„რეზონანსი“: ფრონტისპირა საქართველო // “ჩნდება საფრთხე, რომ “ისლამურმა სახელმწიფომ” სამხრეთ კავკასიაშიც შემოაღწიოს”
„რეზონანსი“: “ისლამური სახელმწიფოსგან” რამე საფრთხეს უნდა ველოდოთ თუ არა?
„რეზონანსი“: ინტერვიუ მაია ფანჯიკიძესთან: „ოლიმპიადის გახსნაზე პრეზიდენტის დაუსწრებლობა დასავლეთისთვის ცუდი გზავნილია”
„რეზონანსი“: ირანთან ურთიერთობის განმტკიცების მოლოდინში // “საქართველოს აღარ შეეშინდება, რომ საერთაშორისო საზოგადოება ქართულ-ირანულ ურთიერთობას მტკივნეულად აღიქვამს”
„ვერსია“: ინტერვიუ მამუკა არეშიძესთან: ,,პირდაპირი საფრთხე საქართველოს არ ემუქრება” // რატომ გამწვავდა კავკასიის რეგიონში ვითარება და ვინ მოაბეზრა თავი მამუკა არეშიძეს
———————
„რეზონანსი“, 29 ივლისი, 2015 წელი
ფრონტისპირა საქართველო
“ჩნდება საფრთხე, რომ “ისლამურმა სახელმწიფომ” სამხრეთ კავკასიაშიც შემოაღწიოს”
თაკო მათეშვილი
(შემოკლებით)
თუკი თურქეთი “ისლამურ სახელმწიფოსთან” ომში უფრო მასშტაბურად ჩაერთვება, გამოდის, რომ ბრძოლის ხაზი მეზობელ ქვეყანაში გაივლება და ისეთი ცხელი წერტილებისაგან, როგორიც სირია და ერაყია, აღარც ისე “შორს” ვიქნებით. ეს კი, სამხედრო ანალიტიკოსების აზრით, საქართველოს წინაშე არსებულ საფრთხეებს ზრდის, რადგან თურქეთის ჩათრევით “ისლამური სახელმწიფო” კავკასიაში უფრო მარტივად შემოაღწევს.
(…)
მიუხედავად სიტუაციის ყოველდღიური დამძიმებისა, საქართველოს თავდაცვის მინისტრი დარწმუნებულია, რომ საქართველოს ე.წ. ისლამური სახელმწიფოსგან საფრთხე არ ელის. როგორც თინა ხიდაშელმა ჟურნალისტებს განუცხადა, ქართულ მხარეს რამე საფრთხეებთან დაკავშირებით მონაცემები არ აქვს.
“თქვენ იცით, რომ საქართველოს, როგორც ყველა ნორმალურ ქვეყანას, აქვს საფრთხეების დოკუმენტი. უმრავლეს შემთხვევაში ამ ტიპის საფრთხეებზე ძირითადი პასუხისმგებლობა მოდის არა თავდაცვის სამინისტროზე, არამედ უშიშროების სამსახურებსა და შს სამინისტროზე. თუმცა ჩვენ, რა თქმა უნდა, მუდმივად მზადყოფნის რეჟიმში ვართ, რომ თუ საჭირო გახდა – დაწყებული ბუნებრივი კატასტროფით შექმნილი საფრთხეებიდან, დამთავრებული ასეთი ტიპის საფრთხეების მოლოდინით, დავეხმაროთ შესაბამის უწყებებს ამ საფრთხეების ნეიტრალიზებაში, ან თავად ავიღოთ უკვე პასუხისმგებლობა იქ, სადაც თავდაცვის სამინისტრო ხდება მთავარი კომპონენტი. ჩვენ არ ველოდებით, რომ რამე განსაკუთრებული პრობლემები იქნება საქართველოში, ყოველ შემთხვევაში, არ გვაქვს არანაირი მონაცემები აღნიშნულთან მიმართებაში. ტურისტული სეზონი ჩვენთან ძალიან კარგად მიმდინარეობს და დარწმუნებული ვარ, რომ ყველაფერი მშვიდობიანად და სტაბილურად განვითარდება,” – განაცხადა თინა ხიდაშელმა.
თავდაცვის მინისტრისაგან განსხვავებით, სიტუაციას ნაკლებდამაიდებლად აფასებს ჟურნალ “არსენალის” მთავარი რედაქტორი ირაკლი ალადაშვილი და ამბობს, რომ ისლამური სახელმწიფოსაგან მომდინარე საფრთხე მთლიან რეგიონს ემუქრება. მისი თქმით, აქამდე ერთადერთი საიმედო ის გვქონდა, რომ სირიისა და ერაყის ტერიტორიისაგან, სადაც დღეს “ისლამური სახელმწიფო” მოქმედებს, საქართველოს თურქეთი იფარავდა. ახლა კი, თუ ისიც ამ ბრძოლებში ჩაერთვება, გამოდის, რომ უშუალოდ ფრონტისპირა ქვეყანა ვხდებით.
“ჩნდება იმის საფრთხე, რომ “ისლამურმა სახელმწიფომ” სამხრეთ კავკასიაში შემოაღწიოს. თურქეთი ძალიან არასახარბიელო მდგომარეობაში იმყოფება რამდენიმე მიმართულებით – “ისლამურ სახელმწიფოსთან”, ქურთებთან და ასევე სირიის დღევანდელ ხელისუფლებასთან, რომელთანაც ასევე დაძაბული ურთიერთობა აქვს. მას ამ სამი მიმართულებით მოუწევს ბრძოლა. ყველაზე საოცარი კი ისაა, რომ ამ სამიდან ორი ერთმანეთში იბრძვის – სირია და “ისლამური სახელმწიფო” და ქურთები და “ისლამურიი სახელმწიფო”. ასე რომ, სიტუაცია ძალიან ჩახლართულია და თურქეთი იძულებულია, ამ ომში ჩაერთოს. ამით კი სიტუაცია კიდევ უფრო დაიძაბება. თურქეთის ტერიტორიაზე ტერორისტული აქტებიც მოხშირდება. აღსანიშნავია ისიც, რომ იმ ადამიანების უმეტესობა, ვინც “ისლამურ სახელმწიფოში” მებრძოლად მიდიოდა, ამას სწორედ თურქეთის გავლით ახერხებდა. ყოფილი საბჭოთა კავშირის ქვეყებიდან თუ ევროპიდან ისინი თურქეთში მიემგზავრებოდნენ და ისლამისტებს მის საზღვარზე გადასვლით უერთდებოდნენ”, – აღნიშნავს ალადაშვილი.
იმის გათვალისწინებით, რომ თურქეთმა აშშ-ს “ისლამური სახელმწიფოს” წინააღმდეგ საბრძოლველად თავისი ბაზის განმოყენების უფლება მისცა, ალადაშვილი არ გამორიცხავს, რომ ამიერიდან ეს უფლება ნატოს სხვა წევრებმაც მიიღონ და თურქეთის ტერიტორია შეტევისათვის გამოიყენონ. თუმცა, ანალიტიკოსის აზრით, აშშ წინააღმდეგი იქნება იმისა, რომ თურქეთმა “ისლამურ სახელმწიფოსთან” ერთად ქურთების პოზიციებიც დაბომბოს, რადგან “ისინი რეალურად დღეს “ისლამურ სახელმწიფოს” ყველაზე ეფექტურად ებრძვიან. ერაყის რეგულარული არმიისაგან განსხვავებით”.
თურქეთის მეშვეობით ე.წ. ისლამური სახელმწიფოს დამარცხებას ელის პოლიტოლოგი თორნიკე შარაშენიძე. ამბობს, რომ თურქეთს ძალიან სერიოზული სპეცსამსახურები და შეიარაღებული ძალები ჰყავს და მისი ომში ჩართვა “ისლამური სახელმწიფოს” დასამარებას დააჩქარებს.
რაც შეეხება ამ ყველაფერში საქართველოს როლს და საფრთხეებს, რომელიც მეზობელი ქვეყნის ისეთ საშიშ მტერთან ბრძოლაში ჩაბმით შეიძლება დაგვემუქროს, როგორიც “ისლამური სახელმწიფოა”, თორნიკე შარაშენიძე ამბობს, რომ სერიოზული არაფერი გვემუქრება. “არც ლტოლვილების ნაკადი შემოვა თურქეთიდან. ბუნებრივია, სასიამოვნო არაა, რომ რეგიონში ომი მიდის, მაგრამ თურქეთი ამ პრობლემას მოაგვარებს, მითუმეტეს, რომ მას ნატოს ჩართვაც შეუძლია მოითხოვოს”, – აღნიშნავს პოლიტოლოგი.
„რეზონანსი“, 29 ივლისი, 2015 წელი
“ისლამური სახელმწიფოსგან” რამე საფრთხეს უნდა ველოდოთ თუ არა?
„თქვენი აზრით, “ისლამური სახელმწიფოსგან” რამე საფრთხეს უნდა ველოდოთ თუ არა? – ამ კითხვით “რეზონანსმა” საზოგადოებისათვის ცნობილ ადამიანებს მიმართა.
იგორ კვესელავა (პოლიტოლოგი): “ისმალური სახელმწიფოსგან” საქართველოს საფრთხე არ ემუქრება, იმიტომ, რომ საქართველოს ხელისუფლება ყველაფერს აკეთებს, რომ წინააღმდეგობაში არ შევიდეს და რამე კრიტიკული ფონი არ შექმნას.
ვახტანგ ძაბირაძე (კონსტიტუციონალისტი): ვფიქრობ, საფრთხეები სხვა მხრივ უფრო გვემუქრება, ვიდრე “ისლამური სახელმწიფოსგან”. ეს, რა თქმა უნდა, ჰიპოტეტური მოსაზრებაა. სანამ “ისლამური სახელმწიფო” ჩვენთვის რეალურ საფრთხედ იქცევა, მანამ როგორც ქვეყნის შიგნით, ასევე გარეთ უამრავი გამოწვევები გვაქვს, რომელსაც უნდა გავუმკლავდეთ. “ისლამური სახელმწიფო” მარტო ჩვენი პრობლემა არ არის, ეს არის მთელი, როგორც მუსულმანური, ასევე ქრისტიანული და მსოფლიო პრობლემა. არა მგონია, რომ მისი აქტიურობა ჩვენს უსაფრთხოებაზე პირდაპირ იყოს მიბმული. “ისლამური სახელმწიფოსგან” რეალური საფრთხე ჩვენ არ გვემუქრება.
მიხეილ ცაგარელი (ასტროლოგი): დღეს ასეთი საფრთხე არ არის. თურქეთიც გარკვეულწილად ამ საკითხში ჩართულია და საბრძოლო ვითარებაშია. ამიტომ ეს ასე ადვილად არ მოხდება. მომავალში საფრთხე იქნება თუ არა, ეს სხვა სახელმწიფოს პოზიციაზეა დამოკიდებული. არ მგონია, ირანმა ეს დაუშვას, იმიტომ, რომ “ისლამური სახელმწიფო” სუნიტები არიან და შიიტებს ემუქრებიან, მოგეხსენებათ ირანი შიიტური სახელმწიფოა. თურქეთისა და ირანის ინტერესებში ტერიტორიების დათმობა არ შედის. საქართველოზე მომავალი გზა ამ ორი დიდი ქვეყნის დაპყრობას ნიშნავს. ასე ადვილად ეს არ მოხდება, მაგრამ საქართველოს მთავრობის მხრიდან ყურადღება საჭიროა. თუმცა, უფრო მეტად რუსეთთან ურთიერთობაა საყურადღებო. არ არის გამორიცხული, რომ ერთ მშვენიერ დღეს საკითხი ისე დადგეს, რომ საქართველოსთვის ერთადერთი შავი ჭირი ისევ რუსეთი იყოს.
რეზო მიშველაძე (მწერალი): პროგრესული კაცობრიობა “ისლამური სახელმწიფოს წინააღმდეგ” თუ არ გაერთიანდა, მაშინ საფრთხე არამარტო საქართველოს, არამედ მთელ მსოფლიოს შეექმნება. მე ჯერ კიდევ კარგად არ ვარ გარკვეული “ისლამური სახელმწიფოს” ამოცანებში. თუმცა, ზოგი რამ პოლიტიკოსებისა და ჟურნალისტების გადაჭარბებული ფანტაზიის ნაყოფი მგონია. თუმცა მგონია, რომ პროგრესულ კაცობრიობას ამ დიდ ბრძოლაში არ უნდა ჩამოვრჩეთ.
„რეზონანსი“, 29 ივლისი, 2015 წელი
ინტერვიუ მაია ფანჯიკიძესთან: „ოლიმპიადის გახსნაზე პრეზიდენტის დაუსწრებლობა დასავლეთისთვის ცუდი გზავნილია”
ახალგაზრდული ოლიმპიადის (ოლიმპიური ფესტივალის) გახსნაზე პრეზიდენტის არდასწრებამ კიდევ უფრო ნათელი გახადა, რომ პრეზიდენტსა და პრემიერს შორის დაძაბული ვითარებაა, რაც საქართველოს იმიჯზე დადებითად ნამდვილად არ იმოქმედებს, – ამბობს “რეზონანსთან” საუბრისას საგარეო საქმეთა ყოფილი მინისტრი, “თავისუფალი დემოკრატების” ერთ-ერთი ლიდერი მაია ფანჯიკიძე.
გთავაზობთ ამონარიდებს ინტერვიუდან:
- საქართველოს მთავრობის განკარგულებით, კოსოვოს დელეგაციას ჩვენს ქვეყანაში, ოლიმპირი ფესტივალზე მონაწილეობისათვის, უვიზოდ შემოსვლისა და დარჩენის უფლება მიეცა და ეს ხდება მაშინ, როცა საქართველოს ხელისუფლებას კოსოვოს დამოუკიდებლობა აღიარება არ მოუხდენია. მართალია, მთავრობის განკარგულებაში აღნიშნულია, რომ კოსოვოს დელეგაციის შემადგენლობაში არიან სპორტსმენები, მწვრთნელები, ოფიციალური თანმხლები პირები, სამედიცინო-ტექნიკური პერსონალი. მასში ასევე ხაზგასმულია, რომ საქართველოში მათი ყოფნა ამ ქვეყნის აღიარებას არ ნიშნავსო, მაგრამ ეს ვითარება ხომ არ დაძაბავსსაქართველოსა და სერბეთის ურთიერთობას? მით უმეტეს, რომ ორივეს მსგავსი ტერიტორიული პრობლემა აქვთ..
- მე არ ვიცი დელეგაციის შემადგენლობა, ამიტომ გამიჭირდება ამ კითხვაზე პასუხის გაცემა გამიჭირდება. თუ დელეგაციაში მხოლოდ სპორტსმენები [და სპორტული ორგანიზაციების] წარმომადგენლები არიან, მაშინ ამ ფაქტმა საქართველო-სერბეთის ურთიერთობა არ უნდა გაართულოს. თუ დელეგაციაში კოსოვოს სახელმწიფოს ოფიციალური წარმომადგენელებიც არიან, მაშინ საქმე სხვაგვარ ვითარებასთან გვაქვს. სპორტული დელეგაციის დაშვება-არდაშვება მასპინძელი ქვეყნის პრეროგატივა არ არის, ამას საერთაშორისო ოლიმპიური კომიტეტი განსაზღვრავს.
საერთოდ, სანამ ჩვენი მთავრობა დადგენილებას მიიღებდა, მას ეს საკითხი ჯერ ქვეყნის შიგნით უნდა განეხილა, საგარეო ურთიერთობების საბჭოში, რომელიც ზუსტად ასეთი საკითხებისთვისაა შექმნილი, მაგრამ ეს მხოლოდ მითიური საბჭოა და არასდროს არ შეკრებილა. შესაძლოა საკითხი კულუარულად გადაწყდა, რათა სერბეთის მხარე ნაწყენი არ დარჩენილიყო.
- აშშ-ის სახელმწიფო დეპარტამენტმა ტერეფიკინგის პრობლემაზე ანგარიში გამოაქვყნნა. მასში ნათქვამია, რომ საქართველოში ამ მხრივ ვითარება მთლად ნორმალური არ არის და ჩვენთან სექსტრეფიკინგის პრობლემა დაგას. როგორ ფიქრობთ, სესაბამის ორგანოები ამ მიმართულებით სწორ პოლიტიკას ატარებენ?
- საქართველოში ყველა ინსტიტუტი და ყველა ინსტრუმენტი არსებობს იმისათვის, რომ ადამიანის უფლებები არა მხოლოდ სექსტრეფიკინგის, არამედ ყველა მიმართულებით მაქსიმალურად იყოს დაცული. თუმცა ამ მხრივ მთავრობას ძალინა ბევრი ხარვეზი აქვს და ეს ხარვეზები მანამ იქნება, სანამ სამართალდამცავი სტრუქტურების დეპოლიტიზება არ მოხდება, სანამ ანგარიშსწორება ხდება ვიღაცის ნება-სურვილის მიხედვით… ადამიანებმა უნდა ვიცოდნენ, რომ მათ სახელმწიფო იცავს და არა პირიქით, რომ მათ სახელმწიფო დევნის. ჩვენ ყველა ინსტიტუტი გვაქვს, მაგრამ ისინი მხოლოდ ქაღალდზე არსებობენ.
აშშ-ის სახელმწიფო დეპარტამენტის ანგარიში არ წამიკითხავს, ამიტომ მხოლოდ ასე ვიტყვი: ტრეფიკინგი ერთ-ერთი მძიმე დანაშაულია ადამიანების წინააღმდეგ. სახელმწიფო ძალიან ფრთხილად უნდა იყოს და ძალიან ბევრი უნდა იმუშაოს, რომ ასეთი ფაქტები აღკვეთოს.
„რეზონანსი“, 29
ივლისი, 2015 წელი
ირანთან ურთიერთობის განმტკიცების მოლოდინში
“საქართველოს აღარ შეეშინდება, რომ საერთაშორისო საზოგადოება ქართულ-ირანულ ურთიერთობას მტკივნეულად აღიქვამს”
თაკო მათეშვილი
(შემოკლებით)
ირანისათვის სანქციების შესაძლო გაუქმებას მთელ მსოფლიოში და განსაკუთრებით რეგიონში დიდი იმედით ელიან. სპეციალისტთა ნაწილი მიიჩნევს, რომ ეს ახლო აღმოსავლეთში ბევრ რამეს შეცვლის, როგორც უსაფრთხოების კუთხით, ისე ეკონომიკის მხრივ. შეიცვლება და განიმუხტება პოლიტიკური კლიმატი და ასევე ირანული ნავთობის მსოფლიო ბაზარზე შემოსვლით, “შავი ოქროს” ფასი საგრძნობლად დაიწევს.
(…)
როგორი იქნება საქართველო-ირანის ურთიერთობა თეირანისადმი სანქციების მოხსნის ფონზე? ზიგიერთი ექსპერტი ფიქრობს, რომ ჩვენი ქვეყანა ამ ფაქტით მხოლოდდამხოლოდ იხეირებს, რადგან საქართველოს ირანთან საკმაოდ მჭიდრო სავაჭრო-ეკონომიკური ურთიერთობა აქვს და თეირანის ინტერესი ჩვენდამი დიდია, რომ ირანს შეუძლია საქართველოს ტერიტორიის გავლით თავისი ენერგოშემცველი ნედლეული საერთშორისო (ევროპულ) ბაზარზე გაიტანოს და, აქედან გამომდინარე, შეიძლება დამატებითი მილსადენების მშენებლობის პერსპექტივაც კი გაჩნდეს.
პოლიტოლოგი სოსო ცინცაძე მომავალს სწორედ ასეთი პერსპექტივით უყურებს. იგი ამბობს, რომ „სანქციების მოხსნის შეთანხმება ჯერ ძალაში არ შესულა, მანამდე საკმაო დროა დარჩენილი, შესაბამსისად, ჩვენ ოცნებებში არ უნდა გადავეშვათ“. შეთანხმება ისეთია, რომ იტერპრეტაციას ყველა თავის სასარგებლოდ აკეთებს, თუმცა რუსეთის გავლენის შემცირების შესაძლებლობას ვერ ვხედავ – ირანი და რუსეთი ერთმანეთთან მჭიდრო თანამშრომლობას მაინც გააგრძელებენ: იმ ფულის დიდი ნაწილი, რომელსაც ირანი ნავთობის სამომავლო გაყიდვით მიიღებს, ისევ რუსეთში დახარჯავს იარაღის სესაძენად. აბა, დასავლეთი ირარას ირანს ნამდვილად არ მიჰყიდის“.
აღმოსავლეთმცოდნე გიორგი გელაძეც ამბობს, რომ რუსეთ-ირანის ინტერესები ერთმანეთს ემთხვევა და, როგორც ჩანს, მომავალშიც ასე გაგრძელდება: „ამ ყველაფრიდან საქართველოს სარგებელი ის იქნება, რომ ჩვენს ქვეყანაში ირანული ინვესტიციების უფრო გაბედული შემოსვლის მოწმენი გავხდებით. ქართულ მხარესაც არარ სეეშინდება იმისა, რომ საერთაშორისო საზოგადოება ქართულ-ირანულ ურთიერთობას მტკივნეულად აღიქვამს“.
„ვერსია“, 29 ივლისი, 2015 წელი
ინტერვიუ მამუკა არეშიძესთან: ,,პირდაპირი საფრთხე საქართველოს არ ემუქრება”
რატომ გამწვავდა კავკასიის რეგიონში ვითარება და ვინ მოაბეზრა თავი მამუკა არეშიძეს
ნინი ჯაფარიძე
ოლიმპიური თამაშებისთვის მზადების პარალელურად, კავკასიის რეგიონში კონფლიქტური მდგომარეობა უფრო გამწვავდა: რუსეთი საქართველოში ე.წ. საზღვარს სწევს, აზერბაიჯანელები და სომხები მთიანი ყარაბაღის გამო უფრო აქტიურად დავობენ, თურქეთი ისლამურ სახელმწიფოს ღიად უცხადებს ომს, ჩვენი მეზობელი უკრაინაც ღიად ებრძვის რუსეთს. ექსპერტი კავკასიის საკითხებში მამუკა არეშიძე ამბობს, რომ რეგიონში მსგავსი დაძაბულობა ჩვეული მოვლენაა, მისი განცხადებით საქართველოს ამ ეტაპზე საფრთხე არ ემუქრება, მათ შორის არც ისლამური სახელმწიფოს მხრიდან.
- პირდაპირი საფრთხე საქართველოს არ შეექმნება, რადგან ახლა, ,,კავკასიის ემირატისთვის” ჩვენი ქვეყანა არ არის პრიორიტეტი. ყოველთვის ვამბობდი, რომ დარტყმის ობიექტი შუა აზია იქნებოდა. პრაქტიკულად ერთი კვირაა, თურქმენეთის საზღვარზე ბრძოლები მიმდინარეობს. მართალია, ადგილობრივი ხელისუფლება ამას მალავს, მაგრამ ფაქტია, რომ 12 მესაზღვრეა დაღუპული. თურქმენეთის სამ პროვინციაში თალიბანის დაახლოებით 5-6 ათასი მეომარია თავმოყრილი.
- რამდენიმე ხნის წინ თურქეთმა ისლამურ სახელმწიფოს ღიად გამოუცხადა ომი. ეს დაპირისპირება საქართველოზე როგორ აისახება?
- კავკასიაში ისლამური სახელმწიფოს სტრუქტურა ჩამოყალიბებული არ არის. ისლამური ხალიფატი ვიღაცას არაორგანიზებული ძალა ჰგონია, რომელიც პარტიზანული მეთოდებით იბრძვის. თუმცა ასე არ არის. ერაყი იქნება ეს თუ სირია, ეს არის საარმიო სტრუქტურა.
- სტრუქტურაში რას გულისხმობთ?
- აი, მაგალითად, ერაყში ამ სტრუქტურას ხელმძღვანელობენ ერაყის ყოფილი ოფიცრები, რომლებსაც გავლილი აქვთ სამხედრო სასწავლებლები და აქვთ დიდი გამოცდილება. კავკასიაში ასეთი ტიპის სტრუქტურა ჯერ არ შექმნილა. კი გაცემულია პროვინციის შექმნის ბრძანება. დანიშნულია ხელმძღვანელიც, მაგრამ ისლამურ ხალიფატს არ აქვს ურთიერთობა კავკასიის ემირატთან იმის მიუხედავად, რომ ბევრი მებრძოლი უკვე გადავიდა იქიდან. ასეთი სტრუქტურა საქართველოშიც არ არსებობს და ღმერთმა ნუ ქნას, შეიქმნას. ის ძალები, რომლებიც ხალიფატს უჭერენ მხარს, რა თქმა უნდა, არსებობს, მაგრამ ორგანიზებულები არ არიან. მათი ორგანიზებულობა გამოიხატება მხოლოდ სირიაში ხალხის გაყვანით. ისიც უნდა ითქვას, რომ ივლისში ასეთი შემთხვევა არ ყოფილა.
- თურქეთის ინიციატივით ნატო- ში სპეციალური შეხვედრა უნდა გაიმართოს, სადაც ისლამურ სახელმწიფოსთან ბრძოლას განიხილავენ. ეს ვითარებას უკიდურესად ხომ არ დაძაბავს?
- პირველ რიგში ვითარების გასაანალიზებლად შემდეგი უნდა გავითვალისწინოთ _ ყველა მსხვილ მოთამაშეს თავისი ინტერესები აქვს. რუსეთს, თურქეთს, აშშ-ს, ირანს, საუდის არაბეთს… ხალიფატის ლიკვიდაცია არავის აწყობს, რადგან ეს მათ საშუალებას აძლევს, მართონ. მაგალითად ირანს ხალიფატის არსებობით გაუჩნდა ლეგალური საფუძველი, რომ შიიტური ძალების ორგანიზება მოაწყოს ახლო აღმოსავლეთში. თურქეთი ამ თვალსაზრისით უფრო რთულ მდგომარეობაშია, რადგან თურქეთი არამარტო სირიას, არამედ თურქეთის მუშათა პარტიის წარმომადგენლებსაც ებრძვის. ისინი თავის მხრივ ებრძვიან ხალიფატს. თურქეთისთვის მიუღებელია სირიაში სადამის გამარჯვება. თურქეთის ბრძოლა ფართომასშტაბიანი არ იქნება. რომ არა ნატო- ს აქტიურობა, თურქეთი ამ ბრძოლას არც დაიწყებდა. ამის მიღმა ბევრი გეოპოლიტიკური თამაში დგას.
- რამდენიმე ხნის წინ, უცხოური მედია აქტიურად განიხილავდა მთიანი ყარაბაღის გარშემო კონფლიქტის განახლებას. შესაძლებელია, მდგომარეობა აზერბაიჯანშიც გამწვავდეს?
-_ ზოგადად, მდგომარეობა ყარაბაღის გარშემო ყოველთვის დაძაბული იყო. აზერბაიჯანი არ დაიწყებს საომარ მოქმედებებს, სანამ გამარჯვება გარანტირებული არ ექნება. ისევე როგორც ახლო აღმოსავლეთში, აქაც მსხვილი მოთამაშეები მანიპულირებენ. ვიდრე არ იქნება მყარი გარანტია, თუნდაც თურქეთისგან, ის ასეთი წვრილ-წვრილი კონფლიქტებით შემოიფარგლება.
- თურქეთი ახლა ისლამურ სახელმწიფოს ებრძვის და აზერბაიჯანისთვის არ სცალია…
- ნამდვილად არ სცალია, ასე რომ, ყარაბაღის ზონაში კონფლიქტის გააქტიურებას არ ვვარაუდობ. თუ არ ვიგულისხმებთ წვრილწვრილ შეტაკებებს. ის შეხედულება, რომ კავკასიის რეგიონში არსებულ კონფლიქტებს საზოგადოება ერთმანეთს უკავშირებს, ჩემთვის ცნობილია, თუმცა გეტყვით, რომ დაძაბულობა სამხრეთ კავკასიაში სულ იქნება, რათა სამხრეთ კავკასიის ქვეყნებს არ ჰქონდეთ თავიანთი პოლიტიკური ამბიცია. 2008 წლამდე საქართველო იყო ქვეყანა, რომელსაც პოლიტიკურ სივრცეში სიტყვა ეთქმოდა და მსოფლიოს პოლიტიკური დღის წესრიგის სუბიექტი იყო. დღეს ეს სიტყვა აღარ გვეთქმის. ახლა ჩვენ მოვლენების განვითარების შემყურენი ვართ, თუმცა არა მხოლოდ ჩვენ, ჩვენი მეზობელი ქვეყნებიც, რადგან თითქმის ანალოგიურ სიტუაციაში არიან ისინიც. აზერბაიჯანი შედარებით უკეთეს მდგომარეობაშია. დღეს ყველას აწყობს, რომ ჩვენ ვიღაცაზე დამოკიდებულნი ვიყოთ.
- ჩვენ ვისზე ვართ დამოკიდებულები?
- ჩვენ დასავლეთზე, აზერბაიჯანი თურქეთზე, სომხეთი რუსეთზე და ასე შემდეგ.
- უკრაინის აღმოსავლეთ რეგიონში, პერიოდულად საბრძოლო მოქმედებები მიდის. ფიქრობთ, რომ სააკაშვილის ოდესაში მოღვაწეობა წარმატებული იქნება?
- სააკაშვილი, როგორც მას ახასიათებს, ბეწვის ხიდზე დადის ყოველთვის. ეს მისი პოლიტიკური ცხოვრები წესია. ხან გამოსდის, ხან _ არა. ოდესაში საზოგადოება ორად არის გაყოფილი. ნეიტრალური ადამიანი პრაქტიკულად არ არსებობს. სააკაშვილს ეშინია ძალის. თუმცა ამ შემთხვევაში ძალა უკრაინაში არ არსებობს.
- უცხოური მედია ხშირად წერს, რომ სააკაშვილს ადგილობრივი ოლიგარქები ებრძვიან. ზოგი მის პასუხისგებას ცილისწამებისთვის ითხოვს, ზოგი ნარკოტიკული საშუალებების მოხმარებას ედავება, ზოგიც მის ტერიტორიებზე უკანონოდ შეჭრას.
- მართალია, მაგრამ მე კონსოლიდირებული ძალის არარსებობას ვგულისხმობ. სანამ სააკაშვილს პრეზიდენტი პოროშენკო მხარს უჭერს, ის იქ იქნება. სააკაშვილი ან დიდი ანგარიშით წააგებს, ან დიდი ანგარიშით მოიგებს. ნიჭიერი კაცია, მაგრამ _ არა ბრძენი. მისთვის ცუდის და კარგის კეთებას ერთი და იგივე გემო აქვს. წარმოიდგინეთ, ოლიგარქების გუნდი რომ დაჯგუფდეს. აი ეს უკვე ძალა იქნება.
- ეს რამდენად მოსალოდნელია, მით უმეტეს, იმ ფონზე, რომ ამას წინ, ერთ-ერთი ცნობილი ადამიანის ტერიტორიაზე შეიჭრა და ღობის დემონტაჟი მოითხოვა, რაც აშკარად უკანონო იყო.
- დიახ, უკანონობა ჩაიდინა, მაგრამ ეს ყველაფერი ისე შენიღბა, რომ დაჩაგრული ადამიანების თვალში ქულები დაიწერა. ოდესაში მეც მაქვს კონტაქტები და ვიცი, რომ საზოგადოების ნაწილი მას აღმერთებს, თუმცა მაძაგებლებიც ჰყავს.
- გამოდის, რომ ამ ეტაპზე მას როგორც პოლიტიკურ ფიგურას საფრთხე არ ემუქრება?
_ საფრთხე ყოველთვის ემუქრება. მას ასეთი ტაქტიკა აქვს _ სადაც ვიწროა, იქ გაწყდეს. თუმცა დამარცხების შემთხვევაში, უცებ გამოდის ბრძოლის ველიდან.
- თქვენი აზრით, რატომ დაინიშნა სააკაშვილი მაინცდამაინც ოდესის გუბერნატორად? ცოტა ხნის წინ, მან ილიჩევსკის პორტის ხელმძღვანელიც მოხსნა…
- ილიჩევსკი ერთადერთი საზღვაო პორტია, რომელიც უკრაინას დარჩა. ის უმნიშვნელოვანესი სტრატეგიული ადგილია. რუსეთის სამხედრო ამოცანაში შედიოდა მარიუპოლის დაკავება და დნეპრისპირეთის გავლით გზის გაჭრა. მათი ამოცანა ამ ტერიტორიის და მთლიანად შავი ზღვის სანაპიროს წართმევა იყო. თუ უკრაინამ დაკარგა ოდესა, მაშინ უკრაინა დასავლეთისთვის სტრატეგიული მნიშვნელობის აღარ იქნება. რატომ ოდესა? არჩევანი ორნაირად შეიძლება შეფასდეს. პირველი ეს სააკაშვილისთვის, როგორც პოლიტიკოსისთვის, შესაძლოა ფანტასტიკური ტრამპლინი იყოს და მეორე _ პოროშენკოს შესაძლოა ყელში ამოუვიდა სააკაშვილის ხუშტურები და გადაწყვიტა, თავიდან მოიშოროს. იმიტომ გააგზავნა ოდესაში, რომ თუ რამე არ გამოუვა, დაადანაშაულებს. ამ ორი ვარიანტიდან, სიმართლესთან ორივეა ახლოს.
- ბატონო მამუკა, ოლიმპიური ფესტივალის გახსნაზე იყავით?
- არა, ტელევიზიით ვუყურე. პრეზიდენტი რომ არ დაესწრო, მაგაზე ნურაფერს მკითხავთ. არ მინდა მაგათ ინტრიგებში ჩარევა. თავი მომაბეზრეს. ჩემთვის უფრო მნიშვნელოვანია და მირჩევნია, კოსოვოს დელეგაციაზე გესაუბროთ. მათ ვიზიტს რუსები აუცილებლად სათავისოდ გამოიყენებენ. გასაგებია, კოსოვოს დამოუკიდებლობა ასამდე ქვეყანამ სცნო, აფხაზეთისა და ე.წ. სამხრეთ ოსეთის _ ოთხმა თუ ხუთმა, მაგრამ ამ რეგიონებში განსხვავებული მოვლენები განვითარდა. კოსოვოში ადგილობრივი მოსახლეობის გენოციდი მოსულმა ადამიანებმა განახორციელეს. აფხაზეთში კი ადგილობრივმა მოსახლეობამ მეორე ადგილობრივ მოსახლეობას მოუწყო გენოციდი და იქიდან გაყარა. 2008 წელს, როდესაც დასავლეთმა სცნო კოსოვოს დამოუკიდებლობა, რუსებმა სცნეს აფხაზეთი და ,,სამხრეთ ოსეთი”. მესმის, კოსოვო ოლიმპიური კომიტეტის წევრია და მისი არშეშვება არ შეიძლებოდა, მაგრამ ვფიქრობ, ახალგაზრდული ფესტივალი ისეთი ღონისძიება არაა, სადაც კულუარული მოლაპარაკებების გამართვა არ შეიძლებოდა.
- მოლაპარაკებები რომც გამართულიყო, კომიტეტი დათანხმდებოდა, მისი წევრი ფესტივალს არ დასწრებოდა?
- არ ვიცი. მეც მაინტერესებს, იყო თუ არა ასეთი მოლაპარაკებები და თუ იყო, ფაქტია, შედეგი ვერ მივიღეთ. რომ არ დაგვეშვა ეს დელეგაცია, ალბათ გამორიცხული არ არის, ოლიმპიური კომიტეტიდანაც გავერიცხეთ.
