„კვირის პალიტრა“: ინტერვიუ დიმიტრი ქუმსიშვილთან: „მზად ვარ, თავდასხმები ავიტანო“ // „ბინძური თამაშებისა და შურისძიების მცდელობა იყო, თუმცა სახელისუფლებო გუნდი ერთიანია“ // „თუ ჩვენ პირს ვაძლევთ პრემიას, ანუ ვაძ­ლევთ ჯილდოს, ამას განსაკუთრებული მიზეზი უნდა ჰქონდეს“

„კვირის პალიტრა“: ინტერვიუ გია ხუხაშვილთან: „ხელისუფლებას სერიოზული სამუშაო აქვს, რომ მსოფლიო ორომტრიალის შუაგულში არ აღმოვჩნდეთ“ // „თეა წულუკიანის აპელირება იმაზე, რომ ვიღაცას სტრასბურგში გაუფუჭებია საქმე და „ჩაუშვია“ ხელისუფლება, რბილად რომ ვთქვათ, სიცრუეა» // „ხელისუფლება ჭირვეული ბავშვივით არის – თუ კარგ ხასიათზეა, კარგად იქცევა, თუ არა და, შეიძლება ყველაფერი დალეწოს“

„კვირის პალიტრა“: „თეა წულუკიანმა კიდევ ერთხელ გვაჭამა სირცხვილი“ // „ფაქტია, თეა წულუკიანმა კანდიდატების დასაცავად მყარი არგუმენტების წარდგენა ვერ მოახერხა, ან როგორ შეძლებდა ამას, როცა იცოდა, რომ სამივე არაკვალიფიციური და სამარცხვინო იყო“ (ინტერვიუები ეკა გიგაურთან, ზაზა ხატიაშვილთან და ლია მუხაშავრიასთან)

„კვირის პალიტრა“: „ვანო იხვეწება, ოღონდ ციხიდან რაც შეიძლება სწრაფად გამიშვით და საქართველოდან იმავე დღეს წავალო“

——-

„რეზონანსი//მთელი კვირა“: კედელი // „მსოფლიოს ახალი გამყოფი ხაზების და „კედლების მშენებლობა ამერიკის ინტერესებში არ უნდა შედიოდეს“, – ამბობს ქართველი ექსპერტი

„რეზონანსი//მთელი კვირა“: რას უპირებენ გიორგი მარგველაშვილს // „პრეზიდენტი არის ერთადერთი დარჩენილი ინსტიტუტი, რომელსაც „ქართული ოცნება“ ვერ აკონტროლებს“

„რეზონანსი//მთელი კვირა“: ინტერვიუ გია ხუხაშვილთან: „ხელისუფლება პრეზიდენტის თანამდებობის ჯიბეში ოფიციალურად ჩადებას განიხილავს“ // „მმართველი ძალა პრეზიდენტის შემდეგი არჩევნების ირიბად ჩატარების ხიბლშია“

„რეზონანსი//მთელი კვირა“: ინტერვიუ ვახტანგ ძაბირაძესთან: „ოცნებამ“ თუ მოისურვა მონარქიასაც შემოიღებს“ // „ოპოზიციას დღეს წაგებული აქვს და ჯობია ხვალინდელ დღეზე ილაპარაკონ“

——-

„ახალი თაობა“: ინტერვიუ რამაზ საყვარელიძესთან: „ჩვენ გვჭირდება ძლიერი პრეზიდენტი და ძლიერი პარლამენტი“ // „დროა, ამერიკულ მოდელზე გადავიდეთ“

„ახალი თაობა“: ინტერვიუ ლადო სადღობელაშვილთან: „გიორგი კვირიკაშვილი, კახა კალაძე და დიმიტრი ქუმსიშვილი ერთმანეთს გიორგი ივანიშვილთან აბეზღებენ“ // „გიორგი გახარიას პრეზიდენტობისთვის ამზადებენ“ // „ეს მშიერი ხალხი ქუჩაში თუ გამოვიდა, მაგ კონსტიტუციას თავზე გადაგახევენ!“

„ახალი თაობა“: ინტერვიუ ლევან ჩაჩუასთან: „საქართველოს პოლიტელიტამ ტრამპის ადმინისტრაციასთან ურთიერთობები გააფუჭა“ // „ამერიკაში ანტისოროსული გამოსვლები იწყება“ // „ქვეყანა „ოცნებისა“ და „ნაციონათა“ ანტისახელმწიფოებრივი მოქმედებებისაგან უნდა დავიხსნათ“

„ახალი თაობა“: ცხინვალში საარჩევნო ციებ-ცხელება დაიწყო // კანდიდატებს ოსური გრამატიკისა და კოსტა ხეთაგუროვის ლექსების დაზუთხვაც მოუწევთ

„ახალი თაობა“: როგორ აღმოჩნდა აფხაზური დელეგაცია ნიუ-იორკის ნუმიზმატიკის კვირეულზე

—————————–

„კვირის პალიტრა“, 30 იანვარი, 2017 წელი

ინტერვიუ დიმიტრი ქუმსიშვილთან: „მზად ვარ, თავდასხმები ავიტანო“ // „ბინძური თამაშებისა და შურისძიების მცდელობა იყო, თუმცა სახელისუფლებო გუნდი ერთიანია“ // „თუ ჩვენ პირს ვაძლევთ პრემიას, ანუ ვაძ­ლევთ ჯილდოს, ამას განსაკუთრებული მიზეზი უნდა ჰქონდეს“

ემა ტუხიაშვილი

ქვეყანაში ერთ-ერთი მთავარი თემა სახელმწიფოს ფინანსურ-ეკონომ­იკურ სექტორში მიმდინარე მოვლენებია – ლარის კურსით დაწყებული თუ ამა თუ იმ პროდუქტის გაძვირება-გაიაფებით დამთავრებული. შესაბამისად, ფინანსთა მინისტრთან ბევრი კითხვა დაგროვდა. შევეცადეთ, დიმიტრი ქუმსიშვილთან ექსკლუზიურ ინტერვიუში მაქსიმალურად მიგვეღო პასუხები ყველა იმ საჭირბოროტო საკითხზე, რომელიც დღეს საზოგადოებას აღელვებს.

- თქვენი ინფორმაციით, როგორ მიმდინარეობს მთავრობაში ოპტიმიზაცია როგორც ხარჯების, ისე კადრების შემცირების კუთხით?­ როგორ კონტროლდება, რომ შესამცირებელი თანამშრომლები არ დაიყონ „პატრონიან-უპატ­რონოებად“ და „უპატრონოები“ გაათავისუფლონ სამსახურებიდან?

- ალბათ, ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვ­ნელოვანი პოლიტიკური გადაწყვეტილება, რომელიც ახალმა ხელისუფლებამ მიიღო და თავის 4-წლიანი განვითარების გეგმაში გაითვალისწინა, არის მთავრობის მიმდინარე ხარჯების შემცირება­ მთლიან შიდა პროდუქტთან მიმართებაში. თუ დღეს ეს მაჩვენებელი დაახლოებით 26%-ია, დროთა განმავლობაში 21%-მდე უნდა შემცირდეს.

ეს ჯამურად ნიშნავს იმას, რომ 4 წლის განმავლობაში 5 მილიარდი ლარი არ დაიხარჯება მთავრობის მიმდინარე ხარჯებზე და შესაბამისად, კაპიტალურ ხარჯებს მოხმარდება. ეს ჩვენს ეკონომიკას კიდევ უფრო გაზრდის და შესაბამისად, უფრო მეტ სტიმულს მისცემს კერძო სექტორს განვითარებისთვის. მეორე – ჩვენ საკანონმდებლო დონეზე განვსაზღვრეთ, რომ სახელმწიფო ორგანიზაციებმა ფაქტობრივი დანახარჯები 10%-ით უნდა შეამცირონ. ეს ეხება როგორც მიმდინარე ხარჯებს, ასევე ხელფასს, დანამატსა და პრემიას. რა თქმა უნდა, ყველა სახელმწიფო

სტრუქტურაზე ამას ვერ განვავრცობდით, მაგალითად, ძალოვან უწყებებზე – პოლიციელს, რომელიც ემსახურება ქვეყანას და მაღალი რისკის ქვეშ იმყოფება, ხელფასის შემცირება, ალბათ, არ უნდა შეეხოს. ხარჯები რომ შემცირდება, ეს ბიუჯეტით არის გათვალისწინებული და საკანონმდებლო დონეზეა განსაზღვრული. ეს ყველაფერი არის იმის გარანტია, რომ თანხები ნამდვილად დაიზოგება. რაც შეეხება იმას, რომ ვისაც არა ჰყავს “პატრონი”, დაიჩაგრება და ვისაც ჰყავს, დარჩება სამსახურში, ამაზე პრემიერმაც განაცხადა და მეც ვთქვი, რომ ამ საკითხისადმი ძალიან მკაცრი დამოკიდებულება იქნება მთავრობაში. პროფესიონალები სამსახურში უნდა დარჩნენ და ამას მკაცრად გავაკონტროლებთ. ყველა მინისტრი, უწყების ხელმძღვანელი, რა თქმა უნდა, ფრთხილად უნდა იყოს და ძალიან გეგმაზომიერად, გააზრებულად მიიღოს ოპტიმიზაციის გადაწყვეტილებები. იქნებიან მენეჯერები, რომლებიც შეამცირებენ კადრებს და ხელფასს გადაანაწილებენ სხვებზე, მაგრამ ასევე იქნებიან მენეჯერები, რომლებიც კადრებს არ შეამცირებენ, მაგრამ შეამცირებენ სახელფასო ფონდს. ოპტიმიზაციის რა ფორმას აირჩევენ, მათი გადასაწყვეტი იქნება. ჩვენ გვექნება და გვაქვს კონტროლის მექანიზმები.

- რომელიმე უწყებაში არის მასშტაბური შემცირებები მოსალოდნელი?

- დღეს არც ერთი მენეჯერი არ ლაპარაკობს მასობრივ დათხოვნაზე. ლაპარაკია იმაზე, რომ მაქსიმალურად ეფექტიანი­ იყოს მთავრობა, ანუ იმდენი მოხელე უნდა ჰყავდეს, რამდენიც სჭირდება. თუმცა ჩვენ უნდა გავითვალისწინოთ, რომ როცა ოპტიმიზაციაზეა ლაპარაკი, მისი განხორციელება მიმდინარეობს არა მხოლოდ ცენტრალურ, არამედ ადგილობრივ ხელისუფლებაშიც.

- ოპტიმიზაციის ფონზე, ხომ არ არის საჭირო რეგულაციების დახვეწა პრემია-დანამატების შესახებ? მაგალითად, ის, რომ ჩინოსანმა მხოლოდ განსაკუთრებული დამსახურებისთვის აიღოს პრემია?

- თუ კონკრეტულ ორგანიზაციას განესაზღვრა სახელფასო ფონდი, რომელშიც უნდა შევიდეს ხელფასიც, დანამატიც და პრემიაც და ეს ფონდი წინა წელთან შედარებით 10%-ით ნაკლები უნდა იყოს, მაშინ იმ კონკრეტული უწყების მენეჯერმა თვითონ უნდა გადაწყვიტოს, როგორ გასცემს დანამატს, პრემიას და შემდგომში ანგარიშვალდებული იყოს როგორც მთავრობასთან, ისე საზოგადოებასთან, თუ როგორ და რატომ გასცა ეს თანხა. თუმცა ერთ რამეში გეთანხმებით – თუ ჩვენ პირს ვაძლევთ პრემიას, ანუ ვაძ­ლევთ ჯილდოს, ამას განსაკუთრებული მიზეზი უნდა ჰქონდეს.

- არცთუ იშვიათად გაგვიგონია ბიზნესმენებისგან, რომ საჯარო სტრუქტურებთან ურთიერთობისას ბევრი ბიუროკრატიული ბარიერის დაძლევა უწევთ, რაც კონკრეტული­ პროექტის განხორციელებას აფერხებს. თუ გაქვთ გეგმა იმისთვის, რომ ქვეყანაში ბიზ­ნესის წარმოება უფრო გამარტივდეს? თუ იგეგმება ღონისძიებები იმისთვის, რომ ბიზნესს ნაკლები დრო ეხარჯებოდეს სახელმწიფოსთან ურთიერთობაში?

- ჩემს უწყებაზე შემიძლია ვისაუბრო. ალბათ, გადასახადის გადამხდელის წუხილი იწყება მაშინ, როცა შემოსავლების სამსახური ამოწმებს. ჩვენი შემოსავლების სამსახური ერთი-ერთი საუკეთესოა არა მარტო ჩვენს ქვეყანაში, არამედ რეგიონში. ბოლო სამი წლის განმავლობაში ეს სამსახური, ფაქტობრივად, სრულ ელექტრონულ ურთიერთობაზე გადავიდა გადასახადის გადამხდელთან. ჩვენი ერთ-ერთი ამოცანაა, კანონმორჩილების გაზრდა, რათა ადამიანებს ესმოდეთ, რამდენად მნიშვნელოვანია გადასახადების გადახდა. გარდა ამისა, მოქალაქეებს უნდა ავუხსნათ, თუ როგორ უნდა გადაიხადონ გადასახადები. ამასთან, საგადასახადო კოდექსი მუდმივად უნდა დაიხვეწოს. როცა გასულ წელს ბიზნესის კეთების რეიტინგში 23-ე პოზიციიდან მე-16 პოზიციაზე დავწინაურდით, ეს სწორედ შემოსავლების სამსახურში განხორციელებული სწორი რეფორმის დამსახურება იყო. ზოგჯერ სამართლიანი პრეტენზიებიც აქვთ ჩვენს გადამხდელებს, მაგალითად, როცა გადასახადების დარიცხვა ხდება და გადასახადის გადამხდელი ამას არ ეთანხმება ან დიდხანს გრძელდება მისი შემოწმება. ისეც ხდება, რომ გადასახადის გადამხდელს გრძელი გზა აქვს გასავლელი იმისთვის, რათა გაასაჩივროს ის, რასაც არ ეთანხმება. თუმცა ერთი პრინციპული საკითხია: ბოლო კვლევების მიხედვით, გადასახადების გადამხდელთა 90%-ზე მეტმა აღნიშნა, რომ აუდიტი შემოსავლების სამსახურში ძალიან მეგობრული და ბიზნესის დამხმარეა. დარჩენილი 10% ჩვენი საზრუნავია. აქტიურად ვმუშაობთ იმისათვის, რომ აუდიტის პროცესი იყოს მაქსიმალურად გამჭვირვალე – როცა გადამხდელთან შევა აუდიტის დეპარტამენტი, მან ზუსტად უნდა იცოდეს, რა პროცესები და პროცედურები მიმდინარეობს და შესაბამისად, ყველა ამ პროცესსა და პროცედურაში უნდა ჰქონდეს მონაწილეობის შესაძლებლობა.

მეორე მიმართულება, რაზეც ასევე აქტიურად ვმუშაობთ – აუდიტის თან­ამშრომელმა აბსოლუტურად სწორად და სამართლიანად უნდა დაარიცხოს ბიზნესს თანხა. როდესაც პრაქტიკა აჩვენებს, რომ დარიცხული თანხა სამართლიანი და ზუსტია, რა თქმა უნდა, ბიზნესი დაზოგავს იმ დროს, რაც მას გასაჩივრებაში ეხარჯება.

- თუმცა სხვადასხვა უწყებაში არის სხვა ბიუროკრატიული ბარიერები – ე. წ. ქაღ­ალდომანია, კონკრეტულ საკითხზე ამა თუ იმ უწყებისთვის მიმართვის შემთხვევაში პასუხებს თუ შენიშვნებს ნაწილ-ნაწილ იძლევიან, ცდილობენ პასუხისმგებლობა ამა თუ იმ გადაწყვეტილებაზე არ აიღონ, რაც აფერხებს საქმეს…

- ბიუროკრატიული ბარიერების დაძლევა არის ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ამოცანა. უკვე შევქმენით ბიზნესსახლის კონცეფცია. მასში 600-ზე მეტი სერვისი იქნება თავმოყრილი და პირველ რიგში კერძო სექტორს გაუმარტივდება სახელმწიფოსთან ურთიერთობა, დაზოგავს ფულს. ამავე დროს იქნება ძალიან ბევრი საკონტროლო მექანიზმი, რომ კერძო სექტორმა ყველა მოთხოვნაზე ადმინისტრაციულ ვადებში მიიღოს პასუხი.

- გალარების პროგრამის დაწყებიდან ერთ კვირაში 220 სესხი გალარდა. საწყის ეტაპზე არის ეს ის შედეგი, რასაც გეგმავდით?

- 2000-მა კაცმა მიმართა ბანკებს და 220-მა დაასრულა სესხის გალარება. 2 000 კაცი არის დაახლოებით 8% იმ სეგმენტისა, რომელსაც ჩვენ ერთჯერადი დახმარება შევთავაზეთ. შესაბამისად, ვფიქრობ, პირველ ექვს სამუშაო დღეში ეს არ არის ცუდი შედეგი. ეს ხომ ერთჯერადი აქციაა და სისტემამ მუშაობა დაიწყო.

- ეკონომიკის “ამოსაქოქად” მთავრობამ გადაწყვიტა რეინვესტირებული მოგების დატოვება ბიზნესისთვის და ამის საკომპენსაციოდ აქციზების გაზრდა ბიუჯეტის შესავსებად. აქციზის ზრდამ ფასები დაუყოვნებლივ გაზარდა.­ როდის უნდა ველოდოთ ეკონომიკის ზრდის დასაწყისს?

- ყველაფერს კომპლექსურად უნდა შევხედოთ, რომ დამახინჯებული სურათი­ არ მივიღოთ. მთავრობის ოთხპუნქტიანი­ გეგმის ამოცანა სწორედ ეკონომიკური­ ზრდაა და ერთ-ერთი მიმართულება მთავრობის ხარჯების შემცირებაა. კიდევ­ ერთი მიმართულება ის არის, რომ დამა­ტებით დაახლოებით 14 მილიარდ ლარს დავხარჯავთ ინფრასტრუქტურაზე, რაც ეკონომიკის ზრდას ხელს შეუწყობს. ამავე დროს, მოგების გადასახადის რეფორმა ინვესტიციების წახალისებას ხელს შეუწყობს. ეს წელს დამატებით 500 მილიონის ლიკვიდურ აქტივებს კერძო სექტორში გვაძლევს, რაც მთლიანი შიდა პროდუქტის 1.3%-ია, რაც კერძო სექტორში დავტოვეთ, რომელიც გარანტიაა იმისა, რომ შეიქმნება სამუშაო ადგილები, ეკონომიკა განვითარდება. რაც შეეხება გადასახადების ზრდას – თამბაქოზე არ შევჩერდები, რადგან აქციზების ზრდის ვალდებულება ევროკავშირთან გაფორმებული ასოცირების ხელშეკრულებით გვქონდა, არც ავტომობილებზე ვილაპარაკებ ბევრს, რადგან ახალ და ჰიბრიდულ ავტომობილებზე შეღავათები დაწესდა, ხოლო ელექტროავტომობილები საერთოდ ყველაფრისგან არის გათავისუფლებული… რაც შეეხება საწვავზე აქციზის გაზრდას, ეს ერთ-ერთი ყველაზე მტკივნეული გადაწყვეტილებაა, თუმცა იმთავითვე გვქონდა გათვლები, რომ ამას 1%-იანი ინფლაცია უნდა გამოეწვია, ანუ 1%-იანი ფასების ზრდა, მაგრამ თუ ჩვენ ამას ყველაფერს ჯამურად შევხედავთ, ეს ეკონომიკური ზრდაა.

- გასაგებია, მაგრამ, მოდი, ჩვეულებრივი მოქალაქის თვალით შევხედოთ ყველაფერს – ის როდის იგრძნობს საკუთარ ჯიბეზე, რომ ეკონომიკა გაიზარდა?

- სამწუხაროდ, წლების განმავლობაში მოქალაქეებს განკარგვადი შემოსავლები უმცირდებოდათ და არ ჰქონდათ შეგრძნება, რომ მათი შემოსავალი იზრდებოდა. 2010 წელს მოქალაქის განკარგვადი შემოსავლიდან სადღაც 10-11% მიდიოდა სესხის მომსახურებაზე, დღეს კი ეს მაჩვენებელი 24-25%-ია. აქედან გამომდინარე, უდიდესი პრობლემაა სწორედ სესხის მომსახურება და მისი გადაჭრა არის ლარიზაციის ამოცანა. დარწმუნებული ვარ, რომ რეფორმებით მოვახერხებთ იმას, რომ ადამიანების განკარგვადი შემოსავალი აღარც მცირდებოდეს და აღარც იზრდებოდეს ვალუტის კურსის მერყეობასთან შესაბამისობაში. შესაბამისად, ადამიანებს ხელფასი რომ გაეზრდებათ, ის გაზრდილი ხელფასი არ უნდა შეუჭამოს სესხის მომსახურებამ.

- ბოლო კვირაში უკვე ორჯერ დაფიქსირდა საქართველოში კონტრაბანდული თამბაქოს შემოტანის ფაქტი. გაქვთ იმედი, რომ აქციზის ზრდასთან ერთად კონტრაბანდის ბუნებრივად გაზრდილ ნაკადებს გააკონტროლებთ?

- საბაჟო-გამშვები პუნქტები აღჭურვილი არიან უთანამედროვესი ტექნიკით, მაღალი სიზუსტის სკანერებს შეუძლიათ სატვირთო ავტომანქანაში ძალიან მცირე ზომის ნივთიც კი აღმოაჩინონ. ჯერ კიდევ დეკემბრის დასაწყისიდან ჩვენ გვაქვს მუდმივი თათბირები, რათა კონტრაბანდის მაქსიმალური პრევენცია მოხდეს. რა თქმა უნდა, ვიცით, სად არის რისკის ზონა, საიდან შეიძლება შეეცადონ კონტრაბანდის შემოტანას. ყველა შემთხვევას გავახმაურებთ, რომ არავის გაუჩნდეს სურვილი კონტრაბანდის შემოტანისა.

- თუ არ ვცდები, სწორედ თქვენი ინიციატივით ამოქმედდა მაქსიმალური პროცენტის შეზღუდვა სესხებზე – წლიური საპროცენტო განაკვეთი – 100%-ს, სანქცია­ 150%-ს არ უნდა აღემატებოდეს. სხვათა შორის, თავად ონლაინ­სესხების ბიზნესის წარმომადგენლებს მიაჩნიათ, რომ ასეთი შეზღუდვების პირობებში მათი ბიზნესმოდელი ვეღარ იმუშავებს და წლიური საპროცენტო განაკვეთი­ 250-300% მაინც უნდა იყოს. მეტიც, ისინი ამბობენ, რომ სახელმწიფო შემოსავლებს დაკარგავს...

- სახელმწიფო არაფერს კარგავს. ზოგადად, ეს მომთაბარე ბიზნესია. ასეთი ტიპის ბიზნესები საქმიანობას ნაკლებად განვითარებულ ქვეყნებში იწყებენ და სანამ რეგულაციები დაუწესდებათ, აფართოებენ საქმიანობის არეალს და ხსნიან მაქსიმალურ მოგებას.
ონლაინსესხების კომპანიებმა ძალიან კარგად იცოდნენ, რომ ადრე თუ გვიან რეგულაციები დაუწესდებოდათ. ამ ბიზნესს პლუსები ალბათ მხოლოდ მისი მფლობელებისთვის აქვს, მინუსი კი ძალიან ბევრია. თქვენ, მოქალაქემ, სპონტანურად შეიძლება მიიღოთ ისეთი გადაწყვეტილება, რომელიც შემდგომში უზომოდ ხარჯიანი იქნება. ბიზნესმოდელი, სადაც წლიური საპროცენტო განაკვეთი არის რამდენიმე ათასი პროცენტი, ჩვენთვის მიუღებელია და მომხმარებელთა დასაცავად ჩვენ ეს ნაბიჯი გადავდგით.

- რეფორმები და ცვლილებები, როგორც წესი, იწვევს უკმაყოფილებას როგორც მოსახლეობის, ისე ბიზნესმენთა გარკვეულ ნაწილში (როგორც, მაგალითად, სასმლის, თამბაქოს ან ონლაინსესხების ბიზნესის წარმომადგენლებში). ალბათ, ისინი შეეცდებიან, არ დაუშვან შემოსავლების შემცირება ან მით უმეტეს დაკარგონ ზემოგებები. საინტერესოა, ხართ თუ არა მზად თავდასხმებისთვის თუნდაც იმ მიმართულებით, რომ შეეცადონ მთავრობის ან თუნდაც კონკრეტულად თქვენი საქმიანობის კომპრომეტირებას ან თავად მთავრობაში შეეცადონ ლობისტების პოვნას, რათა შეაფერხონ თქვენ მიერ დასახელებული რეფორმები?

- ბინძური თამაშებისა და, ალბათ, შურისძიების მცდელობა იყო, თუმცა სახელისუფლებო გუნდი ერთიანი და ურყევია. ამ ერთიანობას ჩვენ ბოლომდე შევინარჩუნებთ და, შესაძლოა, მავანი ბევრს ეცადოს, მაგრამ ხელისუფლებაში მფარველებს ვერ იპოვის. საზოგადოებაც დაინახავს, სად არის სიმართლე. მე ღრმად ვარ დარწმუნებული, რომ რეფორმები სასიკეთოა ქვეყნისთვის და მომავალში ამას ყველა იგრძნობს. ამისთვის მზად ვარ, განაწყენებულების თავდასხმები ავიტანო. თუმცა არ მინდა, ყველა ერთ ჭრილში განვიხილო. მაგალითად, ნავთობიმპორტიორებთან გვაქვს ძალიან კარგი და აქტიური თანამშრომლობა. ასევე, აქტიურად ვთანამშრომლობთ თამბაქოს იმპორტიორებთან. მეტსაც გეტყვით, დიდი იმედი მაქვს, რომ დაახლოებით ორ თვეში ძალიან მნიშვნელოვან ინფორმაციას შევიტყობთ საქართველოსთან დაკავშირებით ერთ-ერთი თამბაქოს იმპორტიორი კომპანიის გადაწყვეტილების შესახებ.

- პრემიერმა ჯერ კიდევ 2015 წლის დეკემბერში დააანონსა, რომ ონლაინკაზინოებს შემზღუდველი რეგულაციები დაუწესდებოდა. თქვენც თქვით, გასული წლის ნოემბერში “პალიტრანიუსის” ეთერში, რომ რამდენიმე თვეში მზად იქნებოდა რეგულაციების პროექტი. ხომ არ გაჭიანურდა ეს პროცესი და აქვს თუ არა მთავრობას მონახაზი, როგორ უნდა დარეგულირდეს ეს სფერო? ფაქტია, ამ სფეროში ძალიან დიდი ფული ტრიალებს. ლობისტები ხომ არ გამოუჩნდნენ ამ ბიზნესს და ეს ხომ არ იწვევს პროცესის გახანგრძლივებას? ეს, მით უმეტეს, გაუგებარია, როცა დღითი დღე უამრავი ადამიანი უბედურდება ამ თამაშებით...

- სათამაშო ბიზნესი საკმაოდ რთული სფეროა და ჩვენი ლოკალური ცოდნით ეფექტიანი რეგულაციების დაწესება ძნელია. მთავრობის გადაწყვეტილებით, დავიქირავებთ საერთაშორისო გამოცდილებისა და საუკეთესო სახელის მქონე საკონსულტაციო კომპანიას. ასეთი კომპანიები სხვადასხვა ქვეყანას ეხმარებიან ონლაინკაზინოებისთვის ისეთი რეგულაციების დანერგვაში, როდესაც, ერთი მხრივ, დაცულია მომხმარებელთა უფლებები, ახალგაზრდა თაობა და ყველა ის ფენა, ვინც რისკის ჯგუფში შედის, და მეორე მხრივ, ბიუჯეტში შემოდის გადასახადები და ასეთი ტიპის ბიზნესსაც ეძლევა არსებობის საშუალება. ძალიან მარტივად რომ ავხსნა – წარმოიდგინეთ, რომ ყველა ონლაინკაზინოს სერვერი პირდაპირ არის მიერთებული შემოსავლების სამსახურის სერვერზე, სადაც ხდება ყველა ტრანზაქციის იდენტიფიცირება. ასევე, შექმნილია შესაბამისი ფილტრები და რეგულაციები მოთამაშის სწორი იდენტიფიკაციისთვის. ეს მოგვცემს საშუალებას, დავიცვათ ახალგაზრდა თაობა და ყველა ის მოქალაქე, ვინც არ უნდა ითამაშოს. თქვენ შეგიძლიათ თამაშისგან დაიცვათ თქვენი ოჯახის წევრი. იმავდროულად, გამჭვირვალე სისტემიდან გამომდინარე, სახელმწიფო ბიუჯეტი მარტივად იღებს შემოსავლებს.

- კონკრეტულად როდის დაიძრება ყინული და როდის შეარჩევთ ასეთ კომპანიას?

- არა მგონია, ამას ხანგრძლივი დრო დასჭირდეს…

- მთავრობა მუდმივად პოზიტიურ პროგნოზს აკეთებს ლარის კურსზე. ლარის კურსი ახლა მართლაც შედარებით დასტაბილურდა, მაგრამ კვლავაც მაღალი რჩება დოლართან მიმართებაში. თქვენი პროგნოზით, კურსი მეტად აღარ დაიკლებს?

- რაც უფრო სწრაფად გაიზრდება ჩვენი ქვეყნის ეკონომიკა და მეტი იქნება მისი ზრდა სავაჭრო პარტნიორების ეკონომიკებთან შედარებით, მით უფრო სტაბილური იქნება ლარი. სწორედ ეს არის ჩვენი ამოცანა, როდესაც ვამბობთ, რომ ეკონომიკა უნდა გაიზარდოს უფრო მეტად, ვიდრე იზრდება რეგიონში საშუალოდ და მსოფლიოში.

- ცოტა ხნის წინ ფინანსთა სამინისტრომ რამდენიმე კომპანიას მსხვილი საგადასახადო დავალიანება ჩამოაწერა. ერთი მხრივ, ეს შესაძლოა, ჰუმანური ნაბიჯი იყოს, მაგრამ დროდადრო გადასახადების ჩამოწერა უსამართლობის განცდას ხომ არ უჩენს იმ ბიზნესს, რომელიც პატიოსნად იხდის გადასახადებს? ეს ხომ არ უბიძგებს მავანთ, რომ არ გადაიხადონ გადასახადები მათი ჩამოწერის იმედით?

- საგადასახადო კანონმდებლობაში­ განხორციელებული ცვლილებების შედ­ეგად გადამხდელებს, რომელთაც აქტივობები არ უფიქსირდებათ, ჩამოეწერებათ, როგორც 2011 წლის 1-ლ იანვრამდე წარმოშობილი და გადაუხდელი დავალიანებები, ასევე 2013 წლის 1-ლ იანვრამდე წარმოშობილ დავალიანებაზე დარიცხული სანქციები, ძირითადი თანხის გადახდის პირობით. აღნიშნული ცვლილებების შედეგად 50 000-ზე მეტ გადასახადის გადამხდელს, რომელთაც ბოლო 5 წლის განმავლობაში შეჩერებული ჰქონდა საქმიანობა, ჩამოეწერათ 2 მილიარდ ლარზე მეტი საგადასახადო დავალიანება. შედეგად, კომპანიებს რომლებსაც დავალიანების გამო შეჩერებული ჰქონდათ სამუშაოები, შესაძლებლობა აქვთ განაახლონ საქმიანობა. ასევე, ფიზიკურ პირებს, რომელთაც საგადასახადო დავალიანების გამო შეზღუდული ჰქონდათ საქმიანობის განხორციელება, მათ შორის დაქირავებით მუშაობა (საბანკო ანგარიშზე დადებული ყადაღის და საინკასო დავალების გამო), შესაძლებლობა აქვთ განაახლონ საქმიანობა. დღეის მდგომარეობით 1000-მდე პირმა განაახლა საქმიანობა… ზოგადად, გადასახადები ყველამ უნდა გადავიხადოთ, თუ გვინდა, ჩვენი ქვეყანა განვითარდეს. სამართლიანი გადასახადების გადახდის საქმეში უკომპრომისოები ვიქნებით. ჩვენ ძალიან კარგი ადმინისტრირება გვაქვს, ანუ შემოსავლები მთლიან შიდა პროდუქტთან მიმართებაში არის 25,5%, მათ შორის გადასახადების ნაწილში 24,6%. თუმცა ყოველთვის არსებობს შესაძლებლობა იმისა, რომ შემოსავლები გაზარდო. მაგალითად, ძალიან მნიშვნელოვანია თვითდასაქმებულის ცნობიერების ამაღლება, რომ მათ გადაიხადონ გადასახადები. ისე არავინ გამიგოს, რომ ფინანსთა მინისტრი პირველი, რასაც გააკეთებს, გაიქცევა და ძიძას, ტაქსისტს ან რეპეტიტორს ეტყვის, რომ გადასახადი გადაიხადოს. თუმცა ჯამურად ამ ბიზნესში 200-დან 300 მილიონ ლარამდე ტრიალებს, რომელიც არანაირად არ რეგულირდება.

- სახელმწიფო სამსახურში თქვენ ბიზნესიდან მოხვედით, მათ შორის “პალიტრამედიის” ბიზნესის განვითარების დეპარტამენტის ხელმძღვანელიც იყავით. სახელმწიფო სექტორში ყოფნისას გამოგდით, რომ კონკრეტული საკითხებისადმი პრობიზნესური დამოკიდებულება გქონდეთ?

- ეკონომიკის მინისტრად მუშაობისას ჩემი ყველა გადაწყვეტილება ბიზნესისკენ გადადგმული ნაბიჯი იყო. ფინანსთა მინისტრი სულ ორი თვეა, რაც ვარ და ყველაფერს გავაკეთებ, რომ ქვეყანაში ბიზნესის კეთება იყოს კიდევ უფრო მარტივი და მიმზიდველი. თუმცა, რა თქმა უნდა, არაკეთილსინდისიერ მეწარმეებს ვერც ერთ შემთხვევაში ვერ შევურიგდები.

„კვირის პალიტრა“, 30 იანვარი, 2017 წელი

ინტერვიუ გია ხუხაშვილთან: „ხელისუფლებას სერიოზული სამუშაო აქვს, რომ მსოფლიო ორომტრიალის შუაგულში არ აღმოვჩნდეთ“ // „თეა წულუკიანის აპელირება იმაზე, რომ ვიღაცას სტრასბურგში გაუფუჭებია საქმე და „ჩაუშვია“ ხელისუფლება, რბილად რომ ვთქვათ, სიცრუეა» // „ხელისუფლება ჭირვეული ბავშვივით არის – თუ კარგ ხასიათზეა, კარგად იქცევა, თუ არა და, შეიძლება ყველაფერი დალეწოს“

ნათია დოლიძე

ადამიანის უფლებათა ევროპულ სასამართლოში საქართველოს წარდგენილი კანდიდატურები ჩავარდა. შეგახსენებთ, წარდგენილნი იყვნენ: ევა გოცირიძე, ალექსანდრე ბარამიძე, გიორგი ბადაშვილი, რომელთა შერჩევას, თავის დროზე, საქართველოშიც დიდი კრიტიკა მოჰყვა. ხელისუფლების ოპონენტთა თქმით, მომხდარზე პასუხისმგებლობა იუსტიციის მინისტრმა თეა წულუკიანმა უნდა აიღოს, რომელმაც შეუფერებელი კანდიდატები წარუდგინა სტრასბურგს, თუმცა თვითონ წულუკიანი კანდიდატურების ჩავარდნას ოპოზიციას და ომბუდსმენს აბრალებს. სწორედ ამ საკითხზე საუბრით დავიწყეთ ინტერვიუ ექსპერტ გია ხუხაშვილთან:

- პერსონალურ პასუხისმგებლობაზე ლაპარაკს თავს ავარიდებ, რადგან მიმაჩნია, რომ ეს მაინც მთავრობის კოლექტიური პასუხისმგებლობის თემაა. შესაბამისად, მომხდარზე პასუხისმგებლობა უფრო მასშტაბური საკითხია, ვიდრე ერთ კონკრეტულ მინისტრზე ჯოხის გადატეხა. არა მგონია, ასეთ პოლიტიკურ გადაწყვეტილებებს ერთი მინისტრის დონეზე იღებდნენ, თუმცა ფაქტია, რომ კრიტიკას ვერ უძლებს ქალბატონი წულუკიანის განცხადებები, თითქოს ეს ვიღაცების მიერ სტრასბურგში არასწორად ჩატანილი ინფორმაციის გამო მოხდა… ყველაზე პრობლემური წარდგენილთა შორის, ვფიქრობ, ევა გოცირიძის კანდიდატურა, მისი არაორდინარული განცხადებები და ქმედებები იყო. ყველას კარგად გვახსოვს, თუნდაც ლევან ურთმელიძის გამოტანილი განაჩენისას, როგორ აგრესიულ გამამართლებელ განცხადებებს აკეთებდა იგი.

განსაკუთრებულად აქტიურობდა ოდიოზური ფიგურის – მურუსიძის მხარდასაჭერადაც… საბოლოოდ კი, თითქოს სწორედ ამ “დამსახურებების” გამო, ჯილდოდ სტრასბურგის სასამართლოში წარდგინება მიიღო. გაგახსენებთ შერჩევის ეტაპსაც, რომელიც ძალიან არადამაჯერებლად წარიმართა. პირველ ეტაპზე გოცირიძე თითქოს არ მოხვდა სტრასბურგში წარსადგენ კანდიდატებს შორის, თუმცა, შემდეგ, რაღაც უცნაური წესით, ისევ აღმოჩნდა სიაში. ეს ყველაფერი ზედაპირზე ჩანდა, შესაბამისად, მისმა დოსიემ არა მხოლოდ ხელისუფლების ოპონენტების, არამედ საზოგადოების დიდი ნაწილის განსაკუთრებულად ნეგატიური შეფასება დაიმსახურა. შედეგად მივიღეთ ის, რაც მოხდა სტრასბურგში და ეს შედეგი იყო აბსოლუტურად კანონზომიერი. ამის შემდეგ თეა წულუკიანის მხრიდან აპელირება, რომ ვიღაცას სტრასბურგში გაუფუჭებია საქმე და “ჩაუშვია” ხელისუფლება, რბილად რომ ვთქვათ, სიცრუეა და დადასტურება იმისა, რომ ხელისუფლებაში არ სურთ დაინახონ საკუთარი შეცდომები. ისინი იმას კი ვერ ამჩნევენ, როგორ არასწორად წარიმართა შერჩევის პროცესი, არამედ აბსურდულ მიზეზებზე ლაპარაკობენ და მომხდარის სხვისთვის გადაბრალებას ცდილობენ.

ჩემი აზრით, წულუკიანის ამგვარი მიდგომა უფრო დიდი პრობლემაა, ვიდრე სტრასბურგში დაწუნებული მოსამართლეების სია. ის, რაც მოხდა სტრასბურგში, ცუდია, მაგრამ ამის შეცვლა შეგვიძლია, თუმცა, როცა მინისტრი ამტკიცებს, რომ ყველაფერი სხვისი ბრალია და არა – მისი და ხელისუფლების, ეს მძიმე დასკვნების საფუძველს აჩენს.
ჩემი აზრით, ევა გოცირიძემ საქმე გაუფუჭა დანარჩენ ორ კანდიდატურასაც… თუნდაც ალექსანდრე ბარამიძე, მიუხედავად იმისა, რომ მინისტრის მოადგილე იყო, არ ჩAანდა მაინცდამაინც მიუღებელი და ხელისუფლებასთან აფილირებული. ევა გოცირიძე ამ სიაში რომ არ ყოფილიყო, შესაძლებელია, სხვა კანდიდატურები გასულიყო კიდეც.

- მოგეხსენებათ, პრეზიდენტმა გიორგი მარგველაშვილმა სასამართლო სისტემის რეფორმის ე.წ. მესამე ტალღასთან დაკავშირებულ ცვლილებათა პაკეტს ვეტო დაადო და “მოტივირებული შენიშვნებით” პარლამენტს უკან გაუგზავნა. ყველასთვის ცხადია, რომ “ქართულ ოცნებას” ვეტოს დაძლევა არ გაუჭირდება. ასეთ ვითარებაში, როგორ შეაფასებთ გიორგი მარგველაშვილის გადაწყვეტილებას?

- გასაგებია, რომ ამას შეიძლება პრაქტიკული შედეგი არ მოჰყვეს და მან ვერ შეძლოს პროცესის შეჩერება, მაგრამ პრეზიდენტი არის კონსტიტუციის გარანტი ამ ქვეყანაში. ის უნდა მოქმედებდეს არა საკუთარი პოლიტიკური შესაძლებლობების, არამედ საკუთარი რწმენისა და კონსტიტუციის შესაბამისად. პოლიტიკური პრაგმატიკით, მაშინ მან საერთოდ არ უნდა იმოქმედოს, რადგან ხელისუფლებას მისი ნებისმიერი ქმედების ბლოკირება შეუძლია. არც “ქართული ოცნების” უმრავლესობა უარყოფს, რომ პრეზიდენტის შენიშვნების ნაწილი მათთვის მისაღებია, თუმცა იქვე საოცარ რამეს ამბობენ – ვიდრე ვეტოს დაადებდა, რატომ არ გაიარა ჩვენთან კონსულტაცია, შესაძლოა, რაღაცაზე დავთანხმდებოდით და რაღაცაზე – არაო… სწორედ ამ მახინჯი ლოგიკით ურთიერთობს ხელისუფლება პრეზიდენტთან ბოლო წლების განმავლობაში. თუ პრეზიდენტის აზრი აინტერესებდათ, კანონპროექტმა იმხელა პროცედურა გაიარა, ხომ შეეძლოთ თვითონ დაინტერესებულიყვნენ მისი პოზიციით, კულუარულად შეეჯერებინათ მოსაზრებები და საქმე ვეტომდე არ მისულიყო… ვიდრე ურემი არ გადაბრუნდება, მანამდე ცდილობენ პრეზიდენტის ბლოკირებას, მის გარიყვას, პროცესებისთვის ჩაAმოშორებას და მხოლოდ მას შემდეგ ეძებენ თანამშრომლობის გზებს, როცა პრობლემა თვითონ უჩნდებათ… ეს აქამდეც არაერთხელ მომხდარა. თუნდაც საკონსტიტუციო კომისიასთან დაკავშირებით მომხდარი გავიხსენოთ. შეიძლებოდა, ეს პროცესი ორ ინსტიტუტს ერთობლივად წარემართა, რასაც პრეზიდენტი სთავაზობდა. ამით ამ პროცესისადმი საზოგადოების ნდობა ერთიორად გაიზრდებოდა, მაგრამ… ხელისუფლებას შეუძლია, მიიღოს ნებისმიერი ცვლილება, შესაბამისად, ჩნდება თეორიული საფრთხე, რომ ვიღაც შეეცდება, საკუთარ პოლიტიკურ ინტერესებს მოარგოს კონსტიტუცია. თუ ხელისუფლებას ეს არ სურს და აპირებს, ეს პროცესი სახელმწიფოს ინტერესების შესაბამისად წარმართოს, მაშინ ისმის კითხვა: რატომ არ ითანამშრომლეს პრეზიდენტთან?

- საკონსტიტუციო კომისიამ რამდენიმე შეხვედრა უკვე გამართა. როგორ აფასებთ დაწყებულ პროცესს? კონსტიტუციონალისტთა ნაწილი მიიჩნევს, რომ მუშაობა დაჩქარებული ტემპით მიდის და ხელისუფლების განცხადება, რომ საკონსტიტუციო კომისია მუშაობას 30 აპრილისთვის დაასრულებს, არასწორია…

- მრჩება შთაბეჭდილება, რომ ეს საკონსტიტუციო კომისია ხელისუფლებას ფასადის შესაქმნელად სჭირდება, რეალური საკონსტიტუციო ცვლილებები კი უკვე დაწერილია,
ეს ვიღაცის საკურსო თუ სადისერტაციო ნაშრომია, რომელსაც ჰყავს კონკრეტული ხელმძღვანელი და ახლა სჭირდებათ “მასოვკა” ამ ნაშრომის დასაცავად. სინამდვილეში საქმე გვაქვს სახელმწიფოსთან და არა – ერთ კონკრეტულ ადამიანთან თუ მისი თემის ხელმძღვანელთან. ეს ძალიან ფაქიზი პროცესია და ამაში აუცილებლად უნდა ჩაერთოს ფართო საზოგადოება – არა მხოლოდ კონსტიტუციონალისტები, არამედ სხვადასხვა სფეროს წარმომადგენლებიც… თუ საზოგადოებაში არ შედგა ფართო კონსენსუსი, ეს ცვლილებები მაინც არ იმუშავებს­ და რაღაც პერიოდის მერე კონსტიტუცია ისევ გადასასინჯი გახდება.
ჩემდა სამწუხაროდ, მეჩვენება, რომ პროცესი ფორმალურ ხასიათს ატარებს და შეხვედრები ტარდება, რათა შეიქმნას ილუზია, თითქოს პროცესში ბევრი ადამიანია ჩართული.

- კონსტიტუციონალისტმა ვახტანგ ძაბირაძემ “ინტერპრესნიუსთან” განაცხადა, რომ თუ ამჯერად მაინც გვინდა, ახალი კონსტიტუცია მივიღოთ, უნდა შევთანხმდეთ, რომ კონსტიტუციური შესწორებები ძალაში 2020 წლის არჩევნების შემდეგ შევა. თქვენ რას ფიქრობთ, ან ხელისუფლებამ უნდა გაიზიაროს თუ არა ამგვარი მოსაზრება?

- ჩემი აზრით, ცვლილებები ძალაში შეიძლება 2019 წლიდანაც შევიდეს. ვახტანგ ძაბირაძემ 2020 წელი იმიტომ დაასახელა, რომ იგულისხმა, მომავალი პარლამენტიც დღეს არსებული წესებით აირჩესო, თუმცა ეს არასწორი მგონია. ჩემი აზრით, უმჯობესი იქნება, თუ ეს საარჩევნო ციკლი დღეს მოქმედი კონსტიტუციის შესაბამისად ჩაივლის, ახალი ციკლი კი ახალი კონსტიტუციის მიხედვით წარიმართება, ანუ მიმაჩნია, რომ მომავალი თვითმმართველობის და საპრეზიდენტო არჩევნები არსებული კონსტიტუციის პირობებში უნდა ჩატარდეს. არ ვიცი, ასე მოიქცევა თუ არა ჩვენი ხელისუფლება, რომელიც, შეიძლება ითქვას, საკმაოდ არაპროგნოზირებადია. მას შეუძლია მოიქცეს ძალიან კარგად, მაგრამ მეორე წუთს გამოავლინოს უცნაური მიდრეკილებები. მაგალითისთვის გავიხსენოთ მურუსიძესა და გოცირიძესთან დაკავშირებით განვითარებული პროცესები. ხელისუფლება ჭირვეული ბავშვივით არის – თუ კარგ ხასიათზეა, კარგად იქცევა, თუ არა და, შეიძლება ყველაფერი დალეწოს. მოკლედ, ინფანტილური ხელისუფლება გვყავს, რომელსაც თანამიმდევრულობა არ ახასიათებს და შესაბამისად, პროგნოზის გაკეთებაც რთულია.

- რამდენიმე დღის წინ პრეზიდენტმა ე.წ. კაბელების საქმეზე დაკავებული თავდაცვის სამინისტროს ყოფილი მაღალჩინოსნები შეიწყალა,­ მანამდე კი სააპელაციო სასამართლომ მათი ბრალდება გადააკვალიფიცირა და სასჯელი მნიშვნელოვნად შეუმცირა. მათ ციხეში მხოლოდ ორი თვის გატარებაღა მოუწევდათ.­.. საბოლოოდ ყველაფერი ისე დასრულდა, რომ საზოგადოებამ ვერ გაიგო, ეს ადამიანები პოლიტიკური დევნის მსხვერპლნი იყვნენ თუ დამნაშავეები…

- შორს ვარ იმ აზრისგან, რომ ეს პროცესი თავიდანვე პოლიტიზებული იყო, რადგან შეიძლებოდა დაგვეშვა, რომ ამ ადამიანებთან სამართალდამცველებს კითხვები მართლაც ჰქონდათ. მაგრამ რაკი მტკიცებულებები, მით უფრო – მოტივის ნაწილში, არ გამოჩნდა, ხელისუფლებამ დაუშვა ფატალური შეცდომა, როდესაც ამ ადამიანებს წინასწარი პატიმრობა მიუსაჯა… ჩემი აზრით, “კაბელების საქმის” პოლიტიზება დაიწყო სწორედ მაშინ, როდესაც ეს ადამიანები ციხეში გაამწესეს. ამას მოჰყვა პოლიტიკური შეფუთვა და სერიოზული ბატალიები.

როგორც წესი, როდესაც საქმის პოლიტიზება ხდება, შინაარსი აზრს კარგავს. ასე მოხდა ამჯერადაც… მით უფრო, რომ დღემდე გამოძიებამ ვერ იპოვა მოტივები, თუ რატომ შეიძლებოდა ამ ადამიანებს ეს დანაშაული ჩაედინათ. შედეგად სააპელაციო სასამართლომ გადააკვალიფიცირა საქმე და შეუმსუბუქა სასჯელი, რასაც მოჰყვა პოლიტიკური შეთქმულების თეორიის კიდევ ერთი ტალღა, რომ თითქოს ხელისუფლებამ დაკარგა ამ ადამიანების მიმართ ინტერესი და ამიტომაც გადაწყვიტა მათთვის ბრალის შემსუბუქება…
მოკლედ, ამ საქმეში ხელისუფლების უგუნური ქმედებების მთელი კასკადი ვნახეთ…

პრეზიდენტი მოიქცა სრულიად ადეკვატურად. ამ ადამიანებს მძიმე ბრალდება ვერ დაუმტკიცდათ, შესაბამისად, ადამიანურადაც და სახელმწიფოებრივადაც მარგველაშვილის საქციელი გამართლებულია. სხვათა შორის, ამ გადაწყვეტილებით მან ხელისუფლებაც და პროკურატურაც გაათავისუფლა იმ სიმძიმისგან, რაც შემდგომი ბატალიებისგან ელოდათ. მოგეხსენებათ, სრულიად აუხსნელად დატოვეს ეს ადამიანები ციხეში კიდევ ორი თვით, პროკურატურა კი, რომელმაც მათ ბრალი ვერ დაუმტკიცა, იმუქრებოდა, რომ სააპელაციო სასამართლოს განაჩენს გაასაჩივრებდა…

- გასული კვირის ერთ-ერთ მთავარ თემად იქცა ვიცე-პოლკოვნიკ გია ცერცვაძის საქმე, რომელიც რუსეთის მიერ ინტერპოლის წითელი ცირკულარით ძებნის გამო უკრაინაში დააკავეს. “ნაციონალურმა მოძრაობამ” და მისმა განაყოფმა ერთად მოახერხეს ამ თემის იმგვარად აჟიტირება, რომ ლამის ეს იყო როგორც ქართული, ისე უკრაინული საინფორმაციო სივრცის მთავარი საკითხი… ცერცვაძე თავისუფალია და მას რუსეთში ექსტრადირება არ ემუქრება, თუმცა ოპონენტები საქართველოს ხელისუფლებას ლამის ღალატსაც კი სწამებენ… ფიქრობთ თუ არა, რომ ამ პროცესში საქართველოს ხელისუფლებამ შეცდომები დაუშვა?

- არ ვიცი, შესაძლებელია, პროცედურული შეცდომები ვიღაცამ მართლაც დაუშვა, მაგრამ იმის მტკიცება, რომ ხელისუფლებამ ღალატი და ბოროტმოქმედება ჩაიდინა, წმინდა წყლის სპეკულაციაა. ხელისუფლება შესაძლებლობის ფარგლებში ყველაფერს აკეთებს, რომ დაიცვას თავისი მოქალაქის ინტერესები უკრაინაში. საბედნიეროდ, ცერცვაძე უკვე თავისუფალია. რა თქმა უნდა, მისი რუსეთისთვის გადაცემა დაუშვებელი იყო… მიუხედავად ამისა, “ნაციონალური მოძრაობისგან” კვლავ გვესმის ლაპარაკი ღალატსა და შეთქმულების თეორიებზე… ამან აიძულა ხელისუფლება, უკვე საკუთარი შეთქმულების თეორია განევითარებინა, რომ თითქოს ყველაფერი იყო “ნაციონალური მოძრაობის” მოფიქრებული და დადგმული, ცერცვაძის დაპატიმრების ჩათვლით…

სამწუხაროდ, ასე ხშირად ხდება საქართველოში – რაღაც ეტაპზე გადავდივართ ხოლმე ორ ისტერიკულ მონოლოგზე, ადამიანი და მისი ბედი კი გვავიწყდება… ამ შემთხვევაშიც ისე “გახურდა” ვითარება, რომ ცერცვაძე – რეალური ადამიანი, მგონი, აღარავის აინტერესებს… ძალიან უცნაურ პროცესს ვაკვირდებით. ე.წ. ნიუსმეიქერი არის “ნციონალური მოძრაობა”, უფრო სწორად, ადრე ერთი პოლიტიკური ძალა იყო, ახლა ორია.

სხვათა შორის, ხელისუფლებაზე რომ ამბობენ, თითქოს რაღაც გენიალური ოპერაცია ჩაატარა, “ნაციონალური მოძრაობა” ორად გაყო და ამით რაღაც მოიგო, აბსურდია…
მე თუ მკითხავთ, ამით მხოლოდ წააგეს, რადგან ახლა უფრო კომფორტულად უტევენ ორი ფლანგიდან და ამის უარყოფით შედეგებს ხელისუფლება მომავალშიც დაინახავს. “ნაცმოძრაობა” დღის წესრიგს მხოლოდ იმიტომ არ ქმნის, რომ ტექნოლოგიებს კარგად ფლობს. ამის მთავარი მიზეზი ის არის, რომ თვითონ ხელისუფლებას არ აქვს იმის თავი, პოზიტიური ან ნეგატიური დღის წესრიგი შექმნას… შესაბამისად, პოლიტიკური საინფორმაციო ველი არის თავისუფალი და მასში ნებისმიერი ინფორმაციის შემოგდება ძალიან ადვილია, რასაც აკეთებს კიდეც “ნაციონალური მოძრაობა”.

- ეჭვი, რომ შესაძლოა, “ნაციონალური მოძრაობის” გაყოფა პარტიის შიგნითვე დაგეგმილი “ოპერაცია” იყოს, ცერცვაძის ამბის ტირაჟირებისას კიდევ უფრო გამძაფრდა. თქვენ რას ფიქრობთ?

- ვიდრე არ გვექნება კონკრეტული დასაბუთება, ამგვარი ვარაუდი მხოლოდ მორიგი შეთქმულების თეორია იქნება, თუმცა გამორიცხული არაფერია. ამ ორ ჯგუფს აქვს დიდი საერთო ისტორია, მათი შემაკავშირებელია საერთო დანაშაული. თუ რაღაც ეტაპზე ამ ორმა ფლანგმა მოახერხა სხვადასხვა მხრიდან მხარდაჭერის მოპოვება, რაც პრობლემად იქცევა ხელისუფლებისთვის, არ გამოვრიცხავ, რომ ისინი ისევ საერთო ფრონტით გამოვიდნენ…

- თუ წინასაარჩევნო პერიოდში დონალდ ტრამპის დაპირებები ბევრს პოლიტიკურ პოპულიზმად და განუხორციელებელ საკითხებად მიაჩნდა, დღეს, როდესაც ის პრეზიდენტობას შეუდგა, აღმოჩნდა, რომ ამ თითქოს განუხორციელებელი დაპირებების შესრულებას მართლაც აპირებს, საზღვარზე კედლის მშენებლობით დაწყებული, საიმიგრაციო პოლიტიკის გამკაცრებით და რუსეთთან ურთიერთობის დათბობით დამთავრებული…

- ვითარებას მთლიანობაში რომ შევხედოთ, ფაქტია, რომ სამყარო იცვლება. ლიბერალურ-გლობალისტურმა პროექტმა თავისი სისუსტეები გამოავლინა. ფაქტობრივად, ისე გამოდის, რომ კონტრრევოლუციის პროცესში ვართ. იმ კონცეფციამ, რომ უმცირესობების გაერთიანებებმა – ელიტებმა ჩაანაცვლა პირდაპირი დემოკრატია, როგორც ჩანს, არ გაამართლა. დღეს ტრამპის პრეზიდენტობა არ განაპირობა მხოლოდ მისმა განსაკუთრებულობამ, ეს იყო ისტორიულად კანონზომიერი პროცესი, როდესაც რიგით ამერიკელს გაუჩნდა პროტესტის გრძნობა იმის გამო, რომ დემოკრატია, რაც მის არჩევანზე იყო დამოკიდებული, წაართვეს და მის ნაცვლად იღებდნენ გადაწყვეტილებებს, ეს კი მის შინაგან ფასეულობათა სისტემას ეწინააღმდეგებოდა.

დონალდ ტრამპმა მოძებნა გზა ამ რიგითი ამერიკელებისკენ. ელიტების გავლით კი არ მოქმედებდა, პირდაპირ ადამიანებთან მივიდა და უთანასწორო ბრძოლაში გაიმარჯვა. მის ქმედებებზე ბევრი ლაპარაკი რომ არ გამომივიდეს, მის ერთ ფრაზას გავიხსენებ, რომელიც ორიოდე დღის წინ თქვა: “ნაცია, რომელსაც არ აქვს საზღვრები, არ შეიძლება იწოდებოდეს ნაციად”. ტრამპის მხრიდან ეს მხოლოდ მექსიკისკენ მიმართული განაცხადი კი არ იყო, არამედ ევროპისკენაც. ეს მოისმინეს პარიზში, ბერლინში, სხვა ევროპულ დედაქალაქებში… ევროკავშირის კონცეფციიდან გამომდინარე, მან, ფაქტობრივად, ეჭვქვეშ დააყენა ფრანგების ფრანგობა, გერმანელების გერმანელობა დ ა.შ.

მოკლედ, ისტორიული კანონზომიერებით სამყაროს შეცვლა დაიწყო. რამდენად შეიცვლება, ამას პროცესი გვიჩვენებს. იქნება დიდი წინააღმდეგობა, დაპირისპირება. ზემოთ ნახსენები ელიტების ხელშია ფინანსური, პოლიტიკური და მედიარესურსები. ეს დრამატული ბრძოლაა და იმის უპირობოდ დაშლა, რაც ბოლო ათწლეულების განმავლობაში მართავდა სამყაროს, ძალიან სახიფათო შეიძლება აღმოჩნდეს მსოფლიოსთვის, რადგან როდესაც კოლოსი ეცემა, მის ნანგრევებში ბევრი შეიძლება აღმოჩნდეს. ამ ყველაფერს საქართველოს პრიზმაში რომ გავხედოთ, ეს წელი ჩვენთვისაც დიდი ცვლილებების წელი იქნება და ძალიან სერიოზული დაფიქრება გვმართებს­, ვიდრე ინერციით ვივლიდეთ რომელიმე მიმართულებით… სერიოზული სამუშაო აქვს ხელისუფლებას, რომ ამ მსოფლიო ორომტრიალის შუაგულში არ აღმოვჩნდეთ!

„კვირის პალიტრა“, 30 იანვარი, 2017 წელი

„თეა წულუკიანმა კიდევ ერთხელ გვაჭამა სირცხვილი“ // „ფაქტია, თეა წულუკიანმა კანდიდატების დასაცავად მყარი არგუმენტების წარდგენა ვერ მოახერხა, ან როგორ შეძლებდა ამას, როცა იცოდა, რომ სამივე არაკვალიფიციური და სამარცხვინო იყო“ (ინტერვიუები ეკა გიგაურთან, ზაზა ხატიაშვილთან და ლია მუხაშავრიასთან)

რუსუდან შელია

სტრასბურგის ადამიანის უფლებათა სასამართლომ საქართველოს ხელისუფლებას წარდგენილ მოსამართლეთა სამკაციანი სია უკან დაუბრუნა, რაც იმას ნიშნავს, რომ ახალი კანდიდატურების შერჩევის, წარდგენისა და დამტკიცების პროცედურების ამოწურვამდე, რასაც არც ისე მცირე დრო სჭირდება, სტრასბურგის სასამართლოში ქართულ მხარეს მოსამართლე არ ეყოლება. იუსტიციის უმაღლესი საბჭოს წევრი ევა გოცირიძე, იუსტიციის მინისტრის მოადგილე ალექსანდრე ბარამიძე,

ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოს იურისტი გიორგი ბადაშვილი – სწორედ ეს კანდიდატები ჩათვალა სტრასბურგის სასამართლომ შეუფერებლად. იუსტიციის მინისტრმა კანდიდატურების ჩავარდნა არასამთავრობო ორგანიზაციებსა და პოლიტიკურ ძალებს დაუკავშირა. მისი აზრით, სიის საწინააღმდეგოდ იმუშავა საქართველოს ომბუდსმენმაც, რომელიც ცოტა ხნის წინ სტრასბურგში იმყოფებოდა და სხვა ქვეყნებს მოუწოდებდა, კანდიდატურებისთვის მხარი არ დაეჭირათ, თუმცა თუ ეს მართლაც ასე მოხდა, სად იყო იუსტიციის სამინისტროს წარმომადგენელი მყარი არგუმენტებით? – ამ შეკითხვაზე თეა წულუკიანის პასუხი უცნობია. არასამთავრობო სექტორი და ოპოზიცია საერთაშორისო ასპარეზზე ქვეყნის იმიჯის შელახვისთვის იუსტიციის მინისტრის თანამდებობრივ პასუხისმგებლობას ითხოვენ.”

ეკა გიგაური, “საერთაშორისო გამჭვ­ირვალობა-საქართველოს” ხელმძღვანელი:­

- იუსტიციის მინისტრი ცდილობს,­ სტრასბურგის სასამართლოს გადაწყვეტილება და ეს საერთაშორისო მარცხი არასამთავრობო სექტორს გადააბრალოს. არადა, უწყებამ კანდიდატურების შერჩევის პროცესი თავიდანვე დარღვევით დაიწყო. წინა ხელისუფლების დროს კანდიდატთა სია ისე იგზავნებოდა, რომ სამოქალაქო სექტორი პროცესში ჩართული არ იყო. თეა წულუკიანმა შერჩევას, ერთი შეხედვით, ჩართულობის სახე კი მისცა, მაგრამ რეალურად, ჯგუფში მმართველი გუნდის წარმომადგენლები ჭარბობდნენ, არასამთავრობო ორგანიზაციების კოალიციას კი მხოლოდ საია წარმოადგენდა, რომელსაც კენჭისყრაზე მხოლოდ ერთი ხმის უფლება მიანიჭეს. ეს ნიშნავს, რომ სიის დაკომპლექტებაში სხვე­ბის მონაწილეობა ფორმალური გახდა, რადგან ჩვენი არც ერთი შენიშვნა იუსტიციის სამინისტრომ არ გაითვალისწინა.

ჩვენი პოზიცია, რომ პროცესი თავიდანვე პოლიტიზებულად წარიმართა, ევროპელმა პარტნიორებმა გაითვალისწინეს, თუმცა ასეთი ორგანო ერთი ორგანიზაციის ინფორმაციაზე დაყრდნობით გადაწყვეტილებას არასოდეს იღებს, როგორც ეს იუსტიციის მინისტრს ჰგონია. სტრასბურგის სასამართლომ თვითონ მოიპოვა ინფორმაცია კანდიდატურების საქმიანობისა და შეხედულებების შესახებ და მიუღებლად მიიჩნია ევროპის სასამართლოს მოსამართლეებად მათი დამტკიცება.

იუსტიციის მინისტრის მოადგილე ალექსანდრე ბარამიძის წარდგენა გახლდათ გზავნილი, რომ ის სტრასბურგში პოლიტიკური ფიგურა იქნებოდა, ევა გოცირიძემ და გიორგი ბადაშვილმა კი კვალიფიკაციის დონე ვერ დააკმაყოფილეს. ევა გოცირიძეს იუსტიციის საბჭოს წევრობისას არასწორი, ევროპული სასამართლოს პრაქტიკისთვის მიუღებელი პოზიციები გააჩნდა ადამიანის უფლებების დაცვის მიმართულებითაც კი. საეჭვო გახდა მისი პროფესიონალიზმიც, რაც სიის დაკომპლექტებამდე იუსტიციის სამინისტროს უნდა გაეთვალისწინებინა. იუსტიციის სამინისტრომ დაუშვა­ შეცდომა, რომელზე პასუხისმგებლობაც მინისტრმა უნდა იკისროს. იმედი მაქვს, მომავალში ამ შეცდომას გაითვალისწინებს და სტრასბურგის სასამართლოში პოლიტიკურად ნეიტრალური და კვალიფიციური კანდიდატების სიას წარადგენს.

ზაზა ხატიაშვილი, ადვოკატთა ასოციაციის თავმჯდომარე:

- ჯერ კიდევ შარშან ოქტომბერში ვაცხადებდი, რომ სტრასბურგში წარდგენილი კანდიდატურები ჩავარდა, თუმცა მაშინ თეა წულუკიანმა ეს ინფორმაცია უარყო. ევროპის სასამართლოსთან აქციები გავმართე, ფოტოებით ხელშიც ვიჯექი ევროსაბჭოს მისაღებში, თუმცა, ფაქტია, რომ კანდიდატების დასაცავად მყარი არგუმენტების წარდგენა თეა წულუკიანმა ვერ მოახერხა, ან როგორ შეძლებდა ამას, როცა იცოდა, რომ სამივე არაკვალიფიციური და სამარცხვინო იყო. საქართველომ, თეა წულუკიანის დამსახურებით, კიდევ ერთხელ სირცხვილი ჭამა. ასეთი რამ არც ერთ ევროპულ სახელმწიფოს არ დამართია და იმედი მაქვს, პრემიერი ამ სირცხვილზე სათანადო რეაგირებას მოახდენს.
დაუშვებელია, საერთაშორისო ასპარეზზე თავისმომჭრელი­ მინისტრი მნიშვნელოვანი ინსტიტუციის ხელმძღვანელად დარჩეს. კიდევ რა ზიანი უნდა მოგვაყენოს ამ ქალმა?!

სასამართლო რეფორმა ჩავარდა, იუსტიციის საბჭოში ლევან მურუსიძე დაგვიტოვა, სტრასბურგის სასამართლოში არასერიოზული სახელმწიფოს იმიჯი დაგვიმკვიდრა…

ლია მუხაშავრია, უფლებადამცველი:

- იუსტიციის მინისტრმა ქვეყნის იმიჯი შელახა. პრემიერი იმაზეც უნდა დაფიქრდეს, რატომ ლობირებდა წულუკიანი კანდიდატების შერჩევისას აშკარა ინტერესთა კონფლიქტის მქონე კანდიდატებს! რატომ ჩათვალა თეა წულუკიანმა, რომ რასაც თვითონ საქართველოში აკეთ­ებს – მოსამართლეთა შერჩევა-დან­იშვნის პროცესს ყურადღებას არ აქცევს – ევროსაბჭოშიც ასე მოიქცეოდნენ. ალექსანდრე ბარამიძე წულუკიანის მოადგილეა, გიორგი ბადაშვილი იუსტიციის მინისტრთან ერთად წლების განმავლობაში სტრასბურგში მუშაობდა, ევა გოცირიძე მინდია უგრეხელიძესთან დაახლოებული პირია, რომელიც წულუკიანის ახლობელია. ასეთი კავშირები ევროპულ სასამართლოში არასასურველ ფაქტად აღიქმება. კარგი იქნება, თუ ამ სტანდარტებს საქართველოს პოლიტიკური ისტებლიშმენტიც გაითვალისწინებს. დარწმუნებული ვარ, ევროპის სასამართლო ყურადღებით დააკვირდება კანდიდატთა ახალ სიასაც და თუ კანდიდატები ვერც ამჯერად დააკმაყოფილებენ სტანდარტებს, სტრასბურგი უარის თქმას არ მოერიდება. ასეთ შემთხვევაში თეა წულუკიანის მინისტრობას საზოგადოება აღარ უნდა შეეგუოს.

„კვირის პალიტრა“, 30 იანვარი, 2017 წელი

„ვანო იხვეწება, ოღონდ ციხიდან რაც შეიძლება სწრაფად გამიშვით და საქართველოდან იმავე დღეს წავალო“

რუსუდან შელია

გიგი უგულავასა და ე.წ. კაბელების საქმეზე ხუთი დაკავებულის გათავისუფლების შემდეგ, მთავარ კითხვად რჩება, დატოვებენ თუ არა საპატიმროს სხვა ყოფილი მაღალჩინოსნები – ვანო მერაბიშვილი და ბაჩო ახალაია. “ევროპული საქართველოს” წევრები პირად საუბრებში არც მალავენ, რომ მერაბიშვილის გათავისუფლებას აპრილში ან მაქსიმუმ მაისში ელოდებიან. თანაც 8 მარტს, სტრასბურგში მერაბიშვილის საქმის განხილვაა ჩანიშნული და როგორც უგულავას შემთხვევაში მოვისმინეთ, არ არის გამორიცხული, მერაბიშვილიც საერთაშორისო ზეწოლის შედეგად გათავისუფლებულ პოლიტპატიმრად მოინათლოს. აღსანიშნავია, რომ მსგავსი

მოლოდინი თანაგუნ­დე­ლებს თუ ყოფილ თანაპარტიელებს თავდაცვის ყოფილ მინისტრ ბაჩო ახალაიას მისამართით არ აქვთ. პირიქით, მისი ვადამდე გათავისუფლების შესაძლებლობაზე კულუარებშიც კი გაურბიან საუბარს…

ვანო მერაბიშვილის ციხიდან შესაძლო გამოსვლის გააქტიურების პარალელურად, ლოგიკურად ჩნდება კითხვაც – რომელ პარტიაში ფიქრობს ის კარიერის გაგრძელებას ან, საერთოდ, აქვს თუ არა რომელიმე ფლანგთან მიკედლების სურვილი. როგორც ინფორმირებული წყარო გვიყვება, “ნაცმოძრაობის” პოლიტსაბჭოს ახლად არჩეულ თავმჯდომარესთან, ნიკა მელიასთან შეხვედრისას მერაბიშვილმა სააკაშვილთან, ან ბოკერია-უგულავასთან თანამშრომლობის ყოველგვარი სურვილი გამორიცხა:

„ვანოს არც ერთ ფლანგთან ბრძოლაში ჩართვა არ სურს, მეტიც, დიდი ხანია საბრძოლო განწყობაზე აღარ არის. პირიქით, ყველა შეხვედრაზე იხვეწება, ოღონდ ციხიდან რაც შეიძლება სწრაფად გამიშვით და საქართველოდან იმავე დღეს წავალო. მის პოლიტიკაში ჩართვაზე ზედმეტია საუბარი. რაც შეეხება მერაბიშვილის მდგომარეობას ციხეში, ყველა პირობა აქვს შექმნილი (ისევე როგორც გიგი უგულავას ჰქონდა), რაც საპატიმროში კანონმდებლობით არის ნებადართული. ბაჩო ახალაიაზე ამას ნამდვილად ვერ ვიტყვით – ბევრად პატარა კამერაშია და გარკვეული შეზღუდვებიც აქვს. ერთხელ ახალაიამ ერთ-ერთი არხის ჩართვა მოითხოვა, თუმცა მერაბიშვილსა და უგულავას შეუთვლიათ, ციხის ადმინისტრაციისგან­ ნურაფერს ითხოვ, შენი მოთხოვნების გამო ჩვენც ყველაფერს გვართმევენო. რაც შეეხება ჯანმრთელობას, ვანოს მდგომარეობა ნორმალურია და ექიმების მეთვალყურეობის ქვეშ იმყოფება, ბაჩო ახალაია კი ზოგჯერ ნერვული აშლილობის ზღვარზეა და ექიმები წამლებს აწვდიან” – გვიყვება წყარო.

ვანო მერაბიშვილის ციხიდან გამოსვლის შემდეგ საქართველოდან წასვლაზე ინფორმაცია საჯაროდ “ნაცმოძრაობის” წევრმა ლევან ბეჟაშვილმაც არ გამორიცხა: “არსებობს ორი ვარიანტი, რის გამოც მერაბიშვილმა პარტიის გენერალურ მდივნობაზე უარი თქვა: ორივე ფლანგში მეგობრები ჰყავს, ან პოლიტიკური საქმიანობის გაგრძელება აღარ სურს.

—————————-

„რეზონანსი//მთელი კვირა“, 30 იანვარი, 2017 წელი

კედელი

„მსოფლიოს ახალი გამყოფი ხაზების და „კედლების მშენებლობა ამერიკის ინტერესებში არ უნდა შედიოდეს“, – ამბობს ქართველი ექსპერტი

ნინო ქეთელაური

ბერლინის კედელთან ასოცირებული უსიამოვნო შეგრძნება – ასე აფასებენ ანალიტიკოსები აშშ-მექსიკის გამყოფი კედლის მშენებლობას, რაც მსოფლიო ლიდერების და ანალიტიკოსების შეშფოთების მიზეზია. მათი შეფასებით, ამით ტრამპი თავისი წინასაარჩევნო დაპირების შესრულებას იწყებს, რაც ნიშნავს, რომ ის სხვა დაანონსებული წინადადების სისრულეში მოყვანასაც შეეცდება. მიუხედავად იმისა, რომ კედლის მშენებლობის განკარგულებას ხელი უკვე მოეწერა, ექსპერტების ნაწილი მიიჩნევს, რომ ტრამპი გადაწყვეტილების მცდარობაში ადრე თუ გვიან დარწმუნდება და მასზე უარს იტყვის. ნაწილი კი თვლის, რომ კედელი ყველა შემთხვევაში აშენდება.

ბრიგადის გენერალი, ანალიტიკოსი სამხედრო-პოლიტიკურ და უსაფრთხოების საკითხებში ამირან სალუქვაძე “მთელ კვირასთან” საუბრისას აცხადებს, რომ კედლის შენება ეს გადაწყვეტილი ამბავია, თუმცა რამდენად გაამართლებს იმ მიზნებს, რომლისთვისაც შენდება, კითხვის ნიშნის ქვეშაა, რადგან თავის დროზე, „11 სექტემბრის მომწყობ ტერორისტებს ხელს ვერც ღობეები შეუშლიდნენ და ვერც ავიაგამანადგურებლები“. „მოკლედ, კედელი აღიმართება. ეს ძვირადღირებული პროექტია, რომელიც იქნება თუ არა პოლიტიკური ან ეკონომიკური დივიდენდების მომტანი, რთული შესაფასებელია”, – აცხადებს ამირან სალუქვაძე. რაც შეეხება იმას, დონალდ ტრამპის გადაწვეტილებას აშშ-ს ადმინისტრაცია ეთანხმება თუ არა, ამირან სალუქვაძე აცხადებს, რომ ამ ეტაპზე პირველ პირსა და ადმინისტრაციას შორის უთანხმოება არ იქნება.

“ადმინისტრაცია სწორედ ამ წინასაარჩევნო დაპირებებით ტრამპის ირგვლივ შეიქმნა. შესაბამისად, პირველ პირსა და ადმინისტრაციას შორის ამ ეტაპზე უთანხმოება არ იქნება”, – ამბობს ამირან სალუქვაძე და განმარტავს, რომ კედლის აშენებით ქვეყნებს შორის ურთიერთობა კიდევ უფრო გართულდება. მექსიკის პრეზიდენტმა ამერიკაში დაგეგმილი ოფიციალური ვიზიტი გააუქმა. ეს სერიოზული დიპლომატიური ნაბიჯია. ძალიან ბევრი ვერ გაბედავდა მსგავს ნაბიჯს. მოკლედ, პირველი დიპლომატიური დაპირისპირება სახეზეა”, – აცხადებს ამირან სალუქვძე.

„ამერიკის მხარდამჭერთა ლიგის“ პრეზიდენტი ირაკლი კიკიანი მიიჩნევს, რომ ეს აშშ-ს პოზიცია ნაკლებად არის და ის უფრო ტრამპის პირადი სურვილია.

„არა მგონია, რომ გამყოფი კედლების მშენებლობა ამერიკის ინტერესებში შედიოდეს. იმიტომ, რომ ისევე, როგორც ევროკავშირის ტერიტორიაზე, ამერიკაშიც არსებობს მსგავსი გაერთიანება, ე.წ ნაფტა, რომელიც აერთიანებს მექსიკას, აშშ-ს და კანადას. ანუ, მსგავის ინტეგრაციული პროცსები ხდება ამერიკის ტერიტორიაზეც. მსოფლიო მიდის გაერთიანებისკენ, საბაჟო ბარიერების გამარტივებისა, თუ გაუქმებისკენ და ამ ვითარებაში, კედლის მშენებლობა არ არის სწორი გამოსავალი. აქედან გამომდინარე, არამგონია, რომ ეს ზოგადად აშშ-ს პოზიცია იყოს, ეს უფრო პრეზიდენტის პირადი განცხადება მგონია”, – ამბობს ირაკლი კიკიანი, რომელიც აქვე განმარტავს, რომ პრეზიდენტი ერთპიროვნულ გადაწვეტილებებს ვერ იღებს და ესეც გასათვალისწინებელია.

აქ ისიც უნდა გავითვალისწინოთ, რომ პრეზიდენტი ერთპიროვნულ გადაწვეტილებებს ვერ იღებს, მას სჭირდება კონგრესის თანხმობა. თუმცა, ეს მაინც უფრო სიტყვიერი რიტორიკაა, ვიდრე კონკრეტული ნაბიჯების გადადგმა. ყველაფერი იმაზეა დამოკიდებული, საბოლოოდ კონგრესი რა პოზიციას დაიკავებს”, – აცხადებს ირაკლი კიკიანი, რომელიც თვლის, რომ ტრამპი ადრე თუ გვიან გადაწყვეტილების მცდარობაში დარწმუნდება. კედლის მშენებლობა, პირველ რიგში ინტეგრაციულ პროცესებს უშლის ხელს. მეორეს მხრივ, ტრამპს სურს წარმოაჩინოს, რომ ის იცავს აშშ-ს ინტერესებს, შიდა ბაზარს, ცოცხალ მუშა ხელს, თუ ადგილობრივ პროდუქციას, რაც პოპულისტური ნაბიჯებია. საბოლოოდ, ის დარწმუნდება, რომ მსგავსი ქმედება ხელს არ შეუწყობს აშშ-ს ტერტორიაზე მსოფლიოში მიმდინარე პროცესების განვითარებას”, – ამბობს ირაკლი კიკიანი.

„რეზონანსი//მთელი კვირა“, 30 იანვარი, 2017 წელი

რას უპირებენ გიორგი მარგველაშვილს // „პრეზიდენტი არის ერთადერთი დარჩენილი ინსტიტუტი, რომელსაც „ქართული ოცნება“ ვერ აკონტროლებს“

თიკო ოსმანოვა

მოხდება თუ არა პრეზიდენტის ირიბი წესით არჩევა – ეს უახლოეს მომავალში გაირკვევა. მანამდე კი საკონსტიტუციო კომისიის ფარგლებში ქვეყნის პირველი პირის კომპეტენციაზე მსჯელობდნენ. საპარლამენტო უმრავლესობა პრეზიდენტის უფლებების კიდევ უფრო შემცირების და მისი ირიბი წესით არჩევის მომხრეა, რასაც ოპოზიცია კატეგორიულად ეწინააღმდეგება. თავად მარგველაშვილის ადმინისტრაციაში კი პოზიციის დაფიქსირებას მოგვიანებით აპირებენ.

პრეზიდენტის არჩევის წესი დამოკიდებულია მის უფლებამოსილებებზე – ეს განცხადება პარლამენტის თავმჯდომარე ირაკლი კობახიძემ გააკეთა. მისივე თქმით, ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ იყოს თანხვედრა პრეზიდენტის არჩევის წესსა და მის უფლებამოსილებებს შორის.

“იქ, სადაც ჩნდება დისპროპორციები, ავტომატურად რჩება პრობლემა. რეალურად, პრეზიდენტის უფლებამოსილებები უკვე არის თვისობრივად შეკვეცილი, ჩვენ თუ შევადარებთ 2013 წლამდე არსებულ მდგომარეობას დღევანდელ მდგომარეობას, პრეზიდენტის კომპეტენციები უხეში შედარებით არის 95-99%-ით შეკვეცილი.

“ამის იქით ჩვენ პრეზიდენტის უფლებამოსილებებში თვისობრივ ცვლილებებს ვერ შევიტანთ, იქ შეიძლება გარკვეული რეგულაციები გადაისინჯოს. “თვისობრივად ჩვენ ვართ გადასული საპარლამენტო მმართველობაზე, მთავარი განსხვავება მანამდე მოქმედ და დღეს მოქმედ სისტემებს შორის არის ის, რომ პრეზიდენტი ადრე იყო აღმასრულებელი ხელისუფლების ლიდერი და დღეს ის აღარ ახორციელებს ქვეყნის საშინაო და საგარეო პოლიტიკას, შესაბამისად, აღარ არის პოლიტიკური ლიდერი და აღმასრულებელი ხელისუფლების მეთაური”, – აღნიშნა ირაკლი კობახიძემ.

შეგახსენებთ, რომ შაბათს საკონსტიტუციო კომისიის მორიგი სხდომა გაიმართა, სადაც ამ ეტაპზე პრეზიდენტის კომპეტენციაზე მსჯელობდნენ.

უმრავლესობა პრეზიდენტისთვის უფლებამოსილების კიდევ უფრო შემცირების მომხრეა, რასაც არასამთავრობო ორგანიზაციების და ოპოზიციის წარმომადგენლები არ ემხრობიან. საკონსტიტუციო კომისიის სამუშაო ჯგუფი მსჯელობს, რომ პრეზიდენტს შესაძლოა გარკვეული უფლებამოსილებები შეუმცირდეს, მაგალითად, ელჩების დანიშვნის საკითხი, – ამის შესახებ, ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაციის თავმჯდომარე ანა ნაცვლიშვილმა განაცხადა.

“იყო მსჯელობა პრეზიდენტის უფლებამოსილებასთან დაკავშირებით, რომ გარკვეული უფლებამოსილებები შეიძლება შეუმცირდეს, მაგალითად, ელჩების დანიშვნის საკითხი. გამოითქვა სხვადასხვა მოსაზრება, რომ შეიძლება რაღაც პუნქტი დაემატოს, შეიძლება ვადა განისაზღვროს და ა.შ.”, – განაცხადა ანა ნაცვლიშვილმა.

რაც შეეხება თავად კომისიის მუშაობას, საიას თავმჯდომარე მიიჩნევს, რომ თუ კომისიამ ასე გააგრძელა მუშაობა, შეიძლება სერიოზული პრობლემების წინაშე დადგეს.

“ნებისმიერი ჯგუფის მუშაობის პროცესში უნდა არსებობდეს კონცეპტუალური შეთანხმება, რომ ჯგუფის წევრებს მეტ-ნაკლებად ერთი ხედვა ჰქონდეთ და მერე უნდა წარიმართოს განხილვა მუხლობრივად, ჩვენ კი ვმუშაობთ პირიქით. მე მგონია, რომ თუ ასე გავაგრძელებთ მუშაობას, შეიძლება კონსენსუსამდე ვერ მივიდეთ. ეს საკითხი სხდომაზეც დავაყენე”, – აღნიშნა ანა ნაცვლიშვილმა.

“თავისუფალი დემოკრატების” ერთ-ერთი ლიდერის შალვა შავგულიძის განცხადებითაც, საკონსტიტუციო კომისიის სამუშაო ჯგუფში ისეთი ტენდენცია მიდის, რომ შემცირდეს პრეზიდენტის უფლებამოსილებები, რაც მისასალმებელი არ არის.

მისივე თქმით, გადაწყვეტილება მიღებული არ არის, თუმცა მსჯელობა იყო პრეზიდენტის კომპეტენციასა და უფლებამოსილების შესახებ.

“ლოგიკურად უფლებამოსილებების შემცირებას ალბათ მოჰყვება პრეზიდენტის არჩევის წესის ცვლილება და ეს ყველაფერი მიმართულია ძალიან დიდი ტენდენციისკენ, რასაც ადგას ხელისუფლება, რასაც ადგას “ქართული ოცნება,” – ხელისუფლების სრული უზურპაცია. პრეზიდენტი არის ერთადერთი ინსტიტუტი დარჩენილი, რომელსაც “ქართული ოცნება” ვერ აკონტროლებს და მისი გაკონტროლების მიზანს ემსახურება მთლიანად ამ კომისიის შექმნა და მუშაობა”, – განაცხადა შალვა შავგულიძემ.

პრეზიდენტის ადმინისტრაციას კი საკონსტიტუციო ცვლილებებზე პოზიცია მას შემდეგ ექნება, რაც სახელმწიფო საკონსტიტუციო კომისია ცვლილებების კონკრეტულ პაკეტს შეიმუშავებს.

ანა დოლიძის შეფასებით, ამჟამად სახელმწიფო საკონსტიტუციო კომისიას ძალიან ბევრი საქმე აქვს. “საკონსტიტუციო კომისიის წინაშე წარდგენილია უამრავი საკითხი. ჩვენ ვადევნებთ თვალყურს კომისიის მუშაობას. როდესაც კომისია კონკრეტულ პოზიციაზე ჩამოყალიბდება, ექნება კონსტიტუციური ცვლილებების კონკრეტული პაკეტი, ან კონკრეტული ვერსია, მაშინ ჩვენ ბუნებრივია, გვექნება ჩამოყალიბებული პოზიცია და ჩვენი მიდგომა”, – განაცხადა ანა დოლიძემ.

კონსტიტუციონალისტ ვახუშტი მენაბდის თქმით, მოხდება თუ არა პრეზიდენტის პირდაპირი წესით გაუქმება, ამაზე საუბარი ჯერ ადრეა. პირადად მას მიაჩნია, რომ ეს არ უნდა დაუშვან და ამას საზოგადოება კატეგორიულად უნდა შეეწინააღმდეგოს.

“კომისიაზე იყო განსხავებული პოზიციები – უბრალოდ ერთ რამეზე თანხმდება ყველა: პრეზიდენტის კომპეტენციები გადასახედია, რაღაც მიმართულებით შეიძლება გაიზარდოს, რაღაც მიმართულებით კი პირიქით, ჯერჯეორბით მხოლოდ და მხოლოდ იდეების დონეზეა საუბარი, კენჭისყრა და ამის დეტალური განხილვა არ ხდება.

საკმაოდ საინტერესო დისკუსია გაიმართა პრეზიდნეტის ფუნქციასთან დაკავშირებით – ჰქონდეს მხოლოდ და მხოლოდ სიმბოლური უფლებამოსილება, თუ მას შესაძლებელია ჰქონდეს გარკვეული უფლებები აღამასრულებელ ხელისუფლების თვალსაზრისით – ამაზე იყო ძირითადი დისკუსია. ძალიან რთულია ახლა უმრავლესობის პოზიცია გამოვკვეთო, ვინაიდან, როგორც გითხარით, კენჭისყრა არაფერზე არ ჩატარებულა. წარმოდგენილია პროექტი, რომელიც ითვალისწინებს, რომ პრეზიდენტი არ იყოს პირდაპირი წესით არჩეული, თუმცა არის საპირისპირო მოსაზრებებიც.

ვნახოთ უმრავლესობა რას მიემხრობა, მაგრამ მე მგონია, რომ როდესაც ქვეყანა არის ერთპარტიული მმართველობის ქვეშ, უაღრესად კრიტიკულები უნდა ვიყოთ პრეზიდენტის ირიბი წესით არჩევასთან დაკავშირებით. ვფიქრობ, რომ გვჭირდება პრეზიდენტი, რომელსაც ექნება ისეთი უფლებები, რომელიც დააბალანსებს აღმასრულებელი ხელისუფლების ფუნქციებს”, – ამბობს “მთელ კვირასთან” საუბრისას ვახუშტი მენაბდე.

„რეზონანსი//მთელი კვირა“, 30 იანვარი, 2017 წელი

ინტერვიუ გია ხუხაშვილთან: „ხელისუფლება პრეზიდენტის თანამდებობის ჯიბეში ოფიციალურად ჩადებას განიხილავს“ // „მმართველი ძალა პრეზიდენტის შემდეგი არჩევნების ირიბად ჩატარების ხიბლშია“

სალომე სარიშვილი

ანალიტიკოსი და პოლიტოლოგი გია ხუხაშვილი მიიჩნევს, რომ საკონსტიტუციო კომისიის მუშაობის პროცესი ჯერ ძალიან ნედლია და შესაბამისად, საბოლოო დასკვნების გაკეთება ამ ეტაპზე ნაკლებად გამართლებული იქნება. მიუხედავად ამ მოსაზრებისა, ანალიტიკოსს რჩება განცდა, რომ საკონსტიტუციო კომისია რაღაცისთვისაა მოგონილი. კერძოდ, კი იმისთვის, წინასწარ დაწრილი დოკუმენტი, რომელიც სადღაც უჯრაშია ჩაკეტილი, შემდგომში ნელ-ნელა შემოაცურონ. “როდესაც ხელისუფლებას ასეთი შანსი ეძლევა, მას აქვს ორი გზა – ერთია ის დოკუმენტი, რომელიც სახელმწიფო ინტერესების გათვალისწინებით დაიწერება და მეორეა საკუთარ ინტერესებზე შექმნილი კონსტიტუცია”, – ამბობს “მთელ კვირასთან” საუბრისას გია ხუხაშვილი, რომელსაც მიმდინარე პოლიტიკურ საკითხებსა და აქტუალურ თემებზე ვესაუბრეთ.

გია ხუხაშვილი: თვითონ პროცესის გამჭირვალეობა, დისკუსიების საჯაროობის სიმწირე ჩემში მაინცა და მაინც კარგ შთაბეჭდილებს არ ტოვებს, თუმცა ამ ეტაპზე კატეგორიული ვერ ვიქნები, რადგან ჯერ უნდა გვაჩვენონ რა და როგორ უნდათ. ამის შემდგომ დაიწყება სახალხო განხილვა და არა მხოლოდ ეს – საზოგადოებაში არის იმედი, რომ ამ პროცესს სერიოზული კამათი და მსჯელობა მოჰყვება, ვნახოთ რა იქნება.

თუ ეს ერთი ადამიანის სადიპლომო ნაშრომია, რომელზეც შეიძლება ბავშვობაში ოცნებობდა და ხელმძღვანელიც უკვე შეარჩია, ეს ძალიან ცუდი იქნება, ხოლო თუკი ეს დიდი პროცესია, რომელიც ქვეყნისთვის ოპტიმალური მოდელით დასრულდება, ეს კარგი იქნება, რადგან ასეთ შემთხვევაში ყველა ხელისუფლების ცვლილებისას კონსტიტუციის ცვლილება არ დაგვჭირდება.

- ვიდრე მუშა პროცესი დაიწყებოდა, უმრავლესობის ზოგიერთი წევრი და საკონსტიტუციო კომისიის წევრი აცხადებდა, რომ შესაძლოა ქვეყნის მთავარი დოკუმენტი უკვე აპრილის ბოლოს მივიღოთ. როგორ ფიქრობთ, რამდენად საკმარისია ეს ვადა ასეთი სერიოზული დოკუმენტის მიღებისთვის?

- ვფიქრობ, ვადა ძალიან უცნაურადაა დასახელებული, მითუმეტეს ჩვენ ვსაუბრობთ თემებზე, რომელიც 3 და 4 წლის შემდეგ შევა ძალაში, შესაბამისად, არ მესმის ასე ფართხა-ფურთხით საქმის კეთება რა აუცილებლობას წარმოადგენს. გამომდინარე იქიდან, რომ ხელისუფლება აბსოლუტური ძალაუფლებით კიდევ 4 წელი იქნება, კონსტიტუციის 1 წლის ვადაში მიღებას არავითარი არსებითი მნიშვნელობა არ აქვს. ცოტა არ იყოს ეს მოკლე ვადა მეც მძაბავს, გაუგებარია რა საჭიროა ასეთი სიჩქარე ქვეყანაში ერთ-ერთ ფუნდამენტალურ საკითხზე. თუ ეს პირველადი პროექტის წარმოდგენისთვის გათვლილი ვადაა, კი ბატონო, მაშინ მისაღებია, ხოლო თუ გვეუბნებიან, რომ ეს ის პროექტია, რომელსაც შემდგომ უკვე მიიღებენ, მაშინ ეს გაუგებარია და სხვა ტონში მოგვიწევს საუბარი.

- რაც შეეხება დოკუმენტის ძალაში შესვლას, ცალკეული დამოუკიდებელი ექსპერტები ამბობენ, რომ უმჯობესი იქნება, თუკი ცვლილებები ძალაში 2020 წლიდან შევა. თქვენ როგორ უყურებთ ამ მოსაზრებას და თუ იზიარებთ მას?

- ძალაში შესვლასთან დაკვშირებით გადავადების იდეას ვიზიარებ, თუმცა არა 2020 წლიდან. გასაგებია, რომ ამ კონსტიტუციის ფარგლებში ყველა არჩევნები გავიარეთ და სასურველია, რომ მომდევნო არჩევნებისთვის ეს ვადა განისაზღვროს, რათა ნორმალური ციკლი არ დაირღვეს და სხვა ტიპის რისკები არ შეიქმნეს, ამ მიდგომას ნაწილობრივ ვიზიარებ. თუმცა ვფიქრობ, რომ თუკი ეს ვადა ადგილობრივ და საპრეზიდენტო არჩევნებს დაფარავდა, მაგრამ არ შეეხებოდა საპარლამენტო არჩევნებს, ეს იქნებოდა სწორი. თუკი ცვლილებები მიღებული 2019 წელს იქნება, უკეთესია, რადგან შემდეგი საპარლამენტო არჩევნები ახალი საარჩევნო მოდელით ჩავატაროთ.

- ამასობაში, პრაქტიკულად გადაწყვეტილია, რომ პარლამენტი ქუთაისიდან დედაქალაქში გადმოდის. როგორ აფასებთ ამ იდეას?

- ხელისუფლება ძალიან არასერიოზულად იქცევა, როცა ურთიერთგამომრიცხავ განცხადებებს აკეთებს. ერთი მხრივ გასაგებია, რომ არის პოლიტიკური გადაწყვეტილება პარლამენტი გადმოვიდეს დედაქალაქში, მაგრამ იმის გათვალისწინებით, რომ წინასაარჩევნო კამპანიისას საპირისპიროს ლაპარაკობდნენ, ეს ძალიან არასერიოზულია. ასეთი არაფრისმთქმელი არგუმენტებით ცდილობენ, რომ ნახევრად იმშობიარონ. საერთოდ, როდესაც შენს სიმართლეში დარწმუნებული ხარ, ასეთი უაზრო მანევრები არ უნდა გჭირდებოდეს. ჩემთვის აბსოლუტური ჭეშმარიტებაა და ბევრად უფრო სწორი იქნებოდა, ხალხისთვის არგუმენტირებულად სიმართლე ეთქვათ. ეს ჭეშმარიტება კი ნიშნავს იმას, რომ არ შეიძლება აღმასრულებელი ხელისუფლება და საკანონმდებლო ორგანო სხვადასხვა ქალაქში იყოს. თუნდაც საგანგებო მდგომარეობებში, როდესაც საჭირო მუდმივი კომუნიკაცია ხდება, როდესაც ლოჯისტიკურმა სირთულეებმა შესაძლოა ქვეყანას მენეჯმენტი გაურთულოს, ასეთ ფონზე, ამ საკითხს სწორი არგუმენტირება სჭირდება და მათ შორის, იგივე ქუთაისელებთან.

ის, რომ თურმე პარლამენტის იქ ყოფნა, ქუთაისის ეკონომიკას ძალიან აღორძინებს, ეს ძალიან დიდი სისულელეა. შესაბამისად, სჯობს ყველაფერი სახელმწიფო ინტერესების გათვლით გაკეთდეს, ვიდრე უწინ რომელიმე დეპუტატის შეპირებებით.

- თუმცა, გასული კომისიის სხდომისას დღის წესრიგში დადგა საკითხი, რომ კონსტიტუციაში ყველა საკონსტიტუციო ორგანოს დედაქალაქში განთავსება განისაზღვროს…

- ეს იყო სწორი გზავნილი, თუმცა ახლა მას ახსნა სჭირდება. ვეთანხმები იდეას, რომ ყველა სახლმწიფო დაწესებულება ცენტრალურ ნაწილში უნდა იყოს განთავსებული. მიზეზები და სირთულეები უკვე ჩამოგითვალეთ, თუმცა მაგალითისთვის მაინც მოვიყვან 2008 წელს, როდესაც ომის დროს აღმასრულებელი ხელისუფლება თბილისში იყო, ხაშურში კი რუსეთის ჯარები იდგენენ, ქვეყანა ორად იყო გახლეჩილი. ფაქტობრივად, ეს ქვეყნის პარალიზებას იწვევს. როდესაც ფორსმაჟორულ ვითარებასა და კრიზისებზე ვსაუბრობთ, სწორედ ასეთი მაგალითებიდან უნდა ამოვდიოდეთ.

- სასამართლო რეფორმის კანონზეც მინდა გკითხოთ, რომელსაც პრეზიდენტმა ვეტო დაადო და პარლამენტს არგუმენტირებული შენიშვნები მიაწოდა. როგორ ფიქრობთ, რამდენად გაითვალისწინებს მას უმრავლესობა?

- უმრავლესობამ თქვა კიდევაც, რომ პრეზიდენტის შენიშვნების ნაწილს გაითვალისწინებენ და რაღაცას არა, სინამდვილეში ვეტოს თემა საკმაოდ ხისტი თემაა. პარლამენტს არ შეუძლია პრეზიდენტის შენიშვნები ნაწილობრივ გაითვალისწინოს, ეს თავად პროცედურიდან გამომდინარე. აქ პარლამენტის პოზიცია უცნაურია, როცა ამბობს, რომ ნაწილობრივ შენიშვნებს გაიზიარებს, თუმცა თან საყვედურობს პრეზიდენტს იმის გამო, რომ მან კონსულტაციები წინასწარ არ გაიარა. ეს ის პრინციპული ხარვეზია, რაც წლიდან წლამდე პარლამენტსა და აღმასრულებელ ხელისუფლებას ახასიათებს, როცა ისინი ცდილობენ პრეზიდენტის პროცესში იგნორირება მოახდინონ, ხოლო თანამშრომლობისთვის მაშინ მოუწოდებენ, როცა რეალური პრობლემა იქმნება.

პრეზიდენტს საპარლამენტო მდივანი ჰყავს და მათ შეეძლოთ ის საქმის კურსში მანამდევე ჰყოლოდათ, რაღაცნაირად კოორდინაცია ყოფილიყო, შეჯერებულიყვნენ და დღეს ეს პრობლემაც არ შეიქმნებოდა. თუმცა რა მოხდა? – ნაცვლად იმისა, რომ აღიარონ ასეთი კონფლიქტების ინიციატორობა, ჩემი შენ გითხარის პრინციპით პრეზიდენტს იქით უტევენ.

იგივე შემიძლია ვთქვა საკონსტიტუციო კომისიის შემთხვევაშიც, პრეზიდენტმა მათ თანამშრომლობა ამბიციის გამო კი არ შესთავაზა, პრეზიდენტი არის კონსტიტუციის გარანტი და არ გახლავთ ერთი პოლიტიკური ძალის წარმომადგენელი, მისი ამ პროცესში თანამონაწილეობა ნდობას გაზრდიდა.

პრეზიდენტს ამ შემთხვევაში პარტნიორად გაიხდიდნენ და არა ოპონენტად. მარგველაშვილის შეთავაზებაც სწორედ ამაში მდგომარეობდა, რაზეც მეორე მხრიდან იგივე პასუხი იყო – არა, შენ არაფერში გვჭირდებიო, ეს ნიშნავს, რომ ხელისუფლება სრულიად უსაფუძვლოდ პრეზიდენტს პოლიტიკურ ოპონენტად მიიჩნევს. ჩემი აზრით, ეს აბსოლუტურად სუბიექტური განწყობა და ერთგვარი კომპლექსია.

- ამ ფონზე რამდენად ვარაუდობთ, რომ პრეზიდენტის არჩევის წესი შეიცვლება? მითუმეტეს, რომ კომისია ამ საკითხზეც მსჯელობს…

- როგორც ჩანს, ხელისუფლებაში ძალიან დიდი სურვილია პრეზიდენტის შემდეგი არჩევნები ირიბად ჩაატარონ, ამის ხიბლში ნამდვილად არიან. როცა ძალაუფლება გაქვს, უფრო მეტი გინდა და შესაბამისად, მეტისკენ ისწრაფვი. ამ ხიბლისგან გათავისუფლება ძალიან ძნელია, როგორც ჩანს, ხელისუფლება ძალიან სერიოზულად განიხილავს, რომ 2018 წელს პრეზიდენტის თანამდებობა ოფიციალურად ჯიბეში ჩაიდოს. თუ არჩევა ირიბად მოხდა, კონსტიტუციური უმრავლესობა მათვე ჰყავთ და საკითხს ძალიან მარტივად გადაწყვეტენ. ვფიქრობ, ჯერ მაინც ფრთხილობენ და ეს ცუდი არაა.

წმინდა ფორმალურ ნაწილში, ეს მართლაც სადისკუსიო თემაა, არ მაქვს ცალსახა პასუხი, რა როგორ სჯობს, მაგრამ ამ პოლიტიკურ ვითარებაში, როდესაც აბსოლუტური ძალაუფლება უმრავლესობის ხელთაა, პრეზიდენტის ირიბად არჩევაზე საუბარი, სახელმწიფოებრივად ძალიან სახიფათოა.

- „კაბელების საქმეზე“ გათავისუფლებულ პირებსა და პრეზიდენტის შესაბამის გადაწყვეტილებაზე რა აზრის ხართ?

- ამ საქმეს აქვს ორი მხარე – ერთია სამართალი და მეორე ჰუმანიტარული ასპექტი, რომელიც საქმემ შეიძინა. რაც შეეხება თვითონ ისტორიას, ვერ ვისაუბრებ იმაზე, რომ გამოძიების დაწყებისას საქმე თავიდანვე პოლიტიზირებული იყო, რადგან სავსებით შესაძლებელი იყო, სამართალდამცველებს კითხვები გასჩენოდათ. ფატალური შეცდომა ხელისუფლებამ მაშინ დაუშვა, როცა გამოძიების მსვლელობისას არასაკმარის მტკიცებულებებით ამ ადამიანებს წინასწარი პატიმრობა შეუფარდა. ზუსტად ამ არაადეკვატურმა ზომამ მოახდინა ვითარების აფეთქება. ძიების გაგრძელებისა და ამ ადამაინების გირაოს სანაცვლოდ გარეთ დატოვების შემთხვევაში საქმის პოლიტიზირება არ მოხდებოდა. ეს სასამართლოზეც გამოჩნდა, როცა დანაშაულის მოტივი არ დამტკიცდა. აქედან გამომდინარე მოხდა ბრალის გადაკვალიფიცირება, რაც კიდევ ერთხელ მეტყველებს, იმაზე რომ პროკურატურის მოთხოვნა თავშივე პრობლემური იყო.

სამართალწარმოების მხრიდან მოხდა აღიარება იმისა, რომ ამ ადამიანების მიმართ მინიმუმ გაზვიადებული ბრალდებები მოხდა, ხოლო მათი კიდევ ორი თვით საპატიმროში დატოვება, მინიმუმ სადიზმი იქნებოდა. შესაბამისად, ჩემი აზრით, პრეზიდენტმა ეს ასპექტი გაითვალისწინა და უხერხულობა მათ შორის, შემდეგ პერიპეტიებში ხელისუფლებასაც მოუხსნა. მან მიიღო სწორი გადაწყვეტილება და აბსოლუტურად დროულად, რადგან აცალა სასამართლოს, არ ჩაერია პროცესში და შესაბამისად, მერე გამოსცა ეს ჰუმანური აქტი.

- და ბოლოს, გაირკვა, რომ ნატოს მომდევნო სამიტზე პრეზიდენტი წავა, თუმცა მანამდე ისიც ცნობილი გახდა, რომ თავდაცვის მინისტმა გასაგები მიზეზებით სამიტზე წასვლაზე უარი თქვა. თქვენი შეფასებით, რამდენად მნიშვნელოვანია ამგვარ ღონისძიებებში მონაწილეობა ქვეყნისთვის?

- ვფიქრობ, რომ ჩვენ ასეთ ფორუმებზე უნდა ვიაროთ და სადაც ამის საშუალება გვაქვს, უნდა გამოვიყენოთ კიდეც. ძალიან ცუდია თუ ამას არასერიოზულად უყურებენ. გასაგებია, რომ დღევანდელი სამიტში საქართველოს საკითხი აქტუალური ვერ იქნება, რადგან ნატოს ტრამპის გაპრეზიდენტების შემდგომ სავსებით კონკრეტული პრობლემები აქვს, შეიძლება ითქვას, რომ სამყარო დაპაუზებულია და ნატოში დაძაბული მდგომარეობაა. ანუ, დღეს მათ ღია კარის პოლიტიკაზე სასაუბროდ არ სცალიათ, რადგან გადასაწყვეტი თავიანთი ცხოვრება აქვთ, თუმცა ჩვენ ამ სამიტზე უარი არ უნდა ვთქვათ, მაგრამ გასაგები მიზეზების გამო, ამ ეტაპზე არც არაფერს უნდა ველოდოთ.

„რეზონანსი//მთელი კვირა“, 30 იანვარი, 2017 წელი

ინტერვიუ ვახტანგ ძაბირაძესთან: „ოცნებამ“ თუ მოისურვა მონარქიასაც შემოიღებს“ // „ოპოზიციას დღეს წაგებული აქვს და ჯობია ხვალინდელ დღეზე ილაპარაკონ“

ეკატერინე ბასილაია

“ოცნება” საკონსტიტუციო ცვლილებას აუცილებლად გაიტანს. მას არანაირი პრობლემა არ აქვს, რასაც უნდა იმას იზამს. თუ მოისურვა, მონარქიასაც შემოიღებს… მაჟორიტარული სისტემის გაქმება და პრეზიდენტის არჩევის წესის შეცვლის თემა იქნება წივილ-კივილის, შეურაცხყოფების საგანიც, მაგრამ ოპოზიცია და არასამთავრობო სექტორი ვერ შეძლებს ხელისუფლებაზე რეალური ზეწოლა განახორციელოს და რამე დაათმობინონ. ამის გამო ქუჩაში ხალხიც არ გამოვა…”, – აცხადებს საკონსტიტუციო კომისიის წევრი ვახტანგ ძაბირაძე, რომლის თქმითაც “ქართული ოცნება” გაიტანს ყველა სურვილს, არც მაჟორიტარულ არჩევნებს გააუქმებს და არც პრეზიდენტის პირდაპირ წესით არჩევას დატოვებს.

- საკონსტიტუციო კომისია მუშაობას აქტიურად შეუდგა და პრეზიდენტის არჩევის წესისა და მაჟორიტარული საარჩევნოს სისტემის ცვლილებებზე საჯაროდ საკმაოდ ხმაურიანი განცხადებები კეთდება. თავად კომისიის სამუშაო ჯგუფში რამდენად ხმაურიანად მიმდინარეობს განხილვები?

- კონსტიტუციაში საარჩევნო კოდექსს ორი მუხლი ეხმიანება და იმდენად დაძაბული მსჯელობა იყო მთელი დღის განმავლობაში, რომ ეს ორი მუხლი მთლიანად ვერც კი გავიარეთ.

- საარჩევნო სისტემის რა ვარიანტები განიხილეთ?

- ვარიანტები სხვადასხვაა: პირველი – რომ იყოს მთლიანად პროპორციული სისტემა; მეორე – იყოს რეგიონალურ-პროპორციული, ანუ საქართველო დაახლოებით 10 ოლქად დაიყოს და ერთი და იგივე პარტიას იმერეთში სხვა სია ექნება და თბილისში – სხვა; მესამე – იყოს შერეული, ანუ 77 იყოს პროპორციული და 73 – რეგიონალურ-პროპორციული; კახა ოქრიაშვილმა თქვა, ან მთლიანად მაჟორიტარულზე გადავიდეთ, ან დავტოვოთ რაც დღეს არის, რადგან ეს სიმყარეს წარმოადგენსო. ჩემი ვარიანტი იყო, იყოს მაჟორიტარული, მაგრამ ამომრჩეველს დავავალდებულოთ, რომ წარდგენილი კანდიდატებიდან 3 სასურველი კანდიდატი შემოხაზოს. ამაზე ლაპარაკს და დასაბუთებას მოუნდა 7 საათი. გადაწყვეტილება მიღებული არ ყოფილა. კომისიის თავმჯდომარე ირაკლი კობახიძემ ბრძანა, ეს ყველა მოსაზრება ფორმულირდება და მეორე მოსმენაზე დაიწყება სერიოზული მსჯელობა, რომელი სისტემა უნდა იქნას არჩეულიო.

- როდის გვეცოდინება რომელ საარჩევნო სისტემას აირჩევს კომისია?

- გვითხრეს, რომ ერთ თვეში. თუმცა, დაგეგმილი იყო, რომ ამ ერთ დღეს 14 მუხლს მაინც გავივლიდით, მაგრამ მხოლოდ 4 მუხლი გავიარეთ. მეეჭვება აპრილის ბოლომდე ერთი მოსმენით გავიაროთ ყველა საკითხი. არაფერს ვლაპარაკობ შეჯერებაზე, რომელიც კიდევ უფრო რთული იქნება.

- წინა მოწვევის პარლამენტში მმართველი პარტია მზად იყო 2020 წლისთვის მაჟორიტარულ საარჩევნო სისტემაზე უარი ეთქვა. ახლა კი საკუთარი კანონპროექტის მხადრაჭერის ნაცვლად ახალ ვარიანტებს იგონებს და თავს იმართლებს, რომ თურმე ახალ სახეებს არ სურთ მაჟორიტარული სისტემის გაუქმება. ნიშნავს თუ არა ეს იმას, რომ “ოცნებამ” მოიტყუა და ახლა ახალი სახეებით მანიპულირებს?

- პოლიტიკურად, ზოგი თვლის, რომ მოიტყუა “ქართულმა ოცნებამ”, ზოგი თვლის, რომ – ახალი სახეებია პარტიაში და ახლებურად ფიქრობენ. ეს გემოვნების საკითხია – ვინ და როგორ ფიქრობს. საინტერესო სიტუაციაა, ვინც მაშინ მაჟორიტარული სისტემის გაუქმებაზე კანონპროექტს ხელი მოაწერა, ისინი დღესაც ამბობენ, რომ კი ბატონო, მე დღესაც თანახმა ვარ, მაგრამ ვინც ხელი არ მოაწერა, მაგალითად კახა ოქრიაშვილს, ვერ მოსთხოვ ახლა დათანხმებას. ის ყოველთვის წინააღმდეგი იყო მაჟორიტარული სისტემის გაუქმების. მას ახლა ბევრი ახალი წევრიც დაემატა. დღეს საკონსტიტუციო უმრავლესობა კი აქვთ, მაგრამ ამ საკითხზე აზრთა სხვადასხვაობაა. კომისიის მუშაობა მიმდინარე პოლიტიკური პროცესებიდან რომ გამეთავისუფლებინა, მათ შევთავაზე, საკონსტიტუციო შესწორებები 2020 წლის საპარლამენტო არჩევნების შემდეგ ამოქმედებულიყო.

ჩემი წინადადება იმის საშუალებას იძლევა, უმრავლესობა იქნება, უმცირესობა, თუ პოლიტიკური ლიდერები, ნაკლებად მიაბამდნენ ამას ხვალინდელ არჩევნებს. თუმცა მხარი არ დამიჭირეს. ყველა თამაშობს იმას, რომ არა კაცო, ჩვენ მზად ვართ ცვლილებები შევიტანოთ და დღესვე ავამოქმედოთ-ო.

- „ოცნებამ“ საკონსტიტუციო უმრავლესობა სწორედ მაჟორიტარებით გაინაღდა და ამ სისტემას შეელევა?

- გულწრფელად გითხრათ, ძალიან მეეჭვება, რომ შეელიოს. საქართველოში 1992 წლის საპარლამენტო არჩევნების გარდა, ყველა არჩევნები ამ სისტემით ჩატარდა. არცერთმა ხელისუფალმა არ მოინდომა ამ სისტემის შეცვლა, იმიტომ რომ ის ხელისუფლებისთვის ზედგამოჭრილია. სისტემა რევოლუციურია, ან იმარჯვებს ხელისუფლება, ან თუ რევოლუციურმა განწყობამ მოსახლეობაში მიაღწია პიკს, მაშინ იმარჯვებს ქუჩა და მოდის პოლიტიკაში. ყველა ხელისუფლების განცდაა, რომ საქმეს კარგად აკეთებს, ქვეყანა წინ მიჰყავს, მისი შემცვლელი არავინ არ არის და ასეთ ხელისუფლებას რატომ უნდა სურდეს, რომ ძალაუფლება სხვას გაუყოს?

ოპოზიცია ვერ ხვდება, რომ დღეს მას ბევრად უფრო ნაკლები გავლენა აქვს, ვიდრე მაგალითად 4 წლის წინ. პატრიოტიზმი და მამულის სიყვარული არ გვინდა, პრაგმატული პოლიტიკით რატომ უნდა დათმოს?! გასაგებია, ვიღაცეები საკუთარ თავთან წინააღმდეგობაში მოდიან, რადგან ადრე დაფიქსირებული ჰქონდათ ამ სისტემის გაუქმების მოთხოვნა, ამიტომ ისინი დღესაც იგივე იტყვიან, მაგრამ საბოლოოდ ეს ვარიანტი ჩავარდება, რადგან ის საკმარის ხმებს არ მოაგროვებს. მაჟორიტარები ამ სისტემაზე უარს არ იტყვიან.

- ოპოზიციისა და არასამთავრობოების მხრიდან ძალიან ბევრი უკმაყოფილო განცხადება კეთდება პრეზიდენტის პირდაპირი არჩევის წესის არაპირდაპირით შეცვლის გეგმაზე. თქვენი პროგნოზი რა არის, შეიცვლება არჩევის წესი?

- კომისიაში როგორია ბალანსი, ამას ვერ გეტყვით, მაგრამ პირადად მე მიმაჩნია, სწორია არაპირდაპირი გზით მოხდეს პრეზიდენტის არჩევა.

- „რესპუბლიკელებმა“, რომლებიც არაპირდაპირი გზით არჩევს მომხრეები იყვნენ, ახლა პოზიცია შეცვალეს და აცხადებენ, რომ „ოცნება“ ერთპიროვნული ძალაუფლების განმტკიცებას ცდილობს, საფრთხე ემუქრება ხელისუფლების დანაწილების პრინციპსა და ურთიერთბალანსს და ამიტომ მიუღებელია. თქვენ ამ საფრთხეს არ ხედავთ?

- „ქართულმა ოცნებამ“ არ დანიშნა ეს პრეზიდენტიც? გიორგი მარგველაშვილი „ოცნებამ“ დანიშნა, მაგრამ შემდეგ მათი ხედვები გარკვეულ ნაწილში არ დაემთხვა ერთმანეთს და დღეს პოლიტიკურადაც უბრად არიან. ამიტომაც 2020 წლიდან უნდა ამოქმედდეს შესწორებები, რომ 2018 წლის საპრეზიდენტო არჩევნებზე კი არ გველაპარაკა, არამედ ზოგადად კონსტიტუციაში როგორ უნდა იყოს. ქვეყანა არ დაინგრევა, თუ 2018 წელს პრეზიდენტი პირდაპირი წესით აირჩევა. სანამ კონსტიტუცია მიმდინარე პოლიტიკური პროცესების გავლენით კეთდება, მანამდე ნორმალურ კონსტიტუციას ვერ მივიღებთ. ამ გავლენისგან თავის დაღწევის საშუალება არის ცვლილებების 2020 წლის შემდეგ ამოქმედება.

- რატომ ხართ წინააღმდეგი პირდაპირ ავირჩიოთ პრეზიდენტი?

- იმიტომ, რომ პრეზიდენტობის კანდიდატს ვაიძულებთ პირველივე შეხვედრაზე საქმიანობა ტყუილებით დაიწყოს, მოსახლეობას დაპირდეს ის, რისი გაკეთების თავიც მას არ აქვს კონსტიტუციურად. რა გვინდა, მივიღოთ პრეზიდენტი, რომელმაც მთელი საარჩევნო კამპანია ტყუილებს მიუძღვნას, თუ მივიღოთ პრეზიდენტი, რომელიც თავს ფუნქციას შეასრულებს?! ეს ფუნქციაც უნდა განვსაზღვროთ ბოლოს და ბოლოს. ერთი პარტიის მიერ პრეზიდენტის არჩევის წინააღმდეგი ვარ, თუნდაც საკონსტიტუციო უმრავლესობა ჰქონდეს. ვარიანტია, რომ პრეზიდენტად არჩეულად ჩაითვალოს ის კანდიდატი, რომელსაც მხარს უჭერს პარლამენტის უმრავლესობის უმრავლესობაც და ოპოზიციის უმრავლესობაც.

შესაბამისად, ვერავინ დააყვედრის, მე დაგსვი მაგ სავარძელშიო. პირდაპირი არჩევნები იქნება თუ არაპირდაპირი, დღეს გაიმარჯვებს ის კანდიდატი, ვისაც “ქართული ოცნება” დაუჭერს მხარს. მას მეტოქე არ ეყოლება. “ნაციონალური მოძრაობის” კანდიდატი ცალსახად ვერ გაიმარჯვებს, სხვა პოლიტიკურ სპექტრში კი არავინ არ ჩანს, თუ ხვალ მოგვევლინება ვინმე მზეჭაბუკად, ვერ გეტყვით. ოპოზიცია იმასაც ვერ თვლის, რომ თუ არაპირდაპირი წესით არჩევას გაიტანს “ოცნება”, ეს მათთვის პოლიტიკური პიარის თვალსაზრისით მომგებიანია, რადგან სულ მუდამ იქნება დაყვედრება, რომ “ქართულმა ოცნებამ” აირჩია თავისი და არა ქვეყნის პრეზიენტი.

რა შემაკავებელ ფაქტორებზე მიდის საუბარი, ესეც არ მესმის. ერთადერთი, რაც პრეზიდენტს შეუძლია გააკეთოს, არის ის, რომ პარლამენტის მიერ მიღებულ კანონებს დაადოს ვეტო, რომლის დაძლევაც წინა მოწვევის პარლამენტსაც შეეძლო და შეუძლია ახლანდელსაც. კამათი შეიძლება იყოს მხოლოდ იმაზე, გაეროში დელეგაციის ხელმძღვანელი იყოს პრეზიდენტი, თუ პრემიერი.

- თუ გიორგი მარგველაშვილს არ სურს არაპირდაპირი წესით ირჩეოდეს პრეზიდენტი, რა შეუძლია ამას დაუპირისპიროს? მხოლოდ ვადამდელი არჩევნები?

- სანამ კონსტიტუციაში ცვლილებები შევა, შეუძლია გადადგეს და ახლა განსაზღვრული წესით ჩატარდეს საპრეზიდენტო არჩევნები. ჩემი აზრით, თუ მარგველაშვილი პოლიტიკური კარიერის გაგრძელებას, აქტიურ პოლიტიკაში მოსვლას არ აპირებს, მისი ეს ნაბიჯი არასწორი იქნება, რადგან დაკარგავს პრეზიდენტობის ერთ წელს და სხვა ხეირი არ ექნება. ის არჩევნებში ვერ გაიმარჯვებს. თუ მას ეს ნაბიჯი პიარისთვის სჭირდება, რომ ყურადღების ცენტრში იყოს, პარტია შექმნას და წელს ადგილობრივ და შემდეგ 2020 წლის საპარლამენტო არჩევნებში მონაწილეობა მიიღოს, ეს სხვა თემაა. მაშინ შეიძლება ჩათვალოთ, რომ ეს ნაბიჯი გამართლებულია.

- ელოდებით, რომ ვადამდელი საპრეზიდენტო არჩევნები შეიძლება ვიხილოთ?

- ახალგაზრდა კაცია, ბევრს მიაღწია პოლიტიკურ არენაზე… თუმცა მისი სურვილი ერთია და მეორეა – მოსახლეობაში განწყობა. ის რომ ცნობადია, ეს კარგია, იმიტომ, რომ მას წარდგენა არ სჭირდება, მაგრამ მეორეს მხრივ, ეს ცუდია, რადგან მოსახლეობას მასზე აზრი უკვე ჩამოყალიბებული აქვს და მისი შეცვლა, თუ ის კეთილგანწყობილი არ არის, საკმაოდ რთულია. ამიტომ, მან უნდა შეისწავლოს მისდამი საზოგადოების დამოკიდებულება და აქიდან უნდა გააკეთოს დასკვნა.

- საარჩევნო სისტემისა და პრეზიდენტის არჩევის წესის გამო შესაძლებელია ოპოზიციამ და არასამთავრობოებმა დიდი საპროტესტო ტალღის აგორება მოახერხონ?

- ოპოზიციას და მით უფრო, არასამთავრობოებს ძლიერი საზოგადოებრივი მხარდაჭერა არ აქვთ. ეს ორი თემა იქნება წივილ-კივილის, შეურაცხყოფების საგანიც, მაგრამ ეს მოსახლეობაში არ გადავა და ამის გამო ქუჩაში ხალხი არ გამოვა. შეიძლება რუსთაველზე გამოვიდეს 5 ათასი კაციც, მაგრამ რუსთაველის იქით იქნება სიმშვიდე. როდესაც საზოგადოება ინერტულია, ეს ცუდია. ამდენად, ოპოზიცია და არასამთავრობო სექტორი ვერ შეძლებს ხელისუფლებაზე რეალური ზეწოლა განახორციელოს და რამე დაათმობინონ. ოპოზიციას დღევანდელი დღე წაგებული აქვს, მათ ხვალინდელ და ზეგინდელ დღეზე უნდა ილაპარაკონ. „ოცნება“ საკონსტიტუციო ცვლილებას აუცილებლად გაიტანს. მას არანაირი პრობლემა არ აქვს, რასაც უნდა იმას იზამს. თუ მოისურვა, მონარქიასაც შემოიღებს.

- თქვენ თვლით, რომ „ოცნება“კონსტიტუციას თავის თავზე მოირგებს?

- წინასწარ არ მინდა ვთქვა, რომ ამჟამადაც ასე იქნება, მაგრამ რომ გითხრათ, იდეალურ კონსტიტუციას მივიღებთ, მეეჭვება.

————————-

„ახალი თაობა“, 30 იანვარი, 2017 წელი

ინტერვიუ რამაზ საყვარელიძესთან: „ჩვენ გვჭირდება ძლიერი პრეზიდენტი და ძლიერი პარლამენტი“ // „დროა, ამერიკულ მოდელზე გადავიდეთ“

„ახალი თაობის“ კითხვებს ექსპერტი, ფსიქოლოგი რამაზ საყვარელიძე პასუხობს.

- ოპოზიციის მხრიდან ისმის სერიოზული კრიტიკა, რომ სადაც შესატანია ცვლილება, იმავე საარჩევნო კანონმდებლობაში, იქ ხელისუფლება ჯიუტდება, ხოლო პარლამენტის თბილისში გადმოტანასა და პრეზიდენტის უფლება-მოვალეობის შეკვეცას დიდი ენთუზიაზმით ახორციელებს. რას იტყვით თქვენ?

- პრეზიდენტს უფლება-მოვალეობა არც ისე ბევრი აქვს, რომ ამ ფონზე მათი შეკვეცა დიდ პრობლემად ჩანდეს.

- ხელისუფლებას სურს, რომ ელჩების დანიშვნის უფლებაც ჩამოერთვას პრეზიდენტს. ასეა?

- არ არის გამორიცხული, რომ უფლებები ჩამოერთვას, მაგრამ მისი უფლებები არ არის იმხელა, რომ ამან ქვეყანას ან თუნდაც მმართველ პოლიტიკურ გუნდს პრობლემები შეუქმნას. დღევანდელი პრეზიდენტი ხშირად იყენებს ვეტოს, მაგრამ ეს ვეტოც კი პრობლემას არ ქმნის, რადგან უმრავლესობა მობილიზაციას ახერხებს. ვეტოს პრეზიდენტია. ამ ფონზე პრეზიდენტის თემა გახადო წამყვანი, ცოტა ღიმილის მომგვრელია.

- არჩევის წესზე რას იტყვით?

- ერთადერთი, ეს საკითხია სადავო, უნდა იყოს თუ არა საერთო-სახალხო არჩევნები?! საერთო-სახალხო არჩევნები პოლიტიკურადაც და ეკონომიურადაც ტევადი პროცესია და შედეგში რას ვიღებთ? ვიღებთ ვეტოს პრეზიდენტს!

- პარლამენტის მიერ უნდა აირჩეს პრეზიდენტი?

- იქ, სადაც პრეზიდენტი ასეთი ფიგურაა, ასეთი შეკვეცილი უფლებებით, მას პარლამენტი ირჩევს, რადგან ამ არჩევანს არსებითი ცვლილება არ შეაქვს ქვეყნის პოლიტიკურ ცხოვრებაში. პრობლემები შექმნა გიორგი მარგველაშვილის სურვილმა, მისმა ხასიათმა, მისმა ენერგიამ, რომ გაეძლიერებინა საპრეზიდენტო ინსტიტუტი. ახალი პრეზიდენტი, შესაძლოა, სულაც არ იყოს ამ მიდრეკილებისა და მმართველი გუნდისთვის ეს არ იქნება არანაირი პრობლემა, ხოლო არჩევნები და უფლებამოსილება ნამდვილად არ შეესაბამება ერთმანეთს!

- ანუ რადგან ასეთი უუფლებოა პრეზიდენტი, მის ასარჩევად ამხელა ცერემონიალი საჭირო არ არის?

- დიახ. რა გამოდის, მთელი ქვეყნის მასშტაბით ირჩევ ადამიანს, რომელსაც მარტო ვეტოს დადების უფლება აქვს! ჩვენ პრეზიდენტის საყოველთაო არჩევა გვერგო იმ სისტემიდან. ეს გარკვეული მემკვიდრეობაა წინა კონსტიტუციებისა და ეს გვერგო იმ სისტემიდან, სადაც პრეზიდენტი იყო აღმასრულებელი ხელისუფლების ხელმძღვანელი.

- ედურად შევარდნაძის პერიოდს გულისხმობთ?

- ეს იყო თავის დროზე ედუარდ შევარდნაძის პერიოდში მიღებული კონსტიტუციის სქემა. პრეზიდენტი კი იყო ხელმძღვანელი, მაგრამ მისი მაკონტროლებელი და გამაწონასწორებელი მექანიზმები არ იყო, განსხვავებით ამერიკული მოდელისაგან. ამ ტრადიციით გადმოვიტანეთ პრეზიდენტის არჩევა და ამ დროს პრეზიდენტს აღმასრულებელ ხელისუფლებასთან, პრაქტიკულად, მოვუჭერით გზა. ამერიკულ მოდელში ამას ლოგიკა აქვს. ამერიკელი ხალხი ირჩევს მთავრობის ხელმძღვანელს ცალკე და მის ოპონენტს, პარლამენტს – ცალკე. ორივე მხარე არის ხალხის მიერ არჩეული და მერე ეს ორივე მხარე ერთმანეთთან ჭიდაობს. შენ თუ გადადიხარ ევროპულ მოდელსა და საპარლამენტო რესპუბლიკაზე, მაშინ პარლამენტში არჩეულმა ძირითადმა პარტიამ უნდა შექმნას მთავრობა. იქ პრეზიდენტი ზედმეტი ფიგურა ხდება. ის ფიგურა ხდება, როგორიც არის ინგლისურ სინამდვილეში დედოფალი. ფაქტობრივად, ჩვენც დედოფალს ვირჩევთ.

- თუკი გადაწყდა, რომ პრეზიდენტი პარლამენტმა უნდა აირჩიოს, თუკი კიდევ შეიკვეცა პრეზიდენტის უფლებები, როგორი იქნება გიორგი მარგველაშვილის ნაბიჯები? უკვე გვესმის განცხადებები, რომ ის ვადაზე ადრე გადადგება და შეეცდება, არჩევნები დანიშნოს. ელით მისგან ასეთ ნაბიჯებს?

- ნამდვილად არ გამოვრიცხავ. მან იმდენად მკვეთრი პოზიცია დაიკავა ამ საკითხში, რომ გამორიცხული არ არის, ასეთი მკვეთრი ნაბიჯებიც გადადგას, თუკი საკითხი ისე არ გადაწყდება, როგორც თვითონ მიაჩნია სწორედ.

- აქვს შანსი, რომ ხელმეორედ აირჩევს მოსახლეობა? ღირს ამ რისკზე წასვლა?

- საერთოდ, მოსახლეობას კრიტიკული დამოკიდებულება აქვს ხელისუფლების ყველა შტოს, მათ შორის პრეზიდენტის შტოს მიმართ და დიდი ინტერესი, რომ, არიქა, მონაწილეობდეს პრეზიდენტის არჩევაში, მოსახლეობაში არ შეიმჩნევა. მე ვთვლი, რომ პრეზიდენტს ცოტა სხვა ბოლოდან აქვს დასაწყები ბრძოლა. ის თუ დაიწყებს ამ ბრძოლას, მაშინ სხვა სახის ბრძოლასაც აზრი ექნება.

- რას გულისხმობთ, რომელი ბოლოდან?

- ბრძოლას არა იმისთვის, რომ ასეთი პრეზიდენტი იყოს სახალხოდ არჩეული, არამედ იმას, რომ დავუბრუნდეთ ამერიკულ მოდელს, ოღონდ ეს მოდელი გავაკეთოთ ამერიკულად და არა – ქართულად!

- კერძოდ?

- მოსახლეობას მიეცეს საშუალება, აირჩიოს მთავრობის ხელმძღვანელი, პრეზიდენტი იყოს მთავრობის ხელმძღვანელი და ასევე მოსახლეობამ აირჩიოს პარლამენტი, ოღონდ მერე ეს ორი შტო მკაფიოდ გაყოს ერთმანეთისგან და მისცეს ერთმანეთის კონტროლის მექანიზმები. ასეთი ნაბიჯი საპრეზიდენტო რესპუბლიკისკენ ჩვენნაირ გაჭირვებულ ქვეყანას უფრო შეეფერება. ყველაფერში რომ ამერიკელებს ვბაძავთ, ამაში რატომ აღმოვჩნდით მაინცდამაინც ევროპელების მიმდევარნი?! ეს ჩემთვის გაუგებარია.

- ანუ თქვენ ამერიკული მოდელისა და საპრეზიდენტო მმართველობის მომხრე ხართ?

- დიახ, ჩვენს პირობებში ასე უკეთესია, რადგან, როცა პარტიები არ გაქვს, ხალხი იძულებულია, აირჩიოს ერთი პარტია, ჩვენთან ეს ტენდენცია უკვე არსებობს. აქედან გამომდინარე, მივიღებთ ყოველთვის ერთპარტიულ პარლამენტს. რადგან პარლამენტი აკომპლექტებს მთავრობას, მივიღებთ ამ ერთი პარტიის მიერ დაკომპლექტებულ მთავრობას და ეს საბჭოთა კავშირია, ხოლო ევროპის მიბაძვით საბჭოთა კავშირში მისვლა ცოტა კომიკურია! აი, ამის წინააღმდეგ თუ იბრძოლებს პრეზიდენტი და იბრძოლებს იმისთვის, რომ კონსტიტუცია შედგეს ამის შესაბამისად, ეს ბრძოლა უფრო აზრიანია, უფრო გამართული პოლიტიკურადაც და იმის მოთხოვნასაც მიეცემა აზრი, რომ პრეზიდენტი აირჩეს სახალხოდ. თუ ამ მიმართულებით გადადგამს ნაბიჯებს, ის უფრო წარმატებული იქნება ამ ბრძოლაში, ვიდრე მაშინ, თუ დღევანდელი სტატუსის მქონე პრეზიდენტის საყოველთაოდ არჩევას მოითხოვს.

„ახალი თაობა“, 30 იანვარი, 2017 წელი

ინტერვიუ ლადო სადღობელაშვილთან: „გიორგი კვირიკაშვილი, კახა კალაძე და დიმიტრი ქუმსიშვილი ერთმანეთს გიორგი ივანიშვილთან აბეზღებენ“ // „გიორგი გახარიას პრეზიდენტობისთვის ამზადებენ“ // „ეს მშიერი ხალხი ქუჩაში თუ გამოვიდა, მაგ კონსტიტუციას თავზე გადაგახევენ!“

ვინ არის მთავრობის ზედამხედველი, ვინ ავრცელებს პრემიერსა და ვიცე-პრემიერებზე ჭორებს, რატომ არ ჰყავს გიორგი კვირიკაშვილს თავისი გუნდი პარლამენტში, ვინ მოითხოვა პატიმრობაში მყოფი ნაციონალების გათავისუფლება? – ამ თემებზე „ახალ თაობას“ პატრიოტთა ალიანსის ერთ-ერთი ლიდერი ლადო სადღობელაშვილი ესაუბრება.

- თქვენ გააკეთეთ განცხადება იმის შესახებ, რომ პრემიერი და მისი მოადგილეები ერთმანეთს შავ პიარს უგორებენ. რას გულისხმობთ?

- მინდა წარმოიდგინოთ ავტომობილი, რომლის 4 ბორბალი სხვადასხვა მიმართულებით მოძრაობს. ასეთ შემთხვევაში არათუ ვერ დაძრავ ავტომობილს, არამედ მას მწყობრიდანაც გამოიყვან. ასე ხდება ჩვენს მთავრობაში და ამიტომაც იმყოფება ქვეყანა სტაგნაციაში. ახლა რაც შეეხება მთავრობის შიგნით არსებულ დაპირისპირებას _ გიორგი კვირიკაშვილი და მისი ორი მოადგილე ერთმანეთის ჩაძირვაზე არიან გადასული. ამ სქემაში მონაწილეობს კიდევ მეოთხე პერსონა, ეკონომიკის მინისტრი გიორგი გახარია. ეს უკანასკნელი ნაკლებად აქტიურობს, მაგრამ ყველაზე მთავარი ფიგურაა. რამდენადაც ჩემთვის სახელისუფლებო კულუარებიდან ცნობილი გახდა, ეს ოთხეული ერთმანეთის ოდეერებად არიან დანიშნული.

- ეს რას ნიშნავს?

- იმას, რომ ეს ადამიანები ერთმანეთს აკონტროლებენ. ეს ინფორმაცია 100%-იანი სიმართლეა.

- რომელი რომელს აკონტროლებს?

- პრემიერს ოდეერად მიჩენილი ჰყავს ქუმსიშვილი, ქუმსიშვილის ოდეერი გახარიაა, გახარიას ოდეერია კალაძე, კალაძის ოდეერი კი პრემიერია. მინდა, ისიც იცოდეთ, რომ ესენი ბიძინა ივანიშვილის ოდეერები არიან. ისინი ერთმანეთს სწორედ ყოფილ პრემიერთან აბეზღებენ, ერთმანეთისთვის „პადნოჟკების“ დადებაზე არიან გადასული და, რა გასაკვირია, ქვეყანა თავზე რომ გვემხობა. მე ისიც მიკვირს, ამათ ხელში `ქართუ ბანკმა~ როგორ გაიხარა! ანდა როდის იყო გახარებული, 2012 წლამდე ქართული ბანკების ხუთეულშიც კი არ შედიოდა და მის შესახებ საქართველოში მხოლოდ რამდენიმე ადამიანმა იცოდა.

გარდა იმისა, რომ ეს ოთხეული ერთმანეთს აკონტროლებს, ისინი ერთმანეთის ჩაძირვაზეც მუშაობენ, ამით გავლენის სფეროებს აფართოებენ. ყველა მათგანს საკმაოდ სერიოზული ხალხი უმაგრებს ზურგს. კვირიკაშვილის უკან მამუკა ხაზარაძე და მისი ბანკი მოიაზრებიან, რაც ძალიან სერიოზული ძალაა. სავარაუდოდ, კვირიკაშვილი ლობირებს დედაქალაქის მერის პოსტზე ხაზარაძის კანდიდატურის წარდგენას.

- როგორც ამბობენ, ამ პოსტზე „ოცნება“ კახა კალაძის კანდიდატურის წარდგენას აპირებს...

- თბილისის მერობა მაგასაც ძალიან უნდა, მაგრამ „გაზპრომ“-თან ხელშეკრულების გაფორმების შემდეგ მოღალატის იარლიყი მიეწება და ამ სახელით მერის არჩევნების მოგება გაუჭირდება.

- კახა კალაძეს რატომ მიეწება ეს იარლიყი? ყველამ კარგად იცის, რომ ეს შეთანხმება ენერგეტიკის მინისტრის ინიციატივით არ გაფორმებულა...

- გასაგებია, რომ ამ შეთანხმების უკან სხვა დგას, მაგრამ ფაქტია, ხელები კალაძეს შეეწმინდა. ადრე სულ ტელევიზორში იყო გამოჭიმული, ამ შეთანხმების შემდეგ არსად გამოჩენილა. სერიოზულ შარშია დიმიტრი ქუმსიშვილიც. მას მიკროსაფინანსოები და სვანი ბიზნესმენები უმაგრებენ ზურგს. ბოლო კვირების განმავლობაში მის წინააღმდეგ ისეთი ჭორები გავრცელდა, რომ მეეჭვება, მისი საქმე კარგად წავიდეს. ამ ოთხეულში ყველაზე სერიოზულად გიორგი გახარია გამოიყურება. სხვებისგან განსხვავებით, ის არც შარში გახვეულა და არც პრეტენზიები ისმის მის მიმართ.

- ეკონომიკა საკმაოდ შავ დღეშია და ასეთ დროს ეკონომიკის მინისტრის მიმართ რატომ არ უნდა იყოს პრეტენზიები?

- დავიწყოთ იმით, რომ ის ახლახან დაინიშნა ამ თანამდებობაზე. ამასთან, ეკონომიკის სამინისტრო ფინანსთა სამინისტროზე უფრო დაბლა დგას. კიდევ ერთხელ ვამბობ, რომ პრემიერისა და ვიცეპრემიერების ფონზე გახარია ძალიან საეჭვოდ არის გამოწყობილი გაუსვრელ თეთრ ფრაკში. არა მგონია, ეს შემთხვევითი იყოს. არ გამოვრიცხავ, რომ ახლო მომავალში სწორედ მან დაიკავოს მთავრობის მეთაურის პოსტი.

- რამდენიმე კვირის წინ „ახალმა თაობამ“ დაწერა ინფორმაცია იმის შესახებ, რომ გახარია მოიაზრებოდა გიორგი კვირიკაშვილის შემცვლელად. ეს ინფორმაცია მმართველმა გუნდმა კატეგორიულად უარყო...

- „ქართული ოცნების“ წევრების დიდი უმეტესობა საერთოდ აზრზე არ არის, რა ხდება ხელისუფლებაში. მათ გასაგონად მინდა ვთქვა, რომ გახარია ერთ-ერთი ყველაზე გაუსვრელი მინისტრია. რამდენადაც მე ვიცი, ის ჯერჯერობით არანაირ ბიზნესს არ ლობირებს. ეკონომიკის მინისტრობისას ის მხოლოდ ივანიშვილის ოდეერის ფუნქციას ასრულებს და ვიღაცებს აკონტროლებს. თავის მხრივ, კონტროლი ცუდი არ არის. რამდენადაც ჩემთვის ცნობილია, ხმები მისი შესაძლო გაპრემიერების შესახებ ვიცეპრემიერების ყურამდეც არის მისული და ორივე გიჟს ჰგავს.

- გიორგი კვირიკაშვილი გაგებით ეკიდება მის შესაძლო შეცვლას?

- წესით, უნდა უხაროდეს, თუ შეცვლიან. ის არ არის ისეთი პიროვნება, რომელიც მაგიდაზე ხელს დაარტყამს და ასე მოითხოვს საქმის გაკეთებას. ირაკლი ღარიბაშვილს ამის გაკეთება შეეძლო. ამას არც ეს შეუძლია და არც მთავრობაში ჰყავს თავისი გუნდი.

- თავისი გუნდი მთავრობაში არც ღარიბაშვილს ჰყავდა...

- ასე ნამდვილად არ იყო. მას, კვირიკაშვილისგან განსხვავებით, მინისტრებში ჰყავდა გუნდი. მოქმედ პრემიერს პარლამენტშიც კი არ ჰყავს საკუთარი გუნდი. ამ პარლამენტს კალაძე აკონტროლებს. კვირიკაშვილს იქ მხოლოდ ორი კაცი ჰყავს. ესენი არიან ბიძინა გეგიძე და ლევან გოგიჩაიშვილი. ორივე მათგანი ძალიან მაგარი ადამიანია, მაგრამ ვერაფერს გახდებიან. მთავრობაში მას მხოლოდ ნაცარქექიებზე მოსაუბრე ალექსანდრე ჯეჯელავა უჭერს მხარს.

- გიორგი გახარიას თუ ჰყავს ვინმე პარლამენტში?

- გიორგი გახარიას ზურგს უმაგრებს ბიძინა ივანიშვილი. მასთან დაკავშირებით მთავრობის ადმინისტრაციაში საინტერესო ინფორმაციები გავიგე. კერძოდ, მთავრობის ადმინისტრაციაში რამდენიმე ისეთი დეპარტამენტია შექმნილი, რომლებითაც ეკონომიკის მინისტრს ფინანსთა სამინისტროს გაკონტროლება შეუძლია. ზემოთ თავად მითხარით, რომ რამდენიმე კვირის წინ გავრცელებულა ინფორმაცია ამ ადამიანის შესაძლო გაპრემიერების შესახებ. დამიჯერეთ, ეს ინფორმაცია შემთხვევით არ გამოჟონილა მთავრობიდან. ასევე შემთხვევით არ დაუწყიათ „ოცნების“ წევრებს შარშან გიგი უგულავასა და ვანო მერაბიშვილის ქება. მათ მიმართ სადიდებელი კვირიკაშვილის მარჯვენა ხელმა დათო კოღუაშვილმა აღავლინა.

- ამის გამო მას საკმაოდ სერიოზული პრობლემები შეექმნა და საარჩევნო სიიდანაც კი ამოაგდეს, სადაც პირველ ათეულში მოიაზრებოდა...

- დათო კოღუაშვილი, მართალია, სიის მიღმა დარჩა, მაგრამ გიგი უგულავა გამოვიდა გარეთ და, როგორც ამბობენ, თებერვალში მის ბედს ვანო მერაბიშვილი გაიზიარებს. მე კი მგონია, რომ ყოფილი შს მინისტრი გარეთ მაისში გამოვა.

- მაისში რატომ?

- მას ციხიდან გმირად უნდა გამოსვლა.

- ვანო მერაბიშვილი ციხიდან გმირად როგორ გამოვა?

- თუ ევროპული სასამართლო პოლიტპატიმრად ცნობს, გმირად გამოვა.

- ცნობს პოლიტპატიმრად მას ევროსასამართლო?

- უეჭველად ცნობს. იუსტიციის მინისტრმა და წინა მთავარმა პროკურორმა ბევრი შეცდომა დაუშვეს, რაც ევროსასამართლოს მერაბიშვილის პოლიტპატიმრად აღიარებაში დაეხმარება.

- ხალხის რეაქცია როგორი იქნება ამაზე?

- ძალიან მძიმე იქნება, მაგრამ აღარაფერი შეიცვლება. ასე მგონია, რომ კიდევ რამდენიმე ბობოლა ნაცს გამოუშვებენ ციხიდან. არც ის ყოფილა შემთხვევითი, პრეზიდენტმა გიორგი მარგველაშვილმა კაბელების საქმეზე დაკავებულები რომ შეიწყალა. ეს ყველაფერი დასავლეთიდან მოსულ დირექტივებს უკავშირდება. სწორედ ამიტომ ვერ უხერხებს ვერაფერს ივანიშვილი „რუსთავი-2“-ს. დასავლეთის მკვეთრი პოზიცია რომ არა, ამ ტელევიზიის საქმე კარგა ხნის დამთავრებული იქნებოდა. ბობოლა ნაცების გარეთ გამოსვლაზე ხალხი პასუხს კვირიკაშვილს მოსთხოვს და მის აქტივში კიდევ ერთი მინუსი ჩაიწერება. არადა, ყველაფერი ივანიშვილის გაკეთებულია.

- ბიძინა ივანიშვილი ახსენეთ და მის გაუჩინარებაზე რას იტყვით? რამდენიმე თვეა, არსად გამოჩენილა და რამეს ხომ არ აპირებს?

- მისი გაქრობა უჩვეულო არ უნდა იყოს. ის ასევე გაქრა 2013 წლის ნოემბრიდან, როცა პრემიერი გახდა ირაკლი ღარიბაშვილი. ივანიშვილი შორიდან აკვირდება პროცესებს და უყურებს, გაქაჩავს თუ არა ეს მთავრობა. მთავრობამ ვერ გაქაჩა და აქ აუცილებლად მოხდება ცვლილებები. პრემიერობის ყველაზე მეტი შანსი კი გახარიას აქვს.

- ზემოთ თქვით, რომ ეს ხმები კახა კალაძემდეც არის მისული და გიჟს ჰგავს. ისიც აღნიშნეთ, რომ პარლამენტს ის აკონტროლებს. დაამტკიცებს მის კონტროლქვეშ მყოფი საკანონმდებლო ორგანო მთავრობის მეთაურად გახარიას?

_ ყველაფერი ისე იქნება, როგორც ბიძინა ივანიშვილი იტყვის. ამბობენ, რომ მთავრობა მაისში შეიცვლება. მე მგონია, რომ ამ მთავრობას თვითმმართველობის არჩევნებამდე მიათრევენ ხელოვნურად. კალაძემ რომ პრობლემები არ შექმნას, არ არის გამორიცხული, მისი კანდიდატურა თბილისის მერის პოსტზე წარადგინონ. არც იმას გამოვრიცხავ, რომ დიმიტრი ქუმსიშვილის კანდიდატურაც წარადგინონ.

ქვეყანაში ისეთი არეული მდგომარეობაა, ვერ გაიგებ, რას უნდა ელოდო. ბოლო 2 თვეში ყველაფერი გაძვირდა. ფასები ნამდვილად ევროპულია, ხელფასები კი ქართულია ანდა საერთოდ არ არის. 25%-ით არის მომატებული ყველაფრის ფასი! ერთადერთი, ჯერჯერობით კომუნალური გადასახადები არ გაზრდილა, თუმცა ისეთი პირი უჩანს, ისინიც გაიზრდება! მართლა მაინტერესებს, პენსიონერი 180 ლარად როგორ ცხოვრობს?!

მივმართავ ხელისუფლებას, რომელიც ცდილობს, ხალხის ყურადღება კონსტიტუციაში შესატან ცვლილებებზე გადაიტანოს – ვის რაში აინტერესებს თქვენი კონსტიტუცია?! ადამიანებს საჭმლის ფული არ აქვთ. ეს მშიერი ხალხი ქუჩაში თუ გამოვიდა, მაგ კონსტიტუციას თავზე გადაგახევენ! რად გინდა კონსტიტუცია, მიწა, წყალი, ხე, თუ იქ ისეთი ეკონომიკურ-სოციალური პირობებია, რომ ადამიანი ვერ იცხოვრებს! ხელისუფლება ან ყველაფერს შეცვლის, ან თავად შეიცვლება, ოღონდ არა ისე, ერთს მეორეთი რომ ანაცვლებენ.

„ახალი თაობა“, 30 იანვარი, 2017 წელი

ინტერვიუ ლევან ჩაჩუასთან: „საქართველოს პოლიტელიტამ ტრამპის ადმინისტრაციასთან ურთიერთობები გააფუჭა“ // „ამერიკაში ანტისოროსული გამოსვლები იწყება“ // „ქვეყანა „ოცნებისა“ და „ნაციონათა“ ანტისახელმწიფოებრივი მოქმედებებისაგან უნდა დავიხსნათ“

საზოგადოებრივ-პოლიტიკურმა მოძრაობა „ქართულმა იდეამ“ შაბათს დედაქალაქის ცენტრში საპროტესტო აქცია გამართა. მონაწილეები გამოვიდნენ ნეოლიბერალური პოლიტიკის წინააღმდეგ, რომელსაც, მათი შეფასებით, ატარებს საქართველოს ხელისუფლება და რომელსაც მისდევს ნაციონალური მოძრაობა. „ახალი თაობა“ მოძრაობის ლიდერ ლევან ჩაჩუას ესაუბრა.

- აცხადებთ, რომ „ქართული ოცნების“ ხელისუფლება ნეოლიბერალური პოლიტიკის მიმდევარია. რომელი გადაწყვეტილებები გაქვთ მხედველობაში?

- ამ ხელისუფლებამ წინა მოწვევის პარლამენტში მიიღო ანტიდისკრიმინაციული და იუვენალური კანონები. ეს ის კანონებია, რომლებსაც ლობირებდა ლიბერალური ინტერნაციონალი. ამერიკის ახალი პრეზიდენტის დონალდ ტრამპის მოსვლით დაიწყო ახალი პოლიტიკა მსოფლიოში და დამარცხდა ნეოლიბერალიზმი. მსოფლიოში დიდი ცვლილებებია, ჩვენი პოლიტიკური ელიტა კი, ქოცებისა და ნაცების შემადგენლობით, ისევ რადიკალურ ლიბერალიზმშია ჩარჩენილი და ტრამპს უპირისპირდება.

- ხელისუფლებამ ამ პოლიტიკის შესაბამისი სხვა გადაწყვეტილებებიც მიიღო?

- რასაკვირველია. ამის მაგალითია ტრამპის მოწინააღმდეგე მაკეინის საქართველოში მოწვევა.

- სენატორების ორპარტიულმა დელეგაციამ ჯონ მაკეინის მეთაურობით თვითონ გამოთქვა სურვილი, ჩამოსულიყო საქართველოში, ასევე ესტონეთსა და უკრაინაში...

- საქმე ბევრად უფრო რთულადაა, ვიდრე ბევრს წარმოუდგენია. აშშ-ის ფედერალური ბიურო ჯონ მაკეინის საქმეს იძიებს. იგი ეჭვმიტანილია იარაღისა და ნარკოტიკების უკანონო ბრუნვასა და ვაჭრობაში. ამ საქმიანობაში მისი მოკავშირე იყო „ნაციონალური მოძრაობის“ ხელისუფლება. დღეს იმავე საქმეს აგრძელებს „ოცნების“ ნაწილი. ჩვენი ემიგრაციის წარმომადგენელ დავით კარტოზიას აქვს იმის დამამტკიცებელი საბუთები, რომ მაკეინი ჩაბმულია იარაღისა და ნარკოტიკების ბიზნესში ქართულ მხარესთან ერთად. იკვეთება მისი კავშირები ისლამურ სახელმწიფოსთან. გამოძიება რომ დასრულდება, არც ამათ დაეყრებათ კარგი დღე. ჩვენ გვაწუხებს არა მარტო ნეოლიბერალური პოლიტიკა, არამედ, კონკრეტული დანაშაული, ბინძური ფული და ანტისახელმწიფოებრივი ნაბიჯები. საქართველოს პოლიტელიტამ უკვე გააფუჭა ურთიერთობები ტრამპის ადმინისტრაციასთან. ეს ანტისახელმწიფოებრივი მოქმედებაა.

- სენატორების დელეგაციის მიღებით ურთიერთობები გაფუჭდა?

- ეს საამისოდ ერთ-ერთი მიზეზი იყო. მაკეინის პროვოკაციული და გამომწვევი განცხადებები საოკუპაციო ზოლთან ქვეყნისთვის კარგის მომტანი არ არის, მაგრამ მხოლოდ ეს არ ყოფილა. თბილისში 20 იანვარს, ინაუგურაციის დღეს, ტრამპის საწინააღმდეგო მარშიც გაიმართა. ქართული ტელევიზიები ამ მარშს მთავარ თემად აშუქებდნენ.

- აქციაზე სოროსიც გააკრიტიკეთ...

- ჯორჯ სოროსმა დააფინანასა ეს მარშები დონალდ ტრამპის წინააღმდეგ აშშ-შიც და სხვა ქვეყნებშიც. ერთ-ერთი მარში ლესბოსელებისა და მათი მხარდამჭერების მონაწილეობით ჩატარდა თბილისშიც. როგორ გგონიათ, ტრამპი ამას ვერ გაიგებდა? სოროსმა ერთხელ დავოსში იამაყა იმით, რომ საქართველოში წარმატებული ექსპერიმენტი ჩაატარა.

- ვარდების რევოლუცია?

- დიახ. მოგვიანებით მან ეს გამოცდილება სხვაგან გადაიტანა და მოაწყო ნარინჯისფერი რევოლუცია და არაბული გაზაფხული, რომელმაც ნგრევა და სისხლისღვრა მოიტანა. საქართველო იყო პირველი ჯორჯ სოროსის ექსპერიმენტებში. ნიშანდობლივია, რომ სწორედ საქართველო დადგა ახალი ტალღის ავანგარდში.

- რომელი ტალღის?

_ მალე ამერიკიდან დაიწყება მოძრაობა „შეაჩერე სოროსი“. ჩვენ მათ დავასწარით. „ქართულმა იდეამ“ შეძლო, ყინვაში ანტისორისულ და ანტინეოლიბერალურ საპროტესტო აქციაზე გამოეყვანა 800-მდე ადამიანი. ეს აქცია პირველია. მალე დაიწყება ახალი ეროვნულ-განმათავისუფლებელი მოძრაობა. საქართველო უნდა დავიხსნათ ქოცებისა და ნაცების ანტისახელმწიფოებრივი მოქმედებებისაგან. რუსეთთან ხომ ვერ ააწყვეს ურთიერთობა, ახლა ტრამპთანაც აღარ ჩაესვლებათ! წარმოიდგინეთ, რა მდგომარეობაშია ქვეყანა, რომელსაც რუსეთთანაც და სტრატეგიულ პარტნიორ ამერიკასთანაც დაძაბული ურთიერთობები აქვს! ბიძინა ივანიშვილმა შუა გაკრიფა და პოლიტიკურ ველზე, „ოცნების“ გარდა, მხოლოდ 4 ნაწილად დაშლილი ნაცმოძრაობა დატოვა. ამ მკვდარი და სისტემური დანაშაულის ჩამდენი პარტიის გაცოცხლებაც მის კისერზეა.

„ახალი თაობა“, 30 იანვარი, 2017 წელი

ცხინვალში საარჩევნო ციებ-ცხელება დაიწყო

კანდიდატებს ოსური გრამატიკისა და კოსტა ხეთაგუროვის ლექსების დაზუთხვაც მოუწევთ

ცხინვალში საპრეზიდენტო არჩევნებისთვის ემზადებიან. არჩევნები მიმდინარე წლის აპრილში ტარდება. კანდიდატების განაცხადების მიღება ცესკომ რამდენიმე დღის წინ დაიწყო. ამ მომენტისთვის განაცხადი უკვე 5-მა მსურველმა შეიტანა. ადგილობრივი მედია და ექსპერტები ვარაუდობენ, რომ პრეზიდენტობის სურვილი კიდევ რამდენიმე პერსონას გაუჩნდება.

2011 წლის საპრეზიდენტო არჩევნები აქ კინაღამ სამოქალაქო ომში გადაიზარდა. დაპირისპირება ჯერ პრეზიდენტობის კანდიდატების რეგისტრაციას მოჰყვა, შემდეგ კი არჩევნების შედეგებს მოჰყვა არეულობა.

საქმეში ჩახედული ხალხი არ გამორიცხავს, რომ ვითარება წელსაც დაიძაბება. მოსალოდნელი არეულობის შიშმა შეიპყრო სამხრეთელთა მოქმედი პრეზიდენტი ლეონიდ თიბილოვი. მან საგანგებო განცხადება გაავრცელა და არჩევნებში მონაწილე სუბიექტებსა და მათ მხარდამჭერებს სთხოვა, ხელისუფლებისა და ოპონენტების ლანძღვისგან მაქსიმალურად შეიკავონ თავი.

თავის მხრივ, ის პირობას დებს, რომ ყველაფერს გააკეთებს იმისთვის, რათა არჩევნები დემოკრატიულ გარემოში ჩატარდეს.

„არავითარ შემთხვევაში არ უნდა მოხდეს იმის გამეორება, რასაც 2011 წელს ჰქონდა ადგილი. მე ვარ პრეზიდენტი და ქვეყნის კონსტიტუციის გარანტი. შესაბამისად, ყველაფერს გავაკეთებ იმისთვის, რომ არჩევნები დემოკრატიულად და საარჩევნო კანონმდებლობის დაცვით ჩატარდეს“, – აღნიშნა ლეონიდ თიბილოვმა. იგი ამ არჩევნებში მეორე ვადით იყრის კენჭს და წარმატების იმედიც აქვს.

ხელისუფლებას კიდევ მეორე კანდიდატი ეყოლება პარლამენტის თავმჯდომარის სახით. ანატოლი ბიბილოვი „ერთიანი ოსეთის“ საპრეზიდენტო კანდიდატი იქნება. იგი და ლეონიდ თიბილოვი პრორუსულად განწყობილი ოსების გულების მოგებას შეეცდებიან. ერთიც და მეორეც თავს არ ზოგავენ იმის დასამტკიცებლად, რომ მოსკოვის კაცები არიან. ორივე მათგანი ცალ-ცალკე გამოვიდა რეფერენდუმის ჩატარების ინიციატივით, რომელმაც ცხინვალის რეგიონის რუსეთის შემადგენლობაში შესვლა უნდა გადაწყვიტოს.

ლეონიდ თიბილოვსაც და ანატოლი ბიბილოვსაც მოსკოვის მხარდაჭერის იმედი აქვთ. პარლამენტის თავმჯდომარეს რუსეთის თავდაცვის მინისტრი გენერალი სერგეი შოიგუ უჭერს მხარს. იგი მას 2011 წელსაც უჭერდა მხარს, მხარდაჭერის გამოსახატავად ის ცხინვალშიც კი ჩავიდა. მაშინ ანატოლი ბიბილოვი პრეზიდენტ ედუარდ კოკოითის შემცვლელად მოიაზრებოდა.

2011 წელს ანატოლი ბიბილოვს ვერც კოკოითისა და ვერც შოიგუს მხარდაჭერამ ვერ უშველა. მან არჩევნები ოპოზიციონერ ალა ჯიოევასთან წააგო. მაშინ არჩევნების ორი ტური გაიმართა. პირველმა ტურმა გამარჯვებული ვერ გამოავლინა. მეორე ტური ჯიოევამ მოიგო, მაგრამ კოკოითის მოთხოვნით უზენაესმა სასამართლომ შედეგები გააუქმა. ამას ლამის სამოქალაქო ომი მოჰყვა.

ანატოლი ბიბილოვმა არჩევნებში კიდევ ერთხელ მონაწილეობაზე უარი იმ მოტივით განაცხადა, რომ არ სურდა, სამოქალაქო დაპირისპირების მიზეზი გამხდარიყო. ბოროტი ხმები კი ამბობენ, რომ მას ყველაზე მეტად ის ეწყინა, ქალთან რომ იწვნია მარცხი და ამიტომაც რამდენიმე წელი გაუჩინარდა. მაშინ ალა ჯიოევას მხარს თედეევების კლანი უჭერდა. ამ კლანის კაშკაშა წარმომადგენელ ძამბოლატ თედეევს არჩევნებში მონაწილეობის უფლება არ მისცეს, არადა, ამისთვის მან რუსეთის ნაკრების მთავარი მწვრთნელის პოსტი დატოვა თავისუფალ ჭიდაობაში.

გასულ წელს გავრცელდა ხმა, რომ ის ისევ აპირებდა არჩევნებში მონაწილეობას. რუსებმა ის სასწრაფოდ დანიშნეს ნაკრების მთავარ მწვრთნელად. როგორც ამბობენ, მოსკოვს ძალიან აშინებს მისი მეგობრული კავშირები ქართველებთან.

ამ არჩევნებზე ის თავისი კლანით მხარს ანატოლი ბიბილოვს უჭერს. პრორუსულად განწყობილი ოსების გარდა, მას ცხინვალის რეგიონში მცხოვრები სომხებიც დაუჭერენ მხარს. როდესაც თურქეთმა რუსული თვითმფრინავი ჩამოაგდო და მოსკოვსა და ანკარას შორის სიტუაცია უკიდურესად დაიძაბა, ბიბილოვი გამოვიდა და თქვა, რომ ცხინვალის პარლამენტი თურქეთის მიერ სომხების გენოციდს აღიარებდა. არჩევნებში მონაწილეობას აპირებს ანატოლი ბიბილოვის ყოფილი მფარველი ედუარდ კოკოითიც. საინიციატივო ჯგუფმა მისი კანდიდატურა უკვე წარუდგინა ცესკოს. ადგილობრივი მედიის ცნობით, ცესკომ ყოფილი პრეზიდენტი, შესაძლოა, რეგისტრაციაში არ გაატაროს, რადგან ის ბოლო პერიოდში მოსკოვში ცხოვრობდა. ოსური კანონმდებლობით, არჩევნებში მონაწილე პირს ბოლო წლები რესპუბლიკაში უნდა ჰქონდეს ნაცხოვრები.

საპრეზიდენტო არჩევნებში მონაწილეობა გადაწყვიტა ადგილობრივი პარლამენტის დეპუტატმა ალან კოზანოვმა. ის საკანონმდებლო ორგანოში „ხალხთა ერთობის“ სიით მოხვდა, პრეზიდენტობის კანდიდატად კი მხარდამჭერთა გუნდმა წარადგინა.

პრეზიდენტობის ამბიციები გაუჩნდა ადგილობრივი უშიშროების სამსახურის მაღალჩინოსან ალან გაგლოევს. მხარდამჭერებმა მისი კანდიდატურა ამ დღეებში წარადგინეს ცესკოში.

კანდიდატურების წარდგენა ამ დღეებშიც გაგრძელდება. მსურველი ბევრი იქნება, მაგრამ, როგორც ცესკოში ამბობენ, არჩევნებში მონაწილეობის უფლებას მხოლოდ რამდენიმე მოიპოვებს.

———-

პრეზიდენტობისთვის ბრძოლის უფლებისთვის კანდიდატებს ოსურ ენაშიც მოუწევთ გამოცდის ჩაბარება. ცვლილება საარჩევნო კოდექსში ახლახან შეიტანეს, 23 იანვარს კი პრეზიდენტმა თიბილოვმა გამოსცა ბრძანება, რომ ცესკოში ლინგვისტური კომისია შეიქმნას. ასე რომ, კანდიდატებს, საარჩევნო დაპირებების გარდა, ოსური გრამატიკისა და კოსტა ხეთაგუროვის ლექსების დაზუთხვაც მოუწევთ.

„ახალი თაობა“, 30 იანვარი, 2017 წელი

როგორ აღმოჩნდა აფხაზური დელეგაცია ნიუ-იორკის ნუმიზმატიკის კვირეულზე

უფლებადამცველი გიორგი თევზაძე პროტესტს გამოთქვამს ოკუპირებული აფხაზეთის ეროვნული ბანკის დელეგაციის ნიუ იორკში 45-ე საერთაშორისო ნუმიზმატიკის ყოველწლიურ კონფერენციაში მონაწილეობის გამო. გამოფენაზე წარმოდგენილი იყო სტენდი, რომელზეც ეწერა „აფხაზეთის რესპუბლიკა“. აფხაზური დელეგაციის წევრ აგრბას განცხადებით, გამოფენისთვის სპეციალურად მომზადდა აფხაზური მონეტების სისტემური კატალოგი, რომელიც აფხაზურ, რუსულ და ინგლისურ ენებზე დაიბეჭდა.

გიორგი თევზაძე „ახალ თაობასთან“ საუბარში აშშ-ის საელჩოს მიმართავს, რომ აღნიშნული საკითხი შეისწავლოს და მომხდარ ფაქტთან დაკავშირებით განცხადება გააკეთოს.

- ბატონო გიორგი, როგორ შეიძლებოდა ამის ხელის შეშლა?

- ამის თაობაზე როგორც საგარეო უწყებას, ასევე საქართველოს ელჩს აშშ-ში მინიმუმ თავის დროზე შესაბამისი ინფორმაცია უნდა ჰქონოდათ, თუმცა ინფორმაციის გავრცელების შემდეგაც არ გაუკეთებიათ საპროტესტო განცხადება.

- ეს რას ნიშნავს?

- გვრჩება განცდა, რომ ქმედებაუნარიანი საგარეო უწყება, უბრალოდ, არ გვყოლია. აფხაზებმა უკვე მიიღეს მადლობის წერილი გამოფენის კურატორ კევინ ფოლისგან, ასევე მიიღეს მიწვევა შემდეგ კონფერენციასა და გამოფენაზე. ახლა მიდის მოლაპარაკებები, რომ აფხაზური საიუბილეო მონეტები უძველეს ნუმიზმატიკურ კატალოგში შეიტანონ. ნუმიზმატიკის საერთაშორისო კვირეული ნიუ იორკში 2-10 იანვარს ჩატარდა.

- ჩვენი სტრატეგიული პარტნიორი აშშ-ჟენევის მოლაპარაკებებშიც მონაწილეობს. რატომ დაუშვა ასეთი რამ?

- მინდა მჯეროდეს, რომ ეს იყო ამერიკის მხრიდან გაუცნობიერებლობის შედეგი და ამგვარი ფაქტი აღარ გამეორდება. ალბათ, დამეთანხმებით, რომ ამ ფაქტს მეგობრულ ჟესტს ვერ ვუწოდებთ. ამიტომ მივმართავ ამერიკის საელჩოს, შეისწავლოს აღნიშნული ფაქტი და მოახდინოს რეაგირება, აღნიშნულ ფაქტთან დაკავშირებით შესაბამისი განმარტება გააკეთოს.