„რეზონანსი”: როგორია პოლიტიკური ძალების რეიტინგი // მარტში, სულ მცირე, საზოგადოებრივი აზრის ორი კვლევა უნდა დასრულდეს
„ახალი თაობა“: ინტერვიუ კარლო კოპალიანთან: „ნაცმოძრაობა ლენინივით დაუმარხავი დავტოვეთ“
„ახალი თაობა“: ინტერვიუ რამაზ საყვარელიძესთან: „რესპუბლიკელებმა გოგი თოფაძის რეიტინგი საგრძნობლად გაზარდეს“
„ახალი თაობა“: ინტერვიუ ბიძინა გუჯაბიძესთან: „ბიძინა ივანიშვილს არ მოეწონება ის, რაც კოალიციაში ხდება.. „ქართული ოცნება“ ამ ეტაპზე არ დაიშლება“
„ახალი თაობა“: ინტერვიუ მურმან დუმბაძესთან: „კოალიცია უნდა დაიშალოს“
„ვერსია“: რამ „გააცოფა“ გოგი თოფაძე? // რესპუბლიკელებთან დაპირისპირების მთავარი მიზეზი ანუ რა დროს ბრაზდება მილიონერი დეპუტატი
„რეზონანსი”: უვიზო რეჟიმი შეიძლება ივნისისთვის ამოქმედდეს
„რეზონანსი”: საქართველოს რეგიონში ვიზაზე უარის ყველაზე მაღალი მაჩვენებელი აქვს
„ალია“: რატომ წარადგინა უზენაესი სასამართლოს წევრად გიორგი მარგველაშვილმა ანა დოლიძე, რომელსაც სამოსამართლეო გამოცდები არ ჩაუბარებია?
„ვერსია“: ინტერვიუ მამუკა ახვლედიანთან: „ვისაც უნდა, პოლიტიკოსი და ნაციონალი დამიძახოს“
„რეზონანსი”: ინტერვიუ ია ანთაძესთან: „ცილისწამების კრიმინალიზება დაუშვებელია”
„რეზონანსი”: უნდა აღდგეს თუ არა ცილისწამების მუხლი?
„რეზონანსი”: ინტერვიუ არჩილ გამზარდიასთან: „ილიაუნის დე-ფაქტო რექტორი ზურაბ ჭიაბერაშვილია“
————————-
„რეზონანსი”, 26 თებერვალი, 2016 წელი
როგორია პოლიტიკური ძალების რეიტინგი
მარტში, სულ მცირე, საზოგადოებრივი აზრის ორი კვლევა უნდა დასრულდეს
ეკატერინე ბასილაია
წინასაარჩევნო პერიოდში პოლიტიკურ პარტიათა რეიტინგების მიმართ განსაკუთრებული ინტერესია – მინიმუმ, ორი კვლევა მარტში უკვე მზად იქნება. მათგან ერთის შემკვეთი კოალიცია “ქართული ოცნებაა” და ხელისუფლებაში დიდი მოლოდინია, რომ მათი რეიტინგი ისე კატასტროფულად შემცირებული არ იქნება, როგორც ეს გასული წლის განმავლობაში რამდენიმე გასაჯაროებულმა კვლევამ აჩვენა.
საკვლევ-საკონსულტაციო ცენტრ “ფსიქო პროექტის” დამფუძნებელი ზურაბ ბიგვავა, რომლის გუნდიც “ქართული ოცნების” მიერ შეკვეთილ კვლევას ატარებს, აცხადებს, რომ გასული წლის ბოლო მონაცემებით, “ოცნების” რეიტინგი შემცირებულია, თუმცა ძალიანაც არა და ისინი პირველობას მომავალში არავის დაუთმობენ. “ნაციონალები” 10%-ის ფარგლებში არიან, ალასანიას “თავისუფალი დემოკრატების” რეიტინგი ძალიან დაბალია და ნამდვილად იქნებიან ცუდ ხასიათზე.
პარლამენტში მოხვედრის შანსი აქვთ ირმა ინაშვილისა და ნინო ბურჯანაძის პარტიებს, ოღონდ ჯერ თქმა, რამდენი პროცენტით და როგორი რიგითობით, რთულია. ძალიან მნიშვნელოვანი იქნება, ზაფხულში რა მოხდება, ვინ როგორ ჩაატარებს კამპანიას.
ბიგვავას თქმით, “ქართული ოცნების” პირველ ადგილზე გასვლას, მათ მიერ გაკეთებულ “კარგ საქმეებთან” ერთად, კიდევ ორი ფაქტორი განაპირობებს: ერთი ის, რომ, როგორც წესი, ეთნიკური უმცირესობები უმეტესად ხელისუფლებას უჭერდნენ და დაუჭერენ მხარს და მეორე ის, რომ მაჟორიტარებშიც უმეტესად ხელისუფლების კანდიდატები მოიპოვებენ გამარჯვებას.
“თუმცა კოალიციური მთავრობის შექმნის საჭიროება, არ მგონია, დადგეს. თუკი “ოცნებამ” კარგი პიარი აამუშავა და რეალობა კარგად გამოაჩინა, ხმების მოპოვება საერთოდ არ გაუჭირდება. თუმცა ბევრი “თუ” და წინაპირობაა. თუ “ოცნება” კარგი საარჩევნო სიით წარმოდგება, თუ ხედვებს კარგად ჩამოაყალიბებს, თუ გაკეთებულ საქმეებს კარგად დაანახებს ხალხს და იმ დამოკიდებულებას, რომ ესენი არაფრის მაქნისები და უუნაროები არიან, გააქარწყლებს, უმრავლესობის მოპოვება არ გაუჭირდებათ. გაკეთებული საქმეებით პიარს და კარგ სიას ემატება რუსულენოვანი მოსახლეობის თითქმის გარანტირებული ხმები და ასევე მაჟორიტარებიც. რადგან, როგორც წესი, მაჟორიტარებიდან ძირითადად სახელისუფლებო კანდიდატი იმარჯვებდა ყოველთვის. ეს ხელისუფლება იდიოტი კი არ იყო, როდესაც თქვა, რომ ამ არჩევნებს ისევ მაჟორიტარებით ჩავატარებთ და მომდევნოს ჩავატარებთ ახალი საარჩევნო სისტემითო. მაჟორიტარული სისტემა სწორედ ამიტომ არ შეცვალა წინა ხელისუფლებამაც და თუკი “ნაციონალები” სათავისოდ ფიქრობდნენ, რატომ უკვირთ, “ოცნებასაც” თუ უნდა სათავისოდ რაღაც?!” – აღნიშნავს ბიგვავა.
სოციოლოგიის პროფესორის, იაგო კაჭკაჭიშვილის თქმით კი ამ ეტაპზე სხვადასხვა საჯარო სოციოლოგიური კვლევების შეჯამებით “ქართულ ოცნებას” საპარლამენტო უმრავლესობის მოპოვება გაუჭირდება და მომავალი პარლამენტი იქნება უფრო ჭრელი, ვიდრე დღესაა.
მისი თქმით, ერთ-ერთი უცხოური ორგანიზაციის დაკვეთით ისიც ატარებს პოლიტიკურ პარტიათა სოციოლოგიურ კვლევას და ის 3 კვირაში უნდა დასრულდეს, თუმცა წინასწარ არ იცის, რამდენად ექნება მონაცემების გასაჯაროების უფლება.
იაგო კაჭკაჭიშვილი: “რასაკვირველია, ხელისუფლების რეიტინგის კლება არის და ეს აშკარაა, თუმცა სადამდეა ეს კლება, რა დოზითაა და არის თუ არა დრამატული, ამის თქმა კვლევის გარეშე რთულია. სხვადასხვა გამოკითხვის შეჯერების საფუძველზე რაც შემიძლია გითხრათ, ისაა, რომ შეიძლება ვერც ერთმა პოლიტიკურმა ძალამ საპარლამენტო ხმების უმრავლესობა ვერ მოაგროვოს და მთავრობა დამოუკიდებლად ვერ დააკომპლექტოს. ვფიქრობ, შეიძლება 2016 წლის შემოდგომაზე რეალურად დავდგეთ კოალიციური მთავრობის შექმნის წინაშე. პარლამენტში “ნაციონალური მოძრაობა” შევა, მაგრამ არ ვფიქრობ, რომ სულ მცირე ამ არჩევნებში მმართველ ძალად მოგვევლინოს. ბურჯანაძისა და ინაშვილის პოლიტიკურ ძალებსაც აქვთ პარლამენტში მოხვედრის გარკვეული შანსი. არა ისეთი მასშტაბით, რომ ამინდი შექმნან, მაგრამ აქვთ“.
იაგო კაჭკაჭიშვილის თქმით, ამ არჩევნებზე წამყვანი სოციალური პრობლემები იქნება.
“ეს ეხება უმუშევრობას, სიღარიბეს, დაბალ ხელფასებსა და პენსიებს… წამყვანი ესაა. ამიტომ ხელისუფლების მხარდაჭერის კლება მნიშვნელოვანწილად გამოწვეულია ამ სოციალური პროექტების განუხორციელებლობით. თუმცა მარტო ეს არ უკარგავს ამ ხელისუფლებას ხიბლს. ამას ერთვის დარღვეული სამართლიანობის ვერაღდგენაც. ანუ, სამართლიანობის მოლოდინის ვერგამართლება. ბევრი ადამიანი, მათ შორის ბევრი მეწარმე, დაზარალდა და მე ჯერ არ მახსოვს არც ერთი შემთხვევა, როდესაც დაზარალებული მეწარმის რეაბილიტაცია და მისი ზარალის აღდგენა მომხდარიყოს. საქმეები ჯერ არც განხილულა. ასევე შიდაკოალიციური დაპირისპირებები მოახდენს ნეგატიურ გავლენას, რადგან ეს უსიამოვნოა ამომრჩევლისთვის. ეს აძლიერებს ნიჰილისტურ განწყობას. კომპლექსურად ეს ყველა საკითხი იწვევს ხელისუფლების რეიტინგის დაცემას, თუმცა ვიმეორებ, რომ წამყვანი მაინც სოციალური პრობლემებია და ამას ყველა კვლევა აჩვენებს,” – აცხადებს კაჭკაჭიშვილი.
ზურაბ ბიგვავაც ამბობს, რომ მმართველ კოალიციას შიდა დაპირისპირებები ვნებს და შესაძლოა რეიტინგზე ეს უარყოფითად აისახოს, თუმცა თვლის, რომ ამაშიც შეიძლება ვიღაცამ დემოკრატია დაინახოს.
“დაინახოს ის, რომ ერთ კოალიციაში არის გოგი თოფაძეც და თინა ხიდაშელიც. თოფაძის სტალინისტურ გამონათქვამებსაც ჰყავს მხარდამჭერები და ხიდაშელის პროდასავლურ განცხადებებსაც. ის, რომ დღეს “ქართული ოცნების” რეიტინგი დაწეულია, ამაზე ბევრმა ფაქტორმა ითამაშა. ლარის დევალვაციამ, განსხვავებულმა განცხადებებმა, დაპირისპირებებმა კოალიციაში, ფასების მატებამ, სამართლიანობის აღდგენის შეფერხებამ, რაც ობიექტური ფაქტორებით არის განპირობებული, რადგან უსამართლობის ჩამდენების დაჭერა ამ ხელისუფლებას სერიოზულ პრობლემას შეუქმნიდა. თუმცა იმ კვლევებით, რაც გამოქვეყნდა და სადაც “ქართული ოცნების” რეიტინგი ძალიან დაბლა იყო, რეალური სურათის შექმნა გამორიცხულია,” – მიიჩნევს ბიგვავა.
მისი თქმით, გასაჯაროებული კვლევებით რეალური სურათის ასახვა იმიტომ ვერ მოხდება, რომ ამ კვლევაში ეთნიკური უმცირესობებით დასახლებული რეგიონები არ ყოფილა ჩართული.
“კვლევები, რომლებიც უკანასკნელ ხანს ჩატარდა, რატომღაც რუსულენოვან მოსახლეობაზე ჩატარებული არ არის. ეს მოსახლეობა კი საკმაოდ მნიშვნელოვანი პროცენტია და გამოკითხვა მათთან რომ არ ტარდება, ეს უკვე ტენდენციურობაზე მიუთითებს. რუსულენოვანი მოსახლეობაა ეთნიკური უმცირესობებით დასახლებული რეგიონები, ქვემო ქართლი, შიდა ქართლი და სამცხე-ჯავახეთი. ეს ხალხი კი, როგორც წესი, დიდი ალბათობით ხელისუფლების მომხრეა. კარგია ეს ტენდენცია თუ ცუდია, ეს სხვა საკითხია, მაგრამ თუკი კვლევას რუსულენოვანი მოსახლეობის განწყობას აკლებ, ეს იმას ნიშნავს, რომ შენ აპრიორი გინდა ხელისუფლების უფრო დაბალი რეიტინგი აჩვენო. ხელისუფლების ვექილი არ ვარ, მაგრამ მათთვის ხმების მოკლება ტენდენციურობაა. ეს რუსულენოვანი ხალხი არჩევნებზე დადის და როდესაც მათი ხმების გარეშე ამბობს, რომ ხელისუფლების რეიტინგი დაბალია, უკვე ტენდენციურია. გარდა ამისა, ხმებსაც სხვადასხვანაირად ითვლიან. ბევრი ნიუანსია. ტყუილს კი არ ამბობენ, მაგრამ არც სიმართლეს ამბობენ ბოლომდე და ეს დასამალი არ არის. ამიტომაც გასაჯაროებულ კვლევებში ტენდენციურობა იგრძნობა,” – აღნიშნავს ბიგვავა.
მისი თქმით, კვლევებში ასევე დიდია ის პროცენტი, ვინც ამბობს, რომ ჯერ გადაწყვეტილი არ აქვს, ხმა ვის უნდა მისცეს. ამის მიზეზი ნიჰილიზმია, თუმცა იქვე დასძენს, რომ ეს ხმები ხელისუფლებისკენ წავა თუ ოპოზიციისკენ, რთული სათქმელია.
“ჯერ კვლევა დასრულებული არ არის და ამაზე სერიოზულად ახლა ვერ ვლაპარაკობ. თუმცა ზოგადად პოლიტიკური პარტიების მიმართ ნდობა დაკლებულია. ნიჰილიზმის მომენტი საკმაოდ სერიოზულია. კვლევის შემდეგ ყველაფერზე უფრო დამაჯერებლად შემეძლება საუბარი. ჩემი პირადი აზრით, “არ ვიცის” დიდი პროცენტი იმასთანაა დაკავშირებული, რომ “ოცნების” მიმართ გულის გატყდომაა. ვიღაცები თანამდებობებს და ფულს ელოდებოდნენ. ახლა კი ამბობენ, რომ აი, იმან თანამდებობაზე არ დამნიშნა; ვერ მივიღე ის, რასაც ველოდი; ამას პლუს ისიც, რომ 2012 წელს “ოცნების” წინასაარჩევნო კამპანიაში ძალიან არაკვალიფიციური და ძალიან უპასუხისმგებლო ხალხი იღებდა მონაწილეობას და თავისი ინიციატივით გასცა დაპირებები. ივანიშვილს თავისი დაპირებები ეყოფა და ამას დაემატა ის, რომ ცალკეულმა პოლიტიკოსებმა გასცეს რაღაც დაპირებები. ეს მათი პასუხისმგებლობაა და წესით, მათ უნდა მოსთხოვონ, ხალხის ნაწილმა კი ეს დაიჯერა და ივანიშვილის ფულის დათვლაც დაიწყო. ეს ფული რომ არ მიუვიდათ, განაწყენებულები არიან, ამას ხელს უწყობს ოპოზიციური პრესა, ტელევიზია,” – მიიჩნევს ბიგვავა.
მისი აზრით, “როგორც წესი, ამომრჩევლების ძირითადი რაოდენობა მერყევი ხალხია, რომლებიც ბოლო მომენტში იღებენ გადაწყვეტილებას” და არ ჰგონია, რომ ხალხმა, ვინც ამბობს, რომ ჯერ გადაწყვეტილი არ აქვს, მაინცდამაინც ოპოზიციას მისცეს ხმა.
“ჩვენი ამომრჩეველი უფრო კვალიფიციური გახდა და გათვლას აკეთებს იმ ძალაზე, ვისაც რეალურად აქვს რაიმეს კეთების შესაძლებლობა. შევეშვათ პატრიოტულ და ზეაღმატებულ ტერმინებს, ამომრჩეველი ეგოისტია და ფიქრობს, ესა თუ ის პოლიტიკური ძალა რას მოუტანს პირადად მას. ადრე ასე ფიქრობდნენ, ვინც ერთ “მეშოკ” ფქვილს მომცემს, ხმას მას მივცემო. დღეს ასეთი რამ არ ხდება, თუმცა ადამიანები ეგოისტურად ფიქრს განაგრძობენ და აფასებს იმას, რეალურად საქმის გამკეთებელი ვინ არის. საქმის გამკეთებელი კი დღევანდელი ხელისუფლებაა. ამიტომაც მგონია, რომ დიდი ალბათობით “ოცნების” რეიტინგი გაიზრდება. თან ჯერ “ქართულ ოცნებას” აგრესიული პიარი არ უწარმოებია, არ უთქვამს, რა გააკეთა. მგონია, რომ ახლა დაიწყებენ ლაპარაკს იმაზე, რაც გააკეთეს. გაკეთებული კი ბევრია. ეს ინფორმაცია რომ გაჩნდება ხალხში, ეს იმუშავებს,” – მიაჩნია ბიგვავას.
„ახალი თაობა“, 26 თებერვალი, 2016 წელი
ინტერვიუ კარლო კოპალიანთან: „ნაცმოძრაობა ლენინივით დაუმარხავი დავტოვეთ“
რას ნანობს ხელისუფლება, ვინ ეწევა მარიხუანას პარლამენტში, რას ელოდებიან ნაციონალების მიერ დაანონსებული აქციისგან? – ამის შესახებ „ახალ თაობას“ საპარლამენტო უმრავლესობის ერთ-ერთი ლიდერი კარლო კოპალიანი ესაუბრება.
- ექვს მარტს ნაციონალები გრანდიოზული საპროტესტო აქციის გამართვას აპირებენ. რას ფიქრობთ ამაზე „ქართულ ოცნებაში“?
- სანამ ამ აქციაზე დავიწყებდე საუბარს, მინდა მიხეილ მაჭავარიანს გამოვეხმაურო, რომელიც „ახალი თაობის“ ფურცლებიდან იქით სვამს კითხვებს, მოიცათ, არ გჯერათ, არჩევნებს რომ მოვიგებთო. წარმომიდგენია, რა გაოცებული თვალები ექნებოდა, ამას რომ ამბობდა. ნაციონალს არჩევნების მოგების იმედი რომ ექნება, იქ კომენტარიც ზედმეტია, მაგრამ მაინც მინდა რაღაც ვთქვა. მაჭავარიანს გადაეცით, წიწილებს შემოდგომაზე ითვლიან-თქო. ძალიან ცუდად შემოგვიტრიალდა ის, რაც ჩვენი ჰუმანურობით დაგვემართა. წიწილების დათვლისა არ იყოს, ამასაც ხატოვნად ვიტყვი, 2012 წელს გარდაიცვალა ნაციონალური მოძრაობა და ჩვენ ის დაუმარხავი დავტოვეთ.
- და ახლა რა მოხდა, მიცვალებული წამოდგა?
- წამოდგომით აწი ვეღარ წამოდგება, მაგრამ დაუმარხაობა მაწუხებს მაგათი. ახლა მეტყვით, ალბათ, დაუმარხავი ლენინიც კი არისო. ასეა ეგ ამბავი, მაგრამ იმას ბალზამირება მაინც აქვს გაკეთებული. ამათთვის ბალზამიც არ გაგვაკეთებინეს და კოაბიტაცია გამოგვაყენებინეს. დაუმარხავი და დაუბალზამებელი მკვდარი ირგვლივ ყველაფერს წამლავს. ამიტომ 2016 წელს აუცილებლად უნდა დავმარხოთ ნაციონალები, ცხადია, პოლიტიკურად.
- ისინი იქით ამბობენ, ჩვენ დავმარხავთ „ქართულ ოცნებასო“ და რომელს უნდა დაგიჯეროთ მკითხველმა?
- კაცო, ზემოთ არ გითხარით, წიწილებს შემოდგომაზე ითვლიან-მეთქი? შემოდგომაზე ითვლიან პოლიტიკურად გარდაცვლილებსაც. საქმეები ისე მიდის, პოლიტიკურად ძალიან ღრმად ჩავფლავთ და იქიდან ვერასდროს ამოვლენ. ყველაფერი აქეთკენ რომ მიდის, ამას თავადაც გრძნობენ და ამიტომაც ცდილობენ ქვეყანაში სიტუაციის არევას. ამიტომაც მოიგონეს ეს აქცია.
- ნაციონალები ამტკიცებენ, რომ თქვენ გაწყობთ არეულობა...
- ჩვენ არაფერში არ გვაწყობს, მოგონილია ეს ამბავი. სხვა ყველაფერს რომ თავი დავანებოთ, არცერთ ხელისუფლებას არ აწყობს არეულობა.
- აბა, 2012 წელს ოპოზიციაში მყოფი მეოცნებეები რატომ ამტკიცებდით, რომ სააკაშვილს არეულობა სურდა?
- რომ იცოდეთ, მიშასაც არ უნდოდა არეულობა, უბრალოდ, თავად იყო არეული. ამის ნიადაგზე ჩამოაყალიბა პირსისხლიანი ძალა, რომელმაც გააუბედურა მთელი საქართველო. ნაციონალებისნაირები არა ვართ, თორემ მაგათ მივაგებდით იმას, რაც ეკუთვნოდათ, მაგრამ არ ვართ ჩვენ სადისტები.
- სადისტურ მოქცევას არც არავინ ითხოვს, მაგრამ სამართლიანობის აღდგენაც არ შეიძლებოდა?
- სამართლიანობაც აღვადგინეთ, სრული მასშტაბით – არა, მაგრამ პროცესი დავიწყეთ. ვინც ამ თემაზე ყვირის, დამიჯერეთ, ჩანერგილები არიან. ხომ ხედავთ, ამასაც კი კადრულობენ და ცდილობენ, ხალხი ყველანაირად გააღიზიანონ. თითქოს ის არ არის საკმარისი, რაც აქამდე დამართეს ხალხს. თემურ-ლენგსა და მის ლაშქარს არ უქნია ის, რაც სააკაშვილმა და მისმა სადისტებმა ჩაიდინეს.
- თემურ-ლენგმა, მგონი, უფრო დიდი უბედურება დაატრიალა.
- არა მგონია, მაგრამ, მოდით, ეს თემურ-ლენგი არ დამიწერო, თორემ ვიღაცა რაღაც პარალელს გაავლებს.
- გოგი თოფაძის მურვან ყრუსთან გაავლებენ?
- გაუჭირდებათ თუ რა? იტყვიან, საფლავიდან წამოყარეს დამპყრობლებიო.
- მოდით, დამპყრობლებს მართლა შევეშვათ და ნაციონალების მიერ დაანონსებულ აქციას მივხედოთ...
- კი ბატონო, მივხედოთ. 6 მარტს ერთიანი ნაციონალური მოძრაობისგან სასწაულ აქციას ველოდები.
- ხუმრობთ თუ მართლა რამეს ელოდებით?
- ხომ გითხარით, სასწაულს ველოდები. ისეთივე საოცარი აქცია იქნება, როგორიც გასული წლის მარტში ჩაატარეს. ახლავე გეტყვით, რომ ეს აქცია იქნება `გრანდიოზული~ და ხალხი რუსთაველზე ვეღარ „დაეტევა“. ერთი იმათ თავში ჩამახედა, ვინც მაგათ აქციაზე მივა. დარწმუნებული ვარ, მხოლოდ თავიანთ ნათესავებს მიიყვანენ, ნაწილს კი, როგორც სჩვევია, ფულს გადაუხდიან.
- ვისაც „გაზპრომის“ შემოსვლა არ უნდა და ისე წავა იმ აქციაზე, იმათ თავშიც გინდათ ჩახედვა?
- „გაზპრომის“ შემოსვლა შესაძლოა მეც არ მინდოდეს, მაგრამ პრობლემას უნდა შევხედოთ სახელმწიფოებრივი თვალით.
- „ნაციონალები“ ამბობენ, რომ საკითხს სახელმწიფოებრივად უდგებიან და ამტკიცებენ, რომ „გაზპრომის“ შემოსვლის პარალელურად, საქართველოს რუსეთში მიათრევთ...
- ის არ უთქვამთ, როგორ მივათრევთ? ეშელონს ჩავაბით და ისე ჩაგვყავს რუსეთში ქვეყანა? სირცხვილი არაა, რომ ამაზე იღებენ ხმას? თავადაც გადასცეს ყველაფერი რუსეთს და გაზპრომი რატომ შემოგყავთო? არის სადმე სხვა ალტერნატიული ძალა და უარს ვამბობთ? არის ირანიც, მაგრამ იქიდან გაზის შემოსატანად მოლაპარაკებებია საჭირო. იყო იქ ჩასული კალაძე, მაგრამ ერთი შეხვედრა არ კმარა. კარგად იციან ნაციონალებმა, რომ გაზპრომის შემოსვლა საქართველოსთვის სახიფათო არაა, ისიც იციან, რომ რუსულ ორბიტას არავინ უბრუნდება, მაგრამ რაღაცაზე ხომ უნდა იყვირონ. ნაციონალებს დიდი სურვილი აქვთ, საქართველო გაზის გარეშე დარჩეს, რათა შემდეგ არეულობის დასაწყებად საბაბი ჰქონდეთ. სწორად იკითხა იმ დღეს ჩემმა კოლეგა გიგა ბუკიამ, რუსული გაზი თუ არ შეიძლება, მარიხუანა რატომ არის დასაშვებიო.
- თქვენც ეთანხმებით ბუკიას მოსაზრებას, რომ მარიხუანა რუსულ გაზზე საშიშია?
- მაგათთვის მარიხუანა კი არა, კოკაინიც მისაღებია. მათი ლიდერი ათას უბედურებას ყნოსავდა და ეწეოდა. წინა მოწვევის პარლამენტში დიმიტრი ლორთქიფანიძე შემოვიდა ინიციატივით, რომ ყველა საჯარო მოხელეს ჩაეტარებინა შემოწმება ნარკოტიკებზე. ის ითხოვდა, რომ შემოწმება თმის ღერის მეშვეობით მომხდარიყო. ნაციონალებმა, რომლებსაც მაშინ პარლამენტში უმრავლესობა ეკავათ, კატეგორიული უარი თქვეს ამაზე. რანაირად დათანხმდებოდნენ, როცა ნახევარი პარლამენტი რაღაცას ეწეოდა. მაგათ ლიდერზე აღარაფერს ვამბობ. ან იმას შემოწმება რაში სჭირდებოდა, ყველამ ვნახეთ, რა მდგომარეობაში იყო მახათას მთაზე.
- ამ პარლამენტშიც ხომ არ ეწევა ვინმე მარიხუანას?
- მე რა ვიცი, ვინ რას ეწევა. ჩემი ამბავი თუ გაინტერესებთ, სიგარეტსაც არ ვეწევი. დეპუტატების არ ვიცი, მაგრამ საკომიტეტო მოსმენაზე, სადაც მარიხუანის დეკრიმინალიზაციის საკითხი განიხილებოდა, ისეთი ხალხი მოიყვანეს, აშკარად ეტყობოდათ მოწევის კვალი.
- რაზე ეტყობოდათ?
- ძალიან იყვნენ შენელებულები.
- თქვენი კოლეგებისთვის ასეთი შენელება არ შეგიმჩნევიათ?
- შემჩნევითაც შემიმჩნევია და ეჭვიც მაქვს, მაგრამ ასეთ რამეს მტკიცებულების გარეშე ვერავისზე იტყვი.
- ზემოთ თქვით, ნაციონალებს პოლიტიკურად დავმარხავთო. წინა ინტერვიუში გვითხარით, ფსიქიატრიულში მოხვდებიანო და რაიმე შეიცვალა?
- ფსიქიატრიული კარგად გამახსენეთ, სანამ დროა, მიმართონ ფსიქიატრებს, თორემ მერე მკურნალობას აღარ დაექვემდებარებიან.
„ახალი თაობა“, 26 თებერვალი, 2016 წელი
ინტერვიუ რამაზ საყვარელიძესთან: „რესპუბლიკელებმა გოგი თოფაძის რეიტინგი საგრძნობლად გაზარდეს“
„ქართული ოცნების“ შიგნით მიმდინარე პროცესებს „ახალ თაობასთან“ ინტერვიუში ექსპერტი, ფსიქოლოგი რამაზ საყვარელიძე აფასებს.
- ბატონო რამაზ, რა პროცესი მიმდინარეობს დღეს უმრავლესობაში?
- ერთი მხრივ, შეიძლება ის ითქვას, რაც ხშირად ითქმება როგორც უმრავლესობის მხრიდან, ისე რესპუბლიკელებისგან, რომ ეს არის პირადი დაპირისპირება და პოლიტიკური საფუძველი ამას არ აქვს. მაგრამ…
- მაგრამ რა? ამის არავის სჯერა?
- მეორე მხრივ, ექსპერტების დიდი ნაწილი მიიჩნევს, რომ იმ პოლიტიკურმა განსხვავებებმა, რომლებიც არის მრეწველებსა და რესპუბლიკელებს შორის და რომლებიც ქვედა დინებად მიჰყვებოდა `ქართული ოცნების~ პოლიტიკურ ცხოვრებას, ახლა ამოხეთქა. პიროვნულის გარდა, პოლიტიკურ დაპირისპირებასაც ხედავენ ამ ინციდენტში. რამდენადაც „ქართული ოცნება“ ეკლექტური წარმონაქმნია, ასეთი დაპირისპირებების ნაღმები ჩადებულია მასში, როგორც კოალიციაში.
- მართლა გაეზარდათ მადა რესპუბლიკელებს და ბიძინა ივანიშვილი მათ იმ ძალების მეშვეობით უპირისპირდება, ვინც ასე აქტიურობს?
- როდესაც პოლიტიკური შეთავაზებები გაუკეთდათ რესპუბლიკელებს, მათ შორის თავდაცვის მინისტრის თანამდებობაზე და ასე შემდეგ, ეს იყო რაციონალური გათვლა.
- გათვლა რასთან დაკავშირებით?
- დასავლეთი სულ სვამს კითხვის ნიშნებს „ქართული ოცნების“ გეოპოლიტიკურ ორიენტაციაზე, რუსეთისკენ არის იგი თუ დასავლეთისკენ და ამ გეოპოლიტიკურ ორიენტაციას, განცხადებების გარდა, სჭირდება მინიშნებები სხვადასხვა პოლიტიკური ნაბიჯიდან გამომდინარე. ერთ-ერთი კი არის საკადრო პოლიტიკაში გადადგმული ნაბიჯები.
- ანუ?
- დამაჯერებლობას გეოპოლიტიკური გეზი იღებს მაშინ, როდესაც საკვანძო ადგილებზე გყავს ის პოლიტიკოსები, რომლებიც შესაბამის გეოპოლიტიკურ ორიენტაციას ატარებენ.
- მაშინ გამოდის, რომ რესპუბლიკელების მოშორება ამ კითხვის ნიშნებს უფრო გაზრდის ანუ ივანიშვილი რესპუბლიკელებისს და ამ პოლიტიკის მძევალია?
- ტექსტი მე არ მითქვამს, თქვენ თქვით, მაგრამ ამ ლოგიკიდან ასე გამოდის.
- რესპუბლიკელები მართლა ითხოვენ პრემიერ-მინისტრის პოსტს?
- ვნახოთ. დარწმუნებული ვარ, რომ ნებისმიერი პოლიტიკური ჯგუფის ამბიციების გაზრდას კონკურენტები ეყოლება და ისინი ხელს სერიოზულად შეუშლიან. ერთ-ერთი გამოხატულება ამ ხელის შეშლისა შეიძლება აღმოჩნდეს ის პროცესი, რომელიც თოფაძის მხრიდან წამოვიდა.
- გოგი თოფაძე მარტო არ აღმოჩნდა ამ ბრძოლაში. ბევრმა გამოხატა უკმაყოფილება რესპუბლიკელების მიმართ. ეს შეთანხმებული ქმედებაა?
- გოგი თოფაძე მარტო არ არის. მას მერე, რაც დაიწყო ლაპარაკი კოალიციის სიების გადახედვაზე, კოალიციის ყველა წევრს გაუჩნდა იმის განცდა, რომ ან უნდა გაიმყარონ სიტუაცია კოალიციაში, ან რამე სხვა გამოსავალი ეძებონ. ამ ამოცანის გადაწყვეტაში რესპუბლიკელები თოფაძეს დაეხმარნენ.
- რას გულისხმობთ?
- თინა ხიდაშელის უტაქტო ფრაზამ გოგი თოფაძეს საშუალება მისცა, შეტევაზე გადასულიყო და თავისკენ მიეზიდა ის ელექტორატი, რომელიც რესპუბლიკელების მიმართ კრიტიკულად არის განწყობილი. ეს შეიძლება ჩუმად გააკეთო და კაცმა ვერ გაიგოს, შეიძლება – ხმაურით და მაშინ უკვე მომხრეებს გაიმრავლებს თოფაძე. თოფაძემ ეს შანსი არ გაუშვა ხელიდან და რესპუბლიკელების ხელშეწყობით რეიტინგი გაზარდა. ახლა თოფაძე დამოუკიდებლად რომ გავიდეს არჩევნებზე, მას ხმების საკმაო რაოდენობა ექნება.
- ანუ რესპუბლიკელებმა ხელი ნებით შეუწყვეს თოფაძის პოპულარიზაციას?
- დაუფიქრებლობით, ასე გამოუვიდათ. ქართულ პოლიტიკაში დაუფიქრებლობა სერიოზული ფაქტორია.
- უმრავლესობა პოლიტსაბჭოს სხდომის მოლოდინშია. კეთდება განცხადებები, რომ შესაძლოა ეროვნული ფორუმიც გამოაკლდეს კოალიციის რიგებს. ვინ დატოვებს და ვინ შეუერთდება „ოცნებას“?
- ფორუმი მთელი ამ ხნის განმავლობაში ჩუმად იყო. აქტიურობდნენ ფორუმელები, ოღონდ არა როგორც პარტიის წევრები. არც პარლამენტის გარეთ უაქტიურიათ დიდად.
- ეს რისი მანიშნებელია?
- თუ ფორუმს ამოიღებენ შემადგენლობიდან, ეს დიდ სირთულეებს არ შეუქმნის „ქართულ ოცნებას“. განსხვავებით თოფაძის შემთხვევისგან, სადაც თუ თოფაძეს უარს ეტყვიან, ეს მოსახლეობის მხრიდან მთლიანად კოალიციის დამოკიდებულებაზე მოახდენს გავლენას.
- რამდენად შეასუსტებს ეს პროცესი რესპუბლიკურ პარტიას?
- რესპუბლიკურ პარტიას ძირითადი ძალა თავის ფუნქციაში აქვს. ეს ფუნქცია არის უცხოეთის ნდობა. ამდენად, მას ქართველი მოსახლეობის ნდობა არ აინტერესებს. შესაბამისად, „ქართულ ოცნებაში“ დარჩენაა რესპუბლიკელების მთავარი მიზანი ანუ ისეთ კოალიციაში ყოფნა, რომელიც ხმებს აიღებს და მერე ამათ გადმოუნაწილებს თავისი ამ ფუნქციის გამო. შესაბამისად, მათ შიდა რეიტინგს მნიშვნელობა არ აქვს.
- გარე რეიტინგზე რას იტყვით?
- გარე რეიტინგში პირიქით მოხდა. ამ ინციდენტმა დადებითად გარე რეიტინგში რესპუბლიკელებისთვის იმუშავა, რადგან ისინი დაუპირისპირდნენ იმ პოლიტიკოსს, რომელიც იოსებ სტალინის სურათის დაბრუნების მომხრეა. ეს დასავლეთისთვის რესპუბლიკელების გმირობად იქნება მიჩნეული.
- კულუარებში აქტიურად მიდის საუბარი საკადრო ცვლილებებზე მინისტრთა კაბინეტში. ეს მორიგი კარუსელი იქნება თუ სერიოზული ცვლილება?
- კარუსელის ელემენტი არის ის, რომ ერთი უწყების მინისტრი მეორე უწყებაში ისევ მინისტრად გადადის. კარუსელის ელემენტი ყველა ტიპის ცვლილებაში იქნება და ეს არ არის გასაკვირი, რადგან მიდის ძიება, ესა თუ ის ადამიანი სად უფრო ეფექტურია. ამ ძიების დროს დასაკარგი არ არის მისი გამოცდილება.
- მინისტრად ყოფნის გამოცდილება?
- სავარძელში ყოფნის გამოცდილება, რადგან სავარძელსაც თავისი გამოცდილება უნდა, რომ არ გადაგრიოს და რამე სისულელე არ გაგაკეთებინოს ადამიანს. ასეთივე კარუსელი იყო პრემიერად კვირიკაშვილის გადაყვანა, მაგრამ აღმოჩნდა, რომ კვირიკაშვილმა ბევრი სიახლე შეიტანა პრემიერის ამპლუაში. ეს თანამდებობა მან მომრიგებლურ და ჰარმონიულ ფიგურად აქცია. ის რესურსი, რომელიც მასში ნაკლებად ჩანდა ეკონომიკის მინისტრობის დროს, მკაფიოდ გამოჩნდა პრემიერმინისტრობის შემთხვევაში. ასე რომ, კარუსელი არ არის ცუდი, თუ კარგ შედეგს მოიტანს. რაც შეეხება ცვლილებს, არა მხოლოდ კულუარებში, ზოგიერთი საჯაროდაც ამბობს, რომ ეს ცვლილებები იქნება.
„ახალი თაობა“, 26 თებერვალი, 2016 წელი
ინტერვიუ ბიძინა გუჯაბიძესთან: „ბიძინა ივანიშვილს არ მოეწონება ის, რაც კოალიციაში ხდება.. „ქართული ოცნება“ ამ ეტაპზე არ დაიშლება“
კონსერვატორების ერთ-ერთი ლიდერი, პარლამენტის წევრი ბიძინა გუჯაბიძე კოალიციის შიგნით დაპირისპირებას მხარს არ უჭერს და მხარეებს კონსტრუქციულობისკენ მოუწოდებს. ბიძინა გუჯაბიძე კოალიცია „ქართული ოცნების“ დაშლას ამ ეტაპზე გამორიცხავს. მისი თქმით, 2016 წლის საპარლამენტო არჩევნებში კოალიცია ძველი სუბიექტების შემადგენლობით გავა, თუმცა გუჯაბიძე ფიქრობს, რომ ბიძინა ივანიშვილს კოალიციაში არსებული ვითარება არ მოეწონება.
- ბატონო ბიძინა, კოალიციაში დიდი აურზაური და შიდადაპირისპირებაა. თქვენი პარტია როგორ უყურებს ამ პროცესს?
- ჩვენ ყველა საქმიან კრიტიკულ მიდგომას მხარს ვუჭერთ, მაგრამ დაპირისპირებას არ ვემხრობით და ყველა მხარეს მოვუწოდებთ, ერთმანეთთან ურთიერთობებში კონსტრუქციულები იყვნენ. არასოდეს ვყოფილვართ სკანდალებისა და აურზაურის მომხრენი. ეს ვნებს შიდაპოლიტიკურ პროცესებს, პარლამენტში და მთლიანად საქართველოს მასშტაბით ცუდად მოქმედებს.
- რა კრიტიკულ მიდგომებს ემხრობით თქვენ? მაგალითად, რა განცხადებებიც თოფაძემ გააკეთა, თქვენთვის მიუღებელია?
- ვფიქრობ, უფრო კორექტულად შეიძლება კრიტიკული დამოკიდებულება გამოიხატოს. არცერთი მხრიდან საქმიანი არგუმენტები არ მომისმენია, კინკლაობას უფრო ჰგავს.
- გოგი თოფაძესა და რესპუბლიკელებს შორის დაპირისპირება სათავეს საიდან იღებს?
- არ ვიცი, მათ უნდა ვკითხოთ, რა მოტივაცია აქვთ. მე მასში არ ჩავერთვები, არაა ჩემი საქმე.
- ანუ თქვენი პარტია არ აპირებს ამგვარ სკანდალებსა და კინკლაობაში ჩართვას, როგორც ამას უწოდეთ?
- შეგვიძლია მხოლოდ ნეიტრალური პოზიცია დავიჭიროთ და ორივე მხარეს მოვუწოდოთ კორექტული და კონსტრუქციული დიალოგისკენ.
- გამოითქვა ფრთხილი მოსაზრება კოალიციის დაშლაზე. მაგალითად, კახა კალაძემ განაცხადა, ოდესმე ყველა კოალიცია იშლება და გასაკვირი არ არის, რომ „ქართული ოცნებაც“ დაიშალოსო. თქვენი აზრით, კოალიციის დაშლა მოსალოდნელია?
- ამ ეტაპზე კოალიციის დაშლის საფრთხეს ვერ ვხედავ, თუმცა, თუ იდეალური მდგომარეობაა და ყველაფერი დალაგებულია, ყველა იდეოლოგიის ყველა პოლიტიკური სუბიექტი მოქმედებს, კოალიციის აუცილებლობა არ არის. კოალიციის აუცილებლობა გამოიწვია სააკაშვილის რეჟიმის აღვირახსნილმა საქმიანობამ და ქმედებებმა. საერთოდ, მცირე კოალიციებისა და გაერთიანებების შექმნა იდეოლოგიურ ნიადაგზე შესაძლებელია, თუმცა ისეთი ჭრელი გაერთიანებების შექმნა, როგორიც ამჟამადაა, კარგ პირობებში სასურველი არ არის.
- ახლა პოლიტიკური პროცესი ხომ ნორმალიზდა, რა ტრაგედიაა, ვთქვათ, თუკი ერთი-ორი სუბიექტი მოაკლდება კოალიციას. რამდენიმე პარტია მაინც ხომ რჩება?
- მე მომხრე არ ვარ, რომ ძალით ვინმე შევაკავოთ კოალიციაში. ვისაც უნდა, გავიდეს, მაგრამ ჯერ ვერ ვხედავ კოალიციის დატოვების მსურველ პოლიტიკურ ძალას. არა მგონია, კოალიციის რომელიმე სუბიექტმა დამოუკიდებლად რაიმე მიზანს მიაღწიოს.
- საარჩევნო პროცესში, ალბათ, უფრო მთავარია ბიძინა ივანიშვილის მხარდაჭერა. ხომ არავინ უარყოფს ამას? ვისაც ექნება ბიძინა ივანიშვილის მხარდაჭერა, ის მეტ ხმებს მიიღებს...
- ამას ვინ უარყოფს. თავისთავად ბიძინა ივანიშვილის ფაქტორი მნიშვნელოვანია. მის სიტყვებს ჯერ კიდევ დიდი წონა აქვს და, ალბათ, კარგა ხანს ექნება. ბიძინა ივანიშვილი რომ არა, სააკაშვილის რეჟიმს ვერავინ მოიცილებდა. ჩვენც ბევრი ვეცადეთ, მაგრამ არ გამოგვივიდა. ბევრი რამ იყო გასათვალისწინებელი, რომელიც ჩვენ არ გაგვაჩნდა, ფინანსური რესურსი, ერთიანობისკენ მოწოდება, თუნდაც ის, რაც თავის დროზე ბიძინამ ბრძანა, თუ ჩემთან იმიტომ მოდიხართ, რომ რევოლუციის გზით წავიდეთ, მაშინ მე თქვენ გვერდით ვერ დავდგებიო. ეს იყო მესიჯი, რომ ბიძინა ივანიშვილს მშვიდობიანი გზით უნდოდა პოლიტიკური ვითარებისა და ხელისუფლების შეცვლა. კოალიციაში შემავალი სუბიექტები სწორედ ამ იდეამ გააერთიანა.
საბედნიეროდ, ყველამ დავინახეთ, რომ ამ მიდგომამ გაამართლა. პირველი მრავალპარტიული არჩევნებისა და პრეზიდენტის არჩევის შემდეგ (1990-91 წ.წ.) ხელისუფლება მშვიდობიანი გზით არ გადაცემულა. რევოლუციები, სისხლიანი იყო თუ უსისხლო, ყოველთვის ანგრევდა ქვეყანას. ბიძინა ივანიშვილს აღმოაჩნდა პოლიტიკური ნება და ალღო, რომ ამ გზით არ წასულიყო, ნგრევისთვის ხელი არ შეეწყო.
- კოალიციაში არსებულ დაპირისპირებაზე ბიძინა ივანიშვილს რა აზრი გააჩნია?
- ვერ გეტყვით. არა მგონია, ბიძინა ივანიშვილი ამ დაპირისპირების მიმართ დადებითად იყოს განწყობილი. მეტს ვერაფერს გეტყვით, მასთან არ მისაუბრია.
- კულუარებიდან არც მისი აზრი მოგწვდომიათ?
- პოლიტიკური ალღოთი ვგრძნობ, რომ ბიძინა ივანიშვილს არ ექნება კარგი დამოკიდებულება ასეთი მძაფრი დაპირისპირების მიმართ.
- დარწმუნებული ხართ, რომ კოალიცია არ დაიშლება?
- ამ არჩევნებისთვის კოალიციის დაშლის საფრთხე არ არის.
- როგორ აპირებთ ორი დაპირისპირებული მხარის, რესპუბლიკელებისა და თოფაძის მორიგებას?
- ჩვენ არ ვცდილობთ მომრიგებელი მოსამართლის როლში გამოსვლას. საპირისპირო მხარეებსაც ვერ ვხედავ. შეიძლება ეს იყოს პიროვნული დაპირისპირების მცდელობა და ისიც ისე ჩაცხრება, როგორც ბევრი პროცესი ჩამცხრალა.
- ზოგი ფიქრობს, რომ ახლა კოალიციაში არის პოლიტიკური დუღილის პროცესი და შედეგად სხვა რეალობა დადგება…
- ორი თანამებრძოლის არაკორექტულ დამოკიდებულებაში ჩვენ ვერ ჩავერთვებით, შევეცდებით, ძველი რიტორიკით გავაგრძელოთ ურთიერთობა. ერთი ან მეორე მხარის დაჭერა პროცესში ჩართვას ნიშნავს. ყოველთვის სტაბილურობის მომხრე ვიყავით და მომავალშიც ასე გავაგრძელებთ.
- თქვენგან ზვიად ძიძიგურია პოლიტსაბჭოს წევრი?
- პოლიტსაბჭოს წევრები ზვიად ძიძიგური და გიგა ბუკია არიან.
- პოლიტსაბჭოზე დაპირისპირებულებს შერიგებისკენ მოუწოდებენ?
- მოწოდება საჭირო არ არის. საკმაოდ დიდი გამოცდილების ადამიანები არიან, გონიერება არ აკლიათ და თვითონ მიხვდებიან, რომ ასეთი დაპირისპირებით ვერცერთი ძალა ვერ მოიგებს, მით უმეტეს – კოალიცია.
„ახალი თაობა“, 26 თებერვალი, 2016 წელი
ინტერვიუ მურმან დუმბაძესთან: „კოალიცია უნდა დაიშალოს“
პარლამენტის ვიცე-სპიკერი მურმან დუმბაძე „ახალ თაობასთან“ ინტერვიუში „ქართულ ოცნებაში“ მიმდინარე პროცესებზე საუბრობს.
- ბატონო მურმან, კოალიციაში როგორ შეიძლება მოვლენები განვითარდეს, შეიძლება რესპუბლიკელები და მრეწველები შერიგდნენ თუ ორივეს დაატოვებინებენ კოალიციას?
- ამ გადაწყვეტილებას ერთი ადამიანი მიიღებს. ეს საქმე იქნება ისე, როგორც ამას ბიძინა ივანიშვილი გადაწყვეტს. თუ ის ჩათვლის, რომ უნდა მორიგდნენ, ასეც მოხდება. თუ ჩათვლის, რომ უნდა გაიყარონ, გაიყრებიან. მე კი ვფიქრობ, რომ თუ უნდათ, ღირსება იყოს შენარჩუნებული როგორც რესპუბლიკელებში, ასევე მრეწველებში, ან ორივე პარტია უნდა წავიდეს კოალიციიდან, ან ერთ-ერთი მაინც. თუ ორივე პარტია დარჩება, მაშინ შევარცხვინე მათი ღირსებაც და მათი გაკეთებული საქმეც, თუ რამე გაუკეთებიათ.
- შეიძლება კოალიცია დაიშალოს?
- არაფერი არ არის გამორიცხული. თუ ივანიშვილი იტყვის, რომ დროა, დაიშალოს კოალიცია და ცალ-ცალკე ცადონ ბედი პარტიებმა, ასეც მოხდება. რაც უფრო მივუახლოვდებით საპარლამენტო არჩევნებს, იგივე პროცესები სხვა პარტიებში გადაინაცვლებს და მორიგი დაპირისპირების მოწმენი გავხდებით, თუმცა ამჯერად მთავარი გმირები სხვა პარტიები იქნებიან. მერე პარტიის წევრებს შორის მოხდება ჯანყი. ეს მიტომ, რომ არაჯანსაღია ეს ერთობა, რადგან ღირებულებების ირგვლივ არ არის შემდგარი. ამ ერთობამ თავისი თავი უკვე ამოწურა, როდესაც 2012 წლის პირველ ოქტომბერს მოიპოვა გამარჯვება. ღირებულებები როდესაც არ არის საერთო, მაშინ ძალიან რთულია. ძაღლის თავი სიებშია დამარხული.
- საპარლამენტო სიების გამო დაუპირისპირდნენ ერთმანეთს?
- დიახ, კოალიციის სუბიექტები ერთმანეთის ჩაძირვაზე მუშაობენ, რომ მათ უფრო მეტი წევრი ჩასვან საპარლამენტო სიებში. ეს არის ჩვეულებრივი პოლიტიკური კინკლაობა, რაც მათ შეიძლება დიდად სულაც არ ვნებთ, მაგრამ ეს ძალიან ვნებს სახელმწიფოს, რადგან აქ საუბარია მმართველ კოალიციაზე.
„ვერსია“, 26 თებერვალი, 2016 წელი
რამ „გააცოფა“ გოგი თოფაძე?
რესპუბლიკელებთან დაპირისპირების მთავარი მიზეზი ანუ რა დროს ბრაზდება მილიონერი დეპუტატი
მაია მიშელაძე
უკვე დადასტურებული ფაქტია, რომ წამყვანი ჩეხური კომპანიები საქართველოში ინვესტიციების განხორციელებას გეგმავენ. პრემიერის პრესსამსახურის ინფორმაციით, საქართველოში ჩეხური ლუდის სახარშისა და ქარხნის მშენებლობა გადაწყდა. აშკარაა, რომ პარლამენტარ გოგი თოფაძის ბოლოდროინდელი სკანდალური და არაკორექტული განცხადებები სწორედ ჩეხური ლუდსახარშის მშენებლობას უკავშირდება. თავად განსაჯეთ, ჯერ ჰოლანდიური ,,ჰეინეკენის” საქართველოს ბაზარზე შემოსვლა არ ჰქონდა მონელებული, რომ ახლა ამას ჩეხური ლუდის ქარხნის მშენებლობაც დაემატა. ჰოდა, რა გასაკვირია, რომ თოფაძემ ჯერ ნატო-ს ევრაზიული კავშირი ამჯობინა, მერე ქართველი ჩინოვნიკების კაბინეტებში სტალინის სურათის ჩამოკიდება ინატრა, ამას არ დასჯერდა და პრეზიდენტ მარგველაშვილს წაკბინა არაკორექტულად, რამაც საზოგადოება შოკში ჩააგდო, ბოლოს კი რესპუბლიკელებსაც გადასწვდა…
სიბრძნე თოფაძისა, ანუ სკანდალური განცხადებები
,,და ჰრქუა რუქამან (სედრაქმან) არაკი” კი არადა, გოგი თოფაძის პირველი, სკანდალური ,,სიბრძნე” საქართველოს ევრაზიულ კავშირში შესვლას უკავშირდება. ისღა დამრჩენია, საბჭოთა კავშირის ჰიმნი ,,დავგუგლო” და მისი ,,უკვდავი” ჰანგების ფონზე განვაგრძო სტატიის წერა. თქვენც იგივეს გირჩევთ, რადგან მილიონერმა დეპუტატმა საქართველოს ნატო-ში გაწევრიანებას ევრაზიული კავშირი ამჯობინა და ამის შესახებ ,,ვერსიის” ერთ-ერთ ინტერვიუში, რომელიც შარშან დაიბეჭდა, განაცხადა: „ნატო არის აგრესიული სამხედრო ბლოკი. არ მინდა, ჩემი ქვეყანა რომელიმე სამხედრო ბლოკში იყოს, რადგან მესამე ბირთვული ომის კონტურები უკვე ცხადდება. ევროკავშირი არ არის სამხედრო ბლოკი, არც ევრაზიული კავშირი. ევრაზიული კავშირი ერთ-ერთი შესაძლებლობაა, სადაც უფრო კარგად ვიქნებით“.
საბჭოთა კავშირის ჰიმნი, რომელიც ახალი, ადაპტირებული ტექსტით ამჟამად რუსეთის ფედერაციის ჰიმნია, არ გათიშოთ. მისი ჰანგები ჯერ ისევ ,,დაგვატკბობს”, რადგან გოგი თოფაძე დარწმუნებულია, რომ საქართველოში ყველა ჩინოვნიკის კაბინეტში სტალინის სურათს დაკიდებენ. ამის შესახებ მან „მაესტროს“ ეთერში განაცხადა: „ის იყო გენიალური პიროვნება და მეოცე საუკუნეში აღიარებულია. მალე ყველა მიხვდება, რომ მან დიდი სიკეთე გააკეთა, რადგან მთელი მსოფლიო სტალინს ერთ-ერთ ყველაზე დიდ პიროვნებად თვლის. რატომ დგას იტალიაში მუსოლინის ძეგლი? შესაძლოა, ძალიან დიდმა ნაწილმა ჩემი აზრი გაიზიაროს, რომ სტალინი საქართველოს სიმბოლო იყო. ის საქართველოსთვის საამაყო კაცია, მე ვამბობ ჩემი და ჩემი თანაგუნდელების აზრს. სამწუხაროდ, კაბინეტში სტალინის სურათი არ მაქვს, მაგრამ მისი სურათები და ასევე ბევრი წიგნი სახლში მაქვს”.
წესითა და რიგით, ახლა ის განცხადება უნდა შეგახსენოთ, რომელიც მელუდე დეპუტატმა პრეზიდენტ მარგველაშვილის პარლამენტში გამოსვლის შემდეგ განაცხადა, მაგრამ ამას შეგნებულად გამოვტოვებ… თოფაძის განცხადებამ დამზაფრა და შემაძრწუნა, რადგან ეს იყო ყოვლად უსუსური და არაკორექტული ფრაზა! გარდა ამისა, არ მინდა ამ ბავშვებისა თუ მოზარდების, ასევე მათი მშობლებისა და ახლობლების კიდევ ერთხელ გაღიზიანება იმიტომ, რომ მე ქრომოსომებს არ ვითვლი!
თქვენ ისევ საბჭოთა ჰიმნს უსმენთ? თუ უკვე დასრულდა, თავიდან გადაახვიეთ, რადგან რამდენიმე დღის წინ, ტელეკომპანია ,,იმედის” ეთერში, გადაცემა „პოლიტიკაში“, გოგი თოფაძემ აღნიშნა, რომ სტალინის გინება არც ერთ ქართველ პატრიოტ კაცს არ ეკადრება: „მას ჰქონდა ურთულესი ამოცანა, რომელიც ლამაზად შეასრულა. როცა ეგეთი პიროვნება გყავს და იცი, რომ მან საოცრება გააკეთა – დღეს რომ იბრალებს ჩერჩილი და ამერიკის პრეზიდენტი (რუზველტი იყო მაშინ ამერიკის პრეზიდენტი, ბატონო გოგი), ომი ჩვენ მოვიგეთო, მაგაში არ დავეთანხმები! სტალინმა ხომ მოიგო ომი? მთელი ევროპა გაათავისუფლა ფაშიზმისგან. ამხელა ბუმბერაზ ქართველ კაცში ვეძებთ, რა დააშავა. კი, ურთულესი პირობა იყო, რაღაც რეპრესიებში რომ არ მიეღო მონაწილეობა, იმ ქვეყანას ფეხზე ვერ დააყენებდა“.
სიტყვები არ მყოფნის, „რაღაც რეპრესიები“ იყო ათეულობით მილიონი ადამიანის ციმბირში გადასახლება, ოჯახების ნგრევა და არაადამიანური წამება, ბატონო გოგი? მამაჩემის მამაც გადაასახლეს, ბებიაჩემი მამაჩემზე იყო ფეხმძიმედ, პაპაჩემმა გადასახლებაში გაიგო, რომ მეოთხე ბიჭი შეეძინა. ახალგაზრდა ქალი კი ოთხი მცირეწლოვანი შვილით სულ მარტო მხოლოდ იმიტომ დარჩა, რომ პაპაჩემმა დმანისის რაიონის სოფლებში, საძოვრების გაყიდვა გააპროტესტა! დიახ, მიწების გაყიდვა კახა ბენდუქიძის იდეა-ფიქსი არ ყოფილა, 30-იან წლებში, ქვემო ქართლშიც ყიდდნენ საძოვრებს გერმანელებზე. შეიძლება ბევრმა არ იცის, რომ მაშინ, ბოლნისის რაიონში კომპაქტურად ჩასახლებული გერმანელები ცხოვრობდნენ, მეტიც, ის ოქროს საბადოც მათი ,,აღმოჩენილია” და საერთოდ, კაზრეთი გერმანელებმა ააშენეს, რომელსაც ,,ლაიფციგს” უწოდებდნენ… აი, ამ გერმანელებზე ყიდდნენ მარნეულის, ბოლნისისა და დმანისის საძოვრებს და ეს ვერ აიტანა პაპაჩემმა. გადაასახლეს, მერე მეორე მსოფლიო ომი დაიწყო, მაგრამ არ დაბრუნებულა და მამაჩემი უმამოდ გაიზარდა…
თქვენ რომ სტალინს მისტირით, მე და ჩემნაირებსაც გვკითხეთ, გვინდა თუ არა მისი ძეგლი ან სურათი. და საერთოდაც, კიდევ კარგი, რომ სტალინის ეპოქაში არ მოღვაწეობდით, თორემ პირველ რიგში, თქვენ ვერ ასცდებოდით ციმბირს იქით გადასახლებას! კი არაფერს გერჩით, უბრალოდ, გიხსნით, რომ თქვენს საყვარელ სტალინს მეწარმეები გულზე დიდად არ ეხატებოდა. ომი მოიგო? დროებით დავივიწყო, რომ ეკონომიკის ჟურნალისტი ვარ და გინდათ, ამ თემაზე გეკამათოთ? საკმაოდ ძლიერი არგუმენტები მაქვს და ვფიქრობ, ვერ გამიძლებთ. მერედა, რატომ ჩაერთო საბჭოთა კავშირი ამ ომში, გახსოვთ თუ შეგახსენოთ? ქერჩის ტრაგედიის შესახებ გსმენიათ რამე? ვისი შეცდომა იყო უამრავი ქართველი მეომრის ამოჟუჟვა? და ამხელა ტრაგედიის შემდეგ ომის მოგებასაც ,,გვამადლით”? სხვათა შორის, დედაჩემის მამა იბრძოდა მეორე მსოფლიო ომში და სავარაუდოდ, ისიც ,,ზა სტალინა”, ,,ზა როდინუ”-ს გაჰყვიროდა! ისე არ გამიგოთ, რომ ომის ვეტერანებს პატივს არ ვცემ ან მეორე მსოფლიო ომის მოგების მნიშვნელობას ვაკნინებ, მაგრამ ყველაფერი, რასაც ამ თემაზე ბრძანებთ, დემაგოგიაა, ბატონო გოგი, მეტი არაფერი. ბოლოს მაინც ,,გავბრაზდი”. არადა, აშკარად უწყინარი იუმორით დავიწყე ეს ქვეთავი და ასეც ვაპირებდი გაგრძელებას, მაგრამ თქვენ არ ინერვიულოთ, ამას ახლავე გამოვასწორებ. საფუძველიც მაქვს და სერიოზული მიზეზიც, რადგან არც მეტი, არც ნაკლები, უმრავლესობის დეპუტატი ბოლოს საკუთარ თანაგუნდელებსაც დაერია. თავდაცვის მინისტრის, რესპუბლიკელი თინა ხიდაშელის გაკრიტიკება არ იკმარა და გოგი თოფაძემ ტელეკომპანია ,,იბერიის” პირდაპირ ეთერში, ძმებ ბერძენიშვილებზე განაცხადა: „ხალხს მურმან ყრუ არ სძულდა ისე, როგორც ძმები ბერძენიშვილები სძულს!“. აშკარად მურვან ყრუს გულისხმობდით, მაგრამ მურმანი წამოგცდათ. თუმცა როგორც თქვენმა მეგობარმა, პრემიერყოფილმა ბიძინა ივანიშვილმა ადრე განაცხადა, ,,გოგი ასაკშია და ეპატიება”. რა მოხდა, თუ მურვანი მურმანში აურიეთ, ასაკში ხართ და საზოგადოებაც გაპატიებთ, ოღონდ ბევრის აზრით, პირობა ასეთი იქნება – დანაპირები უნდა შეასრულოთ და პარლამენტი დატოვოთ.
მილიონერი დეპუტატის ქონება
გაინტერესებთ, როდის, რატომ და რა მიზეზით ბრაზდებოდა ან ბრაზდება გოგი თოფაძე? თუმცა ვიდრე მთავარ სათქმელზე გადავალ, ჯერ მილიონერი დეპუტატის ქონებასა და ბიზნესწილებს გადავავლოთ თვალი. არაოფიციალურად, სხვადასხვა ეკონომიკური კვლევის შედეგად, გოგი თოფაძე 600 მილიონი აშშ დოლარის ქონებას ფლობს, თუმცა ოფიციალურად, დეპუტატი აცხადებს, რომ მისი ქონება 600 მილიონ დოლარზე ბევრად ნაკლებია. მაგალითად, ,,ფორბსის” მილიონერთა სიაში გოგი თოფაძის ქონება მხოლოდ 60 მილიონი აშშ დოლარითაა შეფასებული.
წლების განმავლობაში, გოგი თოფაძე სამეწარმეო საქმიანობით იყო დაკავებული და არაერთ კომპანიას ფლობდა. ოფიციალურად, ქონებრივი დეკლარაციისა და სამეწარმეო რეესტრის მონაცემებით, თოფაძის საკუთრებაშია 10 000 კვ.მ მიწის ნაკვეთი მცხეთაში, მიწის ნაკვეთი და საცხოვრებელი სახლი თბილისში _ ჭავჭავაძის გამზირზე, ბინა ვაკეში _ მცხეთის ქუჩაზე. მისი მეუღლის, მარინა თოფაძის სახელზეა გაფორმებული მიწის ნაკვეთები წყნეთში. თოფაძეების ოჯახს ეკუთვნის ლადო გუდიაშვილის ფერწერული ტილოები. გოგი თოფაძის სახელს უკავშირდება და დეპუტატობის დროსაც კი, 2013 წლის მონაცემებით, წილებს ფლობდა შემდეგ კომპანიებში: ,,ქართუ უნივერსალი”, შპს ,,იორის ჭალები”, შპს ,,კალვე”, შპს ,,ცხრაწყარო 2007”, შპს ,,სამგორი”, შპს ,,კურორტი ბაკურიანი”, შპს ,,ყაზბეგი ფშავლელი”, შპს ,,წარაფი 98”, შპს ,,თრუსო”, შპს ,,თერჯოლა 2007”, შპს ,,ბარი ყაზბეგი-ლომთაგორა”, შპს ,,ყაზბეგი 2005”, შპს ,,ვეტპრეპარატი”, შპს ,,ყაზბეგი ბაკურიანი”, შპს ,,თრიალეთი”, შპს ,,ყაზბეგი 1881”-სა და შპს ,,ყაზბეგი ნაყინი”.
ჯერ კიდევ შევარდნაძის პრეზიდენტობის დროს, როდესაც ,,მრეწველი” გოგი თოფაძე პარლამენტში მოხვდა, მისი ინიციატივით, კანონში ცვლილება შევიდა. ამ ცვლილებით, საქართველოში იმპორტირებული ლუდი მაღალი საპროცენტო განაკვეთით დაბეგრეს და ეროვნული პროდუქციის წარმოებას ხელი შეუწყვეს. მოკლედ, იმ პერიოდში, ,,ჰაინეკენი”, ბავარიული თუ ჩეხური ლუდი საგრძნობლად გაძვირდა და მის შემოტანას აზრი აღარ ჰქონდა.
სამაგიეროდ, ,,ყაზბეგი” და ,,ლომისი” გაიაფდა და მოსახლეობაც ქართულ ლუდს მძიმედ, მაგრამ ნელ-ნელა შეეჩვია. სხვათა შორის, თოფაძის ამ ინიციატივას ხელი მაშინდელმა პრეზიდენტმა, ედუარდ შევარდნაძემ შეუწყო, რადგან ცნობილი ფაქტია, რომ თოფაძე და შევარდნაძე მეგობრობდნენ. ამის გამო, შევარდნაძემ თოფაძეს ხათრი არ გაუტეხა და იმპორტირებულ ლუდზე საბაჟო ტარიფი გაზარდა.
მოგვიანებით, შევარდნაძესა და თოფაძეს შორის ,,შავმა კატამ” გაირბინა. ეს ის პერიოდია, როდესაც თოფაძის პარტია ,,მრეწველობა გადაარჩენს საქართველოს”, პრეზიდენტის ,,მოქალაქეთა კავშირს” სერიოზულად დაპირისპირდა და ლუდის მწარმოებელმა დეპუტატმა, თანამოაზრეებთან ერთად, ოპოზიციაში გადაინაცვლა. სწორედ ამ პერიოდში, „ყაზბეგის“ დამფუძნებელ გოგი თოფაძეს, ყოფილ პარტნიორებთან _ ფრანგულ „კასტელი-ჯგუფთან“ პრობლემები შეექმნა. ,,კასტელი ჯგუფი” საკმაოდ სერიოზულ ინვესტიციებს ახორციელებდა „ყაზბეგში“, მაგრამ ეს დაპირისპირება ისე გამწვავდა, რომ ,,კასტელი” დამოუკიდებელ სუბიექტად ჩამოყალიბდა და ბაზარზე ოპერირება ,,კასტელი საქართველოს” სახელით დაიწყო. მართალია, ,,კასტელთან” დავაში, თოფაძემ ნაწილობრივ შეძლო საკუთარი პოზიციების დაცვა, მაგრამ თუ იმ პერიოდის პრესას გადავხედავთ, თოფაძის ინფორმაციით, ფრანგულ კომპანიას პირადად პრეზიდენტი შევარდნაძე და მისი შვილი გადაეფარნენ. შევარდნაძეები რომ არა, „კასტელთან“ დაპირისპირებაში, თოფაძე ბოლომდე დაამტკიცებდა საკუთარ სიმართლეს და გაიმარჯვებდა კიდეც.
როდის და რატომ ბრაზდება გოგი თოფაძე
შევარდნაძეს იმიტომ დაუპირისპირდა, რომ ,,კასტელთან” კონფლიქტში მხარი არ დაუჭირა. აყვირდა და საკუთარი პარტიით – ,,მრეწველობა გადაარჩენს საქართველოს”, ოპოზიციაში გადაინაცვლა. საკმაოდ კარგი სარეკლამო გათვლა იყო პარტიის სახელიცა და ზოგადად, ეს ლოზუნგიც, მაგრამ ლოგიკური კითხვა მიჩნდება: რომელი ან ვისი მრეწველობა გადაარჩენს საქართველოს? იქნებ, საკუთარი და მისივე თანამოაზრეების ბიზნესის დაცვა-გადარჩენას გულისხმობდა ამ ლოზუნგით? ჩასაფრებული არ ვარ, მაგრამ თოფაძის გადარჩენილი ბიზნესი არ მახსენდება. შეიძლება ვცდები, მაგრამ ანტიდემპინგური კანონიც კი, რომლის მიღებასაც საქართველოს ევროკავშირთან ასოცირების ხელშეკრულება ავალდებულებს, ვფიქრობ, თოფაძეს საკუთარი ბიზნესის დასაცავად სურს.
შარშან გავრცელდა ინფორმაცია, რომ თოფაძე მსოფლიოში ცნობილი ლუდისმწარმოებელი კომპანიის საქართველოში შემოსვლას არ ეთანხმებოდა. სააგენტოების ცნობით, თოფაძე შიშობდა, რომ ჰოლანდიური ,,ჰეინეკენი” ქართულ ბაზარზე დემპინგური (საქონლის გაყიდვა უცხო ქვეყნის ბაზარზე ადგილობრივ ფასებთან შედარებით ბევრად იაფად, ზოგჯერ თვითღირებულებაზე ნაკლებადაც კი, _ ავტ.) ფასებით დაიწყებდა მუშაობას, რაც ადგილობრივ მწარმოებლებს დააზარალებდა. სწორედ თოფაძის ინიციატივით, პარლამენტმა ანტიდემპინგურ კანონზე მუშაობა უკვე დაიწყო, რომელიც იმპორტიორს ადგილობრივი ბაზრის ფასებთან შედარებით დაბალი ფასის დაწესებას უკრძალავს.
,,ჰეინეკენთან” დაკავშირებით, ,,ვერსია” გოგი თოფაძეს დაუკავშირდა და ინტერვიუ ჩაწერა. გთავაზობთ მცირე ამონარიდს ამ ინტერვიუდან:
- ბატონო გოგი, რატომ დაუპირისპირდით ,,ჰეინეკენს”?
- ორ საკითხს გავუსვამ ხაზს, ჯერ ერთი, ამჟამად საქართველოში, ლუდის მწარმოებელი 4 ძირითადი ოპერატორია - ,,ნატახტარი”, ,,ზედაზენი”, ,,კასტელი” და ,,ყაზბეგი”. ნებისმიერი ორი რომ დააჯგუფოთ, საქართველოს მოთხოვნას მთლიანად ფარავს. ამიტომ ადრე ვთქვი და ახლაც ვიმეორებ, რომ ,,ჰეინეკენი”, რომელიც უდიდესი კომპანიაა, საქართველოს ბაზარი მას ნაკლებად აინტერესებს. ამ კომპანიას მსოფლიოს დაახლოებით, 50 ქვეყანაში აქვს წარმოება და პარტნიორებიც ჰყავს. საქართველოს ლუდის ბაზარზე, რომელიც დაბალი მსყიდველობით გამოირჩევა, მეხუთე ოპერატორი შემოდის და ბუნებრივია, ამ ბაზრის გარკვეულ სეგმენტს აითვისებს, რის გამოც, ლუდის ბაზარზე მოქმედ უკვე 4 ოპერატორს შეავიწროვებს. რაც შეეხება მეორე საკითხს, მართალია, საქართველოში ,,ჰეინეკენის” შემოსვლით, სამუშაო ადგილები შეიქმნება, მაგრამ ტრადიციებით, ჩვენ უფრო ღვინის ქვეყანა ვართ. მაგალითად, ევროპის ქვეყნებში, ერთ სულ მოსახლეზე 120 ლიტრი ლუდი მოდის, საქართველოში კი 25 ლიტრზეც ვერ ავედით. როგორც გითხარით, საქართველო ღვინის ქვეყანაა, ოქტომბრიდან, როდესაც ყურძენი დაიწურება, ჩვენს ქვეყანაში ლუდის რეალიზაცია კლებულობს და შესაძლოა, ამ მხრივ, პრობლემები შეიქმნას. ჭყონია რომ აცხადებს, ,,ჰეინეკენს” ,,დავახრჩობო”, მთლად ასე ადვილადაც არ არის საქმე. ნამდვილად ვერ ,,დაახრჩობს”, რადგან ესაა უდიდესი პოტენციალის მქონე კომპანია. სხვათა შორის, ოთხივე ჩვენი ქართული კომპანიის მიერ გამოშვებული პროდუქციის ხარისხი ევროსტანდარტს შეესაბამება და ჩვენი ლუდი არცერთ ქვეყანას არ ჩამოუვარდება, ამიტომ შესაძლოა, ,,ჰეინეკენს” სწორედ ხარისხით შევებრძოლოთ, მაგრამ საქართველოს პატარა ბაზარზე ან ამ გაჭირვებულ ქვეყანაში, ,,ჰეინეკენს” რა ინტერესი უნდა ჰქონდეს? ცხადია, ქართველი პარტნიორებიც ეყოლება და შესაძლოა, აქ ლუდის ქარხანაც კი ააშენოს, მაგრამ გამორიცხული არ არის, რომ ლუდის წარმოების გარდა, ,,ჰეინეკენმა” საქართველოში სხვა ბინზესიც წამოიწყოს. მერე დამაბრალებთ, საკუთარ ინტერესებს იცავს და ბიზნესს ლობირებსო, მაგრამ ასე არ არის…
მიხეილ სააკაშვილის პრეზიდენტობის დროს, გოგი თოფაძეს 17 საწარმო დაუყადაღეს, როგორც დაზარალებულ ბიზნესმენს, ,,ვერსიამ” მხარი დაუჭირა და ამ თემაზე არაერთი ინტერვიუ ჩაწერა. თუმცა არ მახსენდება, რომ გოგი თოფაძეს იმ პერიოდში დაზარალებული, სხვა ბიზნესმენებიც ისეთივე თავგამოდებით დაეცვა, როგორც საკუთარ თავს იცავდა. კარგად მახსოვს, ვკითხე კიდეც, პოლიტიკაში არ დაბრუნდებით-თქო? არაო, მითხრა, მაგრამ როდესაც პოლიტიკურ ორბიტაზე მისი მეგობარი ბიძინა ივანიშვილი გამოჩნდა, დაბრუნდა. მეტიც, სერიოზული მისიაც კი იტვირთა, ბიძინა ივანიშვილი და ნინო ბურჯანაძეც უნდა შეერიგებინა, მაგრამ ამაოდ… მოკლედ, გოგი თოფაძე მაშინ ბრაზდება, როდესაც საფრთხე მის ბიზნესს ემუქრება. ახლაც ამავე მიზეზით გაცხარდა და ,,რესპუბლიკელებსაც” იმიტომ დაერია, რომ ჰოლანდიურ ,,ჰეინეკენს” უკვე ჩეხური ლუდიც დაემატა. ამის შემდეგ, ვის გაახსენდება თოფაძის ,,ყაზბეგი”, ან თუნდაც რომელიმე ქართული ლუდი? არ გედავებით, მიიღეთ ანტიდემპინგური კანონი, ოღონდ ევროკავშირის რეკომენდაციების გათვალისწინებით. დიახ, ეს კანონი ადგილობრივი ბაზრის დასაცავად გვჭირდება, მაგრამ ეს იმას არ ნიშნავს, რომ იმპორტი ხელოვნურად შეზღუდოთ. თავისუფალი ბაზარი და სავაჭრო სივრცე იმას არ ნიშნავს, რომ რომელიმე, მით უმეტეს მსოფლიოში ცნობილი ბრენდი აკრძალოთ. თავისუფალი ბაზარი მომხმარებლის ინტერესებზეა გათვლილი, მომხმარებლების უფლებებსაც იცავს უხარისხო პროდუქციისგან, მაგრამ ამავდროულად, თავისუფალ არჩევანს უტოვებს _ თვითონ გადაწყვიტოს, რა ურჩევნია, ძვირადღირებული ბრენდი, ეკოლოგიურად სუფთა ადგილობრივი პროდუქცია, თუ თუნდაც იაფფასიანი, ნაკლებადხარისხიანი პროდუქტი!
გოგი თოფაძის გარდა, პარლამენტში 17-მდე ბიზნესმენია და ,,ვერსიაში” ამაზეც არაერთხელ ვწერდით. წინ 2016 წლის საპარლამენტო არჩევნებია, ამიტომ მათ, ვისაც მომავალში, საპარლამენტო სიის შედგენა ევალება, ვურჩევთ, კარგად დაფიქრდნენ, გვჭირდება თუ არა პარლამენტში ბიზნესმენები, რომლებსაც დეპუტატებად იმიტომ ვირჩევთ, რომ მერე მხოლოდ საკუთარი ბიზნესი დაიცვან. იქნებ, უმჯობესია, სიაში ბიზნესმენების ნაცვლად, გაცილებით მეტი პროფესიონალი ეკონომისტი შეიყვანოთ. ვფიქრობ, დროა, ბიზნესი პარლამენტმა დაიცვას, უკეთესი ბიზნეს-გარემოს შექმნაზეც პროფესიონალმა იურისტ-ეკონომისტებმა იზრუნონ და არა მილიონერმა დეპუტატებმა, რომელთა მთავარი ფუნქცია დედაპარტიის სალაროს შევსება და საკუთარი, ვიწრო ბიზნესინტერესების ლობირებაა.
„რეზონანსი”, 26 თებერვალი, 2016 წელი
უვიზო რეჟიმი შეიძლება ივნისისთვის ამოქმედდეს
თაკო მათეშვილი
საქართველოს მოქალაქეებს ევროპაში უვიზოდ მიმოსვლა ნავარუდევზე უფრო ადრე შეეძლებათ. როგორც ოთხშაბათს გახდა ცნობილი, პროცესი დაჩქარდა და ის, რასაც რამდენიმე თვეში ველოდით, რამდენიმე დღეში მოხდება – საქართველოს ვიზალიბერალიზაციის საკითხს, უკრაინისგან განსხვავებით, მსვლელობა მომდევნო კვირიდან მიეცემა. შესაბამისად, საბოლოო შედეგიც სავარაუდოდ რამდენიმე თვით ადრე დადგება. უმრავლესობაში ფიქრობენ, რომ სავიზო ბარიერი არა შემოდგომისთვის, არამედ ივნისამდე მოგვეხსნება.
მოგეხსენებათ, საქართველოსა და ევროკავშირს შორის სავიზო რეჟიმის გამარტივებაზე დიალოგი 2012 წელს დაიწყო. სამოქმედო გეგმა, რომელიც 4 ფაზას მოიცავს, ქვეყანამ 2013 წლის თებერვალში მიიღო. 2015 წლის 21-22 მაისს რიგაში გამართულ აღმოსავლეთ პარტნიორობის სამიტზე, სადაც საქართველოს მიერ შესრულებული სამუშაო მესამედ შეაფასეს, ქვეყანას სავიზო რეჟიმის გამარტივებაზე დროებით უარი ეთქვა და მეოთხე შეფასება სექტემბრისათვის დაიგეგმა.
ამ მიზნით ქვეყანას ევროკავშირის შემფასებელთა მისია სექტემბრის ბოლოს 4-დღიანი ვიზიტით ეწვია. მათ შეისწავლეს ღონისძიებები, რომელიც საქართველოს მთავრობამ განახორციელა და გაწეული სამუშაო დეკემბერში დადებითად შეაფასეს. შესაბამისად, დეკემბერშივე ნათელი გახდა, რომ საქართველო უვიზო რეჟიმს იმსახურებდა და, დიდი ალბათობით, მიიღებდა კიდეც. თუმცა პოლიტიკური გადაწყვეტილების მისაღებად საჭირო პროცედურების ასე ადრე დაწყებას საქართველოში ჯერ არ ელოდნენ.
პროცედურები ასეთია: ევროკომისიამ ევროპარლამენტისთვის კანონმდებლობაში ცვლილება უნდა შესთავაზოს, რომლის მიხედვითაც საქართველოს შეზღუდვები უნდა მოეხსნას და ხანმოკლე ვიზიტისას უვიზო რეჟიმი ამოქმედდეს. ამის შემდეგ საკითხს ჯერ ევროპარლამენტის კომიტეტი განიხილავს და მერე პლენარულ სხდომაზეც გავა. შემდეგ ევროპარლმანეტის თავმჯდომარემ და ევროკავშირის თავმჯდომარე ქვეყნის ხელმძღვანელმა ერთობლივად უნდა მოაწერონ ხელი რეგულაციას, რათა საქართველო იმ ქვეყნების სიიდან ამოიღონ, რომელთათვისაც ვიზა სავალდებულოა. ბოლოს კი ეს დოკუმენტი გამოქვეყნდება.
“გამოქვეყნებიდან რამდენიმე დღეში საქართველოს მოქალაქე ვიზის გარეშე, პასპორტით ხელში ევროპის ნებისმიერ ქვეყანაში შევა, რომელიც შენგენის წევრია,” – ამბობს საპარლსამენტო უმრავლესობის წევრი, ევროინტეგრაციის კომიტეტის თავმჯდომარე ლევან ბერძენიშვილი.
მიმართვა მომავალ კვირაში რომ გაკეთდება, ეს ინფორმაცია, ბერძენიშვილის თქმით, ჯერ არაოფიციალურია, რაც მათ ამ წრეებთან დაახლოებული ხალხისგან გაიგეს.
“ოფიციალურად არ მიგვიღია ცნობა თუ რომელ დღეს რა იქნება, მაგრამ ეს საქმეში ღრმად ჩახედული ხლხისგან ვიცით. მათ ნამდვილად იციან, რომ ეს მოხდება. როგორც ჩანს, ეს ამბები აქამდეც იხილებოდა, მაგრამ იანვარში ევროპარლამენტი ნაკლებად აქტიურია. მოგეხსენებათ, ამ პროექტში საქართველო, უკრაინა და კოსოვო ერთად იყვნენ წარმოდგენილი. ახლა კი, როგორც ჩანს, გადაწყვიტეს საქართველოს შემთხვევა ევროპის პარლამენტს ცალკე შესთავაზონ. უკრაინის შემთხვევას კი მოგვიანებით განიხილავენ. შეიძლება მისი საკითხიც მალე გადაწყდეს, ან ცოტა მეტი დრო დასჭირდეს. ეს არ ვიცით,” – ამბობს ლევან ბერძენიშვილი. მისი ვარაუდით, თუკი ყველაფერი ტრადიციული ტემპით წავიდა, წლის პირველ ნახევარში, ივნისამდე უვიზო რეჟიმი გვექნება. უკიდურეს შემთხვევაში, პროცესები რომ გაიწელოს, დეპუტატი ფიქრობს, რომ ვიზალიბერალიზაციას სექტემბერში მაინც მივიღებთ. “ასე რომ, ეს ამბავი არჩევნებამდე აუცილებლად მოესწრება. საქართველო თავის ამ წარმატებას მოქალაქეებს მალევე მიულოცავს,” – დაძენს იგი.
ყველაფრის 3-4 თვეში დასრულებას ვარაუდობს ფონდ “ღია საზოგადოება საქართველოს” ევროინტეგრაციის პროგრამის მენეჯერი ვანო ჩხიკვაძეც.
“პროცესებს ცოტათი ანელებდა ის, რომ საქართველო უკრაინასთან ერთად განიხილებოდა, კიევს კი ყველა ვალდებულება შესრულებული არ ჰქონდა. ახლა კი, უკრაინის ლოდინი აღარ მოგვიწევს. ჩვენ ვეზალიბერალიზაციას უფრო ადრე მივიღებთ, ის კი გზას მარტო გააგრძელებს. დაელოდებიან, ვიდრე ყველა მოთხოვნას არ შეასრულებს,” – დასძენს იგი.
უვიზო რეჟიმი საქართველოს მოქალაქეებისთვის შენგენის ქვეყნებში (პლუს, შენგენის 4 კანდიდატი ქვეყანა: რუმინეთი, ბულგარეთი, ხორვატია, კვიპროსი) ამოქმედდება, რაც იმას ნიშნავს, რომ 180 – დღიანი შუალედით საქართველოს მოქალაქეებს ჯამში 90 დღით ევროპულ ქვეყნებში წასვლა და დარჩენა თავისუფლად შეეძლებათ. ვიზალიბერალიზაცია არ იძლევა იქ დასაქმების, მუდმივად ცხოვრების ან სწავლის შესაძლებლობას.
„რეზონანსი”, 26 თებერვალი, 2016 წელი
საქართველოს რეგიონში ვიზაზე უარის ყველაზე მაღალი მაჩვენებელი აქვს
გვანცა ღვედაშვილი
ვიზა ლიბერალიზაციის სამოქმედო გეგმის წარმატებით დასრულების მიუხედავად, საქართველოს რეგიონში ევროკავშირისა და შენგენის ზონაში ვიზაზე უარის ყველაზე მაღალი მაჩვენებელი აქვს – ამის შესახებ ფონდმა “ევროპული ინიციატივა – ლიბერალური აკადემია თბილისი” გუშინ გამართულ ანგარიშის პრეზენტაციაზე განაცხადა.
კვლევაში წარმოდგენილია ევროკავშირის ოფიციალური მონაცემები, რომლის მიხედვითაც გასულ წლებში საქართველოს მოქალაქეებისთვის ვიზაზე უარის მაჩვენებელი მუდმივად მცირდებოდა, თუმცა 2014 წელს ისევ გაიზარდა და 12.7% შეადგინა, მაშინ როდესაც საშუალო მსოფლიო მაჩვენებელი 5.1%-ია.
როგორც “ლიბერალური აკადემიის” ანალიტიკოსი გოგიტა ღვედაშვილი აცხადებს, ვიზაზე უარის ზრდის ერთ-ერთი მიზეზი სავიზო რეგულაციის ცვლილებასთან არის დაკავშირებული, რომლის თანახმადაც მოკლევადიანი მრავალჯერადი ვიზების გაცემა მხოლოდ სამი თქვისა და მეტი ვადის მქონე ვიზების მოთხოვნის შემთხვევაში ხდება. ამ ცვლილებების შესახებ მოქალაქეების ინფორმირების დონე ძალზედ დაბალია, აქვე აღსანიშნავია რომ ხშირად თავად საკონსულოებშიც არ არიან ინფორმირებულნი ამ ცვლილების შესახებ.
მანვე ისაუბრა, იმ პრობლემების შესახებ, რომელსაც საკონსულოებში საქართველოს მოქალაქეები აწყდებიან. მათ შორის ერთ-ერთი ყველაზე პრობლემატური არის ის, რომ საელჩოების უმრავლესობაში ინფორმაცია არ არის ხელმისაწვდომი ქართულ ენაზე, აგრეთვე პრობლემას წარმოადგენს ინფრასტრუქტურის არარსებობა, რის გამოც მოქალაქეებს რიგში დგომა პირდაპირ ქუჩაში უწევთ.
“ჩავატარეთ კვლევა, რომელიც მოიცავს მონიტორინგს სავიზო კოდექსისა და ვიზის გამარტივების ხელშეკრულებას. კვლევაში ასევე აღნიშნულია, რა გარემოებები წარმოიქმნება უვიზო მიმოსვლაზე გადასვლის შემდეგ.
“კვლევამ გამოაჩინა ის დარღვევები, რომელიც არსებობს საკონსულოებში, მაგალითად: მომსახურების ენა, ინფორმაციაზე ხელმისაწვდომობა, ვადები და ის პროცედურები, რაც ვიზის მიღებასთან არის დაკავიშრებული. აქვე უნდა აღინიშნოს, რომ უვიზო მიმოსვლის შემოღება არ ნიშნავს, რომ ეს პრობლემები ავტომატურად გაქრება. იმისთვის რომ საქართველოს მოქალაქეების მოლოდინი მაქსიმალურად გამართლდეს და ეფექტურად შევძლოთ უვიზო მიმოსვლაზე გადასვლა, მნიშვნელოვანია, რომ საკონსულოები საქართველოს მოსახლეობას სათანადო დონეზე უწევდნენ მომსახურებას, ხელმისაწვდომი იყოს ინფორმაცია, რომელიც მოქალაქეებს მნიშვნელოვნად გაუადვილებს სავიზო პროცედურებს.
დღეს ძირითადი პრობლემები ის არის, რომ მოქალაქეებს ქართულ ენაზე ინფორმაციის მიღების საშუალება არ აქვთ, აგრეთვე საკონსულოს ვებ-გვერდების უმეტესობაზე არ არის სრული ინფორმაცია განთავსებული, რაც მნიშვნელოვან დაბრკოლებას წარმოადგენს მოსახლეობისთვის. პრობლემებია ვადებთან დაკავშირებითაც, მოქალაქეები დიდი ხნის განმავლობაში დგანან რიგებში და ვერ ახერხებენ ვიზის მიღებას. აგრეთვე, არის ინფრასტრუქტურული პრობლემები. ხშირ შემთხვევაში მოქალაქეებს ღია ცის ქვეშ, ყოველგვარი მოსაცდელების გარეშე უწევთ ლოდინი.
ევროპასთან სავიზო რეჟიმის გაუქმების მოლოდინი ძალიან მაღალია. იმისთვის, რომ ეს მოლოდინი სრულად გამართლდეს, მნიშვნელოვანია როგორც საკონსულოების, ისე საქართველოს ხელისუფლების მხრიდან სავიზო პროცედურებთან დაკავშირებული საკითხების ეფექტურად წარმართვა,” – განაცხადა ღვედაშვილმა.
მისივე თქმით, როცა საელჩო ვიზის გაცემაზე მოქალაქეს უარს ეუბნება, მას ამის გასაჩივრების უფლება აქვს. საკონსულოების მხრიდან ხშირად უარი დაუსაბუთებელია ან ძალზედ ზოგადი. ამასთანავე, აღსანიშნავია, რომ გასაჩივრება ხდება ევროკავშირის წევრი ქვეყნის შიდა კანონიდან გამომდინარე.
“ლიბერალურმა აკადემიამ” ვიზაზე უარის არაერთი შემთხვევა გაასაჩივრა, თუმცა ძირითადად საქმის განხილვა საკმაოდ ჭიანურდება, არის საქმეები, რომელთა განხილვაც დღემდე გრძელდება. ხშირად პასუხი საერთოდ არ მოდის ჩვენამდე. ზოგ შემთხვევაში ჩვენი სარჩელი არ დაკმაყოფილდა, რიგ შემთხვევაში კი სასამრთლო პროცესები ამ დრომდე მიმდინარეობს.
“გასაჩივრება ხდება ევროკავშირის წევრი ქვეყნის შიდა კანონიდან გამომდინარე, ანუ მაგალითად, იმისათვის, რომ იტალიის საკონსულოს უარი გასაჩივრდეს, მოქალაქემ უნდა დაიქირავოს ადვოკატი იტალიაში და საქმე აწარმოოს ლაციოს სასამართლოში. გასაჩივრების ხარჯი 300 ევროა, ხოლო ადვოკატის მომსახურების საფასური 1000-დან 1200 ევრომდე მერყეობს. რაც შეეხება განხილვის ვადას, ის 2-დან 8 თვემდეა. შესაძლებელია, ასევე, იტალიის სალჩოს გაეგზავნოს ოფიციალური წერილი, გადასინჯოს კონკრეტული აპლიკანტის შემთხვევა, ამისთვის კი აუცილებელია, წერილი შედგენილი იყოს ავტორიზებული იურიდიული პირის მიერ, რომ საელჩოს ჰქონდეს ვალდებულება, მოახდინოს რეაგირება. აღნიშნული პროცედურის ვადა შედარებით შემჭიდროვებულია, საელჩოებს აქვთ ოთხკვირიანი ვადა, ხოლო ადვოკატის მომსახურების ხარჯები 300 ევრომდეა. მსგავსი რეგულაცია აქვს საბერძნეთსაც, რომლის მიხედვითაც სავალდებულოა ბერძენი ადვოკატის ჩართულობა, რაც დამატებით ხარჯებს უკავშირდება.
“მოქალაქეებს ხშირად არ უღირთ ამხელა ფინანსური რესურების დახარჯვა ვიზაზე უარის თქმის გამო, თუმცა ჩვენ რამდენიმე შემთხვევა გვქონდა, როცა სასამართლოდან საერთოდ არ მიგვიღია პასუხი. ბოლოს გვითხრეს, რომ თუ არ მოგწერეთ, ე.ი. უარყოფითად გადაწყდაო,” – აღნიშნავს გოგიტა ღვედაშვილი.
„ალია“, 26 თებერვალი, 2016 წელი
რატომ წარადგინა უზენაესი სასამართლოს წევრად მარგველაშვილმა ანა დოლიძე, რომელსაც სამოსამართლეო გამოცდები არ ჩაუბარებია?
მას შემდეგ რაც უზენაესი სასამართლოს სკანდალურ მოსამართლე ლევან მურუსუძეს პარლამენტმა უფლებამოსილება შეუწყვიტა, დღის წესრიგში ახალი მოსამართლის კანდიდატურის წარდგენა დადგა. საქართველოს პრეზიდენტმა გიორგი მარგველაშვილმა არჩევანი თავდაცვის მინისტრის მოადგილე ანა დოლიძეზე შეაჩერა. წარდგენისას მან “გირგვლიანის” საქმე კიდევ ერთხელ ახსენა და სხვა ღირსებებთან ერთად ანა დოლიძის ერთ-ერთ ღირსებად, ამ სამის მიმართ შეუპოვარი ბრძოლაც დაასახელა.
შეცვლის თუ არა თავდაცვის მინისტრის მოადგილე, „გირგვლიანი საქმეს” “შეწირულ” მოსამართლე ლევან მურუსიძეს, ამას პარლამენტის უმრავლესობა გადაწყვეტს, მანამდე კი საინტერესოა შეფასებები, რის მიხედვით შეარჩია ანა დოლიძე პრეზიდენტმა.
თავად ანა დოლიძემ, რომელსაც სამოსამართლეო გამოცდები ჩაბარებული არ აქვს, მისი მოსამართლედ წარდგენა “ყველა იურისტის კარიერის აპოთეოზად” შეაფასა და დამტკიცების შემთხვევაში საკუთარი სამეცნიერო გამოცდილების უზენაესი სასამართლოსთვის გაზიარების პირობა დადო. საინტერესოა, არის თუ არა საკმარისი მხოლოდ სამეცნიერო გამოცდილება (ანა დოლიძე პროფესია და ამერიკაში ყოფნის დროს ორ უნივერსიტეტში კითხულობდა ლექციებს). უზენაესი სასამართლოს პოსტის დასაკავებლად? და ხომ არ არის ეს სამართლებრივზე მეტად პოლიტიკური გადაწყვეტილება, მით უფრო, ტომ ანა დოლიძე ბოლო პერიოდში სკანდალებში გახვეული “რესპუბლიკელი ” მინისტრის თინა ხიდაშელის მოადგილეა?! “ალია” ამ კითხვებვით პრეზიდენის მრჩეველს, კახა კოჟორიძეს დაუკავშირდა.
“ვინც არ უნდა დაესახელებინა პრეზიდენტს, ალბათ, მითქმა მოთქმას ვერც ერთ შემთხვევაში ვერ ავცდებოდით. ჩვენი მთავარი კრიტერიუმი, რის მიხედვითაც შეარჩია პრეზიდენტმა უზენაესი სასამართლოს მოსამართლეობის კანდიდატი რის ის, რამდენად იქნება ის დამოუკიდებელი, ისეთი ძლიერი პერსონა, რომელზეც მომავალში ვერავინ და ვერაფერი ვერ შეძლებს გავლენის მოხდენას. ჩვენთვის მთავარია სასამართლო სისტემა გაძლიერდეს ინდივიდუალურად დამოუკიდებელი, ძლიერი, ღირსეული ადამიანებით. შესაბამისად, ჩავთვალეთ, რომ ანა არის ასეთი ადამიანი და პრეზიდენტმა ეს გადაწყვეტილება ამიტომ მიიღო. ძალიან ბევრი ღირსება აქვს ანა, როგორც უზენაესი სასამართლოს მოსამართლეობის კანდიდატს. პირველ რიგში კი მისი მაღალი პროფესიონალიზმი. წლების განმავლობაში ცალსახად დაადასტურა, რომ არის მაღალი დონის იურისტი, საზოგადოებას კარგად ახსოვს მისი აქტიურობა და ბრძოლა სამართლიანობისთვის. უზენაესი სასამართლოს მოსამართლედ მუშაობის გამოცდილება არაა მაინდამაინც საქართველოს კანონმდებლობის მოთხოვნა. სამაგიეროდ, მას აქვსს გამოცდილება სამეცნიერო მუშაობის და მათ შორის საზღვარგარეთის უნივერსიტეტებში”, – აცხადებს „ალიას“ კორესპონდენტთან საუბრისას კახა კოჟორიძე.
პრეზიდენტის არჩევანში კანონსაწინააღმდეგოს ვერ ხედავს ადვოკატი გელა ნიკოლეიშვილიც, თუმცა ორაზროვნად მიანიშნებს, რომ გადაწყვეტილებას შესაძლოა პოლიტიკური მოტივიც ჰქონდეს: „ანა დოლიძეს ვიცნობ როგორც კარგ სპეციალისტს და აქტიურ ქალს, როგორი მოსამართლე იქნება, ამის წინასწარ თქმა შეუძლებელია. რაც შეეხება შესაძლებელია თუ არა, მოსამართლე პრაქტიკის გარეშე იყოს არჩეული – მოსამართლეთა კანონში, მათ დებულებაში წერია, რომ თუ გავლილი არ აქვს მოსამართლეს შესაბამისი გამოცდები. მისი მოსამართლედ დანიშვნე არ შეიძლება, მაგრამ, როგორც მახსოვს, დაშვებულია გამონაკლისი შემთხვევები”, – განმარტავს ადვოკატი, რომლის თქმით, “ალბათ, მისი სამეცნიერო მუშაობას ცნეს ასეთ გამონაკლისად”.
“ვერ გეტყვით, რამდენად პოლიტიკურია პრეზიდენტის ეს გადაწყვეტილება, შესაძლოა იყოს კიდეც, მაგრამ ასე გადაჭრით ამის მტკიცება ძნელია. რა თქმა უნდა, შეიძლებოდა მოსამართლეთა კორპუსიდანაც არჩევა, მაგრამ იმდენად დისკრედიტებულია მათი 90%, რომ შესაძლოა იქიდან მართლაც რთულია შერჩევა და პრეზიდენტმაც ამიტომ გააკეთა ეს არჩევანი”, – დაასკვნის გელა ნიკოლეიშვილი.
“მოკლედ, ვიდრე მოსამართლეთა კორპუსს ანა დოლიძე შეუერთდება, მანამდე ჯერ პარლამენტში კოალიციის “ავანტიურებია” გადასალახი – “რესპუბლიკელთა” პროტეჟეს გოგი თოფაძე და მისი მეგობრები დიდი სიხარულით რომ არ შეხვდებიან, ფაქტია. პრეზიდენტმა კი ფსონი, როგორც ჩანს, მენტალურად ახლოს მყოფ “რესპუბლიკელებზე” დადო.
„ვერსია“, 26 თებერვალი, 2016 წელი
ინტერვიუ მამუკა ახვლედიანთან: „ვისაც უნდა, პოლიტიკოსი და ნაციონალი დამიძახოს“
ნინო კომახიძე
სასამართლო კორპუსის სკანდალის ერთ-ერთი მთავარი გმირი, საქალაქო სასამართლოს ექსთავმჯდომარე მამუკა ახვლედიანი დავას მოსამართლის პოსტიდან განაგრძობს. მისი გათავისუფლების გასაჩივრებასაც აპირებს, პარლამენტში საგამოძიებო კომისიის შექმნასაც ითხოვს და სისტემაში არსებულ პრობლემებზე ღიად საუბარიც დაიწყო - თუმცა ძალიან გვიან. მთავარი კითხვებიც მის მიმართ სწორედ ესაა. სად იყო საჯარო და ხმაურიანი განცხადებები, როცა მეოთხე ხელისუფლებამ „რუსთავი 2“-ის, „ვერსიისა“ და სხვა მედიასაშუალებების საქმეების მოსამართლე ურთმელიძე მედიის მესაფლავედ შერაცხა, როცა ბანკების წინააღმდეგ მეანავრეების დავას ერთი მოსამართლე უძღვებოდა, როცა ახვლედიანის ყოფილი მეგობარი მოსამართლე მურუსიძე ისტორიაში სანდრო გირგვლიანის, სულხან მოლაშვილისა და სხვა სისხლის სამართლის გახმაურებული საქმეებით შევიდა. სად იყო საქალაქო სასამართლოს თავმჯდომარე მაშინ, როცა ჩხარტიშვილის ადვოკატები პროკურატურასა და იუსტიციის საბჭოს მოსამართლე გიორგი სულაკაძის აცილების მოთხოვნით მიმართავდნენ. ან დღეს რატომაა გაკვირვებული, როცა საუბარი სასამართლოში არსებულ კლანებს ეხება, ამიტომ ,,ვერსია” მამუკა ახვლედიანს, რომელსაც დღეს ბევრი ,,ნაციონალების ბანაკში” ხედავს, ამ თემებსა და პრობლემებზე ესაუბრა და იმის გარკვევასაც შეეცადა, პოლიტიკური გეგმები თუ აქვს.
- დავა სამართლებრივი ჩარჩოებიდან დიდი ხანია გამოვიდა და პოლიტიკურ ბრძოლაში გადაიზარდა. ეს პროცესები სასამართლოს მიმართ ნდობას არ აზარალებს?
_ დღესაც მოსამართლე ვარ და ჩემი მხრიდან პოლიტიკურ საკითხებზე საუბარი არასწორია. რაც უფრო საჯარო გახდება ამ სისტემაში არსებული პრობლემები, უკეთესი იქნება. თუ ინფორ¬მაცია გარეთ არ გამოვა, სისტემის მიმართ ნდობა გაიზრდება? ვფიქრობ, არა. ყველა კითხვას პასუხი უნდა გაეცეს!
- რამდენი ხანია ასე ფიქრობთ?
- ძალიან დიდი ხანია.
- მერე, ამ განცხადებებს აქამდე რატომ არ აკეთებდით?
- მარტივად გიპასუხებთ. სასამართლოში 1999 წლიდან ვმუშაობ, მოსამართლე კი 2007-2008 წლებიდან ვარ. ამავე წლებში დამევალა ელექტრონული სისტემის სამუშაო ჯგუფის ხელმძღვანელობა, ანუ აქამდეც მქონდა შეხება მენეჯმენტთან. სწორედ ამ სიახლეების დანერგვა იყო ჩემი ძირითადი ფუნქცია. გადაამოწმეთ, რას ვსაქმიანობდი წლების განმავლობაში რუსთავის სასამართლოში, რომელიც ექსპერიმენტულ სასამართლოდ ვაქციეთ.
- საჯაროობაზე გკითხეთ… რატომ დაიწყეთ სასამართლოს შიგნით არსებულ პრობლემებზე საუბარი მხოლოდ ახლა?
- საუბარი მაშინ დავიწყე, როგორც კი პრობლემები გამოჩნდა. მოსამართლეთა კორპუსი დაინიშნა 2005-2007 წლებში, ვადა ამოეწურათ 2015-2017 წლებში და დანიშვნებისას ამ მანკიერებებმაც იჩინა თავი. პრობლემები 2015 წლიდან გამოჩნდა, მანამდე ერთეულ მოსამართლეებს ეწურებოდა ვადა და თითოოროლა მოსამართლის დანიშვნა-გათავისუფლებით სისტემურ პრობლემას ვერ აღმოაჩენდი.
- რასაც ვერ ვიტყვით საქმეთა განაწილების დღეს არსებულ წესზე…
- ამ საკითხზე ჩემი პოზიცია 2008 წლიდან გამოვხატე. ამ დროიდან ვითხოვ მის შეცვლა-გაუმჯობესებას. ცვლილებების ერთ-ერთი ინიციატორი ვარ და პროექტიც მაქვს წარდგენილი 2012 წლამდე.
- მოსამართლე თამაზ ურთმელიძეს ჟურნალისტურ წრეებში ,,მედიის მესაფლავეს” უწოდებენ, ბიზნესმენებისა და ბანკების საქმეს მუდმივად მოსამართლე სულაკაძე განიხილავს, მურუსიძე გახმაურებული სისხლის სამართლის საქმეების მოსამართლე იყო… არის პრობლემა, როცა წინასწარ იცი, რომელ მოსამართლეს რა საქმე დაეწერება და რა იქნება შედეგი?
- არა. კონკრეტული მოსამართლეების საქმეებში ნამდვილად არ ვერევი, მათთვის განსახილველ საქმეებზე არც ერთხელ კითხვაც კი არ დამისვამს. მხოლოდ მათივე სურვილის შემთხვევაში მიდის ამ თემებზე დისკუსია.
- ახლა საქმეებს ვინ ანაწილებს?
- საქმეები ჩემთან ფიზიკურად არ არის. არ ვანაწილებ, უბრალოდ, ვაკონტროლებ, არის თუ არა სწორად განაწილებული.
- ჰოდა, არის?
- დიახ, ჩემი ინფორმაციით, სწორადაა. საერთოდ, ეს სამოქალოქო საქმეები ჩემს, სისხლის სამართლის კოლეგიაში არც არის.
- პრობლემას ხედავთ თუ ვერა?
- პრობლემა არის ის, რომ გარედანაც მარტივად გამოთვლადია, ვის შეიძლება შეხვდეს საქმე. ფაქტს მოგიყვებით: როცა რუსთავის სასამართლოში ვიყავი, სულ ორი მოსამართლე გვყავდა სამოქალაქო კატეგორიაში და როცა საქმეები რიგითობით ნაწილდებოდა, ერთი ერთთან მიდიოდა, მეორე – მეორესთან. ორივე ძალიან კარგი მოსამართლე იყო. უბრალოდ, ერთი საქმეებს უფრო სწრაფად იხილავდა, მეორე – ნელა. ამიტომ, ერთხელ ერთმა ადვოკატმა რომ გაიგო, ბოლო საქმე მის სასურველ მოსამართლეს დაეწერაო, გადაწყვიტა, დალოდებოდა, სხვა როდის შემოიტანდა სარჩელს და რიგითობის შესაბამისად, შემდეგ მისი საქმეც სასურველ მოსამართლესთან მოხვდებოდა.
- ანუ მოსამართლეების სიმცირის საკითხი დგას და პრობლემა რაოდენობის გაზრდით მოგვარდება?
- არამხოლოდ მოსამართლეთა რაოდენობის გაზრდით – ამას სჭირდება საქმეთა განაწილების ელექტრონული სისტემაც. ეს უნდა იყოს სპეციალური ალგორითმი.
- გამოდის, არ ეწინააღმდეგებით საქმეთა განაწილების ელექტრონულ წესს და ამ ხმებს ტყუილად გიყრიან?
- პირიქით, მომხრე ვარ… მეც მაქვს გამზადებული ჩემი მოსაზრება, უბრალოდ, ამას ტექნიკურად გამართვა და ფინანსები სჭირდება. მაქვს იდეა, რომ როცა სააპელაციო საჩივარს შემოიტანენ სასამართლოში, იქვე ამოიბეჭდოს იმ მოსამართლის გვარიც, ვინც ამ საქმეს განიხილავს და ეს საერთოდ არ მივიდეს სასამართლოს თავმჯდომარემდე.
- აქამდე რატომ არ გქონდათ ეს მოსაზრებები, არ მესმის...
- ყოველთვის მქონდა ეს პოზიცია. წლებია, აზრი არ შემიცვლია.
- მოქალაქეებისთვის, ვინც ამ ტერმინებში ვერ ერკვევა, სასამართლოში დღეს ჩვეულებრივი პოლიტიკური ომი მიდის ნაციონალებისა და ,,ოცნების” ბანაკებს შორის…
- რას ნიშნავს ნაციონალების ბანაკი? გითხარით, რომ 1999 წლიდან სასამართლოში ვმუშაობ და შევარდნაძის პერიოდში რომ მიმიღეს, ეს რაღას ნიშნავს?
- ეს არ არის არის პოლიტიკური ომი არჩევნებამდე 6 თვით ადრე?
- ჩემი მხრიდან ასე არ არის, მე არ ვარ პოლიტიკაში ჩართული და ვის უკან რა პოლიტიკური ბანაკი დგას, ამაზე ვერ ვისაუბრებ. დადასტურებულად შემიძლია გითხრათ, რომ ჩემი მხრიდან მსგავსი არასდროს მომხდარა და თუ ვინმეს პერიოდში ვმუშაობდი, ეს დანაშაული არ არის. რატომ უნდა იყოს მოსამართლისთვის პოლიტიკა საინტერესო?!
- ეს შეიძლება იყოს თვითგადარჩენის, ვიღაცის ,,გაპრავების” საშუალება, ყველაზე დიდი პოლიტიკური იარაღი…
- გასაგებია, მაგრამ ეს მე არ მეხება. როგორ უნდა გავცე პასუხი, აქვს თუ არა პოლიტიკური კონტექსტი ამ ბრძოლას ან რომც ვთქვა, ამით რა გამოვა, რა შედეგამდე მივალთ? თანაც, ჯერ კიდევ მოსამართლე ვარ, მაგრამ არ გეგონოთ, რომ ამ პრობლემებს მომავალში თავისი სახელი არ დაერქმევა. უბრალოდ, რაზეც ახლა ამხელა აჟიოტაჟი ატყდა, ხელოვნურად შექმნილ კრიზისად მიმაჩნია. ეს პრობლემები ახლა ასე მწვავედ იმიტომ გამოჩნდა, რომ საქმეთა რაოდენობა გაიზარდა, მოსამართლეთა – ხელოვნურად შემცირდა.
- თუმცა, როგორც სასამართლოების მაღალჩინოსნები პირად საუბრებში ამბობენ, ეს ამბავი უკრაინაში თქვენს ვიზიტს უკავშირდება - თურმე წინასწარ იღებთ დირექტივებს, როდის რა თემებს წამოწევთ და რა დოკუმენტს გაასაჯაროვებთ…
- ეს საუბრები შემთხვევითი არ არის… ისიც გამიგია, თითქოს რაღაც სასტუმროები მაქვს გუდაურში, სახლები საზღვარგარეთ და უკრაინაში დავდივარ.
- უკრაინაში მართლაც დადიხართ…
- ეს არის მიზანმიმართული კამპანიის ნაწილი. არასოდეს დამიმალავს, სად და რატომ დავდივარ და ჩემი ყველა მივლინება საჯაროა. ვადასტურებ, უკრაინაში ვიყავი და ვიზიტის დროს გაფორმდა თანამშრომლობის მემორანდუმი იუსტიციის უმაღლეს სკოლასთან.
- მიხეილ სააკაშვილსა და დავით საყვარელიძეს არ შეხვედრიხართ?
- არასდროს. არც სააკაშვილი და არც საყვარელიძე, მათ შორის პროკურორობის პერიოდში, ნანახიც არ მყავს. მათთან არანაირი ნაცნობობა არ მაკავშირებს. ვხვდები, რატომაც სჭირდებათ ეს საუბრები – ამით გარკვეულ განწყობას ქმნიან მედიასა და საზოგადოებაში, რომ მამუკა ახვლედიანს, განსხვავებული აზრის მქონე ადამიანს, ხალხმა მხარი არ დაუჭიროს. ამ ყველაფერს პოლიტიკურ სახელს სპეციალურად არქმევენ და სურთ, სხვების მხარდაჭერა ამის ხარჯზე მიიღონ. თუ ასეთი ადამიანი ვარ და ვიწროპოლიტიკური პრინციპებით ვმსჯელობ, უმრავლესობა კი მათკენაა, მაშინ მეც ,,ოცნებისკენ” არ ვიქნებოდი?
- წლების ურთიერთობის შემდეგ იუსტიციის საბჭოს წევრებიცა და ლევან მურუსიძეც თქვენს მოწინააღმდეგეთა რიგებში რატომ აღმოჩნდნენ?
- მერე მათგან ხდება ეს კონფრონტაცია. პიროვნულად ვერც ერთს შევეხები. მურუსიძესთან წლების განმავლობაში კარგი ურთიერთობა მქონდა. რაც დღეს ხდება, სასამართლო სისტემისთვისაა ცუდი. თუმცა ამ ამბებს პოლიტიკურ ჭრილშიც რომ შევხედოთ, რა კავშირი აქვს ნაციონალებთან კაზუსებისა და ტესტების თემას, მოსამართლეთა დანიშვნის, გამოსაცდელი ვადის საკითხს…
- საინტერესოა, ვისი იმედი გაქვთ, როცა ამბობთ, რომ პარლამენტში საგამოძიებო კომისია უნდა შეიქმნას - „ოცნების“ უმრავლესობის?
- სწორედ ისინი უნდა დაინტერესდნენ. მიმართვა უკვე გავა¬კეთე. ნებისმიერ ფრაქციას შეუძლია ამ საკითხის დაყენება.
- რომელიმე ფრაქციასთან გქონიათ ამ თემაზე საუბარი?
- არანაირი დისკუსია და შეთავაზება არ მქონია. უბრალოდ, იდეის დონეზე გავახმოვანე. კომისიის იმედი იმიტომ მაქვს, რომ პროცესი უფრო გამჭვირვალე გახდება, სასამართლო სისტემა ჩაკეტილი არ იქნება და აღარც ასეთ ბუნდოვან გადაწყვეტილებებს მიიღებენ.
- წინასაარჩევნოდ ასეთი აჟიოტაჟი რომაა სასამართლოში, სხვადასხვა მარგინალური ჯგუფი პოსტსაარჩევნოდ ამით არ ისარგებლებს და პროცესებს ქუჩაში არ გადაიტანს მოტივით, რომ სასამართლოში დავას აზრი არ აქვს? ქვეყანა ჩიხში არ შეგყავთ?
- რა არჩევანი მქონდა – ყველაფერი დამემალა? ყველაფერს თავის სახელი უნდა დაერქვას, გამოძიება ბოლომდე უნდა მივიდეს და განისაზღვროს, ვინ რა დაარღვია, რატომ დუმდა სასამართლო… ვიდრე ამ კითხვებს პასუხი არ გაეცემა, სასამართლოს ნდობა არ ექნება. დიახ, საქმე ძალიან გართულდა, მაგრამ ეს ისევ გაჩუმებას არ ნიშნავს. არც საარჩევნო დავები ნიშნავს, რომ პროცესი აუცილებლად ქუჩაში გადავა. ეს საკითხი მოსამართლეებს ეხება. ბევრი კარგი, კვალიფიციური და დამოუკიდებელი მოსამართლე მუშაობს სისტემაში, იუსტიციის საბჭოსა და უზენაესი სასამართლოს თავმჯდომარისგან განსხვავებით, რომელთა ხელმძღვანელობის პირობებში დარღვევები მოხდა. მათ არ სურთ პასუხის გაცემა და ეს ამბავი ჩემი გადაყენებით გადაფარეს. ამ ბრძოლას პოლიტიკურს დაარქმევენ თუ სხვა სახელს, არ მაინტერესებს. ვისაც უნდა, პოლიტიკოსი და ნაციონალი დამიძახოს – არც ეს მაინტერესებს! დრო გვიჩვენებს, ვინ სად დგას სინამდვილეში!
- რამდენ ხანს დარჩებით მოსამართლედ?
- ჯერჯერობით, ვრჩები. ზუსტად არ ვიცი, მაგრამ ახლა არსად ვაპირებ წასვლას, თუნდაც იმიტომ, რომ საქმე ბოლომდე მივიყვანო.
- ანუ, გავრცელებული ხმების თანახმად, არჩევნებისთვის მზადებასა და პარტიულ სიაში ყოფნას არ აპირებთ?
- რა თქმა უნდა არა! ამაზე საუბარი არ არის. ჩემს მიერ გაჟღერებული თემების მიმართ დიდი ინტერესი იყო. პოლიტიკური გეგმა რომ მქონოდა, ჩემთვის პოლიტიკოსობა გაცილებით ადვილი იქნებოდა. გადავდგებოდი და ამ განცხადებებს ისე გავაკეთებდი, მარტივად, კონკრეტული სახელებითა და გვარებით ვისაუბრებდი. ამ ეტაპზე ამას არ ვაპირებ ისევე, როგორც უახლოეს მომავალში არ დავტოვებ მოსამართლის პოსტს.
„რეზონანსი”, 26 თებერვალი, 2016 წელი
ინტერვიუ ია ანთაძესთან: „ცილისწამების კრიმინალიზება დაუშვებელია”
თაკო მათეშვილი
მედიაქსპერტი ია ანთაძე უარყოფითად აფასებს ინიციატივას ცილისწამების კრიმინალიზებასთან დაკავშირებით და ამბობს, რომ ეს სიტყვისა და გამოხატვის თავისუფლების შეზღუდვა იქნება. იმ კანონის წინააღმდეგი, რომელიც, მისი აზრით, ყველაზე საამაყოა. მიიჩნევს, რომ არსებული კანონმდებლობით ყველაფერი სათანადოდაა დარეგულირებული, მათ შორის ცილისწამებაც.
შეგახსენებთ, რომ საკრებულოს იურიდიულ საკითხთა კომისიის თავმჯდომარემ, თედო კობახიძემ ტელეკომპანია “იბერიასთან” საუბრისას განაცხადა, რომ უახლოეს დღეებში პარლამენტს ცილისწამების კრიმინალიზების ინიციატივით მიმართავს.
პარლამენტის ვიცე-სპიკერის, მანანა კობახიძის ძმის განმარტებით, კანონპროექტის მომზადების მიზეზი ბოლო თვეებში შეწყალების კომისიის საქმის ირგვლივ განვითარებული მოვლენებია. მანანა კობახიძეს სწორედ ამიტომ სურს კანონში ცვლილებები შევიდეს და ცილისწამება სისხლის სამართლის დანაშაულად დაკვალიფიცირდეს:
“მე საკანონმდებლო ინიციატივაზე დავიწყე მუშაობა. ეს იქნება ცილისწამება, რაც ადრე ისჯებოდა სისხლის სამართლის კუთხით. მე ამ დღეებში მივმართავ საქართველოს პარლამენტს, რომ მსგავსი დათქმა კვლავ ამოქმედდეს სისხლის სამართლის კოდექსში. მსგავსი მარაზმი, რაც დღეს საქართველოში ხდება, ადამიანებისთვის თავზე ლაფის დასხმა არ შეიძლება. პატივის და ღირსების შელახვა არის სამოქალაქო დავა, რომელიც, ვფიქრობ, არასწორიც კია იმიტომ, რომ ეს ვერანაირად ვერ გამოისყიდის პატივის და ღირსების შელახვას, ვერც ის ასეულობით თუ ათასეულობით დარიცხული ლარი, რა მაქსიმალურ ოდენობასაც სასამართლო განსაზღვრავს,” – აღნიშნა მანანა კობახიძემ.
როგორც ჩანს, კობახიძის კანონპროექტი უმრავლესობაში სრულ მხარდაჭერას ვერ მოიპოვებს, რადგან პარლამენტის თავდაცვისა და უშიშროების კომიტეტის თავმჯდომარე ირაკლი სესიაშვილმა უკვე განაცხადა, რომ ცილისწამება სისხლის სამართლებრივად დასჯადი არ უნდა გახდეს, რადგან ამით მედიის მუშაობა შეიზღუდება.
ია ანთაძე დარწმუნებულია, რომ კანონპროექტს პარლამენტში დაიწუნებენ: „მგონია, რომ ეს ძალიან უპერსპექტივო საქმეა. ქართველებს თუკი კანონმდებლობაში რაიმე საამაყო გვაქვს, ეს სიტყვისა და გამოხატვის თავისუფლების შესახებ კანონია, რომელიც ძალიან ლიბერალურია და სიტყვისა და გამოხატვის თავისუფლების მაღალ ხარისხს უწყობს ხელს. ასე რომ, ასეთი კანონპროექტი პარლამენტში რომც შევიდეს, დარწმუნებული ვარ, ვერ გავა. საქართველოში საზოგადოება საკმარისად ძლიერია, რომ ამ მონაპოვარს გაუფრთხილდეს.
ამიტომ, მგონია, რომ ამ კანონში ცვლილების შეტანის მცდელობაც კი არ ღირს. თუ ეს ადამიანი მაინცადამაინც მონდომებულია, რომ იშრომოს, კი ბატონო, მაგრამ დარწმუნებული ვარ, რომ ეს ის შრომაა, რომელსაც შედეგი არ ექნება», – ამბობს ია ანთაძე.
- ზოგადად, როგორ წარმოგიდგენიათ, როგორ უნდა განისაზღვროს, რა არის შეურაცხყოფა და რა – არა და როგორი უნდა იყოს სასჯელი?
- ასეთ რამეს ყოველთვის სასამართლო არკვევს. ვერ ვიტყვით, რომ სიტყვისა და გამოხატვის თავისუფლების კანონი რაკი გვაქვს, ყველაფერი დაშვებულია. ამ კანონში ჩამონათვალია იმგვარი გამოხატვისა, რომელიც რეგულირდება. მაგალითად, უხამსობა რეგულირდება. თუ გამოხატვა უხამსი იყო და ამას სასამართლო დაადგენს, ადამიანს ჯარიმას დააკისრებს. უხამსობა რა არის, ეს კანონშია განმარტებული.
ასევეა ცილისწამებაც, იგი დეკრიმინალიზებულია, მაგრამ დასჯადია. თუ სასამართლო დაადგენს, რომ, მაგალითად, მედიასაშუალებამ ვინმეს ცილი დასწამა, ამ მედიასაშუალებას დააჯარიმებს. ასე რომ, ეს საკითხები სასამართლოს ექვემდებარება. უბრალოდ, კრიმინალიზებული არაა. ამიტომ ვერ ვიტყვით, რომ ყველაფერი დაშვებულია. ის, რაც ქართული კანონმდებლობის მიხედვით აკრძალულია, მთელ მსოფლიოშია აკრძალული. ჩვენთან კანონში ისიც წერია, რომ პირისპირ შეურაცხყოფა აკრძალულია. მესამე პირთან თუ იტვყის ვინმე რამეს, არა, მაგრამ პირისპირ შეურაცხყოფისათვის კონკრეტული ზომებია გათვალისწინებული. ამიტომა მგონია, რომ ამ მიმართულებით კანონის გაუარესების მცდელობა დაუშვებელია.
რამდენჯერაც მსგავსი იდეა გაჩნდა, საზოგადოება კანონის დაცვის სადარაჯოზე მტკიცედ დადგა. თუ ვინმეს მაინც ჰგონია, რომ ცილისწამება კრიმინალიზებული უნდა იყოს, ჩვენ მათ კარგად უნდა ავუხსნათ, რომ ეს ძალიან ცუდი და უკან გადადგმული ნაბიჯი იქნება. ბატონ თედოს ხმაურთან დაკავშირებით კარგი კანონპროექტი ჰქონდა და კარგი იქნება თუ ამ კანონპროექტზე კონცენტრირდებოდა. ცილისწამებას კი ალბათ თავი უნდა დავანებოთ და მადლობა ვუთხრათ იმ ადამიანებს, რომლებმაც ისეთი კანონი მიიღეს, როგორიც დღეს გვაქვს.
„რეზონანსი”, 26 თებერვალი, 2016 წელი
უნდა აღდგეს თუ არა ცილისწამების მუხლი?
გვანცა ღვედაშვილი
თბილისის საკრებულოს დეპუტატი თედო კობახიძე გამოდის ინიციატივით, რომ სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსში ცილისწამების მუხლი აღდგეს, რომელიც კოდექსიდან 2004 წელს ამოიღეს. საკრებულოს წევრს საკანონმდებლო ინციატივა უკვე მზად აქვს. თუმცა აღნიშნულ ინიციატივას მხარს არც უმრავლესობა უჭერს და არც არასამთავრობო სექტორი. როგორც უმრავლესობის წევრი ირაკლი სესიაშვილი ამბობს, ცილისწამება სისხლისსამართლებრივად დასჯადი არ უნდა გახდეს. “ცილისწამება რომ სისხლისსამართლებრივად დასჯადი გახდეს, ეს მედიას შეზღუდავს და მე ამის მომხრე არ ვარ”, – აღნიშნა ირაკლი სესიაშვილმა. ამ მოსაზრებას იზიარებს თავდაცვის მინისტრი თინა ხიდაშელიც.
უნდა აღდგეს თუ არა ცილისწამების მუხლი? – ამ კითხვით “რეზონანსმა” საზოგადოების ცნობილ წარმომადგენლებს მიმართა.
ნანა კაკაბაძე (უფლებადამცველი): ეს მუხლი არის დაცვის მექანიზმი იმ ბინძური კამპანიისგან, რომელსაც დღეს სხვა ვერანაირი მექანიზმი ვერ სჯის და ადამიანები არიან დაუცველები. ცილისწამებისგან თავდასაცავად, გარდა სამოქალაქო წესისა, არანაირი საშუალება არ არსებობს. შენ ვერ იცავ თავს, რადგან შეიძლება ძალიან დიდმა ნაწილმა ჩათვალოს, რომ ეს არის გამოხატვის თავისუფლების საშუალება და ფაქტობრივად შენ აბსოლუტურად დაუცველი ხარ. ერთადერთი, შესაძლებელია, რომ ადამიანმა პროკურატურას მიმართოს, რაც არ ხდება-ხოლმე. ეს მექანიზმი მკვდარია და არ მოქმედებს.
ლაშა ჩხარტიშვილი (დემოკრატიის ინსტიტუტის ხელმძღვანელი): ეს მუხლი არის ძალიან სახიფათო ავტორიტარული ტიპის ნორმა, რომელიც არავითარ შემთხვევაში არ უნდა იყოს ცივილიზებული და დემოკრატიული სახელმწიფოს კანონმდებლობაში, რადგან, როგორც წესი, ის გამოიყენება თავისუფალი აზრის შეზღუდვისთვის. აგრეთვე მინდა გითხრათ, რომ სრულიად საკმარისია დღევანდელ კანონმდებლობაში არსებული ნორმა, რომლის მიხედვითაც ადამიანს შეუძლია ცრუ ინფორმაციისგან სამოქალაქო დავის წესით დაიცვას თავი. პატივისა და ღირსების შელახვის გამო ნებისმიერ ჩვენგანს შეუძლია მიმართოს სასამართლოს და საჯაროდ განიხილოს საკითხი და გაარკვიოს ტყუილ-მართალი ნებისმიერი სხვა ადამიანის გამონათქვამებში. სისხლისსამართებრივი დევნა და ამ ინსტრუმენტის პროკურატურის ხელში ჩაგდება დაუშვებელია. ეს ნიშნავს ძალიან ცუდ წარსულში დაბრუნებას.
გიგა ნასარიძე (ა/ო “საქართველო არ იყიდება”): ამ მუხლის აღდგენა, ჩემი აზრით, თავისუფლების გამოხატვას შეზღუდავს. აქედან გამომდინარე, არ მგონია, რომ ეს ქართული დემოკრატიისათვის წინ გადადგმული ნაბიჯი იყოს.
იგორ კვესელავა (პოლიტოლოგი): ცილისწამების შესახებ მუხლი წინა ეპოქებში ყოველთვის იყო. მთელ რიგ სახელმწიფოებში დღემდე არის ეს კანონი და წარმატებითაც ხორციელდება. მუხლი ცილისწამების შესახებ აუცილებლად უნდა აღდგეს. საქმე ისაა, რომ საქართველოში ძალიან გათავხედნენ ძალები, რომლებსაც შეუძლიათ ყოველგვარი დასაბუთებისა და მტკიცებულებების გარეშე ცილი დასწამონ პოლიტიკურ მოღვაწეებს, პრეზიდენტს, მთავრობის წევრს თუ რიგით მოქალაქეს. ეს კანონი იქნება დამაბრკოლებელი და გამაფრთხილებელი მათთვის, ვინც დაავადებულია იმით, რომ შანტაჟში აცხოვროს მოქალაქე. ეს იქნება შანტაჟის წინააღმდეგ განხორციელებული ქმედება, ამიტომ აუცილებელია აღდგეს და მართლმსაჯულებაში თავისი კუთვნილი ადგილი დაიკავოს.
„რეზონანსი”, 26 თებერვალი, 2016 წელი
ინტერვიუ არჩილ გამზარდიასთან: „ილიაუნის დე-ფაქტო რექტორი ზურაბ ჭიაბერაშვილია“
თაკო მათეშვილი
საზოგადოებრივი კომუნიკაციების მართვის სპეციალისტი, ილიას უნივერსიტეტის უკვე ყოფილი ლექტორი არჩილ გამზარდია ამტკიცებს, რომ ილიაუნიში პოლიტიკური და რელიგიური ნიშნით დისკრიმინაციას აქვს ადგილი. დარწმუნებულია, რომ სამსახური, რომელშიც 9 წლის განმავლობაში მუშაობდა, ბიძინა ივანიშვილთან თანამშრომლობის გამო დაკარგა. ამბობს, რომ ილიაუნის ადმინისტრაცია “ნაციონალური მოძრაობის” წარმომადგენლებითაა დაკომპლექტებული და ყველაფერს ზურაბ ჭიაბერაშვილი მართავს.
ამ ყველაფერს, არჩილ გამზარდიას თქმით, ისიც ემატება, რომ ადმინისტრაცია ასობით სტუდენტს დეკანოზ თეოდორე გიგნაძის საჯარო ლექციის წასაკითხად მოწვევაზე უარს ეუბნება. იგი დარწმუნებულია, რომ უარის ერთადერთი მიზეზი ისაა, რომ თეოდორე გიგნაძე სასულიერო პირია.
არჩილ გამზარდია: პოლიტიკურ დევნაზე მხოლოდ იმის გამო არ ვსაუბრობ, რომ მე გამანთავისუფლეს – ამას დიდი ხანია ვამბობ. ილიაუნიში ბოლო ერთი წელია, შიდა სიტუაცია ძალიან შეიცვალა. “ნაციონალური მოძრაობის” წარმომადგენლები მეტად გააქტიურდნენ. ყველაფერს პრაქტიკულად ზურაბ ჭიაბერაშვილი მართავს, რომელსაც მე იუმორით “დე-ფაქტო რექტორს” ვეძახი. ანუ, არაფორმალურ მმართველობასთან გვაქვს საქმე. ერევა ხარისხის სამსახურში, პრაქტიკულად, ის წყვეტს, თუ ვინ უნდა იმუშაოს, რამდენი საათი და ა.შ. უარყოფითისკენ განსაკუთრებით ორი მნიშვნელოვანი რამ შეიცვალა. პირველ რიგში, პოლიტიკური დევნა დაიწყო, რაც ჩემთან მიმართებაში გამოვლინდა. ჩემ მიმართ სიტუაცია შემოდგომიდან შეიცვალა მხოლოდ იმიტომ, რომ იმ მომენტში ჯი-დი-ეს-ზე გადაცემა “20/30″ მიმყავდა. არაოფიციალური საუბრებიდან ვიცი, რომ ჩემი გაშვება ჭიაბერაშვილმა მოითხოვა. რა თქმა უნდა, ამას ვერ დავამტკიცებ, მაგრამ ვიცი.
გარდა ამისა, რელიგიური სახის შესაძლო დისკრიმინაცია გვაქვს სახეზე, რასაც ილიაუნის მისამართით ბოლო ხანებში მნიშვნელოვანი ნეგატიური შეფასებები მოჰყვა. საქმე ის იყო, რომ ასობით სტუდენტმა მოითხოვა დეკანოზ თეოდორე გიგნაძის მოწვევა, რათა მას საჯარო ლექცია ჩაეტარებინა. ასეთი შეხვედრები იქ ხშირად ტარდება. სხვადასხვა პროფესიის ადამიანები მოდიან და საჯარო ლექციებს ატარებენ. ამაში მხოლოდ აკადემიური და სასწავლო შეხვედრები არ იგულისხმება.
მიუხედავად იმისა, რომ სტუდენტებმა ასობით ხელმოწერა შეაგროვეს, ადმინისტრაციამ აუდიტორია არ გამოყო. მათი არგუმენტი ის იყო, რომ ეს შეხვედრა სასწავლო პროცესთან დაკავშირებული არაა. თუმცა ცოტა ხნის წინ საჯარო ლექციაზე ნანუკა ჟორჟოლიანი იყო მოწვეული და სასწავლო პროცესთან შეხება არც მის ლექციას ჰქონია.
უარის თქმის რეალური მიზეზი, რა თქმა უნდა, ის იყო, რომ სასულიერო პირთან გვქონდა საქმე და ახალგაზრდების დიდი რაოდენობა ითხოვდა მართლმადიდებელ მღვდელთან შეხვედრას. წინა რექტორის დროს (გიგი თევზაძე – რედ.) სხვადასხვა კონფესიების წარმომადგენლებთან შეხვედრები ხშირად იმართებოდა და ეს ძალიან ნორმალური პროცესი იყო. მას ასეთი მიდგომა ჰქონდა, სასწავლო პროცესი არ უნდა იყოს იდეოლოგიზებული, მაგრამ მეორე მხრივ, ყველასთვის გახსნილი უნდა იყოს. ეს ძალიან სწორია.
- რა მოიმოქმედეს საპასუხოდ სტუდენტებმა?
- ამ ყველაფერს სტუდენტების აღშფოთება მოჰყვა. შემდგომ სახალხო დამცველის აპარატმა გააკეთა განცხადება, რომ მათ შემთხვევა შეისწავლეს და ეს რელიგიურ დისკრიმინაციად არ მიიჩნიეს. ამასაც სტუდენტების სერიოზული პროტესტი მოჰყვა. ასეთი სიტუაციაა ახლა ილიაუნში. უნივერსიტეტი, რომელსაც ლიბერალურ ღირებულებებზე ჰქონდა პრეტენზია, ამ ეტაპზე დისკრიმინაციისა და დევნის საშუალებად იქცა. ამის სანაცვლოდ ხშირად გვესმის, რომ ყოფილი ხელისუფლების წამრომადგენლები, რომლებიც ილიაუნში ლექციებს კითხულობენ, ძირითადად პოლიტიკური პროპაგანდით არიან დაკავებულები. რა თქმა უნდა, “ნაცმოძრაობის” პროპაგანდა იგულისხმება. ამას ფაქტებით ვერ დავადასტურებ, რადგან არ მინდა სტუდენტებს საშიშროება შევუქმნა, თუმცა ვიცი, რომ იყო შემთხვევები, როცა სტუდენტებს ამ პროპაგანდაში ჩართვა აიძულეს, რათა მათ შეფასება მიეღოთ.
- ამჟამად ილიას უნივერსიტეტში ლექციებს აღარ კითხულობთ?
- მას შემდეგ, რაც რამდენიმე თვის წინ უნივერსიტეტის ადმინისტრაცია ჩემ მიმართ პოლიტიკურ დევნაში დავადანაშაულე, მათ განაცხადეს, რომ ჩემს განთავისუფლებას და ხელშეკრულების გაწყვეტას სულაც არ აპირებდნენ და რომ ჩვეულებრივ, მათი თანამშრომელი ვიყავი. თუმცა ჩემი საგნები სხვა ლექტორებზე გადაანაწილეს, მიუხედავად იმისა, რომ ამის საჭიროება არ იდგა. გასანთავისუფლებლად არგუმენტი ვერ იპოვეს, რადგან ჩემს საქმეს პასუხისმგებლობით ვეკიდებოდი და ეს ყველაფრიდან ჩანდა – თითქმის არასოდეს ვაცდენდი ლექციებს და სტუდენტების გამოკითხვებშიც ვლიდერობდი. მიუხედავად ამისა, ამ სემესტრში მე უკვე აღარანაირი შეთავაზება არ მაქვს, ხელშეკრულებაც აღარ არსებობს. 9-წლიანი მუშაობის შემდეგ იქ ლექციებსაც აღარ ვკითხულობ. ადმინისტრაცია ამბობს, რომ პოლიტიკურ დევნას არ ახორციელებენ და რომ მათთან მუშაობენ ადამიანები, რომლებიც ამ ხელისუფლების მხარდამჭერები არიან, მაგრამ საქმე ისაა, რომ ის ადამიანები საზოგადოებრივი აქტივობით არ გამოირჩევიან.
ამ ყველაფრის გაპროტესტებას სტუდენტები აპირებდნენ, მაგრამ გავაჩერე, რადგან არ მინდოდა პრობლემები შექმნოდათ. ყველაზე სამწუხარო ისაა, რომ ამ უნივერსიტეტმა დაკარგა ყველაფერი, რითიც ამაყობდა. დაიკარგა ის ლიბერალური გარემო, რომელიც იქ იყო. იგი ერთ-ერთი წამყვანი უნივერსიტეტი იყო. მის შექმნაზე ბევრმა იმუშავა და ახლა პროპაგანდისტულ ნაღმადაა ქცეული.
