებოდა. ახლა, როდესაც ასეთი პერსპექტივა აღარ ექნებათ, ისინი რასაკვირველია, უკმაყოფილებას გამოთქვამენ.
- და რამდენად შორს შეიძლება წავიდეს ეს შიდაპარტიული დაპირისპირება?
- ყველას ერთნაირი წონა არ ექნება. მაჟორიტარების ნაწილს ექნება იმედი, რომ სიაში მაინც მოხვდება. ნაწილი იქნება აღშფოთებული და ეს კარგა ხანს მთავარი თემა იქნება თავად ამ პოლიტიკური სიბიექტის ლიდერებისთვის. საჯარო სივრცეში ნაკლებად იქნება რაიმე განსაკუთრებული თემა, მაგრამ შედეგი იქნება საინტერესო. წინასწარ გვექნება შესაძლებლობა, შევაფასოთ ამა თუ იმ მაჟორიტარის პერსპექტივა. ამასთანავე, ჩვენ უფრო მეტი ინფორმაციის მოძიებას შევძლებთ იმასთან დაკავშირებით, რა საფუძველი იყო უპირატესად მაჟორიტარების შერჩევისა. უკვე ვრცელდება ინფორმაციები იმასთან დაკავშირებით, თუ როგორ აფინანსებენ მაჟორიტარი კანდიდატები “ქართული ოცნების” პარტიას წინასაარჩევნო პერიოდში და როგორ მყისიერად გაიმარჯვეს სხვადასხვა ტენდერში არჩევნების შემდეგ.
——————–
„ახალი თაობა“, 23 მაისი, 2017 წელი
ინტერვიუ გია ხუხაშვილთან: მოუწყობენ თუ არა ირაკლი კობახიძეს იმპიჩმენტს? // „მან შესაძლოა საკუთარი სურვილით დაწერს წასვლის შესახებ განცხადება“ // „საქმე შეიძლება რევოლუციამდე მივიდეს“
რატომ დუმს გიორგი კვირიკაშვილი, რატომ არის შავ დღეში ირაკლი კობახიძე, რატომ არ უნდა უნდოდეს კახა კალაძეს მერობა, ჩაებღაუჭა თუ არა გიორგი მარგველაშვილი პრეზიდენტის პოსტს, აჯობებს თუ არა ოლიგარქია ხელისუფლებას? ამ თემებზე „ახალ თაობას“ პოლიტოლოგი გია ხუხაშვილი ესაუბრება.
- თავდაცვისა და უშიშროების საპარლამენტო კომიტეტის თავმჯდომარე ირაკლი სესიაშვილი გიორგი მარგველაშვილს პრეზიდენტის სკამის ჩაჭიდებაში ადანაშაულებს. მისი თქმით, პრეზიდენტს უნდა ეთქვა დიახ, ჩვენ გადავდივართ საპარლამენტო მმართველობის მოდელზე, რომელიც თავისი დემოკრატიულობის ხარისხით სჯობს საპრეზიდენტო მოდელს. ამასთან დაკავშირებით რას იტყვით?
- ირაკლი სესიაშვილი და მთელი „ქართული ოცნება“ არალოგიკურ თეორიას ერთადერთი მიზნით ავითარებენ, რაღაც კონიუქტურას პასუხობენ. ხელისუფლებას გაცხადებული აქვს რომ პრეზიდენტის არჩევის წესთან დაკავშირებული ცვლილებები 2023 წელს შედის ძალაში. შესაბამისად, მარგველაშვილს ამ ნორმით სარგებლობის პირადი ინტერესი არა აქვს. 2023 წელს ის თეორიდიულადაც ვერ იყრის კენჭს. მაქსიმუმ 2018 წელს დაგეგმილ არჩევნებში მიიღოს მონაწილეობა. აქედან გამომდინარე, მისი დადანაშაულება იმაში რომ მას აქვს რაღაც პირადი ინტერესი აბსოლიტური სისულელე და წმინდა წყლის სპეკულაციაა. როცა პრეზიდენტი ამ თემაზე საუბრობს ის, ჩემის აზრით, სახელმწიფოს ინსტიტუციონალურ სტაბილურობაზე ფიქრობს. სიმართლე გითხრათ მის მოსაზრებას მეც ვეთანხმები.
- ირაკლი სესიაშვილი მიიჩნევს რომ საპარლამენტო მოდელი ბევრად უფრო დემოკრატიულია...
- ბუნებრივია პრეზიდენტის ინსტიტუტის გაუქმება შეიძლება და ასეთი მოდელებიც არსებობს. იმისთვის რომ პრეზიდენტის ინსტიტუტი გაუქმდეს უნდა არსებობდეს სხვა ბალანსები. სახელმწიფოს სტაბილური დემოკრატიული განვითარება ძირითადად ორი სახის ბალასზე დგას. ეს არის პოლიტიკური და ინსტიტუციური ბალანსები. პოლიტიკური ბალანსი მულტიპარტიულ სისტემას გულისხმობს. სადაც არსებობს რამდენიმე მეტნაკლებად კონკურენტული პარტია. ისინი ერთმანეთს არ აძლევენ იმის შესაძლებლობას რომ ძალაუფლების უზურპაცია მოხდეს.
ინსტიტუციურ ბალანსს რაც შეეხება, ეს გულისხმობს ხელისუფლების სხვადასხვა შტოებს შორის ძალაუფლების ისეთ გადანაწილებას, რომელიც არცერთ შტოს არ აძლევს ძალაუფლების უზურპაციის შესაძლებლობას.
ქვეყანა უფრო სტაბილურად და დემოკრატიულად ვითარდება თუ ორივე სახის ბალანსი არსებობს. ჩვენთან პოლიტიკური ბალანსი არ არსებობს და ამას ყველა ხედავს. მთელი პოლიტიკური ელიტა არის ღრმა კრიზისში. ძალაუფლების პარტიული უზურპაციის შანსი ძალიან მაღალია.
ერთადერთი ინსტიტუტი. რომელიც სუსტად, მაგრამ მაინც ცდილობს დააბალანსოს ეს რისკები, არის პრეზიდენტის ინსტიტუტი. მეტი დამბალანსებელი უბრალოდ არ არსებობს. წარმოიდგინეთ რომ ეს მცირე დამბალანსებელი ინსტიტუტიც გაუქმდეს. ეს იქნება პირდაპირი სტიმული იმისთვის რომ ქვეყანაში კიდევ უფრო დამძიმდეს მდგომარეობა. ამაზე საუბრობს გიორგი მარგველაშვილი და მისთვის სკამზე ჩაჭიდების დაბრალება ძალიან არასერიოზული და იაფფასიანი ნათქვამია. მითუმეტეს ირაკლი სესიაშვილის მხრიდან. რომელიც თვითონ რას, როდის და რა მიზნით ეჭიდება ცალკე სასაუბრო თემაა.
- თქვენ შეთქმულებების თეორიები არ გიყვართ, მაგრამ ერთ თეორიაზე მინდა გკითხოთ. გავრცელებული ინფორმაციით, ფილარმონიაში მომხდარი სკანდალის შემდეგ „ოცნებაში“ ირაკლი კობახიძის იმპიჩმენტის საკითხი განიხილება. თქვენი აზრით, უნდა ველოდოთ თუ არა მი ჩამოლაბორანტებას?
- მისი ჩამოშორება თუ გადაწყდა, ამას იმპიჩმენტი არ დასჭირდება. ის საკუთარი სურვილით დაწერს წასვლის შესახებ განცხადებას. რაიმე მიზეზს მოიგონებს, იტყვის რომ მისი ჯანმრთელობის მდგომარეობა გაუარესდა. მისთვის ძალიან დიდი ტვირთია ასეთი მაღალი თანამდებობა და მისთვისვე იქნება ყკეთესი თუ ამ თანამდებობას დატოვებს.
მოხდება თუ არა მისი პარლამენტის თავმკდომარის პოსტიდან ჩამოცილება ეს ბევრ რამეზეა დამოკიდებული. მიმაჩნია რომ ირაკლი კობახიძე ტრაგიკული პიროვნებაა. ჩვენს ხელისუფლებას ხიდების გადება და საზოგადოებასთან კომუნიკაციის დამყარება ძალიან უჭირს. ამ ადამიანს უნიკალური შესაძლებლობა აღმოაჩბდა იმისა რომ ამ მხრივ აბსოლიტურად სტერილური გამხდარიყო. მას არა აქვს საკუთარი პოლიტიკური კაპიტალი და ავტორიტეტი. ამიტომ თუ ის წავა ამ პოსტიდან ამას ქვეყანა საერთოდ ვერ იგრძნობს. კობახიძის ჩამოშორება რაღაც ახალ შანსებს გააჩენდა.
ჩვენს ხელისუფლებაში ირაკლი კობახიძის გარდა კიდევ ბევრია ისეთი ადამიანი, რომელიც დაკავებულ თანამდებობას არ შეესაბამება. ასეთია დავით ნარმანია, რომელიც რაღაც სიზამრშია. ასეთივე სიზმარში იმყოფება პრემიერიც. რომლის სტატუსი და გავლენა პროცესებზე აბსოლიტურად შეუსაბამოა. ბოლო თვეების მანძილზე ქვეყანაში ძალიან დრამატულად ვითარდება მოვლენები, მაგრამ პრემიერი არაფერზე კომენტარს არ აკეთებს. კაცი იფიქრებს რომ ის ამ ქვეყანაში არ ცხოვრობს.
- მის დუმილს რითი ხსნით?
- ჩვენთან ირაკლი კობახიძის ფენომენი საკმაოდ გავრცელებულია, რაც მმართველობის სისტემის მანკიერებით არის განპირობებული. ფორმალურ ხელისუფლებასა და ძალაუფლებას შორის არის გარკვეული დისტანცია. ნორმალურ სახელმწიფოში ფორმალური და რეალური ძალაუფლება პირობითად ერთი შენობიდან იმართება. ჩვენთან ფორმალური ხელისუფლება სერიოზულ დისტანციაზე იმყოფება რეალურ ძალაუფლებასთან. აბსოლიტურად გაურკვეველია თუ სად ხდება გადაწყვეტილებების მიღება.
- ზემოთ დავით ნარმანია და მისი სიზმარი ახსენეთ. მან არ გამორიცხა რომ შესაძლოა ძალიან მალე გენერალური აუდიტორის თანამდებობა დაიკავოს. რას ფიქრობთ მის ახალ სიზმარზე? თბილისის მერობის კანდიდატი კი კახა კალაძე იქნება, რომელზეც თქვით რომ ვერ გავიგე რაში სჭირდება მას თბილისის მერობაო...
- მართლა არ ვიცი რაში სჭირდება კალაძეს თბილისის მერობა. ჩემის აზრით, „ქართული ოცნება“ მორიგ შეცდომას უშვებს. მათ ჰგონიათ რომ კალაძე ძალიან პოპულარულია და იმედი აქვთ რომ ნარმანიაზე უკეთეს შედეგს დადებს. რეალურად ეს ასე არ არის. „ქართული ოცნებამ“ ვისი კანდიდატურაც არ უნდა დაასახელოს ნებისმიერი მათგანი იქნება უსახური. ნებისმიერი მათგანი არჩევნებზე მიიღებს იმდე ხმას რამდენის რესურსიც ექნება „ქართულ ოცნებას“. აქედან გამომდინარე არ მესმის რაში სჭირდება კახა კალაძეს ეს თანამდებობა. ეს მისთვის ძალიან დიდი თავის ტკივილი იქნება.
რაც შეეხება დავით ნარმანიას, ფორმალურ და არაფორმალურ მმართველობას შორის არსებული სკანდალი მერიის ირგვლივ ტრიალებს. როცა ოტარ ფარცხალაძის სკანდალზე ვსაუბრობთ, გვავიწყდება რომ აქ მის დანაშაულზე კი არა, მერის სავარაუდოა დანაშაულზეა საუბარი.
მე არ ვიცი რამდენად ობიექტურად არის ეს კითხვები დასმული ეს გამოძიებამ უნდა დაადგინოს. ფაქტია, თბილისის მერია იმ სამსახურის დასკვნის მიერ არის ეჭვმიტანილი, რომლის უფროსადაც დავით ნარმანიას უპირებენ დანიშვნას. დარწმუნებული რომც იყვნენ რომ დავით ნარმანია მართალია, მისი ამ თანამდებობაზე დასახელება ყოველგვარ ლოგიკას არის მოკლებული.
ცალკე საუბრის თემაა დავით ნარმანიას განცხადება. რომელიც არ გამორიცხავს რომ შესაძლოა გენერალურ აუდიტორად დაინიშნოს. შე კაი ადამიანო, მოიცადე. ეს სკანდალი ჩაცხრეს და მერე მაინც ილაპარაკე ამაზე. ეს საუბრები დავით ნარმანიას არაადეკვატურობაზე მეტყველებს.
დღეს ქვეყანაში კატასტროფული ვითარებაა. ამის მიუხედავად მგონია რომ მაინც გზაჯვარედინზე ვართ და კრიტიკული ზღვარი ჯერ არ გადაგვილახია რის შემდეგაც უკან დაბრუნება შეუძლებელია. სისტემური დატაკების ფინალი ჯერ არ ყოფილა. ჯერ არ გარკვეულა ოლიგარქიული წრეები კარნახობენ ხელისუფლებას თამაშის წესებს თუ პირიქით ხელისუფლება კარნახობს. ეს ბრძოლა თუ ინტერესჯგუფების გამარჯვებით დასრულდა, გამოდის რომ ჩვენი ხელისუფლება ჩრდილში მყოფი ოლიგარქიული წრეების მომსახურე პერსონალია. ვიღაც იტყვის, ეს ადამიანები რაის ოლიგარქები არიანო. მათ გასაგონად მინდა ვთქვა, რომ ოლიგარქია დაგროვილი კაპიტალის რაოდენობით არ იზომება. ოლიგარქი ნიშნავს ადამიანს, რომელიც ფულს პოლიტიკის მეშვეობით შოულობს ფულს. ან პოლიტიკას აკეთებს ფულის მეშვეობით. თუ ისინი დომინანტურ მდგომარეობაში აღმოჩნდებიან გამოდის რომ სახელმწიფო აღარ არსებობს. ხალხი ამას არ დაუშვებს და მოვლენები რევოლუციურად განვითარდება. რევოლუცია კი ამ ქვეყნისთვის კარგად არ დასრულდება.
„ახალი თაობა“, 23 მაისი, 2017 წელი
ინტერვიუ რომან გოცირიძესთან: „უმრავლესობაში ოთარ ფარცხალაძე ვიღაცას არ მოსწონს“
„ახალი თაობის“ კითხვებს ფრაქცია ნაციონალური მოძრაობის თავმჯდომარე რომან გოცირიძე პასუხობს.
- ბატონო რომან, საპარლამენტო ოპოზიცია აქტიურად მოითხოვთ ფარცხალაძე-თორდიას საქმეზე საგამოძიებო კომისიის შექმნას, თუმცა უმრავლესობის წევრი კობა ნარჩემაშვილი აცხადებს, რომ ვერ შეიქმნება საგამოძიებო კომისია, რადგან ეს იმას ნიშნავს, რომ საგამოძიებო უწყების ლეგიტიმაცია ეჭვქვეშ დადგება. ამ ყველაფრის შემდეგ რამდენად გაქვთ იმედი, რომ შეიქმნება საგამოძიებო კომისია?
- საგამოძიებო კომისია განსაკუთრებულად მნიშვნელოვანია ასეთი საქმის დროს. ყოველთვის შეიძლება ვთქვათ, რომ ასეთი კომისიის შექმნა ეჭვქვეშ აყენებს საგამოძიებო სტრუქტურების რეპუტაციას თუ კვალიფიკაციას, ამიტომ ამით არ შეიძლება იმსჯელო დროებითი საგამოძიებო კომისიის შექმნა-არშექმნის შესახებ. ეს იქნება ტესტი ხელისუფლებისათვის. პირველ რიგში კი, ეს იქნება ტესტი პარლამენტისათვის, ანუ შეუძლია თუ არა რაიმე გადაწყვეტილების მიღება დამოუკიდებლად. ის, რომ ქვეყანაში არსებობს არაფორმალური მმართველობა და საპარლამენტო უმრავლესობა ფაქტობრივად არის ნოტარიუსი, რომელიც არაფორმალური ძალებიდან წამოსულ კანონებსა და გადაწყვეტილებებს ურტყამს ბეჭედს, კიდევ ერთხელ დამტკიცდება, თუ საპარლამენტო კომისიის შექმნაზე უმრავლესობამ განაცხადა უარი.
- რატომ არ ელოდებით გამოძიების დასრულებას?
- ერთი რამ ფაქტია, რომ უმრავლესობამ დაუჭირა მხარი ამ საკითხის პარლამენტში განხილვას. ერთ დღეში დაისვა ეს საკითხი, მეორე დღეს განხილულ იქნა და დღეს უკვე მისულია კენჭისყრამდე, მაშინ როცა, გაზპრომთან დაკავშირებით თვეებია ვითხოვთ კომისიის შექმნას და ამ საკითხის განხილვასაც კი არა და არ დაადგა საშველი.
- რა გამოდის? საით მიანიშნებთ?
- იქით, რომ „ქართულ ოცნებაში“ ვიღაცას აწყობდა, რომ ეს საქმე ყოფილიყო პარლამენტის მაღალი ტრიბუნიდან გახმოვანებული. როგორც ჩანს, თვითონ ხელისუფლებაში ვიღაცებს აწყობს ფარცხალაძის თემისა და თბილისის მერიაში არსებული კორუფციული სქემების გასაჯაროება.
- ანუ შიდა დაპირისპირებასთან გვაქვს საქმე?
- დიახ, ამ ყველაფერს შიდა პოლიტიკური დაპირისპირების სუნი უდის. სხვანაირად, ასე მომენტალურად პარლამენტში ამ საკითხს არავინ განიხილავდა. ამ საკითხის მოსმენა წარიმართა თითქმის ცარიელ დარბაზში, ოპოზიციის გარდა, სულ 10-15 კაცი ესწრებოდა. ეს იმას ნიშნავდა, რომ არავინ დაიცვა ფარცხალაძე. თუ არ ჩავთვლით იმ ზედაპირულ განცხადებებს, როგორიც იყო – დაველოდოთ გამოძიებას და მერე ვილაპარაკოთ და ასე შემდეგ – ფარცხალაძე კრიტიკის ხახაში ჩააგდეს, ამას სხვაგვარ შეფასებას ვერ მივცემ. როგორც ჩანს, ზედმეტი მოუვიდათ და რაღაც სიგნალი მიიღეს, რომ გაჩერებულიყვნენ.
- კენჭისყრაზე რა შედეგს ელოდებით?
- დიდი ალბათობით, ამ კომისიის შესახებ კენჭისყრა დამთავრდება ოპოზიციისთვის წარუმატებლად და ამ კომისიას არ შექმნიან.
- მაშინ რატომ მიიყვანეს საქმე კენჭისყრამდე? ან ვინ უპირისპირდება ფარცხალაძეს უმრავლესობიდან?
- ეს არ ჩანს, მაგრამ ფაქტია, რომ მისი განხილვა ასე სწრაფად პარლამენტის პლენარულ სხდომაზე რაღაც შიდა დინებების მაჩვენებელია. ბევრი ადამიანი უმიზნებს აუდიტის სამსახურის უფროსის თანამდებობას და დღეს ღიად ხდება ნარმანიას დისკრედიტაცია, მას რომ პრეტენზიები არ ჰქონდეს ამ თანამდებობაზე.
- თუმცა მან არ უარყო დღეს ის ინფორმაცია, რომ შესაძლოა სწორედ ამ თანამდებობაზე ვიხილოთ…
- ვნახოთ, ვინ გაიმარჯვებს ამ შიდა ბრძოლებში. დღეს ვიღაცა ნარმანიას ებრძვის, ვიღაცა – ფარცხალაძეს. ფაქტია, რომ ვიღაცამ ძალიან სერიოზული მიზეზით აწია ეს საკითხი საპარლამენტო მოსმენის დონემდე. სახეზეა შიდა, კლანური დაპირისპირებები.
- თბილისის მერის თანამდებობა მალე ვაკანტური გახდება. ნაციონალურმა მოძრაობამ დღეიდან აქტიურად დაიწყო წინასაარჩევნო კამპანია. ვინ იქნება თქვენი მერობის კანდიდატი, ნიკა მელია? თუ სხვა კანდიდატურებიც გყავთ?
- რამდენიმე კანდიდატი განიხილება.
- მათ შორის ნიკა მელია?
- დიახ, მათ შორის ერთ-ერთი მთავარი კანდიდატი არის ნიკა მელია.
- შესაძლებელია, შეცვალოთ კანდიდატი?
- რამდენიმე განიხილება, ვნახოთ, რა და როგორ იქნება. ეს სხვადასხვა ფაქტორზეა დამოკიდებული. მელიას შემთხვევაში თუნდაც ის, რომ ის პარლამენტის წევრია, მერად არჩევის შემთხვევაში ის დეპუტატი ვერ იქნება. მოკლედ, ჩვენ ჯერ კიდევ ვფიქრობთ და ყველა ნიუანსს ვითვალისწინებთ, რომ პარტია გაძლიერდეს და არ დასუსტდეს.
- დამოუკიდებლად მიიღებთ არჩევნებში მონაწილეობას თუ შესაძლოა ალიანსებიც ვიხილოთ?
- ვნახოთ, ამას მოგვიანებით გადავწყვეტთ, მას შემდეგ, რაც ყველა დეტალი და ნიუანსი იქნება განხილული და გათვალისწინებული.
„ახალი თაობა“, 23 მაისი, 2017 წელი
ინტერვიუ მირიან მირიანაშვილთან: „სომხური ლობი საქართველოში აშშ-ის ელჩის დანიშვნაში ერევა“ // „მეთიუ ბრაიზა რუსეთისა და სომხეთის ინტერესების გატარებაშია მხილებული“
აშშ-ის ახალი ადმინისტრაცია სხვადასხვა ქვეყანაში თავის ელჩებს ცვლის. საქართველოში ეს თანამდებობა ჯერჯერობით ვაკანტურია. საქართველოს გადარჩენის მოძრაობის ლიდერი, ყოფილი დეპუტატი მირიან მირიანაშვილი „ახალ თაობასთან“ ინტერვიუში განმარტავს, რატომ უნდა იაქტიუროს საქართველომ ამ მიმართულებით.
„თეთრი სახლის ახალ ადმინისტრაციას ჯერ არ დაუნიშნავს თავისი საგანგებო და სრულუფლებიანი ელჩი საქართველოში. აშშ-ის ელჩი ის თანამდებობაა, რომელზეც დიდადაა დამოკიდებული საქართველოს ბედი. მოსწონს ეს ვინმეს თუ არა, მსოფლიოში პოლიტიკურ კლიმატს ვაშინგტონი ქმნის. ამერიკის დიპლომატიურ წარმომადგენლობებს დიდი მისია აკისრიათ, განსაკუთრებით ჩვენთან. ჩვენ ეს სხვებზე მეტად უნდა გვაღელვებდეს, იმიტომ, რომ რუსეთი გვიქმნის საფრთხეს და მას ოკუპირებული აქვს ჩვენი ტერიტორიები“, – ამბობს მირიან მირიანაშვილი..
- დონალდ ტრამპის მხარდაჭერა საქართველოს მიმართ აშკარაა. ელჩის ვინაობა რატომაა გადამწყვეტი?
- დონალდ ტრამპმა და მისმა ადმინისტრაციამ საქართველოსადმი დიდი კეთილგანწყობა და რეალური თანადგომა გამოხატეს. ასეთი მხარდაჭერა საქართველოს დამოუკიდებლობის მოპოვების შემდეგ არც ერთხელ არ გვქონია. ამერიკა-რუსეთის გარიგებაც, რომელზეც ამდენი საუბარი იყო, გამოირიცხა. ეს შანსი ხელიდან არ უნდა გავუშვათ. ამ სიტუაციაში არ უნდა დავუშვათ, რომ აშშ-ის ელჩად საქართველოში სხვა ქვეყნის ლობისტი მოვიდეს. ეს თუ მოხდა, საქართველოს საგარეო პოლიტიკური საფრთხეები არ ასცდება. ამერიკის ელჩის პოსტი საქართველოში უმნიშვნელოვანესია. დონალდ ტრამპის მხარდაჭერა აშკარაა, მაგრამ ამერიკაში უძლიერესია სომხური ლობი. ვიცე-პრეზიდენტი პენსი ამ ლობის გავლენიანი წარმომადგენელია. გუბერნატორობამდე და ვიცეპრეზიდენტობამდე იგი სამგზის იყო კონგრესმენი და იცავდა სომხეთის ინტერესებს.
მაქვს ინფორმაცია, რომ სომხური ინტერესების დამცველები აქტიურობენ საქართველოში აშშ-ის ელჩის დანიშვნის საკითხში. საქართველოს ხელისუფლებამ, საგარეო უწყებამ, პოლიტიკურმა ელიტამ, უნდა იმუშაოს ამ მიმართულებით. ჩვენი დიდი პრობლემაა ისიც, რომ ქვეყანაში არ არსებობს საგარეო პოლიტიკური საფრთხეების შემსწავლელი ინსტიტუციები.
- ასეთი სტრუქტურები ხელისუფლების გარეთ უნდა არსებობდეს?
- ბუნებრივია. ასეთი სტრუქტურების ექსპერტებმა გამოკვლევები, ანალიზი უნდა ატარონ და რჩევები აძლიონ ხელისუფლებას. ჩვენში ექსპერტები მედიასთან ურთიერთობენ. ეს საკმარისი არ არის და ქვეყანას საფრთხეებისგან ვერ იცავს. ბევრი ექსპერტის ანალიზი კრიტიკას ვერ უძლებს. ჩვენს მეზობელ ქვეყნებს, სომხეთსა და აზერბაიჯანს, აქვთ ცენტრები და ინსტიტუციები, რომლებიც საკუთარი ქვეყნის პრობლემებზე კვალიფიციურად მუშაობენ. აღარაფერს ვამბობ სხვა სახელმწიფოებზე.
- ქვეყნისთვის საფრთხის შემცველი შეიძლება გახდეს ელჩის პერსონა?
- ეს უეჭველია. დადგენილია, რომ აშშ-ის ყოფილი ელჩი, რიჩარდ მაილსი სომხური ლობის ინტერესებს ატარებდა. 2003 წლის მოვლენები სწორედ მაშინ მოხდა. ვიცე-პრეზიდენტ პენსის რეკომენდაციით, სახელმწიფო მდივნის მოადგილედ, ნულანდის ადგილზე, დაინიშნა ყოფილი ელჩი სომხეთში ხეფრენი. თუ ისევ გულხელდაკრეფილი ვისხედით, თუ ახლაც არ ჩავერთეთ პროცესებში, მომავალში საქართველოს ინტერესებს არავინ დაიცავს.
- რატომ არ ერევა ამ პროცესებში საქართველო?
- არ გამოვრიცხავ, რომ ვიღაცას არ სურდეს არაფრის შეცვლა.
- საქართველოს საწინააღმდეგო განცხადება ცოტა ხნის წინ ევროკავშირის მაღალჩინოსანმა, ჟენევის მოლაპარაკებების თანათავმჯდომარე ზალბერმა გააკეთა. ეს რისი ან ვისი ბრალია?
- საქართველოს პასიურობის. როცა არ ვაქტიურობთ, იქმნება ვაკუუმი, რომელიც მერე ივსება. პოლიტიკაში ვაკუუმი დიდხანს ვერ შენარჩუნდება.
- იქნებ ზოგს ხელისუფლებაში გააზრებულიც არ აქვს საფრთხეები?
- შესაძლებელია. ამიტომ მოვუწოდებ ხელისუფლებას, პოლიტიკურ ელიტას, დიპლომატებს, იაქტიურონ, ჩაერთონ ელჩობის კანდიდატურების განხილვის პროცესში! აშშ-ის სახელმწიფო დეპარტამენტის ყოფილი მაღალჩინოსანი, ჩვენთვის კარგად ნაცნობი მეთიუ ბრაიზა დიპლომატიას ჩამოაშორეს. მეთიუ ბრაიზა რუსეთისა და სომხეთის ინტერესების გატარებაშია მხილებული. თავიდან მასზე დიდი ამბავი ატეხეს აზერბაიჯანში, როცა მას იქ სამუშაოდ უშვებდნენ. შემდეგ აშშ-ში დაიწყო მისი საქმის გამოძიება. გაირკვა მისი კავშირები რუსეთთან და სომხეთთან, თუმცა, ყველაფერი ვერ დაუმტკიცდა.
ამჟამად მეთიუ ბრაიზა ესტონეთში ცხოვრობს და ერთ ფონდს ხელმძღვანელობს. გამოდის, რომ ბრაიზა, რომელსაც საქართველოც ებარა, ანტიამერიკულ და ანტიქართულ პოლიტიკას ატარებდა. აღარ უნდა დავუშვათ, რომ ეს გამეორდეს და ელჩად მისი მსგავსი პიროვნება მოგვივლინონ!
„ახალი თაობა“, 23 მაისი, 2017 წელი
ინტერვიუ სევდია უგრეხელიძესთან: „ბიძინა ივანიშვილი კახა კალაძის მერობას არ დაუშვებს“ // „ვიცე-პრემიერს საკუთარი გუნდი ჰყავს“
თბილისის საკრებულოს დამოუკიდებელი დეპუტატი სევდია უგრეხელიძე „ახალ თაობასთან“ ინტერვიუში დედაქალაქის მერობის კანდიდატებზე საუბრობს.
- ქალბატონო სევდია, გავრცელებული ინფორმაციით არ არის გამორიცხული, რომ დავით ნარმანია აუდიტის სამსახურში გადაიყვანონ, აღნიშნულთან დაკავშირებით კონსულტაციების გამართვა დავით ნარმანიამ დაადასტურა, რასაც არც უმრავლესობა არ უატყოფს. როგორ ფიქრობთ, რატომ მიიღო ეს გადაწყვტილება უმრავლესობამ?
- დავით ნარმანიას აუდიტის სამსახურში გადაყვანა, გენერალური აუდიტორის პოზიციაზე, ეს იქნება მთელი საქართველოს დაცივნა. რადგან, თბილისში რაც კი კორუფციული სქემები განხორციელდა მიწებთან დაკავშირებით, ვგულისხმობ ნაზღაიძის საქმეს, ახლა უკვე ფარცხალაძის სკანდალს, ასევევ ბიძინა ივანიშვილისთვის გარკვეული ტერიტორიის გადაცვლას, ყველაფრისთვის ხელი აქვს მერს მოწერილი. ამიტომ ვამბობ, რომ ეს არის დაცინვა.
- დავით ნარმანია ყველა ამ ფაქტზე ამბობს, რომ კანონის ფარგლებში მოხდა...
- რა თქმა უნდა, აბა სხვას რას იტყვის ნარმანია. თქვენ მკითხეთ რატომ გადაყავთ, იმიტომ გადაყავთ, რომ თავისი დანაშაულობები თვითონვე დაფაროს. რამდენჯერ მოვითხოვეთ ჩვენ, რომ საკრებულოში მოსულიყო და ჩვენს კითხვებზე პასუხები გაეცა, მართალია მოდიოდა კიდეც, მაგრამ შემდეგ რა ხდებოდა ესეც ყველამ კარგად იცის, როგორ მთავრდებოდა ეს სხდომები.
- ალბათ უკვე გადაწყვეტილია, რომ დედაქალაქის მერის პოსტზე „ქართული ოცნების“კანდიდატი კახა კალაძე იყოს. რას იტყვით, კალაძე ძლიერი კანდიდატი იქნება?
- დიდი ხანია უკვე ეს ინფორმაცია ვრცელდება, რომ მმართველი პარტიის კანდიდატი სწორედ კახა კალაძე იქნება. თუმცა, სიმართლე გითხრათ მე არ მჯერა, რომ ამ გადაწყვტილებას მიიღებს ბატონი ბიძინა.
- რატომ?
- არ დაუშვებს ბიძინა ივანიშვილი იმიტომ, რომ კახა კალაძეს საკუთარი ძალები, გუნდი ჰყავს, ასევე რაც მთავარია საკუთარი ფული, მილიონები აქვს, ეს ყველაფერი მე მაძლევს იმის თქმის შესაძლებლობას, რომ ვთქვა, ეს ძალიან სახიფათო იქნება თავად ივანიშვილისთვის, რომ კალაძე წამოაყენოს მერის კანდიდატად.
- თქვენ ამბობთ, რომ კახა კალაძე დამოუკიდებელ თამაშსს თამაშობს?
- დიახ, სწორედ ასეა. კახა კალაძე დამოუკიდებელი ფიგურაა და ამის ამბიცია მას აქვს. ეს ამბიცია რასაკვირველია არ გამოჰპარვია ბიძინა ივანიშვილს, მაგრამ თუ მკითხავთ, როგორი იქნება დედაქალაქისთვის გეტყვით, რომ კახა კალაძის შემთხვევაში არ გამოვრიცხავ, რომ უფრო სასტიკი ომი გაჩაღდეს თბილისის წინააღმდეგ. დავით ნარმანია ვერ უძლებდა ზეწოლას, ამიტომ იყო, რომ სხვებს ურიგებდა მიწებს, ისე თვითონ სახლში რა წაიღო ინფორმაცია არ გვაქვს.
- თუ კახა კალაძე მერი გახდა დამოუკიდებლად თამაში უფრო მისასალმებელი არ იქნება?
- ამ დამოუკიდებლობას ის თავიდან რასაკვირველია არ გამოავლენს, თავიდან დედას დაიფიცებს და იტყვის, რომ ბატონ ბიძინას ყველაფერში მოუსმენს, მაგრამ რეალურად კალაძეს ამბიცები გააჩნია და ეს ახალი ამბავი არ არის. თუმცა, მე არ მიკვირს, რომ მას ამბიციები გააჩნია ნარმანიასთან შედარებით უნდა გააჩნდეს კიდეც, რადგან კალაძეს საკუთარი ფეხებით აქვს ეს ამბიცია მოპოვებული.
ჩვენ ხომ არ დავხმარებივართ?! ის მილიონებიც, რაც აქვს თვითონ აქვს მოპოვებული თუნდაც სარეკლამო გადაღებებიდან უცხოურ კლუბებში თამაშს თავი რომ დავანებოთ. ასევე, ის მუშაობს საკუთარ თავზე, რასაც ფიქრობს ყველაფერს არ ამბობს, მან უკვე ისწავლა რა უნდა თქვას და რა არ უნდა თქვას. თავიდან სრულიად არა ადეკვატური იყო პოლიტიკისთვის სრულიად შეუფერებელი, აგრესიული, მაგრამ ნელ-ნელა საკუთარ თავზე იმუშავა და გარკვეული იმიჯი უკვე შეიქმნა, ამას ვერ უარყოფს ვერავინ. შეიძლება რაღაც აზრი ჰქონდეს და ეს აზრი შეიძლება არ იყოს საზოგადოებისთვის მისაღები, ამიტომ ის ნიღბავს თავის აზრებს და იმ პოზიციას იკავებს, რაც უფრო მომგებიანია მისთვის. მას აქვს მაბიცია, აქვს საკუთარი ფული და ასევევ ჰყავს გუნდი.
- თქვენ ამბობთ, რომ კახა კალაძეს ხელისუფლების შიგნით ჰყავს გუნდი?
- შიგნითაც და გარეთაც. ამიტომ ვფიქრობ, რომ არ მგონია ბატონმა ბიძინამ კახა კალაძე დაუშვას ამ პოსტზე. თანაც, უნდა ვთქვა, რომ თბილისი ძალიან დიდი არენაა, საუბარია ქვეყნის დედაქალაქზე, ქალაქზე, სადაც ლამის მილიონ ნახევარი ცხოვრობს.
- და რომელსაც პირდაპირი ლეგიტიმაცია აქვს...
- დიახ, პირდაპირი გზით არჩეულ მერზეა საუბარი. ეს ძალიან ბევრს ნიშნავს. ეს მხოლოდ დავით ნარმანიამ მოახერხა, რომ აქიდან არაფერი დივიდენდი არ მიეღო. ცხადია ვგულისხმობ პირად ავტორიტეტს. პირიქით, ეს ავტორიტეტი გააფუჭა. თავისთავდ თბილისის მერობა არის ის, რომელიც პოლიტიკურ სახელს უხსნის ადამიანს. ვფიქრონ კალაძე ბევრად მეტს გააკეთებს, ვიდრე ნარმანიამ მოახერხა და შეძლო, მაგრამ ასევე არ გამოვრიცხავ, რომ კიდევ უფრო მეტიც გააფუჭოს. ამას ბატონი ბიძინა არ დაუშვებს.
- კახა კალაძის კანდიდატობას გამორიცხავთ?
- გამოვრიცხავ. ალბათ ბევრად უფრო უღიმღამო კანდიდატი იქნება. ალბათ უფრო ფუნქციონერი, ბიუროკრატი იქნება, რომელსაც არავითარი ამბიცია და საკუთარი დივიდენდი არ ააქვს. კახა კალაძე 11 კაცში იყო გამორჩეული და ამას არის მიჩვეიული, ის უნდა იყოს გამორჩეული. მას აქვს ამბიცია, ვერ დავაბრალებთ, რომ კალაძე უნიჭოა, მაგრამ რამდენად სწორად იქცევა ეს მეორე საკითხია.
- ოპოზიციის შანსები როგორია?
- არ ვიცით მათი კანდიდატები ვინ იქნებიან, ასევე არ ვიცით როგორი არჩევნები ჩატრდება. თუმცა, მე არ გამოვრიცხავ, რომ თვითმართველობის არჩევნებამდე ხალხი გაგიჟდეს და ქუჩაში გამოვიდეს, რომ გააპროტესტოს პრეზიდენტის არჩევის წესი. თუმცა, არც ის არის გამორიცხული, რომ თავი დახარონ და 99 % აირჩიონ სახელისუფლო კანდიდატი. ეს ყველაფერი მოვლენათა განვითარებაზეა დამოკიდებული.
„ახალი თაობა“, 23 მაისი, 2017 წელი
ინტერვიუ ალეკო ელისაშვილთან: „თბილისის მერად კენჭისყრას პარტიებთან ერთად არ ვაპირებ“ // „დავით ნარმანია გიგი უგულავას გზას გაჰყვება“
„ახალი თაობის“ კითხვებს თბილისის საკრებულოს დამოუკიდებელი დეპუტატი ალეკო ელისაშვილი პასუხობს.
- ალეკო, რა ხდება მერიაში? თბილისის მერი, დავით ნარმანია, კიდევ ერთხელ ეხვევა სკანდალში, ამჯერად ფარცხალაძის გამო. საუბარია დიდი ოდენობით მიწის ნაკვეთების გადაცემის ფაქტზე. რა ინფორმაციებს ფლობთ და რამდენად გვაქვს საქმე კორუფციულ სქემასთან? პროკურატურამ აუდიტის სამსახურიდან მასალები გამოითხოვა. ელით ობიექტურ გამოძიებას?
- არანაირი ობიექტური გამოძიება არ მოხდება. ამის იმედი ნამდვილად არ მაქვს. დღევანდელ პროკურატურას ოთარ ფარცხალაძე აკონტროლებს და თავის თავს ხომ არ დაიჭერს?! ეს თავის მოტყუებაა და მეტი არაფერი! ეს არის კიდევ ერთი დასტური იმისა, რასაც მე მუდამ გავიძახოდი.
- რისი დასტური?
- იმის, რომ მერია არის კორუფციის ჭაობი. მე კიდევ ერთხელ მინდა გავახსენო დავით ნარმანიას, რომ ის ერთხელ იყო მოსული საკრებულოს ანგარიშის დროს და მე ვუთხარი, რომ მისი ბიოგრაფიისთვის უკეთესი იქნებოდა, წასულიყო თავისი ნებით. მაშინ რომ დაეჯერებინა, ამდენ კორუფციულ ამბავში აღარ იქნებოდა გახვეული. ახლა უკვე გვიანია. როგორც წინა მერს მოუწია საპატიმროში წასვლა და იმ კორუფციული ფაქტების გამო პასუხისგება, ზუსტად მსგავსი ემუქრება დავით ნარმანიას. ეს არის გარდაუვალი ამბავი. რიყის ეპიზოდი რაც იყო უგულავას შემთხვევაში, ზუსტად იგივეა ფარცხალაძესთან მიმართებაში! სახელმწიფოსგან მიიღო იაფად მიწის ნაკვეთი და დაუბრუნა ძვირად. იგივე მოხდა რიყეზე გიგი უგულავას დროს. ამ შემთხვევაშიც იგივეს იმეორებენ.
- აუდიტის სამსახურში აცხადებენ, რომ ვერეს ხეობაში არსებული მიწის ნაკვეთი, რომელიც ფარცხალაძის კომპანიას ეკუთვნის, სამჯერ მეტად არის შეფასებული, ვიდრე იმავე ტერიტორიაზე არსებული სხვა ნაკვეთები გაიყიდა…
- რა თქმა უნდა, ამაში არაფერი გასაკვირი არ არის. მერია, ქალაქის პრობლემების მოგვარების ნაცვლად, დაკავებულია „ქართული ოცნების“ მაფიოზების მადის დაკმაყოფილებით. იმდენი სიბინძურე ხდება, ამას ვერ დამალავენ. ადრე თუ გვიან, ყველაფერი ამოტივტივდება. ოტარ ფარცხალაძეს რომ არ ეცემა აუდიტის სამსახურის უფროსი, ეს ამბავი როდის გამოჟონავდა, ღმერთმა უწყის.
- ითქვა, რომ სწორედ იმიტომ სცემა, ამ ინფორმაციის გასაჯაროებას რომ აპირებდაო...
- ამ ფორმით თუ იმ ფორმით, ცემის თუ ცემის გარეშე, ეს ინფორმაციები აუცილებლად გამოჟონავს, ყველაფერი გაირკვევა და ძალიან ბევრ ადამიანს მოუწევს პასუხისგება თავისი მავნებლობისთვის. მათ შორის მთლიანად თბილისის მერიას, რადგან იქ მარტო ნარმანია არ არის. კიდევ ბევრია, ვინც ხელს აფათურებს ხალხის ქონებაში, ხალხის ჯიბეებში. ყველა მათგანი აგებს პასუხს.
- აქვს დავით ნარმანიას კიდევ რამე დასამალი? უნდა ველოდოთ ახალ სკანდალებს და კორუფციულ სქემებს?
- რა თქმა უნდა, ბევრი რამ აქვს დასამალი. იქ ისეთი ამბები ტრიალებს, რომ ვერც კი წარმოიდგენთ. ერთი თუ გაიბზარა ეს მაფიოზური სტრუქტურა, მერე ყველანი ნახავთ, ერთმანეთზე რეებს მოყვებიან და ერთმანეთს ხელს როგორ დაადებენ.
- ასეთი ვინ მფარველობს დავით ნარმანიას, როდესაც ამხელა კორუფციულ სქემებზე მიდის საუბარი? პროკურატურა?
- აქ არ არის ლაპარაკი მხოლოდ დავით ნარმანიაზე. იგი ერთ-ერთი ჭანჭიკია ამ სქემაში. აქ ლაპარაკია ბიძინა ივანიშვილზე. მან შექმნა ისეთი სტრუქტურა. გოიმური მაფიაა თავს მომჯდარი საქართველოზე და პროკურატურა მისი განშტოებაა. პროკურატურა არის საქმის ჩამფარცხველი და მომგვარებელი. ამ ყველაფრის თავში ივანიშვილი დგას, ნარმანია კი ამ ბინძური საქმის შემსრულებელია!
ოტარ ფარცხალაძეს რაც შეეხება, დღესაც ის აკონტროლებს პროკურატურას. ვხედავთ, როგორი თავდაჯერებულია, ნატამალი შიშიც კი არა აქვს იმის, რომ შეიძლება რამეზე პასუხი მოეთხოვოს იმის გამო, რაც აქვს ჩადენილი. ეს თავდაჯერებულობა `ოცნებას~ ძვირად დაუჯდება. ვერ ხედავენ ხალხის განწყობას?!
- ახლოვდება ადგილობრივი თვითმმართველობის არჩევნები. ოპოზიციამ სამზადისი უკვე აიწყო. არის შანსი „ოცნების“ დამარცხების?
- კი, რა თქმა უნდა, შანსი არის. მით უმეტეს, თვითმმართველობის არჩევნებში.
- თქვენი კანდიდატურის შესახებ საუბრები არ წყდება. რა გადაწყვიტეთ, დამოუკიდებლად იყრით კენჭს თუ რომელიმე პარტიის სახელით?
- პარტიებთან ერთად ნამდვილად არ ვგეგმავ. მე ჯერ კიდევ ვფიქრობ. გადაწყვეტილება მიღებული არ მაქვს ნამდვილად. თუ მივიღებ გადაწყვეტილებას და საარჩევნო ბრძოლაში ჩავერთვები, ფეხის წვერებზე სიარულს და ხელთათმანებით ბრძოლას ნამდვილად არ ვაპირებ, ბრძოლა იქნება უკომპრომისო!
- ანუ ჯერ კიდევ არ გადაგიწყვეტიათ, იქნებით თუ არა მერობის კანდიდატი?
- ჯერ კიდევ არა მაქვს გადაწყვეტილება მიღებული.
- ეს ყველაფერი რაზეა დამოკიდებული? რას უცდით? უნდა აწონ-დაწონოთ გაქვთ თუ არა შანსი?
- ჩემს ძალებს ვზომავ. თუნდაც რამდენად ვარ მზად იმისთვის, რომ ასეთ სერიოზულ ბრძოლაში შევიდე. ყველაზე მეტად კი მაფიქრებს ის, რომ ვარ თუ არა მზად იმისთვის, ქალაქის პრობლემები მოვაგვარო.
- ითქვა ისიც, რომ ელოდებით, როდის დასახელდება „ოცნების“ კანდიდატი და ამის შემდეგ გადაწყვეტთ, იყაროთ თუ არა კენჭი. ასეა?
- ჩემთვის აბსოლუტურად სულ ერთია, ვინ იქნება „ოცნების“ კანდიდატი. რა თქმა უნდა, ამას მნიშვნელობა აქვს, მაგრამ ჩემს გადაწყვეტილებაზე გავლენას ვერ იქონიებს.
- ექსპერტებისგან ვისმენთ შეფასებებს, რომ კახა კალაძეს ვერ გაუწევს კონკურენციას, ხოლო დავით ნარმანიას შემთხვევაში ელისაშვილს შანსები აქვსო. ამაზე რას იტყვით?
- სამწუხაროდ თუ საბედნიეროდ, ექსპერტები ხშირად ცდებიან ხოლმე და ვნახოთ. მე კონკურენცია არ მაშინებს. ვინც გინდა, ის იყოს `ოცნების~ კანდიდატი! `ოცნება~ ისეთ შეცდომებს უშვებს და ისე აბუჩად იგდებს ხალხს, რომ `ოცნების~ დამარცხება ყოველდღე უფრო მარტივი ხდება!
——————–
„ვერსია“, 22-24 მაისი, 2017 წელი
რატომ არ უნდა გაუქმდეს 7 თვითმმართველი ქალაქის სტატუსი
რა პრობლემა შეექმნება „ოცნებას“ ადგილობრივ არჩევნებზე – ყოფილი ჩინოვნიკი ხელისუფლებას ტყუილში ამხელს
მაია მიშელაძე
საქართველოს რეგიონული განვითარებისა და ინფრასტრუქტურის სამინისტროს გადაწყვეტილებით, შვიდი თვითმმართველი ქალაქი სტატუსს დაკარგავს. წინა კვირის ბოლოს, ზუგდიდის, ოზურგეთის, ახალციხის, გორის, ამბროლაურის, მცხეთისა და თელავის საკრებულოებში სხდომები დაპირისპირების ფონზე წარიმართა. ოპოზიციისა და არასამთავრობოების წინააღმდეგობის მიუხედავად, საკრებულოებმა მხარი თვითმმართველი ქალაქებისა და სათემო მუნიციპალიტეტების გაერთიანებას დაუჭირეს. ყველაფერი კი მას შემდეგ დაიწყო, რაც რეგიონული განვითარებისა და ინფრასტრუქტურის სამინისტრომ 14 თვითმმართველ ერთეულს წერილები გაუგზავნა და თვითმმართველი ქალაქებისა და სათემო მუნიციპალიტეტების გაერთიანების პროცედურების დაწყება მოსთხოვა. მოკლედ, 14 მუნიციპალიტეტი, რომელთაგან 7 თვითმმართველი ქალაქია, გაუქმდება და მხოლოდ 7 მუნიციპალიტეტი შეიქმნება. ოპოზიცია ამ ნაბიჯს უკან, საბჭოეთში დაბრუნების მცდელობად აფასებს, 120-მდე არასამთავრობო კი ხელისუფლებას მოუწოდებს, სტატუსი არ გააუქმოს.
სხვათა შორის, პარლამენტის თავმჯდომარემ 2014 წელს განხორციელებული თვითმმართველობის რეფორმა ,,სულელურ გადაწყვეტილებად” შეაფასა და განაცხადა, რომ სინამდვილეში, დაგეგმილი ცვლილება ტექნიკურ ხასიათს ატარებს. მისი თქმით, მხოლოდ გამგებლის სახელწოდება იცვლება და მას მერი ეწოდება. „ოცნების“ დეპუტატმა გუგული მაღრაძემ კი განაცხადა, რომ „საქართველო დიდი ქვეყანა არაა, რათა ცალ-ცალკე თვითმმართველობები ჰქონდეს“.
თვითმმართველობის რეფორმის ერთ-ერთი ავტორი, რეგიონული განვითარებისა და ინფრასტრუქტურის მინისტრის ყოფილი მოადგილე თენგიზ შერგელაშვილი, „ვერსიასთან“ ინტერვიუში ხელისუფლების ზემოხსენებულ გადაწყვეტილებას უარყოფითად აფასებს.
- ბატონო თენგიზ, თვითმმართველი ქალაქებისა და თემის გაუქმების რეალური მიზეზი რა არის?
- 2006 წელს, ნაციონალურმა მოძრაობამ 1 000 თვითმმართველი ერთეული ერთბაშად გააუქმა, მათ შორის, თემები, ქალაქები და საბჭოთა რაიონებში მუნიციპალიტეტები აღადგინა. 2014 წლის რეფორმა სხვადასხვა ნაწილს ითვალისწინებდა. შედეგად, ტერიტორიულად ოპტიმიზირებულ მუნიციპალიტეტებამდე მივედით. 7 თვითმმართველი ქალაქი, როგორც რეგიონული ცენტრი, გამოიყო, თუმცა ვთქვით, რომ ეს სტატუსი სხვა ქალაქებსაც უნდა მინიჭებოდა. კანონშიც იყო გაწერილი, რომ 2016 წელს, შემდგომი ოპტიმიზაციის საკითხი დადგებოდა. მეტიც, 2016 წლის შემოდგომაზე, ჭიათურის საკრებულომ მთავრობას ოფიციალური შუამდგომლობით მიმართა, რომ თვითმმართველი ქალაქის სტატუსი მინიჭებოდა, მაგრამ რეგიონული განვითარების სამინისტროს ახალმა ხელმძღვანელობამ გადაწყვიტა, პროცესი უკან დააბრუნოს.
- გადაწყვეტილების მთავარ არგუმენტად ადმინისტრაციული ხარჯების შემცირება სახელდება…
- ტყუილია! თავიდან თქვეს, რომ ადმინისტრაციული ხარჯი 40 მილიონი ლარით შემცირდებოდა, მაგრამ საუბარი, რეალურად, 3-4 მილიონ ლარზეა და ესეც მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუი ადგილობრივი თვითმმართველობის არჩევნების შემდეგ, 14 მუნიციპალიტეტიდან, რომელთაგანაც მხოლოდ 7 დარჩება, ერთდროულად შინ 500-600 ადამიანს გაუშვებენ. ეკონომიის იმდენი რეზერვი არსებობს, რომ 4-ის ნაცვლად, ათეულობით მილიონის დაზოგვაა შესაძლებელი, თანაც – თვითმმართველი ქალაქის სტატუსის გაუქმების მსხვერპლის გარეშე! საზოგადოებისთვის შეურაცხმყოფელია, როცა ეუბნებიან, თითქოს მერისა და გამგებლის ფუნქციები დუბლირებულია. მათ სხვადასხვა სამოქმედო ტერიტორია აქვთ. მმართველი ძალის უმრავლესობები საკრებულოებში სამინისტროს გადაწყვეტილებას მხარს უჭერენ, რაც ადგილობრივი თვითმმართველობების არჩევნებზე, ცუდად შემოუბრუნდებათ. ისიც ტყუილია, რომ გაერთიანებული მუნიციპალიტეტების ბიუჯეტები არ შემცირდება. გარდა ამისა, მუნიციპალიტეტების მოსახლეობის საშუალო ზომით, ევროპაში მეორე ადგილზე ვართ: ევროპაში მუნიციპალიტეტის მოსახლეობის საშუალო ზომა 6 700-ია, ჩვენთან კი – 65 000 ანუ ათჯერ მეტია და უმჯობესია, მუნიციპალიტეტების უფრო ოპტიმალური ზომები გვქონდეს. მაგალითად, დუშეთის რაიონის ტერიტორია თითქმის აჭარის ავტონომიურ რესპუბლიკას უახლოვდება: ქალაქის ტიპის დასახლება დუშეთი, დაბის ტიპის დასახლება _ ჟინვალი და ფასანაური, მაღალმთიანი სოფლები, მდიდარი ჭოპორტი… როცა საუბარი გათანაბრებაზეა, ეს პრობლემა თავად დუშეთის მუნიციპალიტეტშია და გაუგებარია, მათი ერთობლიობა, მაგალითად, ფოთს როგორ უნდა გავუთანაბროთ?
- თავის დროზე თვითმმართველობის რეფორმის მოწინააღმდეგეთა მთავარი არგუმენტი მუნიციპალიტეტების ბიუჯეტი იყო ანუ გამგებლისა და მერის უმნიშვნელო გადაწყვეტილებაც კი ცენტრალურ ბიუჯეტზე იყო მიბმული. გარდა ამისა, ყველა სტრუქტურული ერთეული ერთ ქალაქში, ერთ ოფისში იყო განთავსებული. თვითმმართველი ქალაქებისა და თემების გაუქმების ნაცვლად, უკეთესი არ იქნებოდა, სწორედ ეს პრობლემები მოგვარებულიყო?
- მუნიციპალიტეტების ტერიტორიული დიზაინის ცვლილება საერთო რეფორმების ერთი ელემენტია. მთავარი პრობლემა ის იყო, რომ 2014 წლის შემდეგ, ნაბიჯები ბოლომდე არ გადადგმულა. დღეს უმთავრესი ამოცანა რეფორმის გაგრძელება უნდა იყოს. არსებობს ტერმინი – „დემოკრატიის კონსოლიდაცია“, რისკენაც ევროპელი პარტნიორები ხშირად მოგვიწოდებდნენ, თუმცა ახლა დემოკრატიის საწინააღმდეგო სისტემების კონსოლიდაციის ფაზაში ვართ. ყველაფერი იმაზე მიუთითებს, რომ ანტიდემოკრატიული მიდგომების კონსოლიდაციისკენ მივდივართ. სამწუხაროდ, ამის ერთ-ერთი გამოხატულება სწორედ თვითმმართველი ქალაქების სტატუსების გაუქმებაა. რეალურად, რეფორმა ფისკალურ დეცენტრალიზაციას, ქონებრივ თემებს, ინსტიტუციურ მოწყობას, მოქალაქეთა ჩართულობას, საჯარო სამსახურისა და ასევე, სახელმწიფო მიზნობრივი ფონდების განაწილების სისტემის რეფორმას მოიცავდა. ყველა მიმართულებით ნაბიჯები გადავდგით, მაგრამ საკმარისი არ აღმოჩნდა. მაგალითად, ქონების გაყოფასთან მიმართებაში, კანონში ცვლილება შევიტანეთ, თუმცა პოლიტიკური ნების არარსებობის გამო, საკანონდებლო ნორმების აღსრულებას პრობლემები ექმნებოდა.
- რას გულისხმობთ?
- თვითმმართველობის კოდექსში ჩავწერეთ, რომ თუ დაურეგისტრირებელ სასოფლო-სამეურნეო მიწაზე მუნიციპალიტეტი განაცხადს შეიტანდა, ეკონომიკის სამინისტროსთან შედარებით, უპირატესობა სწორედ მას ექნებოდა. სინამდვილეში, ასეთი განაცხადი რომ შედიოდა, საჯარო რეესტრი ეკონომიკისა და იუსტიციის სამინისტროების ფარგლებში, მუნიციპალიტეტს პრაქტიკულ ბარიერებს უქმნიდა და მიწას არ ურეგისტრირებდა. კანონში ჩავწერეთ, რომ მუნიციპალიტეტსა და ეკონომიკის სამინისტროს შორის შეჯიბრებითობის პრინციპი ჩამოყალიბებულიყო ანუ მიწა მას უნდა დაერეგისტრირებინა, ვინც განაცხადს პირველი შეიტანდა, ხოლო თუ ორივე ერთდროულად შეიტანდა, უპირატესობა მუნიციპალიტეტს უნდა მინიჭებოდა. ბარიერები შეუქმნეს და ამ კანონმა არ იმუშავა.
რაც შეეხება ურბანულ მიწას, ეს მუნიციპალიტეტის ქონებადაა გამოცხადებული, მაგრამ რამდენიმე მუნიციპალიტეტმა, მაგალითად, ქუთაისმა ურბანული მიწის რეგისტრაცია ძალიან დიდი ძალისხმევის შედეგად შეძლო. ისეთი შემთხვევაც გვაქვს, როცა საკადასტრო რუკები მუნიციპალიტეტმა მოამზადა, მაგრამ ამ დოკუმენტაციის საფუძველზე, ეს მიწა ეკონომიკის სამინისტრომ დაირეგისტრირა. ყველაზე ნაკლები პროგრესი სწორედ ამ ნაწილშია. რეფორმა გრძელვადიან ხედვას ეფუძნებოდა, მაგრამ ეს გადაწყვეტილება არავითარ ხედვას არ ეფუძნება.
- ანუ ფიქრობთ, რომ ხელისუფლება საბჭოეთში გვაბრუნებს?
- ეს რომ გაუაზრებელი გადაწყვეტილებაა, ხელისუფლების წარმომადგენლების კომენტარებიდანაც ჩანს. მოვისმინეთ, რომ გამგებელსა და მერს დუბლირებული ფუნქციები ჰქონიათ, რაც ტყუილია – ერთმანეთთან შეხება არ აქვთ, რადგან ამ 7 მუნიციპალიტეტიდან ზოგან ერთ შენობაში არიან, ზოგან კი ცალ-ცალკე, თუმცა გამიჯვნა გათვალისწინებულია. ერთ შენობაში იმიტომ არიან, რომ იმ პერიოდში, ნაბიჯები ბოლომდე არ გადადგმულა, თუმცა ეს უკან დაბრუნების საფუძველი არ უნდა გახდეს! ერთ-ერთ არგუმენტად უწერიათ, რომ ზესტაფონი და ამბროლაური, არათანაბარ პირობებშია, რადგან ამბროლაურს სტატუსი აქვს, ზესტაფონს – არა. იმის ნაცვლად, რომ ზესტაფონსაც თვითმმართველი ქალაქის სტატუსი მივანიჭოთ, ამბროლაურსაც ვართმევთ!
კიდევ ერთი ასპექტია: ურბანიზაციის დონით, მსოფლიოში 139-ე ადგილზე ვართ ანუ მოსახლეობის 1/3 თბილისშია, ამ გადაწყვეტილებით კი ურბანიზაციის პროცესი შეუქცევადი გახდება. მეტიც, ცხოვრების დონის ზრდა გამოწვეული იქნება ურბანიზაციის ხარისხის გაზრდით. თუ ურბანიზაციის ხარისხის ზრდა ისე გვესმის, რომ თბილისის მოსახლეობა უნდა განახევრდეს, კი ბატონო, მაგრამ თუ ურბანიზაციას ვირჩევთ და იმავდროულად, არც ის გვსურს, თბილისი უფრო დიდ თავკომბალად იქცეს, საჭიროა, მცირე, საშუალო და დიდი ქალაქების რაოდენობა გაიზარდოს. ამ ქალაქებს ფოკუსირებული ურბანული განვითარება სჭირდება, რისთვისაც სტატუსი აუცილებელია. დანაშაული ის კი არაა, რომ თვითმმართველი ქალაქების სტატუსის გაუქმება სურთ, არამედ, მანკიერი ნაბიჯია, რომ დღეს ზესტაფონისთვის, სამტრედიისთვის, ქობულეთისთვის, ჭიათურისა და სხვა ქალაქებისთვის ამ სტატუსის მინიჭებაზე არ ვსაუბრობთ, თორემ სტატუსის გაუქმება ლოგიკაში საერთოდ არ ჯდება!
- თვითმმართველი ქალაქების სტატუსების გაუქმება ქვეყნის სივრცითი მოწყობასთან წინააღმდეგობაში მოდის…
- სივრცითი მოწყობა ქვეყნის განვითარების 4-პუნქტიანი გეგმის ნაწილია, მაგრამ ეს მხოლოდ ავტომაგისტრალების, პორტებისა და აეროპორტების მშენებლობა არაა. სივრცითი მოწყობა კონკრეტულ სოფელში ურბანული განვითარების სქემებით იწყება _ სად უნდა იყოს აგრარული და ინდუსტრიული ზონები, რა სატრანსპორტო მიდგომა, რა ფუნქცია და მისია უნდა ჰქონდეს კონკრეტულ დასახლებას. ზოგადად, სატრანსპორტო ინფრასტრუქტურა მთლიანი სივრცითი მოწყობის 5%-ია, დანარჩენ 95%-ზე ანუ სოფლების, რეგიონებისა და ქალაქების ურბანულ განვითარებაზე ხელისუფლება აქცენტს საერთოდ არ აკეთებს, რაც კიდევ ერთხელ მიუთითებს, რომ ამ თვალსაზრისით, არასწორი მიდგომაა.
- მუნიციპალიტეტების ბიუჯეტის შემცირების გარდა, ადგილობრივი თვითმმართველობის არჩევნებზე ხელისუფლება კიდევ რა პრობლემების წინაშე დადგება?
- თვითმმართველი ქალაქების სტატუსების გაუქმება ევროსაბჭოს სტანდარტებს არ შეესაბამება, რადგან ასეთი გადაწყვეტილებიდან ადგილობრივი თვითმმართველობის არჩევნებამდე გარკვეული დროა საჭირო. დღეს გვეუბნებიან, წელიწადნახევრიანი მსჯელობის შედეგად, 2014 წელს, „სულელური გადაწყვეტილება“ მივიღეთ, მაგრამ სამთვიანი ღრმა, ფართო და დიდი განხილვების შედეგად, ეს „სულელური“ გადაწყვეტილება უნდა გამოვასწოროთო. ადგილობრივი თვითმმართველობის არჩევნების შემდეგ, მოქალაქეები გააცნობიერებენ, რომ 2018 წელს, რომელიმე მუნიციპალიტეტში, პირობითად, თუ 10 საბავშვო ბაღი უნდა აშენებულიყო, 6-7 აშენდება, სხვაგან დაგეგმილზე ნაკლები გზა დაიგება. ამას განსაკუთრებით სოფლებში იგრძნობენ, რადგან რეალურად, სწორედ მათ ხარჯზე შემცირდება ბიუჯეტი, ქალაქი კი მიხვდება, რომ თუ ურბანული განვითარების სტრატეგია ჰქონდა, ეს უკანა პლანზე გადავა… თოხის პირს რომ ფეხს დააბიჯებ, ტარი სახეში მოგვხვდება. 25 წლის განმავლობაში, მთავრობები სწორედ ასეთ ნაბიჯებს დგამდნენ და სამწუხაროდ, ხელისუფლების ეს გადაწყვეტილებაც ამის გაგრძელებაა.
——————–
„რეზონანსი“, 23 მაისი, 2017 წელი
დანაზოგით თბილისში ბინის შეძენას 15 წელი სჭირდება
ვისაც 1 000-ლარიანი ხელფასი აქვს და სხვა შემოსავალი არ გააჩნია, ბინის შესაძენად დრო ნამდვილად არ ეყოფა
მარი ჩიტაია
საკუთარი შემოსავლით ოროთახიანი ბინის შესაძენად საქართველოში მცხოვრებ საშუალო შეძლების ადამიანს დაახლოებით 15 წელიწადი დასჭირდება. ესეც იმ შემთხვევაში, თუ იგი ფართის ყიდვას გარეუბანში შეეცდება. ცენტრალური უბნის შემთხვევაში, ეს ვადა შესაძლოა, 25 წლამდე გაგრძელდეს. უძრავი ქონების შეძენის მსურველმა დღეში 10 ლარი მაინც უნდა დაზოგოს იმისათვის, რათა 3 თვეში 1 კვ/მ ბინის ფართის ყიდვა შეძლოს. ასეთ შემთხვევაში ადამიანი რეალურად 1 წელიწადში შეიძენს 4 კვ/მ-ს, ხოლო 10 წელიწადში ეს მაჩვენებელი 40 კვ/მ-ს შეადგენს.
გამოდის, რომ საშუალოდ, 2-ოთახიანი ბინის შესაძენად, რომლის შესატყვისი ფართი დაახლოებით 60 კვ/მ-ია (1 კვ/მ-ის ფასი 400 დოლარი), მსურველს 15 წელიწადი დასჭირდება. მთლიანი თანხის მოცულობა, საშუალოდ, 25 000 დოლარის ფარგლებშია. ანალოგიური ფართის ბინის ყიდვას ცენტრალურ უბანში დასჭირდება 50 000 დოლარი და შესაბამისად, მეტი დრო.
სტატისტიკოს სოსო არჩვაძის განმარტებითთ, ვისაც 1 000-ლარიანი ხელფასი აქვს და სხვა შემოსავალი არ გააჩნია, ბინის შესაძენად დრო ნამდვილად არ ეყოფა. თუ სხვა დამატებითი სახსარი არ გააჩნია ან ოჯახის სხვა წევრი არ ეხმარება, შეიძლება, მთელი ცხოვრება უბინაოდ დარჩეს.
“უძრავი ქონების შეძენის სისწრაფე რამდენიმე ფაქტორზე არის დამოკიდებული. ეს არის ბინის ხარისხი, ფართობი, ერთეულის ფასი და ხელფასის სიდიდე. ყველა ამ ინდიკატორის თანაფარდობით ირკვევა, თუ რა ვადაში უნდა მოხდეს ბინის შეძენა და რამდენ ხანში შეიძლება მოგროვდეს შესაბამისი თანხა.
პირველ რიგში, ბინის შესაძენად ადამიანს უნდა გააჩნდეს განკარგვადი ფული. დარიცხული ხელფასი ერთია, მაგრამ თუ პირს არ აქვს განკარგვადი თანხა, მსხვილი შენაძენის გაკეთება მისთვის მუდმივად პრობლემა იქნება. საცხოვრებულად გამზადებული ბინის ფასს, დაახლოებით, 600 დოლარზე თუ ვიანგარიშებთ, ხოლო საშუალო ხელფასს 1 000 ლარზე ოდნავ მეტს, ადამიანს 1 კვ/მ ფართის შესაძენად, საშუალოდ, 3 თვე დასჭირდება. ეს მაჩვენებელი დამოკიდებულია იმაზეც, რა ფართობის ბინა სურს. უნდა ვიანგარიშოთ, საშუალოდ, 50-70 კვ/მ-ის ფარგლებში.
ეს არის იპოთეკური მოდელი და არა რეალობა. რა თქმა უნდა, ვისაც 1 000-ლარიანი ხელფასი აქვს და სხვა შემოსავალი არ გააჩნია, ბინის შესაძენად დრო ნამდვილად არ ეყოფა”, – ამბობს არჩვაძე და დასძენს, რომ ხელფასის გარდა, დამატებითი სახსრები რომ გამოვრიცხოთ, ადამიანმა 0,5-1 კვ/მ ფართის შეძენა 3-4 თვის დანაზოგით მაინც უნდა შეძლოს, თუმცა ეს ხშირ შემთხვევაში შეუძლებელია.
“ცხადია, ოჯახში ბევრი სხვა ხარჯიც არის, ამიტომ უძრავი ქონებისთვის განკუთვნილი დანაზოგისთვის უნდა დაიხარჯოს მთლიანი შემოსავლის არაუმეტეს 1/3. პირობითად, ხელფასიდან თუ “ხელზე რჩება” 1 000 ლარი, სულ მცირე, 300 ლარი შეიძლება გადადოს ბინის შესაძენად. თუ ბინა მდებარეობს ცენტრალურ უბანში და 1 კვ/მ-ის ფასი 1 700-2 000 ლარამდეა, ვიგულისხმოთ, რომ 6 თვე მაინც სჭირდება 1 კვ/მ-ის შესაძენად შესაბამისი თანხის გამოყოფას, ლაპარაკია 50-60 კვ/მ ფართის საცხოვრისზე. ამის გათვალისწინებით, ცენტრში ბინის შეძენის მსურველ ადამიანს დაახლოებით 25 წელიწადი დასჭირდება მთელი ხარჯის დასაფარად. ცხადია, თუკი მხოლოდ საკუთარ ხელფასს გამოიყენებს და არანაირ დამატებით შემოსავალს ან საბანკო კრედიტს არ მიმართავს”, – განმარტავს სტატისტიკოსი.
ბინის შეძენისათვის როგორც თანხა, ასევე ვადა და მომსახურების ყველა საჭირო სერვისი, რომელიც ამ პროცედურას ახლავს, გარეუბნებისა და დედაქალაქის ცენტრალური ნაწილისთვის რადიკალურად განსხვავებულია. როგორც აღმოჩნდა, სხვადასხვა პირობით უწევთ ბინის გაყიდვა მშენებლებს.
კომპანია “აიჯიეს ჯგუფის” დამფუძნებელი შოთა გუჯაბიძე განმარტავს, რომ ცენტრში ბინები, უმეტესწილად, ერთიანი გადახდით იყიდება და საკმაოდ მაღალი ფასიც ადევს.
“ამ ეტაპზე ვაწარმოებთ ელიტური საცხოვრებლების მშენებლობას თბილისის ცენტრალურ ნაწილში. ცხადია, იგი მაღალშემოსავლიან ადამიანებზეა გათვლილი. გამოყენებული მასალისა და მომსახურების სერვისის გათვალისწინებით, ასეთი ბინა საკმაოდ ძვირი ღირს. მიუხედავად იმისა, რომ გვაქვს შიდა უპროცენტო განვადება, პროცენტიანიც და რამდენიმე სხვა აქციაც, ძირითადად, მაინც საკუთარი სასხრებითა და ერთიანი გადახდით ყიდულობენ. სიმართლე გითხრათ, რეალურად ვერც შევძლებთ, რომ ხანგრძლივ ვადაზე გავწეროთ ვალდებულებები და 10 წელი ველოდოთ საფასურის გადახდას, მით უმეტეს, უპროცენტო განვადების შემთხვევაში. ჩვენი მომხმარებლები ბინას ხშირად სრული რემონტის სახით იბარებენ და მისი ღირებულების მთელ საფასურს იხდიან”, – აცხადებს გუჯაბიძე.
რაც შეეხება გარეუბნებს, მშენებლებისთვის სრულიად სხვა რეალობაა, რაც საბოლოოდ ფასსა და გადახდის სისტემაში აისახება.
“დიდი მნიშვნელობა აქვს, თუ რა დანაზოგით აპირებს მყიდველი ბინის საფასურის გადახდას. თუკი ჩვენ 350 დოლარის ფარგლებში გავითვალისწინებთ ყოველთვიურ შენატანს, დაახლოებით 10 წელი დასჭირდება გარეუბანში 1,5-2 ოთახიანი ბინის შეძენას, მაგრამ ამ ფასით თბილისის ცენტრში ბინის ყიდვა წარმოუდგენელია. თუკი გარეუბნებში, საშუალოდ 30 000 დოლარი ჯდება ოროთახიანი ბინა, ცენტრალურ უბანში ეს ხარჯი გაორმაგებულია. საშუალოდ 1 200-დოლარიანი (1კვ/მ) ბინა რომ ავიღოთ, მისი ყიდვა კლიენტს 75 000 დოლარამდე დაუჯდება. ცხადია, ყველას არ აქვს საშუალება, ეს ვალდებულება იტვირთოს”, – განუცხადა “ბიზნეს-რეზონანსს” შოთა გუჯაბიძემ.
„რეზონანსი“, 23 მაისი, 2017 წელი
საქართველოში მილიარდობით დოლარი შემოდის, ქვეყანა კი მაინც კრიზისშია
„ინვესტიციები ხვდება მცირე ჯგუფის ხელში და ამით ხალხი სარგებელს ვერ იღებს“
მარი ჩიტაია
ინვესტიციების ზრდა ცხოვრების დონის გაუმჯობესებაზე ოდნავადაც არ მოქმედებს. ზედიზედ რამდენიმე წელია, ინვესტიციები ქვეყანაში 1,5-1,7 მილიარდის ფარგლებშია, თუმცა იმის გამო, რომ მთელი ეს თანხა ადამიანების მცირე ჯგუფის ხელშია, ქვეყანა და მოსახლეობა სარგებელს ვერ იღებს. ამის მიზეზად სპეციალისტები შემოსავლების განაწილების არსებულ გეგმას მიიჩნევენ. ხალხი კვლავ გაჭირვებაში ცხოვრობს და ფინანსური რესურსიც წარმოების განვითარებისკენ ნაკლებად არის მიმართული.
“საქსტატის” წინასწარი მონაცემებით, საქართველოში განხორციელებული პირდაპირი უცხოური ინვესტიციების მოცულობამ 2016 წელს 1,645 მლრდ აშშ დოლარი შეადგინა, რაც 5%-ით აღემატება 2015 წლის მონაცემებს. 2014 წელს ამ მხრივ კიდევ უფრო უკეთესი მდგომარეობა გვქონდა. პირდაპირი ინვესტიციების დაზუსტებული მაჩვენებელი აღნიშნულ პერიოდში 1,7 მლრდ დოლარს შეადგენდა.
მუდმივად მიმდანარეობს საუბარი, რომ ეკონომიკური წინსვლისთვის 2 მლრდ დოლარის ინვესტიციებია საიჭრო. ბოლო წლებში კაპიტალდაბანდებების მოცულობა ამ ნიშნულს მიუახლოვდა კიდეც, მაგრამ პროგრესის ნაცვლად ეკონომიკა კრიზისს განიცდის. ამას ადასტურებენ სპეციალისტებიც. აკადემიკოს ავთანდილ სილაგაძის განმარტებით, ეკონომიკის რამდენიმე სექტორში გამოცოცხლება შეიმჩნევა, მაგრამ არა იმ დონეზე, რომ ეს ქვეყანას ეგრძნო.
“სტატისტიკურად ინვესტიციების მატება შეიმჩნევა, თუმცა ამით მოსახლეობის კეთილდღეობა არ გაუმჯობესებულა, რადგან ქვეყანაში შემოსავლების არაპროპორციული გადანაწილება მიმდინარეობს. კაპიტალის დაბანდებას ახალი სამუშაო ადგილების შექმნა არ გამოუწვევია. როგორც წესი, შემოსავლების გადანაწილება ჯინის კოეფიციენტით იანგარიშება. ამ მეთოდით, შემოსავლების განაწილების მაჩვენებელი კარგია, თუ ის დაახლოებით 0,25-ის ფარგლებშია. ჩვენთან ეს ნიშნული 0,40-ს აღემატება. ეს ნიშნავს, რომ შემოსავლები მოსახლეობის ფართო მასებზე არ ნაწილდება ისე, როგორც სხვა ქვეყნებში.
ინვესტიციები ხვდება მცირე ჯგუფის ხელში და ამით ხალხი სარგებელს ვერ იღებს. საზოგადოების უმნიშვნელო ნაწილს ძალიან დიდი შემოსავალი აქვს და უმრავლესობას – ძალიან დაბალი ან საერთოდ არ აქვს შემოსავალი”, – აცხადებს სილაგაძე და დასძენს, ინვესტიციების ზრდის მიუხედავად, მოქალაქეების დიდი ნაწილი დაბალ ხელფასსა და პენსიებზე დამოკიდებული რჩება.
“როცა კაპიტალი ჩაიდება და ობიექტი არ ამოქმედდება, ცხადია, ვერც ეროვნული დოვლათი შეიქმნება. უნდა ვცადოთ, ჩვენ მიერვე გამომუშავებული თანხების წარმოებაში რეალიზება მოვახდინოთ, მაგრამ თუ ეკონომიკური პოლიტიკა არ შეიცვლება, არც სამუშაო ადგილები გვექნება და არც შემოსავალი. როცა საკუთარი გამომუშავებული თანხით იმპორტულ პროდუქტს ვყიდულობთ, ეს ნიშნავს, რომ სამუშაო ადგილებს ვქმნით უცხოეთში და არა საქართველოში.
ამიტომ ვამბობ, რომ ეკონომიკური პოლიტიკა შესაცვლელია. ეროვნული წარმოების განვითარებაზე უნდა ვიზრუნოთ. სხვა შემთხვევაში, ყოველთვის სხვისი ხელის შემყურე ვიქნებით”, – აცხადებს აკადემიკოსი.
რაც შეეხება კონკრეტულ დარგებს, სადაც ინვესტირება ხორციელდება, სილაგაძის ინფორმაციით, ერთ-ერთია ენერგეტიკის სფერო, სადაც გარკვეულწილად, პროექტების მომზადება მიმდინარეობდა და სამუშაოები ამ ეტაპზეც გრძელდება.
“კავშირგაბმულობის სფერო ვითარდება, რაც დამატებით ინვესტიციებს მოითხოვს. სამშენებლო სექტორში წინსვლა გვაქვს იქიდან გამომდიანრე, რომ წინა 2015 წელს, ფაქტობრივად, არაფერი ხდებოდა. თუკი ამ სფეროში ინვესტიციების ზრდა დაფიქსირდა, ეს მხოლოდ შედარებითია და ვითარებას არსებითად ვერ ცვლის. ტრანსპორტის სფეროში ინვესტიციების ზრდა შესამჩნევია უფრო იმის გამო, რომ დასრულების სტადიაშია სარკინიგზო ხაზებთან დაკავშირებული სამუშაოები თურქეთის მიმართულებით. სერიოზული სხვაობა ინვესტიციებში წინა წელთან შედარებით არ გვაქვს, თუმცა რაღაც კეთდება, რასაც ქვეყანა ვერ გრძნობს”, – დასძენს ავთო სილაგაძე.
შემოსავლების გადანაწილების მხრივ არსებულ პრობლემაზე საუბრობს ანალიტიკოსი მერაბ ჯანიაშვილი. მისი თქმით, შემოსული ინვესტიციები მსხვილი ბიზნესის ინტერესებს ხმარდება და ქვეყნის ეკონომიკური გაუმჯობესებისკენ არ არის მიმართული, რაც საბოლოოდ მოსახლეობის კეთილდღეობაზე უარყოფითად აისახება.
“ფაქტია, რომ ინვესტიციები ქვეყანაში სამუშაო ადგილებს ვერ ქმნის. გვახსოვს ყოფილ პრემიერ ნიკა გილაურის ცნობილი ფრაზა, ყოველი 50 000 ლარი შექმნის ერთ სამუშაო ადგილსო. ასე ფიქრობდა იგი, რაშიც სწორი არ იყო. 90-იან წლებში სამხრეთ ამერიკის ქვეყნებში დაფიქსირდა ფაქტი, რომ დიდი კაპიტალი შევიდა, მაგრამ უმუშევრობა გაიზარდა. ჩატარებული კვლევებით კი დადგინდა, რომ ინვესტიციები წარმოების გაუმჯობესებას არ მოხმარდა.
საქართველოში ინვესტიციები მიდის ენერგეტიკასა და საფინანსო სექტორში. სოფლის მეურნეობაში, სადაც მოსახლეობის 50%-ია დასაქმებული, ინვესტიციების 1%-იც არ იდება ყოველწლიურად. შესაბამისად, ვერ ვიღებთ სარგებელს, რაც ინვესტიციებისგან შეიძლება მივიღოთ. მთელი ეს თანხა მსხვილი ბიზნესისკენ მიიმართება”, – აცხადებს ჯანიაშვილი.
ბოლო წლების განმავლობაში შემოსავლების გადანაწილებაში დისბალანსი იზრდება – ინვესტიციებით სულ რამდენიმე ადამიანი სარგებლობს და ეს ფული ეროვნული დოვლათის შექმნას არ ხმარდება.
“ვერავინ ახსნის, თუ რა სარგებელი მიიღო ხალხმა იქიდან, რომ საბანკო სექტორში შემოსავლები 20%-ით გაიზრდა. რა თქმა უნდა, ეს მხოლოდ კონკრეტული ბიზნესის ზრდას უკავშირდება და არანაირად არ აისახება მოსახლეობის კეთილდღეობაზე. ეკონომიკური პოლიტიკა აშკარად შესაცვლელია, მაგრამ ამაზე არავინ ფიქრობს – არც დღევანდელი მთავრობა და არც მისი წინამორბედი. მსხვილი ბიზნესი კი უფრო მსხვილდება და წვრილი და საშუალო ბიზნესი ზარალდება”, – აცხადებს ჯანიაშვილი.
ბოლო დროის საინვესტიციო მაჩვენებლებს, მიუხედავად ზრდისა, სპეციალისტების მოწონება არ გამოუწვევია. ისინი ფიქრობენ, რომაქცენტის სტატისტიკაზე გადატანა არ ღირს, რადგან რეალურად ბევრი პრობლემაა ქვეყნის ეკონომიკაში და არსებული სიტუაციაც, ფაქტობრივად, უცვლელია. ამის ერთ-ერთ მიზეზად ანალიტიკოსი გიორგი ღაღანიძე საექსპორტო პროდუქტის დეფიციტს მიიჩნევს.
“რეალურად ჩვენ ვტრიალებთ 1,5-მილიარდიანი ინვესტიციის გარშემო. ამიტომ ინვესტიციების მოცულობა 1,6 მლრდ იქნება თუ 1,7 მლრდ, არაფერს შეცვლის. ვერ ვაჯობეთ 2007 წლის მაჩვენებელს, როცა გვქონდა 2 მლრდ-იანი ინვესტიცია. ქვეყანას აქვს ახალი საექსპორტო პროდუქციის დეფიციტი და ეს არის ყველაზე მტკივნეული. ინვესტორებს დაცულობის შეგრძნება არ აქვთ. ვერც საქართველოს მთავრობამ ჩამოაყალიბა ისეთი გარემო, რომ ინვესტორებმა კომფორტულად იგრძნონ თავი.
თუკი სატრანსპორტო სფერო ინვესტიციებში მოწინავე პოზიციას იკავებს, მხოლოდ ჩვენი გეოსტატიკური რეალობიდან გამომდინარე. საფინანსო სექტორში იყო დაინტერესება, მაგრამ ბოლო დროს ნახტომი არც აქ გვაქვს. მცირე ცვლილება ინვესტიციებში არაფერს მოიტანს, ეკონომიკის ზრდას ვერ გამოიწვევს”, – აღნიშნა ღაღანიძემ.
„რეზონანსი“, 23 მაისი, 2017 წელი
მილიარდიან ჩინურ ბანკს საქართველოში დამკვიდრება გაუჭირდება?
მარი გოცირიძე
საქართველოს საბანკო სექტორში უმსხვილესი კორპორაცია აპირებს შემოსვლას. მილიარდიანი ჩინური ბანკის დამკვიდრებით კონკურენცია გაიზრდება და ბაზარი უფრო დივერსიფიცირებული გახდება. როგორც ფინანსთა მინისტრმა დიმიტრი ქუმსიშვილმა ამ რამდენიმე დღის წინ ბაზრის ახალი მოთამაშის წარდგენისას განაცხადა, CEFC CHINA ENERGY-სა და EURASIAN INVEST-ის დაფუძნებული ბანკის განცხადებული კაპიტალი 1 მილიარდი დოლარია, განაღდებული კი – 300 მილიონი დოლარი. ეს ნიშნავს, რომ საქართველოდან ფრანგული საბანკო ჯგუფის (“სოსიეტე ჟენერალი”) 75-მილიონიანი კაპიტალის გადინების შემდეგ, 10-ჯერ მეტი კაპიტალი მხოლოდ ჩინეთიდან შემოვა.
ფინანსთა მინისტრი დარწმუნებულია, რომ მილიარდიანი კაპიტალის მქონე ჩინური ბანკი ბაზარს მეტ კონკურენტუნარიანობას შემატებს.
საქართველოში მესამე მსხვილი ბანკის შემოსვლის შესაძლებლობას დადებითად აფასებს ევროპის რეკონსტრუქციისა და განვითარების ბანკი, თუმცა მიიჩნევს, რომ მისი ბაზარზე ფეხის მოკიდების შესაძლებლობა დღეს ნაკლებია.
ევრობანკის რეგიონალური წარმომადგენელი ბრუნო ბალვანერა “საქმის კურსთან” საუბრისას ამბობს, რომ ორ მსხვილ ბანკს ბაზარზე უკვე აქვს მსხვილი წილი დაკავებული, რაც ახალი ბანკის შემოსვლის განვითარების შესაძლებლობას ზღუდავს.
„დღეს ბაზარზე ორი მსხვილი და რამდენიმე მცირე ზომის ბანკია. ვფიქრობ, ბაზარზე არის ადგილი მესამე მსხვილი ბანკისთვისაც, თუმცა ვერ ვხედავ მცირე ბანკების კონსოლიდაციის შესაძლებლობას. ჩვენ მივესალმებოდით კიდევ ერთი მსხვილი ბანკის გამოჩენას, თუმცა მას გაუჭირდება ბაზარზე შემოსვლა, რადგან, ორ ბანკს უკვე აქვს საკმაოდ მსხვილი წილი მთლიან საბანკო სექტორში”, – განაცხადა ბრუნო ბალვანერამ.
ქართველი ფინანსისტები იმედოვნებენ, რომ ჩინური ბანკის შემოსვლა ბაზარზე კონკურენციას გაზრდის. ბიზნესმენი ლაშა პაპაშვილი ამბობს, რომ ბაზრის განეიტრალების იმედი აქვს. როგორც მან “ჯიბისის” განუცხადა, ახალი გიგანტის შემოსვლა კარგი იქნება იმ შემთხვევაში, თუ დაეჯახება 2 წამყვან ბანკს და ბაზარი გახდება დივერსიფიცირებული. პაპაშვილის შეფასებით, ამჯერად საბანკო ბაზარი 80/20-ის პროპორციული წყობით არის წარმოდგენილი.
ლაშა პაპაშვილმა შედარება გააკეთა ბაზარზე ჩინური კაპიტალით მოქმედ ბანკთან, რომელმაც ვერ შეძლო ბაზრის 3 სუბიექტზე გადანაწილება. ბიზნესმენი ბაზრის გამსხვილების მომხრეა, რაც კარგი იქნება კონკურენციისა და ქვეყნის ეკონომიკისთვისაც, თუმცა ეს მიზანი მიღწევადია რამდენიმე მსხვილი ბანკით და არა – დუოპოლიით.
„არ ვიცი მათი კონკრეტული ბიზნესგეგმა და სტრატეგია, თუმცა გადაწყვეტილება მისასალმებელია. მსხვილ ბიზნესს რაც გვაინტერესებს, საბანკო სექტორის დივერსიფიკაციაა. ახლა ორი უმსხვილესი ბანკის ხელშია მოქცეული დაახლოებით ბაზრის 80%, რაც, მე ვფიქრობ, ამ ქვეყნისთვის საშიშია, თუმცა არის მსოფლიოში ამის პრეცედენტები. ვისურვებდი, რომ იყოს მესამე მსხვილი სუბიექტი. თუკი ჩინური ბანკი ასეთი გეგმებით შემოდის, ძალიან მისასალმებელია. კონკურენცია მომხმარებლისთვის ყოველთვის კარგია. მომხმარებელი მე, თქვენ და ბიზნესი ვართ”, – განაცხადა ლაშა პაპაშვილმა.
დიდი ფინანსური რესურსის მქონე ბანკის საქართველოში შემოსვლა ჯანსაღი კონკურენციისკენ გადადგმულ ნაბიჯად შეფასდა საბანკო სექტორის მხრიდანაც. “თიბისი ბანკის” გენერალური დირექტორის მოადგილე გიორგი შაგიძე ბაზარზე ახალი მოთამაშის გამოჩენას მიესალმება. „მხარს ვუჭერ ყველა ახალი ბანკის შემოსვლას, მით უმეტეს ისეთი ბანკისას, რომელსაც შეიძლება ჰქონდეს სათანადო ფინანსური და სხვა ტიპის რესურსები. ჩვენ გვგონია, რომ ჯანსაღი კონკურენციით იგებს ყველა, მათ შორის – ჩვენ და მომხმარებელი. პოზიტიურად ვართ განწყობილი ჩინური ბანკის შემოსვლასთან დაკავშირებით. ჩვენ გვაქვს ძლიერი მხარეები, რომლებსაც განვავითარებთ და გამოვიყენებთ და ამით გავაგრძელებთ, რომ ვიყოთ განსხვავებული ქართულ ბაზარზე”, – განაცხადა გიორგი შაგიძემ.
„რეზონანსი“, 23 მაისი, 2017 წელი
„ფოტოგრაფების საქმის“ კიდევ ერთი მწამებელი „დინამოს“ დაცვაში მუშაობს“
ნინო ქეთელაური
ე.წ. ფოტოგრაფების საქმეზე შსს-ს კონტრდაზვერვის დეპარტამენტის უფროსის ყოფილ მოადგილე დავით დევნოზაშვილთან ერთად შესაძლოა, კიდევ ერთი პირის ბრალეულობა დადგინდეს. როგორც ფოტოგრაფი გიორგი აბდალაძე “რეზონანსთან” საუბრისას აცხადებს, ეს პიროვნება ამჟამად სავარაუდოდ, “დინამოს” დაცვის სამსახურში მუშაობს.
მისივე თქმით, იგი ფოტოგრაფებზე ზეწოლას დავით დევნოზაშვილთან ერთად ახორციელებდა, რომელიც გუშინ სასამართლომ პატიმრობაში დატოვა.
ბრალდებულის ადვოკატი პატიმრობის გირაოთი შეცვლას ითხოვდა, თუმცა მოსამართლემ მოთხოვნა არ დააკმაყოფილა, რადგან საქმის პროკურორ ემზარ გაგნიძის თქმით, არსებობს ბრალდებულის მიერ მოწმეებზე ზემოქმედების ან მიმალვის საფრთხე.
“არსებობს მიმალვის საფრთხე, არსებობენ მოწმეები, რომლებიც პირდაპირ უთითებენ დავით დევნოზაშვილზე. სანამ ჩვენ ამ მოწმეებს არ დავკითხავთ, არის მათზე ზემოქმედების საფრთხე და შესაბამისად, პატიმრობა ერთადერთი მიზანშეწონილი გზაა. მას კავშირები აქვს ქვეყნის ფარგლებს გარეთ და მისთვის მიმალვა მარტივი იქნება,” – განაცხადა პროკურმა.
დაცვის მხარის განცხადებით, საქმეზე დაკითხულია ყველა დაზარალებული. შესაბამისად, არგუმენტი, რომ ბრალდებული ზემოქმედებას მოახდენს ვინმეზე, არ არსებობს.
შეგახსნებთ, რომ ამავე საქმეზე ბრალი აქვს წარდგენილი ალექსანდრე მუხაძეს, რომელიც ამჟამად წითელი ცირკულარით იძებნება.
პროკურატურის ინფორმაციით, დევნოზაშვილი და მუხაძე 2011 წელს დაკავებულ ფოტორეპორტიორებს არარსებულ ჯაშუშობის აღიარებას მუქარის, ზეწოლისა და შანტაჟის გზით სთხოვდნენ. აღნიშნულ საქმეზე საქართველოს მთავარი პროკურატურა ცალკე წარმოებად აგრძელებს გამოძიებას დანაშაულში ჩართული სხვა მაღალი რანგის თანამდებობის პირების გამოსავლენად.
უწყების ინფორმაციითვე, საგარეო საქმეთა სამინისტროს ყოფილი ფოტორეპორტიორი გიორგი აბდალაძე, ევროპის პრესსააგენტოს ფოტორეპორტიორი ზურაბ ქურციკიძე და საქართველოს პრეზიდენტის ადმინისტრაციის ყოფილი ფოტორეპორტიორი ირაკლი გედენიძე აქტიურად აშუქებდნენ 2011 წლის 26 მაისს, რუსთაველის გამზირზე, ხელისუფლების საწინააღმდეგო აქციის დროს მომიტინგეების დარბევასა და სამართალდამცავების მხრიდან ძალის გადამეტების ფაქტებს, რასთან დაკავშირებითაც, მათ მიერ გადაღებულმა ფოტოებმა მსოფლიოს წამყვან პრესსააგენტოებში დიდი რეზონანსი გამოიწვია, რაც უარყოფითად აისახებოდა იმდროინდელი ხელისუფლების რეიტინგზე.
პროკურატურის ცნობით, ანგარიშსწორების მიზნით, 2011 წლის 7 ივლისს, შსს-ს კონტრდაზვერვის დეპარტამენტის თანამშრომლების მიერ, გამოგონილი ჯაშუშობის ბრალდებით, საგანგებოდ ჩატარებული სპეცოპერაციის გზით, საკუთარ საცხოვრებელ სახლებში დააკავეს ზურაბ ქურციკიძე, გიორგი აბდალაძე, ირაკლი გედენიძე და მისი მეუღლე ნათია გედენიძე.
ხელახალი გამოძიების შედეგად, 2016 წელს პროკურატურამ საქმე გახნილად გამოაცხადა და ამჟამად სასამართლო განხილვები მიმდნარეობს.
გიორგი აბდალაძე “რეზონანსთან” საუბრისას აცხადებს, რომ დავით დევნოზაშვილის პატიმრობაში დატოვების მოტივი სასამართლოს ნამდვილად ჰქონდა.
“დევნოზაშვილი ერთ-ერთი იმათგანია, ვინც 24 საათის განმავლობაში გლდანის მერვე საპყრობილეში ყოფნის პერიოდში, ფსიქოლოგიურ და ზოგიერთ შემთხევვაში, ფიზიკურ ზეწოლას ახდენდა ჩვენზე, დღეს უკვე დაზარალებულად ცნობილ ფოტოგრაფებზე, რომლებიც თავის დროზე, ჯაშუშობის ბრალდებით დაგვაკავეს. დევნოზაშვილი იყო ის, ვისი კარნახითაც ჩვენ დაგვაწერინეს აღირებითი ჩვენება და გვაღირებინეს ის, რაც არ ჩაგვიდენია.
“ძალიან მნიშვნელოვანია ის, რომ საქმეს გრიფი ახსნილი აქვს და მისი მსვლელობის პერიოდში შევიტყობთ, თუ რა მტკიცებულებები არსებობს. არც დაზარალებულები ვართ ინფორმირებული, რადგან ჩვენი აღირებითი ჩვენებების გარდა საქმეში რა დევს, დღემდე არ ვიცით,” – ამბობს გიორგი აბდალაძე.
კითხვაზე, არსებობენ თუ არა საქმეში კიდევ სხვა პირები, ვინც ფოტროგრაფებზე ზეწოლას ახდენდნენ? – გიორგი აბლაძე ამბობს, რომ მან უწყებას კიდევ ერთი ადამიანის შესახებ მიაწოდა ინფორამცია, რომელიც ამჟამად, სავარაუდოდ, “დინამოს” დაცვის სამსახურში მუშაობს.
“ეს პიროვნება 24 საათის განმავლოაბში დევნოზაშვილთან ერთად იმყოფებიდა. მაგრამ მისი სახელი და გვარი არ ვიცი, ვიცნობ ვიზუალურად და რამდენჯერმე შემხვდა სტადიონზე, გადაღების დროს. როდესაც გავიკითხე, თუ ვინ იყო და რას წარმოადგენდა, მითხრეს, რომ დაცვის სამსახურის უფროსია, მაგრამ რამდენად უტყუარი ინფორმაციაა და ამ თანამდებობაზეა თუ არა, დაზუსტებით არ ვიცი. სავარაუდოდ, დაცვის სამსახურის უფროსია.
“პროკურატურა საქმის კურსშია. სავარაუდოდ, რაღაც პერიოდის მერე, როდესაც პროკურატურა ჩათვლის საჭირიოდ, ამ პიროვნებასაც დაიბარებენ”, – ამბობს გიორგი აბდალაძე და აღნიშნავს, რომ ახლა მთავარია, დამკვეთების ბრალეულობა დამტკიცდეს.
“ჩვენ მოლოდინი გავქვს, რომ გაგვამართლებენ. იმ უკანონო დავალებას დევნიოზაშვლი შეასრულებდა თუ სხვა ვინმე, მნიშვნელობა არ აქვს. მთავარია, რომ დამკვეთები დაისაჯონ და ჩვენი რეაბილიტირება მოხდეს. დევნოზაშვილი იმ ყველაფერს საკუთარი ინიციატივით არ აკეთებდა. ის ასრულებდა იმ ბრძანებას, რაც მიღებული ჰქონდა. იმედი მაქვს, დევნოზაშვილი, ადრე თუ გვიან, დაასახელებს დამკვეთებს და ისინიც აუცილებლად დაისჯებიან,” – მბობს გიორგი აბდალაძე, რომელიც დამკვეთებად სააკაშვილს, მერაბიშვილს, ადეიშვილს, ბოკერიასა და უტიაშვილს ასახელებს.
