„ვერსია“: „ოპოზიცია ხმებს ხელისუფლებას კი არა, ერთმანეთს ართმევს!“ // რას ემსახურება პატრიოტთა ალიანსის შიმშილობა – ვახტანგ ძაბირაძის საარჩევნო პროგნოზები
«Prime Time»: ინტერვიუ კახა კალაძესთან: „ბიუჯეტის თანხებით მაშინაც კი არ მისარგებლია, როდესაც ამის კანონიერი უფლება მქონდა, რატომ და როგორ უნდა გავაკეთო ეს ახლა?!“
«Prime Time»: ინტერვიუ გიორგი ანდრიაძესთან: „არსებობს ძალიან დიდი ეჭვი, რომ უჩა ნანუაშვილი თავად არის დაკავშირებული ფეთჰულაჰ გიულენის ორგანიზაციასთან“
„ახალი თაობა“: ინტერვიუ დავით დარჩიაშვილთან: „ქართულ ოცნებას“ 30% აქვს რეიტინგი, მაგრამ პარლამენტში 80% მისია“
„ახალი თაობა“: ინტერვიუ პეტრე მამრაძესთან: „საკონსტიტუციო ჭიდილში ოპოზიციამ თავი შეირცხვინა“
„ახალი თაობა“: ინტერვიუ დემურ გიორხელიძესთან: „ლარის თამაშით ვიწრო ჯგუფები დიდ მოგებას ნახულობენ“
„ახალი თაობა“: ინტერვიუ სამხედრო ექსპერტთან: რატომ დატოვეს სამხედრო მოსამსახურეები შემწეობის გარეშე?!
——————
„ვერსია“, 25-27 სექტემბერი, 2017 წელი
„ოპოზიცია ხმებს ხელისუფლებას კი არა, ერთმანეთს ართმევს!“
რას ემსახურება პატრიოტთა ალიანსის შიმშილობა - ვახტანგ ძაბირაძის საარჩევნო პროგნოზები
თათია გოჩაძე
ერთ თვეში ადგილობრივი თვიმმართველობის არჩევნებია და რა გასაკვირია, რომ პოლიტიკური პარტიები ელექტორატის, ასე ვთქვათ, ყურადღების მიქცევას სხვადასხვა გზით – რუსეთში გამგზავრებით, შიმშილობით, საქართველოს მიწა-წყლის დაცვის მოთხოვნით, ლიბერალიზმის ქადაგებითა თუ საპატრიარქოსთვის დაფინანსების შეწყვეტის მოთხოვნით ცდილობენ. ყველაფერი ეს კი ნათელყოფს, რომ ქართული პოლიტიკური სპექტრი კვლავ ორ – პრორუსულ და პროდასავლურ პოლუსადაა გაყოფილი. მაინც, რა ტიპის ელექტორატზე აკეთებენ აქცენტს პარტიები და ადგილობრივი თვითმმართველობის არჩევნებში გამარჯვების ვის რა შანსი აქვს? – ექსპერტი ვახტანგ ძაბირაძე აცხადებს, რომ გამარჯვების იმედი მხოლოდ სახელისუფლებო გუნდს უნდა ჰქონდეს, რადგან სათანადოდ ძლიერი ოპონენტები არ ჰყავს.
- საკითხები, რომლებზეც წინასაარჩევნოდ საუბრობენ, ადგილობრივი თვითმმართველობის არჩევნების თემატიკას სცდება და ისეთი შთაბეჭდილება მექმნება, პარტიები ამ პერიოდს ადგილობრივი კი არა, მომავალი საპარლამენტო არჩევნებისთვის ელექტორატის მოსაზიდად იყენებენ. თუ ლოგიკურად ვიმსჯელებთ, ეს სწორი მიდგომაა, რადგან ოპოზიციურ ძალებს დღეს გამარჯვების რეალური შანსი არ აქვთ. შეიძლება, საკრებულოში რაღაც ადგილები მოიპოვონ, მაგრამ ეჭვი მეპარება, მთლიანად საკრებულო ან მერის თანამდებობა რომელიმე ოპოზიციურმა ძალამ დაიკავოს.
- რატომ - გაყალბების საშიშროებაა თუ ოპოზიცია სათანადოდ ძლიერი არაა?
- საქმე ისაა, რომ მოსახლეობის ნდობა მთელმა პოლიტიკურმა სპექტრმა დაკარგა ანუ როგორც ხელისუფლების, ასევე ოპოზიციის მიმართ უდიდესი იმედგაცრუებაა. თუ დააკვირდებით, მოსახლეობაში საერთოდ არ იგრძნობა, რომ ერთ თვეში არჩევნები ტარდება.
- შეიძლება, მაგრამ პოლიტიკური ლიდერები მოსახლეობას აქტიურად ხვდებიან…
- ეს შეხვედრები უფრო პიარის ნაწილია. საერთოდ, პარტიული აქტივი ყველა პარტიას ჰყავს და საარჩევნო კამპანიაში ამ აქტივის მონაწილეობა გასაგებია, მაგრამ რეალურად არ ჩანს, რომ ამ არჩევნებიდან საზოგადოება რამეს ელის. კვლევა არ ჩამიტარებია, მაგრამ დარწმუნებული ვარ, ყველა პოლიტიკური ლიდერის უარყოფითი რეიტინგი მაღალია. მოკლედ, საკმაოდ რთული ვითარებაა.
- ბატონო ვახტანგ, ხალხმა პოლიტიკოსების რწმენა რატომ დაკარგა?
- გასაგებია, რომ ,,ოცნება” რეიტინგს კარგავს, მაგრამ არც იმ ფრთაზე დარჩა ძალა, რომლისადმიც მოსახლეობას კეთილგანწყობა ექნება. ამას ხელი, უპირველესად, იმან შეუწყო, რომ მთავარ ოპოზიციურ ძალად, მოგვწონს თუ არა, ნაციონალური მოძრაობა დარჩა და სანამ ასე იქნება, თუ რამე ექსტრაორდინარული არ მოხდება, ,,ოცნებას” საფრთხე არ ემუქრება.
- ამას რატომ ამბობთ?
- საქმე ისაა, რომ ნაციონალური მოძრაობა მოსახლეობაში შიშს აღძრავს და მიუხედავად იმისა, ,,ოცნება” არ მოსწონს, ნაცმოძრაობას მაინც ურჩევნია.
- ანუ მიხეილ სააკაშვილის გააქტიურება, შესაძლოა, „ნაციონალური მოძრაობის“ საარჩევნო შედეგებზე დადებითად აისახოს?
- აუცილებლად აისახება – ელექტორატი არ გაიზრდება, თუმცა გაყოფის შედეგად „ევროპულ საქართველოში“, გიორგი ვაშაძესა და სხვებთან გადასული მხარდამჭერები, მიხეილ სააკაშვილის გააქტიურების კვალობაზე, ისევ „ნაცმოძრაობას“ შეუერთდებიან.
ასევე გასათვალისწინებელია ნიკა მელიას განცხადება, რომელმაც დავით კეზერაშვილს ბრალი მექრთამეობაში დასდო და, პრაქტიკულად, ის თქვა, რაც უნდა ეთქვა – ეს ადამიანი „ევროპულ საქართველოსთან“ დააკავშირა. მოკლედ, ეს ორი ფაქტორი იმუშავებს, რომ გაყოფის შედეგად გადასული ამომრჩეველი ნაციონალურ მოძრაობას დაუბრუნდეს.
- ამასობაში, პატრიოტთა ალიანსმა, ხელისუფლების გადაყენების მოთხოვნით, შიმშილობის აქცია დაიწყო. ამას იმიტომ ხომ არ აკეთებს, რომ მთავარი ოპოზიციური ძალის ნიშა დაიკავოს?
- არ მგონია, გამოუვიდეს. ისე, მანდაც საინტერესო ვითარებაა. იმ განცხადებების მიუხედავად, რასაც 2016 წელს აკეთებდა, პატრიოტთა ალიანსმა მოახერხა და ელექტორატის ლეიბორისტული ანუ მემარცხენე, ასევე პრორუსულად განწყობილი ნაწილიც თავისკენ წაიყვანა – ხმები ერთდროულად ნინო ბურჯანაძესა და შალვა ნათელაშვილს წაართვა. წეღან პრორუსული და პროდასავლური პარტიები ახსენეთ და აქაც ბრძოლა მიდის, თორემ მაგალითად, მოსკოვში გამგზავრების დაანონსება ადგილობრივ არჩევნებს არანაირად უკავშირდება.
- აბა, ეს ნაბიჯი რაზეა გათვლილი?
- პატრიოტთა ალიანსმა მშვენივრად იცის, რომ ვერ გაიმარჯვებს, ყოველ შემთხვევაში თბილისში. რუსეთში ვიზიტიც იმიტომ დააანონსა, რომ ეს ელექტორატი თავისთან წაიყვანოს. ვის მოსწონს და ვის არა, სხვა საკითხია, მაგრამ პატრიოტთა ალიანსი ტაქტიკურად სწორად იქცევა, როცა აქციებს მიმართავს. მან ქუჩა დაიკავა და, ასე ვთქვათ, სტრატეგიული საპროტესტო სიმაღლეებიც მის ხელთაა. პატრიოტები შიმშილობის გაგრძელებას თვის ბოლომდე აპირებენ.
- აცხადებენ, არჩევნების შემდეგაც ვიშიმშილებთო…
- აქცია არჩევნებამდე რომ დაასრულონ და მერე საპროტესტო ტალღა სხვა პოლიტიკურმა ძალამ ააგოროს, რა გამოვა? ამიტომ სანამ ვითარება არ დამშვიდდება, იქ იქნებიან. პირადად მე, სულ არ მინდა, ეს ტალღა აგორდეს, მაგრამ ძველი გამოცდილებიდან ვიცი, თუ საპროტესტო ტალღა სადმე სხვაგანაც არ აგორდა, მხოლოდ სტრატეგიული ადგილები არ მუშაობს ანუ თუ საპროტესტო მუხტი გაჩნდა, მნიშვნელობა აღარ ექნება, რომელი ძალა იქნება პარლამენტის წინ.
- ისე, ამ შიმშილობას მოსახლეობაში ჯერ მუხტი არ გამოუწვევია.
- არც გამოიწვევს… შეიძლება ითქვას, ეს მათ მიერ მონიშნული ადგილია.
- ეს რისთვის სჭირდებათ, ყველაფერი წინასაარჩევნო კამპანიის ნაწილი და ჩვეულებრივი პოლიტიკური ტრიუკია?
- საერთოდ, რადიკალური ამომრჩევლის მოსაზიდად რადიკალურ ნაბიჯებს უნდა მიმართო, ამიტომ პარტია ერთი მხრივ, რადიკალური ნაწილის მოზიდვას ცდილობს, მეორე მხრივ კი, უნდა, საპროტესტო ტალღა ვინმემ სხვამ არ ააგოროს.
- ეს ,,ვინმე სხვა” შეიძლება ,,ქართველთა მარში” იყოს, რომელიც 1-2 ოქტომბერს მასშტაბურ შიმშილობას იწყებს?
- გამოდის, ეს ერთი და იგივე აქციაა.
- ორივე მხარე აცხადებს, ერთმანეთთან კავშირი არ გვაქვსო, თუმცა ცხადია, ორივე ძალა პრორუსულადაა განწყობილი. ისე, როგორ ფიქრობთ, ამგვარი ძალების წინასაარჩევნოდ გააქტიურებით შესაძლოა, რუსეთს დესტაბილიზაციის შემოტანა სურდეს?
- მგონია, ამ ძალებს სურთ თქვან – საკუთარ თავს გთავაზობთო, თორემ საზოგადოებაში საპროტესტო აქციაში მონაწილეობის მუხტი ამ ეტაპზე ნამდვილად არაა… მოსკოვში ვიზიტებიც სწორედ ამას ემსახურება. რუსეთთან დიალოგის წინააღმდეგი, რა თქმა უნდა, არ ვარ, მაგრამ რუსეთს ოპოზიცია კი არა, ხელისუფლება უნდა ელაპარაკოს, რადგან ოპოზიციას რუსეთის ხელისუფლებასთან სალაპარაკოდ ბერკეტი არ გააჩნია, გარდა იმისა, რომ მხარდაჭერის სანაცვლოდ, რაღაც პირობების შესრულება შესთავაზოს. როცა რუსეთის მხარე ელაპარაკება ადამიანებს, რომელთაც არაფრის გადაწყვეტა შეუძლიათ, მათთან ლაპარაკს რა აზრი აქვს? ერთია მხოლოდ – დარწმუნდეს, რომ ხელისუფლებაში მოსვლაში გვერდში დაუდგება და ამის სანაცვლოდ მისგან რაღაცას მიიღებს, სხვა ლოგიკა არ არსებობს. სწორედ ამიტომ არ შეიძლება, ოპოზიცია ელაპარაკებოდეს რუსეთს. ვიმეორებ: პრობლემას არ ვხედავ, ჰქონდეთ რუსეთთან საუბრის იდეა, მაგრამ ეს ხელისუფლებისგან უნდა მოითხოვონ და თუ მიიღებენ მანდატს, კი ბატონო, ესაუბრონ.
- ისე, ხომ არ გეჩვენებათ, რომ საარჩევნოდ ოპოზიციური პარტიები ხმებს ხელისუფლებას კი არა, ერთმანეთს ართმევენ?
- დიახ, დაახლოებით ასეა, მაგრამ რა თქმა უნდა, უარს არც ხელისუფლების ხმების წაღებაზეც ამბობენ. მოდი, ასე ვთქვათ – ამ ეტაპზე ოპოზიცია ყალიბდება და არჩევნების შემდეგ გამოჩნდება, საზოგადოებაზე ვის რა გავლენა აქვს, თორემ მარცხს ყველა შეგუებულია. რომელიმე ოპოზიციურ ლიდერს მინიმალური მხარდაჭერა რომ ჰქონოდა, ქალაქის მერი გამხდარიყო, როგორ ფიქრობთ, კენჭს არ იყრიდა? კახა კალაძის კონკურენტები მეორე და მესამე ეშელონების ლიდერები არიან.
- გამარჯვების შანსი არც დამოუკიდებელ და უპარტიო კანდიდატებს აქვთ?
- როცა პარტიებისადმი განწყობა ნეგატიურია, შანსი უპარტიო კანდიდატს უჩნდება, მაგრამ მხოლოდ ხმების მიღება კი არა, მათი დაცვაც საჭიროა, რასაც ორგანიზაციული სტრუქტურა სჭირდება, რომელიც თუნდაც ალექსანდრე ელისაშვილს არ აქვს, თუმცა ალბათ, დამკვირვებლები ეყოლება. საერთოდ, მხოლოდ მაღალი ცნობადობა საკმარისი არაა, მით უმეტეს, ადგილობრივ არჩევნებში.
- ისე, თქვენი პროგნოზით, არჩევნებზე მაღალი დასწრება დაფიქსირდება?
- არა, როცა არავისი გჯერა, არჩევნებზე რატომ მიხვალ? ზოგადად, ადგილობრივი თვითმმართველობის არჩევნები აქტიურობით არასოდეს გამოირჩეოდა, ახლა კი ალბათ ამომრჩევლის მონაწილეობის რეკორდულად დაბალი მაჩვენებელი იქნება.
- ბატონო ვახტანგ, ოპოზიცია აცხადებდა, რომ საკონსტიტუციო ცვლილებებთან დაკავშირებით გაერთიანდებოდა და ხალხს ქუჩაში გამოიყვანდა. თქვენი აზრით, ეს რატომ ვერ შეძლო?
- ამას ვერც მოახერხებდა. როცა დემოკრატიისთვის ნაციონალური მოძრაობა იბრძვის და აქციისკენ მოგვიწოდებს, როგორ გგონიათ, იმ აქციაზე ვინმე წავა? ეს იმ ნაციონალური მოძრაობის ლიდერები არიან, რომლებმაც 2010 წელს ეს კონსტიტუცია ზუსტად ისე მიიღეს, როგორც ახლა ,,ოცნება” იღებს, ყოველგვარი მოლაპარაკების, კონსენსუსის გარეშე. არც ვენეციის კომისიის დასკვნა გაითვალისწინეს. აქედან გამომდინარე, შეიძლება, აქციების მოწყობის სურვილი ჰქონდათ, მაგრამ ხალხი ქუჩაში არ გამოვა. ეს იციან და ამიტომ დეკლარაციული ქმედებები აქვთ – ვენეციის კომისიასა და დასავლურ წრეებზე უფრო მუშაობენ, ვიდრე ქართულ ელექტორატზე.
ჩვენმა საზოგადოებამ დღემდე ვერ გააცნობიერა, რომ ქვეყანაში დემოკრატიული სტრუქტურების ჩამოსაყალიბებლად წესიერი კონსტიტუციაა საჭირო. მაგალითად, ვენესუელაში ვეებერთელა გამოსვლებია სწორედ საკონსტიტუციო ცვლილებებთან დაკავშირებით, ჩვენი საზოგადოება კი ეტყობა, არაა იმ დონემდე, ამის მნიშვნელობას მიხვდეს.
- ხელისუფლება აცხადებს, პრეზიდენტი მარგველაშვილი მესამე მოსმენით მიღებულ საკონსტიტუციო პროექტს ვეტო-ს დაადებსო. პრეზიდენტი ამას საკუთარი ძალების განსამტკიცებლად გააკეთებს?
- პრეზიდენტის მხრიდან ვეტო-ს გამოყენება ლოგიკური იქნება, რადგან არც საკონსტიტუციო კომისიის შექმნა მოსწონდა, არც მიღებული დოკუმენტი და ამდენი ამბის შემდეგ ახლა ხელი რომ მოაწეროს, ნამდვილად ალოგიკური იქნება, თუმცა ვეტო-ს ძალა არ აქვს _ მმართველი გუნდი დაძლევს და კონსტიტუციასაც მიიღებს, პრეზიდენტი კი პოლიტიკურ პასუხისმგებლობას მოიხსნის…
«Prime Time», 25-30 სექტემბერი, 2017 წელი
ინტერვიუ კახა კალაძესთან: „ბიუჯეტის თანხებით მაშინაც კი არ მისარგებლია, როდესაც ამის კანონიერი უფლება მქონდა, რატომ და როგორ უნდა გავაკეთო ეს ახლა?!“
„ჩვენ ახალ, ჰუმანურ და მორალურ ქცევის წესებს ვამკვიდრებთ ხელისუფლებაში მოსვლის დღიდან – ამის შესახებ „ქართული ოცნების“ მერობის კანდიდატმა, კახა კალაძემ გაზეთ „პრაიმტაიმთან“ ინტერვიუში განაცხადა.
კახა კალაძის თქმით, არსებული ხელისუფლების პირობებში ჩვენმა ქვეყანამ დაივიწყა სიტყვა არჩევნების გაყალბება, დაბრუნდა ნდობა ქვეყნისთვის უმნიშვნელოვანესი ამ პროცესისადმი.
„ჩვენ ახალ, ჰუმანურ და მორალურ ქცევის წესებს ვამკვიდრებთ ხელისუფლებაში მოსვლის დღიდან. ამაზე უამრავი ფაქტი, ანგარიში და შეფასება მეტყველებს, მათ შორის პირველ რიგში ის, რომ ჩვენმა მოქალაქეებმა, ჩვენმა ქვეყანამ დაივიწყა სიტყვა არჩევნების გაყალბება, დაბრუნდა ნდობა ქვეყნისთვის უმნიშვნელოვანესი ამ პროცესისადმი. რაც შეეხება სახელმწიფო რესურსებს, მე ბიუჯეტის თანხებით და სახელმწიფო ტრანსპორტით პირადი მოხმარებისა და მიზნებისთვის მაშინაც კი არ მისარგებლია, როდესაც ამის კანონიერი უფლება მქონდა და მით უმეტეს გაუგებარია, რატომ და როგორ უნდა გავაკეთო ეს ახლა, როცა კანონიც მიკრძალავს და წვდომაც აღარ მაქვს ამ რესურსებზე. რაც შეეხება მსოფლიო 29 სექტემბერს დაგეგმილ საფეხბურთო მატჩს, ღონისძიების ორგანიზატორია ფეხბურთის ფედერაცია, მე მასში ვმონაწილეობ სხვა ქართველ ფეხბურთელებთან ერთად. არ შეიძლება ყველაფრის პოლიტიკასთან დაკავშირება – მსოფლიო ფეხბურთის ვარსკვლავები ჩამოდიან საქართველოში საქველმოქმედო მიზნით. ეს ღონისძიება უმნიშვნელოვანესია და ვიმედოვნებ, ერთადერთი არ იქნება ბორჯომის უნიკალური ტყის გადასარჩენად, რისთვისაც ჩვენ, ყველამ, ძალისხმევა არ უნდა დავიშუროთ”, -განაცხადა კახა კალაძემ.
«Prime Time», 25-30 სექტემბერი, 2017 წელი
ინტერვიუ გიორგი ანდრიაძესთან: „არსებობს ძალიან დიდი ეჭვი, რომ უჩა ნანუაშვილი თავად არის დაკავშირებული ფეთჰულაჰ გიულენის ორგანიზაციასთან“
ბოლო პერიოდში საპატრიარქოს ირგვლივ არაერთი სკანდალი აგორდა. ბრალდებების მთავარი ადრესატი ტრადიციულად პატრიარქის მდივან-რეფერატი შორენა თეთრუაშვილია. საქმე იქამდეც მივიდა, რომ თეთრუაშვილი ტერორიზმის მფარველობაში ამხილეს. ითქვა, რომ სწორედ ამ ქალბატონისა და საპატრიარქოს უნივერსიტეტის სამეთვალყურეო საბჭოს თავმჯდომარის, გიორგი ანდრიაძის ხელშეწყობით თბილისში, მცხეთის ქუჩაზე მდებარე პატრიარქის სახლში ტერორისტები აფარებდნენ თავს, – აღნიშნულია მასალაში. „ეს სკანდალური ინფორმაცია პირველად თბილისის საქალაქო სასამართლოში, ციანიდის საქმის დახურულ სხდომაზე გაჟღერდა. მოგვიანებით, ინფორმაციამ მედიაშიც გამოჟონა და გაირკვა, რომ პატრიარქის დაცვის სამსახურის ყოფილმა უფროსმა, სოსო ოხანაშვილმა გერმანიიდან სკაიპით დაკითხვის დროს ილია მეორის სახლი ტერორისტების თავშესაფრად გამოაცხადა. ოხანაშვილის განცხადება სატელევიზიო ეთერებში ერთმანეთის მიყოლებით დაამოწმეს ციანიდის საქმეში ბრალდებული დეკანოზის ადვოკატებმა, ოხანაშვილის მეგობარმა ტარას შავშიშვილმა და ჭყონდიდის მიტროპოლიტმა მეუფემ პეტრე ცაავამ.
ტრადიციულად, აღშფოთდა სამოქალაქო სექტორის, პოლიტიკური სპექტრისა და სოციალური ქსელების მომხმარებელთა დიდი ნაწილი. თითქოს ყველა შეთანხმდა, რომ პატრიარქის სახლი ტერორისტების კონსპირაციულ ბუნაგად იყო ქცეული, თუმცა მთელ ამ ისტორიას აქვს მეორე მხარე, რომელიც ნათლად წარმოაჩენს ქართველი საზოგადოების ორმაგ სტანდარტებს. მოდი, მივყვეთ თანმიმდევრობით:
რას ვეყრდნობით, როდესაც საქართველოში მყოფ თურქეთის მოქალაქეებს ტერორისტებად მოვიხსენიებთ? ინფორმაციის მთავარი წყარო თურქეთის პროკურატურაა, რომელიც ქართულ მხარეს მათ მიერ ტერორიზმის ბრალდებით ძებნილი პირების დაკავებასა და ექსტრადირებას სთხოვს. სხვადასხვა ინფორმაციით, ერდოღანის ხელისუფლებამ საქართველოში საკმაოდ ვრცელი სია გადმოაგზავნა იმ ადამიანებისა, რომლებსაც ტერორიზმში სდებს ბრალს.
ცნობილია, რომ თურქეთში ადამიანის უფლებების მხრივ მდგომარეობა საგრძნობლად დამძიმდა. არაერთი საერთაშორისო ავტორიტეტული ორგანიზაცია წერს, რომ ერდოღანის ხელისუფლება ტერორიზმის საბაბით ქვეყანას ფეთჰულაჰ გიულენის მომხრეებისგან წმენდს, რომელთა სახელს 2016 წლის სახელმწიფო გადატრიალების მცდელობა უკავშირდება, თუმცა გიულენის მოძრაობის განეიტრალების პარალელურად თურქეთის ხელისუფლებამ გადაწყვიტა, მთლიანად გაასუფთაოს ოპოზიციური ველი, ამ რეპრესიებს კი, როგორც ჩანს, ვერც თურქეთში მცხოვრები ეთნიკური ლაზები გადაურჩნენ. მაგალითად, მუსტაფა ზორლუჯანი, რომელიც ბოლო დღეებში აგორებული სკანდალის ერთ-ერთი მთავარი ფიგურანტია, რამდენიმე წლის წინათ თურქეთის ხელისუფლებამ თანამოაზრეებთან ერთად სტამბოლში დააპატიმრა. მაშინ „თურქეთის ადამიანის უფლებათა ფონდი“ საკუთარ ანგარიშში წერდა, რომ დაკავებულები ციხეში წამებისა და არაადამიანური მოპყრობის მსხვერპლები გახდნენ. ეს ის პერიოდია, როდესაც თურქეთში ჯერ კიდევ არ იყო მასობრივი რეპრესიები დაწყებული, შესაბამისად, საზოგადოებრივი ზეწოლის შემდეგ დაკავებულები მალევე გაათავისუფლეს. რამდენიმე მათგანი საქართველოში გადმოვიდა, თუმცა ერდოღანის ხელისუფლების პოლიტიკური ოპონირება აქტიურად განაგრძო, შედეგად კი ანკარიდან თბილისში გამოიგზავნა საბრალდებო დასკვნა, რომლის საფუძველზეც თურქეთის პროკურატურა საქართველოში მყოფი მუსტაფა ზორლუჯანისა და მისი მეგობრის, ალი ნაზლიგულის გადაცემას მოითხოვდა. ზორლუჯანი თურქულ მხარეს მართლაც გადასცეს, ალი ნაზლიგულის, ისევე როგორც მისი ოჯახის წევრის, ფინარ ნაზლიგულის ბედი კი ჯერაც გაურკვეველია. მათ სოზარ სუბარის უწყებამ ლტოლვილის სტატუსის მინიჭებაზეც უარი უთხრა. სტატუსზე უარი ეთქვა დემირელის კოლეჯის მენეჯერს, მუსტაფა ემრი ჩაბუქსაც, რომელსაც თურქეთის ხელისუფლება ფეთჰულაჰ გიულენის მოძრაობასთან კავშირსა და ტერორიზმს ედავება.
ერთი მხრივ, საქართველოს ოფიციალური უწყებების მიდგომა მოსალოდნელიც იყოს. კონკრეტული საქმეების გამო, მათ არ სურთ სტრატეგიულ მეზობელთან ურთიერთობების გაფუჭება, რამაც, დიდი ალბათობით, შესაძლოა, საქართველოს ეკონომიკაც დააზარალოს, მაგრამ რატომ დუმს სამოქალაქო სექტორი ზორლუჯანისა და ნაზლიგულის საქმეზე მაშინ, როცა იგივე საზოგადოება აქტიურად იცავდა სახელმწიფო გადატრიალებასთან კავშირში მხილებული მუსტაფა ემრი ჩაბუქის ინტერესებს? სახალხო დამცველით დაწყებული, არასამთავრობო ორგანიზაციებით დამთავრებული ყველა ეჭვობდა, რომ ემრი ჩაბუქის მიმართ წარდგენილი ბრალი პოლიტიკურად იყო მოტივირებული და ექსტრადირების შემთხვევაში შესაძლოა, ეს ადამიანი წამებისა და არაადამიანური მოპყრობის მსხვერპლი გახდეს.
თუკი ქართული სამოქალაქო სექტორი უნდობლობას უცხადებს თურქეთის პროკურატურის ვერსიას მუსტაფა ემრი ჩაბუქის მიმართ, მაშინ საინტერესოა, რითი დარწმუნდა იგივე საზოგადოება მუსტაფა ზორლუჯანის ბრალეულობაში? რატომ მოიხსენიებენ მას ტერორისტად, რომელიც „პატრიარქის სახლში იმალებოდა“? რატომ წარმოვაჩინეთ ეთნიკური ლაზები ტერორისტებად, იგივე მუხლით ძებნილი მუსტაფა ემრი ჩაბუქი კი – კეთილშობილ პროფესორად?“, – წერს სტატიის ავტორი.
საპატრიარქოს უნივერსიტეტის სამეთვალყურეო საბჭოს თავმჯდომარე გიორგი ანდრიაძე მიიჩნევს, რომ ამ ორმაგ სტანდარტს სინამდვილეში მარტივი ახსნა აქვს: გარკვეულ პირებს სურდათ საპატრიარქოსთვის მორიგი დარტყმა მიეყენებინათ და ის ტერორიზმის თავშესაფრად წარმოეჩინათ. იგი ინტერვიუში ამბობს:
„როგორც მოგეხსენებათ ეს ამბავი პირველად ე.წ. ციანიდის საქმის სასამართლოზე გაჟღერდა სოსო ოხანაშვილის მიერ. ვსვამ ელემენტარულ კითხვას – რა კავშირი ჰქონდა ციანიდის საქმესთან ამ ყველაფერს? რა თქმა უნდა, არანაირი. მათ სურდათ საპატრიარქოსთვის მორიგი დარტყმის მიყენება, რომ თითქოს საქართველოს ეკლესია ტერორისტებს მფარველობს. სინამდვილეში, ლაზურ პროექტს, რომელსაც პირადად მე ვახორციელებ, არანაირი შეხება საპატრიარქოსთან არ გააჩნია. პატრიარქი ბევრ ქართულ საქმეს, მათ შორის ამ პროექტს მხარში ედგა, რაც გამოიხატებოდა ჩვენი თანამოძმე ლაზების მიღება-გამასპინძლებასა და დალოცვაში. ეს ხალხი პატრიარქის სახლში არ ცხოვრობდა. ეს არის ურცხვი ტყუილი. ისინი წლებია საქართველოში იმყოფებიან და ნაქირავებ ბინაში ცხოვრობენ. მათ ამის საჭიროება არ ჰქონიათ. ყველა ადამიანი, ვინც დაინტერესებულია ლაზური ენითა და კულტურით, მოდის და ეცნობა ამ პროექტს“, – აცხადებს გიორგი ანდრიაძე. მისი თქმით, სხვადასხვა სახის დეზინფორმაციები მიზანიმართულად ვრცელდება.
„ეს არის ერთი დიდი სპექტაკლი, რომლის ერთ-ერთი ფრაგმენტი გახლავთ ამ დეზინფორმაციის მაქსიმალური გავრცელება. ამ ყველაფრის უკან დგას ძალიან დიდი ძალა, რომელიც უკვე დაუფარავად და აქტიურად ებრძვის ეკლესიას. ზოგს შეგნებულად და ზოგს შეუგნებლად, იყენებენ ამ საქმისთვის, თუ შორენა აღმოჩნდება ათას სკანდალში გახვეული, შესაბამისად, ამით დარტყმას მიაყენებენ პატრიარქს. გახსოვთ ხომ, რა აღარ თქვეს მასზე, გველის შხამით დაწყებული, ჯადოების კეთებით დამთავრებული, ყველაფერი დააბრალეს. მას თუ დამნაშავედ წარმოაჩენენ, ეს პირდაპირ დაარტყამს პატრიარქის ავტორიტეტს. სწორედ ამაზეა გათვლა. პირდაპირ პატრიარქზე ვერ ამბობენ, რადგან იციან, რომ ეს წამგებიანია, ამიტომ ურტყამენ სხვა მხრიდან“, – აცხადებს გიორგი ანდრიაძე.
კითხვაზე, თურქეთი რით ასაბუთებს ამ ადამიანების ბრალეულობას, გიორგი ანდრიაძე შემდეგნაურად პასუხობს:
„თურქეთი ამას ვერ დაასაბუთებს, რადგან ამ ადამიანებს არავინ მოუკლავთ, არაფერი აუფეთქებიათ და, შესაბამისად, საუბრები ტერორიზმსა და მკვლელობებზე არის სრული აბსურდი. მათ დევნიან პოლიტიკური ნიშნით, რადგან მხარს უჭერენ თურქეთის დემოკრატიულ განვითარებას. სამწუხაროდ, ერდოღანის ხელისუფლება ყველა ასეთ ადამიანს განიხილავს პირად მტრად, ტერორისტად, მოღალატედ და ა.შ. ათი ათასობით ადამიანია უკვე გასამართლებული აღნიშნული მუხლით, მათ შორის ჟურნალისტები, ექიმები, მოსამართლეები და სხვ… ჩვენს ლაზებს არანაირი შეხება არ აქვთ ფეთჰულაჰ გიულენის მოძრაობასთან, რომელსაც სახელმწიფო გადატრიალებას ედავებიან. ჩვენი საზოგადოების 90 პროცენტი იცავს მუსტაფა ემრი ჩაბუქს, რომელიც ამ საქმესთან კავშირში ამხილეს, მაგრამ ტაშს უკრავს უდანაშაულო ლაზების დევნას. ადამიანების, რომლებიც არც გადატრიალებაში მონაწილეობდნენ, არც ტერორიზმში და არც სხვა დანაშაულში. ისინი ღიად აპროტესტებენ თურქეთის ხელისუფლების მართვის სტილს და მეტიც, ეს ხალხი არის საქართველოს პატრიოტი… მე მიკვირს, საზოგადოების ეს ორმაგი დამოკიდებულება. მაგალითად, სახალხო დამცველი ლამის ისტერიკაშია ჩავარდნილი ემრი ჩაბუქის საქმეზე და ხმას არ იღებს საქართველოს პატრიოტი ლაზების საქმეზე. პირდაპირ გეუბნებით, რომ უჩა ნანუაშვილი, მინიმუმ, არის უპასუხისმგებლო, რომელსაც გართულება აქვს პროქართულად განწყობილი ნებისმიერი ადამიანის მიმართ. დიახ, ჩვენ მივმართეთ წერილობით სახალხო დამცველს და ხმაც კი არ ამოუღია. ზრდილობის გამო, ერთი სიტყვაც კი არ უთქვამს. არაერთხელ მოვითხოვე სატელევიზიო დებატები მასთან, მაგრამ არ მოდის პირდაპირ ეთერში, რომ დავუმტკიცო მისი უპასუხისმგებლო ქმედებები. არსებობს ძალიან დიდი ეჭვი, რომ ეს ადამიანი თავად არის დაკავშირებული ფეთჰულაჰ გიულენის ორგანიზაციასთან, ისევე როგორც ის ადამიანები, ვინც თავგამოდებით იცავენ მუსტაფა ემრი ჩაბუქს და არაფერს ამბობენ საქართველოს პატრიოტი ლაზების შესახებ“, – აცხადებს გიორგი ანდრიაძე.
„ახალი თაობა“, 26 სექტემბერი, 2017 წელი
ინტერვიუ დავით დარჩიაშვილთან: „ქართულ ოცნებას“ 30% აქვს რეიტინგი, მაგრამ პარლამენტში 80% მისია“
„ევროპული საქართველოს“ ერთ-ერთი ლიდერი დავით დარჩიაშვილი „ახალ თაობასთან“ ინტერვიუში იმედს გამოთქვამს, რომ პრეზიდენტი მარგველაშვილი საკონსტიტუციო ცვლილების კანონპროექტს ვეტოს დაადებს.
- ბატონო დავით, პრეზიდენტმა უარი თქვა რიგგარეშე პარლამენტის სხდომის დანიშვნაზე, სადაც მესამე მოსმენით უნდა მოხდეს საკონსტიტუციო ცვლილებების მიღება. როგორ შეიძლება მოვლენები განვითარდეს?
- სავსებით გასაგებია პრეზიდენტის პოზიცია, რადგან ეს არის კონსტიტუციის ირგვლივ არსებული ფუნდამენტური აზრთა სხვადასხვაობის გამოძახილი. სამწუხაროდ, ამ ყველაფრის მიზეზი არის ის, რომ ერთ პარტიას ჰგონია, რომ ყველაფრის თავი და ბოლო თვითონ არის და ქვეყნის კონსტიტუციაც ისეთი უნდა იყოს, როგორიც მას სურს. სწორედ ეს არის დემოკრატიის პრინციპების ფუნდამენტური დარღვევა და ნორმალური სხელმწიფოს შენებიდან გადახვევა.
„ქართულ ოცნებას“ კონსტიტუციის ამ პროექტის გატანა უნდა ისე, რომ არავითარი ცვლილებები მასში არ შევიდეს, რადგან სწორედ ასეთი კონსტიტუცია აწყობს მას. ასეთი დამოკიდებულება კი ქვეყანას დადებითად განვითარების პერსპექტივას უსპობს და იმ რისკის წინაშე აყენებს, რასაც ნამდვილად არ ვისურვებდი. ეს სულ უფრო და უფრო გააღრმავებს პოლიტიკურ კრიზისს ქვეყანაში.
- უმრავლესობის ერთ-ერთი ლიდერი მამუკა მდინარაძე აცხადებს, რომ პრეზიდენტისა და ოპოზიციის მიდგომები საკონსტიტუციო რეფორმისთვის ჩრდილის მიყენებაში ერთმანეთს ემთხვევა…
- არსებობს საღი აზრი, რაც დემოკრატიის გამოცდილებაზე დგას და არსებობს მდინარაძის აზრი. პრეზიდენტი თუ საღი აზრისკენ გადაიხარა, ეს მამუკა მდინარაძეს რად მოეჩვენება, ეს ხომ არ არის რეალობის განმსაზღვრელი?!
- ისე, რამდენად სამართლიანია ის შენიშვნა, რომელიც ეკა ბესელიას ჰქონდა, რომ ორი დღის მუშაობის ალტერნატივა ვერ იქნება რვა თვის მუშაობისა და საერთო-სახალხო განხილვების ალტერნატივა?
- ეკა ბესელიას ახსნა-განმარტებები, სამწუხაროდ, შორს არ მიდის მდინარაძის ახსნა-განმარტებებისგან. რვა თვის შედარებას ორი დღისთვის და ამ დემაგოგიურ ხრიკს ჯობია, ეძებოს, ვის რა არგუმენტები აქვს და რამდენად წონადია ეს არგუმენტები. ამ ყველაფრის უკან წლების ნამუშევარი დგას, რაზეც თავის დროზე ოპოზიციას უმუშავია, რვა თვეში კი ყმაწვილკაცმა ირაკლი კობახიძემ მოინდომა თავისი სადიპლომო ნაშრომის კონსტიტუციად ქცევა.
მთელი პოლიტიკური სპექტრი და არასამთავრობო ორგანიზაციები ერთ განწყობაზე და ერთ პოზიციაზე არიან, მაგრამ ამ პოზიციას არ და ვერ ხედავს უმრავლესობა. არც კი იმჩნევს ამ ერთსულოვნებას.
- მართლაც ასეთი მიუღებელია ეს ცვლილებები თუ არის გარკვეული მუხლები, რომლებზეც შეიძლება თქვათ, რომ ეს არის წინგადადგმული ნაბიჯი?
- წინგადადგმული ნაბიჯი ისეთი მუხლებია, რომლებიც თავისთავად არც აუარესებენ და არც აკეთილშობილებენ. დიახ, მიიღეს რაღაც მუხლები, რომლებიც უშუალოდ ივანიშვილის ძალაუფლებას არ ეხება. ეს დაახლოებით ასეა, არადემოკრატიულ ქვეყნებში შუქნიშნები რომ მუშაობს. თვითმმართველობაც არის, პარლამენტსაც ირჩევენ, მაგრამ შემდეგ უკვე ჩავდივართ დეტალებში, რა არის თვითმმართველობა, როგორ პარლამენტს ვირჩევთ და თავს იჩენს ის უამრავი ხარვეზი, მათ შორის ის ხარვეზები, რომლებზეც ამჯერად პრეზიდენტს არ უსაუბრია. პრეზიდენტმა თქვა, რომ ის მთელი პოლიტიკური სპექტრის კონსენსუსს ეძებდა, ამ პოლიტიკურ სპექტრში ირმა ინაშვილიც არის და „ევროპული საქართველოც“, მათ შორის კონსენსუსი ძალიან იშვიათად შეიძლება მოხდეს.
- მაგალითად?
- მზე ამოდის და მზე ჩადის. ამ კონკრეტულ შემთხვევაში კი კონსენსუსია მთელ პოლიტიკურ სპექტრში პროპორციულ საარჩევნო სისტემასთან დაკავშირებით. ასევე, ყველამ გაიზიარა, რომ ერთი უშიშროების საბჭო უნდა იყოს და არა ორი. თუმცა, არის საკითხები, რაზეც ვერ მოხდა შეთანხმება. მაგალითად, ისეთ საკითხებზე ვერ შევთანხმდით, როგორებიც არის მიწის ყიდვა-გაყიდვის საკითხი, ქორწინების დეფინიციის საკითხი და ა.შ. შესაბამისად, მე არ ვთვლი, რომ ამ კონსტიტუციის ახალგაზრდა მამებს თავი მოსაწონი აქვთ.
- ვენეციის კომისიის დასკვნაზე რას იტყვით, რომელშიც პრეზიდენტის არაპირდაპირი არჩევნები დადებითად არის შეფასებული და საპარლამენტო რესპუბლიკის ერთ-ერთ დამახასიათებელ ნიშნად არის მიჩნეული?
- ვენეციის კომისიას ორი მახასიათებელი აქვს: ერთი, ვენეციის კომისია ძალიან ზრდილობიანი ადამიანებით არის დაკომპლექტებული და მათი ენა დიპლომატიურია, რაც საქართველოში სხვანაირად აღიქმება და გაიგება ხოლმე, თურმე ეს საკონსტიტუციო ცვლილებები მოსწონებიათ, რაც არის დემაგოგია და რაც ქართულ პოლიტიკურ რეალობაში ძალიან გამჯდარია. მეორე, ვენეციის კომისია არ შედის და ვერც შევა კონკრეტული პოლიტიკური კონტექსტის განხილვაში. თუმცა, თავის დროზე ბუკიკიომ განაცხადა, რომ ძალიან ცუდია, პოლიტიკური სპექტრი კონსენსუსს რომ ვერ აღწევსო. ვენეციის კომისია უფრო ღრმად ვერ შევა ჩვენი ქვეყნის საშინაო პოლიტიკურ კონტექსტსა და რეალობაში. მას აქვს მოქმედების არეალი და მანდატი, რომელსაც ის არავითარ შემთხვევაში არ დაარღვევს.
- ბატონო დავით, თქვენ გაქვთ მოლოდინი, რომ პრეზიდენტი ამჯერადაც გამოიყენებს ვეტოს უფლებას?
- ეს პრეზიდენტის გადასაწყვეტია, გამოიყენებს თუ არა ამ უფლებას, მაგრამ მოლოდინი ნამდვილად მაქვს. თუმცა, ეს უმრავლესობა, თავისი საკონსტიტუციო უმრავლესობით, ცხადია, გადალახავს ამ ვეტოს, მაგრამ ეს საით წაიყვანს ქვეყანას, ამაზე უნდა იდარდოს რიგითმა ამომრჩეველმა.
- კონსტიტუციონალისტი შარმანაშვილი აცხადებს, რომ ყველა სამართლებრივი ნორმისა და პროცედურის დაცვით მოხდა საკონსტიტუციო ცვლილებები, დანარჩენი კი არის ვნებები…
- ვნებების უკან რა იმალება, ეს არის მთავარი. პროცედურებს, რასაკვირველია, დაიცავენ, როდესაც საკონსტიტუციო უმრავლესობა ჰყავთ, რა არის აქ გასაკვირი. მთავარია, ამ პროცედურების მიღმა შინაარსი როგორია. შინაარსი კი არის ისეთი, რომელიც `ქართულ ოცნებას~ მისცემს შესაძლებლობას, რომ რეიტინგი 30% ჰქონდეს, მაგრამ პარლამენტში ადგილების 80% მიიღოს. ეს არის სწორედ პრობლემა.
„ახალი თაობა“, 26 სექტემბერი, 2017 წელი
ინტერვიუ პეტრე მამრაძესთან: „საკონსტიტუციო ჭიდილში ოპოზიციამ თავი შეირცხვინა“
„ახალი თაობა“ პეტრე მამრაძეს საკონსტიტუციო საკითხებზე ესაუბრა.
- რას ფიქრობთ კონსტიტუციის მიღების რამდენიმეთვიან განხილვასა და ჭიდილზე ოპოზიციასა და უმრავლესობას შორის, რომელსაც ვენეციის კომისიის დასკვნები და რეკომენდაციები მოჰყვა?
- ვენეციის კომისიის შენიშვნები, რაც დარჩა, მოსალოდნელი იყო. ნიუანსები აქ არის იურისტების საქმე, მაგრამ ისინი აუცილებლად უნდა იყვნენ კონსტიტუციონალისტები. პროფანაციაა, როდესაც ყველა ცდილობს იმსჯელოს და შეაფასოს ეს რთული საკითხი. აიღეთ იგივე პროპორციულის და მაჟორიტარული სისტემის განხილვა, მე დავსწრებივარ უცხოელი პროფესიონალების სემინარებს, სადაც იყო იმდენი „პრო“ და „კონტრა“ არგუმენტები, რომ თუ ამ პროცესში თავიდან ბოლომდე ჩართული არ ხარ, არ გაანალიზებ, არ იმსჯელებ, მოცემულ ეტაპზე ქვეყნისთვის რომელი სჯობია, რთულია პოზიციის ჩამოყალიბება. სამაგიეროდ, ძალზე მნიშვნელოვანია ის, რაც რელიეფურად გამოჩნდა კონსტიტუციაზე კამათის პროცესის დროს. პარადოქსი არის ის, რომ „ოცნებამ“ მოიპოვა საკონსტიტუციო უმრავლესობა იმ პირობებში, როდესაც არჩევნებზე მთელი ხმების მხოლოდ 26% აქვს მიღებული და მაჟორიტარულის 73-ივე მანდატი, ისიც უმეტესად მეორე ტურებში, სადაც ამომრჩევლების უმეტესობა არც მისულა.
- მაგრამ უკვე საკმაო დრო გავიდა არჩევნებიდან და რატომ თავიდანვე სერიოზულად არავინ გააპროტესტა, თუ ეს შედეგი არ მოსწონდათ?
- მე სხვას ვამბობ, მოქმედი კანონი და საარჩევნო კოდექსი ისეთია, რომ ამომრჩევლების მხოლოდ 26%-ით მიიღეს საკონსტიტუციო უმრავლესობა პარლამენტში. შემდეგ კონსტიტუციაზე მუშაობის დროს აღმოჩნდა, რომ მათ მიიღეს არა კარგი, თანამედროვე კონსტიტუცია, რომელიც უნდა ჰქონდეს დამოუკიდებელ, სუვერენულ ქვეყანას, არამედ აინტერესებთ თავისი ხელისუფლების შენარჩუნება და გამტკიცება.
- ხომ იყო საერთო სახალხო განხილვები, რომელშიც იყო საზოგადოება ჩართული, იქ დადიოდნენ ოპოზიციის წარმომადგენლებიც, ასე არაა?
- ამ განხილვებს ბრჭყალებში ჩავსვამდი. საერთო-სახალხო განხილვა ნიშნავს, რომ სპეციალისტებმა, იურისტ-კონსტიტუციონალისტებმა პოპულარული ენით გააცნონ მოსახლეობას ცვლილებების შინაარსი და ხალხის შეკითხვებს გასცენ პასუხი. თორემ მასასთან მსჯელობა, როგორი კონსტიტუცია უნდა გვქონდეს, არის პროფანაცია. კონსტიტუციონალისტები, რომლებსაც 50 წელი უმუშავიათ ამ დარგში, ვერ თანხმდებიან ბევრ საკითხზე.
- რამდენიმე შეკრებას მეც ვესწრებოდი და იქ ხალხისგან წამოსული კითხვები ეხებოდა არა იმას, რასაც მარგველაშვილი და მის გარშემო შეკრებილები აპროტესტებენ, არამედ ლაპარაკი იყო კონკრეტულ საკითხებზე. ხალხს აინტერესებდა მიწის კანონი, საკუთრების კანონი, სასამართლო ხელისუფლების დამოუკიდებლობა, მოქალაქეობის კანონი, როგორ დარეგულირდება მიგრაცია და ასე შემდეგ, განა ეს პროფანაციაა?
- ცივ შხაპს შემოვიტან ამ საუბარში და ვიტყვი, რომ კონსტიტუციის დაწერილი კანონი ერთია და რეალური მოქმედი კანონები ხშირად არის სულ სხვა. უფროს თაობას ახსოვს და შეგახსენებთ, რომ როდესაც სტალინის კონსტიტუციით არჩევნების უფლება მიენიჭა ყველა ზრდასრულ ქალსა და მამაკაცს, დასავლეთის ბევრ ქვეყანაში ეს არ იყო. ბოლშევიკებს მოჰყავდათ ეს არგუმენტი, რომ ჩვენთან დემოკრატიაა და ბურჟუაზიულ ქვეყნებში არ არის. როდესაც ვეუბნები ახალგაზრდებს, რომ შვეიცარიაში ქალებმა მიიღეს არჩევნებში მონაწილეობის უფლება 1973 წელს, როდესაც მე 21 წლის ვიყავი, მათ ეს არ სჯერათ. რატომღაც არასდროს არავინ აცხადებდა შვეიცარიას არადემოკრატიულ ქვეყნად. სსრკ-ს ჰქონდა დემოკრატია? ასევე მიწის კანონი, დამიჯერეთ, როგორც პროფესიონალს, რომ შეიძლება კანონი მივიღოთ და მიწა ისევ გაიყიდოს უცხოელებზე, რადგან ყოველთვის რჩება შესაბამისი გზები.
- მაგრამ ხომ სჯობს ეს ნორმა ჩაიწეროს, ვიდრე სულ არ იყოს?
- კარგია, რომ სწორი და კარგი დებულებები ჩაიდოს კონსტიტუციაში, მაგრამ როდესაც ვამბობ, რომ ისინი ზრუნავენ მხოლოდ ძალაუფლებაზე, ახალ კონსტიტუციაში ეს ნათლად ჩანს. ვთქვათ, ქვეყნის მოწყობა. როდესაც სააკაშვილი თავის გემოზე კონსტიტუციის ჭრა-კერვას აწარმოებდა, ზრუნავდა იმაზე, რომ საქართველოში ყოფილიყო სუპერ საპრემიერო რესპუბლიკა და თავის თავს მოიაზრებდა პრემიერად, რისი ანალოგიც მსოფლიოში არ მოიძებნება, ახლა ესენი ზრუნავენ, რომ მუდმივად დარჩნენ ხელისუფლებაში.
- ვლადიმერ პუტინმა ხომ ადრე იგივე გააკეთა?
- არა, სხვაობა დიდია, პუტინი ისე წავიდა პრემიერად და ისე დასვა თავის მარჯვენა ხელი მედვედევი პრეზიდენტად, რომ კონსტიტუციას ხელი არ ახლო. პუტინი იმდენად დარწმუნებული იყო თავის ავტორიტეტში, რომ ის უზარმაზარი უფლებები, რაც მას პრეზიდენტობის დროს ჰქონდა, აღმოჩნდა მედვედევის ხელში. ოპოზიცია მოუწოდებდა მედვედევს, ხელი მოეწერა პრემიერ პუტინის გათავისუფლებაზე და მაშინ პუტინი ჰაერში დარჩებოდა, მაგრამ მედვედევმა ეს არ გააკეთა. მიხეილ სააკაშვილს კი იმდენად ეშინოდა თავისი გარემოცვის, რომ მას სჭირდებოდა მყარი კონსტიტუციური გარანტიები. ამიტომ მაშინ საშინელი მონსტრი ჩაიდო კონსტიტუციაში, პრემიერს ყველაფრის უფლება ჰქონდა. მაშინ ჩაიდო კონსტიტუციაში პრემიერის რწმუნებულების საკითხი. შევარდნაძის დროს გუბერნატორებზე კონსტიტუციაში არაფერი ეწერა, ეს დროებითი ფორმა იყო ქვეყნის ფეხზე დადგომამდე. სააკაშვილის შემოტანილი გუბერნატორების ინსტიტუტი თავისი აპარატით, ერთი მხრივ, ტვირთად აწვება ქვეყნის ბიუჯეტს, მეორე მხრივ, კლავს, აფერხებს ქვეყანაში თვითმმართველობის განვითარებას, ამის გარეშე კი დემოკრატიაზე ლაპარაკიც არ შეიძლება. ასევე, არ შეიძლება ლაპარაკი ეკონომიკურ განვითარებაზე. სანამ ადგილებზე თვითმმართველობის ორგანოებს რეალურად არ აქვთ უფლება, თავისი ბიუჯეტი შექმნან და განკარგონ, მანამდე არის ცენტრალიზებული მმართველობა, რაც გინდა ლამაზი სიტყვები შეიტანე კონსტიტუციაში. ამიტომ ვყვიროდი, რომ კონსტიტუციაში ეს მუხლები ამოსაღებია, მაგრამ დატოვეს.
- მაგრამ ხომ არის რაღაც პროგრესი, სააკაშვილისეულ კონსტიტუციასთან შედარებით, რაღაც ხომ გაასწორეს?
- მეტწილად ქაღალდზე დიდი პროგრესია. რეალურად კი მართლა დიდი პროგრესია, რომ პროკურატურა ისევ შეიტანეს სასამართლო ხელისუფლებაში და ასეც უნდა იყოს. აქამდე პროკურატურა იყო აღმასრულებელი ხელისუფლების, ესე იგი `ოცნების~ ხელისუფლების მორჩილი ინსტრუმენტი. დავალების გარეშე არაფერი ხდება, გავიხსენოთ სრულიად უდანაშაულო ადამიანის, ექსპერტ ლევან ჩაჩუას, დაპატიმრება. ხანდაზმული და მძიმედ ავადმყოფი ადამიანი მაინცდამაინც შეაგდეს დილეგში და ამან გამოიწვია უცხოელ დამკვირვებელთა გაოგნება. ჯერ ერთი, პროკურატურის მუშაკებმა თავიდანვე იცოდნენ, რომ ეს ადამიანი უდანაშაულოა და ბზარი ჟვანიასა და უსუპოვის ექსპერტიზაში მას არ მიუძღვის.
- ხომ გამართლდა?
- დიახ, მაგრამ დაჭერის ბრძანება ხომ იყო. ასევე, ჰაკიმფაშას კადრები, სასირცხვო საქმე. ბევრი რამის გახსენება შეიძლება, როდესაც პროკურატურა დავალებას ასრულებდა. გაიხსენეთ ყბადაღებული ტრაქტორების საქმე, წამოწყებული მხოლოდ იმისთვის, რომ პატიოსანი ადამიანი და უმაღლესი რანგის პროფესიონალი დავით კირვალიძე გადამდგარიყო სოფლის მეურნეობის მინისტრის პოსტიდან. მერე კი სთხოვდნენ დაბრუნებას, მაგრამ, ბუნებრივია, აღარ ინება. ახლა მაღალი თანამდებობა უჭირავს შეერთებული შტატების შესაბამის აგროსაბჭოში. ასე დაკარგა საქართველომ კიდევ ერთი პატიოსანი უმაღლესი ხარისხის პროფესიონალი.
- დიახ, სამწუხაროა ამგვარი დანაკარგი და სხვაც ბევრი პატიოსანი და გამრჯე ადამიანი დავკარგეთ, მაგრამ თუ პროგრესს ხედავთ, იქნებ მომავალში დაბრუნდნენ, თუნდაც ოპოზიციაში...
- მომავალზე ვერაფერს გეტყვით, მაგრამ ამ საკონსტიტუციო ჭიდილში ძალიან შეირცხვინა თავი დღევანდელმა ოპოზიციამ, აქ მე ცალკეულ პიროვნებებს არ შევეხები, მთელმა მოსახლეობამ დაინახა, რომ მათ პროგრესული, კარგი კონსტიტუცია კი არ აინტერესებთ, არამედ კონსტიტუციის ის მუხლები, როგორ შეძვრნენ პარლამენტში. ამ ოპოზიციამ კარგა ხანია დაამტკიცა, რომ ხელისუფლებაში ყოფნა თავისი კეთილდღეობისათვის სურთ, რომ ჰქონდეთ შავი ჯიპები, დიდი შემოსავალი და თავისი ბიზნესი დაცული. როდესაც ჩვენი ვაიპრეზიდენტი გამოდის და ამბობს: `აი ტექსტი, რომელზეც კონსენსუსი მიღწეულია 20 პოლიტიკურ პარტიასთან~, ეს ხომ ანეკდოტია, რომ საქართველოში არის 20 პოლიტიკური პარტია, რომელთანაც კონსენსუსია მიღწეული და აბა დანარჩენი 241 სად არის? თუ არ ვცდები, 261 პარტია იყო რეგისტრირებული. ეს ხდება ქვეყანაში, სადაც ადამიანური, სოციალური რესურსი არ არის, რომ რეალურად 4-5 პარტიის მეტი არსებობდეს.
- რატომ ვაი-პრეზიდენტი?
- მარგველაშვილს მრავალჯერ ჰქონდა საშუალება, პრინციპული პოზიცია დაეჭირა და ამ არაფრისმომცემ ვეტოებს არ გადაჰყოლოდა, მაგრამ თავისი ახალგაზრდობის მეგობრების სურვილებს გადაჰყვა და მათ დავალებებს ასრულებს. მაგრამ მეორე მხრივ, ის გაირიყა და ამოვარდა პატრონყმური სისტემიდან. ჩვენ დამოუკიდებელი მოთამაშე მივიღეთ და ეს კარგია. სხვა საკითხია, რატომ ამოვარდა, მაგრამ კარგია თუნდაც ის, რომ არასამთავრობო ორგანიზაციებს მასთან მიესვლებათ.
- მაგრამ ის ხომ მეორე პატრონის მართულია?
- სააკაშვილი მისი პატრონი არ არის, ის ბევრჯერ გამოსულა მისი კრიტიკით. თქვენ ვერ გამიგეთ, სჯობს, ქვეყანაში ორი პოლიტიკური პოლუსი არსებობდეს, ვიდრე ერთი.
- შეძლო მეორე პოლუსის შექმნა?
- საქმეც ისაა, რომ სუსტი პიროვნებაა და ვერ შექმნა, მაგრამ არის რაღაც მცდელობა, დამოუკიდებელი ხმა. რამდენმა უცხოელმა, ჩვენმა დიდმა გულშემატკივარმა დაწერა, რომ ჩვენ ვართ დემოკრატიის ოაზისი ამ ურთულეს რეგიონში. გადახედეთ ჩვენს მეზობლებს, ხომ მეთანხმებით, რომ რუსეთში კლეპტოკრატიული, ჩეკისტური მმართველობაა; აზერბაიჯანში რა რეჟიმიცაა, უხერხულიც კი არის ამაზე ლაპარაკი; სომხეთში, მოგეხსენებათ, რუსეთის სამხედრო ბაზების ტერიტორიაა. ძალიან გული მტკივა, რომ ჩვენს მეზობლებზე, მეგობრებზე ასე ვილაპარაკო, მაგრამ როდესაც სომხეთს საშუალება მიეცა, ჩვენზე ადრე მოეწერა ხელი ევროპასთან ასოცირების ხელშეკრულებისათვის, ორი დღით ადრე პუტინმა პრეზიდენტი სარქისიანი მოსკოვში დაიბარა და სომხეთმა უარყო ევროპასთან ასოცირების შეთანხმება და ხელი მოაწერა რუსეთთან საბაჟო ხელშეკრულებას და ევრაზიის კავშირს. თურქეთში რაც ხდება, ხედავთ.
მივესალმები იმას, რომ დღევანდელი ხელისუფლება იცავს რა ეროვნულ ინტერესებს, არასოდეს ღია კრიტიკით არ გამოდის იმ მოვლენებზე, რაც ხდება სამეზობლოში. მაღალი ტრიბუნიდან, გაერო იქნება თუ სხვა საერთაშორისო შეკრება, ჩვენი ხელისუფლება ზედმეტობის გარეშე ყოველთვის ამბობს თავის სათქმელს.
„ახალი თაობა“, 26 სექტემბერი, 2017 წელი
ინტერვიუ დემურ გიორხელიძესთან: „ლარის თამაშით ვიწრო ჯგუფები დიდ მოგებას ნახულობენ“
ქვეყანაში არსებულ ეკონომიკურ პოლიტიკას „ახალ თაობასთან“ ინტერვიუში ექსპერტი დემურ გიორხელიძე აფასებს.
- ბატონო დემურ, ლარის კურსი კვლავაც მერყევია. ეკონომიკის მინისტრი აცხადებს, რომ წელს საკმაოდ ბევრი ტურისტი გვყავდა, შემოსავალიც მაღალია, მაგრამ ლარის კურსი მცოცავია და ამის გაკონტროლება რთულია. რას იტყვით თქვენ, რაშია პრობლემა?
- ლარის კურსის სტაბილურობა არ არის ტურისტების მიერ შემოტანილი თანხების რაოდენობაზე დამოკიდებული. იგი საერთო მაკროეკონომიკური პოლიტიკის ფარგლებში რეგულირდება, როცა ამის სურვილი არსებობს. მათ შორის ეროვნული ბანკი ამ პოლიტიკიდან გამომდინარე, ახორციელებს მონეტარულ პოლიტიკას.
- რა პოლიტიკა აქვს დღეს ეროვნულ ბანკს?
- პოლიტიკა ზუსტად ისეთია, როგორიც სახეზეა დღეს და იგი ხელს უწყობს ლარის გაუთავებელ ზევით-ქვევით თამაშს. საქმე ის არის, რომ ეს საკმაოდ კონტროლირებადი პროცესია და დღევანდელი გადასახედიდან ლარი არსად გაიქცევა ისე შორს, უბრალოდ, იგი დიდი ამპლიტუდით მერყეობს, რაც იძლევა გარკვეული ჯგუფებისთვის სერიოზული სარგებლის საშუალებას. რაც შეეხება ბიზნესს და საერთოდ მოსახლეობას, ისინი ლარის ყოველ მოძრაობაზე სერიოზულ ფულს იხდიან და დანაკლისს განიცდიან.
- საბანკო სექტორი ამ პროცესით ძალიან დიდ მოგებას ნახულობს?
- ქართული საბანკო სექტორის მოგება მსოფლიოში ერთ-ერთი ყველაზე გაუგონრად მაღალია, მაშინ როცა ეკონომიკა სულს ღაფავს და ქვეყანა სიღარიბეშია.
- არ შეიძლება ამ ყველაფრის კონტროლი?
- ეს ელემენტარული რეგულირების საქმეა. ეროვნულ ბანკს კანონით ევალება ამის კეთება, მაგრამ ეროვნული ბანკის პოლიტიკა სწორედ აქეთკენაა მიმართული. ყველაფერი აგებულია საბანკო სექტორის და არა ქართული ეკონომიკის განვითარებისთვის. ეს საბანკო სექტორი არის ქართული ეკონომიკის ყველაზე დიდი შემაფერხებელი, რომ არ ვისაუბროთ სხვა ფუნდამენტალურ პრობლემებზე. ეს უკვე მეოთხედი საუკუნეა, გრძელდება. ხელისუფლებამ ჩამოაყალიბა ეს მახინჯი სისტემა თავიდან ბოლომდე და ამ 25 წლის განმავლობაში საქართველოს ეკონომიკა ფაქტიურად მიზერული გახდა. ეს პროცესი გრძელდება, ამიტომ ვერანაირი განვითარება ეკონომიკისა ვერ იქნება, იგი მწირია და მწირი ტემპებით ვითარდება.
- ამჟამად საუბარია 4%-იან ზრდაზე...
- აბსოლუტურ მაჩვენებლებში შესაძლოა 4% კარგი მაჩვენებელი იყოს, მაგრამ გააჩნია, რა იზრდება 4%-ით. მიზერი, გაზრდილი 4%-ით, მაინც მიზერია!
- საარსებო მინიმუმი სულ უფრო კლებულობს, სოციალური ფონი მძიმეა, მაშინ სადაა ეს კეთილდღეობა, მხოლოდ ამ ვიწრო ჯგუფებში?
- დიახ, მცირდება და ვერც გაიზრდება! ჩვენ შეგვიძლია ვისაუბროთ ცალკეულ ეპიზოდებზე, კარგია, რომ დღევანდელი ხელისუფლება ათი თავით უკეთესია, ვიდრე ის, რაც სააკაშვილის ხელისუფლება იყო. ეს სადავო არ არის და ამით ტრაბახი არაფრის მომცემია. მთავარია, პოლიტიკა შეიცვალოს, სისტემა შეიცვალოს, ჯერჯერობით კი ეს სისტემა არ იცვლება.
- ანუ ხელისუფლების პოლიტიკა არის ასეთი, რომ გამდიდრდნენ ბანკები, ნახონ სერიოზული მოგება და მოსახლეობამ სიღარიბეში იცხოვროს?
- დღევანდელი ხელისუფლება გარკვეულად ინერციით მოძრაობს. ქვეყანას სული სძვრებოდეს და ბანკები მსოფლიოში არნახულ შემოსავალს ნახულობდნენ, ასეთი რამ არც ერთ ნორმალურ ქვეყანაში არ ხდება და ვერც მოხდება. ამიტომ ეს საერთო შეხედულებათა სისტემის ბრალია და არა კონკრეტული ადამიანისა. უბრალოდ ის პოლიტიკა, რომელიც ჩამოყალიბდა ორი ათეული წლის განმავლობაში, პრინციპში, მცდარია.
- ამ სისტემის შეცვლა არ სურს არც ამ ხელისუფლებას?
- ჯერჯერობით რადიკალური ცვლილებები ამ ეტაპზე არ არის.
- და არავინ ფიქრობს ამ პრობლემების მოგვარებაზე?
- ის, რომ ეს ხელისუფლება ჯობია წინა ხელისუფლებას, ეს პრობლემის მოსაგვარებლად საკმარისი არ არის! ეს არის თავიდან ბოლომდე არასწორი პოლიტიკის შედეგი. შეუძლებელია, ნორმალური პოლიტიკის შემთხვევაში ლარი ასე თამაშობდეს. ამას საფუძვლად უდევს ძალიან სერიოზული პრობლემა. ქართული ფული ძალიან ცოტაა, იგი მხოლოდ 13%-ით ფარავს ისედაც მცირე ეკონომიკას. დანარჩენი დოლარით და სხვა ვალუტითაა შევსებული. ამიტომ სანამ ფუნდამენტალური, მაკროეკონომიკური პოლიტიკა არ მოგვარდება, მანამდე ქართული ეკონომიკის განვითარებაზე საუბარი, არა მგონია, რეალური იყოს.
- ბანკების ინტერესშია, რომ ლარი ასეთი მერყევი იყოს?
- ეს არის გარკვეული ჯგუფების ინტერესში! ძალიან ვიწრო ჯგუფების.
- ვინ არის ეს ვიწრო ჯგუფი? ხელისუფლებაში მოკალათებული პირები?
- ეს არის ის, ვინც ყველაზე დიდ ხეირს ნახულობს ამ საქმეში!
„ახალი თაობა“, 26 სექტემბერი, 2017 წელი
ინტერვიუ სამხედრო ექსპერტთან: რატომ დატოვეს სამხედრო მოსამსახურეები შემწეობის გარეშე?!
შეიარაღებული ძალების თადარიგის ოფიცერი, სამხედრო ექსპერტი დავით ნემსაძე „ახალ თაობასთან“ აცხადებს, რომ ავღანეთში ნამსახურები, ვეტერანი სამხედრო მოსამსახურეები თავდაცვის სამინისტრომ ხიდაშელის დროს შემწეობის გარეშე დატოვა და მათი პრობლემის მოგვარება დღესაც არ ხდება.
- ბატონო დავით, რატომ დატოვეს შემწეობის გარეშე დავით მახარეიშვილი, რომელზეც თქვენ საუბრობთ?
_ არა მარტო დავით მახარეიშვილი, არამედ მასთან ერთად რამდენიმე სამხედრო მოსამსახურე დატოვეს შემწეობის გარეშე. ამ ბიჭებს ფსიქოლოგიური ტრავმა აქვთ მიღებული. როგორც მე მაქვს ინფორმაცია, მათ ტკივილების შესამსუბუქებლად თრიაქი მიიღეს (ე.წ. პლანი). ადამიანი 20 გრამ მორფინს იკეთებს დღეში, ვენაში იმისათვის, რომ ტკივილი გაუყუჩდეს, თრიაქი რა არის. თრიაქზე დამღუპველი უსამართლობაა. არმია არავის კანტორა არ არის.
- რატომ სჭირდებათ ამ სამხედრო მოსამსახურეებს მორფინი ან თრიაქი?
- ავღანეთში ჭრილობები აქვთ მიღებული. მაგალითად, ჰელმანდის პროვინციაში 2012 წლის 28 ივლისს პატრულირების დროს ხელთნაკეთ ნაღმზე აფეთქებულ დავით მახარეიშვილს ხერხემლის მე-2-3 და მე-4 მალების კომპრესიული მოტეხილობა და გულმკერდის მე-2 და მე-3 მალების მოტეხილობა ჰქონდა. თავდაცვის მინისტრმა თინა ხიდაშელმა და გენშტაბის იმდროინდელმა უფროსმა ვახტანგ კაპანაძემ შემწეობის გარეშე დატოვეს. ე.წ. მისიებში რომ გაბერილი კონტინგენტით ვდგავართ და 20% ოკუპირებულ ქვეყანას 870 ჯარისკაცის საკუთარი უსაფრთხოებიდან მოშორება არ გვაწუხებს, ფაქტია. ეროვნულ ინტერესს ვერც მაშინ ვგრძნობთ, როცა თავდაცვის 600-მილიონიანი ბიუჯეტიდან 145 მილიონს მისიებში ვფლანგავთ, საიდანაც არანაირი პოლიტიკური სარგებელი არ მიგვიღია.
- ისევ ამ ადამიანების პრობლემას დავუბრუნდეთ...
- დიახ, თუ ასეთი ადამიანი ცდილობს შეიმსუბუქოს მდგომარეობა, ეს არ უნდა გახდეს მისი დისკრედიტაციის, მოშორების და განადგურების საბაბი. თქვენს გაზეთს ექსკლუზიურად ვეტყვი, რომ მე მაქვს ქალბატონების ხიდაშელისა და ანა დოლიძის პირადი მიმოწერები ამ ჯარისკაცთან. გამოაქვეყნეთ, ნახოს საზოგადოებამ, როგორ ექცევა ავღანეთის ომში დაინვალიდებულ ბიჭებს, ასეთი ჰიბრიდული საზოგადოება.
- რას წერენ ჯარისკაცს, რაზეა ლაპარაკი მიმოწერაში?
- ამ მიმოწერას გადმოგცემთ და პირადად წაიკითხეთ.
- შემწეობის გარეშე დატოვება რას ნიშნავს?
- ვინც ომებში მონაწილეობს და ზიანდება, თავდაცვის სამინისტროს ბიუჯეტმა უნდა მოაწესრიგოს მათი პრობლემები, თუმცა, ბიუჯეტში არ არის განსაზღვრული, რომ დაჭრილი ადამიანი, ვეტერანი სახლში იჯდეს და დახმარება იქ მიიღოს. უბრალოდ, ისინი დანიშნული არიან ოფიციალურ, მოქმედ შტატზე, მაგრამ არ დადიან და ფიქტიურად იმყოფებიან სამკურნალო მივლინებაში და არ ცხადდებიან. როდესაც თინა ხიდაშელმა ეს პიროვნება სამსახურიდან გააგდო და აუკრძალა, ყოფილიყო დანიშნული, რომ ხელფასი აეღო, ეს ნიშნავს შემწეობის გარეშე დატოვებას.
- რატომ მიიღო თინა ხიდაშელმა ასეთი გადაწყვეტილება?
- ამით მან დასაჯა ყველა ჯარისკაცი. მათ უთხრა, ვისაც ჩემი არ შეეშინდება, ვინც ჩემს პოლიტიკას არ გაატარებს, მიუხედავად იმისა, დაჭრილია თუ არა, ყველას დავსჯიო.
- ამ ბიჭებმა ახალ მინისტრს მიმართეს?
- ვის უნდა მიმართონ, ჩაჩიბაია და იზორია ჯარისთვის ვერ იცლიან.
- რას ჰქვია ვერ იცლიან? პრობლემის შესახებ იციან?
- ბატონებმა იზორიამ და ჩაჩიბაიამ ამ პრობლემის თაობაზე ძალიან კარგად იციან, მაგრამ ჯარის პრობლემებით არ არიან დაკავებული.
- აბა, რით არიან დაკავებული?
- იზორია და ჩაჩიბაია დაკავებული არიან პირადი ქონების შეძენით, დაგროვებით და ბიუჯეტის ხარჯზე ცხოვრებით. მათ მეტი არაფერი აინტერესებთ. თუ იქ ვინმე დაინვალიდებულია და პრობლემები აქვს, ეს მათ ინტერესის სფეროში არ შედის.
- თქვენ ახლა ბრალდებებს უყენებთ თავდაცვის სამინისტროს პირველ პირებს, რამდენად საფუძვლიანია თქვენი ბრალდებები?
- ჩემი ბრალდებები სრულიად საფუძვლიანია. გადახედეთ მათ ხარჯებს, იზორიამ 84 ათასი ლარი პრემია აიღო. მეტი ფაქტი რა გინდა? იზორიას მოადგილეებმა სამ თვეში პრემიები აიღეს რამდენიმე ნულით, რაც გაუგებარია, რაში აიღეს. ბატონი ჩაჩიბაია მიწებს ყიდულობდა გაგანია 2008 წლის ომის დროს, როცა ომი დამთავრებული არ იყო. როცა ჩაჩიბაია საბრძოლო სულისკვეთების ამაღლებით უნდა ყოფილიყო დაკავებული, ამ დროს ის ყიდვა-გაყიდვითა და ვაჭრობით იყო გართული. ნეპოტიზმს მიაქვს ყველაფერი. ამ ბიჭებს კი ყურადღებას არავინ აქცევს.
მოუწოდებ ვეტერანთა დეპარტამენტის უფროსს, ბატონ ვლადიმერ იმნაძესა და თავდაცვისა და უშიშროების კომიტეტის თავმჯდომარეს, ბატონ ირაკლი სესიაშვილს, ყველაფერი გააკეთონ ამ დაინვალიდებული და დაჭრილი ბიჭების თანასწორ პირობებში დასაბრუნებლად – დაუბრუნონ მათ ხიდაშელის მიერ წართმეული ლუკმაპური. მანამ არ გავჩერდები, სანამ არ მივაღწევ შედეგს, რადგან იზორიას და ჩაჩიბაიას არმიის აღმშენებლობისთვის, როგორც ჩანს, დრო არ აქვთ.
- სამხედრო მისიებისადმი ასე ნეგატიურად რატომ ხართ განწყობილი?
- არც დეოკუპაცია მომხდარა, არც არმიის საბრძოლო პოტენციალის გაძლიერება, არც ლტოლვილების დაბრუნება. მისიებიდან მივიღეთ მხოლოდ 35 დაღუპული და 150 დაჭრილ-დასახიჩრებული, რომელთა სიცოცხლეს სიკვდილი სჯობს.
- გარკვეულ გამოცდილებას არ ღებულობენ?
- არა. გარდა იმისა, რომ საკუთარი უსაფრთხოება ფიზიკურად და ეკონომიკურად შევასუსტეთ, ქართულ გენოფონდსაც სერიოზული დარტყმა მივაყენეთ. გაეროს მონაცემებით, გადაშენების პირას მყოფი ერი ვართ. ეს მიდგომა საკუთარი ქვეყნის ღალატის ტოლფასი ქმედებაა. დანაპირები, ნატო ილუზიად გვრჩება. სამხედრო ბლოკის ნატოს წევრ ქვეყანას, საბერძნეთს ავღანეთის მისიაში სულ 4 ჯარისკაცი ჰყავს. მათი ფუნქცია ეროვნული დროშის აღმართვაა და ამით მთავრდება საბერძნეთის ბრძოლა ე.წ. მისიაში ტერორიზმის წინააღმდეგ. ჩვენ კი გენოფონდს ვანიავებთ, რადგან ქართული სისხლი იაფია.
მისიების ნეგატიურ მხარეზე საუბარი შორს წაგვიყვანს. იქაური ჭირი ნარკოტიკია, რომელიც მსოფლიოს წამლავს. საბჭოთა არმიის ავღანურ კამპანიას ვინც იკვლევდა, მან იცის 1978-88 წლებში როგორ აისახა პირად შემადგენლობაზე ავღანური ნარკოტიკით თრობა. ამ პრობლემის გამოძახილი იყო ავღანურ მისიაში ქართველი ჯარისკაცის გიორგი კიკაძის დაღუპვა 2012 წლის დეკემბერში. იგი ბაზიდან ავღანურ მოსახლეობაში თრიაქის საშოვნელად გავიდა. რის შემდეგაც დაღუპული იპოვეს, გვამს მრავლობითი ჭრილობა და წამების კვალი აღენიშნებოდა.
მაშინდელმა სამხედრო პოლიციამ, რომელსაც ირაკლი ალასანიას მძღოლი კახა ჩიხრაძე ხელმძღვანელობდა, საქმე შეგნებულად გააუფერულა და დამნაშავეებს ხელი დააფარა, ხოლო ირაკლი ალასანიას მეგობარმა ანდრია გოცირიძემ ეს საქმე მინისტრის ინტერესებშივე მიაჩუმათა, რათა საზოგადოებას სინამდვილე არ გაეგო არსებული პრობლემის შესახებ, არ მომხდარიყო მასობრივი პროტესტის დაფიქსირება.
- არ გამოუძიებიათ და არავინ დაუსჯიათ?
- ცხადია, არა. თავისთავად დაუსჯელი დარჩა ყველა ის პირი, ვინც გიორგი კიკაძეს საშუალება მისცა ბაზა თვითნებურად დაეტოვებინა და ყველა ის ზემდგომი, ვინც ავღანური მისია სისტემურ ფულის საშოვნელ საბადოდ შექმნა. არმიაზე სამოქალაქო კონტროლის არარსებობამ მოიტანა ხელმძღვანელთა ტოტალური სითავხედე და ნაომარი ბიჭების ღვაწლის ტოტალური დაუფასებლობაც.
საქართველოში ჯარისკაცების რეაბილიტაციის კურსს მხოლოდ ფორმალური მხარე აქვს. ტრავმის ერთ-ერთი მაგალითია ომის ტრავმა. ბუნებრივად გამახსენდა იმდროინდელი აშშ საპრეზიდენტო კანდიდატის ბუშის მიმართ ჟურნალისტის დასმული კითხვა ,,ანაშა მოგიწევიათ?“. იქვე იყო მომავალი პრეზიდენტის ალალი პასუხიც – „ვისაც არ მოუწევია, პირველი ქვა მან მესროლოს“.
