გაზეთი “ალია”, შორენა გოგოლაძე
“გლობალური კვლევის ცენტრის” ხელმძღვანელი, ნანა დევდარიანი აცხადებს: “დააკვირდით, სამეულია: გიგაური, ლომჯარია, კოჟორიძე, რომლებიც გაცილებით ხშირად არიან არა მხოლოდ “რუსთავი 2″-ის, არამედ სხვა ტელეკომპანიების ეთერებშიც, ვიდრე პოლიტიკური ლიდერები. ეს არაფერზე არ მეტყველებს? ერთხელ რაღაც უმნიშვნელო მოხდა და ვიღაცამ იხუმრა სოციალურ ქსელში, კოჟორიძეს ჯერ არ გაუკეთებია ამაზე კომენტარიო? – რაღაც კასტაა შექმნილი, რომელსაც მინდობილი აქვს აბსოლუტური ჭეშმარიტების ნიშა – რასაც ისინი იტყვიან ეს არის აბსოლუტური სიმართლე”.
“ალია” ნანა დევდარიანს ესაუბრა:
- ჩვენ გვაქვს უცნაური ვითარება, როდესაც კახა კოჟორიძე, ნინო ლომჯარია, ეკა გიგაური უფრო ხშირად არიან ტელევიზორში, ვიდრე საქართველოს პრეზიდენტი და პრემიერ-მინისტრი. ფაქტობრივად, არ არის საკითხი, რომელზეც მათი აზრი არ იყოს საბოლოო ჭეშმარიტება. ამაში მხოლოდ თვითონ კი არ არიან დამნაშავეები, დამნაშავეა მედიაც. მაგრამ ჩვენს მედიას სჭირს ერთი უჩვეულო რამ, იცის რამდენიმე ცნობადი სახე და დანარჩენი არ გაეგება, საერთოდ, ქვეყანაზე რა ხდება. ნუ გავიწყდებათ, რომ ჩვენ გვყავს ისეთი ჟურნალისტები, რომლებიც ელენე ახვლედიანის მობილურს კითხულობენ.
- თქვენ ამბობთ, რომ შექმნილია კასტა. ვის მიერ არის შექმნილი, ვინ მართავს მათ?
- ფაქტები არ სჭირდება იმას, რომ საზოგადოებამ დაინახოს, ვინ დგას მათ უკან, როდესაც იურისპრუდენციაზე პრეტენზიის მქონე ადამიანი ამბობს, რომ მორატორიუმი დაირღვა გიგი უგულავას დაკავებით, რაღაზე უნდა ვილაპარაკოთ. იქ არ მოიძებნა ჟურნალისტი, რომელიც ჰკითხავდა, ან შეახსენებდა, თუ რაზე გამოცხადდა მორატორიუმი. ერთადერთი, რაზეც მორატორიუმი გამოცხადდა, ეს იყო პარლამენტის მიერ გამოცხადებული სიკვდილის დასჯა 1993 წელს, დანარჩენი პრემიერ-მინისტრმა როგორც არ უნდა განაცხადოს, მორატორიუმს ვაცხადებო, სისხლის სამართლის კოდექსის მოქმედებას სიტყვიერი განცხადება არ აჩერებს. ეს ადამიანები კი ამბობენ, გიგი უგულავა რომ დაიჭირეს, მორატორიუმი დაირღვაო. მორატორიუმს არ ცნობს საერთოდ იურისპრუდენცია.
- როდესაც ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაცია დაფუძნდა, თქვენ მაშინ აქტიურ პოლიტიკაში იყავით. იქიდან მოყოლებული, თუ ხედავთ ამ ორგანიზაციის ან სხვა ორგანიზაციის ფაქტებისადმი დამოკიდებულების ცვლილებას ხელისუფლების ცვლილებებთან ერთად?
- ახლა მოგიყვანთ მაგალითს, რომელიც შთაბეჭდილებებზე კი არ არის აგებული, ან იმაზე, მე რა მგონია, ამის გადამოწმება, ფაქტობრივად, შეიძლება. რატომ მოხდა, რომ 2003 წელს, საიას შეჰქონდა გაუთავებლად ყველა წვრილმანზე სარჩელი სასამართლოებში და ყველა მათგანი იყო განხილული სასამართლოების მიერ. საარჩევნო დავებს ვგულისხმობ. როგორ მოხდა, რომ იმის შემდეგ სააკაშვილის რეჟიმის მიერ ჩატარებული არც ერთი არჩევნების დროს, მათი არც ერთი სარჩელი არ მიიღო სასამართლომ სხვადასხვა მიზეზების გამო და რატომ არ ტეხდნენ მაშინ ეს ორგანიზაციები ერთ ამბავს?.. პირადი პრეტენზიები მე არც კახასთან მაქვს, არც ნინოსთან და არც ეკასთან, მე მინდა სწორად გამიგოთ… უბრალოდ, მაკვირვებს ერთი ფაქტი, როცა უნდათ, ხედავენ და როცა უნდათ – ვერ ხედავენ. ისედაც არასამთავრობო ორგანიზაციებს აქვთ ძალიან დიდი პრივილეგია, მაგალითად, სახალხო დამცველის ოფისში შესული საჩივარი ყველა უნდა იქნას განხილული. არასამთავრობო ორგანიზაციებში შესული საჩივრები კი შეუძლიათ შერჩევითობის პრინციპით განიხილონ. მაგალითად, აიღონ ერთი საჩივარი და სხვა ათასს საერთოდ არ შეხედონ ზედ. ამიტომ, არასამთავრობო ორგანიზაციები მეტ სიფრთხილეს უნდა იჩენდნენ, რადგან ისინი გაცილებით თავისუფალნი არიან და პასუხისმგებლობიდან განთავისუფლებულები. მე მაგალითად, ძალიან კარგად მახსოვს მაგ ორგანიზაციების განცხადებები 2011 წლის 26 მაისს, როდესაც თქვეს სრული სისულელე, თან უტეხად, რომ თურმე არასანქცირებული იყო 26 მაისის აქცია და ამიტომ ხელისუფლებას უფლება ჰქონდა, დაერბია. ჩვენი კონსტიტუცია არც არასანქცირებულ მიტინგს და მეტსაც გეტყვით, მე ბოლოს ეს სიტყვები არასანქცირებული მიტინგი, რუსეთის ცენტრალურ ტელევიზიაში მაქვს მოსმენილი 1989 წლის 9 აპრილს. როგორც ასეთი, არასანქცირებული მიტინგი არ არსებობს, ჩვენი იურისპრუდენცია აძლევს უფლებას ნებისმიერ მოქალაქეს, გამოხატოს თავისი აზრი, მათ შორის ქუჩაში.
- თვლით, რომ დასახელებული არასამთავრობო ორგანიზაციების მხრიდან ადგილი აქვს მიზანმიმართულ კამპანიას? როდესაც საუბრობთ, რომ “ნაციონალური მოძრაობის” დროს ისინი თვალს ხუჭავდნენ მთელ რიგ დარღვევებზე და დღეს განსაკუთრებული აქტიურობით გამოირჩევიან, ამას გულისხმობთ?
- ეს ძალიან დიდი პროცესია და ასე ერთი შეხედვით, ან ხელაღებით განცხადების გაკეთება გამიჭირდება. ჩვენ ყველაფერს ვხედავთ და გვესმის. გარდა ამისა, ადამიანები გრძნობენ ინტუიციით, რომ ეს ასეა. თუმცა სინამდვილეში, ვითარება გაცილებით რთულია. გაიხსენეთ, 2003 წელს, აღნიშნულმა არასამთავრობო ორგანიზაციებმა და სააკაშვილის მხარდამჭერებმა ყველაფერი გააკეთეს, რომ დაესუსტებინათ შევარდნაძის ხელისუფლება. ყველაფერზე აკრიტიკებდნენ, ყველაფერზე იძახდნენ, რომ ეს წარმოუდგენელი დარღვევაა და ასე არ შეიძლება. იმის შემდეგ, რაც ხდებოდა მთელი 9 წლის განმავლობაში, რაღაც, მე რაღაც არ მახსოვს ასეთი მძაფრი რეაქცია მათი მხრიდან. ახლა მინდა თუ არ მინდა, მე დასკვნა გამომაქვს, რომ ამის უკან დგას კონკრეტულ ადამიანთა ჯგუფის ინტერესი და ახლა ეს “ნაციონალები” არიან თუ სხვა ვინმე, ჩემთვის ამას არსებითი მნიშვნელობა არა აქვს. ეს არის ქვეყნისთვის საზიანო. ჩვენ თუ გვინდა უკეთესი ქვეყანა, ვიდრე გვქონდა ბოლო წლების განმავლობაში, მაშინ ასე არ უნდა მოვიქცეთ.
- ამ არასამთავრობო ორგანიზაციებზე ხშირად მსმენია, რომ უთქვამთ, ცდილობენ, დემოკრატიული ინსტიტუტები გააძლიერონ საქართველოში და დემოკრატიულ პროცესებს შეუწყონ ხელიო…
- (მაწყვეტინებს) მე უკვე მაგაშიც ეჭვი მეპარება და რატომ, იცით?.. 2003 წელს არჩევნების შემდგომ მიტინგები რომ დაიწყო, ყველა არასამთავრობო ორგანიზაცია, რომელიც დასავლეთიდან ფინანსდებოდა, ყველა, როგორც სამსახურში, ისე მიდიოდა მიტინგებზე, ეს შემთხვევითია?.. შემდეგ უკვე სააკაშვილის ხელისუფლების დროს არ მახსენდება ერთი ფაქტი, რომ ან მიტინგი, ან მსვლელობა, ან რაიმე პროტესტი ყოფილიყო მათი მხრიდან გამოხატული, სიტყვიერადაც კი არაფერს ლაპარაკობდნენ.
- სხვათა შორის, მათგან ხშირად მოგვისმენია განცხადებები, რომლებიც, გნებავთ ეკლესიის და გნებავთ, ტრადიციების წინააღმდეგ იყო მიმართული.
- სააკაშვილი ვერ იტანდა ვერანაირ ავტორიტეტს და როდესაც ეს ავტორიტეტები გამოთქვამდნენ საკუთარ აზრს. ხომ არ დაგავიწყდათ, “ჩარეცხილები” ვინ დაუძახა ჭაბუა ამირეჯიბს, ანა კალანდაძეს და აღარ გავაგრძელებ სიას… რატომ? იმიტომ, რომ თვითონ უნდა ყოფილიყო ავტორიტეტი… ესენიც იგივეს აკეთებენ, ესენი ამბობენ, რომ ეკლესია ავტორიტეტია და ახლა უნდა გამოუთხარონ ძირი, რომ მხოლოდ თვითონ დარჩნენ ავტორიტეტებად და მხოლოდ მათი სიტყვა იყოს საზოგადოებისთვის დამაჯერებელი და მისაღები და ყოველდღე ეკრანიდან მიაწოდონ საზოგადოებას მზა რეცეპტები, თუ რაზე რა აზრის უნდა ვიყოთ და როგორ უნდა მოვიქცეთ. საერთოდ, ეს არასამთავრობო სექტორი არის ძალიან საინტერესო რამ. გახსოვთ, ალბათ, გიგა ბოკერია როგორ იკლავდა თავს ადამიანის უფლებებისთვის, როდესაც არასამთავრობო ორგანიზაციაში მუშაობდა, იგივე გივი თარგამაძე. შემდეგ კი, ხელისუფლებაში მოსვლის შემდგომ რა მონსტრებად იქცნენ, ყველამ ვნახეთ.
- თქვენ საუბრობდით, რომ არასამთავრობო ორგანიზაციებს საკმაოდ სოლიდური ბიუჯეტი აქვთ. რატომ არ ითხოვენ შესაბამისი სამსახურები, რომ გამოქვეყნდეს მათი შემოსავლები და გასავლები?
- საზოგადოებამ უნდა გააკონტროლოს, ან ჟურნალისტური გამოძიება ჩატარდეს. რატომ არავის გაუჩნდა აქამდე აზრად, რომ შეისწავლოს ეს საკითხი, ვგულისხმობ იმ ორგანიზაციებს, რომელთა სიტყვასაც დღეს წონა აქვს საზოგადოებაში. რა პროექტები განახორციელეს, რა აქვთ შედეგი, ეს არ არის საინტერესო?!.. თქვენ იცით მარტო 2003 წლის წინა პერიოდში “ვარდების რევოლუციიდან” რამდენი აქვთ დახარჯული? მხოლოდ “საზოგადოების ინფორმირების” პროექტზე 600 ათასი დოლარი იქნა დახარჯული, მხოლოდ ერთ პროექტზე.
