„რეზონანსი“: ინტერვიუ მაია ფანჯიკიძესთან: „ამ ქვეყანაში საკადრო პოლიტიკას ბიძინა ივანიშვილი აწარმოებს“ // ექსმინისტრის ცნობით, ნატოს თავდაცვის მინისტერიალზე საქართველოს ალიანსში წარმომადგენელი არ ეყოლება
„რეზონანსი“: ნატოს კარზე მდგომი საქართველო გლობალური პოლიტიკის ტყვეობაში
„რეზონანსი“: რა მიზანს ემსახურება ნატოს საწვრთნელი ბაზის გახსნა საქართველოში?
„საქართველო და მსოფლიო“: ინტერვიუ სიმონ კილაძესთან: „არსებობს ხელისუფლების წინააღმდეგ პოლიტიკური ვითარების აფეთქების საფრთხე!
„ალია“: აფეთქების კვალს უკრაინაში მივყავართ?
——————
„რეზონანსი“, 28 იანვარი, 2015 წელი
ინტერვიუ მაია ფანჯიკიძესთან: „ამ ქვეყანაში საკადრო პოლიტიკას ბიძინა ივანიშვილი აწარმოებს“ // ექსმინისტრის ცნობით, ნატოს თავდაცვის მინისტერიალზე საქართველოს ალიანსში წარმომადგენელი არ ეყოლება
იაგო ნაცვლიშვილი
(შემოკლებით)
ვრცელ ინტერვიუში საქართველოს საგარეო საქმეთა ყოფილი მინისტრი მაია ფანჯიკიძე ქვეყნის საშინაოპოლიტიკურ და საგარეოპოლიტიკურ საკითხებს ეხება და კომენტარს უკეთებს ქართული დიპლომატიის მიღწევებს როგორც ევროატლანტიკური, ასევე რუსეთის მიმართულებით (ესაუბრება იაგო ნაცვლიშვილი).
გთავაზობთ ამონარიდს:
„რეზონანსი“: თქვენი მინისტრობის დროს იყო ხოლმე ჩარევა იგივე ბიძინა ივანიშვილის ან სხვა პირის მხრიდან. ცხადია მინისტრობის დროს ამაზე ვერ ისაუბრებდით, დღეს თუ შეგიძლიათ ამის შესახებ რამე განაცხადოთ?
მაია ფანჯიკიძე: პირდაპირი ჩარევა არასოდეს არ ყოფილა. მე არაერთხელ მითქვამს, მათ შორის თქვენთანაც, რომ მე ბიძინა ივანიშვილთან კონტაქტი ფაქტობრივად არ მქონია, მას შემდეგ, რაც მან პრემიერ-მინისტრის თანამდებობა დატოვა. მაგრამ გარკვეული განცხადებები, მოქმედი პრემიერისა, არ გამოვრიცხავ, რომ მასთან შეთანხმებული იყო. ამ განცხადებებით პრემიერი გარკვეულ პოლიტიკურ კურსს გვკარნახობდა.
„რეზონანსი“:რას გულისხმობთ?
მაია ფანჯიკიძე: ზოგად პოლიტიკურ მიმართულებას ვგულისხმობ და იმ პოლიტიკურ რიტორიკას, რომელიც იყო ქვეყანაში ამა თუ იმ საკითხთან მიმართებაში. თუმცა ვიმეორებ, ჩემს საქმეებში პირდაპირი ჩარევა არ ყოფილა და განვახორციელე ყველა ის საქმე, რაც საგარეო საქმეთა მინისტრის რანგში მქონდა დაგეგმილი.
„რეზონანსი“: რუსეთთან ურთიერთობის საკითხებზეც უნდა ვისაუბროთ. დღევანდელი გადმოსახედიდან როგორ უყურებთ, უნდა შექმნილიყო თუ არა აბაშიძე-კარასინის მოლაპარაკების ფორმატი და იმავე ფორმატში პოლიტიკურ საკითხებზეც ხომ არ უნდა დაწყებულიყო დიალოგი?
მაია ფანჯიკიძე: ვფიქრობ, რომ ეს ფორმატი უნდა შექმნილიყო, მან თავისი როლი რამდენიმე მიმართულებით შეასრულა. ამოწურა თავისი თავი და მიმაჩნია, რომ ეს ფორმატი უნდა დაიხუროს. პოლიტიკურ საკითხებზე მსჯელობა იქ არავითარ შემთხვევაში არ შეიძლებოდა, რადგან ეს არ იყო პოლიტიკური თემების განსახილველად შექმნილი ფორმატი. პოლიტიკურ საკითხებზე მოლაპარაკების რაუნდი იმართებოდა ჟენევის ფორმატში, იქ მთავარი მომლაპარაკებლის დავით ზალკალიანის მიერ ხმოვანდებოდა ყველა მწვავე საკითხი და ასევე უნდა გაგრძელდეს მომავალშიც. ახალმა მთავარმა მომლაპარაკებელმაც უნდა გააგრძელოს ეს ხაზი, რომელიც ჩვენ გვქონდა. მითუმეტეს ამ გამწვავებულ ფონზე – ჩვენს ოკუპირებულ ტერიტორიებთან რუსეთის მიერ გაფორმებულ ე.წ. ხელშეკრულებებს ვგულისხმობ. ჩვენმა საგარეო უწყებამ ყველაფერი უნდა გააკეთოს იმისათვის, რომ იმის მაქსიმუმს მიაღწიოს, რისი მიღწევაც ჟენევის ფორმატშია შესაძლებელი. ერთი, რასაც ჩვენმა საგარეო საქმეთა სამინისტრომ ვერ მიაღწია, არის ის, რომ დეკემბრის რაუნდში ფორმატის თანათავმჯდომარეებს “ხელშეკრულებების” დამგმობი განცხადებები ვერ გააკეთებინა. ეს იყო სერიოზული ჩავარდნა.
„რეზონანსი“: ანუ საგარეო საქმეთა სამინისტროს ახალმა ხელმძღვანელობამ თქვენ მიერ დაწყებული კურსი ვეღარ გააგრძელა?
მაია ფანჯიკიძე: შეიძლება ითქვას, რომ ბოლო რაუნდში სამინისტრომ მიზანს ვერ მიაღწია. ეს მიზანი ნებისმიერ შემთხვევაში უნდა ჰქონოდათ, იმიტომ, რომ ეს იყო სახელმწიფოს ინტერესებში.
„რეზონანსი“:ნინო ბურჯანაძე აცხადებს, რომ რუსეთისა და საქართველოს პირველი პირების შეხვედრა აქამდე უნდა გამართულიყო და ქვეყნების ლიდერებმა უშუალოდ ამ შეხვედრაზე უნდა ისაუბრონ იმაზე, რომ ჩვენთვის ქვეყნის ტერიტორიული მთლიანობა უმნიშვნელოვანესი საკითხია…
მაია ფანჯიკიძე: ქვეყნის დეოკუპაცია არის ქვეყნის უპირველესი ამოცანა და ყველაფერი უნდა გაკეთდეს ამისთვის. რაც შეეხება პირველი პირების შეხვედრას, ვფიქრობ, რომ მას სჭირდება კარგი მომზადება. პარალელურად რამდენიმე კონსტრუქციული ნაბიჯის გადმოდგმა რუსეთის ხელისუფლების მხრიდან, რაც იმის თქმის საფუძველს მოგვცემს, რომ ასეთი შეხვედრა შედეგს მოიტანს. ასეთი მოთხოვნები უნდა განიხილებოდეს ჟენევის მოლაპარაკების ფორმატში. მაგალითად, ასეთი შეიძლება იყოს ძალის არგამოყენების შესახებ აღებული ვალდებულების შესრულება. თუ დავინახავთ, რომ რუსეთმა ასეთი ნაბიჯები გადმოდგა, მხოლოდ ამ შემთხვევაში აქვს ქვეყნების პირველი პირების შეხვედრის მომზადებას აზრი. ასეთი წინაპირობა შეიძლება დევნილების დაბრუნების საკითხიც იყოს.
თუკი ჩვენ რუსეთის მხრიდან ვერ დავინახავთ მზაობას, რომ ისინი ვითარების დასტაბილურების მიმართულებით ნაბიჯებს დგამენ, მაშინ ასეთი შეხვედრის აზრს ვერ ვხედავ.
„რეზონანსი“: გუშინ პარლამენტის თავდაცვის და უშიშროების კომიტეტის თავმჯდომარე ირაკლი სესიაშვილმა თქვა, რომ გადაწყვეტილია, სად აშენდება ნატოს საწვრთნელი ცენტრი, რაც არ დაადასტურა თავდაცვის სამინისტრომ. რაზე მიანიშნებს ეს?
მაია ფანჯიკიძე: სესიაშვილმა განაცხადა, რომ ნატოს საწვრთნელი ბაზის ადგილსამყოფელი, სადაც ის უნდა აშენდეს, შერჩეულია, თუმცა აღნიშნა, რომ ის ვერ იტყვის, სად იქნება. ამ დროს თავდაცვის სამინისტრო აკეთებს განცხადებას, რომ ადგილი შერჩეული არაა. ეს ნიშნავს, რომ ამ საკითხს სერიოზულად არც პარლამენტი უდგება და არც მთავრობა. ასეთი ურთიერთგამომრიცხავი ინფორმაციები იმაზე მიუთითებს, რომ საკითხი საერთოდ არ არის დამუშავებული და საქართველო არ, ან ვერ ასრულებს ნატოს მხრიდან დაკისრებულ მოვალეობებს. ინფორმაცია, რომ 2015 წლის ბოლოს ბაზა გაიხსნება, ჩემთვის აბსოლუტურად დაუჯერებელია.
„რეზონანსი“:29-30 იანვარს საქართველოში ვიზიტით ჩამოვა ნატოს გენმდივნის მოადგილე ალექსანდრე ვერშბოუ. რას ელოდებით ამ ვიზიტისგან?
მაია ფანჯიკიძე: “თავისუფალ დემოკრატებს” ბატონ ვერშბოუსთან გვექნება შეხვედრა. ამ ვიზიტისგან პირველ რიგში ველოდებით ინფორმაციას, თუ რა მდგომარეობაშია ნატოს არსებითი პაკეტი. როგორ მიმდინარეობს მისი განხორციელება. ვერშბოუ საქართველოს მაგივრად ვერ გააკეთებს განცხადებას, მაგრამ იტყვის, როგორია მზაობა ნატოს მხრიდან.
თუ მინისტრების გადამდგარი ოთხეული – მე, ირაკლი ალასანია, ალექსი პეტრიაშვილი და დავით ზალკალიანი დავინახავთ, რომ ნატოს წინაშე აღებული ვალდებულებები არ სრულდება, ჩვენთვის ეს თემა იქნება ერთ-ერთი უმთავრესი საკითხი და ამის შესახებ ვაცნობებთ საზოგადოებას. ჩვენ ძალიან კარგად ვიცით, რა უნდა გაკეთდეს ნატოსთან დაახლოების კუთხით და რა უნდა იყოს შემდგომი ნაბიჯები.
ერთ რამესაც გეტყვით, 5 ნოემბრიდან ცნობილია, რომ ნატოში საქართველოს ელჩი ტოვებს თანამდებობას. გუშინ მან თანამდებობა ოფიციალურად დატოვა. თითქმის სამი თვე გავიდა, თუმცა ახალი კანდიდატურა ჯერ კიდევ არაა შერჩეული. პროცედურა საკმაოდ გრძელია, სანამ ის მოახერხებს ბრიუსელში ჩასვლას – დაახლოებით სამი თვე უნდა ვივარაუდოთ. შესაბამისად, საქართველოს ნატოში ელჩი დიდი პერიოდის განმავლობაში არ ეყოლება. ეს მაშინ, როცა უელსის სამიტზე მიღებული პაკეტის განხორციელება სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია. თებერვალში უნდა იყოს ნატოს თავდაცვის მინისტერიალი, რომელზეც კონკრეტულად უნდა გაიწეროს სამოქმედო გეგმა ყველა მიმართულებით, რასაც პაკეტი გულისხმობს. ნატოს მინისტერიალზე საქართველოს არ ეყოლება წარმომადგენელი ნატოში. ჩემთვის ესეც სათანადო ნიშანია იმის, რომ მთავრობა არ აქცევს სათანადო ყურადღებას ნატოს.
„რეზონანსი“: უკრაინაში ისევ უმძიმესი მდგომარეობაა. ევროპარლამენტი ევროკავშირს მოუწოდებს იარაღის მიწოდებისკენ… როგორ ფიქრობთ, უკრაინის პროცესებთან მიმართებაში ევროპა ინერტული ხომ არაა?
მაია ფანჯიკიძე: ევროპა ყველა ღონეს ხმარობს იმისათვის, რომ ამ კონფლიქტის მშვიდობიან გადაწყვეტილებას მიაღწიოს. ყოვლად გაუმართლებლად მიმაჩნია, რომ ევროპა საომარ მოქმედებებში ჩაერთოს, მაგრამ უკრაინის თავდაცვისუნარიანობის ამაღლება ევროპის ერთ-ერთი მთავარი ამოცანა უნდა იყოს. მათ შორის სანქციების გაგრძელებაც რუსეთის წინააღმდეგ და თუ საჭირო გახდება, მისი კიდევ უფრო გამკაცრება.
„რეზონანსი“: რაც შეეხება უკრაინისთვის იარაღის მიწოდების საკითხს, ამაზე რას ფიქრობთ?
მაია ფანჯიკიძე: ესეც შეიძლება უკრაინის თავდაცვისუნარიანობის ამაღლებისკენ მიმართული მოქმედება იყოს.
„რეზონანსი“: რამდენიმე დღის წინ ცნობილი გახდა, რომ რუსეთი და ირანი სამხედრო თანამშრომლობაზე შეთანხმდნენ. როგორ ფიქრობთ, რას შეცვლის ეს რეგიონში და რა გავლენას იქონიებს უშუალოდ საქართველოზე?
მაია ფანჯიკიძე: რა თქმა უნდა, ეს რეგიონში ვითარებას შეცვლის. საქართველოზე როგორ აისახება, ეს გარკვეულწილად ჩვენზეც არის დამოკიდებული. ახლა პარლამენტის თავმჯდომარე იმყოფება ირანში. ირანთან საქართველოს აქვს ნორმალური ურთიერთობა. საქართველომ მტკიცედ უნდა მოახერხოს ის, რომ რეგიონში სტაბილურობის დამამკვიდრებელი ქვეყნის როლი ითამაშოს.
„რეზონანსი“, 28 იანვარი, 2015 წელი
ნატოს კარზე მდგომი საქართველო გლობალური პოლიტიკის ტყვეობაში
თიკო ოსმანოვა
(შემოკლებით)
ნატოს გენერალური მდივნის მოადგილის ალექსანდრ ვერშბოუს თქმით, საქართველოს აქვს ყველაფერი, რომ ნატოს წევრობისთვის მოემზადოს, რაშიც გარკვეულწილად ეთანხმებიან ქართველი პოლიტოლოგებიც. ისინი ნატოში გაწევრიანების შემაფერხებელ მთავარ ფაქტორად რუსეთს მიიჩნევენ.
როგორც ცნობილია, ალექსანდრე ვერშბოუ ამ დღეებში თბილისში უნდა ჩამოვიდეს და ნატოს საწრთვნელი ცენტრის (ბაზის) საძირკვლის ჩაყრას უნდა დაესწროს.
ქართველი პოლიტოლოგები საქართველოში ნატოს საწრთვნელი ბაზის გახსნის გადაწყვეტილებას კიდევ ერთხელ დადებითად აფასებენ, თუმცა პროფესორ კორნელი კაკაჩიას მიაჩნია, რომ აღნიშნული ცენტრი საქართველოს უასაფრთხოებას ვერ უზრუნველყოფს: „მთლიანობაში ეს დადებითი მომენტია და იძლევა იმის სასუალებას, რომ მომავალში ნატო საქართველოსტან თანამშრომლობას გააღრმავებს, მაგრამ ეს ის არ არის, რაც ჩვენს ქვეყანას სჭირდება. ეს ვერ უზრუნველყოფს ჩვენს უსაფრთხოებას, მით უმეტეს იმ ფონზე, რაც უკრაინაში ხდება. ჩვენ გვინდა რეალური უსაფრთხოების რეალური გარანტიებიუს მიღება, მაგრამ სადღაც შუაში ვართ, საქართველომ რაც არ უნდა გააკეთოს, ეს საკითხი არ მოგვარდება, თუ რაღაც გლობალური ცვლილება არ მოხდა. ვნახოთ, რა მოხდება უკლრაინაში და რუსეთში. თუ იქ მომხდარი ცვლილებები ჩვენთვის სასიკეთო გამოდგება, მაშინ ნატომ შეიძლება გაბედოს და გაფართოებაზე იმსჯელოს. დღევანდელი ფონიდან გამომდინარე კი ნატოში საქართველოს გაწევრიანებას გამოვრიცხავ. თანამშრომლობა და პოლიტიკური მხარდაწრა, რეფორმების გატარება შესაძლებელია, თუმცა რაც შეეხება კონკრეტულად უსაფრთხოებას, ამ ეტაპზე ნატო ვერაფერს ვერ გვტავაზობს ვერც ჩვენს და ვერც უკრაინას“, – უთხრა „რეზონანსს“ კორნელი კაკაჩიამ.
ექსპერტის თქმით, ეს არ არის ნატო-საქართველოს ურთიერთობა. „მთლიანობაში სიტუაცია, ჩვენდა სამწუხაროდ, არ იცვლება. არის ერთი რეალობა, მოჯადოებული წრე. საქართველო რაც შეიძლება სწრაფად უნდა გახდეს ალიანსის წევრი. ნატო ლაპარაკის დონეზე ამის წინააღმდეგი არ არის და ამის გამოხატულება ალექსანდრე ვერშბოუს მიერ გაკეთებული განცხადებაა, თუმცა არის ე.წ. სხვა არახილული არხები, როგორიცაა რუსეთის ფაქტორი და ჩვენი დემოკრატიული ინსტიტუტების სისუსტე. „დემოკრატიული ინსტიტუტების გაძლიერება კიდევ სესაძლებელია, მაგრამ რეალური ბარიერი მაინც ნატო-რუსეთის ურთიერთობაა, ანუ ეს არ არის ნატო-საქართველოს ურთიერთობა.. ჩვენი ნატოში მიუღებლობა გლობალური პრობლემითაა გამოწვეული, ამიტომაც გვეუბნებიან უარს. რუსეთის ფაქტორი რომ არ ყოფილიყო, შეიძლებოდა ყოველგვარი „მაპ“-ის გარეშეც გავწევრიანებულიყავით – ჩვენ ხომ უკვეწ მიღებულ ქვეყნებს დიდი არაფრით ჩამოვუვარდებით. ასე რომ, რუსეთის ფაქტორი არის მნიშვნელოვანი ფაქტორი და მეორე – ტერიტორიული მთლიანობის საკითხის, რომელიც ნატოს გადაწყვეტილებას აბრკოლებს: არავის სურს რუსეთთან ომში ჩართვა საქართველოს ან უკრაინის გამო. დასავლეთს რუსეთთან ენერგეტიკული და ეკონომიკური თანამშრომლობა აკავშირებს“, – უთხრა „რეზონასს“ კორნელი კაკაჩიამ.
საქართველოს საგარეო საქმეთა ყოფილი მინისტრი ირაკლი მენაღარიშვილი ამბობს, რომ საქართველოს წლების განმავლობაში ნატოსაგან ყურადღება არ მოჰკლებია, თუმცა „გაწევრიანების პროცესს მხოლოდ ქვეყნის მიერ ე.წ. საშინაო დავალების შესრულება არ განსაზღვრავს: აქ აუცილებელია რამდენიმე კომპონენტის გათვალისწინება – უპირველეს ყოვლისა, ესაა ნატოს მზაობა გაფართოებისათვის და რუსეთის ფაქტორი. საქართველოს სამხრეთ კავკასიური სახელმწიფოა, რომელიც დაპირისპირებულია რუსეთთან. ეს ფაქტორი ჩვენი ნატოში გაწევრიანების საკითხზე დიდ გავლენას ახდენს. ამიტომაც სწორედ ამ სიბრტყეში პოლიტიკური სიტუაციის მომწიფება არის ერთ-ერთი პირობა, რომელმაც საბოლოოდ უნდა გადაწუვიტოს ის მიზანი, რომელიც საქართველოსმ წლების წინ დაისახა.
უკრაინის მოვლენებმა კიდევ ერთხელ დაადასტურა, რომ რუსეთის ფაქტორის უგულვებელყოფა არ შეიძლება. რუსეთი, როგორ საფრთხე, რეალურად არსებობს და მისი გაუთვალისწინებლობა სერიოზული შეცდომა იქნებოდა“, – ამბობს ირაკლი მენაღარიშვილი.
„რეზონანსი“, 28 იანვარი, 2015 წელი
თქვენი აზრით, რა მიზანს ემსახურება ნატოს საწვრთნელი ბაზის გახსნა საქართველოში?
ლიკა ამირაშვილი
ნატოს გენერალური მდივნის მოადგილე ალექსანდრე ვერშბოუ საქართველოს 29 დეკემბერს ეწვევა და შეხვედრებს საქართველოს პრეზიდენტთან, პრემიერ-მინისტრთან და მთავრობასთან გამართავს. ამის გარდა, იმ სავარაუდო ადგილებს მოინახულებს, სადაც საწვრთნელი ბაზა ამოქმედდება. „თქვენი აზრით, რა მიზანს ემსახურება ნატოს საწვრთნელი ბაზის გახსნა საქართველოში?“ - ამ კითხვით “რეზონანსმა” საზოგადოების ცნობილ ადამიანებს მიმართა.
მერაბ კოკოჩაშვილი (რეჟისორი): ვფიქრობ, ასეთი ბაზა უფრო სერიოზულად მოამზადებს შეიარაღებულ ძალებს. ბუნებრივია, ეს ბაზა ნატოსთან უფრო დააგვაახლოებს. თუმცა ამავე დროს ძალიან სახიფათოა ქვეყნისთვის, რადგან რუსეთს ეს არ მოეწონება.
მიხეილ ცაგარელი (ასტროლოგი): ერთი მხრივ, ცუდი არ უნდა იყოს – კვალიფიკაციის ასამაღლებლად ერთობლივი წვრთნა. მაგრამ მეორე მხრივ, როდესაც ჩვენ ვიცით, რომ ჩვენ გვერდით არის მეზობელი, რომელსაც სასტიკად აღიზიანებს სიტყვა ნატო და ყველაფერი ამასთან დაკავშირებული, ამაზე ძალიან მკაცრ რეაქციებს ავლენს, რომელიც ჩვენ უკვე ყველამ ვნახეთ. სწორედ ამან გამოიწვია ჩვენი ტერიტორიების ანექსია. ამ დროს დამატებითი გაღიზიანების აზრს მე ვერ ვხედავ, რა აზრი აქვს სიტუაციის უფრო მეტად გაღიზიანებასა და პროვოცირებას. ამიტომ მიმაჩნია, რომ აი ასეთი წვრთნები მხოლოდ დამატებით დაძაბულობას ქმნის რეგიონში და ურთიერთობის დამშვიდებას ხელს არ უწყობს. ზოგადად ნატოს საწინააღმდეგო მე არაფერი არ მაქვს, მაგრამ ნატოს იმდენი მოთხოვნები აქვს საქართველოს მიმართ, რომ სანამ ამ მოთხოვნებს დააკმაყოფილებს, ძალიან დიდი დრო გავა.
იური მეჩითოვი (ფოტოგრაფი): ეს მიზანი არის საქართველოსთვის დამანგრეველი. თავმოყვარე სახელმწიფო არავითარ შემთხვევაში არ გააკეთებს, მაგრამ მე მგონი, ჩვენი სახელმწიფო, სამწუხაროდ, დამოუკიდებელი არ არის, ამიტომ იმას გააკეთებს, რასაც ეტყვიან.
ნუცა ჯანელიძე (მუსიკათმცოდნე): მე არ ვიცი, რა შედეგი ექნება, მაგრამ ალბათ ეს შემადგენელი ნაწილია იმ პროგრამის, რაც ქვეყანას ნატოში შესასვლელად სჭირდება, მაგრამ რამდენად მნიშვნელოვანი ნაწილია, ვერ გეტყვით.
„საქართველო და მსოფლიო“, 28 იანვარი, 2015 წელი
ინტერვიუ სიმონ კილაძესთან: „არსებობს ხელისუფლების წინააღმდეგ პოლიტიკური ვითარების აფეთქების საფრთხე!
შორენა ცივქარიშვილი
საქართველოსა და მსოფლიოში მიმდინარე აქტუალურ მოვლენებზე ექსპერტი, ანალიტიკოსი სიმონ კილაძე გვესაუბრება.
გთავაზობთ ამონარიდს ინტერვიუდან:
სიმონ კილაძე: ქვეყნის მთავარი დიპლომატიური უწყება საგარეო საქმეთა სამინისტროა და, თუ ეს უწყება ნორმალურად არ მუშაობს, ცხადია, დიპლომატიას პრობლემები ექმნება. აქვე საგარეო პოლიტიკის რამდენიმე ვექტორზე გავამახვილებ ყურადღებას. მაგალითად, ჩვენ თავს ვიწონებთ, რომ თითქოს რუსეთთან ურთიერთობის გაუმჯობესება დაიწყო, თუმცა ეს სანახევროდ მიღწეული შედეგია, რადგან ეკონომიკური ურთიერთობა ვითარდება, მაგრამ პოლიტიკური და დიპლომატიური ისევ გაყინულია. საერთოდ, ჩვენი რუსეთთან ურთიერთობა პარადოქსულია, დიპლომატიური ურთიერთობა გაწყვეტილი გვაქვს, არანაირი დიალოგი არ მიმდინარეობს და ამ დროს რუსული ავიაკომპანიები საქართველოში დღეში 14 რეისს ახორციელებენ. უამრავი ჩვენი თანამოქალაქე რუსეთში ცხოვრობს და იქიდან დიდძალი ფული შემოდის, პროდუქცია გადის და შემოდის… არადა, პოლიტიკურად არ ვცნობთ და ოკუპანტად მიგვაჩნია.
ამას გარდა, უნდა ითქვას ისიც, რომ “ქართულმა ოცნებამ”, როგორც კი მოვიდა ხელისუფლებაში, უკრაინის ვექტორი უპატრონოდ მიატოვა. არადა, უკრაინა ხელწამოსაკრავი სახელმწიფო არ არის, მით უმეტეს, უკრაინაში “ნაციონალების” გავლენა უნდა გაეთვალისწინებინათ.
- ის, რომ უკრაინაში თანამდებობებზე ნიშნავენ პირებს, რომლებსაც საქართველოს ხელისუფლება დამნაშავეებად აცხადებს, ნიშნავს თუ არა, საქართველოს ხელისუფლების უპატივცემულობას?
- ესეც ხელისუფლების პასიური პოლიტიკის ბრალია. არჩევნების შემდეგ “ნაციონალების” მიერ დანიშნული ელჩი უკრაინაში თითქმის მთელი 7 თვე განაგრძობდა საქმიანობას. ეს იყო საგარეო საქმეთა მინისტრის დიდი შეცდომა.
- თუმცა საიდუმლოს აღარც ის წარმოადგენს, რომ “ნაციონალები” უკრაინის ხელისუფლებაში სწორედ დასავლეთის კარნახით ინიშნებიან…
- სამწუხაროდ, დღევანდელ ხელისუფლებას “ნაციონალები” სტრატეგიის დაგეგმვაში გაცილებით ჯობნიან. თუნდაც დასავლეთის დახმარებით, მაგრამ მაინც, “ნაციონალებმა” ძლიერი აგიტაცია-პროპაგანდა გასწიეს უკრაინაში, ჩვენი ხელისუფლების წარმომადგენლები კი პირდაღებული უყურებდნენ. შეიძლებოდა, ჩვენს საელჩოს უკრაინაში უფრო ეაქტიურა. “ნაციონალები” დესტრუქციულ პოლიტიკას აწარმოებენ და ყველაფერში აკრიტიკებენ ხელისუფლებას; შეიძლება ითქვას, არ დარჩენილა უკრაინაში ტელევიზია, ისინი რომ არ გამოსულიყვნენ. გიორგი ბარამიძის ჩასვლას და ფრონტის წინა ხაზზე “მარიაჟობას” რომ თავი დავანებოთ, ჩვენი საელჩოს ყოფილი მუშაკები, “ნაციონალები”: ბესო ქორჩილავა, ვერა ქობალია, ხათუნა კალმახელიძე გამოდიან უკრაინის ტელევიზიით, აქვეყნებენ სტატიებს და რეფორმებს აპიარებენ. როგორ, იმათ თუ ამდეჰნი შეუძლიათ, ჩვენს ელჩს _ მიხეილ უკლებას არ შეეძლო ასეთივე აქტიურობა? კარგი, დასავლეთს ვერ გავუმკლავდით, მაგრამ ჩვენ ჩვენი საქმე არ უნდა გაგვეკეთებინა?!
ერთ მაგალითს გეტყვით: საპარლამენტო დელეგაცია რამდენიმე დღის წინათ ჩავიდა უკრაინაში, წასვლამდე აცხადებდნენ, უკრაინის ხელისუფლებას ვეტყვით, რომ არ არის სწორი “ნაციონალების” უკრაინის ხელისუფლებაში დანიშვნაო, მაგრამ არ ვიცი, რამე გამომეპარა თუ არა, მაგრამ ვერც ერთი განცხადება ვერ ვნახე, რომლითაც ჩვენი დელეგაციის მეთაურმა იქ ვინმეს რაიმე საყვედური უთხრა. შესაძლოა, კულუარებში ისაუბრეს ამ საკითხზე, მაგრამ ოფიციალური განცხადება არ მომისმენია. ყველაფერზე ისაუბრეს, გარდა საკადრო საკითხისა, რაც ჩვენი ხელისუფლების ჩასვლის მთავარი მიზანი იყო. აქ ბაქიბუქობდე და იქ რომ ჩახვალ, გაჩუმდე, – ასე არ გამოვა.
მე ურთიერთობა მაქვს უკრაინაში მცხოვრებ ქართველებთან, იქ ჩვენთვის ძალიან ძვირფასი ხალხი მუშაობს _ მეცნიერები, მწერლები; მაგალითად, რაულ ჩილაჩავა, ჩემი მეგობარი, ობიექტურად აფასებს სიტუაციას. იქ არიან ადამიანები, რომლებიც ასეთ პროცესებს არ ელოდნენ, თორემ იანუკოვიჩის რეჟიმის შენარჩუნება ნამდვილად არ სურდათ. ევროპული დემოკრატია სურდათ, მაგრამ არა ასეთი მსხვერპლითა და ზარალით.
- უკრაინელებს მოსწონთ, რომ ამდენი ქართველი ინიშნება თანამდებობაზე? ვრცელდება ინფორმაცია, რომ უკვე უკმაყოფილებას გამოხატავენ ამის გამო.
- თუ ამ ხალხმა არ გაამართლა, რასაკვირველია, ჩვენდაუნებურად, საქართველოსაც იმიჯი შეელახება, მიუხედავად იმისა, რომ ამაში წვლილი არ მიგვიძღვის. ოფიციოზის წარმომადგენლები აცხადებენ, რომ იმედი აქვთ, რაღაც შეიცვლება, მაგრამ რასაკვირველია, ბევრია უკმაყოფილო. ექსპერტები, პოლიტოლოგები გამოთქვამენ მოსაზრებას “ნაციონალების” წარსულზე. ისინი ამბობენ, რომ ყური უნდა ვუგდოთ საქართველოს დღევანდელი ხელისუფლების განცხადებებს, რომ ეს ხალხი მაინცდამაინც კეთილსინდისიერი პარტიის წარმომადგენლები არ არიანო. ამას გარდა, გასათვალისწინებელია ისიც, რომ უკრაინა საქართველო არ არის. საქართველო პატარა ქვეყანაა და აქ, ბუნებრივია, უფრო ადვილია რეფორმების განხორციელება, ომის დროს რეფორმის განხორციელება კი ზღაპარია.
უკრაინამ დიდი ეკონომიკური ზარალი განიცადა. დღეს კი დეფოლტის წინაშეა. პარადოქსია – რუსეთთან ომი აქვთ და გაზს რუსეთიდან იღებენ. ჩემთვის გაუგებარია: ისევ მტერთან თუ უნდა მიხვიდე, მაშინ რა აზრი ჰქონდა ბრძოლის დაწყებას?
- რას ფიქრობთ რუსეთისა და თურქეთის დაახლოებაზე, რა გავლენას მოახდენს და როგორ აისახება ეს საქართველოზე? ცნობილია ჩვენი ურთიერთობა ორივე ქვეყანასთან და თურქეთის ინტერესები საქართველოს მიმართ…
- ეს საკმაოდ ვრცელი და რთული თემაა. მსოფლიოში, ალბათ, იშვიათია ისეთი სახელმწიფოები, რომლებსაც ამდენი ომი ჰქონოდათ, როგორც რუსეთს და ოსმალეთს, მაგრამ დღეს მათ მჭიდრო ურთიერთობა აქვთ. ბევრი პარალელს ავლებს მუსტაფა ქემალის მმართველობის პერიოდთან, როცა 1920-იანი წლების დასაწყისში საბჭოთა რუსეთი და თურქეთი დაუახლოვდნენ ერთმანეთს იმიტომ, რომ არც ერთი არ მიიღო ევროპამ. ახლაც ასეა. რუსეთსა და თურქეთს აქვთ ხელშეკრულებები გაფორმებული, რომლებშიც საქართველოც ფიგურირებს. ეს ხელშეკრულებები ისევ ძალაშია და, გინდა არ გინდა, ჩვენზე მაინც აისახება და ნეგატიურ ზეგავლენას მოახდენს. ჩვენ გვაქვს აჭარის საკითხი. არ მინდა ამ თემის გამწვავება, მაგრამ მოგეხსენებათ, რომ თურქეთი ნატოს წევრია და თავისი წვლილი შეაქვს ჩვენი ნატოსთან დაახლოების საკითხში. ამიტომ, ოღონდაც ნატოში შევიდეთ, ჩვენ ბევრ რამეზე თვალს ვხუჭავთ.
თურქეთი მიიჩნევს, რომ აჭარა მისი ტერიტორიაა, მაგრამ დროებით თმობს. უარს კი არ ამბობს, არამედ გვითმობს და ყოველთვის შეუძლია, ეს საკითხი წამოჭრას. ჩვენ ხელგაშლით ვესალმებით, აეროპორტიც კი ავუშენეთ. არ მახსოვს პრეცედენტი, უცხო სახელმწიფოში იყოს დიდი აეროპორტი და მეზობელი სახელმწიფო ამით ასე სარგებლობდეს, მაგრამ, ოღონდ მატერიალური დაინტერესება გვენახა და, მივეცით უფლება.
როდესაც ათათურქი ხელისუფლებაში მოვიდა, გააუქმა ოსმალეთის მიერ ხელმოწერილი ყველა ხელშეკრულება, მაგრამ დატოვა ერთი _ ეროვნული აღთქმა, ფიცი, რომელშიც აღმოსავლეთის ვილაიეთები _ ბათუმი, ართვინი და ა.შ. მოხსენიებულია, როგორც თურქეთის ტერიტორია და ამაზე უარს არასდროს იტყვის. საგულისხმოა, რომ ეს კანონი დღესაც არ გააუქმებიათ.
„ალია“, 28 იანვარი, 2015 წელი
აფეთქების კვალს უკრაინაში მივყავართ?
ლევან ჯავახიშვილი
(ამონარიდი)
“ზურაბ ადეიშვილმა შეუკვეთა ეს მკვლელობა, თუ არა, ამას ცხადია, ვერც დაადასტურებენ “ნაციონალები” ამ ეტაპზე, მაგრამ ამ მიმართულებით ბევრს იქექებიან, ყველა წყაროსა და ინფორმატორს იყენებენ, რომ გაერკვნენ, რეალურად რა და როგორ მოხდა. პარტიაში ერთადერთი ადამიანი, ვისაც ასეთ საკითხებზეც კი ღიად ელაპარაკება ზურაბ ადეიშვილი, გიგა ბოკერია ყოფილა, ბოკერია კი იური ვაზაგაშვილის მკვლელობაზე კრინტს არ ძრავს, თუ რამეს შეეკითხებიან, მარტო იმას პასუხობს, თქვენზე მეტი მეც არაფერი ვიციო. წყაროს ინფორმაციით, დანაშაულში კი მონაწილეობდნენ ზურაბ ვაზაგაშვილის მკვლელები, თუმცა, სასაფლაოზე ბომბი უშუალოდ მათ არ დაუმონტაჟებიათ, ეს გააკეთეს უკრაინიდან ჩამოყვანილმა სპეცსამსახურების ყოფილმა თანამშრომლებმა, რომლებიც კიევში დაიქირავესო. ეს უკრაინელები საქართველოში ტურისტული ვიზით ყოფილან შემოსულნი და იური ვაზაგაშვილის მკვლელობიდან ცოტა ხანში საქართველო დაუტოვებიათ. თითოეული მათგანისთვის 100 ათასი დოლარი გადაუხდიათ”, – განაგრძობს გამოცემა.
“კიდევ ერთი საინტერესო ინფორმაცია – შს სამინისტროსა და მთავარ პროკურატურაში “ნაციონალთა” აგენტურას ერთ-ერთი ლიდერისთვის უცნობებია, რომ ზურაბ ვაზაგაშვილის საფლავთან ნაპოვნია რაღაც მნიშვნელოვანი დეტალი, რომელიც მიანიშნებს, რომ ამ მკვლელობასთან უკრაინა რაღაც კავშირშია და ეს ნივთი სპეციალურად დატოვეს სასაფლაოზე, საყვავილეში ბომბი ჩაამონტაჟესო. თუ ეს ვერსია სწორია, მაშინ იმის გათვლაც შეიძლება, რატომ დატოვეს აფეთქების ადგილზე ისეთი დეტალიმ, რომელიც გამოძიებას აფიქრებინებს, რომ მკვლელობასთან უკრაინა რაღაც კავშირშია. გამოძიება თუ საქართველოს ფარგლებს გასცდა და უკრაინაში გადაინაცვლა, ლაპარაკი არ უნდა, რომ გამოძიების პროცესი გაჭიანურდება. თუ იმასაც გავიხსენებთ, რომ უკრაინის შს მინისტრი “ნაციონალი” ეკა ზღულაძეა და მალე უკრაინის გენერალურ პროკურატურაში დავით საყვარელიძეც დაინიშნება მნიშვნელოვან პოსტზე, ამის გაკეთება უკრაინის მთავრობის ექსპერტს არ გაუჭირდება”, – დასძენს სტატიის ავტორი.
