„რეზონანსი“: ცივი ომი ოფიციალურად დაიწყო // პენტაგონმა რუსეთთან ურთიერთობაში თანამშრომლობიდან შეკავების რეჟიმზე გადასვლა გამოაცხადა
„რეზონანსი“: ინტერვიუ ზაალ ანჯაფარიძესთან: „პრეზიდენტმა და საპარლამენტო უმრავლესობამ გადაჭარბებით გააკრიტიკეს ერთმანეთი“
„ვერსია“: ინტერვიუ პარტია „სახელმწიფო ხალხისათვის“ თავმჯდომარე ნიკა მაჭუტაძესთან: გიორგი მარგველაშვილი საპრეზიდენტო არჩევნებში კენჭს იყრის პაატა ბურჭულაძის ყოფილი პარტიიდან?
„ვერსია“: ინტერვიუ ვახტანგ ძაბირაძესთან: „მეეჭვება, ამ კომისიამ კონსტიტუციის სრულყოფილი სურათი შექმნას“ // რატომ არის უკმაყოფილო საკონსტიტუციო კომისიის მუშაობით და რას ურჩევს ხელისუფლებას კონსტიტუციონალისტი
„რეზონანსი“: როგორი იქნება ახალი სამხედრო რეზერვი? // სპეციალისტთა უმრავლესობა თავდაცვის სამინისტროს გადაწყვეტილებას პოზიტიურად აფასებს
„ახალი თაობა“: ინტერვიუ ირაკლი ალადაშვილთან: „თუ შენს არმიას არ გადაუხდი, სხვისი არმიისთვის გადახდა მოგიწევს“ // „რეზერვი უნდა არსებობდეს. ქვეყანას გასაჭირში თავისი მოქალაქეების იმედი უნდა ჰქონდეს“
„ახალი თაობა“: ინტერვიუ ლაშა ჩხარტიშვილთან: „ბიძინა ივანიშვილმა თავის სასახლეში შეასახლოს მთავრობა, უფრო იოლად გააკონტროლებს“ // „ხელისუფლება გარემოვაჭრეების მასობრივ აყრას აპირებს“
„ახალი თაობა“: „რა მნიშვნელობა აქვს, სად დაიმარხები, პანთეონში თუ ჟორას ბოსტანში“ // საპანთეონო ვნებებმა საზოგადოებაში უარყოფითი რეაქციები გამოიწვია
„რეზონანსი“: რას შეცვლის „რუსთავი-2”-ის საკონტროლო პაკეტის ტელეკომპანიის თანამშრომლებისთვის გადაცემა?
„რეზონანსი“: როგორ შეაფასებთ ძმები ყარამანიშვილების მიერ „რუსთავი-2“-ის საკონტროლო პაკეტის ტელეკომპანიის თანამშრომლებისათვის გადაცემას? (თვალსაზრისები)
„რეზონანსი“: რატომ ითხოვს პროკურატურა დეკანოზ მამალაძის საქმეზე კიდევ ერთ თვეს // ადვოკატი: „ვერაფრით დაამტკიცებენ იმ ბრალს, რაც წაუყენეს მამა გიორგის. პროკურატურა დროის გაჭიმვას ცდილობს“
„რეზონანსი“: აფხაზეთი: კოალიციური „მთავრობა“ ან მორიგი არეულობა // სპეციალისტთა უმეტესობის ვარაუდით, აფხაზეთის „პარლამენტში“ ადგილების უმრავლესობის მოპოვებას ვერც ერთი პოლიტიკური ძალა ვერ შეძლებს
——————–
„რეზონანსი“, 25 მარტი, 2017 წელი
ცივი ომი ოფიციალურად დაიწყო
პენტაგონმა რუსეთთან ურთიერთობაში თანამშრომლობიდან შეკავების რეჟიმზე გადასვლა გამოაცხადა
ეკატერინე ბასილაია
პენტაგონი მოსკოვს უკვე ღიად ემუქრება და აცხადებს, რომ აშშ ლიდერის ისტორიულ როლს იბრუნებს და რუსეთთან თანამშრომლობის ფორმატიდან რუსეთის შეიარაღებული ძალების შეკავებაზე გადასვლას აანონსებს. კონკრეტულად კი, აშშ-ის ევროპის სარდლობა ევროპის კონტინენტზე სამხედრო პოტენციალის გაზრდასა და რუსეთზე მეტად სწრაფი ტემპებით მოდერნიზებას იწყებს, რომ რეგიონში არსებული დაძაბულობის ესკალაციის შემთხვევაში გამოიყენოს.
„ეს ნიშნავს იმას, რომ ახალი ცივი ომი ფორმალურ ფაზაში გადავიდა. როგორც 1946 წელს ქალაქ ფულტონში უკვე გადამდგარმა უინსტონ ჩერჩილმა თავისი მოხსენებით საფუძველი დაუდო ცივ ომს, ასევე კერტის სკაპაროტიმ, რომელიც ნატო-ში აშშ-ს შეიარაღებული ძალების მთავარსარდალია, ამ განცხადებით გვაუწყა ახალი ცივი ომის დაწყება”, – ასე აფასებს პენტაგონიდან გახმოვანებულ გნცხადებებს უსაფრთხოების საკითხებში ექსპერტი ვახტანგ მაისაია. მისი თქმით, ნატო ახლა იწყებს გამოფხიზლებას და აღქმას, რომ მისი მთავარი მოწინააღმდეგე არის რუსეთი და რუსული აგრესიის შესაკავებლად რეალური ნაბიჯების გადადგმაც უკვე დაიწყება.
საქართველოს სამხედრო-საჰაერო ძალების ყოფილი სარდალი ამირან სალუქვაძე აცხადებს, რომ ბოლო ორი წელია, ურთიერთობის ის მდგომარეობა, რაც დასავლეთსა და რუსეთს შორისაა, გაცილებით უარესი გახდა, ვიდრე ეს იყო საბჭოთა კავშირის დროს, გასული საუკუნის 70-80-იან წლებში, ცივი ომის დროს.
„არ ვგულისხმობ კარიბის კრიზისს, როდესაც მსოფლიო ბირთვული ომის წინაშე იდგა. მე ვგულისხმობ 70-80-იან წლებს, როცა ცივი ომი აქტიურ ფაზაში გადავიდა. ბოლო 2 წლის რიტორიკა დასავლეთსა და რუსეთს შორის დაუბრუნდა 70-80-იან წლების პერიოდს. დიდი ხანია, ცივი ომი დაიწყო“, – ამბობს ამირან სალუქვაძე.
ხუთშაბათს აშშ-ს კონგრესში სენატის შეიარაღებული ძალების საკითხთა კომიტეტის მოსმენაზე გამოსვლისას ევროპაში ნატო-ს გაერთიანებული ძალების სარდალმა, გენერალმა კერტის სკაპაროტიმ განაცხადა, რომ “რუსეთი პარტნიორიდან ანტაგონისტად იქცა, ვინაიდან ცდილობს, კვლავ გლობალური ძალა გახდეს” და ამას აშშ დაუპირისპირდება. მან აღნიშნა, რომ “რუსეთი პარტნიორიდან ანტაგონისტად გადაიქცა და ცდილობს, კვლავ იქცეს მსოფლიო ზესახელმწიფოდ” და რომ “რუსეთის პერიფერიაზე მდებარე ქვეყნები, უკრაინისა და საქართველოს ჩათვლით, იბრძვიან მოსკოვის გამანადგურებელი საქმიანობისა და სამხედრო მოქმედებების წინააღმდეგ”. ამის საპასუხოდ აშშ-ის შეიარაღებული ძალების ევროპულ სარდლობას რუსეთთან თანამშრომლობიდან აქცენტი უკვე შეკავებასა და თავდაცვაზე გადააქვს. „შესაბამისად, ჩვენი დოქტრინის, ჩვენი გეგმების, ჩვენი სამხედრო მზადყოფნის კორექტირებას მოვახდენთ, რათა არსებული საფრთხეების შესაბამისი იყოს. მოკლედ რომ ითქვას, ჩვენ დავუბრუნდებით ისტორიულ როლს, საბრძოლო მოქმედებების წარმოებაში მეთაურის ადგილს და ყურადღებას გავამახვილებთ შეკავებასა და თავდაცვაზე,” – აღნიშნა ამერიკელმა მთავარსარდალმა.
კერტის სკაპაროტი მიიჩნევს, რომ ევროპის სარდლობის, მისი ძალებისა და საშუალებების მოდერნიცაზიისა და გაძლიერების ტემპები უფრო მეტი უნდა იყოს, ვიდრე მოწინააღმდეგეების შეიარაღებული ძალების და “მოწინააღმდეგეებში” უპირველესად იგულისხმა რუსეთი. გენერალმა დააზუსტა, რომ ამ მხრივ, პირველ რიგში, მისი დაჟინებული მოთხოვნაა, ევროპულ სარდლობაში სადაზვერვო, სახმელეთო და სამხედრო-საზღვაო პოტენციალის მოდერნიზება მოხდეს. ასევე კონტინენტზე მოხდეს დიდი მოცულობის აშშ-ის შეიარაღებისა და სამხედრო ტექნიკის შენახვა რეგიონში დაძაბულობის ესკალაციის შემთხვევისათვის და რაკეტსაწინააღმდეგო თავდაცვითი სისტემების გამაგრება.
კერტის სკაპაროტიმ ისაუბრა იმაზე, რომ რუსეთში სტრატეგიული ბირთვული ძალების მოდერნიზაციის გაგრძელებაზე გაკეთებული განცხადებები შემაშფოთებელია და აშშ-მა აუცილებლად უნდა უპასუხოს რუსეთის მხრიდან ბირთვულ შეიარაღებაზე არსებული ხელშეკრულების დარღვევას.
კერტის სკაპაროტის გამოსვლით რუსული მედია უკმაყოფილებას არ მალავს. მოსკოვში არ მოეწონათ გენერლის პასუხი შეკითხვაზე, უჭერს თუ არა მხარს ვაშინგტონიდან ე.წ. ლეტალური, სასიკვდილო შეიარაღების კიევისთვის შესაძლო გადაცემას, რაზეც სკაპაროტიმ განაცხადა – “ჩვენ აუცილებლად უნდა გავაძლიეროთ უკრაინის შეიარაღებული ძალები”.
ვახტანგ მაისაიას განცხადებით, პუტინის რეჟიმი აშკარა აგრესიით ცდილობს, ევრაზიულ სივრცეზე სრულ ჰეგემონობას მიაღწიოს, რეგიონში არავინ შემოუშვას და ის ამისთვის ყველა მიმართულებით ყველანაირი სამხედრო ძალის დემონსტრირებას ახორციელებს. იმ ზონებშიც შეიჭრა, რომელიც ნატო-ს უსაფრთხოების მთავარი სამოქმედო არეალია. იგი ამბობს, რომ რუსეთი უკვე დაემუქრა ბალტიის სახელმწიფოებს. უფრო მეტიც, რუსეთის მიერ აშშ-ზე ჰაკერული შეტევა – ჰიბრიდული ომის ელემენტების გამოყენება აშშ-ს წინააღმდეგ არის ის მიდგომა, თუ როგორ აპირებს რუსეთი გლობალურ თამაშს. ამას ემატება ცხინვალის რეგიონის სახელწოდებაზე 9 აპრილის რეფერენდუმიც, რომელიც ითვალისწინებს საქართველოს ტერიტორიის ანექსიას და რომ რუსეთი საქართველოზე პირდაპირ შეტევაზე გადმოდის.
კრემლის ასეთ ქმედებებს კი აშშ უპასუხოდ დიდხანს ვერ დატოვებდა. ამიტომაც პენტაგონი უფრო და უფრო გააქტიურდება და აშშ ევროპაში აუცილებლად გაზრდის და გააუმჯობესებს სამხედრო პოტენციალს, მათ შორის უკრაინასაც ბოლოს და ბოლოს მიაწვდის ლეტალურ შეიარაღებასაც. „ცივი ომის პერიოდში ევროპის კონტინენტზე განთავსებული იყო აშშ-ის 40 000-მდე სამხედრო მოსამსახურე და ახლა ამერიკელი გენერალი აანონსებს, რომ ცივი ომის სტრატეგიის კონცეფციას დაუბრუნდნენ. აშშ-მა პროცესი უკვე დაიწყო კიდეც, როდესაც 4 მოტორიზებული ბატალიონი განათავსა ბალტიის სახელმწიფოებსა და პოლონეთში და როგორც ჩანს, რაოდენობა კიდევ გაიზრდება. ახლა უნდა დაველოდოთ რუსეთის მორიგ ნაბიჯს,” – აღნიშნავს ვახტანგ მაისაია. მისი თქმით, მას შემდეგ, რაც რუსეთმა საქართველოს ოკუპირებულ ტერიტორიებზე განათავსა დამრტყმელი შეიარაღება, ჩვენ ახალი საშიში ცივი ომის ეპიცენტრში მოვექეცით. „ამერიკა-რუსეთი დაიწყებენ ბრძოლას, თუ ვინ რომელ ტერიტორიაზე რა გავლენას მოიპოვებს, ვინ რომელ ტერიტორიებზე დაასწრებს კონტროლს და ჩვენ ამ ომის ეპიცენტრში მოვექეცით,” – დასძენს ვახტანგ მაისაია.
ამირან სალუქვაძე აცხადებს, რომ აშშ-ის პრეზიდენტად დონალდ ტრამპის არჩევიდან ეიფორია იყო რუსულ პოლიტიკურ ბომონდში, მოლოდინი ჰქონდათ, რომ აშშ-სთან ურთიერთობას დაათბობდნენ, თუმცა ვხედავთ, რომ პირიქით, ტენდენციები გამწვავებისკენაა და თვლის, რომ პენტაგონიდან გახმოვანებული ეს განცხადებაც მორიგი მკაცრი განცხადებაა ბოლო ორი წლის გამოუცხადებელი ცივი ომის პირობებში.
„რუსეთი არ მალავს, რომ სანქციების მოხსნა და პოსტსაბჭოთა სივრცეზე გავლენის დაბრუნება სურს. თუმცა არა მარტო პოსტსაბჭოთა სივრცეზე, არამედ ევროპის ყველა სახელმწიფოშია აქტიური. თუკი სადმე არჩევნები ტარდება, რუსულ ფაქტორს ყველა ხედავს. სანამ რუსეთი არ შეცვლის თავის ძალისმიერ პოლიტიკას და თავისი პოლიტიკის გატარებას უფრო ცივილიზებული გზებით არ დაიწყებს, რუსეთ-დასავლეთს შორის დაპირისპირება ყოველთვის იქნება. აშშ-დან გაკეთებული ეს განცხადებაც მორიგი მკაცრი განცხადებაა. ეს ახალი არ არის. ამ დაპირისპირების გამო შარშან მიიღეს გადაწყვეტილება ბალტიისპირეთსა და აღმოსავლეთ ევროპის სახელმწიფოებში სახმელეთო ქვედანაყოფების შეყვანისა. პლუს შავი ზღვის აუზში ნატო-ს გააქტიურება დაიწყო. ამ ყველაფრის გაგრძელებას ვხედავთ დღეს. კი, რუსეთშიც და ევროპაშიც იყო მოლოდინი, რომ აშშ-რუსეთს შორის დათბებოდა ურთიერთობა, თუმცა ასე არ ხდება და ეს მოლოდინიც იყო. ტენდენციები გამწვავებისკენაა. ცივი ომის მდგომარეობა არსებობს 2 წელია და თუ რუსეთმა არ შეცვალა რიტორიკა, ეს უფრო და უფრო გაღვივდება,” – მიიჩნევს ამირან სალუქვაძე. მისი თქმით, ნატო გვიან რეაგირებს რუსულ საფრთხეზე და თუკი ახლა ნატო სამხედრო რესურსების სწრაფ მოდერნიზებას დაიწყებს, ეს ყველაზე მნიშვნელოვანი ნაბიჯი იქნება.
„ბოლო წლებში რუსეთი ძალიან დიდ რესურსს ხარჯავს შეიარაღების და ტექნიკის განახლებაზე. ბოლო რამდენიმე წლის განმავლობაში 50%-ზე მეტად განაახლა ყველა სახეობის შეიარაღება და ტექნიკა, ესაა სახმელეთო, საზღვაო თუ საჰაერო. ძველის ნაცვლად 50% ახლად გამოშვებული შეიარაღება და ტექნიკა აქვს, ან ძველი ტექნიკის მოდერნიზაცია შეძლო. ასეთი ტემპებით გადაიარაღებას მსოფლიოში ვერც ერთი არმია ვერ ახერხებს. როგორც ჩანს, დასავლეთში ამ კუთხით დაფიქრდნენ და ამას გააკეთებენ,” – ამბობს ამირან სალუქვაძე და დასძენს, რომ ასეთი გამალებული შეიარაღების ფონზე, იმ ფონზე, როდესაც რუსეთი ისე გეგმაზომიერად ახორციელებს გავლენის სფეროების აღდგენის სტრატეგიულ მიზნებს, „ეს კარგის მომტანი არ არის და ჩვენ დამშვიდების საშუალებასაც არ გვაძლევს“.
„რეზონანსი“, 25 მარტი, 2017 წელი
ინტერვიუ ზაალ ანჯაფარიძესთან: „პრეზიდენტმა და საპარლამენტო უმრავლესობამ გადაჭარბებით გააკრიტიკეს ერთმანეთი“
გვანცა ღვედაშვილი
პრეზიდენტისა და საპარლამენტო უმრავლესობის დაპირისპირება გასცდა დაწესებულ ჩარჩოებს და არაჯანსაღ ურთიერთობაში გადაიზარდა, რაც ნეგატიურ გავლენას ახდენს როგორც შიდა პოლიტიკურ პროცესზე, ისე საერთაშორისო არენაზე – აღნიშნულ შეფასებას პოლიტოლოგი ზაალ ანჯაფარიძე “რეზონანასთან საუბრისას აკეთებს. მისივე თქმით, შესაძლოა, ქვეყნის პრესტიჟს გარკვეული საფრთხე დაემუქროს იმ შემთხვევაში, თუკი არასამთავრობოები ე.წ. მოსმენის შესახებ კანონს სტრასბურგის სასამართლოში გაასაჩივრებენ და საქმეს მოიგებენ.
ზაალ ანჯაფარიძე: პრეზიდენტსა და უმრავლესობას შორის არ არის ჯანსაღი და სახელმწიფოებრივი ურთიერთობა და, რა თქმა უნდა, ეს ნეგატიურ გავლენას ახდენს როგორც შიდა პოლიტიკაზე, ისე სტაბილურობაზე. ამასთან, საქართველოს არცთუ კარგი კუთხით წარმოაჩენს საერთაშორისო არენაზე. საერთოდ, ხელისუფლების შტოებს შორის გარკვეულ სკითხებზე შეიძლება იყოს დისკუსიები, ეს ჩვეულებრივი მოვლენაა, მაგრამ ურთიერთობის ის ფორმატი და შინაარსი, რომელსაც ბოლო პერიოდში პრეზიდენტსა და საპარლამენტო უმრავლესობას შორის ვხედავთ, არ ჯდება სერიოზული ურთიერთობის ჩარჩოებში. ძალიან სამწუხაროა, რომ პრემიერ-მინისტრის შეცვლისა და ახალი პარლამენტის მიუხედავად, დაპირისპირება მაინც გრძელდება. სავარაუდოდ, აქ საქმე გვაქვს სხვადასხვა მიზეზთან, მათ შორის პრეზიდენტისა და საპარლამენტო უმრავლესობის განსხვავებულ მსოფლმხედველობასა და ღირებულებრივ შეხედულებებთან.
- დაპირისპირების ახალი მიზეზი ე.წ. მოსმენის კანონზე პრეზიდენტის ვეტო გახდა. “ქართუმა ოცნებამ” საკმაოდ მწვავე შეფასებები გააკეთა პრეზიდენტის მიერ კანონზე ვეტოს დადების გამო. რამდენად მისაღებია კრიტიკის ის ფორმა, რომელსაც ვხედავთ?
- გასაგებია, რომ ორივე მხარემ გადაჭარბებით გააკრიტიკა ერთმანეთი და გასცდნენ იმ დაშვებული ეთიკის ნორმებს, რომელიც მათ შორის უნდა იყოს. მთავარი საკითხი ის არის, “ქართული ოცნების” მიერ პრეზიდენტის ვეტოს დაძლევა ხომ არ გახდება საზოგადოებაში დაპირისპირების ახალი წყარო. შეიძლება დარწმუნებით ითქვას, რომ ის მხარე, რომელიც მხარს უჭერდა მოსმენის შესახებ კანონის განსხვავებულ ვერსიას, ვგულისხმობ პრეზიდენტს, არასამთავრობო ორგანიზაციებსა და საპარლამენტო ოპოზიციის ნაწილს, ასე არ დატოვებს ამას და გაასაჩივრებენ საკონსტიტუციო სასამართლოში, შემდეგ კი სტრასბურგში, თუკი საკონსტიტუციომ ეს სარჩელი არ მიიღო. იმ შემთხვევაში კი, თუ სტრასბურგის სასამართლომ ხელისუფლებისთვის სასურველი გადაწყვეტილება არ გამოიტანა, ეს სერიოზულად დაარტყამს ქვეყნის პრესტიჟის.
ვფიქრობ, შესაძლებელი იყო, ამ კანონთან დაკავშირებით გონივრული კომპრომისის გამოძებნა. მით უმეტეს, რომ ოპერატიულ-ტექნიკური სააგენტოს გადაყვანა პრემიერის უშუალო დაქვემდებარებაში თუნდაც გარკვეული პერიოდით მოხსნიდა გაუგებრობას, კონფრონტაციას და საშუალება გვექნებოდა, გვენახა, ამ პირობებეში როგორ იმუშავებდა სააგენტო. შემდეგ კი, თუ გარკვეული სირთულეები აღმოჩნდებოდა, შესაძლებელი იქნებოდა მისი დაბრუნება იმ მდგომარეობაში, რომელშიც ახლა არის, ანუ სუს-ის დაქვემდებარებაში. როგორც ჩანს, მხარეებს არ ჰქონდათ კომპრომისის ძიების სურვილი და ამან გამოიწვია ის მდგომარეობა, რომელიც დღეს გვაქვს.
- კიდევ ერთი საკითხი, რომლის შესახებაც თქვენი მოსაზრება გვაინტერესებს, ე.წ. „ციანიდის საქმეა“. როგორ ფიქრობთ, ხომ არ შევიდა ეს საქმე ჩიხში?
- არ ვიჩქარებდი ასეთი დასკვნის გამოტანას. პროკურატურა მაშინ გამოაქვეყნებს საქმის მასალებს, როდესაც თავად ჩათვლის საჭიროდ. რთულია მსჯელობა იმაზე, შევიდა თუ არა საქმე ჩიხში, რადგან ჩვენ არ ვიცნობთ გამოძიების მასალებს. თუ ვნახეთ, რომ საქმე ნორმაზე მეტად გაჭიანურდა, მაშინ შეიძლება დასაბუთებულად გამოვთქვათ ვარაუდი, რომ გამოძიება ჩიხში შევიდა. ეს საქმე იმდენად რეზონანსულია, რომ არ მგონია, პროკურატურას ჰქონდეს ბევრი დრო, მოსახლეობა საინფორმაციო ვაკუუმში ამყოფოს და საბოლოოდ არ დაადგინოს, თუ რასთან გვქონდა სინამდვილეში საქმე, არის დეკანოზი გიორგი მამალაძე დანაშავე თუ არა. ვფიქრობ, უახლოეს პერიოდში გვექნება საშუალება, რომ სიახლეები გავიგოთ.
- დეკანოზის ადვოკატების განცხადებით, მამა გიორგის მიერ მიცემული ჩვენებები გამოძიების ყველა კითხვაზე სცემს პასუხს და გამოძიება დროს აჭიანურებს. თქვენი აზრით, რატომ არ ასაჯაროებს პროკურატურა მამალაძის ჩვენებას?
- პროკურატურას, შესაძლოა, ჰქონდეს საკუთარი პოზიცია და ინტერესები, რის გამოც მასალების გამოქვეყნებისგან თავს იკავებს. შესაძლოა, დამატებითი საგამოძიებო ქმედებები მიმდინარეობს. რთულია ამის თქმა. მე მესმის ადვოკატების, ისინი თავიანთი დაცვის ქვეშ მყოფი პირის ინტერესებიდან გამომდინარე მოქმედებენ და ასეც უნდა იყოს. ის ინფორმაციაც, რაც მათი მხრიდან საზოგადოებას მიეწოდება, სწორედ აქეთ არის მიმართული, მაგრამ პროკურატურასაც ექნება ამის კონტრარგუმენტები და ვფიქრობ, ამ მასალებს მაშინ გამოაქვეყნებს, როცა საჭიროდ ჩათვლის. საზოგადოების მაღალი ინტერესიდან გამომდინარე, მათ სხვა გზა არც აქვთ. ისინი ვალდებული არიან, საზოგადოებას ინფორმაცია მიაწოდონ.
- ფიქრობთ, რომ საბოლოოდ გამოძიება გასცემს ყველა იმ კითხვაზე პასუხს, რომელიც დღეს საზოგადოებაშია და საქმეს ბოლომდე გამოიძიებს?
- პროკურატურა ვალდებულია, ეს გააკეთოს.
———-
შენიშვნა: „ციანიდის საქმის“ შესახებ სხვა მასალები იხილეთ ქვემოთ.
„ვერსია“, 24 მარტი, 2017 წელი
ინტერვიუ პარტია „სახელმწიფო ხალხისათვის“ თავმჯდომარე ნიკა მაჭუტაძესთან: გიორგი მარგველაშვილი საპრეზიდენტო არჩევნებში კენჭს იყრის პაატა ბურჭულაძის ყოფილი პარტიიდან?
თათია გოჩაძე
საკონსტიტუციო კომისიის მუშაობის შედეგად სავარაუდო ცვლილებების სამი ძირითადი საკითხი გამოიკვეთა: პრეზიდენტის არაპირდაპირი არჩევის წესი, პოლიტიკური გაერთიანებებისა და ბლოკების აკრძალვა, მაჟორიტარული ტიპის არჩევნების გაუქმება. მოკლედ, პრეზიდენტის ინსტიტუტს უმრავლესობა უტევს, მაგრამ მას დამცველებიც გამოუჩნდა, მაგალითად, პარტია „სახელმწიფო ხალხისათვის“, რომლის თავმჯდომარეც, პოლიტიკიდან პაატა ბურჭულაძის წასვლის შემდეგ, 24 წლის ნიკა მაჭუტაძე გახდა. იგი კონსტიტუციონალისტია და როგორც გაირკვა, ბურჭულაძის მრჩეველი ჯერ კიდევ მაშინ იყო, სანამ ფართო საზოგადოება გაიცნობდა. მაჭუტაძე პრეზიდენტის მიმართ სიმპათიას არ მალავს და ამ ფონზე ვერსია, რომ გიორგი მარგველაშვილი შეიძლება სწორედ ამ პარტიის ერთ-ერთ ლიდერად მოგვევლინოს, გასაკვირი სულაც არაა.
იმის გასარკვევად, მართალია თუ არა ეს ინფორმაცია და ზოგადად, რა გეგმები აქვს პარტიას, „ვერსია“ ნიკა მაჭუტაძეს ესაუბრა.
- საკონსტიტუციო კომისიის მუშაობასა და სავარაუდო ცვლილებებზე რას ფიქრობთ?
- ჩვენს ქვეყანაში არ არსებობს კონსტიტუციური ეთიკა, რაზეც უნდა იდგეს ჩვენი მოქალაქეობა. ჩემთვის კონსტიტუცია საზოგადოებრივი ხელშეკრულებაა, სადაც ვთანხმდებით ძირითად ღირებულებებზე. სამწუხაროდ, კონსტიტუცია აღქმულია როგორც ტექნიკურ, იურიდიულ დოკუმენტად და შესაბამისად, მისი მნიშვნელობა მინავლებულია. დღეს საზოგადოება ცალკეა და პოლიტიკური პროცესი ცალკე.
- თქვენი აზრით, ეს რამ განაპირობა?
- უპირველესი მიზეზი ისაა, რომ 1921 წელს ქართული რესპუბლიკა დაეცა და დაიწყო 70-წლიანი ტანჯვა, რომელიც სახელმწიფოს ფენომენს სრულიად გამორიცხავდა. ჩვენ მოვდივართ ბოლშევიკური ინერციით. ეპოქა შეიცვალა და მეთოდები დაიხვეწა, მაგრამ არსებული ვითარება თვისებრივად ბოლშევიზმია.
- ამ ფონზე, კომისია, რომლის წევრიც ხართ, შეძლებს ისეთი კონსტიტუციის მიღებას, რომელიც ათწლეულებს გაუძლებს?
- ვერა, რადგან მმართველი უმრავლესობა დგას საქართველოს ამომრჩეველთა 25%-იან ლეგიტიმაციაზე. ზოგადად პოლიტიკურ ელიტასაც დაბალი სახალხო ლეგიტიმაცია აქვს. ამ პირობებში კი კონსტიტუციის გადასინჯვის/რეფორმის პროდუქტი არ შეიძლება კონსენსუსის საგანი იყოს.
- თუ ასეა, რატომ დათანხმდით კომისიის წევრობას?
- იმიტომ, რომ კონსტიტუციურ წესრიგს ჩვენს ქვეყანაში საფრთხე ექმნება ამ 25%-იანი მმართველი პარტიისგან. პრეზიდენტის ინსტიტუტისა და სხვა ინსტიტუციური წესების ხელყოფა სურთ და კომისიაშიც იმიტომ შევედი, წინააღმდეგობა გამეწია ამ ანტიკონსტიტუციური ზრახვებისთვის პოლიტიკური თვალსაზრისით.
- რისი გაკეთება შეძელით ამ კომისიაში?
- დროებით მაინც გადავარჩინეთ პრეზიდენტის არჩევის წესი. უმრავლესობა ვაიძულეთ, პრეზიდენტის არჩევის წესი ამოქმედდეს 2023 წელს…
- გავრცელდა ინფორმაცია, რომ პრეზიდენტი გიორგი მარგველაშვილი პარტიის შექმნას თქვენი პოლიტიკური მოძრაობის ბაზაზე აპირებს, მართალია?
- ამაზე ჯერ კომენტარს ვერ გავაკეთებ, თუმცა საზოგადოებისთვისაც ცნობილია, რომ გიორგი მარგველაშვილის პერსონა ჩემთვის მისაღებია ინტელექტუალურად და მენტალურად. იგი ქმნის მაგალითს, როგორი უნდა იყოს უმაღლესი თანამდებობის პირის შეგნება.
- კითხვაზე არ მიპასუხეთ. საპრეზიდენტო მოღვაწეობის დასრულების შემდეგ შეიძლება გიორგი მარგველაშვილი თქვენს პარტიაში ერთ-ერთ ლიდერად ვიხილოთ?
- ამაზე ჯერ საუბარი არ გვქონია, თუმცა გამორიცხული არაფერია; ასევე არ გამოვრიცხავ, პრეზიდენტს შევთავაზოთ, საპრეზიდენტო არჩევნებში მონაწილეობა თუ გადაწყვიტა, კენჭი ჩვენი პარტიიდან იყაროს. თუ დამოუკიდებლად იყრის კენჭს, ჩვენი პარტია მთელი რესურსით დაუჭერს მხარს.
- ისე, საინტერესოა, პაატა ბურჭულაძის წასვლის შემდეგ, პარტიის თავმჯდომარედ მაინცდამაინც თქვენ რატომ აგირჩიეს?
- პარტიის დაფუძნებასა და პოლიტიკაში ბურჭულაძის მოსვლაში თავიდანვე ვმონაწილეობდი. პაატა ბურჭულაძე ჩემი უახლოესი მეგობარია და ეს ურთიერთობა ორივესთვის ძვირფასია. მისი მრჩეველი გახლდით, კულისებიდან ვუწყობდი ხელს, კარგად წარმოჩენილიყვნენ პოლიტიკურ ასპარეზზე, თუმცა როცა საპარლამენტო არჩევნები იმ შედეგით დავასრულეთ, ჩავთვალე, იყო მომენტი, ამ პროცესში, მეგობრებთან ერთად, ღიად ჩავრთულიყავი. რაც მთავარია, ჩვენს ანგარიშზე ჯერჯერობით წაგება არ არის.
- თუმცა, ჩაიბარეთ პარტია, რომელსაც უამრავი პრობლემა ჰქონდა, ფინანსური თვალსაზრისითაც… ოფისიდან ინვენტარსაც კი ყიდდნენ. ახლა რა ხდება?
- დიახ, ფინანსური დავალიანებები მართლაც იყო, თუმცა დავგეგმე რეორგანიზაცია და ფინანსური ვალდებულებების აღსრულება წარმატებით მიმდინარეობს. რესურსების მოძიებაზე ვმუშაობთ და ეტაპობრივად წარმატებით ვასრულებთ ნაკისრ ვალდებულებებს. რამდენიმე ოფისი დავიტოვეთ. თუ ადგილობრივი თვითმმართველობის არჩევნებში მონაწილეობას გადავწყვეტთ, წინასაარჩევნოდ მუშაობას დავიწყებთ.
- თუ არჩევნებში მონაწილეობა გადაწყვიტეთ, თბილისის მერობის კანდიდატიც გეყოლებათ ან თქვენ ხომ არ უმიზნებთ ამ თანამდებობას?
- არა. ამ პოსტზე საკუთარ თავს ვერ ვხედავ, რადგან თბილისის მერი უნდა იყოს გამოცდილი და სპეციფიკური ცოდნის მქონე, რაც ვფიქრობ, ჯერჯერობით არ გამაჩნია. მსგავს არაეთიკურ გადაწყვეტილებებს არ ვიღებ. ისე, საკუთარი შესაძლებლობებისა და რესურსების ობიექტურად შეფასების ნაკლებობა ერთ-ერთი მთავარი პრობლემაა ქართულ პოლიტიკაში. შესაძლოა, კანდიდატები დავასახელოთ თბილისის მერისა და საკრებულოს წევრების პოსტებზე. მათ ვინაობას ჯერ ვერ გაგიმხელთ. რამდენიმე ადამიანთან კონსულტაციები გვაქვს და ვფიქრობთ, საზოგადოებას ამ არჩევნებისთვის სასიამოვნო სიურპრიზს ვუმზადებთ.
- ამბობენ, თქვენს პარტიას არაფორმალურად, დღემდე პაატა ბურჭულაძე მართავს, მართალია?
- ტყუილია! პაატა ბურჭულაძე არაა ის კაცი, იმალებოდეს, პასუხისმგებლობას გაურბოდეს და კულისებიდან მართავდეს პროცესებს და (თუ ამპარტავნებაში არ ჩამომართმევს მკითხველი) არც ნიკა მაჭუტაძეა ის კაცი, რომლის მართვა ვინმეს შეუძლია და თანამშრომლობის ამ ფორმას დათანხმდება ოდესმე!
„ვერსია“, 24 მარტი, 2017 წელი
ინტერვიუ ვახტანგ ძაბირაძესთან: „მეეჭვება, ამ კომისიამ კონსტიტუციის სრულყოფილი სურათი შექმნას“ // რატომ არის უკმაყოფილო საკონსტიტუციო კომისიის მუშაობით და რას ურჩევს ხელისუფლებას კონსტიტუციონალისტი
თათია გოჩაძე
საკონსტიტუციო კომისია მუშაობის აქტიურ ფაზაშია. ქვეყნის ძირითად კანონში შესატანი არაერთი ცვლილება განიხილება. კომისიის უმრავლესობას მმართველი ძალა წარმოადგენს და რა გასაკვირია, რომ სავარაუდო ცვლილებებს დემოკრატიულად არც ოპოზიცია აფასებს და არც საზოგადოების ნაწილი. მნიშვნელოვანი აქცენტი პრეზიდენტის არჩევის წესზე კეთდება, რადგან აღმასრულებელ ხელისუფლებას სურს, პრეზიდენტი ხალხმა კი არა, პარლამენტმა აირჩიოს. პრობლემაც სწორედ აქ ჩნდება – პარლამენტში უმრავლესობას ხელისუფლება წარმოადგენს და გამოდის, პრეზიდენტს 2018 წლის არჩევნებში ერთი პოლიტიკური გუნდი აირჩევს.
საინტერესოა, როგორ აფასებს ამ ვითარებას კონსტიტუციონალისტი და საკონსტიტუციო კომისიის წევრი ვახტანგ ძაბირაძე, რომელიც „ვერსიასთან“ ინტერვიუში მიმდინარე პოლიტიკურ პროცესებსაც აფასებს.
- ბატონო ვახტანგ, პრეზიდენტის არჩევის წესზე რას ფიქრობთ?
_ ყოველთვის მხარს ვუჭერდი პრეზიდენტის არაპირდაპირი წესით არჩევას საპარლამენტო მმართველობის დროს. თუმცა, იქიდან გამომდინარე, რომ პრეზიდენტმა არბიტრის ფუნქცია უნდა შეასრულოს, ზეპოლიტიკური და არაპარტიული ფიგურა იყოს, იგი ერთმა პოლიტიკურმა ჯგუფმა კი არა, პარლამენტში ხელისუფლებისა და ოპოზიციის უმრავლესობამ უნდა აირჩიოს. პრეზიდენტი აღმასრულებელი ხელისუფლების წარმომადგენელი არაა, მაგრამ ყველას პრეზიდენტი უნდა იყოს. ჩვენს რეალობაში, სადაც ყველა ხელისუფლება ოპოზიციას პოლიტიკურ მეტოქედ კი არა, მოღალატედ მიიჩნევდა, საჭიროა, არსებობდეს ფიგურა, რომელზედაც ვერ იტყვი, რომ ის რომელიმე პარტიამ დაასახელა ან ვინმემ დანიშნა.
- დღევანდელ პრეზიდენტს გულისხმობთ?
- დიახ. ეს ვითარება აღარ უნდა განმეორდეს, რადგან პრეზიდენტი ერის ერთიანობის სიმბოლოდ გვჭირდება.
- თუმცა ოპონენტები ამბობენ, პრეზიდენტს ისედაც შეზღუდული აქვს ფუნქციები და მნიშვნელობა არ აქვს, როგორ აირჩევენო…
- პრეზიდენტს არც უნდა ჰქონდეს აღმასრულებელი ხელისუფლების უფლებები. იგი ომის დროს მთავარსარდალს ნიშნავს, საგარეო ურთიერთობებში ქვეყნის წარმომადგენელია და ა.შ. მას უნდა ჰქონდეს პოლიტიკური წონა, მის სიტყვას უნდა დაეჯერებოდეს. შეიძლება, უხეში პარალელია, მაგრამ პატრიარქი არ ერევა საერო ცხოვრებაში, თუმცა მის სიტყვას ანგარიშს ყველა უწევს. დაახლოებით, ასეთი ფიგურა უნდა იყოს პრეზიდენტი.
- ლოგიკურია, პრეზიდენტის ასაკი მინიმუმ 45 წელი იყოს?
- საერთოდ, ვფიქრობ, მინიმუმ 55 წელი უნდა იყოს… ჩემი აზრით, პრეზიდენტს არ უნდა გაუჩნდეს პრემიერ-მინისტრობის ამბიცია და თანამდებობა პოლიტიკური ქულების დასაგროვებლად გამოიყენოს. პოლიტიკას თავის აზარტი აქვს. 65 წლის ადამიანს თუ ორი ვადით აირჩევ, წესით, აღარ უნდა მოუნდეს აღმასრულებელ ხელისუფლებაში მოსვლა. დასავლეთში, მაგალითად, იტალიის პრეზიდენტი 70-ს გადაცილებულია, გერმანიაში 60-ს. იქ ეს კონსტიტუციაში არ წერია, თუმცა პრაქტიკა არსებობს, დაუწერელი კანონია. ჩვენ ხომ გვინდა, პრეზიდენტის სიტყვას ვენდობოდეთ და მის მიმართ კითხვები არ გაჩნდეს?..
- კონსტიტუცია სახელმწიფოს ფუნდამენტია. როგორ ფიქრობთ, დღევანდელი კომისია ისე ჩამოაყალიბებს ცვლილებებს, ქვეყნის ძირითადი კანონი პერიოდულად განსახილველი აღარ გახდება?
- ძალიან მინდა, შევძლოთ… უმრავლესობის ბოლო ინიციატივები კი ამის იმედს არ მაძლევს. ვფიქრობ, ვჩქარობთ, ნაუცბათევი საქმე კი არ წაგვადგება. მქონდა ინიციატივა, ეს ცვლილებები 2020 წლის შემდეგ ამოქმედებულიყო, რადგან არ მინდოდა, დღევანდელი პოლიტიკური თამაშის მონაწილედ აღექვა ვინმეს კომისია, მაგრამ არ დამთანხმდნენ…
- პოლიტიკური თამაში ახსენეთ და საუბარი იმაზეცაა, პოლიტიკური ბლოკებისა და გაერთიანებების შექმნა აიკრძალოს, მართებულია ეს მიდგომა?
- ამის წინააღმდეგი ვარ. ამბობდნენ, რომ ეს პარტიების გამსხვილებას შეუწყობდა ხელს, თუმცა, 1990 წლის ჩაშლილ არჩევნებში რეგისტრირებული იყო „სახალხო ფრონტი“ და „რუსთაველის საზოგადოება“. მიუხედავად იმისა, სხვადასხვა პარტიაში ვიყავით, ყველანი კენჭს „სახალხო ფრონტის“ სიით ვიყრიდით. იმის თქმა მინდა, რომ ბლოკის აკრძალვა მხოლოდ ფორმალობაა და ფორმა ყოველთვის მოიძებნება, როცა რეალობაა სხვაგვარი. თუმცა, კომისიაში დრო არ გვქონდა კონცეპტუალურად გვემსჯელა არსზე, რომ არსებობს პროპორციული და გამსვლელი სია და ბლოკის პირობებში სიაში პარტიის ლიდერების, ე.წ. პრივილეგირებული პოლიტიკური კასტის გარდა, ფაქტობრივად, ვერავინ ხვდება. შიდაპარტიული დემოკრატია არ არსებობს ჩვენს ქვეყანაში…
- როგორც მივხვდი, კომისიის მუშაობით კმაყოფილი არ ხართ..
- მეეჭვება, ამ კომისიამ კონსტიტუციის სრულყოფილი სურათი შექმნას.
- ბათუმში 11 მარტს მომხდარ ინციდენტზეც მინდა გკითხოთ. თქვენი აზრით, რამ განაპირობა საპროტესტო აქციის ვანდალიზმში გადაზრდა და ვინ უნდა აიღოს პასუხისმგებლობა?
- სამწუხარო, მაგრამ ძალიან ყურადსაღები რამ მოხდა ხელისუფლებისა და საზოგადოებისთვის. ჩვენ მხოლოდ აქციის ფინალზე, ვანდალურ ქმედებებზე ვსაუბრობთ, მაგრამ დასავლეთის ბევრ, გამოცდილ, უფრო დემოკრატიულ ქვეყანაში ზუსტად იგივე ხდება, ანუ აჟიოტაჟი, რომ ხელისუფლებამ დაიგვიანა, ხელოვნურია. საერთოდ, პარტიებმა უნდა ისწავლონ – სხვის დაწყებულ აქციაში ცხვირის ჩაყოფა, შეიძლება, ცუდად დასრულდეს. მთავარი პრობლემა ისაა, რომ სამწუხარო ინციდენტმა მომენტალურად გამოიწვია საზოგადოების მობილიზება, ეს კი ნაციონალების მოწოდებამდე მოხდა, ანუ ვითარება ასაფეთქებლად მზად იყო. ამ ვანდალიზმში მონაწილეების დასჯაზე დიდი პრობლემა ისაა, რომ ქვეყანაში პროცესები ცუდისკენ მიდის და უარყოფითი მუხტი მატულობს. ხელისუფლებამ არ უნდა იფიქროს, რომ ამ მუხტს რეპრესიებით, მკაცრი დასჯით ჩაახშობს, მან უნდა გააანალიზოს, რეალურად რამ გამოიწვია „აფეთქება“. ბათუმში დაუგეგმავად 1000 კაცის მობილიზება მნიშვნელოვანი ამბავია.
- როგორ ფიქრობთ, რამ განაპირობა?
- ზოგადად, 2012 წელს საზოგადოებაში დიდი მოლოდინი იყო, რასაც უდიდესი იმედგაცრუება მოჰყვა. 2016 წლის არჩევნებმა მდგომარეობა ვერ გამოასწორა, რადგან იმის შიშით ჩატარდა, ნაციონალები არ დაბრუნებულიყვნენ. ამ შიშმაც გაიარა და რეალობის წინაშე დავდექით, რაც ცუდია… ხელისუფლებისთვის ამის გაუცნობიერებლობა დამღუპველი იქნება. როცა იმაზე ვსაუბრობთ, რომ ადრე საქართველოში მსგავსი ვანდალური ფაქტები არ ხდებოდა, გავიხსენოთ, ჩვენი თაობა იმ დიდი კომუნისტური შიშიდან მოდის, როცა ერთი შუშის ჩამსხვრევას რეპრესიები მოყვებოდა. სამწუხაროდ, ახლანდელი ხელისუფლებაც იგივეს ამბობს, ოღონდ სხვა მიმართულებით. ცხადია, არავის ვაქეზებ, მიმაჩნია, რომ პროტესტი ზიანის გარეშე უნდა გამოიხატოს, მაგრამ მხოლოდ ჩვენი სურვილი საკმარისი არაა. მნიშვნელოვანია ისიც, რომ ახალგაზრდობა გამოჩნდა. „აუდიტორია 115“ ძალიან აქტიურობს, ეს ნიშნავს, რომ ახალგაზრდებში ენერგია დაგროვდა და ქვეყანაში უარყოფითი მუხტი იზრდება, ამიტომ მოვუწოდებ ხელისუფლებას, რაც მოხდა, კარგად გააანალიზონ.
„რეზონანსი“, 25 მარტი, 2017 წელი
როგორი იქნება ახალი სამხედრო რეზერვი?
სპეციალისტების უმრავლესობა თავდაცვის სამინისტროს გადაწყვეტილებას პოზიტიურად აფასებს
ნინო ქეთელაური
თავდაცვის სამინისტრო აქტიური სარეზერვო სამსახურის შემოღებას გეგმავს, სადაც 18-დან 55 წლამდე ასაკის სამოქალაქო პირები ჩაირიცხებიან. მსახურების ხანგრძლივობა წელიწადში 45 დღე იქნება და ანაზღაურდება. საპილოტე პროექტების დაწყება 2018 წლიდან იგეგმება.
როგორც თავდაცვის სამინისტროში აცხადებენ, რეზერვისტის სახელფასო უზრუნველყოფა ყოველთვიურად წოდებრივი სარგოს 20%-ს და ქვედანაყოფში გამოძახებისას 100%-ს შეადგენს. მათივე განმარტებით, აქტიური სარეზერვო სამსახური სამი კომპონენტისგან შედგება: შეიარაღებული ძალების რეზერვი, ტერიტორიული რეზერვი და სპეციალისტთა რეზერვი. შეიარაღებული ძალების რეზერვში ჩაირიცხებიან სერჟანტთა და კაპრალთა ის კატეგორია, რომლებმაც ერთი კონტრაქტი მაინც დაასრულეს და გამოთქვეს სურვილი, იმსახურონ აქტიურ სარეზერვო სამსახურში. ჩარიცხულ რეზერვისტებს უფლება მიეცემათ, იმსახურონ ერთი ხუთწლიანი კონტრაქტის ვადით, ხოლო შემდეგ სამსახური გააგრძელონ ტერიტორიული თავდაცვის ძალებში, ან დაასრულონ აქტიური სარეზერვო სამსახური და სამხედრო ძალების რეზერვში ჩაირიცხონ.
რაც შეეხება ტერიტორიულ რეზერვს, ის ეროვნული გვარდიის ბაზაზე შეიქმნება და ტერიტორიულ რეზერვისტებს გაუფორმდებათ ხუთწლიანი კონტრაქტი, მისი გაგრძელების უფლებით. წვევამდელებს, სურვილის შემთხვევაში, უფლება მიეცემათ, იმსახურონ ტერიტორიული თავდაცვის ძალების შემადგენლობაში და ერთი კონტრაქტის დასრულების შემდეგ სავალდებულო სამხედრო სამსახური ჩაეთვლებათ მოხდილად.
აქტიური სარეზერვო სამსახურის კიდევ ერთი კომპონენტია სპეციალისტთა რეზერვი, რომელიც ინდივიდუალური კონტრაქტის საფუძველზე, შეიარაღებული ძალებისთვის საჭირო სამოქალაქო სპეციალობის მქონე პირებით დაკომპლექტდება.
როგორც თავდაცვის სამინისტროში აცხადებენ, შეიარაღებული ძალების რეზერვის რიცხოვნობა დამოკიდებული იქნება შეიარაღებული ძალების პროფესიული კომპონენტის სტრუქტურაზე და სულ დაახლოებით 12 000-იანი დაჯგუფება შექმნება. აღსანიშნავია, რომ სარეზერვო სამსახურის მიმართულებით წარმოდგენილი ინიციატივები კანონში სათანადო ცვლილებებსაც გამოიწვევს.
ჟურნალ “არსენალის” მთავარი რედაქტორი ირაკლი ალადაშვილი ამბობს, რომ აქტიური სარეზერვო სისტემის ეფექტურობაზე წინასწარ საუბარი რთულია, რადგან წინა გამოცდილებამ აჩვენა, რომ იმ სარეზერვო სისტემამ ვერ გაამართლა.
„ეფექტური იქნება თუ არა, ამის თქმა წინასწარ რთულია, რადგან რეზერვის სისტემის შექმნის მცდელობა საქართველოში უკვე ორჯერ იყო წინა ხელისუფლების დროს. ამან ეფექტი ვერ გამოიღო, თუმცა ამისთვის რამდენიმე ათეული მილიონი ლარი გამოიყო. მისი ნაკლებად ეფექტურობა აგვისტოს ომმაც დაადასტურა. ახალი კონცეფცია გარკვეულ ცვლილებებს მოიცავს. სამი ძირითადია: აქტიური – ის, ვინც ომის შემთხვევაში საბრძოლო მოქმედებებში დანაკარგი უნდა ჩაანაცვლოს; ტერიტორიული – ვინც კონკრეტულ ტერიტორიაზე ცხოვრობს და კარგად იცნობს მას; და მესამე, პროფესიული – ვისაც იმ მომენტში საჭირო პროფესია აქვს, ხიდების, გვირაბების სპეციალისტები და ა.შ.”, – ამბობს ირაკლი ალადაშვილი და აღნიშნავს, რომ ამ ყველაფერში საზოგადოების რაც შეიძლება დიდი ნაწილი უნდა ჩაერთოს. მთავარია, რომ რეზერვმა საზოგადოების რაც შეიძლება დიდი ნაწილი მოიცვას, რათა ყველამ იცოდეს, რომ ქვეყნის თავდაცვა მხოლოდ საკონტრაქტო ან სავალდებულო სამსახურში გაწვეულების ვალი არ არის. ეს ის უნარებია, რასაც ადამიანები თავის ყველდღიურ ცხოვრებაშიც ეფექტურად გამოიყენებენ”, – აცხადებს ირაკლი ალადაშვილი.
ბრიგადის გენერალი, ანალიტიკოსი სამხედრო-პოლიტიკურ და უსაფრთხოების საკითხებში ამირან სალუქვაძე ამბობს, რომ ახალი კონცეფციის წინასთან შედარებაც კი არ ღირს.
„ყველამ კარგად დაინახა წინა სარეზერვო სისტემის ხარვეზები, რომელიც წინასწარ გათვლადი იყო. თუმცა მაშინ არავის უნდოდა მოსმენა. რა შედეგს მოიტანდა 18-დღიანი პროგრამა, რომელიც არც ისე ინტენსიურად მიმდინარეობდა და ხშირ შემთხვევაში ბევრს ნორმალურად ესეც არ გაუვლია, თავიდანვე კარგად ჩანდა. რაც შეეხება ახალ კონცეფციას, მთლიანობაში პრინციპები მისაღებია და იმ მასალებიდან გამომდინარე, რაც წარმოდგენილი იყო, გარკვეული კითხვები გვქონდა როგორც მე, ისე მოწვეულ სტუმრებს”, – ამბობს ამირან სალუქვაძე და საკუთარ შენიშვნებს განმარტავს. ძირითადად ეს ეხება კონტინგენტის მოცულობას და ტემპებს. როგორც ითქვა, გაწერილია 10 წელზე და ის მოცულობა, რომლის მომზადებაც ამ პერიოდის განმავლობაშია დაგეგმილი, მე ვთვლი, რომ არ პასუხობს იმ საფრთხეებს და რისკებს, რის წინაშეც შეიძლება საქართველო აღმოჩნდეს. ჯამში საუბარია 12 ათას კაცზე, რაც არასაკმარისია და სამობილიზაციო გაცილებით მეტი რესურსი გაგვაჩნია. რა თქმა უნდა, მთლიან სამობილიზაციო რესურსს მცირე ვადებში ვერ მოვამზადებთ, მაგრამ 10-12 ათასის მომზადება უნდა მოხდეს უფრო შემჭიდროებულ ვადებში”, – ამბობს ამირან სალუქვაძე.
რაც შეეხება კონკრეტულ დეტალებს, ამირან სალუქვაძის თქმით, უამრავი ნიუანსია, რომელიც უკვე სამუშაო რეჟიმში განიხილება.
“ვისურვებდი, რომ ძველი კანონმდებლობის ბაზაზე ახლავე დაიწყოს რეზერვის მომზადება, ოღონდ ახალი პროგრამით. ანუ, თუ ადრე 18-დღიანი პროგრამა იყო, ახლა იქნება 45 დღემდე. სხვადასხვა სპეციალობის რეზერვისტებისთვის შეიძლება ეს ვადა შემოკლდეს. მაგალითად, მედიკოსებისთვის შეიძლება ამდენი დრო არ იყოს საჭირო და 10 დღეში ან 2 კვირაში მოამზადო, რადგან ისინი თავის სპეციალობას ისედაც ფლობენ და მხოლოდ დამატებით გარკვეული უნარების მიცემა იქნება საჭირო. შემდეგ უკვე, როდესაც ბოლომდე მიიყვანენ იმ საკანონმდებლო ბაზას, რომელიც დღევანდელ კონცეფციას ესაჭიროება, მოხდება ამ ყველაფრის იმპლემენტაცია. შენ თუ იცი, გაისად რა პროგრამით მოამზადებ, დაიწყე ეს დღესვე, ამით არანაირი პრობლემა არ შეიქმნება”, – აცხადებს ამირან სალუქვაძე. მისივე თქმით, მიზანშეწონილია, შეიქნას სამთავრობო ჯგუფი, სადაც ამ კონცეფციის განხილვა მოხდება.
„ჩართული უნდა იყოს ყველა უწყების წარმომადგენელი (შესაძლოა, პრემიერ-მინისტრის დონეზეც) და მთლიანად სახელმწიფო მობილიზაციის კონტექსტში უნდა იქნეს განხილული. თავდაცვის სამინისტრო არ უნდა იყოს ჩაკეტილი და თავისი შესაძლებლობებიდან გამომდინარე არ უნდა გეგმავდეს იმ საკითხს, რასაც სახელმწიფოს ომისთვის მომზადება ჰქვია. თავდაცვის სამინისტრომ მთავრობას უნდა დაუდოს ის სურათი, თუ რა მოცულობის, ტიპის და ხარისხის რეზერვი ესაჭიროება და ამაზე გადაწყვეტილება მთავრობამ უნდა მიიღოს”, – აცხადებს ამირან სალუქვაძე. მისი თქმით, რაც მთავარია, ეს ყველაფერი მეზობელმა სახელმწიფოებმა არ უნდა აღიქვან, როგორც ომისთვის მზადება.
„ჩვენმა მეზობლებმა ისე არ უნდა აღიქვან, თითქოს ჩვენ ომისთვის ან აგრესიული ქმედებებისთვის ვემზადებით. 2008 წლის შემდეგ ჩვენ, ფაქტობრივად, რეზერვისთვის ყურადღება არ მიგვიქცევია და რეზერვისტთა მომზადება ჩვეულებრივი მოვლენაა, რომელსაც ყველა სახელმწიფო ახორციელებს”, – ამბობს ამირან სალუქვაძე.
რაც შეეხება მომზადების დონეს, როგორც ექსპერტი აღნიშნავს, ამაზე საუბარი ნაადრევია, რადგან ეს უშუალოდ მომზადების მიმდინარეობის პროცესში უნდა შეფასდეს.
„ახალი თაობა“, 25 მარტი, 2017 წელი
ინტერვიუ ირაკლი ალადაშვილთან: „თუ შენს არმიას არ გადაუხდი, სხვისი არმიისთვის გადახდა მოგიწევს“ // „რეზერვი უნდა არსებობდეს. ქვეყანას გასაჭირში თავისი მოქალაქეების იმედი უნდა ჰქონდეს“
ირაკლი ალადაშვილი, სამხედრო-ანალიტიკურ ჟურნალ „არსენალის“ მთავარი რედაქტორი, „ახალ თაობასთან“ ინტერვიუში აცხადებს, რომ უნდა მოვძებნოთ სახსრები, რათა სათანადო დონის რეზერვი შევქმნათ.
- ბატონო ირაკლი, თავდაცვის სამინისტრომ სარეზერვო სამსახურის ახალი კონცეფცია შეიმუშავა. საუბარია ახალი ტიპის სარეზერვო სამსახურის შექმნაზე, რომელიც იქნება ნებაყოფლობითი და ანაზღაურებადი. რამდენად არის საჭირო სარეზერვო სამსახური?
- ნებისმიერ ქვეყანას, რომელიც თავის თავს პატივს სცემს და საკუთარი ქვეყნის უსაფრთხოებაზე ზრუნავს, სარეზერვო სამსახური უნდა ჰქონდეს. არცერთ ქვეყანას, თვით ზესახელმწიფოებსაც კი, არ შეუძლიათ, შეინახონ რამდენიმემილიონიანი რეგულარული არმია. ამიტომ ყველა ქვეყანა ცდილობს, კარგად მომზადებული რეზერვი ჰყავდეს, რომლის გამოყენებაც შეიძლება როგორც თავდაცვის დროს, საომარი ოპერაციებისას, ასევე სტიქიური უბედურებების დროს. საქართველოში ორჯერ იყო მცდელობა, რომ სარეზერვო სამსახური შექმნილიყო, თუმცა, სამწუხაროდ, ორჯერვე ეს იდეა ჩაფლავდა და რამდენიმე ათეული მილიონი ლარი დაიხარჯა. ეს კარგად გამოჩნდა 2008 წლის ომის დროს.
- მთავარი ხარვეზი სად იყო?
- ხარვეზი იყო მომზადებაში. ეს ადამიანები მომზადებულები არ იყვნენ. სამწუხაროდ, ხშირად ეს ყველაფერი პიარს ემსახურებოდა და სხვას არაფერს.
- ახალი კონცეფცია რამდენად მისაღებია?
- უკვე რამდენი ხანია მიმდინარეობს მსჯელობა, რომ უნდა შეიქმნას ახალი კონცეფცია. ეს არის საჭირო, მაგრამ ჯერ მხოლოდ იდეის დამუშავება ხდება. არის სხვადასხვა კონცეფცია. თავდაცვის სამინისტრო შეჯერდა ერთი ერთზე და ახლა ხდება მისი განხილვა ჯერ ექსპერტების დონეზე, ასევე ხდება მისი გაცნობა პარლამენტში შესაბამისი კომიტეტისთვის.
- განსაზღვრულია სამი ტიპის რეზერვი: შეიარაღებული ძალების რეზერვი, ტერიტორიული რეზერვი და სპეციალისტთა რეზერვი. რას გულისხმობს თითოეული?
- შეიარაღებული ძალების რეზერვი უშუალოდ საბრძოლო მოქმედებებში კონკრეტულ ბრიგადას, ბატალიონს, ასეულსა თუ ოცეულს უნდა დაეხმაროს, ომის დროს დანაკლისი შეავსოს, დაღუპულებისა თუ დაჭრილების სახით არსებული დანაკლისი. ეს რეზერვი ბატალიონთან ერთად გადის უშუალოდ მომზადებას. ტერიტორიული რეზერვი თავის საცხოვრებელ ტერიტორიაზე მოქმედებს. ისინი უკეთესად იცნობენ მათ საცხოვრებელ არეალს და არმიას ეხმარებიან, მაგალითად, ტვირთების გადატანაში, მეგზურად გაყოლასა და მსგავს საქმეში. სპეციალისტთა რეზერვი არმიას სჭირდება კონკრეტული მიმართულებით, სპეციალობით, მაგალითად, გვირაბის, ხიდის, წყლის სპეციალისტები, თუნდაც გვირაბის ან ხიდის აფეთქების დროს ან წყლის გაწმენდისთვის და ა.შ. ეს ადამიანები კონკრეტულ მომენტში არიან საჭირო.
- ნატოს ქვეყნების სტანდარტი რეზერვთან დაკავშირებით როგორია?
- ასეთი სტანდარტი არ არსებობს. ყველა ქვეყანა თავისი რეალობიდან გამომდინარე უნდა მოქმედებდეს და ირგებდეს არსებულ რესურსს.
- საუბარია ბიუჯეტზე. როგორც ვიცით, ანაზღაურებადი იქნება. რეზერვი, ზოგადად, იაფი სიამოვნება არ არის...
- ქვეყნის თავდაცვა არასდროს არის იაფი სიამოვნება. როგორც ამბობენ, თუ შენს არმიას არ გადაუხდი, სხვისი არმიისთვის მოგიწევს გადახდა. კეთილი უნდა ვინებოთ და მოვძებნოთ ყველა შესაძლებლობა, რათა სათანადო დონის რეზერვი შევქმნათ.
- კონცეფციის ერთ-ერთი ავტორი, ბატონი გიორგი თავდგირიძე ამბობს, რომ რეზერვი ნებაყოფლობითი და ანაზღაურებადი იქნება. ეთანხმებით?
- ჩემთვის მაინც მთავარია მოტივი, რომ ადამიანი წავიდეს რეზერვში. მოტივაცია ანაზღაურებით გაჩნდება თუ სხვა რამით, ამას დიდი მნიშვნელობა არ აქვს, თუმცა, როგორი იქნება ანაზღაურება, რამდენად შეძლებს ამას ქვეყნის ბიუჯეტი, ეს მეორე საკითხია.
- კონცეფციაში ასაკზეც არის საუბარი - 18-დან 55-წლამდე. ეს არის სტანდარტი?
- სტანდარტი არ არსებობს. ყველა ქვეყანა თავისებურად განსაზღვრავს. მთავარია, ადამიანი ბრძოლისუნარიანი იყოს.
- ყველას ახსოვს, 2008 წლის ომის დროს რეზერვი როგორ იდგა გორის ცენტრში და როგორ გადიოდა პირდაპირ ეთერში ეს კადრები. ალბათ, ამ მიმართულებითაც არის საჭირო მომზადება...
- ეს ძალიან მნიშვნელოვანი საკითხია. ღია ეთერში გადაიცემოდა არა მხოლოდ რეზერვის შეკრება, ასევე ქართული ტანკების ცხინვალის მიმართულებით გადაადგილებაც. ეს უნდა მოეკითხოთ იმ ტელევიზიებს, რომლებიც ამას აკეთებდა. რამდენად იყო ეს თავსებადი ჟურნალისტურ ეთიკასთან, უფრო მეტიც, სახელმწიფო საიდუმლოების დაცვასთან.
- თქვენ ინტერვიუს დასაწყისში პიარი ახსენეთ, ფორმალური სახე რომ არ ჰქონდეს ამ ყველაფერს და რეზერვი რეალურად რომ მომზადდეს, ამისთვის რა უნდა გაკეთდეს?
- შეკრებას რაც შეეხება გორის ცენტრსა თუ სენაკში, შეკრების გარეშე არ გამოვა, მაგრამ ეს არ ნიშნავს, რომ საათობით უნდა იდგნენ ერთ ადგილზე. შეიკრიბებიან და დავალება უნდა მიიღონ. გორშიც და სენაკშიც პრობლემა სწორედ ეს იყო, არ იყვნენ დავალების გამცემი პირები. ეს სისტემა არ იყო ჩამოყალიბებული. ამიტომ მნიშვნელოვანია, ყველაფერი რეალურად გააზრებული და ჩამოყალიბებული იყოს.
„ახალი თაობა“, 25 მარტი, 2017 წელი
ინტერვიუ ლაშა ჩხარტიშვილთან: „ბიძინა ივანიშვილმა თავის სასახლეში შეასახლოს მთავრობა, უფრო იოლად გააკონტროლებს“ // „ხელისუფლება გარემოვაჭრეების მასობრივ აყრას აპირებს“
რას ნიშნავს გაღატაკებულ ქვეყანაში მთავრობისთვის კომფორტული ქალაქის აშენება, რა შუაშია ამ ყველაფერთან ყოფილი პრემიერი, რატომ გადაწყვიტეს გარემოვაჭრეების აყრა და ვის უშლიან ისინი ხელს სინამდვილეში? ამ თემებზე „ახალ თაობას“ დემოკრატიის ინსტიტუტის ხელმძღვანელი ლაშა ჩხარტიშვილი ესაუბრება.
- ხელისუფლებამ პირობა დადო, რომ ქამრებს შემოიჭერდა. ამის ფონზე ცნობილი ხდება, რომ ისინი ახალი სამთავრობო ქალაქის მშენებლობას აპირებენ. ამისთვის ორთაჭალაში საკმაოდ დიდი ტერიტორიაც კი ყოფილა გამოყოფილი. ამაზე რისი თქმა შეგიძლია?
- იმის ნაცვლად, რომ ხელისუფლებამ თავად შემოიჭიროს ქამარი, ხალხს სულ უფრო უჭერს კისერზე ყულფს. თავად ეს იდეა დეჟავიუს განცდას ბადებს – „ქართული ოცნება“ ახირებებით ძალიან დაემსგავსა თავის წინამორბედს და არა მარტო ახირებებით. ეს ხელისუფლება უკვე აშკარად ემალება ამომრჩეველს და ეტყობა, ამიტომაც გადაწყვიტეს სადმე ერთად მოიყარონ თავი. ამის გარდა, ისინი საკუთარ ფუფუნებაზეც ზრუნავენ და უნდათ, რომ კიდევ უფრო კეთილმოწყობილ კაბინეტებში ისხდნენ.
დალაგებული ქვეყანა რომ ვიყოთ, ამის გაკეთება მაშინაც საეჭვო იქნებოდა, ჩვენს პირობებში კი ახალი სამთავრობო ქალაქის აშენება სრულიად დაუშვებელია. დღეის მონაცემებით, მოსახლეობის 35% შიმშილს განიცდის. სრულფასოვანი კვების პრობლემა კი მასობრივად დგას. ამ რეალობაში რამდენიმე ათეული მილიონის ხარჯვა მთავრობის ფუფუნებაზე, რბილად რომ ვთქვათ, უტიფრობა და უსინდისობაა. არც იმას გამოვრიცხავ, რომ ეს პროექტი იყოს კეთილდღეობის იმიტაცია. ასეთი რამეები მიხეილ სააკაშვილს ახასიათებდა.
- „ქართული ოცნება“ წინა ხელისუფლებას დღემდე აყვედრის, ქუთაისის პარლამენტის აშენებაზე 300 მილიონზე მეტი დახარჯეთო და ამ ფონზე უხერხული არაა, სამთავრობო ქალაქის იდეას რომ „აპრავებენ“?
- უხერხული კი არა, ცინიზმის მწვერვალია, ხომ გითხარით, ერთმანეთს ძალიან დაემსგავსნენ. მათ შორის ერთადერთი განსხვავება ისაა, რომ ესენი მოსახლეობის წინააღმდეგ მასობრივ ძალადობას არ მიმართავენ, თუმცა ესეც მოსალოდნელია.
- რა გაძლევთ ამის თქმის საფუძველს?
- ის მმართველობა, რომელიც დღეს საქართველოშია. ამის თქმის საბაბს ხალხის მიმართ დამოკიდებულებაც მაძლევს. არ აღდგა სამართლიანობა, ხელისუფლება თვითნებურად იქცევა, მიმდინარეობს გარემოს განადგურება. ეს დიდხანს ვერ გაგრძელდება. ხელისუფლებას ან უკან დახევა მოუწევს ანდა ხალხის წინააღმდეგ წასვლა, ანუ პოლიტიკური რეპრესიების დაწყება. სამწუხაროდ, „ოცნება“ მეორე ვარიანტისკენ უფროა მიდრეკილი. სისტემური ცვლილებები არ ჩანს და გეზი კვლავ ერთპიროვნული მმართველობისკენ გვაქვს აღებული. ამ შემთხვევაში ერთპიროვნული მმართველობა სხვა ნაირსახეობაშია გადაზრდილი. მე ვიყავი პირველი, რომელმაც ჯერ კიდევ 2014 წელს უწოდა ივანიშვილს ახალი კადაფი.
- რატომ ახალი კადაფი?
- ქვეყანა კადაფის სტილით იმართება. შესაძლოა, ჩვენ უფრო რთული მოდელიც კი გვქონდეს ქვეყნის მართვისა. ფორმალური სტატუსი ცოტა მეტ პასუხისმგებლობას გულისხმობს. ივანიშვილი კი ზის თავისთვის და ყველაფერს აკონტროლებს. ახალი სამთავრობო ქალაქის აშენებაც მისი იდეაა. მის გარეშე ამ პროექტის დაგეგმვასაც კი ვერ გაბედავდნენ.
- იქნებ ამ შემთხვევაში გამოიჩინეს თვითნებობა?
- გამორიცხულია. ყველა მნიშვნელოვანი გადაწყვეტილება თანხმდება ყოფილ პრემიერთან. ივანიშვილს დიდი სასახლე აქვს და ეს მარიონეტული მთავრობა იქ უპრობლემოდ დაეტეოდა. მივმართავ ბიძინა ივანიშვილს, შეასახლოს ესენი თავისთან. მაინც მისი მითითებების გარეშე არ დგამენ ნაბიჯს და ტელეფონზე დარეკვით მაინც არ დაიღლება. არსებულ სიტუაციაში ეს ყველაზე ლოგიკური გადაწყვეტილება იქნება. პრემიერის და მინისტრების მოვალეობების შემსრულებლები ივანიშვილის არაფორმალური მონარქიის ფარეშები არიან. თანხების არამიზნობრივ ხარჯვას უკავშირდება სამთავრობო ქალაქის მშენებლობა და აქვე აუცილებლად უნდა ვახსენოთ კონცერტების თემაც. კონცერტების გასამართად ათეულობით მილიონი ლარია გამოყოფილი ბიუჯეტიდან.
- ოპოზიციაში ყოფნის დროს მეოცნებეები ასეთი ღონისძიებებისთვისაც აკრიტიკებდნენ მიხეილ სააკაშვილის ხელისუფლებას...
- ეგ აღარ ახსოვთ და უსირცხვილოდ იმეორებენ იგივეს. ძველად რომში იყო აქტუალური პური და სანახაობა. ჩვენში პური ნაკლებია, მაგრამ სანახაობაა მრავლად. არც პოლიტიკური ინტრიგები გვაკლია, ამ ყველაფერს ახლა თვალთვალი და მიყურადებაც დაემატა. ეს უკანონობა დააკანონეს და რაღაც ჩარჩოში მოაქციეს. კონცერტებში მილიონების გადაყრას ჯობდა, გაჭირვებული ადამიანები დაეფინანსებინათ, რომლებიც სახსრების უქონლობის გამო ექიმთანაც კი ვერ მიდიან. საყოველთაო ჯანდაცვა, რომელიც ერთადერთი ნათელი წერტილი იყო ამ ხელისუფლებისა, ისიც შეიკვეცა.
სოციალური დახმარების ჩამორთმევა ძალიან გამარტივდა. სამაგიეროდ, ძალიან გართულდა ამ სტატუსის მიღება. თან რამხელა უბედურებაა, როცა ადამიანი სოციალურად დაუცველის სტატუსზე ოცნებობს. ვერაფრით მოაბეს თავი ახალი სამუშაო ადგილების შექმნას, სამაგიეროდ, ხელისუფლებამ შეიძინა თავისთვის ახალი მანქანები. არ იკლებენ მაღალ ხელფასებს, პრემიებს დანამატები დაარქვეს.
„ბავშვთა სამყაროს“ ამბავმა ხელისუფლების ნამდვილი სახე კიდევ ერთხელ გამოაჩინა. „ბავშვთა სამყაროს“ მოვაჭრეების მიმართ შენობის მეპატრონესაც აქვს ვალდებულებები, მაგრამ ეს პროკურატურამ უნდა გაარკვიოს. ხელისუფლება ამას არ აკეთებს. დახმარების გაწევაზე ხომ საერთოდ ზედმეტია ლაპარაკი. არადა ისინი ხელისუფლების მსხვერპლი არიან.
- შენობის დაწვასთან ხელისუფლება რა შუაშია?
- ადგილი, სადაც ისინი მუშაობდნენ, ხანძარმა გაანადგურა. ქვეყანაში სახანძრო უსაფრთხოება ფაქტობრივად არ არსებობს. შრომითი დაცვის ინსპექტორებს არ აქვთ უფლება, შეამოწმონ ესა თუ ის ობიექტი ან ვინმეს სანქცია დააკისრონ სახანძრო უსაფრთხოების ნორმების დაუცველობის გამო. შრომითი ინსპექტორი ქვეყანაში სულ 25-ია. და როგორ წარმოგიდგენიათ, რომ 25 ადამიანი მთელი ქვეყნის მასშტაბით შეამოწმებს, სახანძრო უსაფრთხოების ნორმები დაცულია თუ არა.
- თუ არც არაფრის უფლება აქვთ, რა საჭირო იყო ამ სამსახურის შემოღება?
- ეს არის სიმბოლური გადაწყვეტილება. ეს ევროპასთან ასოცირების შეთანხმებისთვის იყო საჭირო, ესაა და ეს. სახანძრო უსაფრთხოების ნორმების დაცვაზე ხელისუფლებამ უნდა აიღოს პასუხისმგებლობა. ამიტომაც უნდა აიღონ ბავშვთა სამყაროს დაზარალებულებზე პასუხისმგებლობა. ქვეყანაში არის არაერთი სარეზერვო ფონდი. ეს ფონდები სწორედ ასეთი შემთხვევებისთვის არის გათვალისწინებული და არა _ ჩინოსნების ფუფუნებისთვის. არსებულ მძიმე სურათს ახლო მომავალში გარემოვაჭრეების პრობლემაც დაამძიმებს. ხელისუფლება მათ წინააღმდეგ მასშტაბური ოპერაციის დაწყებას გეგმავს. ვაგზლის მოედანზე მოვაჭრეებს უკვე ესაუბრნენ მერიის წარმომადგენლები და უთხრეს, რომ 25 მარტს შეიძლება ისინი აყარონ.
- მარჯანიშვილზე ასეთი ოპერაცია უკვე ჩატარდა, მაგრამ მას დიდი ამბავი არ მოჰყოლია...
- ამიტომაც გადაწყვიტეს, სხვებსაც მიადგნენ. არის ასეთი ქართული გამოთქმა, მაძღარ კაცს, მშიერიც მაძღარი ეგონაო. ეს გამოთქმა ჩვენი ხელისუფლებისთვისაც აქტუალურია. ისინი ვერ ხვდებიან, რამდენად მნიშვნელოვანია გარემოვაჭრეებისთვის ეს საქმიანობა. ეს მათთვის გადარჩენის ერთადერთი საშუალებაა. ზევით რამდენჯერმე გითხარით, რომ „ოცნება“ თავის წინამორბედს ემსგავსება და ეს ამაშიც გამოიხატა. გარემოვაჭრეების წინააღმდეგ სააკაშვილის ხელისუფლებამაც გაილაშქრა. მათ ეს ნაწილობრივ გამოუვიდათ. ახლა ესენი დაადგნენ ამ გზას და უნდათ, ადამიანებს პირიდან ბოლო ლუკმა გამოაცალონ. ამით კი ვიღაც იხეირებს.
- ვინ ვიღაც?
- რომელიმე ჩინოვნიკი ან მასთან დაახლოებული ბიზნესმენები. ჩვენ ყველას კარგად გვახსოვს, რომ მიხეილ სააკაშვილის დროს, როგორც კი გარემოვაჭრეები დაარბიეს, იმ ადგილებში, სადაც ისინი ვაჭრობდნენ, სავაჭრო ჯიხურების ქსელი გაჩნდა.
- მერია ამ შემთხვევაში ქალაქის იერსახეზე არ ზრუნავს?
- არავითარ შემთხვევაში. ქალაქის იერსახეზე ზრუნვა რომ უნდოდეთ, უამრავი პრობლემაა და იმას მიხედავდნენ.
- გარევაჭრობის წინააღმდეგ მოსახლეობაც გამოდის და მათაც აქვთ პრეტენზიები. არის ადგილები, სადაც გარემოვაჭრეების გამო ადამიანი ვერ გაივლის...
- გარევაჭრობას ჩარჩოებში სჭირდება მოქცევა. ეს არც ერთმა ხელისუფლებამ შეგნებულად არ გააკეთა. ისინი ბოლო ორი ათწლეულია იმას ამკვიდრებენ, რომ გარევაჭრობა არის მანკიერი მოვლენა. არადა მთელს მსოფლიოში არსებობს ასეთი ტიპის ვაჭრობა, ყველაზე განვითარებულ ქვეყნებშიც კი.
- იქ გარევაჭრობა მოწესრიგებულია...
- აქაც შეიძლება ამის გაკეთება. მერიაში არის ზედამხედველობის და კეთილმოწყობის სამსახური და ამ საკითხის მოგვარებაზე მათ უნდა იზრუნონ. ეს ხალხი კი არ უნდა დაარბიონ, წესების დაცვა უნდა მოსთხოვონ. გარევაჭრობის წესებს კი არ იღებენ.
გარევაჭრობასთან დაკავშირებით ჯერ კიდევ სააკაშვილის დროს მოვამზადე კანონპროექტი. ის გავაგზავნე თბილისის მერიაში და პარლამენტში. საკრებულომ ეს პროექტი არც კი განიხილა და ამით კანონი დაარღვია. პარლამენტმა ეს პროექტი საკრებულოში გადააგზავნა. იქ როგორც მოიქცნენ, უკვე გითხარით. ამ თემაზე კანონპროექტი „ოცნების“ პარლამენტშიც შევიტანე. 2014 წელს დარგობრივ კომიტეტში მოხდა მისი განხილვა. კომიტეტმა კანონპროექტი მთლიანობაში მოიწონა. დეპუტატებს რამდენიმე შენიშვნა ჰქონდათ, რომელთა შეჯერებაც დაევალა დეპუტატ გია ჟორჟოლიანს. მე და გიას ამ საკითხზე რამდენჯერმე გვქონდა საქმიანი შეხვედრა. ამის იქით საქმე აღარ წასულა და კანონპროექტი გაიყინა. ამან გამიჩინა ეჭვი, რომ ხელისუფლება გარემოვაჭრეების წინააღმდეგ ბრძოლას გააგრძელებდა. ეს ეჭვი გამართლდა. კანონი გარევაჭრობას არ კრძალავს.
- აბა რის საფუძველზე უნდა აყარონ ისინი?
- კანონში წერია, რომ ნებართვის გარეშე იკრძალება გარევაჭრობა. გარევაჭრობაზე ნებართვები არ გაიცემა. ხელისუფლებას ძალიან მარტივად შეუძლია ამ პრობლემის მოგვარება. გარემოვაჭრეები მზად არიან, დაწესებული ნორმები დააკმაყოფილონ. მთავრობის უარი მიუთითებს იმაზე, რომ ვიღაცას ისინი სერიოზულ კონკურენციას უწევენ.
25 მარტს ვაგზლის მოედანზე გარემოვაჭრეების მხარდასაჭერად გავმართავთ აქციას. მოვუწოდებ ყველას, რომ ამ აქციაზე მოვიდეს. თუ ხელისუფლება გარემოვაჭრეებს მოერია, ხვალ სხვებს დაჩაგრავს. გარემოვაჭრეების შემდეგ ისინი წვრილ მაღაზიებს მიადგებიან, მათ ადგილზე კი დიდი სავაჭრო ცენტრები გაიხსნება, სადაც მაღალი ფასები იქნება. გარევაჭრობა ფასების მხრივ სერიოზული კონკურენტია. ამიტომ მათი დაცვა ყველას ინტერესებში უნდა იყოს. გარევაჭრობა მოსაწესრიგებელია, მაგრამ მისი აკრძალვა დაუშვებელია. თუნდაც იმიტომ, რომ ეს ამ ადამიანებისთვის თავის გადარჩენის ერთადერთი საშუალებაა.
„ახალი თაობა“, 25 მარტი, 2017 წელი
„რა მნიშვნელობა აქვს, სად დაიმარხები, პანთეონში თუ ჟორას ბოსტანში“
საპანთეონო ვნებებმა საზოგადოებაში უარყოფითი რეაქციები გამოიწვია
ქვეყანაში, სადაც რამდენიმე ათეული ათასი ადამიანი შიმშილობს, საპანთეონო ციებ-ცხელებაა ატეხილი. ახალი პანთეონი მახათას მთაზე წლის ბოლოსთვის გაიხსნება. დედაქალაქის მერიის განმარტებით, საზოგადო მოღვაწეებისთვის ახალი პანთეონის მოსაწყობად 1,3 მილიონი ლარი გამოიყო. ახალი პანთეონისთვის გამოყოფილია თითქმის 2 ჰექტარი მიწის ფართობი. პირველ ეტაპზე იქ 200 ადგილი მოეწყობა.
სამუშაოები მას შემდეგ დაიწყება, რაც მერია ტენდერს გამოაცხადებს. ტენდერის გამოცხადებამდე ჯერაც გაუხსნელ პანთეონზე პრეტენზიები გამოთქვა პოტენციურმა საპანთეონე ხალხმა.
მედიასთან საუბარში ისინი ღიად ამბობენ, რომ ადგილი არ მოსწონთ. მახათას მთა თბილისიდან მოშორებითაა. მერიაში იმასაც ამბობენ, რომ ადამიანების ნაწილი წინასწარ იბევებს ადგილებს ახალ პანთეონში. რამდენიმემ თანამეცხედრისთვისაც მოინდომა ადგილის გამოყოფა.
საპანთეონო ვნებებმა საზოგადოებაში უარყოფითი რეაქციები გამოიწვია. პოეტი ჯანსუღ ჩარკვიანი მიიჩნევს, რომ ამ ვითარებაში ახალი პანთეონისთვის ამდენი ფულის დახარჯვა მიუღებელია. „რა დროს ახალი პანთეონია, როცა ხალხს შია? ეს ფული მათ დაურიგეთ“, – ამბობს იგი, თუმცა სხვა ცნობადი სახეები ასე არ ფიქრობენ და ბევრი მათგანი მიიჩნევს, რომ მათი ადგილი სწორედ საზოგადო მოღვაწეთა პანთეონშია.
დედაქალაქის მერიაში განმარტავენ, რომ ახალ პანთეონში ცნობადი სახის დაკრძალვის საკითხი საპატრიარქოსთან შეთანხმებით გადაწყდება.
სამოქალაქო პლატფორმა „ახალი საქართველოს“ წევრ ანა კობახიძეს იმის გარკვევა სურს, თუ ვინ ადგენს საპანთეონე ხალხის სიას. მას ასევე აინტერესებს, როგორ ხდება საზოგადო მოღვაწის სტატუსის მინიჭება. „რა კრიტერიუმებია დადგენილი პანთეონში დასამარხი ადამიანების სიაში მოსახვედრად, ან როგორ ხდება ადამიანებისთვის საზოგადო მოღვაწის სტატუსის მინიჭება? უხერხულია, როცა ადამიანებს სიკვდილამდე ანიჭებენ ამ სტატუსს და მათ წინასწარ იციან, რომ პანთეონში დაიმარხებიან“, – ამბობს „ახალ თაობასთან“ საუბარში ანა კობახიძე. მისთვის ასევე წარმოუდგენელია, თუ რატომ დავობენ ცნობილი სახეები, სად იქნება პანთეონი.
„მე არ მესმის, რატომ უნდა იყვნენ ეს ადამიანები გამოსაჩენ ადგილას დამარხული. დავიჯერო, ზეციურ საქართველოში რაიმე მნიშვნელობა ექნება იმას, თუ სად მდებარეობს ამა თუ იმ ადამიანის საფლავი?“, – კითხულობს ანა კობახიძე. მისივე თქმით, იმისთვის, რომ ხალხს უყვარდე და ახსოვდე, პანთეონი საჭირო არ არის. „ჩვენ არც კი ვიცით, სად არის ფიროსმანის საფლავი. ამის მიუხედავად, ყველამ ვიცით, რომ ის დიდი მხატვარია. მთავარია, სიცოცხლეში გააკეთო რაიმე ღირებული და არა ის, სად იქნება ტერიტორიულად შენი საფლავი“, – აღნიშნავს „ახალი საქართველოს“ წარმომადგენელი.
საპანთეონე ვნებათაღელვამ ყოფილი დეპუტატი მეგი გოცირიძეც აღაშფოთა. იგი განსაკუთრებით იმით არის აღშფოთებული, რომ პანთეონისკენ ე.წ. წითელი ინტელიგენციის წარმომადგენლები იწევენ. „ერთი მითხარით, რა მნიშვნელობა აქვს, სად დაკრძალავენ წითელი ინტელიგენციის წარმომადგენლებს. აქაც წითლები იყვნენ და იქაც წითლებად დარჩებიან“, – ამბობს „ახალ თაობასთან“ საუბარში აღშფოთებული მეგი გოცირიძე. მისი განცხადებით, სიკვდილი ყველას ათანაბრებს და არ შეიძლება, ვინმე გამორჩეულ ადგილას დაიმარხოს.
„პანთეონის იდეა, ზოგადად, არ მესმის, მაგრამ თუ მაინც არის პანთეონი, იქ მართლაც გამორჩეული ადამიანები უნდა დაიკრძალონ. წამოდით პეტრე-პავლეს სახელობის სასაფლაოზე და იქ გაჩვენებთ ახალგაზრდების საფლავებს, რომლებიც საქართველოს ტერიტორიული მთლიანობისთვის დაიღუპნენ. რატომ უნდა ჰქონდეთ ამ ბიჭებს ჩვეულებრივი საფლავები და წითელ ინტელიგენციას პანთეონი?“, – კითხულობს ყოფილი დეპუტატი. მისი აზრით, როცა ათასობით ადამიანი მშიერია, 1,3 მილიონი პანთეონის აშენებაზე არ უნდა იხარჯებოდეს.
„იმქვეყნად მაინც არანაირი მნიშვნელობა არა აქვს, ვინ სად იქნება დაკრძალული. ეს წითელი ინტელიგენცია გინდა პანთეონში დამარხე და გინდა ჩემი მეზობელი ჟორას ბოსტანში, დიდი განსხვავება არ არის. ასე რომ, თავი დაანებონ პანთეომანიას და ცოცხალ ადამიანებს მიხედონ“, – ამბობს მეგი გოცირიძე.
„რეზონანსი“, 25 მარტი, 2017 წელი
რას შეცვლის „რუსთავი-2”-ის საკონტროლო პაკეტის ტელეკომპანიის თანამშრომლებისთვის გადაცემა?
თიკო ოსმანოვა
ტელეკომპანია „რუსთავი-2”-ის 91%-იანი წილის მფლობელები ლევან და გია ყარამანიშვილები მზად არიან მიიღონ არხის გენერალური დირექტორის შემოთავაზება და ტელეკომპანია “საქართველოს” საკონტროლო პაკეტი მფლობელობაში გადასცენ არხის თანამშრომლებს. იურისტების აზრით, ამ შეთავაზებით რეალურად სადავო ტელეკომპანიასთან დაკავშირებით არაფერი შეიცვლება. ქიბარ ხალვაშის ადვოკატი პაატა სალია ამბობს, რომ ტელეკომპანია „საქართველო“ მათი ინტერესის სფერო არაა.
შეგახსენებთ, რომ ტელეკომპანია „საქართველო“ „რუსთავი-2“-ის წილის 51%-ს ფლობს. უზენაესი სასამართლოს გადაწყვეტილებით კი, ტელეკომპანია „რუსთავი-2“-ის 100%-იანი წილის მფლობელი ქიბარ ხალვაშია. თუმცა სტრასბურგის ადამიანის უფლებათა სასამართლომ ამ გადაწყვეტილების აღსრულება დროებით შეაჩერა, რის გამოც ტელეკომპანიის სადავეები ისევ ძველი მფლობელების ხელშია.
არხის ძველი მფლობელები მზად არიან, ტელეკომპანიის წილის ნაწილი დავის დასრულებამდე გაასხვისონ. 23 მარტს ყარამანიშვილებმა “რუსთავი 2″-ის თანამშრომლებს ტელევიიზის 40% შესთავაზეს. არხის გენერალურმა დირექტორმა უარი განაცხდა და მათ სხვა წინადადებით მიმართა, რაზეც დადებითი პასუხი მიიღო. ყარამანიშვილები მზად არიან, ტელეკომპანია “საქართველოს” საკონტროლო პაკეტი მფლობელობაში გადასცენ არხის თანამშრომლებს. ტელეკომპანია “საქართველო” ფლობს “რუსთავი 2″-ის წილის 51%-ს.
ასევე აღსანიშნავია, რომ დაყადაღებულია ტელეკომპანია “რუსთავი 2″-ის ქონება, ტელეკომპანია “საქართველოს” კი ყადაღა თავის დროზე სააპელაციო სასამართლომ მოუხსნა. მისი 100%-ის მფლობელია ყარამანიშვილების ერთ-ერთი კომპანია.
„გაკვირვებული ვართ, რომ ამ შეთავაზების პასუხად მივიღეთ ერთგვარი ულტიმატუმი, რომ გადაგვეცა არა შეთავაზებული 40%, არამედ ტელეკომპანიის საკონტროლო პაკეტი, ისიც, როგორც ჩანს, მხოლოდ კოლექტივის ერთი ნაწილისთვის. ჩვენი გუშინდელი ინიციატივა არის არა ფიქცია, როგორც ეს ბრიფინგზე ითქვა, არამედ რეალური გზა იმისკენ, რომ ყველა თანამშრომელმა დამსახურებულად მიიღოს კონკრეტული ფინანსური სარგებელი, როგორც კი ტელეკომპანია გავა მოგებაზე, რისი ყველა წინაპირობა არსებობს ბიძინა ივანიშვილის მხრიდან ტელეკომპანიის დევნის შეწყვეტის შემდეგ. გაუგებარია, რას გულისხმობდა გენერალური დირექტორი, როცა საუბრობდა იმაზე, რომ ჩვენი შეთავაზება “პრაქტიკულად, არ ცვლის საქმის ვითარებას”.
რის შეცვლაზეა საუბარი? ჩვენ არასდროს ჩავრეულვართ ტელეკომპანიის სარედაქციო პოლიტიკაში, რომელსაც ყოველთვის თავად მენეჯმენტი და ჟურნალისტები განსაზღვრავდნენ. ასე იქნება მომავალშიც. არ გვინდა, საზოგადოება და ჩვენი კოლექტივი დავღალოთ იურიდიული ნიუანსებით. თუ საუბარია ჩვენი ინიციატივის სანდოობაზე, უსაფუძვლო ეჭვების გასაქარწყლებლად ვადასტურებთ, რომ მზად ვართ, კოლექტივს გადავცეთ 51% ტელეკომპანია “საქართველოში”, რომელიც არის “რუსთავი 2″-ის 51%-ის მესაკუთრე. ეს ნიშნავს, რომ ტელეკომპანიის მართვა მთლიანად კოლექტივის ხელში გადავა.
გთავაზობთ, ამით დასრულდეს ამ თემაზე საჯარო დისკუსია და გადავიდეთ კონსულტაციების საქმიან რეჟიმში, როგორც ჩვენს თავდაპირველ განცხადებაში იყო შემოთავაზებული, რათა წილები გუნდის წარმომადგენლებს გადაუნაწილდეთ ღიად და სამართლიანად”, – აღნიშნულია ძმები ყარამანიშვილების განცხადებაში.
არხის გენერალურ დირექტორ ნიკა გვარამიას ძმები ყარამანიშვილების მორიგ შემოთავაზებასთან დაკავშირებით განცხადება ჯერ არ გაუკეთებია. კომენტარისგან თავი შეიკავეს არხის ადვოკატებმაც. ქიბარ ხალვაშის ადვოკატ პაატა სალიას განმარტებით კი, ლევან და გია ყარამანიშვილები ტელეკომპანიის კანონიერი მესაკუთრეები არ არიან და, შესაბამისად, “რუსთავი 2″-თან დაკავშირებით რეალურად არაფერი შეიცვლება.
„პირველ რიგში, აღვნიშნავ, რომ უზენაესი სასამართლოს გადაწყვეტილება გამოცხადებისთანავე შედის ძალაში. შესაბამისად, “რუსთავი 2″-ის წილები ეკუთვნის ქიბარ ხალვაშს, თუმცა სტრასბურგის სასამართლოს გადაწყვეტილების გამო დროებით ვერ ხდება ამ წილების რეგისტრაცია მის სახელზე. როგორც კი ეს მოიხსნება, მოხდება წილების გადაფორმება ქიბარ ხალვაშის სახელზე. რაც შეეხება ტელეკომპანია „საქართველოს“ წილებს, შეიძლება გასხვისდეს, თუმცა სასამართლოს გადაწყვეტილებით, ტელეკომპანია „საქართველო“ აღარ არის „რუსთავი-2“-ის მეწილე, არც ძმები ყარამანიშვილები არ არიან ტელეკომპანიის მეწილეები. შესაბამისად, ეს ყველაფერი აქტუალობას დაკარგავს მას შემდეგ, რაც ქიბარ ხალვაშზე დარეგისტრირდება წილები. ამდენად, ეს ჩვენთვის არანაირი ცვლილება არაა და არანაირ ზეგავლენას არ ახდენს სასამართლოს გადაწყვეტილებაზე.
რეესტრში „რუსთავი-2“-ის წილებთან დაკავშირებით ვერანაირი ცვლილება ამ ეტაპზე და ვერც შემდგომ ეტაპზე ვერ მოხდება. კიდევ ერთხელ ვამბობ, ეს მათი შიდა საქმეა, რას აპირებენ, როგორ აპირებენ. სასამართლომ თქვა, რომ ტელეკომპანია “საქართველო” არ არის „რუსთავი-2“-ის მეწილე. ახლა თვითონ ტელეკომპანია “საქართველოს” მეწილეები ვინ იქნებიან, ეს საერთოდ არ გვაინტერესებს. თანამშრომლები თუ ყარამანიშვილები – ამას არსებითი მნიშვნელობა არ აქვს”, – ამბობს “რეზონანსთან” საუბრისას პაატა სალია.
იურისტი ლევან ალაფიშვილიც ასევე მიიჩნევს, რომ ამ გადაწყვეტილებით ტელეკომპანია „რუსთავი-2“-თან დაკავშირებით არაფერი შეიცვლება და ეს ვერანაირ ზეგავლენას ვერ მოახდენს სტრასბურგის სასამართლოზე:
„სიმართლე გითხრათ, ამ მოლაპარაკების სიცხადე ჯერ ვერ წარმოვიდგინე. თუმცა ჩემთვის აქ უმთავრესია ის, რომ მოლაპარაკების მაგიდაზე დადგება ტელეკომპანია „საქართველოს“ ფინანსური მდგომარეობის საკითხი და როგორც ვიცი, ეს კომპანია მომგებიანი არ არის. ასე რომ, მხოლოდ წილების ჩუქება არ არის მთავარი. აქედან გამომდინარე, შესაძლო გავლენაზე და მოვლენების განვითარებაზე საუბარი ადრეა, მით უფრო, რომ ტელეკომპანია „რუსთავი-2“-ის სარჩელი სტრასბურგში ჯერ გაგზავნილი არ არის. ზოგადად კი, „რუსთავი-2“-თან დაკავშირებით აბსოლუტურად არაფერი შეიცვლება და ეს ვერანაირ ცვლილებას ვერ გამოიწვევს იმიტომ, რომ გარდა ყადაღისა, სასამართლოს მხრიდან ტელეკომპანიას სხვადასხვა შეზღუდვა აქვს, მათ შორის, წესდების ცვლილება, ტენდერების ჩატარება და წილების გასხვისება“, – გვითხრა ლევან ალაფიშვილმა.
„რეზონანსი“, 25 მარტი, 2017 წელი
როგორ შეაფასებთ ძმები ლევან და გია ყარამანიშვილების მიერ „რუსთავი-2“-ის საკონტროლო პაკეტის ტელეკომპანიის თანამშრომლებისათვის გადაცემას?
ნინო ქეთელაური
(შემოკლებით)
როგორ შეაფასებთ ძმები ყარამანიშვილების მიერ “რუსთავი 2″-ის საკონტროლო პაკეტის ტელეკომპანიის თანამშრომლებისათვის გადაცემას? – ამ კითხვით “რეზონანსმა” საზოგადოების წარმომადგენლებს მიმართა.
თემურ ნანეიშვილი ფიზიოლოგი): „ეს თავის გადარჩენისკენ მიმართული ნაბიჯი მგონია. როგორც ჩანს, დიდი იმედი არ აქვთ, რომ დავა მათ სასარგებლოდ დასრულდება და წინასწარ ღონისძიებებს იღებენ. ამან შესაძლოა, ტელეკომპანიის გახლეჩა გამოიწვიოს“.
დოდო ხურცილავა (ხელოვნებათმცოდნე): „ახლა გაახსენდათ წილების გადაცემა? მანამდე რატომ არ გააკეთეს? მეორეც, როგორც ვიცი, სანამ ქონება დაყადაღებულია, ვერავინ ვერაფერს შეცვლის. მოდით, დაველოდოთ სტრასბურგის სასამართლოს გადაწყვეტილებას. როგორც ჩანს, მათ უკვე იციან, რომ შესაძლოა, ეს საქმე მათთვის ცუდად დამთავრდეს და ახლა ცდილობენ, წილები თანამშრომლებს გადაუნაწილონ“.
ლაშა ჩხარტიშვილი („დემოკრატიის ინსტიტუტის“ ხელმძღვანელი): „ეს ნაბიჯი საბოლოოდ მაინც პოზიტიურად უნდა შეფასდეს. შეიძლება პრინციპული სხვაობა არც იყოს, მაგრამ ალბათ მაინც უმჯობესია, ტელეკომპანიის აქციები ბევრი ადამიანის ხელში იყოს და მით უმეტეს, ჟურნალისტების“.
სერგო ვარდოსანიძე ისტორიკოსი): „როდესაც სასამართლოს გამოტანილი აქვს განაჩენი, რომ ეს ტელეკომპანია გადაეცეს სხვა პირს და არა ყარამანიშვილებს, არ მგონია, რომ მათ ნაბიჯს რაიმე შედეგი ჰქონდეს. სანამ სამართლებრივად არ დამტკიცდება, რომ ეს ტელეკომპანია ყარამანიშვილების არის, მანამდე გაურკვეველი დარჩება ყველაფერი. თუ დამტკიცდა, რომ ტელეკომპანია მათია, მერე – კი, ბატონო, გადასცენ, ეს ძალიან კარგი იქნება“.
„რეზონანსი“, 25 მარტი, 2017 წელი
რატომ ითხოვს პროკურატურა დეკანოზ მამალაძის საქმეზე კიდევ ერთ თვეს
ადვოკატი: „ვერაფრით დაამტკიცებენ იმ ბრალს, რაც წაუყენეს მამა გიორგის. პროკურატურა დროის გაჭიმვას ცდილობს“
გვანცა ღვედაშვილი
მთავარმა პროკურატურამ სასამართლოს, დეკანოზ გიორგი მამალაძის საქმეზე წინასასამართლო სხდომის ერთი თვით გადადების მოთხოვნით მიმართა. მამალაძის ადვოკატების განცხადებით კი პროკურატურის გადაწყვეტილება დროის გაწელვის მცდილობაა, რადგან დეკანოზისთვის წაყენებული ბრალის დამტკიცებას ვერ ახერხებენ.
იურისტი ქეთი ბექაურის შეფასებით, პროკურატურის მოთხოვნა ლოგიკურია, რადგან საქმე საკმაოდ რთული და სენსიტიურია. მისივე თქმით, გამორიცხული არ არის, პროკურატურამ აღნიშნული ვადის შემდგომ დამატებითი დრო კიდევ მოითხოვოს, რადგან მხოლოდ ბრალდებულის დაკითხვას თითქმის ერთი თვე დასჭირდა. ამასთან, დასაკითხი კიდევ ბევრი ადამიანია.
შეგახსენებთ, რომ ბრალდებულ დეკანოზ გიორგი მამალაძეს 5 აპრილს წინასწარი პატიმრობის ორთვიანი ვადა ეწურება, რაც იმას ნიშნავს, რომ სასამართლომ აღკვეთი ღონისძიების გადახედვის საკითხზე უნდა იმსჯელოს. როგორც დეკანოზის ადვოკატები აცხადებენ, ისინი სასამართლოს აღკვეთის ღონისძიების სახით პატიმრობის შეცვლას და მათი დაცვის ქვეშ მყოფის გათავისუფლებას მოთხოვენ.
პროკურატურის განმარტებით, დეკანოზის საქმეზე ვადის გაგრძელების მოთხოვნა სხვადასხვა სახის ექსპერტიზის ჩატარებასა და მოწმეების დაკითხვას უკავშირდება.
“მოცემულ საქმეზე სრულყოფილი და ობიექტური გამოძიების წარმოების მიზნით, ინტენსიურად გრძელდება გამოძიება, დანიშნულია სხვადასხვა სახის ექსპერტიზები, მათ შორის ბიოლოგიური, ქიმიური, სამედიცინო, ტოქსიკოლოგიური, ჰაბიტოსკოპიური, ფონოსკოპიური და კომპიუტერული ექსპერტიზები, რომლებიც სირთულისა და დიდი მოცულობის გამო ამ ეტაპისათვის დასრულებული არ არის. ამასთან, ჩამოთვლილი ექსპერტიზების დასრულებისა და შესაბამისი დასკვნების მიღების შემდეგ, საქმეზე ჩასატარებელია არაერთი შემხვედრი და აუცილებელი საგამოძიებო და საპროცესო მოქმედება. ასევე საქმეზე დასაკითხია არაერთი მოწმე. იმის გათვალისწინებით, რომ საქმეზე ჩასატარებელი ამ და სხვა აუცილებელი საგამოძიებო/საპროცესო მოქმედებების ჩატარებისათვის სასამართლოს მიერ განსაზღვრულ ვადა არ არის საკმარისი, საქართველოს პროკურატურის მიერ მიღებული იქნა გადაწყვეტილება გიორგი მამალაძის ბრალდების საქმეზე საგამოძიებო და შესაბამისად წინასასამართლო სხდომის გონივრული ვადით – ერთი თვით გაგრძელების თაობაზე. ყოველივე აღნიშნულის გათვალისწინებით, 2017 წლის 24 მარტს საქართველოს პროკურატურა შუამდგომლობით მიმართავს თბილისის საქალაქო სასამართლოს, საქმეზე განსაზღვრული წინასასამართლო სხდომის ვადის გაგრძელების თაობაზე”, – განაცხადეს პროკურატურაში.
დეკანოზ გიორგი მამალაძის ადვოკატის მიხეილ რამიშვილს განცხადებით, პროკურატურის მოთხოვნა მოსალოდნელი იყო. მისი თქმით, სასამართლო სხდომის გადადება პროკურატურას მტკიცებულებების არქონის გამო სურს, რადგან ის ვერ ახეხებს მამა გიორგის წაყენებული ბრალი დაუმტკიცოს.
„ეჭვიც არ მეპარებოდა, რომ ასე იქნებოდა და „გამოძიების ინტერესებიდან გამომდინარე“ ვადის გაგრძელებას მოითხოვდნენ. ვერაფრით დაამტკიცებენ იმ ბრალს, რაც წაუყენეს მამა გიორგის. პროკურატურა დროის გაჭიმვას ცდილობს. ეს იცით, როდის ვიცოდი? – ძალიან დიდი ხნის წინ. ნათელია, რომ წაყენებული ბრალდება არის უსაფუძვლო. რა საჭიროა დროის გაწელვა, როდესაც ასეთი დარწმუნებული იყვნენ და ასეთი აჟიოტაჟი ჰქონდათ ატეხილი, რომ გადაარჩინეს მთელი საქართველო?! ვეღარ ამტკიცებენ ახლა?!”, – განაცხადა მიხეილ რამიშვილმა “ინტერპრესნიუსთან” საუბრისას.
აღნიშნულ საკითხთან დაკავშირებით იურისტი ქეთი ბექაური „რეზონანსთან” აცხადებს, რომ საქმე საკმაოდ რთულია. შესაბამისად, პროკურატურის მხრიდან დამატებით ერთი თვის მოთხოვნა სავსებით ლოგიკური იყო.
“სასამართლოს მიერ საგამოძიებო ვადის გახანგრძლივება პროცესუალური უფლებაა და სავარაუდოდ საქალაქო სასამართლო დააკმაყოფილებს პროკურატურის მოთხოვნას. საქმე არ არის მარტივი, საკამოდ მაღალია საზოგადოების ინტერესიც. შესაბამისად, პროკურატურას ობიექტური გამოძიებისთვის დრო სჭირდება. როგორც გარედან დამკვირვებელმა, შემიძლია გითხრათ, რომ ძალიან ძნელად მოხერხდა ბრალდებულისგან ჩვენების აღება, ამას თითქმის ერთი თვე დასჭირდა. ამასთან, არსებობს მოწმეთა დიდი წრე. ამიტომ არ უნდა ვიფიქროთ, რომ საქმის გამოსაძიებლად ორი თვე საკმარისი უნდა ყოფილიყო”, – განაცხადა ქეთი ბექაურმა.
კითხვაზე, რამდენად მოსალოდნელია, რომ გამოძიებამ ერთი თვის შემდეგ ისევ მოითხოვოს დამატებითი დრო იურისტი პასუხობს, რომ პროკურატურისგან მსგავსი ნაბიჯი გამორიცხული არ არის. თუმცა, ისიც შესაძლებელია, რომ დამატებითი ვადის მოთხოვნა აღარ დასჭირდესა და აღნიშნული ერთი თვე საკმარისი აღმოჩნდეს.
როგორც ქეთი ბექაური აცხადებს, ძნელი განსასაზღვრია ისიც, თუ რა გადაწყვეტილებას მიიღებს სასამართლო წინასწარი პატიმრობის ვადის გასვლის შემდგომ.
“რთული სათქმელია გაანთავისუფლებენ თუ არა დეკანოზს ორთვიანი წინასწარი პატიმრობის ვადის გასვლის შმედეგ. ეს იმაზეა დამოკიდებული, თუ რამდენად არგუმენტირებულად წარმოადგენს ბრალდების მხარე თავის პოზიციას სასამართლო პროცესზე. აქ ყველაფერი მხარეთა შეჯიბრობების პრინციპით წყდება. ადვოკატები ძალიან მოწადინებულები არიან და რასაც ჩვენ ვხედავთ, ძალღონეს არ იშურებენ თავისი დაცვის ქვეშ მყოფის გასამართლებლად. შესაბამისად, წინასწარ ძნელია იმის თქმა თუ რა გადაწყვეტილებას მიიღებს სასამართლო”, – განაცხადა იურისტმა ქეთი ბექაურმა.
„რეზონანსი“, 25 მარტი, 2017 წელი
აფხაზეთი: კოალიციური „მთავრობა“ ან მორიგი არეულობა
სპეციალისტთა უმეტესობის ვარაუდით, აფხაზეთის „პარლამენტში“ ადგილების უმრავლესობის მოპოვებას ვერც ერთი პოლიტიკური ძალა ვერ შეძლებს
ნინო ომანაძე
კვირას აფხაზეთის 22 საარჩევნო ოლქში “საპარლამენტო არჩევნების” მეორე ტური გაიმართება, 14 მაისს კი – განმეორებითი “არჩევნები” გუდაუთის #17 ოლქში. სპეციალისტთა უმეტესობა ვარაუდობს, რომ დე ფაქტო მთავრობის ფორმირებისათვის საჭირო უმრავლესობის მოპოვებას ვერც ერთი პოლიტიკური ძალა ვერ შეძლებს.
ვითარება ოკუპირებულ რეგიონში კვლავ დაძაბული რჩება და სპეციალისტთა ნაწილი არც იმას გამორიცხავს, რომ კვირა საღამოს ხმების დათვლის პარალელურად ვითარება კიდევ უფრო დაიძაბოს და სიტუაცია უმართავი გახდეს.
შეგახსენებთ, რომ პირველ ტურში საჭირო 35-დან მხოლოდ 12 “დეპუტატის” ვინაობა გაირკვა. მათგან 6 ოპოზიციის წარმომადგენელია, 3 – მმართველი გუნდის და 3 – დამოუკიდებელი კანდიდატი. ამასთან, მეორე ტურში გასულ კანდიდატთა უმრავლესობაც ასევე დამოუკიდებელი კანდიდატია.
ზოგადად კი, პარტიული კუთვნილება აფხაზეთში უმნიშვნელო როლს ასრულებს. 137 რეგისტრირებული კანდიდატიდან მხოლოდ 24 იყო პარტიების მიერ წარდგენილი, დანარჩენები საინიციატივო ჯგუფების კანდიდატები იყვნენ.
“არჩევნებში” “პრეზიდენტ” რაულ ხაჯიმბას პრორუსული ორიენტაციის პარტია “აფხაზეთის ეროვნული ერთიანობის ფორუმი” – 6 კანდიდატით, ოპოზიციური პარტიებიდან კი “ამცახარა” – 7, “აინარი” – 8 და “სახალხო ფრონტი სამართლიანობისათვის” – 3 კანდიდატით იყვნენ წარდგენილი.
როგორც დე ფაქტო ცენტრალური საარჩევნო კომისია იუწყება, 12 მარტის “საპარლამენტო არჩევნებში” მონაწილეობა აფხაზეთში რეგისტრირებული 131,5 ათასი ამომრჩევლიდან 74,038-მა მიიღო.
აფხაზური მედია და ექსპერტების უმრავლესობა ვარაუდობს, რომ ოპოზიციის კანდიდატებს მეორე ტურში გამარჯვების რეალური შანსი აქვთ.
აფხაზი ექსპერტის, ასლან ბარციცის ვარაუდით, უმრავლესობის მოპოვებას ახალ “პარლამენტში” ვერც ერთი პოლიტიკური ძალა ვერ შეძლებს და, შესაბამისად, შესაძლოა, კოალიციური უმრავლესობისა და კოალიციური “მთავრობის” ფორმირება გახდეს საჭირო.
“ზუსტი კონფიგურაციის განსაზღვრა მხოლოდ მეორე ტურის შემდეგ გახდება შესაძლებელი. ჩემი აზრით, იქნება სამი ძალა, მიუხედავად იმისა, თუ ვინ გავა მეორე ტურში”, – აცხადებს ბარციცი.
მისივე ვარაუდით, პირველსავე ტურში “მძიმეწონიანი პოლიტიკოსების” დამარცხების მიზეზი არჩევნებში ახალგაზრდა თაობის აქტიურად ჩართვა გახდა.
“თუ პარლამენტში უმრავლესობის მოპოვებას ხაჯიმბას მომხრეები შეძლებენ, პრეზიდენტის ლეგიტიმურობა უფრო გამტკიცდება. ამ შემთხვევაში ის მიიღებს დამატებით არგუმენტებს ოპონენტებთან კამათში, ვინაიდან პარლამენტის მხარდაჭერა უფრო მნიშვნელოვანია, ვიდრე ამა თუ იმ ცალკეული ლიდერის ამბიცია.
“თუ ოპოზიცია გაიმარჯვებს, მაშინ მათი მოთხოვნები დამატებით ლეგიტიმაციას შეიძენს. ერთია აქციები, ქუჩის გამოსვლები და მეორე – პარლამენტის ტრიბუნა და შესაძლო სპიკერის ადგილი.
“განსაკუთრებული ინტრიგა იყო ანქვაბის მონაწილეობა. ესაა ერთადერთი შემთხვევა პოსტსაბჭოთა სივრცეში, როცა ყოფილი პრეზიდენტი პარლამენტარი გახდა. ანქვაბს აქვს სერიოზული ბერკეტი, გახდეს პარლამენტის სპიკერი, ე.ი. ერთ-ერთი წამყვანი პოლიტიკური ფიგურა, რაც, სავარაუდოდ, პრეზიდენტის ინსტიტუტის შესუსტებას და პარლამენტის უფლებამოსილების გაზრდას გამოიწვევს”, – წერს ასლან ბარციცი.
პირველ ტურში გამარჯვებულთა შორის ალექსანდრე ანქვაბის გარდა, დე ფაქტო ცსკ-ს ყოფილი თავმჯდომარე ბატალ ტაბაღუა, ოპოზიციური სახალხო მოძრაობის-”კიარაზაას” ლიდერი, ოპოზიციური ბლოკის კანდიდატი დიმიტრი დბარი, პარტია “აინარის” ლიდერი ალმას ჯოპუა არიან.
“საპარლამენტო არჩევნების” მეორე ტურის წინ არსებულ დაძაბულ სიტუაციასთან დაკავშირებით განცხადება გაავრცელა რაულ ხაჯიმბამ:
“ძალიან გთხოვთ, არ აჰყვეთ სხვადასხვა შესაძლო ავანტურას და პროვოკაციას. წინააღმდეგობა გაუწიეთ მათ ქმედებებს, ვინც საკუთარი და ჯგუფის ინტერესის გამო მზად არის, ქვეყანა ქაოსისა და განუკითხაობისთვის გაწიროს”.
“ექსპერტთა კლუბის” წევრი ირაკლი ცქიტიშვილი “რეზონანსთან” საუბრისას აცხადებს, რომ აფხაზები დაიღალნენ ხაჯიმბასა და ანქვაბის პოლიტიკით და “არჩევნების” მეორე ტურში მოსალოდნელია დამოუკიდებელი კანდიდატების გამარჯვება.
“ჯერჯერობით ძნელია რაიმეს ზუსტი პროგნოზი. ჯერ მხოლოდ 12 დეპუტატია არჩეული. წინაა მეორე ტური და 22 საარჩევნო ოლქი. მიუხედავად იმისა, რომ პირველ ტურში ოპოზიცია ლიდერობს, ეს არ გვაძლევს იმის თქმის საშუალებას, რომ მეორე ტურშიც იგივე შედეგი დადგება. რაულ ხაჯიმბა ეცდება, მაქსიმალურად გააყალბოს და გამოიყენოს ყველა რესურსი, მათ შორის ადმინისტრაციული. ის ასე მარტივად არ დათმობს გამარჯვებას, რადგან მისი დამარცხება იქნება მისი პოლიტიკის ნამდვილი კრახი.
“მართალი გითხრათ, ხალხი დაღლილია ხაჯიმბას და ანქვაბის პოლიტიკით. შესაძლოა, მეორე ტურში დამოუკიდებელი, არც ერთ ძალასთან ასოცირებული კანდიდატები გავიდნენ. თუმცა, აქვე უნდა დავძინო, რომ ასეთ “შუა პოზიციაზე” მდგარ ადამიანებთან ხელისუფლება უფრო მარტივად ახერხებს საინტერესო შეთავაზებას და მათ გადაბირებას. ვფიქრობ, ყველა ასეთი დეპუტატი შეეკვრება ხაჯიმბას ფრთას.
“ოპოზიციას ჰყავს სამი-ოთხი გამოკვეთილი, ძლიერი ლიდერი. ისინი უკვე მოხვდნენ პარლამენტში. ის სამი დეპუტატიც კი საკმარისი იქნება, რომ სერიოზული წინააღმდეგობა შეუქმნან ხაჯიმბას და პარლამენტში მოხვედრილ სხვა ჯგუფებს.
“ანქვაბის ფრთის ხედვა რადიკალურად განსხვავდება ხაჯიმბას ფრთის ხედვისგან, ისინი არიან პროაფხაზური შეხედულებების, განსხვავებით პრორუსი ხაჯიმბასაგან.
“მინდა ვთქვა, რომ ანქვაბი არაა იმდენად რადიკალური ქართველებთან და, კერძოდ, გალელებთან მიმართებაში. უკვე წამოვიდა განსხვავებული წინადადებები, ადამიანები უკვე მსჯელობენ იმაზე, რომ გალში მცხოვრებ ქართველებს აუცილებლად უნდა ჰქონდეთ პასპორტები და ადამიანურად ცხოვრების საშუალება, რომ ის გალელები, რომლებიც მსახურობდნენ აფხაზურ ჯარში, უნდა გახდნენ მოქალაქეები.
“მიუხედავად იმისა, რომ ოპოზიციას ჰყავს საკუთარი კანდიდატები მეორე ტურშიც, ისინი არ არიან მკვეთრად გამოკვეთილი ქარიზმატული ლიდერები. მართალია, მათ უკან არის ამომრჩეველთა გარკვეული რაოდენობა, მაგრამ ანქვაბივით და პირველ ტურში გამარჯვებული ოპოზიციის ლიდერებივით წარმატებულები არ არიან. ამიტომაც ვერ გაიმარჯვეს პირველ ტურში”, – განაცხადა ირაკლი ცქიტიშვილმა.
