„კვირის პალიტრა“: ინტერვიუ გია ვოლსკისთან: „პრეზიდენტის განცხადება ომის ქრონიკას ჰგავდა“
„კვირის პალიტრა“: ინტერვიუ რამაზ საყვარელიძესთან: „ეს არის არა ვეტო ვეტოსთვის, არამედ ვეტო – რეიტინგისთვის“ // „ქართული მარშის“ ორგანიზატორებმა ახალგაზრდა ქალბატონთან დაკავშირებული სკანდალით ყველაფერს ხაზი გადაუსვეს. საკუთარი საქციელით გააუფასურეს ის, რისთვისაც ვითომ იბრძოდნენ“
„კვირის პალიტრა“: აზერბაიჯანის სპეცსამსახური – აფგან მუჰთარლის საქმის მთავარი ვერსია?! // „კონტრდაზვერვის ხელმძღვანელი გადაწყვეტილებას საკუთარი ინიციატივით მაინც ვერ მიიღებდა“
„კვირის პალიტრა“: ინტერვიუ სოზარ სუბართან: „თურქული მხარე გვაძლევს ასპროცენტიან გარანტიას, რომ მუსტაფა ჩაბუქი თანამედროვე სტანდარტის ციხეში იქნება“ // კახა გოგოლაშვილი: „საქართველომ მძიმე მდგომარეობაში ჩაიგდო თავი“
„კვირის პალიტრა“: ძეგლთა ღაღადი // ქრისტიანული და ისლამური ძეგლების ბედი თურქეთსა და საქართველოში
„კვირის პალიტრა“: გაზი თბილისზე მეტად რეგიონებს „შეუნთეს“ // „15 დოლარით შემცირებული ტარიფით „სოკარი“ გაზს 2018 წლის პირველ აპრილამდე მოგვაწვდის, შემდეგ კი პირობები ალბათ გადაიხედება“
—–
„ახალი თაობა“: ინტერვიუ ვახტანგ ძაბირაძესთან: „საპარლამენტო რესპუბლიკა კოალიციურ მთავრობას გულისხმობს“ // „საარჩევნო ბარიერი ბონუსების გარეშე 3%-მდე დასწიონ და ყველაფერი კარგად იქნება“
„ახალი თაობა“: აღიძვრება თუ არა საქმე მეუფე პეტრეს წინააღმდეგ // ინტერვიუ მიხეილ რამიშვილთან: „არაფერი არ არის გამორიცხული“
„ახალი თაობა“: ინტერვიუ მამუკა გამყრელიძესთან: „ყარამანიშვილმა მითხრა, „რუსთავი-2“-ში ისევ ყველაფერი არეულიაო“ // „ნიკა გვარამია უნდა გაერკვეს, რა უნდა“
„ახალი თაობა“: ინტერვიუ ირაკლი სესიაშვილთან: „რუსეთი საერთაშორისო სამართლის წესრიგიდან გამოსულია“ // „მთავარია, პროვოკაციას არ წამოვეგოთ“
——————-
„კვირის პალიტრა“, 24 ივლისი, 2017 წელი
ინტერვიუ გია ვოლსკისთან: „პრეზიდენტის განცხადება ომის ქრონიკას ჰგავდა“
რუსუდან შელია
პრეზიდენტმა ორ საკანონმდებლო ცვლილებას ვეტო დაადო – ახლა პარლამენტს მოუწევს ვეტოს დაძლევა “ადგილობრივი თვითმმართველობის შესახებ” კანონსა და საარჩევნო კოდექსში ცვლილებებზე. პარალელურად, საკონსტიტუციო ცვლილებებთან დაკავშირებით დაანონსებულია დიალოგის დაწყება მმართველ გუნდსა და ოპოზიციას შორის, თუმცა, ვიცე-სპიკერი გია ვოლსკი აცხადებს, რომ კონსენსუსის მიღწევა ოპოზიციასა და პრეზიდენტის ადმინისტრაციასთან გამორიცხულია:
- პრეზიდენტის ვეტო მოსალოდნელი იყო. გასაგებია, რომ პოლიტიკური მოტივაცია აქვს, თუმცა, მეტი დაფიქრება გვმართებს, რასთან დაკავშირებით აქვთ პრეზიდენტსა და პარტიების გარკვეულ ჯგუფს პრეტენზია. პრეზიდენტის განცხადება ომის ქრონიკას ჰგავდა – დაიკარგა თელავი, ამბროლაური და სხვა ქალაქებიო. ეს პათოსი რომ არ ჰქონოდა, ვიფიქრებდი, პროფესიონალურ მსჯელობას გვთავაზობდა, თვითმმართველობის რეფორმის მიზანი დუბლირებული ფუნქციების გაუქმება და ეფექტიანი მმართველობაა, პრეზიდენტმა კი საზოგადოებას დეზინფორმაცია მიაწოდა. მას პოლიტიკური კარიერა უფრო აღელვებს. საინტერესო ძალთა გადაჯგუფება მივიღეთ – მარგველაშვილის მხარეს არასამთავრობო ორგანიზიციები, “ნაცმოძრაობა”, “ევროპული საქართველო” და ერთკაციანი პარტიები შემოიკრიბნენ. შესაძლოა, მათ საერთო იდეოლოგიური შეხების წერტილი არც აქვთ, მაგრამ ყველას თავისი ინტერესი ამოძრავებს. რეალურად, ორ დაპირისპირებულ კონცეფციას შორის დაპირისპირებას ვადევნებთ თვალს, რომელთა შორის კონსენსუსი გამორიცხულია.
- კონსენსუსზე გადაჭრით უარს იმ ფონზე აცხადებთ, როდესაც ცოტა ხნის წინ ოპოზიციასთან დიალოგი დააანონსეთ...
- ყველაფერს დავთმობთ, მაგრამ არა სახელმწიფო ინტერესების ხარჯზე. ოპონენტები ამბობენ, „ქართული ოცნება“ კონსტიტუციას საკუთარი კეთილდღეობის უზრუნველსაყოფად ირგებსო, ანუ ადამიანებს, რომლებიც ორი ათეული წელია პოლიტიკაში არიან, ხელისუფლებაში ყოფნა მხოლოდ კეთილდღეობად წარმოუდგენიათ. მიხეილ სააკაშვილის დროს გაცილებით მკაცრი რეჟიმის პირობებში გავიმარჯვეთ, გაიმარჯვონ მათაც და მაინცდამაინც სახელმწიფოს ბიუჯეტიდან ნუ ცდილობენ გამოკვებას, თვითმიზნად პარლამენტში შესვლა ნუ აქვთ.
- ოპოზიციაში ყოფნისას ითხოვდით პროპორციულ სისტემაზე გადასვლას, თუმცა, ხელისუფლების პოზიციიდან ეწინააღმდეგებით…
- პროპორციული სისტემა პოზიტიური იქნება საქართველოსთვის – ასეთ შემთხვევაში რამდენიმე პარტია შედის პარლამენტში, მაგრამ დიდი ალბათობით, ვერც ერთი პარტია ვერ ქმნის უმრავლესობას. შესაბამისად, პარლამენტში შესული პარტიები იძულებული არიან, კოალიციური მთავრობა შექმნან, ანუ პარტიები პასუხისმგებლობას ინაწილებენ და მთავრობასაც კონსენსუსით აკომპლექტებენ. ეს კარგია დახლეჩილი საზოგადოების გასაერთიანებლადაც, თუმცა, 2020 წლისთვის შესაძლოა, მივიღოთ რეალობა, როდესაც პარტიების შეუთანხმებლობის გამო მთავრობა ვერ დაკომპლექტდეს. 2024 წლისთვის სულ სხვა რეალობა იქნება, რადგან ახალ თაობასაც განსხვავებული დაკვეთა ექნება.
„კვირის პალიტრა“, 24 ივლისი, 2017 წელი
ინტერვიუ რამაზ საყვარელიძესთან: „ეს არის არა ვეტო ვეტოსთვის, არამედ ვეტო – რეიტინგისთვის“ // „დღეს არ მრჩება შთაბეჭდილება, რომ კორუფციული დანაშაულის შემთხვევაში სახელმწიფო იჩენს ისეთ სიმკაცრეს, რომ ამან მის გამეორებას ხელი შეუშალოს“ // „ამ მარშის ორგანიზატორებმა ახალგაზრდა ქალბატონთან დაკავშირებული სკანდალით ყველაფერს ხაზი გადაუსვეს. საკუთარი საქციელით გააუფასურეს ის, რისთვისაც ვითომ იბრძოდნენ. რბილად რომ ვთქვათ, ამ ამბავს ისეთი მდაბიური გაგრძელება მოჰყვა, უარესის წარმოდგენაც კი შეუძლებელია…“
ნათია დოლიძე
გასულ კვირას საქართველოს უკრაინის პრეზიდენტი პეტრო პოროშენკო სტუმრობდა და რჩება შთაბეჭდილება, რომ ორ ქვეყანას შორის გარკვეული უხერხულობები, რაც ოდესის ყოფილი გუბერნატორის ფაქტორითაც იყო გამოწვეული, ნელ-ნელა ლაგდება. მას შემდეგ, რაც პოროშენკო გაისტუმრეს, პრეზიდენტსა და საპარლამენტო უმრავლესობას შორის ახალი ძალით განახლდა “საბრძოლო მოქმედებები”. მას მერე, რაც საკონსტიტუციო ცვლილებების გამო მმართველი ძალა პრეზიდენტის ადმინისტრაციიდან ისევ გააკრიტიკეს, გიორგი მარგველაშვილმა უკვე “ადგილობრივი თვითმმართველობის კოდექსსა” და “საარჩევნო კოდექსში” ცვლილებების პარლამენტის მიერ მიღებულ კანონ-პროექტებს დაადო ვეტო. მისი მტკიცებით, ამ ცვლილებების სულისკვეთება ასუსტებს ქვეყანაში დემოკრატიულ პროცესს, პლურალიზმს და სახელმწიფოს ფუნქციონირებაში მოსახლეობის ჩართულობის ხარისხს. საპარლამენტო უმრავლესობა პრეზიდენტის ვეტოს დაძლევისათვის ემზადება… შეგახსენებთ, ცვლილებების მიხედვით, შვიდ ქალაქს თვითმმართველის სტატუსი უუქმდება. ისმის
კითხვა, არის ეს ვეტო ვეტოსთვის, თუ პრეზიდენტის პოზიცია რეალურ პრობლემებს წარმოაჩენს? ინტერვიუ ექსპერტ რამაზ საყვარელიძესთან სწორედ ამ საკითხზე საუბრით დავიწყეთ:
- ეს რომ რეალობაზე დამყარებული გადაწყვეტილებები იყოს, მაშინ ყველა მისი ვეტო ასე იოლად არ დაიძლეოდა. ვინაიდან ვხედავთ, რომ ამ ორ კანონში შეტანილ ცვლილებებზე საპარლამენტო უმრავლესობაში აზრთა სხვადასხვაობა არ არის, ეს ვეტოც წინამორბედთა ბედს გაიზიარებს. როცა ხედავს ადამიანი, რომ მის ნათქვამს შედეგი არ მოაქვს, ცოტა ხნის შემდეგ ჩუმდება ხოლმე. ვეტოც ასეთივე ნათქვამია, მაგრამ პრეზიდენტი ვეტოებს არ ეშვება, ამიტომ უნდა ვიფიქროთ, რომ პრეზიდენტი ვეტოს საქმის ინტერესის გამო არ იყენებს, რადგან მშვენივრად იცის, რომ ამით ვერაფერს შეცვლის. გამოდის, სხვა მოტივი აქვს. ჩემი აზრით, მარგველაშვილი ცდილობს, ხელისუფლებასთან დაპირისპირებით საკუთარი პოლიტიკური რეიტინგი გაზარდოს, – ამბობს ჩვენი რესპოდენტი.
- თქვენი აზრით, გიორგი მარგველაშვილი პოსტსაპრეზიდენტო პერიოდსა და მომავალ პოლიტიკურ გეგმებზეა ორიენტირებული?
- თუ გავიხსენებთ, საკონსტიტუციო ცვლილებებზე მუშაობის დაწყების პირველივე დღიდან რა გამალებით ითხოვდა პრეზიდენტის პირდაპირი წესით არჩევის შენარჩუნებას (რაც მომავალ არჩევნებზე შენარჩუნდება კიდეც), საფუძვლიანად მიმაჩნია ვარაუდი, რომ ის მომავალ საპრეზიდენტო არჩევნებში კენჭისყრას აპირებს და რეიტინგიც ამისთვის სჭირდება. გამოდის, რომ ეს არის არა ვეტო ვეტოსთვის, არამედ ვეტო – რეიტინგისთვის. რეიტინგისთვის ხელისუფლებასთან დაპირისპირება ახალი არ არის. გაგახსენებთ, თავის დროზე ე.წ. რეფორმატორებმა – ჟვანია-სააკაშვილ-ბურჯანაძის გუნდმა შევარდნაძის ხელისუფლების დატოვებითა და მასთან დაპირისპირებით მოახერხა პოლიტიკური ქულების დაგროვება და როგორც კი დაინახეს საზოგადოების კრიტიკული განწყობა, ოპოზიციაში წავიდნენ. ბევრი პოლიტიკოსი ამ პოზიციას იზიარებს და ამიტომაც ჩვენში ოპოზიციის რიტორიკა, ძირითადად, მხოლოდ ხელისუფლებას შეეხება. ლაპარაკობენ, ხელისუფლებამ რა და როგორ ვერ გააკეთა, თუმცა თითქმის არასდროს ამბობენ, თვითონ რას აპირებენ…სამწუხაროდ, რეიტინგის მოპოვების უფრო რთულ გზებს ვერ ხედავენ, ან ხედავენ და უფრთხიან.
არადა, მარგველაშვილს ჰქონდა სხვა შანსი. ის განკარგავს ძალიან მნიშვნელოვან საპრეზიდენტო ფონდს, რომლის საქველმოქმედო მიზნებით გამოყენებით შეეძლო, პოლიტიკისგან სრულიად განსხვავებული პრობლემები გადაეწყვიტა. ხშირად სწორედ ასე იქცევიან პოლიტიკურად უფუნქციო ხელისუფალნი. ეს საზოგადოებაში ავტორიტეტის მოსაპოვებლად აპრობირებული გზაა, თუმცა მარგველაშვილი სხვა გზით წავიდა. მან სცადა, ძალიან შეზღუდული პოლიტიკური შესაძლებლობებით ეაქტიურა სწორედ პოლიტიკურ ასპარეზზე. სიმართლე გითხრათ, არ ვიცი, მოუტანს თუ არა ეს მას რეიტინგს და როგორ აისახება მის შემდგომ მოღვაწეობაზე. მარგველაშვილმა ის უპირატესობა, რასაც საპრეზიდენტო თანამდებობა აძლევს, არ გამოიყენა და გაუთანაბრდა ოპოზიციურ ფიგურებს, მათი მსგავსი აქტიურობით, რიტორიკით და ა.შ. ვნახოთ რას მოუტანს ეს მომავალში.
- გიორგი მარგველაშვილს პოლიტიკური ოპონირების გარდა ხშირად სხვა შანსს არ უტოვებს სახელისუფლებო ძალა, განსაკუთრებით – საპარლამენტო უმრავლესობა და პარლამენტის ახალგაზრდა თავმჯდომარე, რომელთა პოლიტიკური დარტყმების მოგერიება ხშირად უწევს პრეზიდენტის ადმინისტრაციას…
- მოდი, შევთანხმდეთ, რომ ამ კინკლაობაში, ფაქტობრივად, ერთნაირად სცოდავენ პრეზიდენტი, ადმინისტრაციასთან ერთად, კობახიძე და საპარლამენტო უმრავლესობა. ისინი ერთმანეთის საკრიტიკოდ შანსს არ უშვებენ ხელიდან და ამას ჩვენი საზოგადოება უკვე ყურადღებას აღარ აქცევს. ორიოდე სიტყვა მინდა ვთქვა ირაკლი კობახიძეზე, რომელსაც ბოლო ხანს ხშირად ერჩიან ოპონენტები. როდესაც ლაპარაკი იყო “ქართული ოცნების” განახლებაზე, ამ პროცესში ირაკლი კობახიძის – ახალგაზრდა, განათლებული, დასავლური ღირებულებების მქონე ერთგული ადამიანის გამოჩენა იმედისმომცემი ჩანდა. მიმაჩნია, რომ ის პერსპექტიული ახალგაზრდაა, მაგრამ ისევე როგორც მთელ “ქართულ ოცნებას”, მასაც აკლია გამოცდილება. ქვეყნის კი არა, მანქანის მართვას სჭირდება დრო და ძალისხმევა, კარგად მართვას კი – დიდი გამოცდილება. სამწუხაროდ, პოლიტიკურ ძალას, რომელიც მხოლოდ ხუთი წელია, ხელისუფლებაშია, შეუძლებელია, ასეთი გამოცდილება ჰქონდეს. შესაბამისად, მათ შეცდომებზე ლაპარაკისას ეს უნდა გვახსოვდეს, თუმცა ეს არ ნიშნავს, რომ ხელისუფლება არ გავაკრიტიკოთ. არამც და არამც! უნდა გავაკრიტიკოთ, რაც შეიძლება მწვავედ, მით უფრო, რომ ჯერჯერობით ხელისუფლებაში კრიტიკაზე რეაგირებენ.
სწორედ გამოუცდელობით აიხსნება ირაკლი კობახიძის სიხისტე და სულსწრაფი განცხადებებიც, მაგრამ ამის გამოსწორების შანსი მას აქვს, თუ, რა თქმა უნდა, მოინდომებს.
- რაც შეეხება იმ ცვლილებებს, რომლებსაც ამჯერად დაადო პრეზიდენტმა ვეტო… საკითხი ეხება შვიდი ქალაქისთვის არცთუ დიდი ხნის წინ მინიჭებული თვითმმართველის სტატუსის გაუქმებას…
- მოდი, ასე ვთქვათ: ბოლო წლების განმავლობაში ამ ქალაქებს ხომ ჰქონდა თვითმმართველის სტატუსი, შეგვიძლია ვთქვათ, რომ ისინი რეალურად იყო თვითმმართველი ქალაქები? მცირე ნაბიჯი მაინც გადაიდგა მათი რეალური დეცენტრალიზაციისკენ? ვფიქრობ, არა. კარგად არ ვიცნობ თვითმმართველობის კანონმდებლობას, მაგრამ იმ ინფორმაციის საფუძველზე, რომელიც საჯარო სივრცეში ვრცელდება, მიჩნდება კითხვა: რამდენიმე ქალაქში მერის ინსტიტუტის არსებობა-არარსებობას შეუძლია განსაზღვროს რეგიონების სიძლიერე?! საბოლოოდ საქმე ისევ პოლიტიკურ ნებამდე მიდის. თუ მოინდომებ, თვითმმართველობა გააძლიერო, ამ ცვლილებების პირობებშიც შეიძლება ამის გაკეთება, მაგრამ თუ არ გინდა, ყველა ქალაქსაც რომ ჰყავდეს მერი, მაინც ცენტრიდან დაელოდებიან გადაწყვეტილებებს.
რეგიონების გაძლიერების ერთ-ერთი პირობაა გაზრდილი ადგილობრივი ბიუჯეტი და რეგიონებში რაც შეიძლება ბევრი შემოსავლიანი ობიექტის არსებობა. ამ მხრივ როგორ გვაქვს საქმე, ეს არის საკითხავი… ჩემი აზრით, თუ არ იქნება ეკონომიკური წინა პირობა, თვითმმართველობის დეცენტრალიზაცია კიდევ კარგა ხანს დარჩება კეთილ სურვილად…
- ბოლო ხანს გახშირდა რეგიონებში სახელმწიფო მოხელეთა კორუფციულ გარიგებებში მონაწილეობის ბრალდებით დაკავების შემთხვევები. ექსპერტ ხათუნა ლაგაზიძის აზრით, განსაკუთრებით ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოებში გაიდგა ფესვი კორუფციამ და ხელისუფლება ვალდებულია, ამ პრობლემას მიხედოს, ვიდრე მისი მიხედვა ჯერ კიდევ შეიძლება…
- ეს დაკავებები კარგი ნიშანია იმისა, რომ ხელისუფლება კორუფციულ დანაშაულზე რეაგირებს, მაგრამ ამის საწინააღმდეგოდ მოქმედების სტრატეგია, გაწერილი სისტემური კონცეფცია არ ჩანს. ხელისუფლებას პრობლემების გადაჭრის კონცეფციის ჩამოყალიბება და გლობალური ხედვა, როგორც ბევრი სხვა მიმართულებით, აქაც უჭირს. არსებობს სხვადასხვა მიდგომა და პრობლემის გადაჭრის გზები. დღეს ბევრს ლაპარაკობენ სახელმწიფო სექტორში მაღალ ხელფასებსა და დანამატებზე, მაგრამ თავის დროზე სააკაშვილის ხელისუფლებას უცხოელებმა ეს სწორედ კორუფციასთან გასამკლავებლად ურჩიეს. თუმცა ამ “წამალმა” პრობლემას რამდენად უშველა, არ ვიცი, ვინაიდან სააკაშვილს კორუფციის მოსასპობად ხელისუფლების იმ დონეზე, რა დონის მოხელეთა დაკავებასაც დღეს ვხედავთ, ძალიან მკაცრი რეპრესიებიც დასჭირდა. მეტიც, ზოგჯერ კორუფციასთან ბრძოლისას კანონს ხელისუფლება არღვევდა, როდესაც უხეშად ხელყოფდა სხვისი საკუთრების უფლებას. ესეც, რა თქმა უნდა, მიუღებელია, მაგრამ, მეორე მხრივ, იქ, სადაც სიმკაცრეა საჭირო, კანონის ფარგლებში ის უნდა გამოვიჩინოთ, თორემ მოიმატებს ქაოსი, რაც, უპირველესად, სწორედ კორუფციის ზრდით ვლინდება ხოლმე. ეს ხომ ყველაზე იოლად გასავრცელებელი სარეველაა… სამწუხაროდ, დღეს არ მრჩება შთაბეჭდილება, რომ კორუფციული დანაშაულის შემთხვევაში სახელმწიფო იჩენს ისეთ სიმკაცრეს, რომ ამან მის გამეორებას ხელი შეუშალოს.
- კვლავაც საჯილდაო ქვად რჩება საკონსტიტუციო ცვლილებები. ხელისუფლება, ერთი მხრივ, ამტკიცებს, რომ ყველაფერს გააკეთებს კონსენსუსის მისაღწევად, თუმცა, მეორე მხრივ, ძნელი წარმოსადგენია, კიდევ რამე დათმოს. ისეთი პირი უჩანს, რომ ეს ცვლილებებიც ვეტოსთვის არის განწირული, რასაც, შესაძლოა, “ქართული ოცნებისთვის” მაღალი პოლიტიკური ფასი აღმოაჩნდეს…
- ძალიან საეჭვოა, კონსენსუსი, რომელსაც დღემდე ვერ მიაღწიეს, ახლა მოხერხდეს. ამის მიზეზი მარტო ხელისუფლება არ არის. ხომ ფაქტია, რომ შეთანხმების მიღწევას არც ოპოზიცია ცდილობს… როგორც აღვნიშნე, ოპოზიცია პოლიტიკური ქულების დაგროვებას, ძირითადად, ხელისუფლების კრიტიკით ცდილობს. ამ საკონსტიტუციო პროცესშიც ეს დავინახე. ამბობენ, რომ “ქართული ოცნება” დათმობაზე არ მიდის, მაგრამ საარჩევნო ბარიერი ხომ დასწია? მე ამის წინააღმდეგი ვიყავი, რადგან ორ-სამკაციანი პარტიების ადგილი პარლამენტში არ არის. და ამ ნაბიჯის შემდეგ მაინც ყვირილი – ხელისუფლება არაფერს თმობსო, ჩემთვის აზრს კარგავს. მთავარი პრობლემა კონსენსუსი არც მგონია. უფრო ის არის საინტერესო, რა გამოდგება ქვეყნისთვის?! მე მივიჩნევ, რომ ასეთი სუსტი ოპოზიციური პარტიების პირობებში მხოლოდ პროპორციული საარჩევნო სისტემის არსებობა გაუმართლებელია და სწორედ ამან შეიძლება განაპირობოს ქვეყანაში ერთი პარტიის მრავალწლიანი მმართველობა.
ოპოზიცია იმასაც ვერ ხვდება, რომ თავისი აკვიატებით – გინდა თუ არა, პროპორციული სისტემა გვქონდესო, “ქართულ ოცნებას” უქმნის პირობას, კიდევ დიდხანს იყოს ხელისუფლებაში. ეს ნიშნავს, რომ დაუფიქრებელი ოპოზიცია გვყავს, თვითონ რა სჭირდებათ და რა – არა, იმასაც ვერ ხვდებიან.
რაც შეეხება იმას, მოჰყვება თუ არა საკონსტიტუციო ცვლილებების პროექტს კიდევ ერთი ვეტო… ალბათ, კი. რა თქმა უნდა, როდესაც საქმე ქვეყნის ძირითად კანონს ეხება, ეს ვეტო რეზონანსული იქნება და არც ქვეყნის საერთაშორისო იმიჯს წაადგება. კარგი იქნება, თუ პოლიტიკური ძალები – პრეზიდენტიც, “ქართული ოცნებაც” და ოპოზიციაც – ამაზე დაფიქრდებიან.
- კვლავაც განხილვის თემაა “ქართველთა მარში” და მის შემდეგ განვითარებული მოვლენები. ბევრი აცხადებს, რომ ქვეყანაში ვითარების დაძაბვით რუსეთია დაინტერესებული და ამ პროცესების მიღმა სწორედ კრემლის ინტერესები დგას…
- მეც მოვისმინე ეს განცხადებები, თუმცა მათი ავტორების არგუმენტაცია მაინცდამაინც დამაჯერებელი არა მგონია. საქართველოში დაძაბულობის კერის გასაჩენად რუსეთს სხვა უამრავი ბერკეტიც აქვს. ან თუ ვხედავთ, რომ არეულობა რუსეთს სურს, ამ ადამიანებს მარშით რატომ პასუხობენ და კიდევ უფრო რატომ ცდილობენ ვითარების დაძაბვას?! რაც შეეხება ამ მარშს, როგორც მოვლენას… ფაქტია, რომ ასეთი განწყობა მთელ მსოფლიოში იმატებს. აზიელების ასეთი მოძალება დასავლეთის ქვეყნებში გამოწვეულია იმით, რომ ცხოვრების დონე დასავლეთში უკეთესია, შესაბამისად, აზიიდან მიგრაციის ზრდა ლოგიკური ტენდენციაა, მაგრამ ლოგიკურია ისიც, რომ ეს ევროპელებისთვის შემაწუხებლად იქცა. ამიტომ არის დასავლეთის ქვეყნებში ერთ-ერთი საპროტესტო თემა მიგრაცია. ამ საპროტესტო განწყობის ფონზე ამერიკელებმა დონალდ ტრამპი პრეზიდენტად აირჩიეს სწორედ იმიტომ, რომ მის წინასაარჩევნო კამპანიაში ანალოგიური განწყობა იკითხებოდა. ეს პროცესები მსოფლიოში თუ არის, ანალოგიური მარში თბილისშიც ჩატარდეს, რა გასაკვირია?! ამის ახსნა მსოფლიო პროცესებით უფრო საფუძვლიანი მგონია.
ესა თუ ის საკითხი პოლიტიკურ ელფერს მაშინ იძენს, როდესაც გარკვეულ მასშტაბს აღწევს. ამ მარშის სამი-ოთხი ლიდერი რომ გამოსულიყო პროსპექტზე და გაევლო, ამგვარი რეზონანსი, რა თქმა უნდა, არ მოჰყვებოდა, მაგრამ იქ ბევრი ადამიანი მივიდა. ანალიზს მოითხოვს ის, როგორ შეძლეს მათ ამდენი ადამიანის შეკრება. ცხადია, ეს ხალხი იმიტომ შეიკრიბა, რომ თემები, რომლებიც ორგანიზატორებმა წამოსწიეს, მათთვის საინტერესო და საჭირბოროტო აღმოჩნდა.
არ არის გამორიცხული, თუკი ქვეყნის გარეთ ამა თუ იმ პოლიტიკურმა ძალამ დაინახა, ჩვენს ხალხს რაზე აქვს მძაფრი რეაქცია, პოლიტიკური პროცესის წარმართვა ამ საკითხების პროვოცირებით სცადოს. აი, ეს არის საფრთხე…
ამ მარშის ორგანიზატორებმა ახალგაზრდა ქალბატონთან დაკავშირებული სკანდალით ყველაფერს ხაზი გადაუსვეს. საკუთარი საქციელით გააუფასურეს ის, რისთვისაც ვითომ იბრძოდნენ. რბილად რომ ვთქვათ, ამ ამბავს ისეთი მდაბიური გაგრძელება მოჰყვა, უარესის წარმოდგენაც კი შეუძლებელია… გამოჩნდა, რომ აქციის ლიდერებს წარმოდგენა არა აქვთ, რას მოჰკიდეს ხელი. ქუჩური განწყობების დონეზე ესმით კონსერვატიზმიც და ჩვენში არსებული პრობლემებიც. ქუჩის დონეზეც სწორედ ამიტომ მოიქცნენ…
- აზერბაიჯანელი ჟურნალისტის, აფგან მუჰთარლის საქმის გამო, სასაზღვრო პოლიციის უფროსი და კონტრდაზვერვის დეპარტამენტის დირექტორი თანამდებობებიდან გამოძიების დასრულებამდე გათავისუფლდნენ, თქვენი აზრით, რა ვარაუდის გამოთქმის საშუალებას იძლევა ეს გადაწყვეტილება?
- ეს მართლაც საყურადღებო რამაა, ვიხსენებდი, მაგრამ უახლოეს წლებში ასეთი რეაგირება და მაღალი თანამდებობის ჩინოსნების გათავისუფლების ფაქტი, ვფიქრობ, არც მომხდარა. ჩემი აზრით, ასეთი მოქმედების ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორი გახდა დასავლეთის მხრიდან მკაფიო მოთხოვნა, რომ საქართველო ყურადღებით მოეკიდოს ჟურნალისტის საქმეს. ჩვენმა ხელისუფლებამ აჩვენა, რომ ის რეაგირებს ამ პროცესში და იღებს გადაწყვეტილებებს. გათავისუფლებული პირების თანამდებობებიდან გამომდინარე, ნამდვილად ვერ იქნება საფუძველს მოკლებული ვარაუდი, რომ აზერბაიჯანის სპეცსამსახურებმა საქართველოს ტერიტორიაზე თვითნებურად იმოქმედეს, თუმცა ვერც იმას გამოვრიცხავთ, რომ ამ გათავისუფლებაში საქართველოს ძალოვანი სტრუქტურების შეცდომა და მონაწილეობაც იკითხებოდეს. თავდაპირველად მე სწორედ ამის შემეშინდა, რომ ამ გათავისუფლებაში ვინმეს არ ეგულისხმა სწორედ საქართველოს მხარის დანაშაული და არ წარმოჩენილიყო ეს როგორც ქართული მხარის მიერ დანაშაულის აღიარება, თუმცა, ეს საკმაოდ ფრთხილად გაკეთდა, ითქვა, რომ ისინი გამოძიების დასრულებამდე გათავისუფლდნენ, რამაც ამგვარ ვარაუდს გამოაცალა საფუძველი. მაინც მგონია, რომ ეს ნაბიჯი დასავლეთის დასარწმუნებლად გადაიდგა.
„კვირის პალიტრა“, 24 ივლისი, 2017 წელი
აზერბაიჯანის სპეცსამსახური – აფგან მუჰთარლის საქმის მთავარი ვერსია?!
„კონტრდაზვერვის ხელმძღვანელი გადაწყვეტილებას საკუთარი ინიციატივით მაინც ვერ მიიღებდა“
რუსუდან შელია
როგორც შს მინისტრ გიორგი მღებრიშვილის შუალედური დასკვნით ირკვევა, აფგან მუჰთარლის საქმეზე 343 მოწმე დაიკითხა, მის მობილურ ტელეფონზე შემავალი და გამავალი ზარების დეტალური ნუსხა შეიქმნა, მუჰთარლის სახლის მიდამოებში მდებარე ოთხ ობიექტში ვიდეომასალები შემოწმდა, თუმცა, მოცემულ პერიოდებში აფგან მუჰთარლი არც ერთში არ ფიქსირდება. გამოძიების მიმდინარეობისას, მინისტრის გადაწყვეტილებით, უფლებამოსილება შეუჩერდა სასაზღვრო პოლიციის უფროს დავით ნიკოლაიშვილსა და უსაფრთხოების სამსახურის კონტრდაზვერვის დეპარტამენტის დირექტორ ოთარ კუპრაშვილს. რა ვერსიას იზიარებს გამოძიება და რაზე მიანიშნებს მინისტრის საკადრო გადაწყვეტილება, ექსპერტი მამუკა არეშიძე საუბრობს:
- სასაზღვრო პოლიციის ხელმძღვანელისა და კონტრდაზვერვის დეპარტამენტის დირექტორის დროებითი გათავისუფლება ხელისუფლების ერთგვარი ხარკი იყო, რომლის გადახდაც მას დასავლელი პარტნიორების ზეწოლის გამო მოუხდა. საქართველოში აკრედიტებული დიპლომატები, ევროპარლამენტარები თუ სხვა საერთაშორისო ორგანიზაციების წარმომადგენლები ყველა ფორუმსა თუ საჯარო გამოსვლაში აფიქსირებენ, რომ ქართულმა მხარემ მუჰთარლის საქმის ყველა დეტალს ფარდა უნდა ახადოს და უპასუხოს კითხვას, როგორ აღმოჩნდა ის აზერბაიჯანში? ოთარ კუპრაშვილი დემონსტრაციულად გაწირეს – შესაძლოა, სულ სხვა იყოს ამ საქმეში დამნაშავე, მაგრამ თუნდაც კონტრდაზვერვის ხელმძღვანელი რომ ყოფილიყო ჩართული, ის გადაწყვეტილებას საკუთარი ინიციატივით მაინც ვერ მიიღებდა.
ხელისუფლება მძიმე ვითარებაშია – მუჰთარლის მსგავსი საქმე საქართველოს არასოდეს ჰქონია, ბევრჯერ გადაგვიცია სხვა სახელმწიფოებისთვის დანაშაულში ბრალდებული დევნილები, მათ შორის, საპატიმროში მყოფი პირებიც, თუმცა, ადამიანის გატაცების ბრალდება დღის წესრიგში არასოდეს დამდგარა. ვინც ეს საქმე დაგეგმა, კარგად იცოდა, რომ მუჰთარლის აზერბაიჯანული მხარისთვის გადაცემით შედეგს ვერ მიიღებდა, რადგან არა მხოლოდ ქვეყანაში არსებული ორგანიზაციები, დასავლეთიც ყველა შესაძლო მექანიზმით ჩაერთვებოდა პროცესში. აზერბაიჯანიდან გამოქცეულ ამ ჯგუფს მჭიდრო კავშირი აქვს როგორც ევროსაბჭოსთან, ისე სხვა გავლენიან ორგანიზაციებთან, ამიტომაც ვიღაცამ სწრაფი შედეგის მისაღებად სპეცოპერაციის დაგეგმვა გადაწყვიტა. ვინ შეასრულა სპეცოპერაცია, ადრე თუ გვიან გაირკვევა.
- კონტრდაზვერვის ხელმძღვანელის დროებითი გათავისუფლება ხომ არ მიანიშნებს, რომ გამოძიება აზერბაიჯანული სპეცსამსახურების მონაწილეობის ვერსიას ამუშავებს, რადგან სწორედ ის იყო პასუხისმგებელი, ქვეყანაში უცხო სახელმწიფოს სპეცსამსახურების მოქმედების შესახებ ინფორმაცია ჰქონოდა, და თუ ეს ვერსია მართლაც გამოიკვეთა, რა სამართლებრივი მექანიზმები უნდა აამოქმედოს სტრატეგიულად მნიშვნელოვანი სახელმწიფოს წინააღმდეგ?
- არ გამოვრიცხავ, მუჰთარლის ქვეყნიდან გაყვანის სპეცოპერაცია საქართველოს მოქალაქეებმა შეასრულეს, რომლებიც, შესაძლოა, აზერბაიჯანის სპეცსამსახურებთან მჭიდრო კავშირში არიან. თუ საქართველოს მოქალაქეების მონაწილეობა დადასტურდა, ისინი მკაცრად უნდა დაისაჯონ. თუმცა, თუ გამოძიებით დადგინდა, რომ უშუალოდ აზერბაიჯანის სპეცსამსახურებმა გაიტაცეს აფგან მუჰთარლი, რა ღონისძიებებს უნდა მიმართოს საქართველოს ხელისუფლებამ, რთული სათქმელია, დღეს დიპლომატიური სკანდალი, ფაქტია, ხელისუფლებას არ აწყობს. პირადად მე მუჰთარლის საქართველოდან გაყვანაში აზერბაიჯანის სპეცსამსახურების უშუალო მონაწილეობას გამოვრიცხავ. შესაძლოა, სპეცოპერაციაში საქართველოს გარკვეული უწყების ქვედა ეშელონები მონაწილეობდნენ.
——–
ირაკლი სესიაშვილი, თავდაცვისა და უშიშროების კომიტეტის თავმჯდომარე:
- გიორგი მღებრიშვილმა აბსოლუტურად სამართლიანი გადაწყვეტილება მიიღო. მუჰთარლის ჩვენებებიდან გამომდინარე, ვუშვებთ ვარაუდს, რომ ის თბილისიდან გაიტაცეს, თუმცა, ეს არ ნიშნავს, რომ გამოძიებამაც იგივე ვერსია გამოკვეთა.
- განსხვავებულად აფასებენ საგამოძიებო პროცესს მუჰთარლის ადვოკატი და მეუღლე. არ ფიქრობთ, რომ პროცესი გაჭიანურდა? საეჭვოა ისიც, თუ როგორ მოხდა, რომ თბილისის ცენტრალურ ნაწილში ვერც ერთმა ვიდეოკამერამ ვერ დააფიქსირა მუჰთარლის გადაადგილება…
- ადვოკატის ვალდებულებაა, კლიენტი ნებისმიერ ფასად დაიცვას. მთავარია, პროკურატურას დრო მივცეთ და ყველა შეკითხვას პასუხი გაეცემა. შსს-მ ორი თვის განმავლობაში ასეულობით ადამიანი დაჰკითხა, ასეული საათის ვიდეოფირის შესწავლა მიანიშნებს, რომ უწყება 24-საათიან რეჟიმში მუშაობდა.
„კვირის პალიტრა“, 24 ივლისი, 2017 წელი
ინტერვიუ სოზარ სუბართან: „თურქული მხარე გვაძლევს ასპროცენტიან გარანტიას, რომ მუსტაფა ჩაბუქი თანამედროვე სტანდარტის ციხეში იქნება“ // კახა გოგოლაშვილი: „საქართველომ მძიმე მდგომარეობაში ჩაიგდო თავი“
რუსუდან შელია
თურქეთის მხარის მოთხოვნით, საქართველოში 24 მაისს დაკავებულ მუსტაფა ემრე ჩაბუქსა და მის ოჯახს ლტოლვილის სტატუსი არ მიენიჭა – ახლა ის წინასაექსტრადიციო სამთვიან პატიმრობაშია და გადაწყვეტილებას ელოდება. გადასცემს თუ არა ხელისუფლება დემირელის სკოლის მენეჯერს თურქეთს მაშინ, როდესაც არასამთავრობო ორგანიზაციები და ევროპარლამენტის წევრები „ქართულ ოცნებას“ მისი უფლებების დაცვისკენ მოუწოდებენ.
„კვირის პალიტრას“ დევნილთა და განსახლების მინისტრი სოზარ სუბარი ესაუბრა:
- მუსტაფა ჩაბუქის საქმის განხილვა, დიდი ალბათობით, სასამართლოში გაგრძელდება – ეს წმინდა სამართლებრივი პროცედურებია და მას პოლიტიკასთან კავშირი არა აქვს. გასაგებია, რომ დაცვის მხარეს უფლება აქვს, მისთვის სასურველი განცხადებები გაავრცელოს, მათ შორის, პოლიტიკურ ფაქტორზეც, თუმცა, არ მესმის, ე.წ. მესამე ძალები რატომ ცდილობენ სამინისტროს თანამშრომლებზე გავლენის მოხდენას?! ეს არ მოხდება!
მით უმეტეს, რომ ლტოლვილის სტატუსს კავშირი არა აქვს ექსტრადიციასთან.
- ლტოლვილის სტატუსის მინიჭებით ექსტრადირების პროცედურა შეჩერდებოდა, თანაც, თქვენ რასაც ზეწოლას უწოდებთ, ევროპარლამენტის წევრები კანონის უზენაესობის დაცვად აფასებენ, ამბობენ, რომ ამ მხრივ თურქეთის მოქალაქეებს საქართველოში პრობლემები ექმნებათ…
- გასაგებია, რომ ლტოლვილის სტატუსი ექსტრადიციას შეაჩერებს, თუმცა, უარის თქმა დაუყოვნებლივ ექსტრადირებას არ ნიშნავს. გადაწყვეტილება სხვა უწყებებმა – იუსტიციის სამინისტრომ და პროკურატურამ უნდა მიიღონ. ლტოლვილის სტატუსის მინიჭებისთვის აუცილებელია, განისაზღვროს, აკმაყოფილებს თუ არა პირი გაეროს ლტოლვილთა კონვენციით ჩამოყალიბებულ კრიტერიუმს, მაგალითად, დევნიან თუ არა პოლიტიკურად, რელიგიურად ან რასობრივად. თუ მსგავსი ფაქტები არ ფიქსირდება, პირი ლტოლვილის სტატუსს ვერ მიიღებს. მეორე მხარეა ექსტრადირებისთვის აუცილებელი მასალები – ჩაბუქის თურქეთში ექსტრადირებისთვის სისხლის სამართლის ისეთი მტკიცებულებები უნდა არსებობდეს, რომლებიც დანაშაულში მისი მხილებისთვის საკმარისი იქნება… სტატუსის მინიჭებაზე უარის თქმის შემდეგ საკითხი სასამართლო წესით განხილვას ექვემდებარება. მისი დასრულების შემდეგაც იხსნება გზა ექსტრადიციისთვის.
- იქმნება შთაბეჭდილება, რომ ქართული მხარე ცდილობს, პასუხისმგებლობა მოიხსნას და გააჭიანუროს პროცესი. არის თუ არა ხელისუფლება ჩიხში თურქული მხარის ზეწოლასა და ევროპარლამენტარების გაფრთხილებებს შორის?
- თურქეთი ჩვენი მეგობარი სახელმწიფოა, ამიტომ ზეწოლაზე ლაპარაკი ზედმეტია. როდესაც მხარე ითხოვს მეორე ქვეყანაში შეფარებული პირის დაკავებას, თანამშრომლობა უნდა შედგეს. თურქული მხარე ამბობს, რომ მუსტაფა ჩაბუქს დანაშაულში მიუძღვის ბრალი. ხომ ფაქტია, რომ მასშტაბური დანაშაული მართლაც მოხდა, რომელსაც 300-მდე კაცი ემსხვერპლა?
- ისიც ხომ ფაქტია, რომ თურქეთში გადატრიალების მცდელობას ერდოღანის ოპონენტების დაკავების სერია მოჰყვა… როგორ უნდა გაარკვიოთ, საქართველოში მოქმედი მენეჯერის შესაძლო ბრალეულობა ამბოხების საქმეში, როდესაც მასალები მხოლოდ თურქულმა მხარემ უნდა მოგაწოდოთ და თქვენ გადამოწმების ბერკეტი არ გაგაჩნიათ?
- საქართველო შეისწავლის ამ დოკუმენტებს და გაარკვევს, მიუძღვის თუ არა წვლილი დანაშაულში, რაც სახელმწიფო გადატრიალების მცდელობაში გამოიხატა.
- მუსტაფა ჩაბუქის ოჯახის წევრები მუქარის გამო დაცვას ითხოვენ. გრძნობს თუ არა ხელისუფლება მათ წინაშე პასუხისმგებლობას?
- ოჯახი აცხადებს, რომ მუქარის წერილი სოციალურ ქსელში მიიღეს, თუმცა, ვინ ემუქრება და რა მიზნით, ინფორმაცია არ არსებობს. თუ გაირკვა, რომ საფრთხე არსებობს, დაცვა დაენიშნებათ. ისე, რაც სოციალურ ქსელში მუქარები იბეჭდება, ყველამ დაცვა რომ მოითხოვოს, ამას დიდი ქვეყნის სპეცსამსახურების რესურსიც კი არ ეყოფა.
- მუსტაფა ჩაბუქის ოჯახის წევრების განცხადებას არასერიოზულად აღიქვამთ?
- საზოგადოებაზე მგრძნობიარე თემებით ხდება აპელირება და თამაში. მათ შორის, იმაზეც, რომ მუსტაფა ჩაბუქის ოჯახის წევრებსაც არ მივანიჭეთ ლტოლვილის სტატუსი. ამ შემთხვევაშიც არგუმენტი გვქონდა – ოჯახის განუყოფლობის პრინციპიდან გამომდინარე, თუ მუსტაფა ჩაბუქს არ მივანიჭეთ სტატუსი, მისი ოჯახის წევრებსაც ვერ მივანიჭებდით. ოჯახის წევრების წინააღმდეგ სამართლებრივი დევნა არ არსებობს. მათ უფლება აქვთ, დარჩნენ საქართველოში ან სხვაგან გაემგზავრონ…
- ქართულ მხარეს აქვს საერთაშორისო ვალდებულება – თუ სხვა სახელმწიფოს საპატიმროებში წამების ფაქტები ფიქსირდება, მის ტერიტორიაზე მყოფი, თუნდაც დანაშაულში ეჭვმიტანილი პირი ექსტრადაციას არ უნდა დაუქვემდებაროს. რა ტიპის გარანტიები მიიღეთ, რომ ექსტრადირების შემთხვევაში მუსტაფა ჩაბუქი თურქეთის საპატიმროში უსაფრთხოდ იქნება?
- თურქული მხარე გვაძლევს ასპროცენტიან გარანტიას, რომ ის თანამედროვე სტანდარტის საპატიმროში იქნება და მისი მონახულება შეუზღუდავად შეეძლება საქართველოს კონსულს…
- ევროკავშირში თურქეთის გაწევრება გაურკვეველი პერსპექტივით გადაიდო. „ამნესტი ინტერნეიშენალისა“ და „ჰუმან რაითს ვოჩის“ ანგარიშებით, საპატიმროებში პოლიცია პატიმრებს ემუქრება გაუპატიურებით, ფიზიკურად და სიტყვიერად შეურაცხყოფს. გადატრიალების მცდელობაში მსჯავრდადებულების 23% გაუპატიურების, 77% კი სხვა ტიპის სექსუალური ზეწოლის მსხვერპლია...
- თურქეთის საპატიმროებზე გასულ წელს კითხვები გაჩნდა, თუმცა, 2016 წლის ბოლოს აშშ-ის სახელმწიფო დეპარტამენტის, ბრიტანეთის საშინაო ოფისისა და წამების საკითხებში გაეროს დეპარტამენტის მოხსენებაში პროგრესზეა საუბარი.
- სტატისტიკა თუ არსებობს, მეზობელი ქვეყნების რამდენ მოქალაქეს არ მიანიჭეთ ლტოლვილის სტატუსი და რა მიზეზით?
- აზერბაიჯანიდან 19 მოთხოვნა შემოვიდა, რომელთაგან ოთხს უარი ვუთხარით, კრიმინალური საქმე გახლდათ. მათ აზერბაიჯანულ ციხეში სასჯელის მოხდა არ სურდათ. ერთს სტატუსი დაუკმაყოფილდა, რამდენიმემ თავად განაცხადა უარი, რადგან გაიგეს, რომ საქართველოში ლტოლვილის სტატუსის მინიჭების შემდეგ, მაგალითად, გერმანიაში ვერ გაემგზავრებოდნენ, დანარჩენის განხილვა ახლაც მიმდინარეობს. რაც შეეხება თურქეთიდან შემოსულ განცხდებებს, არ მახსენდება საქმე, რომელიც კრიმინალურ დევნას არ უკავშირდებოდა. ბუნებრივია, ასეთ ადამიანებს ლტოლვილის სტატუსს ვერ მივანიჭებთ.
————
კახა გოგოლაშვილი, ექსპერტი:
- ნებისმიერი ტიპის სახელმწიფოსთან უნდა გვქონდეს პრინციპები, რომელთაც არასოდეს დავთმობთ. დიპლომატია კარგია, მაგრამ მას ნებისმიერი მთავრობის შეცდომაში შეყვანა შეუძლია, თანაც პრინციპი – “მიზანი ამართლებს საშუალებას”, თანამედროვე პოლიტიკაში არ ამართლებს. სახელმწიფო ინტერესების დაცვის გარეშე ქვეყნის იმიჯი იმდენად ზარალდება, რომ ყოველგვარი პერსპექტივის შანსს კლავს. ქართულმა მხარემ უნდა გამიჯნოს მეზობელი ქვეყნისა და საკუთარი სახელმწიფოებრივი ინტერესები. რთულია ხისტი მოქმედება – თურქეთი უზარმაზარი სახელმწიფო და ჩვენი სტრატეგიული პარტნიორია, თუმცა, საქართველომ უპრინციპობით ბევრად მძიმე მდგომარეობაში ჩაიგდო თავი. ხელისუფლების უპრინციპობა ჯერ კიდევ 2012 წელს გამოჩნდა, როდესაც რუსეთის აგენტები პოლიტპატიმრების სტატუსით გაათავისუფლეს, რუსეთის გავლენითვე გაათავისუფლეს ოსი ტერორისტებიც… ოთხოზორიას საქმეში ქართულმა მხარემ დიპლომატიურ ომზეც კი უარი განაცხადა. ამ ყველაფერს ემატება აფგან მუჰთარლისა და მუსტაფა ჩაბუქის საქმე, რაც აჩენს საფრთხეს, რომ პრინციპული სახელმწიფოს იმიჯი და შესაბამისად, საერთაშორისო მხარდაჭერა დავკარგოთ…
დიპლომატია დონ-კიხოტობა არ არის. თუ საეჭვო მოთხოვნით შენს ტერიტორიაზე მყოფ პირს არ გადასცემ, ხარჯის გაწევა მოგიწევს, თუმცა, ბევრად დიდ მოგებას მიიღებ – პრინციპული სახელმწიფოს სახეს გამოავლენ. თუ მუსტაფა ჩაბუქის ექსტრადირება მოხდება, თურქეთს ბევრად მეტი მოთხოვნა გაუჩნდება საქართველოსთან, და თუ უარს მიიღებს, თურქული მხარე ჩათვლის, რომ საქართველომ პრიორიტეტები შეცვალა, რადგან თუ თავიდანვე შეათანხმა თამაშის წესები და ურთიერთგაგების პოლიტიკა, მის ცვლილებას საქართველოს არავინ აპატიებს.
„კვირის პალიტრა“, 24 ივლისი, 2017 წელი
ძეგლთა ღაღადი
ქრისტიანული და ისლამური ძეგლების ბედი თურქეთსა და საქართველოში
ნინო ბურჭულაძე
არის თუ არა დაცული ძეგლები საქართველოში და რა ელის ქართულ კულტურულ მემკვიდრეობას უცხო მიწაზე, ამ საკითხებზე კულტურული მემკვიდრეობის დაცვის ეროვნული სააგენტოს გენერალური დირექტორი ნიკოლოზ ანთიძე გვესაუბრა.
——–
საქართველოში კულტურული მემკვიდრეობის სტატუსის მქონე ასამდე ისლამური ძეგლია. მათ შორის არის XVIII-XIX საუკუნის დასაწყისის მავზოლეუმები ქვემო ქართლში – აზერბაიჯანული მემკვიდრეობა, აგრეთვე სამცხე-ჯავახეთში საინტერესოდ მოხატული მეჩეთები ზიკილიასა და ოთაში, აჭარაში ლაზების მიერ აგებული ჯამეები, რომელთა უმრავლესობა ხელოვნების ნიმუშია. იგეგმება ჭიკაძეების ჯამეს და ზიკილიას მეჩეთის რეაბილიტაცია.
მოხეს თასატეხი
ადიგენის მუნიციპალიტეტში მდებარე სოფელ მოხეში არსებული პრობლემის არსი ამგვარია: მუსლიმები ამბობენ, ამ ადგილზე იყო მუსლიმური მეჩეთის ნაშთიო, ქრისტიანები კი აცხადებენ, მეჩეთი ნაეკლესიარზე აიგო ეკლესიის ქვებითო. მხოლოდ ქვების იდენტიფიცირებით ვერ ხერხდება იმის დადგენა, ოდესღაც აქ რომელი რელიგიის საკულტო ნაგებობა იდგა. პროცესში აქტიურად ვიყავი ჩართული. რელიგიის საქმეთა სამმართველოსთან ერთად კომისიის სხდომებს ვესწრებოდი. ბოლოს მიღებული იქნა გადაწყვეტილება, რადგან მუსლიმებს არ ჰქონდათ სალოცავი ადგილი, სახელმწიფომ მიმდებარედ მიწა შეისყიდა, სადაც აშენდება მეჩეთი, ხოლო თავად ნანგრევს მიენიჭა სადავო ნაგებობის კულტურული მემკვიდრეობის ძეგლის სტატუსი, რაც იმას ნიშნავს, რომ მომავალში მაინც მოხდეს ქვების იდენტიფიცირება, მანამდე კი სადავო ადგილზე გაიხსნას რელიგიის ან ტოლერანტობის მუზეუმი, სადაც კარგად იქნება წარმოჩენილი საქართველოში ტოლერანტობის თემები.
კუმურდო
კუმურდოს ტაძარი 964 წელს არის აშენებული აფხაზთა მეფის, ლეონის დროს, არქიტექტორ საკოცარის მიერ. ამ არქიტექტორის სხვა ძეგლები სამეცნიერო წრეებისთვის ცნობილი არ არის. კუმურდოს ტაძარი ამჟამად უგუმბათოდაა დარჩენილი. კუმურდოში ძირითადად სომეხი ეროვნების მოსახლეობა ცხოვრობს და გარკვეული ჯგუფები კუმურდოს ტაძრის მონახულების მსურველთ აგრესიულად ხვდებოდნენ – აქ რა გინდათო.
ვმსჯელობდით, როგორ გადაგვერჩინა ტაძარი და გადავწყვიტეთ, ქვეყნისთვის უმნიშვნელოვანესი ძეგლის რესტავრაცია დაგვეწყო. რა თქმა უნდა, გარკვეულ პირთა ჯგუფების პროვოკაციები მრავლად იყო. სცადეს, კუმურდოს ტაძრის ეზოში დაედგათ მონოფიზიტური ძეგლებისთვის დამახასიათებელი ქვაჯვარი. მოსახლეობას ავუხსენით, რომ ეს გამორიცხული იყო.
ამჟამად უნდა დასრულდეს ტაძრის რეაბილიტაცია, იგეგმება ეზოს კეთილმოწყობაც, არქეოლოგიური გათხრების დროს ეზოში აღმოჩნდა ტყვიანასროლი თავის ქალები, რომლებიც, სავარაუდოდ, საბჭოთა პერიოდის დასაწყისში დახვრეტილ ადამიანებს ეკუთვნოდათ. სარესტავრაციო სამუშაოების დამთავრების შემდეგ ტაძრის გარეთ შეირჩევა ადგილი, სადაც მოხდება მათი გადასვენება და გაკეთდება შესაბამისი ინფორმაცია.
მუცო
მუცო დუშეთის მუნიციპალიტეტის სოფელია. მიმდინარე წელს მთავრდება მუცოს სარეაბილიტაციო სამუშაოები, ის სრულად იქნება აღდგენილი ისტორიული, ავთენტური ტექნოლოგიით. მუცო გამოცხადდა მუზეუმ-ნაკრძალად. მისი დირექტორი გახდა ნუგზარ დაიაური. ამის წყალობით, მისი ნათესავების სამმა ოჯახმა უკვე მეორედ გამოიზამთრა მუცოში. სააგენტოს თხოვნით, ენერგეტიკის სამინისტრომ ააშენა ჰიდროელექტროსადგური, მუცოს დღეს აქვს ავტონომიური ელექტრომომარაგება და სატელეფონო კავშირი.
კომუნისტების დროს შატილის კოშკების აღდგენაში არასწორი ჩარევა მოხდა, რის გამოც ზოგიერთი კოშკი არამდგრადი გახდა. კედლის ჩამონგრევის მიზეზი გახდა მეზობელი კოშკის საწვეთური, რომელიც კოშკის საძირკველში ჩადიოდა. ეს, რეალურად ადგილობრივთა უყურადღებობის და დაუდევრობის ბრალია.
ფორსმაჟორული სიტუაციიდან გამომდინარე, სააგენტომ სწრაფად შეძლო ფინანსების მობილიზაცია. მუშავდება პროექტი, რათა გამოცხადდეს ტენდერი კოშკის აღდგენაზე. აღდგენა მოხდება ავთენტური მასალით. თუ ეს სასწრაფოდ არ გაკეთდა, შეიძლება მივიღოთ დომინოს პრინციპი და გვერდზე მდგომი კოშკებიც ჩაინგრეს.
ოშკი
2007 წელს დაიწყო მოლაპარაკება თურქეთთან, რათა ზიარპრინციპით მომხდარიყო კულტურული მემკვიდრეობის რეაბილიტაცია. ჩვენ წარვადგინეთ ოშკი, იშხანი და ხანძთა (დაზიანების ხარისხიდან გამომდინარე), ხოლო მათი მხრიდან – აჰმედიეს მეჩეთი (რაბათი) და აზიზიეს მეჩეთი, რაც შემდგომში მოლაპარაკების ჩაშლის მიზეზი გახდა. შეთანხმებაზე ხელისმოწერას აღარაფერი უკლდა, როცა 2008 წელს ქართულმა მხარემ მოლაპარაკება შეაჩერა. მიზეზი აზიზიეს მეჩეთის მშენებლობა იყო. მოგვიანებით, 2010-2011 წლებში შევეცადეთ საქმის მოგვარებას, მაგრამ პროცესი წინ ვერ წავიდა.
2013 წელს თურქეთმა იშხანის რეაბილიტაცია დაიწყო. მუშაობის პერიოდში იყო რიგი დარღვევებისა. სააგენტოს წინა ხელმძღვანელმა მერაბ ბოჭოიძემ მოახერხა, ორჯერ ჩასულიყო ჯგუფი თურქეთში, რათა სამუდამოდ არ გაგვქცეოდა რეაბილიტაციის პროცესის მართვის სადავეები. სამწუხაროდ, რაღაცების გამოსწორება ვერ მოხერხდა, დღემდე გვაქვს კითხვები. 2014 წელს, როდესაც მე დავინიშნე სააგენტოს ხელმძღვანელად, კვლავ ვცადეთ მოლაპარაკების პროცესის გაღვივება, კულტურის მინისტრი მიხეილ გიორგაძე შეხვდა თავის კოლეგას. ჩვენ განვაცხადეთ, რომ ახალმშენებლობას კულტურულ მემკვიდრეობასთან კავშირი არ ჰქონდა, ამიტომ აზიზიეს მეჩეთის მშენებლობაზე საუბარი ჩვენს კომპეტენციაში არ შედიოდა. ამ ტიპის განცხადებები მერეც არაერთხელ გავაკეთეთ, რამაც შედეგი გამოიღო და ახლა 2017 წლის მაისში დადებული ხელშეკრულებით აზიზიესთან დაკავშირებულ ვალდებულებებზე საუბარი არ არის.
ხელშეკრულების თანახმად, ჩვენ თურქეთის ტერიტორიაზე მიმდინარე სარესტავრაციო სამუშაოებში ვიქნებით ჩართული, ხოლო თურქული მხარე – საქართველოს ტერიტორიაზე მათი ძეგლების სარესტავრაციო სამუშაოებში. ჩვენ შევთავაზეთ თურქულ მხარეს, ბაგრატის ძალოვანი ხარაჩოს გადატანა თურქეთში (ბაგრატის პარამეტრები ემთხვევა ოშკის პარამეტრებს). ამისთვის ხარაჩო ქუთაისიდან ახალციხეშიც კი ჩავიტანეთ. ხარაჩო შეაკავებდა ოშკის გუმბათის ჩამოქცევას და კედლის გადახრას. მაშინ ეს არ გაკეთდა. მოგვიანებით, თურქულმა მხარემ ითხოვა ხარაჩოს პროექტი. ჩვენ გავუგზავნეთ, ხოლო ჩვენს ხარაჩოს აწყურის რეაბილიტაციისთვის გამოვიყენებთ.
რა ღირს კულტურული მემკვიდრეობა
მთავარი, რასაც კულტურული მემკვიდრეობა აწყდება და ეს განსაკუთრებით ურბანულ ძეგლებზე აისახება, არის კულტურული მემკვიდრეობის აუდიტის ცნება. დღეს თბილისში 2000-მდე ურბანული ძეგლია და მათ, ისევე როგორც გვერდზე მდგომ შენობას, ერთი ფასი აქვს; თუმცა, მსოფლიო პრაქტიკით, ძეგლს, მიუხედავად მდგომარეობისა და ადგილმდებარეობისა, მეტი ფასი უნდა ჰქონდეს, ასეთ შემთხვევაში მესაკუთრენი მას უფრო გაუფრთხილდებიან. კარგი იქნება, თუ ძეგლების მესაკუთრეებს გარკვეული შეღავათები დაუწესდებათ თუნდაც კომუნალურ გადასახადებზე, რაც ბევრს გაუჩენს მოტივაციას, ყურადღებით მოეკიდოს მათ. ვფიქრობ, უპასუხისმგებლოდ ხდებოდა შენობებისთვის ძეგლის სტატუსის მინიჭება, თუმცა ის ერთგვარი პრევენცია იყო, რომ დღეს ქალაქის ცენტრში გლდანის მასივი არ გვაქვს. როდესაც იქნება თბილისის გენგეგმა და სწორად იქნება გათვლილი ქალაქი ცენტრის განაშენიანება, ურბანული ძეგლების სტატუსის პრობლემაც გადაიჭრება. გვაქვს იდეა – თუ ძეგლზე ჩატარებული სამუშაოები არ შეიცავს დანაშაულის ნიშნებს და ადვილად გამოსასწორებელია, გამოცხადდეს ამნისტია – კონკრეტულ თარიღამდე ჩატარებული ეპატიოთ. ეს უნდა იყო მოტივი, რომ ამის შემდგომ ყველა უნებართვო სამუშაო დაისჯება უმკაცრესად. ამ წინადადებებზე ვმუშაობთ საპატრიარქოსთან ერთად და უახლოეს ხანში წარვუდგენთ პატრიარქს და საქართველოს მთავრობას.
„კვირის პალიტრა“, 24 ივლისი, 2017 წელი
გაზი თბილისზე მეტად რეგიონებს „შეუნთეს“
„15 დოლარით შემცირებული ტარიფით „სოკარი“ გაზს 2018 წლის პირველ აპრილამდე მოგვაწვდის, შემდეგ კი პირობები ალბათ გადაიხედება“
ემა ტუხიაშვილი
რამდენიმე დღეა, თბილისისა და რეგიონების მოსახლეობისთვის გაზის ახალი ტარიფი მოქმედებს. საქართველო ენერგეტიკის მარეგულირებელმა კომისიამ გაზგამანაწილებელ კომპანიებს ბუნებრივი აირის ახალი ტარიფი დაუდგინა, რომლის თანახმად, თბილისში სამომხმარებლო ტარიფი “ყაზტრანსგაზის” აბონენტებისთვის 46,153 თეთრი იქნება 1 კუბურ მეტრზე. რაც შეეხება რეგიონების აბონენტებს, რომელთაც “სოკარ ჯორჯია გაზი” და “საქორგაზი” აწვდით ბუნებრივ აირს, ზღვრული ტარიფი ერთ შემთხვევაში 56,940 თეთრით განისაზღვრა, ხოლო მეორე შემთხვევაში – 57,011 თეთრით. ეს ტარიფები იმოქმედებს 2018 წლის 31 დეკემბრის ჩათვლით და ამ ვადის გასვლის შემდეგ გაზის ტარიფი, შესაძლოა, კვლავ გადაიხედოს.
ეს პირველი შემთხვევაა ბოლო ათი წლის განმავლობაში, როცა თბილისის მოსახლეობისთვის ბუნებრივ აირზე სამომხმარებლო ტარიფი შეიცვალა. 2007 წელს “ყაზტრანსგაზ თბილისის” აბონენტებისთვის გაზის ტარიფი 1 კუბმ-ზე 50,62 თეთრი დადგინდა. 2013 წელს 5-თეთრიანი სუბსიდირება დაწესდა, რის შემდეგაც მოსახლეობა მოხმარებულ ბუნებრივ აირში იხდიდა 45,62 თეთრს. შესაბამისად, დღეს მოქმედი ტარიფი, რომელიც მარეგულირებელმა კომისიამ დაადგინა, 2007 წელს მიღებულ ტარიფზე 4,5 თეთრით ნაკლებია და ამიტომ მხოლოდ დაახლოებით 0,5 თეთრით აღემატება სუბსიდიის შედეგად შემცირებულს. სწორედ ნახევართეთრიანი ფასნამატით მოუწევთ თბილისის აბონენტებს გაზის ტარიფის გადახდა. ცხადია, ეს მცირე სხვაობა გაცილებით შესამჩნევი მაშინ გახდება, როცა ადგილობრივი არჩევნები გადაივლის და ზამთარში გაზის მოხმარება გაიზრდება.
რაც შეეხება რეგიონებს, მაგალითად “სოკარ ჯორჯია გაზის” აბონენტებისთვის ამ ახალი ტარიფის დადგენამდე 41 სხვადასხვა ტარიფი მოქმედებდა. ეს იმით იყო გამოწვეული, რომ თავის დროზე “სოკარმა”, მცირე გაზგამანაწილებელი კომპანიების შეძენის შემდეგ, აბონენტებს ადრინდელი ტარიფები დაუტოვა. ამჯერად “სოკარ ჯორჯია გაზის” აბონენტებს ერთიანი სამომხმარებლო ტარიფის ზედა ზღვარი პირველად დაუდგინდათ. იგივე მოხდა “საქორგაზის” შემთხვევაშიც, რომელიც აბონენტებს 10 სხვადასხვა ტარიფს ახდევინებდა. ოღონდ, თუ თბილისის მოსახლეობისთვის გაზი მხოლოდ ნახევარი თეთრით გაძვირდა, სხვადასხვა რეგიონის მცხოვრებთათვის ის 1-იდან 11 თეთრამდე გაიზარდა.
აღსანიშნავია, რომ რეგულირებად ფასებზე გაცილებით მაღალია გაზის ტარიფი, რომელსაც დერეგულირებული აბონენტები იხდიან. ამ ტარიფს გამანაწილებელი კომპანია სემეკ-ის გარეშე, საკუთარი შეხედულებით უდგენს აბონენტებს და მისი ფასი ზოგან 60 თეთრსაც აჭარბებს. დერეგულირებული ტარიფი იმდენად მაღალია, რომ რეგიონის მოსახლეობა გათბობის საშუალებად ისევ შეშას ამჯობინებს. თავის მხრივ, პრეტენზიები უჩნდება გაზგამანაწილებელ კომპანიას, რადგან გაზიფიცირებისთვის დახარჯული ინვესტიციების ამოღებას ვერ ახერხებს, რადგან ძვირ გაზს მოსახლეობა მცირე რაოდენობით მოიხმარს.
დავით მირცხულავა, ენერგეტიკის ყოფილი მინისტრი:
“დღეს მომხმარებლის 53%-ს გაზის ტარიფი დერეგულირებული აქვს ენერგეტიკის მინისტრ ალექსანდრე ხეთაგურის 10 წლის წინანდელი ბრძანებით. მათთვის ტარიფს გამანაწილებელი კომპანია განსაზღვრავს და არა მარეგულირებელი. თუ მინისტრის ბრძანება გაუქმდება, ტარიფი რეგულირებაში მოექცევა და ამ მომხმარებლებს ტარიფი შეუმცირდება. მრავალი წელიწადია მე და ჩემი კოლეგები ვითხოვთ ამ ყოვლად ალოგიკური ბრძანების გაუქმებას. წარმოუდგენელია გაზის მიწოდების დერეგულირება იმ პირობებში, როცა ქვეყანაში ერთი მონოპოლიური გაზის მომწოდებელი გვყავს. ბოლო დღეებში რამდენიმე იმედისმომცემი განცხადება მოვისმინეთ, მათ შორის მარეგულირებელი კომპანიის თავმჯდომარისგან, რომ ეს ყოვლად გაუმართლებელი ბრძანება გაუქმდება.
კიდევ ერთი საკითხი, რომელიც აუცილებლად მოსაგვარებელია და საჯარო დისკუსიების დაწყებას საჭიროებს, გაზის “სოციალური ტარიფია”. ჩემი, და არამარტო ჩემი აზრით, ის არც სოციალურია და არც სამართლიანი. როცა მოსახლეობის მხოლოდ 4% მოიხმარს სოციალური გაზის 40%-ს, ამას არ შეიძლება სამართლიანი, გონივრული “სოციალური ტარიფი” ვუწოდოთ და უნდა ვთქვათ, რომ სახელმწიფოს ხელთ არსებული აირის რესურსი ოპტიმალურად არ გამოიყენება. ეს არის ნახევარი მილიარდი კუბური მეტრი გაზი – შაჰდენიზიდან ტრანზიტის 5%, რომელსაც ვიღებთ სპეციალურ ფასად, რასაც ემატებოდა “გაზპრომის” გაზის ტრანზიტის 10%. ეს სოციალური გაზი გადაეცემა “სოკარს”, ის ადებს ფასს და აწვდის მოსახლეობას. ეს რესურსი ქვეყანამ უფრო ოპტიმალურად უნდა გამოიყენოს.
ერთადერთი ქვეყანა ვართ ევროპაში, სადაც კომერციული, ანუ ინდუსტრიული ტარიფი საყოფაცხოვრებო ტარიფს აჭარბებს. არადა, ყველგან პირიქით არის, რადგან ქვეყნებს გააზრებული აქვთ ეკონომიკის განვითარების პრიორიტეტი. ჩვენთან კომერციული ტარიფი არნახულად მაღალია, ზოგ შემთხვევაში 1 ათას კუბმ-ზე 270-280 დოლარს აღწევს. ამ პირობებში ეკონომიკის განვითარება წარმოუდგენელია. არადა, ჩვენს ქვეყანას კარგი მდებარეობა აქვს გაზის მომწოდებლების თვალსაზრისით. მცირე საცხობით დაწყებული, ქიმიური მრეწველობით დასრულებული, ყველა ბუნებრივ აირს მოიხმარს და ამ პირობებში როგორ უნდა შექმნან კონკურენტუნარიანი პროდუქტი? აქაც დერეგულირების პრობლემას ვაწყდებით. მეტი გამჭვირვალობაა აუცილებელი გაზის სექტორში“.
გია არაბიძე, ენერგეტიკოსი:
„არსებობდა მოლოდინი, რომ გაზის ტარიფი უფრო მეტად გაიზრდებოდა და, ალბათ, ასეც მოხდებოდა, რომ არა ის ხელშეკრულება, რომლითაც გაზის მიწოდების საფასური 1 ათას კუბმ-ზე 15 დოლარით შემცირდა. ეს არის, ალბათ, ხელისუფლების ძალისხმევა, რომ მომწოდებელს გაზის საფასური დაეწია. 2018 წლის 1-ლ აპრილამდე “სოკარი” გაზს სწორედ ამ შემცირებული ტარიფით მოგვაწვდის და შემდეგ მემორანდუმის პირობები, ალბათ, კვლავ გადაიხედება.
გაცილებით მაღალი იქნება ხარჯი რეგიონებში. რაც შეეხება სექტორის დერეგულირებას, გასათვალისწინებელია, რომ ის კომპანიები, რომლებიც დერეგულირებულად ადგენენ ფასს, ე.წ. სოციალურ გაზს იღებენ; ანუ მთავრობა, ფაქტობრივად, კუბმეტრობით აგროვებს გაზს, რომ შექმნას სოციალური გაზი და “დაიჭიროს” გაზის ფასი, რათა მძიმე ტვირთად არ დააწვეს მოსახლეობას. თუ დერეგულირებაზე ვსაუბრობთ, მაშინ დერეგულირება ყველა კომპონენტში უნდა მოხდეს – განაწილებაში, შესყიდვასა და ტრანსპორტირებაშიც, მაშინ ამ კომპანიებმა თავად უნდა მოიპოვონ შესასყიდი გაზი და ისე მიაწოდონ მომხმარებელს. მე, სახელმწიფომ, სიმწრით 105 დოლარზე რომ ჩამოვაყვანინე გაზის ფასი მომწოდებელს და შენ, გაზგამანაწილებელს, მოგეცი, შენ კი შენს აბონენტებზე იმაზე მეტად ყიდი, ვიდრე მარეგულირებელი აწესებს, ამას რა ჰქვია, თავად განსაჯეთ“.
„ახალი თაობა“, 24 ივლისი, 2017 წელი
ინტერვიუ ვახტანგ ძაბირაძესთან: „საპარლამენტო რესპუბლიკა კოალიციურ მთავრობას გულისხმობს“ // „საარჩევნო ბარიერი ბონუსების გარეშე 3%-მდე დასწიონ და ყველაფერი კარგად იქნება“
კონსტიტუციონალისტი, პოლიტოლოგი ვახტანგ ძაბირაძე „ახალ თაობასთან“ ინტერვიუში მიმდინარე პოლიტიკურ პროცესებზე საუბრობს.
- ბატონო ვახტანგ, საკონსტიტუციო რეფორმის პროცესში ხელისუფლებასა და ოპოზიციას შორის რაიმე სახის კონსენსუსი თუ არის მოსალოდნელი? ცნობილია, რომ შეხვედრა მიმდინარე კვირას უნდა გაიმართოს...
- მიიღწევა თუ არა კონსტიტუციური კონსენსუსი ქვეყანაში? დღეს ამ კითხვაზე პასუხის გაცემა ძალიან რთულია. როგორც წინასწარი განცხადებებიდან ჩანს, ერთი მხრივ, ხელისუფლების წარმომადგენლებისა და, მეორე მხრივ, ოპოზიციის მხრიდან გამოიკვეთა, რომ ყველაზე მნიშვნელოვანი საკითხი არის საარჩევნო სისტემა, როგორი სისტემა გვექნება, შერეული თუ პროპორციული.
- ამ საკითხზე კონსენსუსი შეუძლებელია?
- ძალიან გამიკვირდება, რომ ამ საკითხზე კონსენსუსი იქნეს მიღწეული, თუმცა, არ გამოვრიცხავ, რომ პარტიათა რაღაც ჯგუფი გამოჩნდეს, რომელმაც მიიღოს გარკვეული შეთავაზება. შეგვიძლია გავიხსენოთ რვიანის ფორმატი, რომელიც უცებ ექვსიანზე ჩამოვიდა. ეს უცხო არ არის ქართული პოლიტიკისთვის, მანამდეც არაერთხელ ყოფილა მსგავსი რამ, თუმცა რეალურ ოპოზიციურ, გავლენის მქონე ძალებთან, არა მგონია, ასეთი შეთანხმების მიღწევა მოხდეს.
- გარიგებას არ გამორიცხავთ?
- არ გამოვრიცხავ, შეიძლება მოხდეს ვიღაცებთან, მაგრამ ეს არ იქნება კონსენსუსი. ეს იქნება გარიგება პარტიებთან, მაგალითად, პოლიტიკური კოალიციის რანგში, მაგრამ ვერ ვხვდები, ასეთი გარიგება რას მისცემს იმ პარტიებს, რომ ეს ნაბიჯი გადადგან.
- თუნდაც ერთჯერადად შევიდნენ პარლამენტში დაბალი ბარიერის ფონზე...
- წინა შემთხვევებსა და დღევანდელ შემთხვევას შორის განსხვავება არის ის, რომ მაშინ არჩევნები ახლოს იყო, ახლა საპარლამენტო არჩევნებამდე 4 წელია დარჩენილი. ამ 4 წლის განმავლობაში რა მოხდება, ღმერთმა უწყის, თანაც არის ერთი მნიშვნელოვანი რამ მთელ ამ პროცესში, არასამთავრობო სექტორი ამგვარ კონსენსუსზე არ წავა.
- ხელისუფლების წარმომადგენლები ამბობენ, რომ თუ ახლა გადავალთ პროპორციულ სისტემაზე, დიდი შანსია, არჩევნებში გამარჯვებულმა ძალამ მთავრობა ვეღარ დააკომპლექტოს. ისინი ამბობენ, რომ ნაციონალურ მოძრაობასთან არ უნდათ კოალიციაში შესვლა. რამდენად არის ეს არგუმენტი არსებითი?
- საპარლამენტო რესპუბლიკა სწორედ კოალიციური მთავრობის ფორმირებას გულისხმობს. თუ ნაციონალურ მოძრაობასთან ვერ შევლენ კოალიციაში, კიდევ ერთი არჩევნები ჩატარდება, მანამდე კი ტექნიკური მთავრობა იქნება. ამაში ვერავითარ პრობლემას ვერ ვხედავ.
- ეს ხომ იქნება პოლიტიკური კრიზისი, რაზეც საუბრობს სწორედ ხელისუფლება?
- ასე ხდება ყველა დემოკრატიულ დასავლურ ქვეყანაში, სადაც არის საპარლამენტო მმართველობა და სადაც ერთი ძალა ვერ იღებს იმდენ მანდატს, რომ დამოუკიდებლად დააკომპლექტოს მთავრობა. შემდეგ იქმნება კოალიციური მთავრობა, რეალურად ასე ფორმირდება კოალიცია და ეს არ აღიქმება არც მოსყიდვად და არც გარიგებად, რადგან ყველაფერი ხდება ღიად. რა არის ამაში ცუდი?!
მაგრამ, საქმე ის არის, რომ ეს არის თამაში. ნაციონალურ მოძრაობასთან დაპირისპირებული არავისზე ნაკლებად არ ვყოფილვარ, მაგრამ მათ ნახევარი მილიონი ამომრჩეველი უჭერს მხარს. მე ეს მომწონს თუ არ მომწონს, სულ სხვა საკითხია, მაგრამ ეს არის ის რეალობა, რომელიც გვაქვს. ეს ნახევარი მილიონი არის საქართველოს მოქალაქე. მე ნაციონალურ მოძრაობასთან ვარ დაპირისპირებული და არა მის მხარდამჭერ ნახევარ მილიონ საქართველოს მოქალაქესთან.
ეს არ არის ის არგუმენტი, რომლითაც შეიძლება, ხელისუფლებამ ისაუბროს. არა მგონია, მართლაც ასეთი მიუღებელი იყოს ნაციონალური მოძრაობა მათთვის, გამომდინარე იმ ოთხწლიანი ურთიერთობიდან, რასაც ვხედავთ ნაციონალური მოძრაობის მიმართ ზოგადად. ეს არის ის არგუმენტი, რომელიც მუშაობს საზოგადოების იმ ნაწილში, რომელიც ნაციონალურ მოძრაობასთან მკვეთრად არის დაპირისპირებული, მაგრამ ამ შემთხვევაში რამდენად იმუშავებს, რთული სათქმელია, ან რატომ გადაწყვიტეს, რომ მომავალ არჩევნებში ეს ორი პარტია იქნება პარლამენტში წარმოდგენილი, ან რატომ არ აქვთ იმედი, რომ ისეთი შემადგენლობით მოვლენ, რომ მთავრობა დააკომპლექტონ?! მარტივ რამეს ვთავაზობ: საარჩევნო ბარიერი დასწიონ 3%-მდე ყოველგვარი ბონუსების გარეშე და ყველაფერი იქნება მშვენივრად, პარლამენტიც ბევრად უფრო მრავალპარტიული იქნება.
- არის ინფორმაცია, რომ ხელისუფლება აპირებს 3%-იანი ბარიერის დაწევას და საარჩევნო ბლოკების დათმობას, სწორედ იმიტომ, რომ პოლიტიკური პროცესი პარლამენტში შევიდეს და არა ქუჩაში…
- ბარიერის დაწევა მხოლოდ ერთჯერადად ხდება, 2020 წლის არჩევნებისთვის. ასევე ბლოკების დათმობა მოხდება ერთჯერადად. 2024 წელს თუ 3%-იანი ბარიერი დარჩება და თან პროპორციული სისტემა შემოვა, ასევე იქნება ბლოკები. ეს პრობლემას შექმნის. თუ კვლავ 5%-იანი ბარიერი დაბრუნდება და ბლოკებიც აიკრძალება, მაგრამ პროპორციული სისტემა შემოვა, ეს იქნება ის, რომ კვლავ შეინარჩუნებს ხელისუფლება ძალაუფლებას, არანაირი განსხვავება არ იქნება. ეს ხომ არ არის პირველი, ამას აკეთებდა მოქალაქეთა კავშირი, რასაც მოჰყვა რევოლუცია, შემდეგ – „ნაციონალური მოძრაობა“, მაგრამ, როგორ დაამთავრა, ვნახეთ და ახლა ამას აკეთებს „ქართული ოცნება“. მიკვირს რატომ არ უწევს ის ანგარიშს იმ პოლიტიკურ გამოცდილებას, რომელიც წინ უდევს.
„ახალი თაობა“, 24 ივლისი, 2017 წელი
აღიძვრება თუ არა საქმე მეუფე პეტრეს წინააღმდეგ
ინტერვიუ მიხეილ რამიშვილთან: „არაფერი არ არის გამორიცხული“ // „სოსო ოხანაშვილი თანახმაა, სასამართლოს ჩვენება სკაიპის მეშვეობით მისცეს“
ციანიდის საქმეზე შესაძლოა ახალი სკანდალი აგორდეს. ჭყონდიდელი მიტროპოლიტი მეუფე პეტრე არ გამორიცხავს, რომ მის წინააღმდეგ სისხლის სამართლის საქმე აღძრან. მეუფე პეტრეს აზრს იზიარებს მამა გიორგი მამალაძის ერთ-ერთი ადვოკატი მიხეილ რამიშვილი. მისი თქმით, გამორიცხული არაფერი არ არის. ადვოკატი ასევე ადასტურებს მეუფე პეტრეს განცხადებას იმის შესახებ, რომ დაკავების მომენტში დეკანოზ გიორგი მამალაძეს მეუფე დიმიტრისა და სოსო ოხანაშვილის წინააღმდეგ ჩვენების მიცემას აიძულებდნენ.
რატომ არ რეაგირებს პროკურატურა მეუფე პეტრესთვის გაგზავნილ მუქარის შემცველ გზავნილზე, რა ჩვენება მისცა გამოძიებას ბათუმისა და ლაზეთის ეპისკოპოსმა, რა განცხადება გააკეთა მეუფე იაკობმა სასამართლოზე, რატომ არ სურს პროკურატურას სოსო ოხანაშვილის დაკითხვა, რით ემუქრებოდა ადვოკატებს საგამოძიებო უწყება, როდის დაკითხავენ ირაკლი ფირცხალავას? ამის შესახებ „ახალ თაობას“ ადვოკატი მიხეილ რამიშვილი ესაუბრება.
- მეუფე პეტრემ რუსთავი 2-ის ეთერში განაცხადა, რომ დაკავებისთანავე მამა გიორგი მამალაძეს სთხოვდნენ, პატრიარქის ძმისშვილის, მეუფე დიმიტრისა და დაცვის უფროს სოსო ოხანაშვილის წინააღმდეგ ჩვენება მიეცა. ამ თემაზე ადრე ადვოკატებიც საუბრობდით. დამატებით შეგიძლიათ ამაზე რამის თქმა?
- გამომძიებლები საოცრებებს ყვებიან იმის თაობაზე, რომ დეკანოზი გიორგი მამალაძე კანონის სრული დაცვით დააკავეს, რაც დიდი სიცრუე და სისულელე გახლავთ.
მამა გიორგის დაკავებისას არც მისი უფლებები გააცნეს და არც ბარგის ჩხრეკას დაასწრეს. მამაო მანქანაში ძალის გამოყენებით ჩასვეს. ეს პირები მას გზაში ეუბნებოდნენ, აღიარე, რომ პატრიარქის მოსაკლავად მიდიოდიო. ამის გარდა, მისგან ძალიან მკაცრად და კატეგორიულად ითხოვდნენ, რომ თანამზრახველებად მეუფე დიმიტრი და სოსო ოხანაშვილი დაესახელებინა. ეს მოთხოვნა მას შემდეგშიც წაუყენეს. დაკითხვისას ამაზე რამდენჯერმე იყო საუბარი. ამ ამბავში საინტერესოა მთავარი მოწმის ჩვენებებიც. წინასწარ გამოძიებაში ირაკლი მამალაძეს ექვსი თუ შვიდი ჩვენება აქვს მიცემული. ის ძალიან ინტენსიურად მიდიოდა იმ პირებისკენ, რომელთა დასახელებასაც პროკურატურა მამაოსგან ითხოვდა. ჩვენებებში ირაკლი მამალაძე ამბობს, რომ, დიდი ვარაუდით, მამაოს თანამზრახველები იქნებოდნენ მეუფე დიმიტრი და სოსო ოხანაშვილი. ამათ ხომ ჩახვეული აქვთ ფრაზები – ჩვენ და ისინი. ჰოდა, ახლა გამოძიება ეძებს თანამზრახველებს. გამოძიება კი „მაღალპროფესიონალურად“ მიმდინარეობს, 6 თვეა, იძიებენ და ვერაფერი გამოიძიეს. მათ არათუ ის ვერ გაიგეს, ვინ არიან ჩვენ და ისინი, არამედ, ისიც ვერ გაარკვიეს, თუ სად იყიდა მამაომ ციანიდი. ამას ვერ გაარკვევენ იმიტომ, რომ დეკანოზს ციანიდი არ უყიდია.
- მეუფე პეტრე მის წინააღმდეგ საქმის აღძვრას არ გამორიცხავს. თქვენი აზრით. ასეთი რამე შესაძლებელია?
- იქიდან გამომდინარე თუ ვიმსჯელებთ, რაც დღეს ქვეყანაში ხდება, არაფერი გამორიცხული არ არის. მას იმის გამო ედავებიან, რატომ მოინახულე დაკავებული დეკანოზიო. მეუფე პეტრემდე მამაოსთან მეუფე ანდრია შევიდა საპყრობილეში. დეკანოზმა ჭყონდიდელ მიტროპოლიტს იგივე გაუმეორა, რაც მანამდე მეუფე ანდრიას უთხრა. ახლა ვიღაცები ისეთ სცენარს ხატავენ, რომ თითქოს მათ მამა გიორგის ჭკუა დაარიგეს და უთხრეს, გამოძიებასთან როგორ ელაპარაკა. სრული პასუხისმგებლობით მინდა გითხრათ, რომ ამის გამოცდილება არც მეუფე პეტრესა და არც მეუფე ანდრიას არ აქვთ.
ადამიანი რომ აღსარებას ჩაგაბარებს, ყველაფერს მოგიყვება და, თუ გვერდზე დაუდექი, მისნაირი გამოდიხარ. ეს არის დაშინების მცდელობა. ყველას გაჩუმებისკენ მოუწოდებენ. ჩემ მიმართაც იყო დაშინების მცდელობა. ამ საქმეში მე მამა გიორგის დაკავებიდან 10 დღის შემდეგ ჩავერთე. თავიდან მეც ის ვიცოდი, რაც მთელმა საზოგადოებამ. მეც მეგონა, რომ იგეგმებოდა მაღალი იერარქიის სასულიერო პირის მოწამვლა. საქმეს მანამდე არ მოვკიდე ხელი, სანამ მამაოს არ გავესაუბრე.
მამაოს არგუმენტების მოსმენის შემდეგ მისი დაცვა გადავწყვიტე. როგორც კი დაცვაზე თანხმობა განვაცხადე, პროკურატურის წარმომადგენელი მოვიდა ჩემთან და მომთხოვა, გაუთქმელობის ხელწერილზე მომეწერა ხელი. წინააღმდეგ შემთხვევაში, პასუხისგებაში მიცემით მემუქრებოდნენ. ამ მუქარაზე ვუპასუხე, რაც გინდა, ის გიქნია, შენ თავად არ წახვიდე ციხეში-მეთქი. ეს პროკურორები რომ გამოდიან და ამბობენ, მეუფე პეტრეს დაინტერესება აქვსო, დააკონკრეტონ, რისი ინტერესი შეიძლება ჰქონდეს მას. ერთადერთი, რაც ჭყონდიდელ მიტროპოლიტს აინტერესებს, სიმართლის დადგენაა.
- მეუფე პეტრემ განაცხადა, რომ მას ვაიბერში მიუვიდა მუქარის შემცველი გზავნილი. ეს გზავნილი მან გაასაჯაროვა, მაგრამ ამის გამოძიება არ მომხდარა. ამაზე რის თქმა შეიძლება?
- ეს გახმაურებული ამბავია, მაგრამ, რამდენადაც ვიცი, გამოძიებას ამ ფაქტზე რეაგირება არ ჰქონია. სამაგიეროდ, ირაკლი მამალაძისთვის დედის გინებაზე სასწრაფოდ დაიწყეს გამოძიება.
- ირაკლი მამალაძე ახსენეთ და მასთან დაკავშირებით ყოფილმა მაღალჩინოსანმა ირაკლი ფირცხალავამ სკანდალური ინფორმაცია გაავრცელა. დაცვის მხარე მის დაკითხვას ითხოვდით. ეს დაკითხვა ჯერ ვერ შედგა. თქვენი ინფორმაციით, დაკითხავენ მას თუ არა?
- ირაკლი ფირცხალავა აუცილებლად უნდა დაიკითხოს. ზუსტად როდის მოხდება მისი გამოკითხვა, არ ვიცი, მაგრამ ეს აუცილებლად უნდა მოხდეს. იმედი მაქვს, ეს უახლოეს მომავალში მოხდება.
- სასამართლოზე ჩვენება მისცა მეუფე დიმიტრიმაც. ამ სხდომაზე ხომ არ ყოფილა საუბარი იმაზე, რომ მას პატრიარქის წინააღმდეგ რაღაც შეთქმულების მოწყობას სდებდნენ ბრალად?
- მსგავსი არაფერი ყოფილა. მეუფე დიმიტრიმ ისაუბრა, ვინ როგორი ადამიანია, ვინ როგორი რეგალიები მიიღო. ის ცალსახად ამბობს, რომ სასულიერო პირებს შორის არანაირი დაპირისპირება არ არის. აზრთა სხვადასხვაობა კი ყველა ოჯახშია და ეს ნორმალური მოვლენა გახლავთ. აზრისა და სიტყვის თავისუფლება სწორედ განსხვავებული მოსაზრების არსებობას გულისხმობს. ერთადერთი მეუფე იაკობი იყო, რომელმაც ადვოკატებს ძალიან კატეგორიულად შემოგვხედა. ექვსი ადვოკატი ვისხედით. მეუფემ სიტყვასიტყვით ასე თქვა, ერთ-ერთის გასაგონად ვამბობ, სასამართლო პროცესები რომ დამთავრდება, მერე ვნახავ და ვასწავლი, ვის როგორ უნდა ელაპარაკოსო. მაშინვე მივხვდი, რომ ჩემზე საუბრობდა, გვარისა და სახელის დასახელება ვთხოვე, მაგრამ არ დაასახელა.
- თქვენ, მგონი, პირადად იცნობთ მეუფე იაკობს.
- მე ბევრს ვიცნობ და მეც ბევრი მიცნობს ძალიან კარგად. მეუფის განცხადება რაღაც ჭკუის სწავლების, მუქარასავით გამოვიდა.
- შეიძლება შინაურულად გითხრათ, თქვენ ხომ იცნობთ ერთმანეთს...
- შინაურულად ასე არ ითქმის. შინაურულად თქმას არც პროკურორი სჭირდება და არც მოსამართლე. ჩემი ნახვა თუ უნდა მეუფეს, არ არის პრობლემა. მერე შევთავაზე, სადაც გინდათ, მე გნახავთ-მეთქი, მაგრამ უარი მითხრა, არ მინდა შენი ნახვაო.
- მეუფე იაკობისგან სოსო ოხანაშვილზე გადავიდეთ. პროკურატურა ამბობს, რომ ის საქართველოში ჩამოსვლასა და ჩვენების მიცემას არ აპირებს, დაცვის მხარის მტკიცებით კი მისი დაკითხვა პროკურატურის ინტერესებში არ შედის...
- გიდასტურებთ, რომ პროკურატურას მისი დაკითხვა არ სურს. სასამართლო სხდომაზე, სადაც ოხანაშვილის დაკითხვა იგეგმებოდა, გამომძიებლებმა წარმოადგინეს ოქმი, სადაც ეწერა, ველაპარაკეთ ოხანაშვილის მეუღლეს და ის ამბობს, სოსო საქართველოში არ ჩამოვა და ჩვენებას არ მისცემსო. ამიტომაც პროკურატურა ითხოვდა, გამოვაქვეყნოთ ოხანაშვილის მიერ წინასწარ გამოძიებაში მიცემული ჩვენებაო. ამაზე დაცვის მხარემ ვთქვით უარი. ჩვენი გზებით შევძელით მასთან დაკავშირება. ოხანაშვილი თანახმაა, სასამართლოს ჩვენება სკაიპის მეშვეობით მისცეს. იმედია, არ გადაიფიქრებს.
- რატომ უნდა გადაიფიქროს?
- სახელმწიფო მანქანას შეუძლია, გადააფიქრებინოს. თქვენ რა, გგონიათ, რომ უკეთესი ვითარებაა ქვეყანაში? არაფერიც. ვაის გავეყარეთ და ვუის შევეყარეთ.
„ახალი თაობა“, 24 ივლისი, 2017 წელი
ინტერვიუ მამუკა გამყრელიძესთან: „ყარამანიშვილმა მითხრა, „რუსთავი-2“-ში ისევ ყველაფერი არეულიაო“ // „ნიკა გვარამია უნდა გაერკვეს, რა უნდა“
„ახალი თაობის“ კითხვებს ექსპერტი მამუკა გამყრელიძე პასუხობს.
- ბატონო მამუკა, ნიკა გვარამია ხელისუფლებას სასამართლოში უჩივის, აცხადებს, რომ ქუმსიშვილმა საგადასახადო ინფორმაციის გასაჯაროებით კანონი დაარღვია. მეორე მხრივ, ქუმსიშვილი აცხადებს, რომ ეს ინფორმაცია არანაირ საიდუმლოებას არ წარმოადგენს და არც მისი გასაჯაროებით დარღვეულა კანონი. რას იტყვით თქვენ?
- თუ საჯარო ინფორმაციაა, მისი გამოქვეყნება ალბათ შესაძლებელია, ხოლო ეს ყველაფერი რამდენად ეთიკურია, ეს მეორე საკითხია. ეს თუ არ არის საჯარო ინფორმაცია, საკმაოდ გამოცდილი იურისტია გვარამია და შეუძლია, კიდეც იჩივლოს სასამართლოში.
- განაცხადა, რომ იჩივლებს...
- თუ არ იყო საჯარო და გაასაჯაროეს, ასეთ პროცესს მოიგებს კიდეც. თუმცა, სავარაუდოდ, ასეთ სისულელეს არ გააკეთებდა ხელისუფლება და არასაჯარო ინფორმაციას არ გაასაჯაროებდა. მე იურისტი არ ვარ და ამ რეგულაციებში ვერ ვერკვევი, მაგრამ შემიძლია ერთი რამ გითხრათ, ეთიკა და კანონი კიდევ სხვადასხვა რამეა. რამდენად საჭირო იყო ამის გაკეთება, ეს სხვა საკითხია.
- ამ კუთხით მიდის ზეწოლა „რუსთავი-2“-ზე?
- „რუსთავი-2“-ზე ზეწოლა რომ მიდის, რად უნდა ამას ლაპარაკი. „რუსთავი-2“-ს რომ ნელ-ნელა შლიან, ესეც საიდუმლო არ არის. ხედავთ, რომ განახევრდა ტელევიზია.
- საკმაოდ ბევრი თანამშრომელი წავიდაო…
- დიახ, ძალიან ძლიერი ხალხი, ძლიერი შემადგენელი ნაწილი აღარ ჰყავს ამ ტელევიზიას.
- და არა მარტო ჟურნალისტებიო…
- რა თქმა უნდა. პროდაქშენის ძალიან სერიოზული ნაწილი წავიდა. წავიდა ხაბურძანია, წავიდა დემნა ჯაფარიძე, რომელიც საკმაოდ ძლიერი იყო თავის საქმეში. უძლიერესი კადრები წავიდნენ.
- გადაბირება ხდება?
- ყველაფერიც ხდება. რა თქმა უნდა, ზეწოლაც დიდია და ხელისუფლების ალგორითმიდან გასაკვირი ამაში არაფერია. სამწუხაროა, რომ ყველა ხელისუფლების მხრიდან ასე ხდება და მიმდინარეობს მედიაზე ზეწოლა. ეს ყველაფერი სერიოზულ უკუქმედებას იწვევს და, საბოლოო ჯამში, ისევ დარტყმას მიაყენებს ხელისუფლებას. დღეს არა და ხვალ ეს ყველაფერი აუცილებლად ბუმერანგივით დაუბრუნდება ხელისუფლებას. აი, ნახავთ თუ არა.
- თქვენც ფიქრობთ, რომ მიზანმიმართულ ქმედებას აქვს ადგილი იმისთვის, რომ არხი ჩაიძიროს?
- რასაკვირველია. შესაძლოა, ამ გასაჯაროებით რაღაც განსაკუთრებული დარტყმები არ ადგება არხს, მაგრამ აქ ეთიკის მომენტიც არის, გარკვეული ზეწოლაც არის. გადასარევად იციან, რომ საკმაოდ სერიოზული დაპირისპირებაა არხის მფლობელებსა და დირექციას შორის. დღეს კი ამ ყველაფრის მუსირება და პრესინგი ხდება. საბოლოო ჯამში კი ამ პროცესებით რუსთავი 2-ის განადგურება უნდათ. ამაში კი გასაკვირი არაფერი არ არის, გამომდინარე ჩვენი ხელისუფლების ხასიათიდან. ეს არასწორია. ასევე არასწორად იქცეოდა წინა ხელისუფლება. მიბრაზდებიან, რატომ ამბობ ამასო. რატომ ვამბობ და შესანიშნავად ვიცი, რაც იყო.
- რა იყო?
- რა და საშინელი პრესინგი იყო ტელევიზიებზე ნაციონალური მოძრაობის პერიოდში, განსაკუთრებით უგულავასა და ბოკერიას მხრიდან. ახლა რომ გამოდიან და იძახიან, რატომ ახორციელებ ჩვენზე ასეთ წნეხსო, რა, თქვენ რომ ახორციელებდით, კარგი იყო?!
- საგადასახადო აცხადებს, რომ გადასახადი ყველა კომპანიამ უნდა გადაიხადოს, რათა კონკურენტული გარემო იყოს. ნიკა გვარამია კი ამბობს, რომ მათ ანგარიშებს ყადაღა ადევს და ამიტომ ვერ იხდიან გადასახადებს...
- არ ვიცი, რომელ ანგარიშებს ადევს ყადაღა. ყველა ანგარიში რომ დაყადაღებული არ არის, ეს ფაქტია. საოპერაციო ანგარიშები რომ აქვთ და რაღაცნაირად ახერხებენ და ოპერირებენ, ესეც ცხადია. თუ გადასახდელი აქვთ, უნდა გადაიხადონ. თუ შემოსავალი არ ჰყოფნით, მაშინ უნდა შეამცირონ ხარჯები, მაგრამ შემოსავლებიც საკმაოდ დიდი აქვთ. თქვენ თვითონ უყურებთ ალბათ „რუსთავი-2“-ს და ხედავთ, რამდენად დიდი და მრავალრიცხოვანი რეკლამა აქვთ. მოკლედ, არც ისე მარტივად არის საქმე, როგორც ამას ნიკა გვარამია ყვება.
- თუ არ გადაიხდიან, პრობლემებიც შეექმნებათ?
- ნებისმიერ შემთხვევაში, რა სიტუაციაც არ უნდა გქონდეს, ისე უნდა გასწიო ხარჯები, რომ გადასახადის გადახდაც შეძლო და არც თავად დაზარალდე. მენეჯმენტი ეგ არის, ხოლო თუ ვერ ახერხებ მართვას, მაშინ უნდა დაუთმო სხვას და, ვინც იცის ეს საქმე, იმან მართოს.
- ნიკა გვარამია აცხადებს, რომ „რუსთავი-2“-ს ემუქრება საგადასახადო ყადაღა, ეთერის ჩაქრობა… რამდენად მიდის აქეთკენ ყველაფერი?
- უკვე რამდენჯერ მოვისმინეთ გვარამიასგან ასეთი განცხადებები. ბიჭისა და მგლის ამბისა არ იყოს, არიქა, მგელი, მგელიო და ბოლოს აღარავინ დაუჯერა.
- აღარც ნიკა გვარამიას დაუჯერებენ?
- საბოლოოდ რა იქნება, ვერ გეტყვით. მე დღეს უფრო მაწუხებს ის, რომ „საზოგადოებრივ მაუწყებელშ“ი, რომელიც ჩემი ფულიდან ფინანსდება, მრავალათასიან ჯიპებს ყიდულობს დირექცია!
- რა ხდება დღეს „საზოგადოებრივ მაუწყებელზე“?
- ხდება ის, რომ მაქსიმალურად მიმდინარეობს თავისუფალი აზრის, თავისუფალი სიტყვის ჩახშობა. „მეორე არხის“ გაუქმება იყო უდიდესი მავნებლობა! შეცდომა კი არ იყო, მავნებლობა. ეს იყო ადგილი, სადაც ყველა პარტიას, საზოგადოებრივ ორგანიზაციას, სხვადასხვა შეხედულების ადამიანს შეეძლო, გამოეხატა თავისი აზრი. მძიმე დარტყმა მიაყენეს მედიაპლურალიზმს ამით. „პირველი არხი“ ხომ საერთოდ რა დღეშია.
- რა დღეშია?
- მე ზუსტად ვიცი, შიგნით რაც ხდება, უბრალოდ, დღეს ამის ხმამაღლა ლაპარაკი არ მინდა. ერთს ვიტყვი, წინა ხელმძღვანელობის პირობებში იყო ძალიან პრორუსული განწყობები, რუსებზე არ თქვათ ცუდი, რუსებზე არ ილაპარაკოთ, ასეთი სამწუხარო პოლიტიკა იყო. მიხარია, რომ ის კაცი გაუშვეს, თუმცა, ვინ მოიყვანეს, ეს მეორე საკითხია!
- ნიკა გვარამიას მიაჩნია, რომ ეს იყო კონკურენტების სასარგებლოდ წამოწყებული თამაში და ასეა? „რუსთავი-2“-ში აქტიურად საუბრობდნენ ნიკა გვარამიას გაშვებაზე, ახლა მიჩუმდნენ. ყარამანიშვილი თქვენი მეგობარია. რა ხდება შიგნით?
- დაახლოებით ერთი კვირის წინ ველაპარაკე მფლობელს, რა ქენი, დაალაგე სიტუაცია-მეთქი, რომ ვკითხე, ვერაფერიც ვერ დავალაგე, ისევ ისე არეულია ყველაფერიო. ძალიან მტკივნეული თემაა და ამიტომ დეტალებს აღარ ჩავეძიე. ცხადია, შიგნით ისევ დაპირისპირებაა. გვარამია კი უნდა ჩამოყალიბდეს თავის განცხადებებში, ვისთვის კეთდება ეს გასაჯაროება – კონკურენტებისთვის თუ ხელისუფლებისთვის. ვინ გებრძვის, კონკურენტები თუ ხელისუფლება?! თუ ორივე ერთად?!
„ახალი თაობა“, 24 ივლისი, 2017 წელი
ინტერვიუ ირაკლი სესიაშვილთან: „რუსეთი საერთაშორისო სამართლის წესრიგიდან გამოსულია“ // „მთავარია, პროვოკაციას არ წამოვეგოთ“
ორი დღის წინ რუსეთმა კვლავ გადმოსწია და დააფიქსირა საოკუპაციო საზღვარი კასპის რაიონის სოფელ ყარაფილაში. რას ფიქრობს ხელისუფლება ამ საკითხზე? პარლამენტის თავდაცვისა და უშიშროების კომიტეტის თავმჯდომარე ირაკლი სესიაშვილი აცხადებს, რომ რუსეთი, სამწუხაროდ, არ ექვემდებარება მშვიდობიანი გზით, საერთაშორისო სამართლის ნორმებით ვითარების დარეგულირების ფორმატს, მოქმედებს აგრესიულად და პროვოკაციულად.
- ბატონო ირაკლი, მოგეხსენებათ, კასპის რაიონის სოფელ ყარაფილაში რუსებმა საოკუპაციო საზღვარი გადმოსწიეს. ხელისუფლების პოზიცია როგორია, როგორ აპირებს ის რუსეთის აგრესიის შეჩერებას?
- სამწუხაროდ, რუსეთი დიდი ხანია, გამოსულია საერთაშორისო სამართლის წესრიგიდან, მოქმედებს აგრესიულად და პროვოკაციულად, უკრაინაში ყირიმის ოკუპაცია მოახდინა, აღმოსავლეთ უკრაინის ოკუპაციას ახდენს. მანამდე კრემლმა საქართველოს ტერიტორიების ოკუპაცია მოახდინა. სამწუხაროდ, რუსეთი არ ექვემდებარება მშვიდობიანი გზით, საერთაშორისო სამართლის ნორმებით ვითარების დარეგულირების ფორმატს. ამ პროცესს ებრძვის არა მხოლოდ საქართველოს ხელისუფლება, არამედ მთელი მსოფლიო, თუმცა, სამწუხაროდ, კრემლის რუსული პოლიტიკა ადეკვატურ რეაგირებას არ ახდენს.
- რა გზით აპირებთ ამ პრობლემის მოგვარებას?
- რა გზაც ჩვენ გაგვაჩნია – დიპლომატიური, საერთაშორისო, ადგილზე სხვადასხვა სახის ფორმატით. ყველა გზას გამოვიყენებთ, რომლებსაც ვიყენებთ რუსეთის აგრესიული ქმედებების შესაჩერებლად, თუმცა, სამწუხაროდ, რუსეთი აგრესიულ ქმედებებს აგრძელებს.
- თქვენ ბრძანეთ, რომ რუსეთი მშვიდობიან ფორმატებს არ ექვემდებარება. ხომ არ დადგა დრო, სადაც რუსეთმა ამჯერად საზღვარი გადმოსწია და ხნული გააკეთა, კონკრეტულად იმ ხნულთან დავაყენოთ ჩვენი საჯარისო ნაწილები ჩვენი მიწის დასაცავად, ელემენტარულად, თუნდაც ძალის დემონსტრირება მოვახდინოთ კონკრეტულად იმ ადგილის დასაცავად, რომ ასე ადვილად საზღვარი ვეღარ გადმოსწიონ?
- ნებისმიერი ძალის დემონსტრირება არის ის ნაბიჯი, რომელიც აწყობს პროვოკატორს. რასაც რუსეთი აკეთებს, პროვოკაციისთვის არის განკუთვნილი. ჩვენ რომ დამატებით პროვოკაციის საფუძველი გავაჩინოთ, ამან შეიძლება მიგვიყვანოს ძალადობრივ დაპირისპირებამდე. ძალადობრივი დაპირისპირება შეიძლება გადაიზარდოს შეიარაღებულ კონფლიქტში. სამწუხაროდ, ჩვენ მსგავსი კონფლიქტი ვნახეთ. თუ ვინმეს იმის განცდა აქვს, რომ რუსეთსა და რუსულ შეიარაღებას უკუვაგდებთ და ძალისმიერი მეთოდებით აღვადგენთ ტერიტორიულ მთლიანობას, მას არ აქვს არსებული ვითარების სწორი ანალიზის უნარი. როცა არ გვქონდა ამის უნარი, ვნახეთ, რა შედეგიც მოიტანა.
- მაშინ ცოტა სხვა სიტუაცია იყო, საქართველოს მთავრობა შორს წავიდა, საჯარისო შენაერთები ცხინვალში შეიყვანა. მე მხოლოდ ერთი კონკრეტული ადგილის დაცვაზე ვლაპარაკობ...
- რაც სათქმელი იყო, გითხარით, მეტს ვერაფერს დავამატებ.
- ბაქო-სუფსის სამკილომეტრიან მილსადენს უკვე რუსეთი აკონტროლებს…
- ასე ნუ იტყვით, რომ რუსეთი მილსადენს აკონტროლებს. ნუ იტყვით, რომ სამკილომეტრიანი მონაკვეთია. ეს ასე არ არის. შესაბამისი სამსახურები მუშაობენ, მათ შორის, საერთაშორისო ორგანიზაციები, ამიტომ ნუ მოვახდენთ სიტუაციის დრამატიზებას.
- რუსეთის ბოლოდრონდელი ქმედებები საქართველოში _ ყარაფილაში გადმოსვლა და ნავთობსადენის კონტროლის მცდელობა ჩვენი ტერიტორიის ოკუპაციის საზღვრებს უკვე სცილდება, საერთაშორისო ორგანიზაციებისა და დიდი ქვეყნების ინტერესების კვეთა ხდება, ნავთობსადენიდან გამომდინარე, ამერიკის, ინგლისის, თურქეთის ინტერესებია. რამდენად შეიძლება დაგვეხმაროს ეს ფაქტორი ვითარების დარეგულირებაში? თუ არის რაიმე სიგნალი მათგან რუსეთის შესაჩერებლად?
- რას გულისხმობთ დახმარებაში?
- დიპლომატიური გზებით დახმარებას ვგულისხმობ…
- დიპლომატიური გზებით მუდმივად გვეხმარებიან, მუდმივად ადეკვატურ რეაგირებას ახდენენ. ახლა კონგრესი იღებს ახალ რეზოლუციას, სადაც საქართველოს ოკუპაციის წინააღმდეგ საქართველოსთვის მოხდება დამატებით დახმარების აღმოჩენა. რა ფორმითაც შეუძლია ადეკვატური დახმარება, გვეხმარება.
- ბევრს გული ეტკინა, როცა დონალდ ტრამპმა ვლადიმერ პუტინთან უკრაინის პრობლემებზე ილაპარაკა, საქართველო კი არ უხსენებია. ამჯერად კონგრესის გადაწყვეტილებაში უშუალოდ აღნიშნულია საქართველოს ტერიტორიების ოკუპაციის საკითხი?
- კონგრესის დადგენილებაში საქართველოს, უკრაინისა და მოლდოვის პრობლემებზეა ლაპარაკი...
- იმედი გაქვთ, რომ ეს შედეგს გამოიღებს?
- იმედი… ისეთ კითხვებს მისვამთ, ცოტა ბანალურად მეჩვენება ასეთი კითხვების დასმა. ყველა გადაწყვეტილებას თავისი როლი, თავისი დრო და ადგილი აქვს.
- იმის თქმა გინდათ, რომ ხელისუფლება მუშაობს?
- რა თქმა უნდა.
