„რეზონანსი“: რამ გამოიწვია ხანძარი „ბავშვთა სამყაროში“ (ფაქტი და კომენტარები)
„რეზონანსი“: ეთანხმებით თუ არა მოსაზრებას, რომ „ბავშვთა სამყაროში“ ხანძარი გამიზნულად გააჩინეს? (გამოკითხვა)
„რეზონანსი“: ახალი შენობების 60% სეისმურ ტესტს ვერ გაივლის! // „ძალიან მძიმე მდგომარეობაა, პატარა მიწისძვრაზეც რა მოხდება, ღმერთმა უწყის“
„რეზონანსი“: შეიარაღებული ძალებიდან 217 ოფიცერი და 123 სერჟანტი გაათავისუფლეს // „ქვეყანა ომის მდგომარეობაშია, მიწების ნახევარი მტერს აქვს წაღებული და ესენი, პირიქით, ჯარს ათხელებენ“
„რეზონანსი“: ინტერვიუ სოსო ცინცაძესთან: „ვლადიმირ პუტინი არ აპირებს ვიზების გაუქმება აბაშიძე-კარასინამდე დაიყვანოს“ // „რუსეთის პრეზიდენტი საქართველოდან მაღალი დონის მომლაპარაკებელს ელოდება“
„რეზონანსი“: ინტერვიუ იგორ კვესელავასთან: „ჩვენ მივდივართ საპარლამენტო რესპუბლიკისკენ“ // „კომუნიკაციის არქონა მთავრობასა და პრეზიდენტს შორის სახელმწიფოს დაკნინებას იწვევს“
———
„ახალი თაობა“: ინტერვიუ რამაზ საყვარელიძესთან: „მთლიანად მაჟორიტარულ არჩევნებზე უნდა გადავიდეთ“
„ახალი თაობა“: ინტერვიუ ზაალ კასრელიშვილთან: „დასავლეთი და რუსეთი ბიძინა ივანიშვილის შემცვლელს ეძებენ“ // „ის, ვისაც მაისამდე გადააგდებენ, რუსების ფავორიტია. მას მთავრობაშიც ჰყავს გუნდი და პარლამენტშიც“ // „ნაადრევად დაუწყეს ზოგიერთებმა ოკუპანტს კუდის ქიცინი“
„ახალი თაობა“: „ლარის კურსი იქნება სტაბილურად ვარდნად მდგომარეობაში“ // „უნდა შეიქმნას ტექნოკრატიული მთავრობა“ // ინტერვიუები ლია ელიავასთან და პაატა შეშელიძესთან
———
„ვერსია“: ინტერვიუ რომან კაკულიასთან: „გიორგი კვირიკაშვილი არ „მკრიშავს“! // „სახელმწიფოს მშენებლობის საფუძვლები მიხეილ სააკაშვილმა ჩაყარა“ // რაში არ ეთანხმება გუნდს რომან კაკულია და არსებობს თუ არა ფარული კადრები „ოცნების“ ახალ სახეზე
—————————–
„რეზონანსი“, 31 იანვარი, 2017 წელი
რამ გამოიწვია ხანძარი „ბავშვთა სამყაროში“
„დენის ფაქტორი გამორიცხულია, ობიექტი ჩაკეტილი იყო, რა შეიძლება იყოს, ჩემამდე არ დადის…“
თიკო ოსმანოვა
12 წუთში დამწვარი 13 ათასი კვადრტული მეტრი ფართობი – ვაგზლის მოედნის მიმდებარე ტერიტორიაზე მდებარე სავაჭრო ცენტრი “ბავშვთა სამყარო” მთლიანად დაიწვა. რამ გამოიწვია ამხელა მასშტაბის ხანძარი?! ეს კითხვა, უკვე მეორე დღეა, პასუხგაუცემელია. გამოძიება მიმდინარეობს, მოვაჭრეები ზარალს ითვლიან და ხანძრის განზრახ გაჩენაზე ლაპარაკობენ. ვერსიებზე საუბარი უჭირთ სპეციალისტებს.
“ბავშვთა სამყაროს” შენობაში მოქმედი ობიექტის – “პროგრესი 2011″-ის ადმინისტრაციის წარმომადგენელი ხანძრის გაჩენაში ელექტროენერგიით გამოწვეულ ფაქტორს გამორიცხავს.
როგორც “პროგრესი 2011″-ის ადმინისტრაციის წარმომადგენელმა დავით ჩუბინიძემ “ინტერპრესნიუსს” განუცხადა, შენობაში ელექტროენერგია გამორთული იყო, ასევე ჩაკეტილი იყო ობიექტი.
“გამოძიებას უნდა დაველოდოთ. ელექტროობა გამორთული იყო. სანამ გამოძიება არ დაადგენს, ჩემთვისაც წარმოუდგენელია, ისე ვარ შეძრწუნებული, ვეღარ გავიგე თავი და ბოლო. დენი ირთვება, იკეტება და დაცვას ბარდება. ეს არის მომხდარი შუა ღამის, 04:30 საათზე. დენის ფაქტორი გამორიცხულია. ობიექტი ჩაკეტილი იყო. რა შეიძლება იყოს, ჩემამდე არ დადის”, – აღნიშნა დავით ჩუბინიძემ.
აღსანიშნავია, რომ ხანძარი სავაჭრო ცენტრში გვიან ღამით გაჩნდა. ცეცხლის ჩასაქრობად 200-მდე მაშველი მუშაობდა, რის შედეგადაც ერთი დაშავდა და საავადმყოფოში გადაიყვანეს. შინაგან საქმეთა მინისტრის მოადგილე მერაბ მალანიას განცხადებით, ხანძარზე რეაგირება დროულად მოხდა. რაც შეეხება გამომწვევ მიზეზს, მისივე თქმით, ამ ყველაფერს გამოძიება დაადგენს, რომელიც უკვე მიმდინარეობს.
“გამომწვევ მიზეზებზე ჯერ ადრეა საუბარი. გამოძიება “სისხლის სამართლის კოდექსის” 187-ე მუხლით დაიწყო, რომელიც სხვისი ნივთის დაზიანებას ან განადგურებას გულისხმობს. შეტყობინება 04.10 საათზე შემოვიდა. 5-6 წუთში ადგილზე იყვნენ 31 მანქანა და 200 კაცამდე მეხანძრე-მაშველი. რაც შეეხება რეაგირების დაგვიანებას, რეაგირება არ ყოფილა დაგვიანებული. დაგვიანებული იყო შეტყობინება. ეტყობა გვიან შეამჩნიეს ხანძარი. კერა, როგორც ჩანს, არ არის შენობაში. ეს არის ბაზრის ტერიტორიაზე”, – განაცხადა შსს მოადგილე მერაბ მალანიამ.
მისივე თქმით, შსს გააკეთებს მაქსიმუმს, რათა გამოძიება დასრულდეს რაც შეიძლება სწრაფად და დადგინდეს ობიექტური ჭეშმარიტება.
“ადგილზე მობილიზებულია საგანგებო სიტუაციების მართვის სააგენტოს, თბილისის პოლიციის დეპარტამენტისა და საპატრულო პოლიციის დეპარტამენტის წარმომადგენლები. შსს გააკეთებს მაქსიმუმს, რომ გამოძიება დასრულდეს, რაც შეიძლება სწრაფად და დადგინდეს ობიექტური ჭეშმარიტება. გამოძიების მსვლელობისას, ბუნებრივია, ჩვენი კონტროლის ქვეშ იქნება შემთხვევის ადგილი. გამოძიება შეისწავლის და აღრიცხავს ყველა დეტალს, დაადგენს ასევე ზარალის ზუსტ ოდენობას და კონკრეტულ დაზარალებულებს”, – განაცხადა მალანიამ.
“ბავშვთა სამყაროს” მოვაჭრეების ნაწილის ვარაუდით კი, სავაჭრო ცენტრში ხანძარი განზრახ გააჩინეს. როგორც ისინი აცხადებენ, ცეცხლი რომ სპეციალურად არ გაეჩინათ, ის ყველგან ერთდროულად არ მოეკიდებოდა.
“სპეციალურად გააჩინეს, ერთდროულად როგორ უნდა მოკიდებოდა ცეცხლი ყველაფერს? – გაუბედურებულია ხალხი”, – აცხადებენ მოვაჭრეები. მათივე ინფორმაციით, ამ ტერიტორიაზე სავაჭრო ცენტრის აშენება უნდოდათ.
“მიზეზებზე არავინ საუბრობს. ვინ იტყვის რამეს? ვინ რას აგვინაზღაურებს? ვინ რას ჩამოგვაწერს? გათბობა ჩვენ არ გვქონდა და არაფერი, ვიყინებოდით იქ. დენი მაშინვე ითიშებოდა. როგორც კი ვამთავრებდით მუშაობას. ჯერ შუქი ქრებოდა და მერე გავდიოდით შენობიდან. იყო საუბარი, რომ აქ აშენება უნდოდათ რაღაცის. გაიჟღერა რომ “კარფურის” მსგავსი ცენტრი უნდა აშენებულიყო. კი ბატონო. აშენებულიყო, მაგრამ ჩვენ რას გვერჩოდნენ? – ამბობს ერთ-ერთი მოვაჭრე”. მოვაჭრეების განცხადებით, თითოეულ დაზარალებულს ათასობით ლარი აქვს ვალი.
თითო ადამიანის უკან 10 და 15 კაცი დგას. ულუკმაპუროდ დავრჩით, ათი ათასობით ლარი გვაქვს ვალი. ეს ყველაფერი მოწყობილია! ჩამრთველით ითიშებოდა სინათლე 19.00 საათზე და როგორ გაჩნდა ხანძარი ღამის 2 საათზე? ამბობენ, რომ აუქციონზე იყო ტერიტორია გატანილი და გაიყიდა. ეთქვათ და დავტოვებდით ტერიტორიას, საქონელს მაინც გადავარჩენდით”, – აღნიშნავს კიდევ ერთი მოვაჭრე.
რამ გამოიწვია ამხელა მასშტაბის ხანძარი?! ამ კითხვაზე პასუხის გაცემა უჭირს უსაფრთხოების საკითხებში ექსპერტს ვახტანგ მაისაიაც.
“ძალიან სპეციფიკური თემაა – ეს შემთხვევა მინდა შევადარო ქობულეთის სასტუმროში გაჩენილ ხანძარს, როდესაც დაიღუპნენ ბავშვები. მანდ ცეხლი გაუმართავი ელექტროსადენების გამო გაჩნდა. ასე რომ, ეს ვერსია სავაჭრო ცენტრთანაც ლოგიკურია. იქ უსაფრთხოების ზომები საერთოდ არ ყოფილა დაცული. შეიძლება დაცვას ეძინა და ამ ხანძარმა მიაღწვია სიღრმეებს იმ ადგილას, სადაც ინახებოდა აალებადი საქონელი, რამაც, ხელი შეუწყო ამხელა მაშსტაბის ხანრძის გაჩენას. არა მგონია, რომ ეს ხელოვნური ყოფილიყო, იმიტომ, რომ ამას დასჭირდებოდა რამდენიმე ზონაში ხანძრის გაჩენა. თუ გამოძიებამ დაადგინა, რომ ასეთი რამდენიმე ზონა არსებობს – ორი ან სამი, მაშინ შეიძლება ვივარაუდოთ, რომ ხელოვნურად მოხდა ეს ყველაფერი.
თუ გამოძიოებამ დაადგინა სამზე მეტი ლოკაციის ადგილის არსებობა, მაშინ ბუნებრივია ეს იქნება ინციდენტური და მე ვიტყოდი არამიზნობრივი დაზიანების შემთხვევა. როგორც ჩანს დაცვის სამსახურის თანამშრომლებმა ვერ შეასრულეს თავისი ვალდებულება და ვერ აღმოაჩინეს ეს კერა დროულად და არ მოახდინეს სათანადო რეაგირება”, – ამბობს “რეზონანსთან” საუბრისას ვახტანგ მაისაია.
“რეზონანსი” საგანგებო სიტუაციების სამსახურის ყოფილ უფროს თემურ გიორგაძესაც დაუკავშირდა, თუმცა ამ უკანასნკნელმა კომენტარის გაკეთება არ ისურვა. “ხანძრის გამომწვევი შეიძლება ბევრი მიზეზი იყოს, ამიტომ ვერაფერს გეტყვით, ყველაფერს გამოძიება დაადგენს”, – გვითხრა თემურ გიორგაძემ.
„რეზონანსი“, 31 იანვარი, 2017 წელი
ეთანხმებით თუ არა მოსაზრებას, რომ „ბავშვთა სამყაროში“ ხანძარი გამიზნულად გააჩინეს?
გვანცა ღვედაშვილი
სავაჭრო ცენტრ “ბავშვთა სამყაროს” შენობაში გამთენიისას გაჩენილი ხანძარი ამ დროისთვის ლოკალიზებულია. დამწვარია დაახლოებით 13 ათასი კვ.მ ფართობი. მთლიანად არის განადგურებული სავაჭრო ცენტრის, “ბავშვთა სამყაროს” შენობა და მისი მიმდებარე ბაზრობის ტერიტორია. დედაქალაქის მერის, დავით ნარმანიას განცხადებით, ასეთი მასშტაბური ხანძარი ქალაქში, ბოლო რამდენიმე წელია, არ ყოფილა. მისი თქმით, დაზარალებულების დასახმარებლად თანხა დედაქალაქის ბიუჯეტიდან ვერ გამოიყოფა. ეს არ არის პირდაპირ ადგილობრივი მთავრობის ფუნქცია.
ხანძრის გაჩენის მიზეზი ჯერჯერობით უცნობია, თუმცა გარკვეული ვერსიები, მის ხელოვნურად გაჩენასთან დაკავშირებით უკვე გამოითქვა.
ლეიბორისტული პარტიის ლიდერი შალვა ნათელაშვილი აცხადებს, რომ “ბავშვთა სამყაროს” ადგილზე ბიძინა ივანიშვილს დიდი ხანია “კარფურის” აშენება სურდა და მისი აზრით, ხანძარიც ამის გამო განზრახ გააჩინეს. “ქართველი ხალხის ოცნების რა მოგახსენოთ, მაგრამ “ბავშვთა სამყაროს” დაწვით, ივანიშვილის ოცნება ნამდვილად ასრულდა, რათა იქ კარფურის ახალი შენობა წამოჭიმოს. ამაზე მახსენდება, როგორ დაუწვა ივანიშვილმა 90-იან წლებში ორჯერ, საკუთარ მეზობლებს ერეკლეს მოედანზე სახლი, რის შედეგადაც ისინი გამოაძევა საკუთარი საცხოვრისიდან და მთელი ტერიტორია დაითრია. ჩვეულება რჯულზე უმტკიცესიაო”, – წერს ნათელაშვილი.
შეგახსენებთ, რომ გამოძიება 187-ე მუხლით მიმდინარეობს, რაც სხვისი ნივთის განზრახ დაზიანებას ან განადგურებას გულისხმობს.
ეთანხმებით თუ არა მოსაზრებას, რომ “ბავშვთა სამყაროში” ხანძარი გამიზნულად გააჩინეს? – ამ კითხვით “რეზონანსმა ეთანხმებით თუ არა მოსაზრებას, რომ “ბავშვთა სამყაროში” ხანძარი გამიზნულად გააჩინეს? – ამ კითხვით “რეზონანსმა საზოგადოების ცნობილ წევრებს მიმართა.
სერგო ვარდოსანიძე (ისტორიკოსი): სანამ გამოძიება არ მოხდება, სწორად არ მიმაჩნია, პირდაპირ დავეთანხმო ან იმ მოსაზრებას, რომ ხელოვნურად იყო გაჩენილი, ან იმას, რომ არ იყო. ყველაზე სწორი იქნება ექსპერტებმა შეამოწმონ, დადონ სწორი დასკვნა და შემდგომ ვიმსჯელოთ. ცოტა უხერხული იქნება, ვარაუდების საფუძველზე მივიღოთ გადაწყვეტილებები და ჩამოვაყალიბოთ გარკვეული პოზიცია. თუმცა, ძალიან ძნელია და ვუთანაგრძნობ, ყველა იმ ადამიანს, ვისაც ეს უბედურება დაემართა.
ნუცა ჯანელიძე (მუსიკოსი): სიტუაციაში, სადაც ყველა ერთმანეთს აბრალებს რაღაცეებს, შეიძლება თავად აკეთებდნენ, მაგრამ სხვას აბრალებდნენ, გამორიცხული არაფერია. არც იმას გამოვრიცხავ, რომ ერთმანეთის ჯინაზე, ოღონდ არა ხელისუფლებამ და აქეთურ-იქითურებმა, არამედ თვითონ ვიღაც გამყიდველმა ვიღაცის ჯინაზე გააკეთა მსგავსი რამ.
იური მეჩითოვი (ფოტოგრაფი): მე არც საქმეს ვესწრებოდი, არც მისი უშუალო მონაწილე ვარ და არც მინახავს ეს ხანძარი ადგილზე, მაგრამ არის მოსაზარებები და ასეთი რაღაცეები მსოფლიოში ხდება. გამოსაძიებელია ეს ფაქტი, ხანაძრის გაჩენის რამდენიმე წერტილი იყო, შესაძლებელია წინასწარ განზრახვა მოხდა, თუმცა არც ის არის გამორიცხული, ჩვენი გაუბედურებული ცხოვრებიდან გამომდინარე შემთხვევით მომხდარიყო. მაგრამ ვფიქრობ, პოლიციას უნდა ჰქონდეს ხანძრის ხელოვნურად გაჩენის ეს ვარაუდი, რადგან ეს სტრატეგიული ადგილი იყო. შეიძლება, ვიღაცამ იფიქრა, მოდი და ხვალ სასტუმროს ან რამეს ჩავდგამ და ეს საქმე მოხდა. არავის დაბრალებას არ ვაპირებ, მე გამომძიებელი არ ვარ, მაგრამ მსგავსი ვარაუდი ყველას აქვს და ეჭვი შეიძლება ყველას გაუჩნდეს.
არჩილ გამზარდია (საზ. კომუნიკაციების მართვის სპეციალისტი): ორივე მიზეზი შეიძლება იყოს მეტნაკლებად შესაძლებელი, როგორც განზრახ ქმედება, ისე უნებლიეთ. ამ შენობაში არაერთხელ ვყოფილვარ და კარგად ვხედავდი როგორ კუსტარულად იყო მოწყობილი, როგორ თბებოდნენ გამყიდველები. არ ზრუნავდნენ შენობის განახლებაზე, ახალი სტანდარტების დაცვაზე, და შენობის განვითარებაზე. ე.წ. ოქროს განყოფილება არის კიდობანშიც, მაგრამ ის გაკეთებულია და ბევრად შეესაბამება სტანდარტებს. “ბავშვთა სამყაროში” კი მგონი ათწლეულებია არაფერი გაკეთებულა, მას შემდეგ რაც შეიქმნა. ამიტომ იოლად შესაძლებელია ეს იყოს უნებლიე ხანძარი. მაგრამ ისტორიაში ყოფილა შემთხვევა, როცა ხანძრის გაჩენა განზრახ მომხდარა, ამიტომ, ნებისმიერი მიზეზი შეიძლება იყოს. მთავარი ის არის, რომ ალიაქოთის მოწყობის მაგივრად საგამოძიებო უწყებებმა იმუშაონ.
„რეზონანსი“, 31 იანვარი, 2017 წელი
ახალი შენობების 60% სეისმურ ტესტს ვერ გაივლის!
„ძალიან მძიმე მდგომარეობაა, პატარა მიწისძვრაზეც რა მოხდება, ღმერთმა უწყის“
მარი ჩიტაია
საქართველოში მშენებლობები სეისმომედეგობაზე არ მოწმდება. სპეციალისტები, მათ შორის, სამშენებლო კომპანიების წარმომადგენლებიც არ მალავენ, რომ შენობა-ნაგებობის უსაფრთხოება ამ თვალსაზრისით, მშენებლის კეთილსინდისიერებაზეა დამოკიდებული. უწყება, რომელსაც სეისმურ უსაფრთხოებაზე კონტროლი ევალება, ქვეყანაში არ არსებობს. დაახლოებით რამდენ ბალს გაუძლებს შენობა, სპეციალისტებს ცალსახა პასუხი არ აქვთ. თუმცა, ამბობენ, რომ ახალ აშენებული კორპუსების, დაახლოებით, 60% 8-ბალიან მიწისძვრის ვერ გაუძლებს. ამჟამად მოქმედი კრიტერიუმების თანახმად, თბილისში მიწისძვრის 8 ბალიანი ზონაა დადგენილი, რაც იმას ნიშნავს, რომ ნებისმიერი მაღალ თუ დაბალსართულიანი ნაგებობის მშენებლობისას პროექტში 8 ბალიანი სეისმომედეგობა უნდა იყოს გათვალისწინებული.
თბილისის მერიაში აცხადებენ, რომ კორპუსების მდგრადობის შემოწმება მუნიციპალიტეტის პასუხისმგებლობას არ წარმოადგენს, შესაბამისად, მათ არ აქვთ ინფორმაცია იმის შესახებ, თუ რამდენი შენობაა დედაქალაქში ისეთი, რომელიც დადგენილ სტანდარტებს არ აკმაყოფილებს: „აღსანიშნავია ის გარემოება, რომ მშნებლობის მდგრადობის უზრუნველყოფა და ხარისხის დაცვის საკითხი წარმოადგენს დამკვეთის პასუხის-მგებლობას”, – აცხადებენ მერიაში. აქედან გამომდინარე, სახლის ავარიულობის დადგენა მთლიანად მის მესაკუთრეზეა დამოკიდებული.
მერია მოქალაქეებს ნაწილობრივ დახმარებას მხოლოდ სახლის ავარიულობის დადგენისა და გამაგრება-რეკონსტრუქციის პროექტის წარდგენის შემთხვევაში სთავაზობს. იმ შემთხვევაში თუკი ბინათმესაკუთრეთა ამხანაგობები კორპუსის ავარიულობის საკითხს შეისწავლიან და პროექტს მერიაში მიიტანენ, სახლის გამაგრებითი სამუშაოების ჩატარება მერიის თანადაფინანსებითაა შესაძლებელი.
სპეციალისტების შეფასებით, სამშენებლო სფეროში არსებული პრობლემა იმდენად მწვავეა, რომ საფრთხე ყოველდღიურად მატულობს. მათი უგულებელყოფა კი თვითმკვლელობის ტოლფასია.
ორგანიზაცია “მშენებლობა ფალსიფიკაციის გარეშე”-ს თავმჯდომარის ანზორ საკანდელიძის თქმით, სეისმური თვალსაზრისით, ყველაზე საშიში ზონებია მთიანი რეგიონები, სადაც ადრე ზღვარი 8 ბალიანი იყო და ახლა 9 ბალამდე ავიდა. საფრთხემ იმატა დედაქალაქშიც, სადაც ადრე ზღვარი 7 ბალი იყო, ახლა კი 8-მდე მოიმატა.
“ბოლო წლების განმავლობაში, საქართველო მიწისძვრების თვალსაზრისით ძალზე აქტიურ და საშიშ ზონაში აღმოჩნდა. 2010 წლიდან ქვეყანაში საპროექტო ბალიანობა ერთი მაჩვენებლით გაიზარდა, რაც იმას ნიშნავს, რომ 7 ბალზე დაპროექტებული შენობა-ნაგებობები უნდა გადაპროექტებულიყო, მაგრამ ეს პროცესი ჩანასახშივე მოკვდა. არადა, ქვეყანა, რომელიც სეისმურად საშიში ზონაშია, იქ დაგეგმილმა ყველა პროექტმა სეისმური უსაფრთხოები სპეციალური ექსპერტიზა უნდა გაიროს. ამ დროს საქართველოში ექპერტიზის სამსახურიც კი გაუქმდა და ბოლო წლებში შენობები ყოველგვარი შემოწმების გარეშე შენდება”, – აცხადებს საკანდელიძე და დასძენს, რომ უკანასკნელი 20 წლის განმავლობაში თბილისში წარმოებულ მშენებლობებზე დარღვეულია ტექნიკური პარამეტრები, არ არის გათვალისწინებული შენობების სეისმომდგრადობა, ანუ უგულებელყოფილია სამშენებლო ნორმები და წესები, რაც უნდა უზრუნველყოფდეს შენობის სეისმომედეგობას, მის მზიდუნარიანობას, გამძლეობას, საიმედოობას და ა.შ.
ასოციაციაში მიიჩნევენ, რომ 10-20 წლის წინ აშენებული შენობები რამდენიმე წელიწადში პრობლემებს გაუჩენს მობინადრეებს და დღეს დაფარული ხარვეზები თვალნათლივ გამოჩნდება. განსაკუთრებით პრობლემაა ის, რომ დაინტერესებული სპეციალისტებისთვის მიმდინარე მშენებლობების ხარისხის შემოწმება მიუწვდომელია. საკრებულოს წევრი, დამოუკიდებელი დეპუტატი მანუჩარ მაჩაიძე ამბობს, რომ მშენებლობები და პროექტების შეწმოწმება მან, როგორც თბილისის საკრებულოში მშენებლობის კომისიის ხელმძღვანელმა, 2005-06 წლებში მოახერხა.
“წლების წინ შედეგმა დაგვანახა, რომ მშენებლობები სეისმომედეგობაზე არ იყო გათვალისწინებული. რამდენადაც ვიცი, ახლაც ამ მიმართულებით არაფერი კეთდება. ჩვენი კვლევის შემდეგ ბევრი სახლი დაიბზარა, საჩივრები დაგროვდა, მაგრამ მდგომარეობის გამოსწორების და უსაფრთხოების თვალსაზრისით, არაფერი იცვლება. ბოლო პერიოდშიც რამდენიმე შენობა ვნახე, რომელზეც ეჭვი შემეპარა, რომ არ იყო სეისმურ კრიტერიუმებზე გათვლილი, თუმცა ეს რომ ღიად განვაცხადო, უნდა შევისწავლოთ პროექტები, რის საშუალებაც არათუ ჩვეულებრივ მოქალაქეებს, საკრებულოს წევრებსაც არ გვაქვს.
როდესაც მიხეილ სააკაშვილი ხელისუფლებაში მოდიოდა, ყველაფერი გააუქმა – ხარისხის შემსწავლელი ორგანიზაციაც, მშენებლობის სამინისტრო და ყველა სხვა უწყება, ვისაც კი მშენებლობებზე კონტროლი ევალებოდა. ნაციონალები აცხადებდნენ, რომ ეს არ არის სახელმწიფოს ვალდებულება და ამ დაწესებულებების არსებობა კორუფციის საფრთხეს ქმნის. საბოლოოდ თვითონ აღმოჩნდნენ კორუმპირებული. ძალიან მძიმე მდგომარეობაა, პატარა მიწისძვრაზეც რა მოხდება, ღმერთმა უწყის. მაღალი რისკის ქვეშ ვართ”, – აცხადებს მანუჩარ მაჩაიძე.
ის, რომ სამშენებლო სექტორს სეისმოლოგიურ მდგრადობაზე არავინ ამოწმებს და ეს სფერო კონტროლს მიღმაა, სამშენებლო კომპანიების წარმომადგენელთა გაკვირვებას იწვევს. კომპანია “ორბის” წარმომადგენელი ვაჟა ნავროზაშვილი აცხადებს, რომ ახალი შენობების 50-60% სეისმომედეგობის ტესტს ვერ გაივლის, რადგან მშენებლობისას უხარისხო მასალებს იყენებს.
“მთავარი პრობლემა, გარდა იმისა, რომ სამშენებლო პროცესი დარღვევებით მიმდინარეობს, დაბალი ხარისხის სამშენებლო მასალის გამოყენებაცაა. მშენებლები იყენებენ უხარისხო არმატურას და და დაბალი მარკის ბეტონს, რაც უნდა უზრუნველყოფდეს შენობის სეისმომედეგობას. არის შემთხვევები, როცა 200-300 მარკის ბეტონის ნაცვლად, 150-ს არ სცილდებოდა მათი სიმტკიცე და ნახევარი თბილისი ასეა აშენებული”, – ამბობს ვაჟა ნავროზაშვილი და დასძენს, რომ ეს ეხება როგორც ადგილობრივ, ასევე ზოგიერთ უცხოურ კომპანიასაც, რომელიც აქ მოქმედი სამშენებლო ნორმებით და კანონებით სარგებლობს.
„რეზონანსი“, 31 იანვარი, 2017 წელი
შეიარაღებული ძალებიდან 217 ოფიცერი და 123 სერჟანტი გაათავისუფლეს
„ქვეყანა ომის მდგომარეობაშია, მიწების ნახევარი მტერს აქვს წაღებული და ესენი, პირიქით, ჯარს ათხელებენ“
ვახტანგ შამუგია
თავდაცვის სამინისტროში ოპტიმიზაცია-რეორგანიზაციის პროცესი მიმდინარეობს – უწყების რიგებიდან 2250-მდე პირი იქნა დათხოვნილი. გათავისუფლდა 400 შტატგარეშე და 1350 შტატიანი თანამშრომელი, შეიარაღებული ძალებიდან 217 ოფიცერი და 123 სერჟანტი.
უწყების ცნობით, 209 ოფიცერმა ერთჯერადი გასასვლელი დახმარებით, პირადი განცხადების საფუძველზე დატოვა შეიარაღებული ძალები. მათზე გასაცემი კომპენსაციის მთლიანმა თანხამ 5 მილიონ 197 ათას 500 ლარი შეადგინა. ხოლო კომპენსაციების განაკვეთი განისაზღვრა წოდებების მიხედვით: ლეიტენანტი, უფროსი ლეიტენანტი – 10 ათასი ლარი; კაპიტანი – 14 ათასი ლარი; მაიორი – 18 ათასი ლარი; ვიცე-პოლკოვნიკი – 23 ათასი ლარი; პოლკოვნიკი – 29 ათასი ლარი.
სამინისტროს მიერ გავრცელებული განცხადების თანახმად, ოპტიმიზაციის პროცესზე სპეციალური ჯგუფი ნოემბრის თვიდან მუშაობდა. აღნიშნული გადაწყვეტილებით უწყებამ 32 000 000 ლარზე მეტის ეკონომია გასწია.
“რეფორმის მიზანი, ქვეყნის ეროვნული ინტერესებიდან გამომდინარე, არსებული საფრთხეების გათვალისწინებით, ნატოსთან თავსებადი, თავდაცვისუნარიანი შეიარაღებული ძალების შექმნა და სრულყოფაა, რაც უწყებაში ადმინისტრაციული ხარჯების დაზოგვის, ბიუროკრატიული აპარატის შემცირების, დუბლირებული ფუნქციების აღმოფხვრის და უფუნქციო საშტატო ერთულების გაუქმების გზით უნდა განხორციელდეს.
“2016 წელს, თავდაცვის სამინისტროს 670 მილიონიან ბიუჯეტში 67% მხოლოდ სახელფასო და სოციალურ ხარჯებზე მოდიოდა, ხოლო 33% ტექნიკის, ტყვია-წამლის და სხვა საჭიროებებზე იყო გათვლილი, რაც არასაკმარისი და გაუმართლებელი მიდგომაა, მითუმეტეს იმ ფონზე, როდესაც ნატოს სტანდარტით, ბიუჯეტში სახელფასო და ადმინისტრაციული ხარჯი 50-დან 53%-მდე განისაზღვრება.
“შესაბამისად, სტრატეგიული პარტნიორებისა და ექსპერტების ყველა რეკომენდაცია, თავდაცვისუნარიანობის ასამაღლებლად, სწორედ ბიუჯეტის დაბალანსების და ეფექტურად განკარგვის საკითხს ეხება”, – ნათქვამია თავდაცვის სამინისტროს განცხადებაში.
გუშინ თავდაცვის სამინისტროს შენობასთან სამსახურიდან დათხოვნილმა თანამშრომლებმა და მათმა მხარდამჭერებმა აქცია გამართეს. ისინი მინისტრის, ლევან იზორიას გადადგომას ითხოვდნენ.
“ერთი ხელის მოსმით ამდენ ადამიანს რო ათავისუფლებენ სამსახურიდან, ამდენ სამხედროს, ეს როგორ შეიძლება, ქვეყანა ომის მდგომარეობაშია, მიწების ნახევარი მტერს ააქვს წაღებული და ესენი პირიქით ჯარს ათხელებენ… ის კომპენსაციაც განა რამდენ ხანს უნდა ეყოთ?!
“ოჯახები გვყავს ყველას, ზოგს ბანკის ვალი აქვს, ზოგს რა და ზოგს რა… ნაპოლეონს უთქვამს, ვისაც თავისი ჯარის რჩენა არ სურს, იმას სხვა ქვეყნის ჯარის რჩენა მოუწევსო, ხოდა მეშინია ჩვენც ასე არ დაგვემართოს!” – თქვა “რეზონანსთან” საუბრისას თავდაცვის სამინისტროდან გათავისუფლებულმა მომიტინგემ, დავით მაისურაძემ.
პარლამენტის ყოფილი თავმჯდომარე, დავით უსუფაშვილი თავდაცვის სამინისტროში ოპტიმიზაციის პროცესს აუცილებლად მიიჩნევს.
“შეიარაღებულ ძალებში გვქონდა ვითარება გადმობრუნებული პირამიდის მსგავსი. ყველამ კარგად იცის, რომ ჯარი არის ისეთი ორგანიზაცია, სადაც პოლკოვნიკების რაოდენობა არ შეიძლება აჭარბებდეს კაპიტნების რაოდენობას. ბევრია რიგითი, მერე სერჟანტი, შემდეგ სხვა და გენერალია ცოტა. ჯარში გვქონდა ვითარება, როცა ეს შედარებები იყო წარმოუდგენელი. რამ გამოიწვია და საიდან მოვიდა, ეს ცალკე თემებია. არც სახელმწიფო საიდუმლოებაა, ყველასთვის ცნობილია და მეც ვიცი, რომ საჭირო იყო გარკვეული ნაბიჯების გადადგმა”, – აღნიშნა დავით უსუფაშვილმა.
თავის მხრივ, თავდაცვის სამინისტროს აღნიშნულ გადაწყვეტილებას არაერთგვაროვნად აფასებს ანალიტიკოსი გიორგი ინაური. მისი თქმით, არმიიდან ოფიცერთა ამხელა მასის დათხოვნა თავდაცვისუნარიანობაზე დადებითად არ აისახება.
“მესმის, რომ ჩვენს ქვეყანას სუსტი ეკონომიკა აქვს, ისიც ფაქტია, რომ თავდაცვის სამინისტროს ბიუჯეტიდან ამხელა თანხების ხელფასებში დარიგებაც არაფერს სძენდა ჯარს, რადგანაც ომს კარგად გაწვრთნილი და აღჭურვილი ჯარისკაცი იგებს. გამოცდილი ოფიცრების დათხოვნა, რომელთა მომზადებაშიც დიდი თანხები დაიხარჯა, რომლებსაც საბრძოლო გამოცდილება აქვთ მიღებული, არ შეიძლება.
“თუ ასე აუცილებელი იყო თანხების დაზოგვა, შესაძლებელი იყო ეს მაგალითად დასაქმებულთა ხელფასების 10%-იანი შემცირებით, ან სამინისტროში, დეპარტამენტების თანამშრომელთა რაოდენობის შემცირებით მომხდარიყო. ახლა კი თავდაცვის სამინისტრომ საზოგადოებას, ან ნდობის ჯგუფს უნდა მიაწოდოს დეტალური ინფორმაცია იმის თაობაზე, თუ რაზე დაიხარჯება დაზოგილი თანხა”, – განაცხადა ინაურმა “რეზონანსთან” საუბრისას.
მისი თქმით, თავდაცვის სამინისტროს პრიორიტეტი არმიის შეიარაღებაში არსებული ჯავშანტექნიკის მოდერნიზება-რემონტი უნდა იყოს, რადგანაც ქართული არმიის შეიარაღებაში არსებული ტექნიკის დიდი ნაწილი ჯერ კიდევ 1980-იან წლებშია წარმოებული. „კარგი იქნება, თუ გამონთავისუფლებულ თანხას ადგილობრივი სამხედრო წარმოების წახალისებასაც მოახმარენ, რადგანაც ამ შემთხვევაში ჩვენ ბევრი რამის შეძენა საზღვარგარეთ აღარ მოგვიწევს, რაც, როგორც პოლიტიკური, აგრეთვე ეკონომიკური კუთხით, ქვეყნისათვის მომგებიანია”, – დასძინა ინაურმა.
„რეზონანსი“, 31 იანვარი, 2017 წელი
ინტერვიუ სოსო ცინცაძესთან: „ვლადიმირ პუტინი არ აპირებს ვიზების გაუქმება აბაშიძე-კარასინამდე დაიყვანოს“ // „რუსეთის პრეზიდენტი საქართველოდან მაღალი დონის მომლაპარაკებელს ელოდება“
სალომე სარიშვილი
“ჯერ კიდევ წლების წინ დავიწყე ლაპარაკი იმაზე, რომ ეს შეხვედრები სხვა არაფერია, თუ არა პინკ-პონკის თამაში და შეხვედრა-შეხვედრისთვის. ქართულმა დიპლომატიამ ამ კუთხით თავიდანვე ფატალური შეცდომა დაუშვა. რასაკვირველია რუსეთთან ურთიერთობის დარეგულირება აუცილებელია და ამის პირველი მომხრე უფრო ხმამაღლა ვარ, ვიდრე იგივე ზურა აბაშიძე ან სხვები, ვინაიდან არ ვარ ჩინოვნიკი და შემიძლია უფრო თავისუფლად ვილაპარაკო”, – ამბობს “რეზონანსთან” საუბრისას პოლიტოლოგი სოსო ცინცაძე და დასძენს, რომ აბაშიძე-კარასინის ფორმატის შეუცვლელობის შემთხვევაში, შეხვედრებს არავითარი შედეგი არ ექნება.
პოლიტოლგი მიიჩნევს, რომ რუსეთთან კონტაქტი მანამ უნდა შემდგარიყო, ვიდრე აბაშიძე რუსეთთან პრემიერის წარმომადგენლად დაინიშნებოდა. სოსო ცინცაძეს საგარეო პოლიტიკის მიმართულებით გავესაუბრეთ.
სოსო ცინცაძე: როდესაც ორი სახელმწიფო თავიანთ წარმომადგენლებს ნიშნავს, ჯერ შეთანხმება უნდა მოხდეს მათი პრეროგატივებისა და შეთანხმებების შესახებ, როგორც ეს საერთოდ ხდება-ხოლმე. ე.ი გამოდის, რომ დავნიშნეთ ჩინოვიკი ზურა აბაშიძის სახით, რომელიც პრემიერის დაქვემდებარებაშია და ამით მორჩა ყველაფერი. აქვე მახსენდება ყოფილი საგარეო საქმეთა მინისტრის ფანჯიკიძის კომენტარი, თითქოს ამ ფორმატს არავითარი შეხება დიპლომატიასთან არ ექნებოდა და მხოლოდ ჰუმანიტარულ ხასიათს შეიძენდა. კი, ნათქვამი მხოლოდ ჰუმანიტარული და ვაჭრობის საკითხები იყო, თუმცა რუსეთთან ეს შეთანხმებული არ ყოფილა. მაშინ მედვედევსაც უნდა დაენიშნა წარმომადგენელი და ასეთ შემთხვევაში დომხალი არ იქნებოდა. ახლა კი გამოდის, რომ როგორც კი აბაშიძე რამე პოლიტიკურ საკითხს სვამს, კარასინი ტანკში ზის და ხელებს აქნევს – ეს ჩვენს ფორმატში არ შედისო, ჩვენ მხოლოდ კიტრი, პომიდორი და ვაშლი გვეხებაო.
- გასაგებია, რომ ამ ფორმატს სკეპტიკურად უყურებთ და შესაბამისად შედეგსაც არ ელით. რუსეთის მხრიდან ვიზების გაუქმების საკითხზე რა აზრის ხართ?
- ვიზებთან დაკავშირებითაც ხომ ნახეთ არა რა მოხდა?! გახადეს ქრისტეს პერანგი. სიმართლე გითხრათ, ზურა აბაშიძე ძალიან მეცოდება, კვალიფიციური დიპლომატია და საშუალება არ აქვს თავისი პროფესიონალიზმის 5%-იც კი გამოავლინოს, ასე კი არაფერი გამოვა. იმედი მქონდა, რომ ეს ახლა მაინც მოხდებოდა, თუმცა როგორც ჩანს, პუტინი არ აპირებს ვიზების გაუქმების საკითხი აბაშიძე-კარასინამდე დაიყვანოს, მას საქართველოდან მაღალი დონის მომლაპარაკებელი სჭირდება. აქ კი რა ხდება?! “ნაციონალების” და ვიღაცეების შიშით ეს არ კეთდება, რადგან როგორ შეიძლება თურმე რუსეთთან ლაპარაკი, ის ხომ ოკუპანტია. რუსი რა არის, ამას ვერავინ მასწავლის.
- თუკი აბაშიძე-კარასინის ფორმატი არაფერს გვაძლევს, მაშინ რა საჭიროა საერთოდ ის და როგორ ფიქრობთ, რა ტიპის ურთიერთობა იქნება რუსეთთან ურთიერთობის ნორმალიზებისთვის უფრო მომგებიანი?
- ან ფორმატი უნდა შეიცვალოს იმგვარად, რომ ზურა აბაშიძეს უფლებები გაეზარდოს და მისი ფუნქციები ელჩისას გაუტოლდეს, ან სხვა გეგმა უნდა შემუშავდეს, ამის თქმის არ მეშინია. ასე ხდება დიდ პლიტიკაში და ეს არ გახლავთ პირველი შეთხვევა, როცა ორ სახელმწიფოს შორის დიპლომატიური ურთიერთობა წყდება. ან ფორმატი უნდა შეიცვალოს და ან უფლებები გაეზარდოს, რადგან ასეთმა შეხვედრებმა უკვე დრო მოჭამა, თუმცა ცხადია, აქ გაუქმებას არ ვგულისხმობ, ამის კატეგორიული წინააღმდეგი ვარ. ეს გახლვთ ერთი ადგილის ტკეპნა, რომელსაც არავითარი შედეგი არ აქვს.
- ევროსასამართლომ საქართველოდან წარდგენილი მოსამართლეების სია არ დამტკიცა, თუმცა ამის საპირწონე არგუმენტად ურავლესობის წარმომადგენლებმა განცხადეს, რომ ამ თემის ირგვლივ ბევრი ცრუ ინფორმაცია ვრცელდება… რას გვეტყვით ამ საკითხზე?
- რასაკვირველია კრახი ისედაც ნათელია და ამას არავითარი კომენტარი არ სჭირდება. არ აღიარებენ და აზრი?! მასე ამას წინ საგანელიძე გამოვიდა და თქვა, რომელი ბლუმბერგი – საქართველო ინვესტიციების სამოთხეაო, მაგრამ ვის სჯერა ამის? – არც არავის. აღიარებასაც მეტი გამბედაობა და თავდაჯერებულება სჭირდება, ამათ კი ეს არ შეუძლიათ და სულაც არ მიკვირს. დიდები შეცდომებს აღიარებენ, პატარებს უჭით. აგერ მაგალითად, დეპუტატ პაპუაშვილს ვუსმენდი და გაოცებული ვარ – ხალხს ყველაფერი გადაებუგა ბავშვთა სამყაროში და ამ კაცმა რაიონის დეპუტატივით კი არა, გამვლელივით ილაპარაკა. მაგ კაცს წარმოდგენა არ აქვს სახელმწიფო ვალდებულებებსა და სარეზერვო ფონდებზე, რაღა უნდა გვიკვირდეს?! შეცდომებს არ აღიარებენ და ესაა მთელი უბედურება.
- და ბოლოს ნატოს მომდევნო სამიტზე პრეზიდენტის ვიზიტი გადაწვეტილია, მანამდე კი გაირკვა, რომ თავდაცვის მინისტრმა მასში მონაწილეობის მიღება არ ისურვა. რას ფიქრობთ ამ გადაწყვეტილებაზე?
- ჩვენ რომ ამ წაუსვლელობის ნამდვილი არგუმენტი გქონდეს კიდევ ჰო, მაგრამ ვფიქრობ, რომ ჩვენი სამხედრო მინისტრი მთლად სიმართლეს არ უნდა გვეუბნებოდეს. ვფიქრობ, აქ უფრო იმედგაცრუების ამბავია, იციან რომ ნატოში არ მიგვიღებენ და ტყუილად იქ ყოფნას რა აზრი აქვს. არ ვიცი, ღარიბი ნათესავის როლში ყოფნა მობეზრდათ თუ რა ხდება, მაგრამ ფაქტია, რომ ეს ასეა. არ ვიტყოდი, რომ ეს ძალიან ცუდია, რა აზრი აქვს თუკი მართლაც არაფერს ვიღებთ. ამ ამბავზე ერთი ქართული ანდაზა მახსენდება: “გიჟი ქალაქს მიდიოდა, რა მიჰქონდა, რა მოჰქონდაო,” – ასეა ჩვენი ამბავიც.
„რეზონანსი“, 31 იანვარი, 2017 წელი
ინტერვიუ იგორ კვესელავასთან: „ჩვენ მივდივართ საპარლამენტო რესპუბლიკისკენ“ // „კომუნიკაციის არქონა მთავრობასა და პრეზიდენტს შორის სახელმწიფოს დაკნინებას იწვევს“
გვანცა ღვედაშვილი
“სამწუხაროდ, პრეზიდენტი გადაიქცა ოპოზიციის პრეზიდენტად. მე მას არ ვთვლი საქართველოს პირველ პირად. ის “ვეტომანიით” არის დაავადებული, რომლის განკურნებაც სამწუხაროდ ვერ ხერხდება,” – ასე აფასებს პოლიტოლოგი იგორ კვესელავა, სასამართლო სისტემის რეფორმასთან დაკავშირებით პრეზიდენტისა და უმრავლესობის მორიგ დაპირისპირებას.
რაც შეეხება “ბავშვთა სამყაროში” ხანძრის გაჩენის გუშინდელ ინციდენტს, პოლიტოლოგის აზრით, თუ ვიღაცამ კერძო ინტერესების გამო ჩაიდინა მსგავსი დანაშაული, ის უმკაცრესაც უნდა დაისაჯოს.
იგორ კვესელავა: რა თქმა უნდა, მოარული ხმები არსებობდა და ახლაც არსებობს. როცა რაღაც მოხდება, ოპოზიცია მაშინვე იმის თქმას იწყებს, რომ ეს მთავრობასთან და ხელისუფლებასთანაა დაკავშირებულია. დიდი თოვლი რომ მოვიდეს, ან წყალდიდობა მოხდეს, ეს ხელისუფლების ბრალი იქნება? – საოცარია, მიკვირს მასმედიის დამოკიდებულება ამ შემთხვევაში. არსებობს შესაბამისი სამსახურები, რომლებიც გაარკვევენ, რა მოხდა. რადგან ყინვებია, გამორიცხული არ არის, ვიღაცას ჩართული დარჩენოდა გამათბობელი და ამან გამოიწვია ხანძარი.
მე მესმოდა ვერსიები, რომ არსებობდა სურვილი ამ ადგილზე აშენებულიყო უზარმაზარი შენობა და ამიტომ დაიწვა. თუ გახსოვთ რამდენიმე ხნის წინ დაიწვა “საბას” შენობაც. ძალიან რთულია მსგავსი რამის თქმა.
როგორ შეიძლება, ხელისუფლებას, რომელსაც უჭირს და მთავრობას 100 დღე არ არის გასვლია მისი დანიშვნიდან, დაინტერესება მათი მხრიდან იყოს. თუ სხვა მიზეზით არის კერძო ინტერესების გამო გააჩინა ვიღაცამ ხანძარი, ის უმკაცრესად უნდა დაისაჯოს. რადგან ასობით მოქალაქე დატოვა გარეთ, რომლებიც არსებობისთვის იბრძვიან დღეს.
- როგორ შეაფასებდით სასამართლო სისტემის რეფორმასთან დაკავშირებით პრეზიდენტისა და უმარვლესობის მორიგ დაპირისპირებას?
- უნდა გითხრათ, რომ სამწუხაროდ პრეზიდენტი გადაიქცა ოპოზიციის პრეზიდენტად. მე მას არ ვთვლი საქართველოს პირველ პირად. ის “ვეტომანიით” არის დაავადებული, რომლის განკურნებაც სამწუხაროდ ვერ ხერხდება. ის აუცილებლად უნდა შეეწინააღმდეგოს მთავრობის გადაწყვეტილებას. მაინტერესებს, როგორ არ არსებობს კომუნიკაცია პრეზიდენტსა და მთავრობას შორის, მანამდე რომ გაირკვეს საკითხები და არ მოხდეს ეს შეჯახებები, მაგრამ მას ეს არ აინტერესებს. ასეთი კომუნიკაციების არქონა იწვევს გაურკვევლობას და ქართული სახელმწიფოს დაკნინებას.
რა უნდა პრეზიდენტს, მან ხომ ძალიან კარგად იცის, რომ მისი ყველა ვეტო ჯერ კიდევ წინა მოწვევის პარლამენტის დროს იქნა დაძლეული და ამ პარლამენტის მიერაც დაიძლევა. მაშინ რა სჭირდება პრეზიდენტს და რას თამაშობს?! – მას უნდა ჩამოყალიბდეს მომავალი საპრეზიდენტო არჩევნებისთვის რაღაც პოოლიტიკური ძალა, შეაკოწიწოს პარტიები და დაიწყოს ბრძოლა ხელისუფლებაში მოსასვლელად. თუმცა მას ეს არ გამოუვა, რადგან ის არც პოლიტიკურად და არც პიროვნულად არ არის მზად, რომ მოახერხოს რაღაც ორგანიზაციის შექმნა და საზოგადოების მხარდაჭერა.
- რაც შეეხება საკონსტიტუციო კომისიას, უკვე ერთი თვეა სამუშაო რეჟიმზეა გადასული და გარკვეული ცვლილებებიც, რომელიც სავარაუდოდ უზენაეს დოკუმენტში შევა, ცნობილია. მათ შორის, პარლამენტის თბილისში გადმოტანა და პრეზიდენტის არჩევის წესის ცვლილება. როგორ შეაფასებდით დაანონსებულ ცვლილებებს?
- მე ყოველთვის ვუჭერდი მხარს, რომ პარლამენტი თბილისში ყოფილიყო. ჩვენ განვითარებადი ქვეყანა ვართ და არ გვაქვს იმის ფუფუნება, რომ ქუთაისსა და თბილისს შორის იყოს მოძრაობა, ეს უზარმაზარ ხარჯებთან არის დაკავშირებული. ჩვენ გვაქვს შენობა და სწორად აქ უნდა იყოს პარლამენტი. რაც შეეხება ქუთაისში არსებულ შენობას, ის ფაქტობრივად უვარგისია და მიმაჩნია, რომ ის უნდა გადაეცეს, “ქართული ოცნების” მიერ დაანონსებულ ტექნოლოგიურ უნივერსტიტეტს. ამასთან, პარლამენტთან ერთად თბილისში უნდა იყოს საკონსტიტუციოს შენობაც, რადგან კრილოვის ერთი იგავ-არაკის არ იყოს ჩვენ ძალიან მძიმე მდგომარეობაში ვვარდებით და ვინ საით მიდის და საით ეწევა ამ ტვირთს კაცმა არ იცის.
პარლამენტთან და პრეზიდენტთან დაკავშირებულ საკითხებზე, შემიძლია გითხრათ, რომ ჩვენ მივდივართ საპარლამენტო რესპუბლიკისკენ, რადგან ასე აირჩია საზოგადოებამ. რაც იმას ნიშნავს, რომ პრეზიდენტიც პარლამენტმა უნდა აიჩიოს. ამით ჩვენ უზარმაზარ თანხებს ავარიდებთ თავს, რადგან საპრეზიდენტო არჩევნები ასიათასობით ლართან არის დაკავშირებული და თუ პარლამენტი აირჩევს პრეზიდენტს, ამით ამ თანხების ხარჯვას ავარიდებთ თავს.
————————-
„ახალი თაობა“, 31 იანვარი, 2017 წელი
ინტერვიუ რამაზ საყვარელიძესთან: „მთლიანად მაჟორიტარულ არჩევნებზე უნდა გადავიდეთ“
პოლიტოლოგი რამაზ საყვარელიძე „ახალ თაობასთან“ ინტერვიუში საარჩევნო მოდელებზე საუბრობს.
- ბატონო რამაზ, საარჩევნო სისტემა კვლავ აქტუალურია კონსტიტუციის გადასინჯვის ფარგლებში. ჩვენი ქვეყნისთვის რომელი საარჩევნო სისტემაა უფრო მისაღები?
- საქართველოში არ არსებობს იდეოლოგიურად გაერთიანებული, ძლიერი პარტიები, ჩვენთან ყოველთვის წამყვანი არის ლიდერი, პიროვნება, რომლის გარშემოც იკრიბებიან და ამ ლიდერს აქვს გამწევი ფუნქცია. სრულად პროპორციულ სისტემაზე გადასვლა მოგვცემს იგივე სურათს, რაც აქამდე გვქონდა.
- კონკრეტულად?
- იქნება ერთი პოპულარული ლიდერი, რომელიც ყველა არჩევნებზე არის გამწევი ძალა და სხვა ვაგონები მასზე არიან ჩაბმული. შეიძლება ყველაზე დიდი იმ სიიდან 5 ადამიანი იყოს საზოგადოებისთვის ცნობილი, დანარჩენები კი სრულიად უცნობი იქნებიან. ეს კიდევ არ იქნებოდა პრობლემა, რომ არა ერთი საკითხი: პარლამენტში ამ გზით შესული ადამიანი პასუხისმგებლობას ვერ გრძნობს ამომრჩევლის მიმართ და ის ემსახურება ამ კონკრეტული ლიდერის ინტერესებს და არა – მისი ამომრჩევლის ინტერესებს. პროპორციული სისტემა ამ ხარვეზის გამო ბევრ ქვეყანაში არ მუშაობს, მათ შორის, თავის დროზე ეს სისტემა დაწუნებულ იქნა ამერიკის შეერთებულ შტატებში, სადაც სრულად გადავიდნენ მაჟორიტარულ სისტემაზე.
- მაჟორიტარული არჩევნების პლუსი რა არის?
- თუნდაც ის, რომ მაჟორიტარი პირადად არის პასუხისმგებელი მისი ამომრჩევლის წინაშე და ამომრჩევლებს უფლება აქვთ, მოსთხოვონ თავის მაჟორიტარს, რასაც ვერ ვიტყვით პროპორციული გზით არჩეულ დეპუტატზე.
- ამ შემთხვევაში ხომ მთლიანად პარტია არის პასუხისმგებელი?
- გასაგებია, მაგრამ მაჟორიტარულ არჩევნებში პიროვნება დგას პიროვნების წინაშე და არა – პარტია. პროპორციული სისტემა აწყობს პარტიას და პარტიის ლიდერებს, მაჟორიტარული სისტემა კი – ხალხს და ამომრჩეველს.
- ჩვენთან ძლიერი პარტიების ტრადიცია არ არსებობს. ამიტომ ფიქრობთ, რომ პროპორციული სისტემა ვერ ამართლებს?
- დიახ, სწორედ ამას მოგახსენებთ. პროპორციული საარჩევნო სისტემა პირდაპირ პარტიაზეა მიბმული. ჩვენთან კი, როგორც თქვენ სამართლიანად აღნიშნეთ, არ არსებობს ძლიერი პარტიის ტრადიცია. მეტიც, ჩვენ გვყავდა ისეთი პარტიები, რომლებიც ხელისუფლებიდან ჩამოვარდნის შემდეგ გაქრნენ. დღევანდელ რეალობაში პარტიების არათუ იდეოლოგიაზე საუბარი არის ზედმეტი, არამედ ამ არჩევნების შემდეგ პარტიები უბრალოდ გაქრნენ. ამიტომ მე მხარს ვუჭერ სრულად გადასვლას მაჟორიტარულ სისტემაზე.
- არსებული მოდელის არასამართლიანობაზე საუბრობს ყველა, მათ შორის ნაციონალური მოძრაობაც.…
- დღეს, რაოდენ გასაკვირიც უნდა იყოს, ნაციონალური მოძრაობა არსებულ მოდელს აკრიტიკებს, მაგრამ მის ხელში არ იყო მთელი ბერკეტი, რატომ არ შეცვალა?! მოქმედი სისტემა მართლაც არის უსამართლო, რადგან შეიძლება არჩევნებში 20% მიიღოს პარტიამ და უმრავლესობა მოიპოვოს პარლამენტში. ამის გადაჭრის გზა კი არის მაჟორიტარულ არჩევნებზე სრულად გადასვლა. უსამართლობის ელემენტი პროპორციულ სისტემაში უფრო არის, ვიდრე მაჟორიტარულში. თითქოს არგუმენტი არის, რომ მაჟორიტარების უკან ფულის ტომრები არის, მაგრამ ხომ შეიძლება იგივე წარმატებით პროპორციულ სიაში აღმოჩნდნენ ფულის ტომრები?! ამიტომ ეს არ არის რეალური არგუმენტი.
- ბატონო რამაზ, რას იტყვით საარჩევნო ბარიერზე, საუბარია 5%-იანი ბარიერის დაწევაზე. თავის დროზე, შევარდნაძემ საერთოდ გააუქმა ბარიერი და ყველა შეიყვანა პარლამენტში გარკვეული პოლიტიკური მოსაზრებით. დღეს რამდენად არის ამის აუცილებლობა?
- სწორედ ამ პარლამენტის წევრი გახლდით. მართლაც თითო-თითო კაციანი პარტიებიც იყვნენ პარლამენტში შესულები და ხანდახან ეს გარკვეულ უხერხულ სიტუაციებსაც ქმნიდა, უფრო სწორი ვიქნები თუ ვიტყვი, ხშირად. თუმცა, ფაქტია, რომ ამ პარლამენტმა, ასეთმა ქაოტურმა პარლამენტმა, სადაც ხან ცეკვავდნენ, ხან მღეროდნენ და ხან მოღერებული მუშტი-კრივიც იყო, მიიღო საქართველოს კონსტიტუცია. ამდენად, ბარიერის დაწევა არ მგონია, დიდი უბედურების მომტანი იყოს პარლამენტარიზმისთვის და ზოგადად ქვეყნისთვის.
„ახალი თაობა“, 31 იანვარი, 2017 წელი
ინტერვიუ ზაალ კასრელიშვილთან: „დასავლეთი და რუსეთი ბიძინა ივანიშვილის შემცვლელს ეძებენ“ // „ის, ვისაც მაისამდე გადააგდებენ, რუსების ფავორიტია. მას მთავრობაშიც ჰყავს გუნდი და პარლამენტშიც“ // „ნაადრევად დაუწყეს ზოგიერთებმა ოკუპანტს კუდის ქიცინი“
შორენა მარსაგიშვილი
რომელ პარტიებს და პოლიტიკოსებს გადააგდებს რუსეთი, რა შეიცვლება საქართველოსთვის დონალდ ტრამპის გაპრეზიდენტების შემდეგ, რა პრეტენზიები აქვთ ევროპელებს და კავკასიელებს საქართველოს ხელისუფლებასთან, რა პრობლემების წინაშე აღმოჩნდნენ ქართველი სამხედროები? – ამ თემებზე „ახალ თაობას“ ანალიტიკოსი უსაფრთხოების საკითხებში ზაალ კასრელიშვილი ესაუბრება.
- „ნაციონალური მოძრაობის“ მტკიცებით, ხელისუფლებამ მოსკოვს იმ ქართველი სამხედროების სია და მონაცემები გადასცა, რომლებიც აქტიურად იბრძოდნენ რუსეთის წინააღმდეგ. ამასთან დაკავშირებით თქვენ რა ინფორმაციას ფლობთ?
- მე არ მაინტერესებს, რას ამბობენ „ნაციონალები“, მე ვუსმენ იმ ხალხს, რომლებსაც ევროპასა და კავკასიაში სცემენ პატივს. ამ ხალხს კი საქართველოს ხელისუფლების მიმართ ბევრი კითხვა აქვთ. მათ ძალიან უკვირთ, რატომ პასიურობს ოფიციალური თბილისი აფხაზეთის და სამაჩაბლოს მიმართულებით. ბოლო 4 წლის მანძილზე ამ მიმართულებით ერთი მკვეთრი განცხადებაც კი არ გაკეთებულა.
საქართველოს პოლიტიკური ხელმძღვანელობა აღარც ნატოს მიმართულებით აქტიურობს, რაც დასავლეთში აჩენს საფუძვლიან ეჭვებს იმასთან დაკავშირებით, რომ საქართველოს ხელისუფლება შეგნებულად ასუსტებს დასავლურ კურსს. ყველაზე ცუდი ის არის, რომ 2016 წლის საპარლამენტო არჩევნების შემდეგ, ჩვენი ხელისუფლება ღიად შეუდგა რუსეთის სპეცსამსახურების დავალებების შესრულებას. ხელისუფლებაში მოკალათებული მოღალატეები რუსეთს იმ ქართველი სამხედროების მონაცემებს აწვდიან, რომლებიც ოკუპანტის წინააღმდეგ აქტიურად იბრძოდნენ. დასავლეთში ამის გამო ძალიან არიან შეშფოთებულები და არ გამორიცხავენ, რომ რუსებმა ისევე იძიონ ქართველ სამხედროებზე შური, როგორც რამდენიმე ჩრდილოკავკასიელ გენერალსა და ოფიცერზე იძიეს.
- თქვენ ფიქრობთ, რომ რუსეთი ქართველ სამხედროებზე დაიწყებს ნადირობას?
- რაკი რუსეთმა ეს მონაცემები მოითხოვა, შეგვიძლია ვთქვათ, რომ რუსეთმა ქართველ სამხედროებზე ნადირობა უკვე დაიწყო. მინდა თქვენს მკითხველს ერთი კითხვა დავუსვა – ზოგიერთის ლოგიკით, საქართველოში შემოჭრილ რუს დამპყრობელზე ხელის აწევა არ შეიძლება, რადგან ამის გამო მოსკოვი იძიებს შურს. თავის მიწა-წყალს რომ იცავს ქართველი, იმაზე ხელის აღმართვა შეიძლება? ამ ადამიანებს რატომ არ იცავს ხალხი და ხელისუფლება? რუსეთის მონების გასაგონად ვამბობ: ადამიანის უფლებების დაცვის ევროპულ კონვენციაში წერია, რომ ყველა ადამიანს შეუძლია დაიცვას საკუთარი ოჯახი და სამშობლო.
- მართალია ზემოთ თქვით, რომ არ გაინტერესებთ, რას ამბობენ „ნაციონალები“, მაგრამ მათი პრეტენზიები გაიმეორეთ. არადა, ყოველთვის მათი წინააღმდეგი იყავით...
- კიდევ გიმეორებთ, მე არ მაინტერესებს, რას ამბობენ ისინი. არც ადრე და არც ახლა ყოფილი ხელისუფლების მხარდამჭერი არ ვყოფილვარ. მე იმ კითხვებზე ვსაუბრობ, რაც ჩვენს მეგობრებს გაუჩნდათ ევროპაში. ადრე თუ გვიან, ხელისუფლებას ამაზე პასუხის გაცემა მოუწევს. მინდა იცოდეს ამ ხალხმა, რომ ევროპაშიც და კავკასიაშიც კარგად იციან გამყიდველების ვინაობა. რაც შეეხება „ნაციონალების“ მიერ გაკეთებულ განცხადებებს, ეს არის ძალიან ცუდი.
- სიმართლეს თუ ამბობენ, რატომ უნდა იყოს ცუდი ამ განცხადების გაკეთება?
- იმიტომ, რომ ხალხს მათი არ სჯერა და ამიტომ არ აქვთ ამ შემაშფოთებელ ინფორმაციაზე რეაქცია. მინდა ყველამ იცოდეს, რომ საქმე ძალიან ცუდად არის და ამიტომაც ამოვიღეთ ჩვენ ხმა. ადრე თუ გვიან, ყველაფერს აეხდება ფარდა და ყველა გაიგებს, ვინ რომელი ქვეყნის სპეცსამსახურების დავალებას ასრულებდა. თუ ვინმე იმას ფიქრობს, რომ ან ევროპამ და ან კავკასიელებმა არ იციან, ვის მოიაზრებს რუსეთი ბიძინა ივანიშვილის ალტერნატივად, ძალიან ცდებიან.
- რას გულისხმობთ, როცა ბიძინა ივანიშვილის შემცვლელზე საუბრობთ?
- ამ ქვეყანას ჰყავს სპეცსამსახურები, ამ ქვეყანას ჰყავს პოლიტიკოსები, რომლებსაც საკუთარ თავზე დიდი წარმოდგენა აქვთ. ადგნენ და თავად გაარკვიონ, რა ხდება. მე მხოლოდ იმას გეტყვით, რომ ბიძინა ივანიშვილის ალტერნატივას დასავლეთიც ეძებს და რუსეთიც. ჩვენს ხელთ არსებული ინფორმაციით, პროცესი დაწყებულია, დანარჩენს კი მომავალი გვიჩვენებს.
- ბიძინა ივანიშვილი პოლიტიკიდან ოფიციალურად წასულია. აქედან გამომდინარე, რატომ უნდა მოძებნონ მისი შემცვლელი, ან იქნება სხვა რამესთან გვაქვს საქმე?
- ბიძინა ივანიშვილი პოლიტიკიდან წავიდა, მაგრამ მას უდიდესი ავტორიტეტი და გავლენა აქვს. როცა ვამბობ, რომ მის ალტერნატივას ეძებენ, ვგულისხმობ იმას, რომ ისეთ კაცს ეძებენ, რომელიც თავისი გუნდით ბიძინა ივანიშვილსა და მის გუნდს გაუწევს კონკურენციას.
- ბიძინა ივანიშვილი რატომ გახდა მიუღებელი?
- ეტყობა, არ ასრულებს მათ დავალებებს პირნათლად. წინააღმდეგ შემთხვევაში მისი შემცვლელის ძებნა არ დაიწყებოდა.
- არსებობს პოლიტიკურ ჰორიზონტზე ასეთი პერსონა, რომელიც ყოფილ პრემიერს ჩაანაცვლებს?
- როგორ არ არსებობს. სამი ჯგუფი მოიაზრება ბიძინა ივანიშვილის ალტერნატივად. აქედან ორი პოლიტიკური პარტიით არის წარმოდგენილი. ტყუილად ჰგონიათ, რომ ფსონი მათზე დაიდება. სპეცსამსახურები მათ უბრალოდ ყურადღების გადასატანად იყენებენ. რაც შეეხება მესამეს, ის უფრო სოლიდურად გამოიყურება, მაგრამ იმანაც უნდა იცოდეს, რომ მაისამდე მასაც გადააგდებენ.
- მათ ვინაობას არ დაასახელებთ?
- შეგნებულად არ დავასახელებ.
- მიზეზი?
- არ გვინდა ბინძური გარიგებების და თამაშების მონაწილეები გავხდეთ. მესმის, რომ საზოგადოებას ამ საკითხის მიმართ დიდი ინტერესი გაუჩნდება და რაღაც მინიშნებას ვიტყვი – ის, ვისაც მაისამდე გადააგდებენ, რუსების ფავორიტია. მას მთავრობაშიც ჰყავს გუნდი და პარლამენტშიც.
- თქვენ ხელისუფლების მიერ საგარეო პოლიტიკის კურსის ცვლილებაზე აქტიურად საუბრობთ. ბევრი ამას დონალდ ტრამპის გაპრეზიდენტებას უკავშირებს, რომელიც ჩვენში რატომღაც რუსეთის მოკავშირედ აღიქმება...
- კითხვები ჩვენი ხელისუფლების მიმართ ჩვენს ევროპელ მეგობრებს დონალდ ტრამპის გაპრეზიდენტებამდე გაუჩნდათ. რაც შეეხება თავად დონალდ ტრამპის პრორუსულობას, ამაზე საუბარი ჯერ ნაადრევია. აი, დონალდ ტრამპსა და ვლადიმირ პუტინს შორის გამართული სატელეფონო საუბარი კი კიდევ ერთი მიზეზია საიმისოდ, რომ ჩვენს დასავლელ მეგობრებს კითხვის ნიშნები გაუჩნდეთ საქართველოს საგარეო კურსის ცვლილებასთან დაკავშირებით.
- ამ სატელეფონო საუბარში რა იყო ისეთი? აშშ-ის და რუსეთის პრეზიდენტებს საქართველო საერთოდ არ უხსენებიათ...
- საქმეც ეგაა, რომ საქართველო არ უხსენებიათ. ეს დასავლელ პარტნიორებს აფიქრებინებს, რომ საქართველო განცხადებებით ევროპულ კურსს უჭერს მხარს, სინამდვილეში კი რუსეთის დავალებებს ასრულებს, რაც კრემლს ხელ-ფეხს უხსნის.
- თქვენ დონალდ ტრამპის პრორუსულობისა არ გჯერათ, მაგრამ აშკარაა, რომ ის მოსკოვთან სიტუაციის დალაგებას ცდილობს. შესაბამისად, ალბათ არ გამართლდება დასავლეთის მოლოდინი, რომელიც რუსეთის ჩამოშლას ელოდა...
- რუსეთის ჩამოშლას არავინ ელოდა, მით უმეტეს, ამერიკა. მეტსაც გეტყვით – თავის დროზე რუსეთის დაშლა სწორედ ამერიკის შეერთებულმა შტატებმა და დიდმა ბრიტანეთმა არ გააფორმეს.
- ეს როდის მოხდა?
- გასული წლის 1990-იან წლებში. მაშინ რუსეთი ჩეჩნეთის პირველ ომში დამარცხდა და ფაქტიურად დაიშალა. ეს დაშლა სწორედ ანგლო-ამერიკელებმა არ გააფორმეს. მათ არც მაშინ და არც ახლა არ აწყობდათ რუსეთის დაშლა.
- რუსეთის დაშლა თუ არ უნდოდათ, რატომ დასწიეს ნავთობზე ხელოვნურად ფასი, ან ეკონომიკური სანქციები რატომ დაუწესეს?
- სანქციები არის სასჯელი რუსეთისთვის, რომელსაც ასე მალე არ მოუხსნიან და ტყუილად აქვს ვიღაცას იმის იმედი, რომ ტრამპი რუსეთის საქმეს გააკეთებს. დაიმახსოვრეთ ჩემი სიტყვები, თუ ტრამპმა გადაუხვია რესპუბლიკური პარტიის პოლიტიკას რუსეთის მიმართ და მოსკოვის სასარგებლო გადაწყვეტილებები მიიღო, მაშინ კონგრესიც და სენატიც მის წინააღმდეგ წავლენ. ორივე ორგანოში რესპუბლიკელებს ჰყავთ უმრავლესობა. ამას დაუმატეთ დემოკრატები, რომლებიც ისედაც კატეგორიულად ეწინააღმდეგებოდნენ ტრამპის გაპრეზიდენტებას. როგორც კი ტრამპი რუსეთის სასარგებლო გადაწყვეტილებას მიიღებს, ამერიკაში საპროტესტო აქციები დაიწყება. მის წინააღმდეგ მედია და ცნობადი სახეები ისედაც აქტიურად იბრძვიან, აქციები თუ დაიწყება, იცოდეთ, რომ ეს ტრამპის იმპიჩმენტით დასრულდება. ასე რომ, ნაადრევი დასკვნების გაკეთებისგან ყველამ თავი უნდა შეიკავოს.
- და დონალდ ტრამპის ხათრით, რუსეთის კუდის ქიცინიც არ უნდა ღირდეს...
- რუსეთს არავის ხათრით არ უნდა დავუწყოთ კუდის ქიცინი. ჩვენთვის საერთოდ არ უნდა ჰქონდეს მნიშვნელობა იმას, ვინ უჭერს რუსეთს მხარს. ქართველ ბუდარიებს მინდა შევახსენო, რომ როცა დამოუკიდებლობისთვის დავიწყეთ ბრძოლა, მაშინ არავის იმედი არ გვქონდა. ჩვენი მიზანი დამოუკიდებელი, ძლიერი ქართული სახელმწიფოს შექმნა იყო. ეს ბრძოლა 1991 წლის 21 დეკემბერს შეგვაწყვეტინეს.
საქმე ისე მიდის, რომ თავიდან მოგვიწევს ამ ბრძოლის დაწყება. ეს ვიღაცას ძალიან აშინებს და ამიტომაც დაიწყეს სამშობლოს დამცველების დევნა და პატრიოტების შევიწროება. ისევ დონალდ ტრამპის და ვლადიმირ პუტინის სატელეფონო საუბარს დავუბრუნდები. კარგი არ იყო, რომ არ გვახსენეს, მაგრამ მათი თანამშრომლობის შემთხვევაშიც შეიძლება საქართველომ სარგებელი ნახოს.
- რა სარგებელი შეიძლება ვნახოთ?
- საქართველო ძალიან მომგებიან სიტუაციაში იმყოფება. შეიძლება ითქვას, რომ ხელში ოთხი ტუზი და ორი კოზირი გვიჭირავს. ახლა ყველაფერი ხელისუფლებაზეა დამოკიდებული. ამ ხელისუფლებას კი, სამწუხაროდ, სხვა მიზანი აქვს.
„ახალი თაობა“, 31 იანვარი, 2017 წელი
„ლარის კურსი იქნება სტაბილურად ვარდნად მდგომარეობაში“ // „უნდა შეიქმნას ტექნოკრატიული მთავრობა“ // ინტერვიუები ლია ელიავასთან და პაატა შეშელიძესთან
ქვეყანაში მიმდინარე ეკონომიკურ პროცესებს „ახალ თაობასთან“ ინტერვიუში ლია ელიავა და პაატა შეშელიძე აფასებენ.
ლია ელიავა ამბობს, რომ ქვეყანაში მკვეთრად გამწვავდა როგორც სოციალური მდგომარეობა, ასევე ეკონომიკური პირობები.
- ეს რას გამოიწვევს?
- გადასახადების ზრდა ბიუჯეტის შევსების მიზნით ყოველთვის იწვევს მოსახლეობის გაღარიბებას. მოსახლეობის გაღარიბება არის გადახდისუნარიანობის დაკარგვა, რომელიც ბუმერანგივით უბრუნდება ბიზნესს და აზარალებს მას, რადგან ის ვერ ყიდის თავის საქონელს.
- საწვავის ფასის ზრდასთან ერთად ავტომატურად იზრდება ფასები სხვადასხვა სახის პროდუქტებზე...
- საქართველოში ჩამოყალიბდა ასეთი ტენდენცია, რომ გადასახადის მატება განაპირობებს ფასების მატებას არაადეკვატური მოცულობით.
- ანუ?
- ანუ იზრდება ფასი არა შესაბამისად გაზრდილი გადასახადისა, არამედ კიდევ უფრო მეტად. გარდა ამისა, ეროვნულმა ბანკმა დააპროგნოზა ინფლაციის მაჩვენებლის ზრდა. მისი პროგნოზი ყოველთვის გავლენას ახდენს ეკონომიკური სუბიექტების გადაწყვეტილებაზე. შესაბამისად, ბიზნესი ელოდება, რომ წლის განმავლობაში და განსაკუთრებით ბოლოსთვის გაიზრდება ინფლაციის მაჩვენებელი. ეს კი იმას ნიშნავს, რომ ის უკვე თადარიგს იჭერს წინასწარ და ზრდის ფასებს. არასწორი ეკონომიკური პოლიტიკის შედეგად, საქართველოს ეკონომიკას ექმნება სერიოზული პრობლემები და ეს საკითხი მარტო მთავრობას არ ეხება.
- კიდევ ვისი პასუხისმგებლობის საკითხი იკვეთება?
- ეს არის ასევე, ეროვნული ბანკის მიერ არასწორად გატარებული ფულად-საკრედიტო და სავალუტა პოლიტიკა.
- ლარი გაუფასურებას განაგრძობს, კურსის დასტაბილურება ვერ ხერხდება. რა უნდა გააკეთოს ეროვნულმა ბანკმა, ეკონომიკურმა გუნდმა, რომ ეს პროცესი შეჩერდეს?
- ის, რომ ლარის კურსი 2017 წელს იქნება სტაბილურად ვარდნად მდგომარეობაში, ეს მე ადრეც დამიპროგნოზებია. შემიძლია გავიმეორო, რომ ლარის კურსი პერიოდულად დავარდება, მერე დროებით შეჩერდება, შესაძლოა სულ ცოტათი გამყარდეს, მერე ისევ განაგრძობს ვარდნას და ასეთი პერიოდული ვარდნები ჩვენ გველოდება მთელი 2017 წლის განმავლობაში. ეროვნულ ბანკს ვურჩევდი, აიმაღლოს კვალიფიკაცია, გაიზიაროს სხვა ცენტრალური ბანკების საქმიანობის პრინციპები, შეასრულოს მასზე კანონით დაკისრებული ვალდებულება, უზრუნველყოს ლარის კურსის სტაბილურობა.
- ანუ თქვენი პროგნოზი 2017 წლისთვის დამაიმედებელი არ არის?
- სამწუხაროდ, არა. ძალიან გაუჭირდებათ ლარის კურსის დასტაბილურება.
———-
როგორც პაატა შეშელიძე ფიქრობს, ხელისუფლება შეცდომას უშვებს, როცა არაკომპეტენტური ადამიანები ჰკიდებენ საქმეს ხელს. ამიტომ ასეთი გზებით, რასაც ხელისუფლება გვთავაზობს, სიტუაციის შემობრუნება შეუძლებელია.
- რატომ არის შეუძლებელი? ხელისუფლება აცხადებს, რომ ამას დრო სჭირდება.
- იმიტომ, რომ მათ პიროვნულად, ინტელექტუალურად არ ეყოფათ ძალა, რომ შემოგვთავაზონ უკეთესი და, რაც მთავარია, გააკეთონ სხვა. ამიტომ აქ ცვლილებები აუცილებელი და გარდაუვალია. ცვლილებები უნდა დაიწყოს დღესვე.
- რა სახის ცვლილებებზე საუბრობთ?
_ პირველ რიგში საკადრო ცვლილებებზე. იმ ადამიანებს, ვისაც დღეს ხელფასი ეძლევათ მთავრობაში სამუშაოდ, ეს ხელფასი არ უნდა მიეცეს. ისინი უნდა წავიდნენ სახლებში და ჩამოყალიბდეს განსხვავებული ტიპის, მიდგომის მქონე მთავრობა!
- პირველი პირების ნაცვლად ჩვენ ვხედავთ, რომ რიგითებს უშვებენ, ოპტიმიზაციის სახელით სამინისტროებში დიდი შემცირებები მიდის...
- რიგითი ადამიანების ქუჩაში გაყრით არ მოწესრიგდება ვითარება! აქ არის გადამწყვეტი, რომ ხელმძღვანელი პირები, რომლებიც აშკარად ვერ ხედავენ პრობლემას და სისტემატურად ცრუ დაპირებებს იძლევიან, სწორედ ისინი უნდა წავიდნენ!
- არ იზიარებთ ოპტიმიზაციის პროცესს?
- რა თქმა უნდა, ოპტიმიზაცია აუცილებელია, მაგრამ ეს უნდა დაიწყოს თავიდან და არა – ბოლოდან! ჩვენ ამ ადამიანებს ვარჩენთ, ძალიან მაღალ ხელფასს ვუხდით, ისინი კი არაფერს აკეთებენ იმისათვის, რომ ჩვენ უკეთესად ვიცხოვროთ!
- რამდენად სწორი იყო აქციზებზე ფასის მატება? საწვავზე ფასის ზრდამ სერიოზული პრობლემები წარმოშვა. კიდევ უფრო დამძიმდება სოციალური ფონი?
- ეს გადაწყვეტილება თავიდანვე განწირული იყო წარუმატებლობისთვის იმ თვალსაზრისით, რომ ასეთი ტვირთის აკიდება ამ მძიმე სიტუაციაში იყო დიდი შეცდომა.
- რამდენად გაქვთ იმის მოლოდინი, რომ მოხდება საკადრო ცვლილებები?
- სამწუხაროდ, მე არ მაქვს ასეთი მოლოდინი და ოპტიმიზმი, მაგრამ ეს არის შეთავაზება ყველა ცხადად მოაზროვნე ადამიანისთვის, რომ ამის გატარება ან შერჩენა ხელისუფლებისთვის არ გამოვა! ეს საკითხი უნდა დაისვას მკაცრად. არც იმის მოლოდინი მაქვს, რომ ხელისუფლება ქუდს დაიხურავს და გადადგება, თუმცა არის ერთი გამოსავალი.
- რომელი?
- უნდა შეიქმნას ტექნოკრატიული მთავრობა, რომელსაც ექნება განსხვავებული ხედვა და შეძლებს პასუხისმგებლობის აღებას მიმდინარე პროცესზე. აიღონ კონკრეტული მეთოდოლოგია და ამ მეთოდოლოგიის მიხედვით იმუშაონ. შეძლებ მუშაობას, ხომ კარგი, არადა, წადი სახლში!
———————–
„ვერსია“, 30 იანვარი, 2017 წელი
ინტერვიუ რომან კაკულიასთან: „გიორგი კვირიკაშვილი არ „მკრიშავს“! // „სახელმწიფოს მშენებლობის საფუძვლები მიხეილ სააკაშვილმა ჩაყარა“
რაში არ ეთანხმება გუნდს და არსებობს თუ არა ფარული კადრები „ოცნების“ ახალ სახეზე
ვანო პავლიაშვილი
(შემოკლებით)
ადამიანის უფლებათა დაცვის კომიტეტის თავმჯდომარე მედიასთან ურთიერთობას გაურბის – სოფო კილაძეს, როგორც ჩანს, სათქმელი არაფერი აქვს, მოუცლელობას იმიზეზებს და ჟურნალისტებს, თანაშემწის პირით უთვლის, ვრცელ ინტერვიუებს არ ვიძლევი და კომენტარს მხოლოდ კონკრეტულ საკითხზე ვაკეთებო. არადა, ქალბატონი სოფო მაჟორიტარი, ესე იგი, საჯარო პირია და მისი ერთ-ერთი მოვალეობა სწორედ ინტერვიუს მიცემაა. სამაგიეროდ, მეოთხე ხელისუფლებასთან გახსნილი და გულწრფელია დარგობრივი ეკონომიკისა და ეკონომიკური პოლიტიკის კომიტეტის ხელმძღვანელი. მეტიც, რომან კაკულია მწვავე კითხვებზეც პასუხობს და, საერთოდ, თვლის, რომ ალტერნატიული აზრი გენიალურია, რადგან ადამიანს საკუთარი სტერეოტიპებიდან „აგდებს“… ისე, ბატონ რომანთან აუდიენცია საღამოს 6 საათზე მქონდა დანიშნული, მაგრამ „ნარმანიას საცობების“ გადამკიდემ, პარლამენტამდე ძლივს მივაღწიე. ვინაიდან დაგვიანება არ მჩვევია, ცოტა ვინერვიულე, მაგრამ მასპინძელმაც მალოდინა - სტუმარი ჰყავდა… მოკლედ, ასე იყო თუ ისე, რანდევუ დაიწყო და პირველი კითხვაც დავსვი:
- ბატონო რომან, მართალია, ნარმანიას წყალობით, შეხვედრაზე დამაგვიანდა, მაგრამ 20 წუთია, მისაღებში გელოდებით… პუნქტუალობასთან როგორ ხართ?
- უკეთ ვიყავი და ყოფნა უკეთესადაც შეიძლება. ისე, ერთი გამონათქვამი არსებობს, რომელიც ძალიან მიყვარს, ხელისუფლებაში, მისი ბოროტად გამოყენების გარდა, მომხიბლავი არაფერიაო და ახლა, სწორედ ამ სტადიას გავდივარ ანუ ბოროტად გამოყენებას არ ვაპირებ, ამიტომ დეპუტატობას მომხიბლავი არაფერი აქვს.
- ჰოდა, თუკი ბოროტად არ გამოიყენებთ, აბა, პარლამენტის წევრი რატომღა გახდით?
- რატომ და, სხვების ყურება მომწყინდა, არაფერი გამოდის და მინდა, ვცადო. ჩვენი ცხოვრებიდან გამომდინარე, ეს ფრაზა შეიძლება, ცოტა დაუჯერებელია. საერთოდ, ამბობენ, სიმართლე, რომელიც ტყუილს ჰგავს, სჯობია, არ თქვაო და როცა აცხადებ, რაღაცის გაკეთება მინდაო, ეს სწორედ ამ სეგმენტშია გადასული ანუ როცა ამას ამბობენ, ადამიანები ფიქრობენ, სინამდვილეში, ნეტავ, გულში რა აქვსო და არავინ გიჯერებს.
(…)
- ამბობთ, სხვების ყურებით დავიღალე და მინდა, საქმე თვითონ გავაკეთოო, თუმცა თანამდებობა ახლა არ მიგიღიათ - 90-იანებიდან მოყოლებული, სხვადასხვა ხელისუფლების სხვადასხვა შტოში ხართ დასაქმებული. რამე გააკეთეთ?
- ჩემი საქმიანობა სულ ერთ თემას – ევროკავშირს უკავშირდებოდა და ეს ძალიან დიდი სკოლა იყო: საქართველოს ეკონომიკის ყველა სეგმენტზე უამრავი ანგარიში და რეკომენდაცია მაქვს წაკითხული. 1996-97 წლებში, ინვესტიციებიც წამოვიდა, მაგრამ იმ სიტუაციამდე, რაც ეკონომიკის განვითარებისთვის რეალურადაა საჭირო, ვერასოდეს მივედით. თავისი პოზიტიური და ნეგატიური გამსახურდიას მმართველობასაც ჰქონდა, შევარდნაძისას და სააკაშვილისასაც. სახელმწიფოს მშენებლობა ნამდვილად სააკაშვილმა დაიწყო.
- „ოცნების“ ახალი სახე ხართ და ამ განცხადების გამო, მერწმუნეთ, შეგაჩვენებენ!
- მერე რა?! სახელმწიფოს მშენებლობის საფუძვლები მიხეილ სააკაშვილმა ჩაყარა.
- რა ვიცი, „ოცნება“ სულ იმის მტკიცებაშია, მიშას დროს ელიტური კორუფცია ყვაოდაო…
- ეს მეორე თემაა და აზრი დამამთავრებინეთ…
- აზრს დაგამთავრებინებთ, მაგრამ ეს ინტერვიუ-დიალოგია და არა - მონოლოგი!
- ნაციონალებმა დემოკრატიული სახელმწიფოს მშენებლობის ყველა რესურსი ამოწურეს, თორემ სახელმწიფოს მშენებლობის საფუძვლები მაშინ ჩაიყარა. ამ ქვეყნის ფუნქცია შევარდნაძემ მოიტანა, დამოუკიდებლობა კი – გამსახურდიამ, მაგრამ სამოქალაქო ომის, კორუფციისა და ძალადობის დროს ბიზნესი არ განვითარდებოდა.
- ამ სფეროს სპეციალისტი არ ვარ, მაგრამ მსმენია, მიხეილ სააკაშვილის დროს ბიზნესი ვითარდებოდაო…
- ის, კლასიკური გაგებით, ბიზნესი არ იყო.
- შეიძლება, მაგრამ დღეს ბიზნესი არაკლასიკური გაგებითაც აღარაა…
- მტკიცებით ფორმაში ვერ ვილაპარაკებ, მაგრამ იმას, რაც მაშინ ხდებოდა, ყველა ხედავდა და გამორიცხულია, ვინმე ქვეყანაში თავისუფალი ინვესტიციით შემოსულიყო ანუ ეს, დიდი ალბათობით, პოლიტიკური ინვესტიცია იყო…
- „პოლიტიკურ ინვესტიციაში“ რას გულისხმობთ?
- რას და – პოლიტიკურ ხელმძღვანელობასთან კარგად ყოფნას.
(…)
- მხედველობას ხომ არ უჩივით?
- არა.
- აბა, იმ ძალადობას, რაც მიშას დროს ხდებოდა, რატომ ვერ ხედავდით? _ მართალია, მაშინ გავლენიანი პოსტი არ გეჭირათ, მაგრამ პროტესტი არ გქონდათ? სხვათა შორის, დღეს 27 იანვარია და ზუსტად 10 წლის წინ, 27 იანვარს, სანდრო გირგვლიანი მოკლეს. ეს მკვლელობა გააპროტესტეთ?
- თუ დამიჯერებთ, მიტინგზეც ვიყავი.
- სამსახურიდან არ გაგაგდეს?
- ალბათ, ვერ დამაფიქსირეს.
- გაიძახიან, ვანო ყველაფერს ხედავდ-ამჩნევდაო და რაღა ის ვერ შეამჩნია, მიტინგზე რომ იყავით?
- ერთი წუთით, მომისმინეთ… მნიშვნელოვან საქმეს ვაკეთებდი და ვერ შეველიე, თან სამსახურიდან წამოსვლაც არ შემეძლო.
- სამსახურიდან წასვლა ჯამაგირის გამო არ შეგეძლოთ თუ სხვა რამის?
- საამისოდ ბევრი არგუმენტი მქონდა…
- ძირითადად, როგორც ვიცი, უცხოელებთან ურთიერთობდით. შეიძლება, არ გევალებოდათ, მაგრამ დავიჯერო, ევროპელებს არ ეუბნებოდით, ქვეყანაში ადამიანის უფლებები ირღვევაო?
- ზოგჯერ ვეუბნებოდი, ზოგჯერ – არა. საერთოდ, სხვადასხვა ტიპის ექსპერტები ჩამოდიოდნენ… სააკაშვილის მმართველობის მთავარი სტრატეგია ასეთი იყო: მთავარი ის კი არაა, რაც რეალურად ხდება, არამედ, ის, რაც ჩანსო ანუ გარედან პროგრესი ჩანდა და უცხოელებიც დეტალებში არ ჩადიოდნენ. ისე, კლასიკაა: იქ, სადაც სწრაფი განვითარებაა, ადამიანი იჩაგრება, თუმცა ამაში ძალიან იშვიათ უცხოელს დაარწმუნებდით. საერთოდ, ნაცმოძრაობა ძალიან საინტერესო კონგლომერატია, რომლის შეფასებასაც მრავალშრიანი კომპიუტერული ტომოგრაფია სჭირდება ანუ ეს პარტია მაღალი ინტელექტის, სამწუხაროდ, პათოლოგიური აზროვნებისა და ძალაუფლების მოყვარული ადამიანების ნაზავი იყო. მიუხედავად ამისა, იგივე „ბოდილენგვიჯით“ ევროპელებისთვის ნაციონალების თავისიანებად აღქმა ადვილი იყო და იმის დაჯერებაც თითქოს არ უნდოდათ, ყველაფერ ამის უკან ვთქვათ, ადამიანის უფლებების დარღვევა რომ იმალებოდა.
- გეთანხმებით, თუმცა „ოცნებაზე“ ამბობენ, ინტელექტის ნაკლებობა აქვსო. ჭკვიანები „ოცნებაშიც“ არიან?
- ეს ფარდობითია…
- ცხადია, მაგრამ „ოცნებაში“ ჭკვიანი ბოროტები არიან თუ ჭკვიანი უნიათოები?
- უნიათოები ნამდვილად არ არიან! „ოცნება“ გაცილებით ადამიანურია, თუმცა მახსოვს, კვალიფიკაციის პრობლემა პირველი ოთხი წელი ნაციონალებსაც ჰქონდათ და ძალიან სასაცილო რაღაცები ხდებოდა…
- „ნაცმოძრაობა“ ამდენ ყურადღებას, მგონი, აღარ იმსახურებს, რადგან დაიშალა…
- მთლად ასე ნუ იტყვით…
- თუმცა, ერთიცაა: ის ნაცები, ვისთანაც ხალხს პრეტენზია ჰქონდა, ან „გაქოცდნენ“, ან ციხიდან გამოვიდნენ. საპყრობილეს დღე-დღეზე, როგორც ამბობენ, ვანო მერაბიშვილიც დატოვებს. როცა გადაწყვიტეთ, „ოცნების“ ახალი სახე გამხდარიყავით, არ იკითხეთ, დაპირებული სამართლიანობის აღდგენა სადააო?
- ეს კითხვები მქონდა, მაგრამ მახსოვს, 2012 წლის პირველი ოქტომბრის ეიფორიის დროს, ბიძინა ივანიშვილმა განაცხადა, მეგობრებო, ჩვენ კი გავიმარჯვეთ, მაგრამ ისინიც, ვინც „ხუთიანი“ შემოხაზეს, ჩვენი ძმები არიანო. ამ განცხადებას ხალხის ოვაცია მოჰყვა და მაშინ გავიფიქრე, დემოკრატიისკენ დიდი ნაბიჯი გადავდგით და ქართველებო, თუკი თქვენზე რამე ცუდი მიფიქრია, უკან მიმაქვს-მეთქი, მაგრამ ნაციონალებმა დღემდე ვერ მოახერხეს, რომ „კასრების კადრები“ „შეცდომაზე“ მძაფრი სიტყვით შეაფასონ.
(…)
- მოკლედ, არაერთი სისხლიანი ლეგენდის მიუხედავად, მერაბიშვილს, ახალაიებს, უგულავასა და იგივე სააკაშვილს ბრალი, უმეტესად, ეკონომიკურ ნიადაგზე წაუყენეს. რატომ?
- ეს კითხვა მეც მქონდა.
- ჰოდა, პოლიტიკურ თამაშებში ჩართვაზე რატომღა დათანხმდით?
- იმასთან დაკავშირებით, თუ რატომ ვერ მოხერხდა ამ ადამიანების დასჯა, მინიმუმ, ორ ვერსიას განვიხილავდი: ერთი ის, რომ ვთქვათ, ალ კაპონე, რომელმაც ნახევარ ჩიკაგოს ყელი გამოჭრა, გადასახადების გადაუხდელობისთვის დაიჭირეს ანუ ვფიქრობდი, რომ თუ საკმარისი მტკიცებულებები არაა, არ შეიძლება, იგივე გზით ვიაროთ, რომლითაც ნაციონალები დადიოდნენ; მეორეც, დასავლეთში, წეღანაც გითხარით, შექმნილი იყო ილუზია, რომ საქართველო დემოკრატიის კუნძულია, თუმცა ის, რაც 2012 წლის პირველ ოქტომბერს მოხდა, ხელისუფლების დემოკრატიული გზით გადაცემა კი არა, თავისი შინაარსით, საარჩევნო უბნებზე ხალხის ამბოხი გახლდათ, მაგრამ ამის გაფორმება ჩვენთვისაც, ალბათ, მიუღებელი იყო, რადგან კიდევ 8 წელი უნდა მოგვეცადა, დემოკრატიული ქვეყანა რომ დაგვრქმეოდა. მოკლედ, ამ ორი პოზიციიდან გამომდინარე, ჩვენი ნების განხორციელებაში თითქოს თავისუფლები ვერ ვიყავით…
- ბატონო რომან, ძალიან ჩახლართულად მელაპარაკებით…
- ვერ ვიტყვი, დასავლეთის ზეწოლა იყო-მეთქი, ეს უფრო რეკომენდაცია იყო, რომელსაც ზეწოლის ხარისხი ჰქონდა…
- არ დაგიმალავთ და, მაინც ვერ ვხდები, საუბარი საით მიგყავთ, ამიტომ კონკრეტულ კითხვას დაგისვამთ: „ოცნებამ“ კანონიერ მფლობელებს ის ქონება მაინც რატომ არ დაუბრუნა, რომელიც სახელმწიფოს საკუთრებაში, კერძოდ, ეკონომიკის სამინისტროს ბალანსზეა?
- არ მოვერიდები თქმას, რომ აქ მხოლოდ ნივთმტკიცებების კი არა, ალბათ, კვალიფიკაციის ნაკლებობაც იყო. საერთოდ, იცით, როგორაა? – როცა ადამიანს რამე ქმედებას უწუნებ, უნდა იფიქრო, მის ადგილას უკეთ გააკეთებდი თუ არა.
- კვალიფიკაცია სამართალდამცავებს აკლდათ თუ მთავრობის ყოფილ თუ მოქმედ მეთაურებს?
- არ მგონია, მთავრობის მეთაური თითოეულ წინადადებას განიხილავდა. პროკურატურა, ალბათ, უფრო ეფექტური უნდა ყოფილიყო, თუმცა ამას კონკრეტული ქეისებიდან კი არა, ემოციის დონეზე, შთაბეჭდილებებიდან გამომდინარე ვამბობ…
- პრემიერი ვახსენე და, ამბობენ, „ოცნების“ საპარლამენტო სიაში კაკულია კვირიკაშვილის კვოტით მოხვდაო. პრემიერს დიდი ხანია, იცნობთ?
- წელიწადზე მეტია… საერთო მეგობრები გვყავს და ჩვენი ყველა შეხვედრა ღირებულებით ნაწილს ეხებოდა. პოლიტიკაში ყოფნა ვერასოდეს წარმომედგინა და რომ მკითხოთ, დეპუტატობა დღესაც არ მხიბლავს, მაგრამ გიორგის გვერდში ვდგავარ, ირაკლი კობახიძესაც ძალიან დიდი პატივს ვცემ და კახისაც.
- მესმის, მაგრამ მოდით, ჩამოვყალიბდეთ: საარჩევნო სიაში კვირიკაშვილის კვოტით მოხვდით, კობახიძის თუ კალაძის?
- სამივეს ვიცნობდი, მაგრამ არავის კვოტაში არ ვარ.
- ანუ, სამივემ ერთდროულად შემოგთავაზათ, დეპუტატი გახდიო?
- ირაკლიმ და გიორგიმ ნამდვილად ერთდროულად შემომთავაზეს, თუმცა მაშინ გიორგის ირაკლიზე ახლოს ვიცნობდი და გადაწყვეტილებაც, ალბათ, უფრო გიორგიმ მიმაღებინა.
- როცა ახალ სახედ დასახელდით, ივანიშვილს იცნობდით?
- ივანიშვილს ახლაც არ ვიცნობ!
- ბატონო რომან, დამიდასტურებთ მოარულ ხმას, რომ კვირიკაშვილსა და ქუმსიშვილს მაინცდამაინც კარგი ურთიერთობა არ აქვთ?
- (იცინის) ვატყობ, ჩემს მიმართ მაინცდამაინც ნდობით არ ხართ განწყობილი…
- პირველად გხვდებით და როგორ უნდა გენდოთ?!
- ამის შესახებ არ მსმენია, უფრო სწორად, შიგნით ისეთი არაფერი შემინიშნავს, რაც ამ ხმას დაადასტურებდა.
- კვირიკაშვილი პრემიერობიდან რომ გაუშვან, მაშასადამე, „კრიშის“ გარეშე დარჩებით?
- საერთოდ არ მაქვს შეგრძნება, რომ „კრიშის“ გარეშე ვარ! თუ დამიჯერებთ, აბსოლუტურად თავისუფალი ვარ… ირაკლი კობახიძე ჩემთვის არანაკლები ავტორიტეტია. ადამიანის მიმართ ორი კრიტერიუმი მაქვს – ღირებულებები და პროფესიონალიზმი. ამ ადამიანს ორივე აქვს, იმას კი, თუ რამე პოლიტიკურად შეეშლება, ისწავლის.
(…)
- ლარიზაციაზე არ ეთანხმებოდით?
- დიახ…
- ლარიზაცია ხომ ქუმსიშვილის იდეაა?
- შეიძლება… ხანდახან არის თემები, რომლებიც შეიძლება, არ მოგწონს, მაგრამ ობიექტურ მიზეზს რომ ხედავ, ამიტომ ჩერდები და არა იმიტომ, რომ ამ პარტიის წევრი ხარ. ლარიზაციაში ნაჩქარეობასაც ვხედავ, მაგრამ ქრონოლოგია ზუსტად ვიცი, ყველაფერი როგორ დაიწყო – საგარეო სიტუაცია დაიძაბა, ბიუჯეტის პრობლემა გაჩნდა და სავალუტო ფონდმა სასწრაფოდ ბიუჯეტის შევსება მოითხოვა.
- მაშასადამე, კვირიკაშვილი საერთაშორისო ორგანიზაციების პრესში აღმოჩნდა?
- არა, საერთაშორისო სავალუტო ფონდისგან პრესში ბიუჯეტი იყო ანუ მიუხედავად იმისა, რომ ყველაფერს იმაზე მეტს ვყიდით, ვიდრე ვყიდიდით, ბიუჯეტის შევსების პრობლემა დაგვიდგა… საერთოდ, თუ სავალუტო ფონდი მწვანეს ყოველ წელს არ აგვინთებს, ის ვალი, რომელიც უნდა ავიღოთ, ვეღარ ავიღებთ და ბიუჯეტი დაინგრევა. მოკლედ, დღის წესრიგში ბიუჯეტის სასწრაფოდ შევსება დადგა. ამიტომ, ერთ-ერთი და არა _ ერთადერთი სასწრაფო გადაწყვეტილება ლარიზაცია იყო.
- ბატონო რომან, დამიდასტურეთ ან უარყავით გავრცელებული ვერსია, რომ ბოლოდროინდელი ეკონომიკური გადაწყვეტილებების ავტორი ქუმსიშვილია და სწორედ ამის გამო დაუპირისპირდა კვირიკაშვილს… პრემიერს სხვა იდეა ჰქონდა ან ამ თემაზე გისაუბრიათ?
- თავიდან „ოცნების“ საგარეო პროგრამის ნაწილზე ვმუშაობდი… საერთოდ, ოთხპუნქტიანი საარჩევნო გეგმის ხიბლი ის იყო, დღის წესრიგში ფასების ზრდა არ დამდგარიყო, ამიტომ ყველაფერი, რაც ბოლო დროს მოხდა, თავიდან ჩვენი მსჯელობის საგანი არ ყოფილა.
- ესე იგი, არც აქციზის გაზრდას ფიქრობდით?
- რა თქმა უნდა, არა, მაგრამ სავალუტო ფონდი ანგარიშს წლის ბოლოს წერს და თუკი დადებითი ანგარიში არ დაწერა, ყველა, ვისგანაც ელი, ფულს გაგიჩერებს.
- კი ბატონო, მაგრამ განა, „ოცნება“ საარჩევნო პერიოდში ვერ ხვდებოდა, რომ სავალუტო ფონდი უარყოფით დასკვნას „დადებდა“?
- პრაქტიკულად, პროგნოზირებადია, საერთაშორისო სავალუტო ფონდი რას აპირებს, მაგრამ მოვლენები მაინც სწრაფად განვითარდა. შეიძლება, ადამიანი ცამდე მართალი იყოს, მაგრამ ამის შესახებ არ უნდა ილაპარაკოს, რადგან ცუდი მოსასმენია. ამიტომ, უნდა მოიგონოს, რაღაც ჩემი ბრალიცააო, თუმცა ამ სიტუაციაში, გარეფაქტორები ნამდვილად ძალიან დიდი იყო და რაკი ბიუჯეტის დეფიციტის პრობლემა დადგა, ლარი „გაიქცა“ და მთავრობას არაპოპულაური ნაბიჯების გადადგომა მოუწია
- ბატონო რომან, კიდევ გეკითხებით: კვირიკაშვილი ამ ნაბიჯების მომხრე იყო?
- ვერ გეტყვით, თუმცა ვიცი, გიორგი როგორი ადამიანია.
- როგორი?
- არ არსებობს, კრიტიკული შენიშვნა არ მიიღოს და თუკი რამე შინაგანი წინააღმდეგობა აქვს, ამასაც აუცილებლად იტყვის.
- ისე, ქუმსიშვილის ისტორიული ფრაზები - „ბღუჯა-ბღუჯა“ და „ჰეჯირება“ მოგეწონათ ან, საერთოდ, „გაჟრიალებთ“ ხოლმე?
- (იღიმის) სიმართლე გითხრათ, არ მომეწონა, მაგრამ ძალიან გაზვიადდა. ისე, შეიძლება, მეც შემეშალოს…
(…)
- რომან ბატონო, ევროპა არც ქართველობას გვართმევს და არც გვრყვნის?
- რა თქმა უნდა, არა! საზოგადოებას იმის პრობლემა კი არ აქვს, რომ არ იცის, ევროპა რა არის, არამედ, კარგად ის არ იცის, ქართველობა რას ნიშნავს. ამიტომ, საზოგადოებას, პირველ რიგში, საკუთარ თავში გარკვევაში უნდა მივეხმაროთ და ამის მერე ევროპასაც გაცილებით უკეთ გაიგებს და აშშ-საც. მაგალითად, მე-17 საუკუნის ქართველმა იცოდა, მისი იდენტობა რასთან იყო დაკავშირებული, ასევე, რელიგიისა და სამშობლოს დაცვის ადგილიც იცოდა. დღეს ჩვენთან, პრაქტიკულად, „კულტურული რევოლუცია“ ხდება, რომელსაც სპონტანურად, თავისუფალი ბაზრის პრინციპით მივყვებით, არადა, მეტი გააზრება უნდა. მოკლედ, ქართველი ვერ გარკვეულა, ვინაა და ნებისმიერი გაურკვევლობა მტერი ჰგონია. საერთოდ, ციტირება არ მიყვარს, მაგრამ ერთი ადამიანი ამბობდა, როცა იდეოლოგია თავს გეხვევა, თავის წარმატებად იმას კი არ მიიჩნევს, რას დაგაჯერებს, არამედ, იმას, რომ შენში ნებისმიერი ალტერნატიული აზროვნების უნარი მოკლასო. იდეოლოგიური ზემოქმედების ყველაზე დიდი საშიშროება ისაა, როცა აზრი შენი გგონია, მაგრამ სინამდვილეში, შენი შინაგანი პროცესის მონაწილე არაა.
- …რომან ბატონო, კონსტიტუციაში უნდა ეწეროს, რომ ოჯახი ქალისა და კაცის ერთობაა?
- კი, უნდა ეწეროს.
- პრეზიდენტი პარლამენტმა უნდა აირჩიოს თუ ხალხმა?
- ამაზე ჩამოყალიბებული აზრი არ მაქვს, თუმცა მგონია, რომ საქართველო საპრეზიდენტო რესპუბლიკა უნდა იყოს, თუმცა ამის გამო გუნდთან წინააღმდეგობაში არ მოვალ. ისე, ჩვენი მთავარი პრობლემა საზოგადოების შეცვლაა.
- ანუ?
- ისრაელში, თუ გაგიგიათ, კიბუცები არსებობს და ერთხელ, კიბუცების წარმომადგენელს ვკითხე, კიბუცის წევრმა წესი რომ არ შეასრულოს, რას უზამთ-მეთქი და მიპასუხა, ამას ვერ გაბედავს, რადგან მთელი კიბუცი აღარ მიესალმებაო. ჩვენც ეს თვისება უნდა ჩამოგვიყალიბდეს ანუ შეგვიძლია, ადამიანი გავლანძღოთ, მაგრამ რომ შეგვხვდება, მის სადღეგრძელოს მაინც დავლევთ. ასეთ საზოგადოებას გინდ პრეზიდენტი ჰყავდეს და გინდ – პარლამენტი…
- ცილისწამება დასჯადი უნდა იყოს?
- სიტყვა „დასჯა“ ან „აკრძალვა “ არ მომწონს…
- ცილი რომ დაგწამოთ, რომან კაკულიამ მეზობლის ბავშვი შეჭამა, ახალგაზრდობაში ვინმე გააუპატიურა ან ბიზნესს ლობირებს-მეთქი, მიჩივლებთ თუ სადმე „დამისატკავებთ“?
- იმას, რასაც არავინ დაიჯერებს, ალბათ, ადვილად გადავიტან, მაგრამ თუ ისეთ რამეს დაწერთ, რისი ეჭვიც შეიძლება, გაჩნდეს, ალბათ, უფრო მეტკინება, მაგრამ ზუსტად არ ვიცი, როგორი რეაქცია მექნება. სხვათა შორის, ცოტა ფიცხი ვარ და პოლიტიკაში რომ მოვდიოდი, სწორედ იმის მეშინოდა, ისეთი რაღაცების გადაყლაპვას, რასაც პირად ურთიერთობაში არ გადავყლაპავ, შევძლებდი თუ ვერა. ერთხელ, ერთ საეკლესიო პირს ვკითხე, ადამიანის მიმართ თუ ცუდი განწყობა მაქვს, მასთან ურთიერთობაში როგორ მოვიქცე-მეთქი. მიპასუხა, რაღაც თვისება შენც გექნება, რის გამოც სხვას არ მოსწონხარ. ამიტომ, ყველაფერს ასე შეხედე და შეიძლება, ურთიერთობა გაგიმარტივდესო. ჰოდა, თუ რამეს დამაბრალებთ, შეიძლება, სწორედ ეს პრინციპი გამოვიყენო…
(…)
- …გიორგი ცერცვაძე რუსეთს უნდა გადასცემოდა?
- რა თქმა უნდა, არა!
- ისე, საქმის კურსში იყავით, რომ კალაძე „გაზპრომთან“ მოლაპარაკებას აწარმოებდა და ამ მოლაპარაკების დეტალები იცოდით?
- დეტალები არ მიკითხავს, რადგან ეს ჩემი პრიორიტეტი არ ყოფილა, თუმცა ვიცოდი, რომ სამინისტრო მოლაპარაკებას აწარმოებდა…
(…)
