„რეზონანსი“: რუსი „ღამის მგლები“ 9 მაისს თბილისში გეგმავენ ჩამოსვლას // დაახლოებით 30-35 ბაიკერზეა საუბარი, თუმცა ვნახოთ, როგორ წარიმართება ყველაფერი“

„რეზონანსი“: უნდა დაუშვას თუ არა ხელისუფლებამ რუსი «ღამის მგლების“ შემოსვლა საქართველოში?

„რეზონანსი“: დავით უსუფაშვილს ახალი პარტიის ნაცვლად ჯერ მხოლოდ ახალი ინიციატივები აქვს

„რეზონანსი“: პარლამენტის ექს-თავმჯდომარე მოქმედს სასამართლოში უჩივის // იურისტთა შეფასებით, თუკი ნინო ბურჯანაძემ დავა მოიგო, ამას არანაირი სამართლებრივი შედეგი არ ექნება

„რეზონანსი“: ახალ კონსტიტუციაზე საზოგადოებრივი აზრის გასაგებად მხოლოდ 10 დღეა გამოყოფილი

„რეზონანსი“: შანტაჟი მაჟორიტარებით // მმართველმა პარტიამ შეიძლება მაჟორიტარული არჩევნების გაუქმება გადაიფიქროს

„რეზონანსი“: ინტერვიუ ალექსანდრე ქანთარიასთან: რატომ ეწინააღმდეგებიან „ოცნებაში“ მაჟორიტარული არჩევნების გაუქმებას // „ადამიანებს აქვთ უფლება, დაუბრუნდნენ თავიანთ პოზიციას“

„რეზონანსი“: ინტერვიუ ვახტანგ ძაბირაძესთან: „თუ სხვა გამოსავალი არ იქნება, პრეზიდენტი შეიძლება პროტესტის ნიშნად გადადგეს“

„ახალი თაობა“: ინტერვიუ რამაზ საყვარელიძესთან: „არჩევნები მთლიანად მაჟორიტარული უნდა იყოს“

„ახალი თაობა“: ინტერვიუ კახა ოქრიაშვილთან: „შევეცდები, „ქართული ოცნება“ ჩემს აზრზე გადმოვიყვანო“ // „გააუქმოს ამერიკამ მაჟორიტარული სისტემა და გავაუქმებთ ჩვენც“

„ახალი თაობა“: ინტერვიუ ვახტანგ ხმალაძესთან: „ბარიერი 3-4%-მდე უნდა შემცირდეს“ // „სამართლიანი საარჩევნო სისტემა რევოლუციების შესაძლებლობას ნულამდე დაიყვანს“

——————–

„რეზონანსი“, 28 აპრილი, 2017 წელი

რუსი „ღამის მგლები“ 9 მაისს თბილისში გეგმავენ ჩამოსვლას

„დაახლოებით 30-35 ბაიკერზეა საუბარი, თუმცა ვნახოთ, როგორ წარიმართება ყველაფერი“

ნინო ქეთელაური

რუსი ბაიკერების – „ღამის მგლების“ ერთ ჯგუფს 9 მაისს თბილისში ჩამოსვლა სურს. როგორც “რუსეთ-საქართველოს ახალგაზრდული კავშირის” ხელმძღვანელი ირაკლი ყიფიანი “რეზონანსთან” საუბრისას აცხადებს, ეს დამოკიდებულია იმ გარანტიებზე, რომელსაც ისინი სხვადასხვა უწყებას სთხოვენ, რათა ინციდენტების თავიდან არიდება მოხდეს.

შეგახსენებეთ, რომ რუსეთის პრეზიდენტ ვლადიმირ პუტინთან დაახლოებული რუსი ბაიკერების ჯგუფი ე.წ. “გიორგის ლენტებით” თბილისში 2015 წელსაც იყვნენ. ამ სიმბოლოს პოსტსაბჭოთა ქვეყნების საზოგადოების ნაწილი აპროტესტებს და მას საბჭოთა ოკუპაციის სიმბოლოსთან აიგივებს. სწორედ ეს გახდა ქართული საზოგადოების უკმაყოფილების საბაბიც და მათ შემოსვლას რამდენიმე ინციდენტი მოჰყვა.”დაახლოებით 30-35 ბაიკერზეა საუბარი, თუმცა ვნახოთ, როგორ წარიმართება ყველაფერი». მაგალითად, “თავისუფალი ზონის” წარმომადგენლებმა გაავრცელეს გეორგიევსკის ლენტის ამსახველი ფოტოები, რომელიც, მათი თქმით, სწორედ ბაიკერების მოტოციკლებს ჩამოხსნეს.

„რუსეთ-საქართველოს ახალგაზრდული კავშირის” ხელმძღვანელი ირაკლი ყიფიანი “რეზონანსთან” საუბრისას აცხადებს, რომ რუსი ბაიკერების ჩამოსვლა საქართველოს უწყებებიდან მიღებულ გარანტიებზეა დამოკიდებული.

„ჩამოსვლა უნდა ყველას, გააჩნია, როგორ მოხერხდება. შეიძლება საერთოდაც არ ჩამოვიდნენ. იმიტომ, რომ შესაძლოა, ვიღაც ორი ნაძირალას გამო შეიქმნას ისეთი გარემო, რომ იმ დიდ ღვაწლს, რასაც მეორე მსოფლიო ომში გამარჯვება ჰქვია, ვინმემ შეურაცხყოფა მიაყენოს და ამ ხალხმაც ჩათვალოს, რომ ქართველები საერთოდ გადავგვარდით და დავადექით იმ გზას, რასაც ფაშიზმი ჰქვია, რაც ნამდვილად არ გვინდა. დაახლოებით 30-35 ბაიკერზეა საუბარი, თუმცა ვნახოთ, როგორ წარიმართება ყველაფერი”, – ამბობს ირაკლი ყიფიანი. მისი ვარაუდით, ე.წ. „გიორგის ლენტებით“ შემკობილი რუსი ბაიკერები ქართულ საზოგადოებაში არანაირ აგრესიას არ იწვევენ. უბრალოდ, საჭიროა იმის გარანტია, რომ „ნაცმოძრაობის” მხარდამჭერები პროვოკაციას არ მოაწყობენ.

„მე გარანტიას ვითხოვ, რომ როდესაც ბაიკერები საზღვარზე შემოვლენ, სააკაშვილის რეჟიმის ნარჩენები, ე.წ. “საბოტაჟნიკები,” ყველა სტრუქტურაში რომ არიან შემორჩენილი, მაგალითად, პატრულის ფორმაში ჩაცმული ვიღაც მებაჟე პროვოკაციას არ მოაწყობს. თორემ ვინ რა უნდა დაუშავოს მათ?! ჩვენ როგორც მასპინძლები, ვიზრუნებთ ამაზე“, – ამბობს ირაკლი ყიფიანი. მისი თქმით, გარანტიებთან დაკავშირებით მოლაპარაკება რამდენიმე უწყებასთან მიმდინარეობს, თუმცა მათი დასახელებისგან თავს იკავებს.

„კონსულტაციები გვაქვს, ჯერ ველოდებით პასუხებს, მაგრამ კონკრეტულად ვისთან – ვერ დავასახელებ, რათა საქართველოს გამგემ, ამერიკის ელჩმა რამე ზეწოლა არ მოახდინოს მათზე. მოგეხსენებათ, საქართველოს ყველა უწყება აბსოლუტურად უსუსურია ამერიკის ელჩის წინაშე”, – ამბობს ირაკლი ყიფიანი.

რაც შეეხება ე.წ “გიორგის ლენტებს”, ირაკლი ყიფიანის თქმით, მისთვის გაუგებარია, რატომ და ვის გაღიზიანებას იწვევს, რადგან ეს მისთვის მეორე მსოფლიო ომში გამარჯვების სიმბოლოა.

„ვიღაცისთვის თუ გაღიზიანებას იწვევს ჩემი დიდი ბაბუის, მეორე მსოფლიო ომის გმირის მედლები, საერთოდ არ მაინტერესებს იმ ადამიანების აზრი. ეს არ არის საბჭოთა სიმბოლიკა. მაშინ დავიაროთ სახლებში და ვისაც მეორე მსოფლიო ომის გმირების მედლები უწყვია, ყველას ავუკრძალოთ და დავაჯარიმოთ. თუ დემოკრატიაა და სიტყვის, გამოხატვის თავისუფლებაა, მე რატომ არ შემიძლია, გავიკეთო ეს ბაფთა, რომელიც ჩემთვის მეორე მსოფლიო ომში გამარჯვების ნიშანია? ნამგალი და უროთი დავდივარ ქალაქში? თუ მომინდა, მაგითაც შემიძლია სიარული, ამას ვერანაირი კანონი ვერ დამიშლის. იმ 400- ლარიან ჯარიმასაც გადავიხდი და „რუსთავი-2“ თუ ჩივის სტრასბურგის სასამართლოში, მეც ვიჩივლებ და მერე ვნახოთ, საქართველო როგორ შერცხვება საერთაშორისო ასპარეზზე”, – ამბობს ირაკლი ყიფიანი და დაგეგმილი ღონისძიების დეტალებს განმარტავს.

„ღონისძიების ფარგლებში მოვივლით საქართველოს ტერიტორიებს, შევამკობთ ძეგლებს და მემორიალურ დაფებს, დავასუფთავებთ მიმდებარე ტერიტორიებს, შევხვდებით ვეტერანებს. ასევე, ვეტერანებთან შესახვედრად კონფლიქტისპირა სოფლებიდან ჩამოგვყავს ბავშვები და ა.შ. მე ვერ ვხვდები, რატომ იწვევს ეს ყველაფერი გაღიზიანებას და აჟიოტაჟს. ჩვენ არ ვართ იმ კატეგორიის ხალხი, ვისაც პიარი სჭირდება და ამას იმიტომ აკეთებს”, – ამბობს ირაკლი ყიფიანი.

როგორც იურისტი ლია მუხაშავრია განმარტავს, ფორმალურად რუს ბაიკერებს საქართველოს საზღვრის გადმოკვეთის უფლება აქვთ, მთავარია, ეს არ მოხდეს ოკუპირებული ტერიტორიებიდან.

„კონკრეტულად ამ სიმბოლოს გამოყენება აკრძალული არ არის და, ამასთანავე, ჩვენმა სახელმწიფომ მათ ცალმხრივად მისცა იმის უფლება, რომ ვიზის გარეშე შემოვიდნენ. უბრალოდ, საზოგადოების რეაქცია იყო, ჩემი აზრით, სრულიად სამართლიანი და განსხვავდებოდა ხელისუფლების პოლიტიკისგან, რომელიც ცალმხრივად აძლევს პრივილეგიებს რუსეთის მოქალაქეებს მაშინ, როდესაც რუსეთის სახელმწიფო იგივე პრივილეგიებს საქართველოს მოქალაქეებს არ ანიჭებს. თორემ რუსი ტურისტები ძალიან ბევრნი ჩამოდიან საქართველოში და რა სიმბოლიკით დადიან, რა აცვიათ და რას ატარებენ, ეს თავად უნდა გადაწყვიტონ. ეს მათი გამოხატვის თავისუფლების ფარგლებში ჯდება”, – ამბობს ლია მუხაშავრია. მისივე განმარტებით, ოკუპაციის შესახებ კანონი ჩვენი საზღვრის გადაკვეთის გარეშე ოკუპირებულ ტერიტორიაზე უცხო ქვეყნის მოქალაქის შესვლას კრძალავს და მთავარია, ეს არ დაირღვეს. „ჩვენ უცხოელებს ვუკრძალავთ ოკუპირებულ ტერიტორიაზე შესვლას ჩვენი საზღვრის გადაკვეთის გარეშე. თუ ისინი საქართველოში ჩვეულებრივი წესით შემოვლენ, არანაირი პრობლემა არ ექნებათ. სასაზღვრო დაცვის პოლიცია მათ უპრობლემოდ ატარებს. ლარსიდან შემოვლენ თუ თვითმფრინავით ჩამოვლენ, ეს მათი გადასაწყვეტია. მთავარია, ეს არ იყოს ოკუპირებული ტერიტორიებიდან. ეს კანონი მიღებულია მიხეილ სააკაშვილის ხელისუფლების დროს და ის არავის შეუცვლია, შესაბამისად, ახლაც ძალაშია”, – ამბობს ლია მუხაშავრია.

ფსიქოლოგი და პოლიტოლოგი რამაზ საყვარელიძე ამბობს, რომ საზოგადოების აგრესიის მიზეზი ლოგიკურია, როდესაც საქმე საბჭოთა სიმბოლიკასთან გაიგივებულ ნიშნებს ეხება. „როდესაც ადამიანი ქვეყანაში შემოდის რუსეთიდან და ოკუპანტობის სიმბოლო მოაქვს, ეს უკვე აჭარბებს ჩვეულებრივი სტუმრობის ნორმას. ალბათ გაუგებარი იქნება, თუ ამგვარი ნაბიჯი ქართულ საზოგადოებაში გაღიზიანებას არ გამოიწვევს”, – ამბობს რამაზ საყვარელიძე. რაც შეეხება მოსალოდნელ ინციდენტებს, პოლიტოლოგის თქმით, ეს დამოკიდებული იქნება ბაიკერების ჩამოსვლის ფორმასა და გამოხატულებაზე. „თუ ეს სიმბოლიკა წინა პლანზე არ წამოწიეს და ამ ყველაფერს ოკუპანტობის ნიშნით არ ექნება დატვირთვა, შესაძლოა, არც არაფერი მოხდეს, მაგრამ თუ ეს სიმბოლიკა წინა პლანზე იქნა, გაღიზიანება ისევ მოჰყვება. იქნება სიტყვიერი შეურაცხყოფა თუ მუშტი, ეს უკვე ინციდენტის ბუნებაზეა დამოკიდებული”, – ამბობს რამაზ საყვარელიძე.

რაც შეეხება გარანტიებს, ამ საკითხზე “რეზონანსი” შინაგან საქმეთა სამინისტროს დაუკავშირდა, თუმცა პასუხი ვერ მიიღო.

„რეზონანსი“, 28 აპრილი, 2017 წელი

უნდა დაუშვას თუ არა ხელისუფლებამ რუსი «ღამის მგლების“ შემოსვლა საქართველოში?

მარიამ ელიაშვილი

„საქართველოს ახალგაზრდული კავშირის“ ორგანიზებით, 9 მაისს თბილისში, შესაძლოა, რუსი ბაიკერების – „ღამის მგლების“ წარმომადგენლები ჩამოვიდნენ და ორგანიზაციის მიერ დაგეგმილ პერფორმანსში მიიღონ მონაწილეობა. „ღამის მგლები“ რუსეთის პრეზიდენტ ვლადიმირ პუტინთან დაახლოებული რუსი ბაიკერები არიან, რომლებიც ფაშიზმზე გამარჯვების ნიშნად ყოველი წლის 9 მაისს მთელი ევროპის მასშტაბით ავტოგარბენას აწყობენ.

უნდა დაუშვას თუ არა ხელისუფლებამ რუსი “ღამის მგლების” შემოსვლა საქართველოში? – ამ კითხვით “რეზონანსმა” საზოგადოების წევრებს მიმართა.

გივი სიხარულიძე (მსახიობი): “გიორგის ლენტის” იდეა არ მომწონს. ჩვეულებრივად თუ შემოვლენ და აღნიშნავენ ამ დღეს, ამაში პრობლემას ვერ ვხედავ.”

გია ანჩაბაძე (ისტორიკოსი): “თუ ისინი აქციის ჩატარებას არ აპირებენ და დოკუმენტებიც წესრიგში აქვთ, ვფიქრობ, პრობლემა არაა.”

მიხეილ ცაგარელი ასტროლოგი): “მათ ჩამოსვლაში ცუდს ვერაფერს ვხედავ. ჩვენ მაშინ ერთი ქვეყანა ვიყავით, ვიბრძოდით ერთი ინტერესისთვის და ამ ინტერესს რომ არ გაემარჯვა, შეიძლება საქართველო და ქართველები არც ვყოფილიყავით. ისინი აღნიშნავენ მეორე მსოფლიო ომში კაცობრიობის გადარჩენას და არა საქართველოზე გამარჯვებას. ამიტომ მე ამას მივესალმები.”

ლადო ვარდოსანიძე (არქიტექტორ-ურბანისტი): “თუ მშვიდობიანი მისიით ჩამოდიან და პროვოკაციებს არ გეგმავენ, ჩამოვიდნენ, გაისეირნონ, ნახონ, როგორ ვვითარდებით. მაგრამ თუ ისინი დიდი რუსეთის დაბრუნების იდეას ქადაგებენ, არ მგონია, მათი შემოსვლა მისაღები იყოს.”

„რეზონანსი“, 28 აპრილი, 2017 წელი

დავით უსუფაშვილს ახალი პარტიის ნაცვლად ჯერ მხოლოდ ახალი ინიციატივები აქვს

თიკო ოსმანოვა

პარლამენტის ყოფილი თავმჯდომარის – დავით უსუფაშვილის მიერ დაანონსებული პარტიის ბედი კვლავ გაურკვეველია. დღეს უსუფაშვილი მედიის წარმომადგენლებს შეხვდება, თუმცა მისი პარტიის პრეზენტაციის ნაცვლად, საზოგადოებას სამოქალაქო და პოლიტიკურ ინიციატივებს შესთავაზებს.

რაც შეეხება პოლიტიკურ მოძრაობას, უსუფაშვილი გვპასუხობს, რომ ამაზე საუბარი ჯერ არ არის. ცნობილია მხოლოდ ის, რომ იგი მოლაპარაკებას მართავს ყოფილ თანაპარტიელებთან, საზოგადოებისთვის ცნობილ ადამიანებთან და ექსპერტებთან.

შეგახსენებთ, რომ პოლიტიკაში ახალი ძალით და ახალი გუნდით დაბრუნებაზე დავით უსუფაშვილმა განცხადება ჯერ კიდევ გასულ წელს გააკეთა, თუმცა მისი პოლიტიკური პარტიის პრეზენტაცია ამ დრომდე არ მომხდარა. როგორც მან 13 აპრილს დააანონსა, ამაზე დეტალურად ათ დღეში ისაუბრებდა, მაგრამ აღმოჩნდა, რომ დეტალურად საუბარს არც ახლა აპირებს.

„პარტიის პრეზენტაცია, როგორც ასეთი, არ იქნება. გავმართავ ბრიფინგს და საზოგადოებას შევთავაზებ სამოქალაქო და პოლიტიკურ ინიციატივებს ფართო პარტნიორობის ფორმატში, მათი განხორციელების გეგმებს. პარტიაზე საუბარი ჯერ არ არის”, – გვითხრა დავით უსუფაშვილმა.

შეხვედრაზე სიტყვით არ გამოვა “რესპუბლიკური” პარტიის ყოფილი წევრი ვახტანგ ხმალაძე, თუმცა ცნობილია, რომ მას დავით უსუფაშვილის ახალ პარტიაში ვიხილავთ. „შეხვედრაზე ალბათ ვიქნები, მაგრამ სხვა ვერაფერს გეტყვით. პარტიის პრეზენტაცია როდის იქნება, ყველა ერთად გაიგებს. მე ვერაფერს გეტყვით”, – გვითხრა ვახტანგ ხმალაძემ.

აღსანიშნავია, რომ დავით უსუფაშვილის მომავალი პარტიის წევრებთან დაკავშირებით რამდენიმე გვარმა გაჟონა. მათ შორის საუბარია კონსტიტუციონალისტ ვახუშტი მენაბდეზე და ირაკლი ალასანიას ყოფილ თანაპარტიელ ირაკლი ჩიქოვანზე. თუმცა პოლიტიკაში ჩართვა არც ერთმა მათგანმა არ დაადასტურა. მეტიც, ვახუშტი მენაბდე დავით უსუფაშვილთან კონსულტაციების გამართვასაც უარყოფს.

პოლიტიკაში დაბრუნებაზე უარს აცხადებს “თავისუფალი დემოკრატების” ყოფილი წევრი ირაკლი ჩიქოვანიც. მისი თქმით, იგი “აქტიურად ისვენებს”.

„რეზონანსი“, 28 აპრილი, 2017 წელი

პარლამენტის ყოფილი თავმჯდომარე მოქმედს სასამართლოში უჩივის

იურისტთა შეფასებით, თუკი ნინო ბურჯანაძემ დავა მოიგო, ამას არანაირი სამართლებრივი შედეგი არ ექნება

თიკო ოსმანოვა

პარტიის “დემოკრატიული მოძრაობა – ერთიანი საქართველოსთვის” ხელმძღვანელი და პარლამენტის ყოფილი თავმჯდომარე ნინო ბურჯანაძე პარლამენტის მოქმედ თავმჯდომარე ირაკლი კობახიძეს სასამართლოში უჩივის. სადავო საკითხი კობახიძის გადაწყვეტილება გახდა, რომლის მიხედვითაც, საკონსტიტუციო კომისიის შემადგენლობიდან 13 ოპოზიციონერი პოლიტიკოსი ამოიღეს მათ მიერ გამოცხადებული ბოიკოტის გამო.

იურისტები აცხადებენ, რომ ამ დავას არანაირი სამართლებრივი შედეგი არ ექნება და ამიტომ მას მხოლოდ პოლიტიკურ კონტექსტში განიხილავენ.

აღსანიშნავია, რომ ირაკლის კობახიძის მამა – გია კობახიძე წლების განმავლობაში ბურჯანაძის პარტიის ერთ-ერთი ლიდერი იყო და თანამდებობა იმის გამო დატოვა, რომ შვილის პოლიტიკური კარიერისათვის არ შეეშალა ხელი.

„დემოკრატიული მოძრაობის” ლიდერის, ნინო ბურჯანაძის, აზრით, პოლიტიკური ბოიკოტის გამო კომისიის სიიდან პოლიტიკოსების ამოღება მიუღებელია და არც ერთი საერთაშორისო პრაქტიკით არ არის გათვალისწინებული. ამიტომ იგი ამასთან დაკავშირებით სარჩელის მომზადებას და სამართლებრივ დავას იწყებს. უპრეცედენტო გადაწყვეტილება მიიღო ირაკლი კობახიძემ, რომელსაც, რა თქმა უნდა, მონური მორჩილებით, ერთხმად დაუჭირეს მხარი „ქართული ოცნების» დანარჩენმა წევრებმა“, – განაცხადა ნინო ბურჯანაძემ.

არასაპარლამენტო ოპოზიციაში მიაჩნიათ, რომ ამ გადაწყვეტილებით კობახიძემ კომისიაში კრიტიკული ფონი შეამცირა და ცვლილებებსაც მაღალი ლეგიტიმაციის წინაპირობა ხელოვნურად შეუქმნა. „პარლამენტის თავმჯდომარის გადაწყვეტილება, ხელოვნურად შეემცირებინა და სიიდან ამოეღო კომისიის ის წევრები, რომლებმაც ბოიკოტი გამოუცხადეს კომისიის მუშაობას, სამართლებრივი თვალსაზრისით არის აბსოლუტური უკანონობა,” – განაცხადა საქართველოს ლეიბორისტული პარტიის პოლიტიკურმა მდივანმა გიორგი გუგავამ.

თავად ნინო ბურჯანაძეს საკუთარ სარჩელთან დაკავშირებით დამატებითი კომენტარი ჯერჯერობით არ გაუკეთებია. იურისტები კი ოპოზიციონერი პოლიტიკოსის სარჩელს მხოლოდ პოლიტიკურ კონტექსტში განიხილავენ, რადგან, მათი თქმით, იმ შემთხვევაშიც კი, თუ ბურჯანაძემ სასამართლო მოიგო, ამას სამართლებრივი შედეგი არ ექნება.

იურისტ ლევან ალაფიშვილის თქმით, კონსტიტუციის პროექტი უკვე მომზადებულია. ასე რომ, ამასთან დაკავშირებით სასამართლოს გადაწყვეტილებას რაიმე მნიშვნელობა არ ექნება. ზოგადად კი, მისი აზრით, პარლამენტის თავმჯდომარე არაეთიკურად მოიქცა. „მე მგონი, თვითონ ნინო ბურჯანაძესაც არ აქვს სამართლებრივი შედეგის მოლოდინი. მან ძალიან კარგად იცის, რომ რეალუარდ ეს უკვე დასრულებული პროცესია და წევრების აღდგენის შემთხვევაშიც კი სამართლებრივი შედეგი არ დადგება. თუმცა პოლიტიკური შედეგი, რა თქმა უნდა, ექნება. კერძოდ, სასამართლო იტყვის, რამდენად კანონიერი იყო ეს გადაწყვეტილება. პროცესი დასრულებულია, შესაძლოა, სასამართლომ ამ საკითხზე იმსჯელოს, მაგრამ პროდუქტი უკვე შექმნილია და კენჭიც აქვს ნაყარი. ახლა რამდენიმე ადამიანმა ეს რომ გააპროტესტოს, ამას მნიშვნელობა არ აქვს, რადგან კვორუმი შემდგარია. ამ პროცესში მთავარია ინიციატორი, ამის ინიციატორი კი არიან დეპუტატები და ახლა ისინი თუ იტყვიან, რომ ჩვენ ვახდენთ ამის ინიცირებასო, სასამართლომ რაღა უნდა თქვას?! ხომ არ ეტყვის, ამის უფლება არ გაქვთო?!

პოლიტიკურად კი, რა თქმა უნდა, მომგებიანი იქნება, თუკი სასამართლო იტყვის, რომ უკანონოდ მოხდა მათი გარიცხვა. საკონსტიტუციო კომისიის პოლიტიკურ ლეგიტიმაციასთან დაკავშირებით, რა თქმა უნდა, კითხვები გაჩნდება, მაგრამ შედეგის თვალსაზრისით არ მგონია, რაიმე გავლენა მოახიდნოს.

ზოგადად კი, კობახიძის მხრიდან ეს არ იყო კარგი გადაწყვეტილება. შთამბეჭდავი შედეგის წარმოჩენა უნდოდა, მაგრამ არ გამოუვიდა ეთიკურად. რაც შეეხება კანონის შესაბამისობას, საქმის გაცნობამდე ერთიანი დასკვნის გაკეთება რთულია”, – ამბობს “რეზონანსთან” საუბრისას ლევან ალაფიშვილი.

მის მსგავსად ამ სამართლებრივ დავას პოლიტიკურ ჟესტად განიხილავს ადვოკატთა ასოციაციის საერთაშორისო მდივანი დავით ასათიანი და ამისგან რაიმე სამართლებრივ შედეგს არ ელოდება.

„ეს, მე მგონი, პოლიტიკური ჟესტი უფროა, ვიდრე სამართლებრივი დავის საგანი. როგორც ვიცი, კომისიის წევრთა სიიდან ამოღება მოხდა მათი ბოიკოტის გამო. სხვა ინფორმაცია არ მაქვს. ამიტომ დეტალურად ვერ გეტყვით, რა დარღვევები შეიძლება ყოფილიყო აქტის დაწერისას. როცა ვნახავ სარჩელს, მერე შეიძლება უფრო კონკრეტულად რაღაც გითხრათ. ჩემი აზრით, პოლიტიკური ხასიათის მოქმედებაა”, – გვითხრა დავით ასათიანმა.

„რეზონანსი“, 28 აპრილი, 2017 წელი

ახალ კონსტიტუციაზე საზოგადოებრივი აზრის გასაგებად მხოლოდ 10 დღეა გამოყოფილი

გვანცა ღვედაშვილი

საპარლამენტო უმრავლესობა კონსტიტუციის პროექტის ინიცირებისთვის ხელმოწერების შეგროვებას იწყებს, 5-დან 15 მაისამდე კი სახალხო განხილვის ფარგლებში რეგიონებში შეხვედრები გაიმართება. თუმცა პოლიტოლოგთა ნაწილი მიიჩნევს, რომ 10-დღიანი ვადა სახალხო განხილვისთვის მეტად მცირეა და რეალური შედეგის დასადებად არასაკმარისი იქნება.

“უმრავლესობის ფორმატში დეტალურად განვიხილეთ კონსტიტუციური პროექტი და ვიწყებთ ხელმოწერებს საკონსტიტუციო ცვლილებების ინიცირებისთვის, მაგრამ მინდა, ხაზი გავუსვა, რომ ვენეციის კომისიის რეკომენდაციები და სახალხო განხილვის შედეგად მიღებული რეკომენდაციები მაქსიმალურად გათვალისწინებული იქნება. 5-დან 15 მაისამდე საქართველოს პარლამენტის თავმჯდომარე პირადად გამართავს ყველა რეგიონში შეხვედრებს”, – განაცხადა “ოცნების” წევრმა პარლამენტარმა მარიამ ჯაშმა.

აღსანიშნავია, რომ, რეგლამენტის მიხედვით, ბიუროს სხდომაზე ინიცირების შემდეგ საკანონმდებლო ორგანოში საერთო სახალხო განხილვის უზრუნველსაყოფად სპეციალური კომისია შეიქმნება, რომელმაც სახალხო განხილვის გრაფიკი და ჩატარების ადგილები უნდა განსაზღვროს. თუმცა ზუსტად როდის შეიქმნება კომისია, ჯერჯერობით უცნობია.

როგორც “რეზონანასთან” საუბრისას პოლიტოლოგი ზაალ ანჯაფარიძე აცხადებს, 10 დღე სახალხო განხილვისთვის საკმარისი არ შეიძლება იყოს.

“ეს აშკარად არასაკმარისი დროა სახალო განხილვის ჩასატარებლად. ამ განხილვას აქვს თავისი წესი, მიუხედავად იმისა, რომ არ ვიცი, მმართველი პარტია რა მეთოდოლოგიით აპირებს სახალხო განხილვის ჩატარებას. თუ ეს იქნება ისეთივე ტიპის განხილვა, რომელსაც წინა ხელისუფლება ატარებდა, როცა მუნიციპალიტეტებში შეკრებდნენ მოსახლეობას, რომელთაგან უმრავლესობა ადგილობრივი პარტიული აქტივისტი იყო, რა თქმა უნდა, ამას არანაირი შედეგი არ მოჰყვება”, – აცხადებს ზაალ ანჯაფარიძე.

პოლიტოლოგი მიიჩნევს, რომ სახალხო განხილვაში აქტიურად უნდა იყვნენ ჩართული სამოქალაქო სექტორი და მედია, რათა თუკი შეხვედრები ფორმალურ ხასიათს მიიღებს, გვქონდეს შესაბამისი რეაქცია.

ამასთან, მისივე აზრით, სწორი იქნება, თუ შეხვედრამდე საზოგადოებას მიეწოდება შესაბამისი ინფორმაცია კონსტიტუციაში შესატან ცვლილებებთან დაკავშირებით.

“განხილვამდე ამ ადამიანებს, რომლებსაც იწვევენ, უნდა მიეწოდოთ შესაბამისი ინფორმაცია, თუ რა ცვლილებები იგეგემება, რათა ისე არ მოხდეს, რომ ხელისუფლების წარმომადგენლები ჩავიდნენ ადგილზე და აბსოლუტურად მოუმზადებელ აუდიტორიას დაუწყონ ახსნა – რა კარგი კონსტიტუცია უნდა მიიღონ. ასეთ შეხვედრებს, რა თქმა უნდა, არსებითი მნიშვნელობა არ ექნება”, – განაცხადა ზაალ ანჯაფარიძემ.

„რეზონანსი“, 28 აპრილი, 2017 წელი

შანტაჟი მაჟორიტარებით

მმართველმა პარტიამ შეიძლება მაჟორიტარული არჩევნების გაუქმება გადაიფიქროს

ეკატერინე ბასილაია

“ქართული ოცნება” მაჟორიტარული საარჩევნო სისტემის გაუქმება-არგაუქმებაზე ერთგვარ სპეკულაცია-შანტაჟს იწყებს. მმართველი ძალა მის მიერვე შემოთავაზებული საარჩევნო სისტემით უკმაყოფილო ოპოზიცია-არასამთავრობოებს ახალ სტრატეგიას უპირისპირებს და ბრძოლის წინა ფლანგზე საკუთარი მაჟორიტარები გამოჰყავს, რომლებიც გუშინ უმრავლესობის შეკრებიდან გამოსულები მტკიცედ აცხადებდნენ, რომ საერთოდ ეწინააღმდეგებიან მაჟორიტარული წესის გაუქმებას და თან ეს პოზიცია აქვს გუნდში ძალიან ბევრს. ხოლო რადგანაც 150-კაციან პარლამენტში 73-ვე მაჟორიტარი უმრავლესობის რიგებშია, მათი თანხმობის გარეშე მაჟორიტარული სისტემის გაუქმება და პროპორციულზე გადასვლა ვერანაირად ვერ მოხდება.

მაჟორიტარების ასე გააქტიურება კი, ოპოზიციისა და ანალიტიკოსების თქმით, პირდაპირი შანტაჟი და ულტიმატუმია – თუ გადაუნაწილებელი მანდატების პირველ ადგილზე გასული პარტიისთვის გადაცემას არ დათანხმდება ოპოზიცია, ხელისუფლება მაჟორიტარების სახელით საერთოდ ჩააგდებს პროპორციულ საარჩევნო სისტემაზე გადასვლას.

აღსანიშნავია, რომ საკონსტიტუციო კომისიამ მუშაობა უკვე დაასრულა. “ქართულმა ოცნებამ” კონსტიტუციის პროექტიც უკვე მიიღო, თუმცა ოპოზიციის ბოიკოტის ფონზე.ოპოზიციის ბოიკოტი სწორედ საარჩევნო სისტემას ეხებოდა. კონკრეტულად იმას, რომ მმართველმა ძალამ შემოიტანა პროექტი, რომლის მიხედვითაც, მაჟორიტარული არჩევნები უქმდება, როგორც ეს იყო ოპოზიციის დიდი ხნის მოთხოვნა და ასევე “ოცნების” დაპირება ჯერ კიდევ 2012 წელს, მაგრამ დათქმით: მმართველი პარტია გადაუნაწილებელი მანდატების პირველ ადგილზე გასული პარტიისთვის სრულად გადაცემას მოითხოვს და პლუს წინააღმდეგია, პარლამენტში შესასვლელად არსებული 5%-იანი ბარიერი დაწიოს.

სწორედ ეს არის ოპოზიციის და სამოქალაქო სექტორის დიდი უკმაყოფილების მიზეზი. “ოცნების” გარდა ყველა აცხადებს, რომ მანდატების გადანაწილების ეს წესი უსამართლოა და პირველ ადგილზე გასულმა პარტიამ 5%-იანი ბარიერის გამო შეიძლება 20-მდე მანდატიც კი დაუმსახურებლად მიიღოს, რასაც ოპოზიცია კატეგორიულად არ ეთანხმება. ხელისუფლება კი პასუხად ამბობს, რომ მათ ოპოზიციას უკვე დაუთმეს, მაჟორიტარული სისტემის გაუქმებაზე დათანხმდნენ და მეტ დათმობას არ აპირებენ.

ამ ორთაბრძოლაში მმართველმა ძალამ მაჟორიტარებიც გაააქტიურა. გუშინ საკონსტიტუციო ცვლილებების საკითხზე “ოცნების” ოფისში საპარლამენტო უმრავლესობის შეხვედრა შედგა და შეხვედრიდან გამოსულმა დეპუტატებმა დაიწყეს განცხადებების გაკეთება იმაზე, რომ საარჩევნო სისტემაზე პარტიაში შეთანხმება ჯერ არ არსებობს და რომ მაჟორიტარები წინააღმდეგი არიან, მაჟორიტარული სისტემა გაუქმდეს, მიუხედავად იმისა, რომ საკონსტიტუციო კომისიის თავმჯდომარემ და პარლამენტის სპიკერმა ირაკლი კობახიძემ “ოცნების” სახელით წარადგინა პროპორციულ სისტემაზე გადასვლის პროექტი.

საპარლამენტო უმრავლესობის ლიდერმა არჩილ თალაკვაძემ არ გამორიცხა, რომ დოკუმენტში, რომელიც საკონსტიტუციო კომისიამ დაამტკიცა, შესაძლოა, ცვლილებები შევიდეს და ეს შეეხოს პროპორციულ საარჩევნო სისტემაზე გადასვლასა და მაჟორიტარული სისტემის გაუქმებასაც.

მაჟორიტარმა დეპუტატმა კახა ოქრიაშვილმა, რომელიც მაჟორიტარული სისტემის გაუქმების კატეგორიული წინააღმდეგია და მუდმივად აცხადებს, რომ ამ პროექტს მხარს არ დაუჭერს, თქვა, რომ მაჟორიტარულ სისტემას მმართველ გუნდში ბევრი მომხრე ჰყავს და იმედი აქვს, რომ მაჟორიტარული სისტემის გაუქმებას საკმარისი მხარდამჭერები არ ეყოლება. „ზოგი ამბობს, რომ უნდა იყოს მხოლოდ პროპორციული სისტემა გარკვეული ბონუსით, თუმცა ჩვენ ამას ვეწინააღმდეგებით. ის, რომ მაჟორიტარული სისტემა კარგი არ არის, არასწორია. მაშინ ჯერ ამერიკამ გააუქმოს და შემდეგ ჩვენ გავაუქმოთ”, – ამბობს კახა ოქრიაშვილი

მაჟორიტარმა ვიქტორ ჯაფარიძემ საერთოდ სრულად მაჟორიტარულ სისტემაზე გადასვლა მოითხოვა: „მე თუ მკითხავთ, სულ მაჟორიტარული უნდა იყოს. პირდაპირი წესით ირჩევ კაცს, იცი, ვინ არის. პროპორციული სიის პირველი ათეული იცის მოქალაქემ და შემდეგი კანდიდატები ნამდვილად არ იცის. თუ ჩვენ დემოკრატიულ არჩევნებზე ვსაუბრობთ, პირდაპირი წესით არჩევა არ არის უფრო დემოკრატიული?! ან ვინმემ ამიხსნას, რატომ არ არის მაჟორიტარული წესით არჩევნები დემოკრატიული,” – განაცხადა ვიქტორ ჯაფარიძემ. თუმცა მან აღნიშნა ისიც, რომ ის გუნდური თამაშის წესებს დაიცავს და უმრავლესობა რასაც გადაწყვეტს, იმ პროექტს დაუჭერს მხარს.

საქართველოს განვითარების კვლევითი ინსტიტუტის დამფუძნებელი გია ხუხაშვილი აცხადებს, რომ “ქართული ოცნება” მაჟორიტარების ხელით გვემუქრება და გვაშანტაჟებს, რომ ჭკვიანად ვიყოთ და მათ დავუთმოთ ყველა გადაუნაწილებელი მანდატი.

„ისინი პირდაპირ შანტაჟზე გადავიდნენ. ეს ჩანდა დღეს, როდესაც უმრავლესობის შეხვედრიდან გამოვიდნენ და განცხადებები გააკეთეს. თურმე დღეს გაახსენდათ მაჟორიტარებს, რომ მაჟორიტარული სისტემა უქმდება და დღეს დაიწყეს ამაზე ლაპარაკი. ეს არის ძალიან ცუდად დადგმული სპექტაკლი იმ მარტივი მიზეზით, რომ ყველაფერი, უნდათ, სავაჭრო გახადონ და შეინარჩუნონ ის აბსურდული მუხლები გადაუნაწილებელი მანდატების წაღებასთან თუ სხვა საკითხებთან დაკავშირებით. ეს არის გარკვეული ტაქტიკური მონახაზი, თორემ ეს მაჟორიტარები გავაჟკაცებულები რომ გამოვიდნენ იმ დარბაზიდან და ამაყი სახით ამას გაიძახოდნენ, 1, 2, 3 თვის წინ არ იცოდნენ, რაზე მიდიოდა საკონსტიტუციო კომისიაში მუშაობა?! ახლა “ქართული ოცნება” ამ მაჟორიტარების ხელით გვემუქრება – ჭკვიანად იყავით, თორემ აგერ მაჟორიტარებსაც შევუნარჩუნებთო. პრეზიდენტსაც ეუბნებიან – ჭკვიანად იყავი, თორემ არაპირდაპირი წესით არჩევნებს 2018 წელს შემოვიტანთ და არა 2023-შიო.

ეს არის პირდაპირ აღვირახსნილი შანტაჟი მთლიანად საზოგადოების და თან ძალიან თეთრი ძაფით ნაკერი. თუ მათ ჰგონიათ, რომ ეს შანტაჟი გაუვათ, ცდებიან. არ გაუვათ”, – ამბობს გია ხუხაშვილი.

„რეზონანსი“, 28 აპრილი, 2017 წელი

ინტერვიუ ალექსანდრე ქანთარიასთან: რატომ ეწინააღმდეგებიან „ოცნებაში» მაჟორიტარული არჩევნების გაუქმებას // „ადამიანებს აქვთ უფლება, დაუბრუნდნენ თავიანთ პოზიციას“

ეკატერინე ბასილაია

“ქართული ოცნების” დეპუტატი ალექსანდრე ქანთარია ოპოზიციის აზრს იზიარებს და უსამართლოს უწოდებს საკონსტიტუციო ცვლილების იმ მუხლს, რომელიც პროპორციულ საარჩევნო სისტემაში გადაუნაწილებელი მანდატების პირველ ადგილზე გასული პარტიისთვის გადაცემას გულისხმობს. იგი ამბობს, რომ კონსტიტუციის ახალ პროექტში სხვა ბევრი საჩოთირო საკითხიცაა და “ოცნება” ამ საკითხებს მომავალ პოლიტსაბჭოზე დეტალურად განიხილავს. იმასაც აანონსებს, რომ მაჟორიტარული საარჩევნო სისტემის გაუქმებაზეც საკმაოდ ცხელი კამათი შეიძლება იყოს.

- „ქართულმა ოცნებამ” კონსტიტუციის პროექტში პროპორციულ საარჩევნო სისტემაზე გადასვლა ჩაწერა, თუმცა მაჟორიტარები რატომღაც პოსტფაქტუმ ალაპარაკდნენ იმაზე, რომ მათთვის მაჟორიტარული არჩევნების გაუქმება მიუღებელია და უმეტესობა ამას მხარს არ დაუჭერს. თქვენ ემხრობით მაჟორიტარული სისტემის გაუქმებას?

- გარკვეული ჩაციკვლა არც ერთ პოზიციაზე არ მაქვს. ორივე მხარეს აქვს უარყოფითიც და დადებითიც. ოღონდ ჩვენი მაჟორიტარების არგუმენტები, პრინციპში, არ არის მოკლებული საფუძველს. ასე რომ, ამაზე მსჯელობა გაიმართება საკმაოდ საინტერესოდ. ბოლოს და ბოლოს, კონსტიტუცია ხმებმა, საკონსტიტუციო უმრავლესობის ხმებმა უნდა გადაწყვიტოს. ამდენად, თუ ვერ მოხდა დარწმუნება ერთი ან მეორე მხრიდან, შეიძლება სურათი შეიცვალოს.

- 2015 წელს “ოცნების” მიერ პარლამენტში ინიცირებული იყო მაჟორიტარული სისტემის გაუქმება, რასაც ხელს ის დეპუტატებიც აწერდნენ, რომლებიც დღეს მაჟორიტარული სისტემის გაუქმებას აღარ ემხრობიან. მაგალითად, ვიქტორ ჯაფარიძე. რატომ შეცვალა “ოცნების” დეპუტატების ნაწილმა პოზიცია? პარტიისთვის დღეს მაჟორიტარების უარი ხელსაყრელია?

- ასე არ არის. იმ პერიოდში საუბარი იყო იმაზე, ეს ცვლილება 2016 წლისთვის უნდა შესულიყო ძალაში თუ 2020 წლისთვის. დიდი სჯა-ბაასის შემდეგ გადაწყდა, რომ 2020 წელს ამოქმედებულიყო, მაგრამ ეს კანონპროექტი არ გავიდა, რადგან ოპოზიციამ არ დაუჭირა მხარი. მაშინაც ჯაფარიძის და მაჟორიტარების ნაწილის პოზიცია იყო, რომ მაჟორიტარული სისტემა უნდა არსებობდეს. გუნდის ერთსულოვნების თუ სხვა მიზეზების გამო კანონპროექტის ინიცირებას მოაწერა ხელი, მაგრამ ადამიანებს აქვთ უფლება, დაუბრუნდნენ თავის პოზიციას. ახლა ის თავის აზრს ამბობს, მაგრამ ეს არ ნიშნავს, რომ პროპორციულ სისტემას მხარს არ დაუჭერს.

- ოქრიაშვილი და ქუცნაშვილი მტკიცედ აცხადებენ, რომ არ დაუჭერენ მხარს. პროპორციულ საარჩევნო სისტემაზე გადასვლის პროექტი კი ირაკლი კობახიძემ “ოცნების” სახელით წარადგინა და როდესაც ახლა თქვენი მაჟორიტარები ამბობენ, რომ მხარს არ დაუჭერენ ამ ცვლილებას, ეს ნიშნავს, რომ კობახიძემ ერთპიროვნულად, გუნდისთვის დაუკითხავად წარადგინა პროექტი და გუნდში დაპირისპირებაა?

- არის გარკვეული ნაწილი, რომელსაც მიაჩნია, რომ პროპორციულზე არ უნდა გადავიდეთ. ამას დაპირისპირებას ვერაფრით ვერ დავარქმევ. ამ ეტაპისთვის არის თავისუფალი რეჟიმი, როდესაც ყველა თავის აზრს გამოთქვამს. საბოლოოდ, კამათის შემდეგ, დარწმუნებული ვარ, ერთ პოზიციაზე შეჯერება მოხდება. რადგან საკონსტიტუციო კომისიამ მიიღო პროექტი, ეს ხომ არ ნიშნავს იმას, რომ ყველამ ბრმად დაუჭიროს მხარი?! ბევრი ჩვენგანი საკონსტიტუციო კომისიაში არ ვიყავით, ახლა წავიკითხეთ ეს პროექტი.

- თუ დაპირისპირება არ არის, გამოდის, რომ “ოცნება” ცდილობს, ოპოზიციასთან და სამოქალაქო სექტორთან ივაჭროს, ერთგვარად დააშანტაჟოს ისინი – თუ პროპორციულ სისტემაში გადაუნაწილებელ მანდატებს არ დათმობენ პირველ ადგილზე გასული პარტიისთვის, მმართველი ძალა მაჟორიტარებს გაააქტიურებს?

- ეს უფრო ფანტაზიაა. ეს დეპუტატები ადრეც მაჟორიტარული სისტემის დატოვებას ითხოვდნენ და დღესაც ამ აზრზე არიან, მაგრამ ეს იმას არ ნიშნავს, რომ თუ გუნდი მიიღებს ერთ გადაწყვეტილებას, ისინი არ დაემორჩილონ. თუმცა ჯერჯერობით კიდევ დამატებითი მსჯელობაა საჭირო.

- თუკი პროპორციულ საარჩევნო სისტემას პარლამენტში კენჭისყრისას საკმარისი ხმები არ ექნება, ეს ნიშნავს, რომ “ქართულ ოცნებას” გეგმაში არც ჰქონდა მაჟორიტარულის გაუქმება და საკონსტიტუციო კომისიაში მხოლოდ სახის შესანარჩუნებლად შეიტანეს ცვლილების ეს ნაწილი?

- არა. ეს შემოვიდა ვარიანტად. საკონსტიტუციო კომისიამ რაც დადო, ეს ბეჭედდარტყმულია უკვე? ამ კონსტიტუციის პროექტის სახალხო განხილვა უნდა დაიწყოს და იქაც შეიძლება რაღაცები შეიცვალოს. შემდეგ კი პარლამენტშიც შეიძლება რაღაც საკითხები დაზუსტდეს, რაც ამ ეტაპისთვის საჩოთიროდ მიგვაჩნია.

- მაგალითად?

- მე, მაგალითად, მგონია, რომ გადაუნაწილებელი მანდატები პირველ ადგილზე გასულმა რომ აიღოს, შეიძლება ეს, ერთი მხრივ, სწორია, მაგრამ სამართლიანობის განცდას ნაკლებად ტოვებს და შეიძლება მსჯელობა ამაზეც გაიმართოს. შეიძლება მთლად თანაბრად არ გადანაწილდეს, მაგრამ ამაზე დაფიქრება ღირს.

- მანდატების გადანაწილების წესი ბევრში ტოვებს უსამართლობის განცდას? “ოცნების” წევრების შეკრება იყო და თუ განიხილეთ ეს საკითხიც?

- ჩვენ გავიარეთ კონსტიტუცია მთლიანად და ის საკითხები, რომელიც ამოიწია და რაზეც აზრთა სხვადასხვაობა იყო, უკვე შემდეგ, ცალკე შეკრებაზე დეტალურად იქნება განხილული.

„რეზონანსი“, 28 აპრილი, 2017 წელი

ინტერვიუ ვახტანგ ძაბირაძესთან: „თუ სხვა გამოსავალი არ იქნება, პრეზიდენტი შეიძლება პროტესტის ნიშნად გადადგეს“

გვანცა ღვედაშვილი

თუ „ქართული ოცნება“ გადაწყვეტს, რომ 2018 წელს საპრეზიდენტი არჩევნები არაპირდაპირი წესით ჩაატაროს, პრეზიდენტს ერთადერთი გამოსავალი დარჩება – მას შეუძლია, პროტესტის ნიშნად გადადგეს თანამდებობიდან და ამ შემთხვევაში არჩევნები ჩატარდება კონსტიტუციის მოქმედი ნორმით, ანუ ხალხს საშუალება ექნება, პრეზიდენტი კიდევ ერთხელ თავად აირჩიოს. აღნიშნული შეფასება პოლიტოლოგმა ვახტან ძაბირაძემ “რეზონანსთან” მას შემდეგ გააკეთა, რაც “ქართული ოცნების” ნაწილმა განაცხადა, რომ 2023 წლამდე პრეზიდენტის არაპირდაპირი წესით არჩევის გადადება კომპრომისია, რომელსაც ვერც ქვეყნის პირველი პირი იფერებს და ვერც ოპოზიცია, შესაბამისად, კომპრომისიც აზრს კარგავს. ამასთან, პოლიტოლოგის შეფასებით, შესაძლებელია, საპარლამენტო უმრავლესობამ არჩევნების წესთან დაკავშირებული ცვლილებათა პაკეტი ჩააგდოს, რადგან, დიდი ალბათობით, მას ვენეციის კომისიაც დაიწუნებს.

- როგორც „ქართული ოცნების“ წევრები ამბობენ, ოპოზიცია ვერ იფერებს იმ კომპრომისს, რომელსაც მას სთავაზობენ. რამდენად მოსალოდნელია, რომ ამ ფონზე შეიცვალოს გადაწყვეტილება და პრეზიდენტის არაპირდაპირი არჩევნები არა 2023, არამედ 2018 წელს ჩატარდეს?

- გამორიცხული არაფერია. „ქართული ოცნების“ საკონსტიტუციო კომისიაში შემავალი უმრავლესობა როცა ლაპარაკობდა კომპრომისებზე, ან რამეზე ეთანხმებოდა ოპოზიციას, ყოველთვის ამბობდა, რომ ეს არის იმ გუნდის აზრი, რომელიც მონაწილეობს კონსტიტუციის გადამუშავებაში და არა უმრავლესობის აზრი. ანუ, იმის თქმა მინდა, რომ დღევანდელი გადასახედიდან საკონსტიტუციო კომისიაში “ოცნება” ამბობდა, რომ 2018 წელს პრეზიდენტის პირდაპირი წესით არჩევის დაშვება კომპრომისი იყო, თუმცა ეს იმას არ ნიშნავდა, რომ ამ აზრს საპარლამენტო უმრავლესობის ყველა წევრი იზიარებდა. ის ვადა, რომელიც არაპირდაპირი წესით არჩევისთვის იყო განსაზღვრული, რომ შეიცვალოს და უკვე 2018 წელს მოხდეს პრეზიდენტის ამ ტიპით არჩევა, ჩემთვის მოულოდნელი არ იქნება.

ერთადერთი, რასაც ვერ შეცვლიან, ის არის, რომ პირველი მოსმენით კონსტიტუციას ვერ მიიღებენ, 3/4 რომც ჰქონდეთ. მეორე მოსმენა უნდა გაიმართოს პირველიდან არაუადრეს 3 თვისა. იგივე დრო უნდა გავიდეს მესამე მოსმენისა და კენჭისყრისთვის. ამას ვამბობ, რადგან თუ პრეზიდენტი აპირებს პროტესტის გამოხატვას და პირველი მოსმენით ის ვარიანტი გავიდა, რომლის მიხედვითაც პრეზიდენტი 2018 წლის არჩევნებში არაპირაპირი წესით იქნება არჩეული, მას შეუძლია, გადადგეს და ამ შემთხვევაში იმუშავებს კონსტიტუციის ის ნორმა, რომელიც ამჟამად არის. ეს გამოსავალი ამ შემთხვევაში პრეზიდენტსა და საპრეზიდენტო მმართველობის მომხრეებს აქვთ, თუ ოპოზიციაც ჩამოყალიბდება ერთი კანდიდატის ირგვლივ.

- ანუ, თუკი კომისიაში შემავალი უმრავლესობა ამბობდა, რომ ყველა გადაწყვეტილება და კომპრომისი უშუალოდ მათი აზრი იყო და არა პარტიის, გამოდის, გარკვეულ ცვლილებებს კვლავ უნდა ველოდოთ, მათ შორის საარჩევნო სისტემასთან დაკავშირებითაც, რადგან მაჟორიტარების გაუქმებას “ოცნების” წევთა ნაწილი მაინცდამაიც სიხარულით არ შეხვედრია...

- გამომდინარე იქიდან, რომ პროპორციულ სისტემაზე გადასვლას, დიდი ალბათობით, ვენეციის კომისია დაიწუნებს, მეორე მხრივ, მანდატების სრულად გადანაწილებას, თუნდაც 5%-იანი ბარიერის პირობებში, ხელისუფლება არ დათანახმდება, არსებობს დიდი შანსი, რომ საარჩევნო სისტემა და კანონი დარჩეს ისეთი, როგორიც დღეს არის. ზოგადად, დიდი აჟიოტაჟი შეიქმნა საკონსტიტუციო კომისიასთან დაკავშირებით, არადა, რეალურად ეს არის “შავი სამუშაოს” შემსრულებელი ორგანო. ცალკე გასარკვევია, რა იყო შეთანხმების საგანი, მაგრამ რომც ყოფილიყო კონსენსუსი და ერთიანი შეთანხმებით მიღებული ცვლილებათა პაკეტი, ეს მაინც არაფერს შეცვლიდა, რადგან საბოლოო ჯამში ამ ცვლილებებს პარლამენტი იღებს და არა კომისია. იურიდიულად, პარლამენტს უფლება აქვს, საერთოდ უარი თქვას აღნიშნული პროექტის განხილვაზეც კი და მთლიანად ჩააგდოს ეს პაკეტი.

უმრავლესობამ, შესაძლოა, წინასწარ დაიზღვიოს თავი, რადგან პოლიტიკური პიარის თვალსაზრისით ძალიან ცუდად გამოჩნდება ვენეციის კომისიის დასკვნის გაუთვალისწინებლობა. ამიტომ აღნიშნულ დასკვნამდე მათთვის უმჯობესია, აქ ჩავარდეს საარჩევნო სისტემა. თუკი “ქართული ოცნება” ასეთი არჩევანის წინაშე დგას და ალბათ დგას კიდეც, მაშინ ის ამას გააკეთებს. პიარის თვალსაზრისით ასეთი სვლა გაცილებით მომგებიანი იქნება, ვიდრე ის, რომ უარი თქვან ვენეციის კომისიის რეკომენდაციაზე.

- რამდენად არის ამის ალბათობა, რომ გარკვეულ საკითხებზე მართლაც არ გაითვალისწინონ ვენეციის კომისიის რეკომენდაციები?

- ვენეციის კომისიასთან მიმართებაში პარლამენტის თავმჯდომარის მხრიდან თავიდანვე იყო ნათქვამი, რომ ისინი გაითვალისწინებდნენ ყველა რეკომენდაციას. შეიძლება სამუშაო ჯგუფის რეკომენდაციები არ გაითვალისწინონ, მაგრამ ვენეციის კომისიისას რომ გაითვალისწინებდნენ და არც ერთ ცვლილებას არ მიიღებენ ისე, თუკი ამაზე კომისია თანხმობას არ გამოთქვამს, ეს თავიდანვე ნათქვამი ჰქონდათ. ამიტომ ეს რომ მუდმივ რეფრენად არ ჰქონდეს ოპოზიციას, ურჩევნიათ, საარჩევნო სისტემასთან დაკავშირებით ეს ვარიანტი საერთოდ ჩააგდონ და თქვან, რომ უმრავლესობამ მხარი არ დაუჭირა ამ პროექტს, ან რაიმე ასეთი.

- საკონსტიტუციო კომისიის მუშაობა დასრულდა და შეგვიძლია მისი მუშაობა შევაფასოთ. თქვენ, როგორც კომისიის ერთ-ერთი წევრი, როგორ ფიქრობთ, ჰქონდა თუ აზრი უმცირესობის, ექსპერტებისა და არასამთავრობოების ჩართვას ამ კომისიაში, თუ ეს იყო ფორმალური მხარე და რეალურად „ქართულმა ოცნებამ“ საკუთარი შეხედულებებიდან გამომდინარე მიიღო ყველა არსებით ცვლილება?

- არ ვიცი, თავიდან რა ჰქონდა ჩაფიქრებული “ოცნებას”, მაგრამ იქიდან გამომდინარე, რაც მივიღეთ, მე არ ვიცი, უმრავლესობისა და მასთან ასოცირებული რამდენმე ადამიანის გარდა, ვინ დაუჭირა მხარი კონსტიტუციაში შესატან ცვლილებათა პაკეტს.

პოლიტიკურმა ოპოზიციამ მთლიანად უარი თქვა მონაწილეობაზე და გამოეყო კომისიას. რამდენადაც ვხედავდი, არასამთავრობოებმაც უარი თქვეს. მე საერთოდ თავი შევიკავე კენჭისყრაში მონაწილეობისგან და ვინ დაუჭირა სხვამ, არ ვიცი. რეალურად, მართლაც გამოვიდა ისე, რომ ეს პროექტი მხოლოდ ხელისუფლებისა და მათი თანამზრახველი გუნდებისთვის აღმოჩნდა მისაღები.

„ახალი თაობა“, 28 აპრილი, 2017 წელი

ინტერვიუ რამაზ საყვარელიძესთან: „არჩევნები მთლიანად მაჟორიტარული უნდა იყოს“

„ახალი თაობის“ კითხვებს ფსიქოლოგი, პოლიტოლოგი რამაზ საყვარელიძე პასუხობს

- ბატონო რამაზ, კონსტიტუციაში შესატან ცვლილებებთან დაკავშირებით თავად უმრავლესობაში ვერ თანხმდებიან. მაჟორიტარული სისტემის გაუქმებას ბევრი მოწინააღმდეგე გამოუჩნდა. რას ფიქრობთ თქვენ?

- პირადად ჩემი აზრია, რომ ქვეყანაში არჩევნები უნდა იყოს მთლიანად მაჟორიტარული სისტემით, ისე, როგორც არის ამერიკის შეერთებულ შტატებში. ჩვენ რაც მოგვწონს, იმაში ამერიკა ამერიკას ვიძახით და რაშიც არ გვაწყობს, იქ უკვე ამერიკა აღარ გვინდა. ამ კონკრეტულ შემთხვევაში პასუხისმგებლობა ხალხთან, ამომრჩეველთან პირადად ეკისრება მაჟორიტარ დეპუტატს.

- პროპორციული სისტემისას პასუხისმგებლობა ნაკლებია?

- პროპორციულ სისტემაში დეპუტატი არის პასუხისმგებელი იმასთან, ვინც ის სიაში ჩასვა. ასე რომ, პროპორციულ სისტემაში ხალხის მიმართ პასუხისმგებლობის ხარისხი ნაკლებია. ჩვენთან ძალიან დაბალია დეპუტატების პასუხისმგებლობის გრძნობა. ამას რომ კიდევ პროპორციული სისტემა დავუმატოთ, კიდევ უფრო დაბალი გახდება. ოღონდ პროპორციულ სისტემას აქვს ერთი პლუსი.

- კერძოდ?

- ძლიერდებიან პარტიების ლიდერები. მათზე დამოკიდებული ხდება ის კორპუსი, რომელიც მათ შეჰყავთ პარლამენტში. ამიტომაა, რომ პარტიები ასე თავგამოდებით უჭერენ მხარს პროპორციულ სისტემას.

- მაჟორიტარების ხარჯზე რომ ხდება საკონსტიტუციო უმრავლესობის მოპოვება მმართველი გუნდის მიერ?

- რას ნიშნავს მაჟორიტარების ხარჯზე, ჩემთვის გაუგებარია, რადგან ზუსტად იგივე შანსი აქვს სახელისუფლებო პარტიას, მაჟორიტარებით მოიპოვოს მანდატები, როგორც ოპოზიციურ პარტიას. უბრალოდ, სიის შემთხვევაში რაღაც ხმებს იღებს პარტია იმის ხარჯზე, რომ არავინ იცის, ვინ არის ამ პარტიაში, ერთი-ორი ფიგურის გარდა. მაჟორიტარული არჩევნების დროს კი კონკრეტული პიროვნება დგება საზოგადოების წინაშე და უკვე პიროვნების შეფასება ხდება.

- მაშინ სათანადოდ რატომ ვერ აფასებს ოპოზიცია ამ სისტემას და რატომ ითხოვს ასე დაჟინებით პროპორციულს? ეს ოპოზიციას მომგებიან სიტუაციაში აყენებს?

- ცოტათი მომგებიანში, რადგან მაჟორიტარულში რაღაცა ხმების რაოდენობა იკარგება და, ოპოზიციას თუ პოლიტიკის მათხოვრის პოზიცია აქვს, მაშინ მას პროპორციული სისტემა ურჩევნია. თუმცა ეს არის შესაფასებელი, რა უფრო მნიშვნელოვანია, ხმების დაკარგვა თუ პოლიტიკოსების პასუხისმგებლობის გაზრდა?! მე მიმაჩნია, რომ პოლიტიკოსების პასუხისმგებლობის გაზრდა უფრო დიდი მონაპოვარი იქნება, ვიდრე ოპოზიციური თუ პოზიციური პარტიების ხმები.

- უმრავლესობის ლიდერები პოზიციებს არ თმობენ, თუმცა აცხადებენ, რომ ჯერ სახალხო განხილვები მოეწყობა, ვიდრე კონსტიტუციის პროექტი პარლამენტში შევა განსახილველად. ელოდებით ცვლილებებს?

- სწორედ ამ სახალხო განხილვების დროს უნდა იაქტიურონ მაჟორიტარებმა. მათ უნდა დაარწმუნონ მოსახლეობა მაჟორიტარული არჩევნების უპირატესობაში.

- პოლიტიკური სპექტრი ასევე დიდ მოლოდინშია, თუ როგორი იქნება ვენეციის კომისიის დასკვნა. შესაძლებელია, რომ ხელისუფლებამ სულაც არ გაითვალისწინოს ვენეციის კომისიის შენიშვნები?

- რა თქმა უნდა. შეიძლება, არ გაითვალისწინოს, იმიტომ, რომ ამ სახელმწიფოს სხვა რამ სჭირდება, ან, შეიძლება, არ გაითვალისწინოს იმიტომ, რომ მას ფარული ავტოკრატია უნდა და დემოკრატიული მექანიზმები არ სჭირდება. ასეთი გაუთვალისწინებლობა კი სახიფათო და საშიშია.

„ახალი თაობა“, 28 აპრილი, 2017 წელი

ინტერვიუ კახა ოქრიაშვილთან: „შევეცდები, „ქართული ოცნება“ ჩემს აზრზე გადმოვიყვანო“ // „გააუქმოს ამერიკამ მაჟორიტარული სისტემა და გავაუქმებთ ჩვენც“

საქმეს ისეთი პირი უჩანს, „ქართული ოცნება“ მაჟორიტარულ სისტემას არ გააუქმებს. საპარლამენტო უმრავლესობაში უკვე დაიწყო კონსულტაციები, კონსულტაციებს დმანისის მაჟორიტარი დეპუტატი კახა ოქრიაშვილი მართავს. რით სჯობია მაჟორიტარული სისტემა პროპორციულს, რას ითხოვენ ამერიკელებისგან ქართველი მაჟორიტარები და ვისთან აწარმოებენ ისინი მოლაპარაკებებს? ამის შესახებ „ახალ თაობას“ კახა ოქრიაშვილი ესაუბრება.

- „ქართული ოცნება“, როგორც იქნა, დათანხმდა მაჟორიტარული სისტემის გაუქმებაზე. 27 აპრილს თქვენ ამ სისტემის გაუქმების წინააღმდეგ გამოხვედით. მმართველ გუნდში დაპირისპირება ხომ არ არის?

- არანაირი დაპირისპირება არ არის. გუნდში ზოგი უჭერს მხარს მაჟორიტარული სისტემის გაუქმებას, ზოგი – არა. ეს ჩვეულებრივი ამბავია. ამ საკითხზე მე მქონდა გამოსვლა. ვცდილობ, დავარწმუნო მმართველი გუნდი, რომ მაჟორიტარებს არ შევეხოთ და დავტოვოთ შერეული სისტემა, თუმცა არსებობენ ჯგუფები, რომლებსაც თავიანთი არგუმენტაცია აქვთ, რომ უნდა იყოს პროპორციული სისტემა ბონუსით.

- თქვენი აზრით, შეძლებს გუნდი ამ საკითხზე შეთანხმების მიღწევას?

- მე ვფიქრობ, შევჯერდებით გუნდში. ძალიან დიდი იმედი მაქვს, რომ ჩვენ ჩვენს აზრზე გადმოვიყვანთ მთელ გუნდს და შევინარჩუნებთ მაჟორიტარულ სისტემას.

- თქვენს გამოსვლაში ერთ-ერთ არგუმენტად დაასახელეთ, მაჟორიტარული სისტემა ცუდი რომ ყოფილიყო, მას ამერიკაში გააუქმებდნენო...

- კი ბატონო, ასე ვთქვი. თუ არ ვარგა ეს სისტემა, გააუქმონ ამერიკაში და გავაუქმებთ ჩვენც. თუმცა ეს არგუმენტი, ბუნებრივია, არ არის. არგუმენტად მოვიყვან იმას, რომ მაჟორიტარული საარჩევნო სისტემა მსოფლიოს 90 ქვეყანაშია, მათ შორის, აშშ-ში, საფრანგეთსა და დიდ ბრიტანეთში. სამივე ქვეყანა განვითარებულია და სამივე მათგანი დემოკრატიის ფლაგმანად ითვლება. ეს სისტემა ცუდი რომ ყოფილიყო, ისინი ამ სისტემას გააუქმებდნენ. მაჟორიტარული სისტემა ნაწილობრივ შენარჩუნებულია ისეთ წარმატებულ ქვეყნებში, როგორებიცაა იაპონია და გერმანია. გამოდის, რომ მაჟორიტარული სისტემა საჭიროა. ეს სისტემა განსაკუთრებით ჩვენისთანა ქვეყანას სჭირდება. მხოლოდ პროპორციულ სისტემაზე გადასვლა ძალიან სახიფათო იქნება საქართველოსთვის.

- სახიფათო რატომ იქნება?

- წარმოიდგინეთ, რომ 2020 წელს არჩევნები მხოლოდ პროპორციული სისტემით ჩატარდა და პარლამენტი იმ პარტიებით დაკომპლექტდა, რომლებმაც არჩევნებზე 25, 23 და 20 პროცენტი მიიღეს. ეს ქვეყანაში კრიზისს გამოიწვევს.

- კრიზისს რატომ გამოიწვევს?

- იმიტომ, რომ ასეთ შემთხვევაში გაჭირდება კონსენსუსის მიღწევა და მაშინვე დაიწყება კრიზისი, რაც საქართველოსთვის კარგი არ იქნება. საქმე, შესაძლოა, სამოქალაქო ომამდეც კი მივიდეს. მხოლოდ პროპორციული სისტემით არჩევნები ევროპის მთელ რიგ ქვეყნებში ტარდება. შვედეთის გარდა, თითქმის ყველა ქვეყანაში კრიზისი შეიქმნა. საქართველოც შვედეთივით ეკონომიკურად ძლიერი ქვეყანა რომ იყოს, კიდევ შეიძლებოდა პროპორციულ სისტემაზე გადასვლა. არსებულ სიტუაციაში ამ სისტემაზე გადასვლა სახიფათოა.

- გუნდი ამ საკითხზე როდის მიიღებს საბოლოო გადაწყვეტილებას?

- ამ თემაზე ახლა დავიწყეთ კონსულტაციები. სადღაც ერთ თვეში საბოლოო გადაწყვეტილებასაც მივიღებთ.

- ზემოთ თქვენ გუნდში დაპირისპირება უარყავით, მაგრამ ამ საკითხის განხილვას ხომ არ მოჰყვება უთანხმოება? თავად თქვით, რომ მაჟორიტარულ სისტემას მომხრეებიც ჰყავს და მოწინააღმდეგეებიც...

- უთანხმოებას გამოვრიცხავთ. ჩვენ შევეცდებით, ოპონენტებს სათანადო არგუმენტაცია წარვუდგინოთ. მათ არგუმენტებსაც მოვისმენთ. მჯერა, რომ ჩვენი არგუმენტების მოსმენის შემდეგ ისინი პოზიციას შეიცვლიან. მიმაჩნია, რომ მაჟორიტარული სისტემის სრულად გაუქმების შემთხვევაში ჩვენ ადამიანებს არჩევნებში მონაწილეობის უფლებას წავართმევთ. მაჟორიტარად დამოუკიდებელ კანდიდატსაც შეუძლია მონაწილეობის მიღება. მხოლოდ პროპორციული სისტემა თუ იქნა, ადამიანს რომელიმე პარტიაში მოუწევს გაწევრიანება. წინააღმდეგ შემთხვევაში, ის არჩევნებში მონაწილეობას ვერ მიიღებს. გადაწყვეტილების მიღებისას ეს ფაქტორიც უნდა გავითვალისწინოთ.

„ახალი თაობა“, 28 აპრილი, 2017 წელი

ინტერვიუ ვახტანგ ხმალაძესთან: „ბარიერი 3-4%-მდე უნდა შემცირდეს“ // „სამართლიანი საარჩევნო სისტემა რევოლუციების შესაძლებლობას ნულამდე დაიყვანს“

კონსტიტუციონალისტი, სახელმწიფო საკონსტიტუციო კომისიის წევრი ვახტანგ ხმალაძე „ახალ თაობასთან“ ინტერვიუში საარჩევნო სისტემაზე საუბრობს.

- ბატონო ვახტანგ, როგორია თქვენი პოზიცია კონსტიტუციის ახალ პროექტში შემოთავაზებულ სისტემაზე, რომელიც პირველ ადგილზე გასული პარტიისთვის გადაუნაწილებელი მანდატების სრულად მიკუთვნებას ითვალისწინებს?

- კონსტიტუციის ახალ პროექტში წარმოდგენილი საარჩევნო სისტემა, რომელიც მხოლოდ პროპორციულ არჩევნებზეა დაფუძნებული, სწორი გადაწყვეტილებაა, თუმცა ის წესი, რომლითაც ხდება არჩევნებში მონაწილე პარტიებისთვის მანდატების გადაცემა და გადანაწილება, არ არის სამართლიანი და არ აკმაყოფილებს საერთაშორისო სტანდარტებს.

საერთაშორისო სტანდარტების ერთ-ერთი უმთავრესი მოთხოვნა გახლავთ, დაცული იყოს თანასწორობის პრინციპი. თანასწორობის პრინციპი კი ნიშნავს, რომ არსებითად ერთნაირ მდგომარეობაში მყოფი სუბიექტები ერთნაირი უფლებებით უნდა სარგებლობდნენ. პროპორციული არჩევნების ჩატარებისას მხედველობაში ორი ძირითადი პირობა მიიღება, რომლებსაც უნდა აკმაყოფილებდეს საარჩევნო სისტემა: ერთი, შედეგებმა ადეკვატურად უნდა ასახოს საზოგადოებაში არსებული განწყობები. მაგალითად, თუ ერთ პარტიას მხარს უჭერს რაღაც რაოდენობის ამომრჩეველი და მეორე პარტიას _ ორჯერ მეტი ამომრჩეველი, მაშინ ამ პარტიამ უნდა მიიღოს დაახლოებით ორჯერ მეტი მანდატი. მეორე, საარჩევნო სისტემამ არ უნდა შეუწყოს ხელი პოლიტიკურად ძალიან ჭრელი პარლამენტის შექმნას.

- რატომ?

- ასეთ დროს შეიძლება პრობლემური აღმოჩნდეს საპარლამენტო უმრავლესობის შექმნა და შეიძლება პარლამენტმა გადაწყვეტილებები ვერც კი მიიღოს, ასევე ვერ შეძლოს მთავრობის ფორმირება. ამიტომ საარჩევნო სისტემის შერჩევისას ცდილობენ, მოიძებნოს ის ოქროს შუალედი, რომელიც, ერთი მხრივ, უზრუნველყოფს პარლამენტში მრავალ-პარტიულობას და, მეორე მხრივ, ხელს შეუწყობს უმრავლესობის შექმნას, ეს უმრავლესობა იქნება ერთპარტიული თუ კოალიციური.

- საარჩევნო ბარიერს რა მნიშვნელობა აქვს ამ დროს?

- სწორედ ამ პირობის უზრუნველსაყოფად თითქმის ყველგან შემოღებული აქვთ საარჩევნო ზღურბლი, რომლის მიხედვითაც ხდება მანდატების გადანაწილება.

- რამდენია საარჩევნო ბარიერი?

_ ყველაზე გავრცელებულია 4% და 5%. არის ქვეყნები, სადაც ბარიერი უფრო დაბალია, ზოგან არის 2%, ზოგან – 3% და 1%-ც არის, თუმცა იშვიათად. ასევე იშვიათია 5%-ზე უფრო მაღალი ზღურბლი.  ზღურბლის შერჩევისას იყენებენ წინასწარ შედეგებს, სხვადასხვა გამოკითხვას, სხვადასხვა არჩევნების შედეგებს და უყურებენ, სად არის ის ზღვარი, რომლის ზევითაც იქნება საკმარისი მრავალპარტიული პარლამენტი და არა მხოლოდ ორპარტიული წარმომადგენლობა. ასევე მნიშვნელოვანია, რომ არსებული საარჩევნო ზღურბლი უნდა იყოს ისეთი, რომ ე.წ. დაკარგული ხმები ანუ იმ პარტიებისთვის მიცემული ხმები, რომლებმაც ვერ გადალახეს ბარიერი, მაღალი არ იყოს. ვიმეორებ, მნიშვნელოვანია, დაკარგული ხმების რაოდენობა დიდი არ იყოს.

- ჩვენთან ბარიერის დადგენისას რას ექცევა ყურადღება?

- თუ ჩვენს საარჩევნო გამოცდილებას გავაანალიზებთ შარშანდელი არჩევნების ჩათვლით, ვნახავთ, რომ 5% ზღურბლის შემთხვევაში დაკარგული ხმების პროცენტი 20%-ზე მეტია. თუმცა, იყო წლები, როდესაც დაკარგული ხმები იყო 6% და იყო წლები, როდესაც 60%-ზე მეტიც იყო. 4% ზღურბლი რომ ყოფილიყო, მაშინ დაკარგული ხმების რაოდენობა მცირდებოდა 7,3%-მდე. 3% რომ ყოფილიყო, ორჯერ შემცირდებოდა დაკარგული ხმების რაოდენობა. 4% ბარიერის შემთხვევაში 7 პოლიტიკური სუბიექტი შევიდოდა პარლამენტში. იგივე ხდება 3% ზღურბლის შემთხვევაშიც.

- რამდენპროცენტიანი საარჩევნო ბარიერი იქნებოდა სამართლიანი?

- მიმაჩნია, რომ სამართლიანი იქნებოდა 3% ან 4%, რაც საშუალებას მოგვცემდა, მრავალპარტიული პარლამენტიც ყოფილიყო უზრუნველყოფილი და პარლამენტიც ქმედებაუნარიანი ყოფილიყო. დაბალი ზღურბლის შემთხვევაშიც კი ერთ სუბიექტს, მანდატების სამართლიანი გადანაწილების პირობებში, ექნებოდა საპარლამენტო უმრავლესობა.

- როგორ?

- შესაძლებელია, რომ მანდატების სამართლიანად გადანაწილების პირობებშიც კოალიციის გარეშე ერთმა პოლიტიკურმა სუბიექტმა მოიპოვოს საპარლამენტო უმრავლესობა. თუმცა, ეს სუბიექტი თავად არის კოალიცია, საარჩევნო ბლოკი. ამდენად, მე ოპტიმალურ ვარიანტად საარჩევნო ბარიერის დაწევა მიმაჩნია 3 ან 4%-მდე.

- გადაუნაწილებელი მანდატების გადანაწილება როგორ უნდა მოხდეს?

- არაფრის გამოგონება არ გვჭირდება, რადგან მანდატების გადანაწილების მრავალი წესი არსებობს, რომლებიც უზრუნველყოფს პროპორციულობას. არის სისტემები, რომლებიც მცირე უპირატესობას აძლევენ ძლიერ პარტიას, რომ მან შეძლოს მთავრობის ფორმირება.

- ამას ამბობს პარლამენტის თავმჯდომარეც, რომ პირველ ადგილზე გასულ პარტიას მცირე ბონუსი სჭირდება პოლიტიკური სტაბილურობისთვის, მთავრობის ფორმირებისთვის...

- იმ ფორმულით, რომელიც `ქართულმა ოცნებამ~ შემოგვთავაზა, პირველ ადგილზე გასულ პარტიას შესაძლებლობა ექნება, უმრავლესობა ჩამოაყალიბოს ისეთ შემთხვევაშიც, თუ მას ხმების ერთი მესამედი ექნება მიღებული _ 33-35 %. სწორედ აქ არის დარღვეული თანასწორობისა და სამართლიანობის პრინციპი. ერთია, როდესაც გაკლია 1 და 2 მანდატი და მეორეა, როდესაც შენ იღებ 30_ მანდატიან ბონუსს.

- მაჟორიტარი დეპუტატი ოქრიაშვილი, რომელიც დღეს `ქართულ ოცნებას~ წარმოადგენს, აცხადებს, მაჟორიტარული არჩევნები ჯერ ამერიკის შეერთებულ შტატებში გაუქმდეს და შემდეგ ჩვენთან, თუ არ ვარგაო. ასევე ის აცხადებს, რომ ამ საკითხზე გუნდში კონსენსუსი არ არსებობს. კომისიაში როგორი განწყობები ჰქონდათ?

- საკონსტიტუციო კომისიაში ძალიან მცირე გამონაკლისი იყო, სულ რამდენიმე წევრი, რომლებიც მაჟორიტარულ სისტემას უჭერდნენ მხარს. ყველა დანარჩენი მხარს პროპორციულ სისტემას უჭერდა. „ქართულ ოცნებაში“ არის დეპუტატების ნაწილი, რომლებიც მხარს არ უჭერენ მაჟორიტარული სისტემის გაუქმებას. მათი რაოდენობა როგორია, ვერ გეტყვით, თუმცა ვიცი, რომ ბევრი არ არის. ხელისუფლებაში მყოფი ყველა გუნდი, 25 წლის წინაც და დღესაც ცდილობს, ისეთი საარჩევნო სისტემა ჰქონდეს, რომელიც მას სხვებთან შედარებით არჩევნებში დიდ უპირატესობას მისცემს.

სწორედ ამან განაპირობა ხელისუფლების ცვლილება რევოლუციური განწყობების ფონზე. ხელისუფლებაში კი მოდიოდა ის პარტია, რომელიც ზუსტად იმავე შეცდომას იმეორებდა, რომელსაც მისი წინამორბედი უშვებდა.

სამართლიანი საარჩევნო სისტემა კი სწორედ იმისთვის არის საჭირო, რომ ხელისუფლების ცვლილება განაპირობოს არა რევოლუციურმა განწყობებმა, არამედ ეს უნდა იყოს არჩევნების შედეგი. საზოგადოების განწყობების შესაბამისად უნდა იცვლებოდეს ხელისუფლებაც, ყოველგვარი რევოლუციების გარეშე.

თუ დღევანდელი ხელისუფლება ამას გააცნობიერებს, მაშინ მიიღებს სამართლიან საარჩევნო სისტემას, თუ არადა, ილუზიების ტყვეობაში დარჩება, როგორც ყველა წინა ხელისუფლება. მაშინ შესაძლებელია, კვლავ უსამართლო სისტემა გვქონდეს.