მიხეილ სააკაშვილის უკრაინულ ვოიაჟს ან უფრო სწორად რომ ვთქვათ „ოდისეას“ ერთის შეხედვით არ ჰქონდა შორს გამიზნული შედეგები და ძირითადად მოიცავდა საკუთარ თავში სააკაშვილის პოლიტიკური სცენიდან არ გაქრობის პერსპექტივას და მისი შედარებითი მოდელი შეიძლება იყოს ისევ უკრაინულ პოლიტიკაში მოღვაწე ისტორიული ფიგურა ნესტორ მახნო ანუ „ბატკა მახნო“, ასევე ოდიოზური პიროვნება, მაგრამ მიხეილ სააკაშვილისაგნ რადიკალურად განსხვავებული თვისებების მქონე (მხედველობაშია სააკაშვილის პათალოგიური სილაჩრე, რაც გამოჩნდა კიდევაც ლვოვის საზღვართან მომხდარ სარკინიგზო ინციდენტისას). თუმცა ორივეს ერთი და იგივე შეცდომა მოუვიდათ და ენდნენ თავიან მტრებს – ბატკო მახნო ბოლშევიკებს და მან საბედისწეროდ დაასრულა თავისი პოლიტიკური კარიერა, ხოლო მიხეილ სააკაშვილი კი თავის ფაქტიურ მტერს – იული ტიმოშენკოს, რომელთანაც ურთიერთობები უმაღლეს დონეზე დაეძაბა 2008 წლის აგვისტოს ომის პერიოდში. სწორედ მახნო-ტროცკის გენერალ ვრანგელის წინააღმდეგ ბრძოლის შესახებ 1920 წლის შეთანხმებას წარმოადგენს სააკაშვილი-ტიმოშენკოს ღია შეთანხმება ებრძოლოს საერთო მტერს პეტრე პოროშენკოს, რომელმაც თავის დროზე პოლიტიკური კარიერა გაიკეთა ჯერ ლეონიდ კუჩმას პრეზიდენტობისას და შემდეგ კი ვიქტორ იანუკოვიჩის პირველი პრეზიდენტობისას. ამიტომაც ფორმალურად გამოდის, რომ პეტრე პოროშენკო სააკაშვილი-ტიმოშენკოს დროებითი ტანდემისთვის წარმოადგენს „თეთრგვარდიელ გენერალ ვრანგელს“. ამის ფონზე უკვე ნათლად ჩანს, რომ როგორი შედეგითაც დასრულდა მახნო-ტროცკის ტანდემი, ისეთივე ბედი ეწევა სააკაშვილი-ტიმოშენკოს ტანდემსაც. თუმცაღა ამ დროებითმა კავშირმა ორივე მხარეს საკმაოდ დიდი პოლიტიკური დივიდენდები მოუტანა ორივე მხარეს – სააკაშვილმა შესძლო თავისი მყარი 3%-ინი რეიტინგი უკრაინაში, რაც მან მიიღო ოდესის ადმინისტრაციის ხელმძღვანელობიდან პოროშენკოს მიერ გაგდების შემდეგ მოეპოვებინა, აემაღლებინა (თუმცა არცთუ ისე მნიშვნელოვნად როგორც ამას უფრო სახავენ მისი ადეპტები) და პოპულიზმის გამოყენებით პოროშენკოსთვის ძლიერი დარტყმის მიყენება და საკუთარი ბედის დაცვაც მოახერხა – საქართველოში მისი ექსტრადიციის გაუქმება (რაც ყველაზე მეტად აშინებს სააკაშვილს, რადგანა საქართველო უკრაინა არ არის და მისი ექსტრადიცია, მისივე სტრატეგიული მეგობრების – უგულავა-ბაქრაძე-კეზერაშვილის პოლიტიკური დემარშის გათვალისწინებით, ისევე როგორც სააკაშვილის მიმართ ქართულ საზოგადოების უდიდესი ნაწილის მისდამი სიძულვილის ფონზე იქნებოდა მართლაც კატასტროფა). რაც შეეხება იულია ტიმოშენკოს და მის „ბატკავშინის“ პოლიტიკურ გაერთიანებას  მას გაუჩნდა რეალური შანსი მომავალი წლის საპარლამენტო არჩევნებზე გამოვიდნენ როგორც სერიოზული პოლიტიკური ძალა და ჩანააცვალოს დღესდღეობით პოროშენკოს წინააღმდეგ გაერთიანებული ოლიგარქიული არაფორმალური დაჯგუფება (მედვეჩუკი-ახმეტოვი-კოლომოისკი-სურკასი). ფაქტიურად ტიმოშენკომ სააკაშვილი გამოიყენა როგორც ტარანი-ლოკომიტივი და სააკაშვილის დროებითი ქულების აქაჩვის ფონზე საკუთარი პოლიტიკური გამბიტი ჩაატარა და ისეთივე სქემა გაითამაშა როგორც თავის დროზე გააკეთა ნადეჯდა სავჩენკოს მიმართებაში, როცა სავჩენკო გამოიყენა საკუთარი პოლიტიკური რეაბილიტაციის მიზნით და შემდეგ კი მოისროლა, როგორც არასაჭირო „ნივთი“. ასეთივე კომბინაციას აკეთებს სააკაშვილის მიმართაც. ამ შემთხვევაში მან საკუთარი თავი უკვე მყარად შეიყვანა მომავალი საპარლამენტო „სიაში“ მოსახვედრად, თანაც მომატებული რეიტინგის ფონზე. სააკაშვილმა თავისი პოლიტიკური დე-ჟავიუს ფონზე აქტიური სტარტის გამოისობით, მკვეთრად მოუწია „დამუხრუჭება“ და ისევ თავისი არაპოპულარული რეიტინგის მაჩვენებელზე გასვლა. ეს აშკარაა, რადგანაც დადგემილი 19 სექტემბერს „კიევის მარში“ სრული ფიასკოთი დასრულდა, რადგანაც კიევში სააკაშვილის რეიტინგი ნულია და მისი აფექტური პოპულიზმი მხოლოდ მუშაობს დასავლეთ უკრაინაში, სადაც პოროშენკოს ისედაც რთული ვითარება ჰქონდა, თუნდა ლვოვის მერის იური სადოვიჩის სახით. სააკაშვილმა იმოქმედა როგორც „ლაკმუსის ქაღალდმა“ და უკრაინის პოლიტიკური კულუარებში არსებული სიტუაცია „ვულკანივით ამოაფრქვია“ და ამით შექმნა რეალურად პოლიტიკური კრიზისული სიტუაცია, რომელიც შეიძლება გადაიზარდოს რეალურ კონფრონტაციაში. სააკაშვილმა ასევე დაარღვია ის მყიფე ძალთა და პოლიტიკური ბალანსი, რომელიც კონსუნსუსურ დონეზე არსებობდა მონაწილე პოლიტიკურ ძალებს შორის ურთული გეოპოლიტიკური გამოწვევების გამო და ახლა უკვე ამ ეტაპზე არავითარ კონსენსუსზე არ შეიძლება იყოს საუბარი. როგორც კი სააკაშვილი „ტრიუმფალური სვლით“ შემოიჭრა უკრაინაში დასავლეთიდან, და პირდაპირ შეუტია პოროშენკოს, იმავე დღესვე პოროშენკოს უშუალოდ ბრძანებით კოლომოისკის საფინანსო აქტივებს დაედო ღადაღი და მოხდა მათი გაყინვა. ფაქტიურად სააკაშვილმა მოახდინა პოროსენკოსა და კოლომოისკის შორის ომის გამოცხადების პრეცედენტი და ამით შექმნა პრეცენდეტნი დნეპროპეტროვსკის მხარის „სეპარატიზაციისთვის“, რომელიც ისედაც გამოეთიშა დონბასში მიმდინარე ანტი-ტერორისტულ ოპერაციას და კოლომოისკის მიერ მიღებული გადაწყვეტილების საფუძველზე რეალურად შეაჩერა უკრაინის ბიუჯეტში თანხების გადარიცხვაც კი. და ასეთ მყიფე მდგომარეობაში პოლიტიკური ბალანსი მოშალა საკააშვილმა. მანვე გაურთულა უკრაინას მდგომარეობას საერთაშორისო პოლიტიკურ არენაზე – უნგრეთიდან. სწორედ ურბანთან ფარული გარიგების შედეგად მან განახირციელა თავისი „უკრაინული ვოიაჟი“, რადგანაც უკრაინის მოქალაქეობის კანონიერად გაუქმების შემდეგ, ყველაზე დიდი ხნის განმავლობაში სააკაშვილი იმყოფებოდა უნგრეთში და ამავე დროს საეჭვოდ დამეთხვა სააკაშვილის უნგრეთში ყოფნა ვლადიმერ პუტინის ჩასვლას უნგრეთში და მისი უცნაური მოლაპარაკებები პრემიერ-მინისტრ ურბანთან. როგორც ჩანს უნგრეთიდან მიიღო სააკაშვილმა ის თანხები, რომლებიც მოხმარდა უკრაინაში „ვოიაჟს“ და ამავე დროს, სააკაშვილის საზღვრის გარღვევის მეორე დღესვე დაიძაბა უნგრეთ-უკრაინაის ურთიერთობები უკიდურესად. ისევე როგორც უკრაინას ასევე დაეძაბა ურთიერთობები რუმინეთთან და პოლონეთთაცნაც, მართალია ფორმალურად საბაბია ის კანონი, რომელიც უკვე ძალაში შევიდა ნაციონალური ენის შესახებ, მაგრამ სააკაშვილის ამ „ზურგში ჩარტყმამ“ გამოასკარა უკრაინის სახელმწიფო სუსტი მხარეები და მისმა ისტორიული მოწინააღმდეგეებმა დასავლეთის მხრიდან ამით ისარგებლეს. დასავლეთის საზღვრის ინციდენტმა ცუდი პრეცდენტი შეუქმნა ასევე უკრაინის აშშ-თან ურთიერთობებსაც  და ფაქტიურად შეაჩერა უკვე მიღებული გადაწყვეტილება უკრაინისთვის აშშ-გან ლეტალური და საბრძოლო იარაღის  მიწოდების თაობაზე. ამერიკელებმა თავი შეიკავეს ამ ნაბიჯის მიღებისგან, რადგან თუკი უკრაინა ვერ იცავს თავის სახელმწიფო საზღვრებს, თანაც მშვიდობიან ვითარებაში, საბრძოლო პირობებში უკრაინელებისთვის გადაცემული ამერიკული შეიარაღება თავისუფლად აღმოჩნდება ჯერ დონბასელი სეპარატისტებვის ხელში და შემდეგ კი რუსეთის ხელში. და ამის პრეცენდენტი აშშ-ს უკვე ჰქონდა საქართველოს შემთხვევაში.

დაახლოებით ასე ამგვარად შეიძლება მოკლედ შეფასდეს სააკაშვილის „ვოიაჟის“ როგორც შიდა-პოლიტიკური, ასევე საგარეო-პოლიტიკური შედეგები და მის „დათვური საქმის“ გაწევა უკრაინისთვის.

ვახტანგ მაისაია